2011 - 03 - Spinner Magazine

NFV

05 /0 6

N

ov em

be

r2

01 1

Jaargang 20 - Nummer 3

Club van In maart 2008 introduceerde de NFV, met veel dank aan Gerard van de Sanden, de Club van 100. Inmiddels heeft de Club van 100 al 48 deelnemers. Deze deelnemers betalen € 100,- voor deelname van 12 maanden. Hiervoor krijgt men een vermelding op de Club van 100 pagina in het Spinner Magazine, de Club van 100 webpagina (met link), een ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse en gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse (1 toegangsbewijs per deelnemer). Ieder jaar is er tevens een speciale bijeenkomst voor de deelnemers van de Club van 100. Iedereen

die de NFV een warm hart toedraagt kan lid worden: leden, nietleden, vrienden clubs, bedrijven, sponsors en anderen.

In 2010 worden de inkomsten van de Club van 100 vooral gebruikt om de kosten van het onderhoud en het verbeteren van de flipperkasten in het NFV Funhouse in Ederveen te dekken.

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: stuur een e-mail naar Jan Meijer (jan@nfvpinball.nl) en hij helpt u verder.

©

Ben Boogaard

JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETS ARCADE CABINET SPARE PARTS RETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WII ARCADE JAMMA GAMES NEOGEO MVS CARTRIDGES

www.rastermania.be - info@rastermania.be Violetstraat 17, 2260 Westerlo, België

Langedijk samen werken aan oplossingen

Inhoud

12 Jay Stafford

10 Transformers 20 De gameroom van 54 Antoine van Wijk Top stories

Evenementen en competitie

10 12 20 32 40 50

6 Aankondiging DPO 2011 27 Agenda 46 RFT seizoen 2011

De nieuwe Stern: Transformers Internationale verzamelaars: Jay Stafford De gameroom van Antoine van Wijk Las Vegas: Pinball Hall of Fame Pinhead Software: Game Room Management Las Vegas: Interview met Tim Arnold

Vereniging

5 25 26 27 27 34 44 48 60 63

Van het bestuur Afscheid van Bert-Jan Brinkhuis Een nieuwe ledenadministrateur Van de kandidaat-voorzitter Nieuwe leden De Magische Machines: het geselecteerde elftal NFV collectie: Nieuw in het clubhuis Uit de collectie in Ederveen: Grand Prix NFV kast in onderhoud: Twilight Zone Spinnertjes

Overig

28 30 36 52 56 62

Flipperen op vakantie Book of Kells (14) Going Old and going Gold Siliconen reproducties Pinball Card Game De vijfde speler

COLOFON

Van de redactie

NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flipper Vereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan de leden toegestuurd in een oplage van 1000 stuks. Losse nummers: € 10,00.

Redactie: Bas Vis, Theo van Vroenhoven (redactie@nfvpinball.nl) Aan dit nummer werkten verder mee: Richard Baan, Ad Jonker, Jan Izaks, Jim Janssen, Jord Knapen, Ivan Geentjens, Aeneas Verhé, Henk van Duijn, Winfred de Ruijter, Rob Capel, Jay Stafford, Tim Arnold, Antoine van Wijk, Gerrit Hurkens, Koen Heltzel, Jasper van Eeden, Wouter Hekman, Henk de Jager, Mario van Ginneken en Christiaan Ribbens, Laurens Linssen Redactionele bijdragen: Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten. Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publikatie in het Spinner Magazine. Artikelen kunnen schriftelijk (bij voorkeur digitaal) worden aangeleverd. Teksten (zonder opmaak) in DOS/Windows formaat (Rich Text Format of Word).

Foto’s moeten apart worden aangeleverd, niet in het document.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl Advertentie tarieven 1/4 pagina 1/2 pagina 1 pagina Achterkant: op aanvraag Commerciële Spinnertjes

€ 50,00(1x) € 150,00 (jaarcontract,4x) € 100,00(1x) € 300,00 (jaarcontract,4x) € 150,00(1x) € 450,00 (jaarcontract,4x) € 15,00(1x) € 45,00 (jaarcontract,4x)

Niet-commerciële Spinnertjes van leden zijn gratis.

Per Spinnertje kunnen maximaal drie flipperkasten worden aangeboden.

Aansprakelijkheid: De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

Copyright: Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

PTT periodiek: 146128 ISSN: 1382-4066

NFV NFV Dagelijks Bestuur Secretaris / waarnemend voorzitter: Bas Vis, telefoon: 0297-263451 (bas@nfvpinball.nl) Penningmeester: Jan Meijer (jan@nfvpinball.nl ) Collectie: Ben Boogaard (ben@nfvpinball.nl) Coördinator België: Lieven Engelbeen (silverballgames@telenet.be) Clubhuis: Arie Pijl (arie@nfvpinball.nl) Commissies Ledenadministratie: Henk van Duijn (ledenadministratie@nfvpinball.nl) Website: Mark van der Gugten (webmaster@nfvpinball.nl) Evenementen Organisatie: -vacature- (evenementen@nfvpinball.nl) Wedstrijd Organisatie: Ad Jonker (wedstrijd@nfvpinball.nl) Ereleden: Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken Lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging: Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris. of via de nfv website (www.nfvpinball.nl).

Lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar. Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden. De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar. Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen: schriftelijk uiterlijk 2 maanden voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

Bankgegevens: ING bank, rekeningnr. 7233926 t.n.v. NFV Wierden.

IBAN: NL 04 PSTB 0007233926 BIC: PSTBNL21 Betaling voor Belgische leden: 143-0746934-38 t.n.v. NFV- Lieven Engelbeen.

KVK inschrijving: 40482631

Tijdens de zomervakantie staat het flipperen normaal gesproken op een laag pitje. Het is dan doorgaans veel te warm op de vele zolderkamers om een spelletje te spelen. Wat dat betreft was deze zomer een meevaller.

Zelf was ik vier weken in de USA en heb daardoor niet veel van het slechte weer meegekregen. Maar ook in de States heb ik weinig flipperkasten gezien. Tot die avond in Las Vegas toen ik een bezoek bracht aan The Pinball Hall of Fame. Initiatiefnemer Tim Arnold heeft daar een geweldige verzameling flipperkasten en andere amusementsautomaten opgebouwd. Zie voor een reportage over dit bezoek verderop in deze Spinner.

Toen ik in een restaurant op de iPad mijn e-mail en het NFV Forum checkte las ik over het plotselinge overlijden van Bert-Jan Brinkhuis.

Op dat moment ging er een schok door me heen en was het vakantiegevoel even helemaal weg. Terug in Nederland was er ook niet direct animo om het werk aan de Spinner meteen op te pakken.

Gelukkig begon het na een paar weken toch weer te kriebelen en kreeg het nummer dat nu voor jullie ligt langzaam gestalte. De kopij begon langzaam binnen te stromen en de kwaliteit was weer ouderwets hoog. Zo is er een mooi interview van Jan Izaks met Jay Stafford, de drijvende kracht achter The Internet Pinball Database (IPDB). Verder leren we de verzameling van Antoine van Wijk beter kennen en maken we nader kennis met Mario van Ginneken, Christiaan Ribbens, Winfred de Ruijter en Henk van Duijn. Er zijn deze keer maar liefst twee technische artikelen van Richard Baan en Ad Jonker neemt ons in de serie ‘Going Old and Going Gold’ mee terug naar de jaren 70 en 80.

Daarnaast in deze Spinner ook veel informatie over het aanstaande DPO dat op 5 en 6 november gehouden wordt in Gouda. Dit had het eerste DPO moeten worden dat onder de bezielende leiding van Bert-Jan zouden hebben plaatsgevonden, nota bene in ‘zijn’ Gouda. Bert-Jan mag het zelf helaas niet meer meemaken maar laten we er met zijn allen voor zorgen dat het een fantastisch weekend wordt!

Veel leesplezier en tot ziens op het DPO! Theo van Vroenhoven

4

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Van het bestuur

Update derde kwartaal 2011

wijzigingen in het kernteam

DPO 2011 - 5/6 november 2011 – Gouda

In het 3e kwartaal van 2011 zijn er een aantal wijzigingen binnen de NFV kernploeg geweest.

We zijn druk bezig met de voorbereiding op het evenement van het jaar. Rob Capel ontwierp opnieuw een prachtig logo en met de support van webmaster Mark van der Gugten kon er vanaf begin augustus weer worden ingeschreven. Elders in deze Spinner alle informatie over deze editie. Bij het ter perse gaan van deze Spinner hadden zich al ruim 100 wedstrijdspelers aangemeld voor het toernooi. Voor leden die actief een bijdrage willen leveren tijdens het evenement of een flipperkast ter beschikking willen stellen: neem contact op met DPOcoördinator Rob Capel via rob@nfvpinball.nl

Na een lange voorzitterloze periode heeft Winfred de Ruijter zich kandidaat gesteld voor deze positie. Het NFV Bestuur is zeer ingenomen met deze kandidatuur en zal de leden tijdens een extra ALV in januari 2012 vragen om met deze benoeming in te stemmen. Tot die tijd zal Winfred al een bijdrage leveren op diverse terreinen en deelnemen aan het maandelijks bestuursoverleg.

Door het overlijden van Bert-Jan Brinkhuis (zie ook elders in deze Spinner) was er een vacature voor de functie van ledenadministrateur. Het NFV Bestuur is blij dat Henk van Duijn deze rol wil overnemen. In de afgelopen maanden heeft Gerard van de Sanden de rol waargenomen. Hij zal Henk in de komende periode verder inwerken. Elders in deze Spinner stellen Winfred en Henk zich nader voor.

Bij de voorbereiding op het DPO 2011 zullen de taken van Bert-Jan zoveel mogelijk verdeeld worden over de overige leden van het organisatie team. Het NFV Bestuur is Rob Capel dankbaar dat hij zich bereid heeft verklaard om opnieuw een trekkers/coördinators rol te vervullen. John Eric Loke (woonachtig in Gouda) zal het DPO-team versterken en lokale ondersteuning bieden.

Op de oproep voor versterking van het NFV Evenementen Team kwam tijdens de zomerperiode ook een reactie. Het NFV Bestuur zal in de komende periode met Jules Reivers praten over nadere invulling van zijn rol.

Meer daarover in Spinner 4 van 2011.

NFV - 1992 - 2012 - 20 jarig jubileum Op 27 oktober 1992 werd de NFV ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Dat betekent dat er een jubileum jaar aankomt. Een jaar is om voordat je er erg in hebt. Daarom wil het NFV Bestuur nu al beginnen met de voorbereiding. Daarbij nodigen we de NFV leden nadrukkelijk uit om ideeën in te brengen voor speciale activiteiten in het jubileum jaar. Alle input is welkom.

Voor deze speciale gelegenheid willen we een speciaal Jubileum Evenementen Team (JET) formeren. Als je mee wilt denken & helpen, meld je dan aan door middel van een mail naar: bas@nfvpinball.nl

Contributie 2011 Ondanks herhaalde verzoeken tot betaling is er per medio september nog een groep NFV-leden die de contributie niet heeft voldaan. Conform de door de leden goedgekeurde procedure zullen we, indien betaling medio oktober niet binnen is, de openstaande contributies voor 2011 aan een incassobureau ter invordering uit handen geven. De extra kosten zijn voor rekening van de wanbetaler.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

5

In het eerste weekend van november wordt de 14e editie van het Dutch Pinball Open gehouden in de Randstad. Party-centrum Le Patapouf in Gouda vormt dit jaar het strijdtoneel voor het Open Nederlands Kampioenschap flipperen.

Le Patapouf beschikt over meerdere zalen met alle mogelijke voorzieningen waaronder diverse bars.

Wij hopen dan ook weer veel leden en andere belangstellenden te mogen begroeten op 5 en 6 november a.s.

Programma: voor elk wat wils!

Van oudsher is het DPO een flipperevenement met voor elk wat wils.

Voor de wedstrijdspelers ligt het accent op het hoofdtoernooi dat zich tegenwoordig in een internationale belangstelling mag verheugen. Met name uit Europa hebben zich al veel spelers aangemeld, waaronder enkelen van naam. Het belooft dan ook weer een wedstrijd op topniveau te worden. Wie wordt de opvolger van onze topper Paul Jongma als Dutch Open Champion?

Wedstrijden Ook dit jaar worden er diverse wedstrijden gehouden op het Dutch Pinball Open. Hieronder volgt een kort overzicht.

1.

Individueel kampioenschap We verwachten opnieuw 120-150 deelnemers aan de start bij deze jaarlijkse krachtmeting van de beste flipperaars uit Europa en de rest van de wereld, het is tenslotte een Dutch Open. Wedstrijdleider is zoals altijd NFV-erelid Ad Jonker. De volledige wedstrijdopzet vind u op de website dpo.nfvpinball.nl.

Op zaterdag 5 november is de kwalificatie voor de finale op zondag.

Zaterdag om 11.00 u start de individuele kwalificatie. Van 11.00u – 14.45u spelen de deelnemers aan het teamtoernooi hun kwalificatie.

Aansluitend kunnen alle overige deelnemers beginnen met hun kwalificatie. Voor de kwalificatie zijn minimaal 16 kasten beschikbaar.

Deze zijn waar mogelijk ingesteld op tournament play, 4 ballen per speler per spel en geen extra ballen. Het aantal spelers dat zich plaatst voor de zondag is afhankelijk van het aantal voorgeplaatste spelers via de voorrondes (Regionale Flipper Toernooien). In totaal plaatsen zich 48 spelers voor de zondag. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen betekent dat ca. 1 op de 3 deelnemers aan de kwalificatie zich zal plaatsen.

Op de zondag worden er vanaf 10.00 uur de finalepartijen gespeeld.

Die vinden plaats volgens het ‘head-to-head’principe (1 tegen 1, winnaar gaat door) We hanteren daarbij een dubbel-KO schema: na een eerste verlies, gaat een speler naar de herkansingen. Iedere deelnemer aan de finaledag krijgt zo in ieder geval een dubbele kans en heeft dus geen risico dat één slechte partij meteen ook ‘einde toernooi’ betekent. Aan de winnaarskant wordt best-of-3 gespeeld met 3 ballen per spel. Bij de herkansingen wordt 1 spel met 4 ballen gespeeld. De nummers 1-16 van de kwalificatie op zaterdag hebben in de eerste ronde op de finaledag een bye.

Eén van de zalen van Le Patapouf Ook dit jaar is er aandacht voor de speciale toernooien (team-, dames- en jeugd). De vorig jaar geintroduceerde ‘classic match’ was een groot succes, deze zal dan ook dit jaar geprolongeerd worden Het aanbod aan kasten zal zeer gevarieerd zijn, met onder andere een aantal recente Stern kasten en veel dotmatrix kasten van diverse producenten (Stern, Bally, Williams, Sega, Gottlieb). Ook de liefhebbers van kasten uit eerdere generaties zullen we een gevarieerd aanbod voor zetten. De voorlopige inschatting is dat er circa 70 kasten op ‘freeplay’ zullen staan, waarvan zeker 40 voor recreatie.

Zoals hierboven al werd gesteld is het DPO een evenement voor elk wat wils. Het recreatiegedeelte weegt hierbij even zwaar als het wedstrijdgedeelte. Een aantal kasten zal uit het NFV clubhuis komen aangevuld met kasten van leden. Het is zoals gebruikelijk ook mogelijk een kast te koop aan te bieden op het DPO. Regel hierbij is dat de kast vrijdagavond of uiterlijk zaterdagmorgen (voor 10.00 uur) wordt opgesteld en tot zondagmiddag blijft staan zodat de kast beschikbaar is voor recreatiespelers. Wil je een kast aanmelden neem dan contact op met Ben Boogaard: benboogaard@gmail.com of Edwin Nijs: edwin@nfvpinball.nl.

Voor de winnaars zijn er mooie prijzen: - 1e prijs: DPO titel 2011, een gouden flipperbeeldje en € 300,00 - 2e prijs zilveren flipperbeeldje en € 150,00 - 3e prijs bronzen flipperbeeldje en € 75,00 Deelname aan het hoofdtoernooi kost €17,50. Inschrijven kan via de DPO website, dpo.nfvpinball.nl.

DPO Kampioen Paul Jongma (L) met wedstrijdleider Ad Jonker

DPO 2011

Gouda 5 en 6 november 2.

Dameswedstrijd Ook dit jaar zal er weer een dameswedstrijd gehouden worden. Peter Matthijs neemt bij deze editie de organisatie voor zijn rekening. De wedstrijd gaat door bij een minimaal aantal deelnemers van 8 speelsters, maximaal kunnen er 32 dames deelnemen. Voor de winnares is er een mooie hoofdprijs in de vorm van een flipperbeeldje. De overige finalisten verdienen ook een mooi aandenken. De wedstrijdopzet is als volgt: er zijn 8 kwalificatiekasten. Iedereen speelt 1 partij op elke kast. De score wordt genoteerd en voor de beste 25 scores worden punten toegekend. De kwalificatie is van 12.00u - 15.00u. De beste 8 speelsters uit de kwalificatie gaan vervolgens door naar de halve finales. Daar spelen ze in 2 groepjes van 4. Van beide groepen gaan de eerste 2 door naar de finale. Deelname aan de dameswedstrijd kost € 7,50. Inschrijven bij voorkeur op de DPO site: dpo.nvfpinball.nl. De organisatie kan zo inschatten hoeveel deelnemers er bij benadering zullen zijn en indien nodig de planning aanpassen.

3.

Teamwedstrijd Een populair onderdeel van het DPO is de teamwedstrijd. Het flippermotto: “It’s more fun to compete!” vormt hiervoor de basis. Aan het DPO 2010 deed dan ook het maximaal aantal teams van vier personen mee (10) en de finale was van hoog niveau. De teamwedstrijd mag zich doorgaans in een internationale belangstelling verheugen.

Net als vorig jaar kunnen er maximaal 10 teams deelnemen, dit in verband met de wedstrijdopzet.

Loterij:

Vast onderdeel op het DPO is natuurlijk de sponsorloterij met als altijd de spectaculaire hoofdprijs: een echte dot-matrix flipperkast.

Welke titel is op dit moment nog een verrassing.

Natuurlijk hebben we naast de hoofdprijs nog vele andere fraaie prijzen zoals translites en onderdelen-cheques. Loten kunnen worden gekocht bij de entree, via de website en per mail bij Jan Meijer: jan@nfvpinball.nl. Nadat uw betaling is bijgeschreven worden de loten voor u gereserveerd.

Behalve een kans op een mooie prijs steunt u met uw loten de NFV waardoor er meer activiteiten op flipperterrein kunnen worden ontwikkeld.

De prijzen van de loten zijn als volgt: 1 lot: 3,50 3 loten: 10,00 5 loten voor 15,00 20 loten voor 50,00

We verwachten voor de 14e editie van het DPO weer een sterk deelnemersveld. Inschrijving kan via de eerder genoemde website en het inschrijfgeld is €25,00 per team. Meld je team snel aan, want vol is vol!

Voor het winnende team hebben we een speciaal flipperbeeldje. De wedstrijdleiding is ook dit jaar weer in handen van Marijke Kool en Jasmijn de Jong.

4.

Jeugdwedstrijd De toekomstige DPO winnaars spelen op zondag tegen elkaar in de jeugdwedstrijd. Steeds meer leden zijn tegenwoordig ook ouders met kinderen in deze leeftijdscategorie (tot 16 jaar) en er kan zich een aardig deelnemersveld vormen. Om onze hobby in deze tijd onder de aandacht van de jeugd te houden is dit een zeer belangrijk onderdeel van ons flipperfeest. Liefhebbers tot 16 jaar kunnen zich inschrijven.

Minimaal aantal deelnemers is 8, maximaal aantal is 16 deelnemers. De jeugdwedstrijd begint om 12.00 uur. Voor de winnaars zijn er leuke prijzen, voor de verliezers een aandenken aan een leuke dag. Deelname is gratis. De jeugdwedstrijd vindt plaats onder de bezielende leiding van Ronald Oenema en Wilko Wieffering.

5.

Classic Match Onze side-game van dit jaar is een wedstrijd op zich. Een echte Classic Wedstrijd. Deze wedstrijd werkt als volgt: er kan gespeeld worden op 6 klassiekers uit verschillende generaties, behalve Dot Matrix kasten.

Er wordt gespeeld volgens het PAPA systeem. Voor 3 euro koop je een “entry” en kun je op drie kasten proberen een zo hoog mogelijke score te zetten. De hoogste scores per kast tellen en je kunt zoveel entries kopen als je zelf wilt om je score te verbeteren.

Voor de ingewijden: onze Classic Match telt niet mee voor de WPPR!

Deelnemers jeugdwedstrijd DPO 2010 Steenwijk

Kastenaanbod.

Zoals u van de NFV gewend bent bieden wij tijdens het DPO een gevarieerd aanbod flipperkasten aan voor wedstrijd en recreatie. In Party-centrum Le Patapouf verwachten wij 70 kasten te kunnen opstellen waarvan zo’n 40 kasten voor recreatie-doeleinden gebruikt worden. Wij nodigen u uit om aan de verschillende subwedstrijden deel te nemen, maar niets is verplicht natuurlijk.

Game XL

Onze hoofdsponsor Game XL zal ons tijdens het DPO weer verrassen met een nieuwe Stern flipperkast, welke dat is ook voor de organisatie nog even afwachten.

Promotie DPO 2011: Flyerposter

In deze Spinner treft u als extra bijlage de DPO flyerposter aan. Plak hem voor uw (auto)raam, in het cafe, buurthuis, verenigingsgebouw etc etc. Hoe meer we het evenement onder de aandacht kunnen brengen, hoe beter. Wilt u het origineel liever houden dan is de poster binnenkort ook als download beschikbaar op de dpo site.

Merchandise en onderdelenshop.

Er zal weer een onderdelenleverancier aanwezig zijn op het DPO. Daarnaast hebben we natuurlijk onze eigen NFV stand met pinball merchandise, zoals flyers, mousepads, bekers, videobanden, manuals, shirts, flyerposters etc etc. De NFV stand is weer in de vertrouwde handen van Erik Boes en Ernie Giesbergen.

Ook dit jaar zal er weer een speciaal DPO T-shirt verkrijgbaar zijn. Het is opnieuw een fraai ontwerp en in beperkte oplage verkrijgbaar.

Reserveer daarom nu jouw exemplaar op de dpo-website.

Programma DPO 2011 Hieronder vindt u een globaal programma van het DPO 2011 zodat u weet welke activiteiten er allemaal plaatsvinden. Tijden kunnen iets afwijken van het onderstaande gedurende het verloop van de diverse wedstrijden. Opening- en sluitingstijden staan wel vast.

Programma DPO 2011 Zaterdag

5 november

10.30 uur 11.00 uur 12.00 uur 15.00 uur 15.00 uur 21.00 uur 22.00 uur 23.00 uur

zaal open 1e deel kwalificatie hoofdwedstrijd (voor deelnemers teamtoernooi) start ‘classic match’ start teamwedstrijd 2e deel kwalificatie hoofdwedstrijd (overige deelnemers) einde kwalificatie hoofdwedstrijd finale teamwedstrijd (indicatief ) zaal dicht

Zondag

6 november

09.30 uur 10.00 uur 10.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 15.30 uur 16.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 18.00 uur 18.30 uur 19.00 uur

zaal open start finaleronde hoofdwedstrijd vervolg ‘classic match’ start kwalificatie dameswedstrijd start jeugdwedstrijd halve finales dameswedstrijd finale dameswedstrijd finale hoofdwedstrijd (indicatief ) einde ‘classic match’ prijsuitreiking diverse wedstrijden trekking prijzen sponsorloterij einde DPO 2011

Gouda

Le Patapouf 5 & 6 november Tarieven en inschrijven

Kast meenemen?

De tarieven voor het DPO 2011 zijn als volgt: • Entree zaterdag: 10,00 • Entree zondag: 7,50 • Weekendpas: 15,00 • Deelname hoofdwedstrijd: 17,50 • Deelname dameswedstrijd: 7,50 • Deelname teamwedstrijd: 25,00 per team • Deelname jeugdwedstrijd: gratis • Entry Classic wedstrijd: 3,00 per keer • Speciaal DPO shirt: 17,50 Speciale member deal: 50,00 (geldt alleen bij voorinschrijving!)

• Toegang DPO • Speciaal DPO shirt • 3 loten sponsorloterij • Deelname wedstrijd

Inschrijven kan via de speciale website dpo.nfvpinball.nl.

