Orania voorgrond 1 2018 mail

Maart 2018

30 jaar: Ons skep ’n toekoms vir ons mense!

Erwe in Orania “Karoosig” erwe: R 200,000 tot R 420,000 Ongeveer 316 tot 479m2.

1.4 ha Dorpshoewe aangrensend aan die Oewerpark met waterreg van 1.4 ha R 1,400,000 onderhandelbaar

Luukse tweeslaapkamerhuise in Karoosig. Dubbel geriewe. Sonkrag en dorpselektrisiteit. Ruim e/motorhuis en motorafdak, ens. volledig met plaveisel. R 1,250,000

“Karoosig” Woonstelerwe: R 380,000 Ongeveer 477 tot 567m2. “ A blok“ Woon 2 erwe R 520,000 Ongeveer 500m2.

“IN DIE BOORD” erwe vanaf 1 Erf 200m2: R415 000 onderh.

Oewerpark eiendomme Vakansiehuise in die Oewerpark 2 Tweeslaapkamer-eenhede, 1½ badk, woonarea en kombuis met lugreëling.

Braaiers op stoepe . Meubels en toerusting ingesluit

2 ha dorpshoewe met ruim Semi Dubbelverdieping huis 3 slkamers, 2 badk, ruim leef/ontspannings area.

Voldoende onderdakparkering en stoorkamers. Volledige Son-energie krag installasie met gedeeltelike gas rugsteuning. Volkome onafhanklik van dorpsraadkrag. “ Kikuju kitsgrasperk” kwekery asook lusernverbouiing en kampe vir perde op hoewe.

Prys : R5 000 000

Luukse ruim 4 slaapkamerhuis met 3 badk, studeerkamer, leefareas, d/motorhuis en afdak. Sonwaterverwarmingstelsel goed toegeruste kombuis.Plaveisel en goedbeplande tuin. Siersteenomheining met tralies.

Onbelemmerde uitsig oor dorp, Oranjeriviervallei en Karoo.

R 3,622,500 3 Slaapkamerhuis met d/motor-huis en woonstel op groot erf in groot-dorp.

R1 580 000 onderhandelbaar.

Nywerheidaandeleblokke R 1,640,000.

R 2,114,000.

Interessante 3 vlak vakansiehuis met 3 volledig toegeruste vakansie wooneenhede naby Spa en Restaurant.

R 3,200,000 + BTW

Hoewes in Orania 8 ½ha hoewes met landbouwaterregte. R675 ,000 onderhandelbaar Gevestigde Pekaneut-hoewe met 2 hektaar waterreg. Lewer reeds goeie jaarlikse opbrengs. R 3,000,000

Ruim onderdakperseel met oorhoofse kraan. Tans sweis werkswinkel/ fabriek. Plus fabrieksruimte waarin tans houtwerk-werkswinkel bedryf word. Stoor-ruimtes vir voorraad en gereedskap. Toesighouerswoonstel asook restaurant/kuierplek wat verhuur word. 3 Fase elektriese aansluiting. R 4,300,000.

Kleingeluk: Twee nuutgeboude tweeslaapkamerhuise in Kleingeluk.

Moderne kombuis en badkamer.

Motorafdak R 585,000 elk

Huise in Orania 3 Slaapkamerhuis met dubbel afdak en 2 badk in A-blok met woonstel.

R 990,000 Moderne huis met ruim leefarea, groot kombuis, 3 slkamers, 3 badk en studeerkamer met d/motorafdak plus woonstel op 0.5 ha hoewe met 0.5 waterreg beskikbaar Prys op aanvraag

Kobus van der Merwe 061 511 3059 orania@seeff.com | www.seeff.com

Kleingeluk: 2 Slaapkamerhuis met afdak en 1 ½ badkamer. R 580,000

Luukse nuwe 3 slaapkamerhuis in Robynlaan. Dubbel geriewe. Sonkrag en dorpselektrisiteit. R 1,300,000

Redaksionele Inligting Belangrike Telefoonnommers

Orania Beweging 053 207 0062 Inligtingskantoor 053 207 0004 Orania Dorpskantoor 053 207 0063/4 Orania Groeifonds 053 207 0062 Helpsaamfonds 053 207 0062 CVO-skool Orania 053 207 0177 Volkskool Orania 053 207 0161

Orania Kulturele Vakansiedae 27 Februarie 6 April 31 Mei 14 Augustus 10 Oktober 16 Desember

Majubadag Stigtingsdag Bittereinderdag Taaldag Heldedag Geloftedag

Vliegveld-koördinate

Suid: 29° en 48,619’ / Oos: 24° en 23,755’ Hoogte bo seespieël: 3870 vt. / Rigtings: 02x20 Baan: Lengte: 1200 m Breedte: 30 m Brandstof beskikbaar: skakel Abraham – sel 082 524 9013 Skakel André vooraf – sel 082 464 1786

Gratis Begeleide Toere per afspraak

Reël by 053 207 0004 (Kantoorure)

Verblyf in Orania

Die volgende verblyfplekke bied 10% afslag vir lede van die Orania Beweging.

Ondersteun hulle asseblief:  Aan-die-Oewer (Woonwa- en tentstaanplekke asook chalets) - 053 207 0118  Oranje-Sig (Selfsorg) - 082 480 7657  Orania Oewerhotel (Luuks) - 053 207 0016 Die Orania Rivier Spa bied  Eko Gastehuis (Gastehuis) - 084 404 1904 ook 10% afslag aan  Klipdrift (Gastehuis) – 083 324 5631 lede van die Orania

Beweging.

Ander verblyf in Orania  Die Ou Melkplaas (Gastehuis) - 084 491 1947  Juckers-Hoff Selfsorgakkommodasie (Selfsorg) - 083 600 1780  Boskamp (Chalets) - 083 388 1433  Rivierpark (Woonwa- en tentstaanplekke) - 083 225 8199  Rotsvas (Selfsorg) - 079 523 5808  Huis Isabella (Selfsorg) – 079 283 0016  Olyfpark (Selfsorg) – 082 573 4575  Orania Bed en Ontbyt (Gastehuis) – 081 839 2094  Orania Herberg (Selfsorg) - 084 670 5782  Nie-so-plaas (Selfsorg) - 076 013 6901

Voorblad

Uitvoerende Hoof en Redakteur Jaco Kleynhans Medewerkers Carel Boshoff (iv) Sebastiaan Biehl Joost Strydom Ester le Roux Foto’s Ester le Roux Joost Strydom Posadres Posbus 27, Orania, 8752 Kantoornommer 053 207 0062 Faksnommer 086 693 5385 Sluit aan by die Orania Beweging Tel: 053 207 0062 Vonkpos inligting@orania.co.za Webwerf www.orania.co.za www.oraniablog.co.za VOORGROND word uitgegee deur die Orania Beweging Uitleg en Drukwerk: SwiftPrint, Kimberley.

053 839 2900 Ф = Die Ora is Orania se plaaslike geldeenheid

Orania Beweging is vanjaar dertig jaar oud. Hier is die foto’s van dertig nuwe inwoners van Orania. Elke jaar trek daar meer en meer van ons mense Orania toe. Hier skep ons ’n plek vir ONS mense!.

Erflating: Laat ‘n lewende monument na

Enige iemand wat graag ‘n nalatenskap aan die Orania Beweging of die Helpsaamfonds wil doen, is welkom om Jaco Kleynhans te skakel by 083 3245 631, of stuur ’n e-pos aan jaco@orania.co.za.

4

|

Voorgrond

Sluit aan by die Orania Beweging se groepe op Facebook en Twitter

Boodskap van die Uitvoerende Hoof

’n Volk

en sy grond

Op 19 Junie 2007 het ’n beraad in Orania plaasgevind met die tema: “Die grondvraag: langtermynkeuse vir die Afrikaner.” ’n Sinvolle publikasie onder redakteurskap van Prof. Carel Boshoff het kort na die beraad verskyn met ’n voorwoord en die teks van al sewe toesprake wat op dié dag gelewer is.

6

|

Voorgrond

Prof. Boshoff lei die publikasie in met: “Die grondberaad op 19 Junie 2007 het plaasgevind teen die agtergrond van die grondhervorming, grondeise en swartbemagtiging wat in SuidAfrika plaasvind. Gepaardgaande daarmee het die plaasmoorde wat ’n skrikbewind geword het, steeds toegeneem.”

Op die oog af lyk hierdie inleidende twee sinne soos iets wat gister of vandag oor gebeure vroeg in 2018 geskryf kon word.

Die werklikheid is dat wat nou vir ons nuut lyk, omdat ons dit nou as dreigend ervaar, reeds vir jare met ons is. Reeds vir meer as twee dekades is die grondhervorming, grondeise, swartbemagtiging en plaasmoorde waarvan Prof.

Boshoff in 2007 geskryf het, met ons.

Tydens die beraad van 2007 het een van die sprekers na die uitdagings vir Afrikaners in die Nuwe Suid-Afrika as ’n skroef wat al hoe vaster gedraai word, verwys. Vandag weet ons dat die skroef in 2007 stywer vas was as in 1994, maar dat hy in 2018 nog heelwat stywer vas is as in 2007. Hoe lank kan die skroef stywer gedraai word voordat die Afrikaner soos ’n sagte stukkie

hout meegee en versplinter?

Carel Boshoff (iv), tans president van Orania Beweging en seun van Prof Boshoff, het by die beraad in 2007 die volgende opmerking gemaak: “Sonder grondgebied is daar op die duur geen volk nie.”

Hy gaan voort om die kritiek teen die Orania-plan, soos dat baie Afrikaners dit vir lank as ‘onuitvoerbaar’ beskou het, te bespreek. Maar Orania en die idee van Afrikanerselfbeskikking in die Noordwes-Kaap het nooit ontstaan omdat dit die maklikste plan vir die Afrikaner was nie. Dit het ontstaan omdat dit die beste plan was, gebaseer op dekades se navorsing, wetenskaplike ontledings en ’n besef dat ’n volk sonder ’n eie grondgebied uiteindelik nie meer ’n volk gaan wees nie.

