Kleurrijk! - september 2020 - West-Vlaanderen

Kleurrijk!

Jaargang 1 – nr. 3 – driemaandelijks, september, oktober, november 2020 – Afgiftekantoor: 3000 Leuven X – P 918599 Pleegzorg West-Vlaanderen, Moorseelsesteenweg 133, 8800 Roeselare

Pleegzorg West-Vlaanderen

Kleurrijk September 2020 > Edito <

Beste pleegzorgers, De vakantie is voorbij. Na de vreemde coronatijden duurde dit jaar de ‘schoolvrije’ tijd wat te lang voor sommigen. Gelukkig mochten de speelpleinen weer open. In West-Vlaanderen gingen we in de lokale speelpleinwerkingen op zoek naar geëngageerde pleegzorgers voor wie pleegzorg een ‘extra kleurtje in de regenboog’ kan zijn.

En dat kleurtje is voor iedereen anders. Vragen we jullie - onze pleegzorgers - wat pleegzorg precies voor jou betekent, dan krijgen we een hele variatie aan antwoorden. En dat kan ook niet anders, want pleegzorg is heel divers. In theorie (denk maar aan al die verschillende modules), maar nog meer in de praktijk. In de praktijk wordt pleegzorg vooral bepaald door de hoofdfiguren zelf: het pleegkind in kwestie, diens context, het pleeggezin waar het terecht komt … en alle onderlinge verbindingen. Elk pleeggezin heeft zijn eigen kleurrijke en doorleefde pleegzorgverhaal.

Ook deze Kleurrijk barst van de boeiende verhalen. Zo komt er een artikel over pleeggasten aan bod. Wist je dat we in West-Vlaanderen zo’n 165 pleeggasten begeleiden? Velen van hen komen graag naar onze participatie-activiteiten. Het geeft me altijd een warm gevoel om hen samen bezig te zien en hun verhalen te horen. Daarnaast vind je ook het pleegzorgverhaal van ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Zij helpen mee aansluiting en verbinding te maken in niet-evidente leefsituaties. Lees zeker ook het verhaal i.v.m ouderbegeleiding, waarin we als dienst in de toekomst nog meer willen investeren.

Niet in deze Kleurrijk, maar ook interessant leesvoer, is het jaarverslag 2019 van Pleegzorg West-Vlaanderen op onze website. In 2019 begeleidden we 1.562 pleegkinderen en -gasten, goed voor 10,92% meer hulpverlening dan in 2018, dankzij jullie grote inzet in 1.010 actieve pleeggezinnen. Vooral cijfers dus, maar telkens met een uniek kleurrijk pleegzorgverhaal achter elk cijfer.

De herfstmaanden zijn in aantocht, ik wens jullie veel gezellige verhaaltjestijd. Wij zetten ons alvast verder in voor “en ze leefden lang en gelukkig”.

Nathalie Dessein, Algemeen Directeur Pleegzorg West-Vlaanderen

2

Kleurrijk September 2020 > Inhoud <

Edito

2

Nieuwtjes uit de regio’s

4

Interview

“Je krijgt zo veel terug van een pleeggast in huis” Achtergrondartikel

Werken vanuit ervaring

Helpende handen

Zes tips om het nieuwe schooljaar goed te starten Column

11 14 15

Lies

Beeldverhaal

16

Aangespoeld

Juridisch advies

Vraag het aan Min

COLOFON

Vormgeving: www.dsigngraphics.be

Kleurrijk! verschijnt vier maal per jaar en is een uitgave van Pleegzorg Vlaanderen vzw en de vijf provinciale diensten voor pleegzorg.

Verantwoordelijke uitgever: Pleegzorg Vlaanderen vzw Ravenstraat 98, 3000 Leuven BE 0537.432.161 / RPR Leuven 016/23 97 75 www.pleegzorgvlaanderen.be info@pleegzorgvlaanderen.be

Redactie: Anne Baert, Hilde Cloet, Mishi Jooken, Ann Macharis, Charlotte Max, Wilfried Meulenbergs, Karina Van Belle, Bernadette Verdonck

7

18

3

UIT DE REGIO’S Elk jaar kan Pleegzorg West-Vlaanderen rekenen op de vrijgevigheid van vele geëngageerde bedrijven, organisaties en particulieren voor allerlei extra’s die niet onder de reguliere gesubsidieerde werking vallen. Nu de coronamaatregelen bedrijven, verenigingen en mensen hard getroffen hebben, dreigen heel wat van die extra middelen weg te vallen. Daarom durven we hier een oproep lanceren …

Zijn er in jullie omgeving verenigingen of bedrijven met een sociaal fonds die regelmatig op zoek gaan naar een goed doel dat ze willen sponsoren of in de kijker zetten?

Aarzel dan niet om Pleegzorg West-Vlaanderen als suggestie naar voor te schuiven! Heeft jouw werk een bedrijfskrantje of een bedrijfsforum waar pleegzorg bekend kan worden gemaakt? Dan maken we daarvan dankbaar gebruik om onze werking in de kijker te zetten en nog meer potentiële pleeggezinnen aan te spreken. Of wie weet heeft jouw bedrijf wel zin om te adverteren in Kleurrijk en zo een bijdrage te leveren aan de realisatie van dit magazine!

Neem gerust contact op met maureen.tack@pleegzorgwvl.be.

Alvast heel erg bedankt om aan ons te denken!

4

Steunpunt elke doelgroep Extra steunvoor in 2020 In maart startte Franky Dautzenberg bij Pleegzorg Limburg als Opgeleide Ervaringsdeskundige (OED). Vanuit zijn eigen achtergrond kan hij op een heel laagdrempelige manier met onze doelgroepen werken rond het thema kansarmoede en sociale uitsluiting.

Franky gaat aan de slag met eventuele zorgen die pleegzorgers hebben m.b.t. hun pleegkind en wil hen ondersteunen in de samenwerking met ouders en het delen van ouderschap.

Maar ook ouders kunnen bij hem terecht. Franky wil ouders onder meer helpen om hun netwerk

te verbreden en hen stimuleren om samen te werken met alle betrokkenen in de hulpverlening.

Ook bij contacten tussen ouders en hun kind en bij een eventuele terugkeer naar huis kan hij ondersteunend werken.

En ook pleegkinderen/ pleegjongeren zelf kunnen met vragen bij hem aankloppen.

Franky zal daar o.a. proberen om de vertaling te maken van de leefwereld van de ouders, kinderen en jongeren in kansarmoede en uitsluiting.

Meer info? Bespreek het even met je pleegzorgwerker.

“Mag ik volgend jaar opnieuw mee?”

“Mag ik volgend jaar opnieuw mee?” was waarschijnlijk de meestgestelde vraag tijdens het jaarlijks zomerkamp van Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel. Op 7 juli 2020 was het opnieuw zover: 26 enthousiaste kinderen, tien super gemotiveerde monitoren en een schitterende locatie maakten er alweer een geslaagd - en coronavrij - pleegzorgkamp van. Een strikt kader zorgt voor duidelijkheid en veiligheid terwijl de goede omkadering ruimte

LIMBURG

Een extra duwtje in de rug?

biedt voor individuele aandacht, maar ook voor een individuele aanpak indien nodig. Daarnaast hebben alle kinderen en een deel van de monitoren op één of andere manier een link met pleegzorg, waardoor er een zekere herkenbaarheid en verbondenheid ontstaat. Gedurende tien dagen werd er gespeeld en gelachen, geknutseld en gedanst, en ontstonden er nieuwe vriendschappen. Op 17 juli vertrok iedereen blij en gezond terug naar huis!

