Nutrifacts oktober november december 2015

Afgiftekantoor 8400 Oostende Masspost DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT Toelating - gesloten verpakking 8400 Oostende Masspost - BC6686 erkenningsnummer P409170

NutriFacts

België - Belgique P.B. 8400 Oostende Masspost BC6686

TIJDSCHRIFT VOOR VOEDING, NUTRI- & FYTOTHERAPIE Oktober - November - December 2015

• L-Theanine • Magnesium • Voeding en kanker: praktische tips voor de oncologische patiënt • Immunomodulerende werking van gefermenteerde shiitake • Consumptie van yoghurt en gewichtscontrole VU: Lange Dreve 8F, 8980 Zonnebeke

COLOFON 3e jaargang nr. 4 Tijdschrift Verschijnt vier keer per jaar, wordt ook in het Frans gepubliceerd.

Inhoud

ABONNEMENTEN Abonnementen worden aangegaan voor een jaar vanaf datum van betaling en worden automatisch verlengd. Opzegging gebeurt schriftelijk minstens 2 maand voor het einde van de abonnementsperiode.

Prijs voor België:  15 te betalen op rekeningnummer KBC 738-6155011-92

ARTIKELS • L-Theanine 04 • Magnesium als ondersteuning van lichaam en geest 08 • Jonge diëtiste wint iPad dankzij Nutrimedes en Onafhankelijke Ziekenfondsen 12 • Voeding en kanker: praktische tips voor de oncologische patiënt 14 • Combinatie van voedingsstoffen zou hartziekten in Europa kunnen bestrijden 18 • Immunomodulerende werking van gefermenteerde shiitake 20 • Consumptie van yoghurt en gewichtscontrole 24 • Zespri Healthfruit Award 28

Prijs voor Nederland:  20 te betalen op rekeningnummer Rabobank 1133 19 851 INLICHTINGEN Lange Dreve 8F - B-8980 Zonnebeke

BOEKENSELECTIE

30

AGENDA

11

PERSBERICHTEN / PRODUCTEN IN DE KIJKER

26

T: +32 (0)57 46 64 46 M: +32 (0)495 23 81 76 F: +32 (0)57 46 95 25 E: info@nutrimedes.com VERANTWOORDELIJKE UITGEVER dr. Koen Descheemaeker Lange Dreve 8F - B-8980 Zonnebeke

VORMGEVING LinaDesign

De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van artikelen die onder auteursnaam zijn opgenomen of voor informatie verstrekt in de advertenties of publiredactionele bijdragen of in de rubriek Nieuwe Producten.

Bekijk het interview van dr. Missault over Nt-proBNP

www.nutriweb.tv

04

L-Theanine Inleiding L-theanine is een aminozuur dat voor het eerst geïsoleerd werd

De chemische structuur van theanine

uit groene thee. De component vertegenwoordigt 1 à 2 % van het drooggewicht van theebladeren. L-theanine wordt onder verschillende benamingen beschreven, o.a. γ-ethyl-aminoL-glutaminezuur en γ-glutamylethylamide. In de natuur komt L-theanine vooral voor in de vorm van L-(S)-enantiomeer, maar synthetisch theanine wordt als een racemisch mengsel van de L- en D-vorm geproduceerd (Mason 2001; Vuong et al. 2010).

Biologische eigenschappen

Gedurende 10 weken kregen 46 kinderen, 2 x 200 mg

Slaapstoornissen bij ADHD

de 47 andere placebo’s namen. Er werd een signi-

Sommige personen met ADHD hebben last van slaap-

ficante toename van de slaapefficiëntie en een af-

stoornissen, waardoor de aandoening nog versterkt

name van de nachtelijke activiteit waargenomen.

wordt. Ongeveer 73 % van de kinderen met ADHD val-

Er was ook een niet significante vermindering van de

len moeilijk in slaap, worden vaak wakker, gedragen

inslaaptijd (Barrett et al. 2013; Lyon et al. 2011).

L-theanine per dag (’s morgens en ‘s middags), terwijl

zich onrustig, slapen korter en zijn vermoeid tijdens de dag. De slaapstoornissen worden nog versterkt door

Stress

stimulerende geneesmiddelen (bv. Rilatine), die een

De inname van 200 mg theanine zorgt voor een rus-

verstoring geven van de dopaminerge en noradre-

tige, maar alerte mentale status binnen 30 à 40 mi-

nerge vrijstelling in het centraal zenuwstelsel. Zowat

nuten. Dit gebeurt via twee mechanismen. Theanine

10-30 % van de ADHD-patiënten vertonen geen

induceert de alfa-golven in de hersenen en verhoogt

respons op medicatie of vinden de bijwerkingen te

de vrijzetting van γ-amino-boterzuur (GABA), een in-

groot. In een recent overzichtsartikel werden verschil-

hiberende neurotransmitter die de dopamine- en

lende behandelingen voor slaapstoornissen bij ADHD

serotoninewaarden in de hersenen reguleert. Deze

besproken. Deze behandelingen gebeurden met

toestand wordt ook via meditatie bekomen (Mason

clonidine, zolpidem, melatonine en L-theanine. De

2001). L-theanine blokkeert de binding van L-glutami-

studie met L-theanine was dubbelblind en placebo

nezuur op de glutamaatreceptoren. De inname van

gecontroleerd en gebeurde met 93 jongens met

theanine tijdens een periode van acute stress resul-

een diagnose van ADHD tussen 8 en 12 jaar oud.

teert in een reductie van de hartslagfrequentie en

NutriFacts

2015/04

05

van het speeksel immuno-globuline A. Er wordt een antistress-effect bekomen via de inhibitie van de cor-

Neurotransmitters Activiteit

ticale neuronenexcitatie (Kimura et al. 2006). In een

Glutamaat

↓

placebo-gecontroleerde studie werden vrijwilligers,

Glycine

↑

na inname van 200 mg L-theanine, aan fysieke en

GABA

↑

psychologische stresstests onderworpen. In de studie

Serotonine

↓

werd na toediening van theanine een significante ver-

Dopamine

↑

betering van alle scores vastgesteld (Yoto et al. 2012).

Catecholamines

↓

Aspartaat

↓

BDNF

↑

Neuroprotectie In een in vitro model met neuronale cellen verhoogde L-theanine de celoverleving door verlaging van de intracellulaire [Ca2+] en de NO-concentraties. Er was

Carcinogenese

ook een reductie van de hoeveelheid gesecreteerd

Uit een in vitro test bleek dat theanine een concen-

Aβ-peptide. Het neuroprotectieve effect van L-theani-

tratie-afhankelijke celdood veroorzaakte van verschil-

ne werd bewerkstelligd door inhibitie van het N-methyl-

lende humane tumorcellijnen: borst, colon, prostaat,

D-aspartaat (NMDA)-subtype van glutamaatrecepto-

lever (Friedman et al. 2007). Theanine onderdrukte in

ren en zijn bijbehorende signaalwegen (Di et al. 2010).

vitro en ex vivo de groei van humane longkankercel-

L-theanine is neuroprotectief via een verhoging van

len. Ook de migratie en invasie van de kankercellen

de rustgevende neurotransmitters GABA en glycine in

werd sterk gereduceerd (Liu et al. 2009). In tumordra-

het hersenweefsel. Deze neurotransmitters spelen ook

gende muizen was er een sterke onderdrukking van 2

een rol in de ontwikkeling van de hersenen. Andere

verschillende longkankercellijnen (Zhang et al. 2014).

studies vermelden een verlaging van norepinefrine

Theanine inhibeert in vitro en ex vivo de invasie van

en een verhoging van serotonine en dopamine in het

ascites hepatoomcellen bij ratten op een dosisafhan-

hersenweefsel bij ratten. Onder invloed van L-theanine

kelijke wijze (Zhang et al. 2014).

verhoogt de hoeveelheid “brain-derived neurotrophic factor” (BDNF). Theanine zorgt in het algemeen voor een reductie van de stimulerende pathways en is kalmerend en anxiolytisch. De algemene effecten van theanine op de activiteit van de neurotransmitters in de hersenen zijn samengevat in onderstaande tabel (Lardner 2014).

