Orania voorgrond 2017 1 6

Voorgrond ORANIA AS VAKANSIEBESTEMMING: `n Groeiende toerismebedryf EUROPESE SKAKELING: Suksesvolle besoek aan oorsese vriende 2017: Die jaar van jeugprojekte 2017 Uitgawe 1

#mySTAD

75 eenhede vir nog 250 Oraniërs.

Orania groei!

Help ons om ’n plek vir ons mense te bou.

Helpsaamfonds Absa, Rekening: 9164504961, Takkode: 632005 053 207 0062 | helpsaam@orania.co.za

Ontspanne en luukse selfsorgeenhede langs die Oranjerivier * 1 slaapkamer met dubbelbed en en-suite badkamer (stort) en * 1 slaapkamer met 2 enkelbeddens en aparte badkamer (bad). * Kombuis – ten volle toegerus. * Lugversorging * Eie braaigeriewe * Onder dak parkeerarea * DSTV (Gastehuis pakket)

Slegs R945 per nag Besoek www.oranjesig.co.za of skakel 082 480 7657

Redaksionele Inligting Belangrike Telefoonnommers

Orania Beweging 053 207 0062 Inligtingskantoor 053 207 0004 Orania Dorpskantoor 053 207 0063/4 Orania Groeifonds 053 207 0062 Helpsaamfonds 053 207 0062 CVO-skool Orania 053 207 0177 Volkskool Orania 053 207 0161

Vliegveld-koördinate

Suid: 29° en 48,619’ / Oos: 24° en 23,755’ Hoogte bo seespieël: 3870 vt. / Rigtings: 02x20 Baan: Lengte: 1200 m Breedte: 30 m Gruisoppervlakte Skakel vooraf 053 207 0064

Orania Kulturele Vakansiedae 27 Februarie 6 April 31 Mei 14 Augustus 10 Oktober 16 Desember

Majubadag Stigtingsdag Bittereinderdag Taaldag Heldedag Geloftedag

Gratis Begeleide Toere per afspraak Reël by 053 207 0004 (Kantoorure)

Uitvoerende Hoof Jaco Kleynhans Redakteur James Kemp Medewerkers Carel Boshoff (iv) Sebastiaan Biehl Joost Strydom Foto’s James Kemp Joost Strydom Posadres Posbus 27, Orania, 8752 Kantoornommer 053 207 0062

Verblyf in Orania

Die volgende verblyfplekke bied 10% afslag vir lede van die Orania Beweging.

Ondersteun hulle asseblief:  Aan-die-Oewer (Woonwa- en tentstaanplekke asook chalets) - 053 207 0118  Oranje-Sig (Selfsorg) - 082 480 7657 Die  Orania Oewerhotel (Luuks) - 053 207 0016 Orania Rivier Spa bied ook  Eko Gastehuis (Gastehuis) - 084 404 1904 10% afslag aan lede  Klipdrift Gastehuis (Selfsorg) - 072 347 5250 van die Orania Beweging.

Ander verblyf in Orania  Die Ou Melkplaas (Gastehuis) - 084 491 1947  Juckers-Hoff Selfsorgakkommodasie (Selfsorg) - 083 600 1780  Boskamp (Chalets) - 083 388 1433  Rivierpark (Woonwa- en tentstaanplekke) - 083 225 8199  Rotsvas (Selfsorg) - 079 523 5808  Huis Isabella (Selfsorg) – 079 523 5808  Olyfpark (Selfsorg) – 082 573 4575  Orania Bed en Ontbyt (Gastehuis) – 081 839 2094

Voorblad

Faksnommer 086 693 5385 Sluit aan by die Orania Beweging Tel: 053 207 0062 Vonkpos oraniabeweging@orania.co.za Webwerf www.orania.co.za www.oraniablog.co.za VOORGROND word uitgegee deur die Orania Beweging Uitleg en Drukwerk: SwiftPrint, Kimberley.

053 839 2900 Ф = Die Ora is Orania se plaaslike geldeenheid

`n Gevoel van vryheid langs die Oranjerivier. Die foto is die afgelope Desember deur Joost Strydom geneem.

Erflating: Laat ‘n lewende monument na

Enige iemand wat graag ‘n nalatenskap aan die Orania Beweging of die Helpsaamfonds wil doen, is welkom om Jaco Kleynhans te skakel by 083 3245 631, of stuur ’n e-pos aan jaco@orania.co.za.

4

|

Voorgrond

Sluit aan by die Orania Beweging se groepe op Facebook en Twitter

Boodskap van die Redakteur

Mag ons vra en luister

in 2017

Tydens die afgelope nuwejaarsdiens vra `n gaspredikant, ds Stephan Hoffman, die vraag: “Wat is God se plan met my in 2017?”

Ons is so dikwels gefokus op die ‘moet-doen-dinge’ dat ons nooit die moeite doen om te stop en te vra wat Hy vir ons in gedagte het nie. Ons gedagtes is gevul met die nuwe skoolklere wat aangekoop moet word of die uitdagings wat by die werk voorlê.

Ons dink aan die lang maand van Januarie wat voorlê en of ons finansieel gaan oorleef. Ons dink aan die politieke onstuimigheid, korrupsie, `n kollega waarmee ons `n slegte verhouding het en die nuwe bande wat ons op die motor moet sit na die afgelope Desembervakansie. Ons maak planne, prioritiseer en stel lyste op. Ons beplan ons jaar sonder om werklik te vra wat God se plan vir ons is in die tyd wat voorlê.

6

|

Voorgrond

James Kemp

Soms mag dit voel of God geen groot plan het met jou nie bloot omdat jy nie `n reuse ingryping in jou lewe ervaar soos die geval met Paulus by Damaskus was nie. Soms mag dit voel of God net ander mense vir sy plan gebruik. Jy gaan dag tot dag voort met jou take as administratiewe klerk, skoonmaker of prokureur sonder dat jy werklik ervaar dat jy deel van God se groter plan is. Die belangrikste bly egter om jouself deurlopend beskikbaar te maak om as instrument gebruik te word – hoe gering die taak ookal mag voel. `n Verdere belangrike punt is dat jy moet besef dat, al voel jou bydrae hoe gering, jy wel besig is om `n belangrike rol in die groter prentjie te speel. Dr Dirk Hermann van die Solidariteit Beweging het by geleentheid genoem dat indien `n besoeker deur Orania ry en hy vir jou vra “wat doen jy?” jy nie moet antwoord dat jy besig is om `n sloot te grawe of dokumente te liaseer nie. Jy moet antwoord: “Ek bou `n toekoms vir Afrikaners.” Dr Hermann se woorde het nie net betrekking op Oraniërs nie maar op elke lid van die Orania Beweging en elke ander Afrikaner wat aktief werk aan `n beter toekoms vir Afrikaners.

Mag ons hierdie jaar opreg vra wat God se plan met ons is. Mag ons 2017 daaraan wy om te luister na wat Sy opdragte is en mag ons hierdie jaar besef dat ons bydrae nooit gering geskat mag word nie.

Europese skakeltoer 10 vrae aan Jaco Kleynhans Vier afgevaardigdes van Orania het einde 2016 teruggekeer van `n Europese skakeltoer. Jaco Kleynhans, uitvoerende hoof, en Carel Boshoff, president, het die Orania Beweging verteenwoordig. Van die Dorpsraad se kant het Frans de Klerk, uitvoerende hoof, en Christo Conradie, hoof van beplanning en ontwikkeling, die skakeltoer meegemaak. Voorgrond het 10 vrae aan Jaco Kleynhans oor die skakeltoer gestel.

1. Watter lande is tydens die skakeltoer besoek?

Ons het Nederland, Vlaandere, Duitsland, Oostenryk en SuidTirool besoek.

2. `n Nuwe toevoeging tot Orania se vriende is die Oostenrykse politieke party, FPO. Hoe het julle die gesprek met hulle ervaar?