Elke internasionale voorbeeld van volkere wat oorleef en volkere wat nie oorleef het nie of besig is om op te hou bestaan, dui op die belangrikheid van ’n eie grondgebied. ’n Eie grondgebied behels meer as blote grond.

Dit behels mense, instellings en middele wat ekonomiese-, kulturele en ander aktiwiteite op die grond laat blom. ’n Eie grondgebied bied ’n volk die

selfvertroue om te weet dat sy eie voortbestaan nie van ander volkere se goedgesindheid afhanklik is nie.

Met ons organisasie wat vanjaar 30 jaar oud is, vra ons onsself ook af: Nou wat het die afgelope drie dekades gebeur? Is die skroef maar net onverwyld vaster en vaster gedraai? Het Afrikaners dit maar net gelate begin aanvaar? Is die hoop op ’n eie grondgebied nou heeltemal vervaag?

Nee. Wat die afgelope paar jaar gebeur het, is dat Afrikaners eers hul mag moes verloor en deur ’n donker pad van druk, vervreemding en selfs inleidende uitwissing moes stap, voordat selfs net die eerste treë na ’n besef van wat regtig nodig is, afgelê kon word. Hoewel ons die afgelope drie dekades baie verloor het, het ons ook begin om binne kragtige instellings te hergroepeer en onsself as gemeenskap te mobiliseer. Ons het nuwe vaardighede aangeleer, ons plek in die wêreld met groter nugterheid, maar ook met ’n wete van potensiaal, begin inneem en besef dat ’n yl verspreide, voorheen dominante volk sonder ’n bevolkingsentrum, ’n eie grondgebied, ’n eie stad met hoë funksies, finaal gedoem is.

Die Afrikaner is in die moeilikheid, maar daar is ook baie rede vir hoop. Die moeilikheid sal vererger indien ons mense toenemend finaal besluit om ons volk se voortbestaan nie meer hoog aan te slaan nie.

Dan sal ons soos sagte, selfs verrotte hout, versplinter en weg dobber.

Ek glo egter dat die alternatief gaan gebeur.

Orania het nie verniet die afgelope tyd sterk groei begin toon nie. Afrikaners het nie verniet die afgelope tyd met nuwe ywer na wat hier gebeur begin kyk nie. Daar is goeie rede waarom talle Afrikanerorganisasies sterk groei toon en ons vir die eerste keer as volk ons eie oplossings vir onderwys, tersiêre onderrig, veiligheid en selfs hoër kultuurfunksies begin skep.

Orania en ons idee was altyd reg. Ons kan seker kwaad wees vir ons eie mense dat hulle nie al in 1991 of in 1999 of selfs 2007 in groter getalle dit wou besef nie, maar dalk was die pyn van die afgelope jare en die verlies wat ons mense steeds daagliks beleef juis nodig om hulle aan ’n nugtere Orania-poging te laat meewerk.

In daardie toespraak uit 2007 het Carel Boshoff (iv) ook gesê: “Wie het gesê elke geslag neem

verantwoordelikheid vir sy eie tyd? Hierdie is ons tyd. Ons staan soos met waens gepak op die oosgrens, gereed om die onbekende in te trek op soek na die ontwykende vryheid waarvan ons soms nie sal weet hoe dit lyk as ons dit sien nie, maar op die horison van die geskiedenis wink ’n republiek vir ons kinders. Ons staan vandag met die ongelooflikste geestesgoed tot ons beskikking: ervaring, opleiding, tegnologie, skakelvaardighede, politieke vernuf, vindingrykheid, vriendskap, deursettingsvermoë, visie. Ons is soos kinders wat die beste onderwys en opvoeding ontvang het, al het ons nie die plaas geërf nie. Hoe lank sal dit ons onder hou?”

Die Afrikaner het sy eie grondgebied nodig. Die Afrikaner het Orania nodig. Die stad Orania, die volkstaat Orania, die lewenskragtige ekonomiese en kultuursentrum wat ’n volk laat leef en voortbestaan. Daar was in 1991, 1994, 1999 en 2007 geen beter opsie nie. Vandag is dit net duideliker as toe.

ORANIA BETONWERKE

• Randstene

Jannie – 082 573 4575

• Betonmure

Johan – 073 423 4126 jannie@lwo.co.za

• Stapelblokke (Stumbelblocs) • Boustene en maxi’s • Plaveiselstene

5%

Afslagn die

e va aan ledBeweging Orania

Voorgrond

|

7

30 jaar: Ons skep ’n plek vir ons mense

deur Jaco Kleynhans

Die Orania Beweging is vanjaar 30 jaar oud.

Op 3 Maart 1988 het Prof. Carel Boshoff ’n skrywe aan vriende gerig waarin hulle na die stigting van die Afrikanervryheidstigting op Maandag 21 Maart 1988 uitgenooi is.

Tydens die stigtingsvergadering, in die sitkamer van Prof.

Boshoff se huis in Brummeria, Pretoria is ooreengekom dat die organisasie hom gaan toespits op die Afrikanervolk se vryheid op staatkundige, ekonomiese en ander gebiede.

Oor die afgelope byna 30 jaar het eers die Afrikanervryheidstigting en later die Orania Beweging by hierdie primêre doelwit bly staan.

Hoewel geoordeel kan word dat die sukses hiermee stadiger en minder was, as waarvoor gehoop en beplan is, is dit ook waar dat hierdie strewe vandag steeds ons strewe is, dat ons onwrikbaar daarby bly staan en dat ons organisasie sterker as ooit in die verlede is en dus beter as ooit gerat is om ons nader aan ons hoofdoel te bring.

8

|

Voorgrond

Gedurende 2017 het ons noodsaaklike veranderinge by die Orania Beweging gemaak om te verhoed dat die organisasie stagneer en om te verseker dat ons reg is vir die groot uitdagings wat voorlê.

Hoogtepunte uit 2017 was die opgradering van ons hoofkantoor, insluitende die inrig van ’n volledige belsentrum en die aanstel van die eerste twee voltydse personeel in die belsentrum. Voorts het ons baie bevoegde nuwe personeel Kort na die stigting van die Afrikanervryheidstigting in 1988 het Beeld hierdie hoofartikel gepubliseer.

Vandag is die Orania Beweging en die instellings en mense van Orania steeds besig om ons kritici verkeerd te bewys!

bygekry wat ons kennisbasis in die organisasie wesenlik verbreed. Die Orania Beweging het gedurende 2017 die derde grootste Afrikanerorganisasie op Facebook geword en ons neem daagliks ons boodskap van Afrikanerselfbeskikking in die Noordwes-Kaap na byna 100 000 mense op Facebook.

Gedurende 2018 moet die Orania Beweging en elke lid met nuwe ywer ons vryheidstrewe verkondig aan die Afrikaner wat meer as ooit oor die afgelope 30 jaar gereed is om daarna te luister, dit ernstig te oorweeg en betrokke te raak.

Ons is dit aan die stigters van ons organisasie, die groot pioniers van Orania, verskuldig.

Vanjaar sal ’n groot feesjaar vir die organisasie wees.

Verskeie aktiwiteite sal deel van die feesprogram uitmaak en sal sy hoogtepunt bereik met ons Burgervergadering en Burgerraadsitting op 9 en 10 November. Alle lede word nou al na hierdie besonderse naweek uitgenooi. Teken die datum solank aan.

Hiernaas en op bladsy 10 plaas ons die oorspronklike brief van Prof. Carel Boshoff sowel as die eerste uitreiking van die Afrikanervryheidstigting. Iets mooi uit ons argief!

Voorgrond

|

9

10

|

Voorgrond

SELFSORGAKKOMMODASIE OP DIE OEWER VAN DIE ORANJERIVIER

Eko-vriendelike Tenthuis - R250 per persoon per nag

*Ten volle toegeruste kombuis *Buitestort *Kaggel *Braaigeriewe *Visvanggeriewe 1 Dubbelbed 1 Enkelbed 1 Uittrekbank (Dubbelbed) Kontak Felicity Kruger: 083 332 5458 Ilze Kruger: 084 016 1219 of besoek www.raaswatergasteplaas.co.za

Europese politiek en die invloed op die Afrikaner

deur Sebastiaan Biehl

Verkiesings die afgelope maande in Europa bevestig ‘n swaai na regs, wat al ‘n paar jaar gelede begin het. Die onverwagse Brexit-referendum van 2015 word daarby as ‘n mylpaal gesien. Die lang oorheersende liberale universalisme, gedra deur sentrum- en linkse partye en die hoofstroommedia en intellektueles, is sedertdien in sy opmars gestuit, maar is nog steeds die oorheersende ideologie.

Onlangse politieke verwikkelinge In Italië was daar in die begin van Maart ʼn parlementsverkiesing wat deur regse en populistiese partye gewen is. Hierdie partye is, ten spyte van hulle verskille, almal min of meer teen die gevestigde orde, staan skepties teenoor meer inmenging deur die Europese Unie (EU) se instellings en immigrasie vanuit die Derde Wêreld. Hulle wil ook die groeiende misdaad daarmee saam beveg en hulle land en mense eerste stel.

In Oostenryk was daar in Oktober verlede jaar ʼn verkiesing en die oorwinnaars was die konserwatiewe Volksparty (ÖVP) en die regse Vryheidsparty (FPÖ), wat ook saam ‘n koalisie gevorm het en dadelik streng wette teen die instroming van vreemdes gemaak het, tot verdriet van die EU se leiers. Die koalisie met die FPÖ het ook die ongeskrewe reël in die EU, dat regse partye geïsoleer moet word, verbreek.

In Duitsland was daar in September verlede jaar ʼn verkiesing en hier het die Alternative für Deutschland (AfD), vir die eerste keer ‘n party wat duidelik regs geposisioneer is,

12

|

Voorgrond

in die nasionale parlement intog gehou. Vir die goed gevestigde linkse establishment was dit ‘n skok waarvan hulle nou nog nie herstel het nie. Na maandelange onderhandelinge is die koalisie uit Christen-demokrate (CDU) en Sosiaal-demokrate (SPD), gevestigde orde partye par excellence, weer hernu. Die frustrasie met die bestaande politiek, wat nie die mense se bekommernisse in ag neem nie, sal daardeur net toeneem.

