PANORAMA POWIATU NR 3/2021 (194)

NR 3/2021 (194) Samorząd | Społeczeństwo | Gospodarka | Zdrowie | Edukacja | Historia | Wydarzenia

Trzymamy rękę na pulsie str. 3

Współpraca budująca przyszłość str. 12

Sportowcy i Artyści Powiatu Lubelskiego nagrodzeni! str. 16

Spis treści zdrowie Trzymamy rękę na pulsie samorz ąd Współpraca budująca przyszłość. Powiat Lubelski - Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki w Warszawie Uroczyste posadzenie Dębu Pamięci w Pszczelej Woli gospodark a Powiat lubelski wspiera wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i nowych technologii społeczeńst wo Uchwała antysmogowa Sportowcy i artyści powiatu lubelskiego nagrodzeni!

Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej - to zawód cz może misja?

Odpocznij przy książce! eduk ac ja Renesansowe wariacje kulinarne Jubileusz 75-lecia Technikum Pszczelarskiego w Pszczelej Woli Obchody Roku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w ZSTR im. W. Witosa w Piotrowicach Możesz więcej niż Ci się wydaje!

www.powiat.lublin.pl/panorama

Powiat Lubelski

znajdź nas na Facebooku

3

12 13

14

15 16 18 20

21 22 25 26

Wydawca: Starostwo Powiatowe w Lublinie, ul. Spokojna 9, 20–074 Lublin, tel. 81 52 86 659, fax 81 52 86 601, redaktor@powiat.lublin.pl Katarzyna Kosowska, Katarzyna Petryszak - zespół redakcyjny | Skład i druk: Arcana Polska, kom. 509 170 015 Zdjęcie na okładce: www.freepik.com Zdjęcia bez oznaczenia autora pochodzą z www.unsplash.com oraz www.pexels.com Redakcja nie zwraca materiałów niezamawianych oraz zastrzega sobie prawo do skracania artykułów i zmiany ich tytułów.

Nakład: 2000 egz.

zdrowie

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

TRZYMAMY RĘKĘ NA PULSIE Bardzo ważną, a jednocześnie niezwykle skomplikowaną dziedziną aktywności Powiatu Lubelskiego jest szeroko rozumiana opieka zdrowotna. Ochrona zdrowia i umiejętne nią zarządzanie jest obszarem działania, na którym bardzo mi zależy. Uważam, że bardzo ważne jest, aby Mieszkańcy Powiatu Lubelskiego mieli dobry dostęp do obsługi medycznej oraz infrastruktury ochrony zdrowia. Jest to możliwe dzięki korzystaniu przez pacjentów z placówek będących wyspecjalizowanymi jednostkami. W naszej strukturze, funkcjonują dwa szpitale powiatowe: SP ZOZ w Bychawie i SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach oraz przypisane im Przychodnie. Samorząd powiatowy wraz z Dyrektorami placówek leczniczych dokładają wszelkich starań, aby udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywało się z najwyższą starannością i dbałością o dobro pacjentów. Podnosząc poziom oferty medycznej prowadzą równocześnie racjonalną gospodarkę finansową podległych placówek. Na ten aspekt proponuję zwrócić szczególną uwagę.

Zdzisław Antoń – Starosta Lubelski Rok 2020 był rokiem specyficznym i pod każdym względem wyjątkowym.

Dokładnie 9 marca ubiegłego roku na terenie naszego powiatu odnotowano pierwszy przypadek zdiagnozowania i zaopiekowania pacjenta zakażonego korona wirusem SARS-COV 2. Miało to miejsce w Szpitalu Powiatowym SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach. Był to zarazem pierwszy, stwierdzony przypadek zarażonego tą groźną chorobą pacjenta w Województwie Lubelskim.

Tak oto w naszym sąsiedztwie rozpoczęła się nieznana i niespotykana wcześniej pandemia, która – z większym lub mniejszym nasileniem – trwa aż do dziś. Jej skutki radykalnie zmieniły zasady naszego życia i funkcjonowania całej służby zdrowia.

Dzisiaj już mało kto pamięta ten dzień, w którym zatrzymał się czas i nigdy wcześniej nie było tak przerażająco pustych ulic… Kiedy większość Polaków pozostała w domach, na „pierwszej linii frontu” stawili się pracownicy służby zdrowia i osoby kierujące ich pracą.

Z powodu rozwijającej się pandemii COVID-19 szpitale znalazły się w bardzo trudnej i nietypowej sytuacji.

Zarówno Zarząd Powiatu w Lublinie, jak i Dyrektorzy Szpitali, podejmowali wszelkie możliwe, często radykalne działania mające na celu przystosowanie zarządzanych placówek do nowych realiów opieki nad pacjentem.

Dzięki temu, pomimo nadal panującej pandemii, możemy jednoznacznie pozytywnie ocenić wysiłek i pracę w tych niespotykanie trudnych warunkach. Sprawdziły się opracowane i wdrożone przez Powiat Lubelski procedury organizacji i funkcjonowania służby zdrowia w korelacji ze służbami kryzysowymi i zapewniającymi powszechne bezpieczeństwo - w początkowej fazie pandemii często stanowiły wzór stosowany również w wymiarze krajowym.

Oceniając poprzedni rok od strony budżetowej mogę podkreślić, że działalność naszych szpitali jest stabilna finansowo. W 2020 roku oba Szpitale wypracowały w swojej działalności zysk netto: SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach

w kwocie: 1 935 643,48 zaś SP ZOZ w Bychawie w kwocie: 1 753 423 ,70 zł. W zaistniałej sytuacji stanowi to niemały sukces. Zwłaszcza w przypadku będącego przez wiele lat w trudnej, podobno nie do rozwiązania, sytuacji finansowej SP ZOZ w Bychawie. Pamiętam, z poprzednich lat mojej pracy w Radzie Powiatu, jak w czasie kiedy SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach potrafił ze swojej działalności wypracowywać zysk, SP ZOZ w Bychawie nieustannie się zadłużał.

W tym drugim przypadku, na początku bieżącej kadencji samorządowej zderzyliśmy się z dużym problemem, polegającym na konieczności ratowania poważnie zadłużonej jednostki, wymagającym podejmowania zdecydowanych działań naprawczych. Problemem w SP ZOZ w Bychawie było nieumiejętne zarządzanie szpitalem. Opracowany i realizowany przez obecnego Dyrektora „Program naprawczy” zakłada w pierwszym rzędzie umiejętne wykorzystywanie potencjału kadrowego i aktywów majątkowych oraz

3

zdrowie

brak możliwości dalszego zadłużania szpitala. Dzięki takiemu podejściu i ogromnemu zaangażowaniu załogi, został (w niezwykle krótkim czasie) wypracowany dodatni wynik finansowy Zakładu za rok obrotowy 2020. Dynamika w zarządzaniu i osiągnięte efekty, w dodatkowo ekstremalnej sytuacji spowodowanej skutkami pandemii, pozwalają optymistycznie patrzeć na dalszą pracę i realizację kolejnych planów rozwojowych SP ZOZ w Bychawie.

Epidemia korona wirusa spotęgowała wysiłek organizacyjny i odcisnęła swój ślad niemalże we wszystkich dziedzinach działalności Szpitali, nie zatrzymała jednak bieżących i zaplanowanych do realizacji inwestycji: termomodernizacji obiektów, modernizacji oddziałów, informatyzacji placówek, doposażania w nowy sprzęt i urządzenia medyczne, a w ostatnim czasie, także pozyskiwania środków na inwestycje z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Trzeba pamiętać również, że Zakłady Opieki Zdrowotnej to nie tylko Szpitale, ale również współpracujące z nimi Przychodnie. Ocena poziomu funkcjonowania tych placówek stanowi często podstawę oceny i wniosków dotyczących funkcjonowania całej służby zdrowia. Staramy się aby ich praca przynosiła dużo zadowolenia zarówno pacjentom jak i personelowi.

4

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Nie zapominamy o inwestowaniu w tą przestrzeń. Prowadzone przez nas Projekty inwestycyjne znajdują się na różnych etapach ich realizacji. Jedne z nich już zostały zakończone inne są w trakcie wykonywania, a kolejne znajdują się w fazie przygotowań.

O szczegółach będziemy mogli dowiedzieć się z wypowiedzi Dyrektorów Szpitali zamieszczonych w dalszej części artykułu. Mówiąc w skrócie - ściśle współpracując, realizujemy model zarządzania nakierowany na ciągły rozwój oparty na własnych możliwościach budżetowych i maksymalnym pozyskiwaniu środków zewnętrznych – zarówno krajowych jak również pochodzących ze wspólnych funduszy UE. W wyniku zwiększonych, w ostatnim czasie, dostaw szczepionek przeciw COVID-19 oraz wynikającym z tego przyspieszeniem tzw. szczepień populacyjnych, na polecenie Wojewody Lubelskiego zostały utworzone na terenie powiatu lubelskiego, przy współpracy ze Szpitalami oraz samorządami gminnymi, dodatkowe trzy Punkty Szczepień Powszechnych z siedzibą w: Szkole Podstawowej w Niedrzwicy Dużej przy ul. Lubelskiej 21, Szkole Ponadpodstawowej w Niemcach przy ul. Różanej 8 oraz w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Piotrowicach Filia w Strzyżewicach Strzyżewice 108.

Szczepienia to gówna broń w walce z pandemią COVID-19. Dzięki uruchomieniu wymienionych Punktów Szczepień Powszechnych umożliwiono skorzystanie ze szczepień wszystkim zainteresowanym mieszkańcom naszego powiatu - również tym, mającym ograniczenia ruchowe czy wykluczonym komunikacyjnie.

Na zakończenie tego krótkiego podsumowania stanu ochrony zdrowia w powiecie lubelskim na przestrzeni 2020 roku, chciałbym Wszystkim Państwu podziękować za zrozumienie wyjątkowej i trudnej sytuacji w jakiej wspólnie się znaleźliśmy.

Dziękuję za okazane przejawy empatii i niesienie pomocy potrzebującym.

Wszyscy nadal z niepokojem patrzymy w przyszłość i nie ma z pewnością osoby, która nie obawia się o zdrowie swoje i swoich najbliższych. Mamy jednak świadomość, że są wokół nas ludzie, którzy każdego dnia szczególnie dbają o nasze bezpieczeństwo oraz dokładają wszelkich starań, aby pokonać niewidzialnego przeciwnika, z którym walczy cały świat.

Słowa podziękowania i wyrazy szacunku kieruję do Dyrektorów Szpitali, wszystkich lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, sanitariuszy, diagnostów i pracowników, którzy codziennie, narażając swoje zdrowie i życie, stają na pierwszej linii walki z pandemią. Pracują i rozumieją cel swojego powołania będącego służbą dla życia. Pamiętamy również, że personel służby zdrowia tworzą zastępy niezwykle ważnych i oddanych pracowników: salowych, kierowców, wolontariuszy i pracowników obsługi. Wszystkim Państwu pragnę również podziękować.

