Schulden uit nutsvoorzieningen en telecomschulden

Schulden verbonden aan de levering van elektriciteit, aardgas en water: quasi geen huishouden dat deze soort schulden niet heeft. Hetzelfde geldt in de 21e eeuw m.b.t. schulden verbonden aan de toegang tot (mobiele) telefonie en het internet.

Over de editor

Het hoeft geen betoog dat dit essentiële producten zijn, noodzakelijk om een menswaardig bestaan te leiden en volwaardig aan onze maatschappij te participeren. Zonder kan je je woonst niet verwarmen, koken, zorgen voor de nodige persoonlijke hygiëne en hygiëne van kledij en linnen … Verder zijn (mobiele) telefonie en internettoegang in onze gedigitaliseerde maatschappij onontbeerlijk om gebruik te maken van essentiële diensten zoals online bankieren, Smartschool … Hetzelfde geldt veelal ook om je persoonlijk sociaal leven (en identiteit) vorm te geven.

Het boekdeel ‘Schulden uit nutsvoorzieningen en telecomschulden’ gaat ten eerste dieper in op de rechten en plichten van consumenten t.a.v. de commerciële leveranciers van deze producten. Omwille van Europese verplichtingen, zijn die leveringen immers al meer dan 20 jaar principieel onderworpen aan de regels van een vrije marktwerking.

Maar net omdat het over essentiële producten gaat, moet en heeft de overheid bijkomende regels opgelegd die er in het bijzonder voor zorgen dat consumenten niet zomaar kunnen worden afgesloten wanneer ze hun facturen niet tijdig betalen. Zo bijvoorbeeld wanneer een klant zijn elektriciteits- of aardgasfactuur niet betaalt: de leverancier moet dan een procedure volgen om een lopend contract op te zeggen en als de klant de betalingen niet tijdig regulariseert of een andere commerciele leverancier vindt, zal die niet zonder toevoer vallen: de netbeheerder neemt de leveringen over en slechts uitzonderlijk, bij verdere wanbetaling na tussenkomst van een Lokale Adviescommissie, kan iemands toevoer worden afgesloten. M.b.t. telefonie en internettoegang voorziet de wet dan weer de instelling van een minimumdienst vooraleer een lopend contract door de leverancier kan worden verbroken.

Ook in de zoektocht naar een verlaging van de vaste maandelijkse kosten en het switchen naar een goedkopere aanbieder, is dit boekdeel relevant. Zeker m.b.t. telecomdiensten houdt men hierbij best rekening met regels over het aanrekenen van verbrekingsvergoedingen wanneer een consument zijn lopend contract opzegt. Hierbij is zeker ook relevant voor praktijkwerkers dat er allerhande sociale voordelen bestaan waarvoor hun cliënt in aanmerking kan komen, zoals de sociale maximumprijs of bijvoorbeeld tegemoetkomingen om een woning beter te isoleren. Dit laatste wijst erop dat naast sociaal-financiële aspecten er bij energieleveringen ook andere belangen op het spel staan: een duurzame energietransitie die ook toegankelijk moet zijn voor personen en gezinnen in een maatschappelijk kwetsbare positie.

Robin Van Trigt studeerde af als master rechten en volgde daarna nog een bijkomende opleiding in de criminologische wetenschappen.

De eerste vijf jaren van zijn carrière was hij werkzaam als jurist verbonden aan de sociale diensten van OCMW’s en binnen een gespecialiseerde dienst schuldbemiddeling van een OCMW. Zijn taak bestond erin gratis rechtshulp in diverse materies aan te bieden aan de bevolking van de gemeente, de maatschappelijk werkers juridisch te ondersteunen in hun cliëntdossiers en op te treden als schuldbemiddelaar.

Sinds 2008 was hij werkzaam bij het Centrum Schuldbemiddeling dat overging in het Vlaams Centrum Schuldenlast dat op zijn beurt in 2018 fusioneerde in SAM, steunpunt Mens en Samenleving. Momenteel maakt hij deel uit van het team Schulden binnen dit steunpunt met als voornaamste taken: beleidsgerichte acties ondernemen, het bemannen van de juridische helpdesk voor schuldhulpverleners alsook expertiseopbouw en ontsluiten van actuele juridische informatie voor de OCMW’s en CAW’s erkend voor schuldbemiddeling.

