Neij West februari 2019

NO

NW

N

Heseveld

ZO

ZW

Neerbosch-Oost

Z

Neij West

O

W

Hees

In dit nummer: Vergrijzing in Nieuw West Prins Lars van Knotsenburg Voorzitter en hoofdredacteur gezocht!

Wijkblad voor Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld - jaargang 7 - nummer 1 - februari 2019

Colofon

Beste lezer van Neij West,

Neij West is een onafhankelijk magazine voor Neerbosch-Oost, Hees en Heseveld. Het verschijnt zes keer per jaar en wordt gratis verspreid.

De kop is er weer af: 2019 is alweer ruim een maand voorbij als u dit leest. Het eerste nummer van Neij West van dit jaar is ruim gevuld rondom het thema ‘Vergrijzing’. Een thema dat mij als 34-jarige op een andere manier aanspreekt dan vele van de vaste bijdragers aan Neij West. We hebben veel stukken – en veel tekst! – ontvangen.

Neij West is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Nijmegen. Er is een bijdrage verkregen uit het budget wijkactiviteiten/ bewonersinitiatieven van de gemeente Nijmegen

Ons redactielid Marij de Vos heeft, speciaal voor alle lezers en nog specialer voor hen die liever van papier dan van een scherm lezen, een ‘sociale kaart’ gemaakt. Op deze sociale kaart is voor de wijken Hees, Heseveld en Neerbosch-Oost én voor heel Nijmegen een korte beschrijving en een telefoonnummer te vinden van een dienst, activiteit of service speciaal gericht op de oudere medemens.

Adres secretariaat Kanunnik Faberstraat 3A Secretariaat: 06 36 56 11 05 E-mail: neijwest@gmail.com Redactie Rob Janssen (hoofd- en eindredacteur) Leo Aelberts Niel van Daal Peter Rutten Maarten Visschers Marij de Vos Harry Wagenvoort Foto’s Nico van Dam Monique Pals Marij de Vos en anderen (zie bij de artikelen) Vormgeving Bert Delmaar (redactielid) Aleta Schuurman (eindredacteur) Vaste medewerkers Susan Boonman-Berson Nico van Dam Marlies Heijbers Leonie Hendriks Renate Hesseling Sophie Lambers (tekstcorrectie) Pieter Monté Frank Verkuylen Maarten Wasmoeth (tekstcorrectie)

Drie pagina’s overzicht in het midden: Neij West is net de Gouden Gids. En als klap op de vuurpijl hebben we aan deze drie pagina’s ook nog de DAR Afvalkalender toegevoegd voor onze wijken. Want vanwege verschillende redenen heeft DAR besloten de kalender niet meer op papier te verspreiden – iedereen schijnt immers een app te hebben. Wij drukken deze kalender voor u af. Zo heeft en houdt u voor dit jaar het overzicht.

Neij West is financieel mogelijk dankzij een subsidie van de gemeente Nijmegen – waarvoor dank! – en advertenties. Daarnaast heeft Neij West een vaste groep van redactieleden en vaste medewerkers (allemaal vrijwilligers) die elke keer weer het blad vorm en inhoud geven. Het voortbestaan van het wijkblad staat in 2019 echter wel onder druk. We hebben meer advertentie-inkomsten nodig, omdat de gemeentesubsidie minder wordt: dus bent of kent u iemand die zou willen adverteren? Mail naar: neijwest@gmail.com, dan spreken we daar wat over af.

Ook zoeken wij een nieuwe hoofdredacteur. Op pagina 33 staat een interview met ondergetekende, over wat dat inhoudt. Een droom-vrijwilligersfunctie, daar ga je toch voor? Dus bent of kent u iemand die hoofdredacteur van Neij West kan zijn? Mail naar: neijwest@ gmail.com, dan maken we kennis en bespreken we wat kan. Oh ja, ook zoeken we altijd nieuwe vaste medewerkers of redactieleden – voor teksten, tekstcorrectie en foto’s!

Veel leesplezier!

Rob Janssen, hoofdredacteur

Drukwerk Drukkerij Hendrix Oplage: 6500 stuks Bezorging Klachten naar: bezorging@neijwest.nl of bel 06 158 35 847 Volgend nummer Kopijsluiting: zondag 17 maart 2019 Verspreiding: vanaf maandag 8 april 2019 De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen te redigeren of in te korten.

Foto voorpagina Theo en Hanny Schoonwater-Schell (Monique Pals)

2

Neij West - februari 2019

In dit nummer 40

28

Karin Groenesteijn

En verder:

32

Pizza Participatie Party deel 3

44

Parkieten Neij West - februari 2019

Kunst maken met je kind

Voorwoord hoofdredacteur 2 Wat is oud worden in dit land 4 Stip Nieuw-West voor onze ouderen 5 Kapsalon in een rolkoffer 7 Bezoekgroep Goede Herderkerk 7 Stip voor ouderen uit andere culturen 8 Tweedeling in het Ouderenland 10 Ouderen mishandeling 11 Column Frank Verkuylen 12 Theo en Hanny Schoonwater-Schell 12 Ouderen activiteiten in de Heseweide 14 Dementie en mantelzorgondersteuning 15 De wijkverpleegkundige aan het woord 17 Waalbrugspeld voor Jos de Haas 17 KBO Neerbosch-Oost 18 Afscheidviering Pastor van Gorp 20 Sport voor ouderen bij Quick 20 Hoor ik er nog wel bij 21 Huiskamer in de buurt 21 Oeroude bomen en oeroude verhalen 22 Afvalkalender Nieuw-West 23 Sociale kaart Nijmegen 24 Sociale kaart NBO - Hees/Heseveld 26 Eenzaamheid onder ouderen 29 Kerkagenda 29, 30 , 40 SJANO’s vrijwilligers van het 1e uur 31 Hoofdredacteur gezocht 33 Wijkagenda 34, 38, 42 Duindoornstraat 34 SJANO 36 De drie spinsters -sprookje- 36 Vergrijzing en de Joodse identiteit 38 Duurt te lang 39 Neij West zoekt voorzitter 41 Fotoblad puzzel 46 Oplossing puzzel Neij West nr.5 ‘18 47 Oproep Redactie 47 Invulblad fotopuzzel 48

3

Wat is nog oud worden in dit land Vroeger, zo zegt mijn moeder van 85 vaak, zaten oude mensen de hele dag in een gemakkelijke stoel en werden ze de hele dag verzorgd door hun kinderen en kleinkinderen.

Over niet al te lange tijd word ik zelf 52 jaar. Volgens de huidige begrippen heb ik de middelbare leeftijd bereikt. Ik voel me soms echter weer als de 18-jarige eerstejaarsstudente die net op kamers is gegaan.

Want ik woon weer alleen én ik studeer weer, en vooral als ik een opdracht heb ingeleverd, ben ik weer net zo zenuwachtig voor een slecht cijfer als 35 jaar geleden. Maar ik hoef maar in de spiegel te kijken om te zien dat ik écht geen 18 (of 30, of 42) meer ben. Ik pieker er dan ook niet over om de leeftijd in mijn paspoort aan te passen, zoals een Nederlandse schreeuwlelijk onlangs wilde doen.

Maar die schreeuwlelijk heeft wel een punt. Het spreekwoord: ‘Je bent zo oud als je je voelt’ lijkt steeds meer te verworden tot: ‘Voel je niet oud dan ben je het ook niet.’ Op de televisie maken 80-plussers wereldreizen en komen reclames voorbij vol actieve en blijde senioren.

De pensioenleeftijd is omhooggeschroefd en hiervan is het eind nog niet in zicht. Ik ken 80-plussers die werken of door Europa reizen in hun eigen auto.

Mijn moeder van 85 voelt zich wel oud. Het lijf wil niet meer, ze is vergeetachtig en er zijn nog maar bar weinig vrienden en familieleden over. Ze heeft haar verjaardag groots gevierd, met lange tafels vol kinderen, kleinkinderen, aanhang en achterkleinkinderen, maar ze twijfelt eraan of ze de 86 haalt, of wíl halen. Volgens mij is dit niet vreemd, 4

als je 85 bent. Maar eigenlijk lijkt het niet te mogen. Voel je niet oud, dan ben je het ook niet. In deze samenleving wordt een grote verantwoordelijkheid voor ons eigen leven van ons verwacht. We moeten al verantwoordelijk zijn voor onze zorgverzekering, onze energieleverancier, onze gezondheid en ons geluk, en ondertussen ook dus voor onze leeftijd.

Goed, we worden met zijn allen heel wat ouder dan pakweg vijftig jaar geleden. En we zijn ook gezonder. Maar wat als je je wél oud voelt?

Omdat je het bent, zoals mijn moeder? Als je ziek bent, of eenzaam, of gewoon moe van al dat leven? Heb je dan iets niet goed gedaan? Is het dan je eigen schuld? Dit idee kan gemakkelijk ontstaan als je hulp probeert te krijgen via de WMO. Vragen om hulp is moeilijk, letterlijk en figuurlijk. Het lijkt wel een straf voor ouderdom.

Vroeger was het simpel. Je begon als kind, werd volwassen en daarna, als je geluk had oud. Dan mocht je in een gemakkelijke stoel zitten en zorgde je familie voor je, of, later, de lieve verzorgsters van het bejaardentehuis. Daarna ging je dood. Dat laatste is nog niet veranderd, al hebben we daar ook wat meer zeggenschap over gekregen. Dood gaan we, hoe dan ook.

Tot ze daar ook iets op vinden.

Tekst: Niel van Daal Foto: Pixabay.com Neij West - februari 2019

Wat kan Stip Nieuw-West voor onze Ouderen betekenen?!

Elke wijk heeft in Nijmegen een Stip. In NieuwWest vindt u de Stip in winkelcentrum de Notenhout in Neerbosch-Oost. Maar, wat is die Stip nou en wat doen ze daar?

Ik heb afgesproken met Soukayna, werkcoach bij de Stip. Zij gaat mij vertellen wat Stip Nieuw-West te bieden heeft aan de bewoners uit de wijk en in het bijzonder voor ouderen in Nieuw-West.

Ouderen de grootste groep

Soukayna legt uit dat iedereen terecht kan bij de Stip, voor de meest uiteenlopende zaken. “Het valt me op dat ouderen tot de grootste groep behoren als klant bij de Stip en dat deze groep steeds groter wordt. De vragen zijn divers en veel daarvan zijn zorg-gerelateerd. Maar ook vragen met betrekking tot de wijk zelf komen aan bod.

Voorbeelden hiervan zijn onveiligheid en overlast.

We hebben wekelijks contact met de wijkagent en er kan snel ingespeeld worden bij wat meer acute zaken.”

“Digitalisering is een ander probleem voor veel ouderen. In een rap tempo worden veel bedrijven en organisaties gedigitaliseerd. Vooral voor ouderen geeft dat een gevoel van machteloosheid. Je raakt wat verloren in een maatschappij waarin je schijnbaar niet meer mee kunt komen”.

Machteloos

De laatste jaren zijn veel – oude vertrouwde – overheidsinstellingen overgeheveld naar de particuliere sector. Als je met een vraag of klacht zit moet je zo’n instantie (waar je vaak wél afhankelijk van bent) bellen. Je belt, krijgt een keuzemenu en eindelijk aangekomen bij de juiste afdeling hoor je het bandje: “Alle medewerkers zijn in gesprek.

Een ogenblik geduld a.u.b.”.

Na eindeloos gewacht te hebben krijg je iemand van een callcentrum aan de telefoon die jou vervolgens mee moet delen dat zij u helaas niet verder kan helpen. Ook een voorbeeld waarbij je je nogal machteloos kunt voelen tegenover grote instanties.

[Redactie Neij West]

Verdwalen in zorgland

Wat Soukayna ook vaak tegenkomt is dat mensen verdwalen in de steeds weer veranderende wet en regelgeving rond zorg en welzijn. “Elk jaar worNeij West - februari 2019

den nieuwe veranderingen doorgevoerd. Wetten veranderen, verantwoordelijkheden verschuiven.

Om een voorbeeld te noemen: wat het ene jaar nog vergoed kan het volgende jaar van de baan zijn. Dat maakt het ingewikkeld en ondoorzichtig.

Ook weten mensen vaak niet hoe het zit met de eigen bijdrage, waar ze aanspraak op kunnen maken, wat er allemaal aan zorg- en hulpmiddelen aanwezig is en welke voorzieningen er zoal zijn.

Zo kwam laatst een man van 84 bij mij op het spreekuur. Hij had allerlei rekeningen meegenomen waar hij geen raad mee wist. We hebben samen alles eens goed doorgelopen en hij bleek recht te hebben op een teruggave van over de duizend euro! De man kon zijn geluk niet op en hij vertelde enthousiast dat hij elk van zijn kinderen honderdvijftig euro had geschonken voor de Kerst.”

Wat biedt de Stip

Wat kan het Stip voor je betekenen vraag ik aan Soukayna? “Je kunt bij ons terecht met allerlei vragen. Bijvoorbeeld over wonen, werk, inkomen, formulieren, zorg en voorzieningen. Als het nodig is kunnen we je in contact brengen met het Sociale Wijkteam.

Wij helpen bij juridische vragen en administratieve problemen. In geval van schulden kunnen wij een afspraak maken met de financiële experts in de wijk. Je kunt informatie krijgen over activiteiten en cursussen in de wijk. Ook met ideeën voor de buurt of vrijwilligerswerk kun je bij ons terecht. Wij staan open voor iedereen met een vraag. Je kunt ons bellen en je kunt zo binnenlopen als we geopend zijn. Het is een plek voor ontmoeting en verbinding. Ook voor een kopje koffie is iedereen ook welkom.”

Toegankelijkheid

Is de locatie waar Stip gehuisvest is, laagdrempelig genoeg voor iedereen? “Hier in de Notenhout zitten we centraal en iedereen, maar dan ook echt iedereen is welkom om bij ons binnen te lopen.

Toch hebben wij zelf af en toe de indruk dat mensen het vaak niet zo makkelijk vinden om bij ons naar binnen te komen. Wij vinden dat erg jammer omdat we er juist zijn voor mensen met een vraag. We zijn er een beetje bang voor dat we, met name ouderen, niet goed kunnen bereiken. Er wonen erg veel ouderen in onze wijk en wij weten dat eenzaamheid een enorm probleem is. Er is bijvoorbeeld een project dat heet ‘Soepie doen’. De naam zegt het al: er is een gratis kop soep voor iedere oudere die daar maar zin in heeft. Toch komen er maar zes tot zeven ouderen.”

Oproep aan alle ouderen

“Daarom wil ik, in dit geval voornamelijk aan ouderen, een oproep doen. Heeft u het gevoel zo naar binnen te kunnen lopen bij de Stip? Zo niet: Wat weerhoud je daarin? Alstublieft: meld het bij ons! Tips en adviezen zijn meer dan welkom. Wij zijn er voor u en niet andersom,” zegt Soukayna vanuit haar hart.

Heeft u suggesties hoe Stip het beter, aangenamer, aantrekkelijker en gemakkelijker voor u kan maken? Maak dat kenbaar. U kunt bellen (024820 03 53) mailen (nieuw-west@stipnijmegen.nl) of bij Stip langs gaan in Winkelcentrum de Notenhout en laat u horen.

Behoort u niet tot de oudere bewoners? Ook naar uw mening is Stip benieuwd!

Tekst en foto: Marij de Vos

5

Autobedrijf Neerbosch

O.C. Huismanstraat 149 - Nijmegen - (024) 379 01 86 - info@autobedrijfneerbosch.nl

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerbosch

AutobedrijfNeerbosch AutobedrijfNeerbosch

APK KEURINGSSTATION

SERVICE EN ONDERHOUD EC K

TE

R CH

een alt u g a t e b s Bij on dtoeslag! loo

WI N

ATIS R G

OCCASIONS AIRCO-SERVICE BANDENWISSEL 6

Neij West - februari 2019

Een kapsalon in een rolkoffer Inge Remmerde Snapper, Haarzorg Inge, knipt haren. Ze doet dit bij de klanten thuis, of, als dat nodig is, in het zieken- of verzorgingstehuis. Aan bed, of, zoals voorafgaand aan dit interview, in een badkamer in de Sint Maartenskliniek, want de klant is net ontslagen en heeft geen kamer meer.

Inge is afgelopen jaar september begonnen, als thuiskapster. Daarvoor werkte ze lange tijd in kapsalons, waaronder 10 jaar in de kapsalon van de Sint Maartenskliniek. “De vorige eigenaar van de kapsalon vroeg me of ik de salon niet over wilde nemen,” vertelt Inge. “Maar ik vond toendertijd dat ik daarvoor nog te weinig ervaring had.”

Dus Inge knipte door in andere kapsalons. En één ding viel haar daar bij op: goed contact met de klant is leuk, maar in een kapsalon heb je een strakke planning waardoor ze niet de aandacht kon geven die ze wilde.

Inge: “Ik wilde meer tijd aan klanten geven dan je in een kapsalon kunt bieden.” Dus besloot ze om haar droom achterna te gaan en thuiskapster te worden, want: “Als thuiskapster heb je veel meer contact met de klant als in een salon. Mensen hoeven de deur niet uit, kunnen meer zichzelf zijn, je ziet meer van hun persoonlijkheid.”

Ze richtte ‘Haarzorg Inge’ op. Sinds september rijdt ze van Nijmegen naar Beuningen, Lent, Wijchen en Berg en Dal om haar klanten van nieuwe kapsels te voorzien. Het kappersmateriaal zit in een rolkoffer en indien gewenst neemt ze ook een wastafel mee. Er is nog ruimte voor meer klanten. “Als beginnend zzp-er moet je jezelf continu op de markt zetten,” zegt ze hierover. En wie ‘Haarzorg Inge’ googelt krijgt voldoende hits. Zo heeft ze een eigen internetpagina en ze is ook te vinden op Facebook.

Hiermee bereikt ze wellicht de doelgroep niet: ouderen en/of mensen die moeilijk ter been zijn. Juist deze mensen hebben behoefte aan contact, een praatje, iets wat hun dag breekt. En ja, Inge knipt volgens de laatste mode, maar ze permanent en watergolft net zo lief.

“Het maakt niet uit”, zegt de kapster, “of je woont in een villa of in een flatje. En dat blijkt, als ze knipt in een badkamer in de Sint Maartenskliniek.

Tekst: Niel van Daal Foto: Nico van Dam

Ouderen en zieken bezoekgroep van de Goede Herder Kerk in Neerbosch-Oost

Wij vinden het fijn om ouderen en zieken thuis en in een verzorgingshuis een bezoekje te brengen. Niet alleen voor de gezelligheid maar ook ter ondersteuning. Onze groep bestaat uit acht personen en wij brengen de mensen regelmatig een bezoekje.

Ieder van ons bezoekt steeds dezelfde mensen wat ervoor kan zorgen dat er een band ontstaat. Wij zijn in de gelegenheid om nog meer mensen te bezoeken, ongeacht uw religie of uw achtergrond.

Vindt u het ook fijn om bezoek te ontvangen dan kunt u zich hiervoor opgeven bij: mevrouw Agnes Lelivelt, tel: 024- 3774628 of via de Kerk, tel: 024-3732646.

Tekst: de ziekenbezoekgroep Foto: Gineke Schamp Neij West - februari 2019

7

Stip – Ouderen m Komen ouderen uit andere (niet-westerse) culturen met zorgvragen bij jullie?

“Ja, er komen verschillende zorgvragen bij ons binnen. Van mensen met verschillende uiteenlopende etnische achtergronden. Denk hierbij aan mensen met een Turkse, Marokkaanse, Afghaanse, Somalische, Soedanese, Armeense, Irakese, Syrische, Chinese en Vietnamese achtergrond.” In mindere mate komen er ook ouderen uit andere Afrikaanse culturen.

Je kunt eigenlijk niet spreken over ‘hun cultuur’ omdat er nogal wat verschillende culturen zijn in Nederland die onderling ook enorm kunnen verschillen.

Zijn hun zorgvragen anders dan die van Nederlandse zorgvragers? Hoe zien die eruit?

Wat zijn de opvallende verschillen?

Er zijn inderdaad wat verschillen in de zorgvragen tussen Nederlandse ouderen en ouderen met een andere culturele achtergrond. Nederlandse ouderen komen meestal met vragen, zoals het regelen van taxivervoer, huishoudelijke hulp, aanpassing in de woning, klachten of vragen over de wijk en het zoeken van contact met de wijkagent. Mensen met een andere culturele achtergrond hebben een veel breder scala aan (zorg)vragen. Het gaat dan om zaken als het lezen van brieven, het niet begrijpen van zaken zoals abonnementen, vragen over de AOW en het pensioen, kwesties met de IND, vragen over schulden en rekeningen, maar ze hebben daarnaast ook dezelfde (zorg) vragen als Nederlanders. Vaak gaat het bij hen om wegwijs-vragen. Soukayna: “Ze hebben vaak geen idee waar te beginnen met hun (zorg)vraag. Vaak zijn ze ook onvoldoende op de hoogte over de mogelijkheden die er zijn.

Iets wat bij Nederlandse klanten ook voorkomt, maar dan in mindere mate.”

Waar lopen ouderen uit andere culturen tegen aan in Nederland? Met welke (zorg) vragen komen ze bij de Stip? Waarin verschillen hun vragen met die van de Nederlandse ouderen? En wat kan de Stip voor hen betekenen?

Om een antwoord te krijgen op deze en nog meer vragen ben ik vroeg vertrokken en bij de Stip in het winkelcentrum De Notenhout in Neerbosch-Oost binnen gelopen zoals elke wijkbewoner kan doen. De Stip vind je in verschillende wijken. Ik werd er vriendelijk ontvangen door enkele medewerkers. Van tevoren had ik geen afspraak gemaakt. Geen idee of ik meteen te woord zou worden gestaan of alsnog een afspraak moest maken. Wat op zich niet zo vreemd was geweest gezien het vragenlijstje. Maar nee, werkbegeleider Soukayna Chhab, een van de deskundigen op het gebied van ouderen uit andere culturen was onmiddellijk bereid mijn vragen te beantwoorden. Gelukkig was het op dat moment niet zo druk.

8

Wat is er voor hen geregeld? Wat is er voor hen aanwezig? Kan er ingespeeld worden op zorgvragen die niet in het reguliere pakket zitten?

Bij de Stip zijn er medewerkers en vrijwilligers die verschillende talen spreken en op Stip Nieuw-West hebben ze ook twee specifieke medewerkers vanuit ‘Sterker’, waarvan de expertise ouderen is. ‘Sterker’ is een fusie van NIM (Maatschappelijk Werk) en SWON (Seniorennetwerk). Een van die medewerkers spreekt Turks, de andere spreekt Arabisch en Berbers. “Dit is natuurlijk een grote meerwaarde voor sommige ouderen. Vanuit Stip proberen wij alle vragen te beantwoorden. Wij Neij West - februari 2019

met vragen uit andere culturen kijken en zoeken mee waarmee wij die persoon verder kunnen helpen. We zoeken zoveel mogelijk naar oplossingen. Wanneer de vraag binnen onze Stip niet (direct) geholpen kan worden, zorgen wij ervoor dat de persoon met zijn of haar vraag naar de juiste plek doorverwezen kan worden. Denk hierbij aan: de wijkagent, sociale raadslieden, financiële experts, de gezondheidszorg en/of andere instanties waarbij de klant geholpen kan worden. Wanneer we niet direct kunnen helpen, proberen we indirect te helpen. Waar kan die persoon dan terecht?”

Kunnen jullie ook adequaat op een cultuurgebonden zorgvraag inspelen?

“Ja, wij hebben mensen met dezelfde achtergrond, maar er zijn ook Nederlandse medewerkers en vrijwilligers die kennis hebben van die verschillende culturen en daarop kunnen inspelen.” Bij de Stip hebben ze medewerkers en vrijwilligers met een Vietnamese, Chinese, Somalische, Marokkaanse en Turkse achtergrond, maar ook Nederlanders die interculturele vaardigheden hebben.

Zou je kunnen stellen dat andere culturen meer gesloten zijn en dus moeilijker in beeld komen? Hebt u de indruk dat zij meer binnen de eigen gemeenschap zorg bieden aan hun ouderen?

