Ennemmo 2.13 top
10 VERHALEN
•Studenten in voor foodsharing •Natuur en Milieu Overijssel 40 lentes jong • De Teek away app in gebruik • Pure winst voor energiezuinige sportaccommodaties
Inhoud
4
Jonge adviseurs inspireren Vechtdal professionals
10
Foodsharing uitkomst voor platzak student
14
Overijsselse energie initiatieven leren van elkaar
18
24
Pure winst voor energiezuinige sportaccomodaties
Kennis delen over natuurbeheer door bewoners
Colofon Ennemmo 2.13 is het Jaarmagazine van
Loet van der Heijden, Ruud Pleune, Livia
Fotografen
Natuur en Milieu Overijssel
Leysen, Jan-Willem Jorritsma, Angelien
Paul Santman, Alma Streefkerk, Roy
Stationsweg 3
Hoppen.
Beusker, Harm Piek, Jasper van Overbeek, Livia Leysen, Myrthe van Gelder, Angelien
8011 CZ Zwolle info@natuurenmilieuoverijssel.nl
Eindredactie
Hoppen, Loet van der Heijden, Willem
www.natuurenmilieuoverijssel.nl
Livia Leysen
Seine, Bert van de Woude, Wijnand Jonkers, Henk Bosch, Marcel Klein
Twitter @natuurmilieuov www.facebook.com/natuurmilieuov
Vormgeving Frank de Wit
Redactie Godelieve Wijffels, Peter Adema, Alma
Druk en papier
Streefkerk, Wijnand Jonkers,
Zalsman Zwolle
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
Breteler en Johan Poffers.
Vrijwilligerswerk van alle tijd
V
rijwilliger zijn is ineens niet meer saai, maar ontzettend hip en hot. Op mijn vaste sportochtend, met mijn hardloopschoenen al gestrikt hoorde ik de bel. Het bleek Jan van de kerkuilenwerkgroep uit het dorp.
Jan komt elk jaar onze kerkuilenkast controleren en de uilskuikens wegen en ook gaf hij ons slimme tips over hoe we de kast moesten verplaatsen bij de verbouw van de stal . We hebben altijd een gezellig, ongedwongen praatje over hoe de kerkuilen het doen, of er ook ruimte is voor een kast bij de buren, want in hun schuur zit ‘onze’ uil ook vaak en of kerkuil en steenuil hier naast elkaar kunnen leven. Maar op de bewuste ochtend stond Jan iets meer opgewonden aan de deur dan normaal met de vraag of hij achter naar de stal en door het land kon lopen want hij had een interview met het blad Raolter Wind en er was ook een fotograaf meegekomen. Geen probleem en geweldig dat er zo veel aandacht en waardering is voor vrijwilligers. Het aantal mensen dat zich vrijwillig inzet voor natuur of duurzaamheid zien we bovendien alleen maar groeien. Er zijn nieuwe initiatieven van mensen die in hun wijk aan de slag gaan met moestuinieren en samen gezond koken, energie opwekken via zonnepanelen, windmolens exploiteren, auto’s delen of samen met bewoners een lint van bloemen creëren voor bijen. Vrijwilligerswerk is vrijwillig. Het woord zegt het al. En alhoewel heel veel mensen bereid zijn om daar waar dat nodig is in te springen en zich nuttig maken voor mens en maatschappij, kunnen vrijwilligers niet alle bezuinigingen die op ons af komen opvangen. Vrijwilligerswerk moet mensen bovenal ook plezier bieden, leuke nieuwe contacten opleveren en waardering bieden. Veel medewerkers van Natuur en Milieu Overijssel doen naast hun werk vrijwilligerswerk en ook tijdens NLDoet steken we elk jaar samen de handen uit de mouwen. In 2014 gaan we spitten en zaaien met 4PK om bij de Yovel zorgboerderij in Mastenbroek een prachtige nieuwe nutstuin aan te leggen. Ik heb er heel erg veel zin in. Ik hoop van harte dat mensen in Overijssel met veel passie en plezier door gaan met hun vrijwilligerswerk en dat we veel nieuwe vrijwilligers kunnen verwelkomen. En bent u net zo benieuwd als ik naar het verhaal en de foto van Jan in RoalterWind? Kijk dan op deze website: www. RoalterWind.nl. Godelieve Wijffels, directeur Natuur en Milieu Overijssel
Natuur en Milieu Overijssel is dé organisatie in Overijssel die zich inzet voor een gezond leefmilieu, een rijke natuur en een mooi landschap. Wij nemen het initiatief voor een duurzame samenleving, waar mensen in balans zijn met hun leefomgeving hier en nu, maar met dezelfde kansen voor daar en later. Wij stimuleren overheden, bedrijven en burgers om hieraan een bijdrage te leveren. Dit doen we samen met vrijwilligers en organisaties die dezelfde (deel)doelen nastreven.
Topverhaal
01
Foodsharing uitkomst voor platzak student
Eigenlijk is het te gek voor woorden: Nederlanders gooien jaarlijks zo’n 50 kilo eten per persoon weg. Dat is dus in totaal bijna 800 miljoen kilo per jaar! Om voedselverspilling in Zwolle tegen te gaan, promootte Natuur en Milieu Overijssel tijdens de introweken voor studenten het gebruik van Foodsharing.nl. Dit is dé website waar particulieren die boodschappen over hebben en degene die nog wat kunnen gebruiken, elkaar kunnen vinden. Ook vroegen we de studenten in de ludieke PhotoFoodBooth naar hun goede voornemens om minder voedsel te verspillen.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
4
E
en veelvoorkomend probleem bij studenten: aan het eind van het geld nog een stukje maand over hebben! Menig student eet de laatste paar dagen van de maand daarom alleen nog maar brood met pindakaas. Of ze gaan een dag eerder terug naar hun ouders voor een fatsoenlijke warme prak. Maar tijdens de introweken lieten wij Zwolse studenten zien dat dit niet meer nodig is! Studenten zijn de ideale gebruiker van het initiatief Foodsharing.nl. Zij kunnen hier producten vinden, aangeboden door mensen die deze niet meer gebruiken. Zo slaan gezinnen tijdens hamsterweken en euroweken massaal blikken perziken, potten appelmoes, knakworsten en flessen curry in. Uiteindelijk lukt het hen niet deze voor de houdbaarheidsdatum te gebruiken en de etenswaren verdwijnen ongeopend in de container. Natuur en
Milieu Overijssel moedigt hen aan deze producten beschikbaar te stellen op foodsharing. nl. Anderen, bijvoorbeeld studenten, kunnen deze dan aan de deur ophalen.
Voedsel delen Foodsharing.nl is een initiatief van Eva van Dijk. ‘Ik besefte dat mensen veel eten weggooien dat anderen nog prima hadden kunnen gebruiken. Maar je moet elkaar maar net weten te vinden’, aldus de oprichtster. ‘Ik begon met een Facebookgroep. Daar kreeg ik zulke enthousiaste reacties op dat ik besloot er een website van te maken.’ Omdat deelnemers de boodschappen gratis aanbieden, is het niet alleen goed tegen voedselverspilling, maar ook goed voor de portemonnee. Bovendien leidt het ook nog eens tot
5
leuke buurtcontacten. ‘Foodsharing.nl brengt mensen samen die bij elkaar om de hoek wonen, maar elkaar eigenlijk nog helemaal niet kennen. Door onze website staan zij nu tomatenpuree en pasta uit te wisselen en maken zo kennis met elkaar’, vertelt Eva van Dijk.
