Przezskórna angioplastyka zwężeń i niedrożności tętnic
W obserwacji naszego ośrodka przebywa 115 (73%) chorych; czas obserwacji wynosi od 3 mies. do 10 lat, średnio 49 mies. Analiza odległych wyników leczenia, podobnie jak w przypadku doraźnych wyników, wykazała wyższą skuteczność angioplastyki wewnątrznaczyniowej u chorych leczonych z powodu zwężenia i dysplazji tętnic niż u chorych z niedrożnością. Duży wpływ na korzystny odległy wynik leczenia ma drożność naczyń obwodowych umożliwiająca dobry odbiór krwi. Najlepsze odległe wyniki PTA uzyskano w leczeniu zwężeń tętnicy podobojczykowej i biodrowej oraz dysplazji tętnicy nerkowej. Odległe wyniki leczenia ilustruje tab. 6. OMÓWIENIE Dynamiczny rozwój technik wewnątrznaczyniowych (angioplastyka balonowa, dynamiczna, laserowa, stenty) owocuje stałym rozszerzaniem wskazań do ich stosowania. Angioplastyka wewnątrznaczyniowa zyskuje sobie coraz większą popularność poprzez małą inwazyjność, niski odsetek powikłań oraz dobre wczesne i odległe wyniki leczenia. Niekiedy w celu ograniczenia rozległości operacji stosuje się jednocześnie angioplastykę wewnątrznaczyniową połączoną z zabiegiem chirurgicznym. Metoda ta jest szczególnie wskazana u chorych z grup wysokiego ryzyka, nie kwalifikujących się do rozległych zabiegów chirurgicznych (2, 4, 5). Techniki wewnątrznaczyniowe, jako pierwszy etap leczenia, wskazane są też u ludzi młodych. Takie postępowanie niekiedy może znacznie przesunąć w czasie konieczność leczenia operacyjnego (1, 6, 7). Istotnym ograniczeniem w stosowaniu technik wewnątrznaczyniowych jest rozległość zmian naczyniowych. Na podstawie naszych doświadczeń uważamy, że do leczenia wewnątrznaczyniowego kwalifikują się chorzy z izolowanym krótkoodcinkowym zwężeniem i/lub niedrożnością. Spostrzeżenia te potwier-
853
DISCUSSION Along with the dynamic spread of endovascular techniques (balloon, dynamic, laser angioplasty, stents) there is constant increase of inclusion criteria for their application. Endovascular balloon angioplasty is becoming more and more common due to its low invasive character, complication rate and good early and long-term results. In order to reduce the risk of operation, open surgery is combined with PTA in selected cases. The above procedure is indicated in patients with a high risk of operation, disqualified from open surgery alone (2, 4, 5). Endovascular techniques are indicated in young patients, as the first stage of treatment. This type of management can postpone surgery (1, 6, 7). There exist limitations in the use of endovascular procedures, such as the extensiveness of atherosclerotic plaques. Based on our experience it is advised to treat, by means of endovascular techniques, only short-distant stenoses and/or occlusions. Our point of view has been confirmed by other authors (1, 8, 9, 10). Not only the length of pathological vessel changes but also its location influenced our results. As recommended by other investigators endovascular procedures in the iliaco-femoral and renal areas should be the treatment of choice (1, 3, 7). Based on our early and long-term results this hypothesis is being confirmed. Considering relatively worse long-term results in the femoro-popliteal area the usefulness of endovascular techniques is under discussion (6, 8, 10). CONCLUSIONS 1. Patients eligible towards balloon angioplasty or endovascular stenting, include those with pathological vessel changes that do not exceed 10 cm for stenosis and 2 cm for occlusion.
Tabela 6. Odległe wyniki leczenia Table 6. Long-term results Lokalizacja / Location Tętnica biodrowa / iliac artery Tętnica nerkowa / renal artery Tętnica udowa / femoral artery Tętnica podobojczykowa / subclavian artery Tętnica podkolanowa / popliteal artery
Dobre wyniki / Good results (%) zwężenie / stenosis niedrożność / occlusion dysplazja / dysplasia 62 43 54 33 64 60 25 71 33 33 0 -