VLAAMS-BRABANT & BRUSSEL

WEST-VLAANDEREN

NIEUWTJES

Kleurrijk September 2020 > Nieuwtjes uit de regio’s <

De Villa: een huis voor kinderen in crisisopvang Pleegzorg Provincie Antwerpen en Jeugdhulporganisatie Emmaüs zetten hun schouders onder een uniek project: De Villa. In De Villa zal een pleeggezin wonen dat de zorg opneemt voor maximaal vier pleegkinderen (0-6 jaar) in crisisopvang. Een stevig engagement met een grote, maatschappelijke betekenis. Omdat de zorg voor vier pleegkinderen, die plots uit hun thuisomgeving weggerukt werden niet evident is, zoeken we een duo (dat kan in vele vormen en genders) dat maximaal twee eigen kinderen heeft. De andere bedjes en kamers worden gevuld door pleegkinderen. De Villa staat in hartje Mechelen, op de site van het nieuwe Sint-Maarten ziekenhuis.

OOST-VLAANDEREN

Ben je zelf geïnteresseerd om in De Villa te gaan wonen of ken je mensen die zo’n engagement wel zien zitten? Neem dan contact op met Nele Goffin (nele.goffin@pleegzorgprovincieantwerpen.be). Zij kan je meer informatie bezorgen over de kinderen die opgevangen worden, het profiel van het gezin, de financiële kant van de zaak en de begeleiding.

Nice to meet you

Extra steun in 2020

Behandelingspleegzorg - Traumasensitief opvoeden Alle pleegzorgers die actief zijn binnen perspectiefzoekende en perspectiefbiedende pleegzorg hebben een brief ontvangen waarin we vier cycli aankondigen voor de training traumasensitief opvoeden. Heb jij die brief gemist? Neem dan even contact op met jouw begeleider.

Naar aanleiding van de coronacrisis besliste de overheid om de fiscale vrijstelling voor giften vanaf 40 euro op jaarbasis voor 2020 eenmalig te verhogen van 45 naar 60 procent.

Dat betekent dat wie in 2020 een gift doet, bij de belastingaangifte in voorjaar 2021 (m.b.t. de inkomsten van 2020) een groter stuk kan terugtrekken.

Sherborne In september gaan we opnieuw van start met groepen bewegingspedagogiek van Sherborne. Aan de hand van bewegingen gaan we aan de slag in kleine groepjes van maximaal drie pleeggezinnen: pleegzorger(s), pleegkinderen en eigen kinderen.

Pleegzorgers met pleegkinderen in de betrokken leeftijdscategorieën ontvangen een uitnodiging en een woordje uitleg.

Ontmoetingsgroepen Het verhaal van pleegzorgers is belangrijk voor ons, maar ook voor collega-pleegzorgers.

Heb je interesse om jouw verhaal te delen tijdens onze ontmoetingsgroepen: oudergroep, grootoudergroep, jongerengroep, cultuursensitieve pleegzorg …? Laat het ons dan zeker weten.

Pleeggezinnendag De pleeggezinnendag van 2020 is helaas geannuleerd omwille van de coronacrisis.

Noteer alvast zaterdag 25 september 2021 in jouw agenda voor de pleeggezinnendag 2021!

Pleegzorg staat of valt met het aantal beschikbare pleeg- en gastgezinnen. Daarom investeren we voortdurend in wervings- en bekendmakingsacties, in intensieve selectie, voorbereiding en vorming.

Daarvoor is extra geld nodig, want voor die activiteiten ontvangen we geen subsidies.

Wil jij ons ook steunen?

Bekijk de mogelijkheden op www.pleegzorgvlaanderen.be/overpleegzorg/steun-pleegzorg.

5

VLAANDEREN

ANTWERPEN

Kleurrijk September 2020 > Nieuwtjes uit de regio’s <

Kleurrijk September 2020 > Bedankt <

Psst, hĂŠ jij daar â&#x20AC;Ś

Bedankt!

Foto Anna Shvets via Pexels

Voor jouw motivatie en enthousiasme tijdens dit vreemde jaar.

Dankzij jouw enorme inzet kunnen we blijven zorgen voor een warme thuis voor heel wat kinderen en volwassenen.

6

Kleurrijk September 2020 > Interview <

“Mocht ik vandaag weer voor de keuze staan, ik zou het zeker opnieuw doen. Je krijgt zo veel terug van een pleeggast1. Gezelligheid, genegenheid, wat leven in huis ... Ik raad het iedereen aan.” Anna is al lange tijd pleegmoeder. Samen met haar pleegdochter Romina en haar broer Eddy vormt ze een hecht pleeggezin.

“Je krijgt zo veel terug van een pleeggast in huis” — Tekst: Mishi Jooken - Foto’s: Lynn Van Baelen —

“Ik was alleenstaande en Eddy en ik woonden in bij onze moeder.

Vrienden van mij kozen eerder al voor pleegzorg. De vele gesprekken die we daarover hadden en het feit dat ik iets wilde betekenen voor een kind zonder echte thuis hebben me geïnspireerd om zelf ook in pleegzorg te stappen”, blikt Anna terug op de start van haar traject.

Dat is intussen meer dan twintig jaar geleden.

Pleegzorg paste in mijn leven “Ik heb er eerst een dik halfjaar over nagedacht en alles grondig doorgesproken met mijn moeder én met mijn broer Eddy. Hun inbreng was bepalend in mijn beslissing, want we woonden samen in één huis.” Zowel haar moeder als Eddy stonden volledig achter de keuze van Anna om een pleegkind op te vangen. “Het positief advies van de pleegzorgdienst bevestigde voor mij dat pleegzorg echt in ons leven zou passen.”

in nood vooruithelpen”, legt ze uit.

“Eerst ving ik regelmatig een meisje uit een voorziening op tijdens het weekend. Tot op een dag de telefoon ging en ik vanuit pleegzorg de vraag kreeg om voltijds een jong kind met een mentale beperking op te vangen dat uit een gevaarlijke thuissituatie kwam. En zo kwam Romina bij ons wonen.”

elkaar te leren kennen. Dat ging met vallen en opstaan, zoals je zou verwachten. “Er vloeiden ook veel traantjes die eerste tijd,” herinnert Anna zich. “Wat natuurlijk te begrijpen viel. Romina werd opeens bij wildvreemde mensen ondergebracht en dat vergt heel wat aanpassing. Het verliep dan ook niet altijd vlekkeloos.”

Tijdens het voorbereidingstraject had Anna niet specifiek een voorkeur voor een kind met een beperking. “Ik wilde vooral een kind

Dichter bij elkaar als gezin “Romina was vijf jaar toen ze bij ons kwam wonen.” Het was in die beginfase echt een zoektocht om

“Die eerste paar maanden besloot ik daarom om Romina zo veel mogelijk thuis te houden”, gaat Anna verder. “Zo kon ze goed aan haar

1

Een pleeggast is een volwassene met een handicap en/of psychiatrische problematiek die ondersteuning krijgt via Pleegzorg.