06 Hypertensie

Toediening van CT verbeterde de immuunrespons

Een injectie van 2 g/kg L-theanine bij hypertensieve

bij oudere personen na griepvaccinatie. Een andere

ratten resulteerde in een reductie van de bloeddruk

studie stelde een preventief effect van CT vast, tegen

(Yokogoshi & Kobayashi 1998). Bij vrijwilligers die een

verkoudheden bij oudere patiënten. CT stimuleerde

eenmalige dosis van 200 mg theanine innamen, ver-

ook de immuniteit van sporters na zware inspanning.

laagde de bloeddruk significant. L-theanine neutra-

Deze data wijzen op de immuunstimulerende effec-

liseerde de bloeddruk-verhoging na inname van 252

ten van CT tijdens trauma- of stresssituaties (Kurihara

mg cafeïne (Vuong et al. 2011). In een andere studie

et al. 2013).

werd in stresstesten een significante inhibitie van de bloeddrukstijging waargenomen (Yoto et al. 2012).

Obesitas In 16 weken reduceerde de inname van theanine de

Immuunstimulerend

gewichtstoename en het intraperitoneale vetweefsel

In een recent overzichtsartikel werden de immuun-

bij ratten. Theanine zorgde voor een afname van de

stimulerende eigenschappen van theanine en cys-

serumwaarden van triglyceriden en vetzuren (Zheng et

tine, besproken. Cystine is een precursor van cysteïne

al. 2004). Ratten die een eenmalige dosis theanine

en van glutathion (GSH), theanine is een bron van glu-

kregen, vertoonden een verlaagde voedselinname,

tamaat. De combinatie van beide (CT) verhoogt de

een verminderde toename van het lichaamsgewicht,

GSH-synthese en versterkt de immuunfunctie. Bij zware

een reductie van insuline en een verhoging van de

trauma’s, stress, infectie, inspanningen treden inflam-

corticosteronwaarden (Yamada et al. 2008).

matoire en immunosuppressieve processen op. De combinatie CT verhoogt de GSH-concentratie en onderdrukt de inflammatie.

Conclusie L-theanine vermindert slaapstoornissen, reduceert stress en beschermt samen met fosfatidylserine de goede werking van de hersenen en het zenuwstelsel. Het is een belangrijk natuurlijk supplement bij stress, ADHD, examen, mentale vermoeidheid, slapeloosheid, irritatie, Parkinson, Alzheimer.

L-theanine is niet alleen aangewezen voor de ijverige student of de vlotte spreker, maar ook voor de kinderen met een lichte tot middelmatige vorm van ADHD, zonder de noodzaak voor medicatie die de productie van neurotransmitters in de hersenen verstoort en gedragswijziging kan veroorzaken.

Referenties op aanvraag.

08

Magnesium als ondersteuning van lichaam en geest Leen Doms, licentiate Voedings- en Dieetkunde Magnesium is één van de zeven essentiële macro-elementen voor een gezond lichaam. Het is een cofactor voor meer dan 300 enzymsystemen en het is van cruciaal belang voor het adenosinetrifosfaat metabolisme (ATP) dat betrokken is bij de energievoorziening van cellen. Het is tevens vereist voor de synthese en reproductie van DNA en RNA en voor de eiwitsynthese. Bovendien is magnesium essentieel voor de regeling van spiercontracties, de bloeddruk, het bloedglucosegehalte, de hartcontractie en de neurale impulsoverdracht. Grote tekorten in de magnesiumstatus kunnen aanleiding geven tot ernstige problemen. Op basis van de vele functies die magnesium binnen het menselijk lichaam vervult wordt magnesium in verband gebracht met de preventie en behandeling van verschillende aandoeningen.

Zo worden lage magnesi-

umniveaus geassocieerd met aandoeningen als de ziekte van Alzheimer, insulineresistentie en type-2 diabetes mellitus, hypertensie, preeclampsie, hartritmestoornissen, hartfalen, arteriosclerose, migraine en aandachtstoornis met hyperactiviteit (ADHD).

Suppletie van magnesium kan bij de meeste van deze patiënten een voordeel bieden.

Bronnen In een gerandomiseerde, placebogecontroleerde, 3 maand durende studie op 50 patiënten met artrose van beide knieën, die de pijn onvoldoende onder controle kregen met medicijnen, kreeg de helft 1000 mg kurkumafytosoom (met 200 mg curcumine) per dag of een placebo. Na 2 en 3 maand werd nagegaan hoe ver de patiënten konden stappen op een tredmolen met 10 % inclinatie en een snelheid van 3 km/h. Waar de maximale wandelafstand in de kurkumagroep na 2 maand al statistisch significant groter was dan in de placebogroep, bleek in de kurkumagroep na 3 maand de wandelafstand met liefst 335 % te zijn toegenomen versus 57 % in de placebogroep1. Dit maakte voor de patiënten een enorm verschil wat betreft dagelijkse verplaatsingen, winkelen, de hond uitlaten etc…

NutriFacts

2015/04

09

Aanbevolen dagelijkse inname Ondanks het feit dat magnesium goed beschikbaar is in een breed gamma van levensmiddelen, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie dat zeker 20% van de volwassenen in West-Europa de dagelijks benodigde inname niet haalt. Daarnaast zullen geestelijke en lichamelijke stress de eliminatie van magnesium doen toenemen waardoor de magnesiumbehoefte toeneemt. Ernstige tekorten zijn echter eerder zeldzaam en komen vooral voor bij bepaalde ziekten, alcoholisten, intensieve sportbeoefening en personen met malabsorptiestoornissen.

Wie zijn voeding wil aanvullen met een magnesiumsupplement, heeft een ruime keuze uit magnesiumverbindingen. De organische verbindingen (-citraat, -acetaat, -glutamaat, -arginaat, -ascorbaat, -glycinaat, -malaat) en aminozuurgecheleerde magnesium zouden de grootste biologische beschikbaarheid hebben in vergelijking met de anorganische (-oxiden, -sulfaten en –chloriden). Magnesiumcitraat heeft als voordeel dat het binnen een paar minuten wordt opgenomen en de darmen niet overprikkelt.

In Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid in functie van de leeftijd.

Bron: HGR 2009.

Symptomen en aandoeningen geassocieerd met een lage magnesiumstatus Algemene klachten: Angst, lethargie, zwakte, agitatie, depressie, dysmenorroe, hyperactiviteit, hoofdpijn, prikkelbaarheid, lage stresstolerantie, verlies van eetlust, misselijkheid, slaapstoornissen en verminderde atletische prestaties.

Spierstelsel: Spierspasmen, nekpijn, krampen in de voetzolen, kuiten en aangezichtsspieren Zenuwstelsel: Nervositeit, verhoogde gevoeligheid van NMDA-receptoren (NMDA-receptor is belangrijk voor het regelen van de synaptische plasticiteit en geheugenfunctie), migraine, depressie, paresthesie (stoornis

Tabel 1.

Aanbevolen dagelijks opnamehoeveelheid van Magnesium volgens de Hoge gezondheidsraad van België.

in de gevoelssensatie), slecht geheugen, convulsies, tremor, vertigo.

Maag-en darmstelsel: constipatie.

Cardiovasculaire systeem: hartritmestoornissen, hyper-

Leeftijd Magnesium (milligram)

tensie, coronaire spasmen, gedaalde myocardiale pompfunctie, arteriosclerose.

0 - 5 maand

50

Metabolisme: Dyslipoproteinemie (verhoogde bloed

6 - 12 maand

75

triglyceride en cholesterol), gedaalde glucosetoleran-

1 - 3 jaar

80

tie, insulineresistentie, verhoogd risico op metabool

4 - 6 jaar

130

syndroom, verstoringen van bot mineralisatie en vita-

7 - 10 jaar

200

mine-D metabolisme.

11 - 18 jaar

370 - 410

Zwangerschap: Zwangerschapscomplicaties zoals

Volwassen man

420

miskraam, voortijdige arbeid en preeclampsie en

Volwassenen vrouw

360

eclampsie.

60 – plussers

360 – 420

Andere: Astma, chronische vermoeidheidssyndroom,

Zwangerschap en borstvoeding 400

osteoporose, hypertensie, gewijzigd glucose homeostase.

10

Magnesiumsupplementen kunnen in overweging genomen worden bij volgende klachten: Slapeloosheid

Depressieve gevoelens

Aangezien magnesium de gamma-aminoboterzuur-

Zoals hierboven aangegeven helpt magnesium de

receptoren (GABA-receptoren) in de hersenen stimu-

concentratie van serotonine in de hersenen verbete-

leert. Van GABA-receptoren weet men dat het een

ren. Serotonine wordt traditioneel gezien als het ge-

belangrijke inhiberende invloed heeft op bepaalde

lukshormoon en kan bij deze personen de gemoeds-

neuronen.

toestand verbeteren.

