-. ZbepîelBlt.uur(studie) _in_'ijè istaä .
-�
Groendaken: eilandjes van biodiversiteit op de Leuvense daken De
bevolkingstoename
werel dwijde
en
de
hiermee
geassocieerde
toenemend
vraag naar huisvesting is geen recent nieuws meer. In stedelijke gebieden word beschikbare bouwoppervlakte steeds geringer en daalt de algemene levenskwaliteit. Nieuwe gebouwen vervangen groene gebieden en zorgen ervoor dat steden minde aantrekkelijk worden om te leven en te werken. 1 n dit opzicht is de toepassing van groendaken een interessante optie.
Groendaken zijn in principe daken waarop een ve getatielaag aanwezig is, bovenop een aantal tech nisch aangepaste materiaallagen waaronder een wortelwerende onderlaag, drainage en mineraal sub traat (de laag waarin de planten wortelen, ontwikkeld door gespecialiseerde firma's). aa t hun esthetisch aspect en effect op de alge mene p yche leveren groendaken nog tal van an dere economische en ecologische voordelen die de omgevings- en levenskwaliteit in steden kunnen verbeteren (Oberndorfer et al., 2007). Zo wordt regenwater effectief beheerd door de vegetatie en substraat waardoor 40 tot 90 % van de neerslag wordt vastgehouden, afhankelijk van substraat dikte en initiële vochttoestand. Ook de piekafvoer tijden zware regenbuien neemt af, wat resulteert in een minder zware belasting van rioleringssys temen, een lagere kans op overstromingen en een verminderde kost voor waterzuivering (Mentens et al., 2006; Hermy et al., 2005). Dicht bevolkte en verzegelde gebieden worden gekenmerkt door verhoogde temperaturen, wat sterk uitgesproken en nefa t kan zijn in de zomer. Dit fenomeen, ook wel hitte-eiland-effect genoemd, wordt eveneens gebufferd door verdamping door de planten op het dak, wat voor een aangenamere levenssfeer kan zorgen indien groendaken op grote schaal in de stad zouden worden toegepast. De aanwe zigheid van vegetatie op het dak heeft eveneens een afkoelend of isolerend effect en kan de ener gieko t van een gebouw significant doen dalen, en dit vooral in de zomer aangezien minder air conditioning nodig is. In de winter is het isole rend effect veel minder uitgesproken doordat het sub traat vaak vochtig staat. Op jaarbasis wordt de energiebesparing geschat op 1.2%, ofwel 0.50 euro/ m2 (Aernou t & jespers, 2005). De isoleren de eigen chappen van groendaken zijn eveneens akoesti ch van aard. Een volgend voordeel is dat de levensduur van het dak toeneemt, aangezien het groendak de
60
De Boomklever
-
juni
2013
onderliggende dakconstructie beschermt tege externe invloeden zoals UV-straling en extrem temperaturen. Zo zou een dak waarop een groendak geplaats wordt minstens dubbel zo lang meegaan ( +- 4 jaar) dan een standaard bitumendak (Oberndorfe et al., 2007). Verder doet een groendak in princip dienst als habitat voor allerhande vogels en insec ten en verhoogt op deze manier de biodiversitei in de stad, hoewel het groendak artificieel is e de functies van groene ruimte op grondnivea niet volwaardig kan vervangen. Niet enkel loka Ie planten- en diersoorten kunnen profiteren v de extra groene ruimte, in sommige gevallen zij groendaken speciaal ontworpen om tegemoet t komen aan de maatschappelijke en sociale behoef ten van de inwoners. Zo kunnen groendaken ee recreatieve functie hebben, of kan er een moestu· op voorzien zijn. Door alle hierboven vernoemd voordelen is het niet verwonderlijk dat de markt waarde van stedelijke gebouwen met een groen dak hoger ligt en dat deze gebouwen erg in tre zijn. In een tijdperk dat gekenmerkt wordt doo global change, wat ervoor zal zorgen dat we i onze streken met meer extreme seizoenen te ma ken krijgen, wordt verwacht dat groendaken no sterk in belang zullen toenemen. ln termen van duurzaamheid zijn extensieve groen daken te prefereren boven intensieve groendaken. Groendaken van het extensieve type leveren ver schillende functies, waaronder regenwatercontrol en thermische isolatie, zonder de nood aan extr irrigatie- en onderhoudsmaatregelen. Verder heb ben ze een dun substraat (<20cm) waardoor hu gewicht relatief laag is en ze interessant zijn om to te passen op zowel nieuwe constructies als bij reno vatiewerken (Oberndorfer et al., 2007). Intensieve groendaken daarentegen hebben mis schien wel een grotere impact op de waterreten tie en isolatie, kunnen een grotere biodiversitei herbergen en ook een recreatieve functie vervul len, maar hebben door hun dikker substraat extr bouwtechnische aanpassingen nodig.