kwaliteitsbeeld 2024 Oranjeborg

KWALITEITSBEELD 2024

Voor u ligt het kwaliteitsbeeld over 2024 van Oranjeborg. In dit rapport blikken we terug op het afgelopen jaar: Wat hebben we gedaan? Waar zijn we trots op? En wat kan of moet beter?

Aan de hand van de vier bouwstenen uit het Kwaliteitskompas geven we een overzicht van de zorg en begeleiding binnen Oranjeborg. Onze locaties bieden daarnaast een inkijkje in hun eigen ervaringen en ontwikkelingen in 2024.

Ook richten we de blik vooruit: Waar gaan we in 2025 mee aan de slag? Wat vraagt om verdieping, aandacht of vernieuwing? Tussen de bouwstenen door vindt u persoonlijke verhalen uit de praktijk, geschreven door Flip Vellinga (Voorzet Media). Ook in 2024 ging hij regelmatig op pad met bewoners én medewerkers van Oranjeborg. Zijn ontmoetingen vertaalden zich in waardevolle verhalen die de zorg en begeleiding bij Oranjeborg tot leven brengen.

Wij hopen dat dit kwaliteitsbeeld u een helder, eerlijk én inspirerend beeld geeft van waar Oranjeborg voor staat: met 24-uurszorg ondersteuning bieden aan mannen met een zogenoemde dubbel- of triple diagnostiek, oftewel de combinatie van een verstandelijke beperking, psychische problematiek en/of verslavingsproblematiek.

September 2024

TEAM ORANJEBORG VERLEGT GRENZEN TIJDENS

LOODZWARE MUD MASTERS IN BIDDINGHUIZEN

“Een prachtige ervaring en leuk om mee te maken”

Na zondag 29 september staat het definitief vast: voor de bewoners van Oranjeborg is geen berg te hoog en geen obstakel te zwaar. Tijdens de Mud Masters in Biddinghuizen laten de mannen van de zorginstelling zich weer van de goede kant zien. Het is afzien op de hindernissen, maar opgeven is geen optie.

Wanner de temperatuur al behoorlijk is gedaald en de lichamen schreeuwen om ermee te stoppen, wordt nog één keer alles gegeven om de finish te halen.

Daar staat Henk Stokvis als een trotse ploegleider zijn team op te wachten. ,,Top, echt klasse”, klinkt het vol waardering. Er volgen high fives en de moegestreden helden vallen elkaar in de armen. Dat hebben ze toch maar weer mooi geflikt.

Vijf uur eerder op de zonovergoten locatie van Oranjeborg in Biddinghuizen is de stemming uitbundig. Na dagen van regen hebben de weergoden besloten dat ze de deelnemers aan de Mud Masters goed gezind zijn.

Op het bankje bij de ingang van het hoofdgebouw blikt René Schotman vol vertrouwen vooruit op de sportieve slijtageslag. Het is voor het eerst dat hij meedoet, maar de assistent-locatiemanager uit Loenen heeft er geen slapeloze nachten van gehad. ,,Nee hoor, appeltje eitje”, zegt hij, het gezicht strak in de plooi.

Ook Dennis Spoelder beleeft vandaag zijn debuut in de modder. Hij heeft er speciaal een nieuwe outfit voor aangeschaft, omdat bij nader inzien de

aanvankelijk geplande spijkerbroek toch niet de meest ideale uitrusting was. Ook zijn dochter Dae doet vandaag mee. Ze is 10 jaar en zit op survival.

De hele familie is afgereisd naar Biddinghuizen, aan morele steun geen gebrek. Dennis is minder optimistisch dan zijn collega René. ,,Ik voel nu mijn bilspier al”, klinkt het weinig hoopvol. Hij verheugt zich vooral op het moment dat hij het vermoeide lichaam ’s avonds rust kan geven. ,,Ik stap in de jacuzzi en komt er niet meer uit…”

Binnen deelt Henk aan alle deelnemers de speciaal voor de Mud Masters gemaakte shirts uit. Het opschrift op de rug laat aan duidelijkheid niets te wensen over: Wat mud dat mut. De outfit is mede tot stand gekomen door de steun van drie bedrijven met wie Oranjeborg een nauwe band onderhoudt: Time Star Media, Noordkust Creatieve Communicatie en Voorzet Media. Voor Chantal Koppers is er dit jaar geen shirt.

De vriendin van Daan Stokvis is hoogzwanger en verwacht over 5 weken haar eerste kindje. ,,Een meisje. We hebben ook al een naam, maar die ga ik nog niet zeggen…”

De meeste deelnemers zijn inmiddels gearriveerd.

Buiten bewondert René Schotman de glimmende schoenen van Dennis Wildschut. ,,Nieuwe pattas?’”, wil hij weten. Dennis schudt het hoofd. ,,Nee hoor, die heb ik al zeven jaar.”

Ze komen, zo blijkt, bij hoge uitzondering uit de doos. Vandaag is zo’n dag. Ook voor Dennis wordt het een primeur om de uitputtingsslag in de modder aan te gaan.

Team Oranjeborg telt nogal wat nieuwe gezichten.

Dieke van Deventer is een van de aanjagers van het evenement. Ze heeft eigenlijk al vakantie, maar vindt de Mud Masters té leuk om te laten schieten. Met

20 deelnemers staat er een uitgebalanceerde ploeg, waarin bewoners, personeel van de zorginstelling en familieleden de krachten gaan bundelen. Nog snel even een foto voor het bord van Oranjeborg, dan vertrekt het gezelschap lopend naar het terrein waar om half twee de strijd met de elementen begint.

Het is een prachtig gezicht: het langgerekte lint lopers in de zwarte Oranjeborg-shirts op weg over het fietspad naar de plek waar het straks allemaal gebeurt. Dit is een goed stel. Voor de mensen die

voor het eerst aanwezig zijn bij de Mud Masters is het heel bijzonder om te zien hoe groot en massaal het evenement is. In de aankondiging valt te lezen dat de eventlocatie er eentje is voor de echte adrenalinejunks.

Bij het waterpark in het start- en finishgebied zijn de meest spectaculaire waterhindernissen uit de Mud Masters-geschiedenis opgebouwd. De omringende bossen waar het parcours dwars doorheen loopt, maken het kippenvelgevoel compleet. Elke kilometer die bikkelend wordt afgelegd, brengt de deelnemers een stap dichter bij eeuwige roem.

Nadat iedereen het deelnemersbandje om de pols heeft gedaan staat Team Oranjeborg klaar voor de warming-up.

De muziek is opzwepend, de uitdaging is groot: 6 kilometer afleggen op een loodzwaar parcours, waarin de meest lastige obstakels zijn opgenomen. De supporters moeten kiezen waar ze hun helden voor de eerste keer gaan zien. Dat wordt, na grondige bestudering van het parcours, bij hindernis 6: de sizzler-kruipgang met stroomdraden.

Dan zijn er al heel wat ontberingen geleden. Vol

verwachting staan de fans klaar met hun mobiele telefoon in de aanslag voor spectaculaire foto’s, maar Team Oranjeborg laat behoorlijk lang op zich wachten. Henk besluit poolshoogte te gaan nemen.

Het telefoontje dat volgt doet alle twijfels verdwijnen. ,,Ze komen eraan, maar het gaat niet snel. Ze blijven bij elkaar. Het is op dit moment meer sjokken dan lopen.”

Er gaat een gejuich op wanneer het bijna complete team de bocht uitkomt. Alleen John Buijs is uitgestapt. Hij is gewond aan zijn hand en kan helaas niet verder. Henk besluit met hem naar de EHBO-post te gaan en ziet niet meer hoe de rest van de ploeg ploeterend door de modder grenzen blijft verleggen. Daar gaan ze: een voor een onder de draden door, kanjers met een geweldig doorzettingsvermogen. De obstakels volgen elkaar nu in een hoog tempo op: glijden, afdalen, klimmen, klauteren, hangen boven een waterbak, dit is vreselijk afzien. Intussen is het behoorlijk afgekoeld en wordt het er niet eenvoudiger op, maar iedereen van Team Oranjeborg zet door en bereikt de eindstreep.

Daar is John inmiddels ook gearriveerd. Zijn wond is

gehecht en hij heeft nog voldoende energie om zijn medebewoners te complimenteren met het behaalde resultaat.

Het bereiken van de finish zorgt bij iedereen voor een euforisch gevoel. Henk Stokvis straalt. Dit is een team op trots op te zijn. Bij elkaar gebleven, elkaar geholpen en gesteund op de moeilijke momenten. Op de terugweg naar de locatie in Biddinghuizen vechten blijdschap en vermoeidheid om voorrang bij alle leden van Team Oranjeborg, maar ze weten zeker dat ze volgend jaar wéér aan de start staan.

,,Een prachtige ervaring, een leuk parcours en geweldig om mee te maken”, klinkt het regelmatig.

Dan is het tijd voor patat en hamburgers. Of de jacuzzi voor Dennis Spoelder. Tijd om te herstellen en na te genieten. ,,Wat een mooie dag”, zegt Henk Stokvis. Er is niemand die er anders over denkt.

Deventer, René Schotman, Eric van de Zandschulp, Vince van de Zandschulp, Dennis Spoelder, Dae Spoelder, Laury de Jong, Nada Lans, Guy Lans, Daan Stokvis en Anja Stokvis.

Team Oranjeborg bestond uit de volgende toppers: Ekrem Car, Edwin Huisman, Marco Neijts, John Buijs, René van Dekken, Cedric Kashama, Dennis Wildschut, Boy Fikke, Thijs Wijnbergen, Dieke van

DE BESTUURDER AAN HET WOORD

Wie bij Oranjeborg naar binnen loopt, ziet misschien niet direct wat we allemaal doen. En dat is precies zoals we het willen. We houden het graag eenvoudig, doordacht eenvoudig. Geen ingewikkelde systemen of wollige visies, maar mensen die hun vak verstaan, bewoners die zich gezien voelen, en een organisatie die werkt met het hart én het hoofd.

2024 stond in het teken van verder bouwen op wat goed is. Onze bewoners vormen het vertrekpunt, hun leefwereld is onze leidraad.

Met Het Plan hebben we een grote stap gezet: minder papier, meer eigenaarschap. Dat zie je terug in de gesprekken, in de kamers waar de plannen hangen en in de trots waarmee doelen worden behaald.

Ondertussen zijn we scherp gebleven op wat ons krachtig maakt. We werken vrijwel volledig met eigen mensen – nauwelijks zzp’ers – en dat is een bewuste keuze. Het zorgt voor stabiliteit, herkenning en ruimte voor echte relaties.

Dankzij de Oranjeborg Academy leiden we zijinstromers op tot stevige groepsleiders.

Mensen die vanuit een ander vak instromen,

maar zich snel ontwikkelen tot waardevolle collega’s met een frisse blik en een groot hart voor de bewoners. Die investering betaalt zich dagelijks terug.

We zijn financieel gezond, hebben onze processen op orde en staan organisatorisch stevig. En toch blijven we scherp. Want ook wij kennen onze uitdagingen. De zoektocht naar passende locaties verloopt moeizamer dan gehoopt. Plannen zijn er volop, maar beleid en procedures vragen om geduld en doorzettingsvermogen. Toch blijven we zoeken, want we willen ruimte houden voor groei.

Juist voor die bewoners die elders vaak niet terechtkunnen.

Vooruitkijkend weten we dat er opnieuw kritisch naar ons gekeken zal worden. En dat is terecht. We willen leren van wat beter kan, en liever stappen zetten vóórdat we daartoe worden gedwongen. Zo houden we de regie,

ook op onze eigen ontwikkeling. Niet om de schijn op te houden, maar om trouw te blijven aan wie we zijn: een plek waar mensen tot hun recht mogen komen. Oranjeborg is in beweging. Vanuit vertrouwen. Met beide voeten in de praktijk. En altijd met dezelfde vraag in het achterhoofd: doen we wat nodig is? En doen we het goed? 2024 laat zien dat we die vragen niet uit de weg gaan. In 2025 geven we er opnieuw betekenis aan.

Dank aan iedereen die hieraan meebouwt.

Henk Stokvis

HOOFD ZORG AAN HET WOORD

Bij Oranjeborg streven we naar zorg die écht recht doet aan wie iemand is. Onze kernwaarden – betrokkenheid, plezier en waardigheid – vormen het hart van onze organisatie. We bieden domein overstijgende zorg aan mensen met een intensieve begeleidingsvraag, en doen dat op een manier die dichtbij, professioneel en toekomstgericht is. Onze eigen methodiek, waarin nabijheid, structuur en onvoorwaardelijkheid centraal staan, vormt de basis van ons dagelijks handelen. Deze methodiek is diep verankerd in onze cultuur en zal in 2025-2026 worden her ontwikkeld en geborgd binnen de Oranjeborg Academy, zodat we duurzaam blijven leren, reflecteren en ontwikkelen.

Directeur Oranjeborg

Oranjeborg is zowel inhoudelijk als bedrijfsmatig sterk gepositioneerd, maar dit is geen vanzelfsprekendheid. Stilstand betekent dat anderen je inhalen en dat je je uniciteit verliest. In een tijd waarin veel zorgorganisaties afhankelijk zijn van zzp’ers, werken wij – met uitzondering van enkele Meerzorgtrajecten – vrijwel volledig met betrokken, eigen medewerkers. Dit is mogelijk door strak ingerichte zorgprocessen, een faciliterend en betrokken management en de inzet van ondersteunende systemen zoals FM-Zorg. Hierdoor blijft de werkdruk beheersbaar en ontstaat er ruimte voor echte aandacht: voor bewoners én voor professionele autonomie.

“Bij Oranjeborg

streven we naar zorg die écht recht doet aan wie iemand is.”

Een belangrijke ontwikkeling binnen Oranjeborg is de toenemende vergrijzing van onze bewoners. Veel mensen blijven langdurig bij ons wonen, en dit is hun thuis. Inmiddels verblijven sommigen al tien jaar of langer bij ons. Door factoren als leefstijl, medicatiegebruik, traumatische voorgeschiedenis én vele andere persoonsgebonden omstandigheden, spreken we vaak vanaf 50 jaar al over ‘ouder wordend’. De verwachting is dat binnen vijf jaar meer dan een derde van onze bewoners tot deze groep behoort. Dat vraagt om strategische keuzes, waaronder de mogelijke inzet van verpleegkundig begeleiders. Zij zouden niet alleen beter kunnen aansluiten bij de ouder wordende doelgroep, maar betekenen ook

een investering in de gehele populatie. Door hun inzet kan het beroep op huisartsenzorg en thuiszorg – sectoren die onder grote druk staan – worden gereduceerd. Tegelijk biedt dit binnen de huidige arbeidsmarkt een kans om bestaande begeleiders op te leiden en hen horizontale groeimogelijkheden te bieden in hun werk.

In 2024 stond het borgen van psychiatrische zorg hoog op de agenda, na het aangekondigde vertrek van onze vaste psychiater. In Epe is inmiddels een eigen psychiater gestart. Deze ontwikkeling heeft de kwaliteit van zorg versterkt: er wordt beter multidisciplinair gekeken, cliënten worden zorgvuldiger beoordeeld en ingesteld, en het behandelbeleid is meer afgestemd op hun specifieke behoeften. Deze samenwerking draagt direct bij aan de kwaliteit van leven. Voor locaties De Wijk en Havelte is, na een zorgvuldig traject, een samenwerking gestart met FACT Meppel van GGZ Drenthe – een

samenwerkingspartner die we actief hebben gezocht, met succes. De samenwerking voorziet niet alleen in continuïteit, maar versterkt ook inhoudelijk onze zorg. Voor de locaties Loenen en Biddinghuizen is na overleg besloten de samenwerking met Inwerking voort te zetten tot een passende vervanger gevonden zou zijn. Voor Biddinghuizen is dit inmiddels gelukt: in 2025 start daar de samenwerking met Fivoor.

Behandeling is inmiddels stevig ingebed in onze werkwijze. We geloven dat behandeling altijd in dienst moet staan van het vergroten van kwaliteit van bestaan. Dit betekent dat we obstakels uit verleden en heden helpen verlichten en bewoners ondersteunen in het ontwikkelen van veerkracht, zelfinzicht en vaardigheden. In 2025 willen we het behandelbeleid verder formaliseren en structureel borgen binnen de organisatie. Een belangrijke mijlpaal in 2024 was de

introductie van Het Plan, onze vernieuwde benadering van ondersteuningsplannen.

Projectleiders Minke Breukink en Dieke van Deventer-de Gier werkten hier gedurende anderhalf jaar intensief aan, in samenwerking met bewoners en begeleiders van alle locaties, en een professioneel tekenaar. Het Plan sluit aan bij de handreiking ondersteuningsplannen van de VGN en draagt bij aan meer eigenaarschap en medezeggenschap. Het Plan is ontwikkeld als een écht plan vóór de bewoner en ondersteunt begeleiders in het gericht realiseren van de acties die bijdragen aan de kwaliteit van bestaan.

De Oranjeborg Academy heeft in 2024 haar aanbod verder verbreed. Interne expertise werd aangevuld met externe specialisten, waarmee het scholingsaanbod verbreed en verdiept is. In 2025 zullen we nadrukkelijker aansluiting zoeken bij de leerbehoeften van begeleiders, onder andere via functioneringsgesprekken

en enquêtes. Zo houden we leren relevant, praktijkgericht en passend bij de ontwikkeling van onze teams.

De onvoorwaardelijke zorg is ook in 2024 onverminderd voortgezet. Verschillende complexe casussen vroegen het uiterste van teams, maar werden gedragen vanuit betrokkenheid en professionaliteit. Oranjeborg levert een actieve bijdrage aan het voorkomen

van versnippering in de zorg. We werken domein overstijgend, met de overtuiging dat mensen niet in hokjes passen.

Onze frontoffice speelt hierin samen met de locaties een belangrijke rol, door signalen tijdig op te pakken en opschaling van zorg mogelijk te maken – zowel intern als richting externe partners.

zouden passen bij onze methodiek, vraagt het forensisch kwaliteitskader om grote administratieve en procesmatige aanpassingen. Voor de bedrijfsvoering betekent dit een overzichtelijkere inrichting, maar het maakt ons ook afhankelijker van andere instroomkanalen.

Op het gebied van technologie is Oranjeborg terughoudend geweest. De menselijke maat blijft leidend. Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat technologische hulpmiddelen kunnen bijdragen aan kwaliteit van leven. In 2025 starten we daarom met een inspiratiesessie voor medewerkers en leidinggevenden, om gezamenlijk te verkennen welke rol technologie kan en mag spelen binnen onze visie.

Tot slot is in 2024 besloten om te stoppen met het aanbieden van forensische zorg.

Hoewel veel cliënten vanuit dit kader goed

Daarom blijven we de forensische zorg wél volgen. We sluiten niet uit dat we in de toekomst opnieuw afwegen of dit passend is – zolang we maar bijdragen aan de waardigheid van mensen die in veel domeinen tegelijk rondlopen, waaronder het forensisch domein.

Ik beschouw het kwaliteitsbeeld als een fundament waarop we samen verder bouwen. De kracht van Oranjeborg zit in de professionaliteit, toewijding en het vakmanschap van onze medewerkers. Vanuit betrokkenheid, plezier en waardigheid blijven wij samen werken aan zorg die duurzaam van betekenis is voor iedere bewoner.

Januari 2025

WE HEBBEN DIT ALS ORGANISATIE MET ELKAAR GEDAAN’

In Studio 2 in Meppel heeft zorginstelling Oranjeborg op feestelijke wijze Plan 2.0 gepresenteerd. Vanaf nu worden de bewoners via plaatjes op een overzichtelijke poster op A3-formaat herinnerd aan de gestelde doelen en gemaakte afspraken. Speciaal voor de zorginstelling heeft Frank Los zo’n tweehonderd tekeningen gemaakt, die veel dichter bij de bewoners staan dan de lappen tekst in het bestaande handelingsplan. ,,Een revolutionair plan in de zorg om het de bewoners gemakkelijker te maken.”