Die lede van Orania se afvaardiging saam met ons Duitse ambassadeur Ons ontmoeting met Norbert Aaron Kahland (tweede van links) in Egelsbach. Die afvaaardiging is van Hofer, op daardie stadium die links na regs: Christo Conradie, Frans de Klerk, William Waugh, Jaco FPO se presidentskandidaat, Kleynhans en Carel Boshoff. was een van die hoogtepunte van ons skakeltoer. Die FPO is politieke partye met wie julle kontak maak vermeerder het? ‘n goedgevestigde regse party Die Orania Beweging het reeds vir meer as 10 jaar goeie bande met wesenlike steun en dit is met konserwatiewe partye in Europa. Die afgelope vier jaar het die duidelik dat die party ‘n goeie organisasie begin om sy skakeling met politieke partye in Europa visie, duidelike strategieë, te verbreed en ons ontmoet nou met partye oor die hele politieke bekwame lede en amptenare spektrum. Dit is duidelik dat polities korrektheid in Europa besig is en ‘n blink toekoms het. Tydens om te sneuwel en dat meer en meer Europeërs begin besef dat liberale vanjaar se toer is daar vir demokrasie ook besig is om te faal. Ons het tydens die onlangse toer die eerste keer intensief in met leiers van talle groot partye ontmoet en daar was ‘n opregte Oostenryk geskakel en ons belangstelling in die welstand van die Afrikaner en die antwoord wat verwagting is dat steun vir Orania bied.

Orania heelwat in Oostenryk 4. Christo Conradie, die hoof van beplanning en ontwikkeling by gaan toeneem. die Dorpsraad, het ook vanjaar se skakeltoer bygewoon. Is daar 3. In Nederland en in lesse te leer uit `n stadsbeplanningsoogpunt?

Vlaandere (België) is daar

Drie dae van die toer was net op stadsbeplanning en -ontwikkeling meer as een politieke party gefokus. Tydens besoeke aan Urk en Staphorst in Nederland en met wie julle skakel. Hoe Kasterlee in Vlaandere het ons spesifiek na hul stadsbeplanning het dit gebeur dat die aantal

Voorgrond

|

7

en -ontwikkeling gekyk en is daar gesprekke met kenners op dié terreine geskakel.

Samewerking met aantreklike gemeenskappe in Europa sal oor die volgende paar jaar in werking gestel word.

5. Orania het goeie vriende in Suid-Tirool wat weereens deel van die skakeltoer gevorm het. Wat het uitgestaan tydens die jongste besoek aan Suid-Tirool?

Suid-Tirool is ‘n mooi, vriendelike, produktiewe en suksesvolle plek. Soos met ons talle vorige besoeke is ons weer eens beïndruk met die wyse waarop die Suid-Tirolers hul kultuur en identiteit instand hou terwyl hulle tog ‘n moderne, internasionaalmededingende volk is.

6. Watter ander ontmoetings het uitgestaan tydens die Die indrukwekkende stadshuis van Wene in Oostenryk is ook besoek. Goeie afgelope skakeltoer? gesprekke met politici op plaaslike, provinsiale en nasionale vlak is gevoer.

Ons het vanjaar intensief tyd spandeer in die sogenaamde Bybelgordel van Nederland.

Daar het ons kerke besoek, ‘n kerkdiens van die Hersteld Hervormde Kerk bygewoon en met gemeenskapsleiers, boere, sakelui en politici ontmoet. Die Nederlandse Bybelgordel is ‘n indrukwekkende streek waar mense by sterk Christelike beginsels bly terwyl die res van Nederland totaal sekulariseer.

Die mense in die Bybelgordel is innoverend, hardwerkend en ekonomies baie suksesvol. Daar is baie lesse wat ons by hierdie gemeenskappe kan leer.

Die parlementsgebou in Wene is ook ‘n baie indrukwekkende gebou wat na die Tweede Wêreldoorlog baie mooi herstel is.

8

|

Voorgrond

7. Afrikaners se wortels lê in Europa. Is daar baie raakpunte te bespeur wat kultuur en tradisies betref?

Historiese bande is daar min van oor. Dit is egter asof ‘n jonger generasie Europeërs die Afrikaner nou herontdek. Ons bande lê steeds sterk op die terrein van die Protestantse werksetiek, Westerse norme en natuurlik ons taal, maar Afrikaners verskil net soos Amerikaners en ander Westerse volke buite Europa kultureel heelwat van die ou kontinent.

8. Afrikaners is deur die media as `n skurk aan die internasionale gemeenskap voorgehou. Watter rol speel dit vandag in internasionale skakeling?

Ons het ‘n enorme agterstand in Europa. Terwyl die ANC gedurende die laaste twee of drie dekades van Apartheid doeltreffend propaganda teen ons versprei het, het die Afrikaner nie genoeg gedoen om dit teen te werk nie.

Gedurende die eerste jare na 1994 het Afrikanerorganisasies nie oor die nodige kapasiteit beskik om die Afrikaner opnuut in Europa bekend te stel nie. Vandag begin talle organisasies, met die Orania Beweging wat ‘n belangrike rol speel, dit regkry om die Afrikaner opnuut aan Europeërs bekend te stel. Ons het egter nog groot werk wat voorlê, veral omdat jongmense in Europa baie keer glad nie eers van ons weet nie.

Carel Boshoff, president van die Orania Beweging, spreek ‘n uitgelese gehoor in Brugge in Vlaandere toe.

Die munisipaliteit van Staphorst, ‘n konserwatiewe gemeenskap in Nederland, is ook besoek.

Een van die hoogtepunte van die toer was die ontmoeting met Bart de Wever, leier van die NV-A en burgemeester van Antwerpen, Vlaandere.

Voorgrond

|

9

9. Wat beteken die internasionale skakeling vir Orania?

Ons kry nuwe lede, beleggings in Orania en skenkings aan maatskaplike projekte in ons dorp. Belangriker egter is dat ons baie vriende maak.

Gewone mense, invloedryke politici en suksesvolle sakelui skaar hulself toenemend by Orania. Oor die langtermyn gaan dit op verskillende terreine vir ons voordeel inhou.

10. Wat kan Orania vir ons buitelandse vriende beteken?

Suid-Afrika het vir baie van ons vriende, ‘n byna nostalgiese, soms mistieke betekenis en die Afrikaner met sy lang, interessante verhaal gryp Europeërs se verbeelding aan. Ons vriendskap, die ontvangs van Europeërs in Orania en die historiese bande is vir baie van ons vriende genoeg. Daar is nog baie behoudende goeie mense in Europa.

In Nederland het die Orania-afvaardiging ook met die bestuur van die Nederland Zuid-Afrikaanse Werksgemeenskap gesprek gevoer. Die NZAW het reeds ‘n jarelange band met die Orania Beweging.

Tydens `n besoek aan Staphorst in Nederland.

Die historiese stad, Middelburg, in die suidweste van Nederland is ook besoek. ‘n Groep jong, entoesiastiese Oraniaondersteuners het die Orania-afvaardiging ontvang en rondgewys.

10

|

Voorgrond

Huis & Tuin Benodighede 082 441 8813 / 082 872 3348

Elektriese ware, tuingereedskap en speelgoed. Wye verskeidenheid produkte beskikbaar.

Skakel Jeanette Pawson by 082 872 3348

Pêrel Villas word van die plan af ontwikkel. Bou in fases en voeg later by volgens jou behoefte of finansiële vermoë. Twee-of drie slaapkamers, motorafdak of motorhuis. Volledig afgewerk en voltooi, ingesluit bouplanne, krag-en water aansluiting, konsultante kommissie. Oordragkoste en hereregte uitgesluit. ‘n Kompakte en bekostigbare huis met hoë standaard afwerking wat in fases uitgebou kan word.

Begin met ‘n twee slaapkamer huis van 100m², grond en eerste vloer, en ‘n dubbelmotorafdak van 40 m2 vanaf R750 000, omskep die eerste vloer later in ‘n 3de slaapkamer met eie badkamer en voeg ‘n dubbelmotorhuis met pakkamer by.

ondersteun die Orania ontwikkelingsplan

Voorgrond

|

11

Oranianuus 41ste Verwoerdgedenklesing Die 41ste Verwoerdgedenklesing is onlangs in die Gemeenskapsaal in Orania aangebied. Dit is ʼn jaarlikse gebeurtenis wat deur EPOG, die navorsingsarm van die Orania Beweging, aangebied word en gewy is aan die intellektuele uiteensetting met dr Verwoerd en sy nalatenskap. Vanjaar se spreker was dr Koos van der Merwe, tot onlangs hoofsweep en parlementslid van die IVP. Dr van der Merwe het in sy toespraak veral klem daarop gelê dat dr Verwoerd en sy beleid in die konteks van sy tyd en teen die agtergrond van die bestaande stelsel beoordeel moet word. Carel Boshoff het repliek gelewer. ʼn Verwoerdgedenkmedalje is as blyk van waardering aan dr van der Merwe oorhandig. Onder die gaste was ook dr Verwoerd se seun Christiaan asook mev Verwoerd se privaat sekretaresse, mej Annatjie Boshoff. Die geleentheid is met ʼn klavieruitvoering deur Alet Bakkes aangevul.

