LANDSCAPE MAGAZINE | No11 - Trồng hoa thược dược

Page 1

landscapelandscapemagazineforVietnamesegardeners Đất kết cấu ?Làm thế nào để tự xây một nhà kính Thược DượcThược Dượchoa

Hy vọng những thông tin chúng tôi biên soạn sẽ trên cây trồng. kiểm soát dịch hại của các loài côn trùng khác thước trung bình song bọ ngựa lại có thể giúp người đó là Bọ ngựa. Mặc dù đa phần có kích thêm về loài côn trùng quen thuộc với nhiều điều kiện.Cuối cùng chúng ta cùng tìm hiểu chọn được giống trồng tùy thuộc vào sử thích và giống thược dược khác nhau. Bạn đều dễ dàng vương). Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều được đánh giá là chỉ thua hoa mẫu đơn (hoa mệnh danh là “hoa tướng” bởi vẻ đẹp của nó trang trí nhà cửa, sân vườn… Loài hoa này được được nhiều người yêu thích trồng làm cảnh, nhiều trang cho loài hoa Thược dược - loài hoa Phần đặc biệt trong số này chúng tôi dành làm tại nhà. cây đơn giản mà Quý vị có thể tự

luôn hữuích cho đời sống làm vườn của Quý vị.

Như Quý vị đã biết, đất là một yếu tố tự nhiên

gặp nhau trong số tạp chí Landscape mới này! Ban biên tập rất vui mừng khi chúng ta lại cùng

Quý độc giả thân mến!

Trân trọng!

Chúng tôi sẽ gợi ý cách lắp đặt nhà kính trồng quả thì việc tính toán xây dựng là điều cần lưu ý. có một mô hình trồng cây trong nhà kính hiệu năng suất cây trồng và hiệu quả kinh tế cao. Để dụng rộng rãi. Đây là phương pháp mang lại hình trồng cây trong nhà kính đang được sử phương hướng cải tạo đất tốt hơn.Hiện nay mô định được loại đất của khu vườn nhà mình và có tôi mang tới trong kỳ này sẽ giúp các bạn xác và loại đất. Những thông tin hữu ích mà chúng mọi nơi nhưng không phải ai cũng biết kết cấu danh là “làn da của trái đất” Mặc dù đất có khắp hết sức quen thuộc với con người và được mệnh

Nguyễn Quang Huy Huy

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

Bùi Tuấn Anh

Nguyễn Bảo Đại Nguyễn Anh Tuân

Phạm Hoàng Tú Ngô Thùy Dung Nguyễn Văn Thọ

Nguyễn Thị Yến Nguyễn Văn Thuấn

TỔNG BIÊN TẬP

CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG

Nguyễn Tất Hồng Dương

Nguyễn Quang Huy

BIÊN TẬP & THIẾT KẾ

PHÓ TỔNG BIÊN TẬP

Phòng Phát triển cộng đồng

www.facebook.com/lifebalance.vn www.lifebalane.vn

Nguyễn Kim Thi Hà Thị Hạnh Vân

Ô nhiễm đất nguồn điểm và khuếch tán Nguyên nhân gây ô nhiễm đất - Soil health - 18 - Place to grow -06 Đất kết cấu

Bọ ngựa - loài côn trùng bí ẩn - Ask Dr.Bug - 42 Hoa thược dược - Plant profile - 28 Làm thế nào để tự xây một nhà kính - Equipment focus - 50

06 SOIL HEALTH

07 Đất kết cấu Một phương tiện sáng tạo dưới vỉa hè thành thị. xanh mà phương pháp này mang lại cho các khu vực trồng cây bên dưới vỉa hè và những lợi ích về không gian Những kiến thức về đất kết cấu sẽ giúp giải thích cách

08 SOIL HEALTH

cây trong các khu vực thành thị

trong khi đó nếu với điều kiện đất chỉ sống được trung bình 7-10 năm, kiểu trồng cây này thì một cây xanh bị chết. Người ta ước tính rằng với lớn rễ dưới vỉa hè phát triển kém và các cây trồng trong đô thị với phần dinh dưỡng hoặc oxy). Hệ quả là được (thiếu đất, thiếu nước, chất lý do làm cho rễ không phát triển tiêu chuẩn kỹ thuật, và đây cũnglà yêu cầu về khả năng chịu tải và các chặt cao đòi hỏi cần đáp ứng các cây. Đất dưới mặt đường có độ nén cần thiết cho sự phát triển của rễ có lát đá là sự thiếu hụt lượng đất

T

chất lượng cây bị suy giảm và chết. tổn hại đáng kể đến rễ cây khiến chữa vỉa hè có thể làm gây ra những người đi đường. Hơn nữa, việc sửa dần bật rễ tạo nguy cơ vấp ngã cho mọc ngay bên dưới vỉa hè và dần có thể gây hỏng mặt đường khi rễ hè, cụ thể những cây lâu năm hơn trở ngại cho tính toàn vẹn của vỉa thiết kế vỉa hè như vậy thường gây 50 năm. Những cây tồn tại trong các tốt hơn thì con số có thể kéo dài hơn

rở ngại chính đối với việc trồng

09 lại toàn bộ mặt đường để pháp được đưa ra chính làthiết kế cho cây dần được hình thành.Giải như cung cấp môi trường tốtnhất ứng cả các tiêu chuẩn kỹ thuậtcũng nhu cầu về một vật liệu có thểđáp cụ thể là mặt đất trồng cây). Từđó, nằm ở vật liệu bên dưới vỉa hè(hay chỉ đến từ cách trồng cây màcòn Các vấn đề như đã nêu ở trênkhông

tới bề mặt đường. phát triển tự do mà không ảnh hưởng bề mặt lát, nhưng cũng cho phép rễ đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đối với được phát triển và thử nghiệm để vừa mới, được gọi là ‘đất kết cấu’, đã lên khỏi mặt đường. Nền mặt đường khuyến khích sự phát triển của rễ sâu

đáp ứng yêu cầu chịu lực đồng thời

10 SOIL HEALTH chứa ít đất sét, bùn thường được tại sao vật liệu sỏi hoặc cát có cường độ chịu lực cao, đây là lý do liệu nền phải được nén chặt và có trì bề mặt mặt đường ổn định, vật cơ bản dạng hạt cấu trúc. Để duy Bên trên lớp nền thường có vật liệu nếu không có một lượng lớn cát. giảm đáng kể khả năng thoát nước giảm tính thấm nước của rễ, làm có được nén chặt phần lớn sẽ làm mặt đường vỉa hè, lớp vật liệu hiện thống mặt đường nhiều lớp. Đối với Hố cây thông thường đã phá vỡ hệ ngay cả trước khi cây được trồng. việc trồng cây sẽ không có hiệu quả không có gì làm lạ khi biết trước đối với việc trồng cây xanh, bởi thể giải thích cho những thách thức đường. Những khái quát nêu trên có mặt đường có thể gây hỏng mặt phải giữ nước vì nước ngay dưới thiết kế để đẩy nước đi chứ không đường bao quanh hố cây được của thực vật đáng kể. Sau đó, mặt năng giữ ẩm hoặc chất dinh dưỡng vật liệu dạng hạt không có khả độ Proctor (AASHTO T-99). Lớp nền là chỉ định và nén chặt đến 95% mật

11

Vật liệu cơ bản dạng hạt và lớp phụ thường được nén chặt đến mức trở kháng gốc. Do thoát nước kém bên dưới lớp nền, cây thường gặp đất trồng phần lớn bão hòa. Hệ thống thoát nước trong hố cây được thiết kế có thể làm giảm độ bão hòa của đất, nhưng không làm giảm trở lực vật lý của vật liệu bên dưới vỉa hè, điều này làm ngừng sự phát triển của rễ về mặt vật lý.

cây trồng. Các vật liệu được thử điểm kỹ thuậtcũng như đặc tính

cây xanh và vỉa hè Hệ thống tích hợp

12 SOIL HEALTH

qua, tập trung vàoviệc mô tả đặc

một loạt vật liệu trongnhững năm

Horticulture Institute đã thửnghiệm triển của cây. Cornell’sUrban có thể xâm nhập và hỗ trợsự phát thiết kế mặt đường trong khi rễ vẫn có thể đáp ứng các yêu cầu về ‘Đất kết cấu’ là một phương tiện

nghiệm là sỏi - loại có khe hở

vỉa hè đồng thời cung cấp vật liệu cho sự phát triển của rễ cây. Điều này thay đổi thiết kế từ các hố cây riêng lẻ sang một hệ thống mặt đường cường độ cao, có thể xuyên qua rễ, tích hợp. Hệ thống này bao gồm bề mặt mặt đường cứng dày từ 10cm đến 15cm, với mặt đường mở rộng đủ để chứa những cây bốn mươi năm tuổi hoặc cây già hơn. cấu tạo lớp nền liên tục dưới trống của mặt bằng đất. Đất kết lấp đầy một phần các khoảng mạng lưới đá cứng, chịu lực và mới về cơ bản tạo thành một phát triển bền vững. Hệ thống quan nhưng vẫn cho phép rễ yêu cầu thiết kế mặt đường liên nén chặt để đáp ứng tất cả các hydrogel. Vật liệu có thể được đất sét mùn và chất ổn định được tạo thành từ đá nghiền,