Hierdoor komen gedachten tot rust en

verminderen de symptomen geassocieerd met insomnia.

Nachtelijke spierkrampen in voet en kuit Magnesium draagt bij tot een normale spierfunctie,

Stress en gevoel van spanning

waarbij de spieren gemakkelijker tot spanning en ont-

Het orthosympatisch zenuwstelsel regelt de synthese

spanning komen.

en de vrijstelling van noradrenaline. Bij aanhoudende spanning zal de vrijgave van cortisol ge誰nduceerd

Constipatie

worden. Magnesium regelt de cortisolmetabolisatie

Onderzoek toont aan dat een gebrek aan magnesi-

en voorkomt dat het stresshormoon in de hersenen

um aanleiding kan geven tot constipatie. Hoge doses

vrijkomt. Een magnesiumsuppletie is een effectieve

van oraal toegediend magnesium heeft laxerende

methode om langdurige stress het hoofd te bieden.

eigenschappen door stimulatie van de darmmotiliteit en verzachting van de stoelgang.

Bij spanningshoofdpijn en migraine kan een lage magnesiumstatus aan de basis liggen.

Magnesium kan serotonineniveaus reguleren en zo voorkomen dat de bloedvaten ter hoogte van de hersenen gaan samentrekken wat als oorzaak gezien wordt van migrainehoofdpijnen.

2016

Agenda

congressen

05/02

01/03

19/03

Voeding en beweging

17de Congres voor Nutri- & Fytotherapie

Brussel

UZ Gasthuisberg, Leuven

Salons Romree, Grimbergen

www.healthclaims.eu

www.nutrimedes.org

www.nutrifyto.be

14/04

26/05

20/09

Alimentation durable

Voeding & Kanker

Bruxelles

Diamant Center, Brussel

Alimentation et femme

www.nutrimedes.org

www.nutrimedes.org

18

Health Claims Europe Crowne Plaza Hotel Le Palace,

Bruxelles www.nutrimedes.org

27/09

08/10

13/10

Allergie

8e Sportcongres

Motivatie

Antwerpen

’t Pand, Gent

’t Pand, Gent

www.nutrimedes.org

www.sportcongres.be

www.nutrimedes.org

29-30/10

18-19/11

26-27/11

Biolicious

19de Voedings- en Gezondheidscongres

Gezondheidssalon

Antwerpen www.bio-licious.be

Brussel www.voedingscongres.be

Brussels Expo www.gezondheidssalon.be

12

Jonge diëtiste wint iPad dankzij Nutrimedes en Onafhankelijke Ziekenfondsen Dhawli Saeyvoet, een jonge diëtiste uit Brasschaat, heeft een iPad gewonnen, geschonken door de Onafhankelijke Ziekenfondsen.

Hoe ze dat heeft gedaan?

Ze heeft begin 2015 deelgenomen aan verscheidene Nutrimedes-workshops.

Laten we kennismaken met haar.

Je bent diëtiste. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

Hoe probeer je de verkregen kennis te integreren in je praktijk?

Dhawli Saeyvoet: Ik ben zelfstandig diëtiste en werk

Dhawli Saeyvoet: Na een opleiding maak ik een lijstje

in twee groepspraktijken. Ik ben gespecialiseerd in

van de belangrijke en nieuwe onderwerpen die ik kan

eetstoornissen, sportvoeding en diabetes. Ik bege-

toepassen tijdens mijn consultaties. Als een workshop

leid mensen die het moeilijk hebben met deze zaken.

of opleiding alleen maar puur wetenschappelijke in-

Daarbij probeer ik zo individueel mogelijk te werken:

formatie heeft opgeleverd, probeer ik mijn advies voor

elke persoon denkt anders en eet ook vanuit een

mijn klanten hieraan aan te passen.

ander perspectief. Daarom is het zo belangrijk om te luisteren naar mensen.

Welke opleidingen van Nutrimedes heb je gevolgd?

Dhawli Saeyvoet: Ik heb gekozen voor ‘Voeding & kanker’, ‘Hervalpreventie bij gewichtsverlies’ en ‘Maagdarmproblemen’. Ik volg regelmatig bijscholingen over onder meer obesitas, eetstoornissen, kanker, maag-darmproblematiek...

Welke onderwerpen zou je graag in een nieuwe Nutrimedesopleidingen zien?

Dhawli Saeyvoet: Ik zou graag wat meer leren over het effect van voedingsstoffen en nutriënten op de mentale toestand. Ook een opleiding over het verdere onderzoek naar de verschillende soorten vetstoffen lijkt me erg interessant. En tot slot, ook een zeer praktische opleiding: hoe kan de communicatie tussen het ziekenhuis, de dokter en de diëtist optimaler verlopen? www.bewustgenieten.be

Geef het immuunsysteem een échte boost met

Shiitake PLATINUM • bijzonder en gepatenteerd Shiitake-extract (AHCC®, Active Hexose Correlated Compound®) • mits een gestandaardiseerd fermentatieproces werden de weerstandsversterkende ‘bèta 1,3/1,6-glucanen’ omgezet tot de kortere, beter opneembare en meer werkzame ‘alfa 1,4-glucanen’ • aangrijpingspunt ter hoogte van de natural killer cells, macrofagen en T-cellen • sterke wetenschappelijke onderbouwing: 20 klinische studies en meer dan 100 preklinische studies • bevat per capsule 500 mg AHCC® (aanbevolen dosis gedurende de eerste 3 weken: 3 maal 2 capsules, gevolgd door 2 maal 1 capsule) 60 V-caps €49,50

Shiitake PLATINUM of gefermenteerde zwamvlok (mycelium) van shiitake brengt het afweervermogen naar een hoger niveau door zijn bijzondere biologische beschikbaarheid en zijn zeer specifieke aangrijpingspunten.

kwaliteit bovenal

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek op bestelling www.mannavital.be Uitgebreide info? Aan te vragen bij: info@mannavital.be - tel 056 43 98 52

14

Voeding en kanker: praktische tips voor de oncologische patiënt Stefanie Mortier, diëtiste met een specialisatie in oncologie, Oncologisch centrum UZ Gent.

Als een oncologische diagnose wordt gesteld, komt bij de patiënt heel wat informatie terecht. Een team van artsen, verpleegkundig consulenten, psychologen, sociale werkers en ook diëtisten die gespecialiseerd zijn in oncologie, staat klaar. De diëtist(e) begeleidt de patiënt doorheen het volledige zorgtraject. Dit traject kan bestaan uit chemo- en/of radiotherapie en ook chirurgie. Een goede of adequate voeding heeft een ondersteunde rol doorheen dit traject. Een goede voeding streeft naar gezondheidsbevordering en het behoud van gezondheid op lange termijn. Een adequate voeding zorgt voor de aanbreng van voldoende energie en voedingstoffen om de voedingstoestand te handhaven en is toereikend voor het dagelijks functioneren. Recent gewichtsverlies, belastende behandelingen en complicaties zijn bijvoorbeeld belangrijke indicaties voor een eiwit- en/of energieverrijkte voeding. Een voeding die zich richt op het maximaal welbevinden en reduceren van klachten is een palliatieve voeding.

Gerelateerd aan de behandeling kunnen klachten met betrekking tot voeding optreden: onbedoeld gewichtsverlies, anorexie en cachexie, voedingsaversies, smaak- en reukverandering, misselijkheid en braken, kauw- en slikproblemen, droge mond (xerostomie), mucositis.

Onbedoeld gewichtsverlies, anorexie en cachexie Ondervoeding is een voedingstoestand waarbij sprake is van een tekort of disbalans van energie, eiwitten en/of andere nutriënten. Dat leidt tot meetbare nadelige effecten op de lichaamsomvang en lichaamssamenstelling, op het functioneren en op de klinische resultaten.

De patiënt heeft een risico op ondervoeding bij een BMI <18,5kg/m² of onbedoeld gewichtsverlies van ≥ 5% in 1 maand of ≥ 10% in 6 maand. We spreken dan van een gemengd proteocalorisch tekort.

Cachexie (BMI<16kg/m²) is een complex metabool syndroom dat een uiting is van een onderliggende ziekte. Het wordt gekenmerkt door ernstig gewichtsverlies en een toenemend katabole toestand met verlies van spiermassa en spierkracht, al dan niet in combinatie met verlies van vetweefsel.