Zoals u ziet zijn alle ingrediënten aanwezig om samen een heerlijk flipperweekend te beleven. Spelen op de leukste flipperkasten, een weerzien met oude bekenden, een uitje met het hele gezin. Welke reden u ook heeft we verheugen ons op uw komst.

No Balls, No Glory!

Namens het hele DPO team,

Nu de NFV zelf een kastencollectie heeft opgebouwd, is er een goede basis aanwezig om het DPO te kunnen organiseren. Het aantal kasten is echter niet voldoende om de gehele ruimte te vullen, en het DPO is bij uitstek de gelegenheid om kasten te spelen die je niet zo vaak tegen komt.

Wij doen dan ook een beroep op onze leden, om zelf een kast mee te nemen naar het DPO: bent u hiertoe in de gelegenheid dan stellen wij dit erg op prijs. Behalve onze waardering krijgt u gratis toegang tot het DPO en twee mooie flyerposters naar keuze. Wanneer u een kast meebrengt die je niet veel ziet of waarvan u denkt dat andere leden het extra zullen waarderen erop te kunnen spelen is de organisatie u zeer dankbaar. Hoewel we niet de illusie hebben drie Cactus Canyons of Big Bang Bar’s te mogen bewonderen hopen we het natuurlijk stiekem wel.

Wanneer u een kast, of meerdere kasten meebrengt, kunt u dit melden bij Ben Boogaard: benboogaard@gmail.com of Edwin Nijs, edwin@nfvpinball.nl. Bij voorkeur zo vroeg mogelijk zodat wij de invulling van de kasten goed kunnen plannen.

Rob Capel

In Memoriam: Bert-Jan Brinkhuis Het DPO 2011 zou worden gecoördineerd door Bert-Jan Brinkhuis. In 2010 was Bert-Jan organisator van de dameswedstrijd op het DPO en hij was dermate enthousiast geworden dat hij de rol van “Grote Smurf” in 2011 graag op zich wilde nemen. Hij had al een locatie gevonden in zijn woonplaats Gouda en was vol overgave bezig om er een succesvol evenement van te maken.

Op vrijdag 29 juli bereikte ons het trieste nieuws dat Bert-Jan tijdens zijn vakantie door een hartstilstand om het leven was gekomen. Bert-Jan was een vrolijk en positief mens, hij zal zeer gemist worden binnen onze vereniging.

We zullen er alles aan doen een DPO 2011 te organiseren waar Bert-Jan trots op kan zijn.

Bert-Jan met DPO 2010 kampioen Lida de Haan

Vrijwilligers gevraagd: Zoals bij ieder groot evenement geldt: vele handen maken licht werk. Het DPO wordt georganiseerd door vele vrijwilligers, waarbij een vaste kern dit fantastische flipperweekend al jaren mogelijk maakt. Wil je ook graag helpen om het DPO 2011 tot een succes te maken, meld je dan aan als vrijwilliger. We hebben o.a. hulp nodig bij op- en afbouw van de kasten, bij de entree, technische hulp bij storingen en scorekeepers.

Aanmelden kan per mail: rob@nfvpinball.nl.

Geef ook aan bij welk onderdeel je graag je steentje bij wilt dragen.

TEKST WWW.pinballnews.com foto’s: stern pinball VERTALING: winfred de ruijter

De nieuwe Stern: Transformers Op 22 augustus jl. kondigde Stern Pinball op haar website haar volgende flipperkast aan: Transformers. Dit gebeurde niet met een standaard tekstje maar met een leuk filmpje waarin ontwerper George Gomez in zijn werkkamer wordt verrast door een flipperkast die zich transformeert in een robot.

Het artwork op de zijkanten van het kabinet is verschillende aan beide zijden. Op de rechter zijkant staan diverse Autobots afgebeeld met Optimus Prime in het midden. Op de linker zijkant vinden we de Decepticons aangevoerd door Megatron. Dit onderscheid komt ook terug op de kopkast met het Autobots logo op de rechter zijkant en het Decepticons logo op de linker zijkant.

Het gevecht tussen de twee soorten robots staat centraal in deze kast. De kopruit is omrand door een kader in de kleuren van de twee stammen: violet voor de Decepticons aan de linkerkant en vuurrood aan de rechterkant voor de Autobots. Deze links/rechts situatie van Decepticons en Autobots zie je ook op het speelveld. Maar voordat we daarmee verder gaan, is het je wellicht opgevallen in de ontwerpen die je tot nu toe gezien hebt, dat er geen verwijzingen zijn naar de Transformers films. Er zijn er namelijk drie in een serie gemaakt door Michael Bay: ‘Transformers’, ‘Transformers: Revenge of the Fallen’ en ‘Transformers: Dark of the Moon’. Stuk voor stuk echte special-effects films....

Er zijn trouwens tot nu toe ook geen verwijzingen naar acteurs uit de films.

Het logo echter, lijkt wel afkomstig uit de films en is ook anders dan de logo’s die in de stripboeken en de verschillende videogames zijn gebruikt. Maar het ontwerp is dus met name gebaseerd op de stripboeken, met slechts een beperkte verwijzing naar de filmlicentie.

Ok, het speelveld dus... het is duidelijk dat de tijd van nogal open (sommige spelers noemen het ‘ lege’) speelveld-ontwerpen nu voorgoed voorbij is. Dit ontwerp van George Gomez zit volgepakt met een muur van ramps, locks en targets:

10

ze bedekken zo’n beetje 40% van het bovenste deel van het speelveld. De achterkant van de kast kun je nauwelijks meer zien.

Vanaf de twee flippers zijn er acht hoofdschoten beschikbaar. Er is een saucerschot linksboven het slingshot. Daarboven vind je de linker orbit, en rechts hiervan zit de linker ramp. De orbit en rampschoten zijn in gespiegelde vorm rechts terug te vinden, met een hele steile rechter ramp. Maar deze zit een beetje in het midden, op de plaats waar de belangrijkste spelitems terug te vinden zijn. Megatron zit links van het midden, Optimus Prime zit aan de rechterkant. Daarnaast zit er rechts ook nog een captive ball met een gele Camaro (Bumblebee) erachter. Deze kun je raken, zodat de auto tegen een target aan het einde van de baan geschoten kan worden. Dit lijkt een beetje op de Car Crash uit Demolition Man. Het midden van het speelveld zit helemaal vol met afbeeldingen en inserts. En naar de logica met het overige ontwerp van Transformers, zitten er Decepticons links en Autobots rechts, natuurlijk in de respectievelijke kleuren violet en dieprood. Zelfs de kapjes van de flashers en de stickers op de apron volgen dat kleurenschema.

Bij de Decepticons vind je achtereenvolgens Megatron, Starscream, Shockwave, Blackout en Devastator.

De Autobots zijn Optimus Prime, Bumblebee, Ironhide, Mudflap & Skids, en Ratchet.

Alle kunststof onderdelen en ramps zien er echt mooi ontworpen uit, en dat mag je eigenlijk ook verwachten (gezien George’s ervaring in ‘toys’-ontwerpen). Er zijn eigenlijk maar heel weinig zaken op het speelveld te vinden die er als standaard onderdelen uitzien. Zelfs de linker ramp is bijvoorbeeld met een laser bewerkt en van onderuit verlicht. De apron bevat vierkante QRcodes (is een soort barcode), die je via een smartphone (bijv. iPhone) naar een website leiden met meer info over het Transformers-thema.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Inmiddels is de optielijst van de Limited Edition modellen bekend. En er zijn er nogal wat opties Stern ziet de LE markt als winstgevend, maar ook als een gemakkelijke prooi. Met Transformers gaan ze dan ook helemaal los... ze brengen maar liefst drie LE varianten uit, in aanvulling op het reguliere Pro-model.

De standaard LE versie houdt het Autobots versus Decepticons thema, maar krijgt er een upper-playfield bij, meer bewegende en verlichte toys, een shakermotor, een extra droptarget, een tweede spinner... Maar ook een metalen ramp, violet en donkerrode side rails en scharnieren, LED speelveldverlichting, een tweede ‘controlled gate’ op het orbit schot om nog extra regels rond schoten te kunnen maken. En: een andere Megatron ‘Cyber Ball Lock’.

En daar bovenop nog een keertje de standaard extra’s die we van Stern LE’s kennen: verlichte apron-ruitjes, speelveld sliders, een traditionele lockbar. De eerste 35 genummerde kasten dragen de handtekening van George Gomez op het speelveld, en die

is al gezet voordat het speelveld geclearcoat werd.

500 van deze standaard LE-modellen komen beschikbaar: ze zitten qua prijs ongeveer USD 1500 hoger dan de standaard kast (die in de USA een basisprijs heeft van USD 4795).

En daarnaast kunnen kopers voor een meerprijs van USD 500, ook nog aangeven of ze een Autobot- of een Decepticon-thema Limited Edition model willen. In dat geval is de kopruit en het kabinet niet in half/half uitgevoerd zoals boven beschreven, maar geheel in één stijl uitgevoerd: violet of dieprood.

Van die versies worden er elk maar 99 gemaakt. Hiermee komt het totale aantal LE’s op 698. Als je bedenkt dat er van Avatar LE maar 250 gemaakt zijn en van TRON 400, dan wordt de trend gauw duidelijk. Stern denkt dat ze net zoveel (of meer) LE’s kunnen gaan verkopen als reguliere Pro-modellen.

Terwijl Jersey Jack Pinball al 1000 Emerald City Limited Edition versies van The Wizard of Oz verkocht heeft, is Stern terug aan het vechten. Zij verkopen nu kasten tegen dezelfde prijs als de eerste pre-orders voor The Wizard of Oz. Dus... de Autobots en de Decepticons zijn niet de enige twee teams die deze winter een frontale aanval in de pinball-arena aan het uitvechten zijn. De verwachting is dat Transformers binnenkort officieel door Stern gelanceerd wordt op een aantal launchparties, waarvan er vast ook één op de Pinball Expo plaats heeft.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

11

JAN IZAKS

Internationale Verzamelaars Jay Stafford

Als vervolg in de serie Internationale Verzamelaars gaan we deze keer naar de VS. Aanleiding is een internetsite waar elke flipperliefhebber regelmatig komt. De Internet Pinball DataBase (IPDB). IPDB probeert alle kennis en informatie over alle flipperkasten en van alle flipperliefhebbers samen te brengen. Laten we het gesprek daarom maar eens aangaan met Jay Stafford, één van de drijvende krachten achter de IPDB.

Zoals gebruikelijk vragen we Jay om zich even aan u voor te stellen.

Ik kom uit een grote familie, maar heb zelf geen gezin.

Ik werk voor een regionaal telefoonbedrijf. Tegenwoordig noemen ze dat Telecommunications, want met de eigenlijke telefoon doen ze niet veel meer. Wanneer jullie dit lezen ben ik daar 36 jaar in dienst (!). Een beetje rekenwerk vertelt jullie dat ik dus een echte Pinball Geezer ben. Ik vraag me af hoe je dat vertaalt: Geezer.

Ben benieuwd!. (Red: Een “Geezer” is een oude excentrieke man. Hij is dus een oude excentrieke flipperaar.)

Ik woon in Seattle, Washington, in het Noord Westen van de VS. Ik ben hier ook geboren, maar ben toen ik jong was weggegaan voor zo’n 33 jaar.

Er is een grote groep flipperliefhebbers hier! Wij zijn de thuisbasis van de Northwest Pinball and Gameroom show

die elk jaar in juni wordt gehouden. Er zijn meerdere plekken waar je kunt flipperen en er zijn ook verscheidene verzamelaars. De Seattle Pinball League houdt haar wedstrijden elke maand op wisselende locaties in de stad.

Mijn ouders gaven mij mijn eerste flipperkast toen ik 14 jaar oud was. Mijn oom hielp om hem voor een goede prijs te kopen. Twee jaar later kocht ik mijn tweede kast al. Zolang ik op de middelbare school zat stonden deze kasten op mijn slaapkamer. Mijn moeder vertelde mij later, dat wanneer ze mij in het weekeinde hoorde flipperen op mijn kamer, ze wist dat ik veilig thuis was! Het was duidelijk een win-win situatie! Mijn broers en zusters hebben mijn hobby altijd geaccepteerd en hadden er plezier aan dat ik er plezier aan had. Maar ze hebben mij nooit gevraagd om ook eens een kast voor hen te zoeken en

Jay Stafford met pinball designer Steve Ritchie in juni 2009. Ze tonen een schets van het speelveld ontwerp van Hyperball (Williams, 1981)

12

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

mijn flipperbehoefte voldaan. Laatst las ik over een onderzoek waarbij mensen zich moesten inbeelden dat ze M&M’s aten. Daarna kregen ze werkelijk M&M’s aangeboden. Ze aten daar minder van dan de controle groep, die het zich niet ingebeeld had. Zo zal het bij mij ook wel gaan met flipperen. Ik ben elke avond zo druk met flipperkasten, met allerlei gegevens daarover en foto’s dat het voelt alsof ik die kasten bespeeld heb.

Ik ga graag naar shows, waar ik net zo veel flipperen kan als ik wil, maar zelfs daar ben ik op zoek naar foto’s en informatie die we nog niet op IPDB hebben.

De kast waar het allemaal mee begon: Seven Seas (Gottlieb, 1959) ik weet dat de meeste echtgenotes flipperkasten niet als meubilair willen beschouwen. Wat raar he......

Wanneer ben je een flipperverslaafde geworden en hoe ging dat?

Omdat mijn vader in het leger zat en wij vaak moesten verhuizen, waren we het grootste deel van de jaren zestig in het buitenland. Ik heb toen geen flipperkast aangeraakt! Ik was 14 toen we terugkwamen in de VS en ik voor het eerst op een flipperkast speelde. Ik was er helemaal gefascineerd door. Iets in mijn brein is toen ingeschakeld denk ik. Ik kon er niet genoeg van krijgen! Ik ging naar busstations en restaurants, overal waar kasten stonden ging ik heen. Ik mocht niet naar de bars want daar was ik te jong voor.

Ik speelde aan één stuk door en dacht van mijzelf dat ik een deskundige was, die het verschil tussen een goede en een slechte kast wist. En dat ik van een kast die ik nog nooit gezien had meteen kon zeggen of hij een leuk of een slecht spel had. Ha, maar ik zat er naast bij heel veel flipperkasten! Zo zag ik voor het eerst een Gottlieb Sky Line en zei tegen mijn vriend dat die een waardeloos spel had vanwege de dubbele outlanes. En toch, na een paar spelletjes bleek het een erg leuke flipperkast te zijn en jaren later werd het één van de mooiste in mijn verzameling!

Dus beste lezers, luister niet naar mijn kort-door-debocht conclusies over flipperkasten. Je kunt een boek niet beoordelen aan zijn omslag, een flipperkast niet aan zijn outlanes!

Het zal jullie verbazen te horen dat ik tegenwoordig haast niet meer flipper. Naast mijn baan besteed ik heel veel tijd aan de IPDB en daarmee wordt blijkbaar aan

Je staat op de foto met Gary Stern. Ken je hem goed? Vraagt hij jou wel eens om advies?

Yeah, dat ben ik met Gary Stern, alleen wist hij toen niet wie ik was. Ik vind dat een leuke foto, want het lijkt net alsof we daar met zijn tweeën alleen zijn, terwijl vlak bij ons een enorme groep de Stern Factory Tour deed. Ik heb de foto naar Gary opgestuurd om hem te laten weten dat ik het was. Hij zou me niet herkend hebben, omdat mijn contacten met de flipperindustrie volledig via e-mail gaan. En tijdens de shows druk ik me een beetje, ben ik vrijwel onzichtbaar. Toen ik besloot mijn publiciteitsangst te overwinnen heb ik deze foto gekozen om op IPDB te plaatsen.

En nee. Hij vraagt mij niet om advies. Ik zou hem eens kunnen zeggen geen kasten te bouwen met dubbele outlanes! We hebben Stern nog nooit actief van advies gediend. Toch weet ik dat ontwerpers van Stern de IPDB regelmatig gebruiken. Bijvoorbeeld bij verschil van mening. Of om te kijken welke kast wat ook al weer deed, wanneer ze dat niet precies meer weten. Ik denk dat het deel uitmaakt van het creatieve proces.

Jay met Gary Stern, CEO van Stern Pinball, tijdens de Stern Factory Tour in oktober 2007

Ik heb contact met je opgenomen via de IPDB. Vertel eens over jouw betrokkenheid bij de IPDB. Christopher Wolf is webmaster van de IPDB. Hij doet de IT technische kant en houdt de site in de lucht. Ik manage de site en zorg ook voor de content. Wolf is nog publiciteitsschuwer dan ik. Ik grap wel eens met hem dat ik de Elton John ben en hij de Bernie Taupin.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

13

Daarmee bedoel ik dat hij altijd onopgemerkt achter de schermen blijft, terwijl ik de veren boa draag die iedereen opvalt. Maar hij lijkt het zo goed te vinden.

Mijn doel met de IPDB is vanzelfsprekend om er zo veel mogelijk feiten en foto’s op te krijgen. Het onderscheid bij de IPDB zit in het feit dat we een historische website zijn, waarbij we alleen maar kasten laten zien in hun oorspronkelijke (originele) staat. Ik heb altijd het gevoel gehad dat het een race tegen de klok is om alles zo te archiveren. Immers, omdat het aantal hobbyisten is toegenomen hebben steeds meer kasten onderhoud nodig. De toenemende markt voor reproductie onderdelen zal er voor zorgen dat in de toekomst kasten met reproductie onderdelen toch als origineel worden geaccepteerd. Dit gebeurt nu al. Ik verwacht dat de hobbyisten het in de toekomst niet meer nodig vinden onderscheid tussen origineel en repro te maken, zoals ik en andere traditionalisten doen. Zij gaan vooral voor het gemak waarmee onderdelen vervangen kunnen worden. Het is een natuurlijke ontwikkeling en ik ben niet tegen restauraties, maar gelet op de doelen van IPDB, moet ik mijn uiterste best doen om foto’s van originele kasten te vinden! Bijvoorbeeld, terwijl ik dit schrijf, is iemand een massaproductie begonnen van kopruiten voor de Early Production 1979 Star Trek, de versie van de televisie serie. Op een dag zullen die ruiten op zo veel kasten zitten, dat niemand meer weet dat ze niet origineel zijn, tenzij ze dat op de IPDB en andere sites kunnen zien! En wat als een andere firma dezelfde ruiten ook gaat maken, zodat er een iets andere versie ontstaat? Of wanneer blijkt dat sommige van deze ruiten geen echte en volledige kopieën van het origineel zijn? Om deze en andere goede redenen is het goed om in de IPDB alleen historische en originele versies op te nemen, zo lang we kunnen! Ik hoop dat iedereen mijn goede bedoelingen hierbij begrijpt. Wij zijn erg tevre-

Prototype kopruit van Star Trek (Bally, 1979), herkenbaar aan de verschillend gekleurde pakken

den met de IPDB en wat daarin is opgenomen en we hopen dat jullie als gebruikers dat ook zijn!

Ik heb Wolf gevraagd om wat gegevens uit de website statistieken van januari tot juli van dit jaar. We heb-

14

ben per maand gemiddeld zo’n 180.000 bezoekers, 1,15 miljoen page views en 88.000 unieke bezoekers.

Gemiddeld hebben we per maand ongeveer 9,4 miljoen hits, maar in juli ging het ineens omhoog naar 15 miljoen. Ik heb geen idee waarom.

Ik weet niet hoeveel gebruikers per maand zelf een bijdrage leveren. We zien wel veel afgebroken uploads, schijn uploads, etc. Ik denk dat zo tussen de 50 en 100 mensen ons elke maand materiaal sturen.

Voor IPDB was de naam van de site Pinball Pasture. Hoe is de geschiedenis van IPDB? In 1995 plaatst Chick Canterbury een oproep op de usenet groep rec.games.pinball voor hulp bij het verzamelen van gegevens over flipperkasten. David Byers bood toen internet toegang aan via The Pinball Pasture.

Samen met Scott Tiesma en Mark Valentine heeft David daar een begin gemaakt. Russ Jensen en Frank Laughlin voegden hun flipperinformatie toe aan de online database. Die werd bekend onder de naam Internet Pinball Database, waarvoor de afkorting IPD werd gebruikt.

Tot 2002 werd er niet zo veel gedaan aan de site. Iedereen was te druk met zijn eigen dingen.

Christopher Wolf was b ero e pspro grammeur en zocht naar iets waarbij hij dat kon combineren met zijn flipperhobby. Byers deed de site aan hem over.

In 2002 veranderde Wolf de URL van IPD naar IPDB en presenteerde hij het als de onafhankelijke Internet Pinball Database. Frank Laughlin was de enige die van de oorspronkelijke IPD doorging bij de IPDB. Een paar maanden later kwam ik er bij, omdat ik Wolf voorstelde om de inhoud beduidend uit te breiden.

Grappig is dat ik voor het internet tijdperk (begin jaren 80) op mijn computer al een flipperkastendatabase had gemaakt. Ik had nooit verwacht dat iets dergelijks mij zo zou gaan bezighouden!

Nu moet je weten dat Wolf mij helemaal niet kende en ik verwachtte niet dat hij een vreemde als ik met veel enthousiasme, maar geen duidelijke referenties, zijn nieuwe project ongeremd overhoop zou laten halen.

Dus, eigenlijk heb in eerst twee jaar lang bij Wolf een werkstage moeten doen om hem te laten zien wat ik kon, dat ik betrouwbaar was, dat ik niet op mijn eigen belang uitwas of er beter van probeerde te worden.

Wolf hield denk ik in de gaten hoe zorgvuldig ik met copyright omging en of ik de informatie op een onpartijdige manier kon presenteren (zonder mij eigen ideeën erin te steken).

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

In het begin moest Wolf alles zelf nog administratief afhandelen, want ik had geen toegang tot de site. Toen kwam de dag dat ik direct toegang kreeg en dat we de content samen plaatsten. Ik was geslaagd! Later trok Frank zich terug en kwam het hele contentmanagement bij mij terecht. Wolf blijft de webmaster en houdt de site “Up and running”.

Op de IPDB staat dat jij de “Minister van foto’s” bent die tijdens het uploaden zijn gepoederde pruik draagt. Wil je dit uitleggen?

Ach, dat is mijn manier om grappig te zijn. Jaren geleden vroeg Wolf me om iets over mijzelf te schrijven voor onze “About Us” pagina. Als grap stuurde ik hem een stukje, waarin ik beschreven werd als een onverbeterlijke gevangenisklant die achter de tralies voor de IPDB moest werken, totdat hij zijn straf had uitgezeten voor moord of zo iets ergs. Ik schreef het op zo’n manier dat mensen zich zouden afvragen of het waar was. Wolf deed of zijn neus bloedde en zette het zo online! Ik bond gauw in en vroeg hem het weer weg te halen. Hij plaatste toen wat er nu staat, behalve de opmerking over de minister. De gepoederde pruik is een verwijzing naar het Engelse parlement.

Maar ik draag echt geen pruik. En trouwens ook geen boa van gekleurde veren!

Ik doe de foto’s, maar ook de teksten en zorg er voor dat ze in het goede formaat komen. Eigenlijk alles wat jullie zien. Als ik er zo over nadenk wordt eigenlijk veel van de tekst ondersteund door de foto’s. Ik bedoel dat wanneer we de speelveld elementen benoemen of bijzondere eigenschappen, dat vaak op de foto’s ook te zien is. Ik denk dat veel van onze gebruikers nauwelijks naar de flyers kijken. Ik doe dat wel elke keer en dan kan het zijn dat ik dingen zie die hen niet opgevallen zijn. Als ze dat lezen, kan het zijn dat ze de flyer alsnog eens goed bekijken.

Mensen die mij kennen, zullen bevestigen dat ik heel zorgvuldig omga met feitelijke informatie. Ik wil niet dat de indruk ontstaat dat de IPDB niet controleert wat er gezegd wordt. Als mij informatie wordt aangeboden die niet vanzelfsprekend is, zal ik vragen waar de informatie vandaan komt en zonodig deze laten bevestigen met foto’s. De gebruiker ziet alleen een foto of een feitje er bij. Maar soms heeft het dagen, weken, maanden of meer gekost om de juistheid er van te verifiëren!