“Ja, in eerste instantie zijn ze vaak geneigd om hulp te zoeken bij hun naasten. Er zijn een aantal sleutelfiguren in de wijk of mensen die vaak naar de Stip komen, die deze mensen er op attenderen dat ze goed geholpen kunnen worden bij de Stip. Dit geeft mensen vaak extra vertrouwen om de stap richting de Stip te zetten.” [redactie: sleutelfiguren zijn bijvoorbeeld de wijkagent, straatcoaches, leraren, onderwijzers, thuiszorgmedewerkers, voorgangers in moskee en kerk, vrijwilligers, ondernemers en betrokken buurtbewoners]

Komen die ouderen naar jullie toe? Weten ze de Stip te vinden?

“Ja, die ouders weten Stip wel te vinden. Ze komen hiernaartoe met de vraag: ‘Wat kunnen jullie voor ons betekenen?’ Daardoor durven die ouderen vervolgens iets meer te vragen.

Als ze die drempel een keer over zijn dan durven die ouderen wel meer vragen te stellen of vaker langs te komen met vragen. Dan komen ze ook met andere vragen.”

Hoe merk je die verschuiving van kinderen naar reguliere zorg?

“Dat merk je aan het aantal aanvragen van ouderen voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp.”

Welke specifieke zorgvragen op het gebied van gezondheid, geestelijke zorg en welzijn hebben zij?

Naast allerlei administratieve vragen, vragen de ouderen om huishoudelijke hulp via de Stip. Ze weten wel de weg naar de huisarts te vinden, maar vaak kennen ze de weg niet in de zorgstructuur. Via de sleutelfiguren in de wijk worden ze doorverwezen naar de Stip. Overigens kent Nijmegen een goed vangnet met de Stips in de wijken. Huisartsen en de gemeente verwijzen mensen ook door naar de Stips.

Dementerende ouderen of ouders met psychische problemen komen niet zelf naar de Stip, vanwege hun ziektebeeld. Maar hun kinderen komen wel met vragen. Toch proberen huisartsen klanten met een bepaald ziektebeeld ook

naar de Stip te sturen, zodat ze toch geholpen kunnen worden met bepaalde zaken.

Is er antwoord op een andersoortige zorgvraag?

“Ja, de Stip is heel laagdrempelig. We hebben geen standaard of eis. Alle vragen kunnen en mogen gesteld worden.”

Hebben jullie zicht op ouderen met verschillende culturele achtergronden? Kunnen jullie hen bereiken?

“Ja, hier heeft Stip zicht op.”

Wie hebben er allemaal zicht op deze doelgroep of een ingang tot hen?

De huisartsen, de wijkagent, wijkverpleegkundigen en Stip hebben wel zicht op ouderen uit andere (niet-westerse) culturen. En waarschijnlijk ook moskeeën of kerken in de buurt.

Er zijn veel verschillende culturen in ons land. Zijn er onderling gemeenschappelijke zorgvragen die onder Nederlanders niet of nauwelijks voorkomen?

Twee zaken springen hier vooral uit. Het eerste is de vraag of iemand zijn AOW of IAOW kan behouden als hij of zij terugkeert naar zijn of haar land van oorsprong. Het bezit van een eigen woning in het land van oorsprong heeft bijvoorbeeld invloed op de IAOW. De tweede kwestie betreft de taalbarrière.

Tekst: Harry Wagenvoort. Foto: Monique Pals

Merkt u dat ook andere culturen qua zorgvraag mee veranderen naarmate zij in Nederland verblijven? Merkt u bijvoorbeeld dat jongeren niet meer of minder voor hun ouders zorgen, omdat ze allebei werken?

“Ja, dat neemt toe. Dat merkt Stip ook. De mogelijkheid om voor hun ouders te zorgen is moeilijker geworden. Hun kinderen hebben het heel druk en hun eigen verplichtingen, zoals de zorg voor hun eigen gezin. Daardoor hebben ze te weinig tijd om voor hun ouders te zorgen. Het is geen kwestie van onwil.”

Neij West - februari 2019

9

Tweedeling in het Ouderenland Een paar jaar geleden las ik in het Algemeen Dagblad een artikel over het dorpje Acciaroli in het Zuidwesten van Italië waar één op de tien inwoners meer dan honderd jaar oud wordt.

Wetenschappers die op zoek gingen naar de medische oorzaak van dit fenomeen, kwamen er al snel achter dat deze mensen een bijzonder goede bloedsomloop hadden en leefden van een gevarieerd voedingspatroon dat uitsluitend uit streekproducten bestond. Zij deden veel aan lichaamsbeweging en hadden sterke sociale banden met elkaar. Vooral dat laatste, de sociale verbondenheid, is iets waar deze Italiaanse ouderen iedere ochtend hun bed voor uit komen.

Ik moest denken aan mijn eigen moeder die als 80-jarige in Kabul van oorlog woont. Zij en wijlen mijn vader weigerden om de ellende te ontvluchten. Oud worden in de vertrouwde omgeving had hun voorkeur.

Het is niet makkelijk om als migrant ouder te worden in een andere samenleving. Zelfs niet in het land van Artikel 1.

Terwijl er een discussie gaande is over de (hogere) kosten (21% van de totale zorgkosten) in de zorg waarmee grotendeels bureaucra-

10

tie in de ouderenzorg bekostigd wordt, zien wij dat ouderen een aanzienlijk deel van de eenzame burgers vormen. Hoe kan in plaats van de focus op het financiële beleid van deze zorg, de aandacht geschonken worden aan de inhoud en kwaliteit van de ouderen zorg?

Gelukkig nemen de ouderen in Nederland nu steeds vaker het heft in eigen hand. Zij hebben een eigen omroep Max, eigen politieke partijen, en zijn vertegenwoordigd in inspraakorganen. Maar weinig discussies over de toegankelijkheid en kwaliteit van het zorgaanbod bereiken de ouderen met een migrantenachtergrond. Ongeveer 20% van 65-plussers in Nijmegen heeft een andere culturele achtergrond. Over tien jaar is dit aantal verdubbeld.

Hoe zit het met hun vertegenwoordiging?

De nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), die in 2015 werd ingevoerd, heeft als belangrijk uitgangspunt zelfredzaamheid en verhoging van de participatie van burgers.

Alleen daar waar nodig kan complementaire zorg worden geleverd, afgestemd op individuele mogelijkheden en behoeften van de zorgvrager. Deze veranderingen hebben een grote impact op ouderen met een migrantenachtergrond. Zelfredzaamheid is voor veel van hen, met name voor eerste-generatie migranten, te hoog gegrepen. Ook de mate van participatie

van deze groep is gering. In een verkennend onderzoek van Movisie uit 2009 is vastgesteld dat een aanzienlijk deel van deze groep ouderen een duidelijke risicogroep vormt voor sociale uitsluiting als gevolg van een lage opleiding, een hoog percentage werkloosheid en arbeidsongeschiktheid, een laag inkomen en een slechte beheersing van de Nederlandse taal. Migrantenouderen kampen ook relatief vaak met psychosociale problemen zoals vereenzaming en depressie.

Bovengenoemde factoren bemoeilijken het in eigen regie nemen van de zorgvraag. Migrantenouderen brengen in vergelijking met autochtone ouderen bijvoorbeeld wel vaker een bezoek aan de eerstelijnshulp, maar zij maken minder gebruik van andere voorzieningen zoals sport, fysiotherapie, thuiszorg, dagbesteding, woonzorgcentra en GGZ. Dit wordt deels veroorzaakt door onbekendheid met het zorgaanbod waardoor allochtone ouderen vaak niet in staat zijn om volledig geïnformeerde keuzes te maken. Ook het aanbod en de indicaties van zorg- en welzijnsinstellingen sluiten niet aan op de hulpvraag van deze groep ouderen. De beperkte beheersing van het Nederlands bemoeilijkt daarnaast de communicatie met mensen van buiten de eigen familie, wat het ontvangen van informatie in de weg staat. Instellingen hebben over het Neij West - februari 2019

algemeen nog geen effectieve manier gevonden om migrantenouderen te informeren en voor te lichten op een manier die voldoende op hen is afgestemd. Al langere tijd klinkt daarom de roep naar een divers georganiseerd zorgaanbod.

De rol van belangenorganisaties bij het verwezenlijken van een divers georganiseerd zorg- en welzijnsaanbod, een WMO nieuwe stijl, is essentieel. Anders dan de autochtone ouderen, hebben de migrantenouderen geen zichtbare belangenorganisaties die in staat zijn op beleids- en uitvoeringsniveau te adviseren en kritisch ontwikkelingen te volgen.

Hoe zorg je er dan voor dat ook de oudere migranten aan bod komen? Hoe voorkom je isolement en versterk je de eigen regie van migrantenouderen ten tijde van grote transities rondom zorg? Hoe organiseer je het aanwezige potentieel in de verschillende migrantengemeenschappen?

Het is van groot belang om ouderen uit deze doelgroep zelf bij het beleid en de uitvoering ervan te betrekken. Een deel van de ouderen met een andere culturele achtergrond is als gastarbeider, huwelijksmigrant of vluchteling naar Nederland gekomen en snel in de samenleving geïntegreerd. Zij beheersen de Nederlandse taal redelijk goed en zijn bekend met zowel Nederlandse instellingen als eigen groepen en belangenorganisaties. Zij kunnen een sleutelrol spelen bij de toegankelijkheid en het cultuursensitief maken van de voorzieningen. Zij kunnen de communicatie tussen aanbieders, zorgvragers en beleidsmakers verbeteren.

Met de toename van het aantal migrantenouderen is het van groot belang om deze mensen meer te zien, meer te horen en meer te ondersteunen. Het is tijd voor de inrichting van een divers en inclusief zorgaanbod waarin rekening wordt gehouden met de individuele wensen en behoeften van ouderen. Dit kan voorkomen dat een groter beroep wordt gedaan op mantelzorgers. Zorg die veelal uitgevoerd wordt door vrouwelijke familieleden wat tot een belemmering voor hun sociaaleconomische participatie kan leiden. Zouden de grote zorgaanbieders hiermee bezig zijn?

Mijn moeder staat elke ochtend op met een plan. De oude onderwijzeres geeft dagelijks les aan meisjes die niet naar school mogen.

In ruil voor haar onderwijs zorgen de jonge dames goed voor haar. Dit is waarvoor zij opstaat, dit is wat haar dag zinnig maakt.

Tekst: Qader Shafiq. Foto: Pixabay.com Neij West - februari 2019

Ouderenmishandeling Is een probleem van deze tijd of van alle tijden?

Om daar een antwoord op krijgen ging ik het maar eens zoeken op het internet. Het “web” dat voor veel ouderen nog niet echt een automatisme is om zaken helder te krijgen (een gemiste kans om daar wat aan te doen door veel lokale overheden). Het onderwerp blijkt er een te zijn van alle tijden.

Nu de lokale overheden belast zijn met de zorg (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) komt er meer boven tafel. De instellingen die zich met zorg aan ouderen bezighouden klagen steen en been over lange wachtlijsten. De sociale wijkteams en huisartsen werken zich helemaal de barsten om maatwerk te leveren maar het is bij lange na niet toereikend om voldoende ouderen te helpen.

De verplichting om thuis te blijven wonen als de veelheid aan gebreken toeneemt, is zoetjesaan onmenselijk geworden.

De tussenstap ‘het bejaardenhuis’ is door de politiek wegbezuinigd en legt dus de lasten bij voornoemde instellingen maar ook bij de mantelzorgers. Soms is het zo treurig dat familie, vrienden en buren moeten worden ingeschakeld om een ‘verpleeghuissituatie’ in de lucht te houden. Daar gaat het dus mis.

We zijn niet toegerust om een dergelijke zorg vol te houden. We lopen op onze tenen en niet iedereen die de hulp verleend is zuiver op de graat. Al hebben we nog zoveel afspraken om netjes met elkaar om te gaan, biedt dat geen garantie voor onze ouderen.

•

Verwaarlozing van oudere door te weinig voedsel of onvoldoende hygiëne (ondervoeding, vermagering en onverzorgde wonden)

•

Financiële uitbuiting door het afpakken van eigendommen of te profiteren, of een bankpas misbruiken (tekort aan geld en huurachterstand tot gevolg).

•

Seksueel misbruik.

Hieronder lijden zo’n 200.000 ouderen per jaar en dat is nog maar het topje van de ijsberg omdat we gewoonweg niet in staat zijn om daar adequaat mee om te gaan.

De plegers bevinden zich vaak in de directe familie (34% of neven en nichten (48%) (bron: Movisie).

Men kan onderscheid maken tussen opzettelijke mishandeling of wat ook wel genoemd wordt is de ontspoorde zorg (het niet meer bij machte zijn om voldoende zorg te leveren door onmacht van mantelzorgers).

Wat doen we eraan?

•

Het taboe doorbreken door het gesprek er over aan te gaan zowel met de professional als met de ouderen zelf.

•

Folders, tv-spots, “Een veilig thuis, daar maak je je toch sterk voor”.

Voorkomen dat mantelzorg te zwaar wordt (respijtzorg).

•

Versterking inzet Justitie

Wat verstaan we eronder?

•

•

Lichamelijke mishandeling, zoals schoppen of slaan (blauwe plekken, schaaf en snijwonden).

Psychische mishandeling zoals pesten, schelden of beledigen (angst en verwardheid).

Tekst: Peter Rutten Foto:www.vooreenveiligthuis.nl

11

Een museumstuk

Botten Naarmate we ouder worden, lijken ze nadrukkelijker aanwezig: botten. We gaan krommer lopen, breken ze wat sneller en we merken dat sommige buigingen toch echt niet meer lukken. Bot lijkt materiaal dat nauwelijks van samenstelling verandert, maar het tegendeel is waar.

Ben je volwassen geworden, dan zijn afbraak en opbouw van botten in evenwicht. Rond je 35e verandert dat: je lichaam breekt meer botmassa af dan het aanmaakt. Het gevolg is botontkalking oftewel osteoporose. Die zorgt voor meer gaten in het botweefsel. Osteoporose betekent letterlijk bot met gaten.

Er zijn factoren die de kans op het krijgen van botontkalking vergroten. Neem de overgang bij vrouwen. Het vrouwelijke hormoon oestrogeen remt de afbraak van botten. Na de overgang dus niet meer. Ben je vòòr je 45e in de overgang gekomen, dan is de kans op botontkalking nog groter.

Een andere oorzaak is calciumtekort. Calcium is namelijk een hoofdbestanddeel van botten en zit vooral in zuivelproducten. Bij de opname van calcium in de botten speelt vitamine D een belangrijke rol. Deze vitamine wordt gevormd in het lichaam, onder invloed van zonlicht op je huid.

Ouderen kunnen minder vitamine D aanmaken. Je krijgt vitamine D ook binnen via voeding. Het zit vooral in vette vis, zoals haring en makreel, maar ook in margarine, halvarine (extra toegevoegd) en boter. Roken is ook van invloed op osteoporose.

Roken zorgt voor een slechte doorbloeding van (bot)weefsel en daarmee voor minder voeding van je botten.

Als laatste noem ik te weinig lichaamsbeweging.

Bewegen stimuleert de aanmaak van botweefsel.

Vooral bewegingen waarbij het lichaam met zijn eigen gewicht wordt belast, zijn zeer effectief.

Denk aan wandelen, tuinieren, dansen etc. Botten worden brozer, dat is een gegeven, maar dat proces kunnen we wel vertragen.

Frank Verkuylen Leefstijlcoach De Stap - Leefstijlcoaching www.destap.org - frank@destap.org

12

Theo en Hanny Schoonwater-Schell wonen al bijna 65 jaar aan de Hatertseveldweg, in Hoog-Heseveld. Daar blijven ze nog wel even. “Geen denken aan dat wij hier weg gaan, onze buren zijn ons zó dierbaar”, zegt Hanny. Ze is 89 en gaat elke week nog met de fiets naar de markt op Kelfkensbos. Theo is 94 en neemt dagelijks één pilletje voor de gezondheid. “Alleen in ’t köpke doet niet alles het meer.” Ik ga met Hanny en Theo in gesprek over vroeger, het huis, huishouden en de buurt en de verschillen met nu.

Het huis Theo en Hanny leerden elkaar in 1952 kennen en verloofden zich in 1954. Het was de tijd van woningnood én woningbouw. In Nijmegen werd veel gebouwd. “Wij hoopten op een flatje, zoals die in Heseveld en Galgenveld gebouwd werden. Anders moeten we gaan inwonen,” zegt Hanny. Ik zie al meteen een vergelijking met nu: voor starters op de woningmarkt is het erg lastig een betaalbare woning te vinden.

Theo werkte op kantoor bij T&A Steenfabrieken, aan de Nassausingel. Via zijn werk verkregen zij het huis waarin ze nu nog altijd wonen. “Wat een geluk hadden wij. Centrale verwarming bestond niet, de zolder was niet eens begaanbaar. Wat nu de woonkamer is, was eerst voor de helft slaapkamer,” legt Hanny uit. Zij huurden eerst, maar in 1968 kregen ze de mogelijkheid te kopen. “Dat kostte 24.000 gulden. We hebben direct de woonkamer verbouwd, dat kostte meer dan het hele huis,” lacht ze.

Al snel kwamen er kinderen, vier in totaal. Zij zijn allen in het huis aan de Hatertseveldweg opgegroeid. De kinderen en kleinkinderen wonen verspreid door het land: een zoon woont om de hoek, hun dochter in Druten, hun andere twee zonen in Bodegraven en in Vlissingen.

Hanny: “Ze komen nog altijd thuis in het huis waar ze zijn opgegroeid. We hebben voor onze zoon die in Vlissingen woont altijd een logeerplek.” De zolder werd bruikbaar gemaakt, mét een dakkapel en er kwam centrale verwarming. In 1974 werd de keuken verbouwd. Die is anno 2019 nog altijd hetzelfde gebleven, een echte jaren zeventig keuken. Hanny: “Nu je het zegt… de keuken is al 45 jaar oud.” Een museumstuk!

Het huishouden Hanny ziet het huishouden doen als het grootste verschil tussen toen en nu. “Als moeder kwam je de deur niet uit. Het huishouden was ook een serieuze zaak. We hadden nog geen wegwerpluiers. Ik had 24 luiers, 12 hydrofiele en 12 oogjesluiers. Daar heb ik vier kinderen Neij West - februari 2019

in Hoog-Heseveld

plantje dat nog van haar overleden moeder is geweest wil passen. “Natuurlijk.”

“Hier in de buurt letten we op elkaar. Als de gordijnen later dan normaal opengaan, dan komen ze kijken of alles goed is,” vertelt Hanny.

“Je kunt op iedereen terugvallen. Het is echt een heel fijn buurtje.” Toen na een storm veel van de tv-antennes – díe heb je tegenwoordig niet meer – van de daken waren gewaaid, is de Buurt Antenne Club opgericht, met een centrale antenne bij nummer 320. “Ik was penningmeester”, zegt Theo.

Werk en hobby’s Theo heeft 44 jaar bij T&A gewerkt, tot zijn pensionering in 1984. “Dat was een goede baan,” vertelt Theo. Het gaf het gezin de mogelijkheid om dingen te doen die nu heel normaal zijn, maar toen nog niet voor bijna iedereen weggelegd. “Fotograferen en filmen is een grote hobby van me,” zegt Theo. In het huis zijn dan ook veel foto’s te vinden. Ook ging het gezin al regelmatig op vakantie. Tot op latere leeftijd nog, vertelt Hanny: “Wij zijn in de jaren negentig in Amerika geweest, een maand lang want daar hebben we familie. Elk jaar naar Oostenrijk, waar ook onze kinderen langskwamen.”

Na Theo’s pensionering heeft hij veel vrijwilligerswerk gedaan. “De administratie bij de Stadshobby Werkplaats, veel voor de parochie van de Heilige Drie-eenheid.” Hanny heeft nog een heel archief met foto’s en verzamelde knipsels uit de kranten. Nijmeegse geschiedenis is een hobby van haar. In de boekenkast staan meerdere jaargangen van Numaga. Daarnaast staan foto’s van overleden familieleden, nog meer boeken en een iPad. “Binnenkort komt Bart Janssen ook weer, die schrijft over de oorlog en het bombardement. Dan word ik weer geïnterviewd.”

mee groot gebracht. Veel beter voor het milieu.”

Maar als je de deur niet uit kwam, hoe ging dat dan met boodschappen? “De bakker kwam, de groenteboer, de melkboer. Iedereen kwam aan de deur. Soms belden ze tevoren wat ik nodig had,” legt Hanny uit. Eigenlijk gaat dat nu ook steeds meer zo, leg ik uit. Je kunt groentepakketten laten bezorgen, of biologisch vlees. Supermarkten bezorgen en ook complete maaltijden worden thuisbezorgd. “Ik heb ook nog het eiervrouwtje,” zegt Hanny, “die brengt op donderdag aardappelen en eieren voor me mee.”

Neij West - februari 2019

De buurt In 1954 werd aan de Hatertseveldweg en de Tussenweg een blok van 28 huizen gebouwd, bedoeld voor werknemers van de Nijmeegse industrie. “Toen we hier kwamen, was het achter een groot open veld: een grote speeltuin.”

Hanny vertelt over Anneke, die toen ze drie jaar was in het buurtje kwam wonen. “Haar ouders huisden net in en het meisje stond aan het hekje. Ik zei: ‘kom maar hier spelen’, zodat de ouders konden inhuizen. Anneke is nooit meer weg gegaan.” Later tijdens het gesprek komt Anneke (62) via achterom het huis binnen. Ze gaat even een paar dagen weg, of Hanny op het

Hanny’s leven – een kleine geschiedenis op zichzelf – raakt ook de wereldgeschiedenis.

Hanny werkte tot het huwelijk met Theo voor de NV IJzerhandel gebroeders Van Campen aan de Arend Noorduijnstraat, als telefoniste en telexiste. “Wij hadden als een van de weinigen in Nijmegen een telex. Toen in de zomer van 1953 de opstand in Oost-Berlijn was, heb ik voor hoofdredacteur Frequin van De Gelderlander de telexberichten ontvangen van zijn correspondent. Ik heb nog ergens een kopie ervan liggen,” zegt ze. “Ik heb ze ooit aangeboden aan De Gelderlander, maar die hadden geen interesse.”

Tekst en foto’s: Rob Janssen

13

Ouderenactiviteiten in De Heseweide Gezelligheid staat voorop Wil je een kaartje leggen of rummikubben?

Kom dan naar de ouderenactiviteit op dinsdag- en donderdagmiddag in wijkcentrum Heseweide in Heseveld. Ouderen ontmoeten elkaar en hebben met elkaar een gezellige middag. Iedereen is welkom. Een gesprek hierover met Hannie Lochtenberg uit Neerbosch- Oost.

Voor de ontspanning Hannie: “De bridgegroep van dinsdagmiddag bestaat uit acht personen. Er wordt kamerbridge gespeeld. Het hoeft niet helemaal stil te zijn. Er mag gezellig gepraat worden. Men bridget voor de ontspanning. Op de donderdagmiddag jokeren en rummikubben ongeveer 24 ouderen. Er kunnen altijd nog mensen bij. De groep is in 2015 gestart. Ouderen die eens willen kijken of het iets voor hun is, zijn van harte uitgenodigd om een middag mee te doen. Deelnemers betalen anderhalve euro per maand voor een koekje bij de koffie of thee en met de feestdagen is er altijd iets extra’s bij de koffie. Op de normale middagen is de koffie/thee voor eigen rekening. Mensen die niet goed ter been zijn, kunnen gebruik maken van vervoer. Zij kunnen met de toektoek (een elektrische auto) worden opgehaald en teruggebracht. Op verzoek regel ik dit, omdat het voor mensen zelf veel papierwerk kan zijn.

Aanmelden moet niet ingewikkeld zijn.”

In de familie Al lang zit Hannie in het vrijwilligerswerk. Ze organiseert met veel plezier activiteiten. Hannie vertelt: ”Mijn moeder zat al bij het koor en bij de brei- en borduurclub. Vroeger was ik zelf ook al als leesmoeder actief. Ook was ik toen actief in het jongerenwerk bij wijkcentrum Titus Brandsma aan de Tweede Oude Heselaan waar we toen woonden. Ik vind het fijn om samen met mensen en voor mensen gezellige activiteiten te organiseren. In het Wijkcentrum De Heseweide heb ik samen met een docent cursussen Engels voor beginners begeleid. En computercursussen opgestart in het wijkcentrum de Schalmei. De donderdagmiddag activiteit vindt zijn oorsprong vanuit de Katholieke Belangenorganisatie van Ouderen (KBO). Je rolt dan van het een in het ander.