Sinds 2021 is hij ook redactiecoördinator van het Handboek Schuldbemiddeling met het oog dit handboek blijvend af te stemmen op de praktische noden van (juristen én maatschappelijk werkers) op het werkveld.

Gezondheidsschulden

Gezondheidsschulden zijn de rechtstreekse financiele schulden van een patiënt of bewoner wegens de prestatie van een zorgverlener, het verblijf in een zorginstelling of ziekenvervoer. Gezondheidsschulden kunnen ontstaan door een ambulante verstrekking (bv. een rugbehandeling bij een kinesitherapeut met thuispraktijk of het huisbezoek van de huisarts) of een opname in een zorginstelling. Ze kunnen ook voortvloeien uit de verstrekkingen verricht door verpleegkundigen, zorgkundigen in ouderenzorginstellingen en zorgkundigen in de thuiszorg. Daarnaast vinden gezondheidsschulden oorsprong in het verblijf in een residentiële zorginstelling (bv. een spoedopname in het ziekenhuis, de permanente huisvesting in een woonzorgcentrum of het periodieke verblijf in een dagcentrum voor palliatieve zorg).

Iedereen in België is verplicht om zich aan te sluiten bij een ziekenfonds. Een bijkomende hospitalisatieverzekering kan bij opname in een ziekenhuis bepaalde kosten dekken. Voor sommige personen is het echter moeilijk en duur om zo’n verzekering af te sluiten.

De impact van gezondheidsproblemen

‘Gezondheid is geld waard’, zo hoort men vaak. Gezondheidsproblemen kunnen een grote impact hebben op het dagelijks leven, ook op financieel vlak. Ondanks het vangnet van de ziekteverzekering kunnen kosten van bijvoorbeeld hospitalisatie, tandzorgen of medicatie hoog oplopen. Tegenslag op vlak van gezondheid komt nooit gelegen, maar voor wie zich reeds in financiële moeilijkheden bevindt, kunnen gezondheidsschulden snel bijdragen tot een ondraaglijke schuldenlast. In het kader van budgetbegeleiding en schuldbemiddeling is een goede kennis van de algemene en bijzondere rechtsregels die van toepassing zijn op gezondheidsschulden, essentieel. Het boekdeel ‘Gezondheidsschulden’ omvat een praktijkgerichte leidraad.

Overzicht Boekdelen Handboek Schuldbemiddeling

∞ Huurschulden

Hoofdstuk 1. Huurschulden. Wat is huur en welke wetgeving is van toepassing?

Sanalex Advocaten

Sanalex is een advocatenkantoor gespecialiseerd in gezondheidsrecht. Het kantoor heeft onder meer expertise in de verbintenissenrechtelijke aspecten van gezondheidszorg, waaronder de contractuele relatie tussen zorginstellingen en zorgverstrekkers enerzijds, en patiënten of gebruikers anderzijds. Sanalex is een samenwerking tussen Mr. Sylvie Tack en Mr. Christophe Verwilghen, met medewerking van Mr. Ruth Van Ooteghem.

Over de editors

Sylvie Tack is advocaat aan de balie van West-Vlaanderen en gastprofessor aan UGent en UAntwerpen.

Hoofdstuk 2. Schulden uit privéhuurovereenkomsten

Hoofdstuk 3. Schulden uit privéhuurovereenkomsten –

Het woninghuurdecreet – De woninghuurwet

Hoofdstuk 4. Schulden uit sociale huurovereenkomsten

∞ Kredietschulden, bankdiensten en verzekeringen en bescherming van de consument

Kredietschulden

Hoofdstuk 1. Algemeen

Hoofdstuk 2. Schulden en consumentenkredieten: boek VII WER

Hoofdstuk 3. Hypothecaire schulden: boek VII WER Bankdiensten en verzekeringen

Hoofdstuk 1. Bankdiensten

Hoofdstuk 2. Verzekeringen

Bescherming van de consument

Hoofdstuk 1. Schulden en boek VI van het Wetboek

Economisch Recht betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming

Hoofdstuk 2. Bescherming van de consument op het internet

Hoofdstuk 3. Bescherming van de consument bij verkoop van consumptiegoederen

∞ Schulden ten aanzien van de overheid

Hoofdstuk 1. Belastingschulden

Hoofdstuk 2. Compensatie door de overheid

Hoofdstuk 3. Socialezekerheidsschulden

Christophe Verwilghen is advocaat aan de balie van West-Vlaanderen.