7

Kleurrijk September 2020 > Interview <

pleegzorg als de dagopvang. Die maakten haar wegwijs in alle administratie en zorgden dat ze bij de juiste instanties ging aankloppen.

“Die begeleiding heeft me heel wat kopzorgen bespaard. Zonder hen was het als alleenstaande echt niet simpel geweest om mijn weg daarin te vinden.“

De begeleiding van onder andere Pleegzorg heeft me heel wat kopzorgen bespaard.

nieuwe situatie wennen. Dat heeft uiteindelijk veel goed gedaan en bracht ons echt dichter bij elkaar als gezin.”

Toen Romina bij Anna ging wonen, had ze een groeiachterstand en sprak ze niet of nauwelijks. “We zijn toen met haar naar een revalidatiecentrum gegaan”, vertelt Anna.

“Op drie maanden tijd was er al een grote evolutie merkbaar. Het praten ging zichtbaar vooruit en Romina voelde zich duidelijk beter.”

Pleegzorg voor volwassenen Romina heeft een verstandelijke beperking en liep school in het bijzonder onderwijs. Toen ze achttien werd, ging de pleegzorgsituatie over naar pleegzorg voor volwassenen. “Omdat het voor Romina moeilijk is om bijvoorbeeld haar eigen spaarcentjes goed te beheren, hebben we toen o.a. de nodige stappen gezet om haar daarmee te helpen.”

Anna voelde altijd de steun van zowel de school, de dienst voor

8

Omgaan met hechting Haar eerste twee levensjaren verbleef Romina in het ziekenhuis omdat haar mama niet in staat was haar op te voeden. Daardoor ontwikkelde ze een hechtingsstoornis.

Samen met Pleegzorg onderzocht Anna hoe ze daar best mee konden omgaan. “Het heeft ons enorm geholpen om te leren kijken waar bepaald gedrag vandaan komt, om daar dan gepast op te kunnen reageren. Door beter te begrijpen hoe de stoornis zich uitte, konden we er ook beter mee omgaan. Zo leerden we dat het belangrijk is voor Romina dat mensen die met haar in contact komen de nodige afstand bewaren. Als mensen te dicht komen, zal ze bepaald gedrag vertonen om hen weer af te stoten. Ook zal ze soms verhalen vertellen die niet helemaal kloppen om aandacht te trekken.”

“Dat heeft op bepaalde momenten wel voor moeilijkheden gezorgd tussen de school, de opvang en onze thuissituatie”, gaat Anna verder. “Met veel overleg zijn we daar gelukkig uitgeraakt. Nu voorzien we standaard veel afwisseling in Romina’s dagschema. Dat geeft haar de nodige variatie.”

Romina is nu een enthousiaste jonge vrouw van 27 jaar. Tot voor kort ging ze naar school. Daar zat ze elke week in een klas voor +21-jarigen die samen allerlei activiteiten deden. “Ik hoefde niet elke dag te

gaan”, legt ze uit. “Enkel op vaste dagen ging ik naar school. De andere dagen kon ik naar de opvang. Maar ik heb zelf besloten om vanaf september niet meer naar school te gaan. Ik wil thuis graag wat meer helpen en ook eens wat meer alleen gaan winkelen en zo. Ik ben klaar voor een volgende stap.”

Enkele dagen per week gaat Romina naar de dagopvang in de buurt.

Dan gaan ze in groep wandelen, koken ze iets, gaan ze naar de markt voor inkopen … Ze knutselen ook samen en verkopen de gemaakte werkjes in het winkeltje van ‘Open Kans’.

Hartje ophalen op de zorgboerderij Waar Romina écht naar uitkijkt, is haar bezoek aan de zorgboerderij.

Daar kan ze elke twee weken op woensdag naartoe. Ze zit er samen in een divers groepje van mensen met verschillende beperkingen en leeftijden. “Op de zorgboerderij help ik de dieren verzorgen, mag ik mee koken en de dieren knuffelen.

Er zijn kippen, konijnen, ezels, een hond en cavia’s”, vertelt Romina vrolijk. Als ze mocht kiezen, zou ze er veel vaker naartoe gaan. “Alles is daar aangepast aan ons”, beseft Romina. “Ik voel me er echt gelukkig.”

En ook in haar pleeggezin bij Anna en Eddy voelt ze zich thuis. “Ik geniet van de vrijheid die ik hier krijg. Ik mag regelmatig alleen een wandeling gaan maken in de buurt.

Anna vertrouwt me daarin. Ik ga ook wel eens alleen winkelen.”

Ik geniet van de vrijheid die ik krijg van Anna.

Broer en zus Eddy is Anna’s jongere broer. Toen hun moeder overleed, bekeek Eddy samen met Anna hoe zijn nabije toekomst ingericht kon worden.

Eddy besefte dat alleen wonen voor hem geen optie was en wilde graag bij zijn zus blijven wonen. Pleegzorg voor volwassenen bleek een ideale keuze. “Zeker omdat ik pleegzorg

Kleurrijk September 2020 > Interview <

al goed kende door de situatie met Romina”, legt Eddy uit. “Onze pleegzorgwerker kwam al een tijdje bij ons over de vloer, dat voelde voor iedereen vertrouwd aan.”

“Eigenlijk veranderde er niet zo heel veel”, bekent Anna. “Aangezien Eddy eerder ook al bij mij woonde, was het voor ons vooral een administratieve aanpassing. Dat kon eerst niet zolang onze moeder nog leefde.”

Maar Anna weet dat het toch ook meer inhoudt dan enkel administratie. “Voor Eddy is het nu wel fijn om iemand extra te hebben waar hij zijn vragen aan kan stellen. Hij kent pleegzorgwerker Ine goed en vertrouwt haar volledig. En zo hoeft hij ook niet voor alles op mij terug te vallen. Dat creëert op een bepaalde manier voor ons beiden wel een soort rust.”

Eddy functioneert grotendeels zelfstandig. Hij behaalde zijn rijbewijs en verplaatst zich zelf met de auto.

Maar sommige dingen lukken niet alleen. Zelf rekeningen betalen lukt bijvoorbeeld prima, maar als Eddy ‘ingewikkelde’ brieven krijgt, is het vaak moeilijk voor hem om die juist te interpreteren en te verwerken. “Ik kan voor heel veel dingen op Anna rekenen”, vertelt hij dankbaar. “Zij helpt me met allerlei administratieve dingen, want dat is niks voor mij.

Pleegzorg helpt mij waar Anna niet kan helpen. Ik heb veel vertrouwen in Ine. Zij kent me goed en ik kan bij haar echt voor van alles en nog wat terecht.”

Ik heb veel vertrouwen in mijn pleegzorgbegeleidster.

Ze kent me goed.

Mensen helpen Eddy heeft een lichte verstandelijke beperking en volgde onderwijs op OV2-niveau. “Na schooltijd moest hij wel veel bijwerken voor zijn algemene vakken”, weet Anna nog. “Hij trekt behoorlijk zijn plan.