In Frankryk was 2017 polities gesproke ‘n interessante jaar, met ‘n parlements- en presidentsverkiesing kort agter mekaar en met twee rondes elk. Sowel die sentrumlinkses asook die sentrum-regses het weens allerhande flaters, maar ook omdat mense moeg was vir die geykte politieke stelsel, hulleself tot klein partye gedegradeer, terwyl die regse Front National (FN) en haar leier Marine le Pen wye steun kon trek. Weens die “wenner vat alles” stelsel in Frankryk is die populêre steun vir die FN nie in politieke mandate omgesit nie en na die neerlaag teen die kitsbeweging En Marche en sy leier Emmanuel Macron het die FN steun en stoom

verloor. Hele nuwe strominge en alliansies vorm egter in die Franse politiek en Mev. Le Pen het op die pas afgelope kongres die FN herloods met ‘n nuwe, meer inklusiewe naam, Rassemblement National (Nasionale Beweging) en die doelwit om uiteindelik deel van ‘n groter, regse beweging te wees. By die streeksverkiesing op die eiland Korsika het die nasionaliste, wat staan vir Korsikaanse outonomie en identiteit, ‘n wegholoorwinning behaal.

In Tsjeggië het ‘n regsgesinde sakeman, Andrej Babis en sy party ANO, wat Euroskepties en anti-immigrasie is, die parlementsverkiesing gewen en die president, Milos Zeeman, wat soortgelyke sentimente deel, is herkies as president. In Pole en Hongarye sit die regse regerings stewig in die saal. Brittanje is tans in onderhandelinge oor Brexit. : In Skandinawië is regse partye soms deel van die regering en het dus invloed. In Nederland was ook verlede jaar ‘n verkiesing waar die Partij voor de Vrijheid sy steun kon vergroot, maar hulle bly in opposisie.

Wat beteken dit?

Wat het dit alles met mekaar in gemeen? Daar is ‘n groeiende afkeur vir ‘n groter en meer gesentraliseerde EU, ‘n vrees vir vervreemding weens massaimmigrasie uit veral arm Derde Wêreldlande met groot Moslembevolkings en die aanvoelbare styging in geweldsmisdaad en terreur. Saam met die vrees vir die vreemde gaan ook dikwels ‘n herwaardering van jou eie kultuur en godsdiens in die aangesig van ‘n vreemde bedreiging en ‘n besef van jou eie etniese identiteit. Die regsgesinde en populistiese partye het dikwels (maar nie noodwendig nie) ook ooreenstemmende behoudende waardes. Die verandering wat te bespeur is, stop egter nie net by verkiesings nie. Regerings wissel gedurig, maar wat meer tel is ‘n geleidelike verandering van die paradigma of die politieke klimaat.

Verkiesingsoorwinnings val nie uit die lug nie, daar moet ook meningsvormers wees wat die pad vir so ‘n oorwinning voorberei. Die opkoms van die internet en sosiale media en daarmee ‘n veelheid van stemme en sienings gee nou ook vir regse menings ‘n platform.

Het hierdie tendens, wat talle Afrikaners met belangstelling dophou, enige uitwerking op ons?

Met die eerste oogopslag nie.

Nasionalistiese of behoudende partye stel in die eerste plek belang in hulle eie lande en volke, juis in onderskeid met linksgesindes, wat dikwels meer gepla is oor probleme duisende kilometers van hulle af as by die huis. Daarom het ook so baie nie-regeringsorganisasies, wat veral in Derde Wêreldlande betrokke is, ‘n linkse en globalistiese agenda.

Nogtans is daar bemoedigende tekens dat die Afrikaners nie meer, soos in die verlede, deur Europeërs óf verguis óf geïgnoreer word nie.

Daar is reeds deur die Orania Beweging en ander Afrikanerorganisasies bande gebou of kontak gemaak met van die partye en daar is ‘n groot mate van begrip vir die Afrikaner se situasie as etniese minderheid.

Linkse en selfs sentrum-partye glo nog steeds die narratief dat blankes in Afrika indringers en onderdrukkers is en dat 1994 ‘n bevryding was wat vir almal voordelig was en dat alles wat verkeerd loop net die gewone probleem van ‘n samelewing in oorgang verteenwoordig.

Diegene wat so dink ontvang hulle inligting via die filter van die hoofstroommedia, wat weier om vir die Afrikaners van Suid-Afrika op te kom en wat byvoorbeeld die gruwelike plaasmoorde hanteer asof dit nie bestaan nie. Regsgesindes is al lankal skepties teenoor die hoofstroommedia, ook weens die behandeling wat hulle ervaar het, en gebruik alternatiewe kanale en neem dus kennis van wat in SuidAfrika gebeur.

Twee soorte solidariteit Daar is twee maniere hoe internasionale steun verkry word: jy kan jou beroep op gemeenskaplikhede en gemeenskaplike belange, of jy kan jouself as die verdrukte (underdog) daarstel en op die manier simpatie en steun kry. Eersgenoemde spreek gewoonlik tot mense wat sterk voel oor hulle identiteit en dus meesal rregsgesind is en laasgenoemde spreek beter tot mense wat ‘n humanistiese uitkyk het en vir wie almal dieselfde is, maar met spesiale

aangetrokkenheid tot die wat eintlik die verste van hulle af is.

Enige verduideliking van die Afrikaners se posisie as onderdrukte en kwesbare minderheid strook nie met die linkse narratief dat die swart massas na langdurige onderdrukking bevry is en nog steeds baie duldsaam is, dat hulle nog steeds arm is en dat blankes net gelyk is, maar nie benadeel word nie. As ‘n mens kyk na inkomstevlakke en eienaarskap is blankes nog steeds in SuidAfrika bevoordeel, volgens die linkse siening. Afrikanerarmoede en geweld teen ons mense word vertolk as betreurenswaardige, maar onvermydelike gevolge van die gruwels van die verlede en ‘n “regstelling” wat moet plaasvind.

Daarteenoor is daar ‘n heel ander uitgangspunt aan die regterkant, naamlik ‘n gevoel van solidariteit en broederskap met mense wat soos jy is. ‘n Nasionalistiese oplewing in Europa word gevoed deur die besef dat die vreemdeling nie so kwesbaar en vreedsaam is soos wat dit dikwels in die linkse verromantisering daargestel word nie. Dit moet eers besef word voor Europeërs enige simpatie met die Afrikaners kan hê.

Sonder die massa-instroming in die laaste jare sou ons ondersteuning net van randfigure kon verwag.

Die gety is nou besig om te draai en alhoewel dit nog vêr van ‘n massa-verskynsel is, bevraagteken al hoe meer Europeërs die amptelike narratief oor Suid-Afrika, soos wat hulle intussen ook, weens eie ondervindings van die teendeel, die amptelike narratiewe bevraagteken dat meer EU, meer vermenging en meer instroming van buite beter vir almal is.

Voorgrond

|

13

Voorgrond: Wat van die grond?

deur Sebastiaan Biehl

Na die onlangse mosie in die parlement oor onteiening sonder vergoeding is die kat behoorlik in die duiwehok. Uit die aard van die saak is die Orania Beweging bekommerd oor die implikasie van die grondwetsverandering oor so ‘n kardinale mensereg soos die reg op eiendom.

Dit is een van die pilare van die Westerse samelewing en ook van enige geordende regstaat. Met ‘n heel ander uitgangspunt, naamlik die Afrika-denke van kollektiewe grondbesit wat deur die leier (in hierdie geval die staat) in trust gehou word en dan volgens behoefte toegeken word, net om weer weggeneem te kan word en wat nooit aan jou behoort nie, is dit seker nie vreemd nie dat ANC, EFF en ander swartnasionalistiese partye so ‘n mosie steun.

Ons weet nog nie presies wat die verandering van artikel 25 van die Suid-Afrikaanse Grondwet, wat onteiening sonder vergoeding moontlik maak, in praktyk sal behels nie. Dit kan strek van

14

|

Voorgrond

die ergste scenario, naamlik ‘n kommunistiese staat wat alle eiendom besit (en wat die EFF se voorkeur is) en ‘n grootskaalse, Zimbabwe-styl verdrywing van boere van hulle plase, en die beste scenario, naamlik dat net enkele onbenutte plase, byvoorbeeld van buitelandse spekulante, onteien gaan word. Ook in die beste scenario is ons as Afrikaners egter weereens slegter af, want selfs al word die veranderde klousule net baie selektief toegepas, sal dit soos ‘n swaard bo almal se koppe hang en gaan dit die reeds sukkelende ekonomie verder verswak. Ook van betekenis in die mosie is die verwysing na “die wit kolonialistiese setlaarminderheid wat die grond van die

regmatige eienaars gesteel het”, wat vir elke wit Suid-Afrikaner die stempel van “indringer wat tans nog geduld word” opdruk.

Al vind dalk geen radikale onteiening soos in Zimbabwe plaas nie, sê die mosie en die grondwetverandering implisiet dat dit legitiem is om witmense van hulle grond te verdryf, want hulle het dit “gesteel”. Selfs Jacob Zuma het ten minste kort nadat hy president geword het die inheemsheid van die Afrikaner beklemtoon, maar nou word ons kort na die bewindsaanvaarding van ʼn nuwe president as “koloniale setlaars” gebrandmerk.

Die vraag op ons ondersteuners se lippe is natuurlik hoe dit Orania raak. Ons het nog geen

klinkklare antwoorde nie, want niemand weet nog wat die beoogde grondwetverandering sal behels nie. As alle grond aan die staat behoort, sal dit Orania ook raak, maar dit sou dan ook beteken dat alle tradisionele stamgrond in die voormalige tuislande aan die staat behoort en dit is onwaarskynlik dat die regering hulle kop in so ‘n byenes wil indruk en konfrontasie met tradisionele Zoeloes, Tswanas en Xhosas wil ontketen. Dit sou ook die swart middelklas en hulle grondbesit in die stede raak. Nie eens Zimbabwe het so ‘n stelsel nie, trouens dit is net diep kommunistiese lande soos Noord-Korea en Kuba wat so werk (en selfs Kuba heroorweeg dit) en Suid-Afrika is ten spyte van alle beperkings steeds ‘n mark-ekonomie waarby veral die swart middelklas baat.