PhotoFoodBooth Tijdens de introweken konden Zwolse studenten live foodsharen en maakten zij in een PhotoFoodBooth met slogans, gekke outfits en ugly foods een statement om minder voedsel te verspillen. Veel van hen vonden het uiteraard erg interessant dat ze ergens gratis eten op kunnen halen, maar deze actie bracht hen ook zeker aan het denken over de achterliggende boodschap.
Topverhaal
02
Spannende strijd voor beste duurzame ondernemer Natuur en Milieu Overijssel organiseerde samen met Duurzaam Ondernemend Regio Zwolle (DORZ) en partners de MVO-prijs Regio Zwolle. Deze prijs stimuleert bedrijven tot Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en zet vooruitstrevende ondernemers in het zonnetje. Maar liefst 24 uiteenlopende bedrijven meldden zich aan, van kringloopbedrijf tot restaurant en van ziekenhuis tot installatiebedrijf. Na drie selectierondes bleven er drie finalisten over en koos de jury onder leiding van gedeputeerde Ineke Bakker de winnaar: Wezenberg Transport BV uit IJsselmuiden.
M
aatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) gaat over de winnende combinatie van people, planet en profit. Ondernemers die hun bedrijfsvoering afstemmen op de samenleving en het milieu zijn de koplopers in hun sector. Hierbij kunt u denken aan het opwekken van hernieuwbare energie, het inkopen van milieuvriendelijke materialen en het produceren van duurzame producten. Maar ook door een evenwichtig en sociaal personeelsbeleid te voeren of maatschappelijke projecten te ondersteunen. Gedeputeerde Ineke Bakker hecht veel waarde aan MVO. ‘Gelukkig zie ik ook steeds vaker dat ondernemers hun verantwoordelijkheid nemen, zowel op het sociale vlak als op het gebied van duurzaamheid. Daarbij vind ik het vooral knap wanneer ondernemers er in slagen hun maatschappelijke betrokkenheid te vertalen naar economische meerwaarde. Dan is er pas echt sprake van people, planet, profit.’
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
Beste duurzame ondernemer Om in aanmerking te komen voor de MVOprijs, konden bedrijven uit de regio Zwolle zich via de website aanmelden. De jury onder leiding van gedeputeerde Ineke Bakker had al in de eerste ronde een zware taak door de vele en sterke aanmeldingen. Van de 24 bedrijven mochten er slechts 10 door naar de publieksronde. In deze tweede ronde probeerden de kandidaten zoveel mogelijk stemmen te verzamelen van het grote publiek. De vijf bedrijven met de meeste stemmen gingen door naar ronde drie. Tijdens Dag van de Duurzaamheid moesten de halve-finalisten tijdens een kennisbijeenkomst voor ondernemers met een pitch de jury en bezoekers overtuigen waarom hun bedrijf de MVO-prijs verdiende. Dankzij een overtuigende pitch bereikten ATK-RTK KOFFERBAK, Isala Dermatologisch Centrum en Wezenberg Transport BV de finale. De eindstrijd was spannend! Alle drie de finalisten zijn koplopers in duurzaam
6
ondernemen. De jury kon maar moeilijk kiezen, maar uiteindelijk had Wezenberg Transport net een streepje voor en mag zich de komende twee jaar Beste duurzame ondernemer van regio Zwolle noemen.
Zwolle voorop Natuur en Milieu Overijssel en Duurzaam Ondernemend Regio Zwolle (DORZ) zijn erg tevreden over het verloop van de wedstrijd. Het laat zien dat maatschappelijk verantwoord ondernemen duidelijk geïntegreerd is in de regio. Ook juryvoorzitter Ineke Bakker is erg enthousiast: ‘Het is geweldig dat er in de regio Zwolle zoveel ondernemers zijn die zich verantwoordelijk voelen voor het milieu en de wereld waarop wij leven. Samen werken we aan een duurzaam schone en veilige leefomgeving.’
Natuur en Milieu Overijssel 40 lentes jong Natuur en Milieu Overijssel bestond in 2013 40 jaar. En wie jarig is trakteert. Geen groot feest overigens, maar wel feestelijk en met veel aandacht voor ons netwerk van actieve vrijwilligers in natuur en duurzaamheid. We organiseerden in maart een 40-sterrenontbijt voor 40 pioniers. Mensen die het heft in eigen hand nemen om hun groene en/of duurzame
ideeën te realiseren en daarbij anderen weten te mobiliseren en enthousiasmeren. In het najaar gingen we op tournee voor een persoonlijke ontmoeting met vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties uit ons netwerk. Samen bespraken we de ‘groene’ uitdagingen in Overijssel en wat daar voor nodig is.
7
NMO van maand tot maand
Januari Seminar Duurzaam gedrag in bedrijf Op vrijdag 25 januari organiseerden wij in de Statenzaal van het Provinciehuis het seminar Duurzaam gedrag in bedrijf. Negentig mensen afkomstig uit overheid, onderwijs, bedrijven en maatschappelijke organisaties vonden elkaar om hun ervaringen over duurzaam ondernemen te delen. Bijdragen waren er van gedeputeerde Ineke Bakker, Ruud Koornstra en studenten van de minor Social Green. Die laatste groep presenteerden hun ervaringen met hun projectopdrachten bij Cogas, Tauw, Twence, de Koppel, gemeente Hellendoorn, Landstede, Woonbedrijf Ieder1, Waterschap Groot-Salland, Het Noordik en het Westeraam.
Februari Start Facebookcommunity Zoutmarke Het was een beetje guur, maar toch kwamen er zo’n 70 mensen naar café de Buren voor een mooie fiets en wandeltocht in het historisch en landschappelijk interessante gebied ‘’Zoutmarke’’. Het wandel- en fiets evenement vormde de start van de facebookpagina Zoutmarke. De plek waar mensen met een passie voor dit gebied elkaar tegenkomen. Waar nieuws, waarnemingen, foto’s en informatie over nieuwe recreatieve voorzieningen gedeeld worden. Maar waar ook oproepen kunnen worden geplaatst voor gezamenlijke activiteiten en klussen. Met een sponsor fietstocht door Overijssel doneerde Bram Witvliet 700 euro voor dit project.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
Maart TedxZwolle Op 12 maart organiseerden Kennispoort Regio Zwolle, Natuur en Milieu Overijssel, Polymer Science Park en Trendbureau Overijssel de eerste TEDxZwolle. Een boeiend en verrassend evenement met een mix van technologie, entertainment en design. Op deze TedxZwolle stond het verbeteren van ons dagelijkse leven door middel technologie, nu en in de toekomst, centraal. Er waren presentaties van onder andere een Tomas Diez over 3D-printers en Maria Westerbos van de Plastic Soup Foundation. Ook was er een Meet & Greet met André Kuipers.