Ik krijg regelmatig informatie van een derde partij en dan ga ik verifiëren bij de bron. Die bron zal het vaak

nauwkeurig bevestigen, maar net zo vaak corrigeren zij de informatie die ik heb. Dikwijls is het oorspronkelijke verhaal langer dan ik heb en nog veel interessanter!

Wanneer mogelijk probeer ik personeel uit de fabrieken aan te halen. Dit laat gebruikers meteen de oorsprong van de informatie zien en kan vaak een eind maken aan eindeloze discussies. Wanneer mensen uit de industrie geciteerd worden, geven zij daarvoor op voorhand toestemming.

Het is niet mijn bedoeling om de waarheid in twijfel te trekken wanneer mensen informatie aanbieden, maar ik wil wel altijd graag bewijs dat het waar is! Als ik iets wil plaatsen, maar de bevestiging dat het waar is ontbreekt dan noem ik dat “Zoals gemeld/beweerd door...” of zoiets.

Dus, we hoeven niet persé mint conditie van een kast, maar wel origineel! Daarom zie je soms foto’s van een originele kast die er niet echt mooi uitziet en weigeren we soms foto’s van een prachtig gerestaureerde kast, die echter niet origineel is.

In sommige gevallen is het beter om die foto’s te hebben dan helemaal geen, en dan plaats ik ze toch met een opmerking erbij.

Wordt jullie vaak materiaal aangeboden waar Copyright op zit zodat je het weer moet verwijderen?

Niet dat we dingen weer moeten weghalen. In het begin kregen we wel eens foto’s toegestuurd die uit boeken gekopieerd waren, van andere websites of van eBay veilingen. Dat probleem is gelukkig verdwenen.

Van alle foto’s op de IPDB ligt het auteursrecht bij de fotograaf en wij hebben alleen het recht om deze op IPDB te publiceren.

Wat wel steeds vaker voorkomt is dat iemand foto’s gebruikt die eigenlijk van een vriend of bekende zijn.

Dat is goed bedoeld, maar ik heb altijd toestemming van de feitelijke fotograaf nodig! Dus moet ik daar toch weer achteraan! Mogelijk is de copyright wetgeving in de VS strenger dan in andere landen, maar door dit uitgangspunt te hanteren kan ik met alles op dezelfde manier omgaan. Ik heb soms echt geen idee hoe het zit in de landen vanwaar de foto’s worden ingezonden.

Dikwijls zien IPDB gebruikers ergens foto’s waarvan zij weten dat wij die nog niet hebben. Zij e-mailen ons dan de URL waar ze die zagen en dan probeer ik met plezier via die weg de toestemming te krijgen. Ik vind dat een goede manier. We pikken niet zo maar foto’s van andere bronnen!

Biedt de IPDB, naast een encyclopedie over flipperkasten nog andere diensten?

We zijn tevreden met wat we hebben aan data, foto’s, ROMs, schema’s en alle andere dingen waarvoor we niet tegengehouden zijn door rechten van anderen. Ik heb een ToDo lijstje om de site te verbeteren maar Wolf en ik komen daar nog niet zo aan toe. Ik heb wel het idee om de geschiedenis van flipperkastfabrikanten aan de site toe te voegen. Ik kom dikwijls informatie tegen over met

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

15

name de oudere fabrikanten die ik nergens anders zie en die ik wel met de IPDB gebruikers zou willen delen.

We ontvangen van gebruikers wel eens suggesties voor verbeteringen maar die zijn vaak onpraktisch. En we krijgen wel reacties over de ratings (want daar schijnt iedereen wel een mening over te hebben), maar dat is vaak stoom aflaten omdat men het er niet mee eens is.

Jarenlang heb ik na mijn werk dagelijks wel zes uur aan de IPDB besteed. En dan nog 8-10 uur elke zaterdag en zondag. Alsof ik een tweede baan had. Ik was een “Madman on mission”. De meeste kasten op IPDB hadden maar één foto! En ik geloofde echt dat het een race tegen de klok was. Toen we IPD overnamen zaten er 3500 foto’s in. Ik bracht het in het begin tot 10 per dag, allemaal keurig met toestemming. Nu hebben we 47000 foto’s en nog steeds zijn er kasten (met name 60er jaren) met maar één foto! Vooral voor die kasten zoeken we nog foto’s en ik nodig iedereen uit om bij die kasten hoge resolutie foto’s toe te voegen.

Het werk dat wij doen voor IPDB is allemaal “handwerk” en vrijwilligerswerk. De donaties die wij ontvangen gaan allemaal naar de kosten voor hosting en bandbreedte. We zijn blij dat we een trouwe gebruikersgroep hebben die dit mogelijk maakt zodat we de IPDB zonder reclame en banners kunnen houden!

Tegenwoordig besteed ik dagelijks zo´n 4 uur aan IPDB, in het weekeind meer. En ik heb geleerd om te multitasken. Dat is werken aan de IPDB, en tegelijkertijd eten en TV kijken! Wij vinden het leuk om de IPDB aan te bieden en wij weten dat we heel veel mensen met deze hobby daarmee helpen. We werken dus vooral om jullie vertrouwen en medewerking te verdienen!

Heb je door de IPDB veel mensen leren kennen?

O ja, ik heb online heel veel mensen leren kennen via de IPDB. Ik vind het heel leuk om via e-mail met mensen te praten, die ik anders nooit zou hebben ontmoet!

Vooral mensen van buiten de VS brengen veel kennis over flippers die wij in de VS nooit zien. De Europese fabrikanten zijn ondervertegenwoordigd in de IPDB en dat zou ik graag verbeteren. En Bally en Gottlieb hadden in Europa praktijken, waar wij in de VS graag meer over zouden horen. Nogal wat prototypes werden vanuit Chicago rechtstreeks geëxporteerd. Onlangs kreeg ik van iemand uit Zuid Afrika foto’s van een Cabaret waar de Up-Post tussen de flippers ontbrak! Er is nog veel “onbekend” materiaal in de wereld.

Vroeger, voor de IPDB, zat ik in allerlei mondelinge netwerken. Je belde iemand op en wisselde informatie uit over de flipperkasten die je had. Er waren nog geen flippermagazines en we gebruikten de “Gezocht” advertentierubrieken in Jukebox tijdschriften.

Steve Young begon met de Pinball Collectors Quaterly in 1982, maar dat stopte al binnen een jaar wegens onvoldoende belangstelling. Eigenlijk was de eerste Chicago Expo de aanzet om mensen bij elkaar te brengen.

16

Cabaret (Williams 1968) zonder Up-Post tussen de flippers.

Er bestaat ook een Internet Pinball Serial Number database. Wat is het verband met de IPDB? De ipsnd (www.ipsnd.net) is bedacht en wordt onderhouden door Jess Askey, een fantastische vent. Zijn site is onafhankelijk van de onze, maar we maken verwijzingen naar elkaar. Ooit wilde ik in de IPDB ook de serienummers opnemen, maar ik kreeg dat niet voor elkaar.

Ik kan op zijn site een eigenschap aan een kast toevoegen (net als iedereen), waarvan ik weet dat die in de loop der tijd veranderd is en dan kijken hoe gebruikers daar op reageren. Daar krijg ik dan weer informatie uit.

Jess heeft een heel slimme manier bedacht om ingezonden beelden van serienummers te valideren. Het is een soort vergelijking met bestaande beelden om de betrouwbaarheid van het ontvangen beeld te bepalen.

Ik wou dat ik daaraan gedacht had!

Ken je de Pinball Owners Database? Daar hebben we de vorige keer aandacht aan besteed.

O ja, ik ken Riccardo en de POD al van jaren voordat we naar hem begonnen te linken. Zijn site kan mij goed verwijzen naar eigenaren als ik een vraag over een kast heb en snel een antwoord nodig heb.

Ik kijk elke dag op het Internationale Arcade Museum (www.arcade-museum.com) van Greg McLemore. Zijn site gaat naast flipperkasten over alles, behalve misschien bowling machines. Ik heb hem soms nodig om te bepalen of een flipperkast wel echt een flipperkast is! En ik vind die Machine of the Moment presentatie heel leuk. Een mooie manier om een machine aan de bezoekers voor te stellen. Daarnaast kom ik vaak op de Usenet Newsgroup rec.games.pinball.

Ik krijg de dagelijkse nieuwsbrief van de Yahoo groepen “prewarpinball”, “empinballmachines” en “ukpinball”. Helaas ken ik alleen Engels en kan ik dus weinig met de buitenlandse sites die ik zie. Daarnaast heb ik meer dan 35 boeken over flipperkasten, waarvan ik sommige al in de zeventiger jaren heb gekocht, toen je er nog gemakkelijk aan kon komen.

Op de IPDB staat een Top 10 rated List voor zowel SS als EM kasten. Hoe wordt die samengesteld?

Wat zegt het ons?

Een kast moet een bepaald minimum aantal beoorde-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

lingen hebben voordat hij in die top 10 kan komen. Ik vertel daar verder nooit zo veel over, want er zijn altijd mensen die, zo gauw ze weten hoe het werkt, de lijst proberen te beïnvloeden zoals zij hem hebben willen.

We passen regelmatig de software voor de rating een beetje aan (fine-tuning) om de scores zo goed mogelijk rekening te laten houden met gebruikers die alleen kiezen voor kasten waar ze gek op zijn, gebruikers die alleen voor de extremen kiezen (bijv. alleen 1, 2, 9 en 10 toekennen), mensen die bewust een kast die ze niet mogen een lage beoordeling geven (allemaal enen) en verschillen tussen beoordelaars (wat betekent een 8 voor de één en wat voor de ander?).

Wij denken niet dat onze ratings 100% betrouwbaar zijn en gebruikers moeten ook kijken naar het commentaar dat bij kasten gegeven wordt en naar de onderlinge ordening van kasten. Je ziet het, we zijn ons bewust van “Cheaters”.

De ontwikkelingen op het gebied van communicatie gaan razendsnel. Hoe gaat IPDB om met smart-phones en tablets? Hoe ziet de IPDB er over 10 jaar uit?

We zijn niet van plan veel veranderingen aan te brengen.

De waarde van een site zit in de inhoud er van en niet hoe hij er uitziet! Hij werkt prima op tablets, maar niet op telefoons. Ik heb geen idee wat de toekomst brengt,

De Top 10 Rated List voor SS en EM kasten.

maar omdat de tablets snel in belang toenemen, zie ik geen toegevoegde waarde om het nog voor de kleine schermpjes van de telefoons aan te passen. Bij dat soort toestellen hangt het dus af van het besturingssysteem en browsers voor het herschikken van de lay-out.

Laten we het eens over jouw eigen flipperkasten hebben. Zo te zien heb je vooral EM. Ja, EM van 1956 tot 1982. Ik hou van zowel EM als de vroege SS. Ik kan moeilijk één favoriete kast noemen.

De Gottlieb 1965 Sky Line en de 1965 Ice Revue zitten zeker bij mijn favorieten. Maar ook de Bally 1981 Eight Ball Deluxe. Ik ben echt gesteld op mijn Bally SS kasten uit de periode 1979-1981. In die tijd hadden de Bally kasten een degelijkheid waar ik van hou. Het lijkt erop dat er in 1982 iets veranderde!

Ik denk dat ik nu zo’n 55 kasten heb. Ik heb daarmee mijn maximum wel bereikt. Ik zoek ook niet meer actief naar nieuwe kasten. Hoewel je altijd de deur open moet houden voor eentje extra. Toch?

De kast waar ik emotioneel het meest aan gehecht ben is de 1959 Gottlieb Seven Seas, die ik samen met mijn oom kocht toen ik 14 was.

Toen ik een jaar of 18-19 was, gingen mijn vriend en ik regelmatig naar een Arcadehal die vol stond met EM kasten. Er waren maar twee woodrails en één daarvan was de 1959 Gottlieb Lightning Ball. Toen ik die voor het eerst zag, was ik helemaal onder de indruk van het hout en hoe ouderwets de kast eruit zag. Ik herinner me dat ik tegen mijn vriend riep “Hier zou ik best 100 dollar voor willen betalen!”. Dat was toen voor een jonge vent veel geld! Zes jaar later toen ik 24 was en werkte, kreeg ik een telefoontje van een vriend die me vertelde dat die hal alle kasten aan het verkopen was!

Ik ben er meteen heengegaan en jawel, ik heb de Lightning Ball kunnen kopen voor 100 dollar!

Mijn kasten staan in de kelder en ongeveer de helft staat opgesteld. Er is nog genoeg ruimte zodat je er goed kunt rondlopen. Ik heb geleerd zelf EM kasten te repareren, problemen met de SS besteed ik uit. Ik doe geen cosmetische reparaties, omdat de meeste er prima uitzien zoals ze zijn. Ik accepteer hun gebreken........

Ik zie dat je ook een Orbitor 1 hebt. Dat is een bijzondere kast. Wat vind je daarvan?

Grappig hoe smaak in de loop der tijd kan veranderen.

Toen ik die kast kreeg hadden andere verzamelaars er totaal geen belangstelling voor. Nu wordt hij regelmatig gezocht! Ik zag hem voor het eerst op de Chicago Expo en vond hem mooi omdat hij volstrekt ongebruikelijk is. En als je een kast echt goed wil leren kennen moet je hem kopen! De verkoper vertelde me dat hij al meer Orbitor 1 had verkocht en dat ze vooral populair waren onder drugsdealers. Ik kan me alleen maar voorstellen waarom! Ik speel graag op deze kast en af en toe slaag ik er in de bonusmultiplier op het hoogste

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

17

niveau te halen. Het rare geluid dat hij maakt wanneer hij de hoge bonus aftelt, klinkt mij als muziek in de horen. Want ik hoor het haast nooit!

Maak eens een lijst van de 5 kasten die jij het best vindt en vertel eens waarom.

Alpine Club (Williams, 1965) Dat is echt het soort kast dat je vond in een oud café langs de weg in de zestiger jaren. Alle geluiden die hij maakt horen bij die tijd: Cute and Mellow. Die kast moet je nooit naast een SS zetten. Ik ben gek op de “Carry

Ball view op een Orbitor 1 (Stern, 1982)

over feature”. Raak de bumpers aan één stuk door en krijg dat kleine ventje over de berg! Het kon me niet schelen hoeveel “quarters” ik daar voor nodig had!

Harlem Globetrotters On Tour (Bally, 1979) Kasten met een sport thema zijn bij mij echte missers, vooral wanneer de afbeelding van maar één persoon op de kopruit zit. Ik zou geen kast kopen omdat ze

Michael Jordans hoofd op de ruit hebben gezet. Dat geldt ook voor Shaq.

Als die marketingjongens denken dat ik een soort groupie van die basketballer ben, krijg ik kotsneigingen! De HG heeft een thema dat niet bol staat van dergelijke verafgoding. Het speelveldontwerp met verschillende onderdelen is prachtig. Ik hou er van de spinners te laten tollen! Ik ben gek op het verscholen target, de in-line targets die voor de kick-out hole staat.

Als ik een HG op een show zie die niet in een goede staat is word ik chagrijnig. Maar als hij wel goed is: Game on! Let’s play Pinball!

Sky Line (Gottlieb, 1965) Deze kast heeft een eenvoudig thema, maar sjonge wat speelt hij snel!

Ik mag de multi-bumper klok wel en probeer steeds alle getallen eruit te spelen. Ik hou er wel van als de kast blijkbaar weet dat ik aan het spelen ben, alsof hij gevoelig is en weet dat ik net zo goed ben als hij zelf is! Ik heb het gevoel dat ik tegen de machine speel. Dus ben ik heel tevreden wanneer ik win!

Old Chicago (Bally, 1976) Deze kast ergerde mij altijd als ik hem ergens tegenkwam. Ik besloot dat het troep was. Toen heb ik er een gekocht omdat het een Early Production exemplaar was en ik het unieke van het oranje speelveld mooi vond.

En ik heb hem zo veel gespeeld, dat ik er nu wel gek

Old Chicago (Bally, 1975), Capt.

Fantastic (Bally, 1975), Mayfair (Gottlieb, 1966), en Pleasure Isle (Gottlieb, 1965)

18

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Old Chicago 1975) Early P met oranje s

o (Bally, Production speelveld.

op ben! Ik erger me nog steeds aan die popbumpers, die een sudden death aan het spel geven, maar nu weet ik waarvoor ik op moet passen. Het hele onderste speelveld is gevaarlijk!

Ice Revue (Gottlieb, 1965) Jaren geleden hoorde ik alleen maar dat niemand geïnteresseerd was in deze kast. En ik ben er altijd gek op geweest.

Je kunt de bal niet vasthouden met de flippers, hij is “shoot or die”. Het is lekker om de bal over de smalle lanes naar de bovenste target te schieten. Ik probeer altijd de kick-out holes te verlichten, zodat ik er steeds weer in kan schieten om de score omhoog te jagen.

Dan heb ik een goed gevoel en denk ik dat ik het goed doe!

Even om jouw ego te controleren: denk je dat er mensen zijn die meer van flipperkasten weten dan jij en zo ja, wie zijn dat dan?

O, maar er moet een massa mensen zijn die meer van flipperkasten weten dan ik. Denk er aan, ik manage een grote hoeveelheid informatie. Daarom moet de database dat allemaal bijhouden en niet ik in mijn hoofd! Aan de andere kant vind ik het wel leuk dat, door een soort osmose, de voortdurende blootstelling aan al die informatie over zo veel flipperkasten, de kennis in mijn hoofd ook toeneemt. Ik betrap mezelf er soms op dat ik met een bepaalde kast bezig ben en zo maar het juiste boek uit de kast kan trekken om hem op te zoeken!

Dat maakt me nog excentrieker of niet soms! Ik ben tenminste nog geen kwijlende excentriekeling! Tenminste, nog niet.....

Maar serieus, dat ik al die informatie in de IPDB zit te tikken helpt wel om verbanden tussen kasten en fabrikanten te herkennen, die ik anders niet zou zien. Bijvoorbeeld, misschien ben je de beschrijving van een kast tegengekomen waarbij ik bestrijd dat de kast de eerste was die een bepaald kenmerk heeft, waarbij ik verwijs naar een oudere kast. Zo denk ik dat Balls-A-Poppin niet de eerste kast met multiball was, omdat Live Power ook ontworpen is voor multiball en dat was jaren eerder!

Tot slot: Heb je nog een boodschap of een tip voor de flipperaars in Nederland?

Ja. Allemaal heel erg bedankt voor jullie hulp om van de IPDB te maken wat het nu is. Ik zeg altijd, we zijn niks zonder de bijdragen van onze gebruikers.

Voel je vrij om contact met mij op te nemen, al was het maar om hallo te zeggen!

En, pas altijd op voor die flipperkasten met een dubbele outlane!!

Vriendelijke groet van Jay St@fford. (e-mail: jay@ipdb.org)

Alle foto’s zijn gebruikt met de toestemming van de rechthebbenden.

Balls-A-Poppin (Bally, 1956), Tropic Isle (Gottlieb, 1962), Sky-Line (Gottlieb, 1965), Ice-Revue (Gottlieb, 1965) en Cross Town (Gottlieb, 1966)

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

19

De gameroom van Antoine van Wijk

Antoine van Wijk is al sinds het begin van deze eeuw lid van onze vereniging. Eerst was hij redelijk fanatiek als wedstrijdflipperaar, de laatste jaren legt hij meer het accent op zijn collectie en flippert hij vooral recreatief. Als lid van het team van het NFV Steunpunt Brabant te Schijndel geniet hij in de regio Brabant bekendheid, ook omdat hij gastheer is geweest voor diverse wedstrijden. Ook bij andere NFV-ers kan zijn naam zeker bekend zijn: Antoine is ook een aantal jaren penningmeester geweest van onze vereniging.

Sinds wanneer ben je flipperliefhebber? Noem eens een paar hoogtepunten uit je eigen flippergeschiedenis?

Ik ben al sinds zeer jonge leeftijd flipperliefhebber. Toen ik 11 jaar was kreeg ik een flipperkast op mijn slaapkamer.

Dit was de Four Million B.C. Ik vond en vind dat een prachtige kast met leuke uitdagingen en zipper flippers en heb er vele uren op gespeeld.

In die tijd hadden mijn ouders het beheer over een campingwinkel en op die camping hadden ze een grote speelhal met veel flipperkasten. Ik kan me herinneren dat daar normaal ongeveer 12 flipperkasten stonden. Ik kon daar de hele dag flipperen en op enig moment kon ik met 2 kwartjes (dat kostte 2 spellen toen) een hele dag vooruit.

Vaak verkocht ik dan extra spelen aan anderen om zelf op een andere kast aan de gang te kunnen.

De kast die mij het meest bijstaat uit die speelhal is de Mr. & Mrs Pac-Man. Het bespelen van het Pac Maze VIDGRID vond ik geweldig. Dit is een soort “video mode” op deze flipperkast. Ik kan me nog herinneren dat ik in die

tijd aan een toernooi mocht meedoen en uiteindelijk 2e ben geworden.

Toen ik ging studeren is de liefde voor de flipperkast iets afgenomen, maar na het betrekken van mijn huidige woning in 2000, kregen we de ruimte om een kast te plaatsen. Dat hebben we toen gedaan en dat was de Red & Ted’s Road Show. In het begin mocht de kast nog in de woonkamer staan, maar ik kreeg het flippervirus al snel weer stevig te pakken en na ruim een jaar stonden er 8 flipperkasten in de garage…

Ik nam veel tijd om te spelen en dat heeft geresulteerd in een deelname aan het BPO in 2003. Dat was een leuk evenement waar ik op de 1e plaats eindigde. Ik kan mezelf nog een paar spelletjes herinneren van die dag. De eerste game die ik mij herinner is de pot met Mark van der Gugten op een Cirqus Voltaire. De tilt op deze kast stond ontzettend scherp en er was bijna niet op te spelen. Toch wist ik de overwinning te behalen door een risico te nemen.

Ik had de ringmaster klaar staan, maar speelde toch eerst

Antoine naast een paar recente Stern kasten uit zijn verzameling.

20

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Road Show, Theatre of Magic en Monster Bash gebroederlijk tussen een Arcade machine en Photoplay

voor de highwire multiball zodat ik deze kon stacken.

Daarnaast weet ik me nog te herinneren dat ik de halve finale én de finale gespeeld heb op de The Simpsons Pinball Party en dat in beide potjes Taco Wouters mijn tegenstander was. Deze kast was toen splinternieuw en er had nog niemand echt de kans gehad om er op te spelen. De halve finale was zeer spannend met een close finish, maar ik wist die te winnen. Voor de finale trok ik lotje nummer 1 en moest ik beginnen. Ik baalde hiervan, maar het bleek achteraf toch een plus, want ik haalde met die eerste bal een score van 45 miljoen, wat ruim voldoende was voor de overwinning.

Je hebt door de jaren heen een pracht van een collectie flipperkasten opgebouwd. Dat is natuurlijk ook ooit eens begonnen. Wat was de eerste kast die je kocht? En waarom juist die? Hoeveel kasten heb je door de jaren heen gehad?

De allereerste kast was de 4MBC zoals eerder vermeld, maar die heb ik toen ik ging studeren verkocht. De eerste kast van mijn huidige collectie is de Road Show. In deze kast trok de diepe rulesheet mij aan. De vele steden die je aan moet doen en dan telkens weer een eigen spelletje. Het is uitdagend om alle steden te halen. Daarnaast spreekt het kleurrijke uiterlijk en het geluid van de kast mij aan. Daarbij was de kast best betaalbaar. Deze eerste kast is nog altijd in mijn collectie. In het begin heb ik verschillende kasten gehad, met een maximum van 8 kasten, omdat er niet meer in de garage pasten.

In die tijd vond ik het erg leuk om op zoek te gaan naar een mooie kast en heb ik vele kilometers gereden om die ene

mooie kast in verzamelstaat te vinden. Zoals bijna iedereen ben ik ook regelmatig na een grote teleurstelling weer naar huis gereden, omdat de kast in verzamelstaat zodanig slecht was dat hij voor de kachel nog te versleten was… Ik heb een haat-liefde verhouding met The Twilight Zone en Monster Bash. Deze kasten heb ik meerdere malen gekocht en weer verkocht. Als ik ze niet heb, mis ik ze, maar na enige tijd speel ik ze niet meer en dan verkoop ik ze weer.

