Gas Technics Dergisi Sayı 2 by Odak yayincilik

G端ncel

Temmuz 2011

Sayfa 1

Editörden

ćlk sayÆmÆz sektör tarafÆndan yoþun bir ilgi gördü. Baĩta Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanÆ SayÆn Taner YÆldÆz ve EPDK BaĩkanÆ SayÆn Hasan Köktaĩ olmak üzere sektörün önde gelen kiĩi ve kuruluĩlarÆndan çok olumlu tepkiler aldÆk. Öncelikle ilk sayÆmÆzÆn heyecanÆnÆ bizimle paylaĩan tüm dostlarÆmÆza yayÆn ekibimiz adÆna teĩekkür ediyorum. ćlk sayÆmÆza iliĩkin aldÆþÆmÆz tepkiler ileriye dönük umut ve heyecanÆmÆzÆ artÆrdÆ. Dergimizin, sektörün geliĩimine katkÆ saþlayacaþÆna olan inancÆmÆz bir kez daha perçinlendi. Gas Technics Dergisi, sizlerin ilgi ve desteþi sayesinde büyüyecek ve geliĩecektir. Sektöre ilgi duyan herkesin yararlanabileceþi referans yayÆn olmak iddiasÆyla çÆktÆþÆmÆz yolda, en önemli güç sizlerden aldÆþÆmÆz destek olacaktÆr. Yola çÆkarken sizlerden gelecek yorum, öneri ve eleĩtirilerin bizler için yol gösterici olacaþÆnÆ belirtmiĩtik. Sizlerin vereceþi destek ile Gas Technics Dergisi’nin sektördeki bilgi ve birikimin paylaĩÆldÆþÆ bir platform haline geleceþine olan inancÆmÆzÆ vurgulamÆĩtÆk. ćlk sayÆmÆz sonrasÆnda aldÆþÆmÆz tepkiler, düĩüncelerimizde yanÆlmadÆþÆmÆzÆ ortaya koydu. Gas Technics Dergisi olarak ilk sayÆmÆzda sizlerden tam not almanÆn heyecan ve gururunu yaĩÆyoruz. Bir kez daha dergimizden ilgi ve desteklerini esirgemeyen tüm kiĩi ve kuruluĩlara teĩekkür ediyoruz. Gas Technics Dergisi bundan sonraki sayÆlarÆnda da sektörün sesi olmayÆ sürdürecektir. SaygÆlarÆmÆzla Özay SAýIR Sorumlu YazÆ ćĩleri Müdürü

Sayfa 2

Temmuz 2011

G端ncel

Temmuz 2011

Sayfa 3

ćçindekiler

ćmtiyaz Sahibi OdaklÖ YayÖncÖlÖk TanÖtÖm ve Sanayi Ticaret Ltd. úti. AdÖna Nurhan SA÷IR Sorumlu YazÆ ćĩleri Müdürü ve Genel YayÆn Yönetmeni Özay SA÷IR o.sagir@odakyayincilik.com YayÆn DanÆĩmanÆ Mustafa Ali AKMAN Özgür ÖZKAN Editör Berna SAN Reklam Koordinatörü Emin ESER e.eser@odakyayincilik.com Art Direktör Burak ALTUNBAú DaþÆtÆm Planlama ve Koordinasyon Ethem KUT

Haberler

EPDK BaĩkanÆ Hasan Köktaĩ: “Tarife Süreci TaraƀarÆn KatÆlÆmÆyla ćĩletilecek”

Gaz Sektörü “Gaz PiyasasÆnda Standardizasyon ve Piyasa Gözetimi” Panelinde Buluĩtu

TSE ve GAZBćR’den AnlamlÆ ćĩbirliþi

Meslek StandartlarÆ Yeterlilik ÇalÆĩmalarÆ Sürüyor

FiyatÖ: 10 TL YÖllÖk Abonelik: 100 TL (Fiyatlara KDV Dahildir. YÖllÖk gönderimlerde kargo Àyata dahil, tek gönderimlerde dahil deøildir.)

GAZBćR - Ahmet Yetik: “Ortak Bir Ĩekilde Uygulanabilecek EsaslarÆ ÇÆkartmak ve YayÆnlamak AmacÆndayÆz”

“Gas Technics Dergisi’nde yayÖnlanan yazÖ ve çizimlerin her hakkÖ mahfuzdur. ùzin alÖnmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibs edilemez” “YayÖmlanan tüm yazÖlarÖn sorumluluøu yazarlarÖna, ilanlarÖn sorumluluøu ilan verene aittir.

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz: AKSA Malatya Doþal Gaz DaþÆtÆm A.Ĩ.

Hukuk Müĩaviri Av. Murat KURT Yönetim Merkezi OdaklÖ YayÖncÖlÖk TanÖtÖm Sanayi ve Ticaret Limited úirketi TatlÖsu Mah. Seyhan Sk. ElalmÖû Cad. No:7 D:1 úerifali - Ümraniye / ùSTANBUL Tel: (0216) 527 32 62 Faks: (0216) 527 32 63 info@odakyayincilik.com TasarÆm OdaklÖ YayÖncÖlÖk TanÖtÖm Hizmetleri Tel: (0216) 527 32 62 tanitim@odakyayincilik.com Abone ve Okur Hizmetleri abone@odakyayincilik.com BaskÆ ùstanbul BasÖm 0212 454 31 71 BaskÆ Tarihi 26.07.2011 Bu dergi tüm Türkiye’de daøÖtÖlmaktadÖr. BasÖn Kanunu’na göre Yerel Süreli YayÖn’dÖr.

Sayfa 4

Temmuz 2011

ćçindekiler

30 Söyleĩi: Arsan Grup ćĩletme–BakÆm Koordinatörü Abdülkelam Türker

32 36

Teknik TanÆtÆm: TS EN 10208-2 Doþal Gaz BorularÆ

Teknik TanÆtÆm: Dizayn Grup Doþal Gaz BorularÆ

Söyleĩi: Titanic Business Hotel Asia SatÆĩ ve Pazarlama Müdürü Engin ÇamcÆ

Makale: Vaillant Group Teknik ve Eþitim Müdürü Sencer Ertan

Söyleĩi: Meyer Belgelendirme Hizmetleri A.Ĩ Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat Ĩahin

Makale: BarÆĩ SanlÆ, Sohbet Karbuz, Nadim Ekiz

Teknik TanÆtÆm: GASLINE-CAD

Söyleĩi: AGDAĨ ćç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karataĩ Söyleĩi: Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan

Temmuz 2011

Sayfa 5

Haberler

EPDK VE GAZBİR TARİFE METODOLOJİSİNİ KONUŞTU

Doøal gaz piyasasÖnÖn son dönemde en önemli gündem maddelerinden biri olan tarife metodolojisi ùstanbul’da düzenlenen toplantÖda masaya yatÖrÖldÖ. UGETAM tesislerinde gerçekleûtirilen toplantÖya EPDK BaûkanÖ Hasan Köktaû, EPDK ùkinci BaûkanÖ Mustafa YÖlmaz, EPDK Baûkan YardÖmcÖsÖ Vedat Gün, EPDK Kurul Üyeleri, GAZBùR Yönetim Kurulu BaûkanÖ Mehmet KazancÖ, GAZBùR Yönetim Kurulu üyeleri ile doøalgaz daøÖtÖm ûirketlerinin temsilcileri katÖldÖlar. Dünya piyasalarÖnda uygulanan tarife metodolojilerine iliûkin deøerlendirmelerinde gündeme geldiøi toplantÖda mutabakat saølanamadÖ. BasÖna kapalÖ olarak gerçekleûtirilen toplantÖ sonrasÖnda Gas Technics Dergisi’ne toplantÖya iliûkin deøerlendirmelerde bulunan Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, üzerinde uzlaûmaya varÖlmamÖû konularÖn azaldÖøÖna dik-

kat çekerek,” BU toplantÖda gösterdi ki aslÖnda tartÖûÖlan konular daha doørusu uzlaûmamaya varÖlamamÖû konular iyice azalmÖû. YaptÖøÖmÖz toplantÖda çÖkacak tarifenin daha geneli kapsayacaøÖ ve herkes açÖsÖndan kabul edilebilir bir tarife olacaøÖnÖn sinyalini aldÖk. ùnûallah

düûündüøümüz gibi herkes açÖsÖndan kabul edilebilir bir tarife metodolojisi belirlenir. Bizde ilk tarifesi belirlenecek ûirket olarak. Bu yeni tariÀmizle hizmet etmeye devam ederiz” ûeklinde konuûtu.

İGDAŞ “GÜVENLİ DOĞAL GAZ EĞİTİMİ” PROJESİ İLE 85 BİN ÖĞRENCİYE ULAŞTI ùGDAú, ilköøretim okulu öørencilerini doøal gazÖn güvenli ve doøru kullanÖmÖ konusunda bilinçlendirmek için “ùlköøretim OkullarÖnda Güvenli Doøal Gaz Eøitimi” projesini baûlattÖ. Proje kapsamÖnda gerçekleûtirilen eøitimlerde, doøal gazÖn doøru ve güvenli kullanÖmÖyla ilgili bilgiler verildi. Eøitimlerin sonunda öørencilere adÖm adÖm güvenlik eøitimini içeren bir animasyon Àlmi izletildi. Projenin dördüncü döneminde 30 bin öørenciye ulaûmayÖ hedeÁeyen ùGDAú, bu hedeÀn de üstüne çÖkarak 5, 6, 7 ve 8’inci sÖnÖfta okuyan 35 bin 503 ilköøretim öørencisine ulaûtÖ. ùGDAú olarak baûlattÖklarÖ eøitimler ile doøal gaz hakkÖnda bilinçli bir gelecek yetiûtirmeyi hedeÁediklerini belirten ùGDAú Genel Müdürü Bilal Aslan, “Heyecanla baûladÖøÖmÖz doøal gaz

Sayfa 6

Temmuz 2011

güvenliøi eøitimlerinin ilk üç döneminde ilköøretim 6,7 ve 8’inci sÖnÖfta eøitim gören 50 bin öørenciye ulaûtÖk. Projemizin dördüncü döneminde aldÖøÖmÖz talepler doørultusunda ilköøretim 5. sÖnÖf öørencilerini de projeye dâhil ettik ve 30 bin öørenciye ulaûmayÖ hedeÁedik. HedeÁediøimiz sayÖyÖ aûarak bu dönem 35 bin 503 öørenciye ulaûtÖk. Dört dönemde toplam 85 bin 503 öørenciye ulaûmÖû olduk. AmacÖmÖz doøal gaz konusunda bilinçli bir nesil oluûturmak. 2011 yÖlÖnda dördüncü dönemini tamamladÖøÖmÖz “ùlköøretim OkullarÖnda Güvenli Doøal Gaz Eøitimi” projesine önümüzdeki dönemde devam ederek 100 bin öørenciye ulaûmayÖ hedeÁiyoruz” dedi.

ùGDAú, projenin dört dönem uygulamasÖyla ùstanbul’un 14 ilçesinde, 179 okulda doøal gazÖn güvenli kullanÖmÖ konusunda eøitim verdi. Projenin dördüncü döneminde Ümraniye, Ataûehir, Baûakûehir, BaøcÖlar semtlerindeki 47 okula ulaûÖldÖ.

Haberler

BAKAN YILDIZ: GAS TECHNICS DERGİSİ SEKTÖRE OLUMLU KATKILAR SAĞLAYACAK Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanÖ Taner YÖldÖz OdaklÖ YayÖncÖlÖk tarafÖndan aylÖk olarak yayÖnlanan Gas Plus Dergisi’nin Temmuz sayÖsÖnda gündeme iliûkin sorularÖ yanÖtladÖ.

YÖldÖz, söyleûisinde OdaklÖ YayÖncÖlÖk tarafÖndan yayÖnlanmaya baûlanan Gas Technics Dergisi’nin sektöre olumlu

katkÖlar saølayacaøÖnÖ söyledi. YÖldÖz, “Gas Technics Dergisi’nin sektörle alakalÖ konularda önemli bir yayÖn organÖ olacaøÖnÖ ümit ediyorum. Sektöre bu anlamda olumlu katkÖlar saølayacaøÖnÖ düûünüyorum. Gas Technics Dergisi’ne bundan sonraki yayÖn hayatÖnda baûarÖlar diliyorum” ûeklinde konuûtu.

İZMİRGAZ GENEL MÜDÜRÜ YANDIMATA: “DOĞAL GAZ DÖNÜŞÜMÜNÜ KIŞA BIRAKMAYIN”

ùzmirgaz Genel Müdürü Burçin YardÖmata, yaz döneminde yapÖlan doøal gaz iç tesisat dönüûüm iûlemlerinin zaman ve maliyet açÖsÖndan birçok avantaj sunduøunu kaydetti.

YandÖmata, yaptÖøÖ yazÖlÖ açÖklamada, kÖû döneminde talep patlamasÖ yaûanan doøal gaz sektöründe, gerek yetkili iç tesisat ÀrmalarÖnÖn

gerekse abone merkezlerinin aûÖrÖ yoøunluøu sebebiyle, iûlemlerin tamamlanmasÖ zaman alabildiøini, bu nedenle dönüûüm iûlemlerinin kÖû aylarÖna bÖrakÖlmasÖnÖn birtakÖm sÖkÖntÖlara yol açabildiøini belirtti.

YandÖmata sözlerini ûöyle sürdürdü: “Geçtiøimiz yÖl doøal gazda yaûanan talep patlamasÖ sonucun-

da son dört aylÖk dönemde, doøalgaza geçmek isteyen vatandaûlarÖmÖz yetkili Àrma bulmakta zorluk çekti. Yaz mevsiminin avantajlarÖnÖ kullanmak isteyenler özellikle Temmuz ve Aøustos aylarÖnÖ iyi deøerlendirmeli. Böylece yoøunluøun arttÖøÖ kÖû aylarÖna girilmeden doøalgaz dönüûüm iûlemlerini tamamlayan vatandaûlar maødur olmuyor”

ANKARA’DA 250 BİN KİŞİ DAHA DOĞAL GAZA KAVUŞUYOR

Baûkent Doøalgaz Genel Müdürü Halil KÖrûan, 2011 yÖlÖ AltyapÖ YatÖrÖm ProgramÖ çerçevesinde Ankara’nÖn tüm ilçelerinde 600 kilometreye yakÖn döûenecek olan doøal gaz boru hattÖ sayesinde 250 bin kiûinin daha doøal gaz konforuyla tanÖûacaøÖnÖ vurguladÖ. ùhaleler dahilinde 152 kilometre hat döûeneceøini aktaran KÖrûan, hizmetten yaklaûÖk 140 bin kiûinin faydalanacaøÖna iûaret etti. Halil KÖrûan, Ankara’da 1929 yÖlÖnda kullanÖlmaya baûlanan havagazÖ için döûenen eski çelik borularÖnda meydana gelen yÖpranma sonucu sÖk sÖk kaçaklarÖn oluûtuøunu, bunun da can güvenliøi açÖsÖndan risk taûÖdÖøÖnÖ, ûirket açÖsÖndan da zaman ve para kaybÖna yol açtÖøÖnÖ kaydetti. Eski hatlarÖn yaz döneminde yenilenmesine baûladÖøÖnÖ dile getiren Halil KÖrûan, 123 kilometrelik eski ana hat kaldÖøÖnÖ bildirdi. ùhale

kapsamÖnda 159 kilometrelik servis hatlarÖyla birlikte toplam 282 kilometrelik polietilen hat yenilemesi yapÖlacaøÖnÖ altÖnÖ çizen KÖrûan, “Bu hatlarÖn ihalesi yapÖldÖ. 1 yÖlÖ kapsayan yatÖrÖm sözleûmesi imzalandÖ. 17 milyon TL tutarÖndaki bu yatÖrÖm programÖ çok yakÖnda baûlayacak ve gelecek yaz bitmiû olacak. Çankaya, Yenimahalle, AltÖndaø, Keçiören ve Mamak’Ön merkezi semtlerinde bulunan havagazÖ hatlarÖ iptal edilerek, kaçaøa dayanÖklÖ polietilen hatlarla deøiûtirilecek “ dedi. 26 bin konutun ana hat ve servis hattÖ talebinin de önümüzdeki günlerde yapÖlacak üçüncü ihale kapsamÖnda karûÖlanacaøÖnÖ kaydeden servis hattÖ talebi olanlarÖn eylül ayÖ sonuna kadar kendilerine baûvurmalarÖnÖ isteyen KÖrûan, bu tarihten sonra yapÖlacak baûvurularÖ kabul etmeyeceklerini vurguladÖ. Genel Müdür KÖrûan, üçüncü ihale ile 83 kilometrelik birbirleriyle doørudan baølantÖlÖ olma-

yan hatlarÖn birleûtirileceøini, bu sayede kÖûÖn yoøun kullanÖmlarda azda olsa görülen basÖnç düûüklüøü sorunlarÖnÖn önüne geçileceøini altÖnÖ çizdi. KÖrûan, EDPK’nÖn öngördüøü yasal mevzuat çerçevesinde teknik ve ekonomik olarak uygun bulunan doøalgaz taleplerinin bu yÖl karûÖlanacaøÖnÖ belirterek, “ÇalÖûmalar sonunda, Ankara’nÖn tüm ilçelerinde 600 kilometreye yakÖn doøal gaz boru hattÖ döûeyerek, 250 bin vatandaûÖmÖzÖ doøal gaz konforuyla tanÖûtÖrmÖû, eski hatlarÖ da yenilemiû olacaøÖz” dedi.

Temmuz 2011

Sayfa 7

Özel Röportaj

TARİFE SÜRECİ TARAFLARIN KATILIMIYLA İŞLETİLECEK EPDK BaĩkanÆ Hasan Köktaĩ

Enerji PiyasasÆ Düzenleme Kurumu (EPDK) BaĩkanÆ Hasan Köktaĩ sektöre ve EPDK’nÆn faaliyetlerine yönelik Gas Technics dergisinin sorularÆnÆ yanÆtladÆ.

“Piyasada yeterli rekabet ortamÆnÆn oluĩtuþuna kanaat getirilene kadar mevcut durumda tarifeye baþlanmÆĩ faaliyetlere iliĩkin tarifelendirme sürecine devam edilecektir.”

Sayfa 8

Temmuz 2011

Sektörle tam anlamÆyla entegre olabilmek için EPDK’nÆn bugüne kadar nasÆl bir politika yürüttü. EPDK’nÆn gelecekteki vizyonunu ne yönde kurguluyorsunuz? Daha etkin bir enerji piyasasÆ oluĩturabilmek için neler yapÆlmalÆdÆr? Enerji PiyasasÖ Düzenleme Kurumu’nun vizyonunu görev yaptÖøÖ dört sektörü düzenleyen piyasa kanunlarÖnda belirlenen amaçlar oluûturuyor. Bu amaç elektriøin, doøal gazÖn, petrolün ve LPG’nin yeterli, kaliteli, sürekli, düûük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir ûekilde tüketicilerin kullanÖmÖna sunulmasÖ için, rekabet ortamÖnda özel hukuk hükümlerine göre faaliyet göstere-

bilecek, mali açÖdan güçlü, istikrarlÖ ve ûeffaf bir enerji piyasasÖnÖn oluûturulmasÖ ve bu piyasada baøÖmsÖz bir düzenleme ve denetimin saølanmasÖdÖr. Bu baølamda ülkemizin ekonomik gerçekleri ile yatÖrÖm olanaklarÖ dikkate alÖnarak enerji etkinliøi ve verimliliøi için, kamu iûletmeciliøinin sektörün bugünü ve geleceøinde söz sahibi olduøu tek oyunculu yapÖdan, sürece özel sektörün de katÖldÖøÖ, çok oyunculu serbest piyasa yapÖsÖna geçiûi saølÖyoruz. Doøal gaz sektörü açÖsÖndan duruma baktÖøÖmÖzda bugün ülkemizde daøÖtÖm sektöründe özel sektör iûletmeciliøi hakim kÖlÖndÖ. Ancak ithalat ve toptan satÖû segmentlerinde kamu ûirketlerinin baskÖn durumlarÖ devam ediyor. Rekabetin olmadÖøÖ yerde ucuz Àyattan bahsedebilmek hayalciliktir. Bu itibarla enerji piyasamÖzÖn her boyutunda özel sektör iûletmeciliøini hakim kÖlmak gibi önemli bir görev ile karûÖ karûÖyayÖz. Bu baølamda ülkemizin ekonomik gerçekleri ile yatÖrÖm olanaklarÖ dikkate alÖnarak enerji etkinliøi

Özel Röportaj

ve verimliliøi için, kamu iûletmeciliøinin sektörün bugünü ve geleceøinde söz sahibi olduøu tek oyunculu yapÖdan, sürece özel sektörün de katÖldÖøÖ, çok oyunculu serbest piyasa yapÖsÖna geçiûin saølanmasÖ gerekmektedir. Bu yapÖnÖn oluûmasÖnÖn bir boyutu özelleûtirmelerdir, bir baûka boyutu maliyet esaslÖ ÀyatlandÖrmadÖr, bir diøer boyutu ise enerji politikalarÖnda ve karar süreçlerinde herkesin önünü görebilmesini saølayacak, öngörülebilirliøi yüksek bir piyasa yapÖsÖdÖr. Bugüne kadar ülkemizde doøal gaz ithalatÖnÖn serbestleûmesi ve katÖlÖmcÖ sayÖsÖnÖn arttÖrÖlmasÖ imkânÖna belli ölçüde kavuûuldu. Ülkemizin geliûme dinamikleri ile özel sektör dinamizminin sektörümüze yeterince katÖlamamÖû olmasÖnÖ bir arada düûünürsek ülkemiz doøal gaz piyasasÖndaki mevcut yapÖnÖn sürdürülebilir olmadÖøÖnÖ tespit ediyoruz. Hal böyle iken yeni bir model geliûtirmeye ihtiyaç var ve yeni bir kanun deøiûikliøinin gündeme getirilmiû olmasÖ da bu temele dayanÖyor. Bu zamana kadar gerek kontrat devri ihalelerini kazanan, gerekse ithalat imkânlarÖnÖ kovalayan tüm ûirketlerin ÖsrarlÖ tavÖrlarÖ ve sürdürdükleri çalÖûmalar ülkemizde çok oyunculu bir doøal gaz piyasasÖnÖn tesisi için motive edicidir. Ülkemizde özel ûirketler tarafÖndan doøal gaz ithalatÖ yapÖlabilmesi için kanuni deøiûiklikler yapÖlmasÖ ve ayrÖmcÖlÖøÖn olmadÖøÖ bir piyasa iûleyiû yapÖsÖnÖn tesis edilmesi gerekmektedir.

hÖzlÖ bir ûekilde artmasÖdÖr.

Özel sektör açÆsÆndan yurtdÆĩÆndan kredi temin edilebilecek, uluslararasÆ standartlara sahip, ſzibilitesi doþru, ſnanse edilebilir projelerin geliĩtirilmesi için neler yapÆlmalÆ? EPDK olarak bu konuda nasÆl bir duruĩ sergiliyorsunuz? Bir dönem Türkiye ekonomisinin gözde sektörleri denince akla ilk olarak tekstil ve turizm gelirdi. Bugün ise en hÖzlÖ geliûen, yatÖrÖmcÖlar açÖsÖndan en çok ilgi duyulan ve gelecek 30 yÖlda da en revaçta olacak sektörlerin baûÖnda enerji sektörü gelmektedir.

Piyasa faaliyetlerini düzenleyen Kurum olarak sadece kÖsa vadeli konulara takÖlÖp kalmadan orta ve uzun vadede sektörün nereye gideceøi, ne tür gereksinimleri olacaøÖnÖ da analiz ve tahmin etme konusunu çok önemsediøimizin bilinmesini isterim. Çünkü bu sayede geleceøin enerji sektörünü bugünden planlama ve buna göre gerekli düzenleyici adÖmlarÖ atmak gibi çok elzem bir hareket biçimi geliûtirebiliyoruz. Bu kapsamda 2030 yÖlÖna kadar mevcut kompozisyonun korunmasÖ ya da yerli kaynaklara

Enerji sektörünün bu hÖzlÖ geliûme dinamiøi katma deøer, yatÖrÖm ve istihdam gibi boyutlarÖn yanÖnda para ve sermaye piyasalarÖna da hareketlik kazandÖrmaktadÖr. Türkiye enerji sektörü, özel sektörün varlÖøÖ, piyasa iliûkileri, hizmetlerin niteliøi ve en önemlisi tüketicilerin haklarÖ gibi birçok alanda çok büyük bir deøiûim ve geliûim göstermektedir. Son 30 yÖla ûöyle bir göz attÖøÖmÖzda, Türkiye elektrik enerjisi üretiminde özel sektörün payÖnÖn arttÖrÖlmasÖ önemli bir hedef olarak belirlenmiû ve bu hedef için belli çabalar harcanmÖûtÖr. Ancak bu konuda son yÖllara kadar alÖm garantili Ànansman modelleri dÖûÖnda ciddi bir yol alÖnamamÖûtÖr. ùûte son birkaç yÖlÖn büyük deøiûimi 4628 SayÖlÖ Kanun çerçevesinde, piyasa koûullarÖna göre elektrik üretimi yapan özel ûirketlerin sayÖsÖnÖn

Temmuz 2011

Sayfa 9

Özel Röportaj

daha çok aøÖrlÖk verilmesi gibi farklÖ üretim kompozisyonlarÖnÖ ve yatÖrÖmlar için farklÖ öz sermaye ve kredi kullanma imkânlarÖnÖ dikkate alana farklÖ senaryolar oluûturduk. Bu senaryolara göre de elektrik, üretimi, iletimi ve daøÖtÖmÖ için ne kadar kurulu güce, yatÖrÖma ve Ànansman ihtiyacÖna gereksinim olduøu yönünde bir çalÖûma yapmÖû bulunuyoruz. Bu tablo içerisinde özelleûtirme ÀnansmanÖ da dâhil edildiøinde iki ayrÖ senaryoya göre elektrik üretim, iletim ve daøÖtÖm yatÖrÖmlarÖ için 2030 yÖlÖna kadar toplamda 250 ile 310 milyar lira arasÖnda deøiûen bir kaynaøa ihtiyaç bulunmaktadÖr. Bu ÀnansmanÖ yerli ve yabancÖ kreditörlerden ve sermaye piyasasÖ araçlarÖndan saølanabilmesi için bugünden bir arada etkin adÖmlar atÖlmasÖna ihtiyaç vardÖr. Bu konuda çok somut adÖmlar da atÖlmaktadÖr. Biz kurum olarak enerji projelerinin ÀnansmanÖna, özel enerji ûirketlerinin daha güçlü bir konuma sahip olmalarÖna yönelik her türlü mevzuat düzenlemesini yapmÖû bulunuyoruz. Ancak bu süreçte dünyada ve ülkemizde yaûanan yeni geliûmelere göre yeni ihtiyaçlar oluûtuøunun da farkÖndayÖz. Bu kapsamda düzenleyici kurum, Ànansörler ve yatÖrÖmcÖlar ile aynÖ masa etrafÖnda görüûmeler yaparak yeni düzenlemeler yapabileceøimizi de vurguluyoruz.

Tarife metodolojisinde yeni düzenlemelere iliĩkin çalÆĩmalarÆn devam ettiþini biliyoruz. Gelinen son aĩamayÆ deþerlendirebilir misiniz? Tarifelendirme metodolojisini belirlerken EPDK hangi faktörleri göz önünde bulunduruyor? Enerji sektörünün serbestleûtirilmesi, bu sektörlerde özel sektörün payÖnÖn ve ûirket sayÖsÖnÖn artmasÖ ile birlikte kamu adÖna düzenleme yetkinliøinin daha da arttÖrÖlmasÖ gerekiyor. Bu yetkinliøin en önemli unsurlarÖndan biri de elektrik ve doøal gaz daøÖtÖmÖnda olduøu gibi düzenlemeye tabi olan alanlarda tarifelendirmenin saølÖklÖ bir zeminde yapÖlmasÖdÖr. Fonksiyonel olarak bu konuda ayrÖ bir ihtisas dairesinin

Sayfa 10

Haziran 2011

oluûturulmasÖnÖn kurumsal etkinlik ve verimliliøimizi arttÖracaøÖnÖ düûünerek bu yönde bir adÖm attÖk. Oluûturduøumuz Tarife Dairesi BaûkanlÖøÖ esasen düzenlemeye tabi tarifelere esas olacak ÀyatlandÖrma yöntemlerini ve tarife formüllerini geliûtirmek suretiyle ÀyatlandÖrma esaslarÖnÖ belirlemekle görevli. Kurulumuz tarafÖndan onaylanan tarife düzenlemeleri ve ilgili yönetmelikler kapsamÖnda tüzel kiûilerin Kuruma sunduklarÖ tarife tekliÁerinin deøerlendirilmesine iliûkin çalÖûmalarÖ bu daire yapÖyor. Dairemizin piyasalarda faaliyet gösterecek lisans sahiplerinin enerji ÀyatlandÖrma bilgilerinin düzenleyici bilgi sistemine kaydedilmesi ve piyasalarÖn Àyat alanÖnda tüketiciyi ve rekabeti koruyacak ûekilde gözetimini saølamak gibi bir görevi de var. AyrÖca uluslararasÖ alanda ÀyatlandÖrma uygulamalarÖnÖ ve metodolojilerini takip ederek buna iliûkin esaslarÖ belirliyor, iç ve dÖû pazarlardaki Àyat hareketlerini izliyor. ArtÖk ülkemizde Türkiye’nin çok geniû bir bölümüne doøal gaz daøÖtÖm hizmeti veren bir özel sektörümüz var. YatÖrÖmlarÖnÖ yapÖp daøÖtÖm altyapÖsÖnÖ tamamlÖyorlar. Gelinen aûamadan memnunuz. Tarifelendirme çalÖûmalarÖmÖzÖ doøal gaz daøÖtÖm sektöründe faaliyet gösteren ûirketlerin derneøi olan GAZBùR ile sürekli istiûare ederek nihai aûamaya getirdik. Kurulumuzun karar aûamasÖnda olan bazÖ önemli konular olduøu için ayrÖntÖya girmeyeceøim ama hem tüketicilerin ekonomik ve nitelikli hizmet almasÖnÖ hem de daøÖtÖm ûirketlerimizin varlÖklarÖnÖ devam ettirerek güçlenmelerini bir arada gözeten bu konuda mümkün olduøunca denge saølamayÖ amaçlayan bir yaklaûÖm içinde titiz bir çalÖûma yaptÖøÖmÖzÖn herkes tarafÖndan bilinmesini isterim. Burada sektör açÖsÖndan büyük

önem taûÖyan ûu temel yaklaûÖm Kurumumuzun tarifelendirme uygulamalarÖnda bize yol gösterici olacaktÖr: Enerji piyasalarÖnda ölçek ekonomisinden kaynaklanan ve rekabetin mümkün olmadÖøÖ doøal tekel niteliøindeki faaliyetlere (iletim ve daøÖtÖm hizmetleri) iliûkin hizmet ÀyatlarÖnÖn, tüketiciler ve faaliyeti yürüten tüzel kiûiler aleyhine bir durum sergilememesi için söz konusu hizmet ÀyatlarÖnÖn tarifeler yoluyla düzenlenmesine ihtiyaç duyulmaktadÖr. AyrÖca doøal tekel niteliøinde olmamakla birlikte, henüz yeterli rekabetin tesis edilemediøi alanlarda da tüketicilerin korunmasÖ amacÖyla tarife düzenlemesine gerek duyulmaktadÖr. DolayÖsÖyla piyasada yeterli rekabet ortamÖnÖn oluûtuøuna kanaat getirilene kadar mevcut durumda tarifeye baølanmÖû faaliyetlere iliûkin tarifelendirme sürecine devam edilecektir. Tarifelerin, piyasada kaliteli ve ekonomik enerji ve hizmet sunulmasÖndaki belirleyici rolü dikkate alÖnarak, mali açÖdan güçlü piyasalarÖn oluûturulmasÖnda, tarife düzenlenmesi Kurumumuzun stratejik hedeÁeri arasÖnda önemli bir yer

Özel Röportaj

tutmaktadÖr. Kurumumuz tarafÖndan tarifesi düzenlemeye tabi faaliyette bulunan tüzel kiûilerin, üstlendikleri hizmetleri kesintisiz olarak yürütebilmelerini saølayacak ûekilde tarife düzenlenmesi yaklaûÖmÖ gözetilecektir. Bu amaçla, en iyi uygulama örnekleri ve benzer piyasalardaki geliûmeler dikkate alÖnarak tüzel kiûilerin yürüttükleri faaliyetler için en uygun tarife yöntemi ve tarifelerin yürürlükte kalacaøÖ süre belirlenmeye devam edilecektir. Tarifesi düzenlenen tüzel kiûinin uhdesinde bulunan varlÖk tabanÖ (sabit varlÖklar) için, makul ve kabul edilebilir bir getiri saølayacak ûekilde uygun bir itfa süresinin belirlenmesi tarife hesaplamasÖnÖn önemli ayaklarÖndan birisidir. Tüketici aleyhine bir duruma sebep olmadan ve piyasa faaliyetlerini yürüten tüzel kiûilerin zarar veya aûÖrÖ kar etmelerine yol açmadan, maliyetlere esas oluûturan ÀyatlarÖn incelenerek en uygun ürün ve hizmet ÀyatÖnÖn belirlenmesi, piyasada kaliteli ve ekonomik enerji sunulmasÖnÖn saølanmasÖ amacÖna ulaûma hedeÁeri arasÖnda yer almaktadÖr. Bu süreçte itfa sürelerinin ve makul getirinin belirlenmesinde uluslararasÖ uygulamalar dikkate alÖnmakta ve Türkiye için en uygun oranlar iç ve dÖû çevre faktörlere baølÖ olarak belirlenmektedir. 26 Burada, hizmet ve mal üretiminde Àyat etkinliøi artÖrÖlarak, tüm paydaûlarÖn piyasa geliûiminden faydalanmasÖ saølanacaktÖr. Bu hedef doørultusunda, bölgeler bazÖnda maliyet esaslÖ Àyat uygulama stratejisinin orta ve uzun vadede hayata geçirilmesine çaba gösterilecektir. Söz konusu strateji ile piyasa katÖlÖmcÖlarÖna ve tüm paydaûlara doøru ve güvenilir geri bildirimler verilmesi hedeÁenmektedir. Kurumumuz tarafÖndan, ürün ve hizmette kaliteyi artÖracak ve maliyeti azaltacak teûviklerin etkin bir ûekilde ve zamanÖnda tarifeye yansÖtÖlmasÖ saølanacak ve aykÖrÖ bir durumun ortaya çÖkmamasÖ için konu hassasiyetle takip edilecektir. Kurumumuz, teûvik esaslÖ tarife sistematiøini kararlÖlÖkla uygulamaya devam edecektir. Böylelikle, bir taraftan ürün ve hizmet kalitesinin artÖrÖlmasÖ özendirilirken diøer taraftan da

maliyetlerin azaltÖlmasÖ stratejisi uygulamaya konacaktÖr. Bu stratejinin baûarÖlÖ bir ûekilde uygulanmasÖyla, yatÖrÖm ve iûletme faaliyetlerinde verimliliøin artÖrÖlmasÖ ve edinilen kazanÖmlarÖn nihai tüketici ÀyatlarÖna yansÖtÖlmasÖ saølanacaktÖr. Tüketiciler tarafÖndan talep edilen kaliteli ve uygun maliyetli enerji ve hizmetin tüketicilere sunulmasÖ amacÖyla yapÖlacak çalÖûmalar da bu çerçevede ele alÖnacaktÖr. Bu kapsamdaki çalÖûmalar uluslar arasÖ kÖyaslamalar dikkate alÖnarak gerçekleûtirilecektir. Tarife belirleme sürecinin ûeffaÁÖøÖnÖ ve incelenebilirliøini artÖrmak amacÖyla tarifesi düzenlemeye tabi tüzel kiûilerin hesap planlarÖnÖn standardizasyonu saølanacaktÖr. Bu süreç, ilgili taraÁarÖn katÖlÖmÖ ile iûletilecektir. Böylelikle, her bir faaliyet bazÖnda hesap ayrÖûtÖrmasÖ ilkesinin hayata geçirilmesine hizmet edilmiû olacaktÖr.

