Jaarverslag 2018 Noord Nederlands Toneel by NITE

2018 ++++ JAARVERSLAG 2018 ++++ JAARVERSLAG 2018

LAG 2018 ++++ JAARVERSLAG 2018 ++++ JAARVERSLAG

JAARVERSLAG 2018 ++++ JAARVERSLAG

++++ JAARVERSLAG 2018 ++++ JAARVERS

INHOUDSOPGAVE Het jaar in vogelvlucht

1. Inleiding 2. Artistieke terugblik

3. Producties en activiteiten 2018

4. Educatie en publiekswerking

5. Talentontwikkeling

6. Publiekswerking, marketing en communicatie

7. Personeel en organisatie

8. Cultuurpijler en samenwerking

9. FinanciĂŤn

10. Vooruitblijk 2019 en verder

Verslag Raad van toezicht

HET JAAR 2018 IN VOGELVLUCHT —— 67.665 bezoekers en 4.378 bezoekers aan educatieve activiteiten. —— 81.673 unieke bezoekers voor het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni gezamenlijk en in totaal 65,9 FTE aan directe werkgelegenheid bij beide organisaties. —— Regieprijs 2018 voor Guy Weizman en de eerste keuze van de Groninger Wijkjury voor Salam. —— Conference of the Birds de grootste locatieproductie ooit voor het Noord Nederlands Toneel met meer dan 12.000 bezoekers in 7 voorstellingen. —— Eerste internationale gastregie door Christophe Coppens voor de voorstelling Dorian. —— Forever Young met 8 ouderen en 5 jongeren die tien weken met elkaar repeteerden om een inleiding voor Dorian te maken over uiterlijke schoonheid en het verlies daarvan. —— Een zomer lang De Meeuw in het Amsterdamse Bostheater met meer dan 13.000 bezoekers. —— Twintigste jaargang van jongerenproject Dichterbij. —— Talloze nieuwe interdisciplinaire ervaringen in onze studio’s en kantoren met onze partner Club Guy & Roni —— Presentatie NITE manifest, NITE staat voor Nationaal Interdisciplinair Theater Ensemble. Een initiatief van het Noord Nederlands Toneel + Club Guy & Roni + Asko|Schönberg + Slagwerk Den Haag. —— Uitzonderlijk goed ontvangen coproductie met Toneelgroep Jan Vos over de historie van de gaswinning in de provincie Groningen. “Gas is een schokkend meesterwerk” (Theaterkrant) “Groots theater over nationale tragedie *****” (NRC Handelsblad). —— Talentontwikkeling met Liliane Brakema, Hendrik Aerts, Veerle van Overloop en de Stormvogels. —— Kerst op zijn Gronings met Marcel Hensema’s Mijn Vrede in een uitverkocht Martiniplaza. —— De bijzondere ontmoetingen tijdens De Wijk de Wereld in de Stadsschouwburg, de Salamslam en met Bab Addaar in de Machinefabriek.

1. INLEIDING Bij het schrijven van deze jaarverantwoording 2018 zitten wij middenin de repetities voor onze nieuwe Grote Zaal-voorstelling Brave New World 2.0, die op 9 maart 2019 voor een uitverkochte Stadsschouwburg Groningen in première gaat. Een project met maar liefst 23 acteurs, dansers en musici. Het eerste officiële project onder de naam NITE, het initiatief waarbinnen het Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni, Slagwerk Den Haag en Asko|Schönberg zich eind 2018 nog steviger met elkaar hebben verbonden om verder interdisciplinair te pionieren. Het is een groot plezier om hier nu door de gangen van ons huis De Machinefabriek te lopen, want zowel voor als achter de schermen bloeit en broeit er van alles. Zoveel mensen met verschillende achtergronden, artistieke opvattingen én de enorme gedeelde openheid om van elkaar te leren. Dat is goud waard. Hoe delf je dat goud in het interdisciplinaire Wilde Westen? Met die vraag hebben wij ons in 2018 – na onze eerste jaar pionieren met vallen en opstaan – veel beziggehouden. Uiteraard mogen wij vertrouwen op artistiek leider Guy Weizman, maar hij doet dat niet alleen. Wij merkten dat in het tweede jaar van dit ‘nieuwe NNT’ het gehele team (dat wij delen met Club Guy & Roni), onze gastspelers en gastmakers gezamenlijk werkten aan een gedeeld gevoel van belang en urgentie voor het interdisciplinaire onderzoek dat we doen. En dat onderzoek wordt ook door ons publiek op de voet gevolgd, dat blijkt uit de 67.665 bezoekers in 2018. Wij zijn na het opstartjaar 2017 nu bij hoofdstuk twee van ons verhaal beland, een hoofdstuk waarin de ondersteunende karakters verder worden uitgediept en de hoofdpersoon de voorgrond meer gaat delen. De zoektocht naar het interdisciplinaire werken zit meer en meer in het DNA van de gehele organisatie (van marketing tot techniek, van educatie tot huisen gastregisseurs, van NNTWEE tot NNT RAW) die de eigen, onderscheidende, interdisciplinaire kijk op theater en op de wereld draagt. En die kijk vormt de basis van de bijzondere beweging die wij samen met Club Guy & Roni en onze andere partners binnen NITE zijn begonnen. Werkend aan Brave New World 2.0 beseffen we des te meer dat het jaar 2018 van ons allen goudzoekers heeft gemaakt en dat de eerste klompen naar boven zijn gekomen. De opwinding in de zalen en gangen van de Machinefabriek is dan ook vergelijkbaar met de Californische goudkoorts: want iedereen weet dat er ergens een ader van onbevattelijke omvang is aangeboord waarvan wij uiteraard vermoedden dat hij er zou zijn. Het jaar 2018 heeft ons in gezamenlijkheid echter nog veel beter leren zoeken. Een verslag van een mooi bewogen jaar met zeef en pikhouweel in de aanslag. — PS: Club Guy & Roni heeft als aparte stichting een eigen jaarverantwoording waarin deze zelfde inleiding is opgenomen. Vanwege de structurele samenwerking tussen beide organisatie, zijn er ook overlappende onderwerpen en coproducties die terugkomen in beide verslagen. In 2020 willen wij de jaarverantwoording van beide organisaties bundelen, passend bij onze ambities om te onderzoeken of wij per 2021 het eerste interdisciplinaire grote BIS-gezelschap van Nederland kunnen worden met een nieuwe, eigen opdracht en functie.

2. ARTISTIEKE TERUGBLIK “Het is een geniale vondst om het oerbegin van twee geloven terug te brengen tot een broedertwist. Deze ruzie is de basis van grote, actuele globale twisten. En nu van een wervelende, grootse voorstelling die het woord ‘theater’ alle glans geeft die het kan hebben. Regisseur Guy Weizman maakt van Salam een strak geregisseerde, ongekend kleurrijke chaos, waarbij alle middelen om in het theater een verhaal te vertellen uit de kast zijn gehaald. Choreografie, spel en muziek gaan vloeiend in elkaar over, waarbij zelfs de changementen onderdeel zijn van de enscenering.” – Toneeljury 2018 Het jaar 2018 was er, zoals verwacht, een van veel nieuwe ervaringen als zijnde een nog steeds relatief nieuwe interdisciplinaire organisatie. Wij presenteerden de grootste locatievoorstelling uit de geschiedenis van het Noord Nederlands Toneel als onderdeel van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018, wij werkten met een grote internationale gastregisseur en maakten weer meer ruimte voor (jonge) talenten om zich bij ons te ontwikkelen. Een van de belangrijkste ontwikkelingen was daarnaast de lancering van het NITE-manifest op 21 december 2018 en onze bijbehorende ambities op het gebied van interdisciplinair werken. NITE staat voor: Nationaal Interdisciplinair Theater Ensemble. Over NITE schreven wij aanvullend aan het manifest het volgende:

INTERDISCIPLINAIR IS ONZE MIDDLE NAME Met NITE mengen we toneel, dans, muziek, fashion, film, beeldende kunst. Interdisciplinair Theater is daarom – ook letterlijk – onze middle name. Het is terug te vinden in de visie van het Noord Nederlands Toneel: theater van nu, in de taal van nu. Sluit aan bij de visie van Club Guy & Roni: vernieuwing van de grenzen van dans. De musici van Asko|Schönberg en de slagwerkers van Slagwerk Den Haag bewezen in eerdere samenwerkingen dat ook zij de taal van interdisciplinair theater spreken. NITE start in de repetitieruimte, bij het ensemble en dat resulteert in een overweldigende what the f*ck ervaring op het toneel.

GRENZELOOS ENSEMBLE Alle leden van het ensemble, makers en de artistiek leiders onderschrijven het NITE Manifest. We hebben een ensemble van dansers, acteurs en musici. Ieder ensemblelid excelleert in zijn of haar eigen discipline, maar staat open voor samenwerking. In de voorstellingen van NITE overheerst geen enkele discipline maar ontstaat een geheel nieuwe vorm, een theatervorm die groeit en evalueert naarmate het ensemble langer samenwerkt.

WHAT THE F*CK?! Als NITE voor één ding gaat, dan is het wel voor jouw reactie na een voorstelling: what the f*ck?! Zodat je eenmaal thuis niet weet waar je nou eigenlijk naar gekeken hebt. Was het een warm bad of klap voor je kop? Maakt niet uit, als je maar flink bent wakker geschud. En weer even op een nieuwe manier naar de wereld kijkt. 6

IGOR PODLIADSKY EN JACK WOUTERSE â&#x20AC;&#x201C; SALAM

NITE - EEN STAP VOORUIT IN EEN NIEUWE MANIER VAN WERKEN Daarmee is NITE een flinke stap vooruit in een nieuwe manier van interdisciplinair werken. Een manier die in 2019 zijn gestalte krijgt met Brave New World 2.0, maar die in voorgaande jaren in principe al werd getoond met onder meer de succesvolle voorstellingen Carrousel (2017) en Salam (2018). In het laatste hoofdstuk van dit verslag gaan wij verder in op hoe wij de toekomst als NITE zien, maar hier blikken wij graag terug op onze hoogtepunten van het jaar 2018.

SALAM – DIT IS WAT WIJ ALS GEZELSCHAP WILLEN ZIJN Salam is het verhaal van Abraham en zijn twee zonen die uit elkaar worden gedreven en daarmee de basis leggen voor vrijwel alle grote wereldconflicten en daarmee de huidige spanningen tussen de westerse en de Arabische wereld, tussen de Islam, het Jodendom en het Christendom. In Salam worden grote, religieuze en maatschappelijke conflicten teruggebracht tot menselijke verhalen over liefde, spijt, jaloezie en pijn. Deze grote zaal-voorstelling van het Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni en Asko|Schönbergs K[h]AOS vormde een geweldige start van ons tweede jaar. Wij slaagden erin om met dit project en een zeer diverse cast echt een ander licht te werpen op een zeer actueel thema. Dat werd zowel door pers als door publiek en professionals zo ervaren. Net als Carrousel vorig jaar kwam Salam dit jaar als beste uit de bus bij de vrouwen van de Groninger Wijkjury, die in een jaar een flink aantal voorstellingen zagen. Daarnaast won Guy Weizman op 16 september de regieprijs voor Salam tijdens het Gala van het Nederlands theater. Salam is zowel experimenteel als uiterst toegankelijk, meertalig en gespeeld door een zeer diverse cast. Dit is precies wat wij willen zijn als gezelschap. Het Noord Nederlands Toneel heeft immers als doelstelling het maken van producties die onder meer innovatief totaaltheater opleveren en daarmee de volle potentie van het interdisciplinaire ensemble gebruiken. Met dat in het achterhoofd was Salam juist ook voor onszelf een overwinning in aansluiting op onze missie voor de jaren 2017 – 2020 die luidt: Het Noord Nederlands Toneel maakt theater over de wereld van nu, in de taal van nu. Met voorstellingen voor een breed en nieuwsgierig publiek dat met ons op ontdekkingsreis wil.

CONFERENCE OF THE BIRDS – NIEUW PUBLIEK VOOR HEDENDAAGSE DANS EN MUZIEK Een andere overwinning in 2018 was Conference of the Birds in recreatiegebied de Groene Ster bij Leeuwarden. Dit was met de huidige ploeg onze eerste grote eigen locatievoorstelling buiten de context van grote festivals als Oerol. Conference of the Birds is een project van het burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide en het Noord Nederlands Toneel, met als doel aandacht te vragen voor de afname van biodiversiteit en de gevolgen daarvan voor ons allemaal. Guy Weizman regisseerde deze interdisciplinaire voorstelling, Roni Haver tekende voor de choreografie met de dansers van Club Guy & Roni, Sytse Pruiksma componeerde de muziek en wij werkten met de Duitse toneelschrijver Falk Richter om in feite een pamflet te schrijven voor biodiversiteit. Het werd een immense voorstelling met tweeduizend bezoekers per avond, waarin tientallen lokale muziekkorpsen en honderden musici met onder meer Eric Vloeimans meespeelden om daarmee ook een link te leggen met de diepgewortelde Friese HaFaBra-cultuur. Meer dan 12.000 mensen bezochten de voorstelling en dit was echt een totaal ander publiek dan wij normaal gesproken mogen verwelkomen. Dit 9

is niet een groep die normaal gesproken moderne dans of muziek beleeft, wat een geweldige dynamiek met zich meebracht. Conference of the Birds was daarmee een van de hoogtepunten van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018 én van ons jaar.

INTERNATIONALE GASTREGIE – GRONINGEN ALS INTERDISCIPLINAIR BRANDPUNT Vanaf dit jaar nodigen wij jaarlijks een of meerdere (inter)nationale gastregisseurs uit om hier in ons huis te werken aan een interdisciplinaire voorstelling voor de grote zaal. In 2018 was het wereldberoemde Belgische multitalent Christophe Coppens te gast om met ons ensemble te werken aan de voorstelling Dorian, een hedendaagse bewerking van Oscar Wilde’s The Picture of Dorian Gray. Coppens werd opgeleid tot theatermaker, maar brak door als ontwerper en beeldend kunstenaar. Het was heel interessant een gastregisseur met een eigen werkwijze en eigen interdisciplinaire ervaring in Groningen in huis te hebben. Hoewel de voorstelling verdeelde reacties opriep (van zeer enthousiast bij NRC en Trouw tot enigszins teleurgesteld bij De Volkskrant), zijn wij blij dat wij ook ervaring hebben opgedaan met hoe wij als organisatie en ensemble in ons eigen huis interdisciplinair kunnen werken met gastregisseurs van deze internationale kwaliteit. Het zoeken naar nieuwe talen en nieuw publiek in het theater, kan niet enkel door op veilig te spelen. Het nemen van risico past in onze ambitie en opdracht binnen het veld. Een ervaring waar wij de komende jaren op kunnen voortborduren. Een van de belangrijkste doelen van het Noord Nederlands Toneel is om Groningen (en in bredere zin ‘het noorden’) – samen met andere partners – te positioneren als interdisciplinair brandpunt in de nationale en internationale podiumkunsten. In feite dragen alle bovenstaande projecten daar op geheel eigen wijze aan bij. In de internationale stad Groningen met een traditioneel jong en avontuurlijk publiek gaan regionaal en (inter)nationaal belang hand in hand. Vanwege ons sterke (inter)nationale profiel brengen wij een spannend aanbod in het noorden en tegelijkertijd kan datzelfde profiel zich landelijk meten met het beste wat er in Nederland wordt gemaakt.