Een waterkoude vrijdag in Meppel. Eigenlijk helemaal geen dag om op pad te gaan, maar in Studio 2 staat vandaag iets bijzonders te gebeuren. De flarden mist zijn hooguit hinderlijk onderweg, maar zeker geen belemmering voor een grote delegatie van Oranjeborg om de reis naar Meppel te ondernemen. Binnen is het lekker warm en voelt het alweer snel als een reünie. Een boks, een knuffel, een omhelzing. Sommige bewoners houden hun jas aan. Er hangt gezonde spanning in de lucht.

Media over de zorginstelling heeft gemaakt voor het Sportgala in Meppel.

Jan van ’t Zandt loopt met een gitaar naar het podium. Hij vertelt dat Jurn van Ams tijdens de lunch een paar liedjes gaat zingen. De ontwikkeling die Jurn heeft doorgemaakt sinds hij bij Oranjeborg woont, mag rustig opmerkelijk worden genoemd.

Liesbeth Sieljes heeft het op de locatie Westerveld van dichtbij meegemaakt. ,,Jurn heeft enorm veel stappen gezet. Hij was in ’t begin vreselijk schuchter.” Ze kijkt vol trots naar de bewoner, die de schroom van zich heeft afgegooid en ook te zien zal zijn op het filmpje dat Time Star

Intussen loopt de zaal langzaam vol. Wanneer iedereen binnen is staat de teller op 120 gasten. Een prachtige score, die veel zegt over de saamhorigheid binnen Oranjeborg. Die betrokkenheid wordt nog eens aangehaald door Vincent van Leth, die de presentatie op de van hem bekende humoristische wijze verzorgt. Maar hij heeft ook een serieuze boodschap: ,,Oranjeborg kijkt als zorginstelling verder dan andere zorg verlenende bedrijven. Het plan dat straks wordt gepresenteerd is mét en door jullie zelf gemaakt.

Dat maakt het heel bijzonder.”

De bewoners kennen Vincent van eerdere bijeenkomsten. Ze zouden het helemaal niet gek vinden wanneer hij fulltime aan de slag zou gaan bij Oranjeborg. ,,Het zou kunnen, ik heb een opleiding in de zorg”, reageert Vincent ad-rem op suggesties vanuit de zaal. Dan wordt hij onderbroken door Jones, die van de

gelegenheid gebruikt maakt om reclame te maken voor de koffie die wordt geschonken op de locatie Biddinghuizen. Hij is de zelfbenoemde koffiemanager. De twee schudden elkaar de hand. ,,Wij hebben de beste koffie, iedereen moet komen”, zegt Jones, met een grote glimlach vanonder zijn oranje muts.

Die uitnodiging staat, maar eerst is het tijd om te luisteren naar Minke Breukink en Dieke van Deventer, de orthopedagogen die het afgelopen jaar veel tijd hebben geïnvesteerd in het visueel maken van het handelingsplan. Nu mogen ze het eindresultaat presteren en waar vooraf misschien nog even werd getwijfeld of ze de aandacht konden vasthouden, blijkt al snel dat hun korte en duidelijke uitleg geen moment leidt tot verslapping bij de bewoners. De dames krijgen een aantal keren prima feedback vanuit de zaal en na afloop een welverdiend applaus. Bij de totstandkoming van het plan zijn dertig bewoners en twintig begeleiders actief betrokken geweest. Het is een goede gewoonte van de zorginstelling.

Dieke: ,,We hebben dit als organisatie met elkaar gedaan.”

Het is duidelijk dat in Plan 2.0 wordt afgeweken van de geprotocolleerde zorg. Minke: ,,Wij kiezen, als dat nodig is voor het welzijn van de bewoners, voor andere invalshoeken.” Vanaf nu worden de bewoners niet langer geconfronteerd met moeilijke woorden op twaalf A4’tjes, maar kunnen ze op een persoonlijke poster die op hun kamer komt te hangen elke dag weer zien wat hun uitdagingen zijn.

Voor de ontwerper Frank Los zijn er bloemen en warme woorden. ,,Van praatjesmaker tot plaatjesmaker”, begroet Vincent de veelzijdige ondernemer, die ook als theatermaker zijn sporen heeft verdiend. Wie wil kan vandaag bij hem aankloppen voor een karikatuur en dat aanbod is niet tegen dovenmansoren gezegd. V eel jongens kennen Frank en vinden het prachtig dat ze met een mooie tekening naar huis kunnen gaan.

Het contact tussen Oranjeborg en Frank Los over het nieuwe en overzichtelijke handelingsplan dateert van november 2023. Zijn bedrijf draait om het thema begrip. Hij helpt organisaties om helderheid te verkrijgen voor zichzelf en anderen, meestal met behulp van tekeningen. Visualisatie, zo is zijn ervaring, wordt steeds belangrijker in een almaar ingewikkelder wordende wereld, waarin het pijnlijk is om te zien wanneer mensen elkaar niet begrijpen en van elkaar verwijderd raken.

Bij het vereenvoudigen van het handelingsplan heeft hij zijn ervaring ingezet om de missie van de zorginstelling kracht bij te zetten. Daarin is hij uitstekend geslaagd: doordachte eenvoud, optimale zorg. Directeur Henk Stokvis: ,,Frank relativeert zware vraagstukken tot de essentie.”

De afgelopen maanden is op de locatie Loenen proefgedraaid met het nieuwe plan. De reacties zijn eensluidend positief. In het voortraject hebben de geraadpleegde bewoners al aangegeven dat ze de nieuwe opzet een hele vooruitgang

vinden in vergelijking met de papierwinkel uit het verleden. Nadat een kopie van de persoonlijke plannen is uitgedeeld, worden de posters omgevouwen tot vliegtuigjes die vol overtuiging hun weg vinden naar een doeltje op het podium. Daarmee wordt de presentatie op symbolische wijze afgesloten met veel voltreffers. Het eerste doel in 2025 is bereikt.

Tijd voor de lunch, tijd voor kroketten. Julia Stokvis heeft zich strategisch opgesteld en probeert de mooiste shots van de mannen te maken. Zij maakt de aftermovie van de presentatie. Henk Nijburg doet zijn uiterste best om de

aandacht te trekken van de cameravrouw. Vol overtuiging knalt hij er een aantal Hollandse hits tegenaan, om daarna plaats te maken voor Jurn van Ams, die op gitaar wordt begeleid door Jan van ’t Zandt. Mooi hoe de introverte bewoner van Oranjeborg een liedje zingt van Lady Gaga.

Het loopt dan al tegen één uur, de ochtend is omgevlogen. Frank Los maakt nog snel een paar karikaturen, waarna langzaam de rust terugkeert in Studio 2. Iedereen gaat met een lekker gevoel het weekend in.

THUIS BIJ ORANJEBORG

Oranjeborg biedt met 24 uurszorg ondersteuning aan mannen met een zogenoemde dubbel- of triple diagnostiek, oftewel de combinatie van een verstandelijke beperking, psychische problematiek en/of verslavingsproblematiek. Oranjeborg heeft als missie

om zijn bewoners weer onderdeel van de maatschappij te laten zijn en hun waardigheid te vergroten. We helpen onze bewoners het leven zo in te richten dat zij de balans terugvinden. We nemen de draaglast (tijdelijk) uit hun handen, vergroten hun draagkracht en werken samen aan succeservaringen.

Thuis bij Oranjeborg. We zijn geen doorsnee gemeenschap, maar voeren wél een eigen huishouden. Met gewone, rechttoe-rechtaan regels waar ze nodig zijn, en een kwinkslag waar ’t kan. Ja, een beetje humor op z’n tijd. Bij Oranjeborg lossen we de dingen graag luchtig op. Want voor de meeste jongens was het leven hiervoor vaak al zwaar genoeg.

Onderdak bij Oranjeborg, dat is thuiskomen. Daar

Ook hier moet iedereen wat doen voor de kost, net als in de rest van de wereld. En waarom zouden we er dan niet het beste, het leukste van maken? Hier zeggen we niet voor niks: “Time flies when you’re having fun”.

Aan de slag dus. Binnen of buiten de muren van Oranjeborg, daarover valt te praten. Er wordt gekeken naar klussen die goed bij ieder passen. Een buitenmens? Dan valt er genoeg te beleven. Oranjeborg heeft locaties in landelijke omgeving, met een zee aan eigen ruimte waar van alles te doen valt voor een paar rechterhanden. Op gebied van dierverzorging bijvoorbeeld, de aanleg van een vijvertje of speelplaats, inrichting van een plantenborder, timmeren en zagen aan een hobbyschuur.

Hier is altijd werk voor groene vingers; in de moestuin, in de kas maar ook buiten ons eigen erf. Bij de voetbalclub, of podia helpen opbouwen en afbreken voor een festival, op een camping, bij boeren in de buurt. Of in de vrije natuur.

Oranjeborg stelt zichzelf beschikbaar, wil dienstbaar zijn, iets terugdoen voor de samenleving. Maar ook binnen valt er genoeg te doen. Actief in de knutselruimte of de loods met gereedschap. Kleine meubeltjes maken, woonaccessoires, dat werk.

En mannen die gek zijn op koken, kunnen dit volop doen in de keuken. Zorgen dat er de bewoners elke dag een smakelijke maaltijd voorgeschoteld krijgen.

Er is altijd wel ergens een plek en een taak die past.

Kortom, vervelen is er niet bij. En na gedane zaken is het goed ontspannen bij Oranjeborg. Nog even lekker sportief bezig zijn in de fitnessruimte. Tv kijken, spelletje doen, beetje computeren, muziek luisteren.

Niks hoeft natuurlijk. Gezellig onder elkaar in een sfeervolle huiskamer, in de rookruimte, of op je eigen honk. Hier heeft iedereen z’n privéplek, een slaapkamer met eigen douche waar je jezelf kunt zijn, omringd door je eigen spullen. Gewoon thuis.

142 bewoners

Indicaties

WLZ VG3: 1

WLZ VG6: 82

WLZ VG7: 32

WLZ GGZ3: 24

WLZ GGZ4: 1

WLZ 5ZGvis: 1

Onderaannemerschap: 1 114 medewerkers

110.9 fte 5 locaties 1 kantoor 0 klachten

Oktober 2024

EEN BIJZONDERE AVOND IN FUSION PLAZA

‘Heb je wel in de gaten dat ik al langer dan tien jaar bij Oranjeborg zit?’

Direct aan het begin van de bijeenkomst laat Pieter Hut fijntjes weten dat hij niet de hele avond de tijd heeft om te praten. Dat klopt!

Tussen het praten door moet er worden gegeten. Daarin blinkt Pieter uit. Met speels gemak werkt hij vijf volle borden met heerlijke gerechten weg. Hij begint met een zorgvuldig gekozen combinatie van paling, haring en rosbief. Mocht de redactie van het Algemeen Dagblad ooit nog een deskundig proefpersoon zoeken voor de jaarlijkse haringentest, dan hebben ze aan Pieter een goede. ,,Deze haring is prima, kakelvers”, zegt hij, terwijl hij zichtbaar geniet. ,,En ik kan het weten.” Hij refereert aan zijn tijd in Amsterdam, waarin hij een bijzonder band opbouwde met Jopie van de haringkar.

Hij lacht. ,,Ja, schele Jopie. Hij stond overal in de stad. Dan kreeg ik wat tips van mensen en pakte ik de tram.”

Vanavond is er geen tram nodig om op de juiste bestemming te komen. Samen met medebewoners van de locatie Westerveld, die net als hij 10 jaar of langer bij Oranjeborg wonen, is hij op uitnodiging van Henk Stokvis aanwezig voor een bijzondere avond bij Fusion

Plaza. Voor vervoer is gezorgd. Daar staan ze dan, voor de ingang op de parkeerplaats bij het wereldrestaurant, stuk voor stuk mannen met een verhaal. Dit is een prachtig moment om herinneringen op te halen en te genieten van alles wat de fusionkeuken te bieden heeft. Ze worden voorgegaan naar een lange tafel achter in het restaurant. De een wat ingetogen, de ander uitbundig.

Eenmaal aan tafel worden ze kort toegesproken door Henk Stokvis. Hij vertelt dat Pieter Hut eigenlijk de aanjager van de bijeenkomst is geweest. ,,Heb je wel in de gaten dat ik al langer dan tien jaar bij Oranjeborg zit?”, had hij de directeur ingefluisterd. Die mijlpaal was ongemerkt voorbij gegaan, maar Pieters boodschap was aangekomen. En nu zitten ze hier allemaal aan tafel: trotse bewoners van Oranjeborg met een rijke staat van dienst. ,,Ik heb wat voor jullie meegenomen”, zegt Henk, die de mannen een enveloppe overhandigd. Daarin zitten een oorkonde en een Parker-pen met inscriptie,

waarop de datum staat dat ze bij Oranjeborg zijn komen wonen.

Genoeg gepraat. Pieter had het al voorspeld.

Ook Willem de Meijer heeft geen zin in een lange speech. ,,Ik heb honger.” Tijd om op onderzoek te gaan naar wat de keuken allemaal heeft te bieden. ,,Laten we ervan genieten”, zegt Pieter, die ook nog even aangeeft welke volgorde hij in gedachten heeft om te gaan opscheppen: ,,Oud eerst, dan jong.” En daar gaan ze, allemaal een kant op. Het aanbod is

groot en divers. Fusion Plaza staat erom bekend dat bij de stijl van koken elementen van verschillende culinaire stijlen, tradities en kooktechnieken worden gecombineerd. Direct bij de eerste ronde worden door de meeste mannen al meerdere borden gevuld.

De sfeer aan tafel is ontspannen. Ook de groepsleiders van het eerste uur genieten. Harry Klaver weet hoe hij de mannen moet benaderen. ,,Hé Rick, doe die doppies even uit je oren”, roept hij zijn tafelgenoot Rick Geldhof tot de orde. Harry vertelt dat een delegatie bewoners van de locatie Westerveld binnenkort op vakantie gaat naar Mallorca. ,,Dat wordt nog wat. Roelof Huisman heeft bijvoorbeeld angst om te vliegen. Wat gebeurt er als hij het zo eng vindt en niet mee terug wil?” Het is een hypothetische vraag waarop een antwoord uitblijft. Voor de begeleiders is het een week hard werken, weet Harry uit ervaring. Nee, hij is er deze keer niet bij. ,,De jongere collega’s mogen mee.”

Medewerkers van Fusion Plaza lopen intussen af en aan om de lege borden af te ruimen. Wanneer ze van tevoren hadden geweten in welk tempo en met wat voor groot gemak de mannen van Oranjeborg zich tegoed zouden doen aan de vele lekkernijen had de bedrijfsleiding ongetwijfeld in extra personeel geïnvesteerd. Peter Kenter weet nog exact op welke datum hij bij Oranjeborg is komen wonen: 11 maart 2012. ,,Heb je er geen spijt van?”, vraag hij aan Henk Stokvis. De lach die volgt is veelzeggend. ,,Nee joh, natuurlijk niet.”

Het is onvermijdelijk op zo’n dag: terugblikken op de beginjaren. Prachtige anekdotes vullen de minuten dat er even niet worden gegeten: verhalen over hamburgers, een krokodil en de eerste dag van Rick in Frederiksoord, toen een schuur bijna in de fik vloog nadat hij er stond te roken. ,,Hebben we met een hogedrukreiniger geblust”, herinnert Henk zich.

Het feit dat de directeur van Oranjeborg straks voor de eerste keer opa wordt zorgt ervoor dat

de blik direct op Mohammed Zaghdoudi wordt gericht. Hij is tenslotte met drie kleinkinderen een ervaringsdeskundige op dat gebied. Voor advies kan Henk ongetwijfeld bij hem aankloppen.

Pieter Hut doet intussen z’n uiterste best om alle records te breken in Fusion Plaza. ,,Wanneer we een beker hadden gehad voor de bewoner die het vaakst had opgeschept was die voor jou geweest”, zegt Henk lachend. Pieter haalt zijn schouders op. ,,Er kan nog wel meer bij hoor.” Even later komt hij terug met zijn dessert en hij heeft zich zeker niet ingehouden. Een enkeling houdt het bij koffie, maar ijs en slagroom zijn een stuk verleidelijker.

Het is dan bijna tijd om te gaan. De avond is omgevlogen. Buiten bedanken de mannen Henk voor dit bijzondere samenzijn. Nog snel even een groepsfoto en dan weer terug naar Havelte, met een goed gevulde maag en een onvergetelijke herinnering.

DE LOCATIES AAN HET WOORD

Het speerpunt van Oranjeborg in 2024 was helder: doorgaan met dat waar we goed in zijn. Wij bieden zorg aan mannen met een zogenoemde dubbel- of triple-diagnose, met als doel hen weer onderdeel te laten zijn van de maatschappij en hun persoonlijke waardigheid te vergroten. Elke dag zetten onze medewerkers zich met aandacht en betrokkenheid in voor de bewoners.

Ze bieden een duidelijke, vertrouwde dagstructuur en doen er alles aan om van iedere dag een waardevolle, prettige en betekenisvolle dag te maken, afgestemd op de individuele behoeften van iedere bewoner.

Naast de dagelijkse begeleiding van onze bewoners, blijven we voortdurend werken aan het verbeteren van de zorg. Dat doen we door te blijven leren, samen te werken en te investeren in kwaliteit, zodat onze begeleiding blijvend aansluit bij de wensen en mogelijkheden van onze doelgroep. In dit hoofdstuk blikken we terug op 2024. De locaties delen hun ervaringen, bijzondere momenten, ondernomen activiteiten en de ontwikkelingen die het afgelopen jaar hebben gekenmerkt. Ook de frontoffice vertelt over hun ontwikkelingen van het afgelopen jaar. Deze verhalen geven een levendig beeld van de dagelijks gang van zaken op de locaties.

Locatie De Wijk

2024 was een jaar waarin er veel gebeurde op onze locatie in De Wijk. Mooie ontwikkelingen die bijdragen aan een fijne plek voor onze jongens. Er werd gebouwd, gevist, gekookt, gevoetbald en vooral veel meegedaan. Alles met het doel om samen een plek te maken waar jongens zich thuis voelen, tot rust komen én verder komen

Een groot project dit jaar was de aanleg van een vijver op het terrein. In de zomer is er flink gegraven, en bewoners volgden het proces met veel enthousiasme.

De vijver is inmiddels gevuld, de eerste karpers zitten erin en rondom begint de beplanting al mooi te groeien. Er wordt binnenkort een paviljoen boven het water gebouwd, zodat er straks echt lekker gevist kan worden. Vissen is voor veel jongens een fijne manier om te ontspannen, dus dit is een mooie toevoeging aan het terrein.

Ook binnen hebben we niet stilgezeten. De kantine is flink verbouwd. Boven hebben we een extra verdieping gebouwd, ingericht als gezellige chillplek met banken, een tv, dartbord, computers en een koffiemachine. Beneden is omgetoverd tot een warme

eetruimte waar bewoners weer gezamenlijk eten. De keuken is nog in verbouwing, maar dat levert gelijk weer mooie dagbesteding op. De bewoners die het leuk vinden om te koken helpen mee met koken. Wat natuurlijk ook weer een ruimer aanbod creëert voor de dagbesteding maar ook ruimte creëert voor medewerkers om er na de overdrachten echt te zijn voor de jongens. Bijvoorbeeld als ze terugkomen van stage.

En over stages gesproken: daar zijn we trots op. Steeds meer bewoners zijn dit jaar gestart met een stageplek. Dat zorgt voor ritme, uitdaging en meedoen in de maatschappij. Precies waar we bij Oranjeborg voor staan. Net als bij het G-voetbal, dat dit jaar is gestart. Een

groep bewoners voetbalt nu bij Alcides in het

G-team, samen met jongens uit Havelte. Ze trainen doordeweeks en spelen op zaterdag een wedstrijd.

De verbondenheid tussen de locaties groeit hierdoor, en bewoners vinden het altijd leuk om elkaar te zien.

De bewonersraad kreeg in 2024 een stevigere plek.