Piyasa oyuncularÆ son günlerde “Enerji BorsasÆ” kurulmasÆ için yoþun bir çalÆĩma içerisinde. Önümüzdeki dönemde “Enerji BorsasÆ” gibi yapÆlarÆn devreye girmesiyle arzu edilen piyasa yapÆsÆna daha kolay ulaĩÆlacaþÆ ifade ediliyor. Bu konuya iliĩkin düĩüncelerinizi paylaĩÆr mÆsÆnÆz? EPDK bu konuda ne gibi çalÆĩmalar sergiliyor? Serbestleûen elektrik piyasalarÖnda talep deøiûimine baølÖ olarak arz güvenliøini de

saølayacak ûekilde yeni üretim yatÖrÖmlarÖnÖn gerçekleûmesi ve daha da önemlisi rekabete dayalÖ bir piyasanÖn sürdürülebilirliøinin saølanmasÖ riskler ve fÖrsatlarÖn öngörülebilir, ölçülebilir ve yönetilebilir olmasÖyla birebir baølantÖlÖdÖr. Burada risk yönetiminin Ànansal piyasa araçlarÖ ile yapÖlabilmesi uzun dönemli Àyat sinyallerinin üretilerek piyasanÖn derinleûtirilmesi ve yatÖrÖmcÖlarÖn piyasaya olan güvenlerini arttÖrabilmeleri açÖsÖndan da son derece önemlidir. Enerji PiyasasÖ Düzenleme Kurumu bu piyasalarÖn geliûtirilmesi konusunda gerek kurumsal çözümler geliûtirmekte gerek diøer kurumlarla bilgi birikimini paylaûmaktadÖr. Bu husus ûunun için önemlidir: Elektrik enerjisine olan talebin önümüzdeki 20 yÖlda yÖllÖk ortalama yüzde 6,3 oranÖnda artacaøÖ tahmin edilmektedir. Bir baûka ifadeyle, 2010 yÖlÖ sonu itibarÖyla 210 milyar kilovatsaat düzeyinde olan elektrik enerjisi talebimiz 2020 yÖlÖnda 378 milyar kilovatsaata ve 2030 yÖlÖnda 706 milyar kilovatsaata ulaûacaktÖr. Bu talebin güvenilir olarak karûÖlanabilmesi için önümüzdeki 20 yÖllÖk dönemde, 112 bin ila 137 bin megavat arasÖnda ilave kapasitenin iûletmeye alÖnmasÖna ihtiyaç bulunmaktadÖr. Bu baølamda, elektrik üzerine yapÖlan vadeli iûlem sözleûmeleri ve diøer türev sözleûmeler, piyasa katÖlÖmcÖlarÖnÖn serbest rekabet ortamÖnda karûÖlaûabileceøi çeûitli risklerden korunmak ve bu riskleri yönetebilmek amacÖyla yararlÖ birer araç olarak kullanÖlabilmektedir.

Haziran 2011

Sayfa 11

Özel Röportaj

bugün PMUM’da iûlem gören 10 milyar liralÖk hacmin birkaç kat artmasÖ mümkündür. Öte yandan ülkemizin Avrupa Birliøi elektrik sistemi ile baølantÖsÖnÖn tamamlanmÖû olmasÖ da elektrik ticaret imkânÖnÖn çok daha artmasÖna vesile olacaøÖndan toptan ticaret piyasanÖn çok daha geliûecek olmasÖ da aûikârdÖr. Elektrik piyasalarÖnda vadeli iûlem sözleûmelerinin yanÖ sÖra alivre iûlem sözleûmeleri, opsiyon sözleûmeleri, takas sözleûmeleri baûta olmak üzere çeûitli türev araçlar kullanÖlmaktadÖr. Vadeli iûlem piyasalarÖndaki araçlarÖn kullanÖlmasÖ, piyasa katÖlÖmcÖlarÖ için iki temel fayda saølamaktadÖr. Bunlardan ilki gelecekte spot piyasalardaki olasÖ Àyat deøiûikliklerinden kaynaklanabilecek risklerden korunabilmedir. ùkincisi ise bu piyasada yeni yatÖrÖmlar için referans Àyatlar oluûturulabilmesidir. Burada risk yönetiminin Ànansal piyasa araçlarÖ ile yapÖlabilmesi uzun dönemli Àyat sinyallerinin üretilerek piyasanÖn derinleûtirilmesi ve yatÖrÖmcÖlarÖn piyasaya olan güvenlerini arttÖrabilmeleri açÖsÖndan da son derece önemlidir. ùûte bu husus enerji piyasasÖnÖn düzenleyici kurumu olarak üzerinde en çok durduøumuz ve önem verdiøimiz konularÖn baûÖnda gelmektedir. Çünkü biz ülkemizin enerji piyasasÖnÖn ne kadar büyük bir geliûme potansiyeli olduøunu biliyoruz ve bu potansiyele iûlerlik kazandÖrmak için yatÖrÖmlarÖn piyasa yapÖsÖnda garanti altÖnda olmasÖnÖ, öngörülebilir bir piyasada güçlü enerji ûirketlerinin, yabancÖ stratejik yatÖrÖmcÖlarÖn yer almasÖnÖ hedeÁiyoruz. 2010 yÖlÖ için ülkemiz toptan satÖû piyasasÖndaki alÖm satÖm miktarÖnÖn 330 milyar kilovatsaat düzeyinde ulaûtÖøÖnÖ ve bunun 2010 yÖlÖ ÀyatlarÖ ile yaklaûÖk 47 milyar liralÖk bir ekonomik büyüklüøü ifade ettiøini görüyoruz. Bir baûka ifade ile ülkemizde tam anlamÖyla iûleyen bir elektrik borsasÖ oluûturduøumuzda

Sayfa 12

Temmuz 2011

ùûte bu potansiyeli harekete geçirmek amacÖyla bilhassa son iki yÖldÖr çok önemli çalÖûmalar yapÖlmaktadÖr, Bu çalÖûmalarda TEùAú, Sermaye PiyasasÖ Kurulu, Vadeli ùûlem ve Opsiyon BorsasÖ bir bakÖma ana yüklenici olarak görünse de elektrik piyasasÖnÖ düzenleyen, bu piyasanÖn derinleûmesi için çalÖûan yeni özel sektör yatÖrÖmlarÖnÖn izleyen ve bunlarÖn Ànanse edilebilmesi için sürekli yeni düzenlemeler yapan EPDK’yÖ da doørudan ilgilendirmektedir. Bu kapsamda Kurumumuz Vadeli iûlemler BorsasÖ (VOB) ile yaklaûÖk 2 yÖldan beri yakÖn bir iûbirliøi ile çalÖûarak VOB bünyesinde bir elektrik vadeli iûlemler borsasÖnÖn kurulmasÖ için çalÖûmaktadÖr.

VOB tarafÖndan belirlenerek gerekli onay alÖnmak üzere SPK’ya sunulmuûtur. Bu onay esnasÖnda EPDK aynÖ ûekilde SPK ile iûbirliøi yaparak sürecin tamamlanmasÖ için gerekli her türlü yardÖmÖ yapacaktÖr. AmacÖmÖz tüm piyasa katÖlÖmcÖlarÖnÖn risklerini yönetebilecekleri bir anlaûmanÖn ve vadeli iûlemler piyasasÖnÖn ortaya çÖkmasÖ ve bunun sonucunda elektrik tedarik ve üretim ûirketleri açÖsÖndan Àyat öngörülebilirliøinin saølanabilmesidir.

EPDK’nÆn güçlü ve etkin yapÆsÆnÆ korumak için belirlediþiniz stratejik amaçlar nelerdir? Kurumuzunun stratejik amaçlarÖnÖ ûöyle belirledik: Adil ve rekabetçi piyasa ortamÖnÖ oluûturarak devamlÖlÖøÖnÖ saølamak, Piyasada kaliteli ve ekonomik enerji sunulmasÖnÖ saølamak, Etkin ve güvenilir bilgi üretip sunarak öngörülebilir ve sürdürülebilir piyasalarÖ oluûturmak ve kurumsal kapasiteyi güçlendirmek.

Bu kapsamda VOB ile kurulacak olan elektrik vadeli iûlemler borsasÖnda iûlem görecek sözleûme türleri ve sözleûmelerin içeriøi ile ilgili iûbirliøi yapÖlmÖûtÖr.

“Bölgeler bazÆnda maliyet

YapÖlan iûbirliøi neticesinde ilk aûamada future türü sözleûmelerle baûlanmasÖnÖn piyasa katÖlÖmcÖlarÖnÖn da ihtiyaçlarÖ dikkate alÖnarak uygun olacaøÖ deøerlendirilmektedir.

stratejisinin orta ve uzun

Bu vadeli kontratlar öncelikle nakdi uzlaûtÖrmalÖ olarak baûlayacak daha sonra ise Àziki teslimata dayalÖ sözleûmeler de eklenecektir. Bir sonraki aûamada ise opsiyon sözleûmelerinin ve Àyat fark sözleûmeleri ile elektrik vadeli iûlemler borsasÖ geliûtirilecektir. Bu çalÖûmalarda EPDK, VOB’a elektrik piyasasÖnÖn kendine özgü niteliklerine ve elektrik piyasasÖ mevzuatÖyla uygun sözleûme içeriklerinin oluûturulmasÖ için destek vermiûtir. Bugün gelinen aûamada elektrik vadeli iûlemler anlaûmalarÖnÖn içerikleri ve formatÖ

esaslÆ ſyat uygulama

vadede hayata geçirilmesine çaba gösterilecektir.”

Temmuz 2011

Sayfa 13

Güncel

GAZ SEKTÖRÜ “GAZ PİYASASINDA STANDARDİZASYON VE PİYASA GÖZETİMİ” PANELİNDE BULUŞTU Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÆþÆ himayesinde, GAZBćR, ćGDAĨ ve DOSćDER tarafÆndan organize edilen, “Gaz PiyasasÆnda Standardizasyon ve Piyasa Gözetimi” paneli, 23 Haziran Perĩembe günü ćGDAĨ Sosyal Tesisleri’nde gerçekleĩtirildi. GAZBćR, EPDK, TSE, TÜRKAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÆþÆ yetkililerinin katÆlÆmÆyla düzenlenen panelde gaz sektöründe standardizasyon ve piyasa gözetimine iliĩkin sorunlar tartÆĩÆldÆ.

ćGDAĨ Genel Müdürü Bilal Aslan;

“4646 sayÆlÆ Doþal Gaz PiyasasÆ Kanunu ve ilgili mevzuat, sektör kalite ve verimliliþini arttÆrmaya yönelik hükümler koymakla beraber, sektördeki oyuncularÆn da hizmet kalitesini belirlenmiĩ sÆnÆrlarÆn üstüne taĩÆma istek ve gayretinde olduþu bir gerçektir”

Sayfa 14

Temmuz 2011

23 Haziran 2011 tarihinde, ùGDAú Sosyal Tesisleri’nde yapÖlan, gaz piyasasÖnda standardizasyon, piyasa gözetimi ve bunlara iliûkin sorunlarÖn tartÖûÖldÖøÖ panelde, ùGDAú Genel Müdürü Bilal Aslan, DOSùDER Yönetim Kurulu BaûkanÖ Dr. Celalettin Çelik, GAZBùR Yönetim Kurulu Üyesi ve Teknik Kurul BaûkanÖ Yaûar Arslan, Sanayi ve Ticaret BakanlÖøÖ Temsilcisi Bayram Temel de birer konuûma yaptÖlar. Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÖøÖ’ndan Abdullah Karahan, EPDK’dan Coûkun Güven, TSE’den Ali Bengi, TÜRKAK’tan Gökhan Birbil, MEYER’ den Gürak Gültekin, GAZBùR’den Mustafa Ali Akman ise sektörün genel durumu, sorunlarÖ ve yapÖlan çalÖûmalara iliûkin sunumlar gerçekleûtirdi. Panelin açÖlÖû konuûmasÖnÖ ùGDAú Genel Müdürü Bilal Aslan yaptÖ. KonuûmasÖnda 15-20 yÖldÖr standartlarla ilgi çok fazla sÖkÖntÖ çektiklerini,bu konuda çok fazla emek ve enerji sarf ettiklerini vurgulayan Bilal Aslan, bu nedenle kalite ve standartlarÖ son derece önemsediklerini ifade etti. 15 sene önce bu kapsamda bir toplantÖ yapÖlmasÖ halinde salonun bile doldurulamayacaøÖnÖ kaydeden Aslan, “Çünkü 15 sene önce EPDK, TÜRKAK, UGETAM, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) yoktu. Ancak Sanayi BakanlÖøÖ ve TSE ile bir toplantÖ yapabil-

irdik” dedi. Sektörde faaliyet gösteren kurumlarÖn o dönemde olmadÖøÖnÖ dile getiren Bilal Aslan, doøalgaz daøÖtÖm sektörü olarak standartlara göre altyapÖ faaliyetlerini gerçekleûtirmek adÖna ùGDAú olarak o yÖlarda “ùç Tesisat StandardÖ”nÖ oluûturmak zorunda olduklarÖnÖ beyan etti. Doøal gazÖn Türkiye’ye geldikten sonra daøÖtÖm sektöründe yaûanan tarihsel geliûimine de deøinen Aslan, “4646 sayÖlÖ Doøal Gaz PiyasasÖ Kanunu ve ilgili mevzuat, sektör kalite ve verimliliøini arttÖrmaya yönelik hükümler koy-

Güncel

makla beraber, sektördeki oyuncularÖn da hizmet kalitesini belirlenmiû sÖnÖrlarÖn üstüne taûÖma istek ve gayretinde olduøu bir gerçektir” dedi. “Doøal gaz daøÖtÖm piyasasÖ oyuncularÖ klasik bir kalite anlayÖûÖnÖn üstünde normlar oluûturarak, diøer tüm sektörlerin önünde farklÖlÖøÖnÖ ortaya koyan bir anlayÖû geliûtirmiûlerdir” diyen ùGDAú Genel Müdürü Bilal Aslan, sektörün dinamik bir oluûum sürecinde olduøunu kaydetti. Doøal gaz sektörünün sektörel standartlarÖ üretme yeterliliøine sahip olduøunu ve bu konuda hizmet üreten EPDK, TSE, MYK gibi kurum ve kuruluûlarla yoøun bir iûbirliøi içerisine girdiøini dile getiren Aslan, bu kapsamda TSE nezdinde Doøal Gaz ve EkipmanlarÖ Sektör Komitesi’nin kurularak faaliyetlerine baûladÖøÖnÖ hatÖrlattÖ. ùûgücünün küreselleûtiøi ve iûgücü transferlerinin arttÖøÖ günümüzde mesleklerin belgelendirilmesinin büyük önem arz ettiøine iûaret eden Aslan, sözlerini ûöyle sürdürdü: “MYK nezdinde Doøal Gaz Meslek StandartlarÖ hazÖrlanmÖû ve bunlara iliûkin belgelendirme süreçleri bitirilme aûamasÖna gelmiûtir. Avrupa Birliøi uyum sürecinde bu belgeler çok daha fazla önem arz etmektedir. 5544 sayÖlÖ Mesleki Yeterlilik Kanunu ile tüm iû kollarÖnda çalÖûacaklar için meslek belgelendirilmesi getirilmektedir. ArtÖk iû kollarÖnda istihdam edilecek olan çalÖûanlar, yaptÖklarÖ iûteki yeterliliøin tayini için belirlenmiû meslek standardÖ kapsamÖnda belgelendirilmek durumunda kalacaklardÖr. Bu arada esas konu, iû kollarÖnÖn ihtiyacÖ olan iûgücü niteliøinin yine sektör tarafÖndan belirlenen kalite kriterleri kapsamÖnda belirlenmesidir. Sektörümüzün temsilcisi olan GAZBùR ile eøitim kuruluûumuz UGETAM tarafÖndan gerekli çalÖûmalar yapÖlarak MYK ile sektörel düzenlemeye iliûkin olarak gerekli iûbirliøi oluûturulmuûtur. GAZBùR ve UGETAM ortaklÖøÖ tüm bunlarÖ yaparken sektör içindeki stratejik ortaklarÖmÖz olan DOSùDER, BACADER ve Doøal Gaz SÖhhi Tesisat ve Kaloriferleri Teknisyenleri OdasÖ gibi sektörel temsil kuruluûlarÖ ile yoøun iûbirliøi oluûturulmuûtur. Bu kapsamda ùGDAú olarak sürece, en güçlü biçimde desteøimizi saølÖyoruz.” 4646 sayÖlÖ Doøal Gaz PiyasasÖ Kanunu ve il-

gili mevzuat gereøince, tüm iû ve iûlemlerin belirlenmiû standartlar kapsamÖnda yapÖldÖøÖnÖ, doøal gaz piyasasÖnda lisanssÖz ve sertiÀkasÖz iû yapmanÖn yasak olduøunu, doøal gaz piyasasÖnda tüm iû ve iûlemlerin standardize edilmiû olup, belgelendirilmeleri esas teûkil ettiøini ifade eden Aslan, yine de sektör olarak eksik taraÁarÖnÖn olduøunu vurguladÖ.

Standart ve belgelendirmelerin üzerinde bir kalite anlayÆĩÆyla ćGDAĨ, sektörün okulu oldu Özelde ùGDAú’Ön yaptÖklarÖna da deøinen Bilal Aslan, “Hizmet kalitemizi sektörün bir adÖm üstüne taûÖyarak müûteri odaklÖ vizyonumuzu daha da güçlendirdik. Bu kapsamda mevzuat gereøi ISO 9001-14001, OSAS 18001 sistemlerini 2004 yÖlÖnda kurumlarca onaylÖ ûekilde kurduk ve halen devam ediyor. Bunun dÖûÖnda KALDER ile bir iûbirliøi yaptÖk; ùFQE modelini ûirketimize uyarladÖk. 3-4 yÖldÖr KALDER ile birlikte çalÖûÖyoruz ve her sene KALDER gelip bizi denetliyor. Geçen sene KALDER’den baûarÖ ödülü aldÖk. Bu sene de büyük ödüle talip olduk. Bir kamu kurumunun büyük ödüle talip olmasÖ kolay bir süreç deøil. AyrÖca 2005 yÖlÖnda bilgi güvenliøi sistemini kurduk ve bu da baûarÖlÖ bir ûekilde devam ediyor. 2006 yÖlÖnda doøal gaz piyasasÖna iliûkin Personel Akreditasyon Sistemi’ni ilk defa kurduk. MYK gözetiminde doøal gaz daøÖtÖm sektöründe meslek standartlarÖ oluûtu ve Resmi Gazete’de

yayÖmlandÖ. úimdi bunlarÖ sektöre uyarlamaya çalÖûÖyoruz. Burada da biz ùGDAú olarak üzerimize düûeni yaptÖk. Müûteri memnuniyeti yönetim sistemi ve tedarikçi yönetim sistemi ile ilgili çalÖûmalarÖmÖz var. Bu çalÖûmalarda son aûamaya gelindi.

“Üzerimize düĩen görevleri seve seve yapmaya hazÆrÆz” Bilal Aslan’Ön konuûmasÖnÖn ardÖndan DOSùDER Yönetim Kurulu BaûkanÖ Dr. Celalettin Çelik söz aldÖ. DOSùDER olarak, ilgili kurumlarla faaliyetlerini belirli bir diyalog çerçevesinde yürütme gayreti içinde olduklarÖnÖ dile getiren Çelik, EPDK ve GAZBùR ile iç tesisat konusundaki çalÖûmalarÖnÖn sürdüøünü, TSE ile de bazÖ standartlara yönelik çalÖûmalarÖn devam etmekte olduøunu belirtti. EùE ile birlikte enerji verimliliøi konusundaki strateji belgesi ve bunun doørultusunda yapÖlabilecek olasÖ revizyonlara iliûkin faaliyetlerinin aynÖ ûekilde devam ettiøini vurgulayan Celalettin Çelik, Sanayi ve Ticaret BakanlÖøÖ bünyesinde GAZTEK toplantÖlarÖna mümkün olduøu sürece katkÖ vermeye çalÖûtÖklarÖnÖ ifade etti. GAZMER ile birlikte Türk gaz daøÖtÖm ûirketlerine ayrÖ ayrÖ üstlenen ürün modellerinin tesislerinin vize ve

Temmuz 2011

Sayfa 15

Güncel

raporlarÖnÖn tek bir kanaldan izlenilebilmesine yönelik olan projede son aûamaya gelindiøi bilgisini veren Çelik ûöyle devam etti:

yönden saøladÖøÖ katkÖlarÖn göz ardÖ edilemeyecek nitelikte olduøuna iûaret eden Arslan sözlerine ûöyle devam etti:

“MYK bünyesinde GAZMER’e de doøal gaz meslek standartlarÖ konusunda katkÖ vermeye özen gösteriyoruz. AyrÖca Türkiye’nin en büyük gaz kuruluûu olan ùGDAú ile yürüttüøümüz ortak çalÖûmalar bundan sonra da devam edecektir. Her ûeyden önemlisi geliûen bir sektörün farklÖ pozisyonlardaki oyuncularÖ olarak belirli bir diyalog ortamÖnda konularÖmÖzÖ çözmemiz, görüûmemiz, öncelikle bunlarÖ deøerlendirmemiz belirli bir anlayÖûla sonuca baølamamÖz DOSùDER olarak bizim en büyük temennimizdir.”

“YatÖrÖmcÖlar tarafÖndan yatÖrÖm bölgelerinde 6 milyar dolara yakÖn yatÖrÖm gerçekleûtirilmiûtir. YapÖlan yatÖrÖmlarÖn ülke ekonomisine doørudan ve dolaylÖ katkÖsÖ 30 milyar dolarÖ bulmuûtur. Bu yatÖrÖmlar doørudan ve dolaylÖ olarak 80 bin kiûiye iû imkanÖ saølamÖûtÖr. Devlet ùstatistik Enstitüsü verilerine göre, sektörümüzde bir kiûiye istihdam saølamak için devletin yapmasÖ gereken yatÖrÖm miktarÖnÖn 312 bin 500 TL olduøu düûünüldüøünde, bu operasyonlarÖmÖzÖn ülke insanlarÖna katkÖsÖnÖ anlamak daha kolay olacaktÖr.”

Doþal gaz sektörü ülke ekonomisine dolaylÆ katkÆ saþlamÆĩtÆr GAZBùR Yönetim Kurulu Üyesi ve Teknik Kurul BaûkanÖ Yaûar Arslan ise sadece 20 yÖllÖk geçmiûi olmasÖna raømen Türkiye doøal gaz pazarÖnÖn hÖzlÖ bir geliûim sürecine sahip olduøunu ve 2003 yÖlÖ sonrasÖ piyasanÖn serbestleûmesi ile çok hÖzlÖ bir ivme kaydedildiøini ifade etti. Bugün oluûturmuû olduøu 15 milyar dolarlÖk büyüklükle Türk doøal gaz pazarÖnÖn Avrupa’nÖn 6. büyük doøal gaz pazarÖ konumuna geldiøini vurgulayan Arslan, doøal gaz sektörünün mevcut durumu hakkÖnda da rakamsal birtakÖm verileri katÖlÖmcÖlarla paylaûtÖ. Tam düzenli piyasa oluûumu ile sektördeki kayÖt dÖûÖlÖøÖn ortadan kalktÖøÖnÖ, yapÖlan yatÖrÖmlar sonucunda ucuz enerji kaynaøÖnÖn saølandÖøÖnÖ dile getiren Yaûar Arslan bu sayede sanayicilerin daha güçlü ve rekabet edebilir hale geldiøini ve ihracatta dolaylÖ katkÖlar saøladÖklarÖnÖ da sözlerine ekledi. Doøal gaz sektörünün ülke ekonomisine dolaylÖ

Sayfa 16

Temmuz 2011

tör oyuncularÖyla birlikte katÖlÖmcÖlÖk esasÖna dayalÖ oluûturmuû olduøu mevzuat kapsamÖn da geliûen ûeffaf bir piyasa oluûumudur. Özellikle EPDK’nÖn piyasamÖza iliûkin karar alma sürecinde sektörümüzle sürekli olarak yapmÖû olduøu çalÖûmalar, istiûareler sonradan ortaya çÖkabilecek sorunlarÖ büyük oranda ortadan kaldÖrmaktadÖr. Buna dayalÖ olarak piyasanÖn geliûimi hÖzlÖ ve düzenli olmaktadÖr.”

Sektör adÆna yapÆlacak yasal düzenlemeler ve denetimler büyük bir ciddiyet gerektiriyor

“Ticari hedeÁerimizin yanÖnda tüm faaliyetlerimizde ülke ve toplum faydasÖ yaratmak öncelikli anlayÖûÖmÖzdÖr. Bu çerçevede çalÖûmalarÖmÖzÖ kamuoyuna ve GAZBùR üyesi daøÖtÖm ûirketlerine daha etkin bir ûekilde duyurabilmek, güncel teknik ve mevzuat konularÖnda bilgi kaynaøÖ oluûturmak, ülkemiz menfaatleri doørultusunda Avrupa ve dünya piyasalarÖnda doøal gaz sektöründeki geliûmelerin sektör katÖlÖmcÖlarÖ tarafÖndan takibi için bir referans noktasÖ olarak birçok iûbirliøi ve katÖlÖmÖ tesis ettik” diyen Yaûar Arslan, doøal gazÖn hÖzla yaygÖnlaûmasÖ teknik alt yapÖyÖ güçlendirme ihtiyacÖnÖ da beraberinde getirdiøini de sözlerine ekledi.

Sanayi ve Ticaret BakanlÖøÖ Temsilcisi Bayram Temel ise yaptÖøÖ konuûmada gaz sektörünün önem ihtiva eden bir sektör olmasÖ nedeniyle sektör adÖna yapÖlacak yasal düzenlemelerin ve denetimlerinde büyük bir ciddiyet gerektirdiøini kaydetti. Temel, “Sanayi Genel Müdürlüøü Makine Sanayi úubesi olarak beû tane yönetmeliøimiz var. Bu yönetmeliklerden bir tanesi de ‘Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliøi’dir. Sanayi ve Ticaret BakanlÖøÖ tarafÖndan 2000’li yÖllarÖn baûÖnda vatandaûÖn mal ve can güvenliøi yönünden önemli olan bu yönetmeliklerin bir an evvel Türk mevzuatÖ olarak çevrilip yürürlüøe konulmasÖ gerekmekteydi. Sanayi ve Ticaret BakanlÖøÖ’nÖn bu kapsamda yaptÖøÖ çalÖûmalarÖn içinde ûahsen bulundum, çalÖûmalarÖ tamamladÖk ve söz konusu yönetmelikler yürürlüøe girdi” dedi.

“úimdiye kadar doøal gaz daøÖtÖm kuruluûlarÖ, gerek kendi bünyelerinde gösterdikleri büyük gayret gerekse derneøimizin teknik organizasyonunu üstlenen iktisadi iûletmemiz olan GAZMER’in katkÖlarÖyla bu ihtiyacÖ gidermeye çalÖûmÖûlardÖr. Bugün Türkiye’de doøal gaz piyasasÖnÖn düzenli olarak geliûmesi ve baûarÖya ulaûmasÖnda en önemli etken kamunun sek-

Panelde ayrÖca Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÖøÖ’ndan Abdullah Karahan, EPDK’dan Coûkun Güven, TSE’den Ali Bengi, TÜRKAK’dan Gökhan Birbil, Meyer’den Gürak Gültekin, DOSùDER Genel Kurul Üyesi Sait Korkmaz ve GAZBùR’den Mustafa Ali Akman ise sektörün genel durumu, sorunlarÖ, yapÖlan çalÖûmalar ile ilgili birer sunum gerçekleûtirdiler.

GAZBùR’i kurmaktaki amaçlarÖnÖn gerek daøÖtÖm ûirketlerinin hak ve menfaatlerinin korunmasÖ, gerekse dünya doøal gaz piyasalarÖyla entegrasyonun saølanmasÖ dâhil, doøal gaz piyasasÖnÖn geliûimine katkÖda bulunacak her türlü hukuki, teknik ve soysal faaliyeti yürütmek olduøunu söyleyen Arslan, faaliyete baûladÖøÖ günden bugüne kadar GAZBùR’in bu amaç temelinde yoøun faaliyetler yürüttüøüne de deøindi.