Het is leuk om te doen. Je bent onder de mensen. Het vrijwilligerswerk zit zo’n beetje in de familie. Mijn dochter doet vrijwilligerswerk bij Sjano (Stichting Jeugdactiviteiten Neerbosch- Oost).”

14

Sjoelclub Er is een sjoelclub in wijkcentrum De Schalmei in Neerbosch. Dat loopt via Piet Lochtenberg, de echtgenoot van Hannie. Ook dit is een zogenoemde wijkgebonden activiteit. Ook zijn nieuwe leden bij de Sjoelclub van harte welkom. Nieuwe activiteiten in Neerbosch-Oost kunnen een beroep doen op de Stichting Bewoners Budgetgroep Neerbosch-Oost. Via een aanvraag kan dan een deel van de kosten worden vergoed. Zie ook Neij West nr 5 van 2018.

Of bel of mail Hannie Lochtenberg. Overigens zoekt deze Stichting nog een nieuwe penningmeester.

Ouderenactiviteiten wijkcentrum Heseweide Dinsdagmiddag 13.30u-16.30u: oa bridgen Donderdagmiddag 13.30u-16.30u: jokeren en rummikubben Hannie Lochtenberg,

Tekst en foto: Maarten Visschers

lochtenberg6@hetnet.nl Neij West - februari 2019

Ouderen met dementie en mantelzorgondersteuning Wanneer je de statistieken moet geloven, dan krijgen één op de vijf mensen, vroeg of laat een vorm van dementie. Om mantelzorgster te zijn voor iemand met dementie is het goed om je te laten informeren over dementie en hoe daar mee om te gaan. Dit geldt ook voor de inwoners van onze wijken, want we krijgen er allemaal mee te maken.

Zelf heb ik heb veel geleerd van de informatieve boeken over het onderwerp dementie.

Van de site ‘samen dementie vriendelijk’ en tijdens de ‘mantelzorg-salons’. Daarom wil ik u een kijkje geven in de mogelijkheden die er zijn en wil ik mijn ervaring als mantelzorgster met u delen.

De site ‘Samen dementie vriendelijk’ zegt hierover: Hoe wij als samenleving omgaan met dementie is een belangrijk vraagstuk. Mensen met dementie zijn de eerste jaren uitstekend in staat om zelf de regie te houden. We willen niet dat zij stoppen met activiteiten, omdat ze onzeker kunnen worden door de dementie en daardoor thuisblijven met de kans op vereenzamen. Dat Neij West - februari 2019

gun je niemand. De diagnose dementie is al vervelend genoeg. Daarom willen we er voor zorgen dat zij zo goed mogelijk kunnen blijven meedoen in de samenleving, ondanks hun ziekte. Dat vraagt begrip en hulp van u en van de samenleving. Daarom is het belangrijk dat ook u dementie kunt herkennen en weet hoe u mensen met dementie kunt helpen. Zij verzorgen, via de website, gratis trainingen. Zie: www. samendementievriendelijk.nl ‘Dementievriendelijke wijken’ is een initiatief van personen en groeperingen in een aantal wijken van onze stad, zo ook in NeerboschOost. Bewoners en ondernemers informeren elkaar en worden hierin ondersteund door verschillende organisaties zoals door ‘netwerk 100’ . Zie: www. dementievriendelijke wijken.nl.

Jos de Haas maakt met zijn winkel deel uit van de dementievriendelijke gemeenschap.

‘Netwerk 100’ is een samenwerkingsverband van professionele organisaties in welzijn, zorg en onderwijs in de regio Nijmegen. Waarin ouderen met dementie de volle aandacht krijgen.

Zie: www.netwerk100.nl

Mantelzorg Nijmegen zegt: ”U bent er voor een ander, wij zijn er voor u!” Als mantelzorger speelt u een belangrijke rol in het leven van uw dierbare, en bent u een belangrijke partner voor hulpverleners. U draagt bij aan het welbevinden van uw dierbare. Daarbij kan er veel op u afkomen of kan het (soms te) zwaar zijn.

Mantelzorg Nijmegen wilt u als mantelzorger ondersteunen als het u teveel wordt of als u er niet meer uitkomt. U blijft daarbij zelf aan het roer.

We nemen niet de zorg over maar bieden een luisterend oor, informatie, advies en (kortdurende) ondersteuning. Samen met u kijken we wat de mogelijkheden zijn. Zo helpen we u om in balans te blijven. Voor Mantelzorgers uit Nijmegen werken zij gratis.

Telefoon: 024-365 01 50, E-mail: info@mantelzorg-nijmegen.nl en Facebook: facebook.com/ mantelzorg024

Mantelzorgcafé en de Mantelzorg salon

Wil je op een laagdrempelige manier andere mantelzorgers ontmoeten? Kom dan naar het Mantelzorgcafé! Op de eerste woensdag van de maand is er van 19.00 tot 21.00 uur het Mantelzorgcafé in wijkcentrum Dukenburg. Dit

15

café is toegankelijk voor alle mantelzorgers uit Nijmegen. Naast gezelligheid en advies kun je er ook terecht voor themabijeenkomsten of trainingen.

Voor mantelzorgers die door zorgtaken niet kunnen komen is er een (kosteloos) respijtzorg-arrangement van De Mantelaar ter beschikking. Een medewerker van De Mantelaar houdt de persoon waar voor gezorgd moet worden gezelschap, zodat de mantelzorger naar het Mantelzorgcafé kan komen. Voor het aanvragen van het Respijtzorg-arrangement: e-mail naar: mantelzorgcafe@gmail.com

De mantelzorgsalon

Dit wordt vijf keer per jaar georganiseerd. Hierbij krijgen mantelzorgers de gelegenheid om zich te informeren aan de hand van specifieke onderwerpen, elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Een mantelzorgsalon bestaat altijd uit een combinatie van gezelligheid, ontspanning en informatie.

Zie: www.mantelzorg nijmegen.nl

Mijn ervaring als mantelzorgster

Ik ben vele jaren mantelzorgster geweest, van een oude vriend van 92 jaar, Harrie genaamd.

Hij had de ziekte van Alzheimer. Harrie heeft nog lange tijd alleen en zelfstandig gewoond, nadat hij de diagnose Alzheimer kreeg en voordat hij werd opgenomen in de Honinghoeve.

Harrie was met zijn dementie nog redelijk goed in staat om zelf de regie te houden, hoewel hij in de thuissituatie wel bijsturing nodig had.

Het was voor hem belangrijk om mee te blijven doen in de maatschappij. Zo ging hij nog dagelijks eten in de Mensa en ontmoette daar zijn vrienden. Toen dat niet meer ging, vanwege de afstand, ging Harrie eten in de Honinghoeve.

Daar raakte hij bekend met het huis, waar hij uiteindelijk ging wonen. Het was voor Harrie belangrijk dat we hem stimuleerden in wat hij nog zelf kon doen.

Nieuwe ervaring

Harrie begeleiden, met zijn dementie, was voor mij een nieuwe ervaring. Ik ging me meer verdiepen in de ziekte van Alzheimer en in Harrie’s belevingswereld. Ik voelde bijvoorbeeld dat ik geen vragen moest stellen maar wel interesse tonen. Ik leerde geduldig te zijn. Om mezelf steeds weer opnieuw op hem af te stemmen.

Minder vanuit mijn hoofd en meer vanuit mijn hart met hem te communiceren. Dat heeft niet veel woorden nodig. Het werd meer een samen zijn. Dit waren mooie ervaringen.

Belangrijk voor Harrie was het inspelen op zijn humor. Daar kon hij zo van genieten. Tijdens een visite van familie en vrienden werd het

16

soms lastig om in gesprek te blijven met Harrie. Vooral als het communiceren niet meer zo vanzelf ging, omdat er naar woorden gezocht moest worden. Harrie was namelijk altijd de spil in een gesprek geweest. Dat vroeg nu om een andere houding van het bezoek.

Fotoboekjes

Ik heb fotoboekjes gemaakt van de mensen die dicht bij Harrie stonden, zoals van familie en vrienden. Praten over vroeger maakte het makkelijker met foto’s erbij. Ook als er post kwam, kon ik de foto laten zien van wie de post was.

Muziek

Belangrijk in het contact met Harrie was hem liefde en warmte geven. Samen luisteren naar klassieke muziek en samen muziek maken. In de Honinghoeve ging hij graag naar het groepje ‘luisteren naar klassieke muziek’.

Omgeving

Toen Harrie nog alleen en zelfstandig woonde was de sociale controle groot. Zijn omgeving vond dat hij eerder opgenomen had moeten worden, uit angst dat er bijvoorbeeld een brand zou uitbreken. De kans verkleinen dat

een brand veroorzaakt zou kunnen worden, was de oplossing.

De wijkagent heb ik op de hoogte gebracht voor het geval dat Harrie de weg niet meer terug wist te vinden. Hiervoor heb ik zijn kleding gemerkt met adres en telefoonnummers. Het was voor mij een hele zorg, toen Harrie nog in zijn flat woonde.

Honinghoeve

Eenmaal opgenomen in de Honinghoeve werd de zorg voor mij anders. De verantwoording kon ik meer bij de zorg laten, maar dan nog kwam er veel op me af. In die periode heb ik via Mantelzorg Nijmegen een cursus Mindfulness gevolgd. Dit heeft mij geholpen om zowel goed voor mijzelf te zorgen, als in contact te zijn met Harrie.

Harrie heeft in de Honinghoeve twee mooie jaren gehad en is eind november 2018 overleden.

Voor mij zijn het leerzame en liefdevolle jaren geweest die ik niet had willen missen. Dank aan allen die mij hierin hebben ondersteund.

Logo’s: Internet

Tekst: ‘samen dementie vriendelijk’, ‘mantelzorg nijmegen’ ‘netwerk 100’en Leonie Hendriks. Foto: Leonie Hendriks

Fysiotherapie / Manuele therapie / Bekkenfysiotherapie / Kinderfysiotherapie / Geriatriefysiotherapie / Dry needling / Sportfysiotherapie / Fysiotherapie aan huis / Fysiotherapie bij oncologie / Behandeling bij COPD, Claudicatio en Parkinson / valpreventie

Yogalates: vanaf €32,p.maand

Naast fysiotherapie kunt u in onze praktijk ook terecht voor yogalates.

Yogalates is een combinatie van yoga en pilates.

Interesse? U kunt zich opgeven voor een gratis proefles!

Voor meer informatie over yogalates kunt u terecht op onze website of kunt u bellen, mailen of de praktijk bezoeken.

Fysiotherapie Danielsplein / Danielsplein 3b / 6543 NA Nijmegen / 024-3030022 administratie@fysiodanielsplein.nl / www.fysiotherapie-danielsplein-nijmegen.nl Neij West - februari 2019

Zilveren Waalbrugspeld voor Jos de Haas Jos de Haas van De Haas Mode heeft op 15 december 2018 de Zilveren Waalbrugspeld ontvangen, uit handen van burgemeester Bruls. Dit vanwege zijn jarenlange vrijwillige verdiensten in NeerboschOost, o.a. bij Viva Symfonica, Sjano en de winkeliersvereniging De Notenhout.

De wijkverpleegkundige aan het woord Stel, je komt na een opname uit het ziekenhuis en hebt tijdelijk zorg nodig. Of, je lichaam kan niet meer alles en je hebt dagelijks hulp nodig bij het aan- en uitkleden.

Daar is de wijkverpleging, of thuiszorg, voor. Neij West spreekt met de Lisanne van den Brand, wijkverpleegkundige van het team Neerbosch-Oost van ZZG zorggroep.

Wat gebeurt er nou als je professionele zorg nodig hebt?

Samen een zorgplan “Wij krijgen zorgvragen binnen via verschillende kanalen. Meestal via zorgbemiddeling, of een doorverwijzing van de huisarts. Soms zoeken mensen zelf ook contact met ons. Bijvoorbeeld een mevrouw die twee keer per dag ondersteuning nodig heeft bij het wassen,” zegt Lisanne. Als het team dan een aanvraag krijgt, kijken ze hoe het past in de planning.

Daarna komt er een intakegesprek met de wijkverpleegkundige. Lisanne: “We willen een zo compleet mogelijk beeld van de hulpvraag. We vragen naar het gehoor en zicht en andere lichamelijke functies en we kijken naar de woonsituatie. Alleen zo kunnen we samen het zorgplan goed opstellen.”

Hoge clienttevredenheid Het motto van ZZG is ’t Blijft mijn leven.

Lisanne vertelt: “Het gaat zoveel mogelijk in samenspraak met de cliënt, hij of zij is de reNeij West - februari 2019

gisseur. De bedoeling is om samen de juiste zorg te bieden. Als er meer of minder, of iets anders nodig is, dan gaan we weer in gesprek. Dat doen we sowieso halfjaarlijks.”

De clienttevredenheid wordt regelmatig gemeten, intern en extern. Via www.zorgkaartnederland.nl is te lezen hoe ZZG zorggroep gewaardeerd wordt. Op moment van schrijven is dit een 8,1 voor de hele organisatie.

Voor het team Neerbosch-Oost is de score ook goed: de meeste mensen geven een 9 voor de zorg. Lisanne: “Dat is vrij hoog, daar zijn we ook trots op.”

Passend bij dit themanummer: De Haas Mode maakt deel uit van de dementie vriendelijke gemeenschap. Jos de Haas heeft van de Alzheimerstichting hiervoor een oorkonde ontvangen.

Neij West feliciteert Jos de Haas met deze huldigingen!

Tekst: redactie Neij West Foto’s: Nico van Dam

Prettige persoonlijke contacten Waarom heeft Lisanne ooit gekozen voor de wijkverpleging? “Ik dacht eerst, ik ga in het ziekenhuis werken. Maar na een aantal stages vond ik dat toch te formeel,” zegt Lisanne. “In de wijk komt mijn functie als hboverpleegkundige beter tot zijn recht vind ik.

Het zijn langdurige persoonlijke contacten.

Met degene die we verzorgen en ook met de mantelzorgers. De variatie die het wijkgericht werken geeft, werkt voor mij heel prettig.”

Meer weten? www.zzgzorggroep.nl Tekst: Rob Janssen Afbeelding: www.unsplash.com

17

KBO Neerbosch-Oost – Niet alleen voor de bingo – Welke activiteiten organiseren de KBO (Katholieke Bond voor Ouderen) Neerbosch-Oost en KBO-Nijmegen dit jaar? Zijn de bezoekers tevreden over de bingo, hebben zij andere wensen of ideeën voor nieuwe activiteiten? Hoe staat het met de vergrijzing en vereenzaming in Neerbosch-Oost? Hoe houd je mensen bij de activiteiten en voorkom je dat nieuwelingen voortijdig afhaken omdat ze zich soms onheus bejegend voelen? Gijs van Middendorp van KBO Neerbosch-Oost geeft antwoord op deze en meer vragen.

Activiteiten

Op 23 januari heeft KBO Neerbosch-Oost geproost op het nieuwe jaar tijdens een bingo met muzikale begeleiding. In februari is er de verantwoording met een financieel verslag.

Maar het gaat niet alleen om de cijfers. Er zal ook een bingo zijn op 27 februari om 14.00 uur in De Schalmei. Er is nog geen optreden geregeld. Het kost 8 euro. Er loopt nog een afspraak met de Museum Plus Bus. Daar kunnen maximaal 40 personen in, maar is ook geschikt voor rolstoel gebonden personen. Hopelijk lukt het dit jaar een tocht met die bus te maken.

18

Financieel zal het geen probleem zijn. Tijdens de Kerst zal op woensdag 11 december 2019 het Volendamse duo Peter en Anja (Dutch Vocals) een speciaal kerstprogramma verzorgen in Dickens-stijl.

KBO Nijmegen organiseert ook activiteiten. Leden van KBO Neerbosch-Oost mogen daar ook aan meedoen. Zij organiseren vooral bustochten. In maart is er een busreis naar de 55-plusexpo in Zwolle, in april een busreis naar Terwolde, in mei eentje naar de orchideeënhoeve, en in augustus een rondvaart in de Biesbosch.

Tevreden over de bingo?

“We horen weleens van: ‘Wat is die bingo saai.’

Maar zonder die bingo komen er weinig mensen”, merkt Gijs van Middendorp op. Eind 2018 heeft KBO Neerbosch-Oost 140 brieven verstuurd naar de leden om hen naar het Kerstfeest te krijgen. Er zijn toen 65 mensen gekomen. “In die mailing hebben we gevraagd: ‘Wat moeten we meer of anders doen?’ Daar kwam niet zoveel uit. Maar drie reacties. We gaan wel iets doen met die suggesties.”

Houdt iedereen wel van het soort muzikanten die jullie uitnodigen bij de bingo?

Van Middendorp is duidelijk: “De meeste ouderen houden niet van zoiets als rapmuziek”.

Waar moet je allemaal aan denken of rekening mee houden bij het organiseren van activiteiten voor ouderen? Er komen mensen in een Neij West - februari 2019

rolstoel en anderen met een rollator, maar gelukkig is de Schalmei rolstoelvriendelijk en er is een invalidentoilet. “Je kunt niet zeggen: ‘Je kunt niet meedoen als je in een rolstoel zit’.

Daarom hebben wij een grote voorkeur voor busreizen met een rolstoelliftbus.”

Wat wil men anders zien?

Uit de enquête van afgelopen december kwamen genoeg ideeën, zoals bloemschikken, een knutselmiddag, spelletjesmiddagen of toneel.

“Hier zullen vermoedelijk niet veel mensen op afkomen, misschien tien mensen voor het knutselen”, merkt Van Middendorp op. Ze hebben geen minimum, maar iets organiseren voor tien mensen wordt vaak heel duur per deelnemer.

Een pubquiz is waarschijnlijk te moeilijk voor veel ouderen. Die hebben de neiging dan af te haken: “Wat is dat nu voor iets?” Ook zoiets als een boekbespreking of leesclub trekt te weinig mensen. Een filmmiddag is al eens geprobeerd in de Schalmei, maar was niet succesvol. Ouderen blijven binnen als het donker wordt, vooral in de winter. “Er zijn ideeën genoeg, maar het valt niet mee ze succesvol te krijgen.” Van Middendorp noemt wandelen als voorbeeld. “Met een rollator is maar een beperkte afstand af te leggen.” Misschien dat een kookclubje in de keuken van de Schalmei haalbaar is. Wellicht willen een paar mensen dit idee oppikken.

Financiën en menskracht

De financiën zijn niet het grootste probleem wat het organiseren van activiteiten betreft. Uiteraard moeten ze wel opletten. “Je gaat geen honderd euro uitgeven voor een activiteit als er maar vijf of tien personen deelnemen, maar voor bijvoorbeeld vijftig personen is dat anders.”

Ook het aantal vrijwilligers is niet het grootste probleem, wanneer niet vaker dan één keer per maand een activiteit wordt georganiseerd. De activiteiten worden via flyers bekend gemaakt in de grote flatgebouwen, winkelcentrum De Notenhout en wijkcentrum De Schalmei. KBONijmegen heeft meer activiteiten die zij bekend maken via een informatiebrief die vier keer per jaar verschijnt. Daarin worden ook de activiteiten van KBO Neerbosch-Oost opgenomen. Die informatiebrief ontvangen de leden per post.

Vergrijzing en vereenzaming

Neerbosch-Oost is geen uitzondering wat de vergrijzing betreft. “Heel Nederland vergrijst.”

Deze wijk is niet bovenmatig vergrijst. Er wonen ook veel jongeren. “Vereenzaming treedt overal op, hoe je ook woont.” Vanuit De Zonnebloem bijvoorbeeld zoeken ze de mensen wel op, maar sommige mensen willen gewoonweg niet. KBO voert niet zo’n actief beleid eenNeij West - februari 2019

zame mensen op te zoeken. Van Middendorp vindt dat de KBO daar in de toekomst eigenlijk ook wat meer aandacht aan moet besteden.

Hoe mensen meer te betrekken bij activiteiten?

De KBO benadert alleen mensen persoonlijk, die meedoen aan de activiteiten. Niet iedereen houdt van de bingo. Mensen reageren verschillend als je ze er toch bij wilt houden. “Ze moeten het wel zelf willen. De een komt en zegt: ‘Anders zit ik maar alleen thuis.’ De ander zegt: ‘Ik blijf liever alleen thuis’.”

Onheus bejegend

Kunt u een voorbeeld geven waarom mensen soms afhaken, omdat ze zich onheus bejegend voelen? “Sommigen denken recht te hebben op een vaste plaats, bijvoorbeeld een stoel met een leuning. Een nieuweling weet dit niet en gaat ‘zomaar ergens’ zitten. Dan zegt iemand: ‘Die plek is bezet hoor!’ Die nieuweling voelt zich dan soms geïntimideerd en haakt af.”

Zijn vrijwilligers hier alert op en wat doen ze? “Jazeker. Maar ze kunnen dit niet altijd oplossen.”

Als iemand wegloopt, proberen ze die persoon wel te overreden te blijven. “Als nieuweling moet je wel even doorbijten”, meent Van Middendorp. Maar anderzijds vindt hij ook dat het goed is mensen in bepaalde gevallen naast iemand anders te zetten. “Je hebt nu eenmaal mensen, waar je als nieuweling geen klik mee hebt.” Trouwens, mensen kunnen ook zelf aangeven dat ze naast iemand anders willen zitten. “Je moet je niet laten wegsturen, want anders blijven alleen de minder aardige mensen over.”

Een assertiviteitstraining voor nieuwelingen, misschien? “Nee, op zo’n training komt niemand af.

Maar zo’n training kan wel nuttig zijn voor vrijwilligers om nieuwe mensen erop te wijzen dat ze zich niet zo makkelijk moeten laten wegsturen.” Van Middendorp spreekt vervelende mensen wel aan op hun gedrag. Hij doet dat met een vriendelijk, lachend gezicht, maar laat hen wel voelen dat hij die terechtwijzing meent.

Contactpersoon KBO-wijkcomité Neerbosch-Oost: Gijs van Middendorp.

Email: gijsvanm@kpnmail.nl Tel: 024 378 02 78 Voor meer informatie over de activiteiten van het KBO-wijkcomité Neerbosch-Oost; zie de website van KBO Nijmegen: www.kbo-nijmegen.nl en de website van Neij West www.neijwest.nl Tekst: Harry Wagenvoort Foto: Gijs van Middendorp

Fysiotherapie in Neerbosch-Oost Wij hebben onder meer de volgende specialisaties: •Algemene fysiotherapie •Manuele therapie •Psychosomatische fysiotherapie •Fysiotherapie bij ouderen •Oedeemfysiotherapie •Individuele trainingsprogramma’s •Veilig wonen activiteiten (valpreventie)

In onze dependance in de Honinghoeve behandelen we alle bewoners uit de wijk Neerbosch-Oost. Kom gerust langs of neem contact op!

Alle therapeuten zijn big geregistreerd en opgenomen in het centraal kwaliteitsregister voor fysiotherapeuten Locatie Neerbosch-Oost Woonzorgcentrum de Honinghoeve Fanfarestraat 77 024-3780991 of 024-3711443

Fysiotherapie Lindenholt Ruikes & de Muijnk www.fysiotherapielindenholt.nl fysiotherapie@mc-onderdelinde.nl

Locatie Lindenholt Medisch Centrum Onder de Linde St. Agnetenweg 75 024-3780991

19

Afscheidsviering Pastor Kees van Gorp Mgr. Gerard de Korte verleende eerder aan Pastor van Gorp zijn eervol emeritaat. Met pijn in ons hart hebben we tijdens de dankviering op zondag 27 januari afscheid genomen van Pastor Kees van Gorp van de H. Antonius Abt Kerk Hees. Na ruim twintig jaar trouwe en inspirerende dienstverlening in onze parochie gaat onze Pastor, als tachtigjarige, met pensioen.

Sportactiviteiten voor ouderen bij Quick1888 Bij sportvereniging Quick1888 zijn voor ouderen diverse mogelijkheden om te sporten. Marc Meinema is facilitair/horecamanager bij Sportpark de Dennen B.V. Quick 1888.

Marc geeft graag een toelichting: “Sportpark de Dennen is het thuishonk van Quick 1888.