VASTE GASTEN, BEKENDE GEZICHTEN EN TALENTONTWIKKELING Natuurlijk bestaat het jaar voor het Noord Nederlands Toneel niet alleen uit het presenteren van een aantal grote projecten, die relatief veel aandacht krijgen. Een groot deel van de activiteiten vindt plaats buiten de grote zaal, daar waar nog meer ruimte is voor onderzoek en experiment. Dat betreft projecten die juist ook de vele fases van talentontwikkeling in zich dragen. Waarbij voor het Noord Nederlands Toneel het interdisciplinaire werken (zoals verwoord in het NITE-manifest) uiteraard tot de kernwaarden behoort. Wij hebben ons gedurende deze hele cultuurnotaperiode verbonden aan de twee talentvolle jonge regisseurs Liliane Brakema en Eline Arbo (beide regieopleiding Theaterschool Amsterdam). Zij ontwikkelen zich in het kader van ons talentontwikkelingstraject NNT RAW in deze periode in alle rust tot interdisciplinaire makers die werk kunnen produceren voor de grote zaal. Zij presenteren elk jaar eigen projecten. Daarnaast werken wij graag met voor het Noord Nederlands Toneel bekende gezichten als Hendrik Aerts en Veerle van Overloop, beide onderdeel van het noordelijke talentontwikkelingstraject Station Noord. Hendrik maakte een bewerking van Faust voor Oerol en Veerle van Overloop maakte de voorstelling One Million People voor Noorderzon. Voor de jongere makers en theater- en dansliefhebbers ontwikkelden wij in 2018 het jongerenproject NNTWEE door volgens onze interdisciplinaire 10

benadering (waarover meer in het hoofdstuk educatie). Ook nodigden wij weer vele (jonge) kunstenaars uit om zich op uitnodiging van curatoren Karina Bakx en Gijs Deddens in de Machinefabriek te presenteren op het wekelijke podium FridayNITE. Ook was het Noord Nederlands Toneel als cultuurpijler in Groningen weer coproducent van een aantal voorstellingen van makers die ingebed zijn in het noorden, ofwel theater maken met het noorden als bron van inspiratie. In 2018 waren wij partner in de succesvolle voorstellingen GAS van Toneelgroep Jan Vos en de reprise van Mijn Vrede van Marcel Hensema. Tenslotte steunden wij het jonge gezelschap Stormvogels met het omzetten van principes uit videogames en virtual reality naar een vorm die werkt in een theatrale setting in hun project The Utopia Experience. En in het Amsterdams Bos werd een hedendaagse versie van De Meeuw van Tsjechov gespeeld. Dit was ook een coproductie van het Noord Nederlands Toneel, met medewerking van onze huisdramaturg Robbert van Heuven.

3. PRODUCTIES EN ACTIVITEITEN 2018 In 2018 presenteerde het Noord Nederlands Toneel een breed scala aan producties en activiteiten. In dit hoofdstuk presenteren wij een uitgebreid overzicht van ons jaar. In totaal trokken de voorstellingen en activiteiten van het Noord Nederlands Toneel in 2018 67.665 bezoekers en trokken onze schoolgebonden activiteiten, educatieve activiteiten en workshops nog eens 4.378 bezoekers. Een groei van meer dan 80% ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit verschil komt met name door het aantal grote projecten in 2018 en het annuleren van een grote zaal tournee in 2017.

2015

2016

2017

2018

Bezoekers

66.542

33.449

36.160

67.665

Voorstellingen

312 32

197 26

263 32

322 18

Producties

- GROTE ZAAL SALAM (PREMIÈRE MAART 2018) – COPRODUCTIE MET CLUB GUY & RONI EN ASKO|SCHÖNBERG

“Salam is bomvol, ongemakkelijk, maar vernieuwend totaaltheater.” – Trouw Alle grote verhalen beginnen met een klein verhaal. En vrijwel alle wereldconflicten vanuit teleurstelling of pijn. Nu de spanningen tussen west en oost steeds vaker oplopen, nemen het Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni en Asko|Schönberg de theaterbezoeker mee naar hoe het allemaal begon: een vader die niet weet hoe hij zijn vaderliefde moet tonen en twee broers die uit elkaar worden gedreven. Het verhaal van Abraham (gespeeld door Jack Wouterse). Zowel de Koran als de Bijbel vertellen het verhaal over Abraham en zijn zoons Izaäk en Ismaël. Ismaël is de eerste zoon van Abraham, verwekt bij een slavin, Hagar. Izaäk is de eerste zoon van Abrahams vrouw Sara. Izaäk wordt een van de grondleggers van het jodendom en het christendom, Ismaël de stamvader van de moslims. De Marokkaans-Vlaamse schrijver Fikry El Azzouzi (ook verbonden aan de KVS in Brussel) schreef de teksten voor Salam. Grote religieuze en maatschappelijke conflicten worden in Salam teruggebracht tot een menselijk verhaal over liefde, spijt, jaloezie, ouder worden, de pijn van kinderloosheid en de worsteling met het ouderschap. Net als bij andere producties speelt muziek een belangrijke rol: vijf jonge componisten schreven speciaal voor het stuk nieuwe volksliederen, die beter passen bij een nieuwe, meer menselijke wereld. De cast en crew van Salam kwam letterlijk vanuit alle hoeken van de wereld. Deze zeer diverse cast bracht het publiek een collectief verhaal dat ons allemaal aangaat. Voor ons was dit een manier van vertellen die zeer dicht bij onze kernmissie past, namelijk het maken van theater over de wereld van nu, in de taal van nu. Guy Weizman won de landelijke Regieprijs voor Salam, het was een van de geselecteerde voorstellingen op het Nederlands Theater Festival en de voorstelling was in 2018 de 1e keuze van de Wijkjury Groningen. Salam speelde 37 keer voor 10.505 bezoekers tijdens de landelijke tournee en het Nederlands Theaterfestival. 12

GEEN GROTE ZAAL MAAR EEN GROOT NATUURGEBIED ALS LOCATIE. â&#x20AC;&#x201C; CONFERENCE OF THE BIRDS

“OVER DE TOP” - NRC – DORIAN

CONFERENCE OF THE BIRDS (PREMIÈRE JULI 2018) – COPRODUCTIE MET CLUB GUY & RONI “Conference Of The Birds is een tour de force met een overduidelijke boodschap. De kracht van het collectief tegen de ecologische teloorgang. “ - Dagblad van het Noorden Zijn we gezamenlijk verantwoordelijk voor de wereld waarin we leven? Dat is een van de vragen die wordt gesteld in het epische Perzische gedicht De samenspraak van de vogels. Conference of the Birds is een bewerking van die eeuwenoude tekst door toneelschrijver Falk Richter. Daarin gaat een groep vogels op reis om een leider te zoeken, om er aan het eind van de tocht achter te komen dat zij zelf de koning zijn van hun eigen lot. Met het gedicht als uitgangspunt creëerden het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni samen met Sytse Pruiksma en een grote groep lokale brassbands een muzikale, beeldende dansen theatervoorstelling over de kracht van het collectief. De vorm, locatie (Groene Ster, Leeuwarden) en inspiratiebron zijn niet toevallig gekozen. Juist op het Friese platteland is de biodiversiteit door grootschalige landbouw verdwenen. Maar steeds meer mensen beseffen dat die monocultuur een groot cultureel en biologisch verlies met zich meedraagt. Met Conference of the Birds lieten het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni de toeschouwer muzikaal en theatraal opgaan in een groter geheel, door letterlijk in een vogelnest met een doorsnede van 80 meter te stappen en zo te ervaren welke scheppende kracht er uitgaat van een diverse groep individuen die voor een avond gezamenlijk op reis gaan. Samen met de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC) en burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide werd er een uitgebreid contextprogramma georganiseerd bij de voorstelling. Daarnaast hebben journalisten van de Leeuwarder Courant naar aanloop van de voorstelling artikelen gepubliceerd waarin boeren, natuurbeschermers, wetenschappers en burgers werden geïnterviewd over dit onderwerp. Conference of the Birds was een van de daverende successen van Leeuwarden – Fryslân Culturele Hoofdstad 2018 en was 7 keer te zien voor 12.354 bezoekers.

DORIAN (PREMIÈRE SEPTEMBER 2018) “Welbewust stuurt Coppens de voorstelling over de top, met door hemzelf ontworpen kostuums en uitzinnig decor, begeleid door rockmuziek. Het werkt.” – NRC

Zo’n 125 jaar na het verschijnen van Wilde’s roman The Picture of Dorian Gray zijn onze obsessie met jeugdigheid en het gevoel dat je alles uit je leven gehaald moet hebben alleen maar toegenomen. Maar verliezen we in het verlangen naar het nieuwe, het schone en het bijzondere ook niet onszelf uit het oog? En als we de hele tijd bezig zijn met onze persoonlijke ontwikkeling, wat betekent dat dan voor onze relatie met de ander? Met deze vragen als uitgangspunt schreef Javier Barcala voor het Noord Nederlands Toneel een toneelbewerking van Oscar Wilde’s beroemde roman. Barcala plaatste Dorian in het decor van de hedendaagse kunstmarkt, een bekende wereld voor gastregisseur Christophe Coppens. Het Belgische multitalent Coppens werd opgeleid tot theatermaker, maar brak door als ontwerper en beeldend kunstenaar. Hij maakt van deze voorstelling een visueel spektakel, waarbij de grenzen tussen theater, performance, kunst en literatuur vervagen. Dorian is gesitueerd in de hedendaagse kunstmarkt, waar Dorian Gray (Bram van der Heijden), - een ambitieuze kunststudent met een moeilijk verleden, maar een fantastisch uiterlijk -, de protegé wordt van de ooit invloedrijke kunstverzamelaar Bambi Pelecano (Bien de Moor). Zij ziet in Dorians jeugdigheid en aantrekkingskracht

een mogelijkheid om haar sterrendom nieuw leven in te blazen. Dorian speelde 27 keer voor 6.224 bezoekers.

MIJN VREDE (PREMIÈRE DECEMBER 2017, REPRISE DECEMBER 2018) – MARCEL HENSEMA Na een succesvolle reeks uitverkochte voorstellingen in 2017, kon een herneming van Mijn Vrede niet uitblijven. De beroemde Groninger Marcel Hensema geeft in deze hilarische en hartverwarmende voorstelling zijn versie van het kerst- en het scheppingsverhaal. Het publiek wordt meegevoerd door een labyrint van verhalen met een lokale inslag: God die wel van een Hooghoudtje houdt, Adam en Eva in mien toentje, juf Marjon uit Sappemeer, de omhooggevallen Jitske uit Haren, het engelachtige meisje Minne, sterreporter Alfred Venema en de Hensemaatjes komen voorbij. De reprise van Mijn Vrede was met kerst 3 keer te zien in Martiniplaza Groningen voor een publiek van 3.117 bezoekers.

- OP LOCATIE EN KLEINE ZAAL FAUST ™ (PREMIÈRE JUNI 2018) – COPRODUCTIE MET STATION NOORD, CLUB GUY & RONI, NOORD NEDERLANDS ORKEST, GRAND THEATRE EN OEROL.

“De permanent dreigende sfeer wordt knap ingekleurd door de Japanse componist Yu Oda en een drietal NNO-musici. Danseressen Dunja Jocic (duivelse hanekam) en Sara Miguelote vullen Faust en Mefisto aan, of nee, vallen hun juist af. Het lichtspel van Mark van Denesse is tot op de verre bosrand fenomenaal.” – Dagblad van het Noorden Op de donkerste plek op festivaleiland Terschelling (Oerol) speelde de voorstelling FAUST ™. In het kader van het talentontwikkelingstraject Station Noord kreeg ensemblelid Hendrik Aerts de kans om zijn eerste groot gemonteerde voorstelling te regisseren. Door de bijzondere samenwerking van partners het Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni, Oerol, Grand Theatre en het Noord Nederlands Orkest kon Aerts binnen de context van Station Noord de voorstelling maken die al jaren in zijn hoofd zat. De Vlaamse Peter Verhelst schreef de tekst. Er was live-muziek gespeeld door het Noord Nederlands Orkest geschreven door Yu Oda. FAUST ™ is een monumentale en sterk beeldende, muzikale voorstelling over de strijd tussen gevoel en verstand. Verregaande polarisatie is het gevolg wanneer de karakters Faust (Veerle van Overloop) en Mefisto (Tom Jansen) niet kunnen of willen luisteren naar de ander, en alleen vanuit eigen perspectief naar de wereld kijken. We lijken namelijk verslaafd te zijn aan ons eigen gelijk. Hoe kun je in zo’n werkelijkheid dan ‘cynisme’ bestrijden? Wat kan ik doen om dichter bij jou te komen en de verwijdering tussen verschillende denkbeelden te stoppen? Hoe neem ik als individu verantwoordelijkheid? Hoe doorbreken we de pijnlijke ‘I don’t care’ houding die we aannemen als we misschien juist heel erg geraakt of betrokken zijn? In deze bewerking van Faust is Mefisto een mens met handen, benen, huid en botten om te breken. FAUST ™ speelde 10 keer voor 3.614 bezoekers. 16

OP DE DONKERSTE PLEK OP OEROL â&#x20AC;&#x201D; FAUST

GAS (PREMIÈRE SEPTEMBER 2018) – COPRODUCTIE MET TONEELGROEP JAN VOS “Groots theater over nationale tragedie”, kopte NRC Handelsblad boven een vijfsterrenrecensie, terwijl Trouw en de Volkskrant hun lezers dringend adviseerden om naar Groningen af te reizen om dit te gaan zien na de première in Ten Boer. De ontdekking, de hoogtijdagen en de ondergang van het grootste gasveld van Europa vormt de achtergrond van het woelige leven van drie generaties van de Groningse familie Boelens. De tekst verweeft op humorvolle en inventieve wijze de maatschappelijke catastrofe met een indringend familiedrama. Herkenbaar voor iedereen, ook als je niet op een gasbel leeft. Epicentrum van de vertelling is Hotel Boelens in Hoogezand-Sappemeer. In de jaren zestig – als de gasbel net is ontdekt – denkt hoteleigenaar Andries een graantje mee te kunnen pikken van de aangekondigde rijkdom. Maar de hotelgasten van de NAM blijken meer geïnteresseerd in zijn dochters Bette en Aukje dan in zijn plannen. Als de jongste ongewenst zwanger raakt van een NAM-ingenieur, raken de levens van de gasmannen en de hoteldochters onlosmakelijk met elkaar verbonden. GAS gaat na succesvolle speelperiodes in Ten Boer (Groningen) en Zuidlaren (Drenthe) in 2019 de theaters in. Als cultuurpijler podiumkunsten in Groningen heeft het Noord Nederlands Toneel deze voorstelling gecoproduceerd, omdat wij in deze rol belangrijke lokale initiatieven willen ondersteunen en aanjagen. Toneelgroep Jan Vos heeft met eerdere voorstellingen zoals Mansholt en Koning van het Weiland laten zien dat het gezelschap zeer bedreven is om complexe en vaak gepolariseerde onderwerpen op een zeer menselijke manier te vertellen. Door de zeer goede research die voorafgaat aan het schrijven, weet ook deze voorstelling het complexe onderwerp rondom gaswinning in de provincie Groningen vanuit vele perspectieven te belichten. Deze door het Noord Nederlands Toneel gecoproduceerde voorstelling speelde in 2018 maar liefst 40 keer voor 8.424 bezoekers.

DOOD EN ZO (PREMIÈRE OKTOBER 2017) dood en zo met Annemarie Prins (85) en Eva Duijvestein (41) is een intieme, persoonlijke voorstelling waarin doodgaan wordt ontleed in even smartelijke als schaamteloos grappige taferelen. Het idee voor de voorstelling ontstond bij Annemarie Prins, uit onvrede over het publieke discours rond sterven. Met de aardse, beeldende tekst die Sophie Kassies maakte op basis van hun opgetekende gesprekken, geven Annemarie Prins en Eva Duijvestein in de regie van Hendrik Aerts vorm aan hun angsten, wensen en lusten. dood en zo is een voorstelling op het scherpst van de zeis. De voorstelling ging in 2017 in première en speelde nog 2 keer in 2018 voor 141 bezoekers.