Rooi papawerdag herdenk “In Flanders fields the poppies blow Between the crosses, row on row, That mark our place; and in the sky The larks, still bravely singing, fly Scarce heard amid the guns below.”

Rooi papawerdag op 11 November merk die einde van die Eerste Wêreldoorlog, die “oorlog wat alle oorloë sou beëindig”. Hierdie dag is internasionaal aangeneem om die lewens en sterwe te onthou van die wat die hoogste tol betaal het in verskillende oorloë in diens van hul vaderland. Dit is Rooi papawerdag gedoop na aanleiding van die gedig “In Flanders fields” wat verwys na die rooi papawers wat blom tussen die rye en rye wit kruise op soldate se grafte. In Orania fokus ons veral ook op die boere wat in plaasaanvalle vermoor is. Sedert 1990 is daar

12

|

Voorgrond

deur James Kemp

reeds meer as 1700 mense op plase vermoor. Dit neem ook geweldig toe met meer as 188 in die eerste ses maande van 2016. Met die onlangse herdenking het André Coetsee, betrokke by Orania se veiligheidsdiens ʼn kort boodskap gelewer en sy vrou Karin het ʼn gedig voorgedra wat sy en haar dogter na afloop van ʼn plaasmoord geskryf het. Kranse en memorabilia is aan die voete van die kruis gelê en terwyl die son in die weste sak het die note van die laaste taptoe oor die koppie weerklink, waarna ʼn minuut van stille herinnering gevolg het. `n Bier op Orania is `n bier van Orania

Enige iemand wat al vakansie in Orania kom hou het weet van ons heerlike plaaslike biere.

Beide Bavaria Brouery se Weiss- en Afrikanerbier of Grootrivierbrouery se Jan, Koos, en Piet kan nou ook jou biefstuk afspoel by Orania se Oewerrestaurant, ʼn zebrafillet vergesel by die Pienk Zebra of lekker rustig by Afsaal Bistro geniet word.

Bavaria brouery verkoop beter as enige ander bier by die Oewerrestaurant terwyl Grootrivier se Ale’s veral gewild is by Afsaal. “Ons kliënte wys veral uit dat hierdie bier nie swaar raak na een of twee nie, mens kan heerlik kuier daarop sonder om moeg te raak daarvoor. Dit is ʼn baie gewilde, uitstekend gebroude bier,” verduidelik Sarel Roets, wat ʼn plaaslike kuierplek, die Blou Hings, besit. Onthou om met jou volgende besoek aan Orania vir `n plaaslike bier te vra.

Enjins raas op Orania se ovaalbaan

Jakkie, maar ook aan Karoosig met hulle wonderlike diens aan die gemeenskap!

Nuutste uitgawe van REDE verskyn

Orania se ovaalbaan was onlangs enige motorentoesias se droom. Vinnige karre, resiesvlae en ʼn lekker nat pad! Kimberley se motorrenklub het in samewerking met renjaers in Orania pret vir die hele dorp verskaf Die enjins en bande het lekker geraas gemaak terwyl motors mekaar in verskillende klasgroepe die stryd aangesê het. Die dag het baie toeskouers gelok en al was daar ʼn paar klein ongelukkies het niemand darem ernstig seer gekry nie.

Oraniër word 100

Een van Orania se pioniervrouens, tannie Jakkie Taljaard, het Sondag die hele Karoosig tehuis vir afgetredenes in rep en roer gehad met haar 100ste verjaarsdagviering wat gedurende November 2016 gevier is. Tannie Jakkie en haar man het in die beginjare van Orania al hier kom vestig en haar seun en sy vrou bly steeds in Orania. Die viering het nie net verjaarsdagkoek gehad nie. Die Bokmakierie-kerkkoor het pragtig gesing en daar is vyf rolstoele aan die tehuis oorhandig deur die AP Kerk, Gereformeerde Kerk Orania en mnr Andre Steyl. Beide Frans de Klerk, uitvoerende hoof van die Orania Dorpsraad en ds Fanie Hoffman van die AP Kerk het kort boodskappe gelewer waarna tannie Jakkie haar kersies uitgeblaas het en almal weggeval het aan verskeie lekkernye. Baie geluk aan tannie

Die nuutste uitgawe van die tydskrif REDE het onlangs verskyn. Die tema van die jongste uitgawe is `n ryk en vol bestaan. Die skrywers sluit in Carel Boshoff, Danie Goosen en Johann Rossouw. Die redakteur van REDE, Jaco Kleynhans, sê dat daar met hierdie tydskrif gepoog word om `n lansie te breek vir die konserwatiewe Afrikanerintellektueel wat nie op ons mense neersien met ‘n intellektuele meerderwaardigheid nie, maar wat met sy en haar volgehoue werk ons mense wil herinner aan wie ons is, waar ons vandaan kom en hoe ons ‘n volhoubare, regverdige toekoms vir ons mense kan verseker.U kan inteken op REDE deur `n e-pos te stuur na melissa@orania.co.za.

ORION HARDEWARE

• Boumateriale

Alle boere, bouers en doen-dit-self • Verf mense, kom stel u • Sny van glas volgens behoeftes en ons u spesifikasie het dit of kry dit • Gas asook hervullings • Gereedskap

• Tuinbenodighede • Landboutoerusting

Oop Maandag tot Saterdag

Orania (langs OK)

teen die beste pryse!

Tracey of Dawie

053 207 0228 of info@orionhw.co.za

Voorgrond

|

13

Dinamiese dames!

deur Joost Strydom

Dit is maklik om ʼn skip te herken deur te kyk na wie se vlag bo die maste hang.

Matrose spandeer egter nie elke dag daaraan om die vlag te bewonder nie.

Dit is maklik om ʼn skip te herken deur te kyk na wie se vlag bo die maste hang. Matrose spandeer egter nie elke dag daaraan om die vlag te bewonder nie. Daar moet seile gehys word en daar moet geroei word. Die enigste manier wat die skip êrens gaan kom, is deur harde werk. Die vlagskip van Afrikanerkultuur word herken deur die harde werk van sy matrose. Ons kultuur bestaan uit die som van ons herhaaldelike aksies. Ons is, beide as Afrikaners en as Christene, bekend vir ons werksetiek, ons veredel byna harde werk.

Orania vroue het in die afgelope 25 jaar die vaandels van hulle voorgangers gedra en keer op keer bewys dit is nog geneties en kultureel deel van ons om onverpoosd die werkstasies vol te staan. Harde werk sonder inisiatief is egter om diep te ploeg en dan baie yl te saai. ʼn Paar Orania vroue het onlangs inisiatiewe in geleenthede omskep en is hard besig om die geleenthede in sukses te omskep. Een van hierdie dames is Hester van Zyl. Getrou aan die Afrikanervrou se vermoë

14

|

Voorgrond

om die slegste van omstandighede in ʼn geleentheid tot verbetering te omskep, het Hester inisiatief geput uit ons geskiedenis. ʼn Vorige geleentheid toe die toekoms in hierdie land ewe donker gelyk het. Na die tweede Vryheidsoorlog was die Afrikaner ekonomies, emosioneel en fisies platgeslaan. Tog het ʼn gees van opbou en selfdoen hooggety gevier, hierdie helpmekaar beweging het Hester se Boeretrots winkel geïnspireer.

Dr Dirk Herman se pragtige verwoording van hierdie “helpmekaar” beweging het veral Hester se verbeelding vasgevang: “Kulturele identiteit is nodig vir ʼn volk om uit trauma op te staan”. Uit selfverwesenliking kan ʼn volk homself red. Hester het met ʼn kombinasie van ʼn kreatiewe vaardigheid, kulturele aanvoeling en aanlyn bemarking haar Boeretrots Winkel op die kaart gesit. Meer spesifiek maak sy geskenke in die vorm van gebruiksartikels, dekor items en klerasie van materiaal wat sy self ontwerp het met die spesifieke doel, verduidelik sy, om Boere se kulturele trots weer aan te vuur! Hester gebruik veral ʼn aanlynplatform om die pette, voorskote, kussings en vele ander te verkoop en sodoende haar arbeid en vaardighede uit te voer. ʼn Gedeelde gevoel van trots op ons eie, ʼn kulturele selfvertroue, ontstaan uit gedeelde simboliek en betekenis en Hester stel dit in geen onduidelike terme: Boeretrots!