Sinds 2004 is het aan- en verkopen van kasten minder geworden en is de collectie redelijk stabiel. Daar waar ik mezelf in de eerste jaren voornamelijk op de bekende Bally en Williams kasten richtte, zijn mijn aankopen sinds die tijd voornamelijk nieuwe kasten van Stern. Op dit moment heb ik er 12 staan, waarvan ik er 4 NIB (New In Box) gekocht heb. De Tron Limited Edition is mijn laatste aanwinst, maar ook de The Lord of the Rings, Black Spider-Man en Avatar Limited Edition heb ik nieuw gekocht. Daarnaast heb ik nog een Pirates of the Caribbean van Stern en deze was HUO (Home Use Only). Ik weet niet precies hoeveel kasten ik in totaal heb gehad. Ik heb nooit echt actief gehandeld, omdat mijn interesse met name ligt in het verzamelen en bespelen van kasten. De reden van de wisselingen is nagenoeg altijd het ontbreken of wegvallen van de uitdaging in het spel geweest.

Een aantal jaren geleden nam je de beslissing om deze fraaie gameroom te maken. Hoe ging dat in zijn werk? Vond je vrouw het ook een goed idee, zo’n gameroom? Voor hoeveel kasten heb je nu onderdak?

Toen het steeds lastiger werd om alle kasten een plaatsje

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

21

te geven, is het idee opgekomen om de garage te verbouwen. Het onderdak geven aan een mooie gameroom en ruimte overhouden voor een auto en fietsen waren de vereisten. Vanwege het ontstane tekort aan ruimte was ook mijn vrouw vrij snel om. Daarbij had een verbouwing en verplaatsing van de garage ook nog een aantal voordelen bij de inrichting en ligging van de tuin en ontstond de mogelijkheid voor een kantoor aan huis. We namen een architect in de hand en de tekeningen waren snel gemaakt.

We gingen er vanuit dat de gemeente niet snel akkoord zou gaan met de uitbreiding en dat we pas na de winter met de bouw aan de gang zouden kunnen. Tot onze verbazing was de medewerking van de gemeente zeer positief en snel te noemen en konden we dus ook snel aan de slag, zodat de garage nog voor de winter gereed was.

Op het hoogtepunt van de flipperkastencollectie stonden er 16 flipperkasten. Er was toen geen plaats meer om te zitten of voor andere apparaten. Om meer gezelligheid in de gameroom te brengen hebben we het aantal kasten teruggebracht. Het gameroom-gedeelte bied nu plaats aan 12 kasten, een arkadekast met 60 oude videospellen, een photoplay, een zitgedeelte en een geluidsinstallatie met TV en karaoke mogelijkheden.

De gameroom heeft ook een gezellige bar en een professionele geluidsinstallatie. Hoe vaak ben je in je gameroom te vinden? Speel je graag alleen of bij voorkeur samen met anderen?

Naast het flipperen, heb ik ook een hobby in het “draaien” van muziek. Ik kan genieten van zeer uiteenlopende genres. Het meeste luister ik naar de bekende hits uit de top 40. Om de muziek te kunnen voelen heb ik daarvoor een krachtige installatie aangeschaft.

Nog altijd ben ik vaak in de gameroom. In het begin was dat nagenoeg elke dag, maar door andere bezigheden is

dat wat minder geworden. Daarbij nodigen mijn vrouw en ik regelmatig vrienden uit voor een gezellig avondje.

Hierbij vind ik het leuk om tegen anderen te spelen, maar meestal doe ik dat niet. Het is logisch dat iemand die bijna nooit speelt, veel minder lange baltijden heeft dan iemand die vaak speelt en dat is voor alle partijen niet gezellig. Dit is echter geen probleem, omdat ik het ook leuk vind om gezellig een praatje te houden en eventueel op een andere kast een eigen spel te spelen. Ik merk wel dat sinds ik wat minder vaak en minder intensief speel, de baltijden en de scores achteruit gaan. Mijn beide zoons spelen steeds vaker dan ik en ik merk dan ook dat het steeds moeilijker wordt om van ze te winnen. Tot nu toe gaat dat nog goed, maar ik ben bang dat het kantelpunt er binnenkort aan gaat komen.

Ik vind het ook leuk om evenementen te bezoeken en daar met flippervrienden te praten en te spelen. Persoonlijk vind ik het evenement in Etten met de “oudere” kasten erg leuk en voor de ledenvergadering in het clubhuis probeer ik tijd vrij te maken. Om de paar jaar stel ik mijn gameroom open voor een (groter) evenement bij ons thuis. De laatste is een RFT-ronde in 2010 geweest. In de afgelopen jaren heb ik samen met Peter van Tartwijk nog een aantal keer een steunpuntavond georganiseerd, maar de opkomst op die avonden was toch nogal wat minder dan we hoopten.

Dat vonden wij wel jammer, maar wellicht dat na dit artikel de volgende avond wat beter bezocht gaat worden.

Jij hebt ook een aantal nieuwe kasten (Tron, Avatar, Pirates, Spider-Man) in je collectie. Wat zijn voor jou de aspecten die bepalen of je een kast leuk vindt of niet? Heb je favoriete ontwerpers/designers?

De aspecten van een kast die mij aanspreken zijn een diepe rulesheet, de uitstraling en het thema van de kast, maar ik kan ook genieten van leuke muziek of quotes in

De bar en de geluidsinstallatie in de hoek van de gameroom.

22

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

TRON Limited Edition van New In Box via New Out Box naar Home Use Only.

een kast. Het spelen op de kast moet mij een goed gevoel geven. Aan de collectie kun je zien dat ik wel een voorkeur heb voor een bepaalde speelveld lay-out (AFM, MM, RFM, LOTR, BSM, TRON LE), maar tot mijn persoonlijke toppers hoort ook de Cirqus Voltaire. Deze kast spreekt mij aan vanwege het gevarieerde spel, de muziek en de quotes en de mogelijkheid om te stacken en zo extra veel punten te halen. In de collectie heb ik alle bekende toppers van Bally en Williams wel gehad, dus de toevoegingen zijn tegenwoordig veelal de nieuwe Sterns.

Hoe bepaal je welke veranderingen je in je collectie wilt aanbrengen?

Bij aankoop of vertrek kijk ik puur naar het feit of ik een kast nog leuk vind. Als er een plaats moet maken, kijk ik welke ik op dat moment het minst leuk vind of waar ik eigenlijk nooit meer op speel.

Ook wel eens een aanschaf gedaan waarvan je al snel dacht: o nee, die mag direct weer vertrekken?

Ik heb het gelukkig niet meegemaakt dat ik direct enorm teleurgesteld was, maar ik heb wel een aantal kasten gehad waarvan ik wist dat ik ze niet lang zou hebben. Ik vond het zeker in het begin van de huidige collectie (de jaren 2000 – 2005) nog leuk om een aantal kasten uit te proberen en daarna weer door te verkopen. In algemene zin vind ik alle kasten wel iets hebben, waardoor ze leuk zijn om te spelen. Alleen hebben niet alle kasten die funfactor die nodig is, om ze lang te houden.

In je huidige collectie heb je ook een aantal van de ‘All Time Favorites’ zoals Attack from Mars, Medieval Madness, Theatre of Magic en Cirqus Voltaire.

Allemaal in absolute verzamelstaat. Zijn er speciale kasten bij waarvan je zegt ‘die blijft zeker’? Heb je nog wensen?

Ik heb een bijzondere band met de Road Show, omdat het de eerste kast van de huidige collectie is, maar alle kasten hebben voor mij ook iets moois. Op dit moment staan bij mij boven aan de favorietenlijst: Tron LE, BSM, MM, AFM, CV en TOM. Deze kasten speel ik nu het meest. Het blijkt echter elke keer weer dat de andere kasten ook blijvers zijn, omdat ik ervan kan genieten als ik ze weer bespeel.

Op dit moment heb ik een bestelling lopen bij Jack Jersey Pinball voor een Wizard of Oz: Emerald City Limited Edition. De verwachting is dat deze in het begin van volgend jaar afgeleverd zal worden. De foto’s en video’s die ik tot

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

23

Samen spelen met zijn zoon, laten winnen is er niet meer bij!

nu toe gezien heb stemmen mij zeer positief. Het thema is vrolijk en spreekt mij daardoor aan en het lijkt erop dat ze een uitgebreide rulesheet gaan implementeren. De onderdelen zijn er zeker voor aanwezig. Volgens de verwachtingen zullen ze een aantal innovaties aanbrengen waaronder een 26 inch lcd scherm in plaats van een dotmatrix display. Ik heb mezelf ook ingeschreven op een eventuele

erproductie van de Capcom Kingpin. Op dit moment is er weinig vooruitgang. Er zijn een aantal technische problemen, waardoor het niet zeker is dat deze kast ook echt geproduceerd gaat worden. Als laatste wil ik nog eens een The Simpsons Pinball Party van Stern aanschaffen vanwege de herinneringen aan de overwinningen op het BPO van 2003.

NIEUW!

n in USA e g n li a t e b der - moneyor s USA - postadre nd en Duitsla n in b e ic v r - ophaalse worldwide n e g n li a t - paypalbe Duitsland g in lv o s m ble - EBAY pro

www.huifkar.de

De slimme eBay kruiwagen voor Duitsland, BelgiĂŤ en Nederland

Afscheid van Bert-Jan Brinkhuis Op donderdag 28 juli overleed Bert-Jan Brinkhuis (39 jaar jong) tijdens zijn vakantie in Duitsland aan de gevolgen van een hartaanval. Zijn overlijden veroorzaakte een schok binnen het NFV Bestuur en bij de NFV-ers die hem kenden. Door zijn grote enthousiasme en inzet had Bert-Jan zich in de laatste twee jaren ontwikkeld tot een steunpilaar en zeer geliefd lid van onze vereniging. Hij was de grote initiator ook van het komende DPO in ‘zijn’ Gouda. Bert-Jan zal er helaas niet meer bij zijn. We hebben in de week na zijn overlijden persoonlijk afscheid van hem genomen, samen met familie en vrienden. We zullen hem missen.

En toen pas kwam ik langs die zin Die wel de waarheid raakt: `Het leven is wat je gebeurt Terwijl je andere plannen maakt’ (Acda & De Munnik, Laat me slapen) Op vrijdagmiddag 29 juli was er het telefoontje van Jan, onze penningmeester. De korte boodschap sneed als een scherp mes door de ziel. Een moment waarvan je vrijwel onmiddellijk weet dat het in je geheugen gegrift staat.

Helaas gebeurt er veel in de wereld dat tot somberheid aanleiding kan geven (zoals de recente gebeurtenissen in Noorwegen), maar ik kan die zaken redelijk goed relativeren. Het raakt je niet direct persoonlijk en daarom lukt dat. Het is vreselijk dat er mensen zijn die zulke dingen doen, maar ik heb er niet wakker van gelegen.

Sinds vrijdag heb ik wel een paar slechte nachten gehad. Boosheid, ongeloof, verdriet, het zat er allemaal in. Er schieten talloze gedachten door je hoofd. Simpele maar waardevolle dingen die er niet meer zijn. Een vriend verliezen raakt je als persoon en daarom voel je een veel diepere pijn.

De NFV is een mooie club en het zijn de mensen die een vereniging maken tot wat-ie is. Bij een wedstrijdje flipperen gaat het natuurlijk om de punten, maar het zijn de sociale contacten er omheen die de sfeer bepalen.

Het gaat om gelijk gestemde zielen, die vaak ook nog eens qua levensfase goed bij elkaar passen. En dan zijn er mensen die je als persoon bijzonder goed liggen.

Voor mij was Bert-Jan zo iemand.

Prachtige partijen speelden we in de voorbije maanden, mooie ritten maakten we naar toernooien in allerlei uithoeken van het land. Wat kon hij genieten als het goed ging, zoals bij het DPO 2010. Maar hij was ook oprecht in zijn waardering als je van hem won. Eén van de ‘stamgasten’ in ons clubhuis, toegewijd en nauwgezet in de uitvoering van zijn taken als ledenadministrateur.

Hij was altijd met een positieve instelling bezig voor de club, een steunpi- laar waar je op kon bouwen.

Hij werkte intensief aan de voorbereiding van het flipperevenement van het jaar, het Dutch Pinball Open, dat dit jaar op zijn initiatief in ‘zijn’ Gouda zal plaatsvinden.

En dan is het nu abrupt over.

Definitief voorbij. Het verstand weet het, verder zit ik nog in de ontkennende fase. Afscheid nemen van een goede vriend, hoe doe je dat? Ik kwam uiteindelijk op een passage uit een song van een Schotse zanger (Fish) die Bert-Jan net als ik zeer bewonderde vanwege de prachtige songs & teksten die hij maakt: When I was young My father told me just bad guys die At the time just a little white lie It was one of the first but it hurt me the most And the truth stung like tears in my eyes That even the good guys must die There’s no reasoning no crimes and I never knew why Even now it still makes me cry (Derek William Dick, Vigil in a Wilderness of Mirrors).

Bert-Jan, ik zal je missen.

Bas Vis.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

25

Henk van Duijn

Een nieuwe ledenadministrateur Elders in deze Spinner hebben jullie kunnen lezen over het plotseling overlijden van Bert-Jan Brinkhuis. Als gevolg daarvan is er nu behoefte aan een nieuwe ledenadministrateur.

Gelukkig kunnen we melden dat deze functie binnenkort weer vervuld is dankzij de aanmelding van Henk van Duijn.

Mijn naam is Henk van Duijn en ben 28 jaar oud.

Ik woon samen in Alphen aan den Rijn met mijn vriendin Maaike, een dwerg konijn genaamd Hummel en drie flipperkasten. Naast het flipperen houd ik mezelf ook bezig met avondjes klussen in de schuur. Mijn andere hobby is namelijk het sleutelen en rijden van Oldtimer Honda 4takt brommers. Op dit moment heb ik een Honda ss50 en een imitatie Dax in de schuur staan. Tot voor kort stond er ook nog een Honda c310 bij. Deze heb ik verkocht, want je kan toch maar op één brommer tegelijk rijden (plus de schuur stond wel erg vol). Daar ik nu twee brommers rijdend heb, liggen er in de schuur en op zolder nog zoveel onderdelen dat ik ieder geval nog ss50 in elkaar kan zetten.

In mijn game room staan naast drie flipperkasten nog wat nostalgische dingen opgesteld. Ondertussen heb ik ook een leuke verzameling van oude game consoles in huis. Consoles die ik nu in huis heb: de Sega Megadrive 1 en 2, Nintendo 8bit,16bit(super Nes),Nintendo 64, GameCube en Wii. Maar ook de Ps one, Playstation 2, een oude Commodore en natuurlijk vele losse accessoires en games die erbij horen.

Jaren geleden op de camping waar mijn ouders een vaste plek hebben stond altijd een Batman Forever. Uren heb ik achter die kast gestaan. Een leuke donkere kast en een erg lastig (lees tot nu toe onmogelijk voor mij) te halen eindspel. Gelukkig stond hij toen niet al te moeilijk ingesteld, zodat ik leuke scores (voor een camping) neer kon zetten en aardig wat replays heb verdiend. Jammer genoeg werd de kast op een gegeven moment weggehaald en tot op heden is er niks terug geplaatst.

Omdat ik het flipperen toch wel miste ben ik op zoek gegaan naar een Sega Batman Forever kast. Omdat ik nog niet echt thuis was in deze wereld, was dit ook mijn enige keuze. Ik heb deze bij een handelaar gekocht, hij zag er nog goed uit alleen was de gun handle niet meer origineel. Binnen een jaar ging ik al op zoek naar een andere kast omdat ik het toch wel erg leuk vond en meer afwisseling wilde in huis. Ik flipperde bijna iedere dag wel een potje of twee en dan wordt één kast toch wel saai. Vrij snel kwam er een White Water. Ik vond deze er leuk uitzien, leuk spel en ben hem nu na drie

26

jaar nog steeds niet zat. Wel heb ik er nu twee light mods in gemonteerd plus een beer met zalm in zijn bek boven de ingang van de Spine Chiller.

Omdat ik toch nog wel wat ruimte vrij had naast twee kasten en een photoplay heb ik mijn game room gevuld met een derde kast. Jammer genoeg is de gameroom met drie kasten nu wel vol. De Williams Red and Ted’s Road Show werd de derde kast. Ondertussen heb ik deze kast weer verkocht want hij kon me toch niet echt bekoren. Toen de Road Show was verkocht en opgehaald had ik weer plaats voor een nieuwe kast.

Zelf had ik een klein lijstje met kasten die ik graag thuis wilde hebben. Mijn wanted list bevat een aantal kasten die op vele wanted lijsten staan: The Lord of the Rings, Medieval Madness, Scared Stiff en Monster Bash. Via Marktplaats heb ik een LOTR gekocht. Deze gaat binnenkort verhuizen van de woonkamer naar de game room maar eerst moest hij even een grote onderhoudsbeurt hebben.

Gelukkig is Maaike na een keer mee te zijn geweest naar een Funhouse Friday ook lekker enthousiast geworden voor het flipperen. Thuis flipperde ze wel eens een potje mee, maar direct na de FF zijn wij duo lid geworden.

Nu doet ze ook mee met de ranking potjes en vanaf volgend jaar gaat ze niet meer als bezoeker mee naar de LFC maar speelt ze zelf mee.

Wij proberen naar iedere FF te komen om lekker te flipperen en om de sfeer en gezelligheid die er is mee te maken. Zelf probeer ik ook de zaterdagen te komen, maar i.v.m. wisselende diensten is dit niet altijd mogelijk.

Als er vragen zijn welke betrekking hebben op de ledenadministratie of zaken die daar mee te maken hebben kunnen jullie mij altijd mailen. Het mailadres is: ledenadministratie@nfvpinball.nl of voor een directe mail aan mij: henk@nfvpinball.nl Groeten en nog veel flipperplezier!

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

WINFRED DE RUIJTER

Van de kandidaat-voorzitter...

Zoals bekend is de NFV al enkele jaren op zoek naar een nieuwe voorzitter. Deze vacature kan binnenkort wel eens opgevuld worden als gevolg van de aanmelding van Winfred de Ruijter. Hieronder stelt de kandidaat-voorzitter zich voor aan de leden.

Wie…? In het kort: 45 jaar, woon in Drunen (ligt tussen Waalwijk en Den Bosch), getrouwd, 2 dochters, werk als Manager Online Marketing voor Unilever Food Solutions. Naast het flipperen heb ik nog 2 hobby’s: ben fan van Apple en van ontwerpen van Philippe Starck.

Waarom in dit blad…? Afgelopen zomer las ik een oproep in de Spinner om een voorzitter voor deze mooie vereniging. Zo’n oproep had ik natuurlijk al eens eerder gelezen, want ik ben al een tijdje lid (sinds eind 1998). Vanaf mijn eerste aanwinst, een Fishtales (van NFV-lid Edwin Wolkorte), meteen lid geworden.

Toch heb ik buiten wat correctie- en vertaalwerk voor de Spinner, nooit veel voor de NFV gedaan… De reden hiervan was dat ik al in een ander bestuur zat (van het NIMA, de marketingvereniging) en tijd nu eenmaal schaars is. Maar nu ik dat bestuur vaarwel heb gezegd, heb ik besloten me kandidaat te stellen voor het voorzitterschap van de NFV. Een uitdagende taak, om de komende jaren de al bloeiende vereniging verder uit te bouwen. Met zoveel enthousiaste vrijwilligers en flipperfanaten gaat dat zeker lukken!

En veel aan het flipperen…? Ik ben een echte recreatieve flipperaar: ik vind het spel gewoon hartstikke leuk. In Drunen en omgeving zijn er relatief veel enthousiastelingen, die gezellig op een avondje een potje bij elkaar komen spelen. We hebben bijvoorbeeld een LFC-poule Drunen vanaf het prille begin (2002). In de loop der tijd in wisselende samenstelling, maar altijd gezellig!

En de collectie thuis…? De huidige line-up bestaat uit negen stuks: (Bally/Williams) Fishtales (nog steeds mijn eerste kast), Flintstones, Indiana Jones, Indianapolis 500 en een Theatre of Magic. En van Stern: Playboy, The Lord of the Rings, Pirates of the Caribbean en als laatste aanwinst een Wheel of Fortune. Zoals je ziet ben ik een DMD-fan, maar een potje op een eerdere generatie vind ik als afwisseling ook hartstikke leuk. In het Funhouse in Ederveen zijn alle generaties aanwezig, dus dat is wel zo gemakkelijk.

Dus… vast tot ziens bij een van de volgende NFV-evenementen!

NIEUWE LEDEN Martijn Kootstra, Emmen Erik de Jong, Oud Beyerland Jan Spoolder, Hengelo Ov Mario van Ginneken, Sprundel Richard Rijnbeek, Strijen Ad de Smoker, Dordrecht Tonnie Vink, Renswoude Ron Meiresonne, Den Haag Michel Oversteyns, Tongeren (B) Gerard van der Lei, Appelscha Alex Duin, Enschede Guy Clerx, Langeweg Dennis Schauw, Apeldoorn Henry Kok, Zwolle Joel Doupagne, Sint-Truiden (B) Tonny Wattel, Wijk en Aalburg Philip de Liagre Böhl, Rotterdam Justin van Schooneveld, Amsterdam Laura van Pluuren, Amersfoort

KALENDER OKTOBER Zaterdag 15 Vrijdag 28 Zaterdag 29

NFV Funhouse – clubhuisdag (11.00 – 20.00 uur) Funhouse Friday (15.00 – 23.00 uur) Klusdag / DPO voorbereiding

NOVEMBER Za 5 + zo 6 Zaterdag 19 Vrijdag 25

DPO 2011 – Le Patapouf (Gouda) RFT België (Gentbrugge) Funhouse Friday (15.00 – 23.00 uur)

DECEMBER Zaterdag 3 Vrijdag 16 Zaterdag 17

NFV Funhouse – clubhuisdag (11.00 – 18.00 uur) Funhouse Friday (15.00 – 23.00 uur) NFV Funhouse - RFT Finale & clubhuisdag

JANUARI 2012 Zaterdag 15

NFV Funhouse – Nieuwjaarsbijeenkomst & extra ALV (11.00 – 18.00 uur)

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

27

theo van vroenhoven

Flipperen op vakantie Het is alweer eind september als deze Spinner op de mat ligt en het najaar is begonnen.

Tijdens de zomermaanden maakten NFV leden via het NFV Forum mede-leden deelgenoot van hun flipperplezier tijdens de vakantie. Op de camping, in arcades of thuis bij andere liefhebbers in het buitenland. Met verhalen over verrassende locaties, leuke partijen en natuurlijk: de verbeterde highscores.

Onderstaand een korte bloemlezing uit de reacties op het NFV Forum, omdat we allemaal het vakantiegevoel willen vasthouden‌ Met dank aan Gerrit, Koen, Jasper en Wouter.

Gerrit Hurkens (Hengelo) Onlangs ben ik op vakantie geweest in Frankrijk (Saint Brevin Les Pins, mid-west Frankrijk). Frankrijk staat al bekend om een nog redelijk levende flipperscene. Op de camping waar ik was stonden er tot grote vreugde dan ook twee kasten. En niet de eerste de beste: namelijk Theatre of Magic (TOM) en The Addams Family (TAF)!

De kasten waren beide in zeer goede staat. Speelveld weliswaar de nodige slijtage, maar niet iets dat met een poetsbeurt niet weggehaald kon worden. Alle (!) lampjes deden het zelfs!

Minpuntje was wel, dat de operator de flippers bij beide kasten wat minder steil heeft afgeregeld, zodat de bal opvangen en vasthouden wat lastiger werd. Maar het feit dat je voor 1 euro (wat koop je nog voor 1 euro?) maar liefst 2 credits kreeg, maakte dit weer helemaal goed.

De highscores stonden vrij uitdagend. Op TAF zelfs nog op de fabrieksstand. Replays stonden ook vrij laag.

Uiteraard het resultaat van het feit dat op een camping vooral kinderen spelen. Nou moet ik zeggen dat TAF door de flipperafstelling vrij lastig was te spelen. Highscores heb ik hier niet gezet.

Op een avond waarop vrouwlief en kind bij de tent bleven ging ik eens kijken hoe de Franse dansavond er uit zag (ben DJ en Lichtman....vakidioot dus). De speelhal grensde aan de danszaal, dus een potje kon ik niet laten.

Een euro in TOM en daar ging ik. De voorgaande week had ik vooral overdag gespeeld, en weinig succes gehad.

Uiteraard wel replays, maar geen highscores.