13

vực nhất định phải được cung cấpbên kỹ thuật được phê duyệt cho một khu thoát nước phù hợp với các tiêu chuẩn song với lớp hoàn thiện. Hệ thống nhân sẽ đào sao cho lớp này song cho vùng rễ. Với lớp phụ, các công khuyến khích độ sâu tối thiểu là 60cm khác nhau nhưng các chuyên gia

P vhầònngmởđồcũnnggtâmcócthủểacbaáoctgồấmmlácátc

Với từng loại rễ sẽ cần một độ sâu để nâng cấp với độ sâu tối đa là 1m. sẽ phụ thuộc vào độ sâu được thiết kế (AASHTO T-99). Độ dày của đất kết cấu với mật độ không nhỏ hơn 95% Proctor sau đó, vật liệu này sẽ được nén chặt cho phép rễ xâm nhập khi đầm chặt, khe hở đã được chứng minh là có thể liệu đất cấu trúc được phân cấp có mặt đường khỏi lớp đất kết cấu. Vật thuật có thể ngăn cách lớp nền của đất kết cấu một cách tự nhiên. Vải kỹ hướng mọc ra khỏi bề mặt vỉa hè trong hiện trường cho thấy rễ cây có xu mặt vỉa hè mặc dù các thử nghiệm động như một vùng loại trừ rễ khỏi bề đường giao thông. Lớp nền sẽ hoạt số kỹ thuật bình thường của mặt chặt bằng vật liệu đáp ứng các thông lát nền đường thông thường và nén khi các rễ gặp chúng. Các công nhân lồng vào nhau được thiết kế để tháo ra

14 SOIL HEALTH dưới vật liệu đất kết cấu.

15

16 SOIL HEALTH Tổng độ ẩm khi trộn phải là 10% (độ ẩm tối ưu AASHTO T-99). tỷ lệ sau: đá dăm: 100; đất thịt pha sét: 20; hydrogel: 0,03. Vật liệu đất kết cấu được thiết kế với ba thành phần được trộn theo

17 được nén chặt trong các bệ 15cm. nhất, đất kết cấu khi đã thành hình sẽ cho đến khi tạo ra một hỗn hợp đồng toàn bộ hỗn hợp sẽ được đảo và trộn sàng lọc là lớp trên cùng. Tiếp theo đó, được rải đều lên trên và mùn ẩm được sẽ trải đá theo một lớp, hydrogel khô máy xúc lật. Thông thường, công nhân trộn trên bề mặt lát bằng cách sử dụng Công nhân có thể thực hiện quy trình đá và đất trong quá trình trộn và lát. kết dính, ngăn cản sự phân tách của lượng nhỏ để hoạt động như một chất propenamide được thêm vào với một chất đồng trùng hợp kali propenoatekhoảng từ 2% đến 5%. Hydrogel là một 25-40%). Chất hữu cơ nên nằm trong cát 25-30%, phù sa 20-40%, đất sét thống phân loại đất của USDA (sỏi <5%, Đất thịt pha sét phải phù hợp với hệ Đá dăm (đá granit hoặc đá vôi)

18 SOIL HEALTH

cung cấp thêm độ ẩm, như cách tưới xử lý bề mặt thấm khác cũng có thể đoạn thử nghiệm. Các phương pháp cây. Điều này hiện đang trong giai khi các nan hoa tỏa ra từ khe hở thân có thể được đặt trên lớp đất kết cấu bằng vải dệt dày 1 inch x rộng 8 inch) lý ba chiều (một lưới địa lý đượcbọc cách sử dụng một vật liệu tổng hợpđịa Thách thức có thể được đáp ứng bằng đổi khí tự do trong toàn bộ vùng rễ. Sẽ cần phải đảm bảo nạp ẩm và traoiệc trồng cây trên đường phố

V

bằng loại đất có cấu trúc như vậy, vùng rễ có thể kéo dài từ mặt tòa nhà sang lề đường, chạy dọc theo toàn bộ chiều dài của đường phố, cũng có nghĩa điều này sẽ đảm bảo đủ lượng đất để đáp ứng nhu cầu lâu dài của cây. Trong trường hợp toàn bộ việc đào đất này không khả thi, một rãnh chạy liên tục và song song với lề đường, rộng 2,4m và sâu 1m sẽ giúp quá trình trồng cây diễn ra liên tục. truyền thống.

19 sửa chữa cơ sở hạ tầng. cho việc xây dựng mới và thay thế hoặc nhiên, quá trình này có thể phù hợp nhất là một vấn đề thực hành tiêu chuẩn. Tuy kém. Ở một số vùng, việc khai quật này hơn và điều này cũng có thể gây tốn cấu được đề xuất đòi hỏi phải đào sâu cho một dự án. Việc bổ sung lớp đất kết được thiết kế lại thể hiện chi phí bổ sung thoát nước bổ sung và lớp đất kết cấu Khi so sánh với thực tế hiện tại, hệ thống

V

đáng kể khối lượng rễ tiềm năng dưới dụng các hỗn hợp này để mở rộng Cho đến nay,trọng tâm là việc sử

việc để tinh chỉnh các đặc điểm

20 SOIL HEALTH

iện Trồng trọt Đô thị tiếp tục làm phépchóng.sự xâm nhập của rễ nhanh đáp ứng nhu cầu này đồng thời cho được phân cấp có khe hở có thể rằng vật liệu đất kết cấu ổn định, trong nhiều năm đã chứng minh kiểm soát chất lượng. Thử nghiệm với nhãn hiệu ‘CU-Soil’ để đảm bảo cấp bằng sáng chế và sẽ được bán hiệu quả về chi phí. Nó đang chờ kết cấu để làm cho hệ thống có kỹ thuật để sản xuất một vật liệu đất

lâu năm phát triển khỏe mạnh hơn. cung cấp nguồn đất cho các cây cơ vỉa hè bị hỏng bề mặt cũng như

khỏi bề mặt vỉa hè, do đó giảm nguy khả năng cho phép rễ phát triển ra sung của việc sử dụng đất kết cấu là mặt đường. Có vẻ như một lợi thế bổ

21

NHỮNG ĐỊA ĐIỂM SỬ DỤNG ĐẤT KẾT CẤU 22 SOIL HEALTH

trúc đất sẽ hữu ích. thành công. Hiểu biết về cấu cây cối và bụi rậm phát triển chắc hơn để các cây lớn như một giá thể tốt hơn, vững hợp. Bạn có thể cần cung cấp đất tiêu chuẩn sẽ không phù rằng trong một số trường hợp, vườn và tạo cảnh, bạn sẽ thấy Sau một số kinh nghiệm làm

23 biệt là bên cạnh vỉa hè hoặc lòng đường. thích hợp khi có ý định trồng cây xanh, đặc chất ổn định hydro và mùn sét. Loại đất này rất phối có khe hở, thường được làm từ đá nghiền, Đất kết cấu bao gồm một hỗn hợp của sỏi cấp rễ cây và cây len lỏi xung quanh các túi đất. cơ sở cấu trúc vững chắc đồng thời cho phép Những hạt rắn được thêm vào này tạo ra một cấp nhiều cấu trúc hơn đất bình thường. Đất kết cấu chứa các hạt rắn lớn hơn và cung

24 SOIL HEALTH

25

“Bạn có thể hình dung mình đang đi bộ trên một lý do tại sao cần phải sử dụng đất kết cấu. sẽ bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của rễ. Đó là rằng với loại đất không phù hợp, mặt đường đủ cho sự phát triển của rễ. Cũng cần lưu ý thường là một thách thức do lượng đất không câythành công ở những khu vực lát đá. Đây cấu,các nhà thiết kế cảnh quan có thể trồng Bằng cách làm việc cùng với các kỹ sư kết phù hợp. vì họ biết chọn loại đất phù hợp, cho kết quả các nhà thiết kế cảnh quan khá quan trọng, một môi trường xanh. Vì lý do này, vai trò của hoặc đường xung quanh, bỏ qua nhu cầu về việc xây dựng đườngđi bộ bằng bê tông

THAY ĐỔI CẢNH QUAN

lối đi bê tông được cắt tỉa cẩn thận đẹp đẽ không?”