April Reactie op structuurvisie Wind op land Met een groot aantal natuur en milieuorganisaties hebben wij minister Schulz van HaegenMaas een brief geschreven over de noodzaak bewoners en lokale ondernemers te betrekken bij het realiseren van windturbines op land. Door omwonenden te laten meebeslissen over locaties, mogelijkheden voor eigenaarschap te bieden en financieel te laten profiteren verwachten wij meer draagvlak. Daarnaast pleitten wij in de brief voor vrijwaringsgebieden voor verschillende watergebieden vanwege ecologische en landschappelijke effecten.
8
Mei Veldsymposium in het Springendal Het was weer een boeiende en gezellige netwerkdag, ons 18e veldsymposium in het Springendal. Een erosiedal, ruim 350 ha groot, gelegen in en op de stuwwal van Ootmarsum. Meer dan 130 deelnemers bezochten per fiets veldposten over onder meer bijzondere flora en fauna, ecologische landbouw, duurzame energie opwekking, landschapsbeheer, landschapsherstel en het Twentse boerenerf. We kregen bij de organisatie en uitvoering van ons Veldsymposium volop hulp van terreinbeheerders van Staatsbosbeheer, Landschap Overijssel en Natuurmonumenten en heel veel vrijwilligers.
Juni Excursie naar energieneutraal Saerbeck Natuur en Milieu Overijssel en EUREGIO organiseerden in juni een excursie naar energieneutraal Saerbeck. De in totaal 75 deelnemers zijn betrokken bij lokale bewonersinitiatieven, zoals duurzame dorpen of energie coöperaties, lokale politiek en bedrijfsleven. Tijdens de excursie kregen de deelnemers een goed beeld van de aanpak in Saerbeck. Daar worden naast een groot energiepark ook veel bewonersinitiatieven ontplooid op scholen en bij particulieren. Met name de gezamenlijke aanpak van overheid, bewoners en bedrijven bleek effectief en was voor velen een belangrijke ‘’les’’ voor thuis.
Juli Big Jump in Hardenberg Natuur en Milieu Overijssel organiseert elk jaar samen met de Overijsselse waterschappen de Big Jump. Steeds op een andere locatie en dit jaar in Hardenberg. Klokslag 15-uur sprongen in Het Haventje van Hardenberg zo’n 100 mensen het water in. Met deze Big Jump vragen wij aandacht voor het belang van schoon water voor mens en dier. Water waarin het, als het even kan, ook lekker zwemmen is. Tijdens de Big Jump in Hardenberg vond ook de ondertekening plaats van de Bestuursovereenkomst “Naar een duurzame drinkwatervoorziening in Overijssel”. Natuuractiviteitencentrum De Koppel en IVN Hardenberg-Gramsbergen waren ook present. Zij lieten kinderen kennismaken met het bijzondere onderwaterleven en verrassende waterproefjes.
Augustus Groene shortlist voor gemeentelijke politieke partijen Om politieke partijen te inspireren tot mooie groene en duurzame ambities voor hun verkiezingsprogramma ontwikkelden wij een digitale brochure met daarin de volgende thema’s: naar een afvalloze gemeente, schone lucht voor gezonde inwoners, ruimte voor lokale energie initiatieven, energie armoede aangepakt, de jeugd wordt duurzaam, een nieuwe bestemming voor braakliggende terreinen, naar een schaliegasvrije gemeente, een nieuwe bestemming voor leegstand, groen dichterbij en participatie bij de inrichting van onze leefomgeving. We verstuurden de brochure naar alle lokale politici en ons netwerk van lokale natuur en milieugroepen.
September Rondetafel gesprek over Energiebesparen in de huursector van Enschede In ons project Stook je rijk organiseren wij al sinds 2011 rondetafelgesprekken over energiebesparing in de huursector. Energiebesparing in huurwoningen is interessant omdat het zorgt voor lagere energielasten, lokale
werkgelegenheid en comfortabele woningen. In september organiseerden we samen met de Woonbond voor de tweede keer een ronde tafel bijeenkomst in Enschede. Met 40 deelnemers, waaronder huuders, woningcorporaties Domijn en Ons Huis en gemeente Enschede. De discussie spitste zich toe op de voortgang in Enschede, welke renovatie ambities men heeft, wie de energiebesparingsmaatregelen betaalt, hoe je bewoners meekrijgt en of zonnepanelen op huurwoningen een goed idee zijn. Tijdens de ronde tafel discussie werd het gevoel van ‘’een gezamenlijke opgave’’ sterk gevoeld door de deelnemers. Bovendien is diversiteit in aanpak belangrijk; niet elke huurder wil hetzelfde.
Oktober Vallende sterren tijdens de Nacht van de nacht
Op meer dan 30 locaties in Overijssel werden tijdens de Nacht van de Nacht ‘duistere’ activiteiten georganiseerd. Dankzij de inzet van de vele vrijwilligers en mede dankzij het mooie weer hebben meer dan 3.500 mensen, jong en oud genoten van de activiteiten. Ze hebben de sfeer van duisternis ervaren, vallende sterren gezien en weten dat het behoud van ‘duisternis’ belangrijk is voor mens en dier. Ook verschillende gemeenten steunden de Nacht door bijvoorbeeld de lichten van de gemeentelijke gebouwen te doven.
November Groene visite valt in de prijzen Natuur en Milieu Overijssel deed met he project De groene visite mee aan de Groen en Doen competitie. En met succes! Na heel veel stemmen van het publiek te hebben
9
binnengehaald ontvingen wij van de jury een van de drie hoofdprijzen, een bedrag van €25.000,- om ons project in 2014 te kunnen uitvoeren. De Groene visite is een netwerk van vrijwilligers die op aanvraag ouderen in verzorg- en verpleeghuizen bezoeken. Daarbij maken ze gebruik van de IVN-natuurkoffer om samen (zintuigelijke) herinneringen met elkaar te delen.
December Natuur en Milieu Overijssel start campagne tegen afschaffen melkquotum en dierrechten
Overijssel telt op dit moment maar liefst 600.000 koeien, 1,6 miljoen varkens en 10 miljoen kippen. De huidige dierrechten en het melkquotum zorgen er samen voor dat de veehouderij niet verder kan groeien dan haar huidige omvang. Staatssecretaris Sharon Dijksma beslist in 2014 over het afschaffen van het melkquotum en dierrechten. Natuur en Milieu Overijssel is bezorgd over de gevolgen hiervan voor de gezondheid en natuur en landschap. Daarom sloot Natuur en Milieu Overijssel zich aan bij de landelijke publiekscampagne van Milieudefensie ‘Maak van Nederland geen megastal’ . Het leverde 10-duizend ansichtkaarten op die in 2014 worden aangeboden aan de staatssecretaris.
Topverhaal
03
Jonge adviseurs inspireren Adviseurs van de Toekomst is een project van Natuur en Milieu Overijssel en Natuuractiviteitencentrum de Koppel dat in 2014 zijn tweede jaar in gaat. En dat is niet voor niets! Het enthousiasme in het eerste jaar belooft veel goeds. In dit project gaan leerlingen van het voortgezet onderwijs aan de slag als adviesbureau met een echte opdracht en opdrachtgever. Dat kan een opdracht zijn voor de waterschappen, de provincie of de gemeente. Adviseurs van de Toekomst brengt jonge mensen in aanraking met het werkveld van de overheid en water en het programma Ruimte voor de Vecht.
