Dieta wzbogacona w warzywa a ryzyko zachorowania na raka przełyku
oesophageal neoplasm, oesophageal neoplasm risk, diet, dietary habits, vegetables, life style. Wykorzystywano funkcję artykułów pokrewnych oraz opcję przeszukiwania tekstu. Wstępnej selekcji dokonano wykorzystując streszczenia wyszukanych artykułów. Artykuły wykorzystane do ostatecznej metaanalizy dostępne były w pełnej wersji tekstowej. Selekcja badań W początkowej fazie wytypowano 259 artykułów związanych z hasłami kluczowymi. W pierwotnej selekcji wyeliminowano 131 badań, w których nie analizowano spożycia warzyw i ich wpływu na rozwój raka przełyku. Z kolejnych 128 odrzucono: 13 badań kohortowych, 4 w których uwzględniono podział badanych na rasy, 5 w których wyróżniono szczegółowo rodzaje warzyw, 59 w których analizowano inne przyczyny środowiskowe powstawania raka przełyku, 2 w których oceniano alkohol jako czynnik rozwoju raka przełyku, 5 publikacji na temat przyczyn genetycznych, 13 w których autorzy ogólnie podają czynniki sprzyjające zapobieganiu nowotworu, 6 w których dokonano podziału na płeć badanych, 3 w których badano wpływ palenia papierosów na występowanie raka przełyku oraz 6, w których wyniki uniemożliwiały wyliczenie względnego ryzyka lub ilorazu szans oraz przedziałów ufności. Pozostałych 12 badań wykorzystano w metaanalizie (ryc. 1).
1135
the basis of abstracts of the articles. Articles used in the final meta-analysis were available in complete version. Study selection Initially 259 papers were fund related to keywords. Preliminary selection removed 131 studies that did not analyze consumption of vegetable and their effect on development of oesophageal cancer. Out of the remaining 128 studies the following were removed: 13 cohort studies, 4 studies that included classification of the study subjects into races, 5 studies in which particular vegetable types were specified, 59 studies that analyzed other than environmental causes of oesophageal cancer, 2 studies that analyzed alcohol as a risk factor of oesophageal cancer, 5 publications on genetic factors, 13 studies in which authors
Jakość badań Badania wykorzystane w metaanalizie zostały sprawdzone przy użyciu standardowego protokołu „Protocol Enhancement Project”. Pytania w nim zawarte pozwalają krytycznie ocenić badania interwencyjne bez randomizacji (16). W ocenie jakości badania oceniano definicję przypadku, dobór kontroli oparty na tej samej populacji, metody pomiaru ocenianego parametru w grupie chorych i kontroli i obiektywizację badań. Analiza statystyczna Analizy dokonano za pomocą programu StatDirect v. 2.6.2. StatSoft LTD, UK. Wyniki zostały przedstawione graficznie w postaci wykresów uwzględniających ryzyko względne (RR) oraz 95% przedział ufności (95%CI). Wiel-
Ryc. 1. Diagram przedstawiający proces selekcji badań kliniczno-kontrolnych wpływu diety bogatej w warzywa na ryzyko zachorowania na raka przełyku Fig. 1. Selection process of case-control studies considering the influence of vegetable enriched diet on risk of oesophageal cancer development