Temmuz 2011

Sayfa 17

Güncel

GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman :

STANDARDİZASYON KALİTEYİ TEŞVİK EDER ToplantÖda GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman, “Standart Belgelendirme ve Standardizasyon “konulu bir sunum gerçekleûtirdi. Gaz daøÖtÖm sektörünün nihai hedeÀnin müûterilerine kesintisiz gazÖ en emniyetli ve en güvenli ûekilde ulaûtÖrmak olduøunu vurgulayan Akman, sektördeki standartlarÖn oluûturulmasÖ noktasÖnda sektörün bütün taraÁarÖna sorumluluklar düûtüøünü belirterek, “AslÖnda taraÁar belli. Bir tarafta mevzuat yapÖsÖ var. Diøer tarafta üreticiler, uygulamacÖlar, uygulamayÖ denetleyen kuruluûlar ve gaz daøÖtÖm ûirketleri” diye konuûtu. Gazmer Genel Müdürü Mustafa Ali Akman standardizasyonun üreticiler açÖsÖndan üretim planlamasÖ ve programlanmasÖna yardÖmcÖ olacaøÖnÖ söyledi. Akman, “ AyrÖca, standard-

izasyon üreticiler uygun kalite ve seri üretim imkanÖ saølar, ayÖbÖ azaltÖr, verimliliøi artÖrÖr ve maliyeti düûürür” dedi. Standardizasyonun kaliteyi teûvik edeceøine dikkat çeken Akman, “Standardizasyon emek, zaman, hammadde israfÖnÖ önler. Arz talep dengelemesine yardÖmcÖ olur. ùhracat ve ithalatta üstünlük saølar. Rekabeti geliûtirir. Kötü malÖ piyasadan siler” diye konuûtu. Akman standardizasyon tüketiciye faydalarÖnÖ ise, “KarûÖlaûtÖrma ve seçimi kolaylaûtÖrÖr. Fiyat ve kalite yönünden aldanmalarÖ önler. Tüketicinin bilinçlenmesinde etkili rol oynar. Can ve mal güvenliøini saølar” ûeklinde sÖraladÖ. Standardizasyonda piyasa gözetiminin önemine deøinen Mustafa Ali Akman, “ùlgili direktifteki temel gerekliliklere uygun olmayan ürünleri etkili ve yeterli bir yolla tespit etmek için “Piyasa Gözetimi” gerekmektedir. Piyasa gözetimi ve denetimi ancak standartlar ve güvenlik esaslarÖ kapsamÖnda; rekabeti ortadan kaldÖrmayacak, uygulayÖcÖ ve tüketici ihtiyaçlarÖnÖ tam olarak karûÖlayacak ûekilde yapÖlmalÖdÖr” dedi.

Doøal gaz piyasasÖ açÖsÖndan standartlar konusuna deøinen Mustafa Ali Akman, “Doøal Gaz PiyasasÖ, kurallarÖn yanÖ sÖra sorumluluklarÖn da tanÖmlandÖøÖ; periyodik denetime tabi tam düzenli bir piyasadÖr. Doøal gaz daøÖtÖm sektöründe, iç tesisatlarda kullanÖlacak olan gaz yakÖcÖ cihaz ve diøer ürünlerin, standartlar ile teknik esaslara uygunluøu; sektör tarafÖndan kurulan bir komisyon vasÖtasÖyla izlenmekte ve online olarak tüm kontrol birimlerine ulaûtÖrÖlmaktadÖr” dedi. Doøalgaz sektöründe uygulanan ürün belgelendirme sürecine iliûkin bilgiler veren Mustafa Ali Akman, “Daha güvenli bir doøal gaz piyasasÖ oluûumu için; doøal gaz sektörü, dinamik ve deneyimli personel yapÖsÖ ile ulusal ve uluslararasÖ normlar kapsamÖnda sürekli kendini yenileyen ve geliûtiren bir kimliøe sahip olarak; sektöre iliûkin tüm konularda olduøu gibi standartlara iliûkin mevzuat ve teknik çalÖûmalar ile ürünlerin piyasa gözetimi faaliyetinde de; ilgili tüm taraÁarla birlikte çalÖûmalarÖnÖ geliûtirerek sürdürecektir” diye konuûtu.

EPDK - Coĩkun Güven :

“PERİYODİK KONTROL UYGULAMASI GELİŞTİRECEĞİZ” yakÖcÖ cihazlarÖ da kapsamak üzere standartlara atÖfta bulunduøunu ve TS, EN, ISO, IEC standartlarÖndan herhangi birine, bu standartlarda yoksa, TSE tarafÖndan kabul gören diøer standartlara uyulmasÖnÖn zorunlu olduøunu beyan etti.

EPDK’dan Coûkun Güven ise Doøal Gaz PiyasasÖ ùç Tesisat Yönetmeliøi KapsamÖnda Gaz Yakan CihazlarÖn KullanÖmÖ”na iliûkin bir sunum yaptÖ. Doøal Gaz PiyasasÖ ùç Tesisat Yönetmeliøi KapsamÖnda bazÖ hükümlerin yer aldÖøÖnÖ, EPDK olarak teknik amaçlÖ olduøu için yaptÖklarÖ düzenlemeleri bu mevzuatlara dayandÖrdÖklarÖnÖ ifade eden Güven, mevcut yönetmeliøin 5. maddesinin doøal gazdaki

Sayfa 18

Temmuz 2011

Coûkun Güven, geliûen ûartlar çerçevesinde, piyasadan ve GAZBùR’den gelen talepler ve ûikayetler doørultusunda yönetmelikte deøiûiklik yaparak CE iûaretini yönetmeliøin kapsamÖna dahil ettiklerini vurguladÖ. Piyasada TSE’si yayÖnlanmamÖû bazÖ özel yakÖcÖ cihazlarla karûÖlaûtÖklarÖnÖ bunlarla ilgili durumu çözmek üzere de Türk StandartlarÖ Enstitüsü’nün uygulamakta olduøu Özel

ùnceleme Belgesi’ne dayanÖlarak gaz verilebileceøini öngördüklerini ifade eden Güven, bu belgenin sadece TSE tarafÖndan verilebileceøini belirterek daha sonra bunu piyasanÖn görüûüne açtÖklarÖnÖ, gelen görüûler çerçevesinde bazÖ düzenlemeler yaptÖklarÖnÖ ancak henüz yayÖnlamadÖklarÖnÖ da beyan etti. ùç tesisatta, standart veya CE belgesine sahip olmayan malzeme kullanÖlamayacaøÖna da deøinen Güven, standardÖ veya 4703 sayÖlÖ Kanuna göre teknik düzenlemesi bulunmayan, özel üretim amaçlÖ yakÖcÖ cihazlara doøal gaz verilebilmesi için TSE kalite uygunluk belgesi veya TSE Özel ùnceleme Raporu sunulmasÖnÖn zorunlu olduøunu da belirtti.

Güncel

TSE Ürün Belgelendirme Grup Baĩkanvekili Ali Bengi :

“TSE OLARAK GAZBİR’İN ÇALIŞMALARINA BÜTÜN GÜCÜMÜZLE DESTEK VERECEĞİZ” ToplantÖda TSE Ürün Belgelendirme Grup Baûkanvekili Ali Bengi’de “Avrupa birliøi uyum sürecince milli standartlarÖn yeri gaz yakan cihaz kapsamÖna girmeyen cihaz ve ürünlerin belgelendirilmesi” konulu bir sunum gerçekleûtirdi. TSE olarak standartlarÖn hazÖrlanmasÖ, belgelendirme, kalibrasyon, laboratuar, gözetim ve muayene hizmetleri verdiklerini belirten Ali Bengi, “Bir ülkenin kalkÖnmÖûlÖøÖ standartlara uygunlukla birebir ilgilidir. Bir ülkenin ne kadar kendi milli standardÖ varsa sanayileûmesi o kadar yaygÖn hale gelebilir” diye konuûtu.

StandartlarÖn hazÖrlanmasÖ aûamasÖnda katÖlÖmÖn ûart olduøuna dikkat çeken Bengi, “ùûtirak ne kadar fazla olursa o oranda doøru standart yayÖnlamÖû olabiliriz. Doøru standartlarÖ yayÖnladÖøÖmÖzda da rekabet edebilecek düzeye ulaûÖrÖz” diye konuûtu. TSE’nin belgelendirme faaliyetlerine iliûkin bilgi veren Ali Bengi “Belgelendirme faaliyetlerine 1964 yÖlÖnda ürün belgelendirme birim kurularak baûlanmÖû. ùlk Türk StandartlarÖ Uygunluk Belgesi ve TSE markasÖnÖ kullanma yetkisi 1964 yÖlÖnda bakÖr tel için verilmiûtir. Günümüzde çeûitli sektörlerde 50000 üretim yerinde TSE belgelendirme hizmetlerinden yararlanÖlmaktadÖr. Ürün belgelendirme hizmeti bir uygunluk deøerlendirme iûlemidir. Enstitümüzün belgelendirme iûlemleri 4511 belgelendirmesi yapan kuruluûlarÖ için standartlarÖn belirlediøi ûartlara; sosyal so-

rumluluk ilkesine, ûeffaÁÖk, gizlilik, teknik olarak yetkinlik, bilimsel ve etik olarak insan saølÖøÖ ve can güvenliøi korumasÖnÖn temini ilkesi, dürüstlük ilkesi, ilgi çeliûkisi yaratmama ilkesi, tarafsÖzlÖk, baøÖmsÖzlÖk, müûteriler arasÖnda serbest ticaret ve rekabet ûartlarÖnÖn gözetilmesi ilkesi ve diøer mevzuata uygun olarak gerçekleûtirilmektedir. TSE ürün belgelendirme sistemi günün ihtiyaçlarÖnÖ dikkate alarak sürekli güncellenmektedir. GAZBùR ve GAZMER’in standartlara iliûkin çalÖûmalarÖna da deøinen Bengi, “Biz TSE olarak GAZBùR’in gaz daøÖtÖm ûirketlerini bir araya gelerek oluûturduøu bu alÖmlarda veya kabullerde nelere dikkat edeceøi hususunda çalÖûmalarÖnÖ takdirle karûÖlÖyoruz. Bu çalÖûmalara bütün gücümüzle destek vereceøiz” ûeklinde konuûtu.

TÜRKAK Ürün Hizmet Akreditasyon BaĩkanÆ Gökhan Birbil :

“UYGUNLUK DEĞERLENDIRMESINDE BIR ÜLKE KENDI ALTYAPISINI OLUŞTURMALI” TÜRKAK Ürün Hizmet Akreditasyon BaûkanÖ Gökhan Birbil ise “OnaylÖ KuruluûlarÖn Akreditasyonu, Denetimi ve Güvenilirlikleri” konulu bir sunum gerçekleûtirdi. Öncelikle uygunluk deøerlendirmesi ve uygunluk deøerlendirme kuruluûunun tanÖmlarÖnÖ yaparak sunumuna baûlayan Birbil, ürün güvenliøinin önemine deøindi. Birbil, “akreditasyon kuruluûlarÖ görev verildiøi

takdirde düzenleyici otoritenin ihtiyacÖ olan uygunluk deøerlendirme faaliyetlerini yürüten kuruluûlarÖn akreditasyonunda veya gönüllü alanda hizmet veren kuruluûlarÖn akreditasyonunda görev alÖr. Düzenleyici alan o alandan sorumlu düzenleyici otoritenin koyduøu kurallar ve yayÖnladÖøÖ mevzuatlarla kontrol altÖna alÖnÖr” dedi. Akreditasyon kurumlarÖnÖn uluslararasÖ seviyede karûÖlÖklÖ tanÖnma anlaûmalarÖ olduøuna da deøinen Birbil, TÜRKAK’Ön da Avrupa Akreditasyon Birliøi ile karûÖlÖklÖ tanÖnma anlaûmasÖ olduøunu kaydetti. TÜRKAK

olarak

verdikleri

hizmetlerde

çeûitli standartlar kullandÖklarÖnÖ ifade eden Birbil, akreditasyon kuruluûu olarak 1700 serisini kendilerine temel standart olarak aldÖklarÖnÖ vurgulayarak temel olarak uygunluk deøerlendirmesi yapan kuruluûlarÖn verdiøi faaliyetleri de özetledi. TÜRKAK olarak sektöre verdikleri hizmetlere de deøinen Birbil, uygunluk deøerlendirmesi faaliyetlerinin önemine iûaret etti. Uygunluk deøerlendirmesinde 4 temel sacayaøÖ bulunduøunu dile getiren Birbil, Dünya Ticaret Örgütü’nün uluslararasÖ kurallar ve kriterler dahilinde serbest dolaûÖmÖn temel kurallarÖnÖ belirlediøini ve dünya üzerinde standardizasyonu belirlediøini sözlerine ekledi.

Temmuz 2011

Sayfa 19

Güncel

Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÆþÆ - Abdullah Karahan :

“DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE’DEKİ ULUSAL DÜZENLEMELER DİKKATE ALINMALIDIR” Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlÖøÖ’ndan Abdullah Karahan Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik Piyasa Gözetimi ve Denetimi baûlÖklÖ bir sunum yaptÖ.

Karahan, gaz yakan cihazlarda, öncelikli amacÖn insanlarÖn evcil hayvanlarÖn ve eûyalarÖn güvenliøini tehlikeye atmayacak ûekilde piyasaya arz edilmesi hizmete sunulmasÖ olarak tanÖmladÖ. Gaz yakan cihazlar kapsamÖnda olan ürünlere de deøinen Karahan,

yönetmelik kapsamÖ dÖûÖnda tutulan cihazlara iliûkin de katÖlÖmcÖlara bilgi verdi. Yönetmelikte cihazlarÖn yanÖnda bir de donanÖmlarÖn mevcut olduøunu dile getiren Abdullah Karahan bu donanÖmlara iliûkin bilgileri de katÖlÖmcÖlarla paylaûtÖ. Gaz yakan cihazlara örnekler de veren Karahan, ÖsÖtma elemanlarÖ, hariç tutulan elemanlarÖ, su ÖsÖtÖcÖlarÖ ve soøutma cihazlarÖna da iliûkin örnekler verdi.

Emniyet hükümlerinden de bahseden Karahan, Yönetmelikte temel emniyet gerekleri adÖ altÖnda yer alan ve zorunlu olarak üreticinin uymasÖ gereken kÖsÖmlara da deøindi. Üreticile-

rin cihaz üretirken nelere dikkat etmesi gereken hususlarÖ da özetleyen Karahan bunlarla ilgili kurallarÖ da katÖlÖmcÖlarla paylaûtÖ. Üretime ve kullanÖcÖya yönelik ambalajlar üzerindeki teknik talimatlara da deøinen Abdullah Karahan, bu talimatlarÖn hangi nitelikte olmasÖ gerektiøini de vurguladÖ. Karahan, üreticilerin malzeme seçerken kullanÖm amaçlarÖnÖ göz önünde bulundurmasÖ gerektiøini dile getirdi. CihazlarÖn kullanÖmÖnda uyulmasÖ gereken güvenlik faktörlerine de iûaret eden Karahan, cihazlarÖn dÖû etkilerden asgari düzeyde etkilenecek biçimde yapÖlmasÖ gerektiøine de deøindi.

MEYER - Gürak Gültekin :

PİYASA GÖZETİM VE DENETİMİ ETKİN ŞEKİLDE YAPILMALI MEYER’den Gürak Gültekin ise gaz yakan cihazlar yönetmeliøi kapsamÖnda ürün belgelendirme sürecinde oluûan sorunlara iliûkin bir sunum gerçekleûtirdi.

Belgelendirme sürecinde yaûanan sorunlara deøinen Gültekin, “SorunlarÖ kÖsaca sayacak olursak, imalatçÖnÖn yasal mevzuata hakim olmamasÖ ve sektör ile ilgili güncel

yasal deøiûiklikleri takip etmemesi. Özellikle küçük iûletmelerin bu konuda altyapÖ ve eleman eksikliøi nedeni ile ilgilenememesi. Piyasada faaliyet gösteren danÖûmanlÖk ÀrmalarÖnÖn sürece hakim olamamasÖ. Firmalarda, ARGE faaliyetlerinin yok denecek kadar az olmasÖ olan birimlerin de yönetmelik ve standartlara tam anlamÖyla hakim olamamasÖ. Yasal mevzuatlarÖ takip eden iûletmelerde bir maliyet artÖûÖnÖn doømasÖ bu nedenle pazarda pay kaybÖnÖn yaûanmasÖ” diye konuûtu.

Belgelendirme sürecinin saølÖklÖ iûlemesi için yetkin otoritenin denetim etkinliøinin ûart

olduøunu vurgulayan Gültekin, “Piyasada gözetim ve denetimin etkin bir ûekilde yapÖlmasÖ ve haksÖz rekabete sebebiyet vermeyecek ûekilde gerçekleûtirmelidir” diye konuûtu.

Özel teknik ûartnamelerde veya özel noktalarda en alt limitin CE deøil, CE orantÖsÖ deøil de baûka bir özel marka olmasÖ gerektiøinin söylenmesinin belgelendirme sürecini baltaladÖøÖnÖ söyleyen Gültekin, “úartnamede CE markasÖnÖ mutlaka koymalÖdÖr. Üstüne istiyorsa özel bir marka onu da koymalÖdÖr. Sadece özel markayÖ öne çÖkarmak belgelendirme sürecini baltalamakta ve haksÖz rekabeti doøurmaktadÖr” dedi.

DOSćDER - Sait Korkmaz :

“TÜRKİYE’DE ORTAK BİR İÇ TESİSAT ŞARTNAMESİ OLUŞTURULMALIDIR”

DOSùDER adÖna konuûan Sait Korkmaz ise, gaz yakan cihazlara ait yönetmelikler ile tüm Türkiye’de ortak bir iç tesisat ûartnamesi oluûumu ve kullanÖmÖnÖn saølanmasÖnÖn sektör açÖsÖndan önemli bir konu

Sayfa 20

Temmuz 2011

olduøunu, gerekli katkÖ ve çalÖûmalarÖn her safhasÖnda yer almak istediklerini aktardÖ. Korkmaz ûunlarÖ söyledi: “Türkiye’de deøiûim pazarÖ ile ilgili gaz ÀrmalarÖnÖn farklÖ uygulamalarÖ, kaskad baca baølantÖlarÖ ile ilgili gaz ÀrmalarÖnÖn farklÖ uygulamalarÖ, sistem sertiÀkasÖna sahip cihazlardan dahi baca hesaplarÖnÖn istenmesi gibi örnekler yaûanan sorunlarÖn nedenleridir. TSE belgelendirme ücretleri gerçekten yüksek olup daha düûük seviyelere çekilmelidir.

TSE tarafÖndan belgelendirme Àyat listelerinin yayÖnlanarak deklare edilmesi ve böylece ilgili ürünün belgelendirmesinde ÀrmalarÖn bütçelendirme yapabilmesi saølanmalÖdÖr. Belgelendirme kapsamÖndaki tüm ürünlerin proje onaylarÖnÖn TSE tarafÖndan yapÖlmasÖ ve onaylÖ nüshalarÖnÖn Àrmalara verilmesi uygun olacaktÖr.”

Güncel

TSE VE GAZBİR’DEN ANLAMLI İŞBİRLİĞİ TSE ile GAZBćR arasÆnda iĩbirliþini güçlendirmek amacÆyla yürütülen protokol çalÆĩmalarÆna hÆz verildi. ÇalÆĩmalarda, doþal gaz sektöründe kullanÆlacak ürünlerin belgelendirilmesi, ülke ihtiyaçlarÆnÆn belirlenmesi, kullanÆcÆlarÆn güvenliþi ve kaliteli üretimin teĩvik edilmesi doþrultusunda nasÆl bir strateji belirleneceþi üzerinde duruluyor.

Türk

StandartlarÖ

Enstitüsü

(TSE)

ile

Türkiye’deki 62 doøal gaz daøÖtÖm ûirketinin bir araya gelerek oluûturduøu Türkiye Doøal Gaz DaøÖtÖcÖlarÖ Birliøi Derneøi (GAZBùR) arasÖnda iûbirliøini güçlendirmek amacÖyla yürütülen protokol çalÖûmalarÖna hÖz verildi. Protokol çalÖûmasÖ kapsamÖnda son olarak TSE Ürün Belgelendirme Merkezi’nde yapÖlan toplantÖya, TSE Ürün Belgelendirme Merkezi Baûkanvekili Ali Bengi, GAZBùR’in ùktisadi ùûletmesi olan GAZMER’in Genel Müdürü Mustafa Ali Akman, GAZBùR ùç Tesisat Komisyonu Baûkan YardÖmcÖsÖ Ahmet KÖlÖç ile TSE’den uzmanlar katÖldÖ.

Kaliteli üretimi teĩvik edecek stratejiler belirlenecek ToplantÖda doøal gaz sektöründe kullanÖlacak ürünlerin belgelendirilmesi, ülke ihtiyaçlarÖnÖn belirlenmesi, kullanÖcÖlarÖn güvenliøi ve kaliteli üretimin teûvik edilmesi doørultusunda nasÖl bir strateji belirleneceøi üzerinde duruldu. Bunun yanÖ sÖra yapÖlacak iûbirliøi protokolü çerçevesinde piyasadan numune alÖnarak ara kontrollerin yapÖlmasÖ yönünde usul ve esaslarÖn belirlenmesi, doøal gazla ilgili ürünlere yönelik standartlarÖn hazÖrlanmasÖnda GAZBùR’in ayna komitelerde etkin rol almasÖ, Türkiye’de üretilen ve dÖûarÖdan ithal edilen doøal gazla ilgili tüm ürünlerin standardlara ve mevzuata uygunluøu, sektörel bazda

çalÖûtaylar yapÖlmasÖ ve TSE laboratuarlarÖnÖn doøal gaz piyasasÖnda etkin bir biçimde kullanÖlmasÖ hakkÖnda görüû birliøine varÖldÖ.

“Eþitimler yoþun bir ĩekilde uygulanmalÆ” ToplantÖda konuûan TSE Ürün Belgelendirme Merkezi Baûkanvekili Ali Bengi, yapÖlacak protokolle birlikte, özellikle eøitimlerin yoøun bir ûekilde uygulanmasÖ gerektiøinin altÖnÖ çizdi. GAZBùR adÖna konuûan GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman ise, TSE’nin akredite kuruluû olmasÖnÖn GAZBùR için en önemli kriter olduøunu vurguladÖ.

Temmuz 2011

Sayfa 21

Güncel

MESLEK STANDARTLARI YETERLİLİK ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR 21-22 Temmuz tarihlerinde GAZMER Yönetim Merkezi’nde Mesleki Yeterlilik Kurumu, gaz daþÆtÆm ĩirketleri ve belgelendirme kuruluĩlarÆnÆn yetkililerinin katÆldÆþÆ bir toplantÆ ile daha önce GAZBćR tarafÆndan doþal gaz piyasasÆna yönelik olarak hazÆrlanan ulusal meslek standartlarÆnÆn yeterlilikleri hazÆrlanan yeni formata göre incelendi.

“Ĩu an var olan standartlar sektördeki ihtiyacÆ belli bir noktaya kadar karĩÆlÆyor. ”

Ulusal meslek standartlarÖnÖn yeterliliklerinin yeni formata göre incelenmesi üzerine düzenlenen toplantÖya Murat Çitçi (MYK), Abdullah Özdemir (MYK), Mustafa Ali Akman (GAZBùR), Ahmet Yetik (GAZBùR), Zülküf Turhan (Aksa Doøal Gaz), Halil Akdaû (UGETAM), Selami BalcÖ (UGETAM), Hakan Demirtuøoølu (Inspecco), Yavuz Keçeci (Inspecco), Kadir Pektaû (Energaz), Erdal Kaya (Zorlu Enerji) katÖldÖ. ToplantÖda; doøal gaz PE boru kaynakçÖsÖ(seviye3-seviye4), doøal gaz çelik boru kaynakçÖsÖ(seviye3), doøal gaz altyapÖ yapÖm ve kontrol personeli, topoøraf (seviye 4), coøraÀ bilgi sistemleri operatörü (seviye 5), doøal gaz ÖsÖtma ve gaz yakÖcÖ cihaz servis personeli(seviye 4), doøal gaz iûletme bakÖm operatörü (seviye 4), ÖsÖtma ve doøal gaz iç tesisat yapÖm personeli (seviye 3) meslek standartlarÖ ile ilgili yeterlilik çalÖûmalarÖ yapÖldÖ. Yeterlilik çalÖûmalarÖnÖn Aøustos ayÖ sonuna ka-

Sayfa 22

Temmuz 2011

dar tamamlanmasÖ öngörüldüøünü ifade eden Ahmet Yetik, personel geliûimine büyük katkÖ yapmasÖ beklenilen doøal gaz ulusal meslek standartlarÖnÖn belgelendirme faaliyetlerinin ise 2012 yÖlÖ içinde baûlamasÖ için çalÖûmalarÖn hÖzla devam ettiøini kaydetti. Bu çerçevede ISO 17024 personel belgelendirme doküman-

Güncel

tasyonu hazÖrlandÖøÖnÖ da dile getiren Yetik, Temmuz ayÖ sonuna kadar alÖnacak ISO 9001 belgesini müteakiben ISO 17024 TÜRKAK belgelendirme baûvurusunun da yeterliliklerin tamamlanmasÖndan sonra yapÖlacaøÖnÖ beyan etti. ToplantÖ sonrasÖnda Inspecco’dan Yüksek Makine Mühendisi Hakan Demirtuøoølu, Gas Technics dergisine toplantÖ ile ilgili deøerlendirmelerde bulundu. MYK ile ortak olarak gerçekleûtirilen toplantÖya, oluûturulacak olan standartlara son ûeklinin verilmesi amacÖyla görüû belirtmek için katÖldÖklarÖnÖ belirten Demirtuøoølu, sözlerini ûöyle sürdürdü: “Sektörün deøiûik ayaklarÖnda bulunan aktörlerle buluûma ve sektörü daha ileriye taûÖyabilmek adÖna Àkirlerimizi paylaûma, ortak ve üzerinde uzlaûÖlmÖû sonuçlara varabilme anlamÖnda da bu toplantÖlar oldukça önemli. Bu toplantÖlarda sektördeki gaz daøÖtÖm ûirketlerinden, belgelendirme kuruluûlarÖndan ve GAZMER’den yetkililerle birlikte biz de görüûlerimizi sunuyoruz. úu an var olan standartlar sektördeki ihtiyacÖ belli bir noktaya kadar karûÖlÖyor. Kaynakla ilgili noktada ihtiyaçlarÖmÖza ve beklentilerimize yanÖt veriyor ancak tabii ki sahaya özel, özellikle doøal gaz kaynaøÖna özel bazÖ bilgilerinde bu standarda eklenmesi gerekiyor. Örneøin seviye üçte belirtilen ûeyler tamamen kaynakla ilgili kaynaøÖn özel bir yapÖsÖnÖ belirtiyor. Fakat ûu an Türkiye’de sadece kaynak deøil, hÖzla büyüyen doøal gaz sektöründe tüm çalÖûanlarÖn, özellikle doøal gaz tesisatlarÖnÖn doøru döûenmesi ile ilgili, bilgilerinin daha iyi olmasÖ gerekiyor. Bugünkü toplantÖnÖn içeriøi özetle seviye üçün haricinde seviye dörtte sahada neler yapÖlacaøÖ, çevresel iû saølÖøÖ ve iû güvenliøi, kaynak ve doøru kaynaøÖn nasÖl yapÖlmasÖ gerektiøi ile ilgili bilgiler,

kaynaøÖn haricinde tesisat ile ilgili olmasÖ gereken uygulamalar, hem yeni yapÖlan tesisatlarda hem de hali hazÖrda içinden gaz geçen hatlarda neler yapmasÖ ile ilgili standartlarÖn ve taslaklarÖn oluûturulmasÖdÖr. Bu taslaklarÖ bugün netleûtirip sektörün görüûüne sunmayÖ amaçlÖyoruz. TaslaklarÖ oluûturan bu komitenin haricinde diøer gaz ûirketleri, belgelendirme kuruluûlarÖ, sektörü düzenleyen ve sektörün ûekillenmesinde role sahip olan diøer tüm kuruluûlarda bu taslak üzerine yorumlarÖnÖ yapacaklar. Bu yorumlar çerçevesinde de Mesleki Yeterlilik Kurumu bunu ana standart olarak yayÖnlayacak. Bugünkü çalÖûmamÖzÖn ana içeriøi bu. Bizlerde taslaklarÖn oluûmasÖna katkÖ saølamaya çalÖûÖyoruz.”

“Türkiye’de sadece kaynak deþil, hÆzla büyüyen doþal gaz sektöründe tüm çalÆĩanlarÆn, özellikle doþal gaz tesisatlarÆnÆn doþru döĩenmesi ile ilgili, bilgilerinin daha iyi olmasÆ gerekiyor. ”

Temmuz 2011

Sayfa 23

Güncel

“ORTAK BİR ŞEKİLDE UYGULANABİLECEK ESASLARI ÇIKARTMAK VE YAYINLAMAK AMACINDAYIZ” GAZBćR - Ahmet Yetik

GAZBćR tarafÆndan ćGDAĨ Pendik Hizmet BinasÆ’nda 19-21 Temmuz tarihleri arasÆnda ćç Tesisat Teknik EsaslarÆ’na dair bir toplantÆ düzenlendi. ToplantÆda tüm gaz daþÆtÆm ĩirketlerinin üzerinde uzlaĩtÆþÆ ortak teknik esaslarÆn oluĩturulmasÆ gündeme getirildi.

“ArtÆk en önemli yaklaĩÆm tesisatÆn güvenli yapÆmÆ ve kullanÆmÆ ön plana çÆkmaktadÆr.”

Sayfa 24

Temmuz 2011

Standartlardaki geliûmelerden en az etkilenecek, güvenlik öngörüsü ön planda olan doøal gaz teknik esaslarÖnÖ oluûturmayÖ hedeÁediklerini ifade eden GAZBùR’den Ahmet Yetik ile gerçekleûtirilen ve ilerleyen dönemde gerçekleûtirmeyi planladÖklarÖ toplantÖlarÖn içeriøine ve bu toplantÖlarla sektöre katacaklarÖ artÖ deøerler üzerine konuûtuk.

ToplantÆnÆn ana amacÆ nedir? ToplantÆda ne gibi kararlar alÆndÆ? Bu toplantÖnÖn amacÖ gaz daøÖtÖm ûirketlerinin ortak bir teknik esaslar oluûturmak. Bu doøal gaz teknik esaslar ile doøal gaz daøÖtÖm ûirketlerinin kendi özel uygulamalarÖndan çÖkarak standartlarla uyumlu, herkesin ortak bir ûekilde uygulayabileceøi esaslarÖ çÖkartmak ve yayÖnlamak amacÖndayÖz. Doøal gaz teknik esaslarÖ hazÖrlarken; doøal gaz teknik esaslarÖn bir bütünlük arz etmesi, ifadelerin birbiriyle çeliûmemesi, tekrarlardan kaçÖnarak, sade, basit

ve anlaûÖlÖr, doøal gaz teknik esaslarÖn mümkün olduøunca ûekil aøÖrlÖklÖ olmasÖ ve ûekillerin iyi çizilmiû olmasÖ, gereksiz bilgilerin yer almamasÖ, ihtiyacÖ karûÖlamasÖ, standartlar kadar yönetmelik, kanun ve direktiÁeri dikkate almasÖ, uygulanmasÖ mümkün olmayan kurallara yer verilmemesi, teknik esaslarÖn görselliøi ve içeriøi arasÖnda uyum ve tesisat güvenliøi bu çalÖûmanÖn ana amacÖnÖ oluûturmaktadÖr. Bir diøer düûüncemizde bu teknik esaslarÖ mümkün olduøunca evrensel maddelerle donatÖp daha sonra bu standardÖ küçük kitaplarla desteklemek. úu anda çalÖûmamÖz bu çerçeveden yürüyor. Bu çalÖûmayÖ hem iç tesisat, hem de endüstriyel uygulamalar için yapmak istiyoruz. Deøiûik uygulamalarÖ olan gaz daøÖtÖm ûirketlerinden on kiûilik bir ekibimiz var. Buradaki uygulamalarÖ mümkün olduøunca aynÖ hale getirmek istiyoruz. Ama her ûeyden önemlisi bunu yaparken güvenliøi ön plana çÖkarmak istiyoruz. Standartlar deøiûiyor Avrupa ile entegrasyon sürecinde bu deøiûen standartlarÖ da biz doøal gaz teknik

Güncel

edilmesi düûünülen EPDK yönetmelikleri bizim çalÖûmamÖzÖn yönünü etkileyecektir. BacalarÖn bu sisteme dahil olup olmamasÖ, iç tesisat cihazlarÖn sisteme dahil olup olmamasÖ yine periyodik kontrollerle ilgili kÖsÖmlar bu çalÖûmada bazÖ deøiûikliklere gitmemize sebep olabilir. úu anda EPDK’da bekleyen yönetmeliklerin çÖkÖûÖndan sonra belki yapmamÖz daha uygun olacak gibi görünüyor.

esaslarÖnda da güncel tutmak durumundayÖz.

kitapçÖklar basacaøÖz.