A
dviseurs van de Toekomst koppelt scholen en overheden aan elkaar rondom watervraagstukken. Maarten Pouwel, programmasecretaris Ruimte voor de Vecht bij Provincie Overijssel, en Bert Haaksma, docent Meandercollege in Zwolle, kijken positief terug op het eerste jaar. ‘Wij doen mee aan dit project omdat we jongeren willen laten ervaren hoe hun eigen leefomgeving er uit ziet en hoe de rivier de Vecht
daar een rol in speelt. Het eerste jaar heeft dat goed gewerkt. Er was van alle kanten veel enthousiasme!’. Dat enthousiasme herkent Bert ook. ‘In dit project zie je dat leerlingen zich vast bijten in het onderwerp. De didactiek van verhalend ontwerpen is hier ook voor bedoeld. En het werkt! Het is niet zo zeer de kennis die centraal staat, maar het project daagt de leerlingen uit op hun vaardigheden.’
Eindevenement in Statenzaal In een periode van een paar maanden hebben leerlingen vanuit hun eigen leefwereld naar het Vechtdal gekeken en gaven zij uiteindelijk adviezen voor het programma Ruimte voor de Vecht. Deze adviezen presenteerden de vijf kersverse adviesbureaus in de Statenzaal aan ruim 200 belangstellenden. Dit eindevenement was voor zowel leerlingen als docenten een absoluut hoogtepunt. ‘Dit zijn momenten waar leerlingen over twintig jaar nog steeds
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
10
aan terugdenken. Als docent geniet ik vooral van de groei die mijn leerlingen doormaken tijdens dit project’, aldus een trotse Bert Haaksma.
Bruikbare adviezen Gedeputeerde Bert Boerman sprak zijn dank uit naar de leerlingen voor de bruikbare adviezen. Hij verzekerde hen dat de Provincie het plan van de waterspeelplaats langs de Vecht op zal pakken. Ook het alternatief om in plaats van één grote meander in de rivier te kiezen voor meerdere kleinere vond hij erg interessant. Waterschap Velt en Vecht gaf aan dat de adviezen voor de Dag van de Dijk zeer welkom zijn. Zo laat Adviseurs van de Toekomst zien dat de frisse blik van jongeren de professionals kan helpen bij het vormgeven van hun plannen. Dit succesvolle project krijgt in 2014 een vervolg. Maar liefst 13 klassen uit het voortgezet onderwijs gaan van start met een opdracht van de waterschappen Groot Salland en Vechtstromen, de gemeente Dalfsen en provincie Overijssel.
Vechtdal professionals
11
Topverhaal
04
Overijsselse energie initiatieven leren van elkaar Overijssel kent inmiddels meer dan 40 lokale energie initiatieven. Deze initiatieven hebben de toekomst als het gaat om duurzame energievoorziening. Ze bestaan vaak uit vrijwilligers die met veel enthousiasme werken aan goede ideeĂŤn, maar ze vinden het vaak moeilijk om te professionaliseren. Daarom ondersteunt Natuur en Milieu Overijssel hen met begeleiding, een netwerk en activiteiten, zoals de Energy Pitch. In oktober pitchten vier initiatieven hun duurzame plannen en kregen feedback van een professionele jury.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
 12
T
ijdens de Energy Pitch van Natuur en Milieu Overijssel en Stimuland betraden vier bewonersinitiatieven het podium om hun duurzame businessplan te pitchen. Nieuwleusen Synergie is een coöperatie die werkt aan een leefbaar en betaalbaar dorp. Zo hebben zij onder andere een eigen lokaal energiebedrijf en kringloopwinkel opgezet, werken ze aan een windmolenpark en rijdt er een buurtauto. Energiepark Heeten werkt aan lokaal opgewekte groene stroom met als pronkstuk een veld van achtduizend zonnepanelen. Reggestroom uit gemeente Hellendoorn verkoopt 100% Nederlandse groene energie aan haar klanten en zij blazen de oude dorpsmolen nieuw leven in door er elektriciteit mee op te wekken. De laatste pitcher was Deventer Energie die zich ook inzet voor 100% duurzame energie gebruik. Ze hebben een energieloket opgezet en richten zich op energiebesparing in de wijken. Daarnaast nemen zij deel in de realisatie van twee windmolens op bedrijventerrein Kloosterlanden.
tijk vaak lastig. Veel initiatieven stranden dan’, vertelt Dorine. “De Energy Pitch biedt initiatiefnemers ideeën voor innovatieve financieringsconstructies en geeft de mogelijkheid om contacten te leggen en inzichten te delen.”
Professionalisering
Interactief programma
Om de initiatieven verder te helpen zich te professionaliseren, kregen zij advies van een vakkundige jury met expertise over bankfinanciering, crowdfunding, ondernemen, energie en marketing. De jury stond onder leiding van Dorine Putman, duurzaamheidsexpert ASN Bank. Zij vindt de Energy Pitch enorm waardevol. ‘De overstap naar een meer bedrijfsmatige organisatievorm zoals een coöperatie of een BV blijkt in de prak-
Deze avond was niet alleen voor de vier ondernemers interessant, maar ook voor de aanwezige deelnemers. Onder hen bevonden zich veel ambtenaren, bestuurders en ondernemers van andere duurzame initiatieven. Zij konden in gesprek gaan met de vier pitchers en de juryleden. Anjo Maijvis, beleidsmedewerker Milieu van gemeente Twenterand vond het een leerzame bijeenkomst. ‘De Energy Pitch gaf mij veel aandachtspunten die voor
13
een lokaal initiatief bij ons in de gemeente belangrijk zijn om rekening mee te houden.’ Ook Kees de Vries, voorzitter van Blauwvinger Energie uit Zwolle was een enthousiaste deelnemer aan de avond. ‘Ik vond de Energy Pitch een goede en inspirerende bijeenkomst. De initiatieven waren heel divers en dankzij de gevarieerde jury keek goed naar de verschillende kanten van de projecten.’
Servicepunt Lokale Energie Naast de Energy Pitch, heeft Natuur en Milieu Overijssel een Servicepunt Lokale Energie. Hiermee krijgen de energie initiatieven maatwerkbegeleiding en kunnen zij deelnemen aan verschillende activiteiten om hun netwerk te versterken, zoals excursies, kennis sessies en workshops.