Waar eerder niet altijd iets gedaan werd met de uitkomsten, schuiven nu standaard twee bewoners aan bij teamvergaderingen om hun punten te delen.

Hierdoor worden signalen sneller opgepakt en voelen bewoners zich gehoord. Het werkt simpel, maar effectief.

Verder zijn er in 2024 verschillende sessies gehouden

ter voorbereiding op het niet plan 2.0 er is hier op locatie een brainstormsessie gehouden waar bewoners aan konden sluiten. Daarnaast is er op kantoor een sessie gehouden waar een aantal van onze collega’s bij aan hebben gesloten.

Ook was er dit jaar weer volop ruimte voor ontspanning. Twintig bewoners gingen op vakantie. Een grote groep vertrok naar Tenerife, waar ze genoten van het mooie weer, lekker eten én avonturen zoals van een rots springen met een parachute. Een

andere groep koos voor rust in de Ardennen, met dagjes uit en vooral veel ontspanning in een luxe huis met jacuzzi’s en sauna’s. Deze vakanties geven energie, zorgen voor verbinding en worden nog lang met een glimlach besproken.

We kijken terug op een jaar waarin we samen iets hebben neergezet. Er is gebouwd aan het terrein, aan vertrouwen, aan vaardigheden en aan verbinding.

Locatie Epe

Ook 2024 was een jaar vol mooie momenten en bijzondere herinneringen bij Oranjeborg in Epe. Voor sommige bewoners was dit jaar extra speciaal: zij vierden hun tienjarig jubileum bij Oranjeborg!

Aan dit heuglijke feit werd natuurlijk niet zomaar voorbijgegaan. De jubilarissen werden in het zonnetje gezet met een gezellige avond uit eten, waarbij de trots van de mannen duidelijk zichtbaar was toen ze hun welverdiende oorkonde in ontvangst namen.

Traditiegetrouw werd ook dit jaar weer de fiets- en wandel-3-daagse georganiseerd. De deelnemers genoten van prachtige routes door de Veluwe en de Sallandse Heuvelrug, en langs de schilderachtige

oevers van de IJssel. Steden als Zwolle, Kampen, Deventer en Harderwijk stonden op het programma, en iedere dag bood nieuwe ontdekkingen en mooie momenten.

De reislustige bewoners trokken er ook dit jaar op uit naar Stramproy en het Turkse Dalyan. Deze vakanties zaten vol met bijzondere ervaringen. Boottochten, de jeepsafari, het wandelen langs zee en een bezoek aan een opvangcentrum voor zeeschildpadden maakten diepe indruk. Het plezier en de ontspanning waren van ieders gezicht af te lezen.

Voor wie dichter bij huis wilde blijven, waren er uitstapjes naar pretparken zoals Walibi en de Efteling.

Daarnaast werden evenementen als Hassailt en de Oldtimer dag in Zuuk bezocht. Het rijden van een lichtjesroute was een magische ervaring, waarbij de bewoners zich verwonderden over de prachtig verlichte straten en gebouwen. Als klap op de vuurpijl werd in december een bezoek gebracht aan het

Glazen Huis in Zwolle.

Niet alleen buiten de deur, maar ook binnen de locatie waren veel mooie ontwikkelingen. Eén daarvan was de grote renovatie van het huisje van één van de

bewoners. Met een nieuwe keuken, een moderne badkamer en een frisse laag verf is het huisje weer een geweldige plek geworden om te wonen. Daarnaast zijn zes bewoners van grote waarde geweest door mee te denken over de ontwikkeling van het nieuwe zorgplan van Oranjeborg.

Ook werd er alvast een begin gemaakt met het invoeren van het nieuwe rookbeleid. Bewoners en collega’s werden stap voor stap meegenomen in deze verandering, zodat iedereen zich goed kon voorbereiden op de aanpassingen. Zo zijn we structureel nicotinepleisters gaan aanbieden aan de bewoners die willen stoppen met roken; hier is budget voor vrijgemaakt.

Als we terugkijken op 2024, kunnen we niet anders dan trots zijn op alles wat we samen hebben bereikt. Het was een jaar vol avontuur, gezelligheid, en bovenal verbondenheid. Met veel plezier kijken we uit naar wat de toekomst ons zal brengen, en koesteren we de herinneringen aan een prachtig jaar.

Locatie Loenen

In 2024 bestond Oranjeborg Loenen vijf jaar. Afgelopen jaar zijn er weer leuke activiteiten georganiseerd. Zo gingen de mannen kamperen in Luxemburg en op vakantie naar Turkije. We vierden het tienjarig jubileum van een bewoner bij Oranjeborg en organiseerden de jaarlijkse mountainbikewedstrijd op ons terrein in Loenen. Daarnaast ging de Tour de Oranjeborg van start in Loenen, waarbij de bewoners in twee dagen maar liefst 140 kilometer fietsten.

Aan het eind van het jaar sloten we af met een grote kerstbrunch, waarbij volop werd gezongen en gedanst.

We kijken continu naar de mogelijkheden voor onze bewoners. Zo hebben we voor een bewoner een stage geregeld bij een hotel in het dorp. Bij hetzelfde hotel hebben meerdere bewoners geholpen bij de aanleg van een belevingstuin. In het nieuwe jaar willen we ons blijven inzetten om onze bewoners kansen te bieden, zodat ze zich gewaardeerd en belangrijk voelen.

In januari is een nieuwe orthopedagoog gestart in Loenen. We willen als locatie groeien in expertise,

kennis en kunde, maar ook in het aantal bewoners dat wij zorg kunnen bieden. Gelukkig hebben we daar de ruimte, kansen en middelen voor. Eind 2024 zijn de vergunningen door de gemeente goedgekeurd om te verbouwen en drie extra woonplekken te creëren. De verbouwing start in januari 2025, en we hopen in mei 2025 de nieuwe plekken te kunnen vullen.

Deze uitbreiding biedt niet alleen extra woonruimte, maar ook mogelijkheden om ons team uit te breiden, zodat we onze bewoners goed kunnen blijven begeleiden. Het is dan ook mooi om te zien dat, zodra we een vacature plaatsen, er tientallen reacties binnenkomen.

Groei als organisatie is in deze tijd een uitdaging, vooral door de beperkte beschikbaarheid van geschikte locaties. Daarom biedt verbouwen op eigen terrein een mooie oplossing. Samen bouwen aan de toekomst!

Locatie Biddinghuizen

In 2024 hebben we in Biddinghuizen op verschillende vlakken gewerkt aan kwaliteitsverbetering. Eén van de leermomenten van afgelopen jaar is de casus rondom

een bewoner met Meerzorg. Een bewoner met moeilijk verstaanbaar, dan wel onbegrepen gedrag.

Om de juiste begeleiding te blijven bieden, waren we genoodzaakt om continu bezig te zijn met reflecteren en leren. Dit hebben we gedaan door het organiseren van MDO’s, interne consultatie, teamreflecties, het opzetten van een kernteam en het inzetten van Meerzorg.

Deze activiteiten waren al ingebed in onze werkwijze, maar hebben hun waarde extra laten blijken afgelopen jaar. Het inzetten van Meerzorg was nog niet eerder aan de orde gekomen en was dus wel nieuw voor de locatie. We kunnen met trots terugkijken naar dit proces en de inspanningen die hiervoor geleverd zijn.

Zorg-op-maat, oftewel de bewoner en zijn behoefte zijn, heeft ons hierin uitgedaagd, maar ook een voldaan gevoel gegeven. Hierin heeft het team van begeleiders laten zien dat ze in staat zijn te reflecteren en continu bezig te zijn om het beste uit zichzelf te halen om zo de juiste begeleiding te kunnen bieden. De waarde van onder andere teamreflecties en casuïstiek is gebleken en daardoor zijn we hierop blijven investeren.

Een andere mooie ontwikkeling binnen onze locatie is de herontwikkeling van de dierenweide. In 2023 zijn we op ons terrein begonnen met de afbraak van de dierenweide en het afgelopen jaar hebben we de basis gelegd voor ons belevingspark. Hier hebben zowel aannemers, als collega’s en bewoners aan gewerkt om een vervolg te geven in 2025. Het belevingspark zal bestaan uit een visvijver, een wandelpad met zit plekjes, voetgolf, recreatiehuisjes, een bloementuin en fruitboompjes. Een mooie plek waar bewoners kunnen recreëren of juist even tot rust kunnen komen.

Net als alle andere jaren hebben we ook in 2024 veel activiteiten ondernomen met de bewoners. We zien dat veel van onze bewoners zowel een klein netwerk (intern en extern) als middelen hebben om hier zelf invulling aan te geven.

Een greep uit de aangeboden activiteiten zijn: bowlen, vissen, zwemmen, boswandelingen, voetballen, paddelen, bioscoop bezoek, fietsen, dierentuin en pretpark bezoek. In de zomer hebben de bewoners twee keer een week verlof gehad (week in juli en een

week in augustus), in deze 2 weken mochten ze uit allerlei activiteiten kiezen om aan deel te nemen.

Verder is er een groep van 4 bewoners met 2 begeleiders 8 dagen op vakantie naar Kreta geweest en 3 bewoners met 1 begeleider een midweek naar Landal. Locatie Havelte

In 2024 zijn we bezig geweest met het anticiperen op de doelgroep. Zo hebben we de openingstijden van de ‘kleine woonkamer’ uitgebreid en overdag is er een verpleegkundige aanwezig. Er worden meerdere kamers gecreëerd voor ouder wordende bewoners, waarin ruimte is voor het gebruik van hulpmiddelen.

We blijven bezig om de kamers aan te passen aan de bewoners en hun zorgbehoefte. Maar ook voor de andere bewoners zijn we bezig geweest, door bijvoorbeeld het opknappen van de fitnessruimte en het aanschaffen van nieuwe fitnessapparaten.

Bewoners zijn erg enthousiast en maken met grote regelmaat gebruik van de sportmomenten.

Ook hebben we de technologiebeurs in Utrecht bezocht, samen met een verpleegkundig begeleider

van de locatie. Verder hebben we natuurlijk ook weer leuke uitjes georganiseerd, zoals bowlen, schaatsen, wintercircus, rondvaart in Amsterdam, forelvissen, fietsen in de omgeving, G-festival in Pesse bezocht en de kermis in Groningen. Ook zijn er nog verschillende vakanties voor de bewoners georganiseerd, onder andere naar Mallorca en Limburg. Trots zijn we op de bewoners die het afgelopen jaar hun zwemdiploma hebben behaald.

Zo blijkt maar weer: je bent nooit te oud om te leren!

Frontoffice

In 2024 lag de focus onder andere op het investeren in constructieve contacten met ketenpartners, met als doel de continuïteit van duurzame zorg wel intern als extern te waarborgen en verder uit te breiden. Inmiddels zijn de eerste afspraken met Borg-instellingen gemaakt, om de plaatsing van nieuwe bewoners binnen Oranjeborg duurzamer te laten verlopen. Het zorgkantoor reageert enthousiast op deze ontwikkeling en erkent de meerwaarde van deze samenwerking. De frontoffice neemt daarnaast periodiek deel aan regionale taskforce-

bijeenkomsten rond complexe casuïstiek in verschillende regio’s. De frontoffice werkt verder aan het vergroten van de naamsbekendheid, het versterken van het netwerk en - waar nodig- het delen van de kennis over de zorgkaart.

Tot slot is de frontoffice bezig met de verdere professionalisering en digitalisering van administratieve processen.

November 2024

Metamorfose eetzaal Biddinghuizen:

DENKERS, DURVERS EN DOENERS AAN HET WERK!

Bij Oranjeborg geloven we in de kracht van samenwerking en het benutten van ieders talenten. De eetzaal in Biddinghuizen is daarvan een prachtig voorbeeld. Dankzij een intensieve samenwerking tussen bewoners, management, groepsleiders en externe partijen heeft de eetzaal een indrukwekkende metamorfose ondergaan.

De oude balie, die jarenlang dienstdeed maar inmiddels zijn beste tijd had gehad, is volledig verwijderd. Dit bood de kans om meer ruimte te creëren voor de uitgifte van maaltijden. Op een strategisch gekozen nieuwe plek is een moderne roestvrijstalen balie geplaatst, een aanwinst die zowel praktisch als stijlvol is. De parketvloer, die veel heeft meegemaakt, kreeg een volledige “APKbeurt” en ziet er weer uit om door een ringetje te halen. Deze grondige klus hebben we uitbesteed aan een externe partij – want wat een werk was dat!

Wat deze transformatie zo bijzonder maakt, is dat álle overige werkzaamheden zijn uitgevoerd door onze eigen mensen. Bewoners, begeleiders en collega’s hebben samen de handen uit de mouwen gestoken. Het is een prachtig voorbeeld van hoe de combinatie van dagbesteding, vakmanschap en teamwork tot iets moois kan leiden. Van denkers die plannen uitwerkten, durvers die uitdagingen aangingen, tot doeners die vol enthousiasme aan de slag gingen – iedereen heeft zijn of haar steentje bijgedragen.

Het resultaat is een moderne, uitnodigende eetzaal waar ruimte, comfort en functionaliteit hand in hand gaan. Maar bovenal is het een plek geworden waar trots en betrokkenheid voelbaar zijn, een ruimte die symbool staat voor de samenwerking en veelzijdigheid van onze gemeenschap.

We willen iedereen die betrokken was bij deze metamorfose hartelijk bedanken voor hun inzet, creativiteit en doorzettingsvermogen. Samen hebben we laten zien dat Oranjeborg niet alleen een plek is waar zorg en begeleiding centraal staan, maar ook een thuis waar groei en ontwikkeling voorop staan. Kom gerust een kijkje nemen en ervaar zelf de sfeer in onze vernieuwde eetzaal!

BOUWSTEEN 1: HET ZORGPROCES ROND DE INDIVIDUELE PERSOON

Oranjeborg biedt bewoners veiligheid, geborgenheid en waardering voor hen als mens. De uitgangspunten rust, regelmaat, respect en individuele ruimte vormen een solide basis voor de methodiek van Oranjeborg. Er is respect voor elkaar en voor ieders individuele verschillen. Een duidelijke structuur in een prikkelarme en middelenvrije omgeving zorgt voor een prettige thuisbasis. Zowel in de dagbesteding als in het woonverblijf mogen de bewoners zijn wie ze zijn. Ze worden niet overvraagd en worden benaderd vanuit het ‘hier en nu’.

Elke dag is een nieuwe dag waarin bewoners en begeleiders samen optrekken, ongeacht hoelang het traject duurt. Oranjeborg stimuleert ontwikkeling, maar is ook realistisch wanneer stabilisatie het maximaal haalbare is.

In dit hoofdstuk geven we graag een inkijkje in het zorgproces van Oranjeborg. Waar zijn we mee bezig geweest in 2024 en welke veranderingen hebben we al doorgevoerd? Daarnaast lichten we toe hoe we verder invulling hebben gegeven aan de Wet zorg en dwang.

Het Plan

In oktober 2023 stelde Oranjeborg zich een helder doel: een inzichtelijk en begrijpelijk plan ontwikkelen, eventueel ondersteund met afbeeldingen. Dat is gelukt en met trots kunnen we melden dat het vernieuwde plan – met ook een nieuwe naam – sinds januari 2025 organisatiebreed wordt gebruikt.

De ontwikkeling van Het Plan was gebaseerd op drie belangrijke uitgangspunten:

1. Het Plan is begrijpelijker en toegankelijker voor de bewoner, waardoor hij (nog) actiever aan zijn doelen kan werken. Dit kan leiden tot het vergroten van de gevoelens van autonomie en daarmee kwaliteit van leven. Dit sluit aan bij de visie van Oranjeborg waarin zorg op maat geboden wordt en vanuit de individuele behoefte van de bewoner gewerkt wordt. Bewoners dienen zoveel als mogelijk eigen regie over hun eigen leven te krijgen, waardoor een hogere kwaliteit van leven kan worden ervaren.

2. De begeleiders weten duidelijker wat van hen verwacht wordt. Ze weten beter aan welke doelen de bewoners werken en hoe ze hen daarbij

kunnen ondersteunen. Het “Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg 2023-2028” benadrukt het belang van duidelijkheid voor zowel bewoners als begeleiders. Als begeleiders duidelijk weten wat van hen wordt verwacht, leidt dit tot een betere afstemming met de bewoners, wat de kwaliteit van zorg bevordert.

3. De orthopedagogen zijn minder tijd kwijt aan het maken van het plan. Wanneer de administratieve last lager is, is er meer tijd beschikbaar voor het leveren van directe zorg en ondersteuning aan de bewoners én voor het maken van verbeterslagen.

Het Plan is zeer overzichtelijk en eigenlijk briljant eenvoudig.

Echt des Oranjeborgs!

Mentor

Ontwikkeling van Het Plan

Twee projectleiders namen het voortouw en werkten samen met bewoners, begeleiders, locatiemanagers en orthopedagogen. Met ondersteuning van een professionele tekenaar ontwikkelden zij een nieuwe opzet die zowel begrijpelijk is voor bewoners als praktisch in gebruik voor de begeleiding.

In oktober 2024 vond een succesvolle proefperiode plaats in Loenen. De feedback uit deze pilot werd zorgvuldig verwerkt en leidde tot verdere verfijningen. Op vrijdag 17 januari 2025 is het vernieuwde plan organisatiebreed ingevoerd en sindsdien heeft iedere bewoner een eigen Plan.

Van handelingsplan naar ‘Het Plan’

Waar voorheen werd gesproken over het ‘handelingsplan’, was het met de ontwikkeling van het nieuwe plan ook tijd voor een nieuwe naam.

De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) geeft de voorkeur aan ‘ondersteuningsplan’, omdat deze term recht doet aan de eigen regie van bewoners. Oranjeborg kiest er bewust voor om het woord ‘ondersteuning’ weg te laten, omdat het plan

Ik vind dat het gelijk in moet gaan..

Bewoner tijdens feedbacksessie over de ontwikkeling

echt van de bewoner is.

In Het Plan staan de wensen, doelen en afspraken van de bewoner centraal. Het is een gezamenlijk product dat wordt opgesteld in samenspraak met de persoonlijk begeleider, orthopedagoog en eventueel een wettelijk vertegenwoordiger. De naam benadrukt dat de bewoner eigenaar is van de inhoud en dat begeleiding aansluit op zijn behoeften en ondersteunt waar nodig. Deze terminologie sluit volledig aan bij de missie en visie van Oranjeborg, waarin het vergroten van regie en daarmee de kwaliteit van leven van de bewoners centraal staat.

Sinds ik Het Plan heb hangen, zijn er al twee dingen behaald! Bewoner Oranjeborg

Een begrijpelijker en overzichtelijker plan door en voor de bewoner

Bij de bewoners van Oranjeborg is er sprake van een (lichte) verstandelijke beperking en zij ervaren daardoor meer moeite met het begrijpen van lange en complexe zinnen. Het handelingsplan kende veel van deze zinnen met ingewikkelde taal. Hierdoor was het voor de bewoner soms moeilijk dan wel niet te begrijpen. Daarnaast is er vaak sprake van een vertraagde informatieverwerking en hebben bewoners meer moeite met het verwerken van (verbale) informatie. Informatie die visueel

ondersteund wordt en beschikbaar blijft, kan daarom helpend zijn. Daarom is gekozen voor een visuele ondersteuning: de ‘Verhelderplaat’. Deze tool, ontwikkeld door een professionele tekenaar, visualiseert de doelen die bewoners willen behalen met eenvoudige tekeningen, ondersteund door korte en heldere teksten. Oranjeborg kiest bewust niet voor standaardpictogrammen, omdat bewoners aangegeven hebben deze soms te kinderachtig te vinden. De Verhelderplaat wordt als poster op de kamer van de bewoner gehangen, zodat de doelen en afspraken voor zowel de bewoner als de begeleider(s) zichtbaar en beschikbaar zijn.

Ja wauw! Wat een mooie, positieve overzichtelijke verandering. In 1 oogopslag duidelijk waarbij ondersteund wordt. Jullie zijn goed bezig!

