Tạp chí CLEANING & ENVIRONMENT | Life Balance - No.5 - HƯỚNG DẪN LÀM SẠCH VÀ BẢO DƯỠNG ĐÁ P.3

Tại sao

sử dụng phương pháp làm sạch bằng

chất mài mòn VẬT LIỆU XÂY DỰNG PHẢN ỨNG NHƯ THẾ NÀO

VỚI QUÁ TRÌNH LÀM SẠCH MÀI MÒN

Phương pháp làm sạch mài mòn là gì?

> Nguy hại khi sử dụng đối với các công trình lịch sử > Các yếu tố gây ảnh hưởng

Thư ngỏ!

Quý độc giả thân mến, Đá tự nhiên là nguồn cảm hứng bất tận cho các kiến trúc sư. Với bàn tay điêu luyện cùng với sự sáng tạo, nhiều công trình nổi tiếng trên thế giới đã được gây dựng lên. Những kiệt tác này được ốp bằng đá tự nhiên sáng bóng, biểu tượng cho sự thịnh vượng, sang trọng và hiện đại.

Trong mỗi công trình có những vị trí khác nhau được lắt đặt, ốp lát đá tự nhiên.

Tuy nhiên, sau thời gian đưa vào sử dụng, bề mặt đá do các tác động của ngoại lực sẽ bị xuống cấp, xỉn màu, ngả màu, ố vàng, ngấm nước…

Các phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn là nguyên nhân gây ra nhiều thiệt hại cho các vật liệu xây dựng lịch sử. Để ngăn chặn việc sử dụng bừa bãi các kỹ thuật có khả năng gây hại này, trong số tiếp theo, chúng tôi sẽ giải thích các phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn, cách chúng có thể phá hủy về mặt vật lý và thẩm mỹ đối với các vật liệu xây dựng và tại sao chúng thường không được chấp nhận đối với các công trình kiến trúc lịch sử. Đội ngũ biên tập chúng tôi hy vọng tiếp tục nhận được sự quan tâm của Quý độc giả.

Trân trọng!

Bùi Tuấn Anh PHÓ TỔNG BIÊN TẬP

CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

TỔNG BIÊN TẬP Nguyễn Tất Hồng Dương

PHÓ TỔNG BIÊN TẬP Bùi Tuấn Anh

BIÊN TẬP & THIẾT KẾ Phòng Phát triển Cộng đồng

>> wwww.lifebalance.com

www.facebook.com/lifebalance.vn

Bùi Tuấn Anh Nguyễn Bảo Đại Nguyễn Thị Yến Nguyễn Trần Thái Anh Trần Hạnh Phạm Hoàng Tú Huỳnh Thị Thúy Thoa Bùi Mai Thùy Dương Ngô Thùy Dung Nguyễn Kim Thi Hà Thị Hạnh Vân

06 Những nguy hại khi sử dụng phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn đối với các công trình lịch sử

08 Phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn là gì?

10 Tại sao sử dụng phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn?

12 Các yếu tố gây ảnh hưởng khác

16 Vật liệu xây dựng phản ứng như thế nào với quá trình làm sạch mài mòn

36 7 phút shinkansen: Đánh bóng sàn bằng máy chà sàn tốc độ chạm

Khi nào nên làm sạch mài mòn

58

Toàn cầu

6

Những nguy hại

khi sử dụng phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn đối với các

ử s h c ị l h n ì r t g n cô

háp xử p n ệ i b c ụng cá ý chẳng hạn d ử s n g vật l ng nê “Khô óa học hoặc sẽ gây hư hỏn h g bề lý bằng cát, bởi chún hi làm sạch un ải như ph iệu lịch sử. K thích hợp, ph g u tl các vậ ác kết cấu, nế háp nhẹ nhàn p ac mặt củ bằng các biện ện thực hi ể.” về h chuẩn c. t ó u c ê i t T ấ n rú nh ơ qua kiến t rách C

T

hụ t ổng p

phục

hồi

7

Các phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn là nguyên nhân gây ra nhiều thiệt hại cho các vật liệu xây dựng lịch sử. Để ngăn chặn việc sử dụng bừa bãi các kỹ thuật có khả năng gây hại này, bài viết sẽ giải thích các phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn, cách chúng có thể phá hủy về mặt vật lý và thẩm mỹ đối với các vật liệu xây dựng lịch sử và tại sao chúng thường không được chấp nhận đối với các công trình kiến trúc lịch sử. Bài viết có đề cập đến các phương tiện thay thế, ít khắc nghiệt hơn khi làm sạch và loại bỏ sơn và vết bẩn từ các công trình lịch sử. Tuy nhiên, nên thử nghiệm cẩn thận trước khi tổng vệ sinh để đảm bảo rằng phương pháp đã chọn sẽ không có ảnh hưởng xấu đến vật liệu xây dựng. Một công trình lịch sử là duy nhất và không thể thay thế và chỉ nên được làm sạch bằng cách sử dụng “phương pháp nhẹ nhàng nhất có thể” để bảo tồn một cách tốt nhất.

Toàn cầu

8

Phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn là gì

Phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn có thể gây ra hư

hỏng vĩnh viễn cho các vật liệu lịch sử.

