Dit overzicht van opmerkelijke en interessante vogelwaarnemingen in het Dijleland beslaat voornamelijk de periode september – november 2016. De bestreken regio omvat de gemeenten Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg, Overijse, Tervuren en de aangrenzende gebieden. De volgende rubriek zal de periode december 2016 – februari 2017 omvatten, en zal voor het eerst ook de gemeente Hoeilaart bespreken (waarnemingen vanaf 1/01/17). Voor opname worden waarnemingen bij voorkeur ingevoerd op www.waarnemingen.be, of bezorgd aan Kelle Moreau, Meibloempjeslaan 2, bus 3, 8400 Oostende, 0486/12.58.77, kelle.moreau@ gmail.com. Waarnemingen van soorten die niet in dit verslag werden opgenomen (incl. alle exoten), maar wel werden ingevoerd in www.waarnemingen. be kunnen daar geraadpleegd worden. Waarnemingen die als onzeker werden gelabeld of waar niet tot exacte soortdeterminatie kon worden overgegaan, werden voor dit overzicht niet weer-
Buizerd - Leopoldspark Kessel-Lo Foto: Tom Bovens
houden. In vele soortteksten wordt verwezen naar het aantal waarnemingen, waarbij waarnemingen worden gedefinieerd als ‘records’ in de database (een record is de combinatie van soort, datum, waarnemer, gebied en tijdstip). Omwille van de variatie in invoergedrag van verschillende waarnemers moet men wel oppassen met het interpreteren en vergelijken van deze cijfers. Waarnemingen die door het Belgian Rare Bird Committee (BRBC) beoordeeld dienen te worden, worden onder voorbehoud gepubliceerd vooraleer ze definitief op de Dijlelandse lijst kunnen bijgeschreven worden.
Gebiedsafkortingen WLS = Wilsele/Vijvers Bellefroid, LP = Kessel-Lo/Leopoldspark, AVP = Heverlee/Abdij van Park, ZW = Oud-Heverlee/Zoete Waters, OHN = Oud-Heverlee/N, OHZ = Oud-Heverlee/Z, Oppem = weilanden tussen Bogaardenstraat (Oud-Heverlee – Korbeek-Dijle) en NGB, NGB = Neerijse/Grote Bron (deel Doode Bemde), NKV = Neerijse/Kliniekvijvers (deel Doode Bemde), SAR = Sint-Agatha-Rode/ Grootbroek en Tervuren/KMMA = Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.
Kleine Rietgans Anser brachyrhynchus 31/10 11 ex. Z te Haasrode/dorp (D. von Werne) Op enkele onzekere meldingen na, zijn ons geen concrete eerdere gegevens van deze soort uit regio Leuven bekend, maar de Dijlelandse archieven worden nog verder uitgepluisd … Kolgans Anser albifrons Doortrekkers: 05, 06 & 09/10 resp. 48, 10 & 2 ex. NW te Kessel-Lo/Kesselberg (G. Vandezande) 05 & 18/10 resp. 5 ex. O & 13 ex. Z te Leuven/C (E. Coremans, I. Nel) 07/10 24 ex. NO te Meerbeek/pompstation (A. Smets) 16/10 6 ex. Z te Leefdaal/plateau (I. Nel, L. Hendrickx, K. Moreau, F. Vandeputte) 20/10 17 ex. Z te SAR (I. Nel), 1 ex. ZW te Wilsele-Putkapel/Kwade Hoek (J. Lambrecht) 31/10 & 1/11 resp. 24 & 1 ex. ZO te Kessel-Lo/ Kesselberg (G. Vandezande) 01/11 3 ex. ZW te Korbeek-Dijle/plateau (B. Forget), 2 ex. O te Leuven/C (S. Van den Bussche) 11/11 15 ex. NO te Bertem (J. Nysten) Naast al deze doortrekkers bleef vanaf 8/10 een juveniele Kolgans pleisteren in de Dijlevallei. De vogel verbleef meestal te OHZ (op 8-9, 16, 23/10, 8 & 12/11; D. von Werne, J. Rutten, M. Fajgenblat e.a.), maar werd ook opgemerkt te SAR (op 22 & 29/10; L. Hendrickx, I. Nel), NGB (op 26/11; I. Nel, R. Charlier) en OHN (op 28/11; S. Van den Bussche, E. Matthyssen). Een andere juveniele vogel werd op 11, 13-14, 16/10 & 11/11 gemeld te Tervuren/Park KMMA (A. Reygel, J. De Cock). Op 25/10 pleisterden 5 ex. te SAR (I. Nel). Bergeend Tadorna tadorna Na twee volledig Bergeend-loze maanden september en oktober 2016, dook de soort in november weer op in de regio. SAR was daarbij goed voor het gros van de gevallen (waarnemingen op 18 data tss 3 & 30/11, maximum 12 ex. op 26-28/11; L. Hendrickx, I. Nel e.a.).