Mentor

Werkplan voor begeleiders

Het Plan bevat de doelen en de afspraken van de bewoners. Ván de bewoner dus, waardoor er geen ruimte is voor gedetailleerde werkplannen, waarin staat wat er van de begeleider verwacht wordt. De Handreiking Ondersteuningsplannen geeft ook aan dat dergelijke afspraken beter elders worden vastgelegd. Daarom wordt er gebruikgemaakt van een apart werkplan voor de begeleiders, waarin de orthopedagoog de concrete acties en verantwoordelijkheden noteert die nodig zijn om de doelen te realiseren. Zo beschikt de bewoner over een eigen plan met zijn wensen en doelen, en weet de begeleider precies wat er van hem verwacht wordt in het dagelijks ondersteunen van deze doelen.

Het Plan ván en vóór de bewoner

Met de introductie van Het Plan heeft Oranjeborg een belangrijke stap gezet in het versterken van de regie van bewoners, het verbeteren van de werkwijze voor begeleiders en het verlagen van de administratieve druk voor orthopedagogen. Door de inzet van begrijpelijke taal, visuele ondersteuning en

een heldere rolverdeling, sluit Het Plan beter aan bij de praktijk én bij de visie van Oranjeborg. Het is een plan vóór en ván de bewoner, dat ruimte geeft voor ontwikkeling, stabiliteit en eigen keuzes. In 2025 ligt de focus op het verder borgen en optimaliseren van deze nieuwe werkwijze, zodat Het Plan stevig ingebed raakt in het dagelijks handelen op alle locaties

Het Planproces

Elke bewoner heeft minimaal twee keer per jaar een planbespreking. Daarbij staan de bewoner en zijn wensen en doelen centraal. Naast de bewoner zij ook de persoonlijk begeleider, de (assistent-) orthopedagoog en de wettelijk vertegenwoordiger aanwezig. Oranjeborg kiest er bewust voor om de orthopedagogen verantwoordelijk te laten zijn voor het proces rondom de plannen. Zo behouden begeleiders hun focus op de dagelijkse begeleiding en hebben zij zoveel mogelijk tijd voor direct contact met de bewoner – het handen aan het bed principe dus. De orthopedagoog organiseert daarom ook de planbespreking en voert de regie over het traject.

Voorbeeld van ‘Het Plan’

Een planbespreking hoeft niet formeel te zijn. Voor sommige bewoners is het spannend om over hun wensen en doelen te praten. Daarom kunnen het gesprek en de setting ook worden aangepast: een wandeling, een spelletje of een rustig gesprek op de kamer kunnen bijdragen aan een toegankelijkere sfeer. Tijdens de planbespreking staat de bewoner centraal en kan hij zijn doelen en wensen bespreken. Aan de hand van acht leefgebieden wordt tijdens dit gesprek samen met alle betrokkenen bekeken welke individuele zorg er nodig is om de doelen van de bewoner tot een succes te brengen. De acht leefgebieden geven een compleet beeld van het dagelijks functioneren van de bewoner en helpen

om – waar mogelijk – het gewone leven te herstellen. Daarbij wordt stilgestaan bij wat goed gaat, maar ook realistisch gekeken naar wat de bewoner (aan)kan.

Elke bewoner heeft een actueel handelingsplan, risico-inventarisatie en rapportagevragen. De doelstelling is dat dit voor minimaal 85% van de bewoners volledig op orde is. Het kan namelijk voorkomen dat het evaluatiegesprek een week na de verstreken termijn is, vanwege de beschikbaarheid van bijvoorbeeld de wettelijk vertegenwoordiger. In voorgaande jaren werd deze norm niet altijd gehaald.

In 2024 was het een belangrijk speerpunt om dit te verbeteren – en dat is gelukt. In zowel mei als

november – de momenten wanneer dit in kaart wordt gebracht – is de norm van 85% actuele plannen behaald. In 2025 blijven we inzetten op een plan voor iedere bewoner, dat minimaal twee keer per jaar zorgvuldig wordt geëvalueerd, met als doel continu afstemmen op de behoeften van de bewoner.

Psychiatrische zorg

Oranjeborg biedt wonen en dagbesteding aan bewoners met een dubbele- of triple diagnose.

Dat betekent vaak ook: complexe psychiatrische problematiek. Naast de begeleiding door Oranjeborg ontvangen bewoners psychiatrische consultatie, afgestemd op hun individuele hulpvraag. De afgelopen jaren werkte Oranjeborg met één zelfstandig gevestigde psychiater (Inwerking) die eens

in de zes weken op alle locaties consulten uitvoerde. Tijdens deze consulten is de orthopedagoog ook aanwezig, gezien de orthopedagoog de bewoners goed kent. Deze werkwijze bracht kwetsbaarheid met zich mee. De afhankelijkheid van één persoon -binnen een markt waar weinig psychiaters beschikbaar zijn – was risicovol. Het wegvallen van de psychiater zou voor veel bewoners met complexe problematiek directe gevolgen kunnen hebben, zoals (ernstige) ontregeling. Daarbij is het maatschappelijk onwenselijk om de psychiatrische zorg op het bord van de huisarts te leggen, gezien de al overbelaste eerstelijnszorg.

Om de psychiatrische zorg binnen Oranjeborg toekomstbestendig te maken, zijn er in 2023 al belangrijke stappen gezet. Sinds april 2023 heeft Oranjeborg voor de locatie Epe een eigen psychiater in dienst. Dit heeft geleid tot versterking van de kwaliteit van zorg: er wordt beter multidisciplinair gekeken, bewoners worden zorgvuldiger beoordeeld en ingesteld, en het behandelbeleid is meer afgestemd op hun specifieke behoeften. Deze samenwerking draagt direct bij aan de kwaliteit van leven.

In 2024 zijn ook voor een aantal andere locaties samenwerkingen tot stand gekomen. Voor de locaties

De Wijk en Havelte is, na een zorgvuldig traject, een samenwerking gestart met FACT Meppel van GGZ Drenthe, met succes. De samenwerking voorziet niet alleen in continuïteit, maar versterkt ook inhoudelijk onze zorg. Voor de locaties Loenen en Biddinghuizen is na overleg besloten de samenwerking met Inwerking voort te zetten tot een passende vervanger gevonden zou zijn.

Psychiatrische zorg blijft hoog op de agenda staan en er zal gezocht worden naar passende vervanging voor locaties Biddinghuizen en Loenen. Inmiddels is dit – bij het schrijven van dit rapport in het voorjaar van 2025 – ook gelukt voor locatie Biddinghuizen.

In 2025 start in Biddinghuizen de samenwerking met Fivoor. We werken zorgvuldig aan een soepele overgang, zodat de psychiatrische zorg voor de bewoners geborgd blijft.

Locatie Loenen zal blijven samenwerken met Inwerking – totdat ook daar een passende vervanging voor gevonden is.

Wet zorg en dwang

Ieder mens heeft het recht om in vrijheid te leven en eigen keuzes te maken. Zelf beslissen hoe je de dag doorbrengt, waar je woont en naar welke muziek je luistert. Dit geldt ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Ze hebben weliswaar

zorg en ondersteuning nodig, maar dat is bij voorkeur de zorg waar ze zelf mee instemmen. De Wet zorg en dwang (Wzd) gaat uit van het principe ‘nee, tenzij’. Oranjeborg sluit hierop aan door de zorg voor bewoners op vrijwillige basis te laten plaatsvinden, tenzij dat vanwege een ernstig nadeel niet kan.

Oranjeborg heeft als missie om zijn bewoners weer onderdeel te laten zijn van de maatschappij en hun waardigheid te vergroten. Vanuit deze invalshoek

dient altijd eerst geprobeerd te worden de situatie met vrijwillige zorg (= met instemming of zonder verzet van de bewoner) op te lossen. Pas als dat niet mogelijk blijkt te zijn, wordt het stappenplan onvrijwillige zorg toegepast.

Oranjeborg hecht waarde aan transparantie en reflectie. In dit kader zijn alle vestigingen van Oranjeborg aangemeld als locatie waar onvrijwillige zorg geleverd zou kunnen worden. Ook wordt bewust de keuze gemaakt om geen enkele vestiging te registreren als accommodatie. De vestigingen zijn niet ingericht om bewoners gedwongen op te nemen.

Tevens zou dit afbraak doen aan de huiselijke sfeer waarin bewoners zich veilig en thuis moeten kunnen voelen. Wanneer er toch crisissituaties ontstaan

waarin gedwongen opname voor een bewoner gewenst is, zal de orthopedagoog van de betreffende locatie overleg voeren met de huisarts(enpost) en eventueel met de behandelend psychiater.

In gezamenlijk overleg wordt besloten om de crisisdienst wel of niet in te schakelen.

Binnen Oranjeborg is de orthopedagoog van een

locatie aangesteld als zorgverantwoordelijke. De orthopedagogen van Oranjeborg zijn geregistreerd als basis-orthopedagoog bij de NVO. Bij beslissingen over opname van onvrijwillige zorg pleegt de zorgverantwoordelijke overleg met een deskundige van een andere discipline dan de zijne, oftewel: iemand met een andere opleiding of functie dan de zorgverantwoordelijke. Binnen Oranjeborg kan deze rol door verschillende disciplines worden ingevuld, zoals een manager of begeleider. Beslissingen over onvrijwillige zorg legt de zorgverantwoordelijke ter beoordeling voor aan de Wzd-functionaris. De rol van Wzd-functionaris ligt bij de orthopedagooggeneralist van Oranjeborg. Zij is aangesteld als Wzd-functionaris van de locaties Biddinghuizen, Havelte, Loenen en De Wijk. Aangezien zij betrokken is als zorgverantwoordelijke bij de locatie Epe, is voor deze locatie de samenwerking opgezocht met een externe Wzd-functionaris, zijnde een orthopedagooggeneralist/klinisch psycholoog in het netwerk van Oranjeborg.

Alle onvrijwillige zorg wordt door de zorgverantwoordelijke gedocumenteerd in het

elektronische bewonersdossier. Deze gegevens worden op zowel bewoner- als locatieniveau geregistreerd. Halfjaarlijks wordt de onvrijwillige zorg op zowel locatie- als organisatieniveau geanalyseerd. Oranjeborg streeft ernaar om geen onvrijwillige zorg toe te passen. Er wordt dan ook, ondanks de soms complexe casuïstiek, relatief weinig onvrijwillige zorg toegepast binnen Oranjeborg. Toch is, voor het welzijn van de bewoner, onvrijwillige zorg niet altijd te vermijden. Oranjeborg maakt dan ook altijd een afweging waarbij rekening wordt gehouden met de wilsbekwaamheid ter zake van de bewoner, de proportionaliteit, de subsidiariteit en de effectiviteit van de maatregel. Indien het niet lukt om tot een samenwerkingsafspraak te komen en onvrijwillige zorg wordt ingezet, wordt altijd afgewogen hoe de maatregel zo effectief mogelijk afgebouwd kan worden.

In onderstaand overzicht staat welke categorieën van onvrijwillige zorg zijn ingezet, in welke frequentie dit is gebeurd en op welke locatie dit heeft plaatsgevonden. Oranjeborg heeft vijf locaties die alle hier staan weergegeven. (Ambulante cliënten

Duur van onvrijwillige zorg

zijn onderdeel van locatie De Wijk.) Daarnaast staat weergegeven hoelang de duur van de onvrijwillige zorg heeft geduurd/duurt. Een belangrijk onderdeel van de Wzd is om te reflecteren op en leren van de toepassing van onvrijwillige zorg en de omgang met vrijheid en

veiligheid. In 2024 hebben de Wzd-functionaris en Hoofd Zorg dan ook een bezoek gebracht aan drie locaties, namelijk Biddinghuizen, Loenen en De Wijk.

Het doel van dit bezoek was enerzijds om te toetsen van de hand van het Toetsingskader onvrijwillige zorg van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd;

anderzijds om van en met elkaar te leren. Tijdens deze Wzd-audit blijkt dat de locaties grotendeels voldoen aan de normen van de Wzd en dat er een sterke focus is op het bevorderen van de autonomie en zelfbeschikking van de bewoners.

De teams tonen in de praktijk een goed begrip van de geest van de wet, waarbij vrijwillige samenwerking met bewoners wordt nagestreefd. Er is veel aandacht voor het herkennen en bespreken van verzet, en begeleiders tonen creativiteit in het zoeken naar

Ingezette onvrijwillige zorg

Biddinghuizen Epe Loenen Havelte De Wijk

Overige beperkingen eigen leven in te richten

Fysieke fixatie

Beperking in gebruik communicatiemiddelen

Overige beperking van de bewegingsvrijheid

passende oplossingen binnen vrijwillige kaders. Er zijn ook enkele ontwikkelpunten naar voren gekomen.

Voor 2025 nemen we mee dat bewustwording, scholing en maatwerk essentieel zijn.

We blijven investeren in managementontwikkeling, structurele aandacht voor onvrijwillige zorg in het inwerkprogramma en het herkennen van verzetssignalen. Ook zetten we in op casuïstiekbesprekingen, het stimuleren van deelname aan klinische lessen via de Oranjeborg Academy en het heroverwegen van standaardafspraken om autonomie te bevorderen. We willen blijven leren en ontwikkelen, met als doel om de zorg steeds beter aan te laten sluiten bij de visie op vrijheid en zelfbeschikking.

Daarnaast gaan alle locaties aan de slag met het in kaart brengen van medicatie die is voorgeschreven buiten de richtlijnen. De Wzd-functionaris en Hoofd Zorg zullen teven een scholing volgen over het vijfjarig bestaan van de Wzd.

Medicatiebeleid

Binnen Oranjeborg staat medicatieveiligheid hoog op de agenda. Dagelijks wordt met grote zorgvuldigheid omgegaan met het verstrekken en beheren van medicatie. Toch bleek dat in de praktijk dat er verschillen zijn tussen locaties in zowel de wijze van medicatieverstrekking als het beheer van voorraden. Deze verschillen zijn deels verklaarbaar door uiteenlopende terreinindelingen, bewonerssamenstelling, en gebouwen, maar onderstrepen ook het belang van meer uniformiteit. Het doel is helder: zoveel mogelijk eenduidigheid creëren in het medicatiebeleid, zonder de specifieke context uit het oog te verliezen. Uniformiteit kan niet alleen bijdragen aan het verminderen van medicatie-incidenten, maar biedt ook houvast voor de medewerkers. In mei 2024 verscheen de geactualiseerde versie van Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg gepubliceerd door de VGN.

Oranjeborg gebruikt deze handreiking als toetsingskaders om het eigen beleid te herzien en waar nodig aan te scherpen.

In 2024 zijn de eerste stappen gezet: de medicatiefunctionarissen kwamen bijeen om ervaringen te delen. Dit heeft de basis gelegd voor een herzien beleid. In 2025 wordt dit traject voorgezet met als doel: een duidelijk, herzien medicatiebeleid dat voor alle locaties toepasbaar is, de verwachtingen helder maakt en medewerkers ondersteunt bij het realiseren van optimale medicatieveiligheid.

Behandelbeleid

Oranjeborg biedt wonen en dagbesteding aan mannen met een lichte verstandelijke beperking in combinatie met psychiatrische en/of verslavingsproblematiek. Eén van de voorwaarden om bij Oranjeborg te komen is dat nieuwe cliënten er klaar voor zijn om hun traject voort te zetten in een begeleidingssetting, waar acute behandeling niet noodzakelijk is. De orthopedagogen zijn nauw betrokken waardoor op alle locaties gesproken kan worden van mediërende behandeling. Soms komt het voor dat een bewoner net wat meer nodig heeft. In dat geval kan een 1-op-1 behandeling uitkomst bieden. In 2021 is Oranjeborg

in samenwerking met het zorgkantoor een pilot behandeling gestart.

Waar in het verleden de samenwerking hiervoor werd opgezocht met een vrijgevestigde psychiater en/of therapeut, werd het nu mogelijk om dit ook vanuit Oranjeborg te gaan. Oranjeborg heeft een orthopedagoog-generalist in dienst, die sinds 2022 ook wekelijks tijd heeft gekregen voor behandeltrajecten. Zij is inmiddels in opleiding tot EMDR-practitioner, waardoor het nu binnen Oranjeborg mogelijk is om deze therapie aan te bieden.

Het bieden van behandeling binnen Oranjeborg is de afgelopen jaren opgestart. De behandelaar heeft meerdere trajecten lopen, waarin zij van meerwaarde kan zijn voor de bewoners. Lange tijd bood Oranjeborg enkel wonen en dagbesteding en zocht het voor de behandeling de samenwerking op met externen.

Alhoewel we blijven benadrukken dat we geen behandelingsetting zijn, is het nu toch wel een essentieel onderdeel van de zorg die Oranjeborg kan bieden aan de bewoners. De focus blijft echter liggen

op wonen en dagbesteding.

Vanwege deze duidelijke visie is het van belang om helder te definiëren wat binnen deze begeleidingssetting onder ‘behandeling’ wordt verstaan. Doel van 2025 is dan ook om dit definiëren en te beschrijven in een nog op te stellen behandelbeleid.

Januari 2024

Minke Breukink voert individueel ondersteunende (behandel)gesprekken met bewoners

‘IK KAN ZE NÉT

WEER EEN STUKJE VERDER HELPEN’

Het is een bericht van ruim een jaar geleden: orthopedagoog Minke Breukink mag zichzelf na twee jaar postacademisch onderwijs orthopedagoog-generalist noemen. Ze is de eerste orthopedagoog-generalist van Oranjeborg. Op de foto zien we een stralende Minke.

Het is een bericht van ruim een jaar geleden: orthopedagoog Minke Breukink mag zichzelf na twee jaar postacademisch onderwijs orthopedagoog-generalist noemen. Ze is de eerste orthopedagoog-generalist van Oranjeborg. Met het behalen van deze opleiding is de orthopedagogische begeleiding en behandeling van Oranjeborg naar een hoger niveau getild. Minke is het afgelopen jaar nog verbonden geweest aan de locatie Loenen, maar heeft daarnaast ook Oranjeborg-brede werkzaamheden uitgevoerd, zoals het voeren van individuele ondersteunende (behandel)gesprekken met de focus op ontwikkeling en mogelijkheden, bezien vanuit de context. Tijd om de balans op te maken.

Hoe ervaart Minke haar nieuwe rol en wat heeft het haar zelf gebracht?

Sinterklaasmiddag, 5 december. Het is een grijze dag. De sneeuw die een dag eerder is gevallen, verdwijnt langzaam uit het straatbeeld. Motregen valt uit een dik pak bewolking. De goedheiligman is met een aantal pieten op weg naar het centrum van Meppel. Passerende schoolkinderen

schreeuwen hun kelen schor om de aandacht te trekken.

Op weg naar het hoofdkantoor van Oranjeborg is het verder opvallend stil. Het is lunchtijd en Henry Stuifzand is even de stad in geweest om voor iedereen kibbeling te halen. Dinsdag visdag. Minke zit aan de lange tafel, waaraan ook de vaste crew van het hoofdkantoor is aangeschoven. Het is voor haar inmiddels traditie dat ze op dinsdag op ‘tournee’ gaat langs de verschillende Oranjeborglocaties voor de behandelgesprekken, hoewel dat woord binnen de muren van de zorginstelling een wat rare klank heeft. ,,Dan denk je al snel aan de reguliere GGZ-trajecten”, legt Minke uit, ,,terwijl het bij ons juist is aangepast aan onze jongens.”

In de praktijk komt het erop neer dat er veelvuldig overleg is met de orthopedagogen op de verschillende locaties. Minke: ,,Zij kunnen inschatten of er wat te behalen is. In januari heb ik een traject in Biddinghuizen afgerond en in oktober twee in de Wijk. Daardoor was er weer ruimte om te starten met nieuwe trajecten. Op dit moment voer ik met vier bewoners gesprekken: twee op

de locatie in de Wijk, één in Havelte en één in Epe. Daarbij wordt allereerst gekeken waarop je insteekt: heeft de bewoner een laag zelfbeeld? Is er misschien sprake van angstproblematiek? Ik heb een grote gereedschapskist, waar van alles inzit. Vaak pak ik er een werkboekje bij, maar daar kan ik ook van afwijken. Dan gebruik ik mijn intuïtie.”