Chất mài mòn bao gồm tất cả các kỹ thuật mài mòn vật lý bề mặt công trình để loại bỏ đất, sự đổi màu hoặc lớp phủ. Các kỹ thuật này liên quan đến việc sử dụng một số vật liệu nhất định tác động hoặc mài mòn bề mặt dưới áp suất nhất định, hoặc các dụng cụ và thiết bị mài mòn. Cát (bởi vì nó có sẵn) có lẽ là loại vật liệu sạn phổ biến nhất. Tuy nhiên, bất kỳ vật liệu nào sau đây có thể được thay thế cho cát và tất cả đều có thể được phân loại là chất mài mòn: xỉ xay hoặc tro núi lửa, vỏ quả óc chó hoặc quả hạnh đã được nghiền (nghiền thành bột), vỏ trấu, lõi ngô xay, gáo dừa xay, vỏ trứng nghiền, bột silica, hạt tổng hợp, hạt thủy tinh và bóng bay siêu nhỏ. Ngay cả nước dưới áp suất nhất định cũng có thể là chất mài mòn. Các công cụ và thiết bị có khả năng mài mòn các vật liệu xây dựng lịch sử bao gồm bàn chải sắt, bánh xe quay, đĩa chà nhám điện và máy chà nhám đai.

9

Việc sử dụng nước kết hợp với đá mạt cũng có thể coi là một phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn. Tùy thuộc vào cách áp dụng, nước có thể làm dịu tác động của sạn, nhưng nước có áp suất quá cao có thể gây mài mòn cao. Về cơ bản có hai phương pháp khác nhau có thể gọi là phương pháp “wet grif”, và điều quan trọng là phải phân biệt giữa hai phương pháp này. Một kỹ thuật liên quan đến việc bổ sung một dòng nước vào vòi phun cát thông thường, được thực hiện chủ yếu để cắt giảm bụi, và rất ít, nếu có, ảnh hưởng đến việc giảm tính xâm thực hoặc hành động cắt của các hạt sạn. Với kỹ thuật thứ hai, một lượng rất nhỏ sạn được thêm vào dòng nước có áp suất. Người sử dụng có thể kiểm soát phương pháp này bằng cách điều chỉnh lượng sạn nạp vào dòng nước, cũng như áp suất của nước.

Toàn cầu

10

TẠI SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP LÀM SẠCH BẰNG CHẤT MÀI MÒN? SAO T

hông thường, người ta lựa chọn phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn như một cách nhanh chóng để loại bỏ các vết bẩn tích tụ nhiều năm, các vết bẩn khó coi, hoặc lớp hoàn thiện của công trình đã xuống cấp, chẳng hạn như vữa hoặc sơn.

Thực tế là phun cát là một trong những phương pháp làm sạch công trình được biết đến nhiều nhất và sẵn có nhất, có lẽ đây là lý do chính khiến người ta sử dụng thường xuyên. Nhiều công trình gạch giữa thế kỷ 19 được sơn ngay lập tức hoặc ngay sau khi hoàn thành để bảo vệ gạch kém chất lượng hoặc để bắt chước một vật liệu khác, chẳng hạn như đá. Đôi khi các công trình bằng gạch được sơn với nỗ lực tạo ra thứ được coi là mối quan hệ hài hòa hơn giữa công trình và môi trường xung quanh tự nhiên của nó. Vào những năm 1870, các công trình bằng gạch thường không được sơn phủ vì quá trình cơ giới hóa trong ngành gạch đã mang lại một loại gạch ép rẻ hơn và thời trang bắt đầu đột ngột ưa chuộng những gam màu tối. Tuy nhiên, người ta vẫn thường sơn gạch có chất lượng kém hơn để bảo vệ thêm lớp sơn có được.

Một quan niệm sai lầm phổ biến ở thế kỷ 20 rằng tất cả các công trình xây dựng lịch sử ban đầu đều không được sơn. Nếu mục đích của việc trùng tu hiện đại là trả lại hình dáng ban đầu của một công trình, thì việc loại bỏ lớp sơn không chỉ có thể không chính xác về mặt lịch sử mà còn có hại.

11

Khi nhiều công trình cũ đã được sơn hoặc trát vữa tại một thời điểm nào đó để sửa chữa các vấn đề bảo trì định kỳ do kỹ thuật xây dựng bị lỗi, để che giấu các thay đổi hoặc trong nỗ lực giải quyết các vấn đề về độ ẩm. Nếu đúng như vậy, việc loại bỏ sơn hoặc vữa có thể khiến những vấn đề này tái phát trở lại.

Một lý do khác để loại bỏ sơn, đặc biệt là trong các dự án cải tạo, là để tạo cho công trình một “hình ảnh mới” theo xu hướng thiết kế đương đại và để thu hút các nhà đầu tư hoặc khách thuê.

Như vậy, cần phải xem xét mục đích của việc làm sạch. Mặc dù rõ ràng điều quan trọng là phải loại bỏ các vết bẩn khó coi, bụi bẩn bám nhiều, lớp sơn bong tróc hoặc các lớp phủ bề mặt khác, nhưng việc loại bỏ lớp sơn ban đầu khỏi một công trình có thể không giống nhau. Nhiều công trình lịch sử chỉ còn lại một chút đất hoặc bạc màu đã tốt hơn nhiều so với các vật liệu hiện tại.