ArtÖk en önemli yaklaûÖm tesisatÖn güvenli yapÖmÖ ve kullanÖmÖ ön plana çÖkmaktadÖr. Bu cihazla, tesisatla veya uygulamalarla ilgili olabilir. BunlarÖn hepsini masaya yatÖrÖyoruz. Tüm bunlarÖn sonucunda ortaya bir doøal gaz teknik esaslar çÖkacak ama her ûeyden önemlisi ortaya çÖkacak olan doøal gaz teknik esaslarÖnÖn herkese hitap etmesi bizim asÖl amacÖmÖzÖ oluûturuyor. Doøal gaz teknik esaslarÖn sektörün tüm taraÁarÖnÖn üzerinde uzlaûtÖøÖ bir metin olmasÖ için çalÖûÖyoruz. Bu çalÖûmanÖn devamÖ olarak endüstriyel doøal gaz teknik esaslarÖna baûlayacaøÖz. Endüstriyel doøal gaz teknik esaslarÖ ile ilgili güvenlik ön planda olmak kaydÖyla deøiûen standartlarÖ var olan ana doøal gaz teknik esaslara entegre ederek endüstriyel tesislerde uygulanmak üzere bir doøal gaz teknik esaslar oluûturacaøÖz. Daha sonra da bu iki doøal gaz teknik esaslara kaynak oluûturacak, oradaki bazÖ maddeleri uygulamalarla daha fazla açÖøa kavuûturacak, küçük

Bu kitapçÖklar bu uygulamayÖ yapacak olan Àrmalara ve kontrolü gerçekleûtirecek olan doøal gaz daøÖtÖm ûirketlerinde görev alan mühendislere kaynak olacak.Bunu yaparken de sektördeki bütün taraÁardan görüû alÖyoruz. DOSùDER ve DOSùDER’e baølÖ kuruluûlar,brülor üreticileri, kazan üreticilerikombi ve diøercihaz üreticileri baûta olmak üzere sektördeki bütün taraÁardan görüûler geliyor. O görüûleri de dikkate alarak doøal gaz teknik esaslara son halini vereceøiz. úu anda bazÖ uygulamalar var ki standartlarda çok açÖk bir ûekilde nasÖl yürütüleceøi belirtilmiyor ancak çok uzun senelerdir uygulandÖøÖ için sektörde kural haline gelmiû. Biz bu kurallarÖ da açÖklÖøa kavuûturmak istiyoruz.

Görüĩ ayrÆlÆklarÆ var mÆ? Usulle ilgili herhangi bir sÖkÖntÖmÖz yok. Elbette bizim çalÖûmalarÖmÖzÖ etkileyecek olan bazÖ faktörlerde var. Taslak olarak hazÖrlanmÖû bazÖ revize

Bunun yanÖnda Avrupa Birliøine entegrasyonu saølamak adÖna AB direktiÁerini de göz önünde bulunduruyoruz. Mesela gaz yakan cihazlar direktiÀ ve basÖnçlÖ kaplar direktiÀ ile ilgili olarak bizim yaptÖøÖmÖz çalÖûmalarla birebir iliûkili olan güvenlikle ilgili uygulamalara yönelik temel yaklaûÖmlar var. úu ana kadar piyasada üretilen cihazlarda bu tür güvenlik önlemleri ön planda deøildi. ArtÖk insanÖ baz alan direktiÁer ön plana çÖkÖyor. Yani ana amacÖmÖz güvenliøi her zaman ön planda tutmak.

ToplantÆ kaç gün sürecek? ToplantÆya kimler katÆldÆ? ToplantÖmÖz deøiûik tarihlerde olmak üzere 2-3 günlük olmak üzere toplamda 4 toplantÖyla çalÖûmayÖ bitirmeyi planlÖyoruz. GAZBùR ve GAZMER’in yanÖ sÖra toplantÖmÖza katÖlÖm saølayan GAZBùR ùç Tesisat Komisyonu üyesi daøÖtÖm ûirketleri arasÖnda Aksa Doøal Gaz, Arsan, Baûkentgaz, Bursagaz, Energaz, GazdaûZorlu Enerji, ùGDAú, ùzmirgaz, Palmet-Terasan yer alÖyor.

Son olarak söylemek istedikleriniz… Bu çalÖûmayla standartlardaki geliûmelerden en az etkilenecek, güvenlik öngörüsü ön planda olan doøal gaz teknik esaslarÖnÖ oluûturmayÖ hedeÁiyoruz.

Temmuz 2011

Sayfa 25

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz

İÇ TESİSAT FİRMALARINA EN BÜYÜK DESTEĞİ ŞİRKETİMİZ VERDİ AKSA Malatya Doþal Gaz DaþÆtÆm A.Ĩ. Bölge Müdürü Cafer Demirtaĩ

AKSA Malatya Doþal Gaz DaþÆtÆm A.Ĩ. Bölge Müdürü Cafer Demirtaĩ ile bölgede gerçekleĩtirdikleri faaliyetler üzerine keyiƀi bir sohbet gerçekleĩtirdik. Lisans kapsamÆnÆzdaki ĩehirde bugüne kadar gerçekleĩtirmiĩ olduþunuz altyapÆ çalÆĩmalardan bahsedebilir misiniz?

“2011 yÆlÆ içerisinde 90 kilometre ana hat, 10 kilometre servis hattÆ çalÆĩmasÆ ile 12.000 aboneye ulaĩÆlmasÆ hedeƀeniyor.”

Sayfa 26

Temmuz 2011

Enerji PiyasasÖ Düzenleme Kurumu’nun ûehiriçi doøal gaz daøÖtÖm ihaleleri kapsamÖnda Malatya ili ve baølÖ 13 beldesi için 07.07.2005 tarihinde yapÖlan ihale neticesinde, daøÖtÖm bölgesinin lisansÖ 20.10.2005 tarihli Kurul KararÖ ile lisans yürürlük tarihinden itibaren lisans hükümleri dâhilinde 30 yÖllÖk süre için Peker ùnûaat ûirketine verilmiûtir. 15.04.2007 tarihinde Malatya Doøal Gaz DaøÖtÖm A.ú., EPDK Kurul KararÖ ile KazancÖ Holding Grubu’na devredilmiû olup 05.01.2011 tarihinden itibaren de ûirket unvanÖmÖz AKSA Malatya Doøal Gaz DaøÖtÖm A.ú. olarak deøiûtirilmiûtir.

Malatya ûehri doøal gaz daøÖtÖm lisans alanÖ içerisinde 2006 yÖlÖnda ilk yatÖrÖm çalÖûmalarÖ baûlatÖlmÖû olup Ekim 2006 itibari ile konutlarda ilk gaz arzÖ saølanmÖûtÖr. Temmuz ayÖnda BOTAú’tan 1 adet 40.000 m3/h, 1 adet de 15.000 m3/h kapasiteli 2 adet RM/A istasyonunun devir iûlemleri tamamlanmÖûtÖr. 2009 yÖlÖnda artan kullanÖcÖ sayÖsÖna baølÖ olarak 40.000 m3/h kapasiteli istasyon devre dÖûÖ bÖrakÖlarak 100.000 m3/h kapasiteli yeni RM/A istasyonumuz devreye alÖnmÖûtÖr. YatÖrÖm çalÖûmalarÖ kapsamÖnda Haziran 2011 sonu itibariyle 104 kilometre çelik hat, 539 kilometre polietilen hat, 16.110 adet servis kutusu montajÖ ile 176 kilometre servis hattÖ yapÖmÖ tamamlanmÖûtÖr. Lisans alanÖ içerisinde 21 adet bölge regülâtörü ile 26 adet müûteri istasyonu devreye alÖnmÖûtÖr.

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz

Abone iĩlemlerinde gelmiĩ olduþunuz noktayÆ özetleyebilir misiniz? UlaĩtÆþÆnÆz abone sayÆsÆ hedef abone sayÆnÆzÆ göz önünde bulundurduþunuzda tatmin edici mi? Abone sayÆsÆnÆ artÆrmak için neler yapÆyorsunuz? Haziran 2011 yÖlÖ itibariyle yapÖlan alt yapÖ çalÖûmalarÖ kapsamÖnda 120.000 potansiyel aboneye ulaûÖlmÖûtÖr. Aksa Doøal Gaz Malatya olarak mevcutta 73.670 abonemiz olup bunlardan 66.000 abonemiz Àili olarak doøal gaz kullanmaktadÖr. BunlarÖn dÖûÖnda 5 adet serbest tüketicinin gaz arzÖ ûirketimizce saølanmakta olup 11 adet de sanayi abonesi gaz kullanmaktadÖr. 2011 yÖlÖnda da yoøun bir taleple karûÖ karûÖya kalmÖû bulunmaktayÖz. 2011 yÖlÖ içerisinde 90 kilometre ana hat, 10 kilometre servis hattÖ çalÖûmasÖ ile 12.000 aboneye ulaûÖlmasÖ hedeÁenmektedir.

Doþal gaz kullanÆmÆnÆn yaygÆnlaĩtÆrÆlmasÆ konusunda vatandaĩÆ bilinçlendirmek için ne gibi çalÆĩmalara imza attÆnÆz? Aksa Malatya Doøal Gaz olarak yÖl içerisinde taksitli kampanyalar düzenleyerek, vatandaûlarÖmÖza konforlu, çevreci ve ekonomik yakÖt olan doøal gazÖ kullanabilmeleri için ödeme kolaylÖøÖ getirilmektedir. Bunlardan biri abone baølantÖ bedeline 10 taksit, güvence bedeline ise 3 taksit kampanyasÖdÖr. KampanyalarÖmÖz

medya, el broûürleri, bilboard ve raket reklamlarÖ aracÖlÖøÖ ile vatandaûlarÖmÖzla paylaûÖlmaktadÖr. AyrÖca internet sitemizden de vatandaûlarÖmÖza kampanya duyurularÖ ve bilinçli ve güvenli doøal gaz kullanÖmÖ ile ilgili bilgilendirmeler yapÖlmaktadÖr. Son olarak 2011 yÖlÖnda en önemli ve büyük maliyet olan iç tesisatÖnÖ yaptÖrmak isteyen müûterilerimize ve vatandaûlarÖmÖza “KeÀlsiz úartsÖz Doøal Gaz TesisatÖnda %0 Faiz 18 Ay Taksit” kampanyasÖ baûlatmÖû bulunmaktayÖz. YapÖlan tüm çalÖûmalara raømen hala potansiyel abone sayÖsÖnÖn %65’ine ulaûÖlmÖûtÖr. Burada temel etken olarak doøal gaz dönüûüm maliyetlerinin yüksekliøi ve ülkedeki mevcut ekonomik durumun rolü çok büyüktür. Buna raømen vatandaûlarÖmÖz mevcut ûartlarÖnÖ zorlayarak dönüûümlerini saølamak ve doøal gazÖ evlerinde, iûyerlerinde kullanmak istemektedirler. Sonuçta doøal gaz diøer yakÖtlar düûünüldüøünde ortalama 3 yÖllÖk bir sürede yapÖlan yatÖrÖmÖ amorti eden bir yakÖttÖr. Özellikle mevcut kullanÖcÖlarÖn ekonomik kazançlarÖnÖ ve doøal gazÖn konforunu gördükten sonra ûüpheci vatandaûlarÖmÖz için bu durum akÖllarÖnda daha da netleûmektedir. Bu baølamda mevcut kullanÖcÖlarÖmÖz bizim hem hizmet kalitemizin hem de arz ettiøimiz doøal gazÖn en büyük referansÖ olmaktadÖrlar. Doøal gaz kullanÖmÖna geçen abonelerimiz, doøal gaz kullanmayanlara göre ortalama 1.150 TL daha az yakÖt parasÖ ödemiûlerdir. Buradan da ûu sonuç çÖkmÖûtÖr; 2010 yÖlÖnda 62.000 doøal gaz kullanÖcÖsÖnÖn bulunduøu ûehrimizde 62.000x1.150TL = 71.300.000,00 TL ûehrimizde kalmÖûtÖr. úehrimiz için önemli bir tasarruftur ve ûehir ekonomisine direkt katkÖ saølamaktadÖr.

maddi yararlarÖ, enerji verimliliøi gibi konularda konferanslar ve toplantÖlar düzenlenerek vatandaûlarÖmÖz bilgilendirilmiûtir. Çevre ve Orman ùl Müdürlüøü’nden hava kirliliøi ile ilgili istatistiksel veriler sürekli olarak takip edilip doøal gazÖn yaygÖn olarak kullanÖldÖøÖ bölgelerdeki analizler yapÖlarak vatandaûa medya aracÖlÖøÖ ile bilgilendirmesi yapÖlmÖûtÖr. Doøal gazÖn insanlardaki sadece ÖsÖnma olarak kullanÖlabileceøi algÖsÖnÖ deøiûtirmek için yaz aylarÖnda sÖcak su mutfak kullanÖmÖnda en verimli ve en ekonomik yakÖt olduøunu vurgulamak üzere çalÖûmalar sürdürülmektedir.

Lisans kapsamÆnÆzdaki ĩehirde alt yapÆ hizmeti veren kurum ve kuruluĩlarla aranÆzda bir iletiĩim kopukluþu yaĩadÆnÆz mÆ? Bu sorunlarÆ aĩabilmek için ne tip stratejiler geliĩtirdiniz? Lisans bölgemizde alt yapÖ hizmeti veren diøer alt yapÖ kuruluûlarÖ ile yapÖm sürecinde oluûabilecek kazalarÖ önlemek amacÖyla ilgili alt yapÖ kuruluûlarÖ ile dönemsel olarak koordinasyon toplantÖlarÖ yapÖlarak, çalÖûma yapÖlacak bölgelerde eû zamanlÖ programlar yapÖldÖ. Daha önemlisi alt yapÖ kuruluûlarÖ, çalÖûma yapacaklarÖ cadde veya sokak bilgilerini diøer alt yapÖ kuruluûlarÖna bilgisini vererek ilgili tüm kuruluûlar kontrol ve güzergah gösterimi yapÖlmakta ve çalÖûma yapacak kurum veya kuruluûa teknik emniyet kontrolü yapmak amacÖyla çalÖûmalara iûtirak etmesi saølanmaktadÖr.

Bilgilendirme anlamÖnda sivil toplum kuruluûlarÖ, site yöneticileri ve sakinleriyle görüûmeler yapÖlmÖûtÖr. Doøal gazÖn geleceøi, vatandaûa saøladÖøÖ

Temmuz 2011

Sayfa 27

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz

DaþÆtÆm bölgelerinin pek çoþunda özellikle tesisatçÆ ſrmalarÆn yerel ſrmalar olmalarÆnÆn öþrenme sürelerini uzattÆþÆnÆ ve ilk yÆllarda yapÆlan hatalardan dolayÆ zorluklar yaĩanabildiþi bilinen bir gerçek. Siz bu konuda ne gibi çalÆĩmalar sergilediniz? Malatya’da doøal gaz daøÖtÖm ÀrmalarÖnÖn birçoøu yatÖrÖm çalÖûmalarÖnÖn baûlamasÖnÖn ardÖndan açÖlmaya baûlamÖûtÖr. Bu ÀrmalarÖn birçoøu deneyimsiz olduøundan ûirketimizle birlikte bu iûi öørenmeye baûladÖlar. Bu anlamda iç tesisat ÀrmalarÖna en büyük desteøi ûirketimizin vermiû olduøunu düûünmekteyiz. Firmalarla toplantÖlar yapÖlarak mevcut uygulamalar ve sorunlar üzerine konuûuldu. Sorunlar konusunda daøÖtÖm ûirketi olarak elimizden gelen gayreti göstererek onlarÖn iûlerini rahatlatmaya çalÖûtÖk. Firma mühendislerine eøitimler verilerek mevzuat deøiûiklikleri konusunda bilgilendirmeler yapÖlmaya devam edilmektedir. 2007 yÖlÖndan itibaren digital onay programÖ olan Zetacad’e geçiû ile proje onay sürecinde bekleme süresini azaltmakla birlikte kendi iû yükümüzü de haÀÁetmiû olduk.

Tesisat kontrolünde ortaya çÆkan sorunlar nedeniyle pek çok ilimizde vatandaĩta “Doþalgaz kullanacaþÆm diye çok sÆkÆntÆ yaĩadÆm maþdur oldum” ĩeklinde doþalgaza yönelik bir algÆ oluĩtu. Bu anlamda sizin halka doþalgazÆ anlatmak için ne gibi faaliyetlerde bulundunuz? Yerel yönetimlerin size bu konuda destekleri oldu mu? Doøal gaz sektörünün önde gelen oyuncularÖndan biri olarak müûteri memnuniyeti ve doøal gaz güvenliøini öncelikli olarak saølamayÖ hedeÁemiû bulunmaktayÖz. Tesisat kontrolleri kaliÀye personellerimiz tarafÖndan teknik ûartnamelere uygun olarak yapÖlmakta ve açÖlmayan tesisatlarda vatandaûa doøal gazlarÖnÖn açÖlmama sebepleri anlatÖlmaktadÖr. Teknik emniyet ve güvenliøin

Sayfa 28

Temmuz 2011

her ûeyden önce geldiøi ve tesisattaki problemlerin giderilmeden gazÖn kullanÖma açÖlmasÖnÖn her ûeyden önce kendi canlarÖnÖ tehlikeye atmak olduøu konusunda vatandaûlarÖmÖz her daim bilgilendirilmektedir. AyrÖca gaz açÖmÖ esnasÖnda doøal gazÖn güvenli kullanÖmÖ ve herhangi bir aksi durumda ne yapÖlmasÖ gerektiøi konusunda sözlü ve yazÖlÖ bilgilendirme de yapÖlmaktadÖr.

2011 döneminde planlamÆĩ olduþunuz çalÆĩmalar nelerdir? 2011 yÖlÖ yatÖrÖmÖmÖzÖ; Orduzu, Hatunsuyu, HanÖmÖnçiftliøi, úahnahan, Battalgazi, Gündüzbey, Topsöøüt, Konak, HasÖrcÖlar, YakÖnca beldelerinden gelen talep yoøunluøu ûekillendirmiûtir. Ancak büyük bir kÖsmÖnda imar sorunu bulunmaktadÖr. ùmar sorunu olan bölgeler ise yatÖrÖmÖmÖzda yeni revizyonlara gitmemize neden olmaktadÖr. ùmar sorunu çözülen bölgelerde doøal gaz arzÖnÖn saølanmasÖ için yatÖrÖmda gerekli olan malzemeler (Borular, ek malzemeleri) hazÖr bulundurulmakta ve yÖl içerisinde doøal gaz arzÖnÖn saølanmasÖ için çalÖûmalar yapÖlmaktadÖr.

Doþal gaz sektöründe yaĩanan temel sorunlar sizce nelerdir? BunlarÆn çözümü için neler yapÆlabilir? Doøalgaz sektöründe yaûanan temel sorunlardan biri doøal gaz arzÖnda meydana gelebilecek kesinti söylentisidir. Bunun önüne geçilmesi için yasal yetkililer tarafÖndan kamuya sÖkça böyle bir kesintinin olmayacaøÖnÖn

açÖklanmasÖ gerekmektedir. Diøeri sürekli yinelenen zam söylentisi, bununla ilgilide net açÖklamalar yapÖlmalÖdÖr. AyrÖca altyapÖ yatÖrÖmlarÖ sÖrasÖnda karûÖlaûtÖøÖmÖz imar sorunlarÖ, diøer altyapÖ kuruluûlarÖnÖn tesislerini gösterir net bilgilerin olmamasÖ ve programlanmamÖû alt ve üst geçit çalÖûmalarÖ, bu nedenle hatlarÖn de-plase edilmesi.

Sektör oyuncularÆndan beklentileriniz nelerdir? DaøÖtÖm bölgelerinin ekonomik ve teknik olarak verimli bölgeler olmasÖ abonelerimizin daha ekonomik doøal gaz kullanmasÖnÖ saølayacaøÖndan; EPDK, BOTAú, GAZBùR, UGETAM, GAZMER gibi sektörün önemli aktörlerinin daøÖtÖm bölgelerini oluûturan sÖnÖrlar ile ilgili verimli bölgeler haline gelmesini saølayacak çalÖûmalar yapmasÖnÖ beklemekteyiz.

Temmuz 2011

Sayfa 29

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz

KAYISININ ANAVATANI:

MALATYA

Harput Kalesi

alatya tarihi eserleri, ĩarkÆlara bile konu olmuĩ muhteĩem doþasÆ ve adÆyla özdeĩleĩmiĩ kayÆsÆsÆyla binlerce yÆldÆr sevenlerine göz kÆrpÆyor.

Malatya, kuruluĩ ve isim itibariyle baĩlangÆçtan günümüze kadar büyük bir deþiĩikliþe uþramadan gelen ender Anadolu ĩehirlerinden birisidir. Kültepe belgelerinde “Melita” ĩeklinde anÆlan Malatya’dan Hitit belgelerinde “Maldia” olarak bahsedilmektedir. Asur ćmparatorluk devri belgelerinde ise Meliddu, Melide, Melid, Milid, Milidia olarak geçmektedir. Urartu kaynaklarÆnda ise Melitea denilmektedir. Malatya kelimesinin Hititçe “bal” anlamÆna gelen “Melid”den türediþi anlaĩÆlmaktadÆr. Hitit hiyeroglif kitabelerinde Malatya ĩehri, bir öküz baĩÆ ve ayaþÆ ile ifade edilmektedir.

Sayfa 30

Temmuz 2011

Doþu Anadolu Bölgesi’nin YukarÆ FÆrat HavzasÆ’nda yer alan Malatya, coþraſ konumu, tarihi kervan yollarÆnÆn – ünlü Kral Yolu ve ćpek Yolu – üzerinde bulunmasÆ ve sahip olduþu zengin su kaynaklarÆ nedeniyle, Neolitik Çaþdan bu yana yerleĩimlere sahne olmuĩtur. Mezopotamya ile Anadolu arasÆndaki ticaret ve kültür alÆĩveriĩinin bu yol üzerinden yapÆlmasÆ, Malatya’nÆn tarihi ve kültürel önemini artÆrmÆĩtÆr. Tarihte sÆrasÆyla Hitit, Asur, Med, Pers, Roma, Arap ve Bizans uygarlÆklarÆ Malatya’dan gelip geçmiĩ, son olarak Türkler bu bereketli topraklar üzerinde yerleĩip, hüküm sürmeye baĩlamÆĩtÆr. Malatya denilince akla hiç ĩüphesiz kayÆsÆ geliyor. KaldÆ ki ĩehre adÆm atar atmaz her yerde kayÆsÆyla ilgili mutlaka bir ĩey gözünüze çarpÆyor. Kuru kayÆsÆ, pestil, kayÆsÆ kolonyasÆ, kayÆsÆ yaþÆ ve hatta kayÆsÆ döneri… bunlardan sadece birkaçÆ.

Ĩehir Ĩehir Doþal Gaz

Eþer yolunuz Malatya’ya düĩmüĩse kuĩkusuz gezeceþiniz yerlerin baĩÆnda 1930-1940 yÆllarÆ arasÆnda yapÆlan halk mimarisinin en güzel örnekleri arasÆnda sayÆlan Malatya evlerini görebileceþiniz Beĩkonaklar, Yeĩilyurt ve Arapgir geliyor. Bunun yanÆnda Karahöyük Köyü, ćsa Köyü, Morhamam Höyükleri, Kutsal BalÆklÆ ve GürpÆnar Ĩelalesi, Kernek ve Ĩelale ParkÆ, Ulu Cami ve Silahtar Mustafa Paĩa KervansarayÆ, KanlÆ Kumbet, Selçuklu namazgahÆ da görülmesi gereken yerlerden. Pütürge ćlçesi Tepehan beldesi üzerinden ulaĩÆlan Nemrut ile Eskimalatya ve Aslantepe ve Arkeoloji Müzesi’nde bulunan eserler kültür turizminin, zenginlikleri olarak dikkat çekerken; FÆrÆncÆlar Höyük, Bayramtepe Höyük, Ören Höyük, ikinciler Höyük, Aslantaĩ, Kaþköy Kaya KabartmalarÆ, Levent Vadisi, Ansur ve Kaletepe Höyük görülebilecek arkeolojik alanlarÆn

baĩÆnda geliyor. Sultansuyu, Karakaya BarajÆ ve Levent Vadisi doþa turizmi kapsamÆnda Malatya’nÆn keĩfedilmeyi bekleyen deþerlerinden. Ne AlÆnÆr? Sofra bezi, perde, yazma gibi ahĩap kalÆplarla ve baskÆ tekniþi ile süslenmiĩ dokumalar; halÆlar, canlÆ ve renkli olan kilimler, cicim; dövme, çekme germe gibi yöntemlerle yapÆlan bakÆr mutfak eĩyalarÆ; ahĩaptan yapÆlan ve “güm güm” denen yayÆklar çÆkrÆklar, kaĩÆklar Malatya’dan alÆnabilecek özgün hediyelik eĩyalardÆr. Kuru kayÆsÆnÆn yanÆnda, kayÆsÆnÆn çeĩitli türlerinden yapÆlmÆĩ dondurulmuĩ kayÆsÆ, kayÆsÆ konservesi, jöle, reçel, marmelat ve kremasÆ, yeĩil kayÆsÆ turĩusu ve pestilinin de yapÆlacak alÆĩveriĩlerde alÆnmasÆ tavsiye edilir.

Darende GürpÆnar Ĩelalesi Karakaya BarajÆ

Yapmadan Dönme... • Eski Malatya, Aslantepe ve Arkeoloji Müzesini gezmeden, • Sultansuyu ve Nemrut DaþÆ’nÆ görmeden, • KaþÆt kebabÆ yemeden, • AnalÆ-kÆzlÆ içli köfte ve tereyaþlÆ kayÆsÆ tatlÆsÆ ya da balÆk köftesinin tadÆna bakmadan, • KayÆsÆ ve yan ürünlerinin satÆldÆþÆ Ĩire PazarÆnda alÆĩveriĩ yapmadan... …Dönmeyin

KaþÆt KebabÆ

ćçli Köfte

KayÆsÆ TatlÆsÆ

BalÆk Köftesi

Temmuz 2011

Sayfa 31

Söyleĩi

İYİ İŞLETME İÇİN İÇ TESİSAT ÖNEMLİDİR Arsan Grup ćĩletme–BakÆm Koordinatörü Abdülkelam Türker

ćç tesisat ſrmalarÆnÆn, doþal gaz daþÆtÆm ĩirketlerinin abone karĩÆsÆndaki yüzlerinden biri olduþunu vurgulayan Arsan Grup ćĩletme–BakÆm Koordinatörü Abdülkelam Türker ile iç tesisat sektörüne iliĩkin konuĩtuk. KÆsaca kendinizden ve ſrmanÆzdan bahsedebilir misiniz?

“FirmalarÆn tesisat yapma hÆzlarÆ ve güvenilirlikleri, yeni abone alma ve yapÆlan altyapÆ yatÆrÆmlarÆnÆn geri dönüĩ hÆzÆnÆ direkt etkiliyor. Sonuçta hepimiz aynÆ gemide bulunduþumuzun farkÆnda olmalÆyÆz.”

1992 yÖlÖnda YÖldÖz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliøi’nden mezun oldum. ùç tesisat ÀrmalarÖnda proje –yapÖm mühendisi olarak çalÖûtÖm. 1995-2005 arasÖnda ùGDAú’ta iç tesisat, iûletme ve bakÖm bölümlerinde mühendis ve yönetici olarak görev yaptÖm. 2005 yÖlÖndan itibaren Arsan Grup’ta ùûletme –BakÖm Koordinatörü olarak devam etmekteyim. Arsan Grup; Çorlu, Yalova, Orhangazi-Karamürsel ve Kahramanmaraû bölgelerinin doøal gaz daøÖtÖm lisansÖ sahibidir. YaklaûÖk 8 yÖldÖr daøÖtÖm faaliyetlerine devam etmektedir.

ćç tesisat konusunda sektörde baĩlangÆcÆndan günümüze kadar geçen süreyi deþerlendirir misiniz? ùç tesisat konusundaki geliûme sürecini, üniversite son sÖnÖftaki proje yapÖm aûamasÖndan bu yana

Sayfa 32

Temmuz 2011

içinde birisi olarak takip ediyorum. ùstanbul’da ilk kullanÖma geçildiøi yÖllarda yaûanan deneyimlerinin benzerlerini Anadolu’da yaûamaktayÖz. Bir anlamda Àlmi tekrar görmekteyiz fakat daha önceki deneyimlerimizi yansÖtmamÖz nedeniyle daha önce yapÖlan hatalarÖ tekrarlamÖyoruz. Yalova çevresinin, ùstanbul’a yakÖnlÖøÖ ve birçok insanÖn akraba nedeniyle gelip gitmeleri sonucu doøal gazla belli bir tanÖûÖklÖk düzeyine ulaûÖlmÖûtÖr. Bu nedenle tesisat yapÖm süreçlerinde belirli bir bilinç kazanÖlmÖûtÖ. ùlk yÖllardaki hÖzlÖ dönüûüm zamanla yavaûlamÖûtÖr.

Söyleĩi

Lisans alanÆnÆzdaki iç tesisat ſrmalarÆ ile nasÆl bir birliktelik içerisindesiniz? ùç tesisat ÀrmalarÖnÖn, doøal gaz daøÖtÖm ûirketlerinin abone karûÖsÖndaki yüzlerinden biri olduøunu her zaman vurguluyoruz. Bu Àrmalara yapÖm yetkisini biz veriyoruz ve denetimlerine de dikkat ediyoruz. FirmalarÖn tesisat yapma hÖzlarÖ ve güvenilirlikleri, bizim yeni abone alma ve yapÖlan altyapÖ yatÖrÖmlarÖnÖn geri dönüû hÖzÖna direkt etkisi bulunmaktadÖr. Sonuçta hepimiz aynÖ gemide bulunduøumuzun farkÖnda olmalÖyÖz.

Yetkili iç tesisat ſrmalarÆnda aradÆþÆnÆz kriterler nelerdir? ùç tesisat ÀrmalarÖ için EPDK tarafÖndan yayÖnlanan SertiÀka Yönetmeliøi esas alÖnmaktadÖr. Yönetmelikte istenen kriterler ve ûartlar açÖkça belirtilmektedir

ćç tesisat konusunda sektör adÆna yapÆlan düzenlemeler yeterli mi? ćyileĩtirme adÆna neler yapÆlabilir? ùç tesisat, sektörümüzün en dinamik bölümlerinden birisidir. Gerek teknolojik, gerekse ekonomik geliûmeler sonrasÖ birçok yenilik hayata geçmektedir. BunlarÖ karûÖlayabilmek için sürekli geliûtirme faaliyetleri devam etmektedir.

Tüm bu iûlemlerin düzenlemeler halinde sisteme tanÖtÖlmasÖ bir zorunluluk olarak karûÖmÖza çÖkmaktadÖr. Düzenleme çalÖûmalarÖnÖn da, bu hÖza ayak uydurmasÖ ûarttÖr. GAZBùR içinde kurulan teknik komisyonlarÖn amacÖ, düzenlemelerin oluûturulmasÖna destek olmaktÖr. Benim üye olarak çalÖûmalarÖna aktif katÖldÖøÖm GAZBùR ùç Tesisat Komisyonu, günün ûartlarÖna uygun olarak sektörel düzenlemelerin yapÖlmasÖ için çalÖûmaktadÖr. Komisyonda hemen hemen tüm gaz ûirketlerinin yetkilileri bir araya gelmekte, sorunlar ve çözüm yollarÖ tartÖûÖlmakta ve çözüm önerileri ilgili kurum-kuruluûlara iletilmektedir.