Quick 1888 is een omnivereniging waarbij je zes sporttakken kunt beoefenen: voetbal, tennis, cricket, badminton, bowls en seniorensport. Senioren kunnen bij ons de volgende sporten beoefenen,” vertelt Marc.

Pastor van Gorp, u heeft voor onze parochie en voor een groot aantal families veel betekend. Wij hebben u ervaren als een mens met een groot hart. Uw stijl van pastoraat en in de eucharistievieringen hebben veel mensen aangesproken, zowel binnen als ook buiten de parochie.

Onze dank aan u is daarvoor groot.

Pater van Gorp, ondanks uw pijn en verdriet om uw afscheid, bent u samen met de prior van uw SCJ communiteit, Pater Koos de Rooy, voorgegaan in uw afscheidsviering.

Het was een mooie dankviering met orgel en zang. Met als afsluiting de dankwoorden van Frits Hendriks, van de H. Stefanus parochie, en van Berry Tijssen-Klasen van het locatie team.

Wij wensen, vanuit ons hart en met Gods zegen u het allerbeste toe.

Tekst: parochie H. Antonius Abt Foto: Gineke Schamp

20

Seniorensport Deze afdeling voorziet in verschillende sporten.

Zie: www.quick1888.nl/252/quick-1888-seniorensport-informatie/ Sporten is goed voor lijf en leden. En tegelijkertijd een prima vorm voor ontspanning en ontmoeting.

Bowls

De bedoeling bij bowls is om de bowls (ballen) zo dicht mogelijk bij de jack (doelballetje) te rollen. Voor iedere bowl die dichter bij jack ligt dan de beste bowl van de tegenstander, krijgt men 1 punt. Het team met de meeste punten wint. Bowls wordt woensdagmiddag en vrijdagochtend gespeeld. De link naar de bowls site is: www.quick1888.nl/450/wat-is-bowls/ Tennis De senioren tennisleden spelen in het seizoen (april-november) vooral op dinsdag- en vrijdagmorgen. De tennisafdeling beschikt over twee goedverzorgde gravelbanen met verlichting. Daardoor is ´s avonds tennissen geen probleem. Voor meer informatie zie www.quick1888.nl/231/tennis/

Cricket

Cricket is er voor alle leeftijden. De senioren spelen vooral voor SGS (Still Going Strong).

Dit is een club van ervaren spelers. Zie voor meer informatie: www.sgs-cricket.nl/

Soepie Doen Marc vervolgt: “Verder zijn we gestart met het project Soepie Doen. Quick 1888 biedt de mogelijkheid om in het clubhuis gezellig met anderen een (aangeklede) kop soep te eten.

De soep wordt zelf bereid door een aantal vrijwilligers. Iedereen kan aanschuiven zo lang je bereid bent een gezellig praatje te maken met je tafelgenoten. De soep staat iedere donderdag vanaf 12 uur klaar (kosten € 1,50). Inloop is vanaf 11.00 uur. We zien je graag verschijnen.”

Tekst: Maarten Visschers Foto’s: Marc Meinema Neij West - februari 2019

Hoor ik er nog wel bij?

“Waarom zou ik zo’n ding aanschaffen? Die oude Nokia, daar kan ik toch goed mee bellen?” “Oma, neem nou ook zo’n smartphone, dan kun je whatsappen en foto’s opgestuurd krijgen!”

In gesprekken met jongere en oudere mensen ontdek je dat die mooie mobieltjes voor onbegrip zorgen. De jonge generatie laat het er soms maar bij zitten: opa leert het toch niet hoe je kunt bankieren op zo’n ding. En opa heeft het gevoel er niet meer bij te horen. Peuters weten er al spelletjes mee te doen. Jonge mensen hebben geen spoorboekje of fototoestel meer en lezen hun e-mail en Facebook af van iets wat in jouw zak past.

zelfde beroep? Moet je in gezelschap of in een wachtkamer steeds jouw likes zitten bekijken?

Maakt het ontbreken van een smartphone het leven onmogelijk?

Ja, de vooruitgang gaat snel en is niet bij te houden voor velen. Maar mensen die naar jou kunnen luisteren? Die op vakantie het ook (geregeld) zonder bellen en mailen kunnen stellen?

Huiskamer in de buurt... meer dan alleen koffiedrinken Bij Bosshardt is de huiskamer van het Leger des Heils aan de Molenweg. Van dinsdag t/m vrijdag is de deur voor je open, maar wist je dat je er meer kan doen dan alleen koffiedrinken?

Eetcafé

Elke twee weken is er eetcafé, vanaf 1 februari eet je voor €3,50 een twee- of driegangenmenu bij ons. Opgeven kan door te mailen naar martanja.schraa@legerdesheils.nl. De data zijn 1 februari, 15 februari, 1 maart, 15 maart en 29 maart.

Geloofsontmoeting

Laat ik eerlijk zijn. Ik ben al een poos met pensioen, maar toch begonnen met zo’n 06. Wat heb ik gescholden, maar ook gezweet! Alleen al het beeldschermpje blijven behouden om de route te volgen naar een hotelletje in het buitenland! Wat een klus! Dankzij het eindeloze geduld van mijn dochter, die vaak moest stoppen om het schermpje weer te herstellen, kwamen we toch nog op de goede plek aan.

Wat bleek? Ik was eerst gewend ouderwets te typen: lekker op een schrijfmachine rammen.

Later op het toetsenbord van mijn computer en op mijn GPS was het toch nog druk zetten. Ik moest leren het scherm bijna te strelen! “Ga maar veel spelletjes doen,” adviseerde mijn dochter.

Nou, dat heb ik gedaan, en al raak ik nog af en toe toch weer een plek aan waardoor ik een instelling of scherm inschakel, ik kan nu behoorlijk wat (zelfs bankieren) en app heel wat af.

Maar hoort wie dit oefenen niet wil doen en een eenvoudige mobiel wil gebruiken, er nu niet meer bij? Waar praat je over met elkaar?

Leest iedereen een krant? Heeft iedereen hetNeij West - februari 2019

Die de veelheid van prikkels moeten of willen beperken? Die mensen zijn heel hard nodig in onze soms bijna overspannen vooruitgang.

Fijn als ik via de whatsapp snel weet dat een vergadering wordt afgelast en dat ik – als er weer blaadjes op de rails liggen – kan opzoeken welke trein ik nu moet nemen.

Maar ook fijn dat ik het ding uit kan zetten.

Afbeeldingsbronnen: ansizzle.com nl.clipartlogo.com aislingkeenanmarketing.worldpress.com Tekst: Michèle van der Steenstraten, digibeet

27 februari is er een geloofsontmoeting onder leiding van de geestelijk verzorger Gerrie Kat. Dit is er ook op 27 maart. De geloofsontmoeting begint om 10.30 uur, en het is de plek om te praten over levensen geloofsvragen.

Vrijwilligers gezocht

Onze huiskamer draait volledig op vrijwilligers. We hebben gastvrouwen- en heren die onze bezoekers voorzien van verse koffie en thee. Ook hebben we een aantal dames die de kledingwinkel voor ons draaien. In dit team zoeken we nog versterking. Heb je affiniteit met kleding, vind je het leuk om de winkel één keer in de week of één keer in de twee weken draaiende te houden (op de vrijdagmiddag) en houd je ervan om met mensen te werken, dan is deze vrijwilligersplek misschien wel iets voor jou! Neem contact op met Martanja via martanja.schraa@legerdesheils.nl of loop eens binnen!

Openingstijden

Onze openingstijden zijn dinsdag en donderdag van 10 tot 14 uur en woensdag en vrijdag van 13 tot 17 uur. Je bent van harte welkom!

Volg ons ook op facebook: www.facebook.com/bijbosshardtnijmegen of op instagram @BijBosshardtNijmegen.

21

Oeroude bomen en oeroude verhalen “Hoe ouder, hoe beter” las ik laatst in een artikel. Het ging dit keer niet over mensen maar over bomen. Monumentale bomen om precies te zijn. En nog zo één: “Bomen zijn trots op hun leeftijd”, volgens Peter Wohlleben. En zo is het maar net. Monumentale bomen zijn schitterend, groots en standvastig. Maar, ze schitteren ook steeds meer in afwezigheid in onze stedelijke omgeving.

Want ze staan verkeerd, ze zijn duur in onderhoud, of gewoonweg ‘te oud’. Maar is dat echt zo? Even een rondje bijbomen:

Verhalenboom

Oude bomen zitten vol verhalen. Soms letterlijk, zoals te zien is aan de hartjes en kusjes en namen die op de oude bast gekerfd zijn. Zo zijn er nog op diverse plaatsen in Nederland hakenkruizen uit de Tweede Wereldoorlog te vinden. En in de omgeving van Nijmegen kun je ook op zoektocht naar de nodige inscripties van Canadese geallieerden uit 1944/1945. Die dateren van de tijd net na het mislukken van operatie Market Garden. En vlakbij Nijmegen, in Sambeek, hebben we de dikste (met een stamomtrek van bijna 8 meter) en – vermoedelijk – ook oudste (ruim 400 jaar oude) linde van Nederland staan. Je treft bij deze linde ook een mooi staaltje boomchirurgische ingrepen aan, om de boom nog enigszins bij elkaar te houden. Binnenin is deze Koningslinde namelijk helemaal hol. Soms heeft een boom ook net een extra steuntje nodig om vervolgens nog jaren tot wel tientallen jaren mee te kunnen. Deze boom heeft het nodige meegemaakt en zal vele verhalen kunnen vertellen, alleen ze zijn niet bekend.

22

Verkeerde plek: weg ermee!

Bomen en bouwen, dat is een eeuwig spanningsveld. Maar dat hoeft het niet te zijn. Dat bewijst bijvoorbeeld de inzet van de architect en projectontwikkelaar bij de bouw van de woningen aan de Dommer van Poldersveldtweg met de toepasselijke naam: Beukenhof.

Doordat de twee monumentale bomen op het terrein (een bruine beuk en Hollandse linde) gespaard werden konden er minder woningen gebouwd worden en nog eens in een duurdere prijsklasse. “Als dat maar goed gaat”, zal de gemiddelde projectontwikkelaar denken, “grote bomen vangen zonlicht weg, willen mensen dat wel?” Het tegenovergestelde bleek het geval. De bomen vergroten de kwaliteit van de buitenruimte en daarmee ook de economische waarde van de woningen. Wanneer bomen goed ingepast worden in een ontwerp, en er aandacht besteed wordt aan voldoende ondergrondse maatregelen, om te voorkomen dat de wortels aangetast worden door verdichting of dat ze doorgehakt worden omdat er kabels aangelegd worden, dan kan er nog vele jaren genoten worden van zo’n grote monumentale boom.

Oude bomen: veel te duur en wat heb je er aan?

Bomen hebben juist in de beginfase veel onderhoud nodig. Wanneer je na bijvoorbeeld 40 jaar de boom kapt, verspil je eigenlijk een stuk onderhoud dat zich later nog terug zal verdienen. Dat betekent uiteraard niet dat oude bomen geen onderhoud nodig hebben. Zeker in stedelijk gebied moeten ze regelmatig gecontroleerd worden. Maar, andere wetenswaardig-

heden over oude bomen zijn wellicht wat minder bekend. Zoals dat monumentale bomen meer CO2 uit de lucht halen dan jonge bomen.

Zodoende helpen ze aantasting van de ozonlaag en verdere klimaatverandering te voorkomen. Oude bomen hebben namelijk veel meer gebladerte.

Een ander weetje is dat oude bomen een dikke bast hebben, dus zeg maar een dikke huid hebben. Net als bij ons, beschermt deze bast de bomen tegen potentiële binnendringers als ziekteverwekkers, en voorkomt dat de boom uitdroogt. En net als bij mensen geldt voor de meeste bomen: jonge bomen hebben een mooie gladde bast, en hoe ouder hoe rimpeliger. Beuken en zilversparren zijn hierop een uitzondering, zij vernieuwen hun bast zo snel en laten oude stukjes bast los, zodat ze nog heel lang een gladde ‘huid’ blijven behouden.

Echter, ook bomen kunnen ‘huidziekten’ oplopen, zoals aantasting van de bast door bastluizen. Zo’n aantasting heeft een ruwer oppervlak tot gevolg, net zoiets als hevige acne wat tot levenslange littekens kan leiden.

Wijsheid

Er is meer wijsheid onder – oude – bomen te vinden dan wij tot nu toe beseffen. Ben je benieuwd waar de bomenpareltjes staan in onze wijken? Neem eens een kijkje op deze website en ga op zoek naar deze prachtige oude zeer wijze bewoners: www.landschapinnederland. nl/kaart-groen-erfgoed Tekst: Susan Boonman-Berson Foto’s: Monique Pals Neij West - februari 2019

Restafval Neij West - februari 2019

Gft-afval

Plastic+afval

HESEVELD

HEES

NBO

POSTODE 6532

OVERDAG

OVERDAG

AVOND

AVOND

Papier

Kerstbomen

23

Sociale kaart Nijmegen

De Herbergier

Ieder kent wel de ervaring dat je dagen, weken, maanden soms met iets rondloopt dat je graag met een ander wil bespreken: ervaringen die je onrustig maken keuzes die je wilt of moet maken. | Panovenlaan 1 6525 DZ Nijmegen | Telefoonnr: 088-001 13 33

De Waalboog, zorg, welzijn en wonen

Centrum Ontmoeting in Levensvragen (COiL)

Computerles en computerhulp De voordelen van het SeniorWeb lidmaatschap: Wilt u WhatsAppen of Facetimen met uw kleinkind? Foto’s en video’s maken, Facebooken, muziek streamen of op vakantie met e-reader? Of wilt u gewoon uw computer veilig updaten? | Telefoonnr: 030- 276 99 65

Cursus Rust zonder Roest De cursus is gericht op 60-plussers die samen stil willen staan bij de mogelijkheden van deze levensfase. In negen wekelijkse bijeenkomsten van 2 ½ uur met telkens een ander thema. | Telefoonnr: 024-323 98 94

Dagbehandeling Villa Villandry Dementerende ouderen bezoeken één of meerdere dagdelen de dagbehandeling van de Waalboog. De dagbehandeling biedt een huiselijke en veilige leefsfeer. | Bosweg 160, 6523 NN Nijmegen | Telefoonnr: 024-382 64 83

Dagbesteding Humazorg De multiculturele dagbesteding van Humazorg is een plek waar u elkaar overdag kunnen ontmoeten. De dagbesteding van Humazorg is gespecialiseerd in de zorg en ondersteuning voor ouderen. Er is speciale aandacht voor problemen. | Willemsweg 211, 6531 DJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-683 78 57 / 06-452 19 343

Dagbesteding OBG OBG heeft vier dagbestedingsgroepen. Het zijn kleine groepen van maximaal 8 personen. Hierdoor is er meer aandacht voor individuele behoeften van deelnemers. | Prof. Cornelissenstraat 2, 6524 PJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-327 92 79

Dagbesteding Pluk de vruchten

De Herbergier is een zorgformule voor mensen met geheugenproblemen zoals dementie, die niet meer zelfstandig kunnen wonen. | Telefoonnr: 0182-55 04 33

Ouder worden kan zorgen met zich meebrengen: eenzaamheid, afhankelijkheid of beperkingen. In dat geval kan ondersteuning de kwaliteit van leven verbeteren. | Graafseweg 274, 6532 ZV Nijmegen | Telefoonnr: 024373 07 16

Dogs Make a Difference - Stadsbreed

Hulpdienst Nijmegen

Een stichting die werkt met opgeleide vrijwilligers. De honden komen met hun baasje op bezoek bij mensen die in een kwetsbare positie zitten: ouderen, gehandicapten, chronisch zieken | Vriendschapslaan 3, 6544 AL Nijmegen | Telefoonnr: 024-378 85 27 / 06-491 03 172

Is een vrijwilligersorganisatie die praktische hulp biedt aan ouderen, langdurig zieken en gehandicapten. Bedoeld voor mensen die geen beroep kunnen doen op buren, familie of kennissen. | Groesbeekseweg 38, 6524 DD Nijmegen | Telefoonnr: 024-322 82 80

Ergotherapie

Humazorg

Ergotherapiepraktijk Bei Sei biedt ergotherapie voor alle doelgroepen, maar is gespecialiseerd in mensen met chronische pijn klachten en ouderen met dementie en hun mantelzorger aan huis. | Biezendwarsstraat 64, 6541 ZH Nijmegen | Telefoonnr: 06-411 94 278

Staat voor humane thuiszorg. Wij zijn een multiculturele en veelzijdige thuiszorgorganisatie met een warm hart voor onze cliënten. De zorgvraag is in toenemende mate multicultureel geworden. | Willemsweg 211, 6531 DJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-663 78 57 / 06-452 19 343

Fietsen Alle Jaren Nijmegen

Interzorg Thuiszorg

Biedt ouderen die niet meer mobiel zijn of mensen met een beperking een belevingsrit aan als passagier op een riksja, zodat zij meer van hun omgeving zien en de wind door hun haren voelen. | Nieuwe Nonnendaalseweg 15, 6542 PA Nijmegen | Telefoonnr: 024-378 67 66

Biedt huishoudelijke hulp en zijn aanbieder van de gemeente Nijmegen. Daarnaast bieden ze: Begeleiding Persoonlijke verzorging Verpleging Nachtzorg en zorg in de laatste levensfase Diëtiste. | Meijhorst 7039, 6537 EP Nijmegen |Telefoonnr: 24-366 60 90 / 0412-651 428

Financieel beheer van ouderen

JIP cursussen

Fibon verzorgt het financieel beheer van ouderen (van 55 jaar of ouder) die niet meer in staat zijn hun eigen financiën en administratie te regelen. | Telefoonnr: 024-365 01 89

Jong, Innovatief en Passievol. Zij verzorgen cursussen voor 65-plussers hoe u uw mobiele telefoon, tablet of computer kunt gebruiken. Voor één cursus komen wij 2x voor twee uur bij u thuis langs. | Plein 1944 84, 6511 JE Nijmegen | Telefoonnr: 06-832 00 302

FNV Ouderenbond Nijmegen Organiseert activiteiten in het wijkcentrum. Contactpersonen: Mw.Orth, tel. 024 - 344 35 52 en Mw. Weustink tel. 024 - 355 01 47 / 024-344 35 52 / 024-355 01 47 | Meijhorst 7039, 6537 EP Nijmegen

Gezelschap voor ouderen, particuliere thuishulp

Dagbesteding ZaHeT

Gilde Nijmegen

ZaHet biedt opvang op weekdagen van 10.00 - 16.00 uur. | Schependomlaan 83, 6543 XV Nijmegen | Telefoonnr: 024-763 04 20

Is een vrijwilligersorganisatie bestaande uit merendeels 50+ die hun kennis en ervaring willen overdragen en zijn actief op verschillende terreinen: Taalvaardigheid. Voor buitenlanders. | Tweede Oude Heselaan 386, 6542 VJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-360 36 35

In en rond Nijmegen reizen mensen van 65 jaar en ouder voordelig met de bus. Aanvragen kan bij Breng. Het busabonnement kost € 10,- per kalenderjaar. | Postbus 9105, 6500 HG Nijmegen | Telefoonnr: 140 24

24

Home Instead

Stichting De Waalboog is een organisatie voor zorg, welzijn en wonen. Zij zijn er voor ouderen met verlies van lichamelijke en/of geestelijke mogelijkheden.Postbus 31071, 6503 CB Nijmegen | Telefoonnr: 024-322 82 64

Dagbesteding op het terrein van de Warmoes; de Historische Tuinderij in Lent. Voor ouderen en de naasten die voor hen zorgen. Het kan gaan om ouderen met lichte dementie, of geheugenproblemen.

Griftdijk Noord 11, 6663 AA Nijmegen | Telefoonnr: 06282 42 828

65+ Busabonnement

doeld voor 55+ met een lichte vorm van dementie en/of zich eenzaam voelen. | Reestraat 2, 6562 LK Groesbeek | Telefoonnr: 024-397 44 95

Een aantal voorbeelden van wat zij doen: bezoekjes op een door u gewenst moment koffie - of theevisite , voor u koken , samen eten een gesprek voeren , een wandeling maken samen. | Telefoonnr: 024-377 33 71

Herberg Inn De Natuur Inn ‘de Natuur’ wil mensen samen brengen om anderen te ontmoeten en structuur in de dag aan te brengen. Be-

KBO Is een ouderenbond die de belangen van ouderen behartigt en activiteiten organiseert . Enkele activiteiten zijn: bingo, sjoelen, jeu de boules, workshops.

Malvert 6059, 6503 GD Nijmegen. | Telefoonnr: 024-377 46 85, di en do van16-18uur

Kleinschalig wonen voor dementerende ouderen OBG biedt in zijn groepswoningen De Diligence en De Postiljon de mogelijkheid aan dementerende ouderen om zelfstandig en toch gezamenlijk te wonen. Professor Cornelissenstraat 2, 6524 PJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-381 26 36 / 024-327 92 79

Maaltijdservice Sterker sociaal werk - Hofmans De maaltijdservice is er voor senioren en voor mensen met een beperking of chronische ziekte, ongeacht hun leeftijd, die in de gemeente Nijmegen wonen. U warmt het eten op in een magnetron. | De Ruyterstraat 246, 6512 GG Nijmegen | Telefoonnr: 024-365 01 89 Neij West - februari 2019

MaatjesNijmegen.nl Maatjes zijn vrijwilliger die één-op-één gekoppeld is aan iemand die op bepaalde punten in het leven even een coach, mentor of maatje nodig heeft. | Telefoonnr: 024820 00 28

Mantelaar Mantelaar koppelt medisch studenten aan ouderen om er – samen met familie en andere verzorgers – voor te zorgen dat mensen langer thuis kunnen wonen en de kwaliteit van leven verbetert. | Telefoonnr: 085-064 30 30

wetten voor oorlogsgetroffenen: WUV & WUBO etc. | Prof. Cornelissenstraat 2, 6524 PJ Nijmegen | Telefoonnr: 06-135 23 093

Personenalarmering Sterker sociaal werk Een ongeluk zit in een klein hoekje; struikelen in de kamer, niet meer op kunnen staan en uren op de grond liggen wachten tot iemand je hoort of vindt. Het kan u overkomen. | De Ruyterstraat 246, 6512 GG Nijmegen | Telefoonnr: 024-365 01 89

Stichting Stap In Richt zich op ouderen en kwetsbaren die reizen met het Valys vervoer. Zij bieden hulp aan de Valys reizigers om hun mogelijkheden om te participeren in het Openbaar Vervoer te behouden. | Telefoonnr: 010-303 57 35

Stichting Turkse Ouderen Nijmegen (STON) Belangenbehartiging Turkse Ouderen vanaf 45 jaar met als doel het verbeteren van hun welzijn. | Koninginnelaan 1, 6542 ZH Nijmegen | Telefoonnr: 024-378 21 16

Picture Vakanties

Tai Chi Chuan

bundelt vakantiemogelijkheden voor: mensen met een verstandelijke beperking of autisme minder validen, senioren of chronisch zieken mensen etc. | Telefoonnr: 06463 26 702

Tai Chi voor senioren, senioren in de stoel en voor senioren met beperkingen. Door de soepele bewegingen neemt de spierspanning af en gaat de aandacht naar de ademhaling. | Telefoonnr: 024-323 45 34

Schaakclub SMB (Strijd Met beleid)

Thuiszorg Buurtzorg Nijmegen

Een mantelzorgwoning in de buurt van uw eigen woning een fijne oplossing. Uw familie krijgt de zorg die nodig is, bij u in de buurt. | Telefoonnr: 06-510 25 633

Zowel de senioren als de jeugd spelen bij SMB in Voorzieningenhart ‘t Hert. De vaste clubavond van de senioren is de dinsdagavond van 19.30 - 23.30 uur. Thijmstraat 40, 6531 CS Nijmegen | Telefoonnr: 024-350 17 73

Buurtzorg werkt met kleine teams, bestaande uit (wijk) verpleegkundigen en wijkziekenverzorgenden. Het gaat hierbij om verpleging en persoonlijke verzorging. | Telefoonnr: 0900-690 69 06

Nijmeegs Seniorenorkest

Senior Service

Thuiszorg Evital

Het orkest bestaat uit gepensioneerde blazers en het is het eerste orkest van dien aard in Nederland. Het orkest bestaat uit ongeveer 45 leden varierend in leeftijd van 55 tot 85 jaar. | Archimedesstraat 9, 6533 MA Nijmegen | Telefoonnr: 024-356 65 20

Senior Service kan u, uw ouders of uw naasten ondersteunen in het dagelijks leven. Zodoende kunt u langer thuis blijven wonen. U kunt denken aan: Bezoek aan arts, fysiotherapeut of ziekenhuis e.d. | Telefoonnr: 0800-1969 / 026-333 74 32

Biedt huishoudelijke hulp. Daarnaast biedt Evital zorg in eigen taal en cultuur: Begeleiding Dagbesteding, Persoonlijke verzorging Verpleging Palliatieve en terminale begeleiding. | Telefoonnr: 026-351 33 60

OBG, Meebewegen! voor ouderen met regieverlies

Senior Vakantie Plan Organiseert vakantiereizen in binnen en buitenland. Rekening wordt gehouden met voorzieningen die op hogere leeftijd van belang (kunnen) zijn. | Telefoonnr: 035-693 30 17

ZZG zorggroep biedt diverse cursussen aan om vallen te voorkomen: Voorlichting ‘Vallen? Voor mij geen struikelblok!’ Cursus ‘In Balans’ Cursus ‘Vallen verleden tijd’ Cursus ‘Fit, Veilig en Valbreken’ Cursus ‘Zicht op evenwicht’ etc. | Telefoonnr: 024-366 57 77

Senior Verhuizer

Veilig Thuis Gelderland-Zuid

Doet meer dan reguliere verhuisbedrijven. Zij kunnen u alles uit handen nemen. Zij hangen schilderijen op, sluiten uw wasmachine, droger en overige elektrische apparatuur. Telefoonnr: 026-702 42 60

Geweld en mishandeling in huiselijke kring komen vaak voor, op alle leeftijden en in alle culturen. Ben je slachtoffer, of pleeg je huiselijk geweld en wil je daar graag mee stoppen? | Telefoonnr: 0800-2000

Mantelzorgwoning en een mantelzorgchalet zijn aangepaste kant- en - klaar woningen die u in uw achtertuin plaatst. De woningen zijn snel te plaatsen en kunnen ook weer weggehaald worden. | Telefoonnr: 140 24

Mantelzorgwoning Dopcare

Vind je het leuk om met anderen senioren in contact te komen en samen wekelijks iets actiefs te ondernemen?