Toàn cầu

12

CÁC YẾU TỐ

gây ảnh hưởng khác

V

ấn đề lớn nhất trong việc phát triển các hướng dẫn thực tế để làm sạch bất kỳ công trình lịch sử nào là số lượng lớn các yếu tố có thể thay đổi và không thể đoán trước. Bởi vì những yếu tố này làm cho mỗi dự án làm sạch đều rất khác nhau, rất khó để thiết lập các tiêu chuẩn cụ thể vào lúc này. Điều này đặc biệt đúng với các phương pháp làm sạch bằng chất mài mòn vì khả năng gây hư hỏng vốn có của chúng sẽ nhân lên bởi các yếu tố sau:

13

1. Loại và tình trạng của vật liệu làm sạch 2. Kích thước và độ sắc của các hạt sạn hoặc thiết bị cơ khí 3. Áp lực mà đá mài mòn hoặc thiết bị áp dụng lên bề mặt công trình 4. Kỹ năng và sự cẩn thận của người điều hành 5. Áp suất không đổi trên tất cả các bề mặt trong quá trình làm sạch.

Toàn cầu

14

Áp suất Các tác động gây hại của hầu hết các yếu tố thay đổi liên quan đến quá trình làm sạch bằng chất mài mòn là hiển nhiên. Tuy nhiên, vấn đề về áp suất cần được giải thích thêm. Trong thông số kỹ thuật làm sạch, áp suất viết tắt là “psi” (pound trên inch vuông), về mặt kỹ thuật đề cập đến áp suất “đầu”, hoặc lượng áp suất tại vòi phun của thiết bị. Đôi khi “psig” hoặc áp suất tại đồng hồ đo (có thể cách xa nhiều feet, ở đầu kia của ống), được sử dụng thay cho “psi”. Người ta thường sử dụng các thuật ngữ này thay thế cho nhau một cách không chính xác.

Mặc dù hầu hết các kiến trúc sư và nhà thầu vệ sinh công trình đều quan tâm đến việc chuẩn bị các thông số kỹ thuật cho việc làm sạch bằng áp suất sẽ không gây hại cho kết cấu mỏng manh của một công trình lịch sử, nhưng rất khó để đảm bảo rằng cùng một áp suất áp dụng cho tất cả các bộ phận của công trình. Ví dụ, nếu người vận hành thiết bị áp suất đứng trên mặt đất trong khi làm sạch kết cấu hai tầng, lực tác động đến tầng thứ nhất sẽ lớn hơn lực tác động đến tầng thứ hai, ngay cả

khi người vận hành đứng trên giàn giáo hoặc trong xe nâng, vì bị “sụt áp đường dây” trong khoảng cách từ nguồn áp suất đến vòi phun.

Mặc dù về mặt kỹ thuật, ta có thể chuẩn bị các thông số kỹ thuật làm sạch với sự kiểm soát chặt chẽ để loại bỏ tất cả, trừ một sai số nhỏ.

Không dễ dàng tìm thấy các công ty vệ sinh chuyên nghiệp sẵn sàng làm việc trong những điều kiện hạn chế như vậy. Thực tế là nhiều công ty vệ sinh công trình chuyên nghiệp không thực sự hiểu được độ tinh tế của chất liệu xây dựng lịch sử và nó khác với các loại vật liệu xây dựng hiện đại như thế nào. Kết quả là, họ sẽ nhận các dự án vệ sinh công trình mà họ không có kinh nghiệm.

15

Áp suất sử dụng trong bất kỳ phương pháp xử lý làm sạch nào cho dù đó là sạn khô hay ướt, hóa chất hay chỉ là nước thường, đều rất quan trọng đối với kết quả của dự án làm sạch. Thật không may, vẫn chưa có tiêu chuẩn nào để xác định áp suất chính xác để làm sạch từng vật liệu xây dựng lịch sử mà không gây hại. Sự khác biệt đáng kể giữa ngành công nghiệp làm sạch công trình và các nhà bảo tồn kiến trúc xác định phương làm sạch với áp suất “cao” và “thấp” đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các tiêu chuẩn khó khăn.

Góc 43

16

Tính phi Lịch sử /Công nghiệp

Tính lịch sử

Một đại diện của ngành công

Ngược lại, làm sạch bằng

nghiệp làm sạch tòa nhà có thể coi việc làm sạch bằng nước với áp suất “cao” là trên 5.000 psi, hoặc thậm chí cao tới 10.000 đến 15.000 psi! Nước dưới áp suất lớn này có thể cần thiết để làm sạch các cấu trúc hoặc máy móc công nghiệp, nhưng sẽ phá hủy hầu hết các vật liệu xây dựng lịch sử. Làm sạch bằng hóa chất công nghiệp thường sử dụng áp suất từ 1.000 đến 2.500 psi.

phương pháp mài mòn khô hoặc ướt với một cấu trúc lịch sử sẽ tiến hành trong khoảng từ 20 đến 100 psi ở phạm vi từ 3 đến 12 inch. Làm sạch ở áp suất thấp này yêu cầu sử dụng hạt lưới 00 hoặc 0 rất mịn buộc qua vòi phun có lỗ 1/4 inch.

Một phương pháp tương tự, thậm chí tinh tế hơn mà các nhà bảo tồn kiến trúc đang áp dụng là sử dụng hạt mài siêu nhỏ trên các khu vực nhỏ, khó làm sạch ở vật trang trí với các chi tiết chạm khắc, cắt hoặc đúc trên mặt tiền của tòa nhà. Ban đầu, các nhà bảo tồn bảo tàng phát triển ra phương pháp này để làm sạch các tác phẩm điêu khắc, kỹ thuật bằng các hạt thủy tinh, bóng bay siêu nhỏ hoặc một loại hạt mài siêu nhỏ khác dưới áp suất nhẹ nhàng ở khoảng 40 psi bằng một dụng cụ áp suất rất nhỏ, gần giống như bút chì.

