Nieuw: VacuFix
™
Snel en
trefzeker annet doorenbos werkt met 4 andere oogartsen in het antoniusziekenhuis in sneek. ze noemt het zelf ‘een algemene perifere praktijk’, daar bedoelt ze mee dat iedereen er phaco’s doet en alle oogheelkundige basiszorg. voor een perifere praktijk is het bijzonder dat twee collega’s vitreo retinale ingrepen verrichten, en dat er ook een oogarts is die kindercataracten behandelt. refractieve chirurgie is iets wat annet doorenbos graag mag doen, samen met een andere collega, ze implanteert regelmatig phake artisan en artiflex lenzen.
Voor een oogarts gewoon, regulier, maar zoals elke oogarts weet, voor de patiënten is het allemaal een stuk minder vanzelfsprekend. Dat wordt duidelijk als Annet Doorenbos vertelt waarom ze met zoveel liefde de Artisan lenzen implanteert. ‘Dat is zo’n dankbare operatie,’ zegt ze, ‘vooral bij hoogbijzienden. Je helpt ze van hun bril af – ze hoeven dat ding nooit meer te zoeken. En al hadden ze nooit problemen de bril te vinden, dan nog zijn ze blij ervan af te zijn, mede omdat de visus beter is geworden, doordat de verkleining met bril ( in mindere mate contactlenzen) is afgenomen.’ Doorenbos sorteert een groot effect in de klantenkring die bij haar aanklopt: slechts een klein deel van haar patiënten heeft geen medische indicatie. De meesten hebben myopie van meer dan min tien. Doet ze het dan allemaal alleen maar voor die patiënten? Welnee. Het is ook gewoon mooi werk. ‘Afgezien van het feit dat je patiënten er blij mee maakt is het implanteren van 10 OPH THE RECORD
Door Kim Sauter
Artisan lenzen ook gewoon technisch leuk om te doen,’ zegt ze. En ‘technisch leuk’ betekent vaak: net iets uitdagender, net iets eleganter, net iets complexer dan het reguliere werk. Met phake lenzen zit de eigen lens nog in het oog, wat het iets moeilijker maakt dan bij Aphake. Maar de techniek van naaldenclavatie is niet nieuw voor haar. ‘Ik heb de kunst nog kunnen afkijken bij dr. Worst zelf. Dat was tijdens mijn opleiding, begin jaren 90 in het AZG, het huidige UMCG,’ herinnert ze zich.’ Toen had je bij cataract extracties meer kapselscheurtjes dan nu; de Aphake Artisan lens werd toen vaker ingezet. Bij de huidige phacochirurgie heb je gelukkig minder complicaties.’ Artisan is een mooi concept: de lens zit niet in de kamerhoek, maar hangt op de irisvezeltjes die dat kunnen dragen. ‘De kamerhoekgesteunde lenzen hebben de neiging te verschuiven en dan krijg je op den duur atrofie van de iris door de druk en
uveitis. Artisan heeft dat nadeel niet.’ Maar zelfs nu er weer uitgebreid kamerhoekgesteunde lenzen op de markt komen, die iets beter gevormd zijn en die – het moet gezegd - technisch makkelijker zijn te implanteren, blijft Annet Doorenbos er gevoelsmatig afwachtend en sceptisch over. ‘Ik zeg: kies liever de beste lens voor patiënt ook al is die technisch lastiger. En trouwens: wat is lastiger? De enclavatie met naaldje is iets lastiger als je het misschien niet zo vaak doet, maar met de nieuwe VacuFix procedure van OPHTEC wordt de enclavatie makkelijker’. Annet Doorenbos vindt zichzelf geen pionierstype. ‘Integendeel; ik ben doorgaans nogal de-kat-uit-de-boomkijkerig. Maar die VacuFix leek me gewoon handig. Toen Alexander van Leijenhorst van OPHTEC mij vroeg om een prototype van het instrument uit te proberen heb ik dat meteen gedaan’. Als eerste in Nederland begon ze er mee in september 2010. Inmiddels heeft ze zo’n 20 ingrepen
Drs. Annet Doorenbos studeerde vanaf 1989 oogheelkunde in Groningen (AZG). Twee jaar na de opleiding werkt ze als staflid in het AZG. Vanaf 1996 werkt ze als oogarts in het Antonius ziekenhuis te Sneek. Sinds 2001 implanteert ze phake Artisan lenzen.