Kom dan woensdagochtend naar beweeggroep Meebewegen! Tijdens Meebewegen! | Prof. Cornelissenstraat 2, 6524 PJ Nijmegen | Telefoonnr: 024-327 92 79

OBG, Thuiszorg Zorg bij je thuis voor heel Nijmegen. Persoonlijke verzorging, huishoudelijke zorg, hulp bij het wassen en aankleden, aanbrengen van structuur, regelen van taken e.d. | Prof. Cornelissenstraat 2, 6524 PJ Nijmegen

Ontmoetingsgroep voor homoseksuele senioren uit Nijmegen e.o.

Elke maand is er een ander maatschappelijk of sociaal thema, waarover van gedachten wordt gewisseld. Soms wordt er ook een “deskundige” uitgenodigd. | Telefoonnr: 024-848 92 02 / 06-546 85 751

Particulier verpleeghuis de Meerenburgh is een particuliere woonzorgvoorziening gevestigd in de Heerlijkheid Leur, gemeente Wijchen. Zij bieden wonen, zorg en dienstverlening voor senioren met een zorgbehoefte. | Meerenburg 10, 6615 AA Leur Telefoonnr: 024641 40 23

Pelita heeft in Nijmegen een regionaal steunpunt voor Indische en Molukse senioren. Pelita begeleidt aanvragen voor de Neij West - februari 2019

Seniorenhulp Nederland Gespecialiseerd in Seniorenverhuizing. Het verhuizen van ouderen/senioren, (schoon)ouders, hulpbehoevenden, mindervaliden en gehandicapten. | Telefoonnr: 010-888 22 15

Seniorenvoordeelpas.nl Voor €28,95 per jaar kunt u een voordeelpas voor senioren kopen. U krijgt dan: Krijg exclusieve ledenkorting bij 200 verschillende webwinkels Geldig bij meer dan 1000 lokale winkels. | Telefoonnr: 085-070 09 00

Sterker sociaal werk, vrijwilligersdiensten voor ouderen Afdeling ouderenwerk geeft advies en ondersteuning op het gebied van wonen, welzijn en zorg voor senioren, maar ook familieleden en andere betrokkenen in Nijmegen. | De Ruyterstraat 246, 6512 GG Nijmegen | Telefoonnr: 024-365 01 89

Valpreventie In balans

VoorZorgThuis, ondersteuning voor senioren en mantelzorger Hebt u ondersteuning nodig bij uw dagelijkse activiteiten?

Wij kunnen u ondersteunen bij: Uw persoonlijke begeleiding: - aanbrengen van structuur in dag- en weekritme etc. | Telefoonnr: 06-547 57 645 / 06-461 65 676

Woonvormen, ZZG Zorggroep Wonen met lichamelijke achteruitgang: zoveel mogelijk zelfstandig wonen, maar met de nodige zorg, verpleging en begeleiding binnen handbereik. Boszicht : een groene, bosrijke omgeving. | Telefoonnr: 024-366 57 77

Senioren Sport Club (SSC) Is in Nijmegen opgericht in 2002 voor 60+ mannen en vrouwen, die doorgaan met sporten om fit te blijven. In een ontspannen sfeer wordt begonnen met gymnastiek onder deskundige leiding. | Telefoonnr: 024-343 04 35

25

Sociale kaart Neerbosch-Oost

Heseveld/Hees

Bewegen op muziek (BOM), Schalmei Gemeente Nijmegen organiseert voor volwassenen en senioren beweeglessen op muziek, eventueel met gebruik van een stoel, waarbij gewerkt wordt aan conditie, betere balans en goede houding. | Symfoniestraat 204, 6542 VT Nijmegen | Telefoonnr: 06-464 06 492

Bingo, Neerbosch-Oost Ieder dinsdag kunt u bingo spelen in de Brasserie in de Honinghoeve. Bewoners kunnen met 1 kaart gratis deelnemen. Familie, vrienden e.d. betalen per keer € 1,00 per Dinsdag van 15.00 - 16.30 uur | Albanystraat 7, 6544 RA Nijmegen | Telefoonnr: 024-371 67 17

Deel de Dag Neerbosch-Oost Deel de Dag. Deze term geeft beter aan waar het om gaat: een gezellige en zinvolle dag delen met elkaar. Er is een dagelijks variërend programma: van creatieve activiteiten tot koken, spel e.d. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-365 01 78

Goede Dag Nieuw-West, Neerbosch-Oost Maandag 10.00 - 12.00 uur: Lol met wol. U kunt gezellig komen breien of iets anders doen met wol. U hoeft geen materiaal mee te nemen. Kosten: geen. 12.00 - 13.0 uur: | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 06-573 97 895

Gymnastiek, De Schalmei, Neerbosch-Oost

Gymnastieklessen voor volwassenen en senioren. Er wordt gewerkt aan conditie, met spierversterkende oefeningen om zo een betere balans, een goede houding en coordinatie te krijgen. Symfoniestraat 204, 6542 VT Nijmegen | Telefoonnr: 06-464 06 492

Kaarten, De Schalmei, Neerbosch-Oost Op donderdag van 13.30 - 16.30 uur kan je in het wijkcentrum jokeren bij “de gezellige kaarters”. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-377 72 60

Koersbal, Neerbosch-Oost Koersbal is een bewegingsactiviteit voor ouderen die op Jeu de Boules lijkt. Het zwaartepunt van de bal ligt uit het midden, waardoor je de bal in een boog gooit. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen Telefoonnr: 024-377 24 60

Sociale kaart

vangen daarbij de nodige zorg en begeleiding, afgestemd op de persoonlijke behoefte, en kunnen gebruik maken van alle faciliteiten. | Rosa de Limastraat 10, 6543 JG Nijmegen | Telefoonnr: 024-371 03 00

Samen eten in De Honinghoeve U kunt tegen een vergoeding dagelijks (ook in het weekend en of feestdagen) eten in het restaurant van woonzorgcentrum De Honinghoeve tussen 12.00 - 13.30 uur en u kunt een menu uitkiezen. | Albanystraat 7, 6544 RA Nijmegen| Telefoonnr: 024-371 67 17

Senioren Salon, Neerbosch-Oost Hier kunnen oudere wijkbewoners wekelijks terecht met andere wijkbewoners - onder begeleiding van een medewerker van Sterker sociaal werk en vrijwilligers - te genieten van een lunch en een activiteit.Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 06-836 97 139

Sjoelen, De Schalmei, Neerbosch-Oost Op dinsdag kunt u in het wijkcentrum sjoelen van 19.30 - 22.00 uur met Sjoelclub de Vrolijke Schuivers. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-373 36 01

Studiekring Schalmei, Neerbosch-Oost Doel is: met leeftijdgenoten betrokken en actief te blijven, door zich in een onderwerp te verdiepen en dit met de leden te delen. Na het wekelijkse gedicht volgt een discussie op een onderwerp. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-373 36 01

Tafeltennis, De Schalmei, Neerbosch-Oost De Senioren tafeltennisvereniging Sentaver is op dinsdag van 19.00 - 21.30 uur in het wijkcentrum. Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-377 32 89

Wijkrestaurant De Schalmei, Neerbosch-Oost Samen eten en niet hoeven koken. Dat is gezellig en makkelijk tegelijk! De restaurants van Sterker sociaal werk en Hofmans Catering serveren in verschillende Nijmeegse wijken op meerdere dagen. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-377 24 60

Gymnastiek Uranusstraat Gymnastieklessen voor volwassenen en senioren. Er wordt gewerkt aan conditie, met spierversterkende oefeningen om zo een betere balans, een goede houding en coordinatie te krijgen.

Uranusstraat 18 6543 XS Nijmegen Telefoonnr: 06-464 06 492

Gymnastiek, Heseweide Gymnastieklessen voor volwassenen en senioren. Er wordt gewerkt aan conditie, met spierversterkende oefeningen om zo een betere balans, een goede houding en coordinatie te krijgen.

Danielsplein 3, 6543 NA Nijmegen Telefoonnr: 06-464 06 492

Koersbal, Heseweide Koersbal is een bewegingsactiviteit voor ouderen die op Jeu de Boules lijkt. Het zwaartepunt van de bal ligt uit het midden, waardoor je de bal in een boog gooit.

Daniëlsplein 3, 6543 NA Nijmegen Telefoonnr: 024-378 63 14

Ontmoetingsgroep, Heseweide De groep is bedoeld voor senioren van 60 jaar en ouder. De insteek is, om senioren een ontspannen middag te bezorgen: gezelligheid en samenzijn. U kunt een spelletje kaart te spelen, sjoelen etc.

Daniëlsplein 204, 6543 NA Nijmegen Telefoonnr: 024-373 36 01

Wandelen Gezondheidscentrum Danielsplein Elke maandag lopen de huisarts en de praktijkondersteuner van de huisartsenpraktijk Danielsplein van 11.00 - 11.30 uur een rondje door de wijk. En iedereen mag meelopen.

Daniëlsplein 4, 6543 NA Nijmegen Wijkcentrum De Heseweide.

Telefoonnr: 024-378 63 14

Toektoek

Wijkbewoners kunnen eten in het wijkrestaurant van Huize Rosa. Rosa de Limastraat 10, 6543 JG Nijmegen | Telefoonnr: 024-371 03 00

Bij yoga voor ouderen leer je om uit te gaan wat je nog wel kunt in plaats van uit te gaan van je beperkingen.

Donderdag van 9.15 - 10.15 uur. | Symfoniestraat 204, 6544 TN Nijmegen | Telefoonnr: 024-377 33 59

De Toektoek is een vervoersdienst van de Waalboog en is bedoeld voor bewoners van de woonzorgcentra De Honinghoeve en het St. Jozefklooster en voor bewoners uit de wijk.

Telefoonnr: 06-285 68 809 (werkdagen van 10.00 17.00 uur)

Huishoudelijke hulp Huize Rosa

Toektoek

Naaiclub, Heseweide

Huize Rosa biedt huishoudelijke hulp. Zij zijn aanbieder van de gemeente Nijmegen. | Rosa de Limastraat 10, 6543 JG Nijmegen | Telefoonnr: 024-371 03 00

De Toektoek is een vervoersdienst van de Waalboog en is bedoeld voor bewoners van de woonzorgcentra De Honinghoeve en het St. Jozefklooster en voor bewoners uit de wijk. | Telefoonnr: 06-285 68 809 (werkdagen van 10.00 - 17.00 uur)

Iedere woensdag van 10.00 - 12.00 uur komen een aantal ouders bij elkaar en hebben een naaigroep georganiseerd in het wijkcentrum. Een oudere dame draagt haar kennis over.

Daniëlsplein 3, 6543 NA Nijmegen Telefoonnr: 024-378 63 14

Wijkrestaurant Huize Rosa

Verzorgingshuis Huize Rosa ‘Huize Rosa’ is een verzorgingshuis voor ouderen. Zij ont-

26

Yoga, De Schalmei, Neerbosch-Oost

Neij West - februari 2019

Stand van zaken Wijkaanpak Heseveld Wat is er weer veel gebeurd sinds de laatste bewonersavond in januari 2018! We hebben toen uitgebreid gesproken over de wijkagenda die samen met bewoners tot stand is gekomen. De wijkagenda bestaat uit vier thema’s: Zorg & Welzijn, Veilige en Leefbare Wijk, Groen & Openbare Ruimte, Herinrichting Danielsplein en Ontmoeting. Ook zijn er drie bewonerswerkgroepen ontstaan die zich vanuit deze thema’s in willen zetten voor Heseveld. In deze nieuwsbrief geven wij u een overzicht van wat er in 2018 is gebeurd op de diverse thema’s. U zult lezen dat er hard gewerkt is door een ieder. Hartelijk dank daarvoor!

Zorg & Welzijn Vanuit het Sociaal Wijkteam wordt verspreid over het jaar een Ontmoetuur georganiseerd. Hierbij komen zorgpartijen bijeen met als doel elkaar op de hoogte te houden van ontwikkelingen op het gebied van zorg, welzijn en gezondheid. Op basis van gezondheidscijfers van de wijk is een aantal speerpunten benoemd. Eén daarvan is meer aandacht voor eenzaamheid en overgewicht. Voor kinderen ussen 4 en 12 jaar is het ‘Beweeg je Fit’ programma opgezet. Met ingang van januari wordt een beweegspreekuur gehouden en wordt de inzet van een leefstijlcoach vergoed vanuit de basisverzekering. Mooie ontwikkelingen.

Zorg & Welzijn

Veilige en Leefbare wijk

Groen & Openbare Ruimte Er zijn sinds de invoering van MijnWijk Plan.nl zes bewonersinitiatieven gerealiseerd in de openbare ruimte: • ontmoetplek op de Graafseringweg; • jeu de boulesbaan Hatertseveldweg; • kinderspeeltafel in de Ligusterstraat; • parkeervakindeling Plutostraat; • mini skatepark in het Distelpark en • toegangspoort begraafplaats aan de Hatertseveldweg.

Een ontzettend mooie opbrengst!

Herinrichting Danielsplein Bewoners wilden graag het Danielsplein vergroenen. Daarom is er tijdens het Zomaar Festival van 2017 met bewoners letterlijk geknipt en geplakt om een droombeeld van het ‘nieuwe’ Danielsplein te krijgen.

Een tekenaar heeft hier een schets van gemaakt (zie foto onder). Daarna hebben circa 10 bewoners in de loop van 2018 deelgenomen aan de Klankbordgroep Danielsplein. Suggesties van bewoners zijn, daar waar mogelijk, meegenomen in de plannen. Op dit moment wordt er volop gewerkt op het plein. In het Eerste ideeën schets voorjaar wordt het groen geplant. droombeeld Danielsplein Het Danielsplein is rond half maart gereed. Het moet een plein vol groen en ontmoeting worden. De opening van het vernieuwde Danielsplein zal plaatsvinden op 24 maart om 13:00 uur. Verdere informatie zal volgen middels een flyer.

Neij West - februari 2019

Veilige en Leefbare wijk De samenwerking in het Veiliger Wijk-team is afgelopen jaar goed verankerd. Hierdoor verloopt de communicatie tussen gemeente, Toezicht & Handhaving en politie nog sneller en beter. In mei is ‘Lentepoets’ gehouden: een gezamenlijke opruimactie op en rondom het Danielsplein met kinderen, DAR en St. Dagloon.

Zwembad West heeft een mooi hekwerk rondom de parkeerplaats gezet waardoor de overlast van jongeren is afgenomen. In het Kometenpark is een schouw met bewoners geweest. Zij voelden zich onveilig.

In samenspraak met en tot tevredenheid van bewoners zijn heggen gesnoeid en is er verlichting geplaatst.

Groen & Openbare Ruimte

Ontmoeting

Ontmoeting Er is veel gebeurd op het thema ontmoeting. Koffie op de Stoep is een nieuw initiatief in de wijk. Gewoon koffie drinken op straat met de wijkbewoners. Elke donderdag is er Soepie Doen bij Quick om 12.00 uur. Waalboog en Quick maken de soep klaar. Per kwartaal wordt er een gezellige lunch georganiseerd bij de Zonnewende. Hapjes worden gemaakt door bewoners. Iedereen is welkom om te komen helpen of gewoon lekker mee te eten. Op Nationale Burendag is op diverse plekken in Heseveld een gezellig moment georganiseerd. Zo ook in de Bothastraat. De braderie ‘Joubertstraat op Stelten’ werd ook in 2018 als vanouds weer goed bezocht. Eind 2018 is de sportimpuls ‘Heel Neije West Beweegt’ toegekend. Een landelijke subsidie voor scholen en sportverenigingen met als doel om kinderen uit gezinnen met lage inkomens uit de wijken in Nijmegen-West aan het bewegen te krijgen.

Een mooi gezamenlijk resultaat!.

27

Karin Groenesteijn

Lekker in je vel Aan de Wolfskuilseweg, met uitzicht op de Energieweg, ligt een grote witgekleurde boerderij. In deze boerderij wonen Karin Groenesteijn en haar gezin (man en drie kinderen) en is haar praktijk ‘Basis in je lijf’ gevestigd. In de grote, lichte praktijkruimte praat Karin over haar bedrijf, wat dat nou is ‘de basis in je lijf’ en over haar band met de wijk.

Karin komt uit Baarn, heeft gestudeerd in Wageningen en woont sinds 2000 in de woonboerderij aan de Wolfskuilseweg. “Dit is het ouderlijk huis van mijn man, hij is hier geboren. En twee van mijn drie kinderen ook. Het is echt een familiehuis. Met Kerst is het alleen de vraag welke dag we met z’n allen de kerst vieren, dat het hier is, staat buiten kijf,” vertelt Karin.

Bewust kiezen

Na een studie in Wageningen en een carrière in de IT, besloot Karin iets anders te gaan doen. “Ik hou heel erg van het bestuderen hoe iets functioneert en waar het beter of kan en mijn hart ging er steeds meer naar uit om dit met de mens als persoon doen,” legt Karin uit. Ze is een hbo-studie gaan volgen bij Bodymindopleiding in Rotterdam en geeft nu sessies lichaamsgerichte psychotherapie. “Wat ik doe zit op het snijvlak van lichaam en geest. De uitdrukking ‘lekker in je vel zitten’ vind ik heel sterk van toepassing op waar ik met mijn cliënten naar toe werk,” zegt Karin.

Karin werkt veel met mensen na een burn out. Die cliënten willen dát nooit meer. “Ik help met aanvoelen om lichaamssignalen te herkennen.

Het is belangrijk tijdig te voelen als de spanning oploopt. Alleen dan kun je een bewuste keuze maken om iets anders te doen,” vertelt Karin.

Ze legt me een oefening uit, hoe zij mensen helpt bewust te voelen.

“Ik vraag om de ogen dicht te doen daarna vraag ik bijvoorbeeld: ‘hoe voelen je schouders?’ Door deze vraag kan de ander zich focussen en dat gevoel beschrijven.” Door hier op allerlei manieren mee te oefenen word je weer wakker voor de signalen die je lijf uitzendt. Terwijl Karin

28

deze oefening beschrijft, voel ik direct veel bewuster hoe mijn lichaam werkt.

Accepteren en een blijvend effect

“Lichaamsgerichte psychotherapie, dat klinkt als iets medisch of psychisch,” merk ik op. Kun je dan met alles bij haar terecht? “Vooropgesteld: als het iets lichamelijks is, dan moet je echt naar de huisarts.

Is het iets psychiatrisch? Dan is de ggz beter. Kun je goed voor jezelf zorgen en heb je het gevoel dat je vastloopt, niet verder komt? Dan kan mijn therapie je goed helpen,” zegt Karin. Soms geeft het lijf dan door klachten allerlei signalen af. Maar dat is niet altijd zo. Of je ervaart, bijvoorbeeld door het ouder worden, meer beperkingen, en merkt dat je daar somber van wordt. Dan helpt Karins aanpak ook. “Uiteindelijk gaat het erom dat je je er niet tegen blijft verzetten, het kunt accepteren. Dan kun je weer vooruit.”

De therapie van Karin wordt door de meeste aanvullende verzekeringen geheel of deels vergoed. Momenteel heeft Karin zes mensen in therapie. Mensen komen bij Karin via de praktijkondersteuner van de huisarts en belangrijk is mond-tot-mond reclame. Karin: “Een van mijn eerste cliënten komt hier uit de buurt. Zij was zo geholpen door mijn therapie. In zeven sessies stond ze positiever in het leven. Je hoopt altijd dat mensen dit kunnen vasthouden. Toen zij een jaar later kwam kijken in mijn nieuwe praktijkruimte aan huis, zat ze nog steeds lekker in haar vel. Een blijvend effect, heel mooi”.

Het ontstaan van de therapieruimte heeft nog een zwart randje. “Op Nieuwjaarsdag 2017 heeft ’s ochtends vroeg iemand de aanbouw en achterdeur van ons huis in brand gestoken. Dat was heel erg, het leek wel een oorlogsgebied. Bij de herbouwplannen hebben we besloten er deze praktijkruimte van te maken. Elk nadeel heb z’n voordeel, zullen we maar zeggen.”

Tekst en foto: Rob Janssen Neij West - februari 2019

Eenzaamheid onder ouderen Bij eenzaamheid denk je vaak aan oudere mensen en bij oudere mensen denk je snel aan eenzaamheid. Maar wat is eenzaamheid nu eigenlijk?

Eenzaamheid is van alle tijden en komt voor in alle leeftijdsgroepen en in alle lagen van de bevolking. Het wil niet per se zeggen dat je alleen bent, je kunt met z’n tweeën ook heel erg eenzaam zijn. Het is een persoonlijke beleving die aan de buitenkant niet te zien is. Er zijn verschillende vormen van eenzaamheid.

Emotionele eenzaamheid

Emotionele eenzaamheid kan ontstaan door het verlies van je partner, een dierbare vriend of geliefd familielid. Je mist de innigheid en hechte band die je met die persoon had. Het is een bedrukkend gevoel van gemis dat niet gemakkelijk op te lossen valt. Je ergens bij aansluiten of contact zoeken met mensen zal dat gevoel niet zomaar wegnemen. Het gemis moet slijten tot er weer ruimte is voor andere waardevolle aspecten in het leven. Dán kunnen sociale contacten weer een belangrijke rol gaan spelen.

Sociale eenzaamheid

Als je spreekt van sociale eenzaamheid wil dat eigenlijk zeggen dat je het contact met andere mensen erg mist. Dat kunnen vrienden, buren, buurtgenoten en of familieleden zijn. Je ziet het vaak bij mensen die hun baan verliezen of met pensioen gaan. Er ontstaat een leegte die je ineens zelf in moet zien te vullen en een sociaal netwerk ontbreekt nog. Ook mensen met een handicap of chronische ziekte kunnen zich buitengesloten en onbegrepen voelen. Zelfs veel jongeren ondervinden gevoelens van eenzaamheid. Bij deze vorm van eenzaamheid kan het erg helpen om bijvoorbeeld deel te nemen aan activiteiten die in de buurt georganiseerd worden of door je aan te sluiten bij een (hobby) club en/of sportclub. Ook een huisdier kan van grote betekenis zijn; mits het bij je past.