Doþal gaz iç tesisatlarÆnda kullanÆlan ürünlerin belgelendirilmesi konusunda gelinen noktayÆ deþerlendirebilir misiniz? ùç tesisatlarda kullanÖlacak ürünlere ait özellikler, yönetmeliklerde belirlenmiûtir. Ürün belgelendirme ve belgelerin deøerlendirilmesi hususu hem üreticiler, hem de doøal gaz daøÖtÖm ûirketleri açÖsÖndan zor bir alandÖ. FirmalarÖn ürünlere ait belgeleri almasÖ ve tüm daøÖtÖm ûirketlerine göndermesi sonrasÖnda belgelerin geçerlilik sürelerinin kontrolü, sistemi kilitleme noktasÖna getirmekteydi. EPDK’nÖn da talebi doørultusunda, GAZMER’de sistem altyapÖsÖ kurularak, merkezi belgelendirme ve takip iûlemlerine baûlanmÖûtÖr.

çalÖûÖyorsanÖz. Bu nedenle kaliÀye veya deneyimli eleman bulmak, ilk zamanlarda en zorlu iûimizdi denilebilir. Eli anahtar tutanlarÖ, (Meslek lisesi mezunlarÖ vb.) UGETAM vb. yerlerde eøitime göndererek, kaliÀye olmalarÖ saølandÖ. AyrÖca meslek yüksek okullarÖ, meslek liseleri ve çÖraklÖk eøitim merkezleri ile görüûüldü. Buralardan mezun olanlarÖnÖn kaliÀye olarak sisteme katÖlÖmlarÖ saølandÖ. Bu tecrübeler sonrasÖ MYK bünyesinde eleman yetiûtirme konusu daha profesyonelce ele alÖndÖ. GAZBùR içinde kurulan komisyonlarda, meslek standartlarÖ hazÖrlanarak yayÖmlanmÖûtÖr. ArtÖk sektördeki elemanlarÖn kaliÀkasyon sorunu kalmayacaktÖr.

Sektörde kaliſye eleman ihtiyacÆnÆn giderilmesi için yapÆlan çalÆĩmalar yeterli mi? Siz bu konuda neler yapÆyorsunuz?

Sizce son kullanÆcÆ iç tesisat ſrmalarÆnÆ seçerken bilinçli bir tercih mi yapÆyor? KullanÆcÆyÆ iç tesisatÆn önemine dair bilinçlendirmek için neler yapÆlmalÆ? Siz bu konuda neler yapÆyorsunuz?

KaliÀye eleman, sektör açÖsÖndan en deøerli sözcüklerden birisidir. Özellikle doøal gaz gibi dikkatsizliøi çok acÖ sonuçlarla faturalandÖran bir meta ile

Genel olarak son kullanÖcÖ veya bizim ifademizle abonelerimiz için öncelik Àyat ve çevreden alÖnan referans olmaktadÖr. Bu kriterler, bilinçli bir tercih için yeterli olmamaktadÖr. KullanÖcÖyÖ bilinçlendirmek, gaz daøÖtÖm ÀrmasÖ için zor bir konudur. Sonuçta kullanacaøÖ malzemeyi marka

Temmuz 2011

Sayfa 33

Söyleĩi

bazÖnda iyidir veya kötüdür diye kategorize edemezsiniz. Çünkü tüm sertiÀkalÖ Àrmalara ve ürünlere eûit mesafede olmanÖz gerekmektedir. DaøÖtÖm ûirketi olarak standartlara uygun malzemenin kullanÖlmasÖnÖn ve sertiÀkalÖ Àrmalar aracÖlÖøÖyla tesisatlarÖn yapÖlmasÖnÖn önemini belirtiyoruz ve vatandaûlarÖ bu konuda sürekli uyarÖyoruz.

ćç tesisat konusunda sektörde yaĩanan sÆkÆntÆlar nelerdir? Bu sÆkÆntÆlarÆn giderilmesi noktasÆnda önerileriniz var mÆ? ùç tesisat ile bina yapÖ elemanlarÖnÖn uyumu önemli noktalardan birisidir. Özellikle bina yapÖ elemanÖ olan bacalar, bina ile birlikte yapÖlmaktadÖr. Daha sonra yapÖlan doøal gaz tesisatlarÖnÖn bir parçasÖ kabul edilmektedir. BacalarÖn standartlara uydurulmasÖ, kontrolü en önemli sÖkÖntÖ noktalarÖndan birisidir. ùç tesisatÖn yapÖmÖ ve gaz verme aûamasÖna ka-

Sayfa 34

Temmuz 2011

dar tüm denetimler, gaz daøÖtÖm ûirketlerince yapÖlmaktadÖr. Uygun olanlar kullanÖma açÖlmakta, uygun olmayanlar ise düzelttirilmektedir. KullanÖm sonrasÖ periyodik kontroller ile ilk günkü emniyet ûartlarÖnÖn oluûturulmasÖ saølanmalÖdÖr. Bu konu ile ilgili olarak çalÖûmalar son aûamaya gelmiû olup bir an önce yürürlüøe girmesini bekliyoruz.

Son olarak söylemek istedikleriniz… Gaz ûirketleri olarak aøÖrlÖklÖ olarak, iûletme sürecine geçmiû bulunmaktayÖz. Acil ekiplerimiz 7 gün 24 saat görev yapmaktadÖr. AyrÖca en kÖsa zamanda gelen ihbarlar müdahale etmek zorunluluøumuz bulunmaktadÖr. VatandaûÖn güvenli ve süreli gaz kullanmasÖ için tüm organizasyonu kurmuû durumdayÖz. ùûletmeye gelen ihbar ve kontrol sayÖsÖnÖ azaltmak için, iç tesisatÖn düzgün yapÖlmasÖ en önemli etkenlerden birisidir. Bu durumu ihbar analizi ve diøer istatistiki çalÖûmalardan açÖkça görebilmekteyiz. Bu nedenlerden dolayÖ iç tesisatlarÖn düzgün yapÖlmasÖna azami dikkat gösteriyoruz.

“DaþÆtÆm ĩirketi olarak standartlara uygun malzemenin kullanÆlmasÆ ve sertiſkalÆ ſrmalar aracÆlÆþÆyla tesisatlarÆn yapÆlmasÆnÆn önemini belirtiyor ve vatandaĩlarÆ bu konuda sürekli uyarÆyoruz.”

Temmuz 2011

Sayfa 35

Söyleĩi

İÇ TESİSAT YAPIMINDA TEK TEKNİK ŞARTNAME UYGULAMASINA GEÇİLMELİ AGDAĨ ćç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karataĩ

Vize takibinin 1 Mart 2011 tarihi itibariyle GAZMER bünyesinde yapÆlmasÆyla birlikte sektörde çok önemli bir adÆm atÆldÆþÆnÆ dile getiren AGDAĨ ćç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karataĩ ile bölgede gerçekleĩtirdikleri çalÆĩmalarÆ ve sektörün mevcut durumunu masaya yatÆrdÆk. KÆsaca Kendinizden bahsedebilir misiniz?

“Diþer mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülüklere tam olarak uyulmasÆ için bir geçiĩ dönemine ihtiyaç var”

1979 ùzmit doøumluyum. 2002 yÖlÖnda Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliøi bölümünden mezun oldum. Mezun olduktan sonra 2 yÖl ùzmit’te Körfez ETA ÀrmasÖnda doøal gaz alt yapÖ ve endüstriyel bazlÖ projelerde görev aldÖm. 2004-2007 yÖllarÖ arasÖnda PALGAZ’ da iç tesisat bölümlerinde sorumlu pozisyonda

çalÖûtÖm. 2007-2010 yÖllarÖ arasÖnda EPDK yetkili müûaviri Pegi Teknik bünyesinde Çanakkale Gaz orta ve alçak basÖnç doøal gaz daøÖtÖm hattÖ yapÖmÖ projesinde çalÖûtÖm. 2010 yÖlÖ Aøustos AyÖ itibariyle AGDAú ùç Tesisat Müdürlüøü görevini sürdürmekteyim.

AGDAĨ ćç Tesisat Müdürlüþü’nün 2010 yÆlÆ faaliyetleri ilgili genel bir deþerlendirme yapar mÆsÆnÆz? 2010 yÖlÖnda 20.000 adet proje dosyasÖ onayladÖk, toplamda 28.000 adet iç tesisat kontrolü gerçekleûtirdik. YaklaûÖk 8.000 adet de tekrar açÖm ve cihaz kontrolü yaptÖk. Toplamda 122 adet sertiÀkalÖ Àrma mevcut olup, bunun 12 tanesi 2010 yÖlÖnda verildi. 122 adet sertiÀkalÖ ÀrmanÖn 59 adedi aktif olarak faaliyetini sürdürüyor. Firma ve çalÖûanlarÖna ait vize takiplerini

Sayfa 36

Temmuz 2011

Söyleĩi

titizlikle yaparak bu konuda yönetmelikte belirtilen hususlara uyumaya gayret ediyoruz. ùç tesisat proje onaylarÖnÖ dijital proje onay sistemi üzerinden yapÖyoruz. Abone bilgi yönetim sistemi ile ilgili yazÖlÖm geliûtirme çalÖûmalarÖmÖz bilgi teknolojileri bölümümüz ile birlikte devam etmekte olup çalÖûmalarda önemli bir yol kat ettik. 2010 yÖlÖnda Àziki arûivimizde bulunan tüm proje ve uygunluk evraklarÖnÖ tarayarak, dijital olarak arûivlenmesini saøladÖk. Özellikle iç tesisatlarÖ ilgilendiren bacalar konusunda bacalÖ cihaz baølantÖsÖ bulunan iç tesisatlarÖn güncel standart ve yönetmeliklere uygun hale getirilmesi hususunda önemli çalÖûmalar gerçekleûtirdik. Abonelere gerekli uyarÖlar yaparak, iç tesisatlarÖn güvenli hale getirilmesini saøladÖk.

edilmiûtir. Bunun yanÖnda endüstriyel ve büyük tüketimli tesisler doøal gaz dönüûümü için teknik ûartname oluûturularak her iki ûartnamenin de sertiÀkalÖ Àrmalara daøÖtÖmÖnÖ yaptÖk. Güncel ûartname ve standartlar ile ilgili olarak teknik eøitim vererek iç tesisatlara güvenli gaz arzÖ konusunda bilgilendirmeler yaptÖk. Bununla paralel olarak kendi teknik personelimizi de iç eøitimlerle ve gerekli dÖû eøitimlerle destekleyerek güncel uygulamalara hazÖr hale getirdik. Bu konulardaki çalÖûmalarÖmÖz dinamik bir ûekilde devam ediyor. Belirli periyotlarla gerek sertiÀkalÖ

ćç tesisat güvenliþi konusundaki düĩünceleriniz nelerdir? ùç tesisat içinde barÖndÖrdÖøÖ insan unsuru nedeniyle, yapÖmÖ, kontrolü ve onayÖ son derece önemlidir. Bu iûi yapan ve kontrol eden kiûilerin eøitimli ve sorumluluk bilinci geliûmiû kiûiler olmasÖ da sektörümüz açÖsÖndan ayrÖ bir önem taûÖyor. Sektörde çalÖûan personellerin eøitimli ve sertiÀkalÖ personel olmasÖnÖn öneminin bilincindeyiz. BaølÖ olduøumuz sertiÀkalandÖrma yönetmeliøi var. EPDK’nÖn bizden uygulamamÖzÖ istediøi bütün kurallarÖ uyguluyoruz. Bu baølamda AGDAú bünyesindeki yetkili sertiÀkalÖ ÀrmalarÖn iûlerini titiz yapmalarÖ için özellikle Àrma ve çalÖûan sertiÀkalarÖna ait vize takiplerinin dikkatlice yapÖlmasÖ konusunda oldukça hassas davranÖyoruz. Türkiye genelinde yÖllÖk vize takiplerinde de sÖkÖntÖlar var. Pek çok kiûi sertiÀka alÖyor ve bu sertiÀkanÖn üzerinden 1-2 sene geçiyor ama vizesini yaptÖrmÖyor. Bu sefer takipsel ve geriye yönelik yönetimsel sÖkÖntÖlar çÖkÖyor. Son yayÖnlanacak sertiÀkalandÖrma yönetmeliøinde EPDK bunu da düzenledi. ArtÖk vize tarihin de sertiÀkasÖnÖ vize yaptÖrmayan ÀrmalarÖn faaliyetleri vizesini yaptÖrana kadar durdurulacak. ùç tesisat teknik esaslarÖmÖz TS 7363’e göre revize

Àrma personeline, gerekse kendi personelimize bu eøitimleri vermeye devam edeceøiz. Geriye dönük iç tesisat incelemeleri yaptÖøÖmÖzda, güvenlik açÖsÖndan göze çarpan en önemli konunun bacalar olduøunu görüyoruz. BacalarÖn iyileûtirilmesi ve güvenli hale getirilmesi konusunda önümüzdeki günlerde gerçekleûecek yönetmelik ve mevzuat deøiûiklikleri ile bu konuda yapÖlacak çalÖûmalarÖn saølam bir zemine oturtulacaøÖna inanÖyoruz. Sektörde özellikle bacalar konusunda yetkin personel eksikliøi söz konusu. Bu alandaki eksikliøin giderilmesi ve bacalarÖn iûini bilen eøitimli kiûiler tarafÖndan yapÖlmasÖnÖn iç tesisat güvenliøi açÖsÖndan da önemli bir açÖøÖn kapatÖlmasÖnÖ saølayacak. Bunun yanÖnda BACADER ile birlikte Àrma

mühendislerine yönelik bir eøitim vermeyi planlÖyoruz. Güvenlik açÖsÖndan bir diøer konu da iç tesisatlarÖn yetkisiz Àrmalarca yapÖlmasÖ veya izinsiz tadilat yapÖlmasÖ suretiyle insan hayatÖnÖ da riske atan durumlar oluûturulmasÖdÖr. Bu konuda kanunda uygulanabilir düzenlemeler yapÖlarak; eøitimsiz, sertiÀkasÖz kiûilerin ve ÀrmalarÖn bu iûi yapmasÖnÖn önüne ciddi bir set çekilmelidir. AGDAú olarak bu konuda her ortamda abonelerimizi bilinçlendirmek için çalÖûmalar yapÖyoruz. Abonelerimizin maødur olmamasÖ için onlarÖ yetkili Àrmalara yönlendiriyoruz. Özellikle sertiÀkasÖz Àrmalara iû yaptÖrÖlmamasÖ konusunda vatandaûlara pek çok kaynaøÖ kullanarak uyarÖlarda bulunuyoruz. Bunun yanÖnda tesisatlarda yapÖlan kaynaklar ile o tesisatÖ yapan Àrmadaki kaynakçÖnÖn sertiÀkasÖ birbirini tutuyor mu, tesisat kontrollerin de bunlara da dikkat ediyoruz. Bu denetimleri de sÖklaûtÖrma yoluna gidiyoruz. BunlarÖn tespitlerini yaptÖkça belgelendirme ve sertiÀkasyon konusunda eksiklikleri gidereceøiz. Bu konudaki çalÖûmalarÖmÖzÖ da özellikle GAZMER ile birlikte yapmayÖ planlÖyoruz.

Avrupa Birliþi projesi de var ĩimdi. Bu projenin personel açÆsÆndan size faydasÆ olacaþÆnÆ düĩünüyor musunuz? Mutlaka faydasÖ olacaktÖr. KaliÀye personel ihtiyacÖmÖz çok fazla. Yetkili usta bulunamÖyor. Okulundan alÖp usta yetiûtirilmesi gerekir. Ama yetiûtirecek kuruluû ve kurum yok. Eøitim verecek, organizasyonu yapacak yapÖ ve zaman yok. Bunlar ciddi sorunlar ama zamanla oturacak. Sadece eøitim belgesini vermek önemli deøil, belgeyi verdiøiniz kiûiyi takip de etmeniz lazÖm.

Temmuz 2011

Sayfa 37

Söyleĩi

yakÖcÖ cihaz imalatçÖlarÖ, baca imalatçÖlarÖ ve diøer imalatçÖlarÖn bu yönetmelikleri takip etmesi ve yönetmeliklerin istediøi standartlar da imalatlarÖn yapÖlmasÖ önem arz ediyor. Bir diøer önemli konuda iç tesisatlarÖn periyodik kontrolü konusudur. Periyodik kontrol hususunda çÖkacak yönetmelik ve mevzuatlar özellikle eski tesisatlarÖn ve bacalarÖn güvenli hale getirilmesini de saølayacaktÖr. Burada önemli olan bu kontrolün alÖûkanlÖk haline getirilmesinin saølanmasÖdÖr. Bu noktada abonelerde iç tesisatlarÖnÖ belli periyotlarla kontrol ettirmelerine yönelik bilincin oluûmasÖ özellikle güvenli gaz kullanÖmÖ konusunda önemli bir adÖm olacaktÖr. AyrÖca enerjinin verimli kullanÖlmasÖna yönelik abonelerin ve sertiÀkalÖ ÀrmalarÖn bilinçlendirilmesi yapÖlacak çalÖûmalar arasÖnda mutlaka olmalÖdÖr. teknik ûartname uygulamasÖna geçilmesi olabilir.

Türkiye genelinde iç tesisat uygulamalarÆ ile ilgili yapÆlan ve yapÆlabilecek çalÆĩmalar hakkÆnda önerileriniz ve düĩüncelerinizi paylaĩÆr mÆsÆnÆz? EPDK’nÖn yapmÖû olduøu doøal gaz daøÖtÖm ihaleleri ile birlikte ûu anda 60 ilde doøal gaz kullanÖlÖyor. Bu sektör için çok önemli bir geliûme. Doøal gaz kullanÖmÖnÖn yaygÖnlaûmasÖ ile beraber bu sektördeki yetiûmiû personel eksikliøi de baû gösterdi. Personel eøitimleri konusunda UGETAM’Ön almÖû olduøu mesafenin sektör açÖsÖndan son derece önemli olduøunu düûünüyoruz. ùç tesisatlarda standardÖ bulunmayan her hangi bir teçhizat kullanÖlamaz, bunu saølayabilmek için kullanÖlan malzemelere ait vize takibi yÖllÖk olarak yapÖlmaktadÖr. Bu takip 1 Mart 2011 tarihi itibariyle GAZMER bünyesinde yapÖlÖyor. Bu geliûmeyle birlikte ürünlerin vize takibinin tek bir merkezden yapÖlmasÖ konusunda çok önemli bir adÖm atÖldÖøÖnÖ düûünüyoruz. Bununla beraber her daøÖtÖm bölgesinin kendi teknik ûartnamesini uygulamasÖ, uygulamada bir takÖm farklÖlÖklarÖn oluûmasÖna neden oluyor. Önümüzdeki dönemde yapÖlabilecek çalÖûmalardan biri de iç tesisat yapÖmÖnda tek

Sayfa 38

Temmuz 2011

Bu konuda benim de içinde yer aldÖøÖm GAZBùR ùç Tesisat Komisyonu’nda çalÖûmalara baûlandÖ. Bu ûekilde özellikle standartlarÖn uygulanmasÖ konusunda bölgesel farklÖlÖklar ortadan kaldÖrÖlmÖû olacaktÖr. Burada bir konuya dikkat çekmek istiyorum. ùç tesisat olarak temelde baølÖ olduøumuz yönetmelikler, EPDK ùç Tesisat Yönetmeliøi, SertiÀka Yönetmeliøi, Müûteri Hizmetleri Yönetmeliøi ûeklinde sÖralanabilir. ùç tesisat ûartnameleri ise TS 7363 temelinde ûekillenmektedir. Bunlara ilave olarak diøer mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülükler de bulunmaktadÖr. Son dönemler de ûu ortaya çÖkmÖûtÖr ki bu mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülüklere tam olarak uyulmasÖ için bir geçiû dönemine ihtiyaç vardÖr. 23 Haziran’da bu konularla ilgili ùGDAú’da gerçekleûtirilen Piyasa Gözetim Semineri’nde tüm taraÁarÖn yapmÖû olduøu deøerlendirmelerde de standardizasyon konusunun son derece önemli olduøu ve uygulanmasÖnÖn gerekliliøi sonucu ortaya çÖktÖ. Bu kÖsÖmda yapÖlacak çalÖûmalara baktÖøÖmÖz da yürürlükte olan direktiÁerle ilgili sertiÀkalÖ ÀrmalarÖn bilgilendirilmesi baûta olmak üzere,

Son kullanÆcÆ açÆsÆndan baktÆþÆnÆzda sertiſkalÆ ſrmalarla, sertiſkasÆz ſrmalarÆn yetkisiz iĩlem yapmalarÆ konusunda vatandaĩ bilinçli mi? úunu çok net ifade edebilirim ki; Türkiye genelinde bu konuda ciddi anlamda bir sÖkÖntÖ var. KatÖldÖøÖmÖz yerel televizyon programlarÖnda ve radyo programlarÖnda, bastÖrdÖøÖmÖz broûürlerde yetkisiz Àrmalara kesinlikle iû yaptÖrmamalarÖ gerektiøini anlatmaya çalÖûÖyoruz. Abone merkezlerimizde yetkili Àrma broûürlerini de vatandaûlara daøÖtarak maøduriyet yaûamamalarÖnÖ saølamaya çalÖûÖyoruz. Ancak ne yaparsak yapalÖm yüzde 100 baûarÖlÖyÖz diyemeyiz. AslÖnda 59 sertiÀkalÖ ÀrmanÖn da bu iûe sahip çÖkmasÖ lazÖm. 6 ay içinde 4 defa toplantÖ yaptÖk ve her toplantÖda bunu dile getirdik. Güncel mevzuatlarÖn anlatÖlmasÖ, deøiûen yönetmeliklerle ilgili, bacalarla ilgili teknik ûartname toplantÖlarÖ yapÖyoruz. Bu toplantÖlara baûlamadan önce mutlaka “Yetkisiz Àrmalara prim vermeyin, yetkisiz Àrmalara iû yapmayÖn” uyarÖsÖnda bulunuyoruz. Bu konuda müûterinin maødur edilmemesi çok önemli. Önümüzdeki dönemde yapacaøÖmÖz denetimlerle de müûterinin maødur edilmemesi için her türlü önlemi alacaøÖz.

Söyleĩi

Üretici ſrmalarÆn yasal düzenlemeleri yeterince bilmemesi veya uygun davranmamasÆ iç tesisat anlamÆnda bir sorun. Yetkisiz ſrmalarÆn piyasada bulunmasÆ bir sorun. Peki, bunlarÆn dÆĩÆnda iç tesisat anlamÆnda sektördeki diþer problemler nelerdir?

AslÖnda sÖkÖntÖ yaûamÖyor gibi görünsek de bizim

tesisat benim ben onu korumalÖyÖm, bakÖmÖnÖ

de bacalar konusunda sÖkÖntÖlarÖmÖz var. Toplu

yapmalÖyÖm bilincine eriûebilmeli. Bugün sadece

konutlar konusunda yönetimimizin almÖû olduøu

AdapazarÖ’nda deøil Türkiye’nin her yerindeki

bir karar var. Özellikle tekrar açÖmlarda, güncel

gaz daøÖtÖm ûirketinin sorumlularÖ bu dertlerden

ûartname ve standart neyse biz onu uyguluyo-

yakÖnÖr. Çünkü tesisatlar çok bakÖmsÖzdÖr,

ruz. Örneøin bacalÖ cihaz kullanan biri oturduøu

vatandaû tesisatÖna bakmaz. Bir de iç tesisatta

daireden çÖkmÖûtÖr. Daireye ondan sonra gelen kiûi

insan unsuru çok önemli. Direkt insana hizmet

bacalÖ cihazlarÖ kullanmaya devam edemiyor. Ya

veriyorsunuz. Her ûeye raømen sektörde çok ci-

hermetik kombili sisteme dönüyor ya da bacayÖ

ddi bir kontrol mekanizmasÖ var.

güncel ûartname neyse ona göre yapÖyor. úu anda

Sektörümüz çok hÖzlÖ büyüdü. Biz mevzuatlarÖ

ilk zamanlarda yaûanan sorunlarÖn hemen he-

takip

sorun

men hiçbiri yok. úu anda vatandaû da buna alÖûtÖ.

yaûamÖyoruz. Ama Anadolu’da özellikle kaliÀye

Bu konuda ciddi anlamda dönüûümlerin olacaøÖ

eleman konusunda ciddi sorun var. Bu da be-

konusunda ûüphe yok. VatandaûlarÖn tesisatlarÖnÖ

etmede

uygulamada

bir

raberinde bir kalitesizlik doøuruyor. Bu konuda

kontrol ediyoruz ve güncel ûartnameye uygun

GAZMER’in Mesleki Yeterlilik Kurumu ile

hale getirmesini istiyoruz.

yapmÖû olduøu çalÖûmalar var. Bu çalÖûmalarÖn uygulanmasÖ, takip edilmesi ve sürekli hale getirilmesi çok önemli. Bu sektörde çalÖûan herkesin eøitim almÖû, sertiÀkalandÖrÖlmÖû ve belgelendirilmiû personel olmasÖ gerekli diye düûünüyorum. Bu uygulama gerçekleûirse çok iyi noktalara gelinecektir.

EPDK’nÆn periyodik kontrol konusundaki toplantÆlarÆ devam ediyor. Siz deþiĩikliklerle ilgili ne yapacaþÆnÆz konusunda bir sÆkÆntÆ yaĩÆyor musunuz?

Temmuz- Aøustos ayÖ içerisinde yönetmeliøin çÖkmasÖnÖ bekliyoruz. ùç Tesisat ÇalÖûtayÖnda bu konu konuûuldu. ùç tesisatlar 5 yÖlda bir periyodik olarak denetlenecek. Bunun bedeli ise

AGDAĨ olarak iç tesisat ſrmalarÆndan beklentileriniz ile ilgili bir deþerlendirme yapar mÆsÆnÆz? ùç tesisat ÀrmalarÖndan temel beklentimiz: farklÖ müûteri portföylerini de göz önüne alarak yapmÖû olduøumuzu abonelik kampanyalarÖna maksimum katkÖ saølamalarÖ ve abonelerin doøal gaza geçmelerini teûvik etmeleridir. Doøal gazÖn

EPDK tarafÖndan belirlenecek ama müûteriye ci-

sadece kombide deøil ocak da ve sobalÖ ÖsÖtmada

ddi anlamda yük bindirmeyecek. Periyodik kon-

da kullanÖlabileceøini ve bu ûekil de ciddi tasarru-

trol konusunda vatandaûlarÖn bilinçlendirilm-

Áar elde edilebileceøini müûterilere anlatmalarÖnÖ

esi önemli. Vatandaûlarda hala tesisatlarÖn kendi

istiyoruz. Çünkü farklÖ ekonomik gelire sa-

malÖ olduøunun bilinci yok. Vatandaû evine bir

hip müûteriler ile ilk temas genellikle iç tesisat

kombi, televizyon, çamaûÖr makinesi aldÖøÖnda

ÀrmalarÖ tarafÖndan olmaktadÖr. Abonelik alma-

nasÖl kendi malÖ ise aslÖn da tesisatta kendi malÖ.

da sÖkÖntÖ yaûadÖøÖmÖz bu müûterilere yapÖlacak

Bu bilinci oluûturmak gerekiyor. Periyodik kon-

bu ve benzeri anlatÖmlarÖn bizlere olumlu olarak

trolü vatandaûa anlattÖøÖnÖz zaman vatandaû o

döneceøine inanÖyoruz.

Temmuz 2011

Sayfa 39

Söyleĩi

DAHA FAZLA YETKİN TEKNİK ELEMANA İHTİYAÇ VAR Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan

Sektörde yaĩadÆklarÆ en büyük problemi; “yetkisiz ſrmalarÆn tesisat yapmasÆ” olarak nitelendiren Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan ile keyiƀi bir sohbet gerçekleĩtirdik. “Doþal gazda ĩartnameler ile ilgili boĩluklarÆn yaratmÆĩ olduþu sÆkÆntÆlar var. Her gün yeni sistemler, yeni ürünler konuĩuluyor ve bunlara geçiĩte bizler çokça sÆkÆntÆlar yaĩÆyoruz. Bir ürünü 10 yÆl boyunca kullanÆyorsunuz ama bir anda o ürünle ilgili bir takÆm deþiĩiklikler oluyor ve her ĩeyden önemlisi geçiĩ süreci de 2-3 ay gibi çok kÆsa sürelerle sÆnÆrlandÆrÆlÆyor.”

Sayfa 40

Temmuz 2011

Bize kÆsaca kendinizden ve ĩirketinizden bahseder misiniz? Ecoterm Enerji Sistemleri’nde müdür olarak görev yapmaktayÖm. úirketimizin geçmiûi 1970’lere dayanÖyor. 1992 yÖlÖndan beri üretim taahhüt ve malzeme satÖûÖ yapÖyoruz, pazarlama aøÖrlÖklÖ olarak çalÖûÖyoruz. 2003 yÖlÖnda doøal gazÖn ilimize gelmesiyle birlikte doøal gazla ilgili yetki belgesi aldÖk. úu anda taahhüt aøÖrlÖklÖ çalÖûÖyoruz. Dizayn Grup’un Sakarya bölge distribütörüyüz. AynÖ zamanda Vaillant yetkili satÖcÖsÖyÖz. 2008 yÖlÖnda Vaillant Grubu içerisinde satÖûta Türkiye birincisi, 2010 yÖlÖnda da Türkiye üçüncüsü olduk. Ancak ùstanbul’un Avrupa bölgesinden BatÖ Karadeniz’e kadar olan bölgede her yÖl bölge birincisiyiz. úirketimizde 25’e yakÖn sürekli çalÖûan personelimiz var. Bunun yanÖnda belli dönemlerde taûeronlardan proje bazlÖ olarak eleman yardÖmÖ aldÖøÖmÖzda bu rakam 35-40’a kadar çÖkabiliyor. AyrÖca ûirketimiz bünyesinde 2 makine mühendisi arkadaûÖmÖzda yer alÖyor.

Bölgenizde bulunan bayiler arasÆnda ve bulunduþunuz bölgede sürekli olarak birinci oluyorsunuz. Bu baĩarÆyÆ ſrma olarak neye borçlusunuz? Müûteri memnuniyetini esas alan kurumsal bir Àrma olmak çok önemli. Bizim yaptÖøÖmÖz iûi beøendiøi için memnuniyetini potansiyel

Söyleĩi

müûterilerimize tavsiye ûeklinde yansÖtan müûteri proÀli çok önemli. Çünkü satÖûlarÖmÖzÖn çok önemli bir kÖsmÖ daha önce bizden hizmet almÖû ve bir ûekilde memnun kalmÖû tanÖdÖøÖnÖn tavsiyesi üzerine bizim hizmetlerimizden yararlanmak isteyenlerden oluûuyor. YaptÖøÖmÖz iyi iûler bize yeni iûler olarak geri dönüyor. Biz aslÖnda iyi iû yaparak farkÖnda olmadan sessiz bir reklam da gerçekleûtiriyoruz. Bu da bize baûarÖyÖ getiriyor. En önemlisi hizmetin iyi olmasÖ ve hizmetimizin arkasÖnda durmamÖz. Eøer hizmetinizin arkasÖnda duruyorsanÖz baûarÖ da kendiliøinden geliyor.

Ürün portföyünüzü hangi faktörleri göz önünde bulundurarak oluĩturuyorsunuz? Bizim ûirketimizde pek çok Àrmaya ait birden fazla ürün bulabilirsiniz. Marka anlamÖnda çok geniû bir skalaya sahibiz. Ancak bu markalar herkes tarafÖndan bilinen yÖllardÖr bu sektörde kalitesini ispat etmiû belli markalardÖr. Bu insanlara güven veriyor. Çünkü sürekli marka deøiûtirirseniz insanlarÖn aklÖnda soru iûaretleri oluûabiliyor. O yüzden biz markalarÖmÖza güveniyoruz ve sürekli olarak o markalarla çalÖûÖyoruz. Para kazanmak her ûey deøil. KullandÖøÖnÖz malzemenin, markanÖn arkasÖnda durmanÖz lazÖm. Çünkü müûteriniz sizi tanÖyor. Siz iyi malzeme kullanÖyorsanÖz problem yok, ama kötü malzeme kullanÖyorsanÖz malzemeyle ilgili sorunlarla da siz uøraûmak zorunda kalÖyorsunuz.