Een verminderde eetlust en een snel verzadigingsgevoel vormen moeilijkheden voor gewichtsbehoud.

Praktische tips: • Kies voor kleine frequente maaltijden met oog voor aantrekkelijke kleurencombinaties op het bord.

• Neem de maaltijd in een aangename omgeving, samen met anderen.

• Stimuleer de eetlust een half uurtje voor de maaltijd met een kleine portie bouillon of indien toegestaan een glaasje alcohol. Ook beweging in de buiten lucht stimuleert de eetlust.

• Drink voldoende tussen de maaltijden in. Kies voor energierijke dranken (melkproducten, vruchtensap pen, frisdranken).

• Maak ruim gebruik van vet en suiker, kies steeds voor “volle” producten.

• Zorg voor voldoende eiwitten (vlees, vis, eieren, kaas, volwaardige vervangproducten, noten, melkpro ducten). Extra eiwit wordt slechts benut bij inname van voldoende energie en voldoende beweging.

Voedingsaversies, smaak- en reukverandering Voedingsaversies en smaak- en reukverandering treden op bij 55-75% van de oncologische patiënten. Ze zijn een gevolg van metabole ontregeling door ziekte, chemo- en/of radiotherapie.

Praktische tips: • Probeer nieuwe voedingsmiddelen uit in functie van de nieuwe smaakvoorkeur. Kies voor voedings middelen met weinig uitgesproken smaak, zoals gekookte aardappelen of puree, (wit) brood, beschuit, crackers, jonge kaas en droge biscuits .

• Drink voldoende en pas een goede mondhygiëne toe.

• Vermijd voedingsmiddelen met een sterke geur zoals koffie, bouillon, gebraden vlees, gefrituurde gerechten.

• Combineer vlees met iets friszoets (appelmoes, perziken,…).

• Kies voor koude gerechten en vermijd etensgeuren, warm kant-en klaar maaltijden op in de magnetron.

16

Misselijkheid en braken Nausea en braken kunnen een gevolg zijn van de behandeling, maar ook van maag-darmproblemen, medicatie, metabole ontregeling of ontregeling in de elektrolytenbalans.

Ontsteking van het mondslijmvlies (orale mucositis) Orale mucositis is een veelvoorkomende bijwerking van chemo- en radiotherapie en kan ernstige pijn bij het eten en slikken veroorzaken.

Praktische tips: • Ga de oorzaak van de misselijkheid na en bespreek de medicatie met de arts.

• Drink voldoende (1,5-2l/dag), maar niet vlak voor of na de maaltijd.

• Eet op een moment dat de misselijkheid minder is of las tijdens het maaltijdmoment een pauze in.

• Voorkom een lege maag.

Praktische tips: • Spoel na alles wat u gegeten of gedronken hebt de mond met water of mondspoelmiddel dat door uw behandelende arts werd voorgeschreven. Zo blij ven er minder etensresten in de mond achter. Het zijn immers deze etensresten die bij orale mucositis sneller voor infecties zorgen.

Kauw- en slikproblemen

• Vermijd vruchtensappen op basis van citrus (sinaas appel, citroen, limoen, pompelmoes en ananas),

Kauw- en slikproblemen door tumoren in het hoofd-

scherp gekruide gerechten, zure of erg zoute voe-

halsgebied of ter hoogte van de slokdarm of als

dingsmiddelen, koolzuurhoudende en alcoholische

gevolg van radiotherapie bestaan in verschillende

dranken.

gradaties. Pas de maaltijden aan volgens de moge-

• Vermijd hete voedingsmiddelen en dranken.

lijkheden van de patiënt.

• Zuigen op een ijsblokje kan de klachten reduceren.

Praktische tips:

• Gebruik een kort afgeknipt rietje, zo is het contact

• Pas de consistentie van de voeding aan naar de

van voeding met de mondslijmvliezen beperkter.

mogelijkheden van de patiënt. Schakel niet te snel over op gemalen tot vloeibare voeding: kauwen

Andere klachten die zich kunnen voordoen zijn hin-

heeft een positief effect op de smaak en op de

derlijke slijmvorming, passageklachten, zuurbranden,

speekselproductie.

obstipatie, diarree, onbedoeld gewichtstoename,

• Zorg ervoor dat de voeding voldoende smeuïg is

vermoeidheid en spierzwakte, verminderde afweer.

en gemakkelijk glijdt. Dat kan bijvoorbeeld door

Bovenstaande voedingsgerelateerde klachten kun-

vocht, jus, room of saus toe te voegen.

nen afzonderlijk of gecombineerd voorkomen, raad-

• Vermijd scherpe kruiden en specerijen zoals peper,

pleeg een diëtist(e) die gespecialiseerd is in oncolo-

mosterd, sambal en knoflook.

• Koude en lauwe voeding geeft vaak minder slik klachten dan warme. Voeding kan eventueel afge koeld worden met ijsblokjes.

gie voor een individuele begeleiding.

Bronnen: www.oncoline.be

www.kanker.be

Droge mond (xerostomie)

Handboek “Voeding bij kanker”

Praktische tips:

door J. Vogel, S. Beijer,

• Spoel de mond regelmatig door te drinken of

N. Doornink, A. Wipkink

gebruik een mondspoelmiddel.

• Goed

kauwen

en

friszure

voedingsmiddelen

(ananas, appel, citroen, sinaasappelen, komkom mer, tomaat, zilveruitjes, augurk) stimuleren de speekselproductie.

• Maak de voeding smeuïg door jus, saus of room te gebruiken, sop brood in thee, melk of soep.

Magnesium, multifunctioneel mineraal

PubliRePoRtAge

CoFACtoR VAN MEER DAN 300 enzyMaTIscHe ReacTIes

Toegestane gezondheidsclaims voor magnesium1

Magnesium in ons lichaam 60% in de botten 25% in de spieren

draagt bij tot de normale werking van het zenuwstelsel

draagt bij tot normale psychologische functies

InTesTInale absoRpTIe 40 à 50% van het ingenomen Mg wordt geabsorbeerd

helpt vermoeidheid te verminderen

HoMeosTase

draagt bij tot de instandhouding van een normaal gebit

de nieren zorgen ervoor dat de magnesiumspiegels in evenwicht blijven

excReTIe vIa de uRIne draagt bij tot een normale werking van de spieren

in aanwezigheid van een zout- en eiwitrijk dieet stijgt de uitscheiding van Mg

draagt bij tot een normale eiwitsynthese

aanbevolen inname en consumptie draagt bij tot het elektrolytisch evenwicht

speelt een rol in het proces van celdeling

draagt bij tot een normaal energiemetabolisme

draagt bij tot de instandhouding van een normale botstructuur

®

aanbevolen MagnesIuMInnaMe vooR volwassenen 2:

300 mg/dag

geMIddelde InnaMe 3 Is vaak onvoldoende: belgië:

271 mg/dag

Frankrijk: Nederland:

254 mg/dag 302 mg/dag

magnesium aan de bron

rijk aan magnesium:

119 mg van de aanbevolen inname voor volwassen vrouwen

= 34%

van de aanbevolen inname voor volwassen mannen

✓ Gewaardeerd om zijn unieke smaak ✓ Het enige water waarvan het doeltreffende effect op de darmtransit bewezen is door een klinische studie4*

Magnesium vindt u in:

• Noten, hazelnoten, amandelen • Volle granen en zaden • Vis en zeevruchten • Sommige groenten • Peulvruchten • Bessen • Bananen • Koffie • Cacao • Sommige natuurlijke mineraalwaters met een magnesiumgehalte van minstens 50 mg per liter, zoals HÉpaR® (119 mg/l)*

= 1 liter HÉPAR®*

= 39,7%

350 mg/dag

Referenties

FL & DOES P RECY CLEE

RBAA

R

1. Verordening (EU) nr. 432/2012 van de Commissie van 16 mei 2012.

2. EFSA Journal, 2015; 13(7): 4186.

3. Hendrix P. et al., Z Lebensm Unters Forsch., 1995 Sep; 201(3): 213-7. INCA2, Étude Individuelle Nationale des Consommations Alimentaires 2, France, 2006-2007. DNFCS 2007-2010, Dutch National Food Consumption Survey.

