PEGASI , simboli i muzës. PEGASI , yllësi e nd ritshme në Univers. PEGASI , dritëd hënie në shpirt.
Jem i të gjithë engjëj Ejani të bashkojm ë krahët d he të flu tu rojm ë së bashku
Organ periodik letrar i Lidhjes së Krijuesve PEGASI Albania me qendër në Gjirokastër. Viti i gjashtë i botimit, Nr. 27, E-mail: pegasi2003@yahoo.com, Çmimi 30 lekë, Tetor 2007
Fjala e Botuesit Kjo gazetë me substrat të veçantë do të homazhojë për të gjithë artistët burimorë të asaj madhështie profesionale, të shndritshme, kulmore, të artit të madh të gdhendjes në gur e në dru; të homazhojë për të gjithë ata, që përdorën daltën dhe momumentizuan krenarinë këtij vendi, përcollën realitetin shqiptar me një fantazi të madhe, të ndritshme, krijuese dhe konkurruese në vlera, të prejardhur nga një shpirt i pasur, nga një këmbëngulje dinjitoze Kambana origjinale e mjeshtërisë artistike të gdhendjes në gur e dru, në mjeshtërinë e përdorimit të gjilpërës në qendisjen dhe stisjen e pajës së nuseve borëbardha e shtojzovalle shqiptare të paraqitjes bukurore të shtëpive dhe mjedisit si dhe në frymëzimin për paraqitjen e kostumeve popullore mahnitëse të këtij populli plot traditë, të përdorimit të penelës në krijimin e portretizimeve origjinale si dhe nxjerrjes në pah të një relievi dhe vendi plot virgjëri e të guxuar, të mahnitshëm; pikturat fantaziste murale edhe në rajonin tonë me mjeshtra të tipit Dhimitër Dhima; të fantazistëve artizanalë në bërjen e mjeteve të përditshme dhe ato të përdorimit të gjerë, në përdorjen e daltës për të nxjerrë në pah madhështi në
skulptura e në të tjera fusha manifestimi të fantazisë e të krijimit, i bashkohen fuqishëm shpirtit poetik, artistik dhe folklorik të këtij populli të mençur e plot tradita. Por njëkohësisht sot ne nderojmë të gjithë ata që vijojnë të përkushtohen në këto fusha, duke dhënë kontribut të madh, madje për të ekspozuar veprat e tyre, për t i reklamuar ato, sakrifikojnë edhe mundësitë e pakta monetare, që kanë dhe mediokriteti qesh, përqesh, shan, kur një ditë, pa këto materiale të fuqishme shpiërtërore do të enukohet deri në humbje të identitetit Mediokri tha : « Të pasurohem unë duke shfrytëzuar të tjerët dhe t u lë trashëgimi të paparë pasardhësve të mi Kjo më intereson mua » por këto të mira materiale ia zhvat truallit, njerëzve të këtij , trualli , pasurisë së tij Është me vend të perifrazxojmë edhe një herë një thënie të mençur të përkthyeses së talentuar greke, poetes Vasiliqi Kalahanit, e cila në një letër përshëndetëse na drejtohet DUKE NA THËNË SE JU BËNI NJË PUNË TË LAVDËRUESHME PËR TË NJOHUR LETËRSINË E VENDIT TUAJ NË BOTË. Stavri Çati të mahnit me pikturat e tij fantaziste, po kështu Stefan Papamihali, e sa e sa të tjerë ka Gjirokastra të tillë apo gjithë Shqipëria, të cilët sot të çuditin me përpjekjet individuale dhe konkurrimet dinjitoze që realizojnë po individualisht Duhet që këtë pasuri të madhe të krijuar ta administrojmë mirë dhe ta vëmë në shërbesë të gjallimit të shoqërisë.