Các kỹ sư kết cấu thường sẽ tập trung vào

26 SOIL HEALTH mong đợi. nứt, cây cối khỏe mạnhphát triển như mặt đường hoàn hảokhông có vết sự phát triển củarễ. Kết quả là một đỡ khối lượng vàđồng thời cho phép một nền vững chắc,có nghĩa là nâng kết cấu được sửdụng để cung cấp việc trồng câytrên đường phố. Đất đó nó là cáchtốt nhất để thúc đẩy của cây ởnhững khu vực lát đá, do minh làcó thể cải thiện sự phát triển đô thị. Loại đất này đã được chứng nhất để trồng cây trong môi trường Đất kết cấu đã trở thành giải pháp tốt xanh tuyệt vời. mặt đường đẹp và một môi trường và nứt vỉa hè, để lại cho bạn một có rễ mọc sâu ít có khả năng nâng là một lợi ích tuyệt vời vì những cây thiết cho sự phát triển của cây. Đây sâu cũng tốt để rễ tìm đủ nước, cần triển của cây. Khuyến khích rễ đâm mặt, thường ảnh hưởng đến sự phát sâu để tránh hiện tượng nóng bề cấu có thể cho phép rễ xâm nhập được sử dụng đúng cách, đất kết trống cho sự phát triển của rễ. Khi không khí di chuyển và tạo khoảng khoảng trống để cho phép nước và với nhau. Hỗn hợp này giữ lại một tạo nên đất kết cấu được trộn lẫn tiết khác nhau. Tất cả các yếu tố nhau, phù hợp với các điều kiện thời sẽ có các thông số kỹ thuật khác cấu trúc đều giống nhau, chúng Không phải tất cả các loại đất có

NHỮNG NƠI

TỐT NHẤT

và nước để cây phát triển. Đất kết cấu ngày càng được công nhận nhiều hơn trong môi trường đô thị vì đây là một giải pháp tuyệt vời cho người dân, đáp ứng cùng lúc yêu cầu về mặt đường cũng như môi trường cho cây. Trong giai đoạn hiện này, đây được coi như một giải pháp lâu dài cho cả các kỹ sư kết cấu và các chuyên gia cảnh quan. 27 làm vườn nhận ra cây có đủ lượng rễ, không khí cao nền tảng vững chắc cho vỉa hè và những người lợi từ việc sử dụng dầu kết cấu. Các kỹ sư đánh giá Cả kỹ sư kết cấu và người làm vườn đều được hưởng CHO ĐẤT KẾT CẤU

nguồn điểmkhuếch& tánĐẤTNHIỄM

Ô

SOIL HEALTH 28

nhiễm đất, có thể là kết quả của việc lắng đọng trực tiếp các chất gây ô nhiễm vào đất cũng như các quá trình môi trường phức tạp có thể dẫn đến ô nhiễm đất gián tiếp thông qua nước. Các loại ô nhiễm đất khác nhau được mô tả trong các phần sau đây.

29

Ô

Ô nhiễm đất có thể được gây ra bởi sự kiện cụ thể hoặc một loạt các sự kiện tác động đến môi trường đất ở một khu vực, nguồn gốc của ô nhiễm dễ dàng xác định được. Loại ô nhiễm này được gọi là ô nhiễm nguồn điểm. Các hoạt động do con người gây ra là tác nhân chính gây ô nhiễm nguồn điểm. Bao gồm các địa điểm nhà máy cũ, xử lý chất thải và nước thải không đầy đủ, các bãi chôn lấp không được kiểm soát, sử dụng quá nhiều hóa chất nông nghiệp, tràn nhiều loại và nhiều hoạt động khác. Các hoạt động như khai thác được thực hiện theo các tiêu chuẩn môi trường kém cũng là nguồn gây ô nhiễm kim loại nặng ở nhiều khu vực trên thế giới. Các ví dụ khác về ô nhiễm nguồn điểm là hydrocacbon thơm và kim loại độc hại, có liên quan đến các sản phẩm dầu.

Ô nhiễm nguồn điểm

SOIL HEALTH 30

31

Ô

nhiễm nguồn điểm rất phổ biến ở các khu vực đô thị. Đất gần đường giao thông có hàm lượng kim loại nặng, hydrocacbon thơm đa vòng và các chất gây ô nhiễm nặng. Các bãi chôn lấp, nơi chất thải không được xử lý đúng cách hoặc theo mức độ độc hại của nó (ví dụ như pin hoặc chất thải phóng xạ), cũng như việc xử lý bùn thải và nước thải, cũng có thể là những chất gây ô nhiễm nguồn điểm quan trọng. Cuối cùng, ô nhiễm nguồn điểm do các hoạt động công nghiệp gây ra có thể gây ra rủi ro cho sức khỏe con người. Ví dụ, hơn 5000 khu đất nâu ở Trung Quốc hiện đang ảnh hưởng đến sức khỏe của cư dân của họ. Những khu đất nâu đô thị, nằm ở trung tâm đô thị, là những địa điểm từng chứa các hoạt động công nghiệp sau đó đã được di dời.

được hiểu rõ. tán, vì số phận của chúng trong môi trường chưa cục bộ có thể liên quan đến ô nhiễm khuếch gian của nó. Nhiều chất ô nhiễm gây ô nhiễm trong việc theo dõi và phân định phạm vi không khuếch tán rất khó phân tích và có thể khó khăn đầy đủ loại ô nhiễm này. Vì lý do đó, ô nhiễm phức tạp liên quan đến ba yếu này để đánh giá không khí - đất - nước. Cần có các phân tích vận chuyển các chất ô nhiễm qua các hệ thống vào đất. Ô nhiễm khuếch tán liên quan đến việc môi trường khác đã xảy ra trước khi được chuyển pha loãng của các chất gây ô nhiễm trong các khuếch tán xảy ra khi sự phát thải, biến đổi và nguồn duy nhất hay dễ dàng xác định. Ô nhiễm tích rất rộng, tích tụ trong đất và không có một Ô nhiễm khuếch tán là ô nhiễm lan rộng trên diện Ô nhiễm khuếch tán

SOIL HEALTH 32

bằng bùn thải; trong nông nghiệp và gần các lưu vực; bón đất nước thải bị ô nhiễm thải ra trong thải không được kiểm soát và hoạt động quân sự; xử lý chất từ năng lượng hạt nhân và các và có thể bao gồm các nguồn Ví dụ về ô nhiễm lan tỏa rất nhiều đọng khí quyển; xói mòn đất. mặt; lũ lụt; vận chuyển và lắng xuống hạ lưu theo dòng chảy bề nông nghiệp được vận chuyển dinh dưỡng dư thừa và hóa chất nhiễm hữu cơ khó phân hủy, chất bón cũng làm tăng thêm chất ô sử dụng thuốc trừ sâu và phân

33

Tràn

Chảy

Lan truyền trên mặt nước Lan truyền qua mạch nước ngầm Xâm nhập vào lớp đất phủ và mạch nước ngầm Mực nước ngầm Đất phủ Thùng chứa thuốc trừ sâu Lan truyền theo gió Quy trình hàng ngày Bảng 2. Quá trình vận chuyển thuốc bảo vệ thực vật trong môi trường. SOIL HEALTH 34

Ô nhiễm khuếch tán có tác động đáng kể đến môi trường và sức khỏe con người, mặc dù mức độ nghiêm trọng và mức độ của nó nói chung vẫn chưa được biết rõ. Điều này đã chứng minh rằng các lớp trên của đất được làm giàu bởi nhiều kim loại và các nguyên tố khác có liên quan đến sự lắng đọng khí quyển từ các nguồn tự nhiên và nhân tạo.

“ 35

Do các loại ô nhiễm khác nhau từ các nguồn khác nhau, cần tăng cường các nỗ lực khoa học và kỹ thuật để phát triển các phương pháp mới để đo lường, giám sát và hiểu rõ hơn các quá trình lắng đọng trong khí quyển và mức độ ô nhiễm lan tỏa.

SOIL HEALTH 36

Nguyên nhân gây Ô NHIỄM ĐẤT

Nguyên nhân từ tự nhiên, địa lý

37

Giá trị nền biểu thị hàm lượng tự nhiên về địa lý, trong khi giá trị cơ sở biểu thị hàm lượng thực tế của một phân tử trong môi trường bề ngoài tại bất kỳ điểm nào đã cho.

Nồng độ nền trong đất của một vùng sẽ liên quan chặt chẽ đến phần địa chất và động lực của môi trường dẫn đến sự hình thành của đất. Do đó, việc sử dụng số liệu trung bình hoặc khoảng toàn cầu không phù hợp để xác định mức nền ở cấp khu vực hoặc địa phương. Ví dụ, kim loại nặng trong đất có thể thay đổi từ hai đến ba bậc độ lớn, xem xét sự biến đổi tự nhiên của nồng độ kim loại vết trong loại đá mẹ.

M

ột số vật liệu gốc của đất là nguồn tự nhiên của một số kim loạ i nặng và các nguyên tố khác, chẳng hạn như hạt nhân phóng xạ, và chúng có thể gây rủi ro cho môi trường và sức khỏe con người ở nồng độ cao. Ô nhiễm Asen (As) là một trong những vấn đề môi trường lớn trên thế giới. Các nguồn tự nhiên của As bao gồm sự phun tr ào núi lửa và sự phong hóa của các khoáng chất và quặng chứa As, nhưng cũn g có các vùng khoáng hóa arsenopyrit (gossans) tự nhiên, được hìn h thành bởi sự phong hóa của đá chứa sulphide. Nhiều khoáng chất trong số này có sự biến đổi không gian cao và nhiều khoáng chất trong số chú ng có thể được tìm thấy ở nồng độ cao hơn ở các lớp sâu hơn. Tuy nhiên, As hơi dễ tiếp cận sinh học khi đến từ các nguồn tự nhiên.

SOIL HEALTH 38

Đá/Đất 40 K 226 Ra 232 Th Sa thạch 461 35 4 Đá sét 876 n.d 41 Đá phiến (Franconia) 1000 3000 60 Cacbonat 97 <10 5 Đá mácma có tính axit 997 37 52 Đá mácma cơ bản 187 10 8 Đất phát triển từ hoàng thổ n.d 41 54 Bảng 1. Các hoạt động cụ thể của hạt nhân phóng xạ tự nhiên trong đá và đất. kỳ loại đất hoặc đá nào khác. từ đất chứa cacbonat cao hơn bất giàu mùn. Phát hiện ra lượng radon chủ yếu ở đá giàu fenspat và đá biến trong đá mácma có tính axit, Tính phóng xạ tự nhiên cao phổ 39

Đất và đá cũng là nguồn tự nhiên của khí phóng xạ Radon (Rn). Sự khuếch tán radon từ các lớp sâu hơn lên bề mặt được kiểm soát một phần bởi cấu trúc đất và độ xốp của nó.