Existentiële eenzaamheid

Bij existentiële eenzaamheid gaat het meer over de zin van het leven dan het hebben van een sociaal netwerk. Het is een diep gevoel van leegte waardoor het leven geen kleur lijkt te hebben. Je voelt je los staan van alles en iedereen waardoor een gevoel van zinloosheid ontstaat. Relaties, ongeacht in welke vorm dan ook, bieden geen troost.

Conclusie: eenzaamheid geen ouderdomskwaal!

Hoewel er in de media veel aandacht wordt geNeij West - februari 2019

schonken aan eenzaamheid onder ouderen is de eenzaamheid niet toegenomen. Er zijn wel risicofactoren, zoals het wegvallen van een partner, immobiliteit, afname fysieke gezondheid en armoedeval.

Er is ook goed nieuws!

De laatste jaren wordt er enorm veel georganiseerd in wijken, buurthuizen en wijkcentra. Vaak laagdrempelig en (bijna) gratis.

Ook in Nieuw West is er genoeg te vinden!!

Maar eh… vaak komt er bijna niemand op af? Hoe komt dat nu eigenlijk?

Biddend, vierend en ontmoetend in: Het Augustijns Centrum de Boskapel Graafseweg 276 Heseveld Tel: (024) 377 69 68

Taboe

Praten over eenzaamheid is lastig. Alhoewel veel mensen het kennen, blijft het een intiem onderwerp waar men zich voor schaamt.

Maar waarom? Als je je eenzaam voelt voel je je tegelijkertijd ook kwetsbaar. En als je je kwetsbaar voelt ga je niet zo gemakkelijk in je eentje op activiteiten af waar iedereen onbekend voor je is. En, laten we eerlijk zijn: je hoeft geen senior te zijn om dat een torenhoge drempel te vinden.

Hoe moeten we dit oplossen? Ik heb eerlijk gezegd geen antwoord hierop. Mijn moeder zei wel eens, als we haar wilde motiveren om aan een activiteit deel te nemen: “Ik ga niet tussen al die ouwe mensen zitten!” Toen was ze zelf al tweeëntachtig. Met die instelling kom je natuurlijk niet ver.

Hebben activiteiten voor senioren een te stoffig imago? Vergis je niet: de mogelijkheden zijn legio! Van sjoelen tot fietstochten, van groepsuitjes tot wandelingen met z’n tweeën, van 50-plus tot 90-plus. Deelname is niet omdat je zielig bent maar omdat het fijn kan zijn met gelijkgezinden te zijn, om eens te bewegen, om ervaringen te delen, omdat het soms heerlijk kan zijn om even lekker samen te zijn!

Tips

In deze Neij West is een uitgebreid overzicht opgenomen – een sociale kaart – van activiteiten voor ouderen in de wijken Neerbosch-Oost, Heseveld en Hees. We kiezen ervoor om dit op papier te doen, zodat ook de mensen zonder computer deze informatie ontvangen.

Voor hen die wel een computer hebben, is de sociale kaart ook op www.neijwest.nl te raadplegen.

Tekst en samenstelling sociale kaart: Marij de Vos

De vieringen van de Boskapelgemeenschap vinden plaats op zondagmorgen om 11.15 uur onder begeleiding van musici en een koor.

Na de viering is er ruimte voor ontmoeting onder het genot van een kop koffie of thee.

Elke woensdagavond is er een meditatieviering van 19.30 – 20.00 uur geïnspireerd door een tekst van Augustinus.

U kunt meer informatie vinden op www.boskapel.nl

De Pinkstergemeente Bethel Tempel Schependomlaan 85 Hees

De voorganger Dhr. Timothy Then is te bereiken op tel: 06 182 585 82 Iedere zondag is in de Petruskerk om 10.30 uur een viering. Elke woensdagavond is er om 20.00 uur een gebedsviering.

U kunt meer informatie vinden op www.betheltempel.nl

Pinkstergemeente Bethel Nijmegen Fanfarestraat 57 Neerbosch-Oost

De voorganger, Dhr. M Tubeket, is te bereiken op tel: (024) 844 69 60 De Gemeente heeft iedere zondag om 14.00 uur een viering in de Goede HerderKerk

29

Biddend, vierend en ontmoetend in: Leonie Hendriks, Annie Derks en Lea Derwedue

De Goede HerderKerk Fanfarestraat 57 Neerbosch-Oost Tel: (024) 373 26 46

Het parochiecentrum en de kapel zijn open van maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur.

U kunt hier terecht met uw vragen of voor een ontmoeting onder het genot van een kopje koffie of thee. De kapel van de kerk is de hele dag te bereiken via de ingang van Zorgcentrum De Honinghoeve.

De vieringen zijn op zaterdagavond om 18.30 uur in de kapel met samenzang. En op zondagmorgen om 10.30 uur in de kerk onder begeleiding van een van de koren. Na de viering is er ruimte voor ontmoeting onder het genot van een kop koffie of thee.

U kunt meer informatie vinden op

Bewonersgroep Klaroenen Rapsodiestraat verjongt Wij stoppen als bestuursleden van de bewonersgroep van de Klaroen en Rapsodiestraat.

Het behartigen van de belangen van de bewoners stond bij ons hoog in het vaandel.

Dit hebben we dan ook met hart en ziel gedaan.

Nu wij echter de zeventig jaar ver voorbij zijn is het tijd om het stokje over te dragen aan een actieve, jongere groep mensen.

In het elfjarig bestaan van onze groep hebben we namelijk met enthousiasme en inzet veel bereikt voor onze straten en voor Neerbosch-Oost. Zoals: •

het versmallen en verlengen van de stoep in de Rapsodiestraat, waardoor wij, bewoners, veiliger kunnen parkeren maar ook door kunnen lopen naar de dijk.

•

de verlaagde op en afritten van deze stoepen, zijn nu rolstoel vriendelijk.

•

het verplaatsen van de honden uitlaatplaats (HUP) naar het grasveldje.

•

de bestraatte uitstaphalte van de bus, waardoor geen bus meer half geparkeerd staat op de Rapsodiestraat.

www.goedeherder-nijmegen.nl

Christelijke Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt (CGKV) Graafseweg 276 Heseveld Tel: (024) 373 14 34

• De diensten vinden plaats in de Boskapel, op zondag om 9.30 uur en om 16.45 uur.

U kunt meer informatie vinden op

de Dag van het Park, voor jong en oud.

•

het kinderspeelveld, wat ook nu weer onder de aandacht wordt gebracht.

www.cgkv-nijmegen.nl

•

het pannenkoekenfeest en zo nog veel meer.

Moskee El Moslimine Klimopstraat 15 Heseveld Tel: (024) 360 66 17

Het vrijdagmiddaggebed wordt gehouden in het Arabisch. De gebedstijden zijn afhankelijk van seizoensperioden en daglengtes zoals tijdstippen van zonsondergang en zonsopgang hetgeen ook weer invloed heeft op de overige gebedstijden. U kunt meer informatie over het vrijdagmiddaggebed vinden op Facebook masjid al Moslimin

30

Een bewonersgroep betekent veel, niet alleen voor de bewoners, maar ook voor heel de wijk. Wij willen iedereen bedanken voor de prettige samenwerking en het vertrouwen in ons. Voor de mensen die het van ons gaan over nemen, heel veel succes!

Ons motto is en zal blijven:

‘Bewoners en Talis werken samen aan een goed woon – en leefklimaat in uw buurt’ Tekst en foto: de bewonersgroep Klaroen- en Rapsodiestraat Neij West - februari 2019

Michèle van der Steenstraten

Henk Kok

Anke Lamboo (rechts)

Sjano’s vrijwilligers van het eerste uur Het thema van deze Neij West Vergrijzing, daar moest ik wel even over nadenken. Wij zijn SJANO, een vrijwilligersstichting voor kinderen dus ja, hoe past vergrijzing binnen de SJANO? Natuurlijk hebben wij ook de oudere generatie vrijwilligers, mensen van het eerste uur. En wat zijn wij deze mensen dankbaar dat ze destijds voor “onze kinderen” gestart zijn. Zonder hen had de SJANO niet bestaan.

Daarom heb ik een paar vrijwilligers van het eerste uur gevraagd om te vertellen hoe ze bij de SJANO zijn gekomen en waarom. Hier volgen de verhalen van Michèle, Henk en Anke.

Veel speelplezierige groeten, Gine Galluzzo. I.o. bestuur SJANO Michèle van der Steenstraten “Zo lang als ik het me kan herinneren was ik altijd graag met kinderen bezig. Zelf kreeg ik kinderen en nadat deze groter werden kon ik toch met kinderen bezig blijven. In 1975 ontdekte ik dat JBNO (Jeugd Belangen Neerbosch-Oost) op Koninginnedag spelletjes deed bij mij op de hoek. De kinderen deden mee en ik bood mij als vrijwilligster aan.

Een paar jaar later werd JBNO om verschillende redenen opgeheven. Enige tijd was er niets, maar een groepje mensen zette nieuw jeugdwerk op en ik sloot mij daarbij aan.

Vanaf 1978 werd het SJANO en kon ik hier heel veel in kwijt: dansgardes inoefenen, spellencircuits maken, creatieve dingen doen, toneelspelen tijdens de bouwweek etc. Ik ben er nog steeds bij.

Waarom ik het zo fijn vind om bij de SJANO te horen? Je werkt met een groep mensen van heel verschillende leeftijden, allerlei achtergronden, handig en/of creatief en je kunt altijd wel iets betekenen. Ben je een sjouwer of bouwer er is altijd genoeg te doen. Als je na jaren sjouwen je rug gaat voelen, zijn er zoveel andere manieren om er voor de kinderen te zijn. En al kijk en luister je alleen maar naar ze. Er gebeurt van alles ook o.a. op creatief vlak, want kinderen kunnen veel meer als zij denken.

Henk Kok “In 1974 ben ik in Neerbosch-Oost komen wonen en kwam via vrienden in aanraking met jeugdwerk. Een paar jaar later dacht ik: laat ik ook eens meedoen. Toen in 1978 SJANO werd opgericht ben ik vrijwilliger geworden omdat ik graag voor kinderen iets wilde betekenen. Zelf vond ik het steeds leuker worden.

De SJANO-gekte had mij te pakken. Ik weet nog dat tijdens de carnavalstijd carnavalswagens midden in de huiskamer werden gemaakt.

Bankstel aan de kant en bouwen maar, wat een tijd was dat. Mijn vrouw Elly en later mijn zoon en zijn vrouw zijn ook vrijwilligers geworden. Bij de SJANO kon en kan (bijna) alles en iedereen staat voor elkaar klaar. Al met al een club waar jong en oud samen werken om voor de kids leuke dingen te organiseren en waar ik als voorzitter heel trots op ben.

Ik heb in de loop der jaren al een paar verhuizingen meegemaakt: Neerboscheweg, schoolplein en nu het Banjoveld. Ik hoop er nog een paar jaar mee door te kunnen gaan. Want na 40 jaar SJANO wat zou ik zonder moeten, mijn leven zou leeg zijn.

SJIMPE SJAMPE SJANO, SJIMPE SJAMPE SJANO, SJIMPE SJAMPE SJANO, Oleeeeeeee!”

Anke Lamboo “In 1982 kwam ik via mijn kinderen in contact met de SJANO. Ik begon in de kleuterhoek met helpen (waar mijn kinderen ook in speelden). Na een paar jaar groeide ik door naar de creativiteit omdat ik toen hele dagen kon helpen. In de loop der jaren heb ik verschillende functies doorlopen, o.a. een krantje maken voor de kinderen tijdens de bouwweek.

Inschrijven voor het bouwdorp (kassa) kwam ook op mijn weg. Sjouwen bij de opbouw van het bouwdorp hoorde er ook bij. Dit heb ik af moeten bouwen omdat dat niet meer ging.

Tegenwoordig zit ik achter de kassa bij allerlei activiteiten en doe ook veel werk op de achtergrond. Ik vind het niet erg dat er soms wat druk op mij komt te staan, wanneer je lachende kindergezichten ziet dan maakt dat heel veel goed.

Zolang mijn gezondheid het toelaat wil ik mij voor de kinderen inzetten want het is vreselijk belangrijk dat kinderen kunnen spelen en zich op hun manier kunnen bezighouden (met steun van vrijwilligers). Wat fijn is, is dat er zoveel vrijwilligers zijn die zich inzetten. Wel moet er langzaam verjonging komen anders houdt het op met activiteiten voor de kinderen.”

Tekst en foto’s: SJANO

Na 43 jaar ben ik dus nog steeds bezig en ik hoop dat meer wijkbewoners ontdekken hoe leuk het is om met kinderen uit je eigen omgeving bezig te zijn. Ons lijfkreet is: Sjimpe Sjampe SJANO Olé!!!”

Neij West - februari 2019

31

Kunst maken met je kind!

Dat is gemakkelijk én gezellig. Hier kwamen 25 kinderen, 18 ouders, een oma en een tante achter tijdens de ouder-kind activiteit beeldende kunst in Kindcentrum Het Octaaf. Onder leiding van juf Marjolein van De Lindenberg zijn de kinderen en hun ouders aan de slag gegaan met verschillende materialen en opdrachten. Alle kunstwerken zijn heel gemakkelijk ook thuis te maken met materialen die niet duur zijn.

Schilder elkaar!

Kijk elkaar eens goed aan. Wat zie je dan?

Mooie krullen, bruine ogen, sproetjes, oorbellen, een moedervlekje op de wang… Ieder kind, maar ook iedere ouder heeft eerst goed gekeken, om daarna van de ander een schilderij te maken. Het resultaat waren prachtige portretten!

Tip van Marjolein: als je kind een kunstwerk gemaakt heeft, leg het dan weg. Geef een nieuw vel om nog een kunstwerk te maken voordat alle kleuren door elkaar gaan.

Maak je eigen popje Het hoofd is een klein balletje, stukje stof er omheen, afbinden met een elastiekje: de basis is klaar. Je maakt samen de mooiste popjes door met fantasie verschillende (rest)materialen te gebruiken als haar, kroontje, jasje of jurkje. Alles kan en alles mag. Wij gebruikten bolletjes wol, kleine stukjes stof, kerstversiering, watervaste stiften, kralen, knopen en nog veel meer.

Tip van Marjolein: laat kinderen lijmen met kinderlijm, ouders kunnen sterkere lijm gebruiken.

Handjes van klei Deze schaaltjes zijn schitterend met alle kralen, glitters en figuren. Met zelfdrogende klei (van de Action) en leuke kralen kom je al een heel eind. Met klei werken is echt teamwork!

Niet allen het uitrollen kun je samen doen, maar ook het uitsnijden van elkaars hand!

Tip van Marjolein: laat de klei-hand een paar dagen in een schaaltje opdrogen. Dan wordt de klei hard in de vorm van het schaaltje.

Tentoonstelling Onder het genot van een kop koffie en wat (zelfgemaakt) lekkers bekeken we elkaars kunstwerken. In de les was ieder zo met zijn eigen kindje en kunstwerk bezig, dat er geen tijd was om elkaars werk te bewonderen. Wat een resultaat! Kijk zelf maar: Lichtje: zie de maan schijnt!

Samen papier scheuren en lijmen. Lekker knoeien en plakken. Ieder maakt zijn eigen lichtje, bij de een lukt het om het voorbeeld na te maken, de ander kiest zijn eigen creatie.

Altijd goed.

Eefje Melssen | Coördinator brede school | 06 2022937 | eefje.melssen@bindkracht10.nl

32

Tip van Marjolein: je kunt een glaasje kopen, maar een potje van de groenten is ook heel geschikt!

Neij West - februari 2019

Hoofdredacteur gezocht!!!

Wij zijn dringend op zoek naar een hoofdredacteur voor ons wijkblad. Onze huidige hoofdredacteur Rob Janssen gaat verhuizen. Om een indruk te geven van de werkzaamheden die daarbij horen interview ik Rob. Hij blijft nog twee edities actief in zijn functie als hoofd van de redactie voor de Neij West. We hopen dat iemand anders het daarna oppakt.

ontdekken van de wijk waarin je woont. Je staat er middenin en zoekt de belangen van een wijk, kijkt naar de dynamiek en samenstelling.

Dat vind ik interessant! Ik zie elk blad weer als een project, dat maakt het voor mij heel overzichtelijk. Voor deze vrijwilligersjob ben ik niet direct gebonden aan vaste tijden en locaties.

En ik kan toch een zinvolle bijdrage leveren aan de wijk.”

Huidige hoofdredacteur Rob Janssen

Werkzaamheden

Wanneer ben je begonnen met dit werk? “Dat was begin 2018, ik heb toen meegewerkt aan de eerste editie van dat jaar.” Hoe kwam je erbij om je hiervoor op te geven? “Ik vond de Neij West een leuk wijkblad en las het graag. Voor de verhuizing wilde ik nog iets in de wijk doen.

Ik heb een fulltimebaan en een gezin met twee jonge kinderen, dus het moest wel in het plaatje passen. Ik kan als hoofdredacteur mijn tijd zelf indelen, dat maakt het flexibel.”

Heb jij in je werk ook redactionele werkzaamheden? “Nee, dat niet. Ik heb vroeger geschiedenis gestudeerd en was lid van de redactie van ons verenigingsblad. Samen met een goede vriend was ik hoofdredacteur van het jubileumboek. In de loop der tijd heb ik regelmatig geschreven. Je zou het een liefhebberij kunnen noemen.”

Motivatie

Wat was jouw motivatie om hoofdredacteur te worden naast je toch al drukke leven? “Een bijdrage leveren aan een mooi blad en ook het Neij West - februari 2019

Hoeveel tijd kost het hoofdredacteurschap? “Ik zie twee losse periodes voor elke Neij West.

De eerste periode is vanaf de eerste redactievergadering, waarin we brainstormen over het thema, tót de week van de kopijsluiting. In die periode ben ik ongeveer 15 minuten per dag kwijt aan het volgen van de mail en het onderhouden van contacten met teamleden en wijkbewoners. Dat gaat voornamelijk over het tijdig aanleveren van de kopij.”

“De tweede periode is vanaf de kopijsluiting totdat alles naar de drukker gaat. Dit duurt ongeveer twee weken. Ik heb een werkwijze van élke week twee blokken van twee á drie uur, dat wil zeggen ongeveer vier tot zes uur per week. Mijn werk is voornamelijk de kopij verzamelen en beoordelen. Op kleinere artikelen voer ik zelf de tekstcorrectie uit. Voor de grotere artikelen hebben we collega’s die redigeren.

Ik beoordeel op inhoud, lengte van het artikel en of het past in het blad. Het leukste en meest creatieve gedeelte vind ik het bepalen van de bladindeling. Als alles binnen is, kan er aan de

lay-out begonnen worden. Met Bert en Aleta kijk ik dan ook weer mee, of het eruit komt te zien zoals bedacht.”

Samenvattend

Als hoofdredacteur heb je een behoorlijke verantwoordelijkheid. Jij bepaalt hoe het wijkblad er uiteindelijk uit komt te zien en je hebt de supervisie. Daarbij hoort ook het gemotiveerd en enthousiast houden van je redactiecollega’s.

Daarnaast heb je ook veel contact met bewoners, instanties en adverteerders uit de wijk.

Als een spin in het web bouw je aan een groot wijknetwerk.

Van de redactie Het is inderdaad wel een verantwoordelijkheid maar je staat er niet alléén voor. Je kunt nu nog ruimschoots ingewerkt worden door Rob en je kunt ook áltijd terugvallen op ons als team! We maken het toch samen, elk blad.

Rob heeft aangegeven hoeveel tijd hij erin steekt maar dat kan voor jou wel heel anders liggen. Misschien zul je er in het begin even harder aan moeten trekken maar je krijgt er vanzelf routine in. Eigenlijk kun je er net zoveel insteken als je zelf wilt. Ben je geïnteresseerd in deze uitdaging? Schroom niet en neem contact op!

Mail naar: neijwest@gmail.com Tekst: Marij de Vos Foto: Jan Lintsen (via Stadskrant Nijmegen)

33

Wijkagenda Jongerencentrum The Juke-box Bazuinstraat 1 - Ingang aan de Rapsodiestraat Leiding Tandem: Mustafa Echargui Maandag: 14:30 - 17:00 Jongeren leeftijd 9 tot en met 15 Dinsdag: 14:30 - 17:00 Jongeren leeftijd 9 tot en met 15 Woensdag: 15:30 - 17:00 meidenclub (Basisschool leeftijd groep 7 en 8) 17:00 - 18:00 Huiswerkbegeleiding: ALLEEN MEIDEN (middelbare school leeftijd uit NBO) Donderdag: 14:30 - 17:00, voor jongeren leeftijd 9 tot en met 15 17:30 - 19:30 meidenclub (middelbare school leeftijd) Vrijdag: Elke 1e VRIJDAG van de maand hebben we ook specifieke activiteiten voor de kinderen van Het Octaaf in The Juke-box, het gaat hierbij om de groepen 7 en 8. We beginnen dan meteen aansluitend op het continurooster van de basisschool, van 14:30 uur tot 16:00 uur.

Piramide Jongerencentrum, Daniëlsplein 1 Leiding Tandem: Mustafa Echargui (024) 378 98 94 of 06 – 575 438 04 Maandag 15.00 – 17.00 inloop 14 - 18 jaar Dinsdag Geen activiteiten Woensdag 14.00 - 16.00 Inloop 9 - 14 jaar 17.30 - 19.30 Inloop 14 - 18 jaar 19.45 - 21.30 Djouba Djembe (1x per 14 dagen) 18.30 – 20.00 Huiswerkbegeleiding Futsal Chabbab Donderdag 15.00 - 17.00 Meidenclub 10 - 16 jaar 18.30 – 20.00 Pool club (groepje met een rugzak/ beperking) Vrijdag 15.00-17.00 inloop 9-14 jaar Vrijdag - training OC Huisman 16.30 - 17.45 Futsal Chabbab 9 - 12 jaar 17.45 - 18.45 Futsal Chabbab 13 - 16 jaar Futsal Chabbab o.l.v. Said Achouitar: 06 - 163 577 33 Quick 1888 O.C.Huisman hal en sportpark De Dennen Dennenstraat 25 Badminton elke maandag - alle leeftijden vanaf 19.00 - 22.30 uur Bowls woensdag 12.30 - 15.00 uur vrijdag 10.00 - 12.30 uur Senioren, sport en spel, hartezorg donderdag 20.15 - 21.15 uur Senioren sport en spel, Badminton, woensdag 15.00 - 16.00 vrijdag 16.00 - 17.00 uur zie ook: www.quick1888.nl

34

Duindoornstraat De duindoorn (Hippophae rhamnoides) is een tweehuizige struik. Dat betekent dat er mannelijke en vrouwelijke planten van zijn. De duindoorn wortelt zowel horizontaal als verticaal. In Nederland komt de plant vooral voor in open, kalkrijke duinen. De plant is een xerofyt, wat wil zeggen dat zij goed aangepast is aan omstandigheden waarin weinig vocht beschikbaar is.

Samenstelling De bessen zijn zuur en rijk aan vitamine C, vitamine E, plantensterolen, mineralen, et cetera. De bes bevat veel olie, zowel in de zaden (zaadolie) als in de zachte delen van de vrucht (pulpolie). In de winter kunnen de bessen gaan gisten, waardoor vogels die zich er tegoed aan doen dronken kunnen worden.

Duindoornolie Uit de zaden of de pulp kan duindoornolie (“Oleum Hippophaes”) worden gewonnen. De zaadolie bevat linolzuur en alfalinoleenzuur als belangrijkste vetzuren. De olie uit de pulp bestaat voor twee derde uit het enkelvoudig onverzadigde vetzuur palmitoleïnezuur (een omega-7-vetzuur) en het verzadigde vetzuur palmitinezuur tezamen.

Duindoornolie kan gebruikt worden voor symptoomverlichting bij mensen met droge slijmvliezen. De vette olie bevordert wondgenezing. In Oost-Europa wordt de pulpolie bijvoorbeeld ook gebruikt bij de behande-

ling van stralingsschade, zoals bij röntgenstralen of zonnebrand.

Ecologische betekenis Vooral in de jonge wortels van de duindoorn wordt veel stikstof gevormd. Daardoor is er meer stikstof in de grond rondom deze plant en dat trekt stikstoflievende planten aan zoals brandnetels. De duindoornplant kan zo’n tien tot vijftien jaar oud worden. Verder is de duindoorn de gastheer voor een groot aantal vlindersoorten.