Hester van Zyl van Boeretrots Winkel by van haar produkte.

Andrea Skoch in haar winkel, Soet Karoo.

Andrea Skoch, nog ʼn jarelange Oraniër, het ʼn heelwat meer plaaslike mark raakgesien. Haar oë het oopgegaan vir die behoefte tot soetgoed vir byvoorbeeld kinderpartytjies juis as gevolg van haar seuntjie Nathan se soettand! Nathan, wat binnekort vier jaar oud word, was die inspirasie vir haar besigheid.

“Daar was plek in die Orania mark vir ʼn winkel met soetgoed en lekkernye” verduidelik sy.

“Dit was soms bietjie moeilik om alles plaaslik gekoop te kry vir ʼn kind se verjaarsdagpartytjie.”

Andrea se ‘Soet Karoo’ bied onder andere heerlike draairoomys en ‘slushpuppy’ asook ʼn wye verskeidenheid ander lekkernye.

“Ek wil my kind in Orania grootmaak, dis hier waar hy ʼn toekoms het, om ʼn besigheid te begin is ʼn belegging in die toekoms.” Andrea het reeds ʼn langtermyn insig vir haar onderneming en sy wil graag uitbrei deur te diversifiseer rondom haar bestaande basis. ʼn Bietjie soet maak hierdie harde Karoo heelwat meer bewoonbaar!

Twee dinge waarvan Orania heelwat het: ontwikkeling en sonskyn! Wanneer twee dinge so herhalend bymekaar kom, is daar gewoonlik goeie ondernemers geleenthede. Annerine Beyers het onlangs die deure van haar Blinder Boutique geopen.

Annerine hanteer nie net bestellings van blinders aan nuwe huiseienaars nie, sy fasiliteer die hele proses met drie stappe. Sy besoek kliënte om ʼn deeglike behoefte bepaling te maak waarop sy ʼn doeltreffende en passende blinderstyl kan aanbeveel, daarna bied sy die kliënte ʼn reeks

passende blinders waaruit gekies kan word en laastens word die installasie ook hanteer. Annerine verduidelik dat blinders net die begin is van wat sy beplan om te ontwikkel in ʼn baie breër diens wat binnehuise versiering kan hanteer. Sy het reeds haar visiere op die verkoop en installasie van matte. Annerine dra nie net by tot ʼn meer gemaklike leefstyl nie, maar ook tot broodnodige ontwikkeling!

Ek kan my nie ʼn uitdaging indink wat te groot is vir ʼn klomp gemotiveerde Afrikanervroue nie. Orania vroue het eenvoudig geen remme nie, hulle stoomroller enige probleem en omskep dit in ʼn geleentheid. Dit is die inisiatief, uithouvermoë en ondernemersgees van Afrikanervroue wat die Afrikaner in die verlede deur donker tye gedra het, en dit lyk voorwaar nie of hulle nou enige planne het om te stop nie!

Annerine Beyers agter die lessenaar by Blinder Boutique.

Voorgrond

|

15

Om teleurstelling te voorkom, bespreek vroegtydig!

Orania Oewerhotel: 053 207 0016 Orania Rivier Spa: 071 673 9705 Oewerrestaurant: 053 207 0243 Oewerchalets: 053 207 0118 Faks: 086 625 2221, navrae@oewerpark.co.za

Aan-die-Oewer

ORANIA Die vakansieoord met verblyf en aktiwiteite vir elke smaak www.aan-die-oewer.com

Dr Dirk Hermann en Pieter Krige onthul die bord wat wys hoe die #MyStad-projek gaan lyk.

Die #MyStad-projek

en die roete na selfbeskikking

Die formule vir Afrikanerselfbeskikking is eenvoudig.

Eie grond + eie instellings + eie arbeid = ʼn realistiese toekoms vir ons mense.

Die praktiese uitvoer van hierdie formule is egter nie noodwendig so eenvoudig nie, ons woon in ʼn land met ʼn ewigveranderende en onvoorspelbare politiese en ekonomiese speelveld waar min ons goedgesind is. Daarom moet Orania konstant die inisiatief neem, konstant geleentheid skep om onsself te bemagtig.

ons lot as Afrikaners in Afrika bepaal, Afrikaners moet eenvoudig ʼn demografiese meerderheid in ʼn vasgestelde geografiese gebied wees (eie grond). Die Orania Ekonomiese Ontwikkelingsplan is vroeër die jaar bekend gestel met die spesifieke fokus om Orania van dorp na stad te ontwikkel binne ʼn geraamde begroting van R182 000 000, in die volgende vyf jaar. R182 miljoen is ʼn liggewig begroting in die konteks van munisipale spandering, meer so wanneer ons munisipaliteit nog staatsfunksies ook moet uitvoer. ʼn Stad kan in ieder geval nie gebou word met begrotings nie. Daar moet hande wees wat troffels hanteer, sement meng en stene pak.

Demografie politiek sal eendag

Die #MyStad projek is ʼn inisiatief om Gousblom Ontwikkeling

18

|

Voorgrond

Die president van Solidariteit, Steve Scott, knip die lint by Elim se nuwe wooneenhede.

se ongelooflike aanvraag na behuising in Orania te help bevredig. Orania ervaar tans ongekende groei en dit is belangrik om goed beplande, doeltreffende en netjiese infrastruktuur neer te sit. Die #: #MyStad-projek het ten doel om 75 wooneenhede vir gesinsbehuising te bou as deel van Gousblom se sub-ekonomiese behuisingsopsies. #MyStad is ʼn R17 000 000 projek, waarvoor daar tans fondse ge-in word. Die Orania Dorpskantoor hanteer nou die diensteverslag en ʼn volledige ingenieursverslag sal ook binnekort voorgele word. Gousblom kyk ook na boumetodes wat ekonomies sin maak en duursaam is in die Karoo se ekstreme klimaat. “Ons wil baie meer doen as om vir mense blyplek te bou”, verduidelik Pieter Krige, uitvoerende hoof van Gousblom. “Ons wil ʼn tuiste skep, die woord ‘habitat’ wentel in mens se gedagtes rond.

Die realiteit van Afrikaner armoede is een wat mens nie kan miskyk nie en dit raak byna daagliks ʼn groter uitdaging.

“Ons wil wegbeweeg van die sosialistiese staat ‘kospakkie’ benadering” brei Pieter uit.

“Armoede verbreking is die visie van Gousblom, hierdie visie materialiseer in ʼn drie stap oplossing: Stabilisering, opvoeding en opleiding, en normalisering.” Behuisingprojekte soos hierdie spreek stabilisering op in terme van ʼn onmiddellike tuiste, maar dra ook op die langtermyn by tot die normaliseringsproses deur daardie habitat te skep waarna Pieter verwys en ook ʼn trots te kweek onder inwoners. Gousblom is dus ten doel om mense te help om hulleself te help.

Elim is ʼn ander besondere projek van Gousblom wat reeds vanuit Orania se vroeë jare bestaan. Elim bied huisvesting in die vorm van enkelkwartiere aan jong mans wat veral in die hande-arbeid

sektore werk. Gousblom se eie tegniese span het die afgelope twee maande besonder hard gewerk aan die opknapping en verbetering van Elim se fasiliteite.

Daar is ʼn reuse verfprojek onderneem, die tuine is uitgebrei, gras is aangeplant, ʼn nuwe vlagpaal is opgerig, en daar is agt nuwe wooneenhede ingerig. Elim se saal is ook ingerig as restaurant en ʼn splinternuwe platskerm televisie pryk in die eetsaal sodat die manne ook hulle onderskeie rugbyspanne kan ondersteun.

Bykomend het ʼn plaaslike konstruksiespan ook Elim se hele B-blok herbou wat nou heel spoggerig daaruit sien. Hierdie projekte is deur die Orania Groeifonds gefinansier wat net weereens bewys, jou belegging help Orania groei! Pieter Krige is baie trots op die vordering wat gemaak is: “Elim kan nou 46 jong manne akkommodeer, en dit is wonderlik dat ons soveel kan doen vir die hande en voete wat Orania bou!”