Các sự kiện tự nhiên như núi lửa phun trào hoặc cháy rừng cũng có thể gây ô nhiễm tự nhiên khi nhiều yếu tố độc hại được thải ra môi trường. Các nguyên tố độc hại này bao gồm các hợp chất giống như dioxin và các hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs). Mức độ kim loại nặng cao đã được xác định trong đất núi lửa ở Réunion có thể liên quan đến hoạt động của núi lửa đang hoạt động, chủ yếu là thủy ngân (Hg), hoặc với sự phong hóa của vật liệu mẹ, nơi có hàm lượng cao crom (Cr), đồng (Cu ), niquel (Ni) và kẽm (Zn) có nguồn gốc địa hóa tự nhiên. Hàm lượng Cr và Ni cao cũng đã được báo cáo trong đất núi lửa Indonesia, có liên quan đến nguồn gốc địa chất.Tuy nhiên, sự ô nhiễm tự nhiên này thường không gây ra các vấn đề về môi trường do khả năng tái sinh và khả năng thích ứng của thực vật. Các vấn đề nảy sinh khi các hệ sinh thái phải chịu các áp lực bên ngoài, làm thay đổi khả năng phục hồi và phản ứng của chúng Các sự kiện tự nhiên như núi lửa phun trào hoặc cháy rừng cũng có thể gây ô nhiễm tự nhiên khi nhiều yếu tố độc hại được thải ra môi trường. Các nguyên tố độc hại này bao gồm các hợp chất giống như dioxin và các hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs).

SOIL HEALTH 40

41

Mức độ kim loại nặng cao đã được xác định trong đất núi lửa ở Réunion có thể liên quan đến hoạt động của núi lửa đang hoạt động, chủ yếu là thủy ngân (Hg), hoặc với sự phong hóa của vật liệu mẹ, nơi có hàm lượng cao crom (Cr), đồng (Cu ), niquel (Ni) và kẽm (Zn) có nguồn gốc địa hóa tự nhiên. Hàm lượng Cr và Ni cao cũng đã được báo cáo trong đất núi lửa Indonesia, có liên quan đến nguồn gốc địa hóa pedo. Tuy nhiên, sự ô nhiễm tự nhiên này thường không gây ra các vấn đề về môi trường do khả năng tái sinh và khả năng thích ứng của thực vật. Các vấn đề nảy sinh khi các hệ sinh thái phải chịu các áp lực bên ngoài, làm thay đổi khả năng phục hồi và phản ứng của chúng.

Các hydrocacbon thơm đa vòng cũng có thể xuất hiện tự nhiên trong đất. Chúng thường có nguồn gốc vũ trụ, tương đối phổ biến trong các mẫu bụi vũ trụ và thiên thạch, hoặc bắt nguồn từ các quá trình biến đổi từ tính của sáp chứa trong chất hữu cơ đất. Sản xuất sinh học của PAHs được ưu tiên trong điều kiện giảm thiểu.

SOIL HEALTH 42

Tuy nhiên, NOA có thể dễ dàng phân tán do gió xói mòn, và sự huy động của chúng sẽ phụ thuộc vào đặc tính của vật liệu chứa amiăng, tính chất của đất, độ ẩm và điều kiện thời tiết địa phương. Các vấn đề môi trường do NOA gây ra phát sinh khi chúng được thải ra từ đất gần các khu vực đô thị, bởi vì amiăng là chất gây ung thư, có nguy cơ cao đối với sức khỏe con người khi hít phải.

43

Amiăng tự nhiên (NOA) là khoáng chất dạng sợi xuất hiện tự nhiên trong đất hình thành từ đá siêu mafic, đặc biệt là serpentin và amphibole. Nguy cơ chính liên quan đến NOA là phơi nhiễm qua đường hô hấp của con người liên quan đến các hoạt động khai thác, trong khi sự hiện diện tự nhiên của nó trong đất gây ra rủi ro không đáng kể đối với môi trường.

RÁC THẢI HOẠT/ĐÔSINHTHỊ

SOIL HEALTH 44

Bảng 3. Các nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến ô nhiễm hóa chất dưới bề mặt đất.

TƯỚI TIÊU (ví dụ: nước mặn, nước thải đã qua xử lý)

HÓA CHẤT

NƯỚC BIỂN VÀ

ĐẤT VÀ DƯỚI BỀ MẶT ĐẤT

NÔNG NGHIỆP

BỀ MẶT (ví dụ: ngập mặn, các chất ô nhiễm hoá học hoà tan)

KHÍ QUYỂN

(ví dụ: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, phân bón)

(ví dụ: kim loại nặng, dung môi, nước thải)

XỬ LÝ ĐẤT (ví dụ: chất thải phóng xạ, bùn thải, nước thải)

(ví dụ: mưa axit, bụi ô nhiễm)

(ví dụ: chất hoạt động bề mặt, dược phẩm, phốt phát, muối)

CÔNG NGHIỆP

“ Nguyên nhân từ con nguời 45

Các hoạt động của con người trong nhiều thế kỷ đã dẫn đến vấn đề ô nhiễm đất phổ biến trên khắp thế giới.

Các nguồn ô nhiễm đất chính do con người gây ra là các hóa chất được sử dụng hoặc sản xuất như phụ phẩm của các hoạt động công nghiệp, chất thải sinh hoạt và chất thải đô thị, bao gồm nước thải, hóa chất nông nghiệp và các sản phẩm có nguồn gốc từ xăng dầu. Những hóa chất này vô tình được thải ra môi trường, ví dụ như từ dầu tràn hoặc rửa trôi từ các bãi chôn lấp, hoặc cố ý, như trong trường hợp sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu, tưới tiêu bằng nước thải chưa qua xử lý, hoặc bón đất bằng bùn thải.

P hạm vi của các hóa chất được sử dụng trong các hoạt động công nghiệp là rất lớn, cũng như tác động của chúng đối với môi trường.

SOIL HEALTH 46

Các hoạt động công nghiệp thải ra các chất ô nhiễm vào bầu khí quyển, nước và đất. Các chất ô nhiễm dạng khí và hạt nhân phóng xạ được thải vào khí quyển và có thể xâm nhập trực tiếp vào đất thông qua mưa axit hoặc lắng đọng trong khí quyển; đất công nghiệp trước đây có thể bị ô nhiễm do tồn trữ hóa chất không đúng cách hoặc xả trực tiếp chất thải vào đất; Nước và các chất lỏng khác được sử dụng để làm mát trong các nhà máy nhiệt điện và nhiều quy trình công nghiệp khác có thể được thải ngược trở lại sông, hồ và đại dương, gây ô nhiễm nhiệt, kéo theo các kim loại nặng và clo ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh và các thủy vực khác. Kim loại nặng từ các hoạt động của con người cũng thường xuyên xuất hiện trong các khu công nghiệp và có thể phát sinh từ bụi và rơi vãi nguyên liệu, chất thải, sản phẩm cuối cùng, tro nhiên liệu và hỏa hoạn.

HOẠT ĐỘNG CÔNG NGHIỆP

• Công nghiệp khoáng sản

• Quản lý chất thải

• Các hoạt động khác (bao gồm sản xuất giấy và bìa, sản

47

• Công nghiệp hóa chất và các cơ sở lắp đặt hóa chất

S ự nhiễm mặn, một mối đe dọa lớn khác đối với đất toàn cầu, ảnh hưởng đến nhiều loại đất gần với các hoạt động công nghiệp nhất định, chủ yếu là các loại đất liên quan đến clor-kiềm, dệt may, sản xuất thủy tinh, cao su, chế biến da thú và da thuộc, chế biến kim loại, dược phẩm, dầu khí khoan, sản xuất bột màu, sản xuất gốm sứ và sản xuất xà phòng và chất tẩy rửa…

• Các ngành công nghiệp năng lượng được nhóm thành sáu loại chính:

Theo IPPC, các hoạt động có khả năng gây ô nhiễm có thể

• Sản xuất và chế biến kim loại

hữu cơ và sản xuất carbon hoặc than chì)

cầm hoặc nuôi lợn thâm canh, lắp đặt sử dụng dung môi xuất sợi hoặc vải dệt, khai thác da thuộc, lò giết mổ, gia

KHAI T H CÁ

SOIL HEALTH 48

MỎ

Việc sử dụng đá photphat, vốn giàu phóng xạ tự nhiên, trong sản xuất phân bón tạo ra một sản phẩm phụ được gọi là phosphogypsum, duy trì gần 80% độ phóng xạ ban đầu do các sản phẩm phân rã 238U chẳng hạn như radon, 226Ra, và polonium, 210Po. Các ngành công nghiệp này tạo ra một nguồn ô nhiễm chất phóng xạ, tạo thành mối đe dọa đối với các hệ sinh thái xung quanh và sinh vật.