Ze weet dat daar soms kritisch over wordt gedaan, omdat alles wetenschappelijk bewezen moet zijn, maar bij Oranjeborg wordt niet geschroomd om af te wijken van de geprotocolleerde zorg. ,,Wij kiezen - als dat nodig is voor het welzijn van onze bewoners - voor andere invalshoeken.”

Ze vertelt dat ze vooral visueel bezig is, waarbij ze gebruikmaakt van de cognitieve gedragstherapie, de vijf g’s: gebeurtenis, gedachte, gevoel, gedrag en gevolgen. Minke: ,,Je laat de jongens aan de hand van tekeningen zien hoe ze óók hadden kunnen reageren op een bepaalde gebeurtenis. Ik laat ze het goede paadje bedenken, met fijnere gevolgen. Bij onze doelgroep is het natuurlijk heel lastig om het te meten, om resultaten te zien.

Soms vervallen ze in de oude fout, maar over het algemeen kan ik ze toch nét weer een stukje verder helpen. Dat is mooi. Dat leidt tot tevredenheid bij de bewoner en de orthopedagoog.” ,,Wat het mij zelf brengt? Ja, dat is een goede vraag. Ik denk toch de voldoening dat je de jongens kunt helpen. In het begin vond ik het best spannend, wist ik ook niet of ik het zou kunnen, maar nu kijk ik er elke week naar uit. Het is ook voor mezelf een uitdaging. In januari begin ik op de locatie in Epe, dan krijg ik meer ruimte voor dit soort activiteiten. Ik heb prachtige jaren gehad in Loenen, met een hartstikke leuk team en superleuke bewoners, maar heb ook heel veel zin om aan de slag te gaan in Epe. Linge Smouter wordt de nieuwe orthopedagoog in Loenen. Zelf ga ik volgend jaar een EMDR-cursus volgen, gericht op traumagerelateerde klachten. Die komen veel voor bij onze bewoners. Ik kijk daar erg naar uit. Het biedt nieuwe kansen. Daarom is het zo fijn om deel uit te maken van Oranjeborg. Er kan heel veel, je krijgt waardering. Dat zorgt voor veel werkplezier.”

Juli 2024

‘BETER, DUIDELIJK EN OVERZICHTELIJK’

‘Bewoners Oranjeborg enthousiast over nieuw handelingsplan’

Het begint, na het bezoek aan drie locaties, op een soort van succestournee te lijken. De orthopedagogen Minke Breukink en Dieke van Deventer gebruiken de laatste week van juli om de bewoners van Oranjeborg te betrekken bij ‘The Making of Plan 2.0’, oftewel de nieuwe wijze van het visueel maken van het handelingsplan.

Het is een goede gewoonte binnen de zorginstelling om bij nieuwe ontwikkelingen de dialoog te zoeken met de bewoners en te horen wat er onder hen leeft.

Hebben ze goede ideeën? Wat ontbreekt er in het nieuwe plan? Het rechtvaardigt een rondje langs de velden. Na een succesvolle aftrap in Biddinghuizen, waar de reacties al direct heel enthousiast zijn, volgen we Minke en Dieke tijdens hun bezoekjes aan Havelte en de Wijk. En ook dáár krijgen ze de handen op elkaar voor het nieuwe plan, dat door de bewoners wordt ontvangen als ‘beter, duidelijk en overzichtelijk’.

Speciaal voor Oranjeborg heeft Frank Los (zie ook www.franklos.nl) zo’n tweehonderd plaatjes gemaakt, die veel dichter bij de bewoners staan dan de lappen tekst in het bestaande handelingsplan. Het bedrijf van Frank draait al dertig jaar om het thema begrip. Hij helpt organisaties om helderheid te verkrijgen voor zichzelf en anderen, meestal met behulp van tekeningen. Op zijn website geeft hij aan dat hij het pijnlijk vindt om te zien wanneer mensen elkaar niet begrijpen. Kansen vallen daardoor in

stukken op de grond en mensen raken verwijderd van elkaar. Frank is geen onbekende binnen Oranjeborg en heeft ook bij het vereenvoudigen van het handelingsplan zijn ervaring ingezet om de missie van de zorginstelling kracht bij te zetten. Directeur Henk Stokvis van Oranjeborg is van mening dat Frank dingen snel doorziet. Tot onze grote verbazing en verwondering kwam hij heel snel tot de kern op een speelse manier. Frank relativeert zware vraagstukken tot de essentie.”

Minke Breukink, die zichzelf na twee jaar postacademisch onderwijs orthopedagooggeneralist mag noemen, heeft het al eens eerder aangegeven: bij Oranjeborg wordt niet geschroomd om af te wijken van de geprotocolleerde zorg. “Wij kiezen, als dat nodig is voor het welzijn van de bewoners, voor andere invalshoeken.”

Plan 2.0 is daar een goed voorbeeld van. De twaalf A4’tjes worden teruggebracht tot een overzichtelijke poster op A3-formaat, waarop de bewoner aan de hand van plaatjes wordt herinnerd aan de gemaakte afspraken en gestelde doelen. Daarbij bestaat de

mogelijkheid om tussentijds doelen bij te stellen. Het leidt zowel in Havelte als in de Wijk tot instemmende reacties. “Een hele vooruitgang in vergelijking met die lappen teksten van nu”, zo luidt de slotconclusie op beide locaties.

In Havelte wordt deze ochtend het spits afgebeten in een van de vergaderruimtes. Een voor een druppelen de zes uitgenodigde bewoners binnen. Het is nog vroeg, maar na een kort voorstelrondje ontstaat een geanimeerde bijeenkomst, waarin niemand een blad voor de mond neemt. Wat opvalt is de grote mate van betrokkenheid van de bewoners. Ze vinden het zichtbaar fijn dat ze worden gehoord en mogen meedenken.

belangrijkste afspraken die de begeleiders moeten weten. De jongens houden er, zo blijkt al snel, een duidelijke mening op na: maak het niet te ingewikkeld, ze willen weten waar ze aan toe zijn en wat van ze verwacht wordt. Liever kort en krachtig dan lange volzinnen met een moeilijk woord als toekomstperspectief. Wat wil je graag bereiken?

Elk half jaar vindt met elke bewoner een handelingsplangesprek (in de nieuwe werkwijze wordt de term planbespreking gehanteerd) plaats binnen Oranjeborg. De registratie van de gevoerde gesprekken staat in het evaluatieverslag dat wordt opgeslagen in het digitale cliëntendossier (FM Zorg). In de afsprakenmap op de locatie staan de

Welke doelen wil je halen? Dát is de kern. Maar ook: niet kijken naar het verleden, maar naar het hier en nu. Leo, een van de bewoners die is aangeschoven, vertelt dat hij als groot dierenliefhebber ontzettend trots is dat hij nu in een hondenpension in Darp actief is. Afspraken maken over wat je zélf graag wilt, doelen stellen die haalbaar en reëel zijn. De mannen vinden dat hun persoonlijk begeleider belangrijk is in de sturing en motivatie. Wanneer Minke de grote hoeveelheid verschillende tekeningen aan de jongens laat zien, valt het Dirk op dat er één plaatje ontbreek. “Ik mis de sauna.”

Kennelijk heeft Frank niet aan alles gedacht. O ja, nu hij toch bezig is wat overtollige kilo’s kwijt te raken,

zou hij ook wel graag een andere salade willen eten, hoewel het niet direct een gespreksonderwerp voor het handelingsplan zal zijn. Medicatie, gezondheid en de psychische gesteldheid van de bewoners daarentegen zijn aandachtspunten, die eigenlijk wel bij iedereen leven. Dieke heeft alle tips en ideeën genoteerd en prijst de bewoners voor het meedenken.

Het is tijd om door te reizen naar de Wijk.

Verslaggever Flip Vellinga gaat de dames voor, omdat hij de regio goed kent, maar in Ruinerwold wordt het reizende gezelschap geconfronteerd met een wegomlegging. Binnendoor wordt buitenom. Eenmaal aangekomen op de parkeerplaats van de locatie aan de Commissieweg maakte de stukjesschrijver zijn excuses aan de dames en zegt dat hij weleens beter als gids heeft gefungeerd.

Binnen is Evelien Vos een warme gastvrouw. Ze biedt haar gasten koffie en water aan. Evenals in Havelte valt het op dat bewoners oprecht geïnteresseerd zijn.

De bijeenkomst is duidelijk geen verplicht nummer, maar een moment om mét elkaar en samen te bouwen aan een mooie toekomst. Veel punten die

in Havelte zijn besproken, keren terug in het uurtje brainstormen in de Wijk. Een paar opmerkingen zullen Minke en Dieke zeker meenemen in de evaluatie: het feit dat de bewoners de gesprekken dikwijls als té formeel beschouwen en het voorstel om de gesprekken voor te bereiden met hun persoonlijk begeleider. Er is nu toch vaak sprake van nervositeit. Een betere aanloop zou veel stress kunnen weghalen. Er wordt ook gevraagd om een duidelijke communicatie, waardoor er geen ruis op de lijn kan ontstaan en zowel bewoner als begeleider weet wat de gemaakte afspraken zijn.

Tot slot stelt Minke de bewoners een aantal praktische vragen: hebben ze er bijvoorbeeld bezwaar

tegen dat hun poster een plek krijgt aan de deur of op het prikbord in hun kamer. Vinden ze het niet lastig dat iemand anders, een medebewoner of een gast, de samenwerkingsafspraken kan zien? Kadeem geeft een mooi antwoord: “Nee, waarom? Dan kunnen andere mensen je juist helpen en motiveren.”

bewoners. Natuurlijk willen de jongens weten hoe snel het plan kan worden uitgerold. Minke vertelt dat het de bedoeling is dat er op één locatie in september een proefperiode is, waarna Plan 2.0 in november/december van start kan. Dat er een foto van de mannen op de poster komt te staan, lijkt uiterst twijfelachtig gezien de reacties, maar een handtekening willen ze er graag op hebben.

Van de wet en van Oranjeborg hoeft het niet, maar de bewoners op alle locaties geven aan dat ze het belangrijk vinden om het plan te ondertekenen. ,,En als er geen plek is op de voorkant kan het toch op de achterkant?”, zo wordt voorgesteld.Kadeem ziet

alleen maar voordelen: ,,Stel dat ik ooit beroemd word, dan hebben jullie alvast mijn handtekening…”

Het is tekenend voor de grote betrokkenheid van de

BOUWSTEEN 2: ONDERZOEK NAAR DE

ERVARING VAN MENSEN MET EEN BEPERKING

Je kunt hele dagen praten over ideeën, maar hier voeren we ze gewoon uit.

- Persoonlijk begeleider

Medezeggenschap bij Oranjeborg

Oranjeborg vindt het belangrijk dat bewoners inbreng hebben in het dagelijks leven. Heb je een goed idee?

Vertel het aan de begeleider of de locatiemanager en indien mogelijk wordt dit (direct) uitgevoerd. Hier zijn geen overleggen voor nodig, maar korte lijntjes.

Dit is mogelijk, doordat begeleiders, locatiemanagers en orthopedagogen veel op de locatie aanwezig zijn.

Voor bewoners is het mogelijk om hen direct aan te spreken, onder het genot van een kopje koffie.

Oranjeborg biedt veel ruimte aan begeleiders en bewoners om met creatieve ideeën te komen. Kan

niet bestaat niet, dus indien het enigszins realistisch is, wordt de kans geboden om te ontdekken en uit te voeren. Oranjeborg hecht waarde aan transparante communicatie met bewoners en het serieus nemen van hun inspraak. De flexibele opstelling vanuit de begeleiding en het locatiemanagement maakt dat bewoners veel kunnen inbrengen. Elk bewonersidee wordt minstens overwogen en waar mogelijk uitgevoerd. Doordat het locatiemanagement zichtbaar is op de werkvloer, kunnen bewoners op een laagdrempelige manier hun wensen aangeven.

Geen procedures en formulieren om iets voor elkaar te krijgen. Is het een goed idee, dan wordt er gekeken naar de haalbaarheid en uitvoering van het idee en waar mogelijk gelijk doorgevoerd. De begeleiders verzorgen de dagbesteding en zijn praktisch de hele dag met bewoners. Deze kleinschalige en praktische opstelling schept veel ruimte voor individuele participaties. Daarnaast is er ook ruimte voor formele participatie. Op elke locatie is een bewonersraad actief die maandelijks bijeenkomt.

Deze bewonersraad wordt geleid door de voorzitter van de bewonersraad en ondersteund door een (vaste) begeleider. Meepraten over het plan

Het afgelopen jaar is er een nieuw plan ontwikkeld. De basis voor de ontwikkeling van het plan, was het streven naar een kwaliteitsverbetering waar zowel de bewoner, de begeleiders, als de locatiemanagers en orthopedagogen van profiteren. Dit kon alleen bereik worden door het aangaan van een dialoog met alle betrokkenen. Daarom zijn er in mei, juni en juli 2024 verschillende focusgroepen georganiseerd.

Hierin hebben de projectleiders gesproken met de orthopedagogen, locatiemanagers, begeleiders én bewoners. Naar aanleiding van alle verkregen informatie is het plan ontwikkeld, en naar aanleiding van de verkregen feedback ook doornontwikkeld. De projectleiders hebben er bewust voor gekozen om alle vijf de locaties langs te gaan, om zo een grote groep van de bewoners te spreken over dit plan. Door iedereen actief te betrekken in het proces, sluit de ontwikkeling van het plan aan bij wat de handreiking

als essentieel beschouwt: een gezamenlijk gedragen plan dat van en voor de bewoner is en wat zal leiden tot een betere samenwerking tussen begeleider en bewoner om te werken aan de doelen van de bewoner. We hebben gemerkt dat het langs gaan van alle locaties en het praten met de bewoners van toegevoegde waarde is geweest voor de ontwikkeling van het plan. Door hen hierbij te betrekken konden we hun feedback direct verwerken, wat heeft hijbedragen aan een soepele implementatie zonder noemenswaardige knelpunten.

Praten met de bestuurder

Oranjeborg kent bewonersraden die gaan over de dagelijkse gang van zaken op de locaties. Oranjeborg kende geen bewonersraad die met de bestuurder spreekt over bestuurlijke besluiten die bewoners kunnen raken. Doelstelling van 2024 was dan ook om dit wel te organiseren. En dat is gelukt! In 2024 zijn de vertegenwoordigers van de bewonersraden met elkaar en met de bestuurder in gesprek geweest. Hierin wordt gezien dat Oranjeborg houdt van pragmatische oplossingen. Moet er

iets geregeld worden, dan doen we dat meteen. Gebleken is echter dat we hierdoor nog (steeds) niet volledig voldoen aan de ‘Wet medezeggenschap cliënten zorginstelling’. In 2024 is een start gemaakt om hierover na te denken. Op welke manier kan Oranjeborg de medezeggenschap van de bewoners beter regelen, waarbij ze niet alleen inspraak hebben op de dagelijkse gang van zaken, maar ook inspraak en/of adviesrecht hebben wanneer er bestuurlijke besluiten worden genomen die van invloed zijn op de bewoners. De medezeggenschapsregeling van

Oranjeborg is hierin verouderd en dient vernieuwt te worden. We hebben besloten om hier uitgebreider de tijd voor te nemen, zodat we op een juiste manier de bewoners inspraak kunnen laten hebben. Oranjeborg vindt het belangrijk dat dit ook van toegevoegde waarde is en dat we niet praten om het praten.

Dan doen we veel liever leuke uitjes met elkaar.

We zullen dan ook in 2025 de tijd nemen om hier goed met elkaar over na te denken én een nieuwe medezeggenschapsregeling te maken. Én over die medezeggenschapsregeling, mogen de bewoners dan weer meepraten. Dit doen we op de manier zoals

bewoners ook hebben kunnen meepraten bij de ontwikkeling over het plan.

Tevredenheidsonderzoek

Oranjeborg hecht veel waarde aan de mening van bewoners. Dit staat dan ook altijd centraal in de planbesprekingen die elke bewoner minimaal twee keer per jaar heeft. Dit gaat dan vooral om de individuele behoeften en wensen van de bewoner. Oranjeborg vindt het daarbij ook belangrijk wat bewoners vinden van de afspraken en gewoontes die er zijn binnen een locatie. Daarom organiseert Oranjeborg ook spiegelgesprekken.

Bij deze methode worden begeleiders letterlijk een spiegel voorgehouden: door aanwezig te zijn bij het gesprek worden zij zich bewuster van hoe bewoners de begeleiding ervaren. Dit biedt concrete aanknopingspunten om de begeleiding te verbeteren. Voor een effectief spiegelgesprek is het essentieel om een onafhankelijke gespreksleider aan te stellen. In het verleden werkte Oranjeborg hiervoor samen met Quasir. Uit evaluaties bleek echter dat de gespreksleider soms onvoldoende

aansloot bij de leefwereld van de bewoners en soms een sturende rol aannam. Daarom heeft

Oranjeborg besloten de spiegelgesprekken zelf te organiseren. Om de onafhankelijkheid te waarborgen, worden deze gesprekken geleid door een locatiemanager en een orthopedagoog die niet direct betrokken zijn bij de zorg.

Deze werkwijze is in 2024 geïntroduceerd en leverde positieve reacties van zowel bewoners als begeleiders op. Bovendien leidde dit tot concrete verbeteringen op de locatie. Oranjeborg

zet deze aanpak voor spiegelgesprekken dan ook voort. Daarnaast wordt er gewerkt aan een tevredenheidsonderzoek, gebaseerd op een methode uit ‘de waaier’. Hiervoor zal gebruik worden gemaakt van de app MijnMening. De start hiervan stond gepland voor 2024, maar dit is niet gelukt. Verbetering hiervan krijgt in 2025 prioriteit.

Oktober 2024

WOUTER VERMAAS

GENIET VAN ZIJN ROL

BIJ ORANJEBORG

‘Ik

heb van mijn hobby mijn werk kunnen maken’

Als een trotse hotelmanager die zijn gasten zijn accommodatie laat zien, neemt Wouter Vermaas (42) de verslaggever van Oranjeborg mee voor een rondleiding door het gebouw en over het terrein van de locatie in Havelte. Hij heeft in het gesprek daarvóór uitgebreid verteld over zijn rol binnen de zorginstelling. Sinds november 2016 is hij in dienst van Oranjeborg, officieel als technisch manager. Met zijn ervaring die hij heeft opgedaan in een groothandel voor installatiemateriaal is hij in Havelte de juiste man op de juiste plek. Een man met oog voor details, die elke dag met een glimlach op het gezicht de handen uit de mouwen steekt. ,,Ik heb bij Oranjeborg van mijn hobby mijn werk kunnen maken…”

Dinsdag 15 oktober, een koude ochtend na de eerste nachtvorst van deze herfst. Mistbanken zweven over de weilanden op weg naar de Eursingerlaan, de zon zoekt een weg door het wolkendek. Binnen brandt de kachel. Wouter Vermaas gaat zijn bezoek voor naar een van de kantoorruimtes. ,,Koffie?” Oorspronkelijk zou ook Jeroen Kroes aanschuiven voor het gesprek, maar Wouters collega heeft er op het laatste moment van afgezien. Het geplande dubbelportret blijft daardoor achterwege. Feit is dat beide mannen veel samenwerken. ,,Jeroen is hier begeleider en is vandaag ook druk met de bewoners. Hij heeft een verleden als een timmerman. Ik doe vooral de installatieklussen.”

Wouter voelt zich thuis bij Oranjeborg. De passie voor zijn werk neemt hij mee het gesprek in. Het is, zo vertelt hij, een toevallige samenloop van omstandigheden geweest dat hij nu in dienst is van de zorginstelling. Bij zijn oorspronkelijke werkgever werd hij voortdurend geconfronteerd met targets. Hij werkte er als verkoper en later als bedrijfsleider, maar voelde zich steeds minder op zijn gemak. ,,Het

was nooit goed. Op een gegeven moment dacht ik: ik ga voor mezelf beginnen.”

