WEGWIJS IN DE BUDGET- EN SCHULDHULPVERLENING

“Wij

Inhoudstafel

Schuldenlast treft steeds meer alle lagen van de bevolking, en ook steeds meer jonge gezinnen. Niet minder dan 56.175 Vlaamse gezinnen waren in 2019 in begeleiding voor budget- of schuldhulpverlening.

De maatschappelijke context van schulden en schuldenlast is erg complex. Het is een samenspel van economische, sociale en politieke factoren. Schulden en schuldenlast zijn structurele fenomenen. We leven vandaag, zeker in de westerse wereld, in een mondiale en complexe consumptiemaatschappij. Wanneer een huishouden de betalingen van zijn vaste lasten en/of lopende afbetalingen niet meer kan nakomen, ontstaan achterstallen en schulden. Als een huishouden in een situatie van blijvend onvermogen verkeert om zijn achterstallen en schulden te betalen, is er sprake van schuldenlast.

Schulden op alle levensdomeinen

Consumentenkrediet en hypotheken zijn een belangrijk deel van de schuldenpot en schuldenlast van gezinnen en alleenstaanden. Maar ook elektriciteit en gas, belasting op inkomen en taksen, huur en andere huisvestingskosten, telefoon/gsm, water, alimentatie, gezondheidskosten, verdedigingskosten, terugbetaling aan OCMW’s, verzekeringen … keren steevast terug.

Schulden en schuldenlast zijn niet nieuw. OCMW’s en CAW’s hebben in het kader van hun wettelijke opdrachten altijd al aan budgetbegeleiding en budgetbeheer gedaan. De Wet op het consumentenkrediet en de erkenningsvoorwaarden om aan schuldbemiddeling te mogen doen, hebben een extra dimensie gegeven aan de schuldbemiddeling zoals die historisch al gebeurde in het kader van budgethulpverlening binnen OCMW’s en CAW’s.

De wetgever heeft voor de schuldbemiddeling duidelijk gekozen voor de formule van een tandem bestaande uit een maatschappelijk werker en een jurist of advocaat. Dit met het oog op de combinatie van sociaal-agogische deskundigheid en juridische expertise. Schuldbemiddeling blijkt een complex gebeuren dat vanuit meerdere contexten, in samenhang met elkaar, bekeken en begrepen moet worden.

Colofon vzw SAM, steunpunt Mens en Samenleving vzw

Turnhoutsebaan 139a

2140 Antwerpen robin.vantrigt@samvzw.be www.samvzw.be

© Uitgeverij Politeia nv

Keizerslaan 34

1000 Brussel

Tel. (02) 289 26 10 info@politeia.be www.politeia.be

Niets in deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Een schuldbemiddelaar staat voor een boeiende maar ook moeilijke taak. Hij werkt steeds op het knooppunt van vele belangen en moet hierbij het delicate evenwicht zien te vinden tussen het afbetalen van schulden en het bevorderen van het menswaardig bestaan van de schuldenaar.

Het Handboek Schuldbemiddeling en SAM vzw

Het Handboek Schuldbemiddeling, een samenwerking tussen SAM vzw en Politeia, is hét referentiewerk voor budget- en schuldhulpverlening in Vlaanderen. Een reeks vastbladige handboeken en een online platform waarbij een team van vakspecialisten en -practici waakt over de kwaliteit van de content en de actualisering van de informatie. Een greep uit de onderwerpen die aan bod komen: partijen en actoren, soorten schulden, schuldendelging, invordering van schulden, collectieve schuldenregeling, zelfstandigen en schulden, bescherming van de consument, kredietschulden, bankdiensten en verzekeringen, huurschulden, schulden uit nutsvoorzieningen, gezondheidsschulden, schulden ten aanzien van de overheid en grensoverschrijdende aspecten. De boekdelen worden stuk voor stuk gestoffeerd met belangrijke rechtspraak, voorbeelden en praktijktips.

Wat doet SAM?

• ondersteunt budget- en schuldhulpverleners en organiseert opleidingen, en verleent informatie en juridische en methodische ondersteuning aan budget- en schuldhulpverleners.

• geeft juridisch advies op maat aan budgeten schuldhulpverleners. Mail je vraag – met bijlagen – naar: helpdesk.schuldbemiddelaars@samvzw.be

• doet aan onderzoek en registratie. SAM biedt wetenschappelijke kennis over schuldenproblemen aan en verwerkt de registratiegegevens van de erkende instellingen voor schuldbemiddeling in Vlaanderen en voeren de communicatie errond.

• doet aan beleidswerk. SAM signaleert structurele knelpunten aan de bevoegde overheden en andere instanties.

• informeert over schulden: aan burgers met schuldenproblemen en aan organisaties die occasioneel te maken hebben met cliënten met schuldenproblemen.