PRAWO
rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę. Z analizy postanowień tychże przepisów wynika, że bez wniosku pracownika ojca wychowującego dziecko pracownica z urlopu macierzyńskiego zrezygnować nie może. Drugi przypadek fakultatywnego wykorzystania przez pracownika ojca wychowującego dziecko części urlopu macierzyńskiego wiąże się z sytuacją, gdy pracownica uprawniona do urlopu wymaga opieki szpitalnej. W razie zaistnienia takiego zdarzenia, gdy pracownica wykorzysta po porodzie urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni, pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego za okres, w którym pracownica – ze względu na konieczność opieki szpitalnej – nie jest w stanie sprawować osobistej opieki nad dzieckiem. W trakcie trwania tego okresu urlop macierzyński pracownicy prze-
§
Uprawnieniem do urlopu macierzyńskiego kobieta może podzielić się z ojcem dziecka. Ale dopiero po upływie pierwszych 14 tygodni od porodu. Niewykorzystaną część urlopu macierzyńskiego musi jednak wykorzystać pracownik ojciec wychowujący dziecko. Będzie to możliwe tylko pod warunkiem, że przedstawi on swojemu pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie takiego urlopu.
rywa się. Jednocześnie w takiej sytuacji łączny wymiar urlopu macierzyńskiego pracownika ojca wychowującego dziecko oraz pracownicy nie może przekroczyć ogólnego wymiaru długości urlopu macierzyńskiego ustalanego w zależności od liczby dzieci urodzonych w trakcie jednego porodu. Pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego także w przypadku zgonu pracownicy w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego.
Urlop ojcowski
Dodatkowy urlop macierzyński
Podsumowanie
Od 1 stycznia 2010 roku możliwe jest korzystanie przez pracowników z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Natomiast od 1 stycznia 2012 roku wymiar tego dodatkowego urlopu wzrósł do 4 tygodni w przypadku urodzenia w trakcie jednego porodu jednego dziecka i do 6 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka. Na podstawie art. 182¹ § 2 kodeksu pracy dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności. Dodatkowego urlopu udziela się bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. By z niego skorzystać, pracownica musi złożyć pracodawcy pisemny wniosek o jego udzielenie na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu. Również i w tym przypadku pracodawca obowiązany jest do uwzględnienia wniosku pracownicy. Pracownica, która jest uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego jej urlopu – z zastrzeżeniem, że wymiar jej czasu pracy nie może przekroczyć połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Jeśli pracownica z tej możliwości skorzysta, dodatkowy urlop macierzyński zostanie jej udzielony na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy. By podjąć pracę, pracownica musi najpóźniej w terminie 7 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy złożyć pisemny wniosek, w którym należy wskazać wymiar czasu pracy oraz okres, przez jaki będzie się korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Uprawnienie do dodatkowego urlopu macierzyńskiego ma również pracownik ojciec wychowujący dziecko. Ograniczone jest to jednak tylko do dwóch przypadków: sytuacji, w której to pracownik ojciec wychowujący dziecko korzysta z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu przez pracownicę co najmniej 14 tygodniu urlopu po porodzie oraz w przypadku, gdy pracownica wykorzystała cały urlop macierzyński jej przysługujący wtedy pracownik ojciec wychowujący dziecko we wniosku o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie musiał wskazać termin zakończenia urlopu macierzyńskiego przez pracownicę.
Urlop macierzyński należy do jednych z najważniejszych uprawnień wynikających z rodzicielstwa. Osoby planujące dzieci cieszyć więc musi zwiększenie wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego w 2012 roku. Dobrą wiadomością dla przyszłych rodziców jest również fakt, że wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego zwiększy się jeszcze raz w 2014 roku (odpowiednio do 6 i 8 tygodni). Z tym, że będzie to już ostatnia zmiana wynikająca z Ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o zmianie kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw. Wprowadzane zmiany nie będą również negatywnie rzutować na sytuację tych pracownic, które planują jak najszybszy powrót do pracy po urodzeniu dziecka – dodatkowy urlop macierzyński jest bowiem fakultatywny. Dlatego też przedmiotową nowelizację należy uznać za pozytywny krok w kierunku wspierania rodzicielstwa.
Pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko przysługują 2 tygodnie urlopu ojcowskiego, z których może skorzystać przed ukończeniem przez dziecko 12. miesiąca życia. Podobnie jak w przypadku urlopów dodatkowych, urlop ojcowski udzielany jest na pisemny wniosek pracownika ojca wychowującego dziecko złożony na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem urlopu. Również i przy urlopie ojcowskim pracodawca obowiązany jest takiego urlopu udzielić.
Piotr Mikosik piotr.mikosik@tomczak.pl
Tomczak i Partnerzy – Spółka Adwokacka specjalizuje się w prawie procesu deweloperskiego, w prawie papierów wartościowych i finansowym oraz w prawie sportowym. Prawnicy kancelarii mają także bogate doświadczenie w innych wyspecjalizowanych dziedzinach prawa, w tym między innymi w prawie pracy, prawie ochrony własności intelektualnej, prawie procesowym, a także w prawie farmaceutycznym. Wspólnikami kancelarii są Karolina Kocemba i Michał Tomczak. Kancelaria istnieje od 1995 roku i obecnie zatrudnia ponad 20 osób. Kontakt: Tomczak i Partnerzy – Spółka Adwokacka 00-252 Warszawa, ul. Podwale 3/9 tel. 22 33-96-500 fax 22 33-96-501 e-mail: kancelaria@tomczak.pl
maj listopad 2012
[83