Via een detacheringsbureau komt hij in contact met installatiebedrijf Breman in zijn woonplaats Meppel. ,,Ik heb daar een paar maanden gewerkt, erg leuk werk, maar ook erg zwaar. Met een beginnende hernia en slechte knieën voor mij eigenlijk té zwaar. Op de camping in Wanneperveen raakte ik in gesprek met mijn buurman Dennis Spoelder. Hij zei: is Oranjeborg niets voor jou?”

Het blijkt een gouden tip. Wouter gaat op het hoofdkantoor van de zorginstelling in gesprek met Klaas-Jan Wieringa en krijgt te horen dat Oranjeborg in Havelte ‘een technisch persoon’ zoekt. ,,Ik kon vrijwel direct beginnen en had er veel zin in: de jongens begeleiden, leuke dingen maken. Als assistent-begeleider moest ik wel een opleiding volgen. Dat was voor mij best lastig. Ik kan prima

praten, maar iets op papier zetten en verslagen maken vind ik erg moeilijk. Hoewel ik vrij ver was met de opleiding ben ik er toch mee gestopt en heb ik tegen Klaas-Jan gezegd: ik bied mijn ontslag aan. Gelukkig dachten ze er bij Oranjeborg anders over en kon ik blijven in een andere rol.”

De rest is geschiedenis. Op dit moment is Wouter niet meer weg te denken uit Havelte. Met zijn inzet en contacten, zijn vermogen veel dingen op te pakken verdient hij zijn eigen salaris terug. Hij lacht. ,,Ik zie het ook absoluut niet als werk.” Als ochtendmens is hij dagelijks rond half zeven op de locatie aan de

Eursingerlaan: meehelpen met het ontbijt, koffie zetten, een praatje maken met de bewoners. Daarna begint zijn officiële werkdag, die nooit saai is. ,,Het is een oud gebouw, er is altijd wel wat te doen.” Hij wijst naar buiten, naar de visvijver. Het is zijn eerste grote project geweest in Havelte. Wouter: ,,Ik ben altijd bezig, ik kan niet stil zitten. Tijdens de pauze eet ik snel een broodje en daarna ga ik weer aan de slag. Je moet mij niet achter een bureau of computer zetten.

Ik heb ADHD, daar word ik erg onrustig van.” Of hij

een teamspeler is?. ,,Zeker, we overleggen veel, maar ik vind het fijn om alleen te werken.”

Tijd voor een rondgang door het gebouw. Wouter laat eerst de kamer zien die helemaal is verbouwd na het overlijden van een van de bewoners. Hij heeft eigenhandig een badkamer geplaatst in de ruimte en ervoor gezorgd dat alles nu rolstoelvriendelijk is. ,,Ik heb goede contacten met een bouwbedrijf, we hebben goede prijsafspraken en ik haal de materialen zelf.” Hij groet een paar bewoners die een plaatsje hebben gezocht op een bankstel in de hal. ,,Soms neem ik de jongens mee ergens naartoe, vinden ze leuk.”

buurt ben, kom ik direct die kant op. En anders pak ik het maandag op.”

Hij is blij met de steun van het management en zijn collega’s. In de acht jaar dat hij voor Oranjeborg werkt, heeft hij gemerkt dat er veel mogelijk is. Hij opent de deur naar de riante tuin, naar de ‘groene schuur’, het kloppend hart van de klussenploeg en de opslagruimte van veel materiaal. Daar achter is net het beton gestort voor een ruimte die wordt ingericht voor de houtopslag. ,,En we kunnen er een caravan en de vorig jaar gekochte shovel stallen.”

Terwijl hij de deur opent van de geheel vernieuwde medicatieruimte (,,ingericht naar de wensen van de medewerkers”) kan eigenlijk al worden vastgesteld dat de term ‘technisch manager’ de lading amper denkt. Wouter is veel méér bij Oranjeborg: hij is preventiemedewerker en is ook nauw betrokken bij het wagenpark van de locatie. ,,Ik vul alle dagen zonder problemen. Afgelopen weekend werd ik nog gebeld omdat een riool verstopt zat. Wanneer ik in de

Wouter straalt. Oranjeborg zit inmiddels in zijn hart. ,,Als ik wat zie, pak ik het aan. Klussen is mijn hobby, ik word er blij van. Schuren bouwen, keukens, badkamers, er is hier de afgelopen jaren héél veel tot stand gekomen.” Hij wijst naar de ruimte die nu in gereedheid wordt gebracht voor de houtopslag en waarvoor hij zelf het timmerwerk heeft verricht. ,,Jeroen had vakantie, dan doe ik het zelf maar…”

BOUWSTEEN 3:

Oranjeborg Academy

Opleiding Persoonlijk Begeleider

Maatschappelijke Zorg

De afgelopen jaren heeft Oranjeborg met succes 46 zij-instromers opgeleid tot professionals in de zorg. Deze collega’s zetten hun eerste stappen binnen Oranjeborg als assistent-groepsleider en combineren praktijkervaring met één dag per week les via de Oranjeborg Acedemy. Het doel van dit traject is het behalen van het diploma ‘Persoonlijk Begeleider Maatschappelijke Zorg’ op niveau 4. Na afronding zijn zij bevoegd om als groepsleider aan de slag te gaan. In 2022 startte een nieuwe lesgroep, waarvan een groot aantal studenten in 2024 succesvol is geslaagd. Hiermee heeft Oranjeborg tien nieuwe groepsleider mogen verwelkomen. In totaal zijn inmiddels 56 collega’s via dit traject opgeleid. Een aantal studenten uit de lichting van 2022 is nog bezig met de opleiding en verwacht in 2025 af te studeren. Ook in 2023 is een nieuwe groep gestart, waarvan de verwachting is dat ook zij in 2025 gaan afstuderen. Daarnaast staat de volgende lesgroep gepland

om te starten in september 2025. Oranjeborg blijft hiermee investeren in het opleiden van nieuwe zorgprofessionals, zeker met het hoog op de steeds krapper wordende arbeidsmarkt in de toekomst.

Klinische lessen en intervisie Oranjeborg vindt scholing en professionalisering van alle medewerkers van groot belang., Daarom wordt er geïnvesteerd in opleidingstrajecten op zowel Mbo- als Hbo-niveau, zodat medewerkers nog beter kunnen aansluiten bij de hulpvragen van de bewoners. Scholing draagt bij aan de motivatie van medewerkers en stimuleert hun persoonlijke en professionele groei. Binnen Oranjeborg wordt gewerkt met een complexe doelgroep, waarbij naast een verstandelijke beperking ook sprake is van psychische problematiek en verslavingsproblematiek. Om passende ondersteuning te kunnen bieden, is het essentieel dat groepsleiders beschikken over gerichte en op maat gemaakte scholing.

Deelnemers per klinische les

De-escalerend werken

Gehechtheid

Schizofrenie

Wet zorg en dwang

Triple-problematiek

Functie van gedrag

Oplossingsgericht werken

Emotionele ontwikkeling

Trauma en PTSS bij LVB

Ouder Worden bij LVB

Deze scholing vindt op verschillende manieren plaats. Enerzijds via interne opleidingen voor medewerkers zonder relevant diploma, anderzijds via verdiepende trainingen binnen de Oranjeborg Academy – de zogeheten klinische lessen. Elke medewerker volgt minimaal één klinische les per jaar, met de mogelijkheid om extra lessen te volgen op basis van interesse of behoefte.

In 2024 zijn er tien lessen aangeboden, met onderwerpen die aansluiten bij de praktijk: deescalerend werken, oplossingsgericht werken,

Wet zorg en dwang, ouder worden bij LVB, functie van gedrag, schizofrenie, trauma en PTSS bij LVB, gehechtheid, emotionele ontwikkeling en tripleproblematiek.

Medewerkers kunnen zich vrij inschrijven voor de lessen, afhankelijk van hun behoefte aan verdieping. Aan het eind van elke les wordt feedback verzameld, zodat de docenten – over het algemeen de orthopedagogen van Oranjeborg, maar soms ook externen – deze kunnen gebruiken ter verbetering van hun les. De feedback is overwegend positief: vooral de interactieve en praktische benadering, met een focus op uitwisseling tussen de medewerkers wordt gewaardeerd. Een aantal onderwerpen zal in 2025 opnieuw aangeboden worden, aangevuld met nieuwe thema’s die inspelen op de behoeften van de medewerkers.

Intervisie en teamreflecties

Op alle locaties van Oranjeborg wordt regelmatig intervisie aangeboden, begeleid door een externe intervisor. Deze externe begeleiding waarborgt de veiligheid en vertrouwelijkheid van de gesprekken. De planning en indeling van de intervisiebijeenkomsten worden verzorgd door de locatiemanagers in overleg met de intervisor.

Dankzij deze gestructureerde aanpak lukt het om alle groepsleiders jaarlijks minimaal twee keer deel te laten nemen aan intervisie. Uit anonieme enquêtes blijkt dat medewerkers de intervisie waarderen. Zij geven aan dat deze bijdraagt aan de onderlinge samenwerking én dat zij zich veilig voelen om binnen deze setting knelpunten en dilemma’s bespreekbaar te maken.

Naast intervisie organiseert elke locatie minimaal twee keer per jaar een teamreflectie.

Waar intervisie gericht is op individuele casuïstiek en professionele ontwikkeling, ligt bij teamreflectie de focus op de samenwerking binnen het team als geheel. In eerdere jaren lukte het nog niet op alle locaties om deze sessies structureel te organiseren, maar in het afgelopen jaar is dit wél op alle locaties gelukt.

Zowel intervisie als teamreflectie zijn inmiddels op een duurzame en effectieve manier geïntegreerd in de werkwijze van Oranjeborg. De verwachting is dan ook dat deze werkwijze de komende jaren wordt voortgezet.

Medewerker tevredenheid

Medewerkers maken het verschil bij Oranjeborg

Zonder medewerkers is er geen ondersteuning voor de bewoners. Elke dag zetten groepsleiders, orthopedagogen, locatiemanagers en ondersteunend personeel bij Oranjeborg zich met toewijding in om de bewoner van Oranjeborg een zo waardevol mogelijke dag te bieden. Om dit te kunnen bereiken is het belangrijk dat medewerkers een prettige werkomgeving hebben, waar plezier voorop staat.

Hoewel in het landelijks nieuws vaak gesproken wordt over in de zorg en een krappe arbeidsmarkt, heeft Oranjeborg hier tot op heden nauwelijks hinder van ondervonden. Vrijwel alle medewerkers werken met een fulltime dienstverband, wat zorgt voor stabiliteit en herkenbaarheid op de groep. Hierdoor hoeft Oranjeborg geen structureel gebruik te maken van

invallers of zzp’ers, behalve in incidentele situaties waarbij Meerzorg noodzakelijk is.

Tevreden medewerker als fundament

De tevredenheid van medewerkers is voor Oranjeborg een belangrijk uitgangspunt. Jaarlijks wordt daarom de medewerkerstevredenheid gemeten aan de hand van een cijfer dat tijdens het functioneringsgesprek wordt gegeven. In 2024 waardeerden medewerkers Oranjeborg als werkgever gemiddeld met een 8,5. Op een locatie waar het cijfer in 2023 lager lag, is bewust geïnvesteerd in het werkklimaat. Deze inzet heeft zichtbaar resultaat gehad: in 2024 ligt het cijfer daar weer op het gewenste niveau.

Naast deze kwantitatieve meting is er in 2024 ook geïnvesteerd in de kwalitatieve medewerkerstevredenheid.

Dit gebeurde door het functioneringsgesprek te vervangen door een nieuw, meer verdiepend jaargesprek. In dit gesprek staat niet de beoordeling van het functioneren centraal, maar de beleving en reflectie van de medewerker zelf.

Aan de hand van een gestructureerd format gaan locatiemanagers en/of leidinggevenden minimaal één keer per jaar het gesprek aan. De nadruk ligt op werkplezier, betrokkenheid, ontwikkeling en open communicatie.

De introductie van het jaargesprek ondersteunt de ontwikkeling van een positieve werkcultuur, het versterken van betrokkenheid en motivatie, het bevorderen van open communicatie en het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling.

Vooruitkijken naar een krappe arbeidsmarkt Hoewel Oranjeborg momenteel voldoende medewerkers heeft en bij vacatures veel animo ervaart, blijft het belangrijk om vooruit te kijken.

De arbeidsmarkt zal naar verwachting verder onder druk komen te staan. Daarom wordt nu al nagedacht over manier om aantrekkelijk te blijven als werkgever.

Tijdens de HKZ-audit in 2024 werd dit onderwerp besproken met de auditor en aan hem is gevraagd om dit als aandachtsgebied tijdens de audit mee te nemen. Hij beantwoorde in zijn rapport dan ook de

vraag: Wat maakt Oranjeborg volgens medewerkers een aantrekkelijke werkgever/werkplek? Geschreven werd: “Wat opvalt is dat medewerkers op de twee bezochte locaties in grote lijn dezelfde antwoorden geven op de vraag wat Oranjeborg een prettige werkgever/werkomgeving maakt. Tevens valt op dat nieuwe medewerkers veelal via een bestaand contact binnen de organisatie, aangetrokken wordt.

Medewerkers dragen buiten de werkomgeving Oranjeborg positief uit (extern ambassadeurschap). Er lijkt vooral interesse te zijn van mensen buiten de sector. Het aanbieden van een opleiding en een fulltime contract maakt zijinstroom aantrekkelijk.

Medewerkers geven aan veel vrijheid in hun werk te ervaren en krijgen niet het gevoel afgerekend te worden op fouten”. Dit bevestigt dat het werkklimaat binnen Oranjeborg wordt gewaardeerd en dat dit een sterke basis vormt voor behoud én werving van nieuwe medewerkers.

Incidentmeldingen

Oranjeborg kent een open en veilige meldcultuur rondom incidenten. In de zorg, waar het werken met

Incidentmeldingen 2023

Exclusief medicatie weigering en verbale agressie

mensen centraal staat, kunnen fouten voorkomen. Oranjeborg is zich hiervan bewust en daarom worden medewerkers niet op een belerende toon aangesproken indien er iets niet goed is gegaan. Oranjeborg vindt het belangrijk dat de meldcultuur veilig is en blijft, zodat mensen zich vrij voelen om een incidentmelding te maken. Alleen dan is het mogelijk voor het managementteam om de incidenten te analyseren en eventuele verbetermaatregelen te nemen. Naast incidenten waarbij iets fout is gegaan, worden ook incidenten gemeld zoals weglopen van bewoners, drugsgebruik, enz. Door deze meldingen te analyseren kan er betere zorg worden ingezet voor de bewoner om dit in de toekomst te

Elke twee maanden worden

en besproken in het managementteamoverleg.

Op basis van deze analyse worden waar nodig aanvullende verbetermaatregelen ontwikkelend om kwaliteit van zorg en veiligheid te blijven verbeteren.

Daling incidenten

Oranjeborg is trots op de daling van het totaal aantal incidenten in 2024 met 14,7% ten opzichte van 2023. Er zijn beduidend aantal minder agressie incidenten geweest van bewoners onderling en ook de agressie richting het personeel is gedaald met 27%. Ook is er een daling op het gebied van de medicatie-incidenten, waarbij de categorie medicatiefouten (exclusief weigering en verliest/ vergeten door bewoner) is gedaald met 23%. De ingezette verbetermaatregelen naar aanleiding van de incidenten hebben dus geleid tot daling, en daar zijn we trots op!

Meldingen Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

In 2024 is er één melding gedaan bij de Inspectie

Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Deze melding

betrof geweld binnen de zorgrelatie op één van onze locaties. Naar aanleiding van dit incident heeft Oranjeborg passende consequenties genomen. Daarnaast heeft Oranjeborg onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren, waarbij een weergave van het PRISMA-onderzoek ook bij de inspectie is ingeleverd. De IGJ heeft besloten geen aanvullend onderzoek te starten en de melding daarmee afgesloten.

Wel gaf de inspectie aan dat zij in het rapport het PRISMA-onderzoek niet volledig herkenbaar te vinden en dat enkele aspecten buiten beschouwing waren gelaten in het rapport.

Hierdoor zijn een aantal punten voor de inspectie onvoldoende inzichtelijk geworden.

De inspectie heeft aangegeven graag met ons in gesprek te gaan om te verduidelijken wat zij verwacht van het doen van dergelijk onderzoek. Hoewel wij nog geen uitnodiging hebben ontvangen, zien wij dit gesprek graag tegemoet om hiervan te leren en onze aanpak in de toekomst te verbeteren. We wachten dan ook de uitnodiging van de inspectie af.

Feburari 2024

ANDRÉ HILBERINK COÖRDINEERT STAGEPLAATSEN BEWONERS

ORANJEBORGLOCATIE

DE WIJK

Noem het een speling van het lot. André Hilberink werkt al twaalf jaar als persoonlijk begeleider voor Vanboeijen wanneer hij een Facebookbericht van Antoinet Brackenie tegenkomt over de opening van de Oranjeborglocatie in de Wijk. Gekscherend stelt hij de vraag of ze misschien nog mensen nodig hebben. ,,Je kunt altijd een open sollicitatie sturen”, is het antwoord. André besluit de uitdaging aan te gaan. Hij schrijft een brief en wordt, na een goed gesprek, aangenomen. Nu is hij persoonlijk begeleider bij Oranjeborg en coördineert hij de stageplaatsen die bewoners van de locatie hebben bij verschillende bedrijven in de regio. Hij is een gelukkig mens. ,,Ik ben zó trots op de jongens en het team.

Het heeft zo moeten zijn.”

Een druilerige donderdag in februari. Een van de bewoners rookt buiten in de miezerregen een sigaret. De begroeting is hartelijk. ,,Kom je hier werken? Nee, voor wie kom je dan? Voor André? Hij is binnen, ik loop wel even met je mee.”

André zit achter zijn bureau. Hij neemt met een aantal collega’s de dag door. Ook de verbouwingsplannen worden besproken. ,,De kantoorruimten worden serieus aangepakt”, zegt hij. ,,We waren dat al langer van plan, maar nu is het echt zover. Wil je koffie?”

Hij hoort, zo opent hij het gesprek, inmiddels bij de inboedel in de Wijk. ,,En dat bedoel ik positief.” Nadat hij in 2017 zijn eerste werkdag had, is er veel gebeurd en veel gerealiseerd op de locatie. De inwoner van Dalerpeel geeft eerlijk toe dat hij in het begin heeft moeten wennen aan zijn nieuwe werkgever. ,,Er heerste een andere manier van werken en denken dan ik gewend was.” Vrij snel heeft hij zijn draai gevonden. ,,Ja, ik kon mij heel erg vinden in de aanpak van Oranjeborg. Handjes aan het bed, zo min mogelijk administratieve rompslomp. Dat stond mij aan, net als het vrije denken, mensen minder in

hokjes stoppen. Denken in mogelijkheden, creatief omdenken. Niet beslissen óver de jongens, maar mét de jongens werken. Wat vinden zij leuk en fijn om te doen. Na een half jaar ging de jas steeds beter passen en kwamen er mooie processen op gang.”

Wat hij steeds voor ogen heeft gehad, is begrip kweken voor elkaar. In de beginperiode vonden er wat wijzigingen plaats in het team, wat invloed had op de groepsdynamiek, maar inmiddels is er zowel met het personeel als de bewoners een stevig fundament gelegd voor de toekomst. ,,We doen het steeds beter. Er is respect voor elkaar.

Een paar jaar terug zijn we begonnen met het voeren van spiegelgesprekken. Daarin staan we heel bewust stil bij de wensen van de bewoners. Wat is de

essentie? Wat wil je veranderen? Uiteindelijk krijg je daardoor meer handvaten om het werk beter te doen.

Er is vaker contact met de persoonlijk begeleider om zo nóg meer de regie over de dagbesteding te krijgen.