Khai thác đã có tác động lớn đến đất, nước và hệ sinh vật kể từ thời cổ đại. Có thể tìm thấy nhiều ví dụ được ghi nhận về đất bị ô nhiễm nặng liên quan đến các hoạt động khai thác trên khắp thế giới. Việc nấu chảy kim loại để tách khoáng đã đưa nhiều chất ô nhiễm vào đất. Các cơ sở khai thác và nấu chảy thải ra môi trường một lượng lớn kim loại nặng và các nguyên tố độc hại khác; chúng tồn tại trong thời gian dài, rất lâu sau khi kết thúc các hoạt động này.

muối liên quan đến sản xuất dầu và khí đốt không theo quy luật (bao gồm cả quá trình nứt vỡ) từ vùng Bakken của Bắc Dakota kể từ năm 2007. Dầu thô tràn ra từ các giếng dầu và đường ống dẫn dầu cũng là một nguồn chính gây ô nhiễm đất ở các khu vực sản xuất dầu.

Chất thải khai thác độc hại được tích tụ trong các chất ô nhiễm, chủ yếu được hình thành bởi các hạt mịn có thể có nồng độ kim loại nặng khác nhau. Các hạt ô nhiễm này có thể bị phân tán bởi sự xói mòn của gió và nước, đôi khi xâm nhập vào đất nông nghiệp. Ví dụ, đã tìm thấy hàm lượng chì và đồng cao trong các cánh đồng nông nghiệp nằm gần đập quặng thải ở Namibia. Nồng độ độc hại của crom và niken cũng được tìm thấy trong đất nông nghiệp gần mỏ chất thải cromit-amiăng bị bỏ hoang ở Ấn Độ và trong các loại cây trồng trên những loại đất đó, dẫn đến rủi ro cao đối với sức khỏe con người và gia súc. Ô nhiễm đất nguồn điểm đáng kể xảy ra từ việc khai thác dầu và khí đốt do dầu thô và nước muối tràn. Nước ngọt có độ mặn cao và cũng có thể chứa các nguyên tố vi lượng độc hại và các chất phóng xạ tự nhiên. Nước muối tràn lan rộng: ví dụ, đã có khoảng 3 900 vụ tràn nước

49

PLANT PROFILE 50

thược dượcthược dược 51

hược dược là một trong những loại cây vườn tốt nhất để trồng làm hoa cắt cành. Chúng không chỉ có tuổi thọ vượt trội mà còn cung cấp nguồn hoa nở kéo dài suốt mùa từ giữa hè cho đến những đợt sương giá đầu tiên. Loài cây hoa này trông phù hợp với hầu hết mọi loại vườn trồng, từ kiểu hỗn hợp, đến các vườn nhiệt đới hay hiện đại.

Có nhiều nhóm và giống thược dược để bạn lựa chọn. Một khi bạn đi sâu vào thế giới của những loài thực vật xinh đẹp này, bạn sẽ bị mê hoặc bởi sự kết hợp màu sắc tuyệt đẹp và hình dạng đa dạng của chúng. Đừng ngạc nhiên nếu chúng trở thành loài hoa yêu thích mới của bạn!

PLANT PROFILE Thông tin cơ bản Mùa nở: Mùa hạ và mùa thu Chiều cao mong đợi: Thường cao 50cm - 1,2m Nhưng nếu bạn trồng hoa cúc lùn, chúng có thể không cao quá 30 - 45cm. Đất: Đất thoát nước tốt Ánh nắng: Ánh sáng đầy đủ 52

Dưới đây là một số lý do để cân nhắc việc thêm những bông hoa thược dược tuyệt đẹp vào khu vườn của bạn:

Chúng có thể sống ở hầu hết các khu vực. Với sự chăm sóc thích hợp, thược dược có thể tái trồng năm này qua năm khác ở hầu hết các vùng khí hậu.

Hoa lâu tàn. Thược dược có thể nở trong 4 tháng nếu bạn trồng và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, chúng sẽ không thể sống trong thời tiết quá giá lạnh, vì vậy bạn phải che chắn hoặc cho chúng vào trong nhà trồng. Thược dược là một loại cây linh hoạt có thể trồng trong bồn hoa lớn hoặc trong chậu. Vì vậy, bất kể những gì bạn thấy thuận tiện hoặc bạn có bao nhiêu không gian, bạn có thể cân nhắc chúng cho khu vườn của mình. Yêu cầu chăm sóc thú vị. Một lý do nữa để xem xét việc trồng thược dược là yêu cầu chăm sóc vào mùa đông khá thú vị. Bạn phải đào củ lên và mang trong nhà vào mỗi mùa đông, và sau đó trồng lại vào mùa xuân. Mặc dù rất nhiều công việc nhưng đó không hẳn là một nhược điểm nếu bạn thấy nó thú vị và hấp dẫn. Nó thực sự khá tuyệt khi bạn có thể bảo quản củ hoa cả mùa đông ở trạng thái ngủ, và sau đó ngắm nhìn nó nảy mầm và ra hoa trở lại năm này qua năm khác!

53

PLANT PROFILE Các giống hoa cúc thược dược được đề xuất Trước khi nói về các giống hoa thược dược cụ thể, bạn nên biết rằng các giống hoa thược dược được phân nhóm thành 14 nhóm khác nhau: Nhóm 1 - Hoa đơn (Sin) Nhóm 2 - Hoa cúc quỳ (Anem) Nhóm 5 - Trang trí (D) Nhóm 6 - Ball (Ba) Nhóm 7 - Pompon (Pom) Nhóm 8 - Hoa cúc xương rồng (C) Nhóm 3 - Collerette Nhóm(Col) 4 - Hoa súng (WL) 54

Nhóm 9 - Semi (S c) Nhóm 10 - Miscellaneous Nhóm 12 - Hoa lan đơn Nhóm(Star) 13 - Hoa phong lan kép (DblO) Nhóm 14 - Paeony (P)Nhóm 11 - Fimbriated (Fim) Giống có hoa khổng lồ: trên 250 mm. Giống có hoa lớn: 200 250 mm. Giống hoa trung bình: 155 55

Thược dược phát triểnở đâu?

Thược dược nở trong bao lâu?

56

Thược dược được trồng nhiều nhất ở Châu Mỹ (đặc biệt là Trung Mỹ). Nhưng chúng đã được mang đi khắp thế giới, và cũng được trồng ở Châu Âu, Châu Phi, Châu Á và Úc.

PLANT PROFILE

Thời gian nở hoa là 120 ngày. Điều đó có nghĩa là nếu hoa của bạn bắt đầu nở vào giữa tháng 7, bạn có thể sẽ được ngắm nhìn những bông hoa tuyệt đẹp đến giữa tháng 11, thược dược sẽ tiếp tục mang lại màu sắc cho khu vườn của bạn.

57

PLANT PROFILE 58

Khi nào thích hợp để trồng thược dược

Thược dược được trồng từ củ, và thời điểm tốt nhất để trồng chúng là vào mùa xuân. Bạn sẽ cần phải ươm chúng và trồng chúng ở một nơi sáng sủa, không có sương giá để bắt đầu - ví dụ như một nhà kính là hoàn hảo. Nhiệt độ đất tối thiểu phải là 15oC. Hơn nữa, bạn phải chắc chắn rằng đợt sương giá cuối cùng đã đến và biến mất. Nếu không muốn đợi lâu, ban đầu bạn có thể lựa chọn trồng củ trong thùng chứa trong nhà, sau đó cấy củ ra ngoài trời khi nhiệt độ đất phù hợp. Nếu bạn quyết định đi theo lộ trình đó, bạn có thể bắt đầu sớm hơn khoảng một tháng so với cách khác.

Các giống cao với hoa lớn có thể yêu cầu cần cọc để giữ chúng đứng thẳng. Tốt hơn hết là bạn nên cố định thân cây vào cọc trước khi chúng bắt đầu tàn. Tưới nước thường xuyên cho cây trong suốt mùa sinh trưởng. Thường xuyên hái những bông hoa đã nở để sử dụng cũng như loại bỏ những bông hoa tàn còn sót lại trên cây. Thược dược thường ra hoa tốt vào mùa thu. Để dành cho năm sau, hãy cắt bớt thân và nhấc củ lên khỏi mặt đất trước những đợt sương giá đầu tiên. Lắc hết đất thừa và cất chúng ở nơi khô ráo, không có sương giá cho mùa đông.

Thược dược phát triển tốt nhất dưới nơi có đầy đủ ánh nắng mặt trời, ở bất kỳ loại đất nào thoát nước tốt.

Sau khi trồng xong, tưới kỹ từng chậu. Đặt chậu trên khay kín nước và để trong nhà cho đến khoảng cuối tháng 5 khi nguy cơ sương giá qua đi, sau đó trồng từng cây ra vườn.

Chuẩn bị đủ chậu lớn (2-3 lít) để trồng mỗi chậu một củ. Đổ phân trộn đa dụng vào mỗi chậu một nửa, trộn với một ít hạt phân bón tan chậm. Đặt một củ trên bề mặt trước khi phủ thêm hỗn hợp phân trộn và phân bón.