Topverhaal
05
Overleven in de Twentse natuur met Expeditie Wildernis In bomen klauteren, door het bos sluipen, hutten bouwen en voedsel zoeken. Expeditie Wildernis is dĂŠ schoolreis om kinderen de Twentse natuur te laten beleven. Natuur en Milieu Overijssel organiseert deze groene schoolreis voor het basisonderwijs samen met Natura Docet Wonderryck Twente. Hiermee willen we meer kinderen in contact brengen met de natuur en laten zien hoe leuk het is om buiten te zijn. Zo krijgen kinderen waardering voor de natuur en dit draagt bij aan een duurzame levensstijl als zij ouder worden.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
 14
T
wente leeft! Daar weet Anetta Dullaert van Natura Docet Wonderryck Twente over mee te praten. De meest exotische dieren omgeven Anetta tijdens haar werk in het splinternieuwe museum in Denekamp. Maar ook de Twentse dieren komen uitgebreid aan bod. ‘Wij laten de bezoekers Twente beleven door de ogen van de dieren die hier leven. Zo kunnen mensen ervaren dat een haas de wereld anders ziet dan een vlinder, dat een kikker alles geel ziet en dat een torenvalk hoog in de lucht via urinesporen een veldmuis op de grond vindt’, vertelt de educatief medewerker.
Expeditie Wildernis Anetta is namens Natura Docet Wonderryck Twente betrokken bij Expeditie Wildernis, die Natuur en Milieu Overijssel sinds afgelopen jaar organiseert. De kinderen leren van de natuur aan de hand van de trucjes van de haas, torenvalk, vlinder, kikker en de das.
De eerste pilot was direct een succes! ‘De kinderen sprongen als een stel kikkers uit de bus en renden als een haas naar de grote open plek bij de vijver. De stemming zat er al meteen goed in’, lacht Anetta. De trucjes die de kinderen ’s ochtends in het museum leerden, konden zij ’s middags gebruiken tijdens het grote overlevingsspel in de bossen bij Denekamp. Met schepnetjes op jacht naar kleine visjes en andere waterdiertjes. Met een verrekijker een uitkijktoren beklimmen om muizen in het veld te spotten. Op de knieën op zoek naar kleine bodemdiertjes. Een heuse dassenburcht bouwen met takken. En na afloop apetrots met de natuurtrofee naar huis. Expeditie geslaagd!
Buitenspelen belangrijk Klauteren, bouwen en spelen in de natuur is goed voor de ontwikkeling van kinderen. Anetta: ‘Mooi om te zien hoe de kinderen zelf al spelende van alles ontdekken in de natuur.
15
We zijn ons er steeds meer van bewust hoe belangrijk buiten spelen voor kinderen is. Kinderen die regelmatig buiten spelen zitten over het algemeen beter in hun vel, ze zijn gezonder, creatiever en presteren beter op school.’ Het is dus niet alleen leuk, maar ook nog hartstikke goed voor ze!
Topverhaal
06
Godelieve op tournee Natuur en Milieu Overijssel stond afgelopen jaar op verschillende manieren stil bij haar 40-jarig jubileum. We introduceerden een geheel nieuwe, eigentijdse huisstijl, organiseerden een bijzonder Veldsymposium compleet met oud-medewerkers, een 40-sterrenontbijt met pioniers op natuur en duurzaamheid en gingen met Godelieve op tournee. Tijdens deze tournee spraken we op vier verschillende momenten met ongeveer 80 mensen van 40 lokale natuur- en milieuorganisaties. We ontmoetten ook nieuwe groepen en nieuwe zeer gemotiveerde vrijwilligers. Er ontstonden nieuwe (samenwerkings)verbanden en ideeën voor nieuwe activiteiten en projecten.
E
lsberth Dirkzwager van de Natuur en Milieuraad Enschede en Ria van Puffelen van ZwolleGroenstad waren aanwezig bij respectievelijk Godelieve op tournee in Bornebroek en Zwolle. Hieronder een korte impressie van hun bevindingen.
Positieve zwieper Elsberth Dirkzwager, die namens Natuur en Milieuraad Enschede aanwezig was in Bornerbroek, vond Godelieve op tournee een inspirerende bijeenkomst. “Ik zag veel grijze en soms enigszins vermoeide mensen om mij heen. Ik was dan ook onder de indruk hoe Natuur en Milieu Overijssel
NMO Magazine | Samen sterk voor natuur en duurzaamheid
16
een positieve zwieper gaf aan de avond. Met opbouwende, concrete suggesties en tips voor de broodnodige vernieuwingen. Ik probeer vernieuwingen in mijn eigen organisatie en het bestuur te laten landen. Bijvoorbeeld minder vergaderen, meer doen, tijdelijke werkgroepen opzetten en nieuwe enthousiaste types binnenhalen. Dat kost tijd en gaat stapje voor stapje”.
Wederzijdse kennismaking Ria van Puffelen zit in het bestuur van Zwolle Groenstad, een organisatie die zich inzet voor een groenere stad en zich daarbij vooral richt op het behoud en de uitbreiding van het bomenbestand, vooral op particulier terrein. Met twee collega vrijwilligers was zij bij Godelieve op tournee aanwezig. Voor Ria betekende de avond een kennismaking. Een kennismaking met Natuur en Milieu Overijssel en met een aantal anderen. Ria: “Ik vond het interessant om te horen wat Natuur en Milieu Overijssel doet. Veel van de andere aanwezigen ken ik overigens wel, alleen de enthousiaste vrouwen van Bijenlint Zwolle waren nieuw voor mij. Met die groep hebben wij nu ook nieuwe groenwaarnemers voor Dieze-oost geregeld. Dat was dus een heel mooi concreet resultaat.” Zoals uit bovenstaande impressie blijkt, leverden de vier bijeenkomsten inspirerende gesprekken op die we in 2014 zeker zullen vervolgen.
Ik zie onder de vrijwilligers(groepen) geweldig mooie ideeën en ambities voor een mooi en duurzaam Overijssel. Natuur en Milieu Overijssel ondersteunt groepen dan ook graag de stap van dromen naar durven en doen te maken.
17
Topverhaal
07
Pure winst voor energiezuinige sportaccomodaties NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
 18
Veel gemeenten hebben ambitieuze energiedoelstellingen. Zo investeren ze volop in duurzame overheidsgebouwen en openbare verlichting en stimuleren ze bedrijven en particulieren energie te besparen. Maar hoe staat het met sportaccommodaties? Met Sportverenigingen gaan Duurzaam! van Natuur en Milieu Overijssel worden ook die een stuk duurzamer. Samen met sportverenigingen en lokale partijen uit Deventer en Dinkelland-Tubbergen gingen we afgelopen jaar aan de slag met energiebesparing en duurzame energieopwekking. Een mooie nieuwe stap naar een nog duurzamere gemeente!
V
eel sportaccommodaties zijn verouderd en hebben een hoog energieverbruik. Met een aantal simpele maatregelen kunnen sportverenigingen veel energie en daarmee geld besparen. Dat is dus niet alleen goed voor onze planeet, maar ook goed voor de sportverenigingen zelf die het vaak financieel steeds moeilijker krijgen. Met het project Sportverenigingen gaan duurzaam! helpt Natuur en Milieu Overijssel verenigingen geld te besparen met energiemaatregelen. Dit doen wij in samenwerking met lokale partijen als energiecoöperaties, lokale installateurs, sportraden, energieadviseurs en gemeenten.