Na zakończenie chcę podkreślić rolę jaką odegrał w zabezpieczeniu naszego zdrowia i ratowaniu życia zespół współpracowników, służb i placówek podległych Wojewodzie Lubelskiemu oraz osobiście Pan Lech Sprawka Wojewoda Lubelski. Nie można wyobrazić też sobie prawidłowego funkcjonowania w dobie pandemii, bez codziennej współpracy z instytucjami podległymi Marszałkowi Województwa Lubelskiego i Zarządem Województwa Lubelskiego reprezentowanym przez Jarosława Stawiarskiego Marszałka Województwa Lubelskiego.

Wszystkim Państwu dziękuję za poniesiony trud, zaangażowanie i sumienność w realizacji swoich obowiązków. W imieniu społeczności, którą tworzymy i własnym jestem wdzięczny, że są Państwo blisko ludzi i niosą pomoc tym, którzy jej potrzebują. To był i nadal jest czas próby, ale najważniejszy jest fakt, że trzymamy rękę na pulsie.

zdrowie

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Dariusz Kamiński – Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej nr 1 w Bełżycach Rok 2020 minął pod znakiem pandemii COVID-19. Na początku marca zgłosił się do Szpitala Powiatowego SP ZOZ nr 1 w Bełżycach pacjent z sąsiedniej miejscowości z podejrzanymi objawami. Okazało się, że był to pierwszy pacjent zakażony wirusem SARS-CoV-2 w województwie lubelskim. Od 20 marca wprowadzono w kraju stan epidemii, tym samym w okresie od 12 marca do 15 maja 2020 r. wstrzymane zostały przyjęcia planowe do szpitali z wyjątkiem sytuacji zagrożenia życia. Później także pacjenci przestali przybywać do szpitali ze względu na duże ryzyko zarażenia koronawirusem w placówkach medycznych. Przyszło odprężenie w okresie lata, ale wakacje to zwykle sezon mniejszej zgłaszalności pacjentów do leczenia szpitalnego i zabiegów planowych. Na jesieni wystąpiła II fala epidemii, gdzie dziennie w kraju występowało około 29 tys. zakażeń. Nasz szpital także został włączony w walkę z COVID-19. Do ostatniego dnia stycznia 2021 r. było u nas 18 łóżek zakaźnych i obserwacyjnych. Przyjmowaliśmy pacjentów z terenu Lublina oraz miejscowości

niesąsiadujących z rejonem naszej działalności. W szpitalu udzielaliśmy więcej świadczeń dla pacjentów z zakażeniem SARS-CoV-2 lub podejrzeniem, niż normalnych zakontraktowanych w NFZ. Występowały również ogniska epidemiczne na niektórych oddziałach. Te uwarunkowania wpłynęły na niższą niż w normalnych latach realizację kontraktu szpitalnego.

Analizując rok 2020 i odnosząc się do bieżącego chciałbym zaznaczyć, że gros świadczeń zdrowotnych SP ZOZ nr 1 w Bełżycach wykonał w skali kontraktu, a nawet z nadwyżką np. na oddziale położniczo-ginekologicznym odbyło się 428 porodów, więcej niż w 2019 r. Przychodnia Specjalistyczna przy ul. Bednarskiej działa nieprzerwanie od wybuchu pandemii, ośrodki zdrowia – POZ pracują bez szczególnych zakłóceń - w okresie nasilenia zakażeń udzielały głównie teleporad.

Niezawodnie funkcjonują Dział Ratownictwa Medycznego i Transportu oraz Izba Przyjęć. Pracownie fizjoterapii udzielają świadczeń w skali powyżej kontraktu, w 2020, pomimo okresowego wstrzymania tego rodzaju świadczeń, wykonały kontrakt w 90%. Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy udziela świadczeń w pełnym obłożeniu łóżek i pragnę podkreślić, iż w 2020, mimo pandemii, wykonał prawie całość kontraktu.

W związku z epidemią powstały nowe zakresy świadczeń zdrowotnych dla pacjentów, które zaczęliśmy realizować, a większość nadal kontynuujemy. Szczególnie triage pacjentów na Izbie Przyjęć, pobieranie wymazów, szczepienia węzłowe, szczepienia populacyjne, leczenie pacjentów zakażonych (od 15.10.2020 do 31.01.2021), gotowość łóżek dla pacjentów z podejrzeniem zakażenia i świadczenia usług medycznych dla tych pacjentów.

Początek pandemii był trudny, głównie z uwagi na strach wśród społeczeństwa, obawy personelu medycznego czy absencje personelu z powodu kwarantanny i innych, prywatnych powodów. Wystąpiły poważne braki zabezpieczeń, odzieży ochronnej barierowej i środków dezynfekcyjnych. Wprowadzane przez Ministra Zdrowia Strategie walki z pandemią oraz wytyczne Konsultantów krajowych zobligowały nas do tworzenia nowych procedur postępowania terapeutycznego, epidemiologicznego i nowej organizacji udzielania świadczeń. Zmiany dotyczyły Izby Przyjęć, oddziału chorób wewnętrznych, oddziału pediatrycznego, oddziału ginekologicznego, Przychodni Specjalistycznej. Wydzielony został punkt pobrań z drogą dojścia, organizacji punktów

5

zdrowie

szczepień w ośrodkach zdrowia i szpitalu węzłowym. W okresie II fali epidemii, z uwagi na duże zużycie tlenu podczas respiroterapii pacjentów, występowały okresowe problemy z zapasami tlenu medycznego.

W zakresie wsparcia w środki ochronne dużą pomoc otrzymaliśmy od Powiatu Lubelskiego – Wydziału Zarządzania Kryzysowego oraz od Wojewody Lubelskiego, w tym Agencji Rezerw Strategicznych. Były to kombinezony, maski, rękawice, płyny do dezynfekcji powierzchni i rąk. W ramach projektu dofinansowanego z Unii Europejskiej prowadzonego przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, przy małym wkładzie własnym pozyskaliśmy środki dezynfekcyjne, odzież ochronną i urządzenia do dezynfekcji. Otrzymaliśmy także wsparcie od osób fizycznych i lokalnych podmiotów gospodarczych naszego rejonu działania w postaci darowizn rzeczowych lub finansowych. Przydzielono GRANT ZPO – dodatek dla pracowników Zakładu Pielęgnacyjno Opiekuńczego – projekt w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 oraz dotację z Fundusz Sprawiedliwości.

Otrzymaliśmy także sprzęt i aparaturę od Wojewody Lubelskiego z Agencji Rezerw Strategicznych taki jak: respiratory, aparaty RTG mobilne, aparat USG, kardiomonitory, aparaty do tlenoterapii, stoły operacyjne podstawowe, urządzenia do dezynfekcji pomieszczeń.

Epidemia 2020/2021 r. pokazuje, że jako podmiot leczniczy potrafimy sprostać wyzwaniom leczenia pacjentów zakażonych SARS-Cov-2 i postępowania z nimi, odpowiednio do naszego potencjału. Przy tym udzielaliśmy także kontraktowych świadczeń zdrowotnych.

Możemy liczyć na wsparcie Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w zakresie zarządzania szpitalami w Strategii walki z pandemią i wsparcia rzeczowego, za to wielkie słowa uznania i podziękowania należą

6

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

się Panu Wojewodzie Lubelskiemu Lechowi Sprawce i Pracownikom Wydziałów Zdrowia i Zarządzania Kryzysowego UW. Możemy liczyć na pomoc, doradztwo i szczególna troskę ze strony naszego organu nadrzędnego - Powiatu Lubelskiego, szczególnie Pana Starosty Zdzisława Antonia, Pana Wicestarosty Andrzeja Chrząstowskiego, Pracowników powiatu zajmujących się ochroną zdrowia i z Wydziału Zarządzania Kryzysowego.

W czasie silnego nasilenia epidemii wspierała nas również Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Lublinie. Współpraca między dyrektorami szpitali była pozytywna i efektywna w postępowaniu z pacjentami zakażonymi lub podejrzanymi. Także mogliśmy polegać na ludziach dobrej woli wspierających nasz zakład.

Zdobyte doświadczenie w walce z pandemią pozwoliło wzmocnić merytorycznie i operacyjnie kadrę medyczną, która teraz łatwiej podejmuje wezwania do pracy w nowych zakresach świadczeń, gro medyków aktywniej korzysta z nowego sprzętu i aparatury medycznej oraz narzędzi informatycznych. Kadra zakładu bardziej rygorystycznie przestrzega reżimów sanitarnych w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Epidemia COVID-19 wykazała, ze centralizacja lokalowa komórek medycznych nie jest dobra w takich stanach kryzysowych. Lepsza jest zabudowa pawilonowa, skrzydłowa budynków szpitali, co pozwala wydzielić dodatkowe pododdziały zakaźne, osobne wejścia, izby przyjęć, śluzy. Ważne jest osobne umiejscowienie (poza obiektem szpitala i ambulatoriów) zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych czy opiekuńczo leczniczych, w których to podopieczni praktycznie przebywają na stałe i są bardzo wrażliwi na wirusy i bakterie.

Pierwszy okres pandemii ujawnił także niewystarczające możliwości rynku zaopatrzenia w środki ochrony

osobistej, ubrania barierowe, materiały i płyny do dezynfekcji oraz zabezpieczenia tlenu medycznego.

To wskazanie dla szpitali na utrzymywanie większych zapasów tego asortymentu i wzmocnienie infrastruktury mediów medycznych.

W związku z realizacją krajowej akcji szczepień ludności przeciw SARS-CoV-2 SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach aktywnie włączył się do działań. Od 4 stycznia 2021 rozpoczął funkcjonowanie punk szczepień w Szpitalu Powiatowym w Bełżycach jako szpitalu węzłowym, gdzie wykonywane były i są szczepienia dla kadry medycznej zakładu oraz innych zgłaszających się podmiotów leczniczych, dla pensjonariuszy i kadry Domów Pomocy Społecznej, dla nauczycieli ze wszystkich rodzajów szkół i uczelni oraz dla ludności.

Od 25 stycznia, w ramach szczepień populacyjnych dla ludności, rozpoczęły pracę punkty szczepień POZ w ośrodkach zdrowia MOZ Bełżyce, GOZ Niedrzwica Duża, GOZ Borzechów, GOZ Wojciechów z potencjałem do 200 szczepień tygodniowo.

Od 1 kwietnia 2021 r. dodaliśmy jeszcze do realizacji szczepień populacyjnych punkty szczepień w WOZ Krężnica Okrągła, WOZ Radawczyk i WOZ Niedrzwica Kościelna z potencjałem do 120 sczepień tygodniowo.

Od 4 maja 2021 r. wspólnie z Powiatem Lubelskim i Gminą Niedrzwica Duża uruchomiliśmy punkt sczepień powszechnych w Szkole Podstawowej w Niedrzwicy Dużej. Lokal dla punktu wraz z częściowym wyposażeniem udostępnił Pan Wójt. Kadrę i pozostałe wyposażenie oraz materiały do świadczeń zabezpiecza nasz Zakład.

Samodzielnie prowadzimy szczepienia w tym punkcie przez 5 dni w tygodniu z potencjałem 2000 dawek na tydzień.

Podsumowując prowadzimy akcję szczepień ochronnych przeciw wirusowi SARS-CoV-2 w 9 miejscach, w tym 1 w mieście i w 6 miejscowościach, jako szpital węzłowy, punkty

zdrowie

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

szczepień populacyjnych i punkt szczepień powszechnych.