Het liefst blijft hij nog een tijdje bij mij wonen. Maar hij komt wel in aanmerking om op termijn begeleid zelfstandig te gaan wonen.”

Eddy is bijzonder sociaal geëngageerd. “Ik vind het belangrijk om mensen te helpen. Ik doe ook vrijwilligerswerk bij Pleegzorg. Ik help er de tuin onderhouden. Zo heb ik intussen al veel fijne mensen leren kennen en dat heeft me veel vertrouwen gegeven. Ik ben echt dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen.”

Ambassadeur voor volwassenpleegzorg “Mensen kennen pleegzorg voor volwassenen nog veel te weinig”, vindt Eddy. “Ik zie zelf heel veel re-

denen waarom je zou kiezen om een pleeggast in huis te nemen. Je krijgt veel vriendschap en hulp terug van pleeggasten zoals ik. Dat beseffen mensen vaak niet.” Eddy helpt zelf heel graag in huis. “Ik kan poetsen, stofzuigen, stof vegen, maar ook koken. Ik heb zelfs een tijdje kooklessen gevolgd. Bij kerstmis maakte ik een volledig kerstmenu klaar voor het hele gezin!”, vertelt hij trots.

Anna en Eddy dragen pleegzorg een extra warm hart toe. Ze zijn allebei actief binnen de participatieraad van pleegzorg. “We komen regelmatig samen om rond bepaalde inhoudelijke thema’s te werken en de stem van de pleeggasten uit te dragen”, vertelt Anna. “Ja, het is echt belangrijk dat er iets voor de pleeggasten wordt gedaan,” vult Eddy gedreven aan. Hij droomt ervan om voor alle pleeggasten een feest te organiseren, waar zij in het middelpunt van de belangstelling mogen staan.

Samen genieten Maar af en toe mag het ook op een lager pitje. Om even aan de dagelijkse sleur te ontsnappen, trekt het gezin al eens een weekendje naar de Vlaamse Ardennen. “We logeren dan bij familie of huren een huisje.

En dan maken we lange wandelingen samen. Daar kunnen we echt van genieten.” Alle gezichten lichten op bij die gedachte. Een beeld om onze handen en harten aan te warmen.

Meer info over pleegzorg voor volwassenen? www.pleegzorg.be

Wie is wie?

Anna, 60 jaar, pleegmoeder en zus van Eddy, pleegmoeder van Romina sinds 1997. Houdt van wandelen in de Vlaamse Ardennen.

Eddy, 48 jaar, lichte verstandelijke beperking.

Woont als pleeggast bij zijn zus Anna. Houdt van mensen helpen, koken, tuinieren. Zet zich actief in voor pleegzorg.

Romina, 27 jaar, mentale beperking. Woont sinds haar vijf jaar bij Anna en Eddy. Houdt van carnaval en verzorgt graag de dieren op de zorgboerderij.

9

OMG. Van wie moet ik hier nog allemaal toestemming krijgen, seg.* Het antwoord op deze en vele andere vragen over pleegzorg vind je op www.pleegjongeren.be

*

Wie beslist wat? Een kweeniehoe moeilijke vraag waarop de website voor en door pleegjongeren toch een antwoord probeert te formuleren. Episch!

Affiche pleegjongeren - toestemming.indd 1

23/01/2020 16:28:57

Kleurrijk September 2020 > Achtergrondartikel <

Pas als je zelf iets meemaakt, kan je écht begrijpen hoe dat voelt en wat de gevolgen zijn. Ook bij Pleegzorg zijn we ons daarvan bewust.

Daarom werken er in de provinciale diensten ervaringsdeskundigen, mensen met verschillende achtergronden die helpen om het verhaal áchter het verhaal te zien.

Werken vanuit ervaring — Tekst: Charlotte Max, Wilfried Meulenbergs, Bernadette Verdonck —

De ervaringsdeskundigen binnen Pleegzorg proberen samen met hun collega’s extra kansen te creëren om gezinnen sterker te maken en om de leefwereld van de gezinnen en de systeemwereld van de jeugdhulp dichter bij elkaar te brengen. We spraken hierover met Vicky, opgeleide ervaringsdeskundige (OED) bij Pleegzorg Provincie Antwerpen (PPA), en met Eyana en Abdul, beide pleegzorgbegeleider en ervaringsdeskundige bij Pleegzorg Oost-Vlaanderen.

Vicky werkt al vier jaar als ervaringsdeskundige bij Pleegzorg Provincie Antwerpen. Ze groeide zelf op in armoede en kampte jarenlang met een drugsverslaving. Uiteindelijk slaagde ze er op eigen kracht, ondersteund door haar buddy van De Sleutel (dagcentrum gespecialiseerd in drugsproblematiek, n.v.d.r.), in om af te kicken en haar leven een nieuwe wending te geven. Ze volgde een

opleiding tot Ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting.

Vicky deed stage bij Pleegzorg en korte tijd later kon ze als werknemer aan de slag.

(ze was in Syrië lerares Engels) en Nederlands als werktaal. Dit jaar start ze in het tweede jaar aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen.

Abdul is 34 jaar en woont met zijn gezin (3 kinderen en een broer als pleegkind) in Gent. Hij studeerde biologie in Afghanistan, maar moest vluchten voor de oorlog net voor hij die studies kon afmaken.

Hij werkt sinds 2018 bij Pleegzorg Oost-Vlaanderen als ervaringsdeskundige en Mind-Spring-trainer.

Tegelijk studeert hij voor maatschappelijk werker aan de Artevelde-Hogeschool.

Eyana is 27 jaar en woont al vier jaar in België. Zij werkt intussen 2,5 jaar bij Pleegzorg Oost-Vlaanderen als ervaringsdeskundige. Eyana komt uit Syrië. Ze heeft Arabisch als moedertaal, Engels als voertaal

11

Kleurrijk September 2020 > Achtergrondartikel <

Nieuwe manier van werken In 2016 startte Pleegzorg met een nieuwe manier van werken. Elke provinciale dienst kon toen de werking ‘opgeleide ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting’ (OED) opstarten via duurzame middelen die door VSPF (Vlaamse social-profitfondsen vzw) werden toegekend. De taken van de OED situeren zich op het niveau van cliënten, van het team en van de dienst.

De redenen om een OED te betrekken bij een begeleiding hebben meestal te maken met het optimaliseren van de contacten met de ouders. Het vergt tijd om contact te leggen, het vertrouwen te krijgen én te houden van mensen in een kwetsbare positie. En er is feeling nodig om hen op een attente en discrete manier over de drempel te helpen en om hen te blijven ondersteunen bij onverwachte moeilijkheden. Eveneens leggen zij de brug tussen de hulpverlening en mensen in kansarmoede door blinde vlekken aan beide kanten zichtbaar te maken voor beide partijen zodat die twee werelden meer aansluiting vinden met elkaar.

Vicky volgde de vierjarige beroepsopleiding tot ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitluiting. “Dat was een zware opleiding”, vertelt ze.

“Je begint met een voortraject van een jaar. Dat is heel intens. Je zit daar met zeventien totaal verschillende, zwaar getraumatiseerde mensen die allemaal hun verhaal willen doen. Liefst zo rap mogelijk en zo veel mogelijk. Dat voortraject is een jaar om te wennen aan elkaar en om te zien dat je niet de enige bent die armoede en miserie heeft gekend.