In de speelhal was het een enorme kinderbende. Kinderen die schreeuwden, kinderen die tegen je aan botsten, kinderen die het leuk vonden om knopjes te drukken (Thanks Bally for not Restarting when start is pressed after the first ball) en kinderen die het interessant vonden om te zien wat er gebeurde. Geheel tegen mijn verwachting in speelde ik ineens vrij goed. Met een enthousiast publiek (3 jongens) dat meeleefde met hetgeen er op het speelveld gebeurde, liep de teller aardig op.

Telkens als er een goede save werd gemaakt of een spectaculair shot hoorde ik naast me verschillende oohs en aaahs. Een echte opsteker en grappig om mee te maken.

Op de TOM heb ik uiteindelijk de Grand Champion score neergezet met als beloning 3 replays. Die heb ik uiteindelijk aan de jongens geschonken. Ze waren me erg dankbaar.......

28

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Koen Heltzel (Roermond)

Jasper van Eeden (Harderwijk)

Ik heb tijdens mijn vakantie in New York, in juni meegedaan aan het ‘Brooklyn Pinball Championship’. Klinkt misschien indrukwekkend, maar aangezien het vaderdag was bleek de opkomst redelijk matig met ca. 20 man, vergelijkbaar met een RFT. Wel enkele bekende namen zoals Koi Morris, Steven Bowden & Chris Bucci.

Ik ben als 4e geëindigd.

Ik ben dit jaar naar Hongarije op vakantie geweest.

Daar heb ik de hoofdstad Boedapest en het muziekfestival Sziget bezocht. In Boedapest kwamen we bij een Amerikaans georiënteerde diner een Indiana Jones tegen. De kast speelde verrassend goed, zeker als je bedenkt hoe ‘ie eruit zag. Meteen de enige flipper die we gezien hebben.

De locatie was de Satellite Lounge in Brooklyn, hier stonden 8 flipperkasten. Allemaal in erg goede staat en eigendom van Allen Cihak, een local die binnen enkele jaren een grote collectie (100+) heeft opgebouwd en deze ook deels op locatie heeft staan. Welke kasten precies: BSD, Avatar, TZ, WPT, BDK, Soprano’s, MB, IJ (Stern).

Wouter Hekman (Ommen) Gister terug gekomen na een weekje luieren op Mallorca (Calla Dor). Zelfde line up als 3 jaar terug, een T3 en een LOTR, echter de Simpsons was niet meer van de partij.

‘s Avonds ook nog even pizza gaan eten in dezelfde wijk in Brooklyn bij Fratelli Brick Pizza Joint. Hier stonden ook 9 kasten van Allen...

Ik ben ook nog heel even bij Reciprocal Skateboards geweest (High Speed, Creature, STTNG, TRON), maar ik had haast en heb meer gepraat dan gespeeld.

Al met al was het erg leuk om kennis te maken met de pinball scene in New York en New Jersey. Overal werd ik enthousiast aangesproken en werd er een leuke pot geflipperd!

Staat van de kasten ronduit verschrikkelijk, verlichting defect, switches die haperen, etc etc. Maar goed na een paar dagen begint het te jeuken en zal er toch echt een potje gespeeld moeten worden. De LOTR was nog enigszins speelbaar en de replays waren makkelijk te halen

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

29

richard baan

Mijn eigen flipperkast maken: Book of Kells - RGB leds

In 2004 ben ik begonnen om zelf een flipperkast te ontwerpen. Het idee was om een plank bij de Praxis te halen, er een oude PC in te hangen en spelen maar. Intussen bleken de zaken toch iets anders uit te pakken dan in eerste instantie was gedacht. Via de Spinner houd ik de leden van de NFV op de hoogte van de vorderingen van de Book of Kells.

Ik had destijds een test-printje aangestuurd met een enkele RGB led die lekker stond te pulseren en dat was ook meteen mijn eerste attract-mode. Die werkte eerste klas, maar het principe was wel een klein beetje anders. Daar had ik een 5V voeding voor zowel het IC als de led. Toen bleek dat ik de led niet mooi kon regelen, namelijk de eerste 1,5V deed de led niets omdat de fet die hem aanstuurde pas ging geleiden na 1,5V. Geen probleem: maken we even een regelbare -1,2V voeding om de eerste stapjes te overbruggen (dit omdat de minimale aansturing vanuit het IC 0,3V is, zoals eerder gezegd in een hoofdstuk wat inmiddels 2 ½ jaar terug is geschreven ;-). Dat was getest met een penlite-batterij en werkte prima…

Voeding in elkaar gezet, printje om de ledjes aan te sturen, spanningen gemeten, draadjes getrokken, programma geschreven, maareh… niks hoor. Gaf geen sjoege, niks noppes nada.

een USB op de computer en een ethernet netwerkje met router voor internet. Het zijn allemaal seriële verbindingen waarmee elektronische componenten met elkaar kunnen communiceren.

Een verschil met de eerste opzet was dat er toen één IC werd aangestuurd en nu zaten er 8 op het printje. En natuurlijk kon ik een fout hebben gemaakt met het solderen. Superklein printje met vele componenten dus lekker dicht op elkaar. En daar kon best wat zitten. Sterker nog: het rook ook een beetje verbrand daar…

Eén IC-tje maakte kortsluiting, maar niet getreurd: deze ICtjes zijn kortsluitvast. Ze werden alleen kokend heet. Gauw de kast maar even uitgezet en de kortsluiting verholpen.

Daarna nog steeds niets. Nieuw IC, ook niet. Ik heb mijn test-printje maar eens opnieuw aangesloten om te kijken of het programma misschien fout was, want ook daar was het nodige aan gebeurd. Die deed het nog wel, onbegrijpelijk.

Misschien trokken de IC’s wat te veel stroom. Ik heb er maar eens één IC op gedaan, en toen werkte het wel. Yes! 2e er bij, prima, 3e ook goed. Maar bij 4 of meer deed hij het niet, ongeacht op welke positie de IC’s werden gezet.

Ik heb er maar eens ingangsscheidertjes tussen gezet, ik had nog wel wat fetjes over. Maar dat maakte niets uit.

Vreemd.

Meerdere IC’s

Seriële bus

De IC’s werken via een seriële bus: de I2C bus, een serieel protocol wat voor IC’s geldt. Elk IC krijgt een adres toegewezen en zo weet de computer welke led hij aanstuurt. Ook in de industrie worden dit soort principes te pas en te onpas gebruikt. Maar thuis kennen we het ook:

De seriële bus was nu ongeveer 2 meter in plaats van een paar centimeter, zou dat er iets mee te maken kunnen hebben? Ik heb vele artikels gelezen op internet over seriële bussen, fieldbus, modbus, profibus en allerlei andere bussen wat gebruikt wordt in de industrie en min of meer vergelijkbaar zou moeten zijn met de I2C bus. Ik heb veel gelezen over de kabel tussen de diverse slaves, de bijbehorende capaciteit en demping en over afsluitweerstanden en karakteristieke impedanties. Ik kon me niet voorstellen dat dat voor die 2 meter in de flipperkast wat uit zou maken maar ik heb het toch maar even uitgetest door een UTP kabel aan te sluiten. Dat is een twisted pair kabeltje en zou dan geschikt moeten zijn voor snelle dataverbindingen zoals het netwerk thuis. Bij mijn toepassing niet helemaal juist omdat het heengaande signaal eigenlijk getwist zou moeten worden met het teruggaande signaal, en dat heeft de I2C bus niet. Ik heb ze maar getwist met de 5V en de ground. Bij anderen werkte het op die manier, dus toch maar geprobeerd. Maar helaas…

Januari 2009, de connectors waren al weer een paar maanden binnen. Echter doordat ik er toen een paar dagen op moest wachten heb ik besloten om met de feature lamps bezig te gaan. En toen dat eerst even afgemaakt. Nu heb ik de laatste ledjes op de connectors aangesloten en kon ik met de RGB leds verder.

Werken? Ho maar!

30

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

@!#?@!

Dan die afsluitweerstanden maar eens uitgeprobeerd.

Die zouden de waarde van de karakteristieke impedantie van het kabeltje moeten hebben. 100Ω ±15Ω volgens de kabelfabrikant Draka. Goed: een 100Ω weerstand aangesloten op de verbindingen naar de 5V, niks, naar de ground, niks van dat al. Zelfs de manier van de profibus uitgeprobeerd hoewel dat niet zou mogen werken. Nou, die deed het ook niet. Gelukkig maar, want dat zou ik ècht niet begrepen hebben.

Logic probe Niet al te lang geleden heb ik een logic probe aangeschaft, en die zou mogelijk soelaas kunnen bieden. En inderdaad… maar niet op de manier die ik gedacht had.

Hij heeft namelijk een 5V voeding nodig, en die haalde ik heel handig van de 5V voor de IC’s. Lekker dichtbij waar ik moest meten. En toen deden de ledjes het. Allemaal, stuk voor stuk. En die bij de rechter returnlane stond lekker te pulseren zoals mijn eerste attractmode was geprogrammeerd. Ik heb dus toen niks gemeten, maar alleen de logic probe een voeding gegeven.

Op zich heb ik ook een hele rare situatie, een -1,2V voeding die via een regulator van de 6V gevoed wordt. Die was oorspronkelijk voor de GI bedoeld, en daar had ik nu ledjes voor. Vervolgens heb ik twee 5V voedingen, die elk van de 12V hun spanning krijgen. Eén voeding dient dan voor de voeding van de IC’s en de andere voor de leds, en de bijbehorende IC’s. Omdat de voeding van de leds redelijk weinig belasting naar de ground had (alleen de IC’s) en de seriële bus van de andere 5V kwam zou dat mogelijk de oorzaak zijn. En als ik een tijdelijke voeding van de lampdriver afhaalde, de andere voeding dus, werkte het wel.

Werkend gemaakt Ik heb alles maar anders aangesloten en de voeding van de IC-voeding gehaald, en het werkte weer niet. Behalve met dat weerstandje, dan weer wel. Begrijpen doe ik het niet, maar de oplossing was om een 100Ω weerstandje over de voeding te solderen. Misschien kom ik er nog eens achter als ik de overige 3 rgb-drivers ga maken.

Onderstaande foto geeft een beeld welke RGB-leds op de eerste driver zijn aangesloten. Sommige leds doen niets, of een beetje, of verkeerd, ook afhankelijk van de kleur.

Het is op dit moment nog een beetje halfbakken.

Ik zal binnenkort het programma eens aanpassen om de verschillende modes hun verschillende kleuren te geven.

En een beetje gelig wit voor tijdens het normale spel.

Volgens mij is er nog een hoop te doen…

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

31

Theo van vroenhoven

Las Vegas - Pinball Hall of Fame Afgelopen zomer was ik met het gezin in de Verenigde Staten voor een rondreis van vier weken. De reis voerde van Los Angeles via San Diego, Las Vegas en San Francisco weer terug naar Los Angeles. Onderweg veel aandacht voor de National Parks (Bryce Canyon, Zion, Sequoia NP, Yosemite) afgewisseld met het bezoeken van de belangrijkste toeristische attracties van de genoemde steden. In Las Vegas kon een bezoekje aan het Pinball Hall of Fame daarom niet achterblijven.

De kinderen vroegen zich op voorhand af wat ze zouden kunnen verwachten in het Pinball Hall of Fame; grote vitrines met alle PAPA wereldbekers of misschien wel een wassen beeld van Albert Nomden? De geschiedenis van de flipperkast dmv gelikte multimedia presentaties of een mooi aangekleed museum met aan de wanden flyerposters van alle WMS flipperkasten?

gemiddeld DPO of een ledenbijeenkomst in ons eigen clubhuis in Ederveen. Een overdaad aan flipperkasten en her en der een groepje flipperaars verzameld rond een bepaalde kast.

Het is zaterdagavond rond een uur of negen en er zijn zo’n 25 bezoekers aanwezig. De entree is gratis maar daar staat tegenover dat de flipperkasten niet op free play staan ingesteld. Een spel kost drie quarters dus maar

Het kost ons nog een beetje moeite om het juiste pand te vinden, ondanks de aanwezigheid van de TomTom. De Amerikanen houden er soms een wat vreemde nummering op na maar gelukkig geniet de Hall of Fame lokale bekendheid als ik informeer bij een benzinestation. Even later staan we dan ook voor een op het eerste gezicht verlaten bedrijfspand. Een plastic spandoek bevestigt dat we op de juiste locatie zijn aanbeland.

Als we het pand betreden waan ik me even in Nederland; de aanblik en ambiance komt overeen met een

Met jongste zoon Matthijs op de parkeerplaats voor het pand.

even wat dollars in de geldwisselaar gestopt. Gelukkig komt het geld goed terecht want alle opbrengsten gaan naar de Salvation Army (Leger des Heils). Daarbij gaat het om flinke bedragen: in januari 2011 werd er nog een cheque van $100.000 overhandigd.

Wat meteen opvalt is de grote varieteit aan flipperkasten. We zien een rijtje nieuwe Sterns maar ook veel oudere flipperkasten. Zelf speel ik een spelletje op de nieuwe TRON en Rolling Stones flipperkasten.

Ik ga op zoek naar de eigenaar/initiatienemer van de Pinball Hall of Fame, Tim Arnold. Ik heb al veel gehoord/

32

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Een spelletje op de nieuwste Stern: TRON.

gelezen over deze man en wil wel eens kennismaken met hem. Al snel zie ik een man op zijn knieën zitten voor een Bally Roadrunner, een racespel uit 1971. Hij heeft een mijnwerkerslampje op zijn hoofd en een elastiekje in zijn lange grijze haren. Dit moet hem haast wel zijn. Ik stel mezelf voor en knoop een gesprekje met hem aan. Ik vraag of hij wel eens van de Dutch Pinball

Initiatiefnemer Tim Arnold aan het werk aan een Bally RoadRunner (1971). over elkaar moet staan. Doordat het speelveld steeds kantelt moet je om de beurt flipperen. Daarbij wordt de bal steeds tussen de flippers door het veld op geschoten. Het blijkt een leuk spel te zijn. Later ontdek ik dat het ook nog een zeldzame kast is want er zijn maar 110 exemplaren van gemaakt.

Na een uurtje hebben we het wel een beetje gezien.

Hoewel de titel ‘Hall of Fame’ een beetje overtrokken

Spelletje met oudste zoon Thome op de Gottlieb Challenger, een tweepersoons flipperkast uit 1971.

Association heeft gehoord. Dat heeft hij: “You guys keep visiting me!” verzucht hij. De boodschap is duidelijk; hij zit niet echt te wachten op gesprekjes met toeristen maar werkt liever aan de kasten. Ik besluit hem dan ook maar met rust te laten en vervolg mijn rondgang door deze wonderlijke verzameling van amusementsautomaten. Naast flipperkasten staan er namelijk ook een groot aantal arcadekasten opgesteld. Dat varieert van videogames, racegames, cranes tot zelfs een mini bowling baantje! Het zijn allemaal wel wat oudere apparaten dus nostalgie overheerst.

is (het blijven Amerikanen...) blijft het een mooie verzameling flipperkasten en andere automaten. En het is natuurlijk mooi dat er veel geld naar het Leger des Heils gaat dankzij dit initiatief.

Daarnaast het besef dat ons eigen NFV Funhouse in Ederveen nog niet zo verkeerd is. Zo is de catering in Las Vegas minimaal tot afwezig (er staat een popcornmachine en snoepautomaten met kauwgomballen van een onbekende ouderdom) Wat dat betreft kunnen we best trots zijn op het “Dutch Pinball Hall of Fame”.

Dan ontdekken we een Gottlieb Challenger uit 1971.

Dit is een tweepersoons flipperkast waarbij je tegen-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

33

BAS VIS

De Magische Machines

het geselecteerde elftal

Op zaterdag 30 juli was er een klusdag voor de liefhebbers van de Elektro Mechanische machines. Voortrekker Ad Jonker verzorgde de catering en de organisatie. Het was een select gezelschap dat zich meldde, maar met support van Henk de Jager werden er wel ‘meters’ gemaakt. Het slotstuk van de dag was de selectie van het 11-tal dat nu een plek krijgt in de Funhouse line-up.

Klussen Met Ad, Henk, Freerk, Frank, Peter, Marco, Edwin en Ben waren er zeker liefhebbers die de armen uit de mouwen wilden steken, maar het waren minder mensen dan zich eerder hadden aangemeld. Jammer, want met een wat grotere groep liefhebbers is het nét dat beetje gezelliger.

De mechanische tellers draaiden echter volop en er werd flink aan de afstelling van de relais gesleuteld. Tussendoor tijd voor koffie en een tosti. Het was kort na het overlijden van Bert Jan (zie elders in deze Spinner) en dat had bij sommigen wel wat invloed op de stemming.

Leuk om te zien was dat Peter Koch op zijn laptop de schema’s had van deze klassiekers: een stukje moderne techniek om de oude techniek beter te begrijpen. Henk gaf als altijd tekst en uitleg, maar was zelf ook volop bezig met werkzaamheden. AdJo opereerde deels in de klushoek en

deels in de keuken. Het was al tegen 5 uur ’s middags toen Ben en ik samen met Henk het NFV Funhouse verlieten na een wel bestede klusdag. Prettige afwisseling…

De line-up Aan het eind van de dag hebben we samen de EM-ers allemaal op een rijtje gezet. De ruimte in het clubhuis is beperkt, maar er is plaats voor elke generatie. Met een beetje smokkelen pasten er 11 klassiekers op een rijtje en dat is vanaf nu de maximum capaciteit. Met natuurlijk een speciale plaats voor de Merlin’s Magic die naast de bar zijn eigen plek heeft.

De andere 11 staan nu gebroederlijk naast elkaar: vier Gottliebs (Target Alpha, Royal Flush, Spirit of 76 en Masquerade), vijf Bally’s (Four Million BC, Mariner, Nip-It, Wizard, Bow and Arrow) en twee Williams (Grand Prix en Big Deal).

34

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

De kasten staan per producent op leeftijdsvolgorde, zodat je ook de ontwikkeling goed kan zien. Peter Noorlander heeft een prachtige donatie toegezegd die ongetwijfeld een plek gaat krijgen in het elftal: de Captain Fantastic staat niet voor niets in de EM Wanted List.

De to do list Bij de volgende klusdag zal de aandacht vooral uit moeten gaan naar de afstelling van de kasten. Er zijn nog een aantal kasten die duidelijk niet op de goede poten staan. Ook blijkt steeds weer dat de vloer in het NFV Funhouse niet volledig vlak is: een aantal kasten ´hangen´ dan ook nog wat naar één kant. En dan komt het belangrijkste nog, zo heb ik van Ronald Blom geleerd: zeker bij een EM-er is een goede hellingshoek essentieel voor leuk spel….

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

35

AD JONKER

Going old and going gold: Arena en Royal Flush Hier deel drie van de serie die steeds een kast uit de tachtiger (old) en een kast uit de zeventiger jaren (gold) van de vorige eeuw zal omvatten. Ook in dit deel van de serie blijven we bij twee kasten die in het clubhuis staan. Beide zijn van Gottlieb, de old is de Arena (1987) en de gold is de Royal Flush (1976).

Opbouw van het speelveld Onder de vertrouwde indeling met de twee flippers en aan beide zijden de flipper inlanes, de outlanes en de sling shots. Dan vanaf de linkerzijde boven de outlane. Links een baan met een rollover met de letter P. Daarvoor drie targets met de letters C, Y en S. Dan een baan naar linksboven met aan het begin een spinner. Direct daarnaast de linker helling waar de bal eerst linksom rolt en dan over het speelveld naar de afschietbaan rechts. Tussen deze helling en de drop targets een baan met de letter I. De bal rolt hier links om en komt via de letter P in de linker flipper inlane. Rechts van het midden vier drop targets met de letters WALL. Daarachter drie targets met ieder een eigen lens. Rechts weer drie targets met de letters C, Y en S. Daarachter de baan met de letter T. Alle ballen van het bovenste gedeelte en de ballen die achter de drop targets

36

naar rechts rollen komen via hier naar de rechter flipper inlane. Meer naar boven: de baan met de spinner eindigt helemaal links bovenin en de bal kan hier via drie banen rollen waarmee je LOK kan spellen. Die gaat dan onder de PIT door. Hier zitten twee ejects waar de ballen vastgelegd kunnen worden. Anders komt de bal rechts naar beneden. Rechts boven zit een extra speelveld met halve cirkels (The Pit). De ballen van de afschietbaan komen op dit veld terecht. Er zijn vier holes met eigen ingangen. Hier valt veel van de opties van het spel te halen.

Het spel Naar het uiterlijk zal je misschien meer verwachten maar dit spel is bijzonder eenvoudig wat het wellicht weer aantrekkelijk maakt voor een bepaald type speler. De bal schiet je altijd naar de Pit waar aan het begin van iedere bal de mid-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Multiball

delste ingang is verlicht voor één miljoen punten. De andere gaten van onder naar boven scoren 25.000, 50.000 en 75.000. De bal valt in het gat en rolt via rechts naar de rechter flipper. De letter T van PIT heb je direct al. Nu kan je gaan kiezen. Schiet je de bal in het midden de loop in dan heb je de I van PIT en de bal rolt via links terug met direct ook de letter P van PIT. Nu is de helling verlicht voor een schot naar de Pit. Of je schiet de linker CYS en rechter CYS targets. Maak je beide reeksen compleet als midden op het speelveld de lens ‘Destroy Cys1 & Cys 2 to lite special’ verlicht is dan zal bij een volgend schot naar de Pit daar de special branden. Schiet je de drop targets alle neer dan heb je weinig tijd om de targets daarachter te raken.

Lukt het ze alle drie binnen de tijd te raken dan zal bij het volgende bezoek in de Pit de extra bal branden. Je kan als er al drop targets omlaag zijn de achterliggende targets al schieten om het bijbehorende lampje te doven.

Voor multiball dien je de bal links naar boven te schieten.

De spinner kan hier per draai 5.000 opleveren. Die is daarvoor tijdelijk verlicht als de bal door de linker en/of rechter flipper inlane rolt. Boven rolt de bal over een van de LOK banen. Hier dien je de letters te doven en je hebt lane change. Zodra je alle drie de letters uit hebt zal de bal in een eject onder de Pit blijven liggen en krijg je een tweede bal. Nu zal slechts één letter bij LOK branden, weer met lane change. Nu hoef je maar eenmaal over de verlichte baan te rollen voor de tweede lock. Wederom zal er maar één letter van LOK gaan branden. Rolt de derde bal over de verlichte baan dan start multiball direct. Geen aparte scores maar wel scores x ballen in het spel. De verlichte spinner is hier zeer de moeite waard. Schoten de helling op gaan allen naar de rechter flipper.

Het doel van dit spel is zeer eenvoudig. Probeer het miljoen te halen en maak vervolgens zo vaak mogelijk PIT af, schiet de helling op en probeer wederom miljoenen te scoren. Overigens is het wel zo dat het miljoen niet altijd brandt als er andere mogelijkheden (extra bal en/of special) verlicht zijn.

Premier Technologies (Gottlieb) Arena. Juni 1986.

Speelveldontwerp door Ray Tanzer. Beschildering door Constantino Mitchell. Aantal geproduceerd: 3.099.

THE Pit Naar de Pit kan je in de speelbal door de letters PIT te completeren en dan de helling op te schieten. De bal valt in de afschietbaan voor de plunjer. Echter, heb je PIT nog niet compleet en brandt de groene lens onder de helling nog niet, dan zal de bal via poortjes naar de rechter flipper rollen. In de laatste situatie zal ieder schot op de helling de ramp value verhogen. Er kunnen meerdere extra’s verlicht zijn, echter aan het begin van een volgende bal brandt alleen het miljoen. Ook dooft alles als je een Pitschot hebt gemaakt. Miste je de extra bal, dan hoef je in dat geval alleen de drop targets neer te schieten.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

37

Royal Flush (1976) En dan door naar gold. Tien jaar voor de productie van de Arena was de fabriek nog van de oprichter David Gottlieb. In 1977 werd de fabriek voor een mooi bedrag aan Columbia Pictures verkocht die er wat minder succesvol mee waren. Ook werd rond deze tijd het flipperen weer legaal in enkele Amerikaanse staten waaronder Illinois, waar Chicago in ligt. Toch wel apart dat de alle fabrieken in de omgeving van Chicago stonden, maar het product in dezelfde staat illegaal was.