Jako podmiot leczniczy obserwujemy oczywiste korzyści z akcji szczepienia społeczeństwa przeciw wirusowi SARS-CoV-2. Prowadzenie testów wymazowych antygenowych przez nasze zespoły ratownictwa medycznego i izbę przyjęć obecnie wykazuje bardzo rzadkie przypadki pacjenta zakażonego tym wirusem.

W naszym punkcie wymazowym drive thru przy szpitalu jest do kilku pacjentów dziennie skierowanych na pobrania. Wśród pacjentów zgłaszających się do szpitala na hospitalizację lub zabiegi praktycznie nie ma osób zakażonych wirusem. Natomiast pacjenci przybywający na leczenie do naszych placówek, którzy przyjęli dwie dawki szczepionki, zapewniają bezpieczeństwo epidemiologiczne dla pozostałych pacjentów. Od połowy marca br. nie odnotowujemy ognisk epidemicznych na oddziałach szpitalnych i w zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym.

Szczepienia to gówna broń w walce z pandemią COVID-19 i serdecznie Państwa do nich zachęcamy!

W latach 2020 i 2021 SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach realizował lub kontynuuje inwestycje w zakresie robót budowlanych i modernizacji pomieszczeń: 1. Rozpoczęta w 2020 r. i prowadzona aktualnie inwestycja pt.: „Modernizacja bloku operacyjnego i komórek pomocniczych dla oddziałów położniczo-ginekologicznego, neonatologicznego, chirurgicznego, chorób wewnętrznych oraz pracowni endoskopii Szpitala Powiatowego im. Dr Wojciecha Oczki w Bełżycach” - całkowita wartość: 5,947 mln. zł, środki UE 2,886 mln. zł z Regionalnego Programu Operacyjnego – Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, Dotacja Powiatu Lubelskiego 1,5 mln. zł, środki własne 1.561 mln zł.

2.

3.

4.

5.

6.

W 2020 wykonano aktualizację dokumentacji projektowejkosztorysowej, inwentaryzację budowlaną i kominiarską oraz rozpoczęto roboty budowlane – wydatki 167,8 tys. zł.

W bieżącym roku wykonano już ściany, tynki, posadzki nowych pomieszczeń, kanały wentylacji nawiewno-wywiewnej w budynku, instalacje elektryczne z centralą główną, zainstalowano agregat prądotwórczy z funkcją autostartu, instalacje mediów medycznych oraz węzły sanitarne. Przewidywany termin zakończenia grudzień 2021 r.

W 2020 r. w budynku Ratownictwa Medycznego i Administracji wykonano Kotłownię gazową i modernizację instalacji c.o.

- wartość 109,25 tys. zł, dotacja Powiatu Lubelskiego - 80,0 tys. zł, środki własne – 29,25 tys. zł.

Na przełomie roku 2020/2021 wykonano remont budynku po byłej szkole podstawowej na Pracownię Rehabilitacji w miejscowości Góra, koszty 44 tys. zł, środki własne 30 tys. zł, dotacja PZU SA – 14 tys. zł.

W ramach działań związanych z zapobieganiem skutkom pandemii wykonano: strefy i izolatki do pobytu i obsługi pacjentów w szpitalu, przeniesiono biura działów technicznych ze szpitala do budynku pomocniczego, wykonano magazyn odpadów medycznych w budynku Ratownictwa Medycznego, środki własne – 76,1 tys. zł.

W budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w Wojciechowie wymieniono kocioł gazowy i wykonano remont pomieszczeń kotłowni (33 tys. zł).

Wykonanie Sali cięć cesarskich przy oddziale położniczo-ginekologicznym koszt ok. 50 tys. zł.

W ramach inwestycji zakupowych w latach 2020 i 2021 głównie sprzętu i aparatury medycznej zakład zrealizował, jest w trakcie lub będzie nabywał, następujące aktywa: A. Pozyskano z darowizn, zakupiono: urządzenie do kompresji klatki piersiowej dla zespołów Ratownictwa Medycznego, 2 kardiomonitory dla szpitala, wannę do kąpieli wirowej kończyn dolnych, aparat do laseroterapii do Pracownia Rehabilitacyjna Góra, 2 urządzenia do dezynfekcji pomieszczeń dla szpitala. Wsparcia udzieliły: Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Sprawiedliwości, Ball Packaging Europe, Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Bełżycach.

Wartość 131 tys. zł środki własne 30 tys.

B. Zakupiono i zainstalowano serwer z aplikacją bazodanową do obsługi programu medycznego dla ośrodków zdrowia POZ i Działu Ambulatoryjnych Świadczeń Specjalistycznych i Diagnostyki, koszt 127 tys. zł, dofinansowanie Gmina Bełżyce, Niedrzwica Duża, Borzechów

7

zdrowie

i Wojciechów, środki własne 40 tys. zł.

C. Planowany jest zakup aparatu RTG głównego wraz z adaptacją pomieszczeń systemem PACS i RIS, aparatu USG z 4 głowicami oraz gastro-fiberoskopu dla potrzeb szpitala i poradni. Inwestycja dofinansowana będzie w kwocie 3 ml zł przez Powiat Lubelski w ramach Rządowego Programu Inwestycji Lokalnych - Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 dla jednostek samorządu terytorialnego.

D. Planowane są zakupy serwerów do obsługi szpitalnego programu medycznego i skanerów do cyfryzacji dokumentacji medycznej w kosztach ok. 165 tys. zł Na rok 2022 z głównych inwestycji planujemy: 1. Zakup tomografu komputerowego wraz z adaptacją pomieszczeń, to kontynuacja zakupów z dotacji 3 ml zł z Powiatu Lubelskiego w ramach Rządowego Programu Inwestycji Lokalnych - Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 dla jednostek samorządu terytorialnego.

2. Wykonanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej nowego budynku dla Zakładu Pielęgnacyjno – Opiekuńczego oraz służb zaopatrzenia i utrzymania ruchu. Przybliżona wartość 250 tys. zł.

3. Kontynuację prac związanych z modernizacją centralnej sterylizatorni, w tym zakup jednego autoklawu 165 tys. zł.

4. Zakup wielofunkcyjnego stołu operacyjnego o wartości ok.

140 tys. zł.

8

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Na wstępie chciałbym podkreślić, iż rok 2020 był dla SPZOZ w Bychawie okresem wyjątkowo trudnym, z jednaj strony z uwagi na ponoszone od wielu lat straty i drastyczny wzrost zadłużenia - z początkiem roku przystąpiono do realizacji programu naprawczego Zakładu. Z drugiej strony nagły marcowy wybuch pandemii COVID-19 i dalsze gwałtowne jej rozprzestrzenianie, spowodowały znaczne komplikacje i ograniczenia w jego działalności. Pomimo tego w oparciu o posiadane zasoby oraz Piotr Derkaczew – Dyrektor potencjał szpitala, Dyrekcja Samodzielnego Publicznego Zakładu i Kadra Kierownicza starała Opieki Zdrowotnej w Bychawie się konsekwentnie wdrażać przedsięwzięcia naprawcze, zarówno przewidziane wspomnianym wyżej programem, jak też szereg innych, których celem była poprawa osiąganych wyników i kondycji ekonomicznej, a także zabezpieczenie sprawnego, bieżącego funkcjonowania SPZOZ w Bychawie.

Ostatecznie, po raz pierwszy od kilkunastu lat, rok 2020 SPZOZ w Bychawie zamknął dodatnimi wynikami finansowymi. Zysk netto z tytułu całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej wyniósł 1.753.423,70 zł, ale co istotne, Zakład w 2020 roku wygenerował zysk ze sprzedaży na poziomie 274.116,28 zł, czyli z działalności typowo statutowej. W analizowanym roku nastąpił również znaczący spadek zobowiązań o charakterze długo i krótkoterminowym w łącznej wysokości 2.056.902,39 zł, w tym zobowiązań kredytowo-pożyczkowych o kwotę 1.750.420,84 zł.

Nie mniej jednak trzeba mieć świadomość, że sytuację ekonomiczno-finansową Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Bychawie należy nadal oceniać jako bardzo trudną.

Szczególnie w aspekcie posiadanego stopnia stabilności finansowej, którą ilustrują wskaźniki płynności i zadłużenia. Jedynie stałe generowanie zysków i dalsza kontynuacja restrukturyzacji Zakładu w obszarze organizacyjno-kadrowym i finansowym może w znaczący sposób poprawić kondycję SPZOZ w Bychawie. Przy czym będzie to proces długoletni.

W pierwszym okresie trwania pandemii wszystkich nas otaczał chaos informacyjny i trudności w bieżącej współpracy z instytucjami państwowymi. Naszą pracę paraliżowały również ogromne braki (szczególnie w pierwszej fazie wybuchu pandemii) środków ochrony osobistej i preparatów do dezynfekcji. Największym problemem była absencja personelu medycznego, a co za tym idzie trudności w zapewnieniu obsady dyżurów kadry medycznej i konieczność wdrażania ciągłych zmian organizacji pracy. Zakład został zobligowany do prowadzenia dużej ilości dodatkowej, nowej dokumentacji medycznej

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

papierowej i elektronicznej, a także natychmiastowej realizacji decyzji, poleceń i zarządzeń właściwych organów i instytucji. Praktycznie z dnia na dzień nastąpiła konieczność bezzwłocznej organizacji i przystąpienia do dodatkowych świadczeń w sferze zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19, np. w zakresie utworzenia łóżek obserwacyjno-zakaźnych dla pacjentów z podejrzeniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2, organizacji Punktu Poboru Wymazów, dla którego należało zapewnić personel, pomieszczenie, wyposażenie, transport materiału, dokumentacje i utworzenia Punktów Szczepień (węzłowych, populacyjnych i powszechnych).

Pomimo wielu trudności wywołanych pandemią COVID-19, mogę śmiało stwierdzić, iż nabyliśmy bardzo przydatną umiejętność szybkiego reagowania na pojawiające się problemy oraz wdrażania nowych rozwiązań logistyczno-organizacyjnych w trybie, praktycznie, natychmiastowym. Dodatkowo zauważyłem wzrost świadomości pracowników Zakładu, w szczególności Kadry Kierowniczej za ważkość decyzji podejmowanych w ramach posiadanych kompetencji indywidualnych, ale co bardziej istotne, widoczne jest nabycie doświadczeń w sferze pracy zespołowej, pomimo ograniczeń w zakresie możliwości bezpośrednich, osobistych kontaktów poprzez korzystanie ze środków porozumiewania się na odległość i wypracowywania decyzji kolegialnych. Pozyskaliśmy duże wsparcie ze strony instytucji państwowych - Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych oraz Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego, instytucji samorządowych – Powiatu Lubelskiego (podmiotu tworzącego) oraz władz gmin pozostających w obszarze działania SPZOZ w Bychawie, jak też innych osób prawnych i fizycznych, w odniesieniu do zabezpieczenia działalności

zdrowie

Zakładu w środki ochrony indywidualnej oraz prepaStatystyka zachorowań na COVID 19 raty dezynfekcyjne. wśród pracowników SPZOZ w Bychawie: Wykorzystaliśmy możROK 2020 (przed szczepieniami) - 79 praliwoś ć ubiegania się cowników (izolacja) oraz 29 (kwarantanna) i pozyskania nowej aparaROK 2021 (po rozpoczęciu szczepień tury i sprzętu medycznego przeciwko COVID 19) - 6 pracowników w ramach nowo tworzonych (izolacja) funduszy w zakresie zapoPowyższe dane obrazują skuteczność biegania, przeciwdziałania szczepień, toteż warto z tego miejsca i zwalczania COVID-19. apelować do mieszkańców powiatu luPojawiło się również kilka belskiego – Proszę Państwa szczepmy nowych źródeł generowasię, zapraszamy! nia przychodów w postaci odrębnych płatności NFZ za realizację dodatkowych świadczeń zdrowotnych związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, pozyskaliśmy środki na wypłatę dodatków covidowych oraz innych dodatkowych świadczeń dla personelu medycznego Zakładu.