Mặc dù một thiết bị áp suất lớn hơn một chút có thể phù hợp khi sử dụng trên các tòa nhà lịch sử, nhưng kỹ thuật này vẫn có khả năng ứng dụng thực tế hạn chế trong một dự án vệ sinh tòa nhà quy mô lớn vì chi phí và tương đối ít kỹ thuật viên có đủ năng lực để xử lý công việc. Nói chung, các nhà bảo tồn kiến trúc đã xác định rằng chỉ thông qua các điều kiện được kiểm soát rất chặt chẽ mới có thể đảm bảo xử lý hầu hết các vật liệu xây dựng lịch sử (làm sạch đất hoặc sơn) mà không gây ra thiệt hại đối với bề mặt hoặc hình dạng của nền.

Một số công ty vệ sinh chuyên nghiệp chuyên làm sạch các tòa nhà xây dựng lịch sử sử dụng hóa chất và nước ở áp suất khoảng 1.500 psi, trong khi các công ty vệ sinh khác khuyến nghị áp suất thấp hơn từ 200 đến 800 psi cho một dự án tương tự. Sau khi thử nghiệm, một nhà bảo tồn kiến trúc có thể quyết định rằng một số công trình kiến trúc lịch sử có thể được làm sạch đúng cách bằng cách sử dụng áp suất vừa phải (200-600 psi), hoặc thậm chí là rửa nước áp suất cao (6001800 psi).

17

Tuy nhiên, việc làm sạch các tòa nhà lịch sử dưới áp suất cao như vậy nên là một ngoại lệ chứ không phải là quy tắc và sẽ yêu cầu kiểm tra và giám sát rất cẩn thận để đảm bảo rằng các vật liệu bề mặt lịch sử có thể chịu được áp suất mà không bị khoét, rỗ hoặc lỏng lẻo.

Những khác biệt về áp suất cùng với các chất tẩy rửa tòa nhà thương mại hoặc công nghiệp và các nhà bảo tồn kiến trúc chỉ ra một trong những vấn đề chính trong việc sử dụng các phương tiện mài mòn để làm sạch các tòa nhà lịch sử: sự hiểu lầm về tính chất dễ vỡ tiềm ẩn của vật liệu xây dựng lịch sử. Không có một công thức hoặc áp suất làm sạch nào phù hợp với mọi trường hợp. Chỉ có thể đưa ra các quyết định về quy trình làm sạch thích hợp cho các công trình kiến trúc lịch sử sau khi phân tích cẩn thận kết cấu công trình và thử nghiệm.

18

VẬT LIỆU XÂY DỰNG PHẢN ỨNG NHƯ THẾ NÀO VỚI QUÁ TRÌNH LÀM SẠCH MÀI MÒN

19

20

Gạch và Kiến trúc Terra-cotta Việc mài mòn không ảnh hưởng đến tất cả các vật liệu xây dựng tại cùng một mức độ. Các kỹ thuật như vậy về cơ bản gây ra thiệt hại lớn hơn cho các vật liệu mềm và xốp, chẳng hạn như gạch hoặc kiến trúc đất nung. Khi các vật liệu này được làm sạch bằng cách mài mòn, lớp cứng bên ngoài (gần nhất với lớp nhiệt của lò nung) bị bào mòn, để lại phần lõi mềm bên trong bị lộ ra ngoài và dễ bị phong hóa nhanh.

21

Gạch nung kiến trúc tráng men và veneer gốm có lớp men nung trên men cũng dễ bị hỏng do làm sạch bằng cách mài mòn. Kiến trúc bằng gạch nung tráng men được thiết kế để dễ bảo trì và thường có thể được làm sạch bằng chất tẩy rửa và nước; nhưng có thể cần đến hóa chất hoặc hơi nước để loại bỏ các vết bẩn bám chắc.

Các khu vực bằng gạch hoặc kiến trúc bằng đất nung lớn đã được sơn tốt nhất nên sơn hoặc tráng lại nếu cần.

22

Trát vữa và

Vữa

23

Thạch cao và vữa là các loại vật liệu hoàn thiện xây dựng mềm hơn gạch hoặc đất nung; nếu được xử lý mài mòn các vật liệu này sẽ bị phân hủy. Thật vậy, khi thạch cao hoặc vữa được xử lý mài mòn, thường loại bỏ lớp trát hoặc vữa khỏi bất kỳ vật liệu cơ bản hoặc chất nền nào mà nó đang bao phủ. Rõ ràng, các kỹ thuật mài mòn như vậy không nên được áp dụng cho các bề mặt thạch cao âm hoặc tường trát sạch, hoặc các bề mặt tường thạch cao trang trí.

24

ĐÁ XÂY DỰNG Đá xây dựng được cắt từ ba loại đá tự nhiên chính: đá mácma, dày đặc như đá granit; cát, đá trầm tích như đá vôi hoặc đá sa thạch; và đá kết tinh, đá biến chất như đá cẩm thạch. Trái ngược với các vật liệu xây được sấy khô bằng lò nung như gạch và gạch nung kiến trúc, đá xây dựng thường bảo toàn các đặc tính tại thời điểm xây dựng một tòa nhà. Tuy nhiên, khi đá tiếp xúc với thời tiết và các chất ô nhiễm môi trường, bề mặt có thể trở nên bở, hoặc có thể phát triển lớp vỏ hoặc lớp gỉ. Các bề mặt bên ngoài này rất dễ bị hư hại do mài mòn hoặc làm sạch bằng hóa chất không đúng cách.

