Onderwijscolumn

Met elkaar beleefden we het afgelopen jaar een bijzonder tweede semester. Een virusuitbraak zette ons onderwijs acuut stop. Opeens was er geen college meer, geen rumoer in gebouw 3219, geen rij meer bij de koffietent. Binnen no time schakelde het onderwijs over van collegezaal naar laptop en werd anderhalve meter het nieuwe normaal. Ongelooflijk hoe zeer iedereen zich heeft ingezet om er het beste van te maken. Ondertussen is het onderwijs nog steeds zoveel mogelijk online, maar werken we aan de mogelijkheden om toch ook weer fysiek onderwijs te hebben, in tutorgroepen, practica en hopelijk op termijn in de collegezaal. Het blijft dus nog wel wennen, dat nieuwe normaal. Mensen zijn nu eenmaal sociale wezens die onderling afhankelijk zijn en verbonden willen zijn.

Als we uitzoomen, voorbij onze universiteit, onze stad en ons land, zien we een wereld die dan ook in hoge mate verbonden en onderling afhankelijk is. Dit fenomeen, globalisering, is al zo oud als de mensheid die zich van andere soorten onderscheidt door samenwerking en communicatie. Met de kennis van achteraf is het dan helemaal niet gek dat deze pandemie zo uit de hand is gelopen. Al decennia lang wordt er, onder andere vanuit de medische hoek, gewaarschuwd voor een infectieziekte. Voor de meesten was het niet de vraag of, maar wanneer en in welke vorm een infectieziekte uit zou breken.

Globalisering is niet goed of slecht, maar indifferent als een vette zalf. Het brengt ons zowel handel en technologie, maar helaas ook klimaatproblemen en een coronapandemie. Daarmee is het onlosmakelijk verbonden met het vak waar jullie voor worden opgeleid. Wat je ook gaat doen na je opleiding, je zal in toenemende mate transnationale zorgvraagstukken tegen komen. Niet alleen met betrekking tot een nieuwe pandemie, maar ook met betrekking tot vraagstukken rond de toenemende diversiteit binnen onze samenleving, rond het effect van klimaatverandering op gezondheid, rond migratie van vluchtelingen, en ga zo maar door.

Global Health richt zich op het verbeteren van de gezondheid en streeft daarbij naar een gelijkwaardige verdeling van gezondheidszorg voor alle mensen. Het legt daarbij de nadruk op transnationale problematiek en kent een interdisciplinaire benadering. Daarmee is het niet alleen iets voor de gelijknamige Learning Community, maar voor alle artsen. Veel van de Global Health-aspecten zitten al verwerkt in zowel de bachelor als de master van de geneeskundeopleiding in Groningen. Zo onderscheidt Groningen zich van andere faculteiten door een groot aantal internationale studenten. Dat biedt een unieke mogelijkheid in diversiteit van elkaar te leren. Daarnaast is er in de master de mogelijkheid om een coschap in het buitenland te doen. Zo kan je daar kennis opdoen over aandoeningen die je nog nooit zag, om te zien hoe een ander zorgsysteem in elkaar zit en hoe mensen anders tegen ziekte, gezondheid en het leven aan kunnen kijken.

Ook ik heb destijds een coschap in het buitenland gedaan en het heeft een bepalende invloed gehad op hoe ik ben als arts. Ik deed een coschap van vijf maanden in Maun, Botswana. Ik leerde er écht eens te luisteren naar longen/hart en zag aandoeningen in stadia die in Nederland zeldzaam zijn. Maar ik leerde ook hoe mensen die ik als ziek bestempelde, toch gezond konden zijn. Hoe een zorgsysteem anders kan functioneren en welke factoren daarbij een rol speelden. Als je in je carrière een moment aan kan wijzen waarop je de transitie van student naar dokter maakt, dan was mijn moment in Maun. Het heeft me laten zien dat ziekte onlosmakelijk verbonden is met de maatschappelijke en culturele context.

Corona heeft een ongelooflijke impact gehad op jullie studie en onze maatschappij, maar het is slechts een voorbeeld van de effecten van globalisering. De zorgvragen zullen in de toekomst in toenemende mate samenhangen met onze verbondenheid en onderlinge afhankelijkheid. Goed dus om je daar nu alvast op voor te bereiden.

Hartelijke groet, Marco Versluis, MD, PhD

Gynaecoloog, Universitair Medisch Centrum Groningen Coördinator Tropengeneeskunde Master geneeskunde Course director semester 2.2, G2020 bachelor geneeskunde Staflid learning community Global Health m.a.c.versluis@umcg.nl