59

ở độ sâu bao nhiêu? Bạn sẽ cần

lỗ đủ lớn để chứa củ rễ. PLANT PROFILE 60

thích hợp (tối thiểu là 15oC; hoa thược dược không phát triển tốt ở đất lạnh). Tiếp

đào một cái hố trên đất của bạn. Bạn trồng

Trồng trực tiếp bên ngoài

đào xuống 15-20cm. Đảm

Thược dược của bạn cần bao nhiêu không gian? Điều đó phụ thuộc vào các loại bạn đang trồng. Nhưng nếu chúng là giống cây thấp, thì khoảng cách giữa chúng là 20-30cm là đủ. Cây càng lớn thì càng cần nhiều chỗ. Nếu bạn đang trồng hoa thược dược của mình trực tiếp từ củ Bắt đầu bằng việc chuẩn bị đất. Tốt nhất, độ pH phải là 6,5 - 7,0. Đất không có đủ chua? Thêm một chút lưu huỳnh nếu bạn cần. Đảm bảo rằng đất cũng đủ tơi xốp và nhiệt độ theo, hoa cúc phải bảo

61

Cân nhắc đặt một cái cọc bên cạnh củ trong trường hợp bạn trồng giống cây cao.

Để mắt đến củ của bạn. Chỉ sau khi nó mọc mầm, bạn mới nên cân nhắc việc tưới nước cho cây.

Nếu chất lượng đất của bạn không lý tưởng, hoặc nếu bạn muốn cung cấp thêm một số dinh dưỡng trong giai đoạn này, bạn có thể thêm phân trộn hoặc rêu than bùn sphagnum. Đặt củ thược dược của bạn vào lỗ. Để một củ có thể sống được, cần phải có ít nhất một mắt. Mầm sẽ nảy ra sau khi bạn trồng nó. Thân cũng phải ở trong tình trạng tốt. Khi bạn đặt củ xuống đất, mắt phải hướng lên trên. Đuôi rễ sẽ hướng xuống dưới.

Lấp đất lên phía trên của củ. Bây giờ đã đến lúc phủ đất lên một phần củ khoảng 2,5 - 10cm

Thêm 2-5cm đất bầu nữa.

Đặt củ ấu vào trong chậu.

Lưu ý đất không quá khô. Khi nhiệt độ bên ngoài đạt 15oC và đợt sương giá cuối cùng đã qua đi, bạn có thể chuyển cây ra ngoài trời.

Nếu bạn muốn bắt đầu trồng thược dược sớm, bạn có thể làm như vậy trong nhà khoảng một tháng trước khi bạn định cấy chúng ra ngoài trời.

Lấy một cái chậu có lỗ thoát nước có chiều ngang khoảng 20cm. Chọn một bầu đất ẩm thích hợp và lấp đầy 1/2 thùng.

Tưới nước cho cây.

Đặt thược dược ở cửa sổ nơi đón được nhiều ánh sáng mặt trời. Nếu trong nhà lạnh, hãy sử dụng tấm lót ủ hạt để đất ở nhiệt độ thích hợp.

PLANT PROFILE Trồngtrongnhà 62

63

64

Cho hỗn hợp cây con vào khay hoặc chậu giống. Làm ẩm hỗn hợp.

Mang hạt giống trong chậu của chúng ra bên ngoài trong một khoảng thời gian ngắn, sau đó trở lại trong nhà. Sau đó, mang chúng ra ngoài một lần nữa, và sau đó quay trở lại bên trong (chúng nên ở bên trong vào ban đêm khi trời lạnh hơn). Tiếp tục làm điều này trong suốt một tuần. Đây là cách bạn sẽ làm cho chúng thích nghi với cuộc sống ngoài trời.

Chèn hạt giống vào mỗi lỗ.

Tạo lỗ cho hạt. Chúng nên cách nhau khoảng 2,5cm không gian giữa mỗi bên và chúng phải sâu khoảng 1cm.

65

Sau khi cây con cao 2,5-5cm, chuyển chúng vào bầu.

Thêm nhiều hỗn hợp cây con của bạn để hạt được bao phủ hoàn toàn.

Đặt khay hoặc chậu hạt giống cạnh cửa sổ, nơi có nhiều ánh sáng mặt trời. Tưới nước cho hạt mỗi ngày. Chờ hai tuần để hạt nảy mầm.

Nếu bạn đang trồng hoa thược dược từ hạt

Loại đất nào phù hợp?

Điều kiện phát triển

Thược dược cần bao nhiêu áng nắng mặt trời?

lý tưởng cho thược dược

PLANT PROFILE

66

Dahlias rất thích ánh sáng mặt trời. Vì vậy, nếu có thể, hãy cho chúng tiếp xúc với ánh nắng đầy đủ mỗi ngày từ 6-8 tiếng. Càng nhiều nắng, bạn càng có thể được ngắm nhiều bông hoa nở hơn. Ngoài ra, hãy nhớ chọn một vị trí trồng hợp lý trong vườn của bạn vì thân cây thược dược không quá cứng cáp, gió giật mạnh có thể làm gãy chúng. Vì vậy, nếu bạn có một vị trí đón được nhiều nắng nhưng lại được che chắn khỏi gió thì đó là điều lý tưởng.

Như chúng tôi đã đề cập, độ pH từ 6,5-7,0 là thích hợp. Thược dược không phát triển tốt ở đất nghèo nàn, vì vậy hãy chọn đất giàu dinh dưỡng. Vì đất cần có khả năng thoát nước, điều quan trọng là phải dành thời gian để xới đất nếu cần. Bạn không nên cố gắng trồng hoa thược dược trong đất sét. Nó quá đặc, và nếu bị ướt, nó sẽ trở nên lầy lội. Nếu bạn hoàn toàn bị mắc kẹt với đất sét nhưng vẫn quyết tâm trồng thược dược, hãy thử trộn với cát, phân chuồng hoặc rêu than bùn.

67

Cách bón phân

Thược dược cần bao nhiêu nước?

Bạn nên chọn công thức phân bón có hàm lượng nitơ tương đối thấp. Mặc dù việc bón phân là quan trọng, nhưng bạn không cần phải làm tất cả những việc đó thường xuyên.

Một tháng sau khi bạn trồng chúng. Bón phân bao nhiêu là đúng liều lượng? Khoảng nửa cốc là đủ.

Thược dược yêu cầu được tưới nước định kỳ và đất phải ẩm. Tuy nhiên bạn hãy đảm bảo rằng đất được thoát nước đầy đủ và bạn không tưới quá thường xuyên hoặc quá nhiều.

Nếu bạn nhận thấy rằng hoa của bạn bắt đầu rũ xuống và lá chuyển sang màu vàng, hãy cân nhắc sử dụng lại phân bón. Bạn có thể đang lạm dụng nó. Thời điểm tốt nhất để bón phân cho cây hoa của bạn là:

68

Nếu bạn thấy một hình tròn, đừng bỏ nó đi đó là một nụ và sẽ sớm nở ra thành một bông hoa đẹp. Nhưng nếu bạn nhìn thấy một hình nón, bạn có thể tiếp tục loại bỏ nó.

Vấn đề là rất khó để phân biệt bằng mắt thường sự khác biệt giữa hoa thược dược sau khi tàn, mất cánh hoa và nụ của hoa tươi. Nhưng nó chỉ khó nếu bạn không biết phương pháp soi.

PLANT PROFILE

Cách cắt tỉa

Tất cả những gì bạn cần chú ý là hình dạng. Nụ là một hình nón, hay nó là hình tròn?

Đây là phần khó nhất. Khi thân cây nhô lên khỏi mặt đất, thân cây chính phát triển hai nhánh ở hai bên. Sau khi ba trong số các cặp phân nhánh này hình thành trên thân cây, bạn phải cắt bớt phần giữa. Điều này khuyến khích cây phân nhánh thấp hơn và sẽ mang lại cho bạn một cây khỏe hơn và nhiều hoa hơn trên đỉnh! Nếu bạn tìm thấy cả một chùm nụ trên một thân cây, bạn có thể rất phấn khích cây thược dược của bạn sẽ cho ra rất nhiều bông hoa to và đẹp, phải không? Nhưng trên thực tế, có khả năng tất cả những bông hoa đó sẽ nhỏ hơn và kém đẹp hơn bạn mong đợi.

Hoa có dễ bị bệnh hoặc sâu bọ không?

Như đã thảo luận, bệnh thối có thể xảy ra với củ thược dược nếu bạn tưới quá nhiều nước hoặc nếu bạn trồng chúng trong đất sũng nước hoặc trong nước đọng. Nhưng những vấn đề nào khác có thể ảnh hưởng đến những bông hoa xinh đẹp của bạn?

69

Không có gì ngạc nhiên khi bệnh phấn trắng có thể là một vấn đề với dahlias. Đây là một kết quả khác của việc tiếp xúc với quá nhiều độ ẩm. Tạo khoảng trống thích hợp cho cây, không để đất bị sũng nước và cố gắng không để lá quá ướt. Một số loài gây hại có thể gây ra vấn đề với dahlias bao gồm bọ cánh cứng Nhật Bản, ve, bọ tai, rệp, sên và sâu bướm. Nếu bạn phát hiện thấy sâu bướm hoặc sên tụ tập xung quanh dahlias của mình, bạn có thể muốn đưa chúng đi nơi khác. Sên, ốc sên, sâu bướm, rệp, bọ tai và bọ cánh cứng đều có thể ăn dahlias. Sên và sâu bướm có lẽ là thủ phạm phổ biến nhất.

70

BỌ NGỰA

loài côn trùng bí ẩn

Tạo hóa luôn giàu sức sáng tạo và nhào nặn nên những sinh vật kì lạ bậc nhất thế giới. Một trong số đó chính là BỌ NGỰA - loài côn trùng đầy bí ẩn. Loài côn trùng này là kẻ săn mồi nói chung của hầu hết các loài côn trùng gây hại nào nhìn thấy được. Mặc dù chủ yếu được tìm thấy trong tự nhiên, nó cũng có thể được xem như một vật nuôi kỳ lạ trong một số ngôi nhà. Nó là một trùng có thể một trợ lý để soát sâu bệnh trồng.