ÇalÆĩanlarÆnÆzla nasÆl bir diyalog içerisindesiniz? Biz 1970 yÖlÖnda beri AdapazarÖ’nda ÖsÖtma sek-

töründeyiz. Tabi bu dönemden beri yanÖmÖzda çalÖûtÖrdÖøÖmÖz birçok insan var. Ama biz yanÖmÖzda çalÖûan arkadaûlarÖmÖzÖ çalÖûan olarak deøil de bir arkadaû gibi görüyoruz. Tüm sosyal haklarÖnÖ veriyoruz. Bizim ûirketimizde ûu anda personelin tamamÖ sigortalÖdÖr. Hepsinin sosyal haklarÖ vardÖr. Bunun yanÖnda biz çalÖûanlarÖmÖzla uzun soluklu birliktelikler içerisine giriyoruz. DolayÖsÖyla da zamanla birbirimizi çok iyi tanÖyoruz. Bu bizim için çok önemli çünkü eleman sirkülasyonunun yaûandÖøÖ yerlerde çalÖûanlarÖn kuruma adapte olmada sorun yaûadÖøÖnÖ biliyoruz. Bu nedenle Àrma olarak elemanlarÖmÖzÖn mutlu olmasÖ bizim için çok önemli çünkü eøer onlar mutluysa bu iyi iû yapacaklarÖ ve müûterinin de onlarÖn yaptÖøÖ iûten memnun olacaklarÖ anlamÖna gelir ki bu da bize baûarÖyÖ getirir.

1970 yÆlÆndan beri ÆsÆtma sektöründesiniz. AdapazarÆ’na doþal gaz geldikten sonra dönüĩümde yaĩanan süreci deþerlendirir misiniz? ùlk yÖllarda doøal gazda dönüûüm biraz daha fazla Ànansal konulara dayalÖydÖ. ùlk etapta gelir düzeyi yüksek olan grup doøal gaza geçiû yaptÖ. Önceleri aslÖnda bir heves ûeklinde yapÖlan geçiûler sonucunda insanlar zamanla ve de kullandÖkça doøal gazÖn rahatlÖøÖnÖ anladÖlar ve böylece doøal gaza geçiû süreci hÖzlandÖ. Bu süreç halen devam ediyor.

geçiyor. Çünkü insanlar doøal gazÖn hem ekonomik, hem de rahat olduøunu biliyorlar. .

ćç tesisat ſrmasÆ olarak bu süreçte karĩÆlaĩtÆþÆnÆz en önemli problem nedir? Doøal gazla ilgili sÖkÖntÖlarÖmÖz var. úartnameler ile ilgili boûluklarÖn yaratmÖû olduøu sÖkÖntÖlar var. Her gün yeni sistemler, yeni ürünler konuûuluyor ve bunlara geçiûte bizler çokça sÖkÖntÖlar yaûÖyoruz. Bir ürünü 10 yÖl boyunca kullanÖyorsunuz ama bir anda o ürünle ilgili bir takÖm deøiûiklikler oluyor ve her ûeyden önemlisi geçiû süreci de 2-3 ay gibi çok kÖsa sürelerle sÖnÖrlandÖrÖlÖyor. Bizlerin iû yoøunluøu belli dönemlerde oluyor. Belli dönemlerde baølantÖ yaptÖøÖmÖz ve geçiû dönemi kÖsa tutulduøu için stoklarÖmÖzdaki ürünler elimizde kalabiliyor. Geçiû süreci uzun tutulursa hiç deøilse elimizdeki ürünleri deøiûtirme veya stoklarÖ eritme ûansÖmÖz olur. Bir de makine mühendisi ve teknikerin az sayÖda olmasÖ bizi sÖkÖntÖya sokuyor. Teknik elemanlar okullardan mezun olduklarÖnda iûi teorik anlamda öøreniyorlar ama pratikte çok fazla bilgiye sahip olmuyorlar. Bu nedenle de teknik elemanlarÖ bizim yetiûtirmemiz gerekiyor. Hem iû yapÖyoruz hem de onlarÖ eøitmeye çalÖûÖyoruz. ÇalÖûanlar iûi öørendikleri zamanda elinizde tutamayabiliyorsunuz. Baûka fabrikalara gidebiliyorlar. Bu tür sÖkÖntÖlarÖmÖz çok fazla. Daha fazla yetkin teknik elemana ihtiyaç var.

Geçmiûte öncelikle üst segmentte yer alan mü û t e r i l e r doøal gaza geçti bunlarÖ orta segm e n t t e yer alanlar izledi ûimdi ise alt segment hÖzlÖ bir ûekilde doøal gaza

Temmuz 2011

Sayfa 41

Söyleĩi

AdapazarÆ’nda gaz kullanÆmÆnÆn giderek yaygÆnlaĩtÆþÆnÆ söylüyorsunuz. Agdaĩ’Æn sizi destekleyici yönde pazarlama faaliyetleri var mÆ? Agdaû eøer pazarlama yapÖp abone sayÖsÖnÖ arttÖrÖyorsa bu, abonenin muhakkak tesisat yaptÖracaøÖ anlamÖna gelir. Bu nedenle Agdaû’Ön bize kuûkusuz ki faydasÖ var. Agdaû son 2-3 yÖldÖr bu konuda çok fazla faaliyette bulunuyor. Reklamlar yapÖyorlar, gaz kullanmayan insanlarÖ bilgilendirmek için çeûitli toplantÖlar ve tanÖtÖm faaliyetleri düzenliyorlar. Tabi bu da

bize olumlu yönde yansÖyor. Bizde bu konuda Agdaû’a her türlü desteøi vermeye çalÖûÖyoruz. YardÖmÖmÖzÖn gerekli olduøu durumlarda biz de yardÖmcÖ olmaya çalÖûÖyoruz.

AdapazarÆ’nda sertiſkalÆ olmayan ſrmalarÆn tesisat yapmalarÆ konusunda son durum nedir? En büyük problemlerden biri yetkisiz ÀrmalarÖn tesisat yapmasÖ ve yetkili ustalarÖn bu Àrmalara proje çizmesi. Biz bünyemizde 2 makine mühendisi bulunduruyoruz. 15’e yakÖn ustamÖz sigortalÖ çalÖûÖyor. Vergimizi ödüyo-

Sayfa 42

Temmuz 2011

ruz. Üzerimize düûen her türlü görevi yapÖyoruz. ùûler yetkisiz Àrmalar tarafÖndan projelendiriliyorsa ve tesisatlar da bu kiûiler tarafÖndan yapÖlÖyorsa bu bizim için çok büyük problem anlamÖna geliyor. GazÖn geldiøi 2003 yÖlÖndan beri bu konuda iyileûtirme çalÖûmalarÖnda bulunuyoruz ancak bir türlü önüne geçemedik. Eøer bunun önüne geçilirse bizler çok rahat hareket edeceøiz. Bizim yetkili Àrma olarak pek çok kalemde masrafÖmÖz söz konusu. AyrÖca bunun yanÖnda müûterilerimize iyi hizmet verebilmemiz için iûimize yatÖrÖm yapmamÖz gerekiyor. BunlarÖ yaptÖøÖm zaman da maliyetlerimiz yukarÖ çÖkÖyor. DolayÖsÖyla iûi gerektiøi gibi yapan bizim gibi Àrmalar hiçbir masrafÖ olmayan hatta belki iûyeri bile olmayan bu Àrmalarla rekabet etmek zorunda kalÖyor. Bizim hak ettiøimiz ölçüde kazanç saølayabilmemiz için yetkisiz ÀrmalarÖn engellenmesi gerekiyor.

“En büyük problemlerden biri yetkisiz ſ rmalarÆn tesisat yapmasÆ ve yetkili ustalarÆn bu ſ rmalara proje çizmesi. Hak ettiþimiz ölçüde kazanç saþlayabilmemiz için yetkisiz ſrmalarÆn engellenmesi gerekiyor.”

Temmuz 2011

Sayfa 43

Söyleĩi

EV KONFORUNDA OTEL KEYFİ: TITANIC BUSINESS HOTEL ASIA Titanic Business Hotel Asia SatÆĩ ve Pazarlama Müdürü Engin ÇamcÆ

Titanic Business Hotel Asia, 23 salon ve 192 odayla hem toplantÆ hem de konaklama anlamÆnda Anadolu YakasÆ’nÆ kaliteli hizmet ile tanÆĩtÆrÆyor. Otel hizmetlerine iliûkin bilgi veren Titanic Business Hotel Asia SatÖû ve Pazarlama Müdürü Engin ÇamcÖ aynÖ zamanda 2012 Mart ayÖnda Bayrampaûa’da business konseptinde açÖlacak Titanic Business Europa’nÖn da müjdesini verdi.

Öncelikle kendinizden bahseder misiniz?

“Titanic Grubu standartlarÆnÆ çok ciddi anlamda oturtmuĩtur. Bu grubun her geçen gün hÆzla büyümesinin nedeni de budur”

Sayfa 44

Temmuz 2011

Mimar Sinan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji bölümünden mezunum. Turizm hayatÖna okul döneminde rehberlik yaparak baûladÖm. Turizm kariyerim ise tam anlamÖyla Duru Turizm ile baûladÖ. Daha sonra The Marmara Otel’in satÖû bölümünde, satÖû temsilcisi

olarak çalÖûmaya baûladÖm. The Marmara Otel’de bulunduøum 8-9 senelik süreçte farklÖ pozisyonlarda da çalÖûtÖm. En son banket satÖû müdürlüøü görevini de yaptÖktan sonra farklÖ denizlere yelken açmak gerektiøini düûündüm. Kartal’daki Titanic Business Hotel Asia ile yaptÖøÖmÖz görüûme neticesinde benimde hayatÖmÖ deøiûtiren çok keyiÁi bir iû birliøi içerisine girdik. Titanic Business Hotel Asia’ya Mart 2010 yÖlÖnda baûladÖm. O günden beri hem doluluk oranlarÖmÖzda, hem misaÀr kitlemizde, hem de cirolarÖmÖzda ciddi farklÖlÖklara ulaûtÖk. AmacÖmÖz; istikrarlÖ, daimi misaÀrlerin olduøu keyiÁi bir otel yaratmaktÖ. Bunun misaÀr sayÖsÖnÖ arttÖracaøÖnÖ düûündük ve öyle de oldu.

Söyleĩi

Baûlarken iyi iliûkiler içerisinde olduøumuz sadÖk müûteri proÀlini yakaladÖøÖmÖz bir hayal etmiûtik o çizgide yürüyoruz. Yeni misaÀrlerimizde katÖlÖyor aramÖza. Onlarla da aynÖ sadakat içerisinde ilerliyoruz.

Titanic grubundan bahsedebilir misiniz? Titanic Business Hotel Asia’nÆn teknik ve ſziki altyapÆsÆnÆ özetler misiniz? Titanic oldukça büyük bir oteller grubudur. Titanic denince ilk baûta herkesin aklÖna Antalya’daki 600 odalÖ otelimiz geliyor. Antalya’daki otelimiz gemi ûeklinde inûa edilmiû olup, her ûey dâhil konsepti oradan örnek alÖnmÖûtÖr. Bu otelimiz seneyi yüzde 98 doluluk oranÖyla kapatabilen dünyanÖn sayÖlÖ otellerinden bir tanesidir. Turizm sektöründe off season dönemleri olduøu düûünülürse bu çok ciddi bir baûarÖdÖr. Ciddi talep gören ve sürekli gelen misaÀr proÀlinin olduøu bir otel konsepti Antalya’daki otelimizle birlikte baûladÖ. Antalya’daki otelimizden sonra; Titanic Business Asia, Titanic Taksim, Titanic BakÖrköy, Anadolu Titanic’s Comfort, Titanic’s Comfort úiûli gibi otellerimizi de iûletmeye aldÖk. Anadolu Titanic’s Comfort Otel adÖ altÖnda hizmet veren saølÖk merkezinin içinde hasta ve hasta yakÖnlarÖ için inûa edilmiû 41 odalÖ bir otelimiz daha var. Bunun yanÖnda Berlin’de bir otelimiz daha var. 2012 Mart ayÖnda Bayrampaûa’da yine business konseptinde çok büyük bir otelimiz daha açÖlacak. OrasÖ da Titanic Business Europa olacak. Gelecek dönemde daha farklÖ projelerimiz de söz konusu olacak.

Titanic Business Asia’da tatil amaçlÖ misaÀrin pek konaklamadÖøÖ bir otel tarzÖ hâkimdir. Genellikle hafta içleri yoøun oluyor. Hafta sonu da belli gruplarla çalÖûÖyor uz. Hem Türk ûirketlerin hem çok uluslu ûirketlerin misaÀrleri aøÖrlÖyoruz. Hem de hepimizin yakÖndan bildiøi kendi alanÖnda birer marka haline gelmiû olan bu ûirketlere eøitimlerinde kullanacaklarÖ alanlarÖ yaratÖyoruz. Titanic Asia’da operasyonun çok rahat yürütülebildiøi bin kiûiden on kiûiye kadar misaÀri aøÖrlayabildiøimiz 23 salonumuz var. Bu salonlar kongre dÖûÖnda, düøün ve gala yemeøi gibi aktiviteler için de kullanÖlabiliyor ve bu tür aktiviteler için de istek görüyor. Salonlarda kompakt bir yapÖ var dolayÖsÖyla operasyon çok rahat yürütülebiliyor. Bu 23 salonun hepsi hemen hemen her gün dolu oluyor. Otelimiz Anadolu YakasÖ’nda en fazla düøün yapan otel olma özelliøine de sahip. Kimi zaman günde 3 tane düøün organizasyonunu gerçekleûtirdiøimiz de oluyor. Bahçeye açÖlan katta 16 tane salonumuz var. Bir kÖsmÖnda içinden bahçeye direkt çÖkÖlabiliyor. Tam merkezde Biz Bar diye adlandÖrdÖøÖmÖz bir bölüm var. Bütün operasyon oradan yapÖlÖyor. Bu nedenle bizim otelimizde yapÖlan organizasyonlarda misaÀrlerin ‘kimse bizimle ilgilenmedi’ demesine imkan yok. Kompakt bir yapÖya sahip olduøu için hizmette hiçbir zaman aksamanÖn olmadÖøÖ çok keyiÁi toplantÖ salonlarÖna sahibiz.

Otelimize misaÀr olmanÖn dÖûÖnda sadece toplantÖ için de gelen konuklarÖmÖz oluyor. Titanic Asia’da 192 tane oda var. Bu durum bize avantaj saølÖyor. Buraya 40-50 odalÖk bir grupla gelen topluluk sanki otelin yegâne misaÀriymiû gibi ilgi alaka görüyor ve çok rahat ediyor. Biz hem toplantÖ, hem de konaklama anlamÖnda Anadolu YakasÖ’nÖn en yoøun oteliyiz bu yoøunluk bize antrenman imkanÖ saølÖyor. BuranÖn kadrosu daima aynÖ kiûilerden oluûuyor. Bu nedenle gelen misaÀrler aynÖ yüzleri görüyorlar. Ekibimiz de misaÀrin ne istediøini ne anlattÖøÖnÖ bilen insanlardan oluûuyor. Bu bizim için çok büyük bir avantaj. Elde ettiøimiz baûarÖ da bu konuda yürüttüøümüz stratejinin ne denli doøru olduøunu bize kanÖtlÖyor. Titanic Business Hotel Asia’ya geldiøimden beri zor iûleri almak gibi bir hedeÀm oldu. Bu otelimizin çÖtasÖnÖ yükseltmek anlamÖnda bir giriûimdi. Zor iûlerinden altÖndan baûarÖyla kalkmak bize standart iûleri yaparken daha rahat olma lüksünü vermiû oldu. KayÖtlarÖmÖza baktÖøÖmÖz zaman grubun hiç olmadÖøÖ ama otelimizin dolu olduøu zamanlar göze çarpÖyor. 90 farklÖ ûirketin otelimizde konaklamÖû olduøunu görüyoruz. Bu da demektir ki biz çok farklÖ ÀrmalarÖ ve onlarÖn münferit misaÀrlerini aøÖrlayabiliyoruz. Bizim istediøimiz tarz da zaten buydu. Otelimizde iki tane restoranÖmÖz var. Bunlardan biri sabah öøle akûam yemekleri için açÖk büfe

Temmuz 2011

Sayfa 45

Söyleĩi

bile edemiyorlar. Otelin tasarÖmÖnda ise çok seçkin otellerle çalÖûmÖû olan Sinan Kafadar ile çalÖûtÖk. Onun alanlarÖ maksimum verimlilik üzerine kurgulamÖû olmasÖ bizim bu alanlarÖ etkin kullanmamÖzÖ saøladÖ. Otelimizde 8 aydÖr konaklayan uluslararasÖ bir ÀrmanÖn Türkiye koordinatörü olan bir misaÀrimiz var ve burasÖnÖ evi gibi kullanÖyor. Eøer biz bir kiûiyi 8 ay boyunca hiçbir sÖkÖntÖ yaûamadan aøÖrlamayÖ baûarmÖûsak bu bizim otelimizin ev konforuna sahip olduøunu gösterir. KÖsacasÖ Titanic Business Hotel Asia’da ev konforunda otel keyÀni yaûarsÖnÖz. Bizim buradaki en büyük avantajÖmÖz çalÖûanlarÖmÖzÖn profesyonelce iûini yaparken amatör ruhunu da kaybetmemiû olmasÖdÖr. BaûarÖmÖzÖn sebebi bence budur.

servisi verebilen alesta restoran. Diøeri ise roofta yer alan adalar manzaralÖ, a la carte seçenekleri olan compass restoranÖmÖzdÖr. Burada enternasyonal bir müzik tarzÖ olmasÖ nedeniyle hem Türk hem de yabancÖ misaÀrler için oldukça keyiÁi bir mekandÖr. Bunun yanÖ sÖra otelimizde 3 barÖmÖz mevcut. Barlardan birini alternatif olsun diye oyun salonu gibi de kullanÖyoruz. SaølÖk ve spora da çok önem veriyoruz. MisaÀrlerimizin kullanabilecekleri 3500 metre karelik alana yayÖlmÖû açÖk havuz, sauna, masaj salonu ve Àtness salonuna sahip bir de spa merkezimiz var. OdalarÖmÖz ise minimum 32 metrekarelik büyüklüøe sahiptir. Otelimize dÖûarÖdan bakanlar bu denli büyük bir otel olduøunu hayal

Sayfa 46

Temmuz 2011

Otel müĩterileri arasÆnda genellikle Anadolu YakasÆ’nda ĩehir otelleri yok inancÆ vardÆr. Titanic ile bu imajÆ yÆktÆþÆnÆza inanÆyor musunuz? Titanic Haziran 2008’de açÖldÖ. Ben Mart 2011’de iûe baûladÖøÖmda burada kendi rakibimiz gibi görebileceøimiz beû yÖldÖzlÖ otel sayÖsÖ 1ya da 2 taneydi. Fakat geçen sene ile birlikte otel sayÖlarÖ arttÖ bu bizle baûlayan bir süreci anlatÖyor. Herkes otel sayÖlarÖnÖn artmasÖyla birlikte bizim doluluk oranÖmÖzÖn düûeceøini öngörmüûtü ancak biz yetkin elemanlarÖmÖz ve kaliteli hizmetimizle onlarÖ yanÖlttÖk. Bu otellerin açÖlmasÖ bize fayda saøladÖ çünkü bu otellerle birlikte Anadolu YakasÖ’na olan talep arttÖ. Bu durum da bizim

doluluk oranÖmÖzÖ arttÖrdÖ. 2009’a göre 2010’da doluluøumuz yüzde 17 arttÖ. Titanic otel Anadolu YakasÖ’nda doluluk oranÖ en yüksek olan oteldir.

Ĩehrin sosyal ve ekonomik yapÆsÆna hareketlilik kazandÆrdÆþÆnÆzÆ düĩünüyor musunuz? Evet, kesinlikle öyle düûünüyorum. Çünkü buraya gelen yerli ve yabancÖ misaÀrler bu çevrede harcama yapÖyorlar. Avrupa yakasÖnda yÖllarÖn getirdiøi belli bir senaryo var ve misaÀrler bu senaryo dahilinde hareket ederler. Yani Avrupa yakasÖnda konakladÖøÖnÖzda misaÀrlerin gezeceøi yerler bellidir. Ancak günümüzde bu otellerin çoøalmasÖyla beraber Anadolu YakasÖ’nda da senaryolar artmaya baûladÖ. KÖsa, orta ve uzun vadede buradaki turizm canlanmasÖ Anadolu YakasÖ’na çok ciddi fayda saølayacaktÖr. ùlerleyen dönemde Anadolu YakasÖ’nda pek çok otelin açÖlacaøÖnÖ düûünüyorum. Büyük otellerin açÖlmasÖyla rekabet artacak ve rekabette beraberinde kaliteyi getirecek. Titanic Business Hotel Asia olarak rakiplerimizle kalite anlamÖnda rekabet etmeyi kendimize amaç edindik.

2011 yÆlÆnda ulusal ve uluslar arasÆ kongre anlamÆnda neler yapÆldÆ? Orta ölçekli kongrelerimiz oluyor. Bu yÖlda oldu ve çok keyiÁi, çok eølenceli geçti.

Söyleĩi

oradan aldÖklarÖ bir hizmet standardÖ vardÖ. Eøer biz bu standardÖ yakalarsak bizimle de çalÖûÖrlar diye düûünmüûtük. Bu düûüncemizi de gerçekleûtirdik. Biz marka konumlandÖrmamÖzÖ kalite ve koûulsuz müûteri memnuniyeti kavramlarÖ üzerine kurduk. ToplantÖyÖ düzenleyecek olan Àrmalar açÖsÖndan baktÖøÖmÖzda sizi neden tercih etmeliler? Sizin onlara saølayacaøÖnÖz artÖlar nelerdir? Fark ayrÖntÖlarda gizlidir. Beû yÖldÖzlÖ otellerin belli bir standardÖ vardÖr. Ama burada önemli olan hizmettir. MisaÀr memnuniyeti odaklÖ olduøumuz için bizim otelimizde ‘hayÖr’ cevabÖnÖ duyamazsÖnÖz. Birbiriyle uyumlu bir çarkÖmÖz var. Burada ùnsan KaynaklarÖndan Halkla ùliûkilerine kadar herkes birbiriyle uyumlu bir ûekilde çalÖûÖr. Herkes birbirine pozitif bir ûekilde baølÖdÖr. Herkes güler yüzlüdür. Bu bölgenin skalasÖ bellidir. Burada ayrÖntÖ fark yaratÖr.

Marka konumlandÆrmanÆzÆ yaparken hangi faktörleri dikkate alÆyorsunuz? Bizim marka konumlandÖrmamÖzda en önemli etken çalÖûtÖøÖmÖz ÀrmalardÖr. Buradaki misaÀrlerimiz kendi statülerinde kiûilerle karûÖlaûtÖklarÖ zaman kendilerini daha rahat ve konforlu hissediyorlar. Hedef koyarken en kaliteli olanlarÖ bizimle çalÖûsÖn isteriz. Çünkü “Biz bu Àrmalara hizmet verebilirsek herkese hizmet verebiliriz” felsefesiyle ortaya çÖktÖk. Anadolu YakasÖ’nda beû yÖldÖzlÖ otel kavramÖ oluûmadan önce Àrmalar veya bireyler çok uluslu zincir otelleri tercih ederdi. Çünkü

2011 yÆlÆnÆn ilk yarÆsÆnda hedeƀerinizin ne kadarÆna ulaĩtÆnÆz? Diþer yarÆsÆna iliĩkin hedeƀeriniz nelerdir? 2011’in ilk yarÖsÖnda hesaplamalarÖmÖzÖn üzerinde bir baûarÖ yakaladÖk. Bütçemizin üzerinde kapattÖøÖmÖz bir 6 aylÖk süreç geçirdik. Bu doøru hizmetin, iyi planlamanÖn getirdiøi yeni fÖrsatlardan kaynaklandÖ. Bu bölge Temmuz ve Aøustos aylarÖnda sakin olur. 2011’in ikinci yarÖsÖnda da hedeÀmiz bu dönemi geçen sene olduøu gibi yüzde 80 doluluk oranÖyla kapatmak. Titanic grubu standartlarÖnÖ çok ciddi anlamda oturtmuûtur. Bu grubun her geçen gün hÖzla büyümesinin nedeni de budur. BaûarÖ azmini içlerinde bulunduran bir patron grubu olduøu sürece hepimiz aynÖ hevesi ve baûarÖ isteøini içimizde taûÖyacaøÖz. Bu nedenle grubun geleceøinin çok parlak olacaøÖnÖ düûünüyorum.

“Bizim marka konumlandÆrmamÆzda en önemli etken çalÆĩtÆþÆmÆz ſrmalardÆr. Buradaki misaſrlerimiz kendi statülerinde kiĩilerle karĩÆlaĩtÆklarÆ zaman kendilerini daha rahat ve konforlu hissediyorlar”

Temmuz 2011

Sayfa 47

Söyleĩi

GAZ YAKAN CİHAZLARIN DOĞAL GAZ İLE GÜVENLİ KULLANIMINI SAĞLIYORUZ

Meyer Belgelendirme Hizmetleri A.Ĩ Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat Ĩahin

Belgelendirmenin doþru anlatÆlmasÆ ve doþru algÆlanabilmesi için eþitim faaliyetlerinin arttÆrÆlmasÆ gerektiþini vurgulayan Meyer Belgelendirme Hizmetleri A.Ĩ Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat Ĩahin ile sektöre verdikleri hizmetleri konuĩtuk. “Ülkemizde uygunluk deþerlendirme çalÆĩmalarÆna olan yaklaĩÆmlarÆn, istenen seviyede olmamasÆ hem bu uygulamalarÆn kazanÆmlarÆnÆ azaltmakta, hem de taraƀarÆn süreç içindeki hamlelerini geciktirdiþi için Avrupa normlarÆna ulaĩma trendimizi yavaĩlatmaktadÆr.” Sayfa 48

Temmuz 2011

KÆsaca kendinizden ve Meyer’den bahsedebilir misiniz? 1975 Tokat Niksar doøumluyum. Uludaø Üniversitesi Makine Mühendisliøi bölümünden mezunum. 2 yÖldÖr Meyer Belgelendirme Hizmetleri A.ú.’de Gaz Yakan Cihazlar DirektiÀ Program Yöneticisi olarak çalÖûmaktayÖm. Meyer, Profesör Dr. Metin Yerebakan tarafÖndan 1996 yÖlÖnda ùmes Sanayi Sitesi’nde kurulmuûtur. Dr. Yerebakan, Massachusetts Institue of Technology’deki geçmiû deneyimlerinin yanÖ sÖra, kamu kurumlarÖnda anahtar görevlerde bulunmuûtur. Meyer, kuruluûundan itibaren ürün belgelendirme ve muayene hizmetleri sunmaktadÖr. 1998 yÖlÖnda çeûitli mühendislik projeleri ve Àzibilite çalÖûmalarÖnÖ gerçekleûtirdikten sonra, yönetim sistemleri belge-

lendirmesi konusunda kapsamÖnÖ geniûletmiûtir. Özellikle ISO/TS 16949:2002 Belgelendirme alanÖnda AQA lisansÖ ile Türkiye’de ve dünyada otomotiv alanÖndaki birçok Àrmaya hizmet vermektedir. Laboratuar aktiviteleri, periyodik muayene hizmetleri, CE Uygunluk deøerlendirme, Otomotiv Tip Onay ve Homologasyon (e ve E iûaretleme) ve sistem belgelendirme hizmetleri

Söyleĩi

kalite önceliklerine, saølÖklÖ çözüme ulaûmak için yürütülen faaliyetler, stratejik çözüm ortaklÖøÖ anlayÖûÖ ile entegre edilmiûtir. Meyer, her alanda kalite taleplerini karûÖlamak için ünlü kalite kuruluûlarÖ ile çözüm ortaklÖklarÖ kurmuûtur.

temel süreçleridir. Meyer, 2006 yÖlÖnda 3000 metrekare kapalÖ alandaki kendi binasÖna taûÖnmÖû, bütün hizmetlerini tek bir merkezden vermeye baûlamÖûtÖr. Bu binada ürün güvenliøi ile ilgili her türlü test ortamÖ bulunmaktadÖr. Meyer laboratuarÖ, onaylanmÖû kuruluû (CE 1984) olarak bütün dünyada ilan edilmiûtir. Lokal akreditasyon imkanÖ doøunca, Meyer gerekli baûvurularÖ yapÖp, sistem, ürün ve muayene alanlarÖnda ISO 17021, EN 45011, ISO 17020 standartlarÖnda akredite olmuû, dünyadaki benzerlerinden bir farkÖ kalmamÖûtÖr. AyrÖca DÖû Ticaret MüsteûarlÖøÖ’ndan onaylÖ bir uluslararasÖ gözetim ûirketidir. Detaylar için, www.turkak.org. tr sitesi ziyaret edilebilir. Türkak, EA ile MLA anlaûmasÖ yapmÖû olup, Meyer’in sertiÀkalarÖnÖn tüm dünyada tanÖnÖrlÖøÖ saølanmÖûtÖr. Meyer, Gaz Yakan Cihazlar (2009/142/EC), BasÖnçlÖ Kaplar (97/23/EEC), (89/196/EEC) YapÖ Malzemeleri Yönetmeliøi, 93/42/EC Medikal Cihazlar, 2006/42/EC Makine Emniyeti, 95/16/EC Asansör Yönetmeliøi’ne göre CE1984 kimlik nosu ile uygunluk deøerlendirme faaliyetleri yapmak üzere OnaylanmÖû Kuruluû olarak atanmÖûtÖr.

Meyer’in kurulma amacÆ nedir? Meyer, AB Gümrük Entegrasyonu ile baûlayan, test ve belgelendirme taleplerine çözüm getirmek için akademik bir yaklaûÖmla 1996 yÖlÖnda kurulmuûtur. Kuruluûundan itibaren, AB Yeni YaklaûÖm Kararnameleri ile getirilen yasal düzenlemeler Türkçeye çevrilmiû, eøitim ve yapÖlanma faaliyetleri ile tek kapÖdan, her türlü kalite sorununa çözüm aranmÖûtÖr. Her pazar için deøiûen

Meyer kaliteye geniû bir kapsamda çözüm üretmek amacÖyla, 1996 yÖlÖnda Prof. Dr. Metin Yerebakan tarafÖndan kurulmuûtur. Uygunluk deøerlendirme faaliyetlerini aynÖ çatÖ altÖnda 3 farklÖ ûirket olarak deneyimli uzman ve dÖû denetçi kadrosuyla yürütmektedir.

Meyer’in genelde enerji, özelde doþal gaz sektörüne verdiþi hizmetler nelerdir? Enerji sektöründe; Düûük Gerilim Yönetmeliøi’ne göre güvenlik testleri ile bina ve tesislerde enerji verimliliøi çalÖûmalarÖ yapmaktayÖz. 50 V-1000 V alternatif akÖm, 75 V-1500 V doøru akÖm içi cihazlarÖn elektriksel güvenlik ve enerji verimliliøi testlerini kendi laboratuarlarÖmÖzda veya cihazlarÖn bulunduøu yerlerde yapmaktayÖz. Doøal gaz sektöründe; halen kullanÖlmakta olan fakat CE markasÖna sahip olmayan ürünlerin doøal gazda kullanÖmÖna uygunluøunu test etmek amacÖyla ilgili standart ve yönetmeliøe göre muayene hizmeti vermekteyiz. Bu hizmetimiz esnasÖnda doøal gaz tesisatlarÖnda gördüøümüz birtakÖm yanlÖû uygulamalarÖ ilgili gaz daøÖtÖm ûirketlerine bir rapor olarak sunuyoruz. Böylece gaz yakan cihazlarÖn doøal gaz ile güvenli kullanÖmÖnÖ saølamÖû oluyoruz.