Hoofdstuk 4. Schulden ten aanzien van de gemeentelijke en provinciale overheid

∞ Gezondheidsschulden

Hoofdstuk 1. Gezondheidsschulden en gezondheidsschuldeisers: juridische context

Ruth Van Ooteghem is advocaat aan de balie van West-Vlaanderen.

Hoofdstuk 2. Bijzondere clausules en uitvoeringsaspecten inzake gezondheidsschulden

Hoofdstuk 3. Familierechtelijke aspecten van gezondheidsschulden: onderhoudsplicht tussen ouders en kinderen

Hoofdstuk 4. Verjaring van gezondheidsschulden

∞ Juridische grondregels over schulden

Partijen

Hoofdstuk 1. De schuldenaar

Hoofdstuk 2. De schuldeiser

Hoofdstuk 3. De andere actoren

Hoofdstuk 4. De persoon die zijn vermogen niet zelf kan/wil beheren

Verbintenissen en schulden

Hoofdstuk 1. Algemeen

Hoofdstuk 2. Bronnen van verbintenissen

Hoofdstuk 3. Geldigheid van de verschillende soorten verbintenissen waaruit schulden ontstaan

Hoofdstuk 4. Modaliteiten van verbintenissen waaruit schulden ontstaan

Hoofdstuk 5. Interesten

Schuldendelging

Hoofdstuk 1. Betaling

Hoofdstuk 2. Uitstel van betaling

Hoofdstuk 3. Kwijtschelding

Hoofdstuk 4. Einde van de verbintenis

Hoofdstuk 5. Dading

Hoofdstuk 6. Verjaring

Hoofdstuk 7. Subrogatie of indeplaatsstelling

Invordering van schulden

Hoofdstuk 1. De minnelijke invordering

Hoofdstuk 1bis. Toekomstig recht: boek XIX WER

“Schulden van de consument”

Hoofdstuk 2. De bemiddeling

Hoofdstuk 3. De Invordering via gerechtelijke weg

Hoofdstuk 4. Beslag

Hoofdstuk 5. Specifieke wijzen van gedwongen uitvoering

Hoofdstuk 6. De alternatieve gerechtelijke invordering: minnelijke schikking

Grensoverschrijdende aspecten

Hoofdstuk 1. Inleiding

Hoofdstuk 2. Grensoverschrijdende invordering van schulden

Hoofdstuk 3. Grensoverschrijdend contracteren

∞ Collectieve schuldenregeling & zelfstandigen en schulden

Collectieve schuldenregeling

Hoofdstuk 1. Algemeen

Hoofdstuk 2. Toelaatbaarheidsvoorwaarden

Hoofdstuk 3. Het opstarten en de gevolgen van de procedure collectieve schuldenregeling

Hoofdstuk 4. De minnelijke aanzuiveringsregeling

Hoofdstuk 5. De gerechtelijke aanzuiveringsregeling

Hoofdstuk 6. De totale kwijtschelding van schulden zonder aanzuiveringsregeling

Hoofdstuk 7. Uitvoering van de collectieve schuldenregeling

Hoofdstuk 8. Einde van de collectieve schuldenregeling Hoofdstuk 9. Rol en statuut van de schuldbemiddelaar Hoofdstuk 10. De FOD Economie en de tenlasteneming van kosten, erelonen en emolumenten

Hoofdstuk 11. Lot van de persoonlijke zekerheidstellers (o.a. borgen)

Hoofdstuk 12. Begeleiding van een cliënt in collectieve schuldenregeling en rol van de maatschappelijk werker Hoofdstuk 13. Herhalingsschema: de collectieve schuldenregeling

Zelfstandigen en schulden

Hoofdstuk 1. Algemeen

Hoofdstuk 2. Toepassingsgebied wet insolventie van ondernemingen en het centraal register solvabiliteit Hoofdstuk 3. Voorafgaand aan een insolventieprocedure

Hoofdstuk 4. De gerechtelijke reorganisatie

Hoofdstuk 5. Het faillissement

Hoofdstuk 6. Belgisch betalingsbevel voor handelsschulden

∞ Schulden uit nutsvoorzieningen en telecomschulden

Verschijnt in het najaar van 2023