Uiteraard zorgde deze producenten weer wel voor veel werkgelegenheid. Bij Williams werkten in die tijd 1.250 mensen. En het aantal geproduceerde kasten was nu aanmerkelijk groter om het gat op te vullen. Royal Flush van Gottlieb was er een van.

de target voor de paarse joker. Midden rechts een baan met een witte lens en daarnaast een eject die van boven en rechts afgeschermd is.

Het spel Schiet de droptargets om voor de eindbonus combinaties en schiet de jokers om de witte, groen en paarse banen te verlichten voor 3.000 in plaats van 500 punten. Bij de eject krijg je duizend punten plus duizend voor iedere kleur die verlicht is met dezelfde kleur joker.

Jokers krijg je of via de roll over boven of de target.

Bonus De droptargets stellen van links naar rechts voor: harten aas, schoppen heer, harten heer, schoppen vrouw,

Opbouw van het speelveld Ook hier onderaan het patroon van twee flippers met links en rechts de twee banen en de sling shots. Wel zit er bij de rechter outlane boven het contact een poortje waar de bal weer naar de plunjer rolt in plaats van naar de outhole indien geopend. Boven de linker uitgang vinden we de target voor de groene joker. Dan een baan naar boven met de rollover met een witte lens. Midden boven op het speelveld een diagonale set van zeven drop targets met daarachter drie vaste targets. Boven deze bank drie banen met drie verschillende kleuren jokers.

Rechts boven de enige bumper in deze kast en de target voor de witte joker. Iets lager dan de bumper zit rechts

38

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

harten vrouw, klaver vrouw, harten boer, klaver boer en harten tien. De bonus wordt naar combinaties uit het pokerspel verlicht. Beide heren of beide boeren verlicht de 1.000, beide heren en beide boeren 2.000, drie vrouwen 3.000, een full house (drie vrouwen met of de beide heren of de beide boeren) 4.000 en de Royal flush (alle vijf de harten kaarten) 5.000. Schiet je op de harten vrouw alle targets neer dan heb je nog steeds maar 1.000 bonus. Schiet je dan die harten vrouw dan wordt het direct 1.000 plus 2.000 plus 3.000 ‌ Bij bepaalde ballen is die automatisch dubbel. De drop targets blijven naar beneden tot de volgende bal.

Special Schiet je alle drie de jokers en alle drop targets dan wordt de eject verlicht voor een special.

Doel Vooral de kaarten schieten om alle eindbonussen te verlichten. Daarnaast de jokers om verspreid meerdere keren 3.000 (of 4.000 in de eject) te halen. Gaat de bal door de baan achter de eject dan wordt de rechter outlane beschermd door de geopende poort.

Bij drie ballen per spel scoort de bumper 1.000 punten en is de drieduizend target achter de droptargets altijd verlicht. Dubbele bonus bij bal twee en drie. Bij vijf ballen per spel scoort de bumper honderd punten en verlicht de drieduizend target als alle drop targets naar beneden zijn. Anders is die 500 punten waard.

Dubbele bonus bij bal drie en vijf. Deze kast geeft geen extra ballen.

D. Gottlieb & Co. Royal Flush. April 1976. Speelveldontwerp door Ed Krynski. Beschildering door Gordon Morison. Aantal geproduceerd: 12.250.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

39

Bas vis

Pinhead Software

Game Room Management Er zijn binnen onze vereniging een flink aantal liefhebbers die een eigen collectie hebben.

Velen vinden het leuk om details over hun collectie vast te leggen. Sommigen hebben zoveel kasten dat een databank nuttig is om overzicht te houden… NFV-lid Mario van Ginneken uit Sprundel schreef een stuk software (Pinhead) voor collectiebeheer. De Spinner redactie vroeg hem naar de achtergrond van zijn creatie.

Vertel eerst eens iets over je jezelf. Want je bent nieuw binnen de vereniging…

Ik ben inmiddels 41 jaar oud, maar eigenlijk ben ik altijd een groot kind gebleven. Dat resulteerde al snel in de stereotiepe hobby’s: auto’s (op schaal en op ware grootte), muziek, computers en games. Vooral computers fascineerden me al toen ik nog jong was. Mijn ouders hadden al snel door dat dat een pluspunt voor mijn volwassen leven zou kunnen zijn en ze gaven me een Commodore 64 waarop ik programma’s kon schrijven, maar ook games kon spelen. Hier ontwikkelde mijn interesse voor de klassieke games zich. Hierna volgde nog een hele serie home computers en kwam ik via de Amiga terecht waar ik nu zit: bij de fraaie machines van Apple, waarop ik nog steeds graag knutsel aan software, websites en video.

Naast computers ben ik dus ook altijd al gefascineerd geweest door auto’s. Dit resulteerde weer in een racebaan op jonge leeftijd. Een hobby die veel later de kop terug zou opsteken toen een aantal vrienden met een paar pilsjes op nostalgische herinneringen aan hun jeugd aan het ophalen waren. Op Marktplaats werd al snel een partij racebaanstukken gekocht en hadden wij dertigers de grootste lol met dit kinderspeelgoed. Ook deze hobby zou uit de hand lopen en de flippers zouden spoedig volgen...

Je hebt een geweldige gameroom. Sinds wanneer staan daar flippers? En welke zijn dat?

Tja, de gameroom is eigenlijk een bewijs van het feit dat veel van mijn hobby’s uit de hand lopen. De ruimte was er eigenlijk al die tijd al, dit was namelijk de oude showroom van het bedrijf wat mijn vader had opgericht en wat ik inmiddels heb overgenomen. In 2002 is het bedrijf uit zijn jas gegroeid en verhuisd en kwam de ruimte vrij. Pas in 2008 ben ik begonnen met de bouw van de grote houten racebaan, omdat ik het gerommel met plastic baanstukken op de grond zat was. Dit

40

was in feite de start van mijn gameroom. Toen de baan klaar was kwamen er uiteraard regelmatig mensen over de vloer om te racen en ontstond er een vaste avond waarop we bij elkaar kwamen. Omdat er eigenlijk nog veel ruimte over was, kwam er al snel een Mame arcadekast bij en vroeg ik me af of het niet leuk zou zijn om een flipperkast te plaatsen.

Na veel gesnuffel op internet kwam ik er achter dat er erg veel verschil zit tussen de ene kast en de andere.

Met de kennis die ik had opgedaan nam ik de beslissing dat het een relatief recente (DMD) flipper zou moeten worden en dat het een spel moest zijn dat niet snel

verveelde. Ik ging dus op zoek naar een machine die relatief hoog op de ranglijsten zou staan en die me aansprak qua thema. Zo werd Star Trek: The Next Generation in april 2011 mijn eerste flipperkast. De eerstvolgende avond in de gameroom was leuk maar teleurstellend tegelijk, want na een half uur flipperpret gaf de ST:NG al de pijp aan Maarten (en zou het uiteindelijk veel zweet en tranen kosten om de kast weer aan de praat te krijgen). Wel was er een vriend aanwezig die bekende ook al lange tijd het flippervirus te hebben en hij vroeg me of hij zijn drie flipperkasten niet bij mij in de gameroom mocht zetten!

Binnen no time waren er dan ook een Johnny Mnemonic, een Pinball Magic en een (defecte) Apollo 13 gear-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

riveerd. Aangezien een andere grote passie van mij de Chevrolet Corvette is, mocht die kast van Bally eigenlijk ook niet ontbreken en scoorde ik deze uiteindelijk op het door mij beheerde Heartbeat Corvette forum.

Via het Belgische Gameroom forum liep ik nog een erg fraaie Stargate tegen het lijf, dus stonden er in een tijdsbestek van drie maanden uiteindelijk zes flipperkasten te pronken in mijn ondertussen aardig volle gameroom.

Het flippervirus heeft je duidelijk te pakken, maar er zijn meer hobbies…

Jazeker, laten we beginnen met de Corvette, een Amerikaans icoon op autogebied. Dikke V8 motoren is toch wel iets wat menig man kan appreciëren en zo ben ook ik in dit wereldje gerold. Al vanaf 1997 mag ik me gelukkig prijzen dat ik zo’n machine mag besturen en inmiddels ben ik al weer bijna 10 jaar de trotse eigenaar van de beroemde ZR-1 Corvette die ook het onderwerp is van

de Bally Corvette kast. Veel mensen weten niet dat het LT-5 motorblok op het speelveld van deze kast behoort in de ZR-1, waarvan slechts 6922 exemplaren zijn gebouwd.

Programmeren en het monteren van video is ook nog een hobby van me en dat komt vaak tot uiting in het schrijven van een computerprogramma voor één van mijn andere hobby’s. De tijdmetingssoftware voor de racebaan en nu Pinhead voor de flipper- en arcadeliefhebbers zijn hiervan mooie voorbeelden. Daarnaast zit ik graag op internet, meestal op diverse fora die met mijn hobby’s te maken hebben en knutsel ik ook graag een website in elkaar.

Samen met vrienden leef ik me graag uit in de gameroom. Daar racen we op de 26 meter lange slotracebaan, waar uiteraard vaak met Corvettes wordt gereden. Eigen geschreven software meet de rondetijden hierbij op 1/1000 seconde. Er wordt ook veel gespeeld op de twee Mame arcade cabinets en de Terminator 2 cabinets die er staan en er is regelmatig wat ontspanning bij een potje biljart. De flipperkasten blijven echter de grootste aantrekkingskracht uitoefenen in de gameroom. Het zal niemand verbazen dat de meeste avonden hier pas in de vroege uurtjes eindigen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

41

Hoe kwam je op het idee om deze software te ontwikkelen?

Ik liep al een tijdje met dit plannetje rond, gewoon een leuk stukje software voor mezelf, maar toen las ik ook over de onderhoudsplannen in het clubblad van de club en bedacht ik me dat er misschien meer mensen behoefte hebben aan een dergelijk stukje software.

Op diverse fora werd dit al snel bevestigd. Soms komt het voor dat iemand meerdere flipperkasten of arcadekasten in beheer/onderhoud heeft. Iemand met een grote verzameling, een club of een coin-op beheerder of exploitant. Voor deze mensen kan het misschien interessant zijn om een handig stukje software te hebben waarmee ze hun collectie kunnen beheren. Mijn bedoeling was dan ook om een niet al te ingewikkeld programma te maken dat op een relatief simpele Windows PC of Mac computer zou werken zonder externe toegang tot een server of internet.

Ongetwijfeld zijn er meer liefhebbers die zoiets zouden kunnen gebruiken. Welke functionaliteit had je op het oog voor het programma?

Ik wilde dat het mogelijk was om informatie op te slaan die relevant is voor je eigen machines. Dus geen bouwjaar, fabrikant, ontwerper of dat soort info, want dat is allemaal uitgebreid op internet te vinden en volstrekt nutteloos om nog eens in een programma te stoppen.

Pinhead bewaart dan ook uitgebreide informatie over storingen en reparaties en de oplossing ervan. Onderdelen die je nodig hebt en in bestelling hebt staan. Prijs en datum van aanschaf, onderdelen, reparaties en verkoop. Namen en gegevens van mensen en bedrijven die relevant zijn, zoals verkopers, kopers, leveranciers, reparateurs, eigenaren en spelers. Voor de eigenaren van kasten zonder een high score geheugen heb ik ook nog de mogelijkheid ingebouwd om per machine de high scores op te slaan met daarbij de gegevens van spelers en de datum van behalen. Alleen die optie is al erg leuk voor de eigenaren van een Mame kast die vaak bepaalde games spelen en nu de scores op een papiertje bijhouden. Ook is er een mogelijkheid om herinneringen in te stellen die je helpen onthouden wanneer het weer tijd is voor bijvoorbeeld het vervangen van de batterijen in je flipperkast om lekschade te voorkomen.

En het is ook niet geheel onbelangrijk om te vermelden dat Pinhead gratis is, op zowel Windows als OS X draait en niet alleen Engelstalig, maar ook Nederlandstalig is uitgevoerd.

Op de site van Mario staat de volgende toelichting bij de diverse onderdelen van het programma: Cabinet details When you’re assembling a collection of arcades or pinballs, it’s nice to keep track of the important things about these machines. How much did you pay for your Galaga and who did you buy it from? When did you sell your Medieval Madness and for how much? Pin-

42

head allows you to store all the relevant information and helps you remember the important stuff.

Contacts Enjoying the arcade & pinball hobby will result in meeting lots of interesting people and companies. The guy you bought your Space Invaders from, the supplier that has the best pinball parts or the person with the golden hands when it comes to playfield restoration: Pinhead will keep all these interesting people or businesses and their contact data at hand. All info is connected: owners, buyers, sellers, suppliers and fixers are all linked into your contact database, so this relevant info shows up where it is important.

High Scores Not all arcade games are good at remembering your high scores. The older EM pinball machines often don’t even have a high score memory, so we end up hanging chalk boards in our game room. That’s a good solution if you only want to keep track of a couple of games.

With big collections or software like Mame, you will probably end up with not enough wall… Pinhead sto-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

res these high scores for you and remembers the dates & names of these biggest achievements.

Parts Doing repairs yourself requires a collection of spare parts. Electronic components, bulbs, rubber parts: you will need to keep track of suppliers and prices. You can also add parts to a machine and keep track what parts were used on a specific machine.

working. This way, they don’t do work twice or forget important stuff because they thought somebody else already did the job. It’s also important to get the right people for the right job. Joe is specialized in fixing boards, while Pete is a wizard with EM pinballs. Pinhead allows you to enter elaborate descriptions of malfunctions and solutions and will let you assign a specific person to a job, if needed.

Je bent er in juli mee aan de slag gegaan en voor het eind van de maand was er een vrij uitgebreide testversie. Helemaal zelf ontwikkeld of heb je hulptroepen bij deze klus gehad?

Uiteraard was er wel veel hulp in de vorm van feedback op de testversies en reacties op de topics waarin ik had gevraagd wat er in zo’n programma zou moeten zitten.

Het programmeerwerk is echter geheel door mezelf gedaan. Ik heb momenteel even twee weekjes vakantie en zit dan ook regelmatig lekker met de laptop in de tuin te programmeren. Bovendien is het tegenwoordig met de latere generatie programmeertalen mogelijk om erg snel een werkend programma te produceren.

Reminders Expired batteries in your pinball machine often result in expensive damages to your boards. Pinhead will help you remember when you put in the batteries and when it is time to change them for fresh ones.

Repairs Maintenance of a collection of machines can be complicated, especially if this collection is spread across different locations and owners. It’s also thinkable that you manage a collection that is maintained by a group of people that need proper directions when they start

Eind juli heb je NFV Forum gebruikers de gelegenheid geboden om de software te testen. Wat waren de reacties?

De reacties waren erg leuk en nuttig en hebben zeker bijgedragen tot wat het programma nu is. In eerste instantie waren er wat discussies over of het programma wel of niet webbased zou moeten worden, dus of het programma gewoon als een “ouderwets” programmabestand op je computer zou staan of als een applicatie in Explorer, Firefox of Safari zou draaien. Uiteindelijk heb ik besloten om er geen webbased programma van te maken, omdat er dan altijd verbinding met een server moet zijn en omdat iemand de hosting hiervan zal moeten regelen en betalen. Ik wilde graag dat Pinhead een simpele applicatie zou worden die ook op oude machines zou kunnen kunnen draaien en die geen externe verbinding nodig had. Naarmate de eerste testversies klaar waren kwam er goede opbouwende kritiek en werden ook een aantal foutjes snel opgespoord.

Je hebt besloten om de software gratis ter beschikking te stellen voor andere liefhebbers (‘freeware’).

Waar kunnen ze het programma downloaden?

Het programma is te downloaden via de Pinhead website: www.cenobyte.nl/pinhead/ Er blijft toch wel tijd over om te flipperen? Zodat je de highscores kunt vastleggen…

Momenteel niet veel (het eeuwige probleem van iemand met teveel hobby’s) maar ik ben zeker van plan om daar snel verandering in te gaan brengen. Mijn ST:TNG werkt eindelijk weer naar behoren en ik wil die ingewikkelde kast nu eindelijk eens onder de knie gaan krijgen. De volgende missie wordt dan ook om hierop de Grand Champion titel binnen te halen.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

43

BAS VIS

De NFV Collectie

nieuw in het NFV Funhouse Meer kan er niet bij. Daarom zetten we voor het tweede achtereenvolgende jaar in op het verder verbeteren van de kwaliteit van onze collectie. Als direct gevolg van de Wanted List in Spinner 1 is er een topper uit de DMD generatie bijgekomen: de STTNG. Verder was er een heel leuke donatie: een Teenage Mutant Ninja Turtles van Data East. Ook staan een aantal donaties na wat omzwervingen voor onderhoud eindelijk speelklaar in ons clubhuis.

Star Trek: The Next Generation (Williams, 1993) Die komt uit de privé collectie van Ronald Knor. Hij reageerde naar aanleiding van het artikel uit de vorige Spinner: ‘ik heb, zoals wel meer leden, meer kasten dan ruimte’. Hij kocht de ST:TNG (in prachtige staat) nog niet zo lang geleden van Ruud Hijlkema (Steunpunt Almere), maar de widebody paste toch niet zo goed in de line up van zijn privé collectie. Een mooie kans voor de NFV om deze topper voor een goede prijs over te nemen. Ook prettig: de kast is technisch in puike staat. Ronald heeft hem afgeleverd bij de Funhouse Friday van augustus. Vanaf nu dus te bespelen in ons clubhuis!

44

Stargate (Gottlieb, 199?)

In het najaar van 2010 ruilden we één van de twee Batman Forever’s met Mirco Steffen (Highclass Pinball) tegen een Stargate. Omdat de kast tijdens het DPO technisch toch niet 100% bleek, nam Gerrit Hurkens hem mee naar huis.

Het kostte enige hoofdbrekens, maar uiteindelijk kwam de kast bij de klusdag in juni naar Ederveen. Een echte aanwinst! De kast is zowel qua kabinet als speelveld in zeer goede staat. Hij stond natuurlijk niet voor niks zo hoog in de Wanted List: het is ook een leuk spel om te spelen. De kast staat naast de populaire Spider-Man. Het zal dus wel druk worden in die hoek van ons clubhuis …

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Teenage Mutant Ninja Turtles (Data East, 1991) Medio maart kregen we een mailtje van een bedrijf uit Amsterdam dat ze een flipperkast wilden doneren: de Turtles. Natuurlijk wilde Ben daarvoor wel wat tilwerk doen in het centrum van Amsterdam. De donateur ook happy dat de kast zo een nieuw ‘actief leven’ kon krijgen. Via Wizard konden we een betaalbaar mini-DMD display aanschaffen en zo lukte het om deze donatie vrij snel op te stellen. De vaste bezoekers van het clubhuis hebben ‘m vast al opgemerkt. Dat kan bijna niet anders, want het geluid van de kast is minstens zo opvallend als de rest. Zoon Tom was er direct zeer over te spreken. Of was dat toch vooral omdat hij het 1e potje tegen mij wist te winnen?

lief. Met deze laatste aanwinsten is het aantal DMD-kasten in het clubhuis gestegen tot boven de 30!

NB. Goed begin op de 1e dag dat-ie in het clubhuis staat: Grand Champion score ingevoerd …

Space Station (Williams, 1987) Deze kast is al enige tijd geleden gedoneerd aan de vereniging (donateur Jaap Valent), maar kort na aankomst hieldie ermee op. Technische problemen, oa. niet meer werkende displays etc. Uiteindelijk heeft Ben ‘m mee naar huis genomen en voorgesteld om de displays te vervangen. Bij elke kast bekijken we altijd of en zo ja, hoeveel we erin willen investeren. De beslissing was snel genomen: de Space Station verdiende de set displays. En nu staat-ie dus klaar om gespeeld te worden. Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat het nog niet zo’n gemakkelijk spelletje is. Je bent dus al gauw geneigd een 2e spelletje af te drukken. En een 3e….

Jullie zijn gewaarschuwd!

Terminator II (Williams, 1991) Tijdens de (EM-)klusdag eind juli kwam de Terminator II: Judgement Day ook terug naar het clubhuis na een logeerpartij bij René van Egmond. Een ‘sigaar uit eigen’-doos zoals dat in financiële kringen wel wordt genoemd: de gelden van mijn kilometerdeclaraties van de voorbije 2 jaren vloeiden door middel van deze donatie terug naar de NFV. Hoewel-ie nog niet helemaal top stond afgesteld, kon ik wel meteen weer voelen wat een geweldige kick het geeft om achter elkaar de ramps te schieten. Dat is nog eens flow! Dan neem je die lelijke kop van Arnold graag voor

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

45

BAS VIS

Regionale Flipper Toernooien Seizoen 2011

Het seizoen 2011 nadert de beslissende fase, er kunnen immers slecht 24 spelers aan de finale deelnemen. In december zal Albert Nomden in ons clubhuis de titel van NFV Kampioen verdedigen. In juni & augustus waren er overwinningen voor Paul Jongma en (opnieuw) Roy Wils. Na 7 van de 10 toernooien van dit seizoen zijn een 10-tal spelers zeker van de finale, voor de overige plaatsen zal gespeeld worden bij de toernooien in Moerdijk, Ederveen en Gentbrugge.

Juni 2011: RFT Noord Holland - De Koog

Augustus 2011: RFT Overijssel – Ommen

In de prachtige gameroom van de Pinsiders kwam een sterk deelnemersveld aan de start. Ze speelden op een zeer gevarieerde collectie: nieuwe Sterns, toppers uit de DMD tijd van B/W, een paar leuke kasten van Sega en Data East (Godzilla, Starship Troopers, Adventures of Rocky and Bullwinkle and Friends) en een paar toppers uit het alfanumerieke tijdperk (Mousin’ Around, Whirlwind). Als extra bijzonderheden (niet in de wedstrijd): Bugs Bunny’s Birthday Ball en Super Mario Bros.

Ondanks de nodige uitdagingen lukte het gastheer René Timmer om op zondag 28 augustus zijn gameroom klaar te hebben voor een groep enthousiaste RFT spelers. Op deze regenachtige zondag was het goed toeven tussen het moois van Bally/Williams en Stern. Bij de 1e en 2e helft van de kwalificatie speelden we op verschillende kasten. Dat is een weelde die eigenlijk geen verdere toelichting behoeft.

De kwaliteit van het deelnemersveld was dik in orde met wereldtoppers als ANO, PFJ en R W. Daarachter een grote groep liefhebbers die op een goede dag ook best de laatste acht kan halen. En dus werd het weer razend spannend. Het onderling resultaat maakte uiteindelijk uit wie er naar de kwartfinales mocht en wie niet. Ondanks een nederlaag tegen zoon Tom mocht ik met zes overwinningen wel door en moest hij spelen voor plek 11 of 12. Het verschil zat ‘m in mijn overwinning tegen Albert.

Die juist door die nederlaag ook niet door mocht...

Er sneuvelden tijdens het toernooi (natuurlijk?) de nodige Grand Champion scores. Onder leiding van wedstrijdleider Ad Jonker verliep het toernooi voorspoedig en konden rond 4 uur de kwartfinalisten bekend worden gemaakt. Daarbij de bekende namen zoals Paul Jongma en Roy Wils, maar ook een aantal ‘outsiders’ Enfin: top 4 uit poule 1: Klaas Oenema , Ivan Geentjes (helemaal uit BE), Bas Vis en Arjan Lugthart. Net niet: Albert Nomden en Tom Vis. Top 4 uit poule 2: Roy Wils (alle 11 gewonnen!), Pieter van Leijen, Helen Verbeek en Paul Jongma. Net niet: Gerard Poelwijk (winnaar in Etten).

De finale ging tussen de ‘echte kanonnen’: Paul won met 2 - 0 van Roy (eerst Rocky, daarna AFM). De beker voor de 3e prijs krijgt een mooi plekje in huize Vis… Veel dank aan de Pinsiders voor het beschikbaar stellen van hun gameroom en de puike catering. De party tent van Patrick was ook heel prettig: want het was binnen tropisch, daar buiten heel aangenaam onder een afdakje...

46

Het werd een bijzonder toernooi, vooral ook vanwege het feit dat er in overleg was besloten om één plaats in het deelnemersveld niet in te vullen: die van Bert-Jan Brinkhuis. Het moment stilte vooraf was een eenvoudige en welgemeende manier van allen om nog eens stil te staan bij zijn onverwachte overlijden.