Wat meer waarskynlik lyk is dat die regering ‘n vrypas soek om groot plase in blanke besit te onteien om te wys dat hulle iets doen om die “ongelykhede van die verlede reg te stel”. Uit talle uitsprake van ANC- en EFF- politici kan ‘n mens aflei dat dit veral oor “onbenutte of onderbenutte grond” gaan. Dit sal tipies grond wees wat aan groot grondeienaars behoort, wat nie eers op die grond woon nie en dit as belegging gekoop het. Dit is nog steeds ‘n slegte scenario en sal waarskynlik ook nie daar stop nie. As die teiken egter groot, vrugbare grond in veral die noorde van die land is, waar die bevolking saamgedrom is, is ‘n plek soos Orania, met sy

klein stukke intensief benutte landbougrond, en groter stukke skaapgrond, en mense wat op of naby hulle grond woon en geen swart volke in die nabyheid nie, redelik veilig van onteiening.

Wat onteiening in die geval van Orania verder bemoeilik is die dikwels kollektiewe aard van die eienaarskap deur ‘n koöperasie, maatskappy of trust.

Prof. Carel Boshoff, wat die swart kultuur baie goed verstaan het, het al lank terug voorsien wat nou gebeur en daarom betyds ‘n alternatief geskep. Hy het diep oor grond gedink en sy en

“Die Grondvraag is die Grondvraag” ander se gedagtes vervat in die boekie “Die Grondvraag is die Grondvraag”. Hy het ook dikwels die aanhaling gebruik: “Wie se sweet op die grond drup, die se grond is dit” en daarmee ook die volkseie arbeidsbeginsel veral op landbougrond beklemtoon.

Anders as in die res van die land is hier geen swart werkers nie wat kan eis dat hulle ‘n deel van die grond moet besit wat hulle al vir jare bewoon en bewerk. Alhoewel net ‘n minderheid mense, swart en wit, self op hulle eie stuk grond wil boer, is die sentiment daar rondom by beide sterk.

Geen argument van ekonomie van skaal en voedselsekerheid kan dit wegneem nie.

Alhoewel niks ondenkbaar

is in Afrika nie, is dit baie meer waarskynlik dat na die grondwetverandering (of al voor dit) vrugbare grond van blanke eienaars, veral as hulle meer as een plaas besit, gevat gaan word as klein stukkies grond in Orania waar ‘n gemeenskap op bly en wat net deur middel van duur besproeiingstegnologie bruikbaar is. Die sterk individualisering van die blanke boere en hulle vertroue in die mark en in hulle kapitaal maak hulle nou ook baie meer kwesbaar as ‘n gemeenskap soos Orania wat bereid was en is om minder geld te maak met volkseie arbeid, maar wat daardeur ʼn groot bate vir homself geskep het, naamlik effektiewe beheer. Natuurlik kan ons nie rustig slaap nie, want onteiening van grond gaan almal benadeel en die land net verder laat verval, met meer konflik en geweld, ‘n verder verswakkende ekonomie en verswakkende rasseverhoudinge. Dit is ook ons mede-volksgenote wat hulle grond verloor en van wie ons onsself nie kan losmaak nie.

Ons bepleit nog altyd konsentrasie in ‘n yl bevolkte gebied sodat ons so vêr as moontlik vir ons self kan sorg en dit wat ons s’n is ook kan verdedig as dit moet. Orania sal aan die gronddebat moet deelneem en probeer beding vir ʼn spesiale skikking vir ons. Immers is Orania uniek en sy uniekheid het ook in 2000 gemaak dat ons as eie plaaslike owerheid kon voortbestaan en nie by ʼn munisipaliteit ingedeel is nie.

Voorgrond

|

15

Om teleurstelling te voorkom, bespreek vroegtydig!

Orania Oewerhotel: 053 207 0016 Orania Rivier Spa: 071 673 9705 Oewerrestaurant: 053 207 0243 Oewerchalets: 053 207 0118 Faks: 086 625 2221, navrae@oewerpark.co.za

Aan-die-Oewer

ORANIA Die vakansieoord met verblyf en aktiwiteite vir elke smaak www.aan-die-oewer.com

Gannabosontwikkeling skep hoop en momentum

ʼn Rit deur Orania sal enige besoeker se aandag dadelik vestig op die ongelooflike groei wat tans in ons dorp plaasvind.

Regdeur die dorp word ʼn mens begroet met vragmotors wat stene aflaai, staalstrukture wat omhoogskiet en dakbalke wat vasgemaak word.

18

|

Voorgrond

Daar is ʼn ongelooflike positiewe energie wat met hierdie groei saamgaan, omdat die verwesenliking van ons droom fisies voor ons oë opgaan. Daar is egter te midde van al hierdie groei, steeds nog nie genoeg blyplek vir al die potensiële nuwe inwoners nie! Orania ervaar ʼn groot verblyfstekort, die dorp is eenvoudig meer gewild as die totale bouspoed van al die bouspanne!

Omdat Afrikanerarbeid vir Orania van so groot belang is, is dit dus baie belangrik dat ons baie spesifiek vir die manne en vroue sorg wat deur hulle tegniese vaardighede en bloedsweet elke dag in die vuurwarm Karooson die letterlike bou van ons droom behartig. Dit gebeur ook gereeld dat Afrikaners wat deur die lewe platgeslaan is ʼn laaste uitweg op

deur Joost Strydom

Orania kom soek. Orania kan hierop antwoord met genoeg werk in verskeie sektore, maar blyplek bly steeds ʼn uitdaging.

Die Gannabosontwikkeling is die antwoord op ʼn hele paar van hierdie uitdagings. Dit bied ʼn netjiese, volhoubare en grootskaalse oplossing met volhoubare verblyfsmoontlikhede aan die werksmag. Lewensvatbare verblyf vir laerinkomstegroepe is een van die maniere om mense te bemagtig en op te hef. Hierdie projek het sy oorsprong vanuit die Solidariteit Beweging gevind en intussen het verskeie beleggers en ook die Orania Groeifonds hierop ingekoop. Orania Bestuursdienste het goedgunstiglik die grond vir hierdie projek gratis beskikbaar gestel. Die ontwikkeling sal teen die afhandeling van sy finale fase ʼn totaal van 131 woonstelle vir

woonstelle word so vinnig vol as wat ons kan bou. Ons werk so vinnig as moontlik. Ons wil nie vir mense sê hier is nie plek nie!”

Die projek het middel Desember 2017 ʼn rekord gebreek by WILCO, ʼn plaaslike maatskappy wat ook beton lewer, met die grootste bestelling ooit! Hierdie betonvrag het die laaste van fase twee se vloere gevul. bewoning beskikbaar hê, wat een-, twee- en drieslaapkamer eenhede insluit. Dit maak dit een van die grootste konstruksieprojekte wat nog ooit in Orania aangepak is.

bydrae af te betaal. Wanneer mense hulle menswaardigheid terugkry, is hulle bereid om hart en siel in ʼn projek te stort, en dit word ook van hulle verwag op die bouperseel wanneer hulle 06h00-18h00, ses dae ʼn week, hulle beste gee. Die werkers kan egter daarmee spog dat hulle van die bes besoldigde konstruksiepersoneel in die omgewing is.

Die middelvloer van die eerste fase is in 2017 per hyskraan gelê om man-ure te spaar en so doeltreffend moontlik te werk.

Fase twee het nou reeds reuse vordering gemaak, wat beteken hierdie middelvloer sal ook binnekort per hyskraan gelê word. Andre van der Merwe, projekbestuurder, maak dit Wat merkwaardig is van hierdie 3537m2 projek is die feit dat baie duidelik dat hy van die begin af van die huidige inwoners self aan mense gesoek het wat bereid is hulle kamers gemessel, gepleister om hulle kant te bring. “Daarom is ons nie skaam om finansieel en geverf het. Gannabos skep vir hulle te sorg nie,” verduidelik op ʼn baie direkte manier hoop hy. “Ek het vinnig die personeel deurdat werkers weet hulle werk gekry wat vir die regte redes hier aan beter verblyfsmoontlikhede, is. Ek self het 25 jaar se ervaring ook vir hulleself, en ʼn blinker in die vakbondwese en veg al toekoms. Sommige van jare vir werkers se regte en goeie hierdie personeel het haglike behandeling. Nou kry ek die omstandighede oorwin en is geleentheid om dit direk toe te pas nou trotse inwoners. Onder die deur vir my mense te sorg.” vaandel van Solidariteit Helpende Hand het die Gannabos Helpende Andre is reeds van 1993 af betrokke by Solidariteit in ʼn Handfonds ontstaan, wat dit verskeidenheid van sektore en het moontlik maak vir die inwoners self ook baie tegniese ervaring. om beddens, yskaste en ander meubels onmiddellik te ontvang “Elke dag daag hier mense op, wat op soek is na blyplek. Die en dit deur ʼn maandelikse

“Hierdie is ʼn reuse projek in Orania terme”, verduidelik Andre.

“Ek ag myself baie bevoorreg om deel te kan wees hiervan.”

Gannabos is ʼn projek wat as getuienis dien van Afrikaners wat wel kan saamwerk.

Regdeur van interinstelling- en privaatbeleggersamewerking, tot by die messelaar. Al die beplanning, voorbereiding, vergadering en uiteindelik uitvoering is ʼn testament van wat Afrikaners kan uitrig. Ten spyte van uitdagings op verskeie vlakke, ten spyte van die moordende Karooson, ten spyte van arbeiden skaaluitdagings word hier ʼn reuse sukses gemaak.

Dankie aan dié wat skouer aan die wiel sit, en die voertuig van selfbeskikking, van die fondament af boontoe, bou.

Voorgrond

|

19

deur Ester le Roux

Orastad Bouers en Ontwikkelaars wikkel en bou

Mnr. Danny Dames is beskeie om oor sy onderneming te praat maar die tevredenheid wat uit sy glimlag straal, verklap alles. Hy is net meer as ‘n jaar op Orania en dit gaan besonder goed met sy ontwikkeling. Sy bouspan is tans besig met die vierde van sewe meenthuise en die eerste vier is almal nog voor dat hulle klaar gebou is verkoop!

