Sáme moattebelakvuohta la mijá gievrrudahka

Arnhild Olsen Pak vuojnná sámevuohta oabllu OarjjeVárjjagin. Duodden politihkkaj ja dánssimij la Ida Lindseth oahppam sámegielav. Dálla goappátja hálijdibá politihkkaj bargatjit sáme æjvvalimsajij åvdås.

Sámevuohta oabllu Lulle-Finnmárkon. Arnhild Olsen Pak guhti la Oarjje-Várjjagis la goalmátkándidáhtta NSR:a åvdås Lulleguovlo válggabijran. Sån vuojnná sámevuohta la vas vuojnnusin Oarjje-Várjjagin.

– Ienep ulmutja åhtsi berajvuodajis, goappátjagá nuora ja ållessjattuga gårru allasisá gáptijt ja vuosedi sámevuodav ienep gå åvddåla, javllá Olsen.

– Sierraláhkáj nuorap buolva adni árvvusin máhtudagáv mij tjuovvu sáme kultuvrav. Hæhttup gárvvása liehket duostotjit dav berustimev giellakursaj ja duodjekursaj váj ulmutja oadtju vejulasjvuodav ælládahttet ja nannit sámevuodav, javllá Pak guhti iesj la barggam sáme kultuvrrasiebren Min Árbe Oarjje-Várjjagin.

Arnhild berus ednagav sáme æjvvalimsajijs – Muv guhkepájggásasj ulmme la tsieggit sáme goadev Oarjje-Várjjagij. Tjåhkanimsajev gånnå tjadádip giella- ja duodjekursajt, gånnå oahppap ja nannip ietjama sáme kultuvrav.

Gåvvå / foto: Håkon Sandmo Karlsen

Arnhild Olsen Pak ser en samisk blomstringstid i Sør-Varanger. Mellom politikk og dans har Ida Lindseth lært seg å snakke flytende samisk. Nå ønsker begge å gå inn i politikken for å skape samiske møteplasser.

Blomstringstid i Øst-Finnmark. Arnhild Olsen Pak fra Sør-Varanger er tredjekandidat for NSR i Østre Valgkrets. Hun mener at det samiske har en ny blomstringstid i Sør-Varanger

– Flere er blitt bevisste på sine røtter, og både unge og godt voksne folk syr kofter og flagger det samiske i større grad enn før, sier Olsen

– Spesielt den yngre generasjonen ser verdien og kunnskapen som ligger i den samiske kulturen. Vi må stå klare til å møte interessen med språkkurs, og kurs i sying og duodji, slik at folk får muligheten til å revitalisere og styrke det samiske, sier Pak som også har vært aktiv i den lokale samiske kulturforeninga Min Árbe i Sør-Varanger.

Arnhild er opptatt av å skape samiske møteplasser – Mitt langsiktige mål er at vi skal få på plass et samisk hus i Sør-Varanger. Et samlingsted hvor vi kan avholde språk- og duodjikurs, og hvor vi kan lære om og dyrke vår samiske kultur.

Sjuohppim ja giellaåhpadus Dá giese Ida Lindseth råhtot barggá sjuohppimijn ja bidusmálestimijn sáme mánájn giesseskåvlån Oslon. – Le galla suohtas vásedit at edna máná oahppi sáme kultuvra birra ja bessi adnet sámegielav dá giese. Muhtema ságasti sámegielav sijdajn, iehtjáda vas ettjin åvvå majdik máhte åvdås diehki båhtin, javllá Lindseth.

Lindseth, guhti la NSR:a listan Oarjje-Vuona válggabijran, la bajássjaddam Lillestrøman dárogielajn sijddagiellan. Sån la iesj vásedam gåktu la oahppat sámegielav vuododáse rájes.

– Mån tjuovvuv guhkásåhpadusáv Kárásjjågås tjiehpes åhpadiddjijn. Lej edna barggo daj gålmmå jagen, valla suv diehti åhpadav uddni iesj sámegielav giesseskåvlån, javllá Lindseth. – Riektá sámegiellaåhpadibmáj joarkkaskåvlån la muv vájmo ássje. Buorre sámegiellaåhpadibme máhttá liehket make or break jus ulmutja galggi válldet ruopptot gielajdisá, joarkká Ida.

Disco ja politihkka Lindseth aj adná sáme æjvvalimsajijt ájnnasin, dagu nuorajorganisásjåvnåv Noereh, gånnå l iesj stivrraájras sæmmi båttå gå sæbrrá válgajda NSR:a åvdås.

– Juska lav iesj gáptev adnám ja ávvudallam guovvamáno 6.biejvev, le giellabarggo ja politihkalasj berustibme mij uddni vaddá vejulasjvuodav åhtsåt ja åvdedit ietjam sáme identitiehtav. Diedáv ietjam vásádusáj baktu man ájnnasa lij æjvvalimsaje dagu Sáme Goahte, váj mij nuora bessap æjvvalit ja nannit ietjama identitiehtav sábmelattjan, javllá Lindseth.

Duodden giellabargos ja politihkalasj berustibmáj la Ida europavuojtte discodánsan. Lindseth gæhká barggat váj væráltvuojtten såjtij sjaddat. – Giella la politihkka la dagu dánssa: Jus galga adnet juolgijt jali gielav, de hæhttu duosstat rahtjat ja ij åvvå vuollánit!

Lassokasting og språkundervisning Denne sommeren står Ida Lindseth midt mellom lassokasting og koking av biđus med samiske barn på sommerskolen i Oslo. – Det er gøy å se at så mange barn får lære om samisk kultur, og øve på å bruke samisk denne sommeren. Noen snakker samisk hjemme, mens andre ikke kunne noe før de kom hit, sier Lindseth.

Lindseth, som er listekandidat for NSR i Sør-Norge valgkrets, er vokst opp i Lillestrøm med norsk som hjemmespråk. Hun har selv erfaring med hvordan det er å lære samisk tilnærmet fra grunnen.

– Jeg hadde fjernundervisning med en veldig flink samisklærer fra Karasjok. Det var hardt arbeid, men det er i stor grad hennes fortjeneste at jeg i dag, tre år etter kan stå å lære barn samisk på sommerskolen, sier Lindseth. – Retten til samiskopplæring i VGS er en av mine hjertesaker, god samiskopplæring kan være make or break for at folk skal ta tilbake språket, fortsetter Ida.

Disco og politikk Lindseth trekker også frem betydninga av samiske møteplasser, slik som ungdomsorganisasjonen Noereh, hvor hun i dag sitter i sentralstyret i tillegg til å være listekandidat for NSR.

– Selv om jeg alltid har gått i kofte og feira 6. februar, er det i arbeidet med språket og mitt politiske engasjement at jeg får utforske og utvikle min samiske identitet. Jeg vet av egen erfaring hvor viktig det er med samiske møteplasser som Samisk Hus i Oslo, for at vi unge skal kunne møtes og styrke vår identitet som samer, sier Lindseth.

I tillegg til å engasjere seg i språk og politikk, er Ida europamester i discodans. Lindseth vurderer nå å gå for verdensmestertittelen – det er med språk og politikk som med dansing: om du skal bruke beinene eller stemmen, så handler det om tørre å stå på og ikke gi opp!