DE MEEUW (PREMIÈRE JULI 2018) – COPRODUCTIE MET HET AMSTERDAMS BOSTHEATER In de zomer van 2018 brachten het Amsterdamse Bostheater en het Noord Nederlands Toneel op het grootse buitenpodium van het Amsterdamse Bostheater een eigenzinnige bewerking van het fascinerende stuk van Anton Tsjechov: De Meeuw. Een komedie over de tragische en hilarische pogingen het leven zin te geven. In het kunstmatige paradijs van een aangeharkt landgoed, is iedereen met elkaar verbonden, of ze dat nu leuk vinden of niet. Zonder de bescherming van de rol die ze in het dagelijks leven gewend zijn te spelen, worden ze geconfronteerd met zichzelf en elkaar. Dit leidt tot hopeloze liefdespogingen, verveelde slapstick, losgeslagen schietpartijen en gezongen hartenkreten. Een prachtige hedendaagse versie van een klassiek verhaal. Jaarlijks kan het publiek de warmte van het rode pluche in de schouwburg in de zomermaanden verruilen voor de avondzon en de sterren in het Amsterdamse Bostheater. Het Noord Nederlands Toneel kreeg dit jaar de vraag om deze grote zomerproductie te coproduceren. Onze Robbert van Heuven droeg inhoudelijk bij als 18

dramaturg, Ascon de Nijs verzorgde het decor en Jurgen van Tolie assisteerde regisseur Ingejan Ligthart Schenk. De Meeuw speelde 35 keer voor 13.578 bezoekers.

NU BEN IK MEDEA (PREMIÈRE MAART 2018) - KHADIJA EL KHARRAZ ALAMI IN COPRODUCTIE MET PRODUCTIEHUIS THEATER ROTTERDAM In 2017 hebben wij tijdens onze Theaternacht in de Stadsschouwburg Groningen een eerste presentatie laten zien van Nu ben ik Medea van actrice/theatermaker Khadija El Kharraz Alami. In coproductie met Productiehuis Theater Rotterdam is in 2018 de voorstelling doorontwikkeld en op tournee gegaan. Met artistieke begeleiding door Robbert van Heuven van het Noord Nederlands Toneel. In deze persoonlijke performance vervlecht Khadija El Kharraz Alami de verschillende perspectieven in Euripides’ Medea met haar eigen verhaal over opgroeien tussen twee werelden en de botsing van krachten in jezelf. Opgroeien met twee werelden is een ware rijkdom. In Nu ben ik Medea zie je hoe het personage geniet van zowel de westerse wereld als de Marokkaanse. De vele tradities, de verschillen in cultuur, het spreken van meerdere talen, het geloven of niet geloven, de muziek, het eten, de vrijheid, alles is van grote invloed op haar zijn. Totdat deze rijkdommen gaan botsen: ze gaat er tussen staan en poogt met al haar kracht vast te houden aan beide werelden. Ze groeit verder op, niet langer met, maar tussen die twee werelden in. De vreemdeling, de ander, het eenzame soort is getogen. De voorstelling en de maker kregen goede reacties: “het krachtige manifest van een vrouw die haar plaats in de wereld claimt [...] een overrompelende podiumpersoonlijkheid” - de Volkskrant. Nu ben ik Medea was 15 keer te zien voor 928 bezoekers.

ONE MILLION PEOPLE AND ME (PREMIÈRE AUGUSTUS 2018) – VEERLE VAN OVERLOOP IN HET KADER VAN STATION NOORD One Million People And Me is een multidisciplinair tweeluik over een onderwerp waar misschien wel het grootste taboe ter wereld op rust: suïcide. Jaarlijks overlijden meer mensen aan zelfdoding dan aan de gevolgen van moord en oorlog samen. In One Million People, de tweede helft van het stuk, confronteert theatermaker Veerle van Overloop je in een surrealistische stadse audiotour met de absurde breekbaarheid van het bestaan. Het eerste deel And Me is een ontwapenend, filmisch en al dan niet verzonnen portret van acht ambitieuze jongvolwassenen. Aan de hand van foto’s en fragmenten uit de boeken Suicide en Autoportrait van fotograaf Edouard Levé, verbeeldt Van Overloop met danser en choreograaf Adam Peterson hun zoektocht in het leven. Dankzij hun integere aanpak slagen de makers perfect in iets wat allesbehalve vanzelfsprekend is: ze maakt het onbespreekbare bespreekbaar. One Million People And Me werd geproduceerd in het kader van Station Noord en speelde 20 keer voor 233 bezoekers op Noorderzon Performing Arts Festival Groningen.

THE UTOPIA EXPERIENCE - DEMO VERSION (PREMIÈRE NOVEMBER 2018) – STORMVOGELS IN HET KADER VAN STATION NOORD Stormvogels is een theatercollectief bestaande uit Eva Heijnen, Laurien Riha en Ali Zijlstra. Samen willen zij een vorm van theater ontwikkelen die aansluit bij deze tijd, zowel in thematiek als in de manier waarop het verhaal verteld wordt. Hiervoor onderzoekt Stormvogels wat ze kunnen leren van andere (nieuwere) media. Voor hun eerste project binnen Station Noord lieten zij zich inspireren 19

NNT RAW: THEATER OP Z’N RAUWST — ER ZAL IEMAND KOMEN

door de vertelprincipes uit de videogames. In The Utopia Experience Demo version wil Stormvogels het publiek bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid in het vormgeven van de toekomst nu er middels techniek steeds meer mogelijk is. Daarbij beroepen ze zich op principes uit videogames en virtual reality en zetten deze principes om in een vorm die werkt in een theatrale setting. Zij willen het publiek onderwerpen aan vragen als: Hoe zien we onze toekomst voor ons? Wat is de rol die we de techniek in ons leven willen geven? En hoe belangrijk vinden we het om zelf verantwoordelijkheid hierin te nemen? Dit onderzoek was te bezoeken als individuele looproute in de kelders van de Machinefabriek en trok 50 bezoekers.

- NNT RAW (TALENTONTWIKKELINGSTRAJECT VAN HET NOORD NEDERLANDS TONEEL)

ER ZAL IEMAND KOMEN (PREMIÈRE NOVEMBER 2018) – LILIANE BRAKEMA Een man en een vrouw hebben een afgelegen huis gekocht aan een fjord. Een plek waar ze samen alleen kunnen zijn. Na aankomst dreigen demonen uit het verleden en een opdringerige buurman al snel de rust te verstoren. De twijfel slaat toe. Zonder het uit te spreken, rafelt hun relatie al uit elkaar. Er zal iemand komen is geen gewone voorstelling, maar een theatraal onderzoek. Regisseur Liliane Brakema (een van de makers in ons vierjarige talentontwikkelingstraject NNT RAW) zoekt met een acteur en twee dansers naar een manier om te laten voelen, wat niet gezegd wordt in een toneeltekst vol ongrijpbare stiltes. Waar zijn de twee geliefden bang voor? Het doel is een intiem experiment, op zoek naar een combinatie van toneeltekst en dans, die de toeschouwer recht in het hart raakt. Omdat risico nemen en onderzoeken belangrijker zijn dan een voorstelling maken die helemaal af is, wordt het theater op zijn rauwst. Er zal iemand komen werd onder meer gepresenteerd in het kader van het Jonge Harten Festival (Groningen). De voorstelling speelde 3 keer in de Machinefabriek voor 204 bezoekers.

DE REVOLUTIONAIREN (PREMIÈRE OKTOBER 2018) – ELINE ARBO/TONEELSCHUUR PRODUCTIES De Revolutionairen is een voorstelling met 5 acteurs en een muzikant over het gedachtegoed van Albert Camus. Op theatrale en muzikale wijze staan zij stil bij thema’s als idealisme, existentialisme en rechtvaardigheid. En stellen zichzelf de vragen: Hoe ver zijn wij bereid te gaan om onze wereld vorm te geven? Zijn we in staat iets te doen of blijven we steken in mooie woorden? Kunnen we theater gebruiken om de wereld mooier te maken of hebben we daar rigoureuzer middelen voor nodig? Als jonge maker is Eline Arbo verbonden aan het Noord Nederlands Toneel, waar zij in het vierjarige talentontwikkelingstraject NNT RAW wordt begeleid tot regisseur voor de grote zaal. Om het Groningse publiek de kans te geven deze bijzondere maker van dichtbij te volgen, speelde haar voorstelling De Revolutionairen (Toneelschuur Producties) eenmalig in Groningen, in de Machinefabriek voor 93 bezoekers.

- NNTWEE EN DICHTERBIJ (JONGERENPROJECTEN VAN HET NOORD NEDERLANDS TONEEL)

THEATER NA DE DAM: THE REVOLUTION WILL BE TELEVISED (PREMIÈRE MEI 2018) Twintig jonge kunstenaars uit Groningen komen in verzet tegen de eigen mentaliteit. Samen met de makers van ZUHAUSE sloten zij zich zes dagen op van de buitenwereld. Iedereen naar binnen, niemand naar buiten. Daar, binnen de muren van hun gecreëerde wereld, spraken zij met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Daardoor geïnspireerd trekken zij als voortdurend verzet, binnen een opborrelende revolutie, ten strijde! The Revolution wil be Televised was onderdeel van de landelijke theatermanifestatie Theater Na de Dam. Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei om 21.00 uur zetten artiesten in heel Nederland zich in om deze dag van extra betekenis te voorzien. The Revolution will be Televised was eenmalig te zien in de Martinikerk in Groningen voor ongeveer 400 bezoekers. Een project van ZUHAUSE, De Noorderlingen vooropleiding theater, NNTWEE, Theater de Steeg, VRIJDAG en Noorderpoort.

NNTWEE: LIFE IS A RAVE (PREMIÈRE AUGUSTUS 2018) NNTWEE maakte speciaal voor de voorstellingscontainer op het festival Noorderzon de voorstelling Life is a Rave. De voorstelling is geïnspireerd door het concept: ‘de Burn-out samenleving’. Het publiek maakte samen met de performers een feest van 20 minuten in een bonte container. De voorstelling had een thematische link met de Club Guy & Roni-voorstelling Mechanical Ecstacy, die in het najaar door Nederland toerde. Life is a Rave speelde 57 keer voor 1.680 bezoekers.

NNTWEE: CYRANO & IK (REPRISE AUGUSTUS 2018) – CÉLINE HOEX Cyrano & ik vertelt het verhaal van een meisje met een neus als die van Cyrano de Bergerac. Wat als je in de bloei van je leven bent en je durft niet meer naar buiten, bang om uitgelachen te worden? Een voorstelling over een neus, schaamte en angst. Maar meer nog een voorstelling over liefde. De voorstelling had een thematische link met de het Noord Nederlands Toneel-voorstelling Dorian, die in het najaar door Nederland toerde. Cyrano & ik speelde 35 keer voor 684 bezoekers in de voorstellingscontainer van Noorderzon.

DICHTERBIJ: IN DEN BEGINNE In het jongerenproject Dichterbij, dat dit jaar voor de twintigste keer plaatsvond, maken jongeren (15 tot en met 20 jaar) uit Groningen, Friesland en Drenthe in een week tijd een volledige voorstelling. Ze worden hierin begeleid door professionals van het Noord Nederlands Toneel en studenten van verschillende kunstvakopleidingen. 50 jongeren en oud-deelnemers staan op het podium. Ze zijn in de jubileumeditie van Dichterbij beland. Ze willen een voorstelling maken, want er is publiek. Maar waar begin je? Hoe maak je een voorstelling over 20 jaar Dichterbij, hoe creëer je een theaterexplosie? Laten ze de humor zien of de tragiek? Raken ze verlamd of geïnspireerd? Het publiek wordt deelgenoot van de zoektocht van deze jongeren en maken de geboorte van een voorstelling mee. Een magische mythische show waarin alle tijden door elkaar lopen. De jubileumvoorstelling van Dichterbij ging vergezeld van een prachtig boekje met bijdragen van vele oud-deelnemers. De 7 voorstellingen trokken 582 bezoekers. 22

- THEATER DE MACHINEFABRIEK FRIDAYNITE FridayNITE is een wekelijks podium voor experimentele kunst in het huis van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni. Dit programma valt onder onze activiteiten als cultuurpijler podiumkunsten (zie ook hoofdstuk 8). Tijdens deze avonden geven we ruimte aan een nieuwe generatie makers om hun werk te presenteren. Tegelijkertijd draagt FridayNITE bij aan de opbouw van een nieuw en jong publiek voor onze eigen theateractiviteiten, doordat wij ons huis wekelijks openzetten en deze nieuwe publieksgroepen verwelkomen. De programmering is in handen van Karina Bakx en Gijs Deddens. Ze waren prominente sterkhouders van het opgeheven underground podium De Gym. Vele lokale en (inter)nationale kunstenaars passeerden in 2018 de revue. FridayNITE trok in het hele jaar 2.885 bezoekers met 41 activiteiten.

4. EDUCATIE EN PUBLIEKSWERKING Aan woorden als ‘theater’ of ‘toneel’ kleeft van alles. Het zijn zware termen voor jongeren, waar veel vooroordelen aan plakken. Het bezoeken van theater wordt bij veel scholieren bij voorbaat al moeilijk gevonden of ervaren als iets dat ‘niet voor mij’ is. Ook rond het maken van theater hangt het aura dat je daar veel talent voor nodig hebt om überhaupt mee te kunnen doen. Voor ‘dans’ geldt soms wel het omgekeerde. De vorm ‘dans’ geeft juist een gevoel van toegankelijkheid; je kunt makkelijk meedoen en het is makkelijker om het ijs te breken. Deze tegenstellingen zijn precies wat het heel interessant maakt om ook in educatie meer en meer te werken als interdisciplinair gezelschap.

PERSOONLIJK CONTACT Educatie in onze sector gaat over herkenning. Je kunt in een educatieproject aangeven waar je op moet letten in de voorstelling, zodat je dat gaat herkennen en enig aanknopingspunt hebt om bij de les te blijven. Je maakt jongeren warm voor het verhaal en je laat ze weten dat je er iets van mag vinden. Dat je het lelijk mag vinden, dat je het geweldig mag vinden, dat je er boos over mag zijn. Als je het maar uit kunt leggen. Daarom zijn nagesprekken met de cast en met jongeren ook heel belangrijk; dit haalt de acteurs van hun voetstuk en daar genieten ze zelf ook van. Deze echte ontmoetingen creëren oprechte belangstelling en uiteindelijk het publiek van de toekomst. Ons werk zit in persoonlijk contact en maatwerk. Voor educatietrajecten voor onze projecten voor NITE gaan we niet meer uit van een discipline, maar van het eindproduct en de weg daar naartoe. Hoe wordt de voorstelling? En hoe brengen wij dit verhaal op maat over naar scholen, jongeren of andere doelgroepen? En wij vragen dan vooral: wat is de vraag van de afnemers? Voor Salam maakten wij bijvoorbeeld speciaal aanbod voor scholen op basis van de belangstelling van de betreffende school. Dat kon een voorkeur zijn voor theater, dans of muziek, met een bijpassend pakket of een programma op maat. Dat is een verandering ten opzichte van eerdere jaren waarin vooral een inleiding theater werd gegeven. In de regio Groningen weten scholen dat het Noord Nederlands Toneel met deze interdisciplinaire voorstellingen een goede match heeft met scholieren. In de komende jaren willen wij verder investeren in onze relaties met scholen buiten de standplaatsregio.

INTERDISCIPLINAIR TEAM Daar passen wij het educatieteam sinds 2018 ook op aan. Voor het eerst waren er dit jaar twee stagiaires in huis van de HBO-opleiding Docent Dans (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten), naast de vaste plekken die wij hebben voor studenten vanuit de opleiding Docent Theater (NHL/Stenden Leeuwarden en Artez Zwolle). Je merkt gelukkig ook dat binnen de opleidingen minder in hokjes wordt gedacht en men de studenten breder wil gaan opleiden. Gezamenlijk gaan wij als interdisciplinaire afdeling aan de slag met de thematiek van een voorstelling, wat mooie resultaten oplevert. Voorbeelden van projecten bij de voorstellingen zijn het Maak je eigen…-concept, waarbij jongeren in het decor van een bestaande voorstelling (in dit geval Salam) hun eigen project ontwikkelen. Dit was ook dit jaar weer prachtig met stoere hiphop-jongens die de MC speelden terwijl keurige meisjes ondertussen aan het dansen waren. Een mooie ontmoeting van uitersten.