Danny Dames

20

|

Voorgrond

‘n Bietjie meer as sewe maande gelede het hy met die projek begin, teen ‘n hele paar doemprofete se raad in. Tog het hy genoeg vertroue in homself en in Orania se inwoners en ondersteuners gehad, dat hy sy visie daadwerklik aangepak het.

Hy is vandag dankbaar dat sy onderneming goed op dreef is, ook af te lei uit die groot belangstelling wat hy gekry het met die opedag op die perseel, die belangstelling op sy Facebookblad - Orastad Bouers en Ontwikkelaars - en reaksie op ‘n plasing oor sy onderneming op die Orania Beweging se Facebookblad, ‘n tyd gelede.

Hy vertel dat hy sowat vier jaar gelede Orania se groei en ontwikkeling begin volg het, besoeke afgelê het en die nood aan verblyf gesien het.

Aanvanklik wou hy konsentreer op die gewone salaristrekker se behuisingsbehoefte, maar daar was reeds ‘n paar projekte aan die gang om aan hierdie mark te voldoen. Toe besluit hy op ‘n nismark waardeur ‘n sterk middelklas gevestig kan word – voornemende Oraniërs wat deur ‘n goeie belegging ‘n besigheid wil kom vestig en werk skep. Sy doel was om aan diesulkes dieselfde woongerief te kan bied as waar hul tans woon. Sy meenthuisprojek is gevolglik op die moderne “turnkey”-konsep geskoei en die tuinuitleg word deur ‘n plaaslike kundige gedoen – ‘n professionele

persoon, ook op die gebied van die permakultuurkweking.

Sy grootste bekommernis aan die begin was dat hy nie ‘n groot genoeg bouspan op die been sou kon kry nie – veral omdat daar twee groot ander bouprojekte aan die gang was. “Hy het baie geleer”, sê hy, “en is vandag trots op ‘n baie goeie Orastad-bouspan”. Hy het al die nodige wetlike beskerming in plek vir bouers en handlangers op sy perseel en fokus daarop om ‘n veilige omgewing vir sy span te skep, asook billike vergoeding aan elkeen te bied. Sy eie onderneming se reputasie, sowel as die van Orania self, is vir hom belangrik.

Vandag is hy baie dankbaar dat Orastad Bouers en Ontwikkelaars bekend is vir kwaliteitwerk, sodat hy kan kies watter projekte hy

volgende wil aanpak. Hy is tans besig om sy werksmag uit te brei, ook kwaliteitsgewys, om eersdaags te begin met die oprigting van ‘n moderne kantoorkompleks.

Vir hom is dit egter belangrik om by die gemeenskap betrokke te wees en hy is by verskillende liefdadigheidsprojekte op die dorp betrokke. Daarom het hy ook nie die gewone salaristrekker op Orania vergeet nie en kyk tans na ‘n projek om bekostigbare behuising vir diesulkes op te rig.

“Dit gaan kwaliteitbehuising wees, argitektonies mooi en vinnig om op te rig”, vertel hy geesdriftig. Dit sal wissel van eenmanwooneenhede tot drieslaapkamerhuise.

Danny kan geskakel word by 086 600 4884 of orastadontwikkelaars@gmail.com.

Stokkiesdraaipark.

Skakel ons gerus vir enige navrae by: 071 640 6163

Skryfbehoeftes Kuns produkte vir die kreatiewe mense Bekostigbare geestelike boeke & dvd`s Baie geskenkies om van te kies en te keur.

Voorgrond

[Vir oud en jonk]

Vir alle benodighede van

|

21

Nuusbrokkies

deur Ester le Roux

Oprigterslid van AVSTIG vier sewentigste huweliksherdenking.

Dr. Chris Jooste en sy vrou, Marianne, het onlangs hul sewentigste huweliksherdenking gevier met ‘n familiebyeenkoms waar daar lekker saamgekuier is. Hulle is op 24 Januarie 1948 getroud en is geseën met 7 kinders, 21 kleinkinders en 6 agterkeinkinders.

Jooste is ‘n gewaardeerde oprigterslid van die Afrikanervryheidstigting, wat vandag as die Orania Beweging bekend staan. Hy het onder andere die grondwet geskryf. Hul herdenking val ook saam met die dertigjarige herdenking van die Orania Beweging, vanjaar.

Dit is ‘n groot voorreg vir die Orania Beweging dat hy steeds ‘n lid is. Dit is aan vêrsiende leiers soos hy dat Orania vandag stewig gevestig is en ons die groeiende druk van nuwe inwoners kan hanteer. Ons hartlike gelukwense met hul huweliksherdenking en ons wens hulle die Here se seën toe.

Orania Beweging Jeugtoer Die Orania Beweging beywer homself om jongmense op vele terreine te bemagtig, onder andere betreffende

22

|

Voorgrond

Afrikanerkultuur- en geskiedenis.

Tydens die afgelope Jeugtoer wat onderneem is, is besoek gebring aan die Vrouemonument, Oorlogsmuseum, die FAK, Voortrekkermonument en Willem Prinsloo Landboumuseum, onder andere. Besoekende Oraniërs is in De Goede Hoop gehuisves,

AfriForum se privaatkoshuis vir studente in Pretoria. Dr. Pieter Mulder was die uitgelese gids tydens die toer deur die Voortrekkermonument. Oraniërs is dankbaar teenoor gashere soos Afriforum, wat hul soos konings onthaal en trakteer het!

Geloftefees op Orania Dit is tradisie op Orania om jaarliks, op 16 Desember, hierdie belangrike gebeurtenis uit ons geskiedenis te herdenk.

Hierdie jaar het ongeveer 600 feesgangers, van regoor die land, hul tuisgemaak op kampstoele en onder koel skaduweebome langs die Oranjerivier, geluister na dr.

Stephan Hoffman se diens en die feesrede van dr. Pieter Mulder.

Kleurvolle tradisionele drag het luister aan die geleentheid verleen.

Na die tyd is gemmerbier en koek so tussendeur die lekker gesels geniet en heelwat feesgangers het sommer die middag daar rondom braaivleisvure verwyl.

Jeugsorgsentrum Reusewerk is die afgelope tyd gedoen deur vrywilligers wat werk aan die projek Orakind - ‘n projek wat ‘n volwaardige Jeugsorgsentrum vir Orania ten doel het. Mnr Danny Dames van Orastad Ontwikkelaars en Bouers het die projek geïnisieer en sy span was die vrywillige helpers.

Orania is trots op hulle!

Besoekende jongmense uit die buiteland

Orania het die afgelope tyd besoek gehad van twee buitelandse jongmanne, Daniël het by die Universiteit van die Vrystaat van Orania gehoor en is sedertdien ‘n gereelde besoeker. Tomislav het Orania op die internet raakgesien en besluit om ondersoek in te stel.

Beide is aangetrokke tot Orania

Nuusbrokkies

geskryf wat deel van Orania se skryfskat is en sekerlik nog baie aandag sal geniet. Onder andere het sy die toneelopvoering “Selfwerksaamheid se voet!” geskryf, wat op ‘n komiese wyse Oraniërs se ingesteldheid rondom hierdie onderwerp belig. Self was sy ‘n uitstekende toneelspeler wat in talle opvoerings gespeel het.

Haar huis was die vergaderplek van die Leeskring van Orania, waar kosbare tye rondom Afrikaanse skryfkuns verwyl is en haar rolmodel was MER wie se boeke tot die dag van haar dood voor haar bed gelê het.

as ʼn model vir kulturele bewaring met konserwatiewe waardes en ʼn vrye ekonomie.

Tussen gesprekke met inwoners, aktiwiteite op die Oranjerivier, sokkie en braai, het hul Orania en sy inwoners goed leer ken. Albei het hul besoek so geniet dat hulle alreeds hul plek bespreek het vir Desember 2018. Hulle doen ook moeite om die Afrikaner se saak in die buiteland te stel. Tomislav het ʼn artikel in die Kroatiese media oor sy besoek publiseer.

Dit is in sy moedertaal geskryf maar Google Translate maak dit leesbaar vir ons almal.

Geliefde pionier te ruste gelê.

Mej Madeleine Winterbach (8 Desember 1931 - 6 Nov 2017) is op 9 November 2017 op ‘n amptelike wyse in Orania te ruste gelê. Voorheen was net prof Carel en mev Anna Boshoff ook op hierdie wyse te ruste gelê - ‘n seremonie wat onder andere insluit dat die vlag van Orania oor die kis gedrapeer word.

Sy is gebore op Paulpietersburg en het ‘n ouer suster en jonger broer gehad. In 1993 het sy haar op Orania kom vestig saam met haar bejaarde moeder, wie sy versorg het tot haar dood. Haar skoolloopbaan het sy voltooi aan die Hoër Meisieskool Oranje in Bloemfontein, waarna sy haar graad in Maatskaplike studies aan die Universiteit van die Vrystaat verwerf het en ook nagraads studeer het aan die Universiteit van Pretoria. Sy het haar loopbaan begin op Harrismith en met haar aftrede was sy Hoof van Maatskaplike- en Welsynsdienste van die Natal se Provinsiale Raad.

As pionier het sy op ‘n dinamiese maar nederige wyse ‘n onskatbare bydrae gelewer tot die ontwikkeling van

Orania. Sy was op vele terreine betrokke maar sal veral onthou word vir haar reuse bydrae as maatskaplike werkster tot die inisiëring en uitbou van die Orania Maatskaplike Raad (OMR). Sy het ook vir baie jare op die Uitvoerende Raad van die Orania Beweging en Dorpsraad gedien, waar sy op laasgenoemde ook die eerste vroulike raadslid was. Sy was ook nou betrokke

by Volkskool Orania en het kort voor haar dood haar beeldjie van die Meisieskool Oranje, die Voortrekkernooientjie, aan die skool geskenk.