4. Dupont C. et al., Clin Gastroenterol Hepatol, 2014 Aug; 12(8): 1280-7. Het voornaamste criterium van doeltreffendheid was de respons op de behandeling werd bepaald volgens een samengestelde score: (1) minimaal 4 keer ontlasting per week of een toename met minimaal 2 keer ontlasting per week, (2) minder dan 25% harde of klonterige ontlasting (volgens de Bristol scale). * Drink 1 liter HÉPAR® per dag in het kader van een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl. HÉPAR® kan een laxerende werking hebben.

18

Combinatie van voedingsstoffen zou hartziekten in Europa kunnen bestrijden Zweedse wetenschappers aan het universitair zieken-

Door het feit dat voornamelijk in Europa de inname

huis van Linköping in Zweden hebben onder leiding

van selenium erg laag is zou deze combinatie van

van cardioloog Urban Alehagen een paar jaar ge-

voedingsstoffen in het bijzonder nuttig zou kunnen zijn

leden de krantenkoppen gehaald met de KiSel-10

voor Europeanen en een mogelijke verklaring zou kun-

studie. Deze studie toonde aan dat twee voedings-

nen zijn voor het hoge aantal hart- en vaatziekten in

stoffen, selenium en coënzym Q10, ervoor kunnen

Europa.

zorgen dat oudere mensen minder risico lopen om te sterven aan een hartziekte. In een nieuwe stu-

U kan meer terugvinden over Nt-proBNP in een inter-

die tonen ze aan dat de inname van selenium en

view met dr. Missault op www. nutriweb.tv

coënzym Q10 de gehaltes van een aantal ontstekingsbiomarkers waaronder CRP (C-Reactief Proteïne), en sP-selectine verlaagt. Deze markers worden gebruikt om te voorspellen hoeveel risico een persoon loopt om hartproblemen te ontwikkelen. Verder nam ook het Nt-proBNP-gehalte in het bloed af. NT-proBNP is een marker van hartbelasting, het is een hormoonachtige stof die de hartspier produceert als deze fysiek wordt overbelast. Een lager NT-proBNP-gehalte geeft aan dat het hart zich niet zo hard moet inspannen om zijn werk uit te voeren.

19 Voedings- en Gezondheidscongres e

â&#x2014;&#x2014; www.voedingscongres.be

Vrijdag 18 en zaterdag 19 november 2016 Auditorium 2000 - Heizel - Brussel

20

Immunomodulerende werking van gefermenteerde shiitake Medicinale paddenstoelen zoals shiitake, maitake en reishi versterken aanzienlijk de immuniteit.

Dit danken ze aan hun “bèta 1,3/1,6-glucanen”, bijzondere vertakte koolhydraten die via het lymfesysteem van de Peyerse platen in de darm witte bloedcellen zoals natural killer cells en macrofagen activeren. Nu kunnen de bèta 1,3/1,6-glucanen in shiitake (Lentinula edodes) via een gestandaardiseerd fermentatieproces omgezet worden tot de kortere, beter opneembare “alfaglucanen”.

Hierdoor wordt de immunomodulerende werking nog stukken sterker, getuige de 20 klinische en meer dan 100 preklinische studies van dit gefermenteerde shiitake-extract.

Betere eerstelijnsafweer De werking van het aangeboren immuunsysteem of eerstelijnsafweer is cruciaal in de preventie en aanpak van infecties en kanker. Centraal staan de ‘natural killer cells’ die pathogene micro-organismen en kankercellen herkennen en onschadelijk kunnen maken. Van gefermenteerde shiitake is in vitro en in klinische studies aangetoond dat ze de activiteit van de natural killer cells met 300 à 800 % kan verhogen als die is verlaagd door een infectie of tumor. Opmerkelijk is ook de betere aanmaak van cytokines waarmee immuuncellen onderling communiceren en hun antwoord coördineren. Verder ziet men ook een toename van de macrofagen, die aangevallen cellen en debris opruimen (tot verdubbeling toe).

NutriFacts

Betere verworven immuniteit Gefermenteerde shiitake kan ook het adaptieve immuunantwoord verbeteren. Het begint met een duidelijke toename van de dendritische cellen, behorende tot de eerstelijnsafweer, die informatie doorgeven aan de B- en T-lymfocyten en zo de verworven immuniteit induceren. Daarnaast ziet men een duidelijke

2015/04

21

Opmerkelijk is ook het succes dat werd geboekt met gefermenteerde shiitake in een klinische trial waarbij de helft van 10 vrouwen genas van een infectie door HPV (Humaan Papilloma Virus)1. Verder leidt de inname van gefermenteerde shiitake vanaf een griepvaccinatie duidelijk tot een betere immuniteit dan wanneer men alleen de vaccinatie onderging2.

toename van de zeer belangrijke CD4+ T-lymfocyten (met 200 %), die meer TNF-α en INF-γ afscheiden.

Anti-infectieus

Ondersteuning bij kanker Dat gefermenteerde shiitake van nut kan zijn bij kanker wordt al gesuggereerd door het hoger aangehaalde

De inzetbaarheid van gefermenteerde shiitake bij tal

effect ervan op de natural killer cells, cellen die de

van actieve infecties wordt door diverse dierenstudies

eerste bescherming bieden tegen kanker door micro-

gesuggereerd. Daarin vermindert ze de ernst, duur of

tumoren op te sporen en te vernietigen. Bovendien

eventuele sterftekans van: griep (Influenza A), vogel-

bepaalt de activiteit van de NK-cells in grote mate de

griep (H5N1), infecties door West-Nijl-virus, MSRA (Methi-

genezingskans of de prognose van kankerpatiënten

cilline Resistente Staphylococcus Aureus), Pseudomo-

en kunnen chemotherapie, radiotherapie en operatie

nas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae en Candida.

de activiteit van de NK-cells doen afnemen. De werk-

22 zaamheid van gefermenteerde shiitake is niet alleen aangetoond in tal van tumormodellen bij dieren, er zijn ook 20 klinische studies mee uitgevoerd. Zo doet ze in een studie op 34 kankerpatiënten de activiteit van NKcells veel sterker toenemen dan andere weerstandsverhogende maatregelen zoals arabinogalactanen, de medicinale paddenstoel Coriolus versicolor (met bèta 1,3/1,6-glucanen), en een mix van colostrum en melkwei3. Maar het klinische belang van gefermenteerde shiitake bij kanker wordt vooral aangetoond door een studie op 269 patiënten die voor leverkanker werden geopereerd en gedurende 9 jaar werden gevolgd. 113 daarvan namen vanaf de operatie dagelijks 3 g gefermenteerde shiitake, de overige namen dit niet in. In de groep op gefermenteerde shiitake herviel 34,5 % terug in leverkanker, in tegenstelling tot 66,1 % in de controlegroep. Het aantal patiënten dat stierf voor het einde van de studie was 20,4 % in de

Nut bij chemotherapie Gefermenteerde shiitake kan dus de resultaten van chemotherapie verbeteren. Dit zag men ook in een studie waarbij ze, toegediend naast orale 5-fluorouracil, de primaire tumorgroei met 20 % en de metastasering met 30 % extra verminderde in vergelijking met het chemotherapeuticum alleen6. Bovendien kan gefermenteerde shiitake precies door haar immunomodulerende werking de nevenwerkingen van chemotherapie verminderen: in voornoemde studie zag men dat ze de activiteit van de NK-cells (75 % afname door de chemotherapie) herstelde en de functie van de macrofagen tot 96 % verhoogde in vergelijking met 5-FU alleen. Deze werking impliceert op klinisch vlak dat er vaak minder nevenwerkingen van chemotherapie worden ervaren zoals vermoeidheid, misselijkheid, braken, haarverlies en leverklachten.

gefermenteerde shiitake-groep en 46,8 % in de controlegroep4. Bovendien waren de leverenzymen ALT en GGT in de gefermenteerde shiitake-groep significant lager dan in de controlegroep. In een andere klinische studie kregen 245 patiënten met maagkanker of colonkanker gefermenteerde shiitake naast standaard chemotherapie (in stadia I, II of III: 3g/dag, stadium IV: 6g/dag). De cumulatieve overlevingspercentages gedurende 5 jaar lagen in de gefermenteerde shiitakegroep significant hoger dan die van de patiënten met identieke stadia van kanker die enkel chemotherapie ondergingen5.

1. 11th annual meeting of Society of Integrative Oncology. (SIO 2014) Oct 29, 2014.