Of (specifiek in 2018) het project Forever Young, waarbij 8 ouderen en 5 jongeren tien weken met elkaar repeteerden om een inleiding voor Dorian te maken over schoonheid en uiterlijk. Een ontroerend project waarbij veel van elkaar werd geleerd, op het podium (allen enkel gekleed in ondergoed!) en in het maakproces. Bezoekers waren tot tranen toe geroerd bij deze ontmoeting van mensen aan het begin en andere mensen dichterbij het einde van hun leven.

NNTWEE Ook voor NNTWEE geldt dat het interdisciplinaire werken onmiskenbaar vruchten afwerpt. NNTWEE is de jongerentak van het Noord Nederlands Toneel. Iedereen tussen de 15 en 25 jaar die graag betrokken wil zijn kan gratis lid worden. Er is een zelfstandig jongerenbestuur om te borgen dat de jongerentak ook echt vanuit de jongeren zelfs wordt aangestuurd. NNTWEE is een cultureel en maatschappelijk platform, waarin jongeren kunnen meedenken, delen en doen. Om de mensen om hen heen te inspireren en de wereld mooier te maken. Sinds 2018 is dans ook een belangrijk onderdeel van NNTWEE, mede dankzij de stagiaires vanuit de dans. Vanaf 2019 gaat NNTWEE simpelweg ‘2’ heten, een naam die past bij een meer interdisciplinaire benadering. NNTWEE ontwikkelde een zeer succesvolle theatrale inleiding bij Salam getiteld So this is us now, die 30 tot 40 keer werd gespeeld op studentenkamers, in theaters en op scholen (voor in totaal 1402 bezoekers). Een grote kans voor de jonge spelers om meters te maken. Er speelden ook twee Syrische jongens in de voorstelling mee, die hun eigen ervaringen met de thematiek van de voorstelling onderdeel maakten van het geheel. Hier werd bijzonder goed op gereageerd door een zeer a-typisch publiek. Ook organiseerden wij samen met een aantal theaters de Salamslam: Een programma dat we in Rotterdam en Den Haag in samenwerking met de schouwburg hebben georganiseerd in buurtcentra: wijkbewoners gingen naar aanleiding van de theatrale inleiding in gesprek over thema’s uit de voorstelling. Religie als verbroedering, niet als splijtzwam. De aanwezigen van deze bijeenkomsten werden vervolgens ook uitgenodigd om Salam in de schouwburg te bezoeken. Bij het vormgeven van dit soort activiteiten werken wij steeds beter samen met de marketingafdeling, zodat verdieping, educatie en deels talentontwikkeling meer en meer hand in hand kunnen gaan. Ook speelden NNTWEE’ers op 4 mei samen met onder meer spelers van De Noorderlingen en in regie van het collectief ZUHAUSE in de voorstelling The Revolution will be Televised, een project in het kader van Theater na de Dam. Daarnaast was NNTWEE tien dagen in een container op het festival Noorderzon te zien met een theaterproject van Céline Hoex (met een link naar de voorstelling Dorian) en een mini-rave à la Mechanical Ecstacy. Verbluffende hoeveelheden mensen zagen deze jonge makers in zeer intieme setting.

DICHTERBIJ – 20 JAAR In 1999 startte het Noord Nederlands Toneel het educatieve theaterproject Dichterbij. Elk jaar kwamen zo’n 60 jongeren vanuit Drenthe, Friesland en Groningen samen om een vakantie lang, onder begeleiding van het team van het Noord Nederlands Toneel, te werken aan een voorstelling. Audities waren niet nodig, het was voor iedereen toegankelijk. Sinds 1999 namen zo’n 1100 jongeren deel. In 2018 bestond het project 20 jaar en werd het vormgegeven door allemaal oud-deelnemers, veelal nu werkzaam in het theaterveld. Er werd een prachtig boekje gemaakt, speciaal voor de gelegenheid, met bijdragen van vele illustere alumni en met een voorwoord van hoogleraar Neuropsychologie Erik Scherder (UvA):

“En dan de beloning die volgt op de stappen die je leert maken. Een grote dopaminestoot volgt, richting prefrontale cortex en andere gebieden die deel uit maken van dat beloningssysteem. Het gevoel dat je nieuwe dingen kunt ondernemen en succesvol bent, zorgt ervoor dat je steeds méér wilt, steeds meer onderneemt. De volgende stap komt steeds dichterbij.” – Erik Scherder “Dichterbij heeft me een ervaring bezorgd die ik altijd zal meenemen. Waar ik hoopte op wat ‘leuke jongeren’, is dat uiteindelijk een aantal vrienden voor het leven geworden. Dichterbij betekende voor mij een kentering in mijn leven.” – Paul de Rook (wethouder cultuur Groningen en oud-deelnemer) Met dit jubileum kwam Dichterbij ook tot een einde. Wij gaan in andere vorm (op meerdere momenten, op verschillende locaties) verder met het concept onder de naam You2. Omdat we merkten dat vooral jongeren met theaterambitie op dit project afkwamen, gaan we terug naar de belangrijkste reden waarom we dit project ooit zijn gestart: het bereiken van nieuwe jongeren die voor het eerst in aanraking komen met theater. In de herfstvakantie van 2018 werd daarvoor al een project gemaakt getiteld You2 at the Busstop. Een voorstelling die zich afspeelde in de bushalte tegenover de Machinefabriek. Met een tribune in het gebouw gluurden wij naar de interacties die door de jonge theatermakers met de wachtende mensen werden aangegaan.

BAB ADDAAR In 2018 hebben enkele talentvolle Syrische jongens Ahmad Abdulwahab en Abdulkader Hijazy zich spontaan bij ons gemeld met de vraag of ze konden helpen. Dat mooie aanbod namen wij graag aan. Ze werden onderdeel van de prachtige door NNTWEE ontwikkelde theatrale lezing bij Salam, maar ze hadden ook een vraag aan ons. Er was in hun omgeving behoefte aan een plek waar talentvolle statushouders hun creativiteit kwijt konden om ook uit de verveling van alledag te komen. Wij besloten samen met hen deze plek in de Machinefabriek te creëren onder de naam Bab Addaar. Met Bab Addaar bieden wij nieuwkomers ruimte om mensen uit te nodigen, dingen te maken, zich te uiten of gewoon om elkaar te ontmoeten, daarbij betrekken wij iedereen zoveel mogelijk bij onze organisatie en hopelijk bieden wij enige aansluiting bij de maatschappij.

JONGEREN DIE HET MOEILIJK HEBBEN Ook zijn we in 2018 een structurele samenwerking met Het Poortje Jeugdinrichtingen gestart en willen we ook via zorgverlener jeugd en opvoeding Elker jongeren die het moeilijk hebben de kans bieden om hun leven weer op de rails te krijgen aan de hand van projecten van NNTWEE (en straks ‘2’) en aan de hand van ontmoetingen met inspirerende leeftijdsgenoten en professionele kunstenaars.

LAAGDREMPELIG MEEDOEN Ons educatie- en publieksprogramma geeft daarmee diverse groepen mensen een mogelijkheid om meer over kunst en achtergronden te weten te komen, voorstellingen te leren ervaren en te bevragen en om zelf ook op laagdrempelige wijze actief mee te doen (in allerlei gradaties), zonder dat je daarbij meteen een wens hoeft te hebben om professioneel in de podiumkunsten te gaan werken. Wij hopen daarmee meer en meer het publiek van de toekomst een plek te geven in onze beweging.

â&#x20AC;&#x201D; SALAMSLAM

5. TALENTONTWIKKELING Talentontwikkeling beweegt zich als een flexibele rode draad door onze organisatie en activiteiten heen. Wederom is het karakter daarvan onmiskenbaar interdisciplinair en daarbij toegespitst op de wensen en de kwaliteiten van de makers die wij ondersteunen. Onze bijdrage gaat van zeer incidenteel tot langjarig structureel, van het stimuleren van de eerste stappen (via bijvoorbeeld NNTWEE) tot het professioneel tot wasdom laten komen van talent (NNT RAW).

NNT RAW Een van onze belangrijkste talentontwikkelingstrajecten is NNT RAW. Gedurende een cultuurnotaperiode leiden wij jonge talenten op tot professionele interdisciplinaire makers voor de grote zaal. Wij bieden ruimte, houvast, toegang tot een ensemble en de faciliteiten van een gezelschap, coaching, serieuze presentatiemogelijkheden en uiteraard een veilige omgeving om ook op je muil te gaan. Robbert van Heuven is als huisdramaturg verantwoordelijk voor de begeleiding van de jonge makers en Guy Weizman en Roni Haver begeleiden de makers in de studio op het gebied van interdisciplinair werken. Wij zien het als een gouden kans voor talent om zich op deze intensieve manier binnen de context van een BIS-gezelschap te kunnen ontwikkelen. Vorig jaar startten wij de trajecten van Eline Arbo en Liliane Brakema. Twee makers die de eerste twee jaren vooral werk ontwikkelden in de laboratorium-achtige omgeving van onze eigen Machinefabriek en vooral de komende jaren meer een meer naar buiten treden onder meer in voorbereiding op hun grote zaal-voorstelling in 2020. In 2018 presenteerde Liliane Brakema de onderzoeksvoorstelling Er zal iemand komen met een acteur en twee dansers en Eline Arbo werkte met vijf acteurs en één muzikant voor haar De Revolutionairen. Eerder in dit verslag vindt u meer informatie over deze projecten. Overigens maakte Arbo eerder in 2018 bij Toneelschuur Producties al diepe indruk met haar Het lijden van de jonge Werther, waarvoor zij BNG Bank Theaterprijs 2018 won. We stimuleren beide makers om na afloop van de voorstelling het gesprek met het publiek aan te gaan over de producties. Om te leren van het perspectief van het publiek, om vragen te stellen en antwoorden te geven, maar ook om binding te krijgen met ‘ons’ publiek in Groningen. Op deze manier willen we beide makers ook voor langere tijd verbinden met onze stad.

GASTREGISSEURS Op minder structurele basis werkt het Noord Nederlands Toneel met enkele talentvolle (jonge) gastregisseurs. Wij ondersteunen deze makers bij de essentiële overgangsfase van ‘jong talent’ naar ‘professionele maker’. Het initiatief ligt daarbij uiteraard bij de maker; wij proberen op maat ondersteuning te bieden met als basis ons ensemble en onze faciliteiten. In 2018 werkten wij en Club Guy & Roni in dit kader samen met Hendrik Aerts en Veerle van Overloop. Veerle maakte een multidisciplinair tweeluik (deels film, deels audiotour) over een onderwerp waar misschien wel het grootste taboe ter wereld op heerst: suïcide. Het project One Million People and Me was onderdeel van Noorderzon Performing Arts Festival 2018. Hendrik ontwikkelde de voorstelling FAUST ™ voor NITE en kreeg de kans deze op Oerol te spelen en voor Weekend Break Festival maakte hij Fastbinder towards: In einem Jahr mit 13 Monden samen met Poetic Disasters Club (ook te zien op Noorderzon). 33

POETIC DISASTERS CLUB De Poetic Disasters Club is een gezamenlijk initiatief van Club Guy & Roni en het Noord Nederlands Toneel. Het is gewijd aan de creatie van een fris en eigentijds repertoire, uitgevoerd door een jong en internationaal ensemble. In het zevende seizoen en het achtste seizoen (2017/2018 en 2018/2019) bestaat de groep uit een interdisciplinaire cast van dansers en acteurs. Studenten van de toneelopleiding en dansopleiding werken hierin samen. De groep richt zich op onderzoek en ontwikkeling, en produceert een breed scala aan producties (in het theater, op locatie, enz.). Het repertoire bevat producties van nieuwe makers die verbonden zijn aan het gezelschap, zoals Hendrik Aerts en Veerle van Overloop.

EXPERTISEDELING EN DE NOORDELIJKE KETEN Het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni nemen een centrale plaats in in de noordelijke culturele keten. Dat is ook logisch gezien de rol die wij spelen op het gebied van talentontwikkeling met projecten als NNT RAW en Poetic Disasters Club. In feite hebben wij een deel van een keten al in eigen huis. Wij delen onze expertise ook met andere jonge kunstenaars. Makers of groepen die daar behoefte aan hebben, zullen we altijd inhoudelijk en praktisch adviseren op het gebied van interdisciplinair theater maken, productie, marketing of dramaturgie. Als de ruimte beschikbaar is, kunnen zij terecht in de Machinefabriek. Waar mogelijk coproduceren wij. Dat past ook bij onze rol als cultuurpijler, die wij verderop in dit verhaal uitgebreider toelichten. Daarnaast helpen wij ook jonge gezelschappen en collectieven zoals Zu Hause, Teddyâ&#x20AC;&#x2122;s Last Ride en Het Resort (allen deels voortgekomen uit onze gelederen) om hun eigen onafhankelijke plek in de sector vorm te geven.

STATION NOORD Het Noord Nederlands Toneel maakt deel uit van het noordelijke talentontwikkelingstraject Station Noord (onderdeel van de noordelijke samenwerking We the North). Dit is een mooi voorbeeld van verregaande samenwerking in noordelijk verband. Station Noord is een samenwerkingsverband van vele podiumkunstenorganisaties in Noord Nederland: PeerGroup, Tryater, het Noord Nederlands Toneel, Club Guy & Roni, Grand Theatre, Het Houten Huis, Noord Nederlands Orkest, Noorderzon, Oerol en Jonge Harten. Het project stelt zich ten doel de bijdragen van de deelnemende partners op het gebied van talentontwikkeling te versterken door te zoeken naar de meerwaarde die ontstaat wanneer partners samenwerken. Voor deze makers biedt Station Noord een vrije ruimte om te experimenten en te ontwikkelen buiten de druk van prestatieafspraken of de gerichte sturing op eindproducties die passen binnen de prestatie-eisen van ondersteunende partners. Binnen Station Noord kunnen echt grensoverschrijdende projecten en samenwerkingen geĂŻnitieerd worden, waarin de behoefte van de maker centraal staat. Daarmee is het een van de weinige plekken in Nederland waarin talentontwikkeling echt op maat rondom de maker georganiseerd kan worden. Bijzonder aan het netwerk is de diversiteit van producerende gezelschappen en deelnemende festivals en podia. Makers die wij in 2018 ondersteunden in het kader van Station Noord zijn Hendrik Aerts, Veerle van Overloop en Stormvogels. Stormvogels is een theatercollectief bestaande uit Eva Heijnen, Laurien Riha en Ali Zijlstra. Samen willen zij een vorm van theater ontwikkelen die aansluit bij deze tijd, zowel in thematiek als in de manier waarop het verhaal verteld wordt. Hiervoor onderzoekt Stormvogels wat ze kunnen leren van andere (nieuwere) media. Voor hun eerste project binnen Station Noord The Utopia Experience lieten zij zich inspireren door de vertelprincipes uit de videogames. Zij ontwikkelden dit project bij ons in de Machinefabriek. 34

6. PUBLIEKSWERKING, MARKETING EN COMMUNICATIE Na het stormachtige eerste jaar, wordt het steeds duidelijker hoe het nieuwe Noord Nederlands Toneel zich manifesteert en heeft de marketingafdeling in 2018 meer ruimte gevonden om niet alleen bezig te zijn met het in de markt zetten van individuele voorstellingen. De focus verschuift nu naar het positioneren van het merk Noord Nederlands Toneel en het voortzetten van de interdisciplinaire koers die ingezet is met Carrousel en nu een vervolg krijgt met Salam. Aan de bezoekersaantallen is te zien dat juist voor die grote, interdisciplinaire coproductie in 2018 publiek gevonden is.