Sy het ‘n fyn oog vir kunswaardering gehad en was ‘n bogemiddeld belese vrou met ‘n groot liefde vir die skryf- en digkuns. Haar voorlesings en programme op Radio Orania was van hoogstaande gehalte.

Onder haar skrywersfamilie tel die bekende Ingrid Winterbach en haar broer, Dirk, wat in 2010, op 76-jarige ouderdom gedebuteer het met sy roman, Die Begunstigde. Syself het vele pensketse en opvoerings

Sy was ‘n vrolike mens vol lewensvreugde en lief om met haar rooiwyntjie in die hand op die volkstaat ‘n glasie te klink.

Haar lojaliteit tot Orania en die saak van die Volkstaat was merkwaardig, soos die aanhaling agter op haar begrafnisbrief ook lui: “ek deel en bou daadwerklik aan die visie van ‘n Afrikanertuiste en ‘n onafhanklike Volkstaat”. Sy was ook deur OMR postuum vereer vir haar bydrae tot maatskaplike werk in Orania.

Sy het ‘n dagboek gehou van haar lewe op Orania, wat in die argief opgeneem sal word as deel van Orania se geskiedenis. Haar barmhartigheidswerk wat sy sonder ophef gedoen het, het vele mense se harte geraak en strek haar nagedagtenis tot eer. Sy sal voortleef in die geskiedenis van Orania as ‘n ware volkspionier.

Voorgrond

|

23

Orania onderwys2018

deur Joost Strydom

Op ses-en-twintig jaar is Orania al deeglik uit sy skoolskoene uit, en volwasse genoeg om deeglik vir die volgende geslag te begin sorg. Dit is egter nie ‘Orania’ wat as een of ander grootstaat aangedrewe alwetende entiteit self vir dinge soos onderwys sorg nie, maar eerder die instellings binne Orania.

Opleiding- en opvoedingsinstansies is nie net besig om drasties te groei en uit te brei nie, maar ook om te vermenigvuldig met nuwe potensiaal wat ontsluit word.

Soos baie van ons getroue ondersteuners sal weet het Orania twee skole, wat beide van graad 0-12 bedien. Daar is egter ook verskeie ander instellings wat beide akademiese en tegniese opleiding bied, ook op tersiêre vlak. Ons opvoedingsinstellings is besig om meer as net uitstekende plaaslike diens te lewer, hulle is besig om hulself op streek- en selfs ook nasionale vlak, besonder relevant te maak.

Volkskool Orania

Verskillende aanslagte deur die verskeie instellings veroorsaak dat Orania relevant begin raak op ʼn baie breë verskeidenheid

24

|

Voorgrond

van gebiede. Volkskool Orania fokus baie sterk op hulle afstandleerprogram, wat skoliere van regoor die land in staat stel om in te skakel by ʼn geakkrediteerde instelling wat hulle diens met leerkragte, interne assessering, studiehulp en as geakkrediteerde eksamensentrum kan optree. Volkskool wil in 2018 hierdie program selfs meer uitbrei, en loods ook ʼn baie praktiese stel pakkette vir skoliere in die wetenskappe. ʼn Spesiale eksperimentpakket sal voortaan vir skoliere gestuur word, sodat hulle elke voorgeskrewe eksperiment self tuis kan aanpak. Hierdie posgrootte pakkette skakel die nodigheid vir ver ry uit, omdat ʼn leerkrag die studente deur internettegnologie van ʼn afstand af kan bystaan.

Op meer plaaslike vlak brei die skool ook hulle interne kapasiteit uit, om sodoende by te hou met hulle Orania-basis se groei. Hierdie ontwikkeling sluit ʼn nuwe gebou vir die kleuterskool in, asook nuwe klaskamers vir die graad 10-12 en die graad 4 klasse.

Volkskool se inslag tot onderwys is veral een van onmiddellike terugvoer, ʼn reaksie-gebaseerde stelsel leer skoliere dadelik die korrekte inligting wat verseker dat hulle nie die verkeerde goed onthou nie.

Skoliere wat eers weke na ʼn toets terugvoer kry, stel dikwels nie eers meer belang in wat die korrekte antwoord vir daardie deel van die kurrikulum is nie. Volkskool se stelsel word toenemend meer en meer interaktief aangepas, wat beteken dat kinders in ʼn multi-media gebaseerde omgewing, visueel, ouditief, en teksgebaseer inligting kan ontvang en leer, deur die kliek van verskillende skakels. Volkskool se remediërende onderwyskapasiteit brei ook drasties uit met mev July Smit wat onlangs ʼn sertifikaat vir opleiding in amanuensis ontvang het.

Hierdie kwalifikasie stel haar in staat om skoliere wat leerprobleme soos disleksie, verstandelike- of fisiese gestremdheid ervaar, by te staan met byvoorbeeld die fisiese skryfwerk wat tydens ʼn eksamen moet

plaasvind. Dit help verskeie leerders wat ʼn enkele uitdaging het, om die groter uitdaging te oorkom en ʼn skoolloopbaan suksesvol te voltooi.

Volkskool het tans vier afstandsentrums oor die land. Die sentrums is geleë in Rietbron, Diamandvlei, Kuruman en Olifantshoek. Dit is voorwaar ʼn baie besondere prestasie om ʼn spesialisvaardigheid, soos onderwys, as uitvoerproduk te verkoop. Sodoende vermy skoliere ook ongewenste omstandighede wat in sommige skole in Suid-Afrika hooggety vier.

Orania CVO-Skool

Orania CVO is ook besig om homself deeglik te posisioneer as ʼn streekskool. Orania CVO het homself daadwerklik gevestig in die afgelope klompie jaar en betree vanjaar sy 26ste lewensjaar.

Die groei wat Orania CVO oor die afgelope jaar ervaar het, is besonder indrukwekkend. Die skool het vanjaar die hoogste aantal skoliere ooit ingeskryf: 240 ingeskrewe skoliere met 31 personeellede. Die volhoubare wyse waarop hierdie skool onderwys en werksgeleenthede verskaf vestig ʼn stewige fondament van sukses.

Die groot vordering wat verlede jaar hierdie skool na ʼn volgende rat laat oorskakel het, is egter die Bo-Karoo kampus. Hierdie kampus dien as oorkoepelende akademiese arena, die plek waar ʼn verskeidenheid van verskillende opleiding saamgevoeg word tot een.

Orania CVO-skool het in samewerking met Bo-Karoo Opleiding ʼn tegniese sentrum tot standgebring wat, soos meeste van ons lesers weet, messelaars-, elektriese-, en loodgieterskwalifikasies bied. Hier is ook ʼn ouditorium wat volgens plan van 2019 af as ʼn satellietkampus vir Akademia sal dien en dus tersiêre opleiding op graadvlak sal aanbied. ʼn Verskeidenheid van kortkursusse word ook van hierdie jaar af in hierdie sentrum aangebied. Die

beplande prospektus vir 2018 se kursusse strek van kursusse in beroepsveiligheid, noodhulp en leierskapsontwikkeling, tot tegniese opleiding in die interpretasie van bouplanne, landbou masjinerie en sweiswerk. Ook die meer kantoorgerigte kursusse soos Microsoft-programme, kantooradministrasie en digitale projekbestuur sorg alreeds vir baie opgewondenheid. Hou gerus ons kommunikasie dop vir ʼn opdatering wanneer die prospektus gefinaliseer is! ʼn Ander omvangryke projek op hierdie terrein wat tans gefinaliseer word om op die eerste Maart sy deure te open, is die Huppelkind Dagsorgsentrum.

Hierdie sentrum het tot so ‘n mate uit sy nate gebars in die vorige gebou, dat ʼn hele nuwe gebou opgerig moes word! Die koste van hierdie projek beloop sowat R3miljoen en is opsigself ʼn groot nuwe uitbreiding, maar ver van die enigste nuwe bouwerk op die Bo-Karoo kampus. Dit is groot nuus dat beide die Orania CVO graad nul- en graad eenklasse soveel nuwe skoliere het dat twee nuwe klaskamers gebou moes word om die al die nuwe leerlinge te akkommodeer! Die res van die junior-primêr klasse en fasiliteite is ook totaal oorgedoen met nuwe verfwerk, terreinopgraderings en speelfasiliteite.

Die skoolhoof, Johan de Klerk, vertel dat die skool self van 2018 af meer vakkeuses het en seniorskoliere ʼn keuse kan bied tussen ʼn suiwer akademiese, besigheidgeoriënteerde of meer tegniese ‘baan’. Dit beteken dat skoliere reeds op skool vakke kan neem wat hulle in ʼn gespesialiseerde rigting kan versterk en sodoende hulle naskoolse opleiding vergemaklik.

Die nuutaangestelde kampusrektor, Stephan Hoffman, sluit hierby aan: “Ons doel is om, met Orania se groot geboortesyfer in ag, van voorskools af kinders te kan akkommodeer. Vandat ʼn kind op enkele maande by Huppelkind inskryf, totdat ʼn volwassene met ʼn naskoolse kwalifikasie hier wegstap, moet ons hulle ten volle kan akkommodeer, en dit alles net hier in Orania!”

Orania-instellings is besig om blitsvinnig opleidingen opvoedingsgeleenthede se reuse potensiaal op te tel en daarmee reuse suksesstories te skryf.

Die toekoms van opleiding is blink en dit lê op ons voorstoep!

Voorgrond

|

25

Vyfompilare welvaart op te bou in onsekere tye

deur Prima Batebestuur

Die politieke- en ekonomiese omgewing in Suid-Afrika is vloeibaar en verrassings is ‘n algemene verskynsel. Dit is uiters belangrik dat ons denke oor welvaart aanpas by die veranderende omgewing. Gegewe die onsekerhede in Suid-Afrika, is buigsaamheid en diversifikasie tussen bateklasse krities. Vermy onbuigsame beleggingsprodukte soos termynbeleggings en lyfrenteprodukte. Binne 5 jaar kan belangrike ekonomiese veranderlikes soos inflasie die hoogte inskiet, terwyl jou opbrengs dieselfde bly.