18
De overige gevallen werden genoteerd te LP (2 ex. op 11/11; B. Verstraete) en OHZ (1 ex. op 26-29/11; I. Nel, L. Hendrickx, F. Vandeputte e.a.). Pijlstaart Anas acuta Pijlstaarten waren tijdens het najaar van 2016 schaars in het Dijleland, en werden enkel waargenomen te SAR: 1m op 27/09 (JF Noulard), 2v op 22 & 29/10 (N. Terorde, I. Nel), 3v op 30/10 (I. Nel) en telkens 1v op 2, 5-6, 8, 13 en 19-20/11 (V. Claes, I. Nel, M. Janssens e.a.). Zomertaling Anas querquedula In september werden de laatste Zomertalingen voor 2016 waargenomen te SAR (resp. 1, 1, 1, 5, 2 & 1 ex. op 1, 3, 4, 25, 27 & 28/09; L. Hendrickx, K. Aerts, D. von Werne e.a.) en NKV (telkens 1 ex. op 10 & 19/09; L. Hendrickx, I. Nel, R. Stoks). Topper Aythya marila 15/10-03/11 6 ex. te OHN (R. Charlier, M. Fajgenblat, L. Hendrickx e.v.a.) Zwarte Zee-eend Melanitta nigra 20/10 13 ex. kort tpl te SAR (I. Nel) Het 21e geval, en de 30e-42e ex., voor het Dijleland. Met stip de grootste concentratie ooit waargenomen in de regio (na 4v op 20/10/79 te NGB). Huidige maandverdeling (# gevallen): februari 3 – maart 4 – april 4 – oktober 3 - november 6 – december 1. Grote Zee-eend Melanitta fusca 26/11 3 juv te NGB (L. Hendrickx, I. Nel) Het achtste geval van Grote Zee-eend voor het Dijleland, en het 28e tot 30e ex. Deze waarneming volgt op een adult man op 21/03/15 te NGB, maar daarvoor was het van 1984 geleden (31 jaar) dat de soort nog in het Dijleland werd opgemerkt. De maandverdeling bedraagt nu: januari 1 – maart 1 – oktober 1 – november 5.
VOGELS
Opmerkelijke vogelwaarneminge in de Dijlevallei en omgeving sept. – nov. 2016
Toendrarietgans Anser serrirostris 05/10 39 ex. NW te Kessel-Lo/Kesselberg ( G. Vandezande) 29/10 1 ex. Z te SAR (I. Nel) 13/11 34 ex. ZW te Korbeek-Dijle/plateau (B. Forget) 17/11 28 ex. Z te Wilsele-Putkapel/Dorp (L. Smets) 26/11 1 ex. tpl te SAR (I. Nel)
Grote Zaagbek Mergus merganser 11/11 1v te SAR (I. Nel, D. von Werne) 26-28/11 2v te OHZ (L. Hendrickx, F. Vandeputte, I. Nel e.a.) Kuifduiker Podiceps auritus 22/10 1 1e win te OHN (L. Hendrickx, R. Charlier, I. Nel e.a.) Pas het 13e geval en het 16e ex. ooit in het Dijleland. Huidige maandverdeling (# gevallen): februari 2 – maart 2 – oktober 2 – november 5 – december 2. Jan-van-gent Morus bassanus Op 29/10 werd zowaar een juveniele Jan-van-gent
19