VERSCHILLENDE GEBRUIKEN EN GEWOONTES Het meest opvallend aan het Noord Nederlands Toneel is de interdisciplinaire manier van werken. Theater van nu in de taal van nu. Dat het Noord Nederlands Toneel interdisciplinair werkt zie je terug op allerlei plekken in de organisatie. In het resultaat; de voorstellingen natuurlijk. Maar ook in hoe het ensemble groeit, met acteurs die dansen en dansers die acteren. Het komt terug bij de techniekploeg die slimmigheden en gewoontes uit de dans, muziek en toneelwereld uitwisselt. De marketingafdeling is in 2018 een hecht team geworden van mensen die zowel de pioniersgeest, de samen-kunnen-we-alles mentaliteit die Club Guy & Roni met zich meebracht beheerst als de gedegen, slimme en inhoudelijke marketingstrategie van het Noord Nederlands Toneel toepast. Ook ons publiek brengt gewoontes, tradities, taalgebruik en een manier van kijken en interpreteren mee vanuit de discipline die zij het meest bezoeken. Waar traditionele toneelkijkers gespitst zijn op het narratief, beleven regelmatige bezoekers van dansvoorstellingen de voorstelling vaak associatiever. In de muziekwereld zal niemand vreemd opkijken als je zegt dat je niet zo luistert naar de tekst, maar gewoon de muziek mooi vindt. In onze voorstellingen is dit alles met elkaar verweven. Alle kijkregels worden uitgegumd, waardoor je op verschillende manieren kunt instappen als kijker. Twee bezoekers kunnen daardoor een voorstelling op een geheel andere manier ervaren en dat voel je als je in de zaal zit. Dat hoor je achteraf in de reacties. Vooral nieuwe generaties kijken anders omdat ze zijn opgegroeid buiten de conventies van de genres, disciplines of gebouwen. Daarom hebben het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni een opvallend jong en divers publiek, iets dat blijkt uit de analyse van de bezoekcijfers uit publiek NL, uit de statistieken van Instagram en Facebook en iets dat opvalt als je simpelweg rondkijkt in de zaal.

NITE In 2018 hebben wij ook de naam NITE geĂŻntroduceerd. Eerst voorzichtig, alleen bij het Groningse publiek dat in steeds grotere getalen naar de vrijdagavonden in de Bloemstraat 38 kwam: Friday NITE genaamd. Later is de voorstelling Salam op de website nite.nl gepresenteerd. We hebben het publiek langzaam laten wennen. Door eerst Club Guy & Roni en het Noord Nederlands Toneel dichter bij elkaar te brengen. Visueel, de logoâ&#x20AC;&#x2122;s en huisstijlen zijn aangepast, maar ook doordat zij bijvoorbeeld al samenwerkten aan Carrousel. Het is een natuurlijk proces geweest waar het publiek onderdeel van was. Omdat we merkten dat NITE allesbehalve een vaststaand instituut bleek te zijn hebben we er bewust voor gekozen NITE 37

ook voor het publiek de ruimte te geven om fluïde te zijn. NITE, dat staat voor Nationaal Interdisciplinair Theater Ensemble is een beweging. En een beweging beweegt. Verandert. Bij de lancering van de website, in oktober, zijn de partners Asko|Schönberg en Slagwerk Den Haag uiteraard ook toegevoegd. OP 21 december, the longest NITE, is de beweging officieel gelanceerd aan beleidsmakers, influencers, pers, en bekenden uit het veld. Het publiek was toen grappig genoeg allang mee. Zij herkennen en erkennen de nieuwe, interdisciplinaire koers en reageren enthousiast.

NIEUWE HUISSTIJL + NIEUWE WEBSITES In 2018 is de huisstijl van het Noord Nederlands Toneel definitief aangepast. Het logo is veranderd en is anders dan dat van Club Guy & Roni; maar wel duidelijk familie. Art Director Martijn Halie heeft het Noord Nederlands Toneel van een nieuwe huisstijl voorzien. Er is een frame ontwikkeld voor de posters, waarbinnen er ruimte is voor de ideeën van de gastregisseur, maar die ervoor zorgt dat het altijd herkenbaar het Noord Nederlands Toneel blijft. Ook voor de nieuwe beweging NITE ontwikkelde Halie een logo en een huisstijl. De stijl van NITE is een combinatie en uitvergroting van de huisstijlen van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni. De inspiratie kwam zowel uit de mode en beeldende kunstwereld als van de neon uithangborden van de kebabzaak op de hoek. Een boute combinatie van high- en low culture. Van Temptation Island en Zomergasten. Op de in 2018 uitgebrachte nieuwe websites (de achterkant is één geheel en gemakkelijk te onderhouden, maar de voorkant voert drie merken) zijn de huisstijlen naast elkaar te zien. Het technische gedeelte van de websites werd ontwikkeld door BW H ontwerpers uit Leeuwarden. De vormgeving is van Martijn Halie.

PHOTO & DESIGN: HALIE @HALIE.NL

T S U FA

REGIE: CHRISTOPHE COPPENS

DE IMPASSE I . S .TUSSEN M NOORD NEDERLANDS ORKEST GEVOEL EN VERSTAND

LANGUAGE NO PROBLEM, ENGLISH SUBTITLES!

I . S . M .

A S K O | S C H Ö N B E R G

LOCATIE: OOST: 30. CUPIDO’S PLAK | 15 - 23 JUNI, 22:15 REGIE: HENDRIK AERTS, TEKST: PETER VERHELST, MET O.A.TOM JANSEN & VEERLE VAN OVERLOOP

SALAM Dorian NAAR: OSCAR WILDE

R E G I E :

G U Y

W E I Z M A N

27-29 - SEPT | 11-14 DEC ON TOUR: 8 MAART 18 MEI STADSSCHOUWBURG TICKETS: NNT.NL/SALAM GRONINGEN

PHOTO: HALIE I.S.M. CHRISTOPHE COPPENS | DESIGN: HALIE @HALIE.NL | MUAH: ELENA IVONA PHOTOGRAPHY & DESIGN BY HALIE | STYLING & MAKE-UP BY SLAVNA MARTINOVIC

Dorian

NAAR: OSCAR WILDE

S.M NOORD NEDERLANDS ORKEST

T S U SALAM FA

27-29 SEPT | 11-14 DEC

LANGUAGE NO PROBLEM, ENGLISH SUBTITLES!

I . S . M .

A S K O | S C H Ö N B E R G

STADSSCHOUWBURG GRONINGEN

PHOTO & DESIGN: HALIE @HALIE.NL

PHOTO: HALIE I.S.M. CHRISTOPHE COPPENS | DESIGN: HALIE @HALIE.NL | MUAH: ELENA IVONA

R E G I E : G U Y W E I Z M A N DE IMPASSE TUSSEN REGIE: CHRISTOPHE COPPENS ON TOUR: 8 MAART - 18 MEI GEVOEL EN VERSTAND LANGUAGE NO PROBLEM, ENGLISH SUBTITLES!

I .CUPIDO’S S . M . PLAK A S K O -| 23 S CJUNI, H Ö 22:15 N B E R G LOCATIE: OOST: 30. | 15

TICKETS: NNT.NL/SALAM PHOTOGRAPHY & DESIGN BY HALIE | STYLING & MAKE-UP BY SLAVNA MARTINOVIC

REGIE: HENDRIK AERTS, TEKST: PETER VERHELST, MET O.A.TOM JANSEN & VEERLE VAN OVERLOOP

T S U A

PHOTO & DESIGN: HALIE @HALIE.NL

I.S.M NOORD NEDERLANDS ORKEST

SALAM

E IMPASSE TUSSEN VOEL EN VERSTAND

Dorian

NAAR: OSCAR WILDE

OOST: 30. CUPIDO’S PLAK | 15 - 23 JUNI, 22:15

ENDRIK AERTS, TEKST: PETER VERHELST, MET O.A.TOM JANSEN & VEERLE VAN OVERLOOP

R E G I E :

G U Y

W E I Z M A N

ON TOUR: 8 MAART - 18 MEI TICKETS: NNT.NL/SALAM

27-29 SEPT | 11-14 DEC

LANGUAGE NO PROBLEM, ENGLISH SUBTITLES! STADSSCHOUWBURG GRONINGEN

PHOTOGRAPHY & DESIGN BY HALIE | STYLING & MAKE-UP BY SLAVNA MARTINOVIC

SALAM

I . S . M .

EGIE: CHRISTOPHE COPPENS

R E G I E :

G U Y

A S K O | S C H Ö N B E R G PHOTO: HALIE I.S.M. CHRISTOPHE COPPENS | DESIGN: HALIE @HALIE.NL | MUAH: ELENA IVONA

W E I Z M A N

ON TOUR: 8 MAART - 18 MEI TICKETS: NNT.NL/SALAM

T S U FA

DE IMPASSE TUSSEN GEVOEL EN VERSTAND

PHOTO & DESIGN: HALIE @HALIE.NL

PHOTOGRAPHY & DESIGN BY HALIE | STYLING & MAKE-UP BY SLAVNA MARTINOVIC

VERDIEPING– ÉCHT IN GESPREK MET EEN DIVERS PUBLIEK Het marketingteam is vanaf de start van een project betrokken bij het maakproces van de voorstelling. De campagne moet reflecteren wat er op het podium en achter de schermen gebeurt. Het liefst is de campagne op een of andere manier een verlengstuk van de voorstelling. Daarbij gaan wij graag zoveel mogelijk écht in gesprek met het publiek, zowel digitaal als in levende lijve. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de leesclub die wij hebben opgericht rond de voorstelling Dorian. Samen met bezoekers lazen wij The Picture of Dorian Gray en gingen wij met deskundigen en publiek in gesprek over de voorstelling, over het boek en over het werk van Oscar Wilde. Er waren meet-ups in Boekhandel van der Velde in Groningen en Leeuwarden (ook te zien via livestream op Facebook, mensen konden vragen stellen op afstand en natuurlijk meeluisteren), maar ook online werd er gediscussieerd over het boek en de voorstelling. De leesclub wordt in 2019 voortgezet met het lezen van onder andere Brave New World van Aldous Huxley. Een ander voorbeeld van direct contact met de bezoeker is het – ook al in het hoofdstuk educatie omschreven – dialoogprogramma rondom de theatrale inleiding die wij samen met NNTWEE ontwikkelen bij de voorstellingen. In samenwerking met de lokale schouwburgen (zoals de Salamslam in Rotterdam en Den Haag) bereiken wij daarmee (en met een aansprekende diverse cast) mensen die normaal gesproken niet in de buurt van een theaterzaal komen. Mensen ontmoeten elkaar, krijgen de ruimte zich te uiten, worden voorbereid op het bezoek aan een voorstelling en worden daarbij serieus genomen. Men voelt zich gehoord door de inhoud van Salam, omdat de voorstelling inhoudelijk dicht bij het publiek staat. Kern van wat wij horen van bezoekers als ze door één van onze programma’s voor het eerst in de schouwburg aanwezig zijn is: “wat leuk dat ik hier ook mag komen, dat dit ook voor mij is. Dat wist ik niet.” Zoals eerder gezegd betaalt het zich hier dubbel en dwars uit dat zowel de marketing- als de educatieafdeling van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni veel intensiever zijn gaan samenwerken. Uiteraard zijn er ook nog steeds onze openbare repetities, waar het publiek meekijkt tijdens een repetitie en vragen kan stellen en in gesprek kan gaan met de makers achter de schermen. Van een bezoekje aan de lichttechnicus tot een gesprek met de decorontwerper. Wij hebben wel geleerd dat we bij gastregisseurs altijd moeten overwegen of de openbare repetitie een vorm is die de regisseur past. Het is een moment van openheid in een delicaat en kwetsbaar proces. Dat past niet bij de werkwijze van iedere regisseur. Voor het publiek is het juist een heel laagdrempelige manier om in aanraking te komen met theater en de schouwburg te bezoeken. Ook de emailnieuwsbrieven van het Noord Nederlands Toneel zijn in 2018 aangepast. Wanneer we daadwerkelijk nieuws hebben (een première, een goede recensie, een bevestiging van een castlid etc.) sturen we een kort, helder bericht uit met één boodschap. Daarnaast versturen we minder frequent de uitgebreide nieuwsbrief De Dialoog. Deze gaat in op het thema van een van onze voorstellingen en nodigt uit tot reactie. De eerste dialogen deden ook precies dat. De respons op de nieuwsbrief delen we uiteraard ook weer. Zo betrekken we publiek ook in de researchfase al bij de voorstelling. Voor iedere voorstelling hebben maken wij de podcast ‘Inleiding voor onderweg’ die we publiceren op de bekende podcast kanalen; Soundcloud, Stitcher en podcast van iTunes. Daarnaast is de inleiding voor onderweg te beluisteren via onze website. Voordeel is dat je de podcast natuurlijk ook achteraf kunt beluisteren. Er zijn duidelijk twee momenten waarop publiek graag meer informatie wil over een voorstelling, en dat moment verschilt per persoon. De een bereid zich grondig voor en is waarschijnlijk ook al gewend om de reguliere 40

of theatrale inleiding van het Noord Nederlands Toneel te bezoeken. De andere (in veel gevallen jongere) persoon gaat graag onbevangen de zaal in maar is daarna op zoek naar verdieping. De podcast is geschikt voor beide doelgroepen en is daarom zo’n goed middel. Voor Salam hebben wij een longread gemaakt in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen (die is online te lezen). Uit onze web statistieken blijkt dat mensen lang op deze pagina bleven om het stuk te lezen. Dit alles past bij onze overtuiging dat het publiek echt mee wil lezen, denken en soms schrijven. Alle grote zaal-voorstellingen spelen wij altijd met Engelse boventitels. Dat betekent dat mensen die geen Nederlands spreken de voorstelling ook goed kunnen volgen. In het afgelopen jaar hebben we ook een aantal enthousiaste reacties gekregen van doof of slechthorend publiek voor wie de voorstelling met Engelse boventitels toegankelijk was. Het project De Wijk de Wereld dat wij van harte ondersteund hebben zorgde in Groningen voor een schouwburg vol mensen die het gebouw niet eerder van binnen gezien hadden.

SALAM Met iets meer dat 10.000 bezoekers is de tournee (inclusief de voorstelling die tijdens het Nederlands Theaterfestival te zien was) van Salam de best bezochte grote zaal-voorstelling sinds het aantreden van Guy Weizman als artistiek leider. In vergelijking met Carrousel is ook de gemiddelde zaalbezetting gestegen (met 18 %). In de campagne voor Salam hebben we gepoogd de periode van veel kaartverkoop die je normaal gesproken ziet rondom de première, wanneer de recensies uitkomen, te verlengen. Dit hebben we gedaan door de middelen landelijk in te zetten en nog nauwer samen te werken met de theaters. We hebben een radiospot gemaakt, ingesproken door hoofdrolspeler Jack Wouterse, zijn stem herken je uit duizenden. Om het uitzenden op radio 1 en radio 4 te bekostigen hebben we een bijdrage gevraagd aan de tourtheaters. Daar is enthousiast op gereageerd en we hebben gezamenlijk een flinke campagne in kunnen kopen. Ondersteund met de pre-roll campagne (een niet weg te klikken reclame voor een programma start op uitzendinggemist) van de trailer, de recensies, postercampagnes, vrije publiciteit en online advertenties en organisch bereik hebben een flinke piek in de kaartverkoop van 4 in plaats van 2 weken opgeleverd.

DORIAN Met Christophe Coppens als regisseur kwamen we tot een zeer krachtig campagnebeeld. Als beeldend kunstenaar is hij zeer nauw betrokken geweest bij het creëren van het campagnemateriaal. Dat heeft sterke beelden opgeleverd die wij, in de lijn van de inhoud van de voorstelling, veelvuldig en groots ingezet hebben. De kern van deze campagne was de kracht van de herhaling. Eén zeer opvallend beeld van Dorian dat je overal zag. Van een afbeelding langs de ring van Groningen van maar liefst 110 meter tot de verloren pasfoto’s van Dorian die door het hele land verspreid zijn. De ietwat megalomane figuur uit de voorstelling kwam overal terug. Via Instagram hebben we flink ingezet op modepubliek, in de grote steden zag je dat zeker terug in de zaal. Ook hebben we door het inhuren van een in mode gespecialiseerd PR-bureau een flink aantal aankondigingen en publicaties verkregen over Dorian in de vrouwenbladen.

