Ocena wyników leczenia operacyjnego samoistnej nawrotowej odmy opłucnowej
rzy dopatrują się podstawowej przyczyny nawrotów odmy po leczeniu operacyjnym w braku identyfikacji przecieku powietrza, przeoczeniu pęcherzy rozedmowych i zbyt oszczędnej pleurodezie (4, 7, 9, 10). W badanej grupie stwierdzono istotną statystycznie różnicę między obiema metodami pod względem rozległości wykonanej pleurektomii. U pacjentów poddanych wideotorakoskopii znamiennie częściej wykonywano pleurektomię ograniczoną tylko do osklepka opłucnej i pleurodezę mechaniczną pozostałej części opłucnej ściennej (poprzez pocieranie opłucnej gazikiem). W czasie torakotomii zdecydowanie częściej wykonywano rozległą (subtotalną) pleurektomię i dekortykację płuca. Analizując wyniki naszej pracy wydaje się, iż czynnikiem zapobiegającym nawrotowi odmy po leczeniu operacyjnym może być wykonanie rozległej pleurektomii, która w porównaniu z pleurodezą mechaniczną prawdopodobnie powoduje w większym stopniu wytworzenie płaszczyznowych zrostów i zarośnięcie jamy opłucnej. Wnioski te odbiegają od opinii prezentowanych przez większość autorów publikacji dotyczących leczenia operacyjnego odmy opłucnowej. Większość z nich zarówno w czasie wideotorakoskopii, jak i torakotomii, wykonuje obok wycięcia pęcherzy rozedmowych tylko pleurodezę mechaniczną bądź pleurektomię szczytu jamy opłucnej uzyskując bardzo dobre wyniki odległe (3, 5, 8, 11, 12). Niektórzy zabieg ograniczają tylko do usunięcia pęcherzy rozedmowych i zamknięcia przecieku powietrza nie wykonując pleurektomii czy pleurodezy, z dobrym rezultatem co do odsetka nawrotów odmy (6), choć Hatz w badanej grupie zaobserwował nawrót odmy tylko u tych chorych, u których nie wykonano pleurodezy (12). Różnią się u poszczególnych autorów metody wykonania pleurodezy mechanicznej. Jedni używają do tego elektrokoagulacji, inni lasera Nd:YAG, a jeszcze inni gazika suchego bądź nasączonego kwasem poliglikolowym, jednak wszyscy podkreślają wysoką skuteczność tego zabiegu. W badanej grupie u 13 chorych zastosowano pudraż jamy opłucnej talkiem (wideotorakoskopia 9 chorych, torakotomia 4 chorych); nawrót odmy odnotowano u 3 pacjentów po wideotorakoskopii i jednego po torakotomii (różnica nie była istotna statystycznie). Wideotorakoskopia w porównaniu z torakotomią daje zdecydowanie lepszy efekt kosme-
219
py and in 9 patients after thoracotomy. Thus, the efficacy of both methods with regard to the intraoperative localization of air leaks or ruptured emphysematous blebs, and the possibility of their excision was similar. Many authors demonstrated similar results regarding the percentage of bullectomies by means of videothoracoscopic and thoracotomic methods (3, 5, 8). On the other hand, Horio and co-authors reported that the percentage of excised emphysematous blebs (being the main cause of pneumothorax recurrence after videothoracoscopy) during videothoracoscopy was lower, in comparison to those found during thoracotomy (6). Other authors also demonstrated the basic cause of pneumothorax recurrence was connected with the absence of air leakage identification, omission of emphysematous blebs, and insufficient pleurodesis (4, 7, 9, 10). We observed a statistically significant difference between both methods concerning the extent of pleurectomy. In the case of patients subjected to videothoracoscopy, partial pleurectomy and mechanical pleurodesis were performed. Thoracotomy patients were subjected to extensive (subtotal) pleurectomy and lung decortication. When analyzing these results it appears that the way to prevent pneumothorax recurrence is to perform subtotal pleurectomy, which in comparison to mechanical pleurodesis leads to the creation of adhesions and pleural cavity obliteration. These conclusions differ from that presented by other authors. Most physicians performed the excision of emphysematous blebs in addition to mechanical pleurodesis or partial pleurectomy, both during videothoracoscopy and thoracotomy and obtained very good long-term results (3, 5, 8, 11, 12). Some authors limited the procedure to the excision of emphysematous blebs, and the closure of the air leak without performing pleurectomy or pleurodesis, and still obtained good results (6). However, Hatz and co-authors observed pneumothorax recurrence in only those patients who were not subjected to pleurodesis (12). The technique of mechanical pleurodesis differs, depending on the cited author. Some use electrocoagulation, the Nd:YAG laser, while others perform pleurodesis with the use of polyglycol acid. However, all authors substantiated the high efficacy of the procedure. Considering the group of 13 patients who were subjected to chemical (talk) pleurodesis (9 during videothoracoscopy and 4 during thoracotomy),