Meyer hangi konularda eþitim hizmetleri veriyor? Genel olarak; •

ùû SaølÖøÖ ve Güvenliøi Eøitimleri

•

Baû Denetçilik Eøitimleri

•

Fizibilite Etüdü HazÖrlama Eøitimi

•

ùû PlanÖ HazÖrlama Eøitimi

•

Kurumsal Risk Yönetimi Eøitimi

•

Müûteri Memnuniyeti Yönetimi Eøitimi

•

Ölçüm Sistemi Analizi (MSA/ÖSA)

•

FMEA - APQP - PPAP Eøitimi

•

Temel Eøitimler ve ùç Denetçi Eøitimleri

•

Mesleki Eøitimler

•

Ürün Belgelendirme Eøitimleri

•

Teknik Dosya HazÖrlama ve Kararnamelerle ilgili Eøitimler

•

KaynakçÖ Belgelendirme eøitimleri

vermekteyiz.

YurtdÆĩÆ temsilcilikleriniz mevcut mu? Amerika, Çin, Hindistan, Kuveyt, ùran, MÖsÖr ve Azerbaycan ülkelerinde temsilciliklerimiz bulunmakta olup tüm hizmet portföyümüz temsilciliklerimiz vasÖtasÖyla müûterilerimize sunulmaktadÖr.

Ürün ve personel belgelendirme konusunda Türkiye’deki yasal düzenlemeler sizce yeterli mi? Ülkemizde uygunluk deøerlendirme çalÖûmalarÖna olan yaklaûÖmlarÖn, istenen seviyede olmamasÖ hem bu uygulamalarÖn kazanÖmlarÖnÖ azaltmakta, hem de taraÁarÖn süreç içindeki hamlelerini geciktirdiøi için Avrupa normlarÖna ulaûma trendimizi yavaûlatmaktadÖr. Uygulama yaklaûÖmlarÖndaki sapmalar; bu uygulamalarda bulunacak (kaliÀye) insan kaynaøÖnÖn yetersizliøi, amaç ve hedeÁerin doøru anlaûÖlamamasÖ gibi ana sebeplere baølanabilir. BunlarÖn giderilebilmesi için üniversite seviyesinde eøitim planlamasÖnÖn ele alÖnmasÖ gerekliliøini vurgulamak istiyoruz. AB yolunda adÖm adÖm ilerleyen ülkemiz

Temmuz 2011

Sayfa 49

Söyleĩi

için bu konunun önem arz etmesi gerektiøini düûünüyoruz. Bunun yanÖ sÖra DTM’nin önderliøi ile süregelen kalite alt yapÖsÖnÖ güçlendirme projelerinin çok önemli olduøunu belirtmek isteriz. Bu projelerin kesintisiz devamÖ kalite bilincini üst seviyelere ve standartlara çÖkaracaktÖr. Meyer bu boûluøun bir ölçüde kapatÖlabilmesi için “Genele AçÖk Eøitim Platformu”nu kurmuû ve topluma bu bilincin kazandÖrÖlmasÖ misyonunu üstlenmiûtir.

Ülkemizin dünyadaki konumunu deþerlendirebilir misiniz? Hepimizin malumu olduøu üzere ülkemizin Cumhuriyet’in 100. yÖlÖ ile birlikte 2023 hedeÁeri bulunmaktadÖr. 2023 hedeÁerine bakacak olduøumuzda 500 milyar dolar ihracat hedeÀ ve dünyanÖn en büyük 10 ekonomisi içinde 2 trilyon dolar gayri saÀ yurtiçi hasÖlayla bulunmak olduøunu görürüz. AyrÖca, dünya ekonomisi içinde Türkiye’nin büyüme trendi, diøer ülkelere göre istikrarlÖ bir yönetim ile daha önde gitmektedir. Genç nüfusu ve bölgesel stratejisiyle her zaman önemli konumda olduøumuzu düûünmekteyiz. Uygunluk deøerlendirme pazarÖnda giderek saølamlaûan kalite altyapÖsÖyla ekonomik büyümenin de arttÖrÖlarak sürdürüleceøini düûünmekteyiz.

Sizce ürün ve personel belgelendirme Türkiye’de doþru algÆlanmÆĩ kavramlar mÆ? Uygunluk deøerlendirme ve belgelendirme,

henüz tam anlamÖyla sisteme oturmuû deøildir. Gerek imalatçÖlarÖn altyapÖ ve eleman eksikleri, gerekse bakÖû açÖlarÖndaki farklÖlÖk, sistemin doøru ve verimli çalÖûmasÖnÖ yavaûlatmaktadÖr. ùmalatçÖlarÖmÖzÖn birçoøu hala “ CE markasÖ benim ne iûime yarayacak” sorusu ile bize gelmektedir. Bu durumda da belgelendirmenin doøru anlatÖlmasÖ ve doøru algÖlanabilmesi için eøitim faaliyetlerinin arttÖrÖlmasÖ gerçeøi ortaya çÖkÖyor.

Belge güvenilirliþi konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Sizce bu konudaki denetimler ve yaptÆrÆmlar yeterli mi? Belgenin alÖndÖøÖ onaylanmÖû kuruluûun akreditasyon durumuna dikkat edilmelidir. Her sertiÀkada onaylanmÖû kuruluû numarasÖ yazÖyor olmalÖdÖr. Her ürüne verilen PIN numarasÖ da sertiÀka üzerinde görülmelidir. Bu konuda yetkin otoritenin denetimleri sahada devam etmektedir.

Hizmet verdiþiniz ſrmalarÆn sizi tercih etmelerinin nedeni hakkÆnda bilgi verir misiniz? Meyer’in yüksek sayÖda müûteri portföyüne sahip olmasÖndaki baûarÖnÖn arka planÖnda deøer katma prensibinin olduøunu söyleyebiliriz. Meyer, bunu saølamak için yüksek niteliklere sahip personel ve kuvvetli uygunluk deøerlendirme Àziksel alan ve cihaz altyapÖsÖ ile donatÖlmÖûtÖr. Gerek bu niteliklerin kazanÖlmasÖnda, gerekse piyasada bu güvenin oluûturulmasÖnda baûkanÖmÖzÖn ve yetiûmiû kadromuzun önemli katkÖsÖ bulunmaktadÖr. Meyer, müûterileri ile sadece ticari bir iliûki kurmamÖû, aynÖ zamanda çözüm ortaøÖ olmuûtur ve bu yaklaûÖmÖ kendine politika olarak benimsemiûtir. Bir uygunluk deøerlendirme kuruluûu olarak müûteri memnuniyetini sürekli ölçmekte ve süreçlerini iyileûtirmektedir. Uygunluk deøerlendirme hizmetleri, eûdeøer bir yaklaûÖmla tüm müûterilere eûit mesafede ve tarafsÖzlÖk il-

Sayfa 50

Temmuz 2011

kesi korunarak verilmektedir. KÖsacasÖ Meyer; kapsamÖ ile hitap ettiøi müûteri portföyünü yüksek tutmakta, misyonu, vizyonu ve ilkeleri ile temas kurduøu her müûteride güven oluûturmaktadÖr.

OnaylanmÆĩ kuruluĩ ne demektir? Türkiye için önemi nedir? Avrupa Birliøi mevzuatÖ, CE iûareti taûÖmasÖ gereken ürünlerden yüksek riskli olanlarÖn, piyasaya arzedilmeden önce konusunda uzman üçüncü bir taraf konumundaki AB Resmi Gazetesi’nde yayÖnlanmÖû kuruluûlar tarafÖndan uygunluk deøerlendirmesine tabi tutulmasÖnÖ ûart koûmaktadÖr. Ürünlerin test, muayene ve/ veya belgelendirmesini yapabilecek ûekilde altyapÖsÖ yeterli olan kuruluûlar seçilerek AB Resmi Gazetesi’nde yayÖnlanmak suretiyle “OnaylanmÖû Kuruluû” statüsü kazanÖrlar. Ülkemizde üretilen ürünleri piyasalarda dolaûÖmÖ için, anlaûmalarÖn öngördüøü ûekilde; güvenilir ve ûeffaf uygunluk deøerlendirme iûlemlerinden geçirip ilgili rapor ve belgeleri tanzim ederek kalite altyapÖsÖnÖ güçlendirdiøi için onaylanmÖû kuruluûlar ülkemiz için önemlidir.

Uygun olmayan ürünler pazardan nasÆl elenmektedir? Yetkin otoritenin yaptÖøÖ saha denetimlerinde, CE markasÖna sahip olmayan ürünlerin imalatÖ durdurulmakta ve hatta gerekirse geri bile toplatÖlabilmektedir. Bununla birlikte onaylanmÖû kuruluû olarak bizlerin yaptÖøÖ denetimlerde uygunsuz üretilen ürünler tespit edilerek ilgili birimlere bilgi verilmektedir.

Teknik TanÆtÆm

GASLINE-CAD DOĞAL GAZ PROJESİ HESAP VE ÇİZİM PROGRAMI

“GASLINE-CAD Doþalgaz projelerini ilgili Gaz DaþÆtÆm Ĩirketinin ĩartnamesine uygun bir ĩekilde hazÆrlamaya ve denetlemeye yarar.”

Denizli’de iû yapan 64 makine mühendisinin mesleki dayanÖûma ve güçlerini birleûtirmek için 19.02.2004 tarihinde kurduklarÖ bir ûirket olan Prizma A.ú. tarafÖndan 2006 yÖlÖnda yazÖlÖmÖna baûlanmÖûtÖr. Doøalgaz projelerini ilgili Gaz DaøÖtÖm úirketinin ûartnamesine uygun bir ûekilde hazÖrlamaya ve denetlemeye yarar.

2008 yÖlÖnÖn ilk günlerinden itibaren dijital onay ve arûiv sistemi ilk olarak Denizli’deki KENTGAZ Doøalgaz DaøÖtÖm Aú’de devreye girmiûtir. ArdÖndan Konya, Karaman, Ereøli, Aksaray, Niøde, Nevûehir, Van, Ordu, ElazÖø, Çukurova’nÖn tamamÖ ve ùstanbul ùGDAú ile Dijital Proje Onay ve Arûiv Sistemi devam etmektedir. Gaz DaøÖtÖm úirketlerinin taleplerine ve tercihlerine göre farklÖlÖklar söz konusudur. Dijital gaz açma her an ve Gaz DaøÖtÖm úirketlerinin isteklerine göre Prizma A.ú tarafÖndan yapÖlabilmektedir. Doøalgaz dönüûüm iûi yapan iç tesisat ÀrmalarÖ programÖ Prizma A.ú.’den temin edebilirler. Önümüzdeki ay GASLINE-CAD Doøalgaz Projesi Hesap ve Çizim ProgramÖ’nÖn yeni versiyonu çÖkacak. Yeni versiyonda iç tesisat ÀrmalarÖnÖn doøalgaz poliçelerini yaparken deøerlendirebilecekleri üçüncü sigorta ÀrmasÖ da sisteme eklenmiû durumda.

Temmuz 2011

Sayfa 51

Teknik TanÆtÆm

TS EN 10208-2 DOĞAL GAZ BORULARI AkÆn EREN/ Borusan Mannesmann-Metalurji Mühendisi Bu rapor TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilen doøal gaz borularÖnÖn tesisatlarda kullanÖlmak üzere bükülme sonrasÖ incelenmesini içermektedir. TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen doøal gaz borularÖ üretim aûamasÖnda standart gereøi normalize olarak imal edilmektedir. Bu norma göre üretim sÖrasÖnda uygulanmasÖ gereken ÖsÖl iûlemler TS EN 10208-2 Tablo 2’de listelenmiûtir. TS EN 10208-1 normunda normalizasyon iûlemi ûart koûulmamaktadÖr. ùncelemeler:

“TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen doþal gaz borularÆ üretim aĩamasÆnda standart gereþi normalize olarak imal edilmektedir.”

TS EN 10208-2 Normalize YapÆ

Temmuz 2011

TS EN 10208-1 Normalize OlmamÆĩ YapÆ

Resimlerde TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen doøal gaz borularÖnÖn 90º ve tam bükme sonrasÖ fotoøraÁarÖ görülmektedir.

90 º Bükülmüĩ D.Gaz BorularÆ

Sayfa 52

Boru üretiminde kaynak sonrasÖ ana malzeme ile ÖsÖdan etkilenmiû bölge arasÖndaki yapÖ farklÖlÖøÖ aynÖ zamanda sertlik farklÖlÖklarÖna yol açar. Boruda en zayÖf bölge bu sertlik farklÖlÖklarÖnÖn geçiû bölgesidir. Bu yapÖ ve sertlik farklÖlÖklarÖ borunun ûekillendirilmesini (bükülme) ve korozyon dayanÖmÖnÖ zayÖÁatmaktadÖr. Normalize edilmiû borularda bu farklÖlÖk ortadan kalkmakta ve ana malzeme ile kaynak bölgesi aynÖ özelliklere sahip olmaktadÖr. Bu farklÖlÖklar aûaøÖdaki makro incelemelerde görülmektedir.

Tam Bükülmüĩ D.Gaz BorularÆ

Teknik TanÆtÆm

Bükülmüĩ Boruda Köĩe KalÆnlÆklarÆ: • 21,3x2,80 mm

TS EN 10208-2 normuna göre minimum kalÆnlÆk: 2,30 mm

Bükülmüĩ boru, iç yüzeyden ölçüm, 2,87 mm

Sonuç: TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilen borularÖnÖn bükme testlerinde herhangi bir kÖrÖlma ya da zaÀyet görülmemiûtir.

Bükülmüĩ boru, dÆĩ yüzeyden ölçüm, 2,70 mm

TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilmiû borular normalize hammaddeden ya da normalize edilerek üretildiøinden ûekil alma kabiliyeti yüksektir. Bu borularda bükülme sonrasÖnda kÖrÖlma ya da zaÀyet görülmemektedir.

Bükülmüû borularÖn köûelerinde et kalÖnlÖøÖ ölçümleri yapÖlmÖû ve kalÖnlÖklarÖn TS EN 10208-2 normuna uygun olduøu görülmüûtür. ( minimum -0,5 , + 1 mm) (EN 10208-2 , Madde 8.6.3.2 Tablo 10)

Temmuz 2011

Sayfa 53

Teknik TanÆtÆm

DİZAYN GRUP, DOĞAL GAZ BORULARINDA EMNİYET, KULLANIM KOLAYLIĞI VE DAYANIKLILIĞI BİR ARADA SUNUYOR www.dizayngrup.com

Dizayn Grup, doøal gaz sistemlerinde emniyete önem vererek uluslararasÖ kalite standartlarÖna uygun PE80 doøal gaz borusunu üretiyor. Dizayn Grup dünyanÖn önde gelen belgelendirme ÀrmalarÖnÖn verdiøi DVGW (Almanya), GOST (Rusya) ve IMA sertiÀkalarÖna sahiptir.

“Boru Kaynak Sistemi”, sÖzdÖrmazlÖk istenen alanlarda maksimum emniyeti garanti eder.

Dizayn doøal gaz borularÖ kangal olarak üretilebildikleri için sevkiyatta ve uygulamada büyük kolaylÖk saølar. Kaynak miktarÖ düûtüøünden kÖsa hatlar döûenebilir ve ek parça ve iûçilik tasarrufu saølarlar. Esnek yapÖsÖ ile depremlerde zarar görmez ve patlama riskini ortadan kaldÖrÖr.

Dizayn PE80 doøal gaz borularÖ bükülebilir ve asla paslanmaz. Çok dayanÖklÖ bir malzemeden üretildiøi için darbelerden etkilenmez. Tamir gerektirmemesi ve uzun ömürlü olmasÖyla polietilen boru ucuza döûenir. Dizayn Grup, doøal gaz borularÖnda dünya standartlarÖnda ham madde kullanÖr ve dünya standartlarÖnda üretim yapar. Dizayn’Ön kullandÖøÖ

Dizayn doøal gaz borularÖ; sÖcaklÖklar -40°C’ ye düûtüøünde bile elastiki özelliklerini korur.

Mir Holding grup ûirketlerinin en büyüøü konumunda olan ve 1987 yÖlÖnda, ÖsÖtma ve sÖhhi tesisat sektöründe proje geliûtirmek ve uygulamak amacÖyla kurulan Dizayn Grup, 1992 yÖlÖ Eylül ayÖnda yerden ÖsÖtma borularÖnÖ, ardÖndan da bina içi temiz su borularÖnÖ üretmeye baûladÖ.

DİZAYN GRUP HAKKINDA

Kimyasallara yüksek dayanÖm gösterir. ùçindeki akÖûkandan ve dÖûarÖdaki toprak yapÖsÖndan dolayÖ korozyona uøramaz. Çelikten 8 kat daha haÀftir. Zeminin dereceli olarak hassas kazÖlmasÖna ihtiyaç göstermez.

Plastik boru kullanÖmÖnÖn yaygÖnlaûtÖrÖlmasÖ için birçok eøitim ve tanÖtÖm faaliyeti düzenleyen Dizayn Grup, 12 yÖl gibi kÖsa bir sürede, ikisi Beylikdüzü biri Çorlu’da olmak üzere 3 tesiste, toplam 35 bin metrekare kapalÖ, 100 bin metrekare açÖk alanda üretim yapan bir ûirket konumuna geldi.

Her yÖl cirosunun yaklaûÖk %5’ini Ar-Ge çalÖûmalarÖna harcayan Dizayn Grup’un geliûtirmiû olduøu ürünlerden her biri uluslararasÖ baøÖmsÖz kuruluûlardan alÖnmÖû sertiÀkalara sahip. Bu kuruluûlardan bazÖlarÖ ûunlar:

MEYER ISO 9001:2008, WQC (ùngiltere), DVGW (Almanya), Hygiene Institute (Almanya), CMA (Çin), GOST (Rusya), IMA (Almanya), ZIK (HÖrvatistan), EMI (Macaristan), GOST (Ukrayna).

Ortadoøu, Güney Amerika, BatÖ ve Doøu Avrupa, Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Kuzey Afrika, Uzak Doøu ve Avustralya bölgeleri baûta olmak üzere 80’in üzerinde ülkeye ihracat yapan Dizayn Grup’un geliûtirmiû olduøu ürünlere ait 100’ün üzerinde patenti bulunuyor. Dizayn Grup, dünyada bir ilki gerçekleûtirmiû ve çap 1600 mm boruyu Ekim 2001’de PN 12,5 basÖnçta üreterek bir dünya rekoru kÖrmÖûtÖr. Dünyadaki rakiplerinin üretilmesi imkânsÖz dediøi bu ürünü Dizayn Grup, bilinenin dÖûÖnda bambaûka bir teknoloji geliûtirerek mükemmel bir ûekilde üretmiûtir. AyrÖca Dizayn Grup bu rekor ile Türkiye’nin dünya birincisi olan ilk endüstriyel ürününü de üretmiû olmaktadÖr. Kendi rekorunu arka arkaya üç kere kÖrarak bir dünya rekoruna imza atmÖûtÖr. Üretmiû olduøu özel ürünlere ait, özel projeler geliûtiren Dizayn Grup, patenti kendisine ait teknolojik çözümler ile ulusal ve uluslararasÖ birçok dev projeyi hayata geçirmiûtir. Suya susamÖû Sudan halkÖnÖ suya kavuûturan, Nil Nehri Geçiû Projesi bunun en güzel örneklerden biridir. Proje, UNESCO tarafÖndan da büyük hayranlÖkla karûÖlanarak 2003

Kaynaklardan doøalgaz kaçaøÖ ihtimalini sÖfÖra indirmek için en emniyetli kaynak yöntemi olan elektrofüzyon kaynaøÖ kullanÖlÖr.

yÖlÖnda Fransa’da düzenlenen Su Sempozyumu’nda Dizayn Grup, büyük ödülün sahibi olmuûtur. Dizayn Grup, kuruluûundan bu yana geliûtirmiû olduøu projeler, ürünler, sahip olduøu patentler, kalite belgeleri ve diøer tüm çalÖûmalarÖ ile Dünya Genç Giriûimci ùûadamÖ YarÖûmasÖ Türkiye Finali’nde hem Evrensel KatkÖ hem de Birincilik Ödüllerinin sahibi olarak Dünya Finali’ne katÖlmaya hak kazanmÖûtÖr. UluslararasÖ bir organizasyon olan ve Almanya, ùngiltere, Hollanda gibi 12 ülkenin katÖlÖmÖyla Filipinler’de gerçekleûen Dünya Finali’nde Dizayn Grup Yönetim Kurulu BaûkanÖ ùbrahim MirmahmutoøullarÖ ülkemizi baûarÖyla temsil etmiû ve Dünya Genç Giriûimci ùûadamÖ YarÖûmasÖ Büyük Ödülü’nün sahibi olmuûtur. JCR Eurasia Rating tarafÖndan ‘AA’ notuna layÖk görülen Dizayn Grup, ‘uluslararasÖ düzeyde çok yüksek düzeyde yatÖrÖm yapÖlabilir’ bir ûirket olmanÖn ilk adÖmÖnÖ attÖ. 2009 yÖlÖnda ùSO’nÖn düzenlediøi ùnovasyon ödülleri yarÖûmasÖnda, Dizayn Grup her bir kategoride en yüksek puanÖ alarak Büyük Ödüle layÖk bulundu. 2009 yÖlÖ TAÇED Geleneksel Hizmet Ödülleri YarÖûmasÖ’nda “YÖlÖn úirketi” ödülü Dizayn Grup’a verildi. AyrÖca Dizayn Grup, Temmuz 2004’te ülkemizde ve dünyada teknolojinin geliûmesinde saøladÖøÖ katkÖlardan dolayÖ Türk Patent Entitüsü tarafÖndan da bir ödülle onurlandÖrÖldÖ. . Dizayn Grup tarafÖndan baûarÖ ile sürdürülen bir diøer proje “Beyin Göçüne KarûÖ Beyin Gücünü Teûvik Ediyoruz” kampanyasÖdÖr. ùlki 2002 yÖlÖnda düzenlenen kampanya ile hedeÁenen, üretken beyinlerin yurt dÖûÖna çÖkmasÖnÖ önlemek ve ekonomiye kazandÖrÖlabilecek projelere destek vermektir. Güçlü AR-GE kadrosuyla kendi know-how’ÖnÖ kendisi üreten Dizayn Grup, Anadolu’nun çeûitli yerlerinde “Yerel Üretim NoktalarÖ” kurma projesini hayata geçirmiû ve proje kapsamÖndaki ilk üretim tesislerini de Çorum ve Sivas’ta açmÖûtÖr. Dizayn Grup son olarak Azerbaycan’da yatÖrÖm yaparak üretim tesislerini faaliyete geçirmiûtir.

Twitter (twitter.com/dizayngrup) Sayfa 54

Temmuz 2011

Facebook (Facebook.com/dizayngrup)

Temmuz 2011

Sayfa 55

Makale

YER VE DUVAR TİPİ YOĞUŞMALI CİHAZLAR VE KASKAD SİSTEMLER Vaillant Group Teknik ve Eþitim Müdürü Sencer Ertan

Vaillant Group Teknik ve Eþitim Müdürü Sencer Ertan, Yer ve Duvar Tipi YoþuĩmalÆ Cihazlar ve Kaskad Sistemler ile DoþalgazlÆ Sistemlerde ÇatÆ Tipi Kazan Daireleri konularÆnÆ Gas Technics Dergisi okuyucularÆ için kaleme aldÆ. YapÖ sektörünün hÖzlÖ geliûimi ve ihtiyaçlarÖn

AynÖ zamanda da bu yüksek verim elde etme

gaz ve hava karÖûÖmÖ ayarlanarak brülöre gönder-

hÖzla farklÖlaûmasÖ ÖsÖtma sektörünü daha geniû

ihtiyacÖna yönelik kurulan ÖsÖtma sistemlerinin

ilir verim deøerleri artÖrÖlmÖû emisyon deøerleri

açÖlÖ çözümler üretmeye zorluyor. AynÖ bina

daha hassas bir ûekilde otomatik olarak kontrol

düûürülmüû olur. AyrÖca günümüzde daha düûük

içinde farklÖ mahallerde farklÖ ihtiyaçlarÖn

edilmesi gerekmektedir. Tüm bunlara çevreye

maliyetli yarÖ yoøuûmalÖ denilen cihaz tipleri de

doøabilmesi sebebiyle binalarda iklimlendirme

olan duyarlÖlÖk da eklenmesi son yÖllarda yer veya

bulunmaktadÖr. Bu tip cihazlarda standart fanlÖ

sistemleri için tüm ihtiyaçlarÖ göz önünde bulun-

duvar tipi yoøuûmalÖ kazanlarÖn kullanÖmÖnÖn

cihazlarÖn atÖk yolu üzerine ilave bir eûanjör

duran sistem çözümleri tesis edilmesi ihtiyacÖnÖ

hÖzla artmasÖna sebep olmaktadÖr.

(ekonomizer) kullanÖlmasÖ ile yoøuûma veri-

doøurmaktadÖr. AyrÖca tüm bunlarÖn yanÖnda bütün dünyada hÖzla artan enerji verimliliøi ile ilgili hassasiyetler, kurulan sistemlerin mümkün olan en yüksek verimlere sahip olmasÖ gerekliliøini ve aynÖ zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarÖ sistemleri ile desteklenmesini ön plana çÖkarmakta ve hatta bunlara yönelik çÖkarÖlan yönetmeliklerle de zorunlu hale getirilmektedir.

Bilindiøi üzere yoøuûmalÖ cihazlar, baca gazÖ içerisindeki su buharÖnÖ yoøuûturarak içerisindeki gizli ÖsÖdan yararlanma prensibine göre çalÖûmaktadÖr. Baca gazÖnÖn soøutulmasÖ ise

minden faydalanÖlmaktadÖr. Bu tip cihazlarda da yine yukarÖda belirtilen ÖsÖtma sistemlerinin ideal ûartlarÖnÖn oluûmasÖ durumunda da % 102 civarÖnda verimliliøe ulaûÖlabilmektedir.

ÖsÖtma sisteminin dönüû suyu ile yapÖlmaktadÖr.

Büyük kapasite ihtiyaçlarÖnda, klasik yer tipi tek

Buna göre ÖsÖtma sisteminin düûük sÖcaklÖklara

bir kazan kullanmak yerine birden fazla yer veya

göre yapÖlmÖû olmasÖ (örn: yerden ÖsÖtma sistem-

duvar tipi yoøuûmalÖ kazanÖn birlikte çalÖûtÖøÖ

leri gibi) mümkün olabilecek en yüksek yoøuûma

sistemlere kaskad sistemler adÖ verilmekte ve

veriminin elde edilmesi açÖsÖndan önemlidir. Günümüzdeki

pre-

mix tam yoøuûmalÖ tip cihazlar, koûullarÖ

ideal

sistem

oluûtuøunda

% 110 verim deøerine kadar ulaûabilmektedir. Bu tip cihazlarda bulunan premix teknolojisi Sistem sÆcaklÆklarÆ 75/60°C’ de yoþuĩmalÆ cihazlarÆn kullanÆm verimi

Sayfa 56

Temmuz 2011

sayesinde cihazlarÖn her kapasitesi için en ideal

Sistem sÆcaklÆklarÆ 40/30°C’ de yoþuĩmalÆ cihazlarÆn kullanÆm verimi

Makale

büyük kapasiteli tek kazanlÖ sistemlere göre çok

haricindeki ÖsÖtma ihtiyacÖ olan

daha yüksek verimli çözümler üretilebilmektedir.

günlerde,

Kaskad sistemlerde kullanÖlan otomatik kon-

kontrol panel sayesinde sadece ihti-

trol panellerinin önemi, sadece ihtiyaç duyulan

yaç duyulan kapasite kadar cihaz

kapasite kadar cihazÖn çalÖûtÖrÖlmasÖ ve çalÖûma

çalÖûtÖrÖlarak, tek kazanlÖ sisteme

sÖralarÖnÖn belirlenerek toplam çalÖûma saatleri-

göre önemli ölçüde enerji tasar-

nin cihazlara eûit olarak daøÖtÖlabilmesi açÖsÖndan

rufu saølanabilmektedir.

çok büyüktür. Geçmiûte son kullanÖcÖ için otomatik kontrollü kaskad sistemler komplex ve

•

sistemdeki

otomatik

IsÖtma ihtiyacÖnÖn olmadÖøÖ yaz aylarÖnda, kullanÖm suyunu ÖsÖtmaya

çok büyük kapasiteli sistemleri çaørÖûtÖrÖyordu.

Duvar tipi yoþuĩmalÆ kazanlarla yapÆlmÆĩ kaskad baþlantÆ örneþi

yetecek kadar cihaz çalÖûtÖrÖlarak,

Son yÖllarda geliûen teknolojiler ve tek düøme

tek

üzerinden kontrol edebilme özellikleri sayesinde

kazanlÖ

sistemde

gereksiz

yazÖlÖm protokollerinin uyumlu olmasÖ du-

yere büyük kapasiteli kazanÖn

artÖk her ölçekte mahaller için bu sistemler tercih

çalÖûtÖrÖlmasÖ göre yüksek enerji tasarrufu

edilmektedir.

saølanmaktadÖr.

rumunda da mevcut bina otomasyon sistemine baølanabilmektedir.

Örneøin: 500 kW kapa-

•

site ihtiyacÖ olan bir mahal

sistem için kullanÖlan kon-

ÖsÖtmasÖ için tek bir yer tipi

trol panellerinden ÖsÖtma

kazan

kullanmak

yerine

AyrÖca

kaskad

ve sÖcak kullanma suyu

beû adet 100 kW veya 4

sistemleri için

adet 125 kW yer veya du-

günlük zaman programlarÖ

var tipi premix

yoøuûmalÖ

yapÖlabilmekte ve.kullanÖm

kazan ile yapÖlan kaskad

suyu devresinde lejyonella

bir sistem

kullanÖldÖøÖnda,

bakterisi oluûumunu engel-

aûaøÖdaki avantajlar ortaya

lemek için otomatik kon-

çÖkmaktadÖr:

trol yapÖlarak hijyen ûartlar

•

cihazlar

sistemdeki sadece

Yer Tipi YoþuĩmalÆ Kazan Kaskad Sistem ĨemasÆ

bir

mevsimde deøil, deøiûik hava koûullarÖnda,

•

saølanmaktadÖr.

Tam modülasyon ile kaskad

haftalÖk,

•

C i h a z l a r

gerektiøinde •

yedekli

Bu kazanlar hermetik bacalÖ cihazlar

çalÖûabilecek, herhangi bir arÖza olmasÖ du-

geçiû mevsimlerinde, gece ve gündüz

olduøundan

bir

rumunda tek kazan kullanÖldÖøÖnda ortaya

periyotlarÖnda her zaman en yüksek verimle

sÖnÖrlamasÖ yoksa, her bir kazanÖn ayrÖ

çÖkabilecek sistemin tamamen durma teh-

çalÖûtÖrÖlabilmektedir

hermetik olarak baca baølantÖsÖ yapÖlarak

likesi olmayacaktÖr.

ilgili

gaz

ÀrmasÖnÖn

çok ucuz ve pratik baca çözümleri müm-

Bölgeye göre belirlenen en soøuk günlerin

kündür. •

Sistem üzerinde kullanÖlan otomatik kontrol panel sayesinde ÖsÖtma sistemi üzerinde bulunan birçok farklÖ sÖcaklÖk sistemleri (radyatör, yerden ÖsÖtma, fancoil gibi) dÖû hava sÖcaklÖøÖna baølÖ olarak ve birçok sÖcak kullanma suyu boyler devresi ihtiyaç duyulan kapasiteye göre cihaz kapasiteleri otomatik olarak ayarlanarak el deømeden kontrol edilebilmektedir. AyrÖca kontrol panellerin

Temmuz 2011

Sayfa 57

Makale

DOĞAL GAZ FİYATLARININ GELECEĞİ VE TÜRKİYE’YE ETKİSİ BarÆĩ SanlÆ, Sohbet Karbuz, Nadim Ekiz Doøal gaz, özellikle son dönemde “AltÖn Çaø”

varil ÀyatÖ ile doøal gaz $/mmBtu Àyat iliûkisini

çaørÖlarÖ ile yeni bir dönemin sinyallerini veri-

verir:

yor. Bu “AltÖn Çaø”’Ön Àyatlar açÖsÖndan nasÖl bir çaø olacaøÖ ise eskisinden daha belirsiz bir

gaz ÀyatlarÖnÖn petrol varil ÀyatlarÖnÖn 10’da

durumda. Hem talebin hem arzÖn arttÖøÖ bir nok-

biri civarÖnda seyredeceøini söyleyen bir ke-

tada yeni denge noktasÖnÖn nerede oluûacaøÖnÖ

stirme kural

tahmin edebilmek bile çok güç. Eskiden doøal gaz ÀyatlarÖn baølÖ olduøu dinamikler nispeten

Avrupa piyasasÆndaki en büyük doþal gaz tedarikçilerinin kullandÆþÆ formüller, petrol ve petrol

“hub”, “borsa”, geleneksel olmayan kaynaklar,

ÀyatÖ ile doøal gaz ÀyatÖ arasÖnda oluûan À-

LNG gibi kavramlarla daha içli dÖûlÖ bir düzleme

yat çarpanÖdÖr.

gireceøine dair beklentiler de yüksek.