71

ASK DR.BUG Tên thường gọi: Bọ ngựa Tên khoa học: Mantis religiosa Loài: Không xương sống Chế độ ăn: Động vật ăn thịt Kích thước: từ 2cm - 20cm Tuổi thọ: 1 năm 72

Đặc điểmcấu tạo

73

ọ ngựa là một nhóm sinh vật lớn trong thế giới côn trùng. Chúng có khoảng 2.200 loài thuộc 9 họ. Trong 9 họ, Mantidae là họ lớn mạnh và có nhiều loài nhất. Bọ ngựa được đặt tên bởi tập tính của chúng. “Praying” có nghĩa cầu nguyện bởi tư thế đứng của chúng như đang chắp tay cầu nguyện một điều gì đó. Bọ ngựa có chiều dài khoảng 10-12 cm. Con cái thường lớn hơn con đực một chút, vì vậy dễ dàng phân biệt chúng hơn. Chúng có cái đầu hình tam giác, chiếc cổ thuôn dài, cùng phần ngực rắn chắc. Cặp chân trước của chúng có gai, đây là món vũ khí để bắt và giữ con mồi. Phần đầu có khả năng xoay, cho phép chúng có tầm nhìn rộng mà không cần di chuyển cơ thể. Bọ ngựa săn mồi chủ yếu nhờ tầm nhìn, vì vậy chúng chỉ hoạt động vào ban ngày. Họ hàng gần nhất của bọ ngựa là mối và gián, đôi khi 3 loài này còn được xếp hạng vào chung một bộ thay vì cho chúng những phân bộ. Đây là điều cho đến nay vẫn còn là đề tài tranh luận của các nhà sinh vật học.

ASK DR.BUG

ùa thu là mùa sinh sản mạnh nhất của bọ ngựa. Sau khi giao phối, con cái gắn túi trứng của nó dưới lá hoặc cành cây. Trứng sẽ trải qua mùa đông và nở vào đầu mùa xuân - hè khi nhiệt độ ấm lên. Tuổi thọ của loài côn trùng này là khoảng một năm. Hàng trăm quả trứng được đẻ trong mỗi lứa. Bọ ngựa cái sẽ chết sau khi đẻ trứng. Khi mới sinh ra, ấu trùng có màu nhợt nhạt, chúng sẽ ở lại quanh vỏ trứng trong một thời gian. Đây là trong giai đoạn ấu trùng sẽ ăn thịt lẫn nhau để lấy chất dinh dưỡng. Ấu trùng trải qua một loạt các giai đoạn tăng trưởng lặp đi lặp lại gọi là lột da. Ấu trùng lột da khoảng 6 lần trước khi chúng bắt đầu giai đoạn tiếp theo của vòng đời. Bọ ngựa trưởng thành thường có chiều dài từ 2,5 15cm, kích thước khác nhau tùy thuộc vào loài. Con cái dễ dàng phân biệt bởi cái bụng to hơn và cơ thể lớn hơn so với con đực.

Vòng đời và sinh sản

74

Khu vựcsinh sống

ọ ngựa có thể sống trong cả khí hậu nhiệt đới và ôn đới. Môi trường sống chính của nó là các cánh đồng và vườn cây ăn trái. Chúng thường được tìm thấy tự nhiên ở đồng cỏ hoặc những nơi không được nhân bản hóa cho lắm. Nó không phải là một loài côn trùng dễ tìm vì chúng có khả năng ngụy trang rất tốt. Chúng được ngụy trang trong cỏ, lá và cành cây. Do đó, chúng tận dụng cơ hội để chờ đợi con mồi của mình, lợi dụng sự ngụy trang và môi trường thuận lợi.

75

Bướm đêm, dế, châu chấu, ruồi cùng các loại côn trùng khác chính là thức ăn yêu thích của bọ ngựa. Bên cạnh đó, bọ ngựa còn ăn cả những con cùng loài. Ví dụ điển hình nhất cho việc này đó là bọ ngựa cái ăn thịt cả bạn đời của mình ngay sau hoặc thậm chí ngay khi chúng đang giao phối. Tuy nhiên may mắn thay, hành động này của bọ ngựa cái dường như không làm mất cân bằng giới tính.

ASK DR.BUG

“ ” 76

Trong quá khứ, người ta từng gọi bọ ngựa là cỗ máy ăn thịt tàn nhẫn. Nhưng dưới góc nhìn khoa học, các nhà nghiên cứu hiện nay đã phát hiện ra rất nhiều điều mới lạ về loài côn trùng này. Với bản năng hung hăng, Bọ ngựa sẽ tấn công bất cứ thứ gì di chuyển kể cả đồng loại.

“Sát thủ” săn mồi

77

ọ ngựa là một loài động vật săn mồi đáng gờm. Chúng có cơ thể màu xanh pha nâu nên có thể dễ dàng ngụy trang giữa những tán cây nơi chúng sống. Với cái đầu có khấc cổ rất linh hoạt có thể quay 180 độ để quan sát con mồi. Đôi mắt luôn mở to và có thể nhìn xa tới khoảng cách 1,5 mét. Một khi đã phát hiện ra con mồi nó sẽ nhanh chóng tiếp cận để tóm gọn đối phương. Khi săn mồi, loài này thường nằm mai phục hoặc kiên nhẫn bước chậm theo con mồi. Chúng dùng hai càng trước của mình để bắt con mồi thật nhanh làm nạn nhân không kịp trở tay. Hai chiếc càng lớn của bọ ngựa còn được trang bị với những chiếc gai giúp chúng dễ dàng bẫy và giữ chặt con mồi.

Nó là một kẻ săn mồi ăn thịt và rất kiên nhẫn. Để bắt được con mồi, nó có thể chờ đợi nó gần như bất động trong một thời gian dài để gây bất ngờ. Khi tấn công, nó thực hiện rất nhanh chóng. Chúng ăn chủ yếu là bướm đêm, ruồi, châu chấu, dế và các côn trùng nhỏ hơn khác. Có một số bằng chứng chỉ ra rằng loài bọ ngựa có thể bắt các loài lưỡng cư và bò sát nhỏ và cả những loài chim nhỏ.

Tất cả các loài bọ ngựa đều có một điểm chung là rất dễ bị kích thích.

Khi bị đe dọa chúng lập tức hiên ngang đối mặt với kẻ thù. Tư thế đầy hăm dọa cùng những màu sắc sặc sỡ khiến bọ ngựa càng trở nên kỳ quái hơn.

săn mồi duy nhất kiếm ăn vào ban đêm (hầu hết các loài bướm đêm chỉ hoạt động sau khi trời tối) và là loài săn mồi duy nhất đủ nhanh để bắt muỗi và ruồi.

Kiểm soátsâu bệnh

rái với suy nghĩ của nhiều người, loài vật này không độc. Như chúng tôi đã đề cập ở đầu bài viết, loài côn trùng này có thể giúp chúng ta kiểm soát sâu bệnh trên cây trồng của mình. Cho dù đó là một vườn cây ăn quả hay bất kỳ khu vườn nào, loài côn trùng này có thể bảo vệ chúng ta khỏi một số loài gây hại. Mặc dù bọ ngựa đóng một phần rất quan trọng trong kế hoạch kiểm soát côn trùng của tự Bọhạisoátviệcđạtmongkhôngchúngnhưngnhiên,tanênđợiđượckiểmdịchtoàndiện.ngựalàloài

ASK DR.BUG

78

79

Tìm ở đâu: Bọ ngựa và trứng của chúng rất khó xác định vị trí bằng cách chỉ nhìn vào vị trí cây cối vì chúng có khả năng ngụy trang. Để tìm những con trưởng thành, hãy quan sát những cây có hoa và đèn ở hiên nhà vào tháng 8 đến cuối tháng 9. Những con đực trưởng thành thường sẽ bay đến gần nơi có ánh sáng như đèn ngoài hiên vào cuối mùa thu. Các vườn hoa và rau hữu cơ hoặc nơi không sử dụng thuốc trừ sâu có thể là nơi tìm thấy chúng. Cách tập hợp: Để lấy vỏ trứng, cẩn thận cắt nhánh có vỏ trứng cách vỏ vài cm. Khi bắt bọ ngựa trưởng thành hoặc chưa trưởng thành, bạn có thể dùng tay để ôm lấy chúng hoặc nhẹ nhàng dụ chúng vào thùng chứa. Sử dụng lưới côn trùng có thể hữu ích để bắt những con trưởng thành có cánh.

EQUIPMENT FOCUS Không có điều gì nằm ngoài khả năng của một DIY-er có kinh nghiệm, đặc biệt khi việc xây dựng các nhà kính đều có hướng dẫn đầy đủ. 80

Nhà kính là một cấu trúc nhà nơi thực vật được chăm sóc và phát triển. Nhà kính thường là một cấu trúc tách biệt với một ngôi nhà, thay vì gắn liền với ngôi nhà. Khi nghĩ về một nhà kính, bạn có thể liên tưởng đến hình ảnh của một cấu trúc kính cơ bản trong đầu, nhưng thực tế là có rất nhiều loại nhà kính khác nhau, một số loại cho phép lắp đặt chuyên nghiệp và một số loại có thể được tự xây dựng theo phong cách riêng của chủ vườn.