Er wordt heel veel gewerkt rond communicatie en we hadden heel veel deelrondes. Wij hebben dágen rondjes gedaan. Maar zo kregen we wel onze gesprekstechnieken onder de knie. Er werd ook aandacht besteed aan spelling en taal, leren schrijven … Maar we zijn vooral met ons eigen verhaal bezig geweest en met leren luisteren naar het verhaal van de anderen. Want iedereen was zo bezig met het zijne dat er niet naar elkaar geluisterd werd. Luisteren, communiceren, proberen je eigen verdriet te verwerken. Dat stond centraal, want je kunt anderen niet helpen als je zelf nog met een hoop onverwerkt verdriet zit. Vanaf het tweede jaar kwamen er ook de psychologische inzichten bij en kregen

12

we ‘armoede in de maatschappij’, een eerder politiek vak.”

Een kleine evolutie Intussen werkt Vicky al vier jaar als ervaringsdeskundige binnen Pleegzorg. Op die tijd is haar job wel wat veranderd. “Toen ik startte in 2016 was mijn job nieuw en was het zoeken wat ik kon betekenen voor de organisatie en de ouders. In het begin werd ik vooral betrokken bij dossiers waarbij ik bemiddelde tussen ouders en hun hulpverleners wanneer die elkaar niet meer begrepen.

Hulpverleners gebruiken vaak een taal of woorden die ouders niet begrijpen. Dat geeft frustraties waardoor ze boos worden of niet meer lijken mee te werken. Ik probeer dan een en ander te ‘hertalen’ zodat de ouders hun begeleider beter begrijpen. Maar evengoed help ik begeleiders om stil te staan bij het leven van de ouders en de problemen die zij moeten trotseren.”

“Intussen zijn mijn taken uitgebreid en krijg ik ook vragen vanuit de directie om mee te werken aan pro-

jecten zoals Netwerkgericht Werken of Pleeggrootouders. Of ze vragen me om onze website te lezen en suggesties te doen over hoe we die toegankelijker kunnen maken voor ouders. Ik word ook ingeschakeld als ouders met een drugsverslaving kampen. Ik geef begeleiders een kader over hoe het is om te leven met een drugsverslaving, maar ik begeleid evengoed de ouders bij het zoeken naar werk, het uitbouwen van een netwerk …”

Op zoek naar verbinding Vaak is er een spontane klik tussen ouders en ervaringsdeskundigen.

Die connectie vormt een goede basis om verder aan de slag te gaan.

Abdul: “Eigenlijk ben ik vooral gewoon een pleegzorgbegeleider die net als m’n collega’s kinderen en jongeren opvolgt in pleeggezinnen, de pleeggezinnen ondersteunt met pedagogisch en ander advies, contacten onderhoudt met ouders en/ of voogd, afspraken maakt met organisaties, enzovoort. Maar vanuit mijn eigen ervaring als migrant en

Kleurrijk September 2020 > Achtergrondartikel <

vluchteling heb ik het makkelijker dan de meeste Vlaamse begeleiders om de moeilijke situatie van migranten en vluchtelingen te begrijpen: véél van hun doen en laten is namelijk gekleurd vanuit een cultuur die ik ook ken.”

“Vanuit mijn eigen ervaring heb ik het makkelijker dan de meeste Vlaamse begeleiders om de moeilijke situatie van migranten te begrijpen.”

“Toch hoeven we als begeleiders die specifieke cultuur niet altijd per se zelf te kennen”, vult Eyana aan.

“Geen enkele begeleider kan álle culturen kennen en Pleegzorg kan onmogelijk voor iedere cultuur een begeleider met kennis van die cultuur aanstellen. Maar we kunnen wel alle begeleiders helpen om ‘cultuursensitief’ (letterlijk: met gevoel voor cultuur) te begeleiden. Abdul en ik doen dat samen met ons team ‘Cultuursensitieve Pleegzorg’. En uiteraard hebben Abdul en ik het ‘voordeel’ dat we vanuit onze ervaring die sensitiviteit redelijk goed begrijpen en aanvoelen.”

“Dat klopt”, bevestigt Abdul. “Ik begeleid niet alleen Afghaanse gezinnen, ook al moet ik toegeven dat ik die heel goed begrijp. Zoals Eyana de problematieken van jongeren uit Syrië heel goed aanvoelt.

En we hebben nog enkele collega’s met een specifieke culturele achtergrond, maar nooit begeleiden zij alléén gezinnen en jongeren met dezelfde achtergrond als zijzelf. Dat zou een verenging zijn en een verlies van mogelijkheden. Daarom hebben we ook een intervisiegroep, waaraan alle begeleiders kunnen deelnemen die werken in een multiculturele context; en dat zijn er steeds meer!”

Verschillende werelden “Het dichten van de kloof tussen de

nieuwkomers/immigranten/vluchtelingen die niet bekend zijn met de hulpverlening zoals die hier werkt, en de hulpverleners die op hun beurt niet bekend zijn met de mogelijke interpretaties van hun interventies in een interculturele context: dát is mijn missie”, gaat Eyana verder. “Een open, begripvolle communicatie is dé sleutel om veel misverstanden te vermijden. Ik vind het leuk om de bruggen te kunnen vormen tussen die twee werelden.”

“Een open, begripvolle communicatie is dé sleutel om veel misverstanden te vermijden.”

Ook Vicky stoot tijdens haar werk dikwijls op de kloof tussen de wereld van de hulpverlener en de leefwereld van ouders en gezinnen. “Doordat ik bij Pleegzorg voortdurend omringd ben door hulpverleners, is het soms een uitdaging om niet meegezogen te worden in die wereld. Maar er zijn genoeg mensen die me met mijn voetjes op de grond houden.

Mijn mama en zus zorgen daar bijvoorbeeld wel voor (lacht). Zij leven allebei in armoede en als ik weer eens met moeilijke woorden afkom of met typische ‘hulpverlenerspraat’, zullen ze daar zeker iets over zeggen. Door hen blijf ik voeling houden met een leven in armoede. Net zoals het contact met mijn vrienden.

Ik ken hen van in de tijd dat ik het zelf heel moeilijk had en vocht tegen mijn verslaving. Daarnaast ben ik ook betrokken bij de oudergroep van PPA en ook daar zijn ze niet te verlegen om te zeggen “Hey Vicky, nu klink je echt als een hulpverlener!” En ik ga ook nog altijd naar De Sleutel waar ik regelmatig een praatje doe met mensen die daar komen.”

De cirkel doorbreken Dankzij haar werk bij Pleegzorg verandert Vicky niet enkel het leven van

anderen, ook haar eigen leven is erdoor veranderd. “Mijn visie rond opvoeden is nu anders. Ik begrijp beter wat belangrijk is in een opvoeding.

Zo geef ik mijn zoontje nu veel meer structuur en sta ik veel meer stil bij veiligheid.

Ook rond therapie zijn mijn ideeën veranderd. Mijn zoontje gaat naar een therapeut en dat was een hele stap voor mij. In het begin geloofde ik er niet in, maar nu zie ik dat het een positief effect op hem heeft.