De Duindoornstraat ligt tussen de Vuurdoornstraat en de Klimopstraat.

Bron voor tekst: nl.wikipedia.org/wiki/Duindoorn Bron voor afbeeldingen: Duindoorn (bessen): Hans Hillewaert Duindoorn (bessen en plant): Sander van der Molen Plattegrond: Google Maps 2019 Tekst: Harry Wagenvoort

Neij West - februari 2019

prins Lars (midden) en zijn kabinet: Antoin Kuenen, Raymond Megens, Lonneke Willems en Manon Reichgelt

Knotsenburg siet ien ons hert Aan de Godfried Bomansstraat ligt de residentie van Prins Lars I van Knotsenburg, de stadsprins van Nijmegen in 2019. De stadsprins woont in Nieuw-West, maar: wie is deze opperzot?

Lars Hut (46) werkt als verpleegkundige op de hartbewaking bij het CWZ. Al jaren is hij actief binnen de carnavalswereld van Nijmegen: hij organiseerde kroegentochten, commissieen bestuurswerk voor de Stichting Openbaar Carnaval en hij schreef liedjes. Het was de bedoeling dat hij chef protocol zou worden.

“Toen werd ik gevraagd om prins te worden,” vertelt Lars. “Dat was een totale verrassing. Ik loop al dertig jaar mee, en dan prins worden. Ik kreeg kriebels in de buik, een hele eer.”

Van kroning tot opening Het officiële carnaval begint op zaterdag 2 maart. Voor prins Lars begint het al veel eerder. Op 10 november is hij in De Vereeniging gekroond tot prins en ook al in de afgelopen weken waren er gelegenheden voor de prins.

“Vanavond [4 januari, red.] hebben we een nieuwjaarsbijeenkomst, en in de aanloop tot carnaval is het een druk programma.”

Zittingen bij Nijmeegse carnavalsverenigingen maar ook bijvoorbeeld op basisscholen en bij verzorgingshuizen. “Ik kijk uit naar de bezoeken weeks voor carnaval aan Huize Rosa en de Honinghoeve en aan De Lanteerne, daar zit mijn dochter op school.” Op 1 maart is het Hofbal en het Wermbloasen – met de dweilorkesten. Op 2 maart de stoet naar en sleutelNeij West - februari 2019

overdracht in het Nijmeegse stadhuis en het eerste pilsje op de Blauwe Steen. Lars: “Dan is het carnaval echt geopend.”

In de spotlight Een flink programma. Hoe doe je dat, met je werk en het gezin? “Ik heb de week ervoor al vrij en met carnaval ook. En met de achterban thuis – vrouw en dochter – heb ik ook goed overleg gehad.” Lars doet dit niet alleen. Hij heeft een kabinet samengesteld, met daarin ook twee adjudanten en twee pages. “Een van de pages, Manon [Reichgelt, red.], woont in Neerbosch-Oost,” zegt Lars. “Nieuw-West is goed vertegenwoordigd in Knotsenburg dit jaar.”

Wat Lars erg verrast heeft is de hoeveelheid aandacht die je krijgt als prins. “Mijn vrouw werd op de markt aangesproken en gefeliciteerd. En in het ziekenhuis zijn er patiënten die me herkennen en feliciteren.” In zijn rol als opperzot is Lars dit jaar ook de gangmaker van het Nijmeegse carnaval. Hoe vindt hij dat? “Je moet het wel lekker vinden om in de spotlight te staan. Mensen letten op mij, dus ik moet wel goed beslagen ten ijs komen. De rol als prins van Knotsenburg, de noordelijkste stad van het zuiden, geeft de mogelijkheid om dat waar je

voor staat te etaleren.”

Nijmeegs nuilen “In nuilen zijn we zeer bedreven, vergeet niet ook een compliment te geven,” zegt Lars.

“Nuilen is iets typisch Nijmeegs en dat hoort er ook bij. Maar het gaat vaak over futiliteiten. Ik vind dat carnaval moet verbinden, open en aantrekkelijk moet zijn. Dat hoort wel bij de traditie.” Wat Lars mist is een jeugdkader.

“Vroeger waren er carnavalsverenigingen op scholen. Op Kelfkensbos was er een jeugdtent. Dat is er allemaal niet meer en er is veel anders te kiezen. Dat mensen op skivakantie gaan vind ik prima. Maar als er geen carnaval is voor de jeugd, dan komen zij er niet meer in aanraking. Of er dan, een of twee generaties verder nog carnaval in Knotsenburg is?”

De ingrediënten voor een goed carnaval zijn in Nijmegen aanwezig. Veel horeca, veel dweilorkesten en een historische liedjes- en muziekcultuur en 13 carnavalsverenigingen. “En om de kwaliteit hoog te houden, is samenwerking nodig. Dan moet je elkaars kwaliteiten zien en niet alleen nuilen.”

Tekst: Rob Janssen.

Foto: via Stichting Openbaar Carnaval Nijmegen

35

SINT EN KERST

Sprookje: ALTIJD WEER EEN FEEST BIJ DE SJANO Sinterklaas in Neerbosch-Oost Iedereen was blij: dit jaar geen kapotte boot. Sinterklaas kon weer naar NeerboschOost varen. Samen met een stel vrolijke Pieten drukte hij heel wat kinderen de hand terwijl anderen “Piet! Piet! Piet!” riepen om lekkere pepernoten te krijgen.

den de teksten nog bijzonder goed!) en al zittend een soort dans (wat was het? Iets tussen ochtendgymnastiek en dans) gedaan op sinterklaasliedjes. Niet iedereen kon in de zaal aanwezig zijn dus gingen enkele Pieten naar diverse kamers toe.

In optocht ging het naar winkelcentrum de Notenhout waar Jos de Haas de Goedheiligman welkom heette. De Sint ging er eens lekker voor zitten, want ze stonden al te wachten: al die ouders met peuters, die bij de Sint wilden komen. Samen met hem op de foto en een pakje toe!

Ook liep de Sint met zijn Pieten naar de Honinghoeve om de mensen daar een hand te geven. Er werd gezongen (veel senioren ken-

Daarna de feestmiddag voor de oudere kinderen. In zes groepjes verdeeld versierden de kinderen snoepkoeken, gooiden pakjes in de schoorsteen, klommen omhoog en liepen over smalle randjes van “daken”, dansten voor Sinterklaas en verzonnen lieve manieren om hem wakker te maken toen hij in slaap viel. Veel zingen, rennen en dansen… dan vliegt de tijd.

Dag Sinterklaasje! Daag! Daag!

Kerstmarkt Op de kerstmarkt stond SJANO weer met eigen tafels. Dit jaar was er voor elk kind een stuk schors met oasis erop waar de kinderen een bijzonder kerststukje van konden maken.

Dat was best secuur werk dus hielpen de ouders vaak een handje mee (ook omdat ze het zelf leuk vonden!). Natuurlijk was er weer een kerstknutselhoek waar je dit keer een kerstkrans kon maken en een kerstbal van diamantjes. Ook lagen er kerstkaarten om eigen ideetjes uit te voeren; dus er werd flink geknipt en geplakt. De Kerstman kwam af en toe ook een kijkje nemen. Zeker veertig tot vijftig kinderen zijn hard aan het werk geweest en konden iets speciaals mee naar huis nemen.

Tekst en foto’s: SJANO

36

De drie spinsters

Heel lang geleden was er eens een arm gezin: vader moeder en dochter Roosje. Om wat geld te verdienen moest de dochter garen spinnen. Daar had ze helemaal geen zin in, Roosje was namelijk héél erg lui! Toen ze op een dag wéér niets gesponnen had werd moeder zó boos dat ze een pak rammel kreeg. Roosje begon heel hard te huilen.

Juist op dat moment kwam de koningin voorbij in haar koets. Ze hoorde Roosje huilen en vroeg haar hofdame om eens te informeren wat er aan de hand was. Moeder schaamde zich voor de luiheid van haar dochter en loog tegen de koningin dat Roosje de hele dag maar door wilde spinnen. Dat kon helemaal niet want ze hadden het geld niet om vlas voor haar te kopen.

“Oh, maar dat komt heel goed uit!” zei de koningin. “Ik heb drie kamers vol met prachtig vlas in het paleis maar ik heb niemand die het kan spinnen. Laat mij uw dochter meenemen, ze kan zo veel en zo lang spinnen als ze maar wil!” Dát vond moeder wel een goed idee, dat zou haar leren zo lui te zijn.

Zo gezegd, zo gedaan. In het paleis aangekomen liet de koningin Roosje de drie vertrekken zien, vol met het duurste en fijnste vlas.

“Kijk eens meisje hier kun je naar hartenlust spinnen en als je alles af hebt mag je met de prins trouwen. Dat je arm bent geeft niet, jouw werklust is net zo goed een belangrijke bruidsschat.”

Roos bleef alleen achter bij het spinnewiel.

Dit kreeg ze nooit van zijn leven voor elkaar.

Ze bleef roerloos achter het spinnewiel zitten. De volgende dag kwam de koningin kijken en zei verbaasd: “Maar je hebt nog helemaal niets gedaan! Hoe kan dat nou nou?”

Roosje zei door verdriet om haar moeder Neij West - februari 2019

niet te kunnen werken. Dat begreep de koningin wel maar morgen moest ze toch absoluut laten zien wat ze kon.

Roosje ging helemaal wanhopig doelloos voor het raam staan. Haar oog viel op drie wel héle vreemde dames die net langs kwamen lopen.

De eerste dame had een hele lange overhangende lip. De tweede dame een enórm dikke duim en de derde een joekel van een platvoet. De dames zagen Roosje verdrietig kijken en vroegen wat er aan de hand was. Roosje vertelde hun alles. “Ohhhh, zeiden de dames, als dat alles is. Wij helpen jou wel, binnen de kortste keren hebben wij het vlas voor je gesponnen, op één voorwaarde: Als je met de prins gaat trouwen moet je ons uitnodigen voor het feest. Wij willen gast aan tafel zijn en je moet zeggen je dat wij jouw tantes zijn, zonder dat jij je daarvoor schaamt!”

Dat wilde Roosje wel en liet de dames binnen. Zij begonnen onmiddellijk te spinnen, daarin hadden ze alle drie een andere taak. Als de koningin kwam kijken om te zien hoe ver Roosje was, verstopten zij zich. De koningin was heel erg blij met Roosje die zo goed en snel kon werken. Na een klein weekje was alles klaar en lagen er vele kleurrijke klossen met het prachtig gesponnen garen. De drie dames verlieten het paleis en drukte Roosje op haar hart dat ze haar belofte na moest komen als ze zou trouwen. De koningin en de prins waren erg blij met Neij West - februari 2019

de handige en vlijtige Roosje en de prins wilde snel met haar trouwen.

Voordat de bruiloft begon zei Roosje tegen de prins dat zij drie tantes had die ze graag wilde uitnodigen voor de bruiloft en het grote diner.

Ze zei: “Deze tantes zijn altijd heel goed voor mij geweest toen ik ongelukkig was. Nu ik gelukkig ben wil ik ze er ook heel graag bij hebben. Natuurlijk mocht dat. De prins zou haar niets weigeren. Op het feest kwamen de drie dames, opvallend gekleed, aan de dinertafel zitten.

“Mijn hemel!” zei de prins tegen Roosje. “Hoe kom jij aan zo’n rare familie?” Hij liep daar de dame met de grote overhangende lip en vroeg haar hoe zij daar aan kwam. “Door het likken aan de spoel van het spinnewiel,” antwoordde deze. Hierna ging de prins naar de tweede dame met de grote platvoet en vroeg haar hetzelfde. “Dat komt door het trappen aan het spinnewiel”, was het antwoord. Ook aan de derde dame vroeg hij naar haar enorme dikke duim. “Dat komt door het draaien van de vezels.” De prins was ontzettend geschrokken en zei: “Mijn mooie vrouw mag haar hele leven geen spinnewiel meer aanraken!”

En zo hoefde Roosje nóóit meer vlas te spinnen.

Tekst: Marij de Vos - Naar het sprookje van de gebroeders Grimm

37

Wijkagenda Wijkcentrum Heseweide Daniëlsplein 3 (024) 378 63 14 Maandag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00 Dinsdag: 8.30 - 17.00 - 18.00 - 23.00 Woensdag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00 Donderdag: 8.30 - 17.00 - 18.30 - 23.00 Vrijdag: 8.30 - 17.00 Zaterdag en zondag: gesloten In de vakantieperioden gaan vele activiteiten niet door!

Het Sociaal Wijkteam (SWT) en UniK (alleen op afspraak) Maandag 08.30 – 12.30 Netwerk 45+ (1 x per 14 dagen in de even weken) 09.00 – 13.00 Schuldhulpverlening (gemeente Nijmegen) (1 x per 14 dagen in de even weken) 11.00 – 12.30 Jongerenwerkers-overleg (1 x per mnd) 18.45 - 19.45 Bewegen op muziek 20.00 - 22.00 Gospelkoor 19.00 - 20.00 Stichting Opstap voor Yoga 20.05 - 21.05 Stichting Opstap voor Yoga Dinsdag 09.00 - 11.30 Talent/Werkmakerij 13.30 - 16.30 Activiteitengroep Heseweide 18.00 - 22.30 Biljartclub Heseweide 19.00 - 20.00 Balans afslanken 20.30 - 22.30 Zangkoor De Heese Stemmen Woensdag 08.45 - 09.45 Gymclub 10.00 - 12.00 Koersbal, Heseweide 13.30 - 14.30 Sportservice, seniorensport 19.00 - 20.00 Schalmeidjes 19.00 - 21.00 Batavorm Drums & Pipes (doedelzak) 19.30 - 21.30 Creatief

(1e en 3e woensdag v. d. maand) 20.00 - 22.00 Line Dance Donderdag 09.00 - 17.00 De Arbo Treve-arts

(keuring invalidenpas) 13.30 - 16.30 Activiteitengroep Heseweide 19.00 - 22.00 Sjoelclub De Schijfjes Vrijdag 13.00 - 17.00 Maandbijeenkomst Netwerk 45+ (derde vrijdag v. d. maand, behalve 22 maart, 24 mei, 24 aug., 26okt. en 23 nov.

Zaterdag 08.30 - 13.30 Batavorm Drums & Pipes

(in eigen beheer) 20.30 - 23.00 Dweilorkest De Deurhoalers

(1x per 14 dagen in eigen beheer)

VERGRIJZING EN DE JOODSE IDENTITEIT Zoals de vergrijzing in Nederland toeslaat bij verschillende bevolkingsgroepen, zo gebeurt dit ook bij de joden. Maar waar denken we aan bij joden? Denken we aan de Tweede Wereldoorlog? Of aan Israël of iets anders? Wat weten we eigenlijk over joods leven in Nederland? In Nederland leefden er in 2000 rond de 33.000 Joden.

Joods ben je als je een joodse moeder hebt. Bij het hebben van een joodse vader wordt er verschillend over gedacht of je dan joods bent. De meeste joden wonen in Amsterdam en de Randstad. In Amsterdam staat een gezellig zorgcentrum met de joodse identiteit: ‘Beth Shalom’ (Huis van Vrede). De gemiddelde leeftijd van de bewoners in Beth Shalom is 82,5 jaar.

Nederlandse joden beleven hun joods zijn ieder op hun eigen manier. Zo is de één religieus, de ander niet. De gemiddelde levensverwachting bij de joden is zeer hoog en zo speelt de vergrijzing, ook hier een grote rol.

Beth Shalom is een multifunctioneel en karakteristiek zorgcentrum, iedere jood of jodin kan er zich op zijn gemak voelen, en zorgeloos oud worden. Bet Shalom is een huis met Nesjomme (een Ziel). Behalve het zelfstandig wonen in het eigen appartement kan ieder steun en hulp krijgen waar hij of zij dat nodig heeft. Hoewel in de keuken en de algemene ruimten, de joodse regels worden in acht genomen, wordt er ook veel aandacht besteed aan de joodse feestdagen en tradities. Ook krijgen zij de mogelijkheid om al of niet volgens de joodse regels te leven.

Beth Shalom heeft een eigen sjoel (synagoge). Er zijn wekelijks sjoeldiensten op vrijdagavond, zaterdag en op Jom Tov (Feestdagen) dagen.

Vergrijzing hoeft dus geen probleem te zijn om de joodse identeit te kunnen blijven beleven, als zij in dit zorgcentrum willen wonen. Het zorgcentrum bevindt zich in Amsterdam, Buitenveldert en in de directe omgeving bevindt zich een joodse bakker en slager.

Tekst: Marlies Heijbers Foto’s: www.zorgkaartnederland.nl

Kinderboerderij ‘t Boerke - Nocturnestraat 201 (024) 377 47 56 Maandag t/m vrijdag 10.00 - 16.30 Zaterdag en zondag 10.30 - 16.30 Iedere 1e woensdag v. d. maand een kinderactiviteit toegang gratis

38

Neij West - februari 2019

Duurt te lang………

Help het milieu en de natuur waarvan ons bestaan afhangt. Want de tijd dringt. Het milieu- en klimaatprobleem dreigt zelfs toe te nemen. Stort je niet op het groen van de commercie. Maar maak groene plannen en voer ze uit. Want 2019 is net los: dus tijd zat.

Bezorg onze (klein)kinderen geen moeilijk leven en doe iets.

Net na 2000 waarschuwen de eerste kartrekkers dat wij door onze levenswijze ons bestaan in gevaar brengen. Bekend is Al Gore, eerder vicepresident van de VS, met zijn lezingen en baanbrekende filmdocumentaire An Inconvenient Truth. We putten de aarde uit. Stropen de aarde af op zoek naar fossiele brandstoffen.

Strippen de laatste natuurlijke gebieden voor landbouw, industrie of woonplek.

Een ongemakkelijke waarheid Begin 2000 maakt Al Gore met zijn lezingen de wereld bewust. Er ontstaat bezorgdheid over de ecologische toekomst van de aarde. Vooral over de rol van de mens daarin. Geïnspireerd op zijn lezingen volgt de documentaire An Inconvenient Truth. Een film over het broeikaseffect en de gevolgen ervan voor de mens in de komende vijftig jaar. De documentaire krijgt in 2007 de Oscar voor Beste Documentaire.

Hoewel inspirerend vinden wetenschappers dat sommige zaken in de documentaire niet kloppen. In 2017 is er een vervolgdocumentaire: An Inconvenient Sequel: Truth To Power.

afzet. Waardoor ze zelfs strijdig zijn met het principe duurzaamheid.

Overheden nemen verantwoordelijk niet Een totale kanteling van de leefwijze van de mensen op aarde komt er niet als de verantwoordelijkheid in handen blijft van ieder individu afzonderlijk. Overheden hebben daarin hun verantwoordelijkheden. Enerzijds burgers inspireren en met randvoorwaarden verlokken tot andersoortig (economisch) handelen.

Anderzijds de grote economische processen in het land omvormen tot een duurzame vorm die minder de natuur en het milieu belasten.

Maar dat laatste is nog ver weg. Dat blijkt wel uit hoe moeizaam en beperkt landen werken aan klimaatbeleid en de uitvoering daarvan.

Nederland is een goed voorbeeld van hoe je grote ingrepen op de lange baan schuift. Daarnaast praten veel landen wel over maar doen feitelijk nog niets aan verbeteringen. Hooguit tegenstribbelen. Door het opwerpen van tegenargumenten die echte ombuigingen niet mogelijk maken. Denk aan het met moeite bereikte klimaatakkoord van Parijs in 2015. Dit

heeft nauwelijks tot positieve resultaten geleid. Daarom zitten de landen nu weer samen aan tafel in Polen om de onheilspellende vooruitzichten nu écht aan te pakken. Maar weer praat ieder land vanuit de eigen economische belangen. Of dat leidt tot een werkzaam slotakkoord? Blijft het eigen belang voorop staan zonder echte aandacht voor klimaat en leefmilieu, dan zullen we alleen maar kunnen toekijken hoe onze toekomst verslechtert. Door onderlinge verdeeldheid Zonder iets eraan te kunnen doen.

Kom zelf in actie Ga je afwachten en toekijken hoe snel de natuur rondom ons verdwijnt? Of kom je zelf in actie? Al is het op microscopisch klein niveau.

Maar dan draag je wel iets bij. Volg het voorbeeld van ‘Operatie Steenbreek’ door je tuin groen te maken door deze te ontstenen? Of doe mee aan initiatieven in de wijk om het wijkgroen te veranderen in wijknatuur. Natuurlijk in je eigen tuin het eerst. Daardoor geef je insecten, vogels en de bodem weer nieuwe levenskansen.

Tekst en foto’s: Frans Sijben - Nijmegen

Commercie vindt groen De boodschap over de klimaatverandering door ons economisch handelen slaat aan. Er komt een bewustzijn dat het anders moet. Maar hoe? Oplossingen liggen ver in de toekomst en vragen om ons leven rigoureus te veranderen.

De handel ziet een gat in de markt. Groene producten spelen in op de ontstane angst en onrust. Niet dat ze een oplossing bieden aan de uitputting van de aarde. Ze veroorzaken vaak een grotere economische productie en meer Neij West - februari 2019

39

Biddend, vierend en ontmoetend in:

St. Antonius Abt kerk Dennenstraat 121 Hees Tel: 06 53 24 08 09

De pastorie is geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur. De Maria-kapel onder de toren is elke dag open van 9.00 uur tot 16.00 uur voor een gebed (intentie) of om een kaarsje op te steken.

De vieringen zijn op zaterdagavond om 18.30 uur en op zondagmorgen om 10.00 uur. Het Gemengde koor zingt op de eerste en tweede zondag van de maand. Het Gregoriaans koor zingt op de derde en vierde zondag van de maand. Op de 5e zondag zal afwisselend het gemengd koor of het Gregoriaanse koor zingen.

U kunt meer informatie vinden op www.Parochiehees.nl

Jewel Heart Tibetaans-boeddhistisch centrum Hatertseveldweg 284 Heseveld Tel: (024) 322 69 85

Pizza Participatie Party deel 3 De doe-het-zelf versie 6 December 2018. De Sint is nog niet koud ons land uit of het volgende partijtje staat alweer op de agenda: de doe-het-zelf versie van de Pizza Participatie Party.

Nu, in deel 3 van dit wijkoverleg nieuwe stijl, gaan de zijwieltjes van de fiets en mogen de bewoners zelf proberen een koers te bepalen en vast te houden zonder om te kukelen.

Tenslotte is het daar in deel 1 ooit om begonnen. Niet de bewoners op de bagagedrager van de sturende professionals maar zelf op het zadel.

Symbolisch onderdeel daarvan is dat de pizza’s deze keer niet bezorgd, maar zelf gemaakt worden in de nieuwe keuken van wijkcentrum de Schalmei. Deze informele opening van de avond is een groot en smakelijk succes, ondanks een brandalarm met kinderziektes. Nadat er werkelijk geen kruimel meer over is volgt het formele deel met de diverse groepen die in versies 1 en 2 van de Pizza Participatie Party zijn ontstaan. Een wijkraad in oprichting, eentje ter verfraaiing van de entree van Neerbosch-Oost door middel van zogenaamde hanging baskets en

twee groepen die zich richten op informeel samenzijn en samendoen van verschillende doelgroepen.

Dan dreigt het even mis te gaan met een terugval naar het wijkoverleg zoals het vroeger was: terug op de bagagedrager, wachtend op sturing. Omdat die sturing er bewust niet is wordt het even een Poolse landdag, tot gaandeweg langzaam het besef komt dat het er juist om gaat dat de aanwezige bewoners zélf het heft in handen nemen. Dat de professionals en ook de organisatoren niet leidinggevend, maar hooguit ondersteunend zijn. Om met Kennedy te spreken: “Vraag niet wat je wijk voor jou kan doen, maar vraag wat jij voor je wijk kan doen”.

Daarmee neemt ook het positivisme en enthousiasme weer toe om er wat moois van te maken. Een afsluitende enquête toont later ook nog eens dat een zeer grote meerderheid deze nieuwe vorm van wijkoverleg toejuicht.

In het besef dat men al doende leert komt er zeker een vervolg. Houdt allen daarvoor de berichtgeving in de gaten.