Energiescan Het project loopt in de gemeenten Dinkelland-Tubbergen en Deventer. Door slim energie in te kopen, kunnen sportverenigingen al snel 500 tot 1.500 euro per jaar besparen. We stimuleren de verenigingen deze besparing deels te investeren in een energiescan. Ben Dull, energieadviseur, voert deze energiescans in Deventer uit. ‘Ik maak een afspraak met de vereniging en samen lopen we het
gebouw door. Ik maak gebruik van de provinciale MKB-energiescan, een aangepaste scan voor sportaccommodaties. Dankzij een subsidie van de provincie kost deze scan maar 250 euro’, vertelt Ben, ‘Op basis van de energierekeningen en de energiescan, maak ik een rapport die ik toelicht aan het bestuur. Samen bespreken we de mogelijke energiemaatregelen.’
Eenvoudige maatregelen Doordat Ben bij verschillende sportverenigingen komt, heeft hij inmiddels goed zicht op de quick-wins die te behalen zijn. ‘Uit onderzoeken die ik tot nu toe heb uitgevoerd, blijkt dat met eenvoudige maatregelen al veel te besparen valt. Wat mij opvalt is het grote aantal oude koel- en vrieskasten in clubgebouwen. Echte energievreters, want zij staan vaak 24 uur per dag aan.’ Ook maatregelen als het vervangen van tl- en halogeenverlichting door LED, het aanbrengen van bewegingsmelders, tijdschakelaars en waterbesparende douches verdienen zich snel terug. ‘Verder valt mij op dat binnen de vereniging meestal niemand verantwoordelijk is voor
19
het energiebeheer, terwijl de kennis vaak wel aanwezig is onder de leden.’ Zijn advies is dan ook om iemand hiervoor aan te stellen. Sportverenigingen gaan Duurzaam! is een pilot die provincie Overijssel financiert met als doel de opgedane ervaringen en producten beschikbaar te stellen voor andere verenigingen die met duurzaamheid aan de slag willen. In 2014 gaan we dit project verbreden naar andere maatschappelijke organisaties, zoals wijkgebouwen en scholen.
Topverhaal
08
Geslaagd minisymposium ‘Ontdek de groene kracht van jouw omgeving’ Natuur en Milieu Overijssel werkt samen met vrijwilligers en lokale groepen die zich op lokale of regionale schaal inzetten voor een mooie en duurzame leefomgeving. Wij begeleiden hen onder andere met de transitie naar een open, flexibele netwerkorganisatie en werkwijze. Om lokale groepen hiervoor te inspireren, organiseerden wij het minisymposium Ontdek de groene kracht van jouw omgeving. Tijdens dit symposium kregen deelnemers concrete tips over hoe ze meer mensen of organisaties bij hun groene initiatief of organisatie kunnen betrekken.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
20
D
e wereld is aan het veranderen. Vastgeroeste patronen waarbij de overheid altijd voor ons zorgt zijn aan het verschuiven. Maar er zijn veel kundige en getalenteerde mensen die sterk verbonden zijn met de eigen leefomgeving en daar iets aan willen bijdragen. In de samenleving en direct om ons heen schuilt een gigantisch, vaak onzichtbaar, sociaal kapitaal. Ons minisymposium Ontdek de groene kracht van jou omgeving stond in het teken van de zoektocht van lokale groepen naar dit sociale kapitaal.
Inspirators Tijdens het symposium gingen twee inspirerende sprekers in gesprek met de deelnemers: Timo Veen en Ferenc van Damme. Timo Veen, voorzitter van stichting Duurzaam Hoonhorst en coach voor duurzame burgerinitiatieven, sprak over de praktijkvoorbeelden van de proactieve aanpak van de inwoners van Hoonhorst om het dorp groen, gezond, gemeen-
schappelijk en gezellig te maken. Ook vroeg hij de deelnemers na te denken over vragen als: Wat verwachten jullie van vrijwilligers en wat bieden jullie hen? Waarin verschilt jullie aanpak met die van Duurzaam Hoonhorst? Wat ga je morgen anders doen en wat heb je daarvoor nodig? Hij gaf de deelnemers de opdracht met maximaal drie goede voornemens naar huis te gaan. Ferenc van Damme, communicatiestrateeg en projectleider Participatie & Communicatie bij provincie Overijssel, ging op een humoristische en soms confronterende manier in op de rol van de overheid bij het aanboren van het sociaal kapitaal. Hoe sluit de overheid aan bij onze initiatieven? Zijn boodschap is dat succesvolle participatie gebaseerd is op tweerichtingsverkeer in wederzijds vertrouwen, echtheid en openheid.
Succesvolle middag Een van de deelnemers aan het symposium was Elsberth Dirkzwager, voorzitter van Na-
tuur en Milieu Enschede. Zij vond haar bezoek op haar vrije zaterdag meer dan de moeite waard. ‘Elkaar ontmoeten en ervaringen delen is zoveel meer inspirerend dan informatie opzoeken op internet’, aldus Elsberth, ‘Ik had zo de hele middag kunnen ‘speeddaten’ met de aanwezigen.’ Elsberth vindt de samenwerking met Natuur en Milieu Overijssel verfrissend en stimulerend. ‘Zo hoeven wij niet telkens opnieuw het wiel uit te vinden. Ik ben er erg blij mee!’
In 2014 helpt Natuur en Milieu Overijssel lokale groepen verder met het creëren van (tijdelijke) netwerken met betrokken inwoners om initiatieven op te pakken rond groene thema’s.
Topverhaal
09
Onbezorgd de natuur in met de nieuwe ‘Teek Away’ App Op 1 augustus 2013 lanceerde Natuur en Milieu Overijssel haar zelf ontwikkelde ‘Teek Away’ App voor de mobiele telefoon, een primeur waar we trots op zijn! Het is een gebruiksvriendelijke en handige App die mensen op eenvoudige wijze helpt wanneer zij in een tekengebied zijn geweest of een tekenbeet hebben opgelopen. Met de ‘Teek Away’ App op zak, kun je onbezorgd genieten van de natuur.
I
n de zomer zoeken Nederlanders massaal de natuur op. Lekker kamperen, wandelen en fietsen. De Nederlandse natuur kent weinig gevaren, we hebben hier immers geen levensgevaarlijke spinnen, leeuwen of slangen. Maar we hebben wel teken! Deze kleine, zwarte, spinachtige beestjes bijten zich vast in de huid. In Nederland worden 1 miljoen mensen per jaar door een teek gebeten. Alhoewel tekenbeten meestal vrij onschuldig zijn, kun je wel erg ziek worden van besmette teken. Teken kunnen namelijk de ziekte van Lyme en andere tekenbeetziekten overdragen. Hoe kun je een tekenbeet voorkomen? Hoe herken je een teek en wat moet je doen als je een tekenbeet hebt
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
opgelopen? Om eenvoudig en slim met teken om te gaan, heeft Natuur en Milieu Overijssel de teken-App ‘Teek Away’ ontwikkeld.
Concreet stappenplan en handige tools De ‘Teek Away’ App bevat een concreet stappenplan wat je moet doen als je een tekenbeet hebt opgelopen. Ook heeft de App een handige tool, die je aan het eind van de dag helpt te herinneren jezelf te controleren op tekenbeten. Vaak merken ‘slachtoffers’ een beet niet op, omdat zij deze controle vergeten. Daarnaast kun je de datum en de locatie noteren en een foto opslaan van de
22
beet. Vervolgens helpt de App je middels herinneringen de ontwikkeling van de beet en de eventuele symptomen van de ziekte van Lyme in de gaten te houden. Eventueel zijn alle gegevens gemakkelijk naar je huisarts te sturen.
