190
J. Matykiewicz, S. Głuszek
zek z uszkodzeniem układu immunologicznego (występowanie choroby u chorych z AIDS). U chorego operowanego w badaniu histopatologicznym preparatu nie stwierdzono cech torbielowatości narządu. Przypadek samoistnego pęknięcia śledziony opisano także u chorego z histiocytozą (1). Pęknięcie może być spowodowane zniszczeniem architektury narządu przez nagromadzone histiocyty. W piśmiennictwie znaleźliśmy jeden opis samoistnego pęknięcia śledziony podczas stosowania acenkumarolu. Opisany przez Bodaouiego i wsp. chory stosował doustny antykoagulant z powodu wszczepionej sztucznej zastawki serca (4). U chorego wykonano wycięcie śledziony. Nie znaleziono natomiast opisu mechanizmu pęknięcia śledziony w trakcie przyjmowania leku. Inny przypadek chorego z pęknięciem śledziony stosującego antykoagulanty doustne przedstawił Chun i wsp (5). Kolejną przyczyną pęknięcia mogą być przerzuty nowotworowe do śledziony (6). W 2003 r. Georg i wsp. przedstawili grupę 670 chorych ze zmianami ogniskowymi śledziony i wyodrębnili z niej 41 osób z nieurazowym pęknię-
ciem śledziony (7). Większość chorych miała nowotwór złośliwy z zajęciem śledziony. U obu opisanych przez nas chorych nie stwierdzano klinicznie jawnej choroby nowotworowej. W piśmiennictwie polskim opis samoistnego pęknięcia śledziony w przebiegu mononukleozy przedstawili Barałkiewicz i wsp. (8), natomiast Jankowski i wsp. opisali przypadek pęknięcia śledziony u chorego po zawale mięśnia sercowego leczonego streptokinazą i heparyną (9). W 2009 r. w „British Journal of Surgery” ukazało się opracowanie na podstawie analizy 632 publikacji opisujących w sumie 845 chorych z samoistnym pęknięciem śledziony. Wyodrębniono w sumie dwie duże grupy chorych: jedną z patologicznymi zmianami w śledzionie będącymi przyczyną nieurazowego pęknięcia (stanowiącą większość – 93%) oraz drugą z idiopatycznym pęknięciem śledziony prawidłowej (stanowili oni 7%) (10). U opisanych przez nas chorych nie stwierdzano w badaniach obrazowych żadnych patologii narządu. Analiza przedstawionych przypadków pozwala z dużym prawdopodobieństwem przyjąć leczenie acenokumarolem jako bezpośrednią przyczynę pęknięcia śledziony.
Piśmiennictwo / references 1. Wilson CI, Cabello-Inchausti B, Sendzischew H et al.: Ceroid Histiocytosis: An Unusual Cause of Atraumatic Splenic Rupture. South Med J 2001; 94 (2): 237-39. 2. Kazemy AH: Spontaneous Rupture of Spleen Due to Q Fever. South Med J 2000; 93 (6): 609-10. 3. Lashbrook DJ, James RW, Phillips AJ et al.: Splenic Peliosis With Spontaneous Splenic Rupture: Report Of Two Cases. BMC Surgery www. medscape.com. 4. Badaoui R, Chebboubi K, Delmas J et al.: Splenic rupture and anticoagulant therapy. Ann Fr Anesth Reanim 2004; 23: 748-50. 5. Chun HJ, Osuga K, Ukai I et al.: Spontaneous splenic rupture due to extensive venous malformation with consumptive coagulopathy: treatment with splenic artery embolization. Jpn J Radiol 2010; 28: 381-84. Pracę nadesłano: 19.12.2010 r. Adres autora: 25-436 Kielce, ul. Grunwaldzka 45
6. Hester AK, Johnson DL, Awad ZT: Spontaneous splenic rupture due to splenic metastasis of esophageal cancer. Am Surg 2010; 76: 1025. 7. Georg C, Ceolle J, Georg K Et al.: Spontaneous rupture of the spleen: ultrasound patterns, diagnosis and follow-up. Br J Radiol 2003; 76: 70411. 8. Barałkiewicz G, Mijal J, Karon J et al.: Spontaneous splenic rupture as a complication of infectious mononucleosis. Przegl Epidemiol 1996; 50: 435-41. 9. Jankowski K, Liszewska-Pfejfer D, Ablewska U. Spleen rupture and ischemic cerebral stroke in a patient with recent myocardial infarction. Pol Arch Med Wewn 1994; 91: 61-64. 10. Renzulli P, Hostettler A, Schoepfer AM et al.: Systematic review of atraumatic splenic rupture. Br J Surg 2009; 96: 1114-21.