Dat helpt me in mijn job. Ik kan de piste van therapie bij ouders verdedigen of motiveren vanuit eigen ervaring en dat is altijd beter. Ouders voeden hun kinderen op zoals zij het zelf gezien hebben bij hun eigen ouders en zo gaat dat van generatie op generatie. Het is niet gemakkelijk om dat te doorbreken, maar het kan wel. Ik voed mijn zoon bijvoorbeeld heel anders op dan mijn dochter die al veel ouder is. Zij heeft verschillende jaren bij mijn moeder gewoond omdat ik de zorg voor haar niet aankon. Dat heeft ons contact zeker beïnvloed maar ik heb dat kunnen herstellen. Ik heb toegegeven dat ik fouten gemaakt had en dat er heel wat dingen echt niet oké waren. Dat kon ik maar inzien door wat ik op het werk allemaal hoorde en leerde.

“Het is niet gemakkelijk om de cirkel te doorbreken, maar het kan wel.”

En ook mijn houding ten opzichte van pleegzorg is veranderd. Toen ik pas bij Pleegzorg aan de slag was, vond ik dat ieder kind zo snel mogelijk terug naar de ouders moest. Nu kijk ik daar genuanceerder naar. Ik begrijp nu beter waarom de jeugdrechtbank of Pleegzorg er soms voor pleiten om een kind langer in een pleeggezin te laten verblijven.”

Meer info?

Meer informatie over ervaringsdeskundigheid en de opleiding tot OED kan je vinden op www.delinkarmoede.be/opleiding-tot-ervaringsdeskundige.

13

Kleurrijk September 2020 > Helpende handen <

Zes tips om het nieuwe schooljaar goed te starten Hoe ervaar jij het begin van het nieuwe schooljaar?

Lopen de spanningen op of keert de rust net terug omdat school voor structuur en regelmaat zorgt?

— Tekst: Inge Vandeweege —

Het begin van het schooljaar brengt meestal veel spanning met zich mee. Het is vaak onduidelijk voor een kind. Wat gaat er gebeuren? Vinden mijn vrienden mij nog wel leuk? Hoe gaat de nieuwe juf of meester zijn? Hoe zal het eraan toegaan in de klas?

Wat verklaart het moeilijk gedrag?

Door alle onzekerheden en veranderingen kan een kind moeilijk gedrag vertonen. Dat komt omdat veel pleegkinderen de gevolgen dragen van een onveilige hechting en trauma. Dwars of druk doen, snel ontploffen of dichtklappen, moeilijk kunnen inslapen en/ of doorslapen en sneller huilen voor kleine dingen zijn daar maar een paar voorbeelden van. Wat het kind eigenlijk doet is een manier zoeken om zijn spanning te ontladen. Soms zoekt het kind (op een negatieve manier) jouw aandacht omdat het de verbinding met jou wil voelen zodat het zich weer veilig voelt.

Het kan best zijn dat je pleegkind zich op school goed gedraagt, maar thuis helemaal niet. Dat komt omdat het kind dan op school zijn uiterste best doet om flink en braaf te zijn. Vaak komt alle opgekropte spanning er dan uit in de veilige haven van de pleegzorger(s).

In 2010 werd Inge Vandeweege bij toeval pleegzorger. Vol liefde en idealisme stortte ze zich samen met haar man in dat avontuur, maar al gauw bleek dat een pleegkind opvoeden niet zo vanzelfsprekend is. Met vallen en opstaan leerde ze hoe ze haar pleegzoon beter kon ondersteunen.

Sinds die eerste ervaring heeft Inge verschillende kinderen opgevangen. Nu deelt ze haar ervaringen, kennis en tips op haar website en blog www.ingevandeweege.blog. Daarnaast heeft ze ook een videoreeks gemaakt, schreef ze het boek Een (h)echte uitdaging en deelt ze regelmatig tips in de Facebookgroep Inspiratie voor pleegouders.

14

Wat kan helpen? 6 tips • Verwacht je aan boze buien of huilbuien, dan overvalt het je niet. Geef je pleegkind de kans om zijn spanning te ontladen door uit te huilen of boos te zijn. Blijf rustig aanwezig bij het kind en laat merken dat je begrijpt wat er aan de hand is. Je kunt dingen zeggen als: “Ik kan me voorstellen dat je dat niet leuk vond” of “Je vindt het spannend hé, om naar school te vertrekken”.

• Zorg dat het kind weet waaraan het zich kan verwachten. Overloop de avond van tevoren de volgende dag en vertel bij het ontbijt nog eens hoe de dag zal verlopen. Is het een hele of halve dag school? Blijft het kind in de opvang of niet? Wie komt het kind ophalen? Is er daarna nog een activiteit voorzien? Werk eventueel met een visuele dagof weekplanning met pictogrammen.

• Maak ‘s avonds tijd voor een avondritueel met een vaste volgorde van activiteiten. Voorzie ook ontspannende activiteiten zoals voorlezen en sluit de dag rustig en positief af. Zorg voor een tijdige bedtijd, want voldoende slaap zorgt voor meer veerkracht.

• Werk ‘s ochtends met een vaste routine. Als altijd alles in dezelfde volgorde gedaan wordt, dan brengt dat rust en heb je minder conflicten. Sta op tijd op, zodat er minder stress is.

• Zorg voor rust na school en in het weekend. Overlaad het kind niet met activiteiten, maar zorg er net voor dat er veel tijd thuis is om tot rust te komen.

Vraag je af of het voor dit kind oké is om direct te starten met sport- of verenigingsactiviteiten. Misschien is dat te veel van het goede en is het beter om daar een paar weken mee te wachten.

• Zorg goed voor jezelf. Als je pleegkind het moeilijk heeft, ben jij de rots in de branding waar tegenaan gebeukt wordt. Het zal je alleen lukken om je kalmte te bewaren als je zelf uitgeslapen en ontspannen bent. Plan in de dag en week momenten voor jezelf in waarin je kunt opladen.

Wat niet helpt, is zeggen tegen een kind dat het allemaal zo erg niet is. Het kind voelt spanning en heeft wat tijd nodig om zich weer veilig te voelen. Zorg voor qualitytime samen, ga lekker met het kind buiten spelen, het bos in of sporten. Zo zorg je voor een goede verbinding met je pleegkind en kan het tegelijk zijn spanning ontladen.

‘Lies’

Kleurrijk September 2020 > Lies <

Hallo, ik ben Lies (41). Ik ben getrouwd met Gert (42) en samen runnen we, naast een eigen zaak, ook nog een gezin met 4 kinderen: Marie (15), Jef (12), Josefien (9) en Lou (5)*.

7 jaar geleden waagden we de sprong als pleeggezin.

We begonnen als crisisgezin maar sinds 5 jaar verblijft ons pleegzoontje Lou bij ons. De gezellige chaos en onvermijdelijke drukte in ons gezin zijn een bron van inspiratie voor mijn blog ‘Leef lach Lies’ (www.leeflachlies.com).

Ik lig languit in bad te genieten onder een overdreven dikke laag heerlijk geurend badschuim. De kleinste ligt in bed, de dag zit erop. Ik voel duidelijk aan mijn lichaam dat ik niet meer de energie heb van de jonge moeder die ik ooit was. Ik zoek en vind de rust die ik na weer een drukke dag broodnodig heb. Tot de badkamerdeur piepend opengaat en er een klein jongetje met een betraand gezichtje voorzichtig binnenkomt.