Bu baû parmak kurallarÖ, iki sebepten Türkiye

Bu makalede daha önce ùngilizce olarak

açÖsÖndan çok geçerli deøildir. Birinci sebep

yayÖnlanan “Doøal gaz FiyatlarÖnÖn Geleceøine

olarak, petrol ÀyatlarÖnÖn yükseliûi ile birlikte bu

Dair bir ùnceleme ve Türkiye’ye Etkisi” isimli

iliûki kÖrÖlmÖû gibidir. Özellikle 2006 sonrasÖnda

çalÖûmanÖn kÖsa bir özetine ek olarak birkaç

petrol-doøal gaz Àyat iliûkisi bu kurallarÖn

küresel Àyat senaryosuna deøinilecektir.

dÖûÖna çÖkmÖûtÖr. ùkinci olarak Avrupa’da ki gaz piyasasÖnda böyle bir kural çok da geçerli deøildir.

Doþal Gaz FiyatlarÆ üç gruba ayÖrabiliriz. Bunlardan birinci grup

Amerika’daki Henry Hub ÀyatlarÖ bir spot Àyat üzerinden belirlenirken, kÖta AvrupasÖnda gaz ÀyatlarÖnÖn hemen hemen tamamÖ petrol ve türevlerine endekslidir.

“Henry Hub” ve Amerika merkezli Àyat

DolayÖsÖyla petrol-doøal gaz Àyat iliûkisi için

çalÖûmalarÖ, ikincisi ise daha kÖta AvrupasÖ aøÖrlÖklÖ

Avrupa kÖtasÖna dair bir çalÖûma yapÖlÖyorsa,

çalÖûmalardÖr. Bu iki piyasanÖn yanÖnda üçüncü

Amerika’daki Henry Hub için yapÖlan çalÖûmalarÖ

olarak Asya piyasasÖ da oldukça önemli olmakla

biraz daha arka planda deøerlendirmek gerekir.

birlikte, bu çalÖûmada Asya piyasa dinamiklerine

Asya piyasasÖnda ise durum bir deøiûim içindedir.

deøinilmeyecektir.

Çin’in

Doøal gaz ÀyatlarÖ ile ilgili yapÖlan çalÖûmalarda, bir baû parmak kuralÖndan bahsedilir. (Brown & Yücel, 2007). Bu kurallar daha çok petrol $/

Temmuz 2011

6’ya 1 kuralÖ ise enerji içerikleri bazÖnda WTI (West Texas Intermediate) petrol

Literatürde doøal gaz ÀyatlarÖ ile ilgili çalÖûmalarÖ

Sayfa 58

az iken, önümüzdeki dönemde bu dinamiklerin

ſyatlarÆ endeksli ſyatlama biçimidir.

10’a 1 kuralÖ: Gözleme dayalÖ olarak, doøal

Türkmenistan’dan

aldÖøÖ

Àyatlardan

Japonya’nÖn Endonezya LNG’si için ödediøi Àyatlara, Avustralya’nÖn bölgedeki rolüne, Asya piyasasÖ çok hÖzlÖ olarak kendi dinamiklerini geliûtirmektedir. Asya piyasasÖ için son dönemde

Makale

elektrik ÀyatÖ gibi deøiûkenler bulunabiliyor. Ama genel olarak formüller iki temel deøiûkenden oluûuyor (Konoplyanik, 2011): 1.

AøÖr Fuel Oil (35%-39%)

Dizel ve benzin (52%-55%)

Avrupa’daki doøal gaz ÀyatlarÖ Amerika’daki Henry Hub kadar likit piyasalarda oluûmadÖøÖ için

genelde

Àyatlar

ile

yukarÖda

bah-

sedilen deøiûkenler arasÖnda saølam bir iliûki bulunmaktadÖr. Avrupa’da vadeli opsiyon ticaretinin

yapÖldÖøÖ

gaz

hub’larÖ

olmasÖna

raømen, en yüksek likitideye sahip ùngiltere’deki NBP(National Balancing Point) bile petrol piyasalarÖ ile kÖyaslandÖøÖnda oldukça geridedir. Bu konuda “Churn oranlarÖ”na bakmakta fayda vardÖr. Churn oranÖ, bir likitide ölçüsü olarak, alÖm-satÖmÖ yapÖlan toplam hacmin Àziksel teslim ürün hacme oranÖ olarak tanÖmlanabilir. (Kanai, Graſk 1 – Doþal gaz ve petrol ſyat iliĩkisi (Çarpan= Doþal gaz ſyatÆ/Brent Petrol ſyatÆ)

WTI : 1680-2240 (úubat 2010)

spot piyasalarÖn aøÖrlÖk kazanmaya baûladÖøÖ

Brent (ICE): 2014 (úubat 2010)

dönem)

NYMEX Henry Hub: 277 (2009’da)

NBP: 15 civarÖnda (2010)

daha sÖk dile getirilmeye baûlanan temel sorular-

alternatiÁerin geliûtiøi bir piyasa. (Borsa ve

dan biri WTI ve Brent petrol ÀyatÖ arasÖndaki makasÖn açÖlmasÖ ile ortaya çÖkan “benchmark petrol ÀyatÖ”dÖr.

Avrupa piyasasÖndaki en büyük doøal gaz te-

Tekrar Avrupa piyasasÖna bakar isek, ÀyatlandÖrma

darikçilerinin kullandÖøÖ formüller, petrol ve pet-

tarihini üç tarihsel döneme ayÖrabiliriz (Konoply-

rol ÀyatlarÖ endeksli Àyatlama biçimidir. Rusya,

anik, 2011)

Hollanda ve Norveç genelde bu formülleri

1960 öncesi: Bu dönemde masraÁarÖn üzerine bir miktar kar ekle-

kullanÖrlar. Formüllerde enÁasyon, haÀf ve aøÖr fuel oil, kömür, ham petrol, benzin, mazot ve

1960

sonrasÖ:

çoøunlukla petrol tabanlÖ belirlendiøini ve spot piyasanÖn çok da geliûkin olmadÖøÖnÖ söyleyebiliriz.

veritabanÖnda tarihsel verisi olan üç Àyat kaleminin petrol ÀyatlarÖ

lama sistemi vardÖ.

ile iliûkisi incelenmektedir.

ortasÖndan

bu yana ise, spot ve geliûmeleri

oluûumunun

makta fayda var. Bu graÀkte IMF

erinden yapÖlan bir Àyat-

LNG

Àyat

olabileceøine dair GraÀk-1’e bak-

motorin ve benzin üz-

2000’lerin

Avrupa’da

parmak kuralÖnÖn Avrupa için ne

ùkame

ürün olarak Fuel Oil,

DolayÖsÖyla

Amerika için marjinleri belirleyen

nerek Àyat oluûuyordu. 2.

2010). Seçilmiû birkaç Churn oranÖna bakarsak.

lim Rus doøal gazÖ ÀyatÖ, birimi

ile

$/1000m3

hali hazÖrda yüksek pet-

rol ÀyatlarÖ sebebiyle maliyetin çok çok üzerinde oluûan Àyatlarla

EU: Almanya sÖnÖr tes-

LNG: Japonya teslim En-

donezya merkezli LNG ÀyatÖ, Graſk 2- Almanya sÆnÆr teslim Rus doþal gaz ſyatÆnÆn Euro ve Dolar cinsinden deþiĩimi

birimi $/m3 (sÖvÖ)

Temmuz 2011

Sayfa 59

Makale

Henry Hub: Amerika’daki Henry Hub teslim doøal gaz ÀyatÖ, birimi $/1000m3

Bu üç Àyat kalemini, aynÖ aylara tekabül eden Brent petrol ÀyatlarÖna böldüøümüz zaman bir çarpan elde edilir. Bu çarpanÖn zamanla deøiûimine baktÖøÖmÖz zaman: 1.

Petrol ÀyatlarÖ ile iliûkisi en sabit olan anlaûmalÖ LNG ÀyatÖdÖr.

Formül Model Rusya’nÖn

Yerine Almanya

teslim

doøal gaz ÀyatÖ (“doøal gaz ÀyatÖ”)için ÀyatÖnÖn

belirlediøi tarihsel

satÖû

deøiûimi

GraÀk-2’de hem dolar hem

Henry Hub ÀyatÖ ile petrol ÀyatÖ arasÖndaki

Euro cinsinden verilmekte-

iliûki çok daha deøiûkendir

dir. IMF veritabanÖnda petrol

EU ÀyatÖ için ise, petrol ÀyatlarÖ düûük iken 6 civarÖnda seyreden çarpanÖn ûimdilerde 3

civarÖnda

seyrettiøini

söyleyebiliriz.

Yani iliûki petrol Àyat seviyelerine göre deøiûmektedir. Bu çarpan graÀøi gerçeøi ancak kÖsmen yansÖtabilir çünkü doøal gaz ÀyatÖ sadece aynÖ aydaki petrol ÀyatÖ ile deøil daha önceki aylardaki

ürün ÀyatlarÖ ile ilgili de tarihsel deøerler bulunmaktadÖr. Bu veriler üzerinden, doøal gaz ÀyatÖ için ekonometrik Graſk 4 - Üç muhtemel petrol ſyat senaryosu

yöntemlerle, Almanya teslim Rus doøal

gazÖ(zaman) = 24.25* IsÖtma yakÖtÖ (zaman-1) +

Àyat verileri ICE (Intercontinental Com-

137.59 * IsÖtma yakÖtÖ (zaman-6)

modity Exchange)’den alÖnmÖûtÖr. Gelecek

petrol ÀyatlarÖ ile de ilintilidir. Burada yapÖlan,

ûeklinde bir model hesaplanabilir. Burada ÖsÖtma

Henry hub için verilen parmak kurallarÖna Avru-

yakÖtÖ, veri tabanÖndaki “Heating Oil”’e denk

pa piyasasÖndan bir örnek vermektir.

gelen veri olup, Fuel Oil veya Kalorifer yakÖtÖ

ÇalÖûmanÖn geri kalanÖnda, uluslararasÖ veri tabanlarÖndan(IMF,

2011)

ücretsiz

olarak

eriûilebilen Almanya sÖnÖr teslim doøal gaz ÀyatÖnÖn yukarÖda anlatÖlan konular ekseninde incelemesi yapÖlacaktÖr.

gaz Àyat formülleri genelde gizli ve kontrata özel

yelerde oluûabildikleri için AralÖk 2010 ve MayÖs 2011 için iki ayrÖ dönem için gelecek vadeli Àyatlar alÖnmÖûtÖr. 2.

olduøu için, tamamen matematiksel yöntemlerle, IMF veri tabanÖndaki doøal gaz ÀyatÖna en çok yakÖnsayan model esas alÖnmÖûtÖr.

mek

ettiøimiz istediøimiz

bir hipotez var.

Graſk 3- Model ile hesaplanan ve gelecek piyasasÆnda oluĩan doþal gaz ſyat iliĩkisi (halka içerisine alÆnmÆĩ zaman diliminde, formül ile hesaplanan deþer piyasa da oluĩan deþerin üzerine çÆkÆyor)

Oluûturulan model ile geçmiûin saølamasÖ yapÖlmÖûtÖr.

Model ile, gelecek vadeli ÖsÖtma yakÖtÖ ÀyatlarÖ için doøal gaz ÀyatlarÖ hesaplanmÖûtÖr.

model ile test et-

Temmuz 2011

vadeli Àyatlar farklÖ tarihlerde farklÖ sevi-

ÀyatÖ(ikame ürün) olarak da düûünülebilir. Doøal

Elde

Sayfa 60

Gelecek vadeli ÖsÖtma yakÖtÖ ve doøal gaz

Gelecek

vadeli

doøalgaz

ÀyatlarÖ

ile

model ile hesaplanan doøal gaz ÀyatlarÖ karûÖlaûtÖrÖlmÖûtÖr.

O da : “Eøer

GraÀk 3’de görüldüøü üzere, model ile hesap-

doøal

lanan Àyat gelecek vadeli doøalgaz ÀyatlarÖnÖn

gaz

ÀyatlarÖ ile pet-

çok üzerinde hareket etmektedir.

rol ÀyatlarÖ ilintili

Bu ayrÖûmanÖn en önemli sebebi beklentinin

ise, vadeli iûlem

deøiûmiû olmasÖ olabilir. Eøer model doøru

borsalarÖnda

belirlenmiû ise, doøal gaz ÀyatlarÖndaki petrol

(Futures) bu iliûki

endeksli oluûumun eskisi kadar güçlü olmayacaøÖ

korunmalÖdÖr”.

beklentisi oluûtuøunu (belki biraz da Fukishima

etkisi nedeniyle) söyleyebiliriz.

hipotezi

test etmek için

ÇalÖûmanÖn ikinci bölümünde ise eøer böyle

sÖrasÖ ile ûunlar

bir beklenti deøiûimi oldu ise hangi dönemde

yapÖlmÖûtÖr.

olduøu incelenmiû ve AralÖk 2010 ile MayÖs 2011

Makale

üç

senaryoya

kÖsaca

bakalÖm: •

S1: Bu senaryoda,

petrol ÀyatlarÖnÖn ateûi düûerek,

yeni

taban

olarak 80 $’lar civarÖna geriler ve senaryo süresi boyunca o seviyede kalÖr • sunda

S2: S2 senaryoartan

baskÖlar

sebebi ile petrol ÀyatlarÖ adÖm adÖm yükseliûine devam eder ve 140$’lara

Graſk 5- S1 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

arasÖndaki dönemde, petrol ürünleri ve doøal

daki en temel ipuçlarÖmÖzdan

gaz gelecek vadeli Àyatlar arasÖndaki iliûkinin

birini elde ettiøimizi söyleye-

nispeten deøiûtiøi tespit edilmiûtir.

biliriz:

Gerçekten de petrol ÀyatlarÖ yeni zirveler

•

Doøal gaz ÀyatlarÖ kÖta

yaptÖkça, petrol ve doøal gaz iliûkisinin geleceøine

Avrupa’sÖnda

dair beklentilerde deøiûiklikler gözlenmektedir.

ÀyatlarÖyla

Burada bir diøer önemli sebepte yüksek ÀyatlarÖn

ve gaz ÀyatlarÖ petrol

LNG gibi spot alÖmlarÖ cazip hale getirerek,

ÀyatlarÖnÖn yönünü tak-

beklentilerin daha fazla spot Àyat beklentilerine

ip etmektedir.

yakÖnsamasÖdÖr.

DolayÖsÖyla

petrol iliûkilidir

doøal

gaz

ÀyatlarÖnÖn geleceøi ile il-

Petrol ve Doþal Gaz ćliĩkisi ve Geleceþi

gili konuûabilmek için pet-

Bu noktaya kadar doøal gaz ÀyatlarÖ konusun-

Bu sebeple, durumu daha da basitleûtirmek için 3

rol ÀyatlarÖnÖn geleceøini

Graſk 5- S1 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

konuûmak gerekmektedir.

petrol Àyat senaryosu üzerinden doøal gaz ÀyatlarÖnÖn seyrine bakmakta fayda olacaktÖr. Doøal gaz Àyat seyirlerinin geleceøi için de, geçmiûteki iliûkiler üzerinden modellenen bir denklemler yÖøÖnÖ kullanÖlmÖûtÖr. Yani

•

S3: S3 senaryosunda ise petrol ÀyatlarÖ hÖzla 140$’lar civarÖna yükselir ve dünya ekonomilerinde bir bozulmaya sebep olur. Petrol ÀyatlarÖ 2008-2009 sürecindeki hÖzlÖ çöküû ve toparlanÖûÖ tekrar yaûar

doøal gaz ÀyatlarÖnÖn geleceøi, petrol

SenaryolarÖ belirlerken, temel olarak olaylar

ÀyatlarÖ ve geçmiû doøal gaz ÀyatlarÖ

yerine, yükselen, azalan ve osile eden(artan ve

baz alÖnarak, ekonometrik olarak

azalan) olarak üç senaryo belirlenmiûtir.

elde edilen matematiksel formüllerle

Bu üç senaryoya göre gaz ÀyatlarÖndaki deøiûim

hesaplanmÖûtÖr.

hem $/1000m3, hem de $/mmBtu cinsinden

Öncelikle Graſk 6- S2 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

kadar çÖkar

petrol

ÀyatlarÖnÖn

aûaøÖdaki graÀklerde gösterilmektedir.

geleceøine dair GraÀk-4’te verilen

Temmuz 2011

Sayfa 61

Makale

senaryo

sonucunda

gözükmese de, petrol Àyat endekslemesi en büyük hasarÖ bu senaryoda

almaktadÖr.

Avrupa, mevcut tedarikçiler haricindeki doøal gaz üreticileri için de oldukça karlÖ bir pazar haline gelir.

S3 Senaryosu S3 senaryosu aslÖnda Graſk 6- S2 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

S1 Senaryosu

nin,

hala geçerli ama tartÖûmalar S2 senaryosuna göre

S1 senaryosunda petrol ÀyatlarÖnÖn düûüûü ile

daha azdÖr.

Henry hub ÀyatÖ yükselmektedir. Henry hub ÀyatÖnÖn yükselmesinin temel sebebi de ÀyatÖn 5$/mmbtu civarlarÖnda bir taban belirlemiû olduøunun düûünülmesidir. Yani Henry Hub doøal

mevsimsel

deøiûimlere dikkat edilmeden tekrar edilmiû bir simülasyonudur. Bu senaryo diøer senaryolara

hem LNG hem de doøal gaz ÀyatÖ düûerken

ÀyatlarÖ

2007-2009 dönemi-

S2 Senaryosu S2 senaryosunda ise petrol ÀyatlarÖ yavaû bir ûekilde yükselmektedir. Bu senaryoya göre doøal gaz ÀyatlarÖnÖn belirlenmesi konusunda pet-

göre petrol endekslemesinin hem en çok hem de en az tartÖûÖldÖøÖ dönemdir; ûöyle ki hÖzla artan Àyatlar ile petrol endekslemesi çok ciddi masaya yatÖrÖlÖr, fakat ani Àyat çöküûü ile bu tartÖûmalar rafa kaldÖrÖlÖr. ArtÖû döneminde doøal

seyrine gelirken, diøer

Àyatlar

d ü û m e k t e d i r. Bir diøer önemli nokta da, doøal gaz ÀyatlarÖ ile LNG

ÀyatlarÖ

arasÖndaki makasÖn

önce

açÖlÖp sonra da düûerek

sabit

kalmasÖdÖr. Böyle bir Àyat deøiûimi hala LNG için

Graſk 7- S3 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

karlÖ bir noktaya iûaret

ederken,

Henry Hub ÀyatÖ ve Amerika’daki muhtemel gaz sÖvÖlaûtÖrma terminalleri üzerinden (úu anda sadece Alaska’da var) bir arbitrasyon imkanÖ barÖndÖrmasÖdÖr. Genel olarak doøal gaz ÀyatlarÖ 350$/1000m3 civarlarÖnda seyretmektedir. Bu senaryoya göre petrol endeksli Àyatlama formülü

Sayfa 62

Temmuz 2011

rol endekslemesinin geçerliliøi yoøun ûekilde tartÖûÖlÖr. Avrupa’daki doøal gaz ÀyatÖ diøer doøal gaz ÀyatlarÖnÖn çok çok üstünde seyrettiøinden, doøal gazdaki alternatif ve geleneksel olmayan kaynaklarÖn hepsi ekonomik olmakta ve piyasaya girmeye baûlamaktadÖr. Bunun etkisi

gaz ÀyatlarÖ arasÖndaki makas açÖlÖrken, kÖsa bir süre sonra petrol ÀyatlarÖnÖn hÖzla düûmesi ile bu makas hÖzla kapanÖr ve üç Àyat birbirini makul seviyelerde takip eder. Senaryo periyodunda özelikle petrol ÀyatlarÖnÖn dip yapmasÖnÖ tekrar eden süreçte LNG ve Avrupa ÀyatlarÖnÖn bir-

Makale

girmesi ile Türkiye’nin içinde bulunduøu bölgede yeni oluûumlar gözlenebilir. Türkiye’deki doøal gaz talebine gelirsek, talebin temel tetikleyicileri: 1. Mevsimsel etkiler ile elektrik talebi (yaøÖûÖn çok olmasÖ/mevsimin ÖlÖman olmasÖ)

Graſk 7- S3 senaryosu, petrol ve doþal gaz ſyat deþiĩimi

birine yakÖnlaûmasÖ dikkat çekicidir. Sonuç olarak, petrol ÀyatlarÖ yüksek seyrettiøi sürece doøal gaz ÀyatlarÖnÖn geleneksel petrol endekslemesinden kopmasÖ ve piyasaya alternatif kaynaklarÖn girmesi ile piyasadaki payÖnÖn deøiûmesi muhtemel iken, petrol ÀyatlarÖnÖn düûüûüne baølÖ olarak bu tartÖûmalar yavaûlamaktadÖr. HÖzlÖ bir osilasyon ise “ikisi bir arada” bir sürece iûaret etmektedir.

Türkiye Bu senaryolardan Türkiye’ye gelir isek, kÖta Avrupa’sÖndaki Àyat senaryolarÖnÖn Türkiye’nin geleceøini de belirleyeceøini söylemek abartÖ olmaz. Türkiye piyasasÖnÖn daha fazla Avrupa piyasasÖ ile entegrasyonu da bu varsayÖmÖ destekleyici bir argümandÖr. Avrupa pazarÖndaki en önemli geliûme ûüphesiz Polonya’nÖn “kaya gazÖ” konusunda kaydetmiû olduøu ilerlemelerdir. Polonya’nÖn orta dönemde Avrupa’da gaz ihracatçÖsÖ olacak kadar gaz üretebileceøi öngörülmektedir. Diøer taraftan Almanya’nÖn nükleer santrallerini kapatma planlarÖ ile Norveç ve ùngiltere’nin yaûlanan petrol ve gaz alanlarÖ diøer dikkat edilmesi gereken konulardÖr. Türkiye’nin çevresinde geliûen bir diøer olay da, ùsrail ile KÖbrÖs arasÖnda bulunan gaz alanlarÖdÖr. Bu gaz alanlarÖnÖn 2013 sonrasÖnda devreye

2. BOTAú devirleri

kontrat

3. Küresel geliûmeleri

LNG

Geleneksel olmayan doøal gaz kaynaklarÖndaki geliûim (Shale, Tight ve Coal Bed Methane CBM)

Öngörülen Àyat senaryolarÖnÖn ikisinde Àyatlar belirli seviyelerin üzerinde gerçekleûtiøi için, pazar diøer üreticiler için cazip bir hale geliyor ve yeni kaynak ülke ve alternatif kaynaklarÖn giriûini kolaylaûtÖrÖyordu. Genelde bu durumlar yüksek ÀyatlarÖn getirdiøi yeni fÖrsatlar olarak tanÖmlanÖr. Bu fÖrsatÖn bir örneøi Türkiye elektrik piyasasÖnda yaûandÖ. Elektrik borsasÖ (Dengeleme ve Gün öncesi PiyasasÖ) üzerinde oluûan ÀyatlarÖn yüksekliøi, rüzgar konusundaki ilgiyi alÖm garantilerinden baøÖmsÖz olarak arttÖrmÖûtÖr. Hatta kanunla verilen teûviøi kimse alma ihtiyacÖ hissetmemiû ve üretimlerini borsa da kanunla verilen teûviøin çok üzerinde Àyatlarla satmÖûlardÖr. Benzer etkiler Türkiye’deki geleneksel olmayan kaynaklarÖn kullanÖmÖnda da yaûanabilir. Eøer Àyatlarda bir indirime gidilmez ve petrol ÀyatlarÖ yüksek seyretmeye devam ederse, geleneksel olmayan

doøal gaz kaynaklarÖndan üretim yaparak, piyasa da satmak çok karlÖ bir hale gelebilir. Bu da alÖm garantisine ihtiyaç duymadan piyasada satmaya hevesli yeni katÖlÖmcÖlarÖ teûvik edecektir. Bu karlÖlÖk bir çok üretici ülkenin dikkatini çekecektir. Türkiye’nin doøal gaz geleceøi ile ilgili senaryomuzda ise, önce talep tarafÖndan baûlamakta fayda var. Burada 2010 yÖlÖndaki alt tüketici gruplarÖnÖn oranlarÖ korunarak, toplam talebin %5 -%6 aralÖøÖnda artacaøÖ öngörülmüûtür. Bu kabullere göre tertiplenmiû doøal gaz talep projeksiyonu GraÀk-8’dedir. Bu talebin hangi kaynaklarla karûÖlanacaøÖ konusunda ise mevcut kaynaklarÖn yanÖnda geleneksel olmayan doøal gaz kaynaklarÖnÖn ve Irak’Ön gireceøi projekte edilmiûtir. Karadeniz’de ise çok fazla olmasa da artan bir gaz üretiminin olacaøÖ yönünde muhafazakâr bir tahmin yapÖlmÖûtÖr. Geleneksel olmayan kaynaklardan kaya gazÖnda ise Türkiye’de 5-6 milyar m3/yÖllÖk üretim imkanÖ çalÖûmaya eklenmiûtir. Bu üretim rakamÖnÖn hesabÖnda Amerikan Enerji BakanlÖøÖ’nÖn yaptÖrmÖû olduøu çalÖûmadaki, kaya gazÖ potansiyeli olarak verilen 424 milyar m3 rezerv miktarÖ üzerinden kabaca bir hesap ile yÖllÖk 5-6 milyar m3 üretim yapÖlabileceøi düûünülmüûtür. Kaya gaz rezervlerindeki üretimin ve bunun sürdürülmesinin normal doøal gaz kuyularÖndan çok farklÖ olmasÖndan dolayÖ bu deøer tartÖûmaya

Graſk 8- Türkiye, sektörlere göre doþal gaz talebi

Temmuz 2011

Sayfa 63

Makale

sebebi ile)

açÖktÖr.

Bu doøalgaz talep ve üretim tahminleri sadece Àkir vermek amaçlÖ olup, gerçekleri yansÖtmayabilir. Bu graÀklere bir beyin fÖrtÖnasÖ çalÖûmasÖ olarak bakmakta fayda vardÖr.

Kaya gazÖ ve diøer geleneksel olmayan kaynaklar Türkiye için gittikçe daha karlÖ yatÖrÖmlara dönüûmektedir

Türkiye ve Avrupa’daki doøal gaz talebinin temel sürükleyicisi elektrik talebi olacaktÖr.

Referanslar Brown, S. P., & Yücel, M. K. (2007). What Drives Natural Gas Prices? Federal Reserve Bank of Dallas. Gilbert, D. (2011, May 23). As Natural Gas Prices Fall, the Search Turns to Oil. Retrieved May 24, 2011, from The Wall Street Journal: http://online.wsj.com/ar ticle/SB1000142 4052748704816604576333550564888220. html?mod=WSJ_Ene rgy_leftHeadlines ICE. (n.d.). ICE - Report Center. Retrieved May 2011, from ICE - IntercontinentalExchange: https://www.theice.com/marketdata/reports/ReportCenter.shtml IMF. (2011, May). IMF Primary Commodity Prices. Kanai, M. (2010). Gas Matters. IHS-CERA, IEA. Konoplyanik, A. A. (2011). How market hubs and traded gas in European gas market dynamics will inÁuence European gas prices and pricing. European Gas Markets Summit, (p. 18). London. SanlÖ, B. (n.d.). Direct Facts - Econbrowser’s BrentWTI Spread. Retrieved May 24, 2011, from

Graſk 9- Türkiye doþal gaz arzÆ 2010-2020

Doøal gaz ve elektrik ÀyatlarÖ arasÖnda bir iliûki kurulmasÖ da beklenebilir.

Sonuç Bu makalede yapÖlan analizden çÖkarÖlacak birkaç sonuç vardÖr. 1.

Avrupa doøal gaz piyasasÖnÖn daha likit bir hale gelmesi ile, petrol endekslemeli Àyat iliûkisi zayÖÁamaktadÖr.

Yükselen petrol ÀyatlarÖ ile petrol-doøal gaz iliûkisi daha çok tartÖûÖlmaktadÖr ve bu iliûkiyi tarihsel seyrinden koparacak yeni kaynaklar devreye girmektedir.

3. 4. 5. 6.

Fiyatlar arasÖndaki iliûki yatay bir seyirden daha dalgalÖ bir seyre dönüûmektedir. Arz güvenliøi kadar talep güvenliøi de Àyat oluûumunda önemlidir. Hub ve borsa bazlÖ Àyat oluûumlarÖnÖn etkisi artmaktadÖr Türkiye’deki gaz ÀyatlarÖ petrol endeksli kaldÖøÖ sürece, Türkiye piyasasÖ daha da cazip bir hale gelmektedir. (artan Àyatlar

Sayfa 64

Temmuz 2011

Yeni geliûmeler ile birlikte, doøal gaz ÀyatlarÖnÖn geleceøi ile ilgili bir ûeyler söylemek daha da zorlaûmasÖna raømen, bu makale de belirli kabuller ile bazÖ çÖkarÖmlar yapÖlmÖûtÖr. Burada belirtilen sonuçlarÖ deøil metodolojileri almak daha doøru bir yaklaûÖm olur. Fiyatlar ne olacak deøil, ÀyatÖn dinamikleri ve iliûkisi konusundaki sorular daha çok ön plana çÖkmaktadÖr. Bir diøer taraftan da geçmiûin katÖ kurallarÖ, yükselen petrol ÀyatlarÖ ile esnemeye baûlamaktadÖr. Burada Türkiye için yapÖlabilecek en önemli öneri, boru hatlarÖ projelerine sadece müteahhitlik projeleri olarak deøil, biraz da Ànansal piyasalar gözüyle bakmaktÖr. “Bu yazÖda yer alan görüûlerin tamamÖ yazarlarÖn kiûisel görüûleri olup, bu görüûlerin hiçbiri makale yazarlarÖnÖn çalÖûtÖøÖ veya iliûkili olduøu kurum/ kuruluû veya ûirketlerle iliûkilendirilemezler. “ Kontak için: barissanli2@gmail.com

Enreport.com: http://enreport.blogspot. com/2011/02/direct-facts-econbrowsers-brentwti.html Today Magazine - Iraq. (2011, April 20). Iraq committed to supplying surplus gas to Europe: Shahristani. Retrieved May 20, 2011, from Today Magazine - Iraq: http://todayiraq.com/2011/04/iraq-committed-tosupplying-surplus-gas-to-europe-shahristani-2/ U.S. Energy Information Administration. (2011). World Shale Gas Resources: An Initial Assessment of 14 Regions Outside the United States . U.S. Energy Information Administration. Udasin, S. (2011, May 22). Energy leaders advocate export plan for gas, oil. Retrieved May 24, 2011, from Jerusalem Post: http://www.jpost.com/Business/ BusinessNews/Article.aspx?id=221738 Ukrainian News Agency. (2011, May 2). Azarov Finds No Reason In Litigation Over Revision Of Gas Agreements With Russia. Retrieved May 24, 2011, from Ukrainian News: http://un.ua/eng/article/327033.html Zaman Newspaper. (2007, 12 27). Karadeniz’de petrol umudu. Retrieved 05 20, 2011, from www.samanyoluhaber.com: http://Ànans.samanyoluhaber.com/h_178039_karadenizde-petrolumudu.html