81

LÝ DO Phổ biến để xây dựng NHÀ KÍNH

Làm vườn cả mùa - bạn không phải lo lắng về việc trồng rau vào mùa đông, môi trường được kiểm soát bên trong nhà kính giúp mọi thứ phát triển tốt bất chấp cái lạnh bên ngoài. Môi trường hoàn hảo để trồng tất cả mọi thứ - từ thảo mộc đến hoa và rau. Môi trường nhà kính đảm bảo đủ nhiệt và hơi nước để cây xanh phát triển.

EQUIPMENT FOCUS

82

Tiết kiệm tiền - nhiều hộ gia đình dành một khoản tài chính không nhỏ để trồng cây, cỏ cho khu vườn ngoài trời của họ vào mỗi mùa xuân. Khi bạn có một nhà kính, bạn có thể trồng bao nhiêu hạt giống tùy thích và có thể có nhiều hơn đủ để tặng cho bạn bè và gia đình. Không gian có nhiều mục đích - khi bạn có nhà kính, bạn thậm chí sẽ không cần nhà kho trong vườn vì bạn sẽ có đủ không gian để lưu trữ các công cụ và thiết bị khác. Bảo vệ thực vật - thực vật trồng trong nhà kính được bảo vệ khỏi thời tiết khó chịu, sự xâm nhập của sâu bệnh như sâu bướm, châu chấu, và nhiều loài khác. Nhìn chung, cây trồng trong nhà kính sẽ khỏe mạnh hơn.

83

Cho dù bạn đang sử dụng nền móng hiện có hay xây dựng nền móng của riêng bạn từ bê tông, gạch hoặc tấm lát, nó cần phải bằng phẳng. Kiểm tra độ bằng phẳng và đảm bảo các đường chéo có cùng độ dài (nếu không thẳng hàng, các ô kính sẽ không vừa). Khi xây dựng nhà kính, hãy kiểm tra kích thước chính xác của khung trước khi bắt đầu.

EQUIPMENT FOCUS Bạn sẽ cần Bộ dụng cụ nhà kính từ nhà cung cấp Bê tông, gạch hoặc tấm cho nền móng Cây búa Cờ lê có thể điều chỉnh ....Vít

Bước 1

kínhnhàdựngxâybướcCác 84

Bạn nên đặt tất cả các kẹp và bu lông vào các chậu riêng trước khi bắt đầu để không làm lẫn mất. Đặt các mảnh khung ra, lắp ráp từng phần và gắn lại với nhau. Sau đó, mang các phần vào đế của bạn và vặn chúng vào vị trí. Siết chặt các phần mái, thanh mái và thanh tăng cường góc, nhưng không siết quá chặt. Ở giai đoạn này, bạn chỉ cần giữ mọi thứ lại với nhau cho đến khi bạn thêm kính, lúc này bạn có thể cần phải điều chỉnh thêm.

85

Sau khi lắp ráp cửa, bạn có thể lắp cửa kính khi phần còn lại của khung hoàn thành. Sau đó trượt cửa lên trên, hay xuống dưới. Điều chỉnh độ cao của rãnh trên cùng cho đến khi cửa hoạt động trơn tru. Đây là thời điểm thích hợp để lắp đặt cửa sổ tự động và lỗ thông hơi. Những thứ này giúp giữ nhiệt độ đồng đều bên trong nhà kính, tránh nhiệt độ tăng đột biến vào mùa hè, có thể làm cháy cây cỏ mềm.

Bước 2

Bước 3

86

Bước 4

Lót các thanh kính bằng băng xốp dán hoặc dải cao su. Chúng sẽ tạo thành một lớp đệm giữa khung nhà kính và kính. Bạn có thể sử dụng một cây thước đo để kiểm tra các góc nhà kính có vuông không. Điều này sẽ đảm bảo kính được nâng đỡ một cách chắc chắn và chặt chẽ. Trước tiên hãy tráng men mái, sau khi đã nâng mái lên, bạn hãy cố định các tấm kĩnh bao quanh.

EQUIPMENT FOCUS

Bước 5 Bạn cần phải tiếp tục kiểm tra các thanh với mức độ cẩn trọng. Bạn có thể cần phải thực hiện các điều chỉnh nhỏ khi bạn tiếp tục. Khi bạn đã lắp tất cả kính, bạn có thể đi vòng để xem xét lại và kiểm tra lần nữa, vặn chặt tất cả các bu lông. Chú ý không siết quá chặt vì bu lông có thể bị bung và thậm chí bạn có thể làm nứt kính. Khi mọi thứ đã chắc chắn, cuối cùng bạn có thể thắt chặt các phụ kiện cố định. Bạn nên lắp kính chỉ trong một lần. Không để nhà kính lắp kính một phần qua đêm - gió mạnh có thể làm gãy các tấm kính cố định và làm cong khung.

87

Dưới đây là lời khuyên của chúng tôi về việc xây dựng một nhà kính tự làm. Một giải pháp tuyệt vời để xử lý các cửa sổ cũ là sử dụng chúng để xây dựng nhà kính cho khu vườn. Những không gian như vậy rất thích hợp để trồng các loại thảo mộc và cây nhỏ, vì cửa sổ thường được thiết kế để có ánh sáng xuyên qua tối đa. Bạn cũng có thể dễ dàng thiết kế cửa sổ nhà kính của mình để mở ở cả hai chiều, đảm bảo thông gió tốt. Trở ngại duy nhất bạn cần chú ý là nước đọng. Bạn cần tính toán độ dốc chính xác để tránh đọng nước. Nếu không, nó có thể dẫn đến nấm mốc, muỗi và các vấn đề khác. Các kỹ năng xây dựng cơ bản là cần thiết, nhưng việc chuẩn bị tốt là điều quan trọng. Đầu tiên, san bằng mặt phẳng trước khi lắp đặt nhà kính và đặt nền móng. Khi những tấm kính sẵn sàng, hãy xem qua tất cả các bộ dụng cụ và kiểm tra tất cả các mảnh kính, khớp nối ở đó. Đọc kỹ hướng dẫn để bạn có thể hình dung cấu trúc khớp với nhau như thế nào. Đảm bảo có người trợ giúp - cần hai hoặc ba người để lắp ráp một nhà kính. Mua bộ lắp đặt nhà kính từ một nhà cung cấp, sau đó tự lắp ráp có thể giúp bạn tiết kiệm chi phí xây dựng - và tất nhiên, với công trình càng lớn, bạn càng tiết kiệm nhiều hơn.

Lời khuyên của chúng tôi

EQUIPMENT FOCUS 88

89

* Tường và cửa sổ

Gỗ, nhôm, thép hoặc thậm chí cửa sổ cũ đã qua xử lý có thể được sử dụng để xây dựng khung nhà kính. Vật liệu bạn sử dụng trên khung đó cũng có thể khác nhau. Bạn có thể sử dụng cửa sổ kính cũ hoặc lấy từ khu tái chế. Đối với các bức tường của nhà kính, bạn có thể chọn sợi thủy tinh, tấm nhựa trong, polycarbonate. Có nhiều lựa chọn dán kính cho kính như kính cách nhiệt hoặc kính giữ nhiệt. Các công ty cũng bán rèm giữ nhiệt cho nhà kính.

EQUIPMENT FOCUS 90

91

Quạt thông hơi hay quạt gió giúp ngăn không cho nhà kính bị quá nóng. Quạt có thể được sử dụng quanh năm nhưng chủ yếu là cần thiết vào những tháng lạnh để ngăn chặn vùng bị khô. Bạn cũng có thể tự động hóa mọi thứ trong nhà kính, bao gồm quạt, hệ thống sưởi, làm mát và tưới tiêu trong trường hợp bạn không có quá nhiều thời gian chăm sóc cây trong nhà kính hoặc khi đi xa dài ngày.

* Lưu thông không khí

Nếu bạn sống trong một khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi gió hoặc bão, nhà kính nên được cố định vào một nền móng có kết cấu vững chắc có thể ngăn gió thổi bay. Kính có thể vỡ nhưng chúng có thể thay thế được. Bạn cũng có thể tiết kiệm tiền và xây dựng nhà kính của riêng mình bằng ván, ống nhựa PVC, cửa sổ cũ hoặc tấm nhựa cho một dự án DIY. Có rất nhiều phương án trực tuyến miễn phí cho các thiết kế nhà kính. Chỉ cần lưu ý rằng bạn cần một số bí quyết và rất nhiều giờ để tổng hợp tất cả lại với nhau. Nếu khung nhà kính không đủ vững chắc để chịu được bão, gió lớn hoặc sức nặng của mưa, thì tất cả thời gian của bạn sẽ bị lãng phí khi nó sụp đổ hoặc thổi bay. Bạn cũng cần suy nghĩ về nơi mặt trời chiếu đến để có thể xác định mức độ phơi nắng, loại dự án nhà kính bạn định làm, bạn sẽ cần bao nhiêu giá đỡ để trồng cây và liệu tấm nhựa hay kính thực tế sẽ là tốt nhất cho mục đích xây dựng của bạn.

EQUIPMENT FOCUS nghiệtkhắctiếtthờilạiChống* 92

93

lifebalance.vn

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.