2. Gardner E, Beli E, Kempf L, Fujii H. Active hexose correlated compound (AHCC) improves immune cell populations after influenza vaccination of healthy subjects. Presented at Experimental Biology Meeting. April 2010.

3. Belanger, J. (Lexington Natural Health Center, MA USA). TOWNSEND LETTER for DOCTORS & PATIENTS (2005), p.88-92.

4. Matsui Y, Uhara J, Satoi S, Kaibori M, Yamada H, Kitade H, Imamura A, Takai S, Kawaguchi Y, Kwon AH, Kamiyama Y. Impro ved prognosis of postoperative hepatocellular carcinoma patients when treated with functional foods: a prospective cohort study. Journal of Hepatology. 2002 Jul; 37(1): 78-86.

5. Kawaguchi, Y. Improved survival of patients with gastric cancer or colon cancer when treated with active hexose correlated compound (AHCC). Natural Medicine Journal, September 2009 6. Combination therapy of active hexose correlated compound plus UFT significantly reduces the metastasis of rat mammary adenocarcinoma, Anti- Cancer Drugs 1998. Vol 9. pp. 343-350 Kazuhiro Matsushita, Yasuhiro Kuramitsu, Youichi Ohiro, Manabu Obara, Masanobu Kobayashi, Yong-Qing Li and Masuo Hosokawa

FIT • RELAX • GECONCENTREERD ONMIDDELIJKE OPNAME EN VLUGGE WERKING fosfatidylserine voor een sterk geheugen

L-theanine

ondersteunt een goede concentratie

taurine geeft rust bij spanning en stress

groene thee antioxidant

Verhoog uw slaagkans bij examenstress, teveel afleiding en rusteloosheid!

ondersteunt het geheugen goed voor de concentratie zorgt voor relaxatie bij stress De vitamines B6, B12, pantotheenzuur en GABA ondersteunen een goede hersenfunctie.

Nutriëntengehalte L-Theanine GABA L-Glutamine Pyridoxine chloorhydraat (B6) Mangaan Cyanocobalamine (B12) Biotine (B8) Pantotheenzuur * Referentie inname

per tablet

RI*

/ / /

Phosfoactiv Inhoud: CNK code: Prijs:

20 ampoules 2878460 29,75€

L-Theanina Inhoud: CNK code: Prijs:

60 tabletten 3334596 24,75€

Soria Bel NV Ringlaan 35, 8480 Ichtegem T: 051/58 80 30 F: 051/58 24 58 www.soriabel.be - info@soriabel.be

24

Consumptie van yoghurt en gewichtscontrole Yoghurt wordt gedefinieerd als een gefermen-

een cracker (met 0g eiwit, 19g koolhydraten en 9g vet),

teerd melkproduct dat symbiotische culturen

of chocolade ( 2 g eiwit, 18 g koolhydraten en 9 g vet).

bevat van Streptococus thermophilus subsp.

De snack werd geconsumeerd drie uur na de lunch.

Salivarius

en Lactobacillus delbrueckii subsp.

Bulgaricus.

In een recente publicatie van Eales en collegaâ&#x20AC;&#x2122;s werd een overzicht gepubliceerd van de verschillende studies die met yoghurt in relatie tot lichaamsgewicht of â&#x20AC;&#x201C;compositie uitgevoerd werden. Wanneer consumptie van yoghurt vergeleken wordt met andere voedingsmiddelen dan werd evidentie gevonden voor een relatie tussen yoghurtconsumptie en lagere BMI, lager lichaamsgewicht of verminderde gewichtstoename en lager lichaamsvet bij personen met normaal gewicht, overgewicht of obesitas. Door het wijdverspreid gebruik van yoghurtproducten en het gemak waarmee deze in het voedingspatroon kunnen ingeschakeld worden kan yoghurt een bijdrage leveren tot de gezondheid van de bevolking. In de toekomst zouden gerandomiseerde proeven met voldoende proefpersonen de precieze impact op het gewicht beter kunnen bepalen.

Eerdere studies die de impact van snacks bestudeerden toonden aan dat de aard van de snack een belangrijke invloed kan hebben op het verzadigingsgevoel en de totale dagelijkse inname van voeding.

In een studie van Ortinau et al. werd de consumptie van verschillende snacks met een zelfde hoeveelheid energie vergeleken. Proefpersonen kregen ofwel een yoghurt (met 14g eiwit, 25g koolhydraten en 0g vet),

De consumptie van de yoghurt zorgde voor een grotere reductie in honger in de namiddag ten opzichte van personen die de chocolade gegeten hadden.

Yoghurt zorgde eveneens voor een latere aanvang van het eten dan wanneer crackers of chocolade gegeten werd en zorgde voor ongeveer 100kcal lagere consumptie tijdens het avondmaal tov de andere snacks.

Het is gekend dat eiwit het macronutrient bij uitstek is dat zorgt voor het beste verzadigingsgevoel terwijl dit effect het laagst is voor vet. Ook werd reeds vaak aangetoond dat hoe minder energiedens een voedingsmiddel is, hoe sterker het verzadigingsgevoel is en hoe minder voedsel ingenomen wordt. Producten met hoge concentratie aan eiwitten zullen minder energiedens zijn dan voedingsmiddelen met hoge vetconcentraties.

Deze data tonen aan dat een hoog eiwit-snack zoals yoghurt een betere controle van de eetlust bewerkstelligt, zorgt voor een beter verzadigingsgevoel en de inname van voeding na de snack vermindert. Hoewel deze effecten geen direct bewijs leveren voor de gunstige effecten die de consumptie van yoghurt op het lichaamsgewicht kunnen deze wellicht een deel van de verklaring uitmaken.

Referenties op aanvraag.

26

Persbericht / Producten in de kijker

MENOTON: wetenschappelijk onderbouwde formule voor een vlotte overgang bij de rijpere vrouw • met LIFENOL® Hopextract: voor minder warmte opwellingen en nachtzweten • met OLIGOPIN® Oligomere procyaniden: voor meer stabiliteit in de circulatie

VITALINEA PLUS NIEUWE SMAAK !

Naast ananas en kers wordt het gamma aangevuld met de smaak framboos.

Met gemiddeld 85kcal en 0% vet en een super consistente textuur bevat de nieuwe melkspecialiteit Vitalinea Plus twee keer meer eiwitten dan een standaardyoghurt.

Meer informatie. www.danonehealth.be

PROSSATON: wetenschappelijk onderbouwde formule voor beter plascomfort bij de rijpere man • met FLOWENS®: bijzonder cranberry-extract voor meer urinair comfort • met PHYTOPIN® bètasitosterol • met LYCOBEADS® lycopeen • met lijnzaadlignanen, organische vormen van zink en selenium

MannaVita

Danone

Zuidstraat 10 - 8560 Wevelgem

Jules Cockxstraat 6 - 1160 Oudergem

T +32 (0)56 43 98 51

T +32 (0)800 134 57

info@mannavita.be – info@mannavital-be

health.affairs@danone.com

www.mannavita.be

www.danonehealth.be

NutriFacts

2015/04

27

MAGNESIUM 300+ Magnesium regelt de werking van een 400tal enzymes, én is aanwezig bij alle grote stofwisselingsprocessen in het lichaam.

ELTEANS: aanbevolen bij seizoens- of leeftijdsgerelateerde droge huid.

• In een studie van 44 der matologen werd aan 222 gezonde vrijwilligers ge vraagd om α-linoleenzuur (ω3) en linolzuur (ω6) in te nemen. Die supplementen hadden een aantoonbaar effect op de intensiteit van de xerosis en pruritus en resulteerden in een waar herstel van de huidbarrière.

SILETTUM: aanbevolen bij haaruitval of bij broos en breekbaar haar.

• Een formule op basis van

Jaldes

mineralen (silicium gedo seerd aan 20 mg), sporen elementen van algen in combinatie met zwavel aminozuren en vitamine cofactoren toonde, in een studie uitgevoerd bij68 vrouwen tussen 18-65 jaar oud met zeer fijn haar (60μm), een echte verbe tering in de dikte, sterkte en elasticiteit van het haar.

Deze studie werd gepu bliceerd in de dermatolo gie-archieven in 2007.