met de VacuFix gedaan. In het begin met het reusable prototype en in januari met het bij OPHTEC verkrijgbare disposable model. En ze is enthousiast. ‘De VacuFix sluit aan op het phako-zuigspoelsysteem (i-a-systeem). Je bouwt een vacuüm op dat vergelijkbaar is met een naald. Je pakt precies de goede hoeveelheid van het irisweefsel en zet de lens meteen precies waar je ‘m wilt hebben vast met een mooi plooitje.’ Met een naald of pincet krijg je dan eens een dikke dan weer een dunne plooi. Bij een dunne, slappe iris kan de iris opschuiven en als je het een paar keer over moet doen, dan leidt dat tot meer pigmentverlies. De grote voordelen van de VacuFix zijn snelheid en trefzekerheid. ‘Bij enclavaties geldt gewoon: hoe sneller, hoe beter. En met VacuFix heb je direct de goede plooidikte,’ legt Annet Doorenbos uit. ‘Bovendien is de positionering veel preciezer. Vooral bij torische lenzen luistert dat heel nauw en markeer je de as: met VacuFix mik je altijd raak.’ Ook bij staaroperaties is het technisch makkelijker om VacuFix te gebruiken bij complicaties. ‘Als je bijvoorbeeld glasvocht verliest en geen steun meer hebt voor de intraoculaire lens, dan kan je die niet in de kapselzak zetten. Je kunt dan als back-up een Artisan op de iris plaatsen. Deze goede oplossing is nu ook binnen bereik van oogartsen die weinig ervaring hebben met Artisan lenzen omdat VacuFix de enclavatieprocedure vereenvoudigt.’
Zitten er geen nadelen aan VacuFix? Annet Doorenbos denkt even na. Ik heb gewerkt met een testmodel,’ zegt ze, ‘dus er was een theoretisch risico. Het reusable prototype waarmee ik de eerste tests deed was moeilijk te steriliseren i.v.m de kleine canule. Maar dat probleem is al opgelost OPHTEC brengt alleen disposable modellen op de markt. Belangrijk is wel dat je het systeem goed aansluit op de i/a anders kun je een flush krijgen waardoor je healon uit de vok spoelt. Dat is even een weetje, maar bij het nieuwe disposable kun je deze aansluitingsfout niet meer maken dus ook dat is opgelost door OPHTEC.’ Zal deze methode ook artsen, die weinig ervaring hebben met de enclavatie, over de streep trekken om met de implantatie van Artisan en Artiflex lenzen te beginnen? ’Ik denk dat dit hun kans is’ zegt ze glimlachend. ‘Maar ook mijn “handvaardige” collega’s willen ‘m gaan gebruiken,’ bekent Doorenbos, ‘vooral voor slappe irissen, na vitrectomien. Het gebruik is heel makkelijk uit te leggen en te leren.’
Het VacuFix™ enclavatiesysteem bestaat uit twee handles, één voor de rechter enclavatie (paars) en één voor de linker enclavatie (oranje).
Blijft er nog iets te wensen over? ‘Oh ja hoor, er blijft altijd wat te wensen over. Wat dacht je van een multifocale Artisan lens, die niet verschuift, door veranderingen van de kapselzak. Waarom is die er eigenlijk nog niet? ‘ Dat zou een hele mooie aanvulling zijn op de gewone Artisan lens. Hoewel , wat is een gewone Artisan lens?
>> Een VacuFix instructiefilm is beschikbaar. Volg de link op www.ophtec.com
OPH THE RECORD 11