Na przełomie roku 2020/2021 SPZOZ w Bychawie przystąpił do organizacji i realizacji szczepień ochronnych przeciw COVID-19, najpierw w ramach programu szczepień szpitali węzłowych i szczepień populacyjnych, później szczepień powszechnych. Zakład uruchomił następujące Punkty Szczepień: Szpital Powiatowy w Bychawie – punkt węzłowy, populacyjny i powszechny;

9

zdrowie

Gminny Ośrodek Zdrowia w Jabłonnej – punkt populacyjny; Gminny Ośrodek Zdrowia w Piotrowicach – punkt populacyjny; Gminny Ośrodek Zdrowia w Krzczonowie – punkt populacyjny; Ośrodek Zdrowia w Strzyżewicach – punkt powszechny.

Największymi problemami podczas realizacji tego zadania były przede wszystkim wysokie koszty związane z tworzeniem Punktów Szczepień, braki kadrowe personelu medycznego do realizacji szczepień i kłopoty z dystrybucją szczepionek, bowiem następowały częste zmiany terminów dostaw, asortymentu bądź okresowe braki dostaw szczepionek. Dodatkowym problemem była występująca absencja pacjentów zgłaszających się na szczepienia przeciwko COVID-19. Cała ta sytuacja wywołała konieczność dokonywania ciągłych zmian w rejestracji pacjentów na szczepienia. Szybkość prac przy szczepieniach znacznie ograniczyło

10

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

nałożenie obowiązku sporządzania dużej ilości dodatkowej dokumentacji elektronicznej i papierowej, odnoszącej się do Narodowego Programu Szczepień. Mimo trudności, korzyści i następstwa wynikające z wdrożenia Narodowego Programu Szczepień były szybko widoczne. Przede wszystkim znacznie zmniejszyła się ilość zachorowań na koronawirusa.

Dodatkowo w końcu zauważyliśmy zmniejszenie się niedyspozycji personelu, wywołanej kwarantanną, izolacją czy zachorowaniami pracowników na koronawirusa.

Pomimo ciągłej walki z koronawirusem, w roku 2020 w SPZOZ w Bychawie udało się zrealizować następujące istotne zadania: uruchomienie działalności gabinetu ginekologiczno-położniczego w Gminnym Ośrodku Zdrowia w Jabłonnej – wartość nakładów i kosztów adaptacyjnych 9,5 tys. zł (luty); przekształcenie działalności szpitalnego Oddziału Pediatrii

w ambulatoryjną opiekę specjalistyczną dla dzieci i młodzieży, na bazie Poradni Pediatrycznej POZ oraz odrębnego zespołu pediatrycznego funkcjonującego w ramach Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej – oszczędności w skali roku na poziomie ok.

800,0 tys. zł (maj); przeniesienie Filii Gminnego Ośrodka Zdrowia Piotrowice z miejscowości Kiełczewice Dolne do nowej lokalizacji w Strzyżewicach (Dworku w Strzyżewicach) – wartość projektu wraz z kosztami adaptacyjnymi i logistycznymi 20,0 tys. zł (01.09.2020 r.); wynegocjowanie i pozyskanie z LOW NFZ zwiększenia wartości kontraktów na finansowanie działalności Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego oraz Poradni Ginekologiczno-Położniczej – w okresie od 01.06.2020 r. do 31.12.2020 r., w łącznej wysokości 415,7 tys. zł (maj/czerwiec); modernizacja i remont parkingu przed budynkiem szpitalnym, przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 26/28/30, w Bychawie – wartość 104,5 tys. zł (zadanie współfinansowane ze środków Starostwa Powiatowego w Lublinie – kwota dofinansowania 97,9 tys. zł, udział własny 6,6 tys. zł) – (styczeń/marzec); zakup automatycznej myjni – dezynfektora do endoskopów Medipia Endoclean 1000, o wartości 30,2 tys. zł, wydatek majątkowy sfinansowany ze środków własnych SPZOZ w Bychawie – (maj/czerwiec); modernizacja i remont obiektu tlenowni zakładowej przy. ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 26/28/30, w Bychawie. Łączny koszt zadania wyniósł ok. 12,0 tys. zł, bez uwzględnienia kosztów części robót zrealizowanych systemem gospodarczym (czerwiec/lipiec);

zdrowie

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

zakup dwóch urządzeń do dezynfekcji pomieszczeń Nocospray wraz z zapasem środka do dezynfekcji oraz dwóch kardiomonitorów z oprzyrządowaniem.

Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 80,7 tys. zł, w tym dotacja 60,0 tys. zł, wkład własny 20,7 tys. zł (październik); zakup nowego aparatu ultrasonograf icznego Samsung HS40 z opcją Dopplera wraz z kompletnym wyposażeniem, dla potrzeb Pracowni RTG i USG Szpitala Powiatowego w Bychawie. Wartość zakupionego aparatu 119,5 tys. zł, z tego dotacja 105,0 tys. zł, udział własny 14,5 tys. zł (listopad); wykonanie zadania pn. „Termomodernizacja budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w Piotrowicach”. Wartość inwestycji wyniosła 159,3 tys. zł i w całości została sfinansowana dotacją Powiatu Lubelskiego, ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (grudzień); wykonanie zadania pn. „Termomodernizacja budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w Jabłonnej”.

Wartość inwestycji wyniosła 155,8 tys. zł i w całości została sfinansowana dotacją Powiatu Lubelskiego, ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (grudzień); realizacja zadania „Opracowanie projektu dokumentacji technicznej w zakresie modernizacji instalacji elektrycznej w budynku Przychodni Rejonowej w Bychawie”. Wartość 7,7 tys. zł., zadanie w całości sfinansowane przez Powiat Lubelski, ze środków RFIL (grudzień); zakup specjalistycznego aparatu USG dla potrzeb Poradni Ginekologiczno-Położniczej w Bychawie. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 73,9 tys. zł, z czego dotacja celowa 63,0 tys. zł,

wkład własny 10,9 tys. zł (grudzień 2020 / styczeń 2021); zakup aparatury i sprzętu medycznego dla potrzeb Pracowni Endoskopii w postaci gastroskopu, kolonoskopu oraz urządzenia do diatermii – łączny koszt ok.

250,0 tys. zł; termomodernizacja budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia w Krzczonowie – wartość zadania ok. 200,0 tys. zł; strategicznego projektu „Modernizacji i rozbudowy budynku Szpitala Powiatowego w Bychawie wraz z odtworzeniem infrastruktury i zakupem sprzętu medycznego” o łącznej szacowanej wartości 11.000,0 tys. zł.

Aktulnie Zakład posiada nowy, zaktualizowany projekt budowlany, uzyskał nowe pozwolenie na budowę, a planowana inwestycja ma akceptację IOWISZ. Dyrekcja Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Bychawie pragnie wyrazić uznanie i złożyć głębokie podziękowania: Wszystkim Pracownikom SPZOZ w Bychawie, Władzom Powiatu Lubelskiego,

Instytucjom i organom państwowym, samorządowym, itp., Osobom prawnym i fizycznym, za zaangażowanie, pracę, udzielone wsparcie i pomoc, w jakże trudnym i specyficznym roku 2020.

11

Samorząd

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Współpraca budująca przyszłość Powiat Lubelski - Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki w Warszawie Artur Rumiński – Starostwo Powiatowe w Lublinie

Od marca 2020 r. na terenie Zespołu Szkół Techniki Rolniczej w Piotrowicach działa pracownia konstruktorska prowadząca prace rozwojowe w obszarze budowy innowacyjnych pojazdów elektrycznych, wykorzystania wodoru w napędach pojazdów oraz budowy specjalistycznego oprzyrządowania do napędów elektrycznych. Pracownia Projektowo Konstrukcyjna powstała dzięki nawiązaniu w 2019 r. współpracy pomiędzy Powiatem Lubelskim i Siecią Badawczą Łukasiewicz – Instytutem Elektrotechniki w Warszawie.

Rozwijając dotychczasową współpracę w dniu 26 maja 2021 r., w Lublinie partnerzy zawarli „Umowę o Współpracy Naukowo Badawczej” pozwalającą na kontynuowanie i rozwijanie prac w perspektywie finansowej UE 2021-2027.

Dzięki współpracy z Instytutem oraz zawartej umowie Powiat Lubelski uzyskuje dostęp do kontaktów ze środowiskiem naukowym oraz wyników badań całej liczącej 32 polskie Instytuty naukowo badawcze w Sieci Badawczej Łukasiewicz. „Poprzez współpracę z Instytutem mamy zamiar wdrożyć na terenie powiatu nowoczesne rozwiązania w zakresie czystych, innowacyjnych

12

technologii w rolnictwie, energetyce oraz motoryzacji. Chcemy zatrzymać i dać szansę na rozwój naszych, wysokiej klasy specjalistów – tłumaczy starosta lubelski Zdzisław Antoń.

– „Chodzi o jakąś część tych wykształconych zasobów ludzkich z naszych uczelni, również ze szkół średnich. Mamy nadzieję, że zatrzymamy ich tutaj, na miejscu, z korzyścią dla nas. Bowiem nie da się rozwijać jakiegokolwiek regionu bez zatrzymania w nim najlepszych ludzi, wykształconych na naszych uczelniach” – tłumaczy w Radiu Lublin.

Również Instytut Elektrotechniki podchodzi do współpracy z dużym zaangażowaniem i dalekosiężnymi

planami. Dyrektor placówki dr inż.

Sebastian Wydra zainicjował utworzenie specjalnego zespołu koordynującego szczegółowy zakres i postępy wspólnych prac. Trwająca współpraca nakierowana jest również na wykorzystanie efektów możliwej współpracy i szans związanych z realizacją międzynarodowego projektu „Trójmorza”.

Po dotychczasowej i przyszłej współpracy spodziewamy się wielu pozytywnych efektów przekładających się na proponowaną ofertę edukacyjną w naszych szkołach oraz znaczący rozwój gospodarczy zarówno powiatu jak też województwa lubelskiego.

Samorząd

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Uroczyste posadzenie Dębu Pamięci w Pszczelej Woli Katarzyna Petryszak – Starostwo Powiatowe w Lublinie

Posadziliśmy Dąb Pamięci Powstańców i Mieszkańców Lubelszczyzny walczących o Polski Śląsk w setną rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego.