Albert Nomden en Roy Wils speelden de finale, met als uitkomst de 3e toernooi overwinning van het seizoen voor Roy. Lieven Engelbeen nam de punten en de 3e prijs mee naar België.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Agenda 4e kwartaal In september was er een dubbel toernooi in Moerdijk (ca. 40 deelnemers!), waarna nog volgen: - zaterdag 15 oktober - zaterdag 19 november - zaterdag 17 december

RFT Utrecht - Ederveen RFT België – Gentbrugge RFT finale – NFV Funhouse (Ederveen)

Organisatie en podium van de RFT in Ommen.

Vlnr René Timmer, Albert Nomden, Roy Wils, Lieven Engelbeen en Ad Jonker.

27-mrt Punten 25

Ommen

27-feb Punten 25

Alkmaar (De Koog)

Almere

29-jan Punten -

Etten

Nieuweschoot

Beste drie tellen mee 75

Eke

Ederveen

Rang Naam 1 Roy Wils

(beste 3)

uitslagen

punten

RFT 2011

Totaal aantal

Tussentijdse

Inschrijven kan via de NFV-site. Extra informatie over de toernooien en overzichten van deelnemers staan op het NFV Forum. Alle NFV-ers kunnen zich inschrijven.

30-apr Punten -

29-mei Punten 16

26-jun Punten 22

28-aug Punten 25

2

Ivan Geentjens

56

12

-

13

25

-

18

-

3

Pieter van Leijen

55

14

-

22

-

14

15

18

4

Steven van der Staaij

53

22

-

-

-

18

-

13 -

5

Gerard Poelwijk

52

8

-

16

-

25

11

6

Helen de Haan-Verbeek

49

18

10

15

-

-

16

-

6

Norbert Broman

49

20

-

-

-

15

-

14

6

Albert Nomden

49

-

15

-

-

-

12

22

9

Paul Jongma

45

-

20

-

-

-

25

-

10 Ad Jonker

44

16

-

-

-

20

8

8

10 Klaas Oenema

44

-

18

12

-

-

14

-

12 Bas Vis

40

-

8

8

-

11

20

9 16

13 John van der Wulp

36

-

-

20

-

-

-

14 Jeroen Wieringa

33

13

-

11

-

9

4

-

15 Koen Heltzel

31

15

-

1

-

-

-

15

16 Mart Oenema

30

-

12

18

-

-

-

-

17 Michel Lanters

28

6

-

-

-

22

-

-

18 Taco Wouters

25

25

-

-

-

-

-

-

18 Lieven Engelbeen

25

-

-

-

5

-

-

20

20 Daan Plantinga

24

-

13

-

-

-

-

11

21 Edwin Nijs

23

-

-

10

-

10

3

-

22 René van Gool

22

-

22

-

-

-

-

-

22 Koen Willocx

22

-

-

-

22

-

-

-

22 Tom Vis

22

-

5

0

-

7

10

3

22 Martijn van Amsterdam

22

-

-

-

-

3

9

10

26 Ronald de Boer

21

5

-

14

-

-

2

-

26 Joachim Reniers

21

-

-

-

14

-

7

-

28 Didier Daniël Dujardin

20

-

-

-

20

-

-

-

28 Ronald Oenema

20

-

14

6

-

-

-

-

30 Arjan Neet

19

3

4

7

-

0

5

7

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

De tussenstand na 7 van de 10 toernooien.

De beste 24 spelers plaatsen zich voor de finale.

47

HENK DE JAGER

Uit de collectie in Ederveen

Williams “Grand Prix” (1976) De collectie ‘Magische Machines’ van de NFV mag er zijn. Lang niet iedereen is goed bekend met de ontwerpen uit de tijd dat flipperkasten nog elektromechanisch waren. Henk de Jager is NFV lid en flipperkastenkenner bij uitstek. Ook in deze Spinner zet hij een EMer in de spotlights. In deze aflevering “Grand Prix” van Williams uit 1976.

Williams beleefde een gouden jaar in 1976. ‘Space Mission’ haalde een productie van 16.000 stuks. Er moest een opvolger komen, maar zowel bij de dealers als op de ontwerpafdeling van Williams gonste een gerucht: ‘solid state’. De electronische flipperkast zou zijn intrede doen.Bally distribueerde een reeks solid state ‘Freedom’ kasten bij zijn dealers, voor promotie doeleinden.

Williams was er nog niet klaar voor, de eerste electronische kast van dit merk zou nog even duren… Wat konden ontwerper Steve Kordek en tekenaar Christian Marche doen om hun eerdere succes ‘Space Mission’ een waardige opvolger te geven, die ook nog eens kon concurreren tegen het electronisch geweld van concurrent Bally?

dat deze nog breder leek dan hij al was. ‘Grand Prix’, zo luidde de naam van de nieuwkomer, was een echte blikvanger.

Het speelveld werd rijkelijk voorzien van spel-features.

Twee bonussen die onafhankelijk van elkaar wel kunnen oplopen tot 50.000 punten ieder (en die ook nog eens ‘double’ gescoord kunnen worden), twee spinners

Er werd gekozen voor een al vaker gebruikt thema: autoraces. Maar, dit keer wel met een geheel nieuwe stijl. Lag bij eerdere autorace-flipperkasten de nadruk op schroeiend rubber op donker asfalt, hier koos Christian Marche voor een kopruit en speelveld in briljante kleuren. Een Monacostijl racebaan, langs een zonovergoten boulevard. De kopruit werd zodanig van gekleurde vlakken voorzien,

die ieder ook weer een reeks van tien lampjes laten verspringen, vier drop-targets, drie uitworpgaten, twee popbumpers en natuurlijk de twee flippers. Bovendien alles wat een speler wenst: extra bal, double bonus en specials. ..

‘Grand Prix’ sloeg goed aan bij het flipperpubliek: 10.500 stuks werden verkocht. Dat is veel, na de topverkopen van ‘Space Mission’. Door de grote productie en de voorbereidingen om de eerste solid-state Williams kast te ontwerpen, kwam iets anders in het gedrang: 1976 was een feestjaar, de Verenigde Staten bestonden 200 jaar. De andere fabrikanten, tot zelfs

48

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

het Spaanse Playmatic, hadden dat feit al herdacht, maar Williams nog niet. De tijd drong, dus werd er in januari 1977 (te laat dus) toch nog een ‘200 jaar USA’ flipperkast gelanceerd: de twee-speler ‘Liberty Bell’.

Eén blik op het speelveld zegt genoeg: hier staat een aangepaste ‘Grand Prix’: een paar kleine veranderingen onderaan het speelveld en bij de bonus scores, én ander artwork. Die decoratie was in ieder geval heel duidelijk: allerlei patriottische taferelen uit de Ameri-

kaanse geschiedenis gelardeerd met de Amerikaanse vlag. Nou ja, een waardige twee-speler versie van ‘Grand Prix’ zullen we maar denken.

Er gaan geruchten dat er één of meer ‘Grand Prix’ flipperkasten als experiment met de solid-state technologie zijn gebouwd. Er is echter nooit ergens zo een machine gevonden, dus moeten we het gerucht maar houden voor wat het is: een gerucht. Wel werd een exacte kopie van ‘Grand Prix’ in productie genomen door de Spaanse licentiehouder van Williams: Sonic (het vroegere Segasa). Deze kloon, ‘Faces’ genaamd, had wel een heel ander thema en artwork, maar exact hetzelfde spel als ‘Grand Prix’.

Links: het speelveld van de Liberty Bell lijkt wel heel erg op dat van de Grand Prix.

Boven: Faces van Sonic, een exacte kopie van de Grand Prix

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

49

Laurens Linssen

Las Vegas - Tim Arnold Wat doet Spinner redacteur Theo van Vroenhoven als hij met zijn gezin in Las Vegas is? De Pinball Hall of Fame bezoeken en proberen Tim Arnold te interviewen natuurlijk!

Dat Tim Arnold een prachtige collectie heeft, is internationaal bekend: een collectie van flipperkasten uit alle tijdperken met The Pinball Circus als hoogtepunt en misschien wel de beste reden voor een flipperaar om naar de PHoF te gaan. Maar hoog op het wensenlijstje van onze redacteur stond natuurlijk een gesprekje met Tim over zijn prachtige collectie en de oorsprong van de PHoF..

Maar wat doe je als Tim Arnold druk bezig is een flipperkast te repareren en duidelijk maakt dat hij geen zin heeft in een praatje, laat staan in een interview?

Dan speel je een paar spelletjes op de TRON: Legacy en nog wat andere kasten en je gaat weer terug naar je hotel..... En je hoopt op nieuwe kansen.

De redactie van de Spinner spaart kosten noch moeite om een goed gesprek met één van de levende legendes uit de Flipperwereld te krijgen. En zo kwam het dat niet veel later een andere Hollander met een missie over de drempel stapte.

Terwijl Tim Arnold de Apollo 13 staat te repareren, valt een compliment over de collectie gelukkig in goede aarde. Maar misschien omdat de lucht buiten zonder enig wolkje is (het is een kleine 45 graden Celsius), komt Tim Arnold zonder veel omhaal met een donderwolk op de proppen: “Geniet er maar van zolang het kan, want morgen kan het allemaal weg zijn.” In de veronderstelling dat de plaatselijke autoriteiten misschien weer moeilijk zouden doen (het heeft Tim Arnold een flinke som geld gekost om de huidige locatie te laten voldoen aan de standaarden van de Las Vegas Fire and Safe-

ty Board) vroeg ik of “The Government” voor problemen zorgde. Nee, de zorg had betrekking op de opvolging van hem als trekkende dan wel stuwende kracht achter de PHoF. “Niemand is bereid om een helpende hand uit te steken. Prima om een keer te komen helpen, maar gewoon je vrijdagavond opgeven om dienst te draaien als vrijwilliger, terwijl er ook American Idol op tv is.... Tja dan is de keuze makkelijk gemaakt en ga je met een zak popcorn voor je 80 inch flatscreen zitten. Logisch!” De boodschap is duidelijk: de PHoF draait op Tim Arnold. Maar als je denkt dat het ook om Tim Arnold draait, dan heb je het mis! Tim heeft op een gegeven moment besloten dat er belangrijkere dingen zijn in het leven dan geld verdienen en flipperen. Als Tim ergens een afkeer van heeft, dan zijn het wel yuppies met hun 500 dollar tatoeages (kennelijk hebben yuppies in de VS allemaal een tatoeage) die meer om hun flipperkast geven en de staat waarin die verkeert dan om hun medemens. Ze mogen wel hun geld in de flipperkasten van het PHoF komen gooien, maar dat is het wel een beetje. Ook Pinball Expo’s kunnen Tim niet meer boeien: “Er komen fanaten voor wie het belangrijkste is dat hun machine verbetert van een 7.8 naar een 8.2 door dat nieuwe speelveld van 1000 dollar. Maar

Tim in zijn kantoor cq. werkplaats.

50

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

wat heb je daaraan als je huis onderstroomt? Als je je baan kwijtraakt, je vrouw je in de steek laat, als een tornado je van alles wat je hebt berooft of als je door een ernstige ziekte wordt geveld. Dan is die flipperkast of die titel van de laatste wedstrijd helemaal niets meer waard. Die helpen je niet verder. De mensen die je wel verder helpen, die verdienen al je steun. Dat zijn de mensen van het Leger des Heils. Na Catrina waren dat degenen die onbaatzuchtig de helpende hand toestaken. Alle opbrengsten van de PHoF (en er wordt winst gemaakt) gaan dan ook naar het Leger des Heils.” Al met al heeft Tim Arnold in de afgelopen paar jaren via de PHoF ongeveer twee miljoen dollar aan het Leger des Heils gedoneerd. En dat is waar zijn passie zit, flipperen en de PHoF zijn een “means to an end”, geen doel op zichzelf.

operator, als je meer wilt weten over innovaties en over de business case achter innovaties, dan ben je bij mij aan het verkeerde adres. Ga met Gary Stern praten, die loopt al zo lang mee in de flipperwereld en zijn fabriek produceert nog steeds. Ondanks alle kritiek.”

Tja en daar kun je het dan mee doen. Toch wel stof tot nadenken. Hoe dun de basis van vrijwilligers van de NFV soms ook lijkt, zo dun als die van het PHoF is die zeker niet. Wat hebben we het toch goed!

Als je dan nog weet dat 90% van de bezoekers van de PHoF niet uit Nevada komen, maar uit de rest van de VS of (ver daarbuiten) dan is die donderwolk wel begrijpelijk. En beangstigend. Want hoe ver het ook is van ons eigen clubhuis in Ederveen, het zou toch heel jammer zijn als dit instituut zou verdwijnen. Als er geen opvolging zou komen.

Eén van de drie prototypes van The Pinball Circus (Bally, 1994)

Maar dan toch even over de collectie. Heeft Tim al een Wizard of Oz besteld? “Natuurlijk niet. Ik ben toch niet gek. Wie gaat er nu 4000 dollar betalen aan een bedrijf dat nog geen product heeft opgeleverd? Eerst zien dan geloven. Ik koop elke nieuwe machine die uitkomt, maar pas als die van de productielijn afrolt. Dat heeft niets te maken met geen vertrouwen, maar dat is gezond verstand. Ik ben gewoon zakelijk en sponsor niet de dromen van iemand anders.” Niet nieuwsgierig naar de innovaties die in die machine zouden zitten? “Ik ben maar een

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

51

AENEAS VERHé

Reproducties maken met een gietsiliconen mal

De populaire flippers uit vorige decennia hebben soms kwetsbare onderdelen. Langzamerhand beginnen de voorraden van onderdelen op te raken. En als je de kastspecifieke elementen nog weet te vinden dan zijn de prijzen natuurlijk hoog.

Een alternatief is natuurlijk om zelf aan de slag te gaan NFV-lid Aeneas Verhé bewijst dat met het maken van gietsiliconen reproducties. Lees zijn verslag.

Enkele maanden geleden raakte ik opnieuw geïnteresseerd om afgietsels van voorwerpen te maken.Ongeveer 10 jaar geleden had ik er al wat mee geëxperimenteerd, toen Whitewater rotsjes niet verkrijgbaar waren.

Nu was het opnieuw een rotsje dat de oorzaak was om ermee te beginnen - dat van de Lost Mine op Cactus Canyon. Het mijne was een beetje beschadigd. Reproducties zijn niet te krijgen, en de originele mallen zijn onlangs op eBay verkocht. De uiteindelijke prijs was vrij duur en de koper heeft blijkbaar niet de interesse om een productie op te starten..

Zelf reproduceren was de enige oplossing om mijn flipperkast in perfecte staat te krijgen.

De hars had ik nog liggen en na wat zoeken vond ik een (web)winkel in mijn buurt die gietsiliconen en alle andere benodigdheden verkocht. Dit artikel is een beknopt overzicht van wat ik getest heb, meer uitgebreide uitleg (met links waar je de produkten kan kopen) vind je op www.Flippers.be

De mal maken Je begint met een mal te maken van het voorwerp. Die mal is gemaakt uit 2-componenten gietsiliconen. Het grootste verschil met 1-component siliconen uit doe-hetzelf zaken om van alles af te kitten, is dat 2-componenten net niet kleven op de ondergrond waar je ze aanbrengt.

Zeker nadat je het voorwerp met een losmaakmiddel hebt ingestreken, kan je zelfs zoiets fragiel zoals een plastic rotsje zonder schade uit de mal halen.

want de mengverhoudingen moeten nauwkeurig opgevolgd worden zoals op de technische fiche vermeld. Goed roeren zodat beide componenten overal goed gemengd zijn. Je hebt ongeveer een half uur werkingstijd.

Uitgieten doe je in een dunne straal (ongeveer vanop een halve meter hoogte) zodat luchtbelletjes in je mengsel de kans hebben om te ontstappen, en blijf steeds op dezelfde plaats gieten. Daarna laat je alles minstens 24 uur rusten. Ideaal is zelfs om pas ontmallen na 2 dagen, en daarna nog 5 dagen te wachten vooraleer je de mal gebruikt, zodat het chemisch proces volledig uitgewerkt is.

Zoek een doosje dat iets groter is dan het voorwerp (of bouw iets uit karton of plastic). Probeer het rondom zo goed mogelijk te laten passen om het volume van de siliconen dat je nodig hebt te beperken (echt goedkoop zijn ze niet), ongeveer 1 cm rondom is ideaal. Het voorwerp strijk je in met losmiddel (zeker een half uur laten drogen). Dan plaats je het in het doosje, met een vlakke kant naar beneden. Is die er niet, of zitten er gaten in je model, dan moet je alles afdichten met plasticine om te vermijden dat de siliconen het voorwerp insluiten, want dan krijg je het nog maar moeilijk uit de vorm.

Daarna mix je het mengsel in de juiste verhouding.

Gebruik zeker een electronische weegschaal, spuitjes, enz

52

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Een voorwerp afgieten Afgieten kan gebeuren met allerlei 2-componenten produkten: polyester, polyurethaan en epoxy hars. Ze hebben elk hun eigen eigenschappen qua kleur (wit, bruin, beige en zelfs transparant), werkwijze (hardingstijd, omgevingstemperatuur) en hardheid. Ik had nog polyurethaan hars liggen. Als particulier gebruik je dat het beste, gezien de minder strenge eisen qua temperatuur (en giftigheid van het produkt), het heeft ook een snelle hardingstijd (8 minuten).

Het eerste voorwerp dat ik heb afgegoten waren de handvaten van de pistolen op Cactus Canyon. Deze zijn eenvoudig af te gieten, want de mal mag volledig gevuld worden (rotsen niet, die zijn hol).

Gewoon de beide componenten nauwkeurig afwegen (in 50/50 verhouding), goed mengen, en voorzichtig uitgieten in de mal. Ongeveer 10 minuten laten staan en je afgietsel is klaar !

aan je lepel hangen en komt los van de mal, afblijven is de boodschap. Daarna kan je de mal neerzetten en enkele minuten wachten tot het chemisch proces zich heeft voltooid.

Toen deze hars op was heb ik er gekocht bij Art Supply. Hun epoxy heeft meer tijd nodig om te verharden.

Het is moeilijker om er een hol rotsje mee af te gieten.

Bij een voorwerp zoals de rots met hoge steile vertikale wanden moet je opletten dat er niet te veel hars naar beneden druipt en de wanden te dun worden. De hars blijft meerdere minuten stroperig, je moet veel langer blijven ronddraaien (zeker 5 minuten nadat de verharding is ingezet) alvorens je de mal kan neerzetten, of alles zakt langzaam naar beneden en de bovenste randen zijn dan te dun. Daarna moet je zeker nog een kwartier wachten vooraleer je kan ontmallen, daarvoor is de hars nog te flexibel.

Ik had ook een mal voor de loop van de pistolen

Nadat dit goed werkte, testte ik met het afgieten van een hol bergje. Hier is het even experimenteren. Eerst is het gokken om de juiste hoeveelheid produkt te maken, te weinig en je voorwerp is te breekbaar (of er zitten gaten in), te veel en het is te dik, of je kan de hars niet gelijkmatig verdelen. Het gewicht van het oorspronkelijke voorwerp (+ enkele gram extra) is een goed startpunt. De truc om een hol voorwerp af te gieten is van het continu te blijven ronddraaien, zo blijft de hars gelijkmatig aan alle kanten verspreid en krijgt ze niet de kans om naar beneden te druipen.

De hars van Voss Chemie is een zogenaamde ‘blitz epoxy’, die heel snel hard wordt. Het mengsel is in het begin vloeibaar, je blijft rustig de mal ronddraaien om overal al een laagje te krijgen. Enkele minuten na het mengen merk je dat het verhardingsproces zich plots inzet.

De vloeistof wordt stroperig, je hebt nu maar een 10 a 20 seconden om overal een dunne laag te krijgen en alle gaatjes op te vullen. Goed opletten en heel snel werken is de boodschap, maak nu een fout en je afgietsel is mislukt. Hierna is de hars te dik, je blijft nog een minuut ronddraaien en het produkt is zo hard dat het niet meer vloeit. Als je er nu nog in roert, dan blijft het

gemaakt. Die zijn dan weer beter te reproduceren met de hars van Art Supply - alle hars zakt wel naar het laagste punt maar je hebt dan de tijd om met een lepeltje dat eruit te scheppen en aan de (weinig opstaande) randen te verspreiden. Bij een pistool kan het ook minder kwaad dat het eindprodukt een dikkere laag hars heeft. Beter iets te dik dan te dun, want een dun laagje is heel breekbaar, soms gaat het gietsel al kapot wanneer je het uit de mal haalt.

Voorwerpen schilderen Om een afgietsel af te werken moet het de juiste kleur hebben. Bij het rotsje heb ik bruin pigment toegevoegd zodat de kleur van de hars de oorspronkelijke lichtbruine kleur goed benadert. Met modelbouwverf schilder ik dan de donkerbruine stukken. Het eindresultaat is bijna identiek aan het originele bergje, eenmaal geïnstalleerd in de flipperkast kan je niet zien dat het geen origineel stuk is.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

53

Het oppervlak van de silicone mal is niet meer perfect glad, zodat afgietsels in zwart plastic niet mooi blinken zoals het origineel, maar iets doffer zijn.

Tenslotte heb ik nog getest met toevoeging van andere produkten om het resultaat veel sterker te maken. Je kan de hars heel slagbestendig maken (om zeker te zijn dat het de impact van een flipperbal kan weerstaan). Dit is echter een donkergrijs produkt dat je in het rotsje blijft zien. Wil iemand een rotsje dan is het kiezen - ofwel met bruin pigment de lichtbruine kleur geven zodat enkel de donkerbruine accenten erop gezet moeten worden, ofwel meer slagbestendig maken maar dan moet het tweemaal beschilderd worden: eerst een lichtbruine basis en daarna donkerbruine accenten - en het licht van de flasher eronder komt er dan iets minder goed door.

Met een restje gietsilicone dat ik nog over had, heb ik ook een mal gemaakt van het bierglas op een stokje.

De hars die ik heb gebruikt was wit, ik heb het glas dan oranje geschilderd. Er bestaat ook transparante hars waaraan je oranje pigment kan toevoegen, bij voldoende vraag naar dit stuk zou ik het zoals het origineel kunnen namaken.

Het rotsje uit Cactus Canyon.

Boven de reproductie, onder het origineel.

De handvatten zijn ook vrij eenvoudig te schilderen met modelbouwverf. Met zilververf op zijn ze ook bijna identiek aan de originele onderdelen. Sommige mensen hebben ze liever ongeschilderd, om de hagedis door een airbrusher in speciale kleuren te laten zetten.

De loop van de pistolen zijn het moeilijkste om goed af te werken. Deze zien er chroom geairbrushed het beste uit, maar dan is een grondige voorbereiding nodig. De plastic moet perfect glad zijn om een goed resultaat te bekomen, eerst goed ontvetten, plastic primer op zetten, ..

Zelf ben ik geen expert in schilderen of airbrushen dus ik heb me hier niet aan gewaagd.

Door zwart pigment toe te voegen kan ik wel het plastic dezelfde kleur geven als de originele pistolen. Zo heb ik gemerkt dat mijn mal al versleten is, blijkbaar kan je die maar 10 keer gebruiken.

Conclusie Platte plastics namaken (slingshots e.d.) kon al langer.

Met behulp van gietsiliconen en hars is het voor iedereen mogelijk om bepaalde 3D voorwerpen op flipperkasten na te maken. Heel veel onderdelen waren reeds beschikbaar in de handel (Whitewater bergjes, Scared Stiff slingshots, enz.), maar in theorie kan bijna elk stuk nagemaakt worden (behalve ramps, dat is nog een andere werkwijze).

Er kruipt echter heel wat werk in, en gezien de beperkte gebruiksduur van de mal (maar 10 keer bij stukken die mooi glad geschilderd moeten worden, meer bij stukken die met de hand geschilderd worden) is het ook niet zo goedkoop, zeker bij grotere onderdelen.

Maar gezien sommige onderdelen niet in de handel verkrijgbaar zijn, kan zelf namaken een goede oplossing zijn om je flipperkast weer tip top in orde te krijgen.

De pistolen van Cactus Canyon na afwerking: links geschilderd met modelbouwverf, rechts ge-airbushed.

54

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

JAMMA EN EMULATION ARCADE CABINETS ARCADE CABINET SPARE PARTS RETRO USB ARCADE JOYSTICKS VOOR PC, XBOX, PLAYSTATION EN WII ARCADE JAMMA GAMES NEOGEO MVS CARTRIDGES

www.rastermania.be - info@rastermania.be Violetstraat 17, 2260 Westerlo, België

BAS VIS

Pinball Card Game

No Balls but Cards!