Voorgrond

|

19

Vivat Academia!

deur Joost Strydom

Hoekom tuimel Afrikaners so graag in ʼn bodemlose put van verwyt, twyfelagtigheid en moedeloosheid af? Hoekom word ons Afrikanerskap kaal gestroop tot ʼn leegheid? ʼn Leegheid waar al wat vir ons oorbly is om langs die braaivleisvuur te staan met ʼn brandewyn in die hand en ʼn mond vol moedeloosheid, of om Facebook-artikels te deel oor Julius Malema se nuutste omstrede uitsprake. Hoekom is ons so wanhopig in ʼn tydperk wat nie eers vergelykbaar is met die trane van ʼn verskroeide aarde beleid, die vrese van voortrekkers, of die onsekerheid van ʼn depressie nie?

Dalk het Afrikaners net bietjie vergeet wie ons is. Vergeet dat dit die sjirurgiese presisie van ʼn Afrikanerdokter se hande was wat die eerste hartoorplanting suksesvol uitgevoer het, vergeet dat Afrikanerfisici se briljante insig die eerste atoom in twee gedeel het, vergeet dat Afrikaneringenieurs wêreldklas wapens kon vervaardig in ʼn tyd wat die hele wêreld se vervaardigers en verskaffers die rug op ons gedraai het.

Die eenvoudige ‘kombuistaal’ Afrikaans is tot ʼn glorieryke akademiese, tegniese en wetenskaplike taal gebou. ʼn Taal met Totius, CJ Langenhoven en NP van Wyk Louw.

Orania het nie vergeet nie.

20

|

Voorgrond

Orania is wel deeglik bewus waartoe Afrikaners in staat is. Orania wil Afrikaners weer die kans gee om te presteer tot ons volle potensiaal!

Terwyl kampusse landswyd verkrag, vermorsel en geplunder word, kies Orania om die akademie te koester. Die idee van ʼn oorkoepelende Orania Kampus is gebore as ʼn skakel tussen die verkillende opleidinginstansies wat tans in Orania bestaan. In die afgelope jaar het Orania se potensiaal om Afrikaners te bemagtig met opleiding en opvoeding noemenswaardig, selfs eksponensieel toegeneem.

Drs Dirk Hermann, Solidariteit, en Danie Brink, Helpende Hand, onthul die plaat by die CVO-skool se opleidingsentrum.

Orania se CVO-skool het reuse baanbrekerswerk in hierdie verband gedoen en die bewys hiervan staan in die vorm van ʼn 1200 m2 tegniese opleidingsentrum. Hierdie sentrum is die produk van ʼn weldeurdagte en goed beplande aksie om Afrikaners te bemagtig en opleiding meer toeganklik te maak. In samewerking met Bo-Karoo Opleiding word behoeftes in die tegniese rigtings soos messelary, en elektriese en meganiese opleiding aangespreek. Willie du Plessis, uitvoerende hoof van Bo-Karoo Opleiding verduidelik dat die tekort aan genoeg opgeleide messelaars in Orania se boubedryf ontwikkeling ernstig gekniehalter het. “Die eerste vier manne het onlangs teruggekom van hulle assessering in Pretoria, na baie maande se harde werk kan ek

persoonlik getuig hoe trots hierdie manne is met die ontvangs van hulle rooiseëls. Hulle het almal gemaklik geslaag!”

Willie self en Christo de la Querre, wat as leerkrag optree, het baie warm dae saam met hierdie manne spandeer en tot in die fynste besonderhede gekyk na elke deel van die modules wat geassesseer sou word. Hulle het gebou en afgebreek, gebou en afgebreek totdat hulle vertroue gehad het in perfekte messelwerk en die harde werk het afbetaal!

Orania CVO-skool sal ook ʼn volledige tegniese kwalifikasie aan skoliere kan aanbied in hierdie selfde sentrum. Dit beteken dat Ingenieurswiskunde en -wetenskap, ingenieursgrafika en ontwerp, elektries en metaalwerk alles beskikbaar sal wees as vakke vir skoliere. ʼn Blitsvinnige optiesevesel internetverbinding is die volgende stap, waarna die sentrum se ultra moderne ouditorium interaktiewe klasse kan aanbied met leerkragte elders in die land of wêreld.

Met hierdie tegnologie kan die sentrum ook as satellietkampus dien vir Akademia, en sodoende graadkursusse aanbied, waarskynlik vanaf Januarie 2018.

Met regte Orania inisiatief en kreatiwiteit is die sentrum opgerig as ʼn R3.7 miljoen projek, maar is omtrent net mooi dubbeld dit werd! Die sentrum maak deel uit van ʼn sewe jaar projek: reuse ontwikkeling wat ʼn nuwe saal, ʼn streekskoshuis, ʼn hotelskool en verskeie nuwe sportfasiliteite insluit. “Ons doel hiermee is om mense te bemagtig en opleiding vir skoliere en na-skoolse persone toeganklik te maak. Al

ons rigtings het ʼn Orania geur, juis omdat dit rigtings is wat ons hier nodig het,” verduidelik Hannes du Preez, voorsitter van die skool se beheerliggaam.

Christo Hattingh en Francois Joubert (onderskeidelik metallurgiese en elektroniese ingenieurs van Orania) het beide ʼn lewenslange toewyding aan opleiding. Betrokkenheid by skole se wiskunde en wetenskaponderrig, by die Volkstaat Ingenieursbelangegroep (VIB), en Christo se lewe as senior dosent in ingenieurswese spreek hiervan.

Technik Akademie is die verwesenliking van baie jare se toewyding, ervaring en beplanning. Die eerste stap na die opleiding van Afrikaner ingenieurs, in Orania. Tans kan N4 tot N6 kwalifikasies by Technik Akademie verwerf word en die eerste student het pas sy eerste eksamens geslaag. Met wiskunde, ingenieurswetenskap, elektrotegniek en meganotegniek as vakke kan die kursusse gebruik word as ʼn oorbrugging tussen skool en universiteit, of die begin van ʼn reeks N-kwalifikasies.

Technik Akademie se personeelkorps het in 2016 aansienlik gegroei en vanaf 2017 word daar ook verskeie kursusse aangebied rondom meganiese, elektriese en bou tekenwerk. Die Besigheidskool onder die leiding van Hester Botha (BCom Hons) sal ook sorg vir verskeie opsies in finansiële en rekenkundige kwalifikasies terwyl Voedseldienste en Gasvryheid en Spyseniering op ʼn ander spyskaart beskikbaar sal wees.

Die nuutste toevoeging tot opleiding in Orania is Excellencia HaarAkademie. Onder die vlymskerp leiding van haarstiliste Annelize Kruger en Carla Bruwer word die eerste kursusse vanaf 2017 aangebied. Hierdie tweejaarkursus in haarstilering kan voltyds, of deeltyds aangepak word en daar word ook kort kursusse aangebied waaruit studente kan kies.

Tydens Excellencia Haar-Akademie se onlangse opedag het voornemende studente ook ’n praktiese voorsmakie van die opleiding beleef deur hulle tegnieke op ’n mannekyn se hare te probeer bemeester.

Die langtermyn doelwit is dat hierdie diverse opleidingsinstansies fakulteite van die Orania universiteit sal uitmaak. “Ons langtermyn droom is om die ingenieurswese en natuurwetenskappe fakulteit te

Voorgrond

|

21

word van ‘n universiteit, eerder as ʼn losstaande entiteit” verduidelik Christo Hattingh van Technik Akademie.

Al hierdie verskillende instansies het in daardie gees van samewerking alreeds bymekaar gekom om die Orania kampusidee te bespreek. Die doel hiervan is om die goue draad van ʼn studentekultuur, geskoei op Orania tradisies en waardes, buitemuurse aktiwiteite en ʼn georganiseerde studentelewe te fasiliteer. Die Orania kampusidee is nuut en innoverend, met insig van die alumni van verskeie vooraanstaande universiteite wat koppe bymekaar sit. Die idee is veral om studente deel te maak

van die Oraniakultuur deur in te skakel by dae soos Taaldag, Bittereinderdag en Geloftedag wat almal openbare vakansiedae in Orania is. Die kampus kan ook studente se skakeling fasiliteer met gildes, klubs en verenigings soos die Orania Rebelle rugbyklub, die skaakklub, pluimbal, Orania se koor of die Cantus gilde. Studeer gaan oor soveel meer as net akademie, dit is ʼn tyd waar studente die geleentheid het om hulself te verryk, om vriende te maak, vaardighede aan te leer of aan gesonde kompetisie deel te neem.