Om welvaart op te bou en te beskerm te midde van die onsekerhede, is daar volgens Prima vyf pilare om op te bou: 1. Eiendom - vaste eiendom is vir baie mense ‘n gunsteling bate en het histories goed presteer. Ons almal het immers ‘n woning nodig. Wat verdere eiendomsbeleggings betref moet ons die risiko’s vir vaste eiendomsbeleggings besef. Vaste eiendom is nie buigsaam nie.

Die spoed en waarde waarteen ‘n eiendom verkoop word kan drasties deur eksterne faktore soos misdaad in die omgewing en rentekoersbewegings beïnvloed word.

• Kommersiële- en residensiële eiendom: Huurkontrakte bevat gewoonlik ’n vaste eskalasie klousule wat nadelig kan wees as inflasie handuit ruk. As huurinkomste jaarliks met 7% verhoog en inflasie styg na 20%, gaan die koopkrag van die huurinkomste met 13% per jaar verlaag.

26

|

Voorgrond

• Landbougrond: Beslaglegging van landbougrond sonder markverwante betaling deur die staat is nie meer ’n verregaande gedagte nie. Dit is ‘n risiko wat nie buite rekening gelaat moet word nie.

2. Pensioen – die meeste mense dra by tot ‘n werkgewerspensioenfonds of -voorsorgfonds of maak bydraes tot aftree-annuïteite.

Hierdie beleggings hou groot belastingvoordele in. Bydraes tot pensioenfondsprodukte is aftrekbaar vir belasting (onderhewig aan sekere beperkings) en geen belasting word op die beleggingsgroei gehef nie. Pensioenfondsprodukte word deur die Pensioenfondswet gereguleer. Wysigings aan hierdie wet deur die staat kan ‘n negatiewe invloed uitoefen op die toekomstige opbrengs. Toegang tot die fondse word beperk tot ‘n bepaalde aftree-ouderdom en met aftrede kan jy nie meer as ‘n derde onttrek nie. Die Pensioenfondswet plaas ook sekere beperkings op bate-allokasie bv. ‘n maksimum van 25% mag in oorsese bates belê word. Pensioenfondsprodukte is dus nie heeltemal buigsaam nie en die likiditeit is beperk.

3. Binnelandse diskresionêre beleggings - hierdie tipe beleggings kan in produkte soos effektetrustfondse, belastingvrye beleggingsrekeninge of direkte beleggingsrekeninge gehou word. Hierdie produkte is buigsaam omdat die belegger toegang het tot die kapitaal en daar geen beperkings op bate-allokasie is nie. Dit moet hoofsaaklik as langtermyn beleggings dien, maar kan ook weens die likiditeit dien as ‘n gebeurlikheidsfonds.

4. Globale diskresionêre beleggings - die hoofdoel van globale beleggings is om ons te verskans teen die risiko’s wat Suid-Afrika inhou. Daar is twee tipes globale beleggings: • Rand gedenomineerde beleggings waar die geld in oorsese bates belê is, maar in rand gedenomineer is. Die hoeveelheid word beperk deur die beskikbaarheid van bate-uitruilkapasiteit van finansiële instellings. Hierdie tipe belegging verskans teen die verswakking van die rand, maar kan deur die staat beperk of verbied word.

• Direkte oorsese beleggings is beleggings waar die geld fisies uit Suid-Afrika gevat en in die buiteland belê word. Dit verskans die belegger vêrder teen regulasies wat die regering kan instel vir binnelandse beleggings (rand gedenomineerde beleggings ingesluit) omdat die geld dan nie onder Suid-Afrikaanse beheer val nie.

Globale beleggings kan redelik likied wees, maar is nie geskik vir maandelikse trekkings nie.

5. Gebeurlikheidsfonds – ’n fonds wat binne ’n dag of 2 beskikbaar is in geval van onvoorsiene uitgawes. Dit is belangrik om ook u gebeurlikheidsfonds te laat ‘werk’ – moet dit nie in u tjekrekening hou waar dit min rente verdien nie.

Die meeste van ons het al begin bou aan een of twee van hierdie pilare. Dit

is egter belangrik om aan al 5 hierdie pilare te bou oor tyd en om tussen die pilare te diversifiseer om risiko’s te bestuur.

Elke persoon se situasie is uniek. Hierdie skrywe dien nie as advies nie, maar eerder as ’n raamwerk wat jy moet aanpas vir jou eie behoeftes.

Dit is Prima se siening dat die volgende bate verdeling tussen die pilare goeie diversifikasie oor die langtermyn bied:

Pilaar Eiendom

% van totale bates 25

Pensioen

25

Binnelandse diskresionêre beleggings 24 Globale diskresionêre beleggings

24

Gebeurlikheidsfonds

2

Onderstaande grafiek gee die historiese opbrengs van die verskillende bateklasse vanaf die begin 2015 op ‘n indeks. Ons dui op die grafiek aan wat die opbrengs van ‘n belegging sou wees wat volgens Prima se bostaande riglyn bate-allokasie belê was.

Historiese totale opbrengs van die onderskeie bateklasse 31/12/2014 – 30/11/2017

In verskillende marktoestande lewer verskillende bateklasse beter opbrengste. In die bostaande grafiek is dit duidelik dat die globale bates se opbrengste die gediversifiseerde portefeulje se opbrengs gestut het toe die binnelandse aandele en –eiendom swakker presteer het. In verskillende marktoestande sal verskillende bateklasse die stut rol speel. Daarom is dit so belangrik om goed te diversifiseer tussen bateklasse.

Marksiklusse en ekonomies-politiese toestande skep

geleenthede om aan sekere pilare te bou. Byvoorbeeld in tye waar die rand versterk is daar geleenthede om globale beleggings te verhoog.

Gegewe die heersende omgewing in Suid-Afrika het Prima die volgende algemene sienings wat as ’n riglyn kan dien: • Weens die politiese- en ekonomiese onsekerheid is dit nie nou ’n goeie tyd om in vaste eiendom te belê nie. Oorweeg om u blootstelling aan eiendom te verlaag indien dit te groot is. Aandele in eiendomsmaatskappye is meer likied as vaste eiendom.

• Belastingaftrekkings wat bydraes tot pensioen-, voorsorgfondse en aftree-annuïteite bied is iets wat benut moet word. Omdat pensioengeld nie buigsaam is nie, is dit belangrik om nie al jou geld in pensioenfondsprodukte vas te maak nie en ook ’n gedeelte diskresionêr te spaar.

• Binnelandse diskresionêre beleggings is buigsame beleggings wat ook kan dien as ‘n gebeurlikheidsfonds. Omdat Prima ons kliënte se beleggings aktief bestuur vir veranderinge in marktoestande kan ons hierdie beleggings deurlopend in enige marktoestande vir kliënte opbou.

• Aangesien die rand onderwaardeer is, is dit nie nou ’n aangewese tyd om groot bedrae oorsee te neem nie. Gegewe die politieke- en ekonomiese onsekerheid in Suid-Afrika is dit Prima se siening dat oorsese beleggingsrekeninge op hierdie stadium oopgemaak moet word om die agterdeur oop te maak. Sou die politieke situasie in SuidAfrika vererger of indien die rand versterk kan verdere bedrae dan maklik oorsee belê word. Ons stel voor dat jy nie meer as die helfte van die geld wat jy oorsee wil belê teen hierdie rand-vlakke oorsee vat nie.

Ter opsomming Toekomstige gebeure in Suid-Afrika is onvoorspelbaar en buite ons beheer. Die beste wat elkeen van ons kan doen om welvaart op te bou en te beskerm, is om ons bates goed te diversifiseer en om buigsaamheid te behou. Buigsaamheid in beleggings is ononderhandelbaar en bied die geleentheid om skuiwe op die voorvoet te maak om welvaart te beskerm.

Sou beleggers belangstel dat Prima Batebestuur hul beleggings bestuur, kan hulle ons kontak by admin@ primabatebestuur.co.za of 053 207 0106.

Voorgrond

|

27

Bakens op ons pad

Orania

- ‘n oordenking

My oë gly oor die slapende dorp.

Tussen my teue koffie, hier op die heuweltjie, bedink ek Orania.

Ek merk twee mense wat vroegmôre teen die monumentkoppie opstap, waar ‘n paar van ons voorvaders se borsbeelde pryk.

Die Klein Reus wapper fier op die vlag, daarnaas, in die ligte bries. ‘n Paar honderd meter verder kronkel ‘n digte misstreep al met die rivierloop langs tot dit wegraak agter die koppies.

Netnou, as die oggendmis wegtrek sal dit moeilik wees om die loop van die rivier tussen die landskap se bome en heuweltjies met die oog te volg. Dan sal dit my weer herinner aan Dante, wat nie sy pad na die Bron kon vind nie en aan Vergilius, sy leermeester, wat tot sy hulp gekom het en hom uitgelei het. Vergilius het die lope van riviere tot by die Bron geken.

Vir Dante was dit ‘n lang pad waar hy gekonfronteer was met homself – sy ondeugde en dwalinge. Hy moes baie stryde voer – fisies en geestelik uitmergelend – om die donker kant van hom te oorkom sodat hy uiteindelik die Lig sou sien. Die Bron.

Skryf Prof. Danie Goosen in sy boek oor Gemeenskap en Plek:

28

|

Voorgrond

deur Ester le Roux

“Ten diepste word die begeerte om na die oorspronge van alles terug te keer deur herinneringe ontlok. Vanweë die herinnering aan die oorsprong, wat in die vesels van die geskape werklikheid weggebêre lê, begeer dit ook om daarheen terug te keer. Sonder die herinneringe aan die oorsprong – volgens die tradisie ‘n byna ondenkbare toestand – sou die begeerte om terug te keer bykans onmoontlik gewees het.” En hy spreek die vrees uit dat in die moderne wêreld hierdie verlies aan herinnering, aan die oorsprong, ‘n werklikheid geword het.

Ook die moderne wêreld van die Afrikaner – nageslag is hierdie tendens nie gespaar nie en met hierdie verlies het ook die oortuiging dat ‘n volk ‘n lewensruimte nodig het om sy Christelike tradisies uit te leef, vervaag.

“Backpedaling into the future” het ‘n joernalis van ons gesê in die pioniersjare van Orania. Dit het met die jare al meer sin gemaak.