Flipperen is een leuke hobby. Er zijn verschillende manieren waarop je ermee bezig kunt zijn. Een heel originele variant kwam van NFV-lid Christiaan Ribbens uit Moordrecht. Hij ontwikkelde een pinball card game. Tijdens de zomermaanden is hij druk bezig geweest om het spel uit te proberen. De manier om op vakantie ook met je flipperhobby bezig te zijn. En het neemt natuurlijk een stuk makkelijker mee...

Je bent relatief nieuw binnen onze vereniging. Vertel eens iets over jezelf en je flipperhobby Mijn naam is Christiaan Ribbens, 21 jaar oud en zit in mijn vierde jaar van de opleiding Game Design & Development op de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht. Ik ben zo’n vijf jaar geleden besmet geraakt met het flippervirus doordat ik een The Lord of the Rings flipperkast tegenkwam en ik er helemaal weg van was. Aangezien ik een groot Tolkien fan ben en fan van de films en het belangrijk vind dat de kast een diep spel, veel geluid en mooi artwork heeft, was dit de kast die ik moest aanschaffen.

Een Pinball Card game. Dat is een creatieve vondst.

Waar kwam de inspiratie vandaan?

Als Game Design student zoek je altijd naar leuke projecten tijdens de zomervakantie om je portfolio aan te vullen met mooie resultaten. Ik besloot toen om het heel erg dicht bij mijn interesses te houden en vandaar flipperkasten. Ik was eigenlijk verbaasd dat niemand ooit zoiets gedaan heeft en zo begon ik met het ontwikkelen van een eigen kaartspel.

Toen ik het vervolgens op het forum plaatste en de reacties erg positief waren, wist ik dat ik op het juiste pad zat en ben ik maar eens achter de tekentafel gaan zitten.

Helaas was de prijs zo hoog en was het nog onzeker of een flipperkast wel echt beviel dat er eerst een Theatre of Magic (uit de exploitatie) aangeschaft werd. Vier jaar en meer dan 15 kasten later heb ik nu een gameroom met een Theatre of Magic, The Lord of the Rings, Twilight Zone en een Banzai Run. Het opknappen van flipperkasten vind ik net zo leuk als het potje flipperen en vandaar ook nu deze mooie collectie. Ik ben erg tevreden met deze collectie. Een Cirqus Voltaire, Monster Bash en Haunted House zijn kasten die ik ooit nog eens hoop te bezitten.

We hebben een aantal digitale concepten van de kaarten gezien. Heel fraaie illustraties staan erop.

Hoe heb je die ontworpen?

De concepten zijn uitprobeersels om te kijken wat de mogelijkheden zouden zijn voor de kaarten. De illustraties zijn gemaakt door gebruik te maken van foto’s en Adobe Photoshop. Door te spelen met de instellingen krijg je een waterverf effect en dit resulteert vervolgens in een leuke illustratie. Deze concepten zijn ten eerste om de layout van de kaarten duidelijk te krijgen en alle benodigde informatie een plek geven. Dit doe ik dan weer in Adobe Illustrator.

56

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Het is enorm belangrijk bij een kaartspel dat het voor iedereen duidelijk is en de informatie snel te vinden is.

Teveel informatie kan ervoor zorgen dat de speler niet meer weet waar hij of zij nou werkelijk naar moet kijken en zal uiteindelijk het spel enorm vertragen, omdat iedereen een lange tijd op de kaarten zit te staren. De illustraties die ervoor gemaakt zijn, zijn tijdelijk. De kaarten zullen door een andere student (Peter Klijn, Game Artist) geïllustreerd worden (ik ben namelijk geen geweldige artist), waarmee het gehele kaartspel een nog rijker gevoel krijgt!

met een borrel en hapje wordt het al snel gezellig. Daarnaast ben ik er met mijn opleiding regelmatig mee bezig, zowel met digitale spellen als analoog (bord- en kaartspellen). Het creëren van games is gewoonweg mijn passie en niks is mooier dan van je passie ook je beroep te maken.

De game is zover ontwikkeld dat je de eerste games hebt kunnen spelen. Kun je in het kort wat speluitleg geven?

De game heb ik geprobeerd zo simpel mogelijk te houden zonder enige diepgang te verliezen. Het is een 2-4 speler competitief kaartspel dat zoveel mogelijk het gevoel van

Om het spel te kunnen spelen, heb je echte kaarten nodig. Hoe heb je die gemaakt?

In de huidige staat hebben we nog met een paper prototype te maken en is alles netjes uitgeprint op een simpel paar A4tjes en uitgeknipt. Dit heeft een aantal voordelen. Zo is het enorm goedkoop en kan ik zelf snel extra kaarten erbij printen. Ook kan ik er makkelijk op tekenen en schrijven, waardoor dit gewoonweg sneller test. Als de definitieve verdeling kaarten, illustraties en waardes bepaald zijn zal het nog eens uitgeprint worden op dikker papier om alles meerdere malen na te kijken en dan zal het naar de printer gaan voor een versie die wel op glanzend karton is uitgeprint.

een potje flipperen moet simuleren. Het spel draait om het spelen van kaarten, maar om de positie van de bal te bepalen heeft ook iedere speler een speelveld voor zijn neus met een bal erop.

Het is geen gewoon kaartspel, maar een echte ‘game’. Ben je zelf liefhebber van dit soort spellen?

Wat vind je er leuk aan?

Bordspellen en kaartspellen vind ik naast flipperkasten een erg leuke tijdsbesteding. Het gevoel van met een paar vrienden rond de tafel een bordspel of een kaartspel te spelen is nog steeds moeilijk te overtreffen, zelfs door online gaming. Het is sociaal, je kan goed met elkaar praten en

Er zijn twee manieren om te winnen in het spel: 1. Je behaalt een vooraf bepaald aantal punten (High Score) of 2. De laatste speler die niet game over is gegaan. De bal begint bovenaan het speelveld en elke beurt bestaat uit twee dingen: de bal valt twee vakjes naar beneden (zwaartekracht) en de speler mag een kaart spelen van die kleur. Er is de mogelijkheid om combo’s te maken van dezelfde kleur en je kunt andere spelers dwarszitten door kaarten bij hun te spelen, zodat bij de ander de bal sneller naar beneden valt.

Het speelveld bevat verschillende gaatjes met verschillende kleurtjes en de kleur bepaalt welke kleur kaarten je kunt spelen. Op de kaarten staat een actie icoon dat je de mogelijkheid geeft een kant op te bewegen. Als je eenmaal een kaart speelt, leg je de kaart naast je neer en ver-

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

57

dien je het aantal punten wat links en rechts bovenaan op de kaart te vinden is. Iedere speler begint met 2 ballen, elk 5 punten waard. Ga je game over dan verlies je een bal en zo ook waardevolle punten, waarmee het een leuke strijd wordt tussen punten en aantal ballen in je bezit.

Heb je specifieke flipperaspecten in het spel verwerkt?

De diverse kaarten bestaan uit speelveld onderdelen, flippertermen en flipper technieken. De kaarten hebben een punten aantal en een ‘actie’ icoon. Het actie icoon bepaalt waar de bal heen kan bewegen als je de kaart speelt en de hoeveelheid punten. Hier heb ik dan ook mijn inspiratie uit gehaald. Zo is er een flipperkaart, die geen punten geeft, maar de bal ver omhoog schiet. Een wizard mode kaart die je heel veel punten geeft, maar geen actie mogelijkheden, een ramp kaart die de bal opzij beweegt en een extra ball kaart die je een extra ball geeft. Zo zijn er zeker meer dan 30 verschillende kaarten te vinden in het spel en wordt er op elke kaart een korte uitleg gegeven over het desbetreffende onderdeel of term. Ook zit het spel vol flippertermen zonder de mensen die niks van flipperkasten afweten uit het oog te verliezen. Het spel is zo op te pakken als je geen enkele ervaring hebt met flipperkasten.

De afgelopen weken heb je geoefend. Wie helpen je hierbij? Wat heb je daarvan geleerd?

In het begin heb ik voornamelijk zelf geoefend, om de basis elementen uit testen. Dit klinkt raar voor een multiplayer spel, maar je wilt eerst een spel hebben waarmee je een compleet spelletje kunt spelen als je mensen uitnodigt. Mijn helpers (of slachtoffers) zijn vaak vrienden en familie. Het wil nog wel eens voorkomen dat de eerste potjes niet lekker lopen, binnen een paar minuten afgelopen zijn of dat de balans kwijt is. Vooral de hoeveelheid kaarten in het spel en de interactie tussen de spelers is veranderd door het testen, want in het begin was met name de interactie nihil. Ook het aantal punten op de kaarten is een goed voorbeeld dat aangepast is door de oefenpotjes. Ik wilde eerst grote getallen op de kaarten hebben, omdat dit ook gebeurt bij flipperkasten. Maar dit is een

58

ramp als je met andere spelers snel de score wilt bepalen.

Dus de hoge getallen ( 50, 500, 1000) zijn veranderd naar getallen van 0 tot en met 5. Bovendien wordt er nu ook rekening gehouden met links- en rechtshandige, want de waardes staan zowel aan de rechter en linkerkant en hebben de ballen punten gekregen om zo het dwars zitten meer te stimuleren.

Je bent nog bezig om de spelregels in detail uit te werken op basis van de uitkomsten van ‘testspellen’. Wat zijn de volgende stappen?

Er worden op dit moment nieuwe illustraties gemaakt voor de kaarten. De spelregels zijn eigenlijk nu zo goed als af. Nu is het een kwestie van heel veel meer potjes spelen om zeker te zijn of alles klopt. Daarna zal het gedrukt worden op een steviger papier om alles na te lopen. Als we helemaal tevreden zijn over het eindresultaat kan het spel naar de drukker om een kaartspel te drukken op hoge kwaliteitskarton.

Als het spel straks klaar is, kunnen NFV-ers het dan bestellen?

Het spel wil ik graag als een volledig product kunnen aanbieden voor een nette prijs. De prijs zal afhankelijk zijn van het aantal geïnteresseerden. Zou ik er namelijk voor kiezen om maar 1 compleet spel te laten maken per keer dan kan dit al snel meer dan 50 euro kosten per spel en dit is toch echt te veel. Honderd spellen tegelijk zou al vele malen goedkoper zijn. Ook zullen er nog een aantal kleine details moeten worden uitgedacht zoals een doosje en artwork op het doosje, de binnenkant van het doosje en de kleinere versies van flipperballen die ik graag wil toevoegen aan het spel. Er kan namelijk ook gekozen worden voor een kartonnen fiche van een bal, maar dit is toch echt minder leuk!

De verschillende stadia van ontwerp van een speelkaart in het pinballcardgame

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

De allernieuwste

flippers staan bij

GAME-XL

Wij hebben regelmatig tweedehands / nieuw gebruikte flipperkasten in de verkoop.

Bel ons voor de meest recente voorraad.

Game XL Friezenstraat 3, 5249 JT Rosmalen T +31 (0)73 5222264, F +31 (0)73 5222287 www.game-xl.nl, E-mail: info@game-xl.nl

richard baan

NFV kast in onderhoud Twilight Zone

Nadat ik een Escape en een Mystic Star weer heb teruggebracht naar het clubhuis heb ik deze keer o.a. een Twilight Zone weer meegenomen ter reparatie. Dit was een kast met hier en daar wat storingen waardoor ze in het clubhuis vaker uit dan aan stond. En dat is toch ook zonde.

soldering is vaak ook duidelijk te herkennen: je ziet dan van die kleine kringeltjes op een doffe soldering. Da’s niet goed, een soldering hoort mooi te glimmen en geen kringeltjes te hebben.

Eigenlijk is dit een veelvoorkomend probleem bij de Twilight Zone. Het is namelijk zo dat er in de clock vier lampjes en wat weerstanden zitten, en die kunnen erg warm worden. Deze warmte kan niet weg uit de behoorlijk gesloten clock, hetgeen duidelijk wordt zodra je de clock uit elkaar schroeft: de print is al wat zwart geblakerd bij de lampjes.

Vies Mijn vrouw en ik hebben de kast eens helemaal uit elkaar gehaald en goed schoon gemaakt. Dat was wel nodig ook. Het speelveld is enigszins beschadigd, met hier en daar wat krassen. Het is net alsof er mylar over het speelveld is geplakt en dat deze er daarna met een mes is afgesneden. Hier en daar was het mylar ook kapot gegaan en was er een boel vuil onder terecht gekomen. We hebben het maar wat schoon gemaakt.

Clock broken

Er is wel een reproductie print die dit probleem niet heeft, maar dat is meteen een redelijke investering. Dit kan altijd later nog, voorlopig is de originele print gerepareerd.

Switches Bij het skillshot waren de switches wat verkeerd afgesteld zodat de bal er achter bleef liggen. Je kon de bal wel weg krijgen met wat geschud, maar vaak ging de kast dan wel op tilt, wat ook niet leuk spelen is natuurlijk.

Er was ook wel wat kapot: de kast gaf soms met opstarten de foutmelding ‘clock is broken’. Die hebben we maar eens uit elkaar geschroefd. Het bleek dat de solderingen slecht waren. Kwestie van even de soldeerbout opstoken en de solderingen laten doorvloeien.

De clock werkt met opto’s en deze zijn redelijk gevoelig, enerzijds voor vuil, maar anderszijds ook voor korte spanningsonderbrekingen. Als een soldering slecht is maakt het component soms wel en soms geen contact met de print (hetgeen eigenlijk een heel korte spanningsonderbreking is) waardoor hij niet goed meer werkt. Een slechte

60

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Ook bij de ‘Player piano’ was zo’n stugge switch, waardoor de bal daar wel eens vast kwam te liggen. Op zich een vergelijkbaar probleem als met de skillshot switches, maar dan onder het speelveld waar je de bal niet ziet liggen.

Reden te meer om de kast dan maar uit te zetten… Wanneer de monteur het speelveld dan omhoog doet dan vindt hij per toeval een bal. Het probleem is dan dus ook meteen verholpen…

De switch die gebruikt is voor de piano is een microswitch met een plat blad, en die moet je met redelijk veel kracht indrukken om hem te activeren. Ik heb de switch maar vervangen door één met een draad, die gaan veel lichter. Die worden al ingedrukt als er een bal heel langzaam overheen rolt, en dat is nu juist de bedoeling. Hoe het komt dat er zoveel verschil zit in die switches weet ik niet, maar het is ook een perfecte oplossing gebleken voor op de ramp van de Cirqus Voltaire.

Batterijen Ik zal meteen een remote batterijhouder installeren, dan zal de CPU print niet onder het accuzuur komen. Die zijn niet zo duur en zorgen er voor dat als de batterijen gaan lekken dat dat netjes in een plastic zakje terecht komt, ver van die fragiele printbaantjes van de CPU. Voorkomen is toch beter dan genezen. De Frankenstein heeft een ferroram IC, die heeft geen batterijen meer nodig, maar de Twilight Zone geeft op het speelveld ook de tijd weer, en het schijnt dat dat niet gaat werken met een ferro-ram.

een spiraal te vinden is…

Er zitten ook heel wat knipogen naar vorige kasten, zoals Rudy uit Funhouse. De bekendste is natuurlijk de Fast Lock waar naast Funhouse ook Whirlwind, Banzai Run en Earthshaker in voorkomen. Ik heb zelfs Cousin It gehoord.

Verschillen tussen het prototype en productie model De Twilight Zone is echt een kast waarbij erg veel gewijzigd is tijdens het ontwerp. Er zaten bijv. flashers onder de deur bij de modes (de uitsparingen zitten nog in de print), en wat plastics die anders zijn. De clock is ook anders.

De 3e magneet is ook een hele bekende. Deze zat bij de rechter spiral en moest tijdens multiball iets anders reageren. Aangezien dit toch niet echt een toegevoegde waarde bleek te hebben, is de magneet er uiteindelijk uitgelaten om kosten te besparen.

De bal kwam ook nooit in de linker outlane als hij vanuit de bumpers kwam. Daar stonden 2 posts met rubbers er om. Ik heb op internet gevonden hoe dat er uit moest zien, en het viel me op dat de kast van de NFV op die plek 2 plastic dopjes heeft. Wat zou dat betekenen?

Thema Opvallend is dat de kast uit 1993 is en de serie de Twilight Zone uit 1986 tot 1990. De kast is echter gebaseerd op de serie uit 1959. Er zitten veel items in uit de oude serie. Er is volgens wikipedia een aflevering ‘A most unusual camera’ en ‘The Hitchhiker’. De foto’s op internet van de Hitchhiker lijken ook sprekend op de hitchhiker op het speelveld. Ook het logo komt overeen met de oude serie… Het schijnt dat de Gumball machine en de piramide (Battle the Power) ideeën zijn van Pat Lawlor en dus niet in de serie voorkomen. Je zou eigenlijk de serie eens moeten zien om te kijken of ze geen deuren mogen aanraken en of er ergens

De modes op de flyer geven wat anders aan, maar voor degenen die zich afvragen hoe die dan spelen: niet dus.

De modes waren nog helemaal niet geprogrammeerd, geen gamerules, geen effectjes en geen geluid. Ze waren er op gezet zodat men later daar invulling aan kon geven volgens Uncle Willy. En die kan het weten.

Wel grappig om te weten is dat de multiball vroeger anders werkte: de jackpot ging van de piano naar de camera en dan naar de dead end. Als die laatste geschoten was kon je bij de lock de jackpots weer aan zetten.

De Twilight zone is ook een kast waarbij er bij allerlei eigenaren over de wereld, erg veel modificaties gedaan zijn.

De 3e magneet is een bekende, maar er zijn zelfs mensen die een klein televisietje (jaren ’60 model) op het speelveld hebben die afbeeldingen van (of de hele serie) laten zien tijdens het spelen. Soms d.m.v. een DVD speler, en anderen laten kleine jpg-fotootjes zien… Tja, je moet maar gek zijn van de Twilight Zone…

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

61

DE VIJFDE SPELER

De vereniging en Bert-Jan Nergens ter wereld is het verenigingsleven zo groot als in Nederland. Natuurlijk zijn er meer dan tig duizend voetbalverenigingen en zijn de schaats-, hockey- en zwemverenigingen meer dan talrijk. Maar daarnaast heb je werkelijk voor elk denkbare hobby ook een vereniging, meestal met eigen clubblad en dito website.

Nederlandse vrouwen die van breien houden? Daar is een club voor. Net zoals voor sportvissers, diepzeeduikers en vliegtuigspotters. Ook voor bezitters van een labrador, mensen die samen een huis hebben gekocht en voor familieleden met iemand die Parkinson heeft; allemaal verenigen we ons. Wat ons, u als lezer en ik als columnist, bindt is ons gezamenlijke lidmaatschap van de Nederlandse Flipper Vereniging. Al meer dan zeventien jaar ben ik lid van de NFV en juist in deze zomer merkte ik, helaas door een triest overlijden, de kracht van deze vereniging.

Waarom mensen lid worden van de NFV is redelijk divers. Je hebt leden die dol zijn op de techniek achter de flipperkast, terwijl anderen wedstrijdspelers puur sang zijn en juist dat element belangrijk vinden. Er zijn leden die nog steeds houden van flipperen op locatie, terwijl een ander segment van de vereniging zweert bij de elektromechanische kasten. En zo zijn er ook Stern adepten, retrofans, exploitanten en hobbyisten. Eén ding hebben we gemeen en dat is de liefde voor de flipperkast. De flipper vereniging heeft meer dan duizend leden en natuurlijk kun je die niet allemaal persoonlijk kennen. Toch heb ik in de loop der jaren veel leden min of meer leren kennen waarbij het contact verschilt van vriendelijk gedag zeggen tot telefoonnummers uitwisselen voor een vervolgafspraak.

62

Bert-Jan Brinkhuis kende ik slechts heel oppervlakkig.

Hij kwam net als ik met grote regelmaat op het forum maar het gezicht achter de naam leerde ik vorig jaar tijdens het laatste DPO pas kortstondig kennen. Ik was vrij snel uitgeschakeld en al pratend bij de wedstrijdtafel kwam hij zijn positieve wedstrijdresultaten doorgeven.

Het was een van de vele nieuwe gezichten die je tijdens een DPO leert kennen en soms later nogmaals ontmoet om vervolgens meteen mee aan de praat te raken. Met Bert-Jan zal dat helaas niet meer gebeuren, want deze zomer overleed hij volstrekt onverwacht. De vereniging reageerde even geschokt als hartverwarmend. Op het forum waren er meer dan tachtig reacties en het topic werd meer dan tweeduizend keer bekeken.

Bert-Jan was een zeer gewaardeerd lid van de NFV; hij was open, eerlijk, aardig, prettig in de omgang en bovenal een zeer enthousiaste flipperaar. Dat was door de bank genomen het beeld dat vele leden van Bert-Jan hadden. Daarnaast kwam duidelijk naar voren dat hij trots was op zijn Funhouse en dat hij een gemotiveerd speler was tijdens de LFC competities. Ook kwamen zijn brede lach, zijn voorkeur voor bier en sigaretten en zijn frequente aanwezigheid in het NFV Funhouse regelmatig terug. Het ledenbestand van de NFV is ongekend divers en iedereen had een andere laatste wens voor Bert-Jan. Ik hoop dat je in de hemel kunt flipperen was een van de boodschappen, terwijl de meesten hem ‘rust in vrede’ wensten. Ook daarop werd weer gereageerd: rust in vrede? Gewoon flipperen, met een biertje erbij en een peuk in je mond. Daar sluit ik me graag bij aan; rust in vrede met een kast in de buurt.

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

Spinnertjes Te koop iron man (HUO) Iron Man in nieuwstaat uit 2010 met shakermotor twv 230 euro.

Prijs: 3300 euro Rene Zwaaneveld, Amsterdam renezwaaneveld@hotmail.com 020 7702724

zou willen, er is niet in de bedrading geknipt. De originele en nog werkende monitor zit er los bij. Tevens zijn de koelers van de CPU en voeding vervangen.

Prijs: 1550 euro.

Rob Santbergen, Etten-Leur robpinball@hotmail.com 0651514775

Stern CSI (HUO) In absolute nieuw staat en onlangs volledig geshopt met nieuwe rubbers, lampjes en ballen!

Prijs: 2750 euro Robin van Mourik, Alkmaar robin@pinside.com 06 81 955 931

Gevraagd

Theatre of magic plastics Linkse en rechtse paarse return lane plastics, grote grijze/semi transparante plastic boven captive ball, plastic waarop de spinner is vastgezet en ronde speaker cut out plastics (promo’s) David Deturck, Lauwe (B) daviddeturck@yahoo.com +32 478 907716

THe Lord of the Rings Heeft iemand die voor mij?

Aub geen LE, daar kan mijn portemonnee niet tegen.

Ruud Wouters, Dordrecht superloodgieter@gmail.com 06 53942481

Star Wars Episode 1 De kast verkeert in goede staat. Cabinet geen stikkerschade, ook niet bij de poten en niet verkleurd. De orginele crt-monitor is vervangen door een 22� lcd-monitor Dit in combinatie met CGA-VGA converter (jammaboards) De lcd-monitor is gemonteerd met een speciaal aluminiun PB2K-frame met Vesa-Mount. Alles is zo geinstalleerd dat je de originele monitor kan terugplaatsen als je dat

NFV Spinner Magazine, jaargang 20, nummer 3

63

Bij Jukebox Gallery in Leerdam waant u zich werkelijk in de fifties en sixties.

Hier hebben we in de loop der tijd één van de grootste collecties ter wereld aan originele jukeboxen bijeengebracht.

Naast unieke jukeboxen treft u ook andere bijzondere items aan, zoals authentieke poolbiljarts, Coca-Cola-

automaten en sixtiesmeubilair. Denkt u aan jukeboxen, dan denkt u natuurlijk aan singles en zelfs 78-toeren bakeliet platen. En daarvan is een ruime sortering voorradig. Maar Jukebox Gallery heeft ook de nieuwste generatie met afspeelmogelijkheden. Voor CD’s en zelfs voor uw iPod!

GILDENSTRAAT 32 | 4143 HS LEERDAM | PHONE 0345-511 990 info@jukeboxgallery.com | www.jukeboxgallery.com

V JUKEBOXES V SLOTMACHINES V RADIO’S V VENDING MACHINES V COCA-COLA MACHINES V TV’S V elke werkdag en Zaterdag geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur

It’s all about jukeboxes