25

Nước có áp suất rất cao đã tạo vết nứt cho loại đá granit này. Đá xây dựng thường được cắt thành các khối tần bì hoặc được “mặc” bằng các dấu công cụ tạo cho bề mặt tòa nhà một kết cấu cụ thể và góp phần tạo nên đặc điểm cổ điển của nó giống như đồ đá trang trí được chạm khắc tinh xảo. Các chi tiết như vậy dễ bị hư hỏng do kỹ thuật làm sạch mài mòn; mẫu của dụng cụ hoặc đường cắt bị xóa, và các đường gờ hoặc chạm khắc sắc nét bị mòn hoặc rỗ.

Đôi khi, có thể làm sạch các khu vực nhỏ của đá granit, đá vôi hoặc đá sa thạch được cắt thô có nhiều cặn bẩn bằng cách sử dụng phương pháp “sạn ướt”, theo đó một lượng nhỏ vật liệu mài mòn được bơm vào dòng nước có áp suất được kiểm soát.

26

Tuy nhiên, kỹ thuật này cần được giám sát rất cẩn thận để tránh làm hỏng đá. Không nên xử lý mài mòn đá cẩm thạch hoặc đá granit đã được đánh bóng hoặc mài dũa, vì sự mài mòn sẽ làm mất lớp hoàn thiện giống như cách thủy tinh được khắc hoặc “làm mờ” bởi một quá trình như vậy.

Nói chung tốt hơn là làm sạch bề mặt, vì quy trình làm sạch quá mạnh sẽ làm xói mòn đá, để lộ diện tích bề mặt khác và tăng khả năng hút ẩm và bụi bẩn trong không khí. Việc loại bỏ sơn, vết bẩn hoặc hình vẽ bậy trên hầu hết các loại đá có thể được thực hiện bằng phương pháp xử lý hóa học được lựa chọn cẩn thận để xử lý tốt nhất loại bỏ sơn hoặc vết bẩn cụ thể mà không làm hỏng đá.

27

28

GỖ

Hầu hết các loại gỗ được sử dụng cho các tòa nhà có tính mềm, xơ và xốp, và đặc biệt dễ bị hư hại bởi quá trình làm sạch mài mòn. Vì gỗ mùa hè giữa các đường thớ mềm hơn bản thân thớ gỗ, nên sẽ bị mài mòn bằng phương pháp thổi mài hoặc dụng cụ điện, để lại bề mặt không bằng phẳng với thớ nổi lên và thường bị sờn hoặc "mờ".

29

Một khi điều này đã xảy ra, hầu như không thể đạt được bề mặt nhẵn trở lại ngoại trừ bằng cách chà nhám bằng tay thông thường, tốn kém và sẽ nhanh chóng loại bỏ mọi chi phí tiết kiệm trước đó bằng cách phun cát. Quá trình xử lý làm sạch khắc nghiệt như vậy cũng xóa bỏ các dấu vết công cụ lịch sử, chạm khắc và chi tiết tinh xảo, ngăn cản việc sử dụng nó trên bất kỳ đồ gỗ nội thất hoặc ngoại thất nào đã được bào, phay hoặc chạm khắc bằng tay.

30

KIM LOẠI Giống như đá, kim loại là một nhóm vật liệu xây dựng khác có độ cứng và độ bền khác nhau đáng kể. Các kim loại mềm hơn được sử dụng trong kiến trúc, chẳng hạn như thiếc, kẽm, chì, đồng hoặc nhôm, nói chung không nên được làm sạch bằng cách mài mòn vì quá trình này làm biến dạng và phá hủy kết cấu và hình thức bề mặt ban đầu, cũng như lớp gỉ có được.

31

Các tính năng trang trí bằng kim loại ép trang trí bên trong hoặc bên ngoài không được làm sạch mài mòn.

Các công trình kiến trúc kim loại ứng dụng nhiều được sử dụng trên các tòa nhà cổ điển - thiếc, kẽm, chì và đồng - thường khá mỏng và mềm, do đó dễ bị móp và rỗ. Tấm kim loại mạ kẽm đặc biệt dễ bị tổn thương, vì xử lý mài mòn sẽ làm mòn lớp mạ kẽm bảo vệ.

32

“

Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, những kim loại này thường được cắt, ép hoặc tạo hình khác từ các tấm kim loại thành nhiều mục đích sử dụng thực tế như mái nhà, máng xối và đèn nhấp nháy, và trang trí mặt tiền như phào chỉ, phù điêu, trang trí, tấm, cupolas, cửa sổ oriel, v.v. Kiến trúc của những năm 1920 và 1930 sử dụng các kim loại như crôm, hợp kim niken, nhôm và thép không gỉ trong các tấm trang trí bên ngoài, khung cửa sổ và cửa ra vào. Việc mài mòn liên tục sẽ phá hủy lớp hoàn thiện bề mặt ban đầu của hầu hết các kim loại này, và sẽ làm tăng khả năng bị ăn mòn.

33

Tuy nhiên, các chuyên gia bảo tồn hiện đang sử dụng một kỹ thuật ứng biến là mài hạt thủy tinh để làm sạch một số kim loại cứng hơn, đặc biệt là tác phẩm điêu khắc lớn bằng đồng ngoài trời. Các hạt thủy tinh rất mịn (75125 micron) được sử dụng ở áp suất thấp từ 60 đến 80 psi. Vì những hạt thủy tinh này hoàn toàn là hình cầu, không có cạnh sắc để cắt bề mặt của kim loại. Sau khi làm sạch, những bức tượng này trải qua một quá trình đánh bóng kéo dài.