Publicatie Datum cm2

: ELLE : 30 nov 2018 : 1.101

Publicatie Datum cm2

: Linda : 31 okt 2018 : 39

Pagina : 21 Advertentiewaarde : € 844,00

Pagina : 74 Advertentiewaarde : € 21.900,00

: Margriet : 15 nov 2018 : 29

Regio : Nederland Frequentie : 12x per jaar Oplage : 68.801

Regio Frequenti Oplage

Pagina : 101 Advertentiewaarde : € 875,00

Regio : Nederland Frequentie : 13x per jaar Oplage : 236.216

Dorian - Voorstelling van het Noord Nederlands Toneel alleen voor intern/eigen gebruik

d Nederlands Toneel

Dorian - Voorstelling van het Noord Nederlands Toneel alleen voor intern/eigen gebruik

CONFERENCE OF THE BIRDS, GAS EN NOORDELIJK PUBLIEK In de komende jaren willen wij de publieksaantallen in het noorden vergroten. We spelen vrijwel iedere tournee in Drachten, Assen, Leeuwarden en Groningen en ook vaak in Meppel en Heerenveen. We zijn in 2018 gestart met de herprofilering van het Noord Nederlands Toneel als het noordelijke theatergezelschap van alle drie de noordelijke provincies. Dat doen we onder andere door voorstellingen te maken die ingaan op thema’s die spelen in het noorden (de slechte stand van de weidevogels, de aardbevingsproblematiek i.v.m. de gasboringen) maar ook door op andere manieren verbinding te zoeken met het publiek in alle noordelijke provinciën. In Groningen hebben we een flinke achterban die ons zowel in de Schouwburg, op locatie en in ons eigen gebouw aan de Bloemstraat 38 weet te vinden. In Friesland hebben we ons in het afgelopen jaar met de voorstelling Conference of the Birds kunnen laten zien aan een groot aantal Friese cultuurliefhebbers. Bij Conference of the Birds hebben wij gezien dat er een enorm potentieel is van mensen die wij nu nog niet bereiken, maar die gretig op zoek zijn naar nieuwe ervaringen. Wij hebben gezien hoe mensen op zoek zijn naar woorden om te uiten wat ze hebben meegemaakt. Mensen die in sommige gevallen nog nooit een hedendaagse dansvoorstelling hebben gezien. Aan de reacties op Facebook zie je dat mensen voor het eerst moderne dans zien en daar woorden voor zoeken. “En de dansers! Hun bewegingen. Wat een studie om de verschillende bewegingen van al die vogels zo goed te vangen in dans, trippeltjes, gefladder en gezweef. Zo knap.” “Zó mooi! Ik vond het meisje in het zwart echt beeldig dansen. echt zo goed een vogel nadoen.. alle kleine beweginkjes erbij.. Kippenvel!” “Wat was het een prachtige voorstelling!! Die dansers magnifiek!” Voor Conference of the Birds zijn we een partnerschap aangegaan met NDC mediagroep, de uitgever van alle noordelijke dagen weekbladen. De 13.000 tickets voor deze voorstelling werden verkocht door het platform VanPlan van NDC. Dit ging gepaard met een uitgebreide mediastrategie in alle noordelijke kranten. Wij gaan verder in gesprek met NDC over een toekomstige samenwerking om ander noordelijk publiek de zalen in te krijgen. Dit doen wij zoveel mogelijk in samenwerking met andere culturele partners uit het noorden.

CIJFERS EN BEREIK Over het algemeen is Facebook steeds minder populair geworden. De trend lijkt een dalend bereik te zijn, bij het Noord Nederlands Toneel is dat echter niet het geval. Het bereik is ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2018 en dat is in de huidige conjunctuur een goed resultaat. Omdat het zeker wel zo is dat de trend op lange termijn toch een daling voorspelt nemen we verschillende maatregelen om ervoor te zorgen dat we een manier behouden om in contact te blijven met onze fans. Ten tijde van de oproep van Arjen Lubach om Facebook te verlaten hebben we onmiddellijk advertenties aangezet met de oproep om je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Dat heeft goed geholpen. Maar op dit moment vormt Facebook nog steeds 86% van alle social doorverwijzers naar onze website. De volgers zijn redelijk verdeeld over alle leeftijden, maar fans van de pagina (die veel betrokkenheid met berichten hebben) zijn relatief jong (25-40). We zijn ons bewust van verplaatsing van gebruikers naar andere media en van jonge gebruikers die niet op het medium komen. Daarom intensiveren we ook onze activiteit op Instagram. Daar zien we een stijging van het aantal volgers van 70% ten opzichte van 2018. Twitter blijft een interessant kanaal voor het bereiken van journalisten, beleidsmakers en partnerorganisaties 43

Per 1 oktober hebben we een nieuwe website. Die is niet alleen duidelijker, en aantrekkelijker maar heeft ook allerlei voor ons nieuwe mogelijkheden om gerichter ons publiek te bereiken. De nieuwe site heeft een grotere compatibiliteit met onze online advertenties en andere online activiteiten. We kunnen meer meten en weten zo meer over onze bezoekers. Daardoor kunnen we relevante advertenties op het juiste moment laten zien. De oude website van het Noord Nederlands Toneel trok gemiddeld per maand 12.956 bezoekers, met de nieuwe website bereiken we per maand 12.238 bezoekers. In absolute zin is dit minder, maar er is op de nieuwe site veel minder bounce-verkeer (= verkeerd geland. Mensen die per ongeluk op de site komen en direct weer vertrekken). De mensen die nnt. nl nu bezoeken zijn voornamelijk gerichtere bezoekers die op de website zijn met als doel een kaartje te kopen of meer informatie te vinden. Met de website van NITE erbij komen we op bijna 15.000 bezoekers gemiddeld per maand, dus ook dan een stijging van 20%. Facebook Twitter Instagram

2015 2016 5.521 6.583 3.848 4.182 - 654

2017 2018 7.126 7.495 4.234 4.134 1.159 2.058

7. PERSONEEL EN ORGANISATIE Vanuit de Machinefabriek werken we in een compact team nauw samen met Club Guy & Roni. Het team bestaat uit een mooie mix van relatief nieuwe medewerkers en medewerkers met een lange staat van dienst binnen de organisatie. Daarnaast huren wij per productie of per project een groot aantal mensen in om ons vaste team te versterken, dit zijn bijvoorbeeld gastregisseurs, acteurs, makers, technici, stagiairs, marketeers, specialisten, vormgevers, fotografen, tekstschrijvers, vrijwilligers en ander ondersteunend personeel in verschillende vakgebieden. Dit ging in totaal om 45,2 FTE in 2018. FTE Kantoor / directie Productie / artistiek / uitvoerend vast Productie / artistiek / uitvoerend tijdelijk Productie / artistiek / uitvoerend inhuur Totaal

2018 2017 8,8 9,4 8,0 7,1 16,0 16,3 12,4 10,7 45,2 43,5

Het team wordt aangestuurd door artistiek directeur Guy Weizman en zakelijk directeur Harmen van der Hoek. Beide geven leiding aan de teams van het het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni. Robbert van Heuven heeft als gezelschapsdramaturg in 2018 een belangrijkere rol gekregen binnen de organisatie. Van Heuven is naast zijn werkzaamheden als dramaturg medeverantwoordelijk voor de selectie van (inter)nationale gastregisseurs en auteurs, de begeleiding van het ensemble, beleidsmatige ondersteuning vanuit de artistieke inhoud, en talentontwikkeling inclusief Station Noord. Deze rol komt internationaal veel voor in huizen waar repertoire gemengd wordt met het werk van een regisserend artistiek leider. Het zorgt voor een breed palet van gastregisseurs en een kleurrijk en fris repertoire. In 2018 hebben wij afscheid genomen van Hendrik Aerts als vast lid van het ensemble, omdat hij zich in de toekomst volledig wil focussen op zijn werk als regisseur en maker. Wij ondersteunen zijn ambitie hierin via Station Noord en zullen zijn plek in ons acteursensemble de komende periode gaan invullen met een andere acteur of actrice. Daarnaast hebben wij het afgelopen jaar - na 13 jaar trouwe dienst - afscheid genomen van onze huismeester Rob Pak, die met een welverdiend pensioen is gegaan. Zijn functie is na de zomer ingevuld door onze nieuwe huismeester Raymond Dost, die de belangrijke taak heeft om alle creativiteit in ons gebouw in goede en veilige banen te leiden.

ORGANISATIEONTWIKKELING EN HR Na een eerste jaar van samenwerking tussen het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni, waarbij er veel is veranderd in beide organisaties qua structuur en bemensing, hebben wij in 2018 veel tijd en energie geĂŻnvesteerd in onze organisatie en het HR-beleid. 2018 hebben we als organisatie gebruikt om terug te blikken op het eerste jaar en gezamenlijk te leren van onze ervaringen, om nog beter ingericht te zijn op de toekomst. Op het gebied van HR hebben onze productieleiders een cursus VCA VOL gedaan op het gebied van veiligheid op het werk, heeft onze werkplaatsmedewerker een lasopleiding niveau 1 en 2 ALU gedaan, is er binnen het team techniek een rijopleiding categorie C en CE gedaan als ook een opleiding Vakbekwaam Persoon NEN 3140, heeft de afdeling marketing verschillende dagen workshops bijgewoond van Cultuurmarketing en wordt de directie ondersteund door Erhan Tanercan van LCT Leiderschap 45

Consult & Training. Als organisatie investeren wij hierin om de expertise en kwaliteit van de verschillende afdelingen te verhogen en individuele ambities te faciliteren. Op het gebied van organisatieontwikkeling volgen momenteel een tiental medewerkers uit verschillende afdelingen uit de organisatie een cursus projectmanagement bij Triple Plus B.V, een partner van de Hanzehogeschool Groningen. Doel hiervan is om te komen tot uniforme werkprocessen die compatibel zijn voor alle afdelingen in de organisatie, om de samenwerking efficiënter te maken en de rol van projectmanagers daarin ook door te ontwikkelen. In aanvulling daarop hebben wij het afgelopen jaar ook met onze bedrijfsvriend Cor Reinbergen, die als HR-strateeg en adviseur werkzaam is, een aantal bedrijfsbrede sessies gehad om de onderlinge samenwerking en communicatie tussen onze verschillende afdelingen te bespreken en om de kernwaarden van onze bedrijfscultuur samen te definiëren. Deze sessies zijn als zeer waardevol ervaren door alle deelnemers, omdat er met elkaar is nagedacht op welke manier wij graag willen samenwerken. De kernwaardes zijn gedefinieerd als ‘openheid’, ‘zorgzaamheid’, ‘innoveren’ en ‘professionaliteit’. Op basis van deze kernwaardes zijn een aantal gedragsafspraken geformuleerd waarin iedereen zich thuis voelt en waarop men elkaar kan aanspreken. Tot slot hebben wij in 2018 tweemaal extern strategisch advies gevraagd op onderwerpen die voor de organisatieontwikkelingen richting de toekomst van belang zijn. Het eerste advies ging over de professionalisering van onze afdeling techniek, gezien de grote technische complexiteit van onze interdisciplinaire grote zaal-voorstellingen. In het advies is de vraag beantwoord in welke onderdelen wij extra moeten investeren om de artistieke koers van de organisatie te ondersteunen. Daarnaast heeft marketingbureau Red Ivy een strategisch advies gegeven voor de merkpositionering van Club Guy & Roni, het Noord Nederlands Toneel en NITE om ons te helpen in de branding en marketing van onze artistieke koers. Zowel de interne organisatie als externe partijen en stakeholders zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van beide adviezen.

WNT Het Noord Nederlands Toneel neemt haar verantwoordelijkheid op het gebied van goed werkgeverschap, daarom is de CAO Theater op alle arbeidsovereenkomsten van toepassing. Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. In de jaarrekening is een verantwoording opgenomen over de bezoldiging van de directie zoals bedoeld in de WNT. Hierin valt af te leiden dat de bezoldiging van de directie voldoet aan de WNT.

WERKEN MET VRIJWILLIGERS Hoewel het grootste deel van de medewerkers bezoldigd is, werken wij uiteraard ook met vrijwilligers. In de Machinefabriek werken zo’n 20 vaste vrijwilligers en daarnaast hebben we een heleboel jongeren in onze NNTWEE-community die ook vrijwilligerswerk bij ons doen. De vaste vrijwilligers bestaan bijvoorbeeld uit drie mensen die doordeweeks onze receptie bemannen, een tweetal Syrische mensen die ons helpen met de lunch, een tiental mensen die ons af en toe helpt bij de kassa en de bar, twee vrouwen die in ons kostuumatelier helpen en vrijwillige krachten die af en toe inleidingen geven op tournee. Daarnaast werkt onze NNTWEE-community met een groep jongeren van tussen de 15 en 25 die allerhande activiteiten doet. Van theatrale inleidingen op onze voorstellingen, tot bloggen, videoreportages maken tot het organiseren van jongerenactiviteiten.

GOVERNANCE Het Noord Nederlands Toneel hanteert sinds 2010 het Raad van Toezicht-model. De code cultural governance is daarbij richtinggevend voor de inrichting van directie en toezicht van het Noord Nederlands Toneel. De Raad vergadert circa vijf keer per jaar en is nauw betrokken bij organisatie, personeel, financiën, strategie en artistieke inhoud. De agenda wordt bepaald door een vaste planning & control cyclus die alle onderwerpen jaarlijks in verschillende frequenties bespreekt. Per kwartaal wordt er een tussenstand besproken van de resultaten en prognoses op financieel gebied en op het gebied van onze prestatie-eisen. De focus ligt enerzijds op het realiseren van de bezoekersaantallen en daaraan gekoppeld de eigen inkomsten, anderzijds op de solvabiliteit en liquiditeit om een gezonde financiële positie te waarborgen. Ook doelstellingen op het gebied van talentontwikkeling en educatie staan jaarlijks op de agenda. De Raad van Toezicht werkt niet met formele commissies. Wel worden op onderdelen taken toebedeeld aan één of meer leden van de Raad, zoals het jaarlijkse overleg met de accountant, personeelsbeleid en het aanstellen van een vertrouwenspersoon. Sai en Schut Registeraccountants uit Groningen is door de Raad benoemd om de jaarlijkse controle op zich nemen.

LEDEN RAAD VAN TOEZICHT Martin Sitalsing (voorzitter) Harm Post Maurice de Wilde Bianca Pander Gea Boerma

SAMENWERKING CLUB GUY & RONI EN COPRODUCTIES Conform het meerjarenplan hebben binnen ons interdisciplinaire huis het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni eigen Raden van Toezicht, met een gelijke planning & control cyclus en ook een gelijke bezetting. Hierdoor is er volledige transparantie onderling, zonder belangenverschillen. Door de samenvoeging zaten er in 2017 negen toezichthouders in de Raad, door natuurlijk verloop is dit aantal in 2018 teruggebracht tot vijf leden, waaronder een nieuwe voorzitter. De Raad heeft expliciete aandacht voor een pluriforme en diverse samenstelling. Dit is een expliciet doel voor de komende kunstenplanperiode. Dit is vastgelegd in een update van de profielschets van de voltallige Raad inclusief detailprofielen per functie. In het verslag van de Raad van Toezicht wordt de samenstelling van de Raad verder toegelicht. In het begin van 2017 hebben het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni gezamenlijk een ‘Service Level Agreement’ (SLA) opgesteld. Deze SLA formaliseert de afspraken die er tussen beide stichtingen gemaakt zijn voor de verdeling van kosten en opbrengsten van de gezamenlijke activiteiten voor de periode 1 januari 2017 – 31 december 2020. Het basisprincipe voor de verdeling van kosten en opbrengsten is dat deze verdeeld worden op basis van de voordelen die de respectievelijke stichtingen ervan genieten. Kosten en opbrengsten die specifiek aan een van de stichtingen kunnen worden toegerekend zullen aan die stichting worden doorbelast. Voor kosten die niet specifiek kunnen worden toegerekend wordt een verdeelsleutel gehanteerd. De verdeelsleutel die daarvoor ge47

bruikt wordt is de verhouding in structurele subsidies, als reflectie van de verhouding in activiteitenniveaus tussen het Noord Nederlands Toneel en de Club. In deze afspraken worden specifiek benoemd personeel, coproducties, huisvesting en de besteding van de gezamenlijke cultuurpijlermiddelen. In het geval van onderlinge coproducties draagt de hoofdproducent alle productiekosten en de eigen kosten van personele inbreng. De coproducent draagt bij door middel van de eigen kosten van personele inbreng. Dit omvat kosten zoals honoraria, sejour, reiskosten en verblijfskosten. De hoofdproducent financiert de productiekosten vanuit de inkomsten uit de voorstelling. Het resterende financiële risico wordt in gezamenlijkheid gedragen.