Natuurlik kan mens van die ouer studente tradisies ook onderhou.

JOOL speel byvoorbeeld ʼn

Welkom nuwe inwoners!

Gerhard en Anita Schütte het onlangs vanaf Kleinfontein na Orania verhuis. Gerhard begeef homself in die konstruksie- en toerismebedryf terwyl Anita die nuwe hoof van koöperatiewe dienste by die Orania Dorpskantoor is. Baie welkom in Orania en baie sterkte met julle ondernemings!

22

|

Voorgrond

ʼn Effense laat welkom aan Quinten Hill. Quinten is al die hele jaar by Senbel werksaam.

Senbel is Orania se belsentrum wat belwerk namens Afrikaanse organisasies buite Orania hanteer.

Quinten is ook ʼn inwoner van Elim en hy het deur die loop van 2016 goed presteer by Senbel.

belangrike liefdadigheidsrol in die gemeenskap. Op hierdie stadium blyk dit of die JOOL-“vlotte” in Orania bietjie meer letterlik opgeneem gaan word en dat die magtige Oranjerivier dalk net vol drywende vlotte mag wees gedurende JOOL-tyd!

Orania is gereed om ʼn volgende fase te betree en sy plig na te kom om Afrikaners van goeie opleiding te voorsien. Orania is gereed om te vergeet van die brandende kampusse daarbuite en ons eie te bou.

Orania is 25 jaar oud. Die babaskoene is uit, dit is tyd om universiteit toe te gaan!

deur Joost Strydom

Welkom aan kleine Mienqie du Plessis! Sy is die nuutste toevoeging tot die du Plessisgesin. Haar ouers Otto en Maritsa is beide werksaam by die Orania Dorpsraad. Op die foto word klein Mienqie deur ousus Eldré en ouboet Otto vasgehou.

DEUR DIE GELOOF

ORANIA CVO-SKOOL

MATRIEKS PRESTEER IN IEB-EKSAMEN • Orania CVO-skool handhaaf hoë akademiese standaarde. Die skool het tans meer as 30 goed gekwalifiseerde personeel.

• Ons Graad 12 leerlinge skryf die moeiliker Onafhanklike Eksamenraad (IEB), die mees hoogsaangeskrewe eksamenraad in Suid-Afrika, se eksamens.

• Die IEB het ‘n nasionale slaagsyfer van 98.4% teenoor die aangepaste syfer van 72.5% van die staat.

• Orania CVO het die afgelope 24 jaar ‘n 100% slaagsyfer.

• Baie geluk aan die 18 matrieks met hulle 17 onderskeidings en 30 B’s! 12 Van die matrieks het ook universiteitstoelating gekry.

• Die topleerling was Erik du Preez (6 x A’s en 1 x B (79%)) gewees. Erik gaan vanjaar BWI Aktuariële Wetenskap by NWU studeer.

• Mart-Marie van Antwerpen (4 x A’s en 3 x B’s) en Mariza Steyn (2 x A’s en 2 x B’s) het self puik presteer en gaan B Rek GR onderskeidelik aan NWU en UOVS studeer.

• Ons skool se leerlinge vaar ook uitstekend op universiteit.

• Wilmie du Preez het die B Com Risiko en Beleggingsbestuur graad aan Noord Wes Universiteit met lof behaal en het deurlopend Golden Key toekennings ontvang.

• Bibi de Villiers en Tharina Steyn wat B Juris onderskeidelik studeer by NWU en UOVS studeer en vanjaar volgende jaar derde jaar is.

• Juleen de Jong en Hanri Momberg wat B Ed studeer onderskeidelik by UOVS en NWU. Stella Boshoff wat haar B Ing graad vanjaar by Universiteit Pretoria gaan ontvang

Ons is baie trots op julle!

Tel. 053 207 0177

Die volhoubare keuse!

www.oraniacvo.co.za

Desembervakansie 2016

deur Joost Strydom

Buitelug vakansievervoer!

Oujaar Cantus: ons lig die bekers op ou vriendskappe en ʼn nuwe jaar

Gesondheid!

Selfs vakansiegangers leer vinnig-vinnig van selfwerksaamheid.

Luilekker Oranjerivier dae.

24

|

Voorgrond

Die Helpsaamfonds fiets-en-wyntoer het vanjaar 8 proepunte in die dorp gehad, onder andere met plaaslike wyne

Rustige Nuwejaarsdag op Orania

Sal ons ou vriende ooit vergeet, en die goeie oue tyd?

Die beste middagslapies is op die rivieroewer!

Klein en groot vier saam Geloftefees Dit reĂŤn in die Noord-Kaap!

Inwoners het die dorp pragtig versier vir die feesseisoen

Voorgrond

|

25

In Orania word kultuur gevier, elke dag

’n Kruis is versier vir Kersfees Toonkrul rivierplesier

Rivierpret: daar is ʼn skat aan die punt van die reënboog

Ons groet jou, tot volgende jaar Orania!

26

|

Voorgrond

KOPSKUIF Naboomspruit Vaalwater Pietersburg Potgietersrus

87.8

92.2

Lichtenburg Mahikeng Coligny

(Klankkoerant)

92.6

Hopetown Van der Kloof Orania (Klankkoerant)

95.5

Bethlehem Harrismith Ficksburg (Klankkoerant)

Tzaneen Wolkberg Pietersburg Hoedspruit

96.6

96.1

Potchefstroom Vanderbijlpark Parys (Klankkoerant)

97.1

Middelburg Hendrina Belfast (Klankkoerant)

Ermelo Bethal Volksrust Carolina

104.0

99.3

Koster Lichtenburg Ventersdorp Pretoria Bronkhorstspruit 107.5 Midrand

104.2

103.6 Thabazimbi Rooiberg Warmbad

Kroonstad Henneman Welkom

107.6

104.5

Newcastle Utrecht Vryheid Bloemfontein Memel Reddersburg 104.1

(Klankkoerant)

107.6 Oos-Rand Standerton Greylingstad

Agtergrond OG A RA T ENRI G A ROND

Die Orania Beweging se volk-staatbetoog vir 2017

Carel Boshoff

’n Ope brief aan Afrikanerbesluitnemers Geagte mede-Afrikaner, Dit het nou al gebruiklik geword om vroeg in die nuwejaar ’n Orania-perspektief op die vraagstukke en uitdagings waarvoor Afrikaners te staan kom, te ontvang. Ons stuur dit met vrymoedigheid uit omdat ons reeds weet dat talle Afrikaners die leiding wat van Orania uitgaan, ernstig opneem en ons noem dit ’n “volk-staatbetoog” omdat dit oor die situasie en stand van ons mense gaan en omdat die oorweging daarvan op toepaslike optrede afgestem is. Vanuit Orania wens ons u dus nie net ’n voorspoedige nuwejaar toe nie, ons vra ook na die voorwaardes vir ’n voorspoedige nuwejaar vir ons mense en probeer aandui wat ons elkeen apart en ons almal saam kan doen om aan dié voorwaardes te voldoen.

28

|

Voorgrond

Selfs al kyk ons met ’n ietwat donker gemoed op die afgelope jaar se politieke en ekonomiese verwikkeling terug, en selfs al het ons min rede om ’n groot, positewe ommekeer te verwag, kan ons nie anders nie as om met groot dankbaarheid op die geleenthede en die toerusting waarmee ons die geleenthede van ons dag tegemoet gaan, te antwoord.

Ons hoef nie moedeloos te wees nie, want die Hoër Hand het vir ons nie net probleme en teenspoed beskik nie, maar ook lewenslus, arbeidskrag en ondernemingsgees.

Terwyl ons dus die goeie en die kwade uit sy hand ontvang, is ons nie daardeur stomgeslaan nie, maar ervaar ons dit as roeping en as uitdaging waarvoor ons juis deur Gods genade toegerus word.