Lớp phủ được áp dụng để bảo vệ bề mặt khỏi bị ăn mòn, nhưng chúng phải được thay mới sau mỗi 3 đến 5 năm.

Một kỹ thuật làm sạch tinh tế tương tự sử dụng các hạt thủy tinh đã được sử dụng ở Châu Âu để làm sạch các cấu trúc xây dựng lịch sử mà không gây ra thiệt hại. Nhưng tại thời điểm này, quy trình này vẫn chưa được thử nghiệm rộng rãi ở Hoa Kỳ để khuyến nghị nó như một biện pháp bảo tồn tòa nhà.

34

Đôi khi, cát rất mịn được sử dụng ở áp suất thấp để làm sạch hoặc loại bỏ sơn và sự ăn mòn từ đồng nhấp nháy và các thành phần xây dựng bằng kim loại khác. Các kiến trúc sư phục chế gần đây đã phát hiện ra rằng hỗn hợp vỏ quả óc chó nghiền nát và xỉ đồng ở áp suất khoảng 200 psi là cách duy nhất để loại bỏ sự ăn mòn thành công trên mái nhà bằng sắt phủ terne vào giữa thế kỷ 19.

Kim loại được làm sạch theo cách này phải được sơn ngay lập tức để ngăn chặn sự ăn mòn tái diễn nhanh chóng. Người ta cho rằng các phương pháp này “làm cứng” bề mặt bằng cách nén lớp bên ngoài, và thực sự có thể tốt cho bề mặt của kim loại. Nhưng tính chất cực kỳ phức tạp và thời gian cần thiết của các quy trình như vậy khiến nó trở nên rất tốn kém và không thực tế để sử dụng trên quy mô lớn tại thời điểm này.

35

36

“

Gang có thể được làm sạch mài mòn, nhưng phải sơn ngay để chống gỉ.

Các phần tử kiến trúc đúc và sắt rèn có thể được thổi cát nhẹ nhàng hoặc làm sạch bằng bàn chải sắt để loại bỏ các lớp sơn, gỉ và ăn mòn.

Trên thực tế, phun cát được phát triển ban đầu như một quy trình bảo dưỡng hiệu quả cho các công trình kỹ thuật và công nghiệp và máy móc hạng nặng - cầu sắt và thép, khung máy công cụ, khung động cơ và đầu máy xe lửa - để làm sạch và chuẩn bị cho việc sơn lại . Bởi vì sắt cứng, bề mặt của nó, tự nhiên hơi không bằng phẳng, sẽ không bị hư hại đáng kể do mài mòn có kiểm soát.

37

Tuy nhiên, điều trị như vậy sẽ dẫn đến một ít vết rỗ. Nhưng sự mài mòn nhẹ này tạo ra một bề mặt tốt cho sơn, vì sắt anh phải sơn lại ngay để chống ăn mòn. Bất kỳ quá trình làm sạch mài mòn nào đối với các thành phần xây dựng bằng kim loại cũng sẽ loại bỏ lớp keo khỏi các mối nối và xung quanh các khe hở khác. Những khu vực như vậy phải được hoàn thiện nhanh chóng để tránh hơi ẩm xâm nhập vào và làm rỉ kim loại, hoặc làm hư hỏng các loại vải xây dựng khác bên trong kết cấu.

Góc 43

o

38

Khi nào được phép

LÀM SẠCH mài mòn?

39

Góc 43

o

40

Đối với hầu hết các phần, làm sạch bằng mài mòn là phá hủy các vật liệu xây dựng cổ điển. Một số trường hợp đặc biệt cần chỉ định hạn chế khi thích hợp, nếu được giám sát bởi một nhà bảo quản lành nghề, sử dụng kỹ thuật mài mòn tinh vi trên một số vật liệu xây dựng cổ điển. Kỹ thuật làm sạch “sạn ướt” bao gồm một lượng nhỏ sạn được bơm vào dòng nước áp suất thấp có thể được sử dụng trên các khu vực nhỏ của khối xây bằng đá (tức là đá vôi, đá sa thạch hoặc đá granit chưa mài nhẵn), nơi có các phương pháp làm sạch nhẹ hơn. không hoàn toàn thành công trong việc loại bỏ cặn bẩn và chất ô nhiễm có hại. Những khu vực như vậy có thể bao gồm ngưỡng cửa sổ bằng đá, đỉnh của phào chỉ hoặc đầu cột, hoặc các khu vực chi tiết khác của mặt tiền.

41

Đây vẫn là một kỹ thuật mài mòn, và nếu không có sự cẩn thận trong việc xử lý, nó có thể gây hại cho bề mặt tòa nhà như bất kỳ phương pháp làm sạch mài mòn nào khác. Do đó, quyết định sử dụng loại quy trình “sạn ướt” này chỉ nên được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến của một nhà bảo quản công trình có kinh nghiệm. Hãy nhớ rằng rất tốn thời gian và tốn kém để sử dụng bất kỳ kỹ thuật mài mòn nào trên một tòa nhà lịch sử theo cách không gây hại cho các vật liệu xây dựng có tính mỏng manh và dễ vỡ.

Góc 43

o

42

Tại thời điểm này, và chỉ trong một số trường hợp nhất định mới có thể sử dụng các phương pháp làm sạch bằng mài mòn để cải tạo không gian nội thất của nhà kho hoặc các tòa nhà công nghiệp cho mục đích sử dụng hiện đại.