“Ik mis papa Chel!” zegt hij en laat zijn tranen de vrije loop. “Jongen toch,” zeg ik, “Papa Chel mist jou ook.

Nog vier keer slapen en dan zie je hem weer.” Hij veegt zijn tranen af, kijkt me aan en zegt: “Ok.” Ik streel zachtjes over zijn gezichtje en zeg hem weer naar bed te gaan. Hij draait zich om maar halverwege de badkamer komt hij terug en zegt: “Ik mis Jef”, waarop een volgende lading tranen volgt.

Grote broer Jef slaapt normaal gezien bij hem in bed maar is nu op vakantie in de Ardennen. Hij mist Jef, hij mist zijn nabijheid. Het kleine ventje is bang alleen in zijn donkere kamer waar volgens hem monsters verstopt zitten, akelige wezens waartegen grote broer hem beschermt.

Ons ventje lijkt altijd iemand te missen en dat zorgt voor verdriet. Net zoals veel emoties bij kleine kinderen vaak geuit worden in boosheid, vertaalt hij elke negatieve emotie naar ‘gemis’. Het is misschien ook niet abnormaal want als pleegkind ís er ook altijd iemand die hij moet missen. Wanneer hij thuis bij ons is, mist hij zijn echte papa. Wanneer hij dan weer een weekendje op

bezoek is bij zijn papa, mist hij mij. En de rest van ons, zijn veilige haven. Op vakantie, al is het maar heel kort, huilt hij om Lola, onze hond. Of Pablo, de cavia. Op vrije dagen wanneer onze papa moet werken, mist hij hem dan weer, hoewel die ’s avonds gewoon thuis komt. Er is altijd wel iets of iemand die er niet is, iets of iemand om te missen.

Hij kwam bij ons kort na zijn geboorte, dus er kan geen sprake zijn van ernstige trauma’s, maar het lijkt er wel op dat hij tijdens de zwangerschap toch ook één en ander ‘gemist’ heeft, waar hij op emotioneel vlak de gevolgen van draagt. Hoe klein hij ook nog is, het valt op dat zijn behoefte aan geborgenheid en zich geliefd voelen enorm groot is. Wanneer hij merkt dat ik écht boos op hem ben, zie ik de onzekerheid in zijn ogen, begint hij hartverscheurend te huilen en volgen heel snel enkele vragen om zijn twijfel weg te werken. “Vind je mij nog lief? Hou je nog van mij? Hoe komt het dat je mij zo graag ziet?”

Gelukkig is hij nog maar vijf en snel gerustgesteld. Een innige knuffel en een gemeende “ik zal jou altijd graag zien” zijn voorlopig voldoende om zijn twijfel voor even weg te nemen. Wij als volwassenen daarentegen kunnen de knop niet zo makkelijk omdraaien. De gedachte hem ooit te moeten missen, om afscheid te moeten nemen van hem is ondraaglijk, maar voor ons als pleegzorgers een realiteit. Het is niet altijd makkelijk daarmee om te gaan maar geef toe … het weegt niet op tegen al het moois dat ertegenover staat!

* Omwille van privacy is een schuilnaam gebruikt.

15

Kleurrijk September 2020 > Beeldverhaal <

AANGESPOELD

16

Welke bijzondere ontmoeting liet diepe sporen na?

Nathalie Carpentier vroeg het aan een onbekende.

Ze tekende het antwoord op. Dit beeldverhaal werd eerst gepubliceerd in De Standaard Weekblad.

Š Nathalie Carpentier / De Standaard Weekblad 2019

Kleurrijk September 2020 > Beeldverhaal <

(c) Nathalie Carpentier De Standaard Weekblad17 2019

Kleurrijk September 2020 > Vraag het aan Min <

Pleegkinderen op de foto Yuzo (3 jaar) staat met zijn drumstel op de cover van een informatieboekje over dienstverlening in Mechelen. Ymke, een baby van 9 maanden, zwaait met een vlaggetje op de facebookpagina van pleegmoeke Dora, aan het meer van Connemara, samen met Zarae (5), Tuur (3) en Boudine (16). Stef (17) is wielerbelofte en staat in de krant. Alana (6) is finaliste in de missverkiezing van Brietverlo, haar papa Vriek staat met haar te pronken op de website van TOnderdakske. En het kleuterklasje van Rohany (4) publiceert wekelijks foto’s van de klasactiviteiten op de schoolwebsite. Vijf gewone pleegkinderen. Zomaar publiek te kijk? Kan dat wel?

— Tekst: Min Berghmans — Steunpunt Mens en Samenleving (SAM)

Pleegzorg en privacy Wie pleegzorg zegt, zegt ‘ingewikkelde situaties waar hulp nodig is’.

Dat wordt beschermd door een zwijgplicht voor zowel de begeleiding als het pleeggezin. Wie meewerkt aan de jeugdhulp, moet over de concrete omstandigheden van het kind zwijgen. Gericht informatie delen met toestemming, noodzakelijk voor de gezonde ontwikkeling van het kind, met medici, CLB, jeugdbeweging, oppassers … kan wel. Met de dienst voor pleegzorg moéten pleegzorgers zo veel mogelijk informatie over de situatie van het kind delen. Alleen zo kunnen gefundeerde beslissingen vorm krijgen. De juridische onderbouw van die regels vind je in teksten over het beroepsgeheim en de verslaggeving in de jeugdhulp.

Een onbezorgde jeugd Kinderen hebben nood aan positieve bevestiging: “ik ben belangrijk” en aan het in de verf zetten van succeservaringen. Als het beroepsgeheim en het jeugdhulpkader dat in de weg staan, schort er wat.

Deel uitmaken van een klasgroep, een jeugdbeweging, een sportvereniging, bouwt je identiteit op.

Zelfvertrouwen laat je zien.

Water en vuur?

Hoe verzoen je die twee? Privacy en positieve aandacht krijgen?

Wie iets publiceert waaruit de identiteit kan blijken van een

18

minderjarige die door de jeugdrechter beschermd of bestraft wordt, begaat volgens het Belgisch strafwetboek een misdrijf. De redenen daarvoor zijn: het beroepsgeheim, de privacy en het recht om vergeten te worden.

Bekende ex-pleegkinderen zoals Bart Schols en Ronny Mosuse beslissen zelf om hun verleden te kaderen in de nationale pers, in het volle besef - en de draagkracht - van de mogelijke implicaties. Kinderen die tentoongesteld worden in programma’s als ‘The Nanny’ hebben dat zeggenschap niet, zelfs minderjarige acteurs die een rol spelen in een film als ‘De helaasheid der dingen’ schatten de gevolgen daarvan niet in. ‘Volwassen’ reageren op belachelijk maken en pesterijen in verband met je moeilijke omstandigheden is voor jongeren in of uit de jeugdhulp een bovenmenselijke verwachting.