2 maja br. miała miejsce setna rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego, w którym walczyli powstańcy oraz brali udział mieszkańcy Lubelszczyzny. W związku z tym Powiat Lubelski oraz społeczność Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli, której organem prowadzącym jest Powiat Lubelski 5 maja br. upamiętnili to wydarzenie poprzez posadzenie dębu pamięci i umieszczeniem w jego pobliżu pamiątkowej tablicy.

W uroczystości udział wzięli Andrzej Chrząstowski - Wicestarosta Lubelski, Krzysztof Chmielik – Przewodniczący Rady Powiatu w Lublinie, Barbara Zdybel - Wójt Gminy Strzyżewice, Janusz Sagan - Przewodniczący Rady Gminy Strzyżewice, Anna Zielińska Naczelnik Wydziału Edukacji, Promocji i Spraw Społecznych w Starostwie Powiatowym w Lublinie, Marcin Kępowicz - Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli, a także społeczność szkolna.

Podczas Powstań Śląskich na terenie Lublina i całego województwa lubelskiego powstawały komitety plebiscytowe o zasięgu wojewódzkim, powiatowym, gminnym, wiejskim czy branżowym. Ich praca polegała nade wszystko na gromadzeniu środków pomocowych dla Górnego Śląska oraz informowaniu miejscowej

ludności o znaczeniu dla istnienia II Rzeczypospolitej przynależności państwowej Górnego Śląska. Nasilenie działalności tychże komitetów nastąpiło w czasie III powstania śląskiego, gdy na terenie całej Lubelszczyzny gromadzono żywność, odzież, środki sanitarne, fundusze i inne pomoce dla powstańców śląskich.

„Dąb Śląski” został posadzony w wielu miejscach województwa lubelskiego, również i na terenie Powiatu Lubelskiego, w ramach upamiętnienia zaangażowania ludności naszego regionu w problematykę walki o polskość Górnego Śląska i związków lubelsko-śląskich jakie się wówczas wytworzyły.

13

gospodarka

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Powiat Lubelski wspiera wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i nowych technologii Katarzyna Kosowska – Starostwo Powiatowe w Lublinie

Powiat Lubelski to pierwszy samorząd nie tylko na Lubelszczyźnie, ale i w Polsce, który rozważa możliwość zastosowania dronów w administracji. W tym celu podpisał list intencyjny z firmą Lublinensis Dron Transport. To prawdziwa rewolucja w logistyce, do której chcemy dołożyć swoją cegiełkę.

Drony to urządzenia, które głównie dostarczają nam rozrywkę lub są wykorzystywane do celów militarno-medycznych. Świetnie sprawdzają się również w kinematografii oraz sztuce fotografii. Okazuje się, że to nie tylko technologiczna zajawka dla dorosłych i dzieci. Przede wszystkim to autonomiczna i ekologiczna technika transportu. Zastosowanie dronów staje się z roku na rok coraz szersze i obejmuje coraz więcej niespotykanych zastosowań. Okazuje się, że drony dostawcze mogą transportować przesyłki ważące nawet 10 kg i przewozić towary między magazynami, czy węzłami logistycznymi.

Drony świadczące usługi przewozowo-kurierskie – waśnie na taki innowacyjny pomysł wpadł Kamil Chrzan – założyciel startUpu Lublinensis Dron Transport (LDT). Pomysłodawca w najbliższym czasie planuje zbudować flotę tych wyjątkowych, latających pojazdów, których zadaniem będzie

14

przenoszenie ładunków pomiędzy przedsiębiorstwami a klientami, biurami, firmami, zwykłymi mieszkańcami oraz pomiędzy urzędami i instytucjami publicznymi. Drony bezproblemowo ominą przeszkody charakterystyczne dla infrastruktury miejskiej, jednocześnie dostarczając towar w ekspresowym tempie we wskazanym miejscu i czasie. Mogą transportować paczki na dystans do 20 km i nie wymagają jakiejkolwiek obsługi człowieka.

Przedsiębiorca zamierza rozpocząć realizację projektu LDT od budowy sieci dronomatów – czyli rozstawionych na osiedlach i w ogólnodostępnych miejscach baz dla dronów, w których będą przechodzić serwisowanie, ładować baterie oraz przygotowywać się do kolejnego wylotu.

Misją całego przedsięwzięcia jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym łatwego i szybkiego dostępu do korzystania z innowacyjnej

usługi, jaką jest transport towarów przy użyciu Bezzałogowych Statków Powietrznych. Ten nowatorski projekt ma znacząco przyczynić się do promocji nowo wdrażanych technik transportu, wykorzystując potencjał polskiej myśli technicznej, czyniąc nasz kraj liderem technologii dronowych.

Usługa w początkowej fazie dotyczyć będzie jedynie mieszkańców Lublina i okolic. Jednakże wraz z rosnącymi osiągami dronów, LDT zmierzać będzie do wdrażania usługi w innych miastach, jednocześnie pracując nad wykonywaniem lotów krajowych i międzynarodowych.

Zespół LDT, na którego czele stoi Kamil Chrzan, składa się ze specjalistów, posiadających wiedzę i doświadczenie w zakresie wysokich specjalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem działań prowadzonych w przestrzeni powietrznej. Pojawienie się na rynku dronów spełniających wymogi transportowe oraz zmiana przepisów prawa lotniczego sprawiają, że zespół LDT dostrzegł idealną chwilę na wprowadzenie tak oryginalnej i pionierskiej usługi na lubelski rynek. Jeżeli potwierdzą się plany ambitnych przedsiębiorców, na przełomie 2021 i 2022 roku rozpoczną się pierwsze testy wykorzystujące transport dronami w pracach prowadzonych przez Starostwo Powiatowe w Lublinie.

Będziemy o tym informować! Trzymamy kciuki za ekipę LDT i życzymy wysokich (oraz bezpiecznych) lotów!

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Społeczeństwo

UCHWAŁA ANTYSMOGOWA Arkadiusz Turski – Starostwo Powiatowe w Lublinie

Smog to efekt równoczesnego wystąpienia niekorzystnych warunków pogodowych i dużego zanieczyszczenia powietrza. W jego skład wchodzą: pyły zawieszone PM 2,5 i PM 10, para wodna, tlenki azotu i węgla oraz dwutlenek siarki.

Tzw. uchwała antysmogowa, czyli uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa lubelskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw została uchwalona 19 lutego 2021 roku.

Uchwała zakłada stopniową wymianę przestarzałych, „trujących” instalacji o mocy mniejszej niż 1 MW. Te najgorsze, bezklasowe i klasyfikowane do 1 i 2 klasy mają zostać wymienione do 2024 roku. Do 1 stycznia 2030 roku wszystkie kotły na paliwa stałe będą musiały spełniać wymagania w zakresie sezonowej sprawności i emisji zanieczyszczeń określone w rozporządzeniu komisji UE 2015/1189.

Ważniejsze zapisy z uchwały „antysmogowej”: 1. Terminy wymiany instalacji: 1 stycznia 2024 r. – kotły bezklasowe i instalacje klas 1 i 2 wg normy PN-EN 303-5:2002; 1 stycznia 2027 r. – instalacje klas 3 i 4 wg normy PN-EN 303-5:2012; 1 stycznia 2030 r. – instalacje klasy 5 wg ww. normy.

2. Zakazuje się stosowania następujących paliw: miałów i mułów węglowych, flotokoncentratów oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem; węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem; węgla kamiennego, który nie spełnia któregokolwiek z wymagań określonych prawem, oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem; biomasy, której wilgotność przekracza 20%.

3. Zakazuje się użytkowania instalacji na paliwo stałe w nowo budowanych budynkach mających dostęp do sieci ciepłowniczej lub gazowej (po 1 maja 2021 r.).

4. Ograniczenia i zakazy dotyczą podmiotów eksploatujących instalacje.

5. Ograniczenia i zakazy obejmują cały rok kalendarzowy.

Szczegóły na stronach internetowych: https://www.lubelskie.pl/aktualnosci/uchwala-antysmogowa-uchwalona/ https://czystepowietrze.gov.pl/wp-content/uploads/2020/10/CZP-Ulotka-A5-Pa%C5%BAdziernik-2020.pdf http://www.wfos.lublin.pl/czyste-powietrze.html

15

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Sportowcy i Artyści

powiatu lubelskiego nagrodzeni!

Aneta Kalinowska - Gałat – Starostwo Powiatowe w Lublinie

W kwietniu 2021 r. Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury oraz nagrody za osiągnięte wyniki sportowe i wybitne osiągnięcia w działalności sportowej. 27 maja 2021 r. podczas uroczystej Sesji Rady Powiatu w Lublinie nagrodzonym zostały wręczone dyplomy i drobne upominki.

Nagrody za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej upowszechniania i ochrony kultury Komisja powołana w celu dokonania oceny zgłoszonych kandydatur zgodnie z Uchwałą nr 492/2021 Zarządu Powiatu w Lublinie z dnia 18 marca 2021 r., w składzie: Zbigniew Bernat - Przewodniczący Komisji oraz członkowie: Joanna Kaznowska, Izabela Mazurek i Aneta Kalinowska- Gałat, pozytywnie zaopiniowała wnioski złożone w tej kategorii, a Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody niżej wymienionym osobom i zespołom: Agata Rumińska - Sulenta - śpiewaczka operowa sopran, mezzosopran. Artystka scen polskich i zagranicznych, obdarzona wyjątkowym głosem, talentem wokalnym i aktorskim.

Renata Antoszek – jako Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Niemcach współorganizuje imprezy o zasięgu gminnym, powiatowym i międzynarodowym.

Piotr Gęba – jako Dyrektor Bychawskiego Centrum Kultury zajmuje się organizowaniem działalności kulturalnej w Gminie Bychawa oraz poza nią, współpracując z innymi instytucjami kultury, Powiatem Lubelskim czy Urzędem Marszałkowskim.

Kapela Cyja w składzie: Marek Trzciński, Mariusz Wąsik, Jarosław Oszust oraz Krzysztof Mendykowski. Kapela Cyja wykonuje muzykę wokalno - instrumentalną opartą głównie na utworach regionu lubelskiego.

Zespół Śpiewaczy „Słowianki” - jest to grupa zafascynowana folklorem, muzyką i śpiewem.

Bychawskie Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych swoje cele statutowe realizuje poprzez działania i zadania realizowane w ramach środków otrzymanych z funduszy ASOS, FIO, LGD i UM w Bychawie.

16

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Społeczeństwo

Nagrody za osiągnięte wyniki sportowe oraz wybitne osiągnięcia w działalności sportowej W tym roku wpłynęło łącznie 12 wniosków w tej kategorii.

Zgodnie z Uchwałą nr 493/2021 Zarządu Powiatu w Lublinie z dnia 18 marca 2021 r. Komisja powołana do dokonania oceny zgłoszonych kandydatur w składzie: Zbigniew Bernat - Przewodniczący Komisji oraz członkowie Komisji: Joanna Kaznowska, Aneta Kalinowska- Gałat i Marek Och pozytywnie zaopiniowała wszystkie wnioski, a Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody wszystkim kandydatom.