De jongens merken dat we serieus naar hun verhaal luisteren en er iets mee doen. We geven ze verantwoordelijkheid en mocht het een keer fout gaan: bij Oranjeborg krijg je altijd een derde of een vierde kans.”

het dan lukt, ben ik megatrots.”

Hij noemt Jonathan, die inmiddels ambulant woont in de Wijk, als exponent van deze aanpak. ,,Toen hij hier kwam, was hij een puber eerste klas, boos op de hele wereld. Hij voelde zich niet begrepen, maar die jongen heeft zich daarna geweldig ontwikkeld. Hij heeft nu een appartementje in de Wijk, loopt stage bij houthandel Sok en heeft zijn rijbewijs gehaald. Jonathan is voor mij hét symbool van hoe iemand, door constant in gesprek te blijven, stappen kan zetten. Daarbij houden we ze altijd voor dat we het sámen doen. Ik wil van alles mét ze doen, maar uiteindelijk moet zo’n jongen het zelf gaan inzien. Als

André is als professional nauw betrokken bij de ontwikkeling van de bewoners, maar benadrukt dat hij zich niet snel zal laten leiden door de waan van de dag. ,,Een jongen heeft niets aan mijn emotie. Ik ben voor nú een belangrijk persoon, maar het is niet goed als ik de belangrijkste persoon in zijn leven zou zijn. Natuurlijk is er een vertrouwensrelatie, ze vinden het fijn dat ze ons kennen. Daarbij wil ik graag benadrukken dat we een hecht team vormen. We doen het met z’n allen. Ik zet de lijnen uit en probeer het team mee te nemen. Je stimuleert en motiveert elkaar, helpt de jongens met hun valkuilen en laat ze inzien dat het leven ontzettend leuk en waardevol kan zijn.”

Sinds 2022 is André nauw betrokken bij de coördinatie van de stageplaatsen van de bewoners bij bedrijven in de regio. ,,Ik heb dat overgenomen van een collega, er lag een leuke basis. Er waren ook al wat contacten gelegd. We merkten dat steeds meer jongens stage wilden lopen.”

In de praktijk komt het erop neer dat André het

eerste contact legt met de bedrijven met de vraag of ze mee willen werken. Door veel gesprekken op locatie te voeren, heeft hij het onbegrip dat aanvankelijk soms nog heerste weg kunnen nemen. Willian Otten helpt ook mee in de zoektocht naar nieuwe bedrijven. Doordat hij elke dag een dagdienst draait, is hij het aanspreekpunt voor de bedrijven. ,,Ook bij de stageplaatsen kijken we vooral naar de mogelijkheden”, licht André toe. ,,Welke werkzaamheden zijn er? Wat kunnen onze jongens verwachten en wat mogen de bedrijven verwachten?

Uiteindelijk gaat het erom dat ze vertrouwd raken met elkaar. In het begin gaat altijd een begeleider mee.

Elke drie maanden wordt er een evaluatie gemaakt.

De belangstelling voor de stageplaatsen is groot, er zijn inmiddels 25 jongens die interesse hebben. We werken op dit moment samen met 18 bedrijven in de meest uiteenlopende branches: van een kalvermesterij tot een hondenkoekjesfabriek in Hoogeveen.”

Het project gaat niet ten koste van de dagbesteding. Per individu wordt bekeken wat de beste invulling van de week is. André: ,,Bij de stageplekken gaan we uit van maximaal drie volle dagen. Er wordt gewerkt in dagdelen.

Een van de jongens loopt stage bij een stoffenhandel in Meppel en staat in het weekend op de markt. Dan is hij in de week een dag vrij. Het stagelopen verrijkt het leven van de jongens. Ze komen met andere mensen in contact, zijn even van het terrein af en merken dat ze er wel degelijk toedoen. Dat is goed voor hun eigenwaarde.

De meeste jongens zijn erg enthousiast. We moeten ze eerder afremmen dan aansporen. Ook de bedrijven zijn tevreden, er komt steeds meer begrip. Dat is heel fijn om te ervaren. Het maakt mij supertrots.”

BOUWSTEEN 4:

INZICHT IN KWALITEIT

Oranjeborg streeft continu naar het verhogen van de tevredenheid van bewoners, medewerkers en ketenpartners. Periodieke evaluaties worden georganiseerd om de kwaliteit van het zorgproces te bewaken. Binnen Oranjeborg zijn kwaliteitsfunctionarissen werkzaam die zich richten op het vertalen van wet- en regelgeving naar de praktijk en de organisatie ondersteunen bij het opzetten, borgen en verbeteren van processen. Er wordt toezicht gehouden op kwaliteit van zorg en stimuleren de managementteams om in te blijven zetten op verbetering en optimalisering. De afgelopen

jaren is de rol van kwaliteit binnen Oranjeborg

steeds prominenter geworden, wat heeft geleid tot versterking van het team met een derde functionaris in 2024. In dit hoofdstuk bieden we inzicht in de kwaliteit, de ontwikkelingen binnen

Oranjeborg in 2024 En blikken we terug op de HKZ-audit van zomer 2024. Ontwikkelingen

Sociaal veilige werkomgeving

Een sociaal veilige werkomgeving draagt bij aan een positieve sfeer, verbetert de kwaliteit van het werk, heeft een positief effect op de productiviteit en vermindert uitval. Naar aanleiding van het in 2023 verschenen protocol grensoverschrijdend gedrag in de gehandicaptenzorg van Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg (STAG), heeft Oranjeborg in 2024 het beleid rondom sociaal veilige werkomgeving opnieuw geëvalueerd.

Oranjeborg hecht veel waarde aan een veilig klimaat, aangezien dit essentieel is voor het welzijn van zowel bewoners als medewerkers.

Uit de evaluatie bleek dat er diverse procedures en richtlijnen zijn, maar dat een overkoepelende leidraad ontbrak. Daarom is het protocol van STAG vertaald naar een praktische werkwijze voor Oranjeborg, zodat iedereen met plezier en naar tevredenheid woont en werkt binnen Oranjeborg.

Technologische innovaties

Voor Oranjeborg is het een doorlopende zoektocht

hoe technologische innovaties verantwoord kunnen worden ingezet, zodat dit leidt tot verbetering van

kwaliteit van leven bij bewoners. De menselijke maat staat daarbij centraal. Juist de nabijheid van de begeleiders zijn voor onze bewoners essentieel en Oranjeborg streeft hierbij naar zoveel mogelijk “handen aan het bed”.

Toch wil Oranjeborg niet helemaal blind zijn voor de technologische innovaties en onderzoeken waar het wel van toegevoegde waarde kan zijn.

Alhoewel Oranjeborg hier nog wel terughoudend in is geweest in 2024, is er wel een bezoek gebracht aan een zorgbeurs. Er is inspiratie opgedaan voor mogelijke innovaties binnen Oranjeborg, al werd er ook geconstateerd dat er op dat moment weinig nieuwe innovaties waren die ingezet kunnen worden binnen Oranjeborg.

In 2025 zullen inspiratiesessies georganiseerd worden voor medewerkers (zowel begeleiders als leidinggevenden), om gezamenlijk te verkennen welke rol technologie kan en mag spelen binnen onze visie.

externe visitatie te organiseren om reflectie op kwaliteit van zorg en ondersteuning te stimuleren, met daarbij horende verbeteracties. Deze visitatie heeft echter niet plaatsgevonden. We vinden het belangrijk om dit alsnog te realiseren en zullen in het kwaliteitsbeeld van 2025 hierop terugkomen.

Rookvrije zorg

Externe visitatie

Het doel van Oranjeborg was om in 2024 een

Het Nationaal Preventieakkoord zet onder andere in op een rookvrije zorg voor alle cliënten en medewerkers van Nederland in 2030. Hoewel dit nog ver weg lijkt, heeft Oranjeborg een eerste stap gezet richting rookvrije zorg door deel te nemen aan de Kick-off van Samen Rookvrij. Er is een werkgroep gevormd die zich de komende periode zal richten op dit thema. Ook in 2025 zal de werkgroep actief zijn. Een daadwerkelijk rookvrije organisatie in 2030 vraagt om een zorgvuldig en doordachte aanpak, waarbij bewust tijd wordt genomen om dit grond te realiseren. Daarnaast is het bemoedigend om te zien dat op sommige locaties al initiatieven zijn gestart om bewoners te ondersteunen bij het stoppen met roken.

HKZ-audit

In juli 2024 vond de jaarlijkse HKZ-audit plaats. De auditor constateerde verschillende sterke punten binnen Oranjeborg. Zo is de strategie voor 20242027 vastgesteld en de SWOT-analyse laat zien dat er met een kritische blik wordt gekeken naar de eigen organisatie en de externe omgeving.

De kwaliteitsfunctie binnen de organisatie heeft een nadrukkelijkere plek gekregen en biedt de mogelijkheid om planmatig werken, risico gebaseerde benadering en het toepassen van de PDCA-cyclus beter te borgen.

De ouder wordende bewoner is als thema hoog op de agenda. Continuïteit (en veiligheid) wordt mede ondersteund door fulltime contracten en daardoor relatief weinig wisselingen. Een sterk punt is de betrokkenheid van medewerkers op bewoners en onderlinge gelijkwaardigheid. Medewerkers geven blijk van het op niveau van de bewoner kunnen aansluiten in attitude, bejegening en communicatie. “Iedere dag is weer een nieuwe dag” werd regelmatig terug gehoord. Dit toont een bepaalde mate van onvoorwaardelijkheid van de relatie aan.

Onbegrepen gedrag wordt gezien als een issue van de professional en niet van de bewoner. De eerste resultaten van EMDR en CGT-behandelingen zijn bemoedigend. Er is nadrukkelijk deskundigheid aanwezig van behandelmethoden in relatie tot de doelgroep. Teams maken gebruik van de krachten van een gemêleerd team. Het is mooi om dit terug te horen van een externe auditor. Daar waar Oranjeborg voor staat, wordt ook door hem terug gezien. Er zijn ook een aantal verbeterpunten naar voren gekomen, waar Oranjeborg mee aan de slag gaat. Zo wordt gezien dat er afzonderlijke thema’s binnen het personeelsbeleid worden gemonitord, maar dat dit

nog onvoldoende leidt tot een analyse van het personeelsbeleid als geheel.

In 2024 is hier al een eerste aanzet toe gegeven om dit te verbeteren, maar dit zal in 2025 nog verder worden uitgewerkt binnen de organisatie. Ditzelfde geldt voor de gedragscode. In de gedragscode wordt aangegeven terughoudend te zijn in vermenging van werk en privé. Uit voorbeelden bleek dat dit niet altijd wordt nageleefd. Zo worden er wel eens uitje georganiseerd gezamenlijk met medewerker in de privé omgeving van de medewerker (bijvoorbeeld een barbecue bij een medewerker thuis). Als laatst bleek de medicatieopslag in Havelte onvoldoende te voldoen aan de geldende eisen. Dit verbeterpunt is direct al opgepakt. Doordachte eenvoud

Oranjeborg is sterk in het oplossingsgericht werken. Zowel met de bewoners als met alles wat daar achter de schermen bij komt kijken. De afgelopen jaren heeft Oranjeborg veel gewerkt aan het in kaart brengen van processen en het

optimaliseren van processen. Dit doen we snel en zo efficiënt mogelijk, zodat de tijd die overblijft besteed kan worden besteed aan de bewoners. Soms is het echter nodig om wat meer tijd te nemen, om niet alleen het ‘probleem’ op te lossen, maar ook naar het geheel te kijken om te voorkomen dat in de toekomst te voorkomen dat hetzelfde probleem weer ontstaat. We vinden het belangrijk om hierin te kijken naar doordachte eenvoud. Complexiteit terugbrengen tot wat echt nodig is.

De afgelopen jaren heeft Oranjeborg actief geïnvesteerd in het vertalen van wet- en regelgeving naar praktische op maat gemaakte toepassingen die aansluiten bij de dagelijkse praktijk van Oranjeborg. Dit heeft er echter in geresulteerd dat de doordachte eenvoud niet altijd meer terug te zien is in alle documenten die er zijn.

De kwaliteitsfunctionarissen richten zich in 2025 op het inzichtelijk maken van alle processen die er zijn binnen Oranjeborg met als doelstelling: terug naar de doordachte eenvoud.

November 2024

RUNALDO ZET VOLGENDE STAP OP WEG NAAR

ZELFSTANDIGHEID

Het is een dag van improviseren op de Oranjeborg-locatie in de Wijk. Drie begeleiders zijn ziek, waardoor een aantal geplande activiteiten niet kan doorgaan. Waar de mannen vaak op woensdagmorgen een potje voetballen wordt nu gekozen voor een wandeling door het prachtige herfstachtige landschap.

Gelukkig kan het gesprek met Runaldo gewoon plaatsvinden, al is er wat geschoven met het tijdstip. Zijn persoonlijk begeleider Bas Bloemen is nog onderweg met wat jongens wanneer de hoofdpersoon van de dag met een stralend gezicht uit een van de busjes stapt. Hij heeft zojuist boodschappen gedaan in de Wijk en vertelt trots aan een paar medebewoners dat hij zo een interview heeft.

Tijd voor een nieuwe uitdaging

Een paar weken geleden heeft hij te horen gekregen dat een langgekoesterde wens in vervulling gaat: zodra er ruimte is komt Runaldo te wonen in een van de drie appartementen op het terrein. Het is de volgende stap naar zelfstandigheid. Nu al bereidt hij zich voor op zijn ‘nieuwe’ leven, waarin hij steeds meer zelf de regie mag nemen. ,,Daar ben ik heel blij mee. Ik was er ook aan toe”, zegt hij, poserend naast hond James in de zithoek. Hij houdt van het dier en is een van de bewoners die zich bezig houdt met de verzorging.

Dan arriveert Bas. De begroeting is hartelijk. Runaldo gaat er eens goed voor zitten en steekt de brand in een sigaartje. Olijke ogen, vriendelijke uitstraling. Hier zit een volmaakt gelukkig man. Bas maakt hem een compliment voor zijn inzet en zegt dat hij de plek die hij straks krijgt volledig aan zichzelf heeft te danken. ,,Runaldo is super goed bezig, het is tijd voor een nieuwe uitdaging. Hij heeft alles piekfijn voor elkaar en kan goed met geld omgaan. Deze stap heeft hij echt verdiend.”

Het zijn mooie woorden voor de bewoner, die nu zeven jaar onderdeel is van de Oranjeborg-familie.

Terwijl hij de rook van zijn sigaar bedachtzaam uitblaast zegt Runaldo dat hij een ander mens is geworden sinds hij bij de zorginstelling verblijft.

,,Ik ben opgegroeid in Amsterdam, in de Bijlmer.

Daar is het niet goed gegaan, ik kwam in contact met verkeerde vrienden.” Hij vertelt openhartig over zijn alcoholprobleem en de ellende die dat heeft veroorzaakt. ,,Ik werd agressief, had wat ongelukjes.

Hier krijg ik op tijd mijn medicatie en ben ik veel rustiger geworden.”

Runaldo kwam binnen bij Oranjeborg op de locatie in Epe. Daarna heeft hij een half jaar in Biddinghuizen gewoond. Inmiddels is hij helemaal ingeburgerd in de Wijk, maar van binnen is er het sterke verlangen om ambulant te wonen. ,,Daar ga ik alles aan doen, maar ik heb geduld”, zegt hij. Met Bas neemt hij de kassabon door van de boodschappen, die hij zojuist heeft gedaan bij de Coöp in de Wijk. Opnieuw een lach.

,,Ik let speciaal op de aanbiedingen, die neem ik mee. Vandaag heb ik gehakt en spinazie gekocht. Ik vind ’t leuk om te koken, vaak pasta, maar ik hou ook enorm van vlees.”

Hij is zelf verantwoordelijk voor het budget van de boodschappen: 10,50 euro voor drie maaltijden in de week. Zo wordt hij prijsbewust gemaakt. ,,Zelf inkopen doen, zelf eten koken.” Hij spreekt het uit alsof hij zojuist de prijs van zijn leven heeft gewonnen. Bas roemt hem om zijn ontspannen benadering.

Afgelopen weekend is Runaldo naar zijn dochter geweest in Westwoud. Ze woont bij zijn pleegouders, waarmee hij het contact – dat enigszins verwaterd was – ook weer heeft aangehaald. Ze hadden elkaar lang niet gezien. Runaldo vertelt dat het een droom van hem is om zijn dochter in de toekomst een weekend over te laten komen, op het moment dat hij ambulant woont. ,,Dat ze dan bij mij komt logeren.”

Voorlopig is het nog niet aan de orde, maar de 48-jarige bewoner van Oranjeborg heeft de tijd. Eerst

genieten van wat de komende periode allemaal gaat komen. ,,Ik had het al vaker aangegeven dat ik dit graag wilde”, zegt hij. ,,Het is goed zo. Nee, ik vind het niet spannend, vooral heel erg leuk. Ik heb er zin in.” Bas vertelt dat Runaldo in de toekomst de kans krijgt om door te stromen naar de appartementen op het terrein. Op dit moment zijn er echter nog twee andere jongens die voor hem op de lijst staan, maar voor Runaldo is het wachten meer dan waard.

Na de moeilijke tijd in Amsterdam heeft hij bij Oranjeborg zijn zelfrespect teruggewonnen. Hij doet er weer toe, het leven is weer mooi om te leven. Af en toe gaat hij nog wel eens terug naar de hoofdstad waar een goede vriend van hem woont. Bang voor een terugval is hij niet. Daarvoor staat hij nu te stevig in zijn schoenen. Dat de zon vandaag uitbundig schijnt kan geen toeval zijn. Het is illustratief voor de fase in zijn leven.

Dit is de perfecte omgeving waar ze rust krijgen en verder kunnen werken aan hun zelfredzaamheid.

Runaldo heeft de afgelopen periode onder meer in zichzelf geïnvesteerd door stage te lopen bij een boer in de omgeving, waar hij de kalfjes verzorgt. In zijn vrije tijd mag hij graag gamen en voetballen. Hij maakt deel uit van het G1-team van Alcides en heeft tijdens het herfstvoetbaltoernooi van Oranjeborg voor de assist van de dag gezorgd. Bas, die zelf op hoog niveau heeft gespeeld: ,,Het was een prachtgoal. Een voorzet van Runaldo en Yasin die de bal er in één keer inschoot.” Runaldo straalt. ,,We hebben het toernooi ook gewonnen.”

Runaldo lacht zijn tanden nog maar eens bloot. Werken aan geluk is jezelf ontwikkelen.

Hij dooft zijn sigaar. De tijd is omgevlogen. ,,Het is hier fijn”, zegt hij en loopt richting de plek waar hij binnenkort een nieuwe start maakt.

VOORUITBLIK 2025

We kijken met trots terug op 2024. Het was een jaar waarin we mooie stappen hebben gezet in de kwaliteit van zorg voor de bewoners, de ontwikkeling van medewerkers en het versterken van Oranjeborg als organisatie. We zien dat dit resultaat heeft en dat we onze ambities grotendeels waar hebben kunnen maken. Er is een nieuw plan ontwikkeld, die bijdraagt aan het welzijn van de bewoners. Er is een daling van incidenten en elke dag blijkt weer de sterke betrokkenheid die medewerkers hebben bij de bewoners en de organisatie. Natuurlijk staan we niet stil. We kijken vol vertrouwen uit naar 2025, waarin we willen blijven reflecteren, leren en verbeteren. De nadruk blijft hierbij liggen op doordacht eenvoud, optimale zorg. Geen versimpeling, maar bewust samen nadenken over wat echt nodig is. Zo werken we samen aan optimale zorg voor de bewoners én aan werkplezier voor de professionals. Vanuit deze visie gaan we in 2025 concreet aan de slag met de volgende aandachtsgebieden.

Plan

Sinds januari 2025 werkt de hele organisatie met Het Plan. De implementatie is over het algemeen goed verlopen: er deden zich geen onverwachte knelpunten voor en zowel de orthopedagogen als de teams van begeleiders hebben de werkwijze snel opgepakt. In het komende jaar richten we ons op het verder borgen van de bijbehorende werkprocessen in de praktijk. Daarbij vinden we het belangrijk om feedback op te halen van zowel bewoners als begeleiders.