43

Không gian nội thất của nhà máy hoặc kết cấu nhà kho trong đó bề mặt xây hoặc thạch cao không có thiết kế, chi tiết, dụng cụ hoặc hoàn thiện đáng kể và trong đó các đặc điểm kiến trúc bằng gỗ chưa được hoàn thiện, đúc, kết cườm hoặc làm bằng tay, có thể được làm sạch mài mòn theo thứ tự loại bỏ các lớp sơn và các chất đổi màu công nghiệp như khói, muội,… Dự kiến sau khi xử lý bề mặt gạch sẽ thô ráp và rỗ, gỗ có phần bị sờn hoặc “mờ” với vân gỗ nổi lên. Những bề mặt bảo vệ này sẽ bị hư hỏng và có kết cấu thô ráp, nhưng vì chúng là các yếu tố nội thất nên chúng sẽ không bị hư hỏng thêm do thời tiết.

Góc 43

o

44

Không nên sử dụng các phương pháp

LÀM SẠCH MÀI MÒN

đối với các CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC LỊCH SỬ

45

Góc 43

o

46

Các tính năng bên ngoài hoặc nội thất bằng gỗ trang trí không nên được làm sạch một cách mài mòn.

Những trường hợp đó (nói chunglà công nghiệp và một số tính chất thương mại), khi có thể chấp nhận được việc sử dụng phương pháp xử lý mài mòn bên trong các công trình kiến trúc lịch sử đã được mô tả. Nhưng đối với phần lớn các tòa nhà lịch sử, Hướng dẫn Phục hồi không khuyến nghị “thay đổi kết cấu của các đặc điểm kiến trúc bằng gỗ lộ ra ngoài (bao gồm các thành phần kết cấu) và bề mặt xây bằng cách phun cát hoặc sử dụng các kỹ thuật mài mòn khác để loại bỏ sơn, đổi màu, băng dán.

47

Do đó, không thể chấp nhận việc làm sạch nội thất thô ráp của các khu dân cư và thương mại lịch sử có không gian nội thất đã hoàn thiện với đồ gỗ đã qua xử lý như cửa ra vào, cửa sổ và khuôn cửa, sơn phủ, lan can cầu thang và bệ đèn. Ngay cả nội thất ngôi nhà lịch sử đơn giản nhất, mặc dù nó có thể không có chi tiết phức tạp, chứa thạch cao và đồ gỗ có ý nghĩa về mặt kiến trúc đối với thiết kế và chức năng ban đầu của ngôi nhà.

Góc 43

o

48

Việc lau chùi bằng cách mài mòn nội thất như vậy sẽ phá hủy tính toàn vẹn lịch sử của tòa nhà.

Làm sạch mài mòn cũng không thực tế. Bề mặt thô ráp của các chi tiết bằng gỗ đã được làm sạch mài mòn rất khó giữ sạch. Cũng rất khó để trám, sơn hoặc bảo dưỡng các bề mặt này, có thể bị bong tróc và là một vấn đề đối với những người cư ngụ trong tòa nhà. Lực nổ mài mòn có thể làm cho các hạt sạn bám vào các vết nứt của các bộ phận bằng gỗ, điều này sẽ gây phiền toái vì hạt sạn bị bong ra do rung động và dần dần được sàng ra ngoài. Việc loại bỏ lớp thạch cao sẽ làm giảm chức năng cách nhiệt và cách nhiệt của tường.

49

Góc 43

o

50

Gạch trang trí nội thất thường mềm hơn gạch ngoại thất và chất lượng thường kém hơn. Loại bỏ lớp vữa trát bề mặt khỏi gạch như vậy bằng các biện pháp mài mòn thường để lộ các khe hở vữa và gạch không khớp hoặc sửa chữa mà không bao giờ có ý định để lộ ra.

Kết quả là bức tường gạch trần có thể phải thay mới, thường rất khó để phù hợp.

Cũng có thể cần phải phủ một lớp phủ bề mặt trong suốt (hoặc chất bịt kín) để ngăn vữa và gạch khỏi bị “bám bụi”.

Tuy nhiên. chất trám không chỉ có thể làm thay đổi màu sắc của gạch mà còn có thể làm gia tăng vấn đề độ ẩm hiện có bằng cách hạn chế sự bay hơi của nước từ bề mặt khối xây.

51

Góc 43

o

52

“Không có một công thức nào phù hợp để làm sạch tất cả các bề mặt của TÒA NHÀ LỊCH SỬ ”

53

Góc 43

o

54

Phun cát hoặc các phương pháp mài mòn khác để làm sạch hoặc loại bỏ sơn về bản chất là phá hủy các vật liệu xây dựng lịch sử và không được sử dụng cho các tòa nhà lịch sử ngoại trừ một số trường hợp được giám sát tốt.

Có những ngoại lệ khi một số kiểu làm sạch mài mòn có thể được phép, nhưng chỉ khi được tiến hành bởi một người bảo quản được đào tạo và nếu việc làm sạch là cần thiết để bảo tồn cấu trúc lịch sử.

55

Không có một công thức nào phù hợp để làm sạch tất cả các bề mặt của tòa nhà lịch sử. Mặc dù có nhiều sản phẩm và phương pháp làm sạch thương mại có sẵn, nhưng không thể khẳng định chắc chắn loại nào trong số này sẽ hiệu quả nhất mà không gây hại cho kết cấu công trình.