Blijvend in ontwikkeling Om de ‘Teek Away’ App zo goed mogelijk af te stemmen op gebruikers, hebben we een gebruikersgroep opgericht. Dit is een groep boswachters onder leiding van Eric Vogel, klimaat-, arbo- en milieucoördinator bij Natuurmonumenten. ‘De Teek Away App is een erg handige app voor mij en mijn collega’s. Met deze gebruikersgroep dragen we bij aan het doorontwikkelen van de App.’, aldus Eric, ‘Tijdens De Week van de Teek willen we samen met een aantal partners de App weer onder de aandacht brengen.’ Op deze manier kunnen natuurliefhebbers ook dit jaar weer onbezorgd genieten van de onze mooie natuur.
23
Topverhaal
10
Kennis delen over natuurbeheer door bewoners
Het borrelt in de samenleving! Steeds meer inwoners uit Overijssel willen zelf de natuur in de buurt gaan beheren. Maar hoe pak je dit aan? Natuur en Milieu Overijssel ondersteunt initiatieven met tips en informatie én verbindt hen met elkaar en andere relevante organisaties. Op 23 november kwamen acht initiatieven bij elkaar om van elkaar te leren en elkaar te inspireren. De Naobers van Zudert uit Dwarsgracht bestaan al zo’n acht jaar en deelden hun ervaringen met de deelnemers. ‘We willen met onze kennis graag andere initiatieven op weg helpen’, aldus initiatiefnemer Harm Piek.
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
24
M
et zijn allen in een boot varen langs bloemrijke hooi- en rietlanden, hakhout, fruitbomen en knotbomen van het plaatsje Dwarsgracht. Weilanden die tot voor kort door verruiging leken te verdwijnen. Maar dankzij een grote dosis verantwoordelijkheid en passie van de Naobers van Zudert is het tij gekeerd. De bewoners zijn zelf aan het werk gegaan! Ze maaien het land, snoeien de bomen en baggeren zelf de sloten uit. Zo herstellen de Naobers het oorspronkelijke ‘open’ landschap weer in ere. En het werkt!. Verdwenen planten en vogels keren één voor één weer terug naar het unieke landschap. Vanuit de boot is dit goed te zien. Tijdens de inspiratiebijeenkomst die Natuur en Milieu Overijssel organiseerde voor bewonersinitiatieven, vertelt ecoloog en Naober van het eerste uur Harm Piek over dit succesvolle initiatief.
Eigen inkomsten Eén van de lessen die Harm Piek de andere initiatieven mee wil geven gaat over de financiën. ‘Toen er nog veel achterstallig onderhoud was, hebben we een aantal startsubsidies gekregen om de grote hoeveelheid werk uit te kunnen voeren’, aldus Harm, ‘maar uiteindelijk moesten we op eigen benen verder.’ Ondertussen zijn de Naobers erg creatief geworden in het genereren van inkomsten. ‘We verkopen veel producten uit ons eigen gebied en houden workshops natuurfotografie en lezingen over het gebied.’ Met de inkomsten van deze activiteiten betalen de Naobers het beheer. Naast deze eigen inkomsten, krijgen ze ook nog een kostenvergoeding van particuliere grondeigenaren, Natuurmonumenten en de overheid. ‘Maar voor een echt succesvol bewonersinitiatief, zijn eigen inkomsten van levensbelang’, aldus de Dwarsgrachter.
Inspiratiedag De hele dag stond in het teken van kennis delen en ervaringen uitwisselen. Na afloop gingen alle deelnemers weer geïnspireerd naar huis, vol plannen om hun initiatief nog succesvoller te maken. Ook Harm Piek kijkt met een goed gevoel terug op de inspiratiebijeenkomst van Natuur en Milieu Overijssel. ‘Het was een dag vol uitwisseling tussen verschillende initiatieven.’ Zo wisselde hij contactgegevens uit met een pril bewonersinitiatief dat ook met natuurbeheer wil gaan beginnen. Maar er viel ook voor hem iets te halen op deze inspiratiedag. ‘Ook wij zitten met vraagstukken, zoals over de continuïteit van ons beheer op langere termijn. Veel van de Naobers zijn al op leeftijd, dus we hebben behoefte aan verjonging.’ Harm heeft hierover met andere deelnemers van gedachten kunnen wisselen.
25
NMO en de kracht van
Berrie Klein Swormink wint de Petteflatprijs Overijssel Berrie Klein Swormink uit Lettele heeft in 2013 de Overijsselse voorronde van de nationale Pluk van de Petteflet landschaps- en natuurprijs gewonnen. Berrie is boer, journalist en oprichter van de Stichting Natuurboeren. Zijn stelling is dat biodiversiteit en een gezond agrarische bedrijf onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Wij vonden het project zo bijzonder omdat er met name gekeken wordt hoe nieuwe marktconcepten en gebiedsconcepten voor boeren ontwikkeld kunnen worden waar natuur de hoofdrol in speelt. Tevens wordt er nagedacht over de waardering van het landschap bij een breed publiek. Hiermee spelen ze in op de toenemende vraag naar lekker, eerlijk en authentiek voedsel uit de eigen regio. Helaas won Berrie niet de landelijke Pluk van de Petteflat prijs. Die eer ging naar Jelle Medema met zijn Makkelijke moestuin.
natuurboerderij ‘n Witten in Markelo. Ine is natuurgids bij het IVN Zwolle, waarvoor ze excursies, vogelzangcursussen en scharrelkids organiseert en kinderen van de jeugdclub De Groendoeners begeleidt bij natuuractiviteiten.
IVN-ers Frans Lentelink en Ine Reinders krijgen koninklijke onderscheiding Tijdens Koninginnedag werden weer vrijwilligers uit het groene Overijsselse vrijwilligerswerk gedecoreerd met een lintje. In Wierden kreeg Frans Lentelink uit Enter een lintje. En in Zwolle werd Ine Reinders beloond voor haar inzet. Frans ontving een lintje voor onder andere zijn inzet voor landschapsonderhoud en milieubeheer. Zo is hij voorzitter van de IVN afdeling Rijssen, lid van de Landinrichtingscommissie Rijssen-Enter en lid van de werkgroep
NMO Magazine | Samen voor een mooi en duurzaam Overijssel.