Tolerantie Een doorslaggevend argument voor de gebruiker van magnesiumsupplementen is een goede digestieve tolerantie. Er zijn nu eenmaal magnesiumzouten die minder goed scoren dan anderen, en kunnen leiden tot diarree. Magnesium 300+ verzekert deze tolerantie door het combineren van 2 magnesiumzouten, namelijk glycerofosfaat en carbonaat. Uit de Driessens-studie blijkt dat dit duo even goed getolereerd wordt als een placebo. En omdat deze 2 zouten op andere plaatsen in de darm worden opgelost, is de aanvoer optimaal.

Opname Magnesium 300+ bevat, naast de essentiële 300mg magnesiumelement, een hele reeks B-vitamines. Deze vitamines, samen met de vitamine PP, zorgen voor een uitstekende opname van het magnesiumelement in de cel. Verder kunnen deze B-vitamines bijdragen tot een optimalisatie van de stofwisselingsprocessen in de cel.

Fixatie Als laatste elementen vinden we vitamine E en selenium terug in de formule van Magnesium 300+.

Deze antioxidanten zullen de rol van “slot” op zich nemen. Hierdoor zal de aangevoerde hoeveelheid magnesium langer vastgehouden worden in de cel.

Uitsluitend verkrijgbaar in de apotheek

Boiron

J. Sobieskilaan 13/6 - 1020 Brussel

Rue Carli 5 - 1140 Evere

T +32 (0)2 412 00 40

T +32 (0)2 726 79 70

www.jaldes.com

www.boiron.be

28

Zespri Healthfruit Award werd uitgereikt aan Nina El Jaziri tijdens het 18de Voedings- en Gezondheidscongres te Brussel.

Nina is afgestuurd als diëtiste in 2015 aan het Institut Paul Lambin en werd bekroond met de Zespri Healthfruit Award voor haar eindwerk: Création d’un outil éducatif pour les patients diabétiques de type 2 en situation précaire suivis au CHU Saint-Pierre de Bruxelles.

De Zespri Healthfruit Award wordt jaarlijks uitgereikt aan een eindwerk van een student in de richting bachelor voeding en diëtetiek. De prijs bedraagt 1000 euro.

U kan de presentatie die Nina gehouden heeft tijdens het Voedings- en Gezondheidscongres raadplegen op www.nutriweb.tv

➜ ➜ ➜ ➜ ➜

Handig formaat Veel meer plaats om te noteren Met de nieuwe voedingsdriehoek Met links naar filmpjes met bewegingsoefeningen Voeding - motivatie - beweging Nu te bestellen via www.nutrifyzics.org

➜

NUTRIMEDESOPLEIDINGEN 2016 “By experts for experts” Voeding en beweging

Alimentation durable

Voeding & Kanker

01/03/2016 LEUVEN

14/04/2016 BRUXELLES

26/05/2016 BRUSSEL

Nutrition & Cancer

Alimentation et femme

26/05/2016 BRUXELLES

20/09/2016 BRUXELLES

Allergie

Motivatie

19de Voedings- en Gezondheidscongres

27/09/2016 ANTWERPEN

13/10/2016 ‘t Pand, GENT

18-19/11/2016 BRUSSEL

www.nutrimedes.org Multidisciplinaire opleidingen voor artsen, diëtisten, verpleegkundigen, psychologen en andere gezondheidsprofessionelen.

30

BOEKENSELECTIE U kan onderstaande boeken nu aankopen aan gereduceerde prijs via boek@nutri-facts.be We geven gratis één exemplaar weg van het boek “Bewust eten” en 10 exemplaren van het boek “Salvestrolen”.

Burn-out bij hulpverleners Hoe word je een vrije vogel in drukke tijden?

Nathalie Cardinaels • geeft inzicht in een (naderende) burn-out en hoe je ermee om kan gaan • geschreven van hulpverlener tot hulpver lener, in menselijke taal • gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek naar burn-out Tegenwoordig wordt iedereen wel geconfronteerd met stress op het werk. Hoe ga je ermee om en wat doe je als de werkomstandigheden je te veel worden? Zeker als hulpverlener is het niet gemakkelijk om toe te geven dat je zelf niet meer kan, omdat jij net diegene bent die altijd klaarstaat voor anderen.

Burn-out bij hulpverleners is een handleiding voor de hulpverlener, collega’s en werkgevers om samen op zoek te gaan naar meer evenwicht en ademruimte op de werkvloer. Het boek verschaft je inzicht in wat een burn-out nu eigenlijk wel en niet is, welke factoren allemaal bijdragen tot het opgebrand geraken en hoe je dit kan voorkomen of behandelen.

ISBN 978 94 6292 277 8 // September 2015 // 160 blz. //  21,50

 19,35

Actie: 10% korting en gratis verzending Actiecode geldig tot 30 november 2015 Actiecode Nutrifacts: NUFA10GZ1809 Link om te bestellen: www.acco.be/burnoutbijhulpverleners

De 7 privileges van de zorg Lon Holtzer Over uitdagingen en opportuniteiten en het immense voorrecht in zorg en welzijn te mogen werken.

“Het is een privilege om in de zorg- en welzijnssector te mogen werken”, zegt Vlaams zorgambassadeur Lon Holtzer vol overtuiging.

De sector kampt met grote uitdagingen.

Tegelijk dienen zich ongekende opportuniteiten aan. Lon Holtzer gaat hierover in gesprek met economen en ethici, onderwijsdeskundigen en sociologen, beleidsvoerders en zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers. Verfrissend, zonder taboes en recht voor de raap.

De 7 privileges van de zorgverlener vormen de rode draad doorheen deze boeiende verkenningstocht. Een eigenzinnige hertaling van de 7 werken van barmhartigheid. Thema’s als diversiteit, technologie, autonomie, ontmoeting, kwetsbaarheid en zelfrealisatie krijgen vanuit het perspectief van zorg en welzijn een hedendaagse interpretatie.

De hoofdrol in dit verhaal is weggelegd voor elke zorgverlener die dagelijks het beste van zichzelf geeft. In dat geven vindt hij/zij de essentie van zichzelf, het mens-zijn en het leven.

De cliënt krijgt, zoals het hoort, het laatste woord.

Het grote cholesterolboek Ernst Rietzschel Cholesterol. Iedereen kent het begrip maar weinigen kunnen zeggen wat het precies is.

Of hoe nefast een hoge cholesterol is voor je hart. In de media verschijnen vaak tegenstrijdige berichten rond de gevaren van cholesterol en de weldaden van gezonder leven en eten, maar hoeveel waarde kun je daar aan hechten? Professor dokter Ernst Rietzschel, cardioloog, brengt raad in Het Grote Cholesterol Boek. Op een bevattelijke manier en met behulp van een aantal fictieve patiënten legt hij uit wat cholesterol is en wat het doet in ons lichaam, hoe het verband houdt met hart- en vaatziekten en hoe dokters bepalen hoeveel risico iemand loopt. En: vooral hoe je er iets aan kan doen! Bestaat er zoiets als ‘goede’ en ‘slechte’ cholesterol? Hoeveel invloed heeft roken en ongezond eten? Kunnen kinderen ook last hebben van hun cholesterol? En zou het echt nuttig zijn om 40 procent van de bevolking preventief pillen te geven?

Het Grote Cholesterol Boek geeft het antwoord.

ISBN: 978 90 8924 338 6 - Uitgever: Houtekiet  19,99 -10% =  17,99

ISBN 978 90 3349 821 3 160 blz. //  22,50 10% korting en 1 gratis ex.

Nathalie Cardinaels is klinisch psychologe, gedragstherapeute en mindfulness trainer en gespecialiseerd in begeleiding bij burn-out en werkgerelateerde stress, mindfulness, kanker en chronische pijn. Naast haar werkzaamheden in een algemeen ziekenhuis coördineert zij psychologenpraktijk De Meiboom te Hasselt.

Eten heeft een belangrijke betekenis in een mensenleven. Het gaat

veel verder dan het louter opnemen van voedingsstoffen. Eten heeft ook een belangrijke waarde op sociaal, psychologisch, cultureel en zelfs medisch vlak. Dit verandert niet bij het ouder worden, ook niet wanneer er sprake is van dementie. De waarde van het maal-

tijdgebeuren blijft dezelfde, de manier waarop het verloopt kan

Sabine Boerjan Sabine Boerjan

Als eten een zorg wordt ...

