De sms-actie voor de baby Pia illustreert wat je zeggen wil? Bijvoorbeeld, ja. Daar zie je het mechanisme heel duidelijk. Ouders willen hun kind redden en haalden 1,9 miljoen euro op, waardoor Pia het noodzakelijke geneesmiddel Zolgensma van de farmareus Novartis kon krijgen. Wij allen reageerden. Schoten in onze empathie. We zagen de ouders, de baby, leefden ons in… De baby kreeg een naam en een gezicht… we werden betrokken. En dus doneerden we massaal. Wie zou het niet doen als het het leven van je eigen kind betrof? Begrijpelijk. Ik ook. Maar maatschappelijk en structureel biedt zo’n actie geen blijvende oplossing natuurlijk. Er zijn in België nog tientallen ‘Pia’s’ waarmee we ons dan ‘empathisch’ niet verbinden en waarnaar we dus niet storten… en die blijven in de kou staan.
Dat bedoel ik ermee. Empathie is een sterk beginsel, en noodzakelijk, maar het is begrensd. Je kan nu eenmaal niet met iedereen altijd en overal verbinden. Dus zijn er andere mechanismen nodig. En de sleutel daartoe is juist een soort van beveiliging via wat ik noem ‘werkbare onverschilligheid’. Daarmee bedoel ik structuren bouwen waarmee iedereen geholpen kan worden zelfs al kennen we hen niet persoonlijk. Dus ook zij die niet toevallig de media halen. Je voelt trouwens hoe bepaalde ngo’s en andere organisaties ook steeds vaker grensverleggende beelden moeten tonen om de donormoeheid te counteren: hoe concreter het beeld van de melaatse, de blinde, de vluchteling… hoe bereidwilliger wij uiteindelijk nog bevonden kunnen worden om in onze beurs te tasten. Want er zit sleet op ons geven…
Empathie is een sterk beginsel, en noodzakelijk, maar het is begrensd. Je kan nu eenmaal niet met iedereen altijd en overal verbinden.
december 2019
7