 26
Parels van het landschap Begin mei hebben ca. 300 inwoners van Overijssel hun eigen parels van het landschap mogen bewonderen op acht verschillende locaties in Overijssel. De geslaagde belevingsactiviteiten werden georganiseerd door lokale natuur- en milieu groepen in voornamelijk Natura2000 gebieden. Een aantal werden gecombineerd met het traditionele dauwtrappen. Mensen gingen op zoek naar vogels en zoogdieren, luisterden naar de prachtige zang van de Nachtegaal en genoten van de ochtendzon en de optrekkende ochtendnevel. Natuur en Milieu Overijssel heeft de lokale natuur en milieugroepen of andere initiatiefnemers ondersteund bij het organiseren van deze publieksevenementen in en rond Natura2000 gebieden.
de samenleving Enschede Leeg& braak
Nieuwe lokale groepen bij Natuur en Milieu Overijssel Vogelwerkgroep IJsselstreek, Avifauna Zwolle en Stichting Natuurboeren hebben zich aangesloten bij het netwerk van Natuur en Milieu Overijssel. Vogelwerkgroep IJsselstreek heeft als doelstelling het onderzoeken en beschermen van vogels in het Midden IJsselgebied tussen Wijhe en Zutphen. De vereniging telt 125 leden en 135 donateurs. De vogelwerkgroep organiseert een groot aantal activiteiten, uiteenlopend van onderzoek en gebiedsinventarisaties tot aan cursussen voor het publiek. Avifauna Zwolle zet zich in voor de roof- en stadsvogels in en rondom Zwolle. Dit is hard nodig, want het gaat helaas slecht met vogelsoorten zoals de huismus en huiszwaluw. Ook houdt de stichting zich bezig met het behoud en bescherming van het leefgebied van de vogels en stimuleert zij onderzoek. De Stichting Natuurboeren laten zien dat je goed kunt boeren met meer variatie aan planten en dieren, en dat je daardoor producten krijgt met veel meer smaak. De leden zijn biologische boeren. Ten minste 25% van hun grond bestaat uit natuurgrond en/of landschapselementen. In veel gevallen beheren ze dat samen met terreinbeheerders van bijvoorbeeld Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, provinciale Landschappen en soms particulieren.
Provinciale IVN ledendag in Diepenheim Op 25 mei organiseerden de IVN-afdelingen Diepenheim, Markelo en Rijssen-Enter de Overijsselse IVN-leden dag. Er kwamen 50 IVN-ers uit heel Overijssel bij elkaar. Ook Natuur en Milieu Overijssel als IVN consulent en Arie de Koning van het landelijk bestuur IVN waren aanwezig. Godelieve Wijffels, mocht het spits afbijten en stond stil bij de 40jarige
vriendschap tussen NMO en IVN. Naast een heerlijk programma met excursies naar de vlindertuin, het Binnenstebuitenbos en de landgoederen van Diepenheim werd er veel informatie gedeeld over nieuwe ontwikkelingen en activiteiten bij IVN. Ook werd Jaap Gerkes van IVN de Grutto Wijhe-Olst met algemene instemming benoemd als Overijsselse vertegenwoordiger voor de landelijke IVN raad.
Net als in andere gemeenten zijn er in Enschede inmiddels heel wat leegstaande panden en braakliggende terreinen ontstaan door onder andere de economische crisis. Zonde en niet direct een fraai gezicht. De gemeente, Arcon, Tetem en Natuur en Milieu Overijssel deden een beroep op de inwoners van Enschede om met ideeën en creatieve oplossingen te komen. Samen met de Natuur en Milieuraad Enschede gingen wij in gesprek met zo’n tien mensen die kansen zagen voor meer natuur in de stad en stadslandbouwprojecten. Het was een geanimeerde bijeenkomst waarin nieuwe contacten ontstonden en veel informatie en kennis werd gedeeld. De Natuur en Milieuraad Enschede heeft hiermee nieuwe partners gevonden om samen te werken aan een meer vogel en bij-vriendelijk Enschede.
Inwoners van Hardenberg strijdbaar in verband met lelieteelt Veel belangstellenden voor auto delen in Oud-Asendorp, Zwolle. Op dinsdag 2 juli organiseerden wij samen met de gemeente Zwolle en Autodelen Zwolle een bijeenkomst over autodelen voor bewoners van Oud Assendorp. Hierin werden verschillende mogelijkheden van autodelen besproken en inventariseerden we de belangstelling voor autodelen in Oud Assendorp. Het wijkcentrum de Enk was afgeladen vol met geïnteresseerden. Inmiddels zijn er vier andere initiatieven in Zwolle van de grond gekomen. Natuur en Milieu Overijssel ondersteunt bewoners uit Overijssel met het samen auto’s delen. Het initiatief Autodelen Zwolle hebben wij geholpen bij het verbeteren van hun website: www.autodelenzwolle.nl. Nieuwe initiatieven kunnen gebruik maken van deze website als ze zelf willen starten.
27
De lelieteelt wordt steeds populairder in Overijssel. Dat is verontrustend, omdat in deze teelt veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt die de gezondheid van omwonenden bedreigen. Ook planten, dieren en grond- en oppervlaktewater ondervinden schade. Het meest kwalijke middel, Metam Natrium, is door de Europese Unie verboden. Alleen Nederland en België hebben voor de toepassing in de bollenteelt een ontheffing gekregen. In Hardenberg heeft de gemeente de spuitvrije zone voor lelieteelt geschrapt. Ondanks een indringende beroep van inwoners, de stichting Bollenboos, verschillende lokale natuur- en milieugroepen, de werkgroep Bollenteelt Hardenberg en Natuur en Milieu Overijssel. Het onderwerp blijft actueel. In de media verschijnen nog steeds berichten over lelieteelt, de Gezondheidsraad start een onderzoek en de organisaties en inwoners van Hardenberg blijven zich inzetten voor strengere regels en betere afspraken.
Nationale Postcode Loterij
Joris Hogenboom (voorzitter van De Natuur en Milieufederaties), Imme Rog (managing director Nationale Postcode Loterij), Sonja Sars (secretaris van De Natuur en Milieufederaties), Corinne Ellemeet (Netwerkdirecteur van De Natuur en Milieufederaties) Foto: Roy Beusker Fotografie
Cheque van €2.250.000 van Postcode Loterij voor De Natuur en Milieufederaties De Natuur en Milieufederaties hebben tijdens het Goed Geld Gala in Koninklijk Theater Carré te Amsterdam een cheque van 2.250.000 euro ontvangen van de Nationale Postcode Loterij. Joris Hogenboom, voorzitter van het bestuur van De Natuur en Milieufederaties, is heel blij met dit enorme bedrag. “Met dit bedrag kunnen we onze inzet voor mooie en duurzame provincies versterken en prachtige projecten uitvoeren.” De Postcode Loterij maakte tijdens het Goed Geld Gala bekend dat zij dit jaar een recordbedrag van ruim 302 miljoen euro doneert. De miljoenenschenkingen aan goede doelen zijn mogelijk gemaakt door de 2,5 miljoen deelnemers van de Postcode Loterij. Van ieder lot dat zij kopen gaat de helft naar goede doelen. Dankzij een groeiende loterijopbrengst kan er dit jaar bijna 12 miljoen euro meer aan goede doelen geschonken worden dan het afgelopen jaar. Natuur en Milieu Overijssel kan dankzij de bijdrage van de Nationale Postcode Loterij de volgende projecten uitvoeren: Nacht van de Nacht, de Groene visite, de Teek away app, Fonds Lokaal Aktief, Expeditie uiterwaard, Foodsharing tijdens de bruisweken Zwolle, Hier Opgewekt en Expeditie schoolreis.