Thường khó xác định các thành phần hoặc tỷ lệ của chúng có trong các sản phẩm tẩy rửa; do đó, khó có thể đoán trước được sản phẩm sẽ phản ứng như thế nào với vật liệu xây dựng cần làm sạch.

Sự không chắc chắn tương tự ảnh hưởng đến kết quả của các phương pháp làm sạch khác khi chúng được áp dụng cho các vật liệu xây dựng lịch sử.

Góc 43

o

56

Những tiến bộ hơn nữa trong việc hiểu bản chất phức tạp của nhiều biến số của kỹ thuật làm sạch một ngày nào đó có thể cung cấp một giải pháp tốt hơn và đơn giản hơn cho các vấn đề. Nhưng cho đến thời điểm đó, quá trình làm sạch các tòa nhà lịch sử phải được tiếp cận một cách thận trọng thông qua thử và khắc phục lỗi lầm.

57

Điều quan trọng cần nhớ là vật liệu xây dựng lịch sử không phải là vật liệu không thể phá hủy, cũng không phải là vật liệu tái tạo. Chúng phải được đối xử một cách có trách nhiệm, có thể có nghĩa là ít hoặc hoàn toàn không cần làm sạch nếu muốn được bảo tồn cho các thế hệ tương lai tận hưởng. Nếu vì lợi ích tốt nhất của tòa nhà để làm sạch nó, thì nó nên được thực hiện “bằng cách sử dụng các phương tiện nhẹ nhàng nhất có thể.”

7 phút shinkansen

58

ĐÁNH BÓNG SÀN BẰNG MÁY CHÀ SÀN TỐC ĐỘ CHẬM Mục đích: Để bóc và phủ lại các bề mặt sàn cứng cần lớp phủ bảo vệ một cách an toàn và hiệu quả.

Bề mặt sàn cứng gồm: Vinyl / Lino Bê tông Gỗ Altro Gạch Đá mài Terrazo.

59

Chất lượng yêu cầu Sàn không có bụi, sạn, rác, vết và đốm, nước hoặc các chất lỏng khác Sàn không có chất đánh bóng hoặc các chất tích tụ khác ở các cạnh và góc hoặc trên các làn đường giao thông Sàn không có vết, vết xước hoặc vết xước trên làn đường giao thông, xung quanh đồ đạc và tại các điểm trục Các khu vực không thể tiếp cận (các cạnh, góc và xung quanh đồ nội thất) không có bụi, sạn, xơ vải và các đốm.

Các bề mặt sàn phải có độ bóng đồng đều

Thiết bị yêu cầu: Biển cảnh báo Tấm truyền động và tấm đệm polyester (đỏ hoặc xanh lá cây) hoặc bàn chải chà Máy quét sàn Miếng cọ rửa mài mòn Xô và cây lau nhà (theo tiêu chuẩn lựa chọn màu) hoặc máy hút nước Vải / vải dùng một lần / vải vi sợi (theo tiêu chuẩn lựa chọn màu) Bàn chải đánh bóng và khay đựng bụi Thiết bị bảo hộ cá nhân (găng tay, áo choàng / tạp dề, kính bảo hộ, khẩu trang và khăn che đầu).

7 phút shinkansen

60

Rủi ro Nguy cơ: Chấn thương khi làm việc

Cách kiểm soát: Chỉ nhân viên đã qua đào tạo mới có thể thực hiện quy trình này Không trộn lẫn hóa chất Đảm bảo các biển báo an toàn được đặt trước khi bắt đầu Làm việc từ điểm xa nhất về phía cửa nếu có thể Đảm bảo thông gió khu vực tốt Đảm bảo tất cả các máy móc điện đều có công tắc an toàn (cầu dao chống rò rỉ đất) Cẩn thận khi đi trên sàn ướt, vì sàn có thể rất trơn Đảm bảo kiểm soát hoàn toàn máy chà sàn ướt Kiểm tra máy xem có hư hỏng gì không

61

Nguyên tắc giữ an toàn: Người vận hành phải được đào tạo đầy đủ về cách sử dụng máy Người vận hành phải có đủ năng lực thể chất để điều động, vận chuyển và vận hành máy Người vận hành phải có khả năng nhận ra hoạt động bất thường của máy và báo cáo bất kỳ sự cố nào Vận hành thiết bị theo hướng dẫn của nhà sản xuất và các yêu cầu về cơ sở vật chất Lắp đặt biển báo và rào cản thích hợp để tối đa hóa an toàn công cộng trong quá trình làm sạch Luôn tuân thủ các Biện pháp Phòng ngừa Tiêu chuẩn và các Biện pháp Phòng ngừa truyền dẫn nếu được yêu cầu / được khuyên làm như vậy Mang thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) phù hợp với nhiệm vụ làm sạch và loại bỏ hoặc làm sạch và sau đó cất giữ PPE theo yêu cầu Sử dụng các kỹ thuật xử lý thủ công chính xác cho nhiệm vụ được yêu cầu Luôn đảm bảo tắt thiết bị điện khi lắp hoặc tháo khỏi điểm nguồn Luôn đảm bảo Vệ sinh tay sau mỗi lần làm sạch và sau khi tháo găng tay Đảm bảo giữ tay khô khi kết nối và ngắt kết nối thiết bị điện với ổ cắm điện.

Thời gian: Một người - 22 phút/100 mét vuông* * Thời gian này chỉ mang tính ước lượng và chỉ sử dụng như hướng dẫn tham khảo.

7 phút shinkansen 62

63

www.lifebalance.vn