Nagrody dla zawodników za osiągnięte wyniki sportowe otrzymali: Marcin Polak - uprawia paraolimpijską dyscyplinę sportu kolarstwo tandemowe, w której startują osoby niewidome i słabowidzące z pełnosprawnym pilotem.

Patrycja Powroźnik - zawodniczka sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego Niemce.

Karol Brodziak - zawodnik sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „POM-ISKRA” Piotrowice.

Marlena Polakowska - zawodniczka sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „POM-ISKRA” Piotrowice.

Karina Sowa - zawodniczka taekwondo Uczniowskiego Klubu Sportowego Zespołu Szkół w Bełżycach.

Jakub Zezula - zawodnik taekwondo Uczniowskiego Klubu Sportowego Zespołu Szkół w Bełżycach.

Aleksandra Milczach - zawodniczka taekwondo Uczniowskiego Klubu Sportowego Zespołu Szkół w Bełżycach.

Kamil Miąc - zawodnik sekcji taekwondo Uczniowskiego Klubu Sportowego Zespołu Szkół w Bełżycach.

Nagrody dla trenerów prowadzących szkolenia zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe otrzymali: .

Michał Ładniak - trener klubowym zawodników: Marcina Polaka i Michała Ładosza, którzy uprawiają paraolimpijską dyscyplinę sportu jaką jest kolarstwo tandemowe, Trenuje swoich zawodników w Kolarskim Klubie Tandemowym HETMAN w Lublinie.

Zbigniew Cękała - trener sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego Niemce.

Antoni Kawałek – trener sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „POM-ISKRA” Piotrowice.

Wojciech Kowalski - trener sekcji taekwondo Uczniowskiego Klubu Sportowego Zespołu Szkół w Bełżycach.

17

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Koordynator Rodzinnej Pieczy Zastępczej

– to tylko zawód, czy może misja?

Jacek Figarski – Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy w Lublinie

Piecza zastępcza, a co za tym idzie rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka to tematy, które od jakiegoś czasu pojawiają się w naszej codzienności. Wszyscy mamy co najmniej podstawową, choć nie zawsze faktyczną, wiedzę na temat ich funkcjonowania, ale niewiele osób ma świadomość, że jednym z ważniejszych ogniw funkcjonowania sytemu pieczy zastępczej jest osoba koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.

Koordynator to zawód dość nowy i nie do końca znany. Jego powstanie stanowi wyraz konieczności wyspecjalizowania pracowników wspierających specyficzne środowiska rodzinne, jakimi są rodziny zastępcze. Ale co to naprawdę znaczy? Z czym zmaga się w swojej zawodowej codzienności koordynator, co to znaczy wspierać rodzinę? I to jeszcze (jak mówią) specyficzną. Żeby sobie to uświadomić należy zastanowić się nad tym jak trudno może być pomóc rodzinie, do której np. trafia dziecko, którego matka popełniła samobójstwo lub zmarła z innego powodu. Jak pomóc rodzinie przyjmującej pod swój dach dziecko, które z powodu chorób

18

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

psychicznych lub alkoholizmu rodziców od wczesnego dzieciństwa nie doświadczyło niczego innego jak bólu i głodu lub zostało porzucone fizycznie czy emocjonalnie?

Albo rodzinie wychowującej dziecko dotknięte FAS (płodowym zespołem alkoholowym), czyli takiemu, którego matka podczas ciąży nadużywała alkoholu? Lub rodzinie przyjmującej dziecko, które było ofiarą przemocy seksualnej? Wszystkie takie rodziny oprócz zwykłych, codziennych problemów jakie doświadcza przeciętna rodzina, bardzo często borykają się z olbrzymimi trudnościami natury emocjonalnej wychowywanych przez siebie dzieci np. często pojawiającej się agresji słownej i fizycznej lub autoagresji, nadpobudliwości lub całkowitego wycofania z życia społecznego, niszczenia przedmiotów w swoim otoczeniu, kradzieży itp.

Dzieci w pieczy dość często okazują się być osobami posiadającymi obniżone zdolności intelektualne lub przejawiającymi zaburzenia psychiczne. Należy pamiętać, że większość rodzin zastępczych to rodziny spokrewnione (dziadkowie, rodzeństwo) lub niezawodowe (dalsza rodzina lub osoby niespokrewnione z dzieckiem), które najczęściej nie są przygotowane (bo kto z nas jest?) na problemy, z którymi zderzają się w swojej codzienności. Ponadto należy pamiętać, że nikt z nas nie przepada za „urzędnikami” pojawiającymi się w naszym domu. Nikt nie chce być pouczany, a już na pewno oceniany w wychowywaniu przez nas dziecka. Wyobraźmy więc sobie jak trudno może być koordynatorowi przebić się przez mur lęku, braku zaufania a czasem niechęci lub wstydu rodziny z którą współpracuje. Jakie trzeba mieć kompetencje i predyspozycje zawodowe żeby potrafić to zrobić i rzeczywiście wspierać (a nie oceniać i krytykować) podlegające rodziny, a każdy koordynator ma ich piętnaście. Piętnaście rodzin, co

nie znaczy piętnaścioro dzieci, bo w rodzinach zastępczych wychowuje się ich zazwyczaj po kilkoro, a każde dziecko stanowi nowe wyzwanie zarówno dla rodziny, jak i koordynatora. Czy to w ogóle możliwe?

Okazuje się, że tak. Świadczą o tym wypowiedzi głównych zainteresowanych, czyli rodzin zastępczych, które pozwalamy sobie przytoczyć: „Jaki powinien być koordynator rodzinnej pieczy zastępczej? Z pewnością powinien posiadać dużą wiedzę dotyczącą problemów funkcjonowania tego typu rodzin, powinien być bacznym obserwatorem, dobrym organizatorem i posiadać ogromne pokłady empatii w stosunku do innych ludzi. Wszystkie te cechy odnajdujemy każdego dnia u naszej pani koordynator. Bardzo cenimy sobie współpracę z tak skutecznie działającą osobą, która wkłada w swoją pracę wiele serca. Jako rodzina zastępcza mamy świadomość, że o każdej porze dnia możemy skontaktować się z nią i przeprowadzić konsultację, omówić jakiś problem i ustalić tok działania.

Daje nam to poczucie bezpieczeństwa i duże wsparcie. Prowadzimy z mężem Pogotowie Rodzinne, to szczególny rodzaj rodziny zastępczej. Na podstawowe postanowienia sądu umieszczane są dzieci na czas wyregulowania ich sytuacji prawnej. Kiedy tylko jest możliwość prawna trzeba szukać dla nich nowych bezpiecznych domów. Tu właśnie sprawność działania koordynatora jest bezcenna. To dzięki naszemu koordynatorowi dzieciaki znajdują kochających opiekunów lub trafiają do adopcji. Koordynator - to tak poważnie brzmiące słowo. Dla nas to współpracownik, podpora i szczery w swoich ocenach przyjaciel domu.

To Osoba, która jest wiarygodna, można na niej polegać i liczyć na jej pomoc.

Potrafi wskazać błędy, ale bez tych złych emocji i wykazuje chęć pomocy aby funkcjonowanie rodziny zastępczej było doskonałe i dające satysfakcję z możliwości niesienia takiej właśnie pomocy potrzebującym dzieciom”. – rodzina B. i M. Sochów.

„Od czterech lat jesteśmy rodziną zastępczą dla cztero i pół letniej dziewczynki, poza nią mamy czworo biologicznych dzieci. Nasza mała rozwija się prawidłowo, lecz mimo to czasem potrzebujemy wsparcia. Niektóre jej zachowania, które nie pojawiały się u naszych dzieci, których nie znaliśmy zaskakują nas i dają poczucie bezradności np. zwiększona nerwowość, agresja czy nie radzenie sobie z emocjami. Wtedy w każdej chwili kontaktujemy się z naszą koordynator i dostajemy podpowiedź jak sobie z tym radzić. Jest dla nas 24h na dobę, siedem dni w tygodniu. Nie raz dzwoniliśmy w weekendy i otrzymywaliśmy wsparcie. Wiele razy widzieliśmy zmęczenie na jej twarzy, ale nigdy nie odmówiła pomocy. Jesteśmy jak rodzina, dzielimy się naszymi problemami, smutkami i radościami. Nie wyobrażamy sobie, że moglibyśmy zostać z tym wszystkim sami.” – rodzina I. i M . Dereszewskich „Od czasu kiedy zostaliśmy rodziną zastępczą, mamy bardzo dobry kontakt z panią koordynator. To osoba o wielkiej empatii, zaangażowana w pracę z nami w stu procentach, z wszechstronną wiedzą, doświadczeniem zawodowym, opanowana, która zna sposoby na rozwiązanie każdej sytuacji. Jest zarówno dla nas jako rodziców zastępczych i dla dzieci - ogromnym wsparciem” – rodzina P. i M. Klimków Obecnie pod opieką Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie znajduje się 136 rodzin zastępczych, z czego 83 to rodziny spokrewnione, 50 niezawodowe oraz 3 zawodowe, w których łącznie wychowuje się 190 dzieci. Każda z tych rodzin objęta jest indywidualnym wsparciem koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej lub pracownika socjalnego oraz całego działu ds. pieczy zastępczej. Tutejsze Centrum nieustannie poszukuje kandydatów na rodziców zastępczych, osoby zainteresowane prosimy o kontakt telefoniczny 81 458 38 61 lub osobisty w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie, ul. Okopowa 5.

19

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Odpocznij przy książce! mgr Magdalena Gąbka - pedagog terapeuta w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bychawie

W okresie pandemii Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Bychawie we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną w Bychawie przygotowała cykl spotkań pod nazwą „Odpocznij przy książce”. Akcja miała na celu oderwanie od ekranów komputerów zarówno nauczycieli, jak i uczniów i ich rodziców. W dobie pandemii, kiedy większość pracuje i uczy się zdalnie, cykl spotkań okazał się trafionym pomysłem, gdyż większość osób, niezależnie od wieku czy profesji, zapomniało jak się odpoczywa.

Książka to idealny sposób na spędzenie wolnego czasu i zresetowanie umysłu. Warto też przypomnieć tym młodszym i tym starszym, że czasem trzeba zwolnić, zachwycić się pięknem wokoło i przenieść się w świat książek oraz nie myśleć o codziennych troskach. To właśnie przez czytanie dbamy nie tylko o nasz poziom edukacyjny, ale i o zdrowie psychiczne. W dobie pandemii, kiedy nasze bezpośrednie relacje są ograniczone, warto docenić dostęp do książek i zauważyć, że czytanie to nie tylko przyjemność, ale możliwość przeniesienia się do innej, bezpiecznej rzeczywistości.

Powszechnie znane jest powiedzenie „książka to najlepszy przyjaciel człowieka”. Lektura książki dostarcza wielu różnorodnych przeżyć, pomaga zrozumieć wiele spraw, daje pocieszenie, przynosi poradę, która ułatwia podjąć trudną decyzję. Każdy zgodzi się z faktem, że książka jest źródłem wiedzy o otaczającym nas świecie, o jego teraźniejszości i przeszłości. Podczas czytania powieści często utożsamiamy się z bohaterami i przeżywamy z nimi radości i smutki. Książka nie tylko rozwija intelekt, lecz również wpływa na emocje czytelnika. Ponadto ukazuje stosunek ludzi do siebie, rozwija uczucia społeczne, m.in. życzliwość, miłość, poświęcenie. Powinna stanowić także istotny element gwarantujący uczestnictwo w kulturze.