Sabine Boerjan Dit boek behandelt het maaltijdgebeuren bij personen met dementie. Het geeft een duidelijk beeld van de problematiek, bekeken vanuit verschillende invalshoeken. Naast een theoretisch kader reikt het vooral concrete handvatten aan voor situaties waarin het maaltijdgebeuren niet meer loopt zoals tevoren. echter wel veranderen.

van de problematiek vanuit verschillende invalshoeken. Naast een theoretisch kader wil het vooral concrete handvatten aanreiken voor situaties waarin het maaltijdgebeuren niet meer loopt zoals tevoren.

Er wordt hierbij niet enkel gefocust op de persoon met dementie en zijn ziekteproces, maar er wordt ook gekeken naar de invloed van de

omgeving en de invloed van zorgverleners. Er wordt stilgestaan bij vragen als ‘Hoe kunnen we voedsel aanbieden?’, ‘Hoe gaan we om met slikstoornissen?’, ‘Wat is de invloed van de zorgverlener en de omgeving op de persoon met dementie bij het maaltijdgebeuren?’.

Het boek richt zich naar al wie geïnteresseerd is of geconfronteerd wordt met de problematiek en wil vooral een handige tool zijn voor de praktijk, gebaseerd op een wetenschappelijk kader.

Of je nu mantelzorger, professionele hulpverlener, student of

gewoon geïnteresseerd bent, dit boek biedt een solide basis om op een kwaliteitsvolle manier aan de slag te gaan!

Sabine Boerjan is licentiate in de logopedie en audiologie en werkt als project- en vormingsverantwoordelijke bij het Regionaal Expertisecentrum Dementie Paradox

ISBN 978 90 334 9253 2 // 31/05/2013 // 136 blz. //  23,85

 21,47 euro 9

789033 492532

Als eten een zorg wordt...

Dit boek wil het maaltijdgebeuren bij personen met dementie

centraal stellen in al zijn facetten. Het biedt een duidelijk beeld

Als eten een zorg wordt...

Het maaltijdgebeuren bij personen met dementie

NutriFacts Veroudering vertragen Kris Verburgh (de auteur van “De voedselzandloper”) Waarom zijn we sterfelijk? Waarom worden we ouder? En wat kunnen we hieraan doen?

Wat is het verband tussen seks en veroudering, tussen kanker en onsterfelijkheid? Naast antwoord op dergelijke vragen, schetst Verburgh in Veroudering vertragen toekomstige doorbraken die veroudering kunnen afremmen, zodat we zo lang mogelijk gezond kunnen blijven. Volgens vooraanstaande wetenschappers kan veroudering binnenkort zelfs omgekeerd worden. Kortom, mensen weer jonger maken. Tevens kaart Verburgh de vele misverstanden over veroudering aan, zoals dat we ouder worden omdat we verslijten of dat antioxidanten veroudering vertragen.

Verburgh bespreekt daarnaast de rol van voeding in het versnellen of vertragen van veroudering, en legt uit waarom zo veel mensen met overgewicht kampen, en waarom de klassieke verklaring voor waarom we dik worden tekortschiet. Hij verklaart tevens waarom het beste dieet om gewicht te verliezen tegelijk ook veroudering afremt. Bovendien wordt in Veroudering vertragen een nieuw model voorgesteld, met verschillende treden die methodes omvatten om het verouderingsproces te vertragen.

Bewust eten Erika Vanhauwaert, Krista Morren, Loes Neven Alles over gezond eten en bewegen samengevat in één figuur? Het kan! De alom bekende actieve voedingsdriehoek is hét Vlaams model om evenwichtig te eten en voldoende te bewegen.

In dit boek kom je te weten wat gezond eten volgens de actieve voedingsdriehoek precies inhoudt. Alvast een goed begin … Maar om een goede keuze te maken uit het grote gamma aan voedingsmiddelen in de winkel is er meer nodig! Daarom zoomen we ook in op het voedingsetiket. Hierop is een schat aan informatie te vinden, die helaas vaak niet gelezen of begrepen wordt. Termen als E-nummers, zoetstoffen en omega-3 vetzuren klinken voor velen als Chinees in de oren.

Wat betekent het allemaal, en hoe onderscheid je de sluwe verkooptrucs van de wettelijk verplichte informatie? Deze gids helpt je om in de jungle van merken en producten een gezonde en bewuste keuze te maken.

Tot slot komt ook het samenstellen van evenwichtige maaltijden aan bod. Dit boek is een perfecte leidraad voor wie meer wil weten over gezonde voeding in het dagelijks leven.

ISBN 978 90 3348 636 4 / 144 blz. //  20,70

Kris Verburgh (1986) is arts en onderzoeker.

Op 17-jarige leeftijd publiceerde hij zijn eerste wetenschapsboek, vier jaar later zijn tweede.

Beide boeken werden genomineerd voor de Eureka-wetenschapsprijs. Op 28-jarige leeftijd creëerde Verburgh een nieuw wetenschappelijk vakgebied: de nutrigerontologie. Zijn vorige boek, De voedselzandloper, werd een besteller, met 350.000 verkochte exemplaren. Het werd genomineerd voor Boek van het Jaar.

ISBN: 978 90 3514 398 2 - Verschenen: Oktober 2015 Uitgever: Prometheus Bert Bakker - 336 blz.  19,95 -10% =  17,95

Salvestrolen Brian A. Schaefer In het boek Salvestrolen wordt uitgelegd wat salvestrolen precies zijn, nl. fytoalexinen, hoe en door wie ze ontdekt werden en hoe ze een enorm potentieel in zich hebben in de preventie en bestrijding van onder andere kanker.

Dit boek is enkel te koop in de natuurvoedingswinkel.

2015/04

31

Zwangerschap en obesitas.

Handboek voor de zorgverlener A. Bogaerts & R. Devlieger Obesitas komt steeds vaker voor. Dit betekent dat ook almaar meer zwangeren en moeders te kampen hebben met een té hoog gewicht. Dat geeft in de periode voor en tijdens de zwangerschap, de bevalling en de kraamperiode niet alleen meer problemen voor de moeder, maar heeft ook een negatieve invloed op het kind. In deze context spreekt men van een intergenerationeel probleem van obesitas. Preventie van deze chronische aandoening dient te beginnen in de periode vóór de geboorte. Omdat er de laatste jaren heel wat wetenschappelijk onderzoek is verricht, specifiek bij reproductieve vrouwen met een té hoog gewicht, is het hoogtijd om deze inzichten te bundelen in een overzichtelijk, wetenschappelijk gefundeerd handboek voor de betrokken zorgverleners. Dit eerste Nederlandstalige boek over dit onderwerp bevat bijdragen van (para)medische experts, clinici en onderzoekers. Het bespreekt de zorg en de begeleiding van de zwaarlijvige (obese) vrouw in de reproductieve periode (18-45 jaar). Het is bestemd voor artsen, vroedvrouwen, verpleegkundigen, diëtisten, kinesitherapeuten, psychologen en alle andere begeleiders en hulpverleners die hierbij betrokken zijn.

Annick Bogaerts werkte als vroedvrouw op de materniteit en verloskamer van het Salvatorziekenhuis in Hasselt. Zij studeerde ook medisch-sociale wetenschappen aan de KU Leuven, waar ze promoveerde. Ze is onderzoeker binnen de expertisecel ‘Healthy Living’ van de Hogeschool UC Leuven-Limburg in Hasselt en doctor-assistent aan de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. Ronald Devlieger, gynaecoloog, is afdelingshoofd fetomaternale geneeskunde bij het UZ Leuven. Hij werkt als clinicus en onderzoeker binnen UZ en KU Leuven en als consulent in het AZ SintAugustinus in Wilrijk.

ISBN: 978 90 4413 154 3 - Verschenen: Oktober 2015 Uitgever : Garant Uitgevers nv - 320 blz.  39.00 - 10% =  35,10

17

e

Congres voor

Nutri- & Fytotherapie Zaterdag 19 maart 2016

Salons de Romree, Grimbergen Kies mee de winnaar van het Beste product 2016

2016

Met onder andere volgende buitenlandse gastsprekers:

Prof. Coral A. Lamartiniere, University of Alabama at Birmingham Medical School, USA Epigenetische effecten van resveratrol, genisteĂŻne en andere componenten op het latere risico op borst- en prostaatkanker.

Prof. Urban Alehagen, Cardiovascular Medecine, LinkĂśping University, Zweden Effecten van antioxidantia, met focus op selenium en Q10, op levenskwaliteit bij oudere personen.

www.nutrifyto.be