Agtergrond: 2016 Hoewel ons die afgelope jare op ons volk se “staat” as stand, status en toestand gefokus het, is gebeure besig om die meer verwagse betekenis van die woord staat weer op die voorgrond te stoot. As die politieke verwikkelinge van 2016, maar ook van die voorafgaande agt of tien jaar, uiteindelik in een woord opgesom kan word, is dit in die nuwe en beeldende Afrikaanse woord “staatskaping”. In minder ontwikkelde Afrikastate sou beide die proses én die beskrywing daarvan minder gesofistikeerd gewees het: dit sou eenvoudig as ’n gepoogde of mislukte staatsgreep beskryf word. Dit hou egter ten nouste met mekaar verband, want dit kom in beide gevalle daarop neer dat ’n belangegroep binne die staatselite onder een of ander voorwendsel poog om toegang tot en beheer oor staatsinstrumente te monopoliseer en te behou.

Die klassieke staatsgreep word deur of met behulp van die veiligheidsdienste of ’n deel daarvan uitgevoer en is daarop gemik om drie, en by implikasie vier magsetels te verower, naamlik: (1) die setel van uitvoerende staatsmag, soos die president / presidensie, (2) die openbare uitsaaier om so wyd as moontlik te kommunikeer, en (3) die staatskas of tesourie om die staatsoorname in werking te stel.

Die veronderstelling is dan dat (4) die veiligheidsmagte reeds deel

AGTERGROND van die nuwe beheer uitmaak, maar dit is dikwels nodig om afvallige onderdele daarvan in lyn met die nuwe magsorde te bring. Staatsgrepe word verbasend dikwels in die naam van demokrasie uitgevoer, meestal teen presidente wat hulle nie by termynverstryking neergelê het nie en sonder voldoende steun aan die mag vasklou. ’n Staatsgreep is egter net moontlik waar die magsorde sodanig gekonsentreerd is dat dit met enkele beslagleggings of plaasvervangings oorgeneem kan word, byvoorbeeld waar ’n president selfstandige amptenare met lojaliste vervang het tot die mate dat daar van ’n sin vir die staat, apart van die mense wat ampte beklee, naastenby niks oorgebly het nie. Patrimoniale of neo-patrimoniale politieke verhoudings, waar elkeen sy heil van die Groot Man bo hom ontvang, baan die weg daarvoor. Mens kan dus aanvoer dat ’n staatsgreep, of selfs net ’n ernstige poging tot ’n staatsgreep, deur suksesvolle staatskaping voorafgegaan moes word om regtig denkbaar te wees. Anders sou daar eenvoudig te veel departementshoofde, regters, ministers en rekenmeesters wees, om van opposisieleiers en burgerlike verteenwoordigers nie eers te praat nie, wat hulle nie aan die selfaangestelde nuwe gesag onderwerp nie.

Teen dié agtergrond is daar niks toevallig aan dat, naas al die lonende posisies wat mense rondom pres Zuma ingeneem het, daar veral verlede jaar so ’n felle storm om die koppe van die Minister van Finansies en die bedryfshoof van die SABC

losgebars het nie. Nie eers ’n sittende president kan sy staat soos persoonlike eiendom hanteer as hy nie die staatskas en openbare kommunikasie beheer nie. Die begeerte om dit wel te doen, staan natuurlik lynreg in stryd met die gedagte dat die president as regeringshoof eintlik net die hoogste staatsamptenaar is en vervang kan word sonder om die staat as sodanig te affekteer. Daarom tel dit tot Suid-Afrika se krediet dat daar genoeg demokratiese instellings en kultuur was om die gepoogde staatskaping van die afgelope tyd, verlede jaar te ontmasker en (voorlopig) te stuit.

Dit neem egter nie weg dat baie Suid-Afrikaners die afgelope jaar verplig was om oor dinge te dink wat hulle voorheen as ondenkbaar beskou het en selfs nou nog sukkel om te verstaan nie. Hoewel daar baie meer oor 2016 se mislukkings en verliese gesê sou kon word, is die gedagte dat staatskaping ’n moontlikheid geword het en dat dit saamhang met baie van die misstande wat ons mense negatief raak, genoeg om ons opnuut voor die vraag na die Afrikaner se staatkundige bestaan te stel.

Vooruitsigte vir 2017 Afrikaners kom uit ’n tradisie waar grond besit kan word en waar grondregte staatlik geadministreer word aangesien die staat histories die reg op lewe en eiendom waarborg. Die voortrekkers het byvoorbeeld vroeg reeds republikeinse owerheidsinstellings opgerig en ’n grondregime ingestel om ordelike vestiging te verseker. Daarin het hulle voortgang gegee aan

gebruike wat in die Kaapkolonie aan die orde was, naamlik dat grond nie kommunaal nie, maar privaat besit is en gekoop, verkoop en vererf kan word. Nie dat grond toe al die kommoditeitswaarde gehad het wat dit nou het nie, inteendeel, die eksistensiële waarde wat grond in ’n bestaansekonomie gehad het, het die eiendomsverbintenis dalk selfs versterk.

Intussen het die president van Suid-Afrika, ’n land waarvan die meerderheid inwoners aan kollektiewe eerder as individuele grondbesit glo, dit sy nuwejaarsvoorneme gemaak om die herverdeling van grond ten koste van wit en ten gunste van swart inwoners te versnel.

Daarvoor beroep hy hom op nuwe onteieningswetgewing en op die Suid-Afrikaanse grondwet, maar ten diepste natuurlik op die populistiese sentimente van die deel van die bevolking wat aan armoede en wanhoop uitgelewer is. Nie dat dit ’n nuwe onderwerp is nie, grondbesit is ten minste sedert die Volkskongres van Kliptown in 1955, toe die Freedom Charter bekendgestel is, ’n punt op die ANC se politieke sakelys. Baie Afrikaners is egter nog geneig om te dink dat die staatlike grondregime waarmee hulle nog altyd bekend is, ’n neutraal rasionele gegewe is wat teen die meerderheid se irrasionele en afwykende sienings daarvan sal standhou. Dit kan hulle suur bekom.

In soverre as wat Suid-Afrika ’n demokratiese regstaat is, word goeie regsprosedure insake iets soos grondbesit of onteiening gewaarborg. Die feit dat staatskaping onlangs

Voorgrond

|

29

AGTERGROND

ontmasker en gestuit is, spreek natuurlik boekdele en het baie mense se geloof in die regstaat herbevestig. Dit neem egter nie weg dat selfs ’n werkende liberale demokrasie uiteindelik aan die meerderheid se belang voorkeur gee nie en dat Afrikaners tot ’n ongeliefde minderheid behoort nie. Of onteiening uitendelik met rowwe werkershande of met fluweelhandskoene gedoen word, maak eintlik nie so ’n groot verskil nie; die vraag is of die staat waarin ons ons bevind ons reg op grond en eiendom beskerm of bedreig.

Bygesê dat, sodra die oortuiging posgevat het dat die regering traag is om eiendomsreg te verseker, dit selfs prosedureel korrek sal ondermyn, dit dikwels onnodig is om grond te onteien omdat baie eienaars eerder poog om verliese te bekamp en te onttrek as om die onafwendbare te weerstaan.

sonder meer veroordeel te word nie.

Saam met ander transformasiestrategieë soos regstellende aksie en swart ekonomiese bemagtiging plaas dit natuurlik enorme spanning op onderlinge verhoudings – spanning wat deur sommige aangeblaas word ter bevordering van hulle eie politieke denkbeelde en ondersteuning.

Ons het voorheen daarna verwys dat linkse ekstremiste soos die EFF die ANC aan die ekstremisme in sy eie mondering sal herinner en ons kan verwag dat populiste uit die twee partye mekaar nog sal oorbie in hulle pogings om die kieserspubliek na die mond te praat. Die belange van ’n voorheen dominante minderheid word maklik in dié proses opgeoffer. Die beste beskrywing daarvan is dat die speelveld na links verskuif en dat gevestigde Die punt is dat ons ons belange toenemend bedreig word.