W każdym tygodniu naszej akcji prezentowaliśmy na fanpage’u Poradni ciekawe propozycje książek dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Nasi odbiorcy w informacji zwrotnej mówili, które książki były najciekawsze, spełniły wymagania i oczekiwania. Wszystkie pozycje książkowe były zrecenzowane przez Panie bibliotekarki i dostępne w siedzibie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bychawie.

Cieszymy się, że trafiliśmy z pomysłem i każdy znalazł coś dla siebie. Jeszcze raz dziękujemy za współpracę i zaangażowanie Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bychawie, a odbiorców zachęcamy do zaglądania na nasze strony internetowe oraz Facebooka – tam dowiecie się o kolejnych naszych działaniach.

20

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

edukacja

RENESANSOWE WARIACJE KULINARNE Anna Szcześniak - nauczyciel ZSR CKZ w Pszczelej Woli W maju w Zespole Szkół Rolniczych CKZ Pszczelej Woli odbyła się sesja zdjęciowa potraw z miodem do Krainy Bugu. Uczniowie Technikum Pszczelarskiego kształcącego w zawodzie Technik Żywienia i Usług Gastronomicznych od wczesnych godzin porannych przygotowywali potrawy, w których główną rolę odgrywał miód. Oprócz prostych i smacznych dań takich jak letnia surówka czy pajda świeżo upieczonego chleba serem i miodem, po bardziej wykwintne jak chedar z miodem i kawą, szparagi gotowane na parze w okrasie miodowej z prażonymi migdałami, marchew glazurowaną z rodzynkami i cynamonem, zupa jagodowa z domowym makaronem a na deser piernik i napój miętowy. Na stole pojawiła się również korona z żeberek z kapustą z grzybami. Największe wyzwanie kulinarne stanowiły jednak dwie potrawy z XVI wieku na, które receptury otrzymaliśmy od prof.

Jarosława Dumanowskiego - kurczak gotowany w brzeczce miodowej razem z kwiatami rzepaku (w zastępstwie kwiatów bzu) i szafranem, serwowany z kiszoną marchwią; czy wreszcie - gęsie uda pieczone z sosem cebulowym (gęsie uda można zastąpić kaczymi).

Poniżej przepisy wg oryginalnej receptury kuchmistrzów XVI wieku.

Kurczak gotowany (u nas był filet ) Udziałaj brzęczkę dobrze słodką z miodem, a weźmi kwiatu bzowego do niej, warzeć ją dobrze, aż będzie prawie czarna. Potym przecedź ją przez druślak, wlej do czystego garca, a okorzeń pieprzem, szafranem, goździkami, imbirem, cynamonem. Potym ptaki warz dobrze i przebierz czyście pomału, potym weźmi łoju skopowego świeżego, rozpuść, przecedź przez sito na tę juchę na palec na mięso, wystaw, aby ostygło.

Gęś pieczona Gęś tłustą upiecz, rynkę abo brytwannę pod nię podstawiwszy, żeby się tłustość nie psowała, a tą tłustością gęś tę polewaj. Cebulę nakrajawszy, w wodzie warzyć i masła w nie włożyć niemało. Kiedy to wszystko uwre dobrze, tedy jabłka na czworo pokrajawszy, włożyć w tę cebulę, także i miodu, pieprzu tłuczonego, kęs szafranu, rodzenków drobnych i to wszystko społem zwarzyć i tę gęś polać.

Pomysłodawca sesji: Waldemar Sulisz (krytyk kulinarny, badacz regionalnej kuchni lubelskiej, dyrektor artystyczny Europejskiego Festiwalu Smaku, dziennikarz w Dzienniku Wschodnim).

Autor zdjęć: Waldemar Sulisz, Małgorzata Sulisz.

21

edukacja

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Jubileusz 75-lecia

Technikum Pszczelarskiego w Pszczelej Woli Izabela Kępa, Monika Szabat – Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli

„Gdy szukam wspomnień, które trwały ślad pozostawiły we mnie, kiedy podsumowuję godziny, które miały dla mnie znaczenie, odnajduję nieomylnie to, czego żadne bogactwo nie zdołałoby mi zapewnić: nie można kupić przyjaźni człowieka związanego z nami na zawsze doświadczeniami życia.”

Antoine de Saint - Exupéry

Jubileusz szkoły jest okazją do wspomnień, które choć minione, zawsze pozostają w pamięci. Chociaż czas je porządkuje, dodaje im blasku, to dźwięk szkolnego dzwonka zawsze przywołuje je ponownie. Trudno bowiem być obojętnym wobec miejsca, w którym zostawiło się część życia. Każdy jubileusz skłania nas do odbycia podróży w czasie, dokonania retrospekcji, konfrontacji młodzieńczych marzeń z rzeczywistością, przywołuje wspomnienia, wywołując w myślach przeszłość.

W ciągu lat czas zmieniał Pszczelą Wolę, ale tylko jednego nie zmienił – magii tego miejsca. Jest ona na pszczelarskiej mapie Polski miejscem wyjątkowym i niepowtarzalnym. W uroczym zakątku Lubelszczyzny, urzekającym malowniczą doliną Bystrzycy, w zabytkowym parku znajduje się niezwykłe technikum - Technikum Pszczelarskie, będące chlubą wielu pokoleń pszczelarzy.

Z okazji 75 – lecia szkoły warto chociaż pokrótce omówić historię pierwszej średniej szkoły pszczelarskiej. Obchody jubileuszu zostały przygotowane w innej niż zwykle, w skromniejszej formule, ale paradoksalnie może je zobaczyć więcej osób, śledząc stronę internetową szkoły: https://pszczelawola.edu.pl.

Przez długie lata kwestia zdobywania wiedzy pszczelarskiej pozostawała nieuregulowana. Najczęściej pszczelarze doskonalili swoje umiejętności poprzez czytanie literatury pszczelarskiej, uczestnictwo w prelekcjach, kursach czy wykładach pszczelarstwa w szkołach rolniczych lub ogrodniczych. Po II wojnie światowej, już 1944 roku w Lublinie powstało Liceum Gospodarstwa Wiejskiego. Szkoła mieściła się w dwupokojowym lokalu Izby Rolniczej przy ulicy 3 Maja 20. Program nauczania pierwszej klasy liceum obejmował przedmioty rolnicze, natomiast drugiej - pszczelarstwo. Pierwszy rok nauki

22

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Dwór Rohlandów.

Copyright © Bożenna Jasińska; Copyright © Biblioteka Główna UMCS w Lublinie 1945

Grupa pracowników i magistrantów Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie na wycieczce do Pszczelej Woli w lecie 1957 roku.

odbywał się w LGW w Lublinie. Liceum pszczelarskie miało stanowić jego praktyczno – specjalistyczną część.

Zorganizowano również Roczną Szkołę Pszczelarską.

Postanowiono, że szkoły będą się mieściły w budynkach dawnego majątku Żabia Wola.

Powstającej placówce przydzielono stary, ziemiański dworek rodziny Rohlandów wybudowany w 1852 roku wraz 50 ha ziemi. Majątek został przejęty przez kierownika ośrodka i dyrektora Liceum Pszczelarskiego Tadeusza Wawryna. Rok 1945 upłynął na organizowaniu szkoły zarówno pod względem materialnym, jak i programowym. Naukę w Liceum rozpoczęło 9 uczniów, natomiast w Szkole Pszczelarskiej - 11. Grono Pedagogiczne liczyło 6 nauczycieli. Praktyka trwająca osiem miesięcy miała się odbywać w pasiece szkolnej, w pasiekach doświadczalno - selekcyjnych Związku Pszczelarzy oraz Wojewódzkich Stacjach Hodowli Matek oraz w Instytucie Pszczelarskim.

W drugim roku działalności placówki naukę w liceum rozpoczęła 13– osobowa grupa uczniów. Roczna Szkoła Pszczelarska liczyła 20 uczniów. Samodzielną placówką

edukacja

z dwuletnim okresem nauczania Liceum Pszczelarskie stało się 26 marca 1946 roku. W sierpniu 1946 roku ośrodek szkolny otrzymał urzędową nazwę Pszczela Wola ze względu na specjalizację powstałej tu niedawno placówki.

Ważnym wydarzeniem, które zadecydowało o dalszym rozwoju było przyłączenie do Liceum Pszczelarskiego dwóch szkół: Gimnazjum Hodowlanego i Liceum Rolniczego. Obie te szkoły mieściły się w sąsiednim majątku Osmolice. Pierwsze lata 1945–50 to lata walki o utrzymanie szkoły pszczelarskiej, trudności gospodarcze, wysiłki zmierzające do uporządkowania prawnych stosunków przynależności ośrodka oraz okres wstępnej stabilizacji.

W roku szkolnym 1949/50 ujednolicono średnie szkolnictwo zawodowe, zmieniając nazwę liceum na technikum. Także w Pszczelej Woli utworzono czteroletnie Technikum Rolniczo – Pszczelarskie. Cztery lata później zostało ono przemianowane z inicjatywy absolwentów na Technikum Pszczelarskie, odzyskując charakter wyłącznie pszczelarski. W roku szkolnym 1957/58 przedłużono okres nauki w technikum do pięciu lat.

Upór, pasja i optymizm połączony z wytrwałością, oddanie ludzi związanych ze szkołą sprawiły, że stało się ona znaczącą placówką oświaty pszczelarskiej. Oprócz działalności edukacyjnej szkoła prowadziła działalność kulturalną: w 1947 roku uczniowie zorganizowali teatr szkolny, w 1951 roku dzięki staraniom Zofii Wawryn powstał zespół tańca ludowego, a w 1954 utworzono kino „Pszczółka”.

Lata 1950–74 stanowiły dla szkoły pszczelarskiej okres intensywnej rozbudowy ośrodka celem zapewnienia warunków dydaktycznych uczącej się tam młodzieży, jak również optymalnych warunków pracy dla nauczycieli i pozostałych pracowników. Aby zaradzić problemom lokalowym, w 1954 roku wybudowano w parku barak, w którym mieściły się cztery klasy i pokój nauczycielski.

Niedługo potem przystąpiono do budowy internatu, który oddano do użytku w roku 1962. Najpilniejszą potrzebą pozostało wówczas wybudowanie nowego budynku szkoły. Kamień węgielny pod jego budowę położono w 1962 roku, a 29 maja 1964 roku budynek został oddany do użytku. W 1965 zbudowano stadion piłkarski z czterotorową bieżnią. Szkoła rozwijała się prężnie z roku na rok, poszerzając swoją ofertę edukacyjną.

W 1961 roku Komitet Rodzicielski ufundował dla szkoły sztandar, który do dziś towarzyszy ważnym wydarzeniom w życiu szkoły (od 2010 r. jest nowy sztandar będący repliką dawnego). W latach siedemdziesiątych utworzono Zasadniczą Szkołę Rolniczą, Zasadniczą Szkołę Ogrodniczą, Wydział Kształcenia Zaocznego i Telewizyjnego, a w 1975 roku powołano do istnienia Zespół Szkół Rolniczych, liczący wówczas 16 szkół rozmieszczonych na terenie okolicznych gmin. ZSR w Pszczelej Woli był pierwszą

23

edukacja

Ul obserwacyjny.