Regels ter bescherming Het Agentschap Opgroeien schreef daarom een paar jaar geleden een richtlijn uit. Je kan een foto van de kinderen op vakantie publiek maken, als ze dat oké vinden. Is er een ouder die dat niet goed vindt, weeg dan samen met je begeleider af wat er belangrijker is: het zelfvertrouwen van het kind of de privacy van andere betrokkenen. Ouders hebben weliswaar beslissingsrecht voor hun onmondige kinderen, maar het recht op afbeelding is een persoon-

lijk recht van het kind, waar ook een minderjarige al vroeg een doorslaggevende zeg in heeft. Desnoods via een rechterlijk oordeel, met eventueel de aanstelling van een voogd ad hoc.

Concreet Voor Yuzo stelt zich geen probleem: een driejarige met een drumstel op muziekkamp, zonder verwijzing naar zijn achtergrond is gewoon superleuk. Uit de klasfoto’s van Rohany blijkt nergens wie hij precies is, wat zijn achtergrond is, of hij het moeilijk heeft … Dat Ymke een pleegkind is, is enkel bekend bij de ‘inner circle’ van Dora. Zij let er ook op dat de ouders niet voor voldongen feiten gesteld worden, bespreekt de vakantieplannen en stuurt hen nog veel meer foto’s door. De jeugdrechtbank is enkel verwijzer voor pleegbroer Tuur en dat blijkt nergens uit.

De foto’s van Alana zijn gepubliceerd met toestemming van haar papa. Maar het publiek maken van haar plaatsing in een pleeggezin door de jeugdrechter, op de website van TOnderdakske is een overtreding van de strafwet. Eerst werd, met akkoord van papa, het onderschrift aangepast, zodat dat aspect niet meer openbaar was.

Het pleeggezin vroeg de jeugdrechter om het bericht helemaal van de website te halen, omdat dat Alana’s toekomst kan hypothekeren. De jeugdrechter besliste, in het kader van haar bevoegdheid ouderlijk gezag, dat het bericht verwijderd moest worden.

Stef heeft zelf zijn toestemming gegeven, zijn ouders waren niet akkoord, maar de jeugdrechtbank heeft beslist dat hij volop mag gaan voor zijn sport – mits er nergens verwezen wordt naar zijn verblijf in het pleeggezin. Achtergrondreportages zijn voorlopig dus nog niet aan de orde.

Bronnen: art 433bis Strafwetboek Aanbeveling Agentschap Opgroeien 2015 www.jeugdhulp.be/sites/default/files/documents/richtlijnen-beeldvorming-extern.pdf Artikels op www.jeugdrecht.be: A. VAN LOOVEREN, 2012-08 Kinderen in beeld: wanneer kan het?

M. BERGHMANS, 2020-03 Minderjarigen, pers en privacy

Kleurrijk September 2020 > West-Vlaanderen <

Ouderbegeleiding … extra ondersteuning voor ouders — Tekst: Krist Martens —

Pleegzorg West-Vlaanderen heeft ervoor gekozen om extra ondersteuning te bieden aan ouders van wie de kinderen in pleegzorg verblijven. Dagelijks zet een team van vier ouderbegeleiders zich daarvoor in: Edwine Vanhoutte, Shana De Brabander, Lisa Verstraete en Krist Martens. Ouderbegeleiders kunnen ingeschakeld worden om • via de herenigingsmethodiek te onderzoeken of een terugkeer van een kind naar de ouders mogelijk is, • ouders te ondersteunen in het aanvaarden van de langdurige pleegplaatsing van hun kind.

De herenigingsmethodiek In de eerste acht weken van de ouderbegeleiding brengt de ouderbegeleider, samen met de ouders, de redenen tot pleegplaatsing in kaart.

Ze proberen samen zicht te krijgen op de krachten en aandachtspunten van de ouders in functie van een eventuele terugkeer van het kind.

Na die periode schatten ze samen in of ze actief kunnen werken aan een terugkeer naar huis of niet.

Is het antwoord nee, dan wordt de herenigingsmethodiek stopgezet en kan de ouderbegeleider een begeleiding opstarten rond het aanvaarden van de pleegplaatsing.

Is het antwoord ja, dan worden de komende vijf maanden gebruikt om: • bezoekmomenten van het kind aan de ouders te organiseren in functie van de eventuele terugkeer. Die worden voorbereid en geëvalueerd door de ouders en de ouderbegeleider.

• de redenen van de pleegplaatsing aan te pakken en de ouders op die aandachtspunten sterker te maken. Dat kan via de ouderbegeleider zelf en/of via externe diensten.

Blijkt na die periode dat de ouders gegroeid zijn en sterk genoeg zijn

voor een definitieve terugkeer, dan is dat de volgende stap. Dat gebeurt altijd in combinatie met contextbegeleiding bij de ouders.

Tijdens de gezinsherenigingsmethodiek is de beleving van het kind rond een eventuele terugkeer heel belangrijk. Het spreekt voor zich dat een terugkeer enkel kan wanneer ook het kind daar klaar voor is.

Daarvoor doen we vaak een beroep op een belevingsonderzoek.

Ondersteuning bij het aanvaarden van de pleegplaatsing Wanneer ingeschat wordt dat een kind niet meteen naar huis terugkeert, dan kan de ouderbegeleiding focussen op het ondersteunen van de ouders in het aanvaarden van de pleegplaatsing van hun kind.

De pleegplaatsing van hun kind is voor ouders een enorm verlies.

Vaak is het voor ouders ook niet

verwerking van het verlies van de dagelijkse zorg van hun kind en het verlies van het perspectief van een terugkeer. Wanneer zij er klaar voor zijn, volgt voor de ouders een moeilijke zoektocht om hun rol als ouder op een andere manier in te vullen. Dat is voor elke ouder een specifiek traject waarin de ouderbegeleider hen ondersteunt. In het belang van het kind wordt sterk ingezet op het samenwerken en het delen van de zorg voor het kind door de pleegzorgers en de ouders.

Dat gebeurt altijd op maat van wat

Goed ouderschap is … … als ouder toestaan dat je kind elders opgroeit.

Goed pleegouderschap is … … zich verbinden met het kind, zonder het kind de band met zijn ouders te willen ontnemen.

duidelijk waarom hun kind werd geplaatst of hoe lang de pleegplaatsing zal duren. Daardoor kan de samenwerking tussen ouders en pleegzorgers of begeleiding stroef lopen.

In de eerste plaats zal de ouderbegeleider samen met de ouders op zoek gaan naar antwoorden op die vragen. Ook ondersteunt de ouderbegeleider de ouders in de

het kind, de ouders en de pleegzorgers aankunnen.

Het uiteindelijke doel van ouderbegeleiding is dat de ouders kunnen toestaan dat hun kind in een pleeggezin opgroeit. Wanneer pleegzorgers daarbij op een positieve manier met ouders kunnen samenwerken, vergroot dat de kans op een positieve pleegzorgervaring in het belang van het kind.

19

V.U.: Pleegzorg Vlaanderen vzw, Ravenstraat 98, 3000 Leuven

Dankjewel, lieve pleeggezinnen ... om dat extra kleurtje in de regenboog te zijn voor zoveel kinderen, jongeren, pleeggasten, ouders en families.

Samen bieden we kansen en ondersteunen we waar het nodig is.

Jullie zijn goud waard!

Pleegzorg, het extra kleurtje in je regenboog