POLSKI PRZEGLĄD CHIRURGICZNY 2007, 79, 12, 1398–1407
ROLA IZOLOWANEJ PROFUNDOPLASTYKI W PRÓBIE OBNIŻENIA POZIOMU AMPUTACJI W KRYTYCZNYM NIEDOKRWIENIU KOŃCZYN DOLNYCH THE ROLE OF ISOLATED PROFUNDAPLASTY IN ATTEMPTS TO LOWER THE LEVEL OF AMPUTATION IN CRITICAL LIMB ISCHEMIA
MIŁOSŁAW CNOTLIWY1, JAROSŁAW SZUMIŁOWICZ1, KRZYSZTOF SAFRANOW2, WOJCIECH PETRICZKO1, IRENEUSZ WIERNICKI1, PIOTR GUTOWSKI1 Z Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii PAM w Szczecinie1 (Department of Vascular and General Surgery and Angiology, Pomeranian Medical University in Szczecin) Kierownik: prof. dr hab. P. Gutowski (do roku 2004 prof. dr hab. G. Szumiłowicz) Z Katedry Biochemii i Chemii Medycznej, Zakład Biochemii PAM w Szczecinie2 (Department of Biochemistry and Medical Chemistry, Pomeranian Medical University in Szczecin) Kierownik: prof. dr hab. D. Chlubek
Celem pracy była ocena przydatności izolowanej profundoplastyki, poprzedzającej amputację, w próbach zachowania stawu kolanowego u chorych zakwalifikowanych do wysokiej amputacji z powodu krytycznego niedokrwienia kończyn. Materiał i metodyka. Badaniem objęto 46 chorych leczonych w okresie od stycznia 1992 do grudnia 2005 r. z powodu krytycznego niedokrwienia kończyn dolnych, którzy byli pierwotnie kwalifikowani do wysokiej amputacji. U wszystkich wykonano arteriografię, której wynik dyskwalifikował od prób rekonstrukcji tętnic goleni, ale równocześnie istniały przesłanki do udrożnienia tętnicy głębokiej uda. Kilka dni przed amputacją, poniżej stawu kolanowego, wykonywano profundoplastykę. Oceniano przebieg gojenia się ran pooperacyjnych w pachwinach i kikuta goleni, częstość konwersji amputacji przezpiszczelowej na odjęcia powyżej stawu kolanowego oraz drożność tętnicy głębokiej uda w okresie 12 mies. Wyniki. W okresie do 30 dni po profundoplastyce i amputacji goleni zmarła jedna chora. W 7 przypadkach obserwowano powikłania w gojeniu ran w pachwinach, wymagające opracowania chirurgicznego. W 10 przypadkach z powodu braku postępu gojenia kikuta goleni konieczna była wczesna konwersja na amputację powyżej stawu kolanowego, w tej grupie znalazło się 6 chorych z zakażoną martwicą w obrębie stopy i 4 chorych, u których stwierdzono wczesny zakrzep tętnicy głębokiej uda. Skumulowana proporcja chorych przeżywających okres 12 mies. z zachowanym stawem kolanowym wyniosła łącznie 0,50, a z drożną tętnicą wspólną i głęboką uda 0,47. Nie obserwowano różnic, wynikających z metody profundoplastyki, w zachowaniu drożności tętnicy głębokiej i gojeniu kikuta goleni. Podobnie, nie wykazano istotnych różnic porównując chorych obciążonych cukrzycą i bez cukrzycy. Stwierdzono, że zakażenie w obrębie stopy ma u tych chorych istotny, negatywny wpływ na drożność tętnicy głębokiej po profundoplastyce (p=0,02) oraz zmniejsza szansę na uratowanie stawu kolanowego (p=0,0002). Wnioski. 1. Izolowana profundoplastyka poprzedzająca amputację goleni u chorych z krytycznym niedokrwieniem kończyn, bez zakażenia w obrębie stopy, w sytuacji braku innych możliwości rekonstrukcji tętnic, stwarza szansę na wygojenie kikuta i zachowanie stawu kolanowego. 2. Zakażenie w obrębie stopy, w tej samej grupie chorych, powinno stanowić wskazanie do pierwotnej amputacji kończyny powyżej stawu kolanowego. Słowa kluczowe: krytyczne niedokrwienie kończyn, profundoplastyka, wysoka amputacja The aim of the study was to verify the usefulness of isolated profundaplasty performed prior to amputation in attempts to salvage the knee joint in patients scheduled for the major amputation due to critical limb ischemia.