Door de ervaringen met elkaar te delen, kunnen we Het Plan blijven aanscherpen en optimaliseren.

Zo zorgen we er met elkaar voor dat het blijft aansluiten bij de behoeften van de bewoners en het tegelijkertijd werkbaar en effectief is voor de medewerkers.

bewoners binnen Oranjeborg. Dit doen we in samenspraak met bewoners. We nemen de tijd om dit proces grondig te doorlopen, zodat we bouwen aan een regeling die past bij onze organisatie én bij onze bewoners. Daarmee geven we verder vorm aan participatie zoals die bedoeld is en voldoen we aan de eisen van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen.

Ouder wordende bewoner

Medezeggenschap

In 2025 gaan we aan de slag met het opstellen van een nieuwe medezeggenschapsregeling.

We willen hiermee een belangrijke stap zetten in het versterken van de medezeggenschap van

De levensverwachting van mensen met een verstandelijke beperking neem toe, mede door de algemeen stijgende levensverwachting. De behoeften van de ouder wordende bewoner veranderen en dat maakt dat ook de zorg en ondersteuning die daarbij nodig is verandert. Dit vraagt om een andere begeleidingsstijl, aanpassingen aan de locatie en/of (meer) medische begeleiding.

De afgelopen jaren is binnen Oranjeborg hier al op ingezet, onder andere door het aannemen van verpleegkundig begeleiders. De bewoners mogen zijn wie ze zijn en bij ons blijven wonen, ook als

ze ouder worden. Op dit moment is daar vooral sprake van op één locatie, maar ook de andere locaties kunnen daarmee te maken krijgen. In 2025 willen we onze visie daarop verdiepen en met elkaar nadenken hoe we deze doelgroep binnen

Oranjeborg op een zo goed mogelijke manier kunnen bedienen.

Beleid

In 2025 nemen we de tijd om het medicatiebeleid van Oranjeborg te herzien, met oog voor veiligheid, doelmatigheid en werkbaarheid in de praktijk.

Daarnaast zal er vorm worden gegeven aan het behandelbeleid binnen Oranjeborg, dat helderheid geeft over de rol van behandeling binnen Oranjeborg, waarbij behandeling ondersteunend blijft aan wonen en dagbesteding.

Technologische innovatie

We gaan nadenken over de rol van technologische innovatie binnen Oranjeborg. Op welke manier kan technologische innovatie bijdragen aan kwaliteit van leven, maar blijven we tegelijkertijd de

menselijke maat houden? We organiseren daarom een inspiratiesessie om te ontdekken welke rol technologie kan en mag spelen binnen onze visie.

Personeelsbeleid

Professionaliteit, toewijding en vakmanschap van medewerkers. Vanuit betrokkenheid, plezier en waardigheid blijven wij samen werken aan de zorg voor de bewoners. Het is belangrijk dat medewerkers plezier blijven behouden in hun werk, zeker gezien de toenemende krapte op de arbeidsmarkt.

Het werkklimaat binnen Oranjeborg wordt gewaardeerd en dat is een sterke basis voor behoud en werving van medewerkers. Het is van belang dat we blijven kijken naar dat wat er goed gaat, maar ook blijven nadenken over dat wat beter kan.

Daarom zal in 2025 aandacht zijn voor het personeelsbeleid en het analyseren ervan, om uiteindelijk te kunnen blijven reflecteren op een plezierige werkomgeving voor medewerkers.

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

De IGJ heeft aangegeven ons uit te nodigen voor een gesprek om toe te lichten wat zij verwachten met betrekking tot het doen van (PRISMA-) onderzoek. We wachten de uitnodiging af en gaan graag met de IGJ in gesprek om hiervan te leren en onze werkwijze verder te verbeteren. Naar aanleiding van dit gesprek zal Oranjeborg onderzoeken welke aanpassingen nodig zijn om de aanpak te optimaliseren en waar nodig verbetermaatregelen doorvoeren.

Blijven doen van dat waar we goed in zijn

Naast bovengenoemde aandachtspunten blijven we ons ook in 2025 ontwikkelen en pakken we op wat er op ons pad komt. Maar bovenal blijven we doen waar we goed in zijn: het bieden van zorg aan mannen met een zogenoemde dubbelof triple-diagnose, hen weer onderdeel laten zijn van de maatschappij en hun waardigheid vergroten. Samen gaan we verder – met dezelfde betrokkenheid en passie als altijd. Stap voor stap, dag voor dag. Want elke dag is een nieuwe dag!

Februari 2024

INPUT UIT

ONVERWACHTE HOEK: EEN BIJDRAGE VAN V.V. LOENERMARK

Voetbalvereniging Loenermark uit Loenen en Oranjeborg werken sinds 2020 samen.

Maatschappelijke betrokkenheid staat bij hun allebei hoog in het vaandel. Nadat zorginstelling Oranjeborg ook een locatie in Loenen geopend had, hadden de partijen elkaar snel gevonden. het gezicht de handen uit de mouwen steekt. ,,Ik heb bij Oranjeborg van mijn hobby mijn werk kunnen maken…”

Oranjeborg vindt het belangrijk om iets terug te kunnen doen voor de maatschappij. Loenermark wil graag meer zijn dan een doorsnee voetbalvereniging en biedt hier dan ook graag de mogelijkheid toe.

Wat wordt er zoal gedaan op de dinsdagmorgen?

Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld: bladharken, onkruid schoffelen, afvalcontainers leegmaken, grasmaaien of schilderen. Het is altijd zinvol werk!

De onderhoudscommissie van Loenermark is erbij aanwezig om te ondersteunen waar nodig.

Uiteraard zijn deze extra handjes voor de wekelijkse onderhoudsklussen meer dan welkom. Maar

Loenermark vindt het minstens net zo belangrijk dat de Oranjeborgcliënten en hun begeleider zich welkom en gewaardeerd voelen. Op tijd een kopje koffie met iets lekkers hoort hier zeker bij!

Oranjeborgcliënten blijken niet alleen goed gemotiveerde onderhoudsmedewerkers te zijn. Ze kunnen ook nog eens goed voetballen! Dit laten ze op vrijdagavond zien op het voetbalveld van

Loenermark. En als ze er een keertje niet kunnen zijn, is het eerste wat we horen: “Komt Oranjeborg vanavond niet?” De standaardreactie op het antwoord is dan: “Jammer.” Ook op het voetbalveld worden de mannen gewaardeerd!

We hopen dat onze samenwerking nog lang stand blijft houden!

V.V. Loenermark

Gerrit Blom

SLOTVERKLARING VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Zoals ook in vorige jaren het geval was, hebben wij weer met plezier kennisgenomen van het kwaliteitsrapport.

Het rapport is helder geschreven en zeer goed leesbaar. Duidelijk is aangegeven, wat de organisatie zo krachtig maakt. Werken met eigen mensen, die voor een gedeelte zelf zijn opgeleid.

De organisatie is financieel gezond, de processen zijn op orde en de organisatie staat stevig. In 2024 moest er veel aandacht worden besteed aan de psychiatrische zorg.

De vaste psychiater kondigde haar vertrek aan. Daar psychiaters moeilijk te vinden zijn is het lastig om deze behoefte in te vullen. Gelukkig is dit uiteindelijk gelukt door samenwerkingspartners te vinden. Voor alle vestigingen is er weer psychiatrische hulp beschikbaar.

In 2024 is Het Plan geïntroduceerd. Uitgebreid is in het rapport beschreven wat Het Plan inhoudt, hoe 2 projectleiders Het Plan hebben opgezet samen met bewoners, begeleiders, locatiemanagers en orthopedagogen en daarna in een voor ieder begrijpelijke taal hebben geïntroduceerd. Uiteindelijk heeft iedere bewoner van Oranjeborg zijn eigen plan met heldere doelstellingen. Voorwaar een prestatie van formaat.

Interessant en boeiend zijn de verhalen van de verschillende vestigingen. Deze verhalen geven een levendig beeld van de dagelijkse gang van zaken op de locaties.

Binnen de organisatie zien wij binnen 5 jaar een toenemende vergrijzing van de bewoners. De verwachting is, dat binnen 5 jaar een derde van onze bewoners ouder is dan 50 jaar. Dit vraagt om strategische keuzes en aanpassing van de organisatie. Het is goed om te zien dat dit bewustzijn heeft geleid tot het zoeken van oplossingen voor dit vraagstuk.

Op de agenda van de Raad van Commissarissen wordt veel tijd ingeruimd voor kwaliteitsonderwerpen. Deze onderwerpen worden voorbereid door de directie en worden tijdens de vergadering toegelicht. Wij spreken eenmaal per jaar met de bewonersraad en dit levert zoals altijd weer een interessant beeld op van de denkwijzen en problemen van de bewoners. Een belangrijk deel van onze vergaderingen is

de bespreking van de financiële situatie van het bedrijf en wij bespreken eenmaal per jaar de jaarrekening in aanwezigheid van de accountant.

Het is een taak van ons om deze jaarrekeningen goed te keuren en de directie te dechargeren. Andere onderwerpen die zijn besproken is de discussie over de topstructuur na het vertrek van een van de 2 directeuren.

Er is op dit moment grote vooruitgang geboekt in de oplossing hiervan en wij verwachten, dat dat dit in de 2e helft van dit jaar zal zijn geregeld.

Tevens is in 2024 begonnen met de voorbereiding van de opvolging van mijzelf als voorzitter van de RVC. Ik kan nu melden, dat dit is gelukt en per 1 januari 2026 zal de heer J. Koekkoek mij opvolgen.

Rest mij nog u allen te bedanken voor de fijne tijd, die ik bij u heb mogen werken als voorzitter. Het was mij een groot genoegen en ik zal met weemoed afscheid nemen. Ik wens mijn opvolger en de organisatie veel succes voor de toekomst van deze prachtige organisatie.

September 2024

‘HET IS VAN ONS ALLEMAAL, DIT IS ÓNS PROJECT’

In de mailwisseling vooraf is gesproken over het graven van een vijver, maar eenmaal op bezoek op de Oranjeborg-locatie in de Wijk wordt al snel duidelijk dat het een veelomvattend project is, waarin de aanleg van een vijver slechts één onderdeel is. Onder regie van Hans van Leussen wordt sinds het najaar van 2023 hard gewerkt aan de herinrichting van het achterste deel van het terrein.

Wanneer alles volgens plan verloopt zijn de werkzaamheden in 2027 voltooid. Tijdens de rondleiding over het terrein vertelt Van Leussen dat alles er ‘zo natuurlijk mogelijk gaat uitzien’. ,,Dat past bij wie we zijn.

Oranjeborg is een ruig bedrijf. We zijn in alles echt.”

Het is de tweede maandag van de maand en het is opmerkelijk stil aan de Commissieweg. De meeste bewoners zijn deze ochtend op tijd vertrokken voor een vakantiekamp. Een gedeelte is afgereisd naar de Ardennen, de overige mannen verblijven een week op Tenerife. Orthopedagoog Evelien Vos heeft foto’s van de accommodatie in de Ardennen gezien en vertelt dat de jongens over niets te klagen hebben. ,,Het ziet er fantastisch uit: twee jacuzzi’s en een sauna.”

Hans van Leussen bevindt zich op dat moment nog in een andere ruimte op het terrein. Eenmaal binnen start hij direct z’n laptop op. Foto’s en filmpjes vertellen het verhaal van de verandering en laten zien wat er allemaal al tot stand is gekomen. Het maakt de architect van het geheel supertrots, maar hij benadrukt deze ochtend meerdere keren dat het niet zíjn project is. ,,Het is van ons allemaal, dit is óns project. Als het straks gereed is, kunnen de jongens zeggen: dit hebben wíj gerealiseerd. Ja, het is heel veel méér dan een plas met water.”

Het achterste deel van het terrein ondergaat een

complete metamorfose. ,,En dat was hard nodig”, zegt de bedenker van de plannen. Hij is twee jaar geleden vanuit Havelte neergestreken in de Wijk en zag al snel dat het aanwezige voetbalveld niet werd gebruikt door de bewoners. ,,Het was een verzamelplaats voor vuilnis.” In gesprekken die volgden, werd hem de vraag gesteld of hij het leuk zou vinden iets te bedenken dat méér zou passen bij de dagelijkse levensbehoeften van de bewoners.

Daarover hoefde hij niet lang na te denken. ,,Dat was een droom, een enorme uitdaging.”

Zowel begeleiders als bewoners werden vanaf het eerste moment bij het initiatief betrokken. Ook ‘stratenmaker’ Ronald Dekker heeft vanaf het begin meegedacht. Later in het proces is de tuingroep – The Oranje Garden – erbij gekomen, puur op de volkstuin gericht. Van Leussen: ,,Het was belangrijk dat het breed werd gedragen. De begeleiders moeten het tenslotte trekken, dat kun je niet van de bewoners verwachten.” Het uitgangspunt was om iets te ontwerpen dat zou gaan leven bij de bewoners. ,,Ze functioneren beter wanneer ze in

balans zijn”, weet de initiatiefnemer uit ervaring. ,,Dat is de afgelopen maanden al gebleken tijdens de uitgevoerde werkzaamheden. Je zag de bewoners genieten.”

Hans van Leussen houdt zich binnen Oranjeborg primair bezig met de dagbesteding. Nadat hij groen licht had gekregen zijn ideeën uit te werken, was het wachten op goedkeuring van de directie en het opnemen van een bedrag in de begroting. ,,De voorbereiding heeft een jaar geduurd.” Wie nu een kijkje neemt in de Wijk ziet dat er in relatief korte tijd al veel is gerealiseerd. Van Leussen wijst naar de drie bakken, waarin de bewoners hun eigen privétuintje kunnen inrichten. Ze zijn bewust niet te groot gemaakt, om het zo overzichtelijk mogelijk te houden: 3,5 bij 1 meter. ,,In totaal komen er zeven bakken”, vertelt Van Leussen. ,,We maken ze zo dat de bewoners op de rand kunnen zitten. Ze kunnen van alles in de bakken doen: aardbeien kweken, boerenkool zaaien. Als het helemaal klaar is, kunnen we zeggen: dit is jóuw wereldje.”Bij de uitvoering van de plannen komen de

organisatorische kwaliteiten van Hans van Leussen goed van pas. Hij is een man met een brede ervaring, die gewerkt heeft in het onderwijs en de hulpverlening. Hij kan processen overzien en laat zich niet leiden door de waan van de dag. Bij alles wat hij doet stelt hij het welzijn van de bewoners centraal. Hij is nu 62 en ziet het project als een mooie afsluiting van zijn jaren bij Oranjeborg. ,,Ik wil graag iets tastbaars achterlaten.”

Op de laptop laat hij de maquette zien, die hij heeft ontworpen. Er hebben inmiddels wat kleine aanpassingen plaatsgevonden, maar dit is het plan dat er uiteindelijk voor moet gaan zorgen dat het terrein aan de Commissieweg de allure krijgt van een vakantiepark, met voorzieningen die de bewoners in hun kracht zetten.

Het paviljoen dat wordt gebouwd kan straks ’s avonds worden gebruikt om te chillen, er komen een hangmat en een kachel, terwijl ook een wifiverbinding niet zal ontbreken. Verder wordt gewerkt aan een wandelpark en een rolstoelvriendelijke wandelbrug, terwijl achterop het terrein een campingplek wordt gecreëerd. Van Leussen: ,,Het

wordt echt heel mooi. Wanneer ik erover praat, krijg ik kippenvel.”

Tijd om naar buiten te gaan en met eigen ogen te zien wat er op de laptop uitziet als een doordacht plan. De bedenker vertelt dat ze in de Wijk altijd veel last hebben gehad van wateroverlast op het terrein. ,,Daarvoor is de afvoer aangepakt.” Voor het uitgraven van de vijver stond aanvankelijk een week gepland, maar door diverse oorzaken

– waaronder hevige regenval – heeft de klus drie maanden in beslag genomen. Van Leussen gebruikt

zijn netwerk om constructief te onderhandelen en is blij dat er ook vanuit de gemeenschap steun komt. Zo heeft hij van een inwoonster uit de Wijk de toezegging gekregen dat er zo’n honderd bomen, voornamelijk dennen en sparren, naar de Commissieweg kunnen. ,,Die gaan we herbeplanten op de heuvels. Daarmee krijgen we straks aan de rand een soort ‘klein Noorwegen’.”

Hij is sowieso een voorstander van hergebruik.

Als vrijwilliger van de Engelgaarde heeft hij beslag weten te leggen op wilgentenen, die worden

gebruikt bij het vlechten van de hekjes. En de doeltjes, waarop zelden werd gescoord op het voetbalveld, liggen klaar om terug te keren als waterval in het plan.

Eerder op de dag heeft hij via filmpjes al laten zien hoe de bewoners Tarieq, DJ en Bastiaan zich hebben uitgeleefd tijdens de werkzaamheden. Dat is precies wat hij voor ogen heeft en wat hem streelt: samen de schouders eronder. Als ambassadeur van Oranjeborg is het niet geheel vreemd dat de kleur oranje een prominente rol krijgt in de plannen. Van Leussen zegt het nadrukkelijk met bloemen. ,,Ik wil duizenden bloemen, het moet één grote bloemenzee worden.”

Op de heuvel bij het paviljoen in aanbouw staat hij even stil. Hij staart over het water en weet dat dit project voor heel veel mensen een welkome aanvulling op hun leven is. Dat zorgt voor een trots gevoel. ,,Ik heb passie voor water, dieren en planten. Dat kan ik allemaal prachtig kwijt in dit plan. Ik hoop dat we in het voorjaar van 2025 zo ver zijn dat de jongens kunnen tuinieren. Uiteindelijk is het een cadeautje voor de bewoners.”

REFERENTIES

American Psychiatric Association (2014). Classificatiecriteria en codes. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (5e ed.). Amsterdam: Boom Uitgevers.

Brackenie-Boxem, A., Breukink, M., & Veldman, S. (2018). Oranjeborg Methodiek. Meppel: Oranjeborg B.V.

Moonen, X.M.H. (2010). Het behandelen van kwetsbare mensen met beperkte cognitieve vaardigheden. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 49(7/8), 332-335.

Moonen, X.M.H. (2015). Is inclusie van mensen met een verstandelijke beperking vanzelfsprekend?

Inaugurele rede. Heerlen: Zuyd Onderzoek.

Schalock, R.L., Borthwick-Duffy, S.A., Bradley, V.J., Buntinx, W.H.E., Coulter, D.L., Craig, E.M.,

Yeager, M.H. (2010). Intellectual disability: definition, classification, and systems of supports (11th edition). Washington, DC: American Association on Intellectual and Developmental Disabilities.

COLOFON

Persoonlijke verhalen uit de praktijk: Flip Velling eigenaar Voorzet Media

Inhoudelijke tekst: Dieke van Deventer - de Gier, kwaliteitsfunctionaris Oranjeborg

Vormgeving en productie: Noordkust Creatieve Communicatie

Functionaris Gegevensbescherming/ Algemeen postadres

Blankenstein 110

7943 PE Meppel

T. 06 33 73 02 55

E. info@oranjeborg.nl

Locatie Westerveld Eursingerlaan 2

7971 RE Havelte

T. 0521 34 33 20

E. westerveld@oranjeborg.nl

Locatie Epe Centrumweg 8

8162 PT Epe

T. 0578 61 01 22

E. epe@oranjeborg.nl

Locatie Dronten Spijkweg 38 8256 RJ Biddinghuizen

T. 0321 74 00 64

E. dronten@oranjeborg.nl

Locatie De Wolden Commissieweg 9a

7957 NC De Wijk

T. 0522 76 90 12

E. dewolden@oranjeborg.nl

Locatie Apeldoorn

Beekbergerweg 46

7371 EW Loenen

T. 055-20 02 049

E. apeldoorn@oranjeborg.nl