Die Afrikaner is in ‘n proses waar die belewing van sy wording weer herbesoek word. Waar die hede nuwe vrae oor die verlede oproep en nuwe antwoorde die toekomspad verlig.

Orania is ‘n baken, ‘n rigtingwyser wat ons herinner aan waar ons vandaan kom, wie ons is en waarheen ons op pad is. Dit is die spil waar rondom ons – weliswaar broos – die ankertoue van ons volk weer vasmaak. In ons huise, skole en kerke word ons bevestig op hierdie pad – vol gebreke, maar met die groot moontlikheid dat ons dalk beter as ooit in ons geskiedenis begrond is.

Ons is hier in ‘n deurgang na die toekoms, waar paaie op en af in ons Christelike Afrikanertradisie weer ons hartsnare roer, ons laat tuiskom en saambind in ‘n gemeenskapslewe wat al ons fakulteite opskerp tot die ware, die skone en die goeie. Waar ons filosowe, digters en skrywers as’t ware hierdie hartspaaie plavei, die transendente aan die immanente koppel, weer asem in ‘n taal blaas, in ‘n volkstuiste, ‘n hartstuiste en waar dit die steentjies word van die Via Appia, wat ons weer rig na en verbind aan die Bron.

So bid ons, werk ons, speel ons, dig ons, sing ons en in die woorde van die digter P. J. Schoeman, “versamel ons herinneringe, mooi herinneringe vir die koue winternagte wat vir ons op die ver paaie wag”. ‘n Graad 3 dogtertjie het met die vyfjaarfees van Orania in digvorm in gesprek getree met die dorp: Orania, my volkstaatdorp jy het my land, my plek geword in jou wil ek werk, in jou wil ek woon in jou wil ek speel, in jou wil ek droom so werk-werk, woon-woon speel-speel, droom-droom sal ek vir die wêreld sê: vir jou wil ek hê!

So maak ons weer vuurtjies langs die pad waar ons ons kan verwarm, ‘n rukkie stilstaan en ons medemens herken as ‘n gees-, gemeenskapsen volksgenoot op die deurpad na vryheid. ‘n Paar duiwe vlieg met vlerkgeklap oor die dak en dagbreek tint nou die velde rondom en die dakke van die huise ‘n diep oranje goudkleur.

Winter haal nooit ‘n trekvoël in nie, lui ‘n spreuk teen die Orania Beweging se teekamermuur – ek onthou dit as ‘n aandenkings van ons Groot Trek 150-vieringe in 1988. Die tema was: Op trek na ons eie – in ‘n sin – waar volksbelewings herbesoek word om op te klaar in nuwe antwoorde en waar nuwe vrae weer agter die horison wag.

Aan die einde van die Camino de Santiago – die bekende pelgrimsroete in Spanje – is die Alfa- en Omegateken omgeruil op die muur van die St James katedraal, om hierdie begrip tuis te bring. St Clement van Alexandria praat van die Woord as “The Alpha and Omega of Whom, alone the end becomes the beginning and ends again at the original

beginning without any break”.

In Bybelse terme beteken dit: in Hom deur Hom en tot Hom is alle dinge.

Wat ‘n dorp! Wie sou ooit kon dink dat hierdie dorp – oorspronklik deel van ‘n dambouprojek om die Oranjerivier se waters maksimaal te benut vir die omgewing – ook ‘n oase sal word vir die Afrikaner se dors tot volkwees! In so ‘n mate dat dit vandag die hoop van ‘n Afrikanerstrewe huisves wat oorloop van energie en waarin huise en besighede soos paddastoele gedy. ‘n Dorp wat die Afrikaner motiveer om sy hoogste ideale na te streef – die strewe na skoonheid, waarheid en goedheid.

Dat dit spreekwoordelik “die ark” sou word wat, in die woorde van N.P. van Wyk Louw, “die Kosbare en die Edele veilig deur die skare dra”!

Inderdaad. Ons kom van ver. Ons pad loop ewig.

Voorgrond

|

29

Agtergrond

Die Orania Beweging ’n organisasie sui generis

Carel Boshoff

Iemand wie se werk dit is om sulke goed te doen, sit onlangs oorkant my en vra: “Maar watse ding ís die Orania Beweging nou eintlik?” ’n Bedrieglik eenvoudige vraag, want ek kon eers met my derde poging om te antwoord regtig koers kry – en toe word dit ’n lang storie, want ek moes dit by SABRA in die 1950’s gaan haal.

My eerste poging was om op die woorde “Orania” en “Beweging” in te gaan: Orania is Orania – eie grond, eie arbeid, eie instellings – en beweging is die teenoorgestelde van stilstand. Dus die Orania Beweging begin by wat ons het en beweeg in die rigting van vryheid.

“Goed, dis wat julle doen, maar wat onderskei julle?”

Belangrik om uit te klaar, veral ten aansien van ander Oraniainstellings – waarvan daar heelwat is. My tweede poging was gevolglik bietjie van ’n geheuetoets: hoe goed kan ek ons hoofdoel en aanvullende doelstellings uit die vuis onthou en verduidelik? Vryheid, groeiende selfbeskikking, inligting en navorsing, ontwikkeling, identiteitsbehoud, ordening, selfwerksaamheid, opbouende naasbestaan … waardevol om nou en dan ons grondwet weer te lees.

30

|

Voorgrond

“Ons kom nader, dankie, maar ek weet nog nie wát julle is nie. Nie in tegniese sin nie – dit interesseer my nie. Hoe sal jy vir ’n nuwe lid, sê maar ’n filosofiedosent, verduidelik by watse ding het hy aangesluit?”

Dit is toe dat ek soortvan by die begin probeer begin en ’n lang storie daarvan maak. Langer as wat ek hier kan weergee, want mens moet darem aan jou lesers ook dink …

(Eintlik sou ek graag aan ons lesers en lede ’n omvattende geskiedenisles wou gee, want dit sê nie net waar ons vandaan kom nie, dit sê ook waar ons heen gaan. Dit sal egter ’n boek eerder as ’n kort artikeltjie moet wees – en eintlik dien Verder as vryheid, waarvan daar nog kopieë beskikbaar is, tot ’n mate dié doel.)

Die punt waarby ek hier wil uitkom en wat my moeisame verduideliking vir myself aan die lig gebring het, is dat die Orania Beweging eiesoortig is – ’n organisasie sui generis. Dit klink natuurlik baie deftig in Latyn en die spesifieke betekenis is iets soos “sonder soort/familie/voorgeslag. Dit kom daarop neer dat mens nie, soos met ander voorbeelde, kan sê: dit is ’n welsynsorganisasie, of: dit is ’n politieke party, of: dit is ’n kerkgenootskap, of: dit is ’n sake onderneming, en dan ’n goeie beeld het van wat ons te doen staan nie.

Ons is ’n vrywillige vereniging ja, wat nie op wins nie, maar op doelstellings afgestem is en wat moet doen wat nodig is om dit te bereik. Ons doelstellings en werksaamhede wentel rondom die herstel en behoud van Afrikanervryheid in ’n eie, demokratiese republiek op Christelike grondslag en met groeiende selfstandigheid en erkenning. Dit is dieselfde as om te sê ons moet ons pad vind deur ’n ongekarteerde landskap en ons moet planne maak om riviere te kruis waar daar geen brûe is nie, en berge waar daar nog geen paaie of

Agtergrond

passe is nie. Dit terwyl die kranse elke dag hoër en die afgronde gevaarliker word.

Dit beteken uiteraard dat die Beweging tegelyk oor Orania en méér as Orania moet dink en by Orania en méér as Orania betrokke moet wees. Dit beteken egter nie dat ons Orania se bestuur of superbestuur is nie, al neem ons ampsdraers, personeel en lede dikwels in persoonlike hoedanigheid aan Orania se bestuurstrukture deel. Ons put ons energie uit die idee en die verwerkliking van die idee waaruit ons Beweging gebore is, uit vryheid in praktyk.

Ons is soos sendelinge wat ons boodskap verkondig aan almal wat ore het om te hoor.

Om die waarheid te sê, die kerk kan dien as voorbeeld om ons sui generis-aard onder oë te kry. Die kerk, die liggaam van Christus, is in ’n nog deurtastender sin ’n eiesoortige “organisasie” en sonder soort of voorbeeld in die wêreld. Daarom dat dit mens so vreemd opval as ’n lidmaat of predikant sy/haar kerk voor ’n wêreldse hof daag – maar dit is natuurlik ’n heel ander onderwerp. Meer ter sake is die kultuurorganisasies wat die laaste eeu of wat so ’n deurslaggewende rol onder Afrikaners gespeel het.

Hoewel Afrikaanse kultuurorganisasies mettertyd ’n herkenbare soort ding of genus geword het, is ek van mening dat hulle ook by oprigting sonder duidelike voorgangers of gelyke was. Ons mense het hulle in ’n

nuwe en onvoorsiene omgewing bevind, gekonfronteer met nuwe uitdagings en oënskynlik onoorkomelike probleme, soos verstedeliking en armoede.

Drie goed het ons voorgangers gered en verseker dat hulle nakomelinge ’n toekoms sou hê: hulle verbeelding, hulle gesonde verstand en die organisasies wat hulle gevestig het om van hulle drome ’n werklikheid te maak.

Dit is wat ons vandag weer, maar opnuut moet doen – op maniere waarvoor daar geen bloudruk op lêer is nie. Daarom is die Orania Beweging se roeping nie net om Orania te sien floreer nie, maar om Afrikaners oor ’n breë front deur en danksy Orania te laat floreer.

Dít is ons uitdaging, en dit is groot.

Voorgrond

|

31

ORANIA,

Uitleg en drukwerk: SwiftPrint, Kimberley 053 839 2900

HIER KOM ONS TUIS

OR A N IA

D O R P SR A A D

dienslewering ie oe g r u de ng ga it u Groei en voor Olienhoutrylaan 1

Tel: 053 207 0063/4 Faks: 086 531 7129

Posbus 115 Orania 8752 e-pos: dorpskantoor@oranet.co.za