Tekst en foto’s: Nico van Dam

Voor wie kennis wil maken met meditatie of samen wil mediteren: iedere vrijdag is er in het Jewel Heart centrum in Nijmegen een open meditatieavond van 20.00 – 21.00 uur. De zaal is open om 19.30 uur. We beoefenen aandachtsmeditatie op de adem, loopmeditatie, luistermeditatie of visualisaties. Op deze avond kunt u ‘op adem’ komen en zo uw geest een rustpauze geven. Aan de open meditatie-avonden zijn geen kosten verbonden.

U bent van harte welkom.

U kunt meer informatie vinden op www.jewelheart.nl Tekst: Leonie Hendriks

40

Neij West - februari 2019

Ons wijkblad Neij West zoekt een nieuwe voorzitter! een klein maar hecht team. We zijn allemaal nogal verschillend van achtergrond en persoonlijkheid maar er is altijd ruimte om jezelf te zijn. Er heerst een heel open sfeer en elke nieuwe aanwinst is van harte welkom. Dat is nou zo lekker in ons werk. We hebben er met z’n allen plezier in en er is sprake van een onderlinge ‘gunfactor’.

Aantal te besteden uren per maand: Hoeveel uren ben je gemiddeld per maand kwijt als voorzitter? “Dat is heel verschillend.

Zo heb je een hele week geen werkzaamheden en een andere keer is er iets belangrijks waar je ineens 4 tot 6 uur aan kwijt bent. Bovendien ligt het er erg aan hoe jij inhoud wilt geven aan deze functie en dát ligt natuurlijk weer aan hoeveel tijd je te besteden hebt. Ook is het mogelijk om ondersteuning te vragen aan een van je collega’s!”

Tekst en foto: Marij de Vos

Het wijkblad verschijnt 6 keer per jaar en wordt in de Nijmeegse wijken Heseveld, Hees en Neerbosch-Oost bij circa 7200 huishoudens in de brievenbus gedaan. Dat is een potentieel van ca. 16000 lezers! De huidige voorzitter is Bert Delmaar. Dat is hij nu ruim 5 jaar en hij vindt het nu de tijd om het stokje maar eens door te geven.

Bert Delmaar aan het woord: “Ik ben nu ongeveer 5 jaar voorzitter van de Neij West, maar eigenlijk werk ik al langer bij het wijkblad. Toen heette het nog ‘De Partituur’ en was ik meer een soort klussenman en die vooral de digitale werkzaamheden verrichtte. In mijn vorige leven was ik beroepsmilitair en mijn deskundigheid lag in de communicatie. Dat wil zeggen dat ik voor alles verantwoordelijk was wat maar met communicatie en verbinding te maken had. Dus niets wat digitaal is, is mij vreemd.”

Taken van een voorzitter: Wat is volgens Bert het belangrijkste aan het voorzitterschap: “Het allerbelangrijkste is het in de ‘lucht’ brengen en houden van een mooi wijkblad; en het faciliteren van de redactie. Samen met de hoofdredacteur draag je het wijkblad met zijn team. Het is niet alleen faciliteren maar ook motiveren en enthousiasmeren van je redactieleden. Je kunt alleen een mooi blad maken als de redactieleden zich gesteund en gewaardeerd voelen. Dát geeft de boost om je Neij West - februari 2019

vol in te zetten voor kwalitatief en inhoudelijk goede artikelen. Als de lezer ons met plezier leest, hebben wij ons doel bereikt!”

Contacten: “Ook een belangrijke taak is het onderhouden van contacten. De gemeente, onze subsidieverstrekker, is zo’n belangrijk contact. Je moet je begroting kunnen onderbouwen en laten zien dat je je subsidie meer dan waard bent. Belangrijke veranderingen binnen het team kunnen ook aan bod komen. Je moet relaties onderhouden met de andere wijkbladen en ééns in het jaar neem je deel aan het jaarlijkse mediaoverleg, dat door de gemeente geïnitieerd wordt. En je neemt natuurlijk deel aan vergaderingen met de redactie en bestuursoverlegs. Dat laatste komt alleen maar voor als dat echt nodig is. Er is bij ons geen sprake van een ‘overlegcultuur’.

Het team: Hoe zou jij het team omschrijven waar de nieuwe kracht voorzitter van zal zijn? “Het is

Het wijkblad Neij West wordt uitgegeven door vrijwilligers van de stichting, welke door de gemeente wordt gesubsidieerd uit het budget Wijkactiviteiten en Bewonersinitiatieven. Onze voorkeur gaat uit naar een bewoner van het stadsdeel Nieuw-West.

Functie omschrijving: De voorzitter maakt deel uit van het stichtingsbestuur en is het gezicht van de stichting.

• Houdt het ‘overzicht’ over het reilen en zeilen van de stichting.

• Hij/zij faciliteert de onafhankelijke redactie in samenspraak met de overige bestuursleden en hoofdredacteur.

• Onderhoudt externe contacten Wat levert het op: • Ervaring in het werken met bestuursleden van een kleine stichting • Een uitgebreid netwerk, niet alleen binnen het stadsdeel maar ook met de gemeente • Vergoeding van gemaakte onkosten Lijkt het je dit leuk om te doen?

Stuur een e-mail naar de redactie: redactie@neijwest.nl dan maken we een afspraak en praten we verder.

41

Wijkagenda Wijkcentrum De Schalmei Symfoniestraat 204 (024) 377 24 60 E-mail: deschalmei@nijmegen.nl Maandag - ochtend gesloten 10.00 - 11.00 Sportgroep Schalmei 60+

(in eigen beheer) 12.00 - 15.00 Leesgroep beamer 13.00 - 14.00 Fietslessen, Stichting Step 13.00 - 15.30 Line dansen 19.30 - 22.30 Line dance Fever 19.30 - 21.30 Symfonia, orkest Dinsdag 09.00 - 12.00 ROC computerlessen 10.00 - 12.00 Sport service, werelddansen 13.00 - 15.00 Turkse vouwengroep 14.00 - 16.00 Creatief 1 x per 2 weken i.d. even week 19.00 - 21.30 Sentaver, tafeltennis 19.30 - 22.00 De Vrolijke Schuivers, sjoelen Woensdag 10.00 - 11.00 Sport service, sporten voor ouderen 16.00-18.00 SBIN Somalische huiswerkbegeleiding 18.30 - 21.00 Dance formation 20.00 - 22.00 Musicalgroep Donderdag - avond gesloten 09.00 - 12.00 ROC computerlessen 09.30 - 10.30 Yoga 13.00 - 17.00 Kaarten Vrijdag - ochtend gesloten 13.00 - 15.00 Step computerlessen 14.00-16.00 Koor 1x in de 2 weken 16.00-18.00 SBIN Somalische huiswerkbegeleiding 15.30 - 22.00 Slagwerkgroep vanaf 13 jaar

(in eigen beheer) Zaterdag 10.00-14.00 uur Bijles voor jongeren

Stichting Kennisplein Arnhem Zondag - gesloten Nijmeegs Welzijn Doven - e-mail, info@nijwedo.nl 1e woensdag van de maand spreekuur voor mensen met een auditief beperking van 10 tot 12 uur Activiteiten op verschillende tijden

De oproep om op donderdagavond 21 februari 2019 met verhalen en muziek de brandgrens van het bombardement van 22 februari 1944 nog eenmaal tot leven te brengen, heeft een geweldige respons opgeleverd. Een kwartier, tussen 20.00 en 20.15 uur, gaan we stilstaan bij de dromen die de slachtoffers aan de vooravond van het vernietigende bombardement ongetwijfeld nog allemaal hadden. Veertig muziekgroepen (waaronder 23 koren) en individuele muzikanten hebben zich al gemeld om mee te doen die avond. Het gaat om zo’n zeshonderd zangers en zangeressen. Ook zullen zo’n twintig vertellers en dichters hoopvolle verhalen vertellen.

Volop steun voor deze herinneringsavond in het centrum, bij het Kronenburgerpark, het Stationsplein en bij de Krayenhofflaan (op die laatste drie plekken kwamen afzwaaiers van het bombardement terecht) komt ook van de horeca en winkeliers. Ze zijn allemaal bereid om bij slecht weer ‘hun’ hoekjes, portieken, onderdoorgangen en parasols ter beschikking te stellen voor de muzikanten en vertellers.

Langs de brandgrensroute (herkenbaar aan de markeringen met de namen van de slachtoffers) trekken die avond ook zo’n tachtig hardlopers met fakkels. De brandgrens zelf zal bovendien met led-lichtjes verlicht worden.

Sterker Sociaal Werk het seniorennetwerk Maandag 12.00 - 16.00 Swon Salon

Iedereen in de stad wordt uitgenodigd ook een plek in te nemen op de brandgrens, voor een speciaal herinneringsmoment voor de vele honderden slachtoffers van het bombardement. De Molenstraatkerk functioneert die donderdagavond 21 februari als een eerste plek van samenkomst. Vanaf 19.00 uur is iedereen daar welkom. Vanaf 19.30 vertrekken we naar de route van de brandgrens. De klokken van de Stevenskerk luiden de start van het herinneringsmoment die avond in. Na afloop is iedereen welkom in Museum Het Valkhof, hier is een afsluitend lied en kan iedereen gratis twee exposities over de oorlog bezoeken.

Deel de dag Neerbosch - voorheen Dagopvang de Larix Maandag t/m vrijdag 10.00 - 16.00 088 -001 13 33

Op vrijdag 22 februari is zoals altijd de herdenking bij de Schommel in de Raadhuishof en ‘s middag is er in de Stevenskerk het oratorium De pijn die blijft, een muziektheaterstuk van Joop Veuger. In Museum Het Valkhof zijn vanaf 15 februari bovendien twee exposities over de oorlog.

Zonnebloem ontmoetingsmiddagen in De Schalmei Woensdagmiddag van 14.00-16.30 uur 12 december en 9 januari 2019 Kerstviering 19 december van 14.00 - 18.00 uur

Het bombardement van 75 jaar geleden vaagde in nog geen twintig seconden het stadshart van Nijmegen weg. Zo’n 800 doden en duizenden gewonden was het gevolg.

KBO - Wijkcentrum de Schalmei - 14.00 tot 16.30 uur 27 februari - bingo

Tekst: Rob Jaspers Afbeeldingen: via www.brandgrens024.nl

42

Wie meer wil weten kan kijken op de site www.brandgrens024.nl

Neij West - februari 2019

Mary Bongers ervaart bevrijding

drankenspeciaalzaak Molukkenstraat 21 6524 NA Nijmegen 024 324 92 37

zich ook dankbaar want zonder deze kraag had ze niet kunnen revalideren. Omdat deze kraag haar steun gaf en haar wervels op hun plaats hield.

Molenweg 104 6542 PZ Nijmegen 024 377 11 00

Glen Talloch Blended Scotch Whisky 1 ltr. van € 18,49

Jägermeister 1 ltr. van € 19,99 voor

voor

€ 15,99

€ 17,99 Smirnoff Vodka 1 ltr. van € 18,99 voor

€ 16,99

Geldig tot en met 28 februari

In het vorige blad van Neij West heeft u kunnen lezen dat Mary Bongers, uit NeerboschOost, was opgenomen in het zorghotel op het landgoed Dekkerswald om te revalideren na haar wervelbreuken.

Op 16 januari is er een controlefoto gemaakt van haar wervels.

De breuken zijn zodanig hersteld dat zij nu zonder de somi-kraag verder mag revalideren. Mary is zo blij dat zij deze kraag niet meer hoeft te dragen omdat het haar ook beperkte. Maar zij voelt

Van Mary mag ik al de mensen, die haar een kaart hebben gestuurd, via dit artikeltje hartelijk bedanken. Zij voelt zich zo blij en gedragen door al die mensen die via een kaartje aan haar hebben gedacht.

Mary is al thuis als deze Neij West bij u in de bus valt. U ziet haar vast al door de wijk lopen met haar rollator. Maar zwerfvuil ophalen dat mag ze nooit meer doen. Dat zal Mary niet altijd meevallen als zij het vuil ziet liggen. U kunt Mary hierbij helpen door uw afval mee naar huis te nemen voor in uw eigen afvalbak.

Tekst en foto: Leonie Hendriks

Advertorial

Mochten de tijden die wij aanbieden niet in uw agenda passen maar u zou wel willen deelnemen, laat ons dan weten welke tijden voor u geschikt zijn en bij voldoende deelnemers kunnen wij dan u bericht doen wanneer de groep gaat starten. Indien u zich wilt aanmelden of vragen heeft over Beweeg je Fit! kunt u contact met ons opnemen.

Jacops Fysiotherapie Nijmegen

Ook in 2019 contracten met alle verzekeraars!

Contracten met verzekeraars Er is de laatste tijd veel onrust over fysiotherapeuten die geen contracten (meer) hebben met zorgverzekeraars. Wij zijn het eens met de actiegroep die zich hard maakt voor een betere vergoeding van de fysiotherapeutische zorgverlener vanuit de verzekeraars. Ondanks dat onze vergoeding erg laag is hebben wij in het belang van de patiënt voor 2019 met alle zorgverzekeraars contracten afgesloten. Mocht u vragen hebben over uw vergoeding kunt u altijd contact met ons opnemen.

Beweeg je Fit!, sporten in kleine groepen Het aantal groepen en tijden van Beweeg je Fit! is Neij West - februari 2019

inmiddels verder gegroeid. Er zijn verschillende groepen en tijden bijgekomen. Bij Beweeg je Fit! Bieden wij mensen de mogelijkheid om in kleine groepjes van 4-6 personen te sporten of bewegen op eigen niveau en intensiteit. Doordat deze groepen altijd begeleid worden door een van onze fysiotherapeuten is het ook voor mensen met fysieke ongemakken of specifieke aandoeningen mogelijk om bij ons te komen sporten. Een les/training duurt 1 uur. De kosten voor het sporten bedragen €25,- per maand en wordt niet vergoed door uw zorgverzekeraar. Wij zijn bezig om binnen de gemeente Nijmegen aan de meedoen-regeling deel te nemen, zodat mensen die van deze regeling gebruik maken ook bij ons terecht kunnen.

Jacops Fysiotherapie Nijmegen is gevestigd aan de Voorstadslaan 208. In onze praktijk werken wij met 3 collega’s. Naast alle reguliere klachten zijn wij gespecialiseerd in o.a. manuele therapie, sport gerelateerde klachten, medical taping concept, hoofdpijn en duizeligheid en dry needling.

Heeft u vragen over een behandeling of wilt u een afspraak maken dan kunt u contact met ons opnemen. Voor fysiotherapie is een verwijzing is niet noodzakelijk.

Jacops Fysiotherapie Nijmegen Voorstadslaan 208 Tel. 024-3784760 jacopsfysiotherapie.nl info@jacopsfysiotherapie.nl

43

Valkparkieten

Van kinderboerderij ‘t Boerke Dit keer zijn de volières aan de beurt Deel een: Als je het erf van de kinderboerderij op loopt zie je aan de linkerkant het bijgebouwtje waarin onze vogels gehuisvest zijn.

Het zijn twee aparte volières en wij noemen ze voor het gemak ‘volière 1’ en ‘volière 2’.

In volière 1, die aan de voorzijde zit, hebben we de ‘kromsnavels’ zitten. Daar wil ik je graag wat over vertellen.

Volière 1 Kromsnavels zijn alle papegaai- en parkietachtigen. Ze worden zo genoemd vanwege hun kromme snavel, die speciaal geschikt is voor het kraken van harde zaden en noten. We hebben twaalf valkparkieten, állemaal mannen, één roodrugparkiet, ook een man en twee halsbandparkieten één man en één pop (vrouwtje).

De valkparkiet: De valkparkiet is eigenlijk helemaal geen parkiet maar een kleine kaketoe! Het zijn vogels met een opstaande kuif, brutale pientere oogjes en, in dit geval, felle oranje wangetjes. Dat is omdat het allemaal mannetjes zijn. We hebben grijze, gele en geparelde valkjes. Als je weet hoe je ze goed moet verzorgen en wat ze nodig hebben, kun je heel veel plezier beleven aan deze grappige “mini kaketoes”. Waar je écht rekening mee moet houden is dat het erg 44

sociale vogels zijn. Ze hebben soortgenoten nodig. In de vrije natuur leven ze in zwermen samen. Kies je er toch voor een vogel alléén te houden, dan is het contact met jou als baasje héél belangrijk! Je moet hem erg veel aandacht en afleiding geven. Je kunt een heel hechte relatie met deze vogel opbouwen maar dat kost veel inspanning en engelengeduld. Het is een vogelsoort met een gebruiksaanwijzing, dus mócht je er aan denken een valkparkietje aan te schaffen: lees je dan eerst heel goed in, anders is de kans op een teleurstelling erg groot.

Dat geldt voor zowel baas als vogel! Een eenzame vogel kan, behalve dat dat heel zielig voor hem is, gedragsstoornissen ontwikkelen en zichzelf helemaal kaalplukken. De vogel zal zijn aandacht opeisen door te schreeuwen en mogelijk te bijten. Wij hebben alleen maar mannetjes en dat gaat heel goed. Wij hebben besloten niet te kweken met deze vogel: het aanbod is al erg groot.

De roodrug parkiet: Onze roodrugparkiet is knalgeel met een bloedrode vlek op zijn rug. Er zijn wel eens mensen die zo lief zijn om ons bezorgd te vertellen dat ‘hij bloedt’ op zijn rug... Ons exemplaar heeft een gehandicapt pootje, maar daar kan hij prima mee uit de voeten. Dat we maar één vogel van zijn soort in onze volière hebben komt doordat zijn ‘vriendje’ onlangs is over-

leden. Hijzelf is ook niet zo jong meer en een nieuwe roodrugparkiet erbij is in dit geval niet noodzakelijk, omdat hij al erg lang samenleeft met de valkjes. Als we weer aan deze vogel willen beginnen is het beter meteen een nieuw koppeltje te plaatsen. Hij is, net als de valkparkiet, uit Australië afkomstig en is ook erg sociaal. Ze leven soms in groepen van meer dan honderd vogels. Deze vogel is gemakkelijk te houden. Ze zijn rustig en stellen niet al te veel eisen wat betreft hun leefomgeving. Ze zijn verdraagzaam naar andere vogelsoorten.

Als je koppeltjes houdt gaan ze vrij makkelijk over tot broeden. Meerdere mannetjes samen tijdens de broedperiode is af te raden, ze kunnen dan vrij agressief op elkaar reageren. Een buitenvolière is prima; de vogels zijn winterhard maar een vorstvrije binnenruimte is wel een must!

De halsbandparkiet: Last but not least; onze halsbandparkieten, tevens de grootste vogelsoort in deze volière. Daar hebben we er twee van. Zij komen oorspronkelijk uit Afrika maar hebben meer overeenkomsten met de valkparkietjes dan de roodrugparkiet. Mannetje en popje zijn allebei groen maar het mannetje heeft een bandje om zijn keel, de ‘halsband’ en is, qua veren en snavel wat feller van kleur. Met heel veel liefde en geduld kun je deze parkieten leren praten. Dat Neij West - februari 2019

Tot slot Dit stukje tekst is natuurlijk erg onvolledig.

Het zou een heel tijdschrift vergen alles over deze vogels te vertellen. Maar: voor alle drie de vogelsoorten geldt: niet alléén houden, tenzij je het diertje heel veel aandacht en tijd kunt geven en er genoeg speeltjes en uitdagingen zijn. Het zijn sociale en zéér intelligente vogels. Zoals veel papegaaiachtigen zijn koppeltjes elkaar trouw voor het leven. Ze kunnen erg oud worden. En wat voor álle vogels en dieren betreft: schaf nooit zo maar een (huis)dier aan!!

Lees je in, kijk naar de behoeftes van het dier, onderzoek of het dier bij je past én bedenk dat er behoorlijk wat kosten aan verbonden kunnen zijn! Het is niet alleen het eten, drinken en leefruimte; wat dacht je van de kosten voor de dierenarts?! Dat het vaak mis gaat tussen baas en huisdier wordt wel bewezen door die duizenden halsbandparkieten die hier rondvliegen maar ook door dierenasiels die bomvol zitten.

De liefde moet van twee kanten komen!!

Heb je vragen over vogels, huisvesting of ziektes mail dan gerust naar: m.vos4@chello. nl of naar de Facebookpagina van ‘t Boerke Pop van halsbandparkiet

is erg leuk maar let op: dit is geen vogel om in z’n uppie in een kooi in huis te houden! Ze kunnen enórm veel kabaal maken, vooral de mannetjes. Vergis je niet, dat heeft tot menig burenruzie geleid! Hoewel hij helemaal niet in Europa thuis hoort zijn er zo’n 10.000 halsbandparkieten te vinden in de randstad en enkele andere grote steden. Veel van hen hebben van hun baasjes de ‘vrijheid’ gekregen vanwege hun harde gekrijs, wat dan weer voort komt uit gebrek aan aandacht en eenzaamheid. Dus denk héél goed na over de aanschaf van deze vogelsoort!

Volgende keer voliere 2; de tropen.

Met vriendelijke groet!

Tekst en foto’s: M.D.M. (Marij) de Vos

Ons mannetje is goed te herkennen, hij zit namelijk niet al te flatteus in zijn verenpakkie.

Zo is hij ooit eens bij ons binnen gebracht.

Vermoedelijk heeft hij zich uit eenzaamheid kaalgeplukt. Hij kan een beetje praten. Probeer maar eens. Je kunt hem een kopje thee aanbieden. Ik heb hem geleerd ‘lekkers’ te zeggen en elke keer als ik binnen kom roept hij heel hard “EKKERS!!” Hij weet dat hij dan een zonnepitje van me krijgt. Het is een heerschap dat érg graag van zichzelf laat horen: Als je van de boerderij wegloopt kan je hem tot aan het einde van de Nocturnestraat horen schreeuwen als hij het op zijn heupen heeft. Wij kweken niet met dit koppel, er zijn al veel te veel halsbandparkieten afgedankt.

Neij West - februari 2019

45

A

E

I

U

G

J

N

Q

D

60 jaar nieuwslezers

F

M

C

B

V

H

K

O

R

W

L

P

S

X

T

Belangrijke nummers

Oproep Neij West Beste lezer, Neij West komt jaarlijks zes keer uit in een grote oplage. Deze oplage staat onder druk vanwege de kosten die niet volledig meer vergoed worden door de gemeente Nijmegen. Neij West zal meer adverteerders aan moeten trekken, om het blad in deze vorm te kunnen blijven uitgeven. Wij hebben er vertrouwen in dat het lukt!

Voor de komende twee nummers heeft de redactie al thema’s vastgesteld: Neij West 2 (verschijnt rond 8 april/kopijsluiting op zo 17 maart) heeft als thema Culturen, religies en tradities.

Neij West 3 (verschijnt rond 11 juni/kopijsluiting zo 19 mei heeft als thema Sport en Spel.

Wij zijn blij dat veel lezers met ideeen komen en deze blijven welkom. Ook ideeen, tips etc. Die niet met de thema’s overeenkomen zijn welkom. Mail naar neijwest@gmail.com.

Bent of kent u een potentiele adverteerder? Wij plaatsen uw promotie graag.

En, bent of kent u de nieuwe hoofdredacteur? Neem contact met ons op.

De redactie

De oplossing van de vorige puzzel is MIDWINTERFEEST TERUGKEER VAN LICHT. Alle inzendingen hadden hierbij ook het goede antwoord.

De winnaar van de prijs – een cadeaubon van €25 voor Restaurant De Limus aan de Kerkstraat, beschikbaar gesteld door eigenaar Manuel Jansen – is Ellen Otten uit NeerboschOost.

Ellen: “Ik ben helemaal verrast en blij. Normaal maak ik de puzzel wel, maar meestal komt die dan niet af. Toen ik de prijs zag dacht ik: ik maak ‘m af. En nu win ik!” Kent Ellen het nieuwe – en zo’n beetje enige restaurant in Nieuw West al?

“We zijn nog niet bij De Limus gaan eten, maar Neij West - februari 2019

• Advies- en Steunpunt huiselijk geweld: 0900 126 26 26 info@huiselijkgeweldgelderland.nl • Centrum voor Jeugd en Gezin: 088 001 13 11 • De Wijkpsycholoog: 06 81 80 68 50, Daniëlsplein 3d • Discriminatie, Ieder1Gelijk: (024) 324 04 00 • Sterker (voorheen NIM en SWON): 088 001 13 33 De Ruyterstraat 246, 6512 GG Nijmegen • Bindkracht 10 (voorheen Tandem en