Most respected friends, You who feel artistic work ëhich brings along a great emotional process and comes as a result of a discerning mind and talented hand, that carves beautiful feelings in wood and then is created the decoration of the environments, the places of relaxation, ëe convey to you today a marvelous artistic work from the town of Gjirokastra, Albania, world assets for its rare architectonic values. (UNESCO), carved masterly by mr. Anastas J. Petridhi, who possesses a great artistic spirit. Anastas has a long experience in this decorative process and has had pretty much success through his works, especially in Greece and Albania. His works are distinguished for a delicate use of chisel, for figurative approach with the reality, for his creative fantasy and beautiful artistic covering. By introducing him to you, we ask,if it is possible, to deliver to us your opinions in this background and when you will be given the chance that some day you visit Gjirokastra, to be in touch directly ëith the work and you would feel the visual beauty by touching them . Anastasi as an artist of this field of beauty is a member of the Association of the artists, writers and poets PEGASI ALBANIA We always advertize essencial sides and introduce such artistic beauties of a country that has professionalism in this art. Kristaq F. Shabani, Writer, poet President of the association of artists, writers and Poets PEGASI , ALBANIA with its headquarters in Gjirokastra
Editorial
Gdhendja, një art i bukur i fantazuar dhe real Nga Kristaq F. Shabani, Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Ndërkombëtarë Shpesh ne na përshtypëzojnë punimet në dru, në gur, që e kanë rrjedhën në bukurinë artistike të njerëzve, që e dëshirojnë të bukurën, në shpirtin e tyre të pasur, në demonstrimin e fantazisë së avancuar. Gdhendësit, në këtë aspekt, janë artistë, të cilët « pikturojnë » drurin apo gurin me penelat e tyre (thikat, daltat, çekanët apo dhe mjete të tjera), e bëjnë drurin dhe gurin të flasë figurshëm. Në këtë dru dhe gur derdhet pra talenti, del në pah vlera e paraqitjes artistike. Njerëzit e pasionuar në kësisoj punimesh kanë
fenomeneve dhe proceseve të ndryshme, që ndodhin në jetë. Po kështu nëpërmjet pasqyrimeve relievore, prezencës së luleve të gdhendura e tjera krijohet një tablo, panoramë e bukur e këtij arti, duke e kombinuar dhe me zbukurimet artistike të mjeteve të tjera të artistikuara me gdhendje, apo ekspozicionin mural në mjedise të tjera. Ky proces i bukur ka lindur që me lindjen e njerëzimit dhe ka kaluar në një proces gjithmonë në rritje, si rrjedhojë e rritjes së njohjes së botës dhe zhvillimit të fantazisë, por një kohësisht dhe rritjes së nivelit të punimit dhe të
« atelien » e tyre të krijimit dhe punimit. Ata « vrasin » mendjen për temat e larme, që përzgjedhin dhe piketojnë se çfarë do të servirin. Na pëlqen gjithçk++a e gdhendur, ku jepen formate lulesh, formate vijëzimesh gjithë ndriçimesh, hijesh të nevojshme, paraqitje të gjerave, që na emoncionojnë, duke i gdhendur në dru natyralisht; apo dekoracione zbukuruese në dhomat e gjumit, në dhomat e pritjes, në mjediset e tjera anekse, në krijimin e tavaneve të ilustruara, në punimet dekorative të kishave, në krijimin e kornizave si dhe në gdhendjet e apostujve, idhullorëve, figurave mistike, profetëve të shoqërisë në të gjitha aspektet si dhe pasqyrim krijimtar e fantazist të
rritjes së kërkesës për të pasqyruar atë, që duhej dhe konceptohej. Me kalimin e kohës filluan që në këtë gdhendje të drurit të futen elementë të tjerë fantazistë, të cilët përgatitën edhe në këtë fushë ecjen. Etapat e zhvillimit të artit gdhendës njohin lulëzimet e tyre. Kjo është një çështje tjetër, por ne duam të theksojmë se, ndër popujt e tjerë dhe populli ynë, gjatë shekujve, ka dhënë kontribut dhe ka artin e tij të gdhendjes. Të merresh me gdhendje në dru apo në gur është një mjeshtëri dhe tregon nivel kulturor. Pse ka pëlqesë të qilimeve të gurtë në qytetin e Gjirokastrës dhe shpesh ka mahnitje nga turistët e huaj , të cilët vlerësojnë këtë akt të madh fanatzist, apo gjetjet dhe
kombinimet arkitektonike të shtëpive me kalldrëmet të shtruara me gurë të bardhë të gdhendur, prezenca e tavanëve të lulëzuar e të ormentalizuar me diçka vetiake, musendrat apo mjetet e tjera të përdorimit të përditshëm , të punuar dhe të gdhendur nga mjeshtra të zotë ? Kjo është një fushë, sa e bukur, aq dhe e vështirë për t u eksploruar, megjithatë gjithmonë shfaqet, eksplorohet, me mundësinë e saj ekspozuese dhe madje ruhet kjo trashëgimi e madhe e krijuar me art dhe fantazi. Janë me dhjetra mobileri të profilizuara në Gjirokastër, Përmet, Tepelenë, Sarandë, Fier e gjetkë , të cilatrealizojnë punime me dru, që aplikojnë artistikisht edhe me gdhendje dhe me prerje figurina befasuese dhe që rrjedhin nga mendimi estetik i pranishëm, i impulsuar ky nga nisiativat individuale dhe krijesat individuale. A nuk do të ishte i nevojshëm një kooperim midis tyre dhe një kombinim harmonik për të stilizuar e vendosur në këtë stisje të madhe dhe praninë e drurit të gdhendur bukur të Anastas Petridhit dhe të tjerëve të këtij « zhanri » Pavarësisht nga puna kooperuese, që bëhet edhe në kompletimin punimet e trajtës gdhendëse të eksplozicionit të tillë të kishave, ku druri ka frymçmarrje më të gjerë, duhet të intedifikohen përpjekjet, që këto punime t i realizojnë mjeshtrat e pranishëm dhe që puna e tyre e gdhendjes flet me gjuhë artistike. Gjirokastra, 29.092007
1