CODE CULTURELE DIVERSITEIT Het Noord Nederlands Toneel streeft naar een inclusieve organisatie, waarin alle medewerkers mogen uitdragen wie zij zijn. Achtergrond, overtuigingen en voorkeuren spelen geen rol bij benoemingen of beloningen. Er is een actief beleid om een brede diversiteit aan mensen te borgen in de organisatie en dit verder te stimuleren. Wij werken vanuit de overtuiging dat er in een divers team meer dynamiek, ideevorming en innovatie tot stand komt. Diversiteit is een breed begrip dat voor ons ten minste leeftijd, geslacht, etniciteit, nationaliteit, sociaaleconomische klasse, geloofsovertuiging, seksuele voorkeur, culturele bagage, etc., omvat. Binnen onze organisatie en binnen de artistieke producties die wij creëren, wordt gewerkt aan een samenstelling en een programmering die recht wil doen aan onze opvatting over diversiteit. Ook binnen de samenstelling van cast en crew in producties, willen wij zoveel mogelijk een afspiegeling vormen van de samenleving waarin wij opereren. Het gezamenlijke ensemble van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni is bijvoorbeeld samengesteld uit zeven verschillende nationaliteiten. Daarnaast proberen wij ons vaste ensemble en artistieke team zoveel mogelijk te verrijken met verschillende kunstenaars met bijvoorbeeld een bi-culturele achtergrond, zoals bij Salam uitdrukkelijk het geval was. Ook spelen wij alle grote zaal-voorstellingen met Engelstalige boventiteling, om ook inclusief te zijn richting het niet-Nederlandstalige publiek. Als het Noord Nederlands Toneel participeren wij actief in Theater Inclusief dat vanuit het Noordwijk-overleg is geïnitieerd. Onderdeel hiervan was in 2018 een organisatiebrede scan culturele diversiteit, waarna we in 2019 een ‘unconscious bias training’ zullen uitvoeren. Dit heeft tot doel om onze organisatie enerzijds een spiegel voor te houden hoe we in de praktijk omgaan met dit onderwerp, anderzijds om onderwerpen rondom diversiteit en inclusiviteit te agenderen en als organisatie nog meer verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Ook binnen de Raad van Toezicht speelt dit onderwerp in de benoemingen voor nieuwe leden. Daarnaast is er als onderdeel van dit programma een HR-training geweest op het gebied van werving en selectie. In 2019 wordt de NITE-voorstelling Brave New World 2.0 als casus gebruikt voor de deelnemende theaters om te werken aan publiekswerking en contextprogramma’s om nieuws publieksgroepen te interesseren in de voorstelling. Dit traject van samenwerking met de theaters is in 2018 ook gestart.

HUISVESTING In 2017 werd de verbouwing van ons huis de Machinefabriek voltooid om het gebouw gereed te maken voor onze huisvestingswensen in de huidige kunstenplanperiode, waarin Club Guy & Roni is ingetrokken als huisgenoot in de Machinefabriek. De gehele organisatie zit nu prettig dicht bij elkaar. Daarnaast huurt het Noord Nederlands Toneel een opslag voor decor en kostuums. Groningen investeert daarnaast in een structurele en kwalitatieve huisvesting voor alle producerende gezelschappen in de stad. In 2017 is de 48

â&#x20AC;&#x201D; SALAMSLAM

architectenselectie en het ontwerp van de â&#x20AC;&#x2DC;Kunstwerfâ&#x20AC;&#x2122; gepresenteerd, een nieuw studiocomplex naast de Machinefabriek voor Het Houten Huis, De Noorderlingen, Theater de Steeg en Club Guy & Roni. In 2018 heeft de gemeenteraad van Groningen een definitief besluit genomen over de realisatie van dit pand. De bouwstart is in het voorjaar van 2019 en de oplevering in de zomer van 2020. Onderdeel van de revitalisering van het gehele gebied rondom Theater de Machinefabriek is ook de renovatie en verbouwing van de oude directiewoning naast ons pand, die wij graag zouden inzetten voor short-stay voor acteurs/dansers.

8. CULTUURPIJLER EN SAMENWERKING Het Noord Nederlands Toneel beweegt zich – zo blijkt ook wel uit voorgaande hoofdstukken – in de context van vele verschillende (inter)nationale en lokale netwerken. In dit hoofdstuk geven wij een beknopt beeld van onze omgeving.

CULTUURPIJLER PODIUMKUNSTEN Sinds 2017 zijn wij samen met Club Guy & Roni door gemeente en provincie Groningen aangemerkt als cultuurpijler podiumkunsten. Een aantal instellingen in Groningen kregen dit stempel vanwege hun centrale en veelbetekenende rol voor het lokale en regionale kunstenveld en voor een bepaalde discipline. Aan het cultuurpijlerschap is ook een gezamenlijke bijdrage van de twee overheden verbonden. Als noordelijke cultuurpijlers hebben wij ons gecommitteerd aan een aantal gezamenlijke structurele acties en gaan wij regelmatig in overleg met elkaar. Daarnaast hebben wij een eigen plan ingediend waarin wij aan de hand van drie lijnen toelichten hoe wij het verschil willen (blijven) maken in de komende jaren. Daarbij is lijn 1) een blijvende verbindende rol van de Machinefabriek als huis voor de creatieve sector, lijn 2) het verder uitbouwen van cross-sectorale samenwerking buiten de cultuursector en lijn 3) het leggen van internationale verbindingen. Als specifieke resultaten hebben wij vanuit het cultuurpijlerschap geïnvesteerd in permanente boventiteling voor onze voorstellingen in de schouwburg, om ook internationaal publiek welkom te heten bij onze voorstellingen. Daarnaast zijn wij als cultuurpijler FridayNITE begonnen, waarbij we de Machinefabriek ook openstellen voor andere organisaties en initiatieven uit Groningen. Als onderdeel van ons cultuurpijlerschap delen wij met een open houding naar de sector expertise en vaak ook materialen die in ons bezit zijn. Dit gaat van persoonlijke coaching door de zakelijk of artistiek directeur voor jonge producenten en jonge makers, tot de 20 tot 30 stagiaires per jaar die in onze organisaties hun eerste werkervaring opdoen en professioneel begeleid worden, tot het uitlenen van licht en techniek aan kleine organisaties. Specifiek zetten wij onze cultuurpijlermiddelen in 2018 in om de voorstelling GAS (over de gasproblematiek in de regio) van Theatergroep Jan Vos mede mogelijk te maken, maar investeerden wij ook lokaal in projecten als De Wijk de Wereld, Station Noord en Mijn Vrede van Marcel Hensema.

LOBBYCLUB EN LANDELIJKE BELANGENBEHARTIGING De meeste cultuurpijlers zijn ook onderdeel van de Lobbyclub. Dit is een informele samenwerking van rijksgesubsidieerde Groninger instellingen, bedoeld om kennis met elkaar te delen en om het gesprek met lokale en nationale overheden en andere stakeholders wat meer gecoördineerd te voeren in de komende jaren. Landelijk is het Noord Nederlands Toneel aangesloten bij de NAPK en bij Kunsten ’92.

WE THE NORTH Het talentontwikkelingstraject Station Noord is een belangrijk onderdeel van het Noordelijke cultuurprogramma We the North. In We the North zijn zeven noordelijke overheden samengekomen om het noorden te zien als culturele experimenteerregio. Vanuit deze samenwerking werd eind 2018 51

ook het noordelijke culturele regioprofiel plus een aantal proeftuinen ingediend bij de minister. Wij moedigen het aan dat de noordelijke overheden meer en beter met elkaar optrekken en dat de culturele sector daarbij de belangrijkste gesprekspartner is. Belangrijk blijft in deze gesprekken dat er zowel aandacht is voor innovatie, maar ook voor behoud van een sterke bestaande sector. ‘De basis op orde’ moet te allen tijde centraal staan.

NOORDWIJK-OVERLEG Jaarlijks komen alle negen BIS-gezelschappen plus dertien standplaatstheaters samen in Noordwijk om informeel te praten over de stand van zaken en toekomst van de sector. Uiteraard is het Noord Nederlands Toneel hier bij aanwezig, samen met de Oosterpoort Stadsschouwburg als partner. Samen worden onder meer ambities afgesproken over onderwerpen als inclusiviteit. Met een deel van deze instellingen vindt er ook een structureel overleg plaats met betrekking tot collectieve marketing. Er wordt kennis uitgewisseld, cijfers gedeeld en waar mogelijk samen opgetrokken. Het Noord Nederlands Toneel is een van de kartrekkers van dit overleg.

VRIENDEN EN BEDRIJFSVRIENDEN Het Noord Nederlands Toneel kent al jaren een hechte club van 13 bedrijfsvrienden en 75 particuliere vrienden die ons trouw steunen met een jaarlijkse financiële bijdrage en klaarstaan met hun netwerk en expertise. In deze en komende jaren intensiveren wij de omvang met bedrijfsvrienden en proberen wij deze groep groter te maken. Dat doen wij ook met het uitgangspunt in het achterhoofd dat het vestigingsklimaat voor personen en (internationale) bedrijven in een regio gebaat is bij een sterke, internationale cultuursector. Naast vermelding op onze website dankt het Noord Nederlands Toneel ook graag op deze plaats de volgende bedrijfsvrienden voor hun steun in 2018: Boer & Croon, De Zwarte Hond, Hanzehogeschool Groningen, Noorderpoort College, Dommerholt Advocaten, Basic Supply Group, Sociëteit de Harmonie, Travertin, Uqonda, Groningen Seaports, Rein Advocaten en Adviseurs, GasTerra en Aize Bouma Communicatie.

DANK! Het Noord Nederlands Toneel werkte naast bovenstaande netwerken en organisaties in 2018 samen met nog vele partners. Wij danken de volgende partijen in het bijzonder voor hun vriendschap in het afgelopen jaar. Asko|Schönbergs K[h]AOS Club Guy & Roni Slagwerk Den Haag De Oosterpoort | Stadsschouwburg Groningen Grand Theatre Groningen Oerol Festival Leeuwarden – Fryslân 2018 Kening fan ‘e Greide Nederlands Theater Festival Toneelgroep Jan Vos Amsterdamse Bostheater Jonge Harten Festival Noorderzon Performing Arts Festival Theater de Steeg Het Houten Huis Noord Nederlands Orkest Elker Het Poortje Jeugdinrichtingen Wijkjury Groningen KVS Brussel Toneelschuur producties Stormvogels Theater Na de Dam De Noorderlingen ZUHAUSE TalentWeb Station Noord Verhalenhuis Belvédère Rotterdam En... vele theaters en schouwburgen in Nederland

9. FINANCIËN In dit hoofdstuk worden de belangrijkste zaken uit de jaarrekening 2018 van stichting het Noord Nederlands Toneel benoemd, daarbij komen de volgende onderdelen aan de orde: 1. financiële analyse, betreffende het financiële resultaat 2018 op hoofdlijnen, de samenstelling van het eigen vermogen en de beoordeling van de vermogenspositie; 2. kwantitatieve prestatie-eisen 2018 afgezet tegen de gemiddelde norm over de periode 2017-2020; 3. de financiële prestatie-eisen 2018 afgezet tegen de gemiddelde norm over 2017-2020.

FINANCIËLE ANALYSE De jaarbegroting 2018 is door de Raad van Toezicht vastgesteld in september 2017 en gebaseerd op de geplande activiteiten in 2018. Deze wijkt af van de meerjarenbegroting, zoals deze is ingediend aan het begin van dit kunstenplan. We hebben er voor gekozen de werkelijke cijfers van 2018 te presenteren naast de jaarbegroting 2018 in plaats van de ingediende cijfers uit de meerjarenbegroting. Dit geeft de meest zuivere vergelijking. Dit in verband met het geactualiseerde prijspeil en omdat de structurele subsidie van de gemeente Groningen substantieel lager is dan het bedrag dat opgenomen was in de meerjarenbegroting. De jaarbegroting 2018 ging uit van 10 producties. Hiervan zijn er 8 uitgevoerd. Daarnaast zijn 4 andere producties toegevoegd aan de lijst. Zowel de activiteitenlasten als de directe opbrengsten laten hierdoor een stijging zien. Het theaterfestival met Salam, de reprise van Mijn Vrede, het Station Noord project met de Stormvogels (Utopia Experience) en de coproductie Gas waren niet begroot bij vaststelling van de begroting in september 2017. In € 1.000 Baten Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Subsidies en Bijdragen Totaal baten Lasten Beheerlasten personeel Beheerlasten materieel Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel Saldo Rentebaten /-lasten Incidentele baten /-lasten Totaal lasten Resultaat

Werkelijk Begroot Werkelijk 2018 2018 2017 € € € 1.715 16 3.086 4.816

1.206 13 3.010 4.229

1.060 17 3.037 4.113

557 521 1.819 1.939 3 0 4.839

593 515 2.058 1.049 -4 20 4.231

551 463 1.755 1.076 5 0 3.848

-23 -1 265

EXPLOITATIESALDO 2018 Het nadelig exploitatiesaldo van € 23.498 in 2018 wordt volgens de voorgeschreven verdeelsleutel, naar rato van structurele subsidie en totale baten, voor € 9.000 aan de algemene reserve en voor € 14.000 aan het bestemmingsfonds OCW 2017-2020 onttrokken. Aan het bestemmingsfonds restant subsidie OCW 2013-2016 hoeven onttrekkingen niet plaats te vinden naar rato van het aandeel OCW-subsidie in de totale baten. Als een onttrekking niet naar rato van het aandeel OCW-subsidie behoeft, dan kan daarmee de gehele onttrekking naar de algemene reserve. Deze middelen mogen worden aangewend ten behoeve van de kernactiviteiten waarvoor wij een vierjaarlijkse instellingssubsidie 2017-2020 is verleend. In 2018 is het saldo van het Bestemmingsfonds OCW 2013-2016 aangewend ten behoeve van de voorstellingen geproduceerd in 2018 als onderdeel van de kernactiviteiten van de stichting in overeenstemming met het besluit tot vaststelling van de instellingssubsidie over de periode 2013-2016. De samenstelling van het eigen vermogen na resultaatbestemming: In € 1.000 Algemeen reserve Bestemmingsfonds restant OCW 2013-2016 Bestemmingsfonds OCW 2017-2020

31 DEC 2018 501 0 164

31 DEC 2017 286 225 178

Totaal eigen vermogen

665

689

FINANCIËLE RATIO’S De solvabiliteit zegt iets over de financiële situatie van een instelling op lange termijn. Het Ministerie beschouwd een percentage van meer dan 10% als positief. De liquiditeit geeft inzicht in de mate waarin een instelling in staat is op korte termijn aan zijn verplichtingen te voldoen. Met een ratio van 1,3 wordt de liquiditeit eveneens als voldoende beoordeeld. Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van een instelling in het geval van tegenvallende inkomsten. Solvabiliteit Liquiditeit Weerstandsvermogen

2018 59,6% 2,10 13,8%

2017 2016 Richtlijn 63,9% 43,1% 25 - 40% 2,50 1,65 1,2 - 1,5 16,7% 9,2% > 10%

Bovenstaande kerngetallen, naar aanleiding van de jaarcijfers, wijzen erop dat zowel de liquiditeit als de vermogenspositie van het Noord Nederlands Toneel gezond te noemen is.

PRESTATIE-EISEN PUBLIEK De norm om gemiddeld 6 producties uit te brengen waarvan 3 groot-gemonteerd is ruimschoots gehaald. Het aantal reguliere voorstellingen voor 2018 is begroot op 147, ook deze norm is ruimschoots gehaald met 322 voorstellingen. Tot slot is het totaal aantal bezoeken bij voorstellingen voor 2018 begroot op 57.250 bezoekers, de uiteindelijke realisatie ligt op 67.665 bezoekers voor onze voorstellingen. Ook deze realisatie ligt ruim boven de norm van 37.500 bezoekers.