Copyright © Jan Szysz

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Ulik weselny z niezapłodnioną matką, która wylatuje na lot godowy.

Copyright © Jan Szysz

szkołą w Polsce, która zorganizowała dla swoich uczniów zawodowe praktyki w krajach kapitalistycznych. W roku 1976 dwudziestoosobowa grupa przyszłych pszczelarzy wyjechała pogłębiać umiejętności zawodowe do Austrii.

Odtąd nie było roku bez praktyk zagranicznych. Nie przeszkodził w nich nawet stan wojenny. W latach 80. i 90. kontakty międzynarodowe zaczęły się rozszerzać.

Młodzież miała okazję uczyć się zawodu w Niemczech, Francji, Luksemburgu.

W 1992 roku Technikum Pszczelarskie otrzymało imię Zofii i Tadeusza Wawrynów. W 1998 roku szkoła zyskała status Centrum Kształcenia Praktycznego.

Z roku na rok Pszczela Wola poszerzała swoją ofertę edukacyjną. W latach 1996 – 2002 powstały: Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego, Policealna Szkoła Informatyczna, Gimnazjum Powiatowe, Policealne Studium Żywienia i Gospodarstwa Domowego oraz Liceum Ogólnokształcące, które kształciło uczniów w profilach: europejskim, matematyczno – informatycznym.

We wrześniu 2008 roku w ramach Liceum Ogólnokształcącego powstała klasa o profilu jeździeckim, a w 2010 roku klasy o profilu artystycznym i dziennikarskim. Natomiast w 2013 roku zaistniał nowy kierunek kształcenia: technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. W październiku 2014 roku społeczność szkolna i lokalna przeżyła uroczystość wprowadzenia i złożenia relikwii patrona pszczelarzy, św. Ambrożego, w kościele parafialnym w Żabiej Woli. Rok 2015 przyniósł rozbudowę i przebudowę kompleksu sportowego.

Kierunek pszczelarski nadal nadaje ton i charakter szkole w Pszczelej Woli. Kontynuuje tradycje kształcenia i szkolenia pszczelarzy, zachowując unikatowość placówki. W 2020 roku szkoła przyjęła nazwę Technikum Pszczelarskie im. Zofii i Tadeusza Wawrynów kształcące

24

w zawodach: technik pszczelarz, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik rolnik, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik agrobiznesu, technik hodowca koni.

Leon Karłowicz pisał we wstępie do książki „ Nad rzeką, na pagórku”, że zręby szkoły w Pszczelej Woli tworzyli wspaniali ludzie, oddani jej bez reszty, społecznicy i pedagodzy z prawdziwego zdarzenia, o wysokiej kulturze i wykształceniu, dalecy od zapatrzenia w siebie i własne, osobiste interesy lub wygórowane ambicje.

Historia jedynej średniej szkoły pszczelarskiej w Polsce jest historią życia i pracy Zofii i Tadeusza Wawrynów, patronów szkoły od 1992 roku. Zostawili oni swoim następcom zadanie nie tylko nauczania, ale również wychowywania oraz wszczepiania miłości do pszczelarstwa, któremu sami poświęcili całe życie. Misję tę kontynuowali kolejni dyrektorzy od Mieczysława Janika, Jana Janczaka, Wojciecha Flisa, Janusza Adama Kamińskiego, Teresy Chwały, Mirosława Worobika do Marcina Kępowicza, obecnego dyrektora, wspierani przez kadrę pedagogiczną, pracowników i uczniów.

Dorobek tej wyjątkowej w historii szkolnictwa placówki jest pokaźny. Szkoła wykształciła ponad trzy tysiące absolwentów, doskonałych fachowców w dziedzinie pszczelarstwa, wrosła w panoramę Lubelszczyzny, Polski, a nawet Europy i jest cząstką naszej historii.

To już 75 lat istnienia Technikum Pszczelarskiego w Pszczelej Woli: „A czas płynie...płynie jak wielkiej rzeki woda, milionami kropli, co spłynęły spod oka…” Źródło: Księga Pamiątkowa, oprac. J. Janczak, J. A. Kamiński, L. Karłowicz, M. Wojtacki, Lublin, Laser Graf, 1995.

Pszczela Wola 1945 – 2010. Jubileusz Technikum Pszczelarskiego im. Z. i T. Wawrynów, red. J. A. Kamiński, A. Pidek, E. Wiorko, Lublin, Polihymnia, 2010, ISBN 978-83-7270-839-7.

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Obchody Roku Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w ZSTR im. W. Witosa w Piotrowicach Magdalena Dec – ZSTR im. W. Witosa w Piotrowicach

„Był to jeden z diamentów, którym strzelano do wroga. Diament ten mógł zabłysnąć pierwszorzędnym blaskiem”. Tymi oto słowami Jarosław Iwaszkiewicz opisał Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, wybitnego Słowa Jarosława Iwaszkiewicza opisują K.K. Baczyńskiego – patrona roku 2021.

edukacja

stworzyliśmy pamiątkowa broszurę.

Uczniowie oraz sympatycy szkoły pisali wiersze, w których nawiązywali do życia i twórczości Baczyńskiego. Atrakcją okazały się mini-recytacje napisanych wierszy. Na lekcjach języka polskiego tworzyliśmy „drzewo cytatów”. Dyskutowaliśmy o sprawach ważnych i ponadczasowych, poruszanych w poezji przedstawiciela pokolenia Kolumbów.

Zwieńczeniem naszych wspólnych działań jest multimedialny album.

Znajdują się w nim prace wszystkich zaangażowanych w projekt, wiersze oraz ciekawostki na temat poety. Wszystkie działania są na bieżąco publikowane na szkolnym facebookowym profilu.

Co mamy jeszcze w planach? Chcemy stworzyć pamiątkowy album projektu „Baczyński” utrzymany klimacie z czasów wojny i okupacji. Podsumowaniem będzie krótki reportaż przygotowany przez uczniów z technikum.

Projekt „BACZYŃSKI” nie tylko rozbudził w młodzieży zainteresowania poezją i dziedzictwem kulturowym naszego kraju. Przypomniał również, że wierność, miłość oraz poświęcenie to wartości aktualne zarówno sto lat temu, jak i dzisiaj.

Chcąc upamiętnić setną rocznicę urodzin Wielkiego Poety nasza szkoła przyłączyła się do ogólnopolskiego projektu „BACZYŃSKI”. W lutym powstał plakat promujący akcję, następnie gazetka tematyczna i plan przeprowadzenia cyklu lekcji. Szybko zrodziły się kolejne pomysły. Wiosnę przywitaliśmy razem z Baczyńskim.

W klimacie poezji śpiewanej interpretowaliśmy wiersze z wiosennymi motywami. Efektem następnego działania - obrazy słowem malowane - były wspaniałe rysunki młodzieży.

Aktualnie w sali polonistycznej znajduje się wystawa prac uczniów oraz kącik Baczyńskiego. Atrybuty poetyckie i kaligrafie sprawiają, że w czasie lekcji przenosimy się do przeszłości.

Zorganizowaliśmy również Szkolny Konkurs Plastyczny pod hasłem „Kartka na Dzień Matki”, dzięki czemu

25

edukacja

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

Możesz więcej niż Ci się wydaje!

Staż we Włoszech uczniów z Zespołu Szkół Rolniczych CKZ w Pszczelej Woli z klas kształcących w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych R. Pastucha, A. Szcześniak – Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli

Program Erasmus+ to możliwość rozwoju dla wszystkich osób z różnymi potrzebami edukacyjnymi w różnym wieku.

Udział w programie to szansa nie tylko na zdobycie nowych kwalifikacji i doskonalenie posiadanych umiejętności, ale również na podniesienie jakości pracy szkoły jako placówki oświatowej.

Młodzież z Zespołu Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli z klas Technikum Pszczelarskiego kształcącego w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych realizując projekt pod tytułem „Z Pszczelej Woli do Europy” w ramach programu

Erasmus+ wyjechała na staż do włoskiego Spoleto. Przygotowując się do wyjazdu uczniowie odbyli czterdziestogodzinny kurs języka włoskiego online. W czasie stażu mieszkali w Villi Redenta poznając smaki włoskich potraw. Praktyki odbywali w restauracjach i hotelach w Spoleto. Pobyt we

Włoszech obejmował również wycieczki m.in. do Rzymu, gdzie młodzież miała okazję zwiedzić Colosseum, Forum Romanum, Plac Piazza di Spagna, na którym zachwycająco wyglądały schody Hiszpańskie, przepięknie udekorowane azaliami. Uczniowie podziwiali kunszt włoskich architektów oglądając Fontannę di Trevi, Pantheon oraz oczywiście Watykan. Przechodząc przez most na Tybrze młodzież miała okazję zobaczyć Zamek Świętego Anioła, a następnie Plac Świętego Piotra i Bazylikę Watykańską. Uczniowie zyskali możliwość zrobienia zdjęcia przy grobie Świętego Jana Pawła II, Naszego Papieża Rodaka. Druga wycieczka obejmowała wyjazd na Wodospady Cascata delle Marmore, będące także niezwykłym osiągnięciem inżynierów starożytnego Rzymu i jednymi z najwyższych w Europie (165 metrów). Spacerując po Spoleto uczestnicy programu odwiedzili Katedrę, Zamek Rocco i Akwedukt

26

edukacja

panorama powiatu nr 3 /2021 (194)

oraz piękne i pełne uroku stare miasto. W ramach programu Erasmus+ uczniowie otrzymali kieszonkowe na pokrycie osobistych wydatków. Wyjazd był bardzo udany, co potwierdza wypowiedź jednej z uczestniczek wyjazdu: „Wyjazd na praktyki w Spoleto był dla mnie wielką szansą na poznanie

kuchni włoskiej oraz nauczenie się przyrządzania smacznych dań oraz deserów. Prócz pracy zwiedzaliśmy bardzo piękne miejsca, których nigdy nie zapomnę. Czas spędzony w Spoleto był dla mnie czymś nowym i wyjątkowym. Pobyt w Villi Redenta był przyjemny, panie kucharki były bardzo

miłe i sympatyczne, przygotowywane przez nich dania były bardzo smaczne”.

Trzeba podkreślić, że wszyscy mieli okazję poznać kulturę włoską, mentalność Włochów, którzy są uprzejmi, mili, uśmiechnięci i bardzo rodzinni.

Uczniowie otrzymali certyfikat potwierdzający odbycie stażu oraz dokument Europass Mobility, który jest honorowany na rynkach pracy w całej Europie. Udział w Erasmusie jest wspaniałym doświadczeniem, które nie tylko można zapisać w CV aby wyróżnić się na rynku pracy, uczy samodzielności, pozwala nawiązać międzynarodowe kontakty, a nawet przyjaźnie na całe życie. Daje szanse doskonalenia języka obcego, poznawania nowej kultury, zwiedzania nowych nieznanych miejsc. Erasmus+ to doskonały wybór zwłaszcza na pierwszy zagraniczny wyjazd.

27