Bes moontlik gebeur daar nie in in ’n beskawingskonflik 2017 ’n enkele aardskuddende ding nie – behalwe dalk dat die bevind waarin elke president vervang word, maar selfs dit sal die Afrikaner se kant op ’n intuïtiewe situasie nie wesenlik verander nie. manier oortuig is van Daarvoor is die onderliggende sy meriete en alles in sy kragte te sterk op die belange van die armoedige massa en hulle (nie vermoë sal doen om sy so armoedige) verteenwoordigers afgestem. Maar selfs al aanskou belang te bevorder. ons steeds nie ’n kataklisme Afrikaners beskik egter, anders as nie, moet ons teen ’n valse tevore, nie oor enige staatsmag nie gerustheid waak. Afrikaners se en is aangewese op so veel of min posisie gaan heeltyd agteruit en “gesonde verstand” as wat daar ons vermoë om strategieë wat nog in die toepaslike dele van die ons selfstandigheid bevorder, staatsadministrasie oor is. Aan in werking te stel, word in die die ander kant beroep die nuwe proses ondermyn. Ons moet dus elite hom ondubbelsinnig op die nie die fout maak om die tyd wat Freedom Charter en die gedagte ons gegun word onder te benut dat die grond moet behoort aan nie, ons hoef seker nie altyd wie dit bewerk – ’n gedagte met weer terug te kyk op geleenthede genoeg ooglopende appèl om nie wat verspeel is net omdat ons

30

|

Voorgrond

die krisis waarin ons was gering geskat het nie!

Strategiese fokus vir 2017 Daar is vandag tekens van, en waarnemers verwys daarna dat Afrikaners besig is om hulle ewewig te herwin. Daarby word bedoel dat ons mense weer selfvertroue openbaar en die gedagte dat ons met ’n ondraaglike skuldlas gestraf is, van ons afskuif. Ons verlede is nie sonder foute nie, maar dit is ook nie net ’n reeks misdade nie en talle Afrikaners is besig om hulle geskiedenis opnuut en op ’n gebalanseerde wyse toe te eien.

Dit lê die grondslag vir ’n nugtere beoordeling van die hede en van wyses waarop ons vandag weer vir ons eie, billike belang kan intree – nie ten koste van ander nie, maar ook nie ten koste van onsself nie.

Bygesê dat almal dit ook nie terselfdertyd dieselfde sien nie; waar sommige al tekens van nuwe lewe sien, kom ander nou eers onder die besef van hoe magteloos en versplinterd ons volk nog is. Aangesien dié besef egter ’n voorwaarde vir die nuwe lewenskrag is wat inderdaad plekplek onder ons mense geopenbaar word, hoef sulke negatiwiteit nie sonder meer veroordeel te word nie. Dit dra eerder tot die noodsaaklike nugterheid wat ons nuwe ewewig kenmerk by solank ons nie daarin vasdraai en wegsak nie. Daarom moet ons onsself en mekaar bemoedig en versterk, ons moet bevestig dat daar steeds ’n belowende toekoms is vir mense wat dit met dankbaarheid, ootmoed en ywer tegemoetgaan.

Dit kan ons eerste fokuspunt vir 2017 wees.

Die tweede fokuspunt is om te

AGTERGROND

besef dat, met inbegrip van ander terreine waarop ons bestaan ondermyn word, ons grootste en oorhoofse uitdaging besig is om ’n staatkundige vorm aan te neem. Dit is nie net politieke verhoudings en magsuitoefening of ekonomiese agteruitgang en wanbestuur wat teen ons gelaai is nie, dit is die aard van die makrostruktuur waaronder ons onsself bevind wat van ons vreemdelinge in die land van ons geboorte maak.

Ons moet besef dat Suid-Afrika al vir meer as twee dekades aan ’n doelgerigte transformasieproses onderwerp is, met ander woorde dat Suid-Afrika vandag eenvoudig nie die SuidAfrika van twintig jaar gelede is of kan wees nie.

Ons moet ons nie verbeel dat die horlosie teruggedraai kan word en óns bloudruk op Suid-Afrika afgedruk kan word nie; daarenteen moet ons nie ophou planne maak om ons eie, regmatige plek in die wêreld op te neem nie. Die punt is dat hierdie woorde toenemend besig is om ’n staatkundige strekking te kry.

Die derde fokuspunt is, ironies genoeg, om op etlike sake tegelyk te konsentreer. Daarby word nie bedoel dat ons aandag versplinter moet word of dat ons aan elke ding wat oor ons pad kom dieselfde aandag moet gee nie,

die bedoeling is dat Afrikaners gefokus op meer as een terrein tegelyk moet werk, bes moontlik met behulp van verskillende instellings. In die eerste plek moet ons beide ons mense se belange in beskerming neem daar waar hulle is en die volste reg het om te wees.

Organisasies soos Solidariteit, AfriForum en Helpende Hand dien as voorbeelde van wat gedoen kan word. Maar tegelyk moet ons doodrealisties konsentrasiestrategieë in werking stel om te verseker dat daar ’n heenkome is vir diegene wie se belange en veiligheid nie meer verseker kan word waar hulle altyd was nie. Daarmee is die Orania Beweging in besonder besig en daarop moet óns klem lê; ons skep ’n heenkome vir medeAfrikaners wat dit nodig het en vervul ’n roeping vergelykbaar met ons voorsate wat die Groot Trek onderneem het.

In die tweede plek moet ons beide ons selfstandigheid vestig en versterk, én ’n politiek van erkenning beoefen. Die feit dat die staatsdiens en groot maatskappye rassekwotas najaag wat ons jongmense (en oueres!) dikwels benadeel, verplig ons om ander planne te maak en dikwels meer ondernemend na ons geleenthede en vermoëns te kyk. Talle Afrikaners is in werklikheid besig om suksesvol by die nuwe omstandighede aan te pas omdat hulle dit in ’n gees van selfstandigheid aanpak en omdat ons nie vir iemand anders wag om ons probleme op te los nie. Dié gees moet aangemoedig en versterk word, want al is dit in die kleine, verteenwoordig elke persoon en gesin wat groter materiële én geestelike selfstandigheid bereik, ’n bousteen

in die herwinning van ons hele volk se vryheidsgebou. ’n Suksesvolle konsentrasie van selfstandige Afrikaners kan egter dink dat hulle ander nie nodig het nie. Dit sal ’n fout wees om selfgenoegsaam te raak oor ons klein suksesse, want dit plaas ’n plafon bo ons toekomstige ontwikkeling en moontlikhede. Daarom moet ons konsentrasiepolitiek met ’n politiek van erkenning gekomplementeer word. Ons wil nie in isolasie bestaan nie, maar opbouende betrekkinge met die mense van Suid-Afrika en Afrika vestig; ons wil die bande met ons stamlande versterk en ons wil handel dryf met almal wat ’n sin vir wedersydse voordeel openbaar. Die hele gedagte is eintlik wonderlik verwoord in die ou Vrystaatse volkslied wat lui: “Beklee ons klein gemenebes, op orde wet en reg geves, rang in die statery!”

Mag 2017 vir elke Afrikaner in die teken staan van ’n nuwe ewewig en selfvertroue, van ’n sin vir ons staatkundige nood en strewe en van konsentrasie, selfstandigheid en erkenning. Ons verwag nie om meteens ons verre bestemming te bereik nie, maar met ons oog op die leidster van vryheid sal ons ook deur die donker nag wat ons tans beleef koers hou oppad na ons bestemming: vryheid.

Met beste wense Carel Boshoff President van die Orania Beweging

Voorgrond

|

31

ORANIA DORPSRAAD

VOORSIEN IN GROOT VRAAG NA NUWE ERWE

Installering van dienste vir Fase 1 en 2 van die Tans word dienste by 66 nuwe erwe geïnstalleer.

Karoosigprojek is voltooi.

Die ontwikkeling verloop presies volgens beplanning ’n Aantal erwe in Karoosig is beskikbaar en verkope vorder fluks Erwe is beskikbaar by die Robynlaan en Karoosig-ontwikkelings Sakpaspryse wissel tussen R144 en 000 R420 000 Pryse wissel tussen Φ240 000 en000 Φ420 Eksklusiewe erwe met ‘n panoramiese uitsig oor die OranjerivierTwee met ʼn panoramiese uitsig oor die Oranjerivier is nog ravyn erwe is beskibaar beskikbaar Vir meer inligting tree in verbinding met Vir meerConradie inligtingby tree in verbinding met Christo christo@orania.co.za Christo Conradie by christo@orania.co.za

OR A N IA

D O R P SR A A D

t werk! a w it e t li a ip is n u M ‘n Olienhoutrylaan 1

Tel: 053 207 0063/4 Faks: 086 531 7129

Posbus 115 Orania 8752 e-pos: dorpskantoor@oranet.co.za

Uitleg en drukwerk: SwiftPrint, Kimberley 053 839 2900

• •• •• • •