Categorie

2018

2017

2016

Betalende bezoekers Waarvan jongerenbezoeken VO Schoolgebonden voorstellingen Totaal OCW

67.665 590

36.160 1.205

33.449 1.057

67.665

36.160

33.449

Norm OCW 17-20 34.000 3.500 37.500

Geregistreerde bezoekers Bez.aantallen MF activiteiten Totaal bezoekers

812 68.477

976 558 37.694

1.098 34.547

Aantal groot gemonteerde producties Totaal aantal producties

4 18

6 32

5 26

Reguliere voorstellingen Uitvoeringen waarbij schoolgroepen VO Schoolgebonden voorstellingen Totaal aantal voorstellingen

316 57 6 322

251 43 12 263

189 49 8 197

39 9 142 15 157

PRESTATIE-EISEN FINANCIEEL De eigeninkomsten norm om een meerjarige subsidie 2017-2020 aan te vragen was gesteld op een gemiddelde van 23,5% over de periode 20132016. Een overzicht van de gerealiseerde eigen inkomsten ziet er als volgt uit: Overzicht eigen inkomsten Structurele subsidies

2018 € 3.009.649

2017 € 2.945.128

2016 € 2.895.261

Norm; percentage Normbedrag eigen inkomsten

23,5 € 707.268

23,5 € 692.105

25,5 € 738.292

Gerealiseerde eigen inkomsten Gerealiseerde percentage

€ 1.762.325 58,6

€ 1.122.257 38,1

€1.699.067 58,7

Uit dit overzicht blijkt dat de gerealiseerde eigen inkomsten ruim boven de norm van 23,5% uitkomt die gold bij het indienen van de subsidieaanvraag 2017-2020.

FINANCIEEL BEELD 2019 De begroting 2019 gaat uit van 13 producties, waarvan drie groot-gemonteerd. Het activiteitenplan voor 2019 gaat verder uit van 192 voorstellingen en 45.175 bezoekers. De eigen inkomsten zijn begroot op € 752.000, ongeveer 40%. Het exploitatiesaldo is begroot op een tekort van € 13.000. De norm voor reguliere voorstellingen voor deze cultuurnotaperiode is gesteld op gemiddeld 142 voorstellingen met 34.000 bezoekers. Het aantal schoolgebonden voorstellingen is gesteld op gemiddeld 15 per jaar met gemiddeld 3.500 bezoekers.

10. VOORUITBLIK 2019 EN VERDER Dit tweede jaar van interdisciplinair goud delven heeft ons nog duidelijker gemaakt dat deze ontwikkeling niet meer te stuiten is. De goudader is aangeboord en wij willen en moeten blijven graven. Hoewel we nog – voor ons gevoel – aan het pionieren zijn, gloort er zoveel moois aan de horizon nu de samenwerking met Club Guy & Roni zo goed werkt en de lancering van de NITE-beweging ons weer een stap verder heeft gebracht. Wij zijn ervan overtuigd dat wij in de komende twee jaren een volwaardige interdisciplinaire werkwijze ontwikkelen die daarna sterk genoeg is om op zichzelf te kunnen staan.

VERDER BOUWEN AAN EEN VOLWAARDIG INTERDISCIPLINAIR HUIS Dat betekent dat wij hopen samen met Club Guy & Roni door te kunnen bouwen naar een volwaardig interdisciplinair huis per 2021. In het huidige kunstenplan werken wij nog als twee zelfstandige gefinancierde organisaties, die een veelvoud van de activiteiten in gezamenlijke coproducties uitvoeren. Deze constructie hebben wij in samenspraak met onze financiers opgezet, om vier jaar de tijd te nemen om ons artistiek onderzoek in alle ruimte en flexibiliteit vorm te geven. Na twee jaar ontwikkeling en onderzoek voelt een volgende stap zeer logisch, omdat het merendeel van onze activiteiten inmiddels coproducties zijn en omdat alle verschillende makers steeds meer onder een gedeelde artistieke visie werken. Graag gaan wij nu het vervolggesprek aan met onze financiers, over het verder bouwen aan een interdisciplinair huis in het volgend kunstenplan. Voor die volgende stap pleiten wij voor een BIS-functie interdisciplinair theater binnen het nieuwe bestel, met een bijbehorend financieel kader om deze ambities te financieren. Gelukkig bemerken wij veel positieve, landelijke belangstelling voor onze manier van werken. Zowel de Raad voor Cultuur als het Fonds Podiumkunsten (de hoofdondersteuner van Club Guy & Roni) geven aan meer ruimte te willen bieden aan interdisciplinaire kunst en interdisciplinaire huizen in de culturele infrastructuur. Ook de adviesaanvraag stelsel 20212024 van Minister Van Engelshoven aan de Raad voor Cultuur lijkt uit te gaan van eenzelfde soort vernieuwingswens. Hiermee groeit ons enthousiasme over de rol die wij zouden kunnen spelen binnen deze vernieuwing in de sector.

EEN NIEUW HUIS NAAST ONS HUIS Wij kijken daarnaast enorm uit naar de bouw van ‘De Kunstwerf’ in 2019. In dit nieuwe gebouw komen de activiteiten en kantoren van Het Houten Huis, Vooropleiding theater De Noorderlingen, De Steeg, het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni samen op steenworp afstand van de Machinefabriek. Wij denken dat dit enorm veel kruisbestuiving gaat opleveren op alle niveaus; van artistiek tot productie, van educatie tot marketing. Het aantal studio’s en repetitieruimtes dat wij tot onze beschikking hebben per 2020, is volledig afgestemd met onze hierboven beschreven ambities van een volwaardig interdisciplinair huis vanaf 2021. Ons huis van de toekomst is al in aanbouw.

BRAVE NEW WORLD 2.0 Bij het schrijven van dit verslag in februari levert de voorstelling Brave New World 2.0 vóór de première al reuring op, omdat wij bij het uitnodigen van onze relaties een deel van de mensen een kaartje hebben gestuurd met de uitleg dat ze niet welkom zijn bij de première, omdat ze 58

â&#x20AC;&#x201D; BRAVE NEW WORLD 2.0

â&#x20AC;&#x201D; DEAR WINNIE

door ons fictieve adviesbureau Humanite niet als een van onze 500 belangrijkste influencers zijn beoordeeld en daarom niet ‘nuttig’ zijn. Verwarring alom rond een gelukte grap die gezien de thematiek van de voorstelling eigenlijk helemaal niet zo grappig is. Want wat gebeurt er als we de regie over ons leven overdragen aan technologische oplossingen? Als techniek mag bepalen wie wel en wie niet meer van nut zijn? Een mooi voorbeeld van hoe alles om de voorstelling heen er integraal bij is gaan horen. Brave New World 2.0 is een veelbelovend, interdisciplinair project met een zeer diverse cast.

DEAR WINNIE, Samen met de KVS in Brussel maken wij in 2019 Dear Winnie, een interdisciplinaire, internationale productie over het leven van Winnie Mandela, gespeeld door een volledige bi-culturele cast van actrices en zangeressen geregisseerd door de talentvolle Belgische regisseur Junior Mthombeni en geschreven door Fikry El Azzouzi (die ook Salam schreef). De meertalige voorstelling gaat op 30 november in Groningen in première en toert zowel in Nederland en België als internationaal. Een eerste stap om onze werkwijze ook samen met internationale partijen verder te ontwikkelen.

EN MEER IN 2019… Maar er is veel meer in 2019, hier een tipje van de sluier… Internationaal coproduceren wij de voorstelling I Am Europe van de Duitse toneelschrijver en theatermaker Falk Richter (Conference of the Birds), met wie wij in de komende jaren meer gaan samenwerken. Eline Arbo en Liliane Brakema werken dit jaar verder aan hun NNT RAW-traject, waarbij de resultaten dit jaar ook landelijk op tournee zullen gaan. Samen met Lotte Dunselman van Toneelgroep ECHO presenteren wij deze zomer op een bijzondere locatie in het Groninger landschap de voorstelling De Poolse Bruid, een toneelbewerking door Jibbe Willems van het verhaal van de gelijknamige succesfilm. Binnen Station Noord ondersteunen wij onder meer projecten van de noordelijke talenten Maarten Smit en Veerle van Overloop. Tenslotte zijn wij weer partner in het project De Wijk de Wereld, waarbij dit jaar de Korrewegwijk en De Hoogte de sleutel van de Stadsschouwburg Groningen krijgen overdragen.

HET VERSCHIL MAKEN Dat maakt dat wij ook in 2019 zowel (inter)nationaal als lokaal midden in de culturele infrastructuur, maar misschien belangrijker – midden in de maatschappij – staan. Wij willen het verschil maken met wat wij vertellen, hoe wij dat vertellen, met wie wij dat vertellen en aan wie wij dat vertellen. De mooie plannen voor de komende jaren geven ons meer dan voldoende vertrouwen om vanuit deze open houding het theater van nu in de taal van nu te maken. Uiteraard samen met onze vele vrienden en partners.

Guy Weizman – Artistiek en algemeen directeur

Harmen van der Hoek – Zakelijk directeur

VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT In 2018 hebben de Raad van Toezicht en de directie vier reguliere vergaderingen gehad (op 20 maart, 11 juli, 3 oktober en 10 december). Naast het bijpraten over de actuele stand van zaken op artistiek en financieel gebied waren de volgende onderwerpen daarbij hoofdpunten: -- Jaarrekeningen en Jaarverslagen 2018 van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni -- Jaarlijkse Planning & Control cyclus -- Benoeming nieuwe voorzitter Raad van Toezicht -- Doelen en Risicomatrix -- Begrotingen 2019 -- Huisvesting Ebbingekwartier -- Personeelszaken en organisatieontwikkeling -- Taakverdeling Raad van Toezicht en directie -- Planning nieuwe kunstenplan 2021-2024 -- NITE samenwerking -- Educatie, marketing en participatie In 2018 is er in de samenstelling van de Raad van Toezicht het nodige veranderend, omdat diverse benoemingstermijnen zijn afgelopen. Op de vergadering van 11 juli, voorafgaand aan de voorstelling Conference of the Birds in Leeuwarden, hebben wij afscheid genomen van een vijftal leden van de Raad van Toezicht. Al deze vijf leden zijn afgetreden vanwege het verlopen van ieders tweede termijn in de Raad. Naast voorzitter Seerp Leistra, hebben wij afscheid genomen van Marita Schreur, Anton Daleman, Peter Yspeert en Anne Karen de Boer. Door de samenvoeging van de Raden van Toezicht van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni in 2017 was de groep vrij fors in omvang, door het natuurlijke verloop en het aantrekken van een nieuwe voorzitter heeft de huidige Raad van Toezicht vijf leden. Er is nog ĂŠĂŠn positie vacant en die proberen wij in 2019 op te vullen met een geschikte kandidaat, daarbij wordt expliciet gekeken naar een pluriforme samenstelling. Als voorzitter is per oktober 2018 Martin Sitalsing aangetreden tot de Raad van Toezicht. Met zijn ruime ervaring als bestuurder en zijn grote netwerk is hij een zeer waardevolle aanvulling in de Raad. Sitalsing heeft als voorzitter de ambitie om naast een gezonde bedrijfsvoering, bovenal de maatschappelijke impact van de organisatie ook vanuit de Raad van Toezicht vorm te geven. De Raad van Toezicht kijkt met veel enthousiasme terug op 2018, het tweede jaar van onze bijzondere interdisciplinaire samenwerkingen. Met veel trots waren wij allen deelgenoot van het grootste en meeslepende Conference of the Birds, het bejubelde Salam, het swingende Mechanical Ecstasy, maar ook van 20 jaar Dichterbij en de RAW-voorstelling van de talentvolle Liliane Brakema. Een prachtig resultaat als kroon op het afgelopen jaar, was uiteraard de regieprijs die Guy Weizman heeft ontvangen op het Nederlands Theaterfestival voor de voorstelling Salam. Hiermee hebben Weizman en het gehele team bewezen welke kwaliteit wij in huis hebben en welke mooie ontwikkelingen wij nog kunnen verwachten in de toekomst. We kijken als Raad van Toezicht met vertrouwen naar de toekomst en danken alle medewerkers van het Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni voor de inspiratie die zij ons geven in de prachtige voorstellingen.

Martin Sitalsing Voorzitter Raad van Toezicht Noord Nederlands Toneel en Club Guy & Roni 15 maart 2019

MARTIN SITALSING, VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR LENTIS EN FPC DR. S. VAN MESDAG Einde 1e termijn 24-08-2022 -- Voorzitter Zorg Innovatie Forum -- Lid Raad van Toezicht Wilhelminaziekenhuis Assen -- Voorzitter Raad van Toezicht RBO -- Lid Adviesraad Sociaal Planbureau Groningen -- Lid Bestuur Discriminatie Meldpunt Groningen -- Lid Programmaraad RTV Noord -- Lid Bestuur FC Groningen in de maatschappij HARM POST, DIRECTEUR POST ADVIES BV Einde 2e termijn 31-12-2019 -- Voorzitter Stichting GRQ Business Network -- Voorzitter Stichting GRQ Business Network -- Jurylid Jonge Ondernemers Prijs (JOP) Groningen -- Lid Raad van Commissarissen Port of Harlingen -- Lid Raad van Commissarissen AG Ems -- Voorzitter Raad van Commissarissen Heuvelman Ibis -- Lid Raad van Toezicht RUG (Rijksuniversiteit Groningen) -- Voorzitter Commerciële Club Groningen -- Voorzitter Stichting ‘Vrienden Beatrix Kinder Ziekenhuis’, Groningen -- Secretaris ‘KinderboekenHuis’, Winsum -- Bestuurslid ‘Vrienden Opmaat’, Bedum (gehandicaptenzorg) -- Voorzitter Raad van Commissarissen ‘Bijzondere Bedrijfslocaties Groningen’ Groningen (onderdeel Stichting Oude Groninger Kerken) -- Voorzitter ‘Stichting Maggie’s Nederland’, Groningen (kankernazorgcentrum i.o.) -- Honorair Consul Noorwegen in 3 Noordelijke provincies -- Bestuurslid ‘Perspectief Groningen 2025’, initiatief van Rabobank om economie Groningen aan te jagen -- Bestuurslid ‘Social Impact Day Groningen’, om sociaal ondernemen te stimuleren -- Adviseur ‘Stichting WadDuurzaam’, om plannen te bedenken voor het schip ‘de Ecolution’ van wijlen Wubbo Ockels -- Bestuurslid ‘Noordelijk Cultuur Fonds’ -- Raad van Advies Powerfield MAURICE DE WILDE (PENNINGMEESTER), CHIEF FINANCIAL OFFICER KOOPMAN LOGISTICS GROUP BV Einde 2e termijn 15-10-2022 -- Lid bestuur Stichting Pensioenfonds Gasunie “(tot 1/7/18) -- Voorzitter Hockey Club Groningen “GHHC BIANCA PANDER, PARTNER BKB | HET CAMPAGNEBUREAU Einde 2e termijn 1-1-2022 -- Algemeen directeur/bestuurder Stichting Welcome to The Village -- Voorzitter Stichting Broken Brass Ensemble -- Bestuurslid Lobby Lokaal -- Lid Rijksadviesorgaan voor de Friese Taal DINGtiid GEA BOERMA, MANAGER BESTUUR, JURIDISCHE ZAKEN & COMMUNICATIE / KABINETSCHEF COMMISSARIS VAN DE KONING Einde 2e termijn 1-1-2022 -- Bestuurslid Festival Jonge Harten -- Bestuurslid PoëziePaleis -- Bestuurslid Vd Leeuw-lezing -- Raad van Toezicht Kopland / Zienn (maatschappelijke opvang / vrouwenopvang) -- Voorzitter bestuur Stichting Muziek, Dans en Theater Veendam 64

De directie van het Noord Nederlands Toneel wordt vanaf 01-01-2017 gevormd door Guy Weizman in de functie van artistiek en algemeen directeur en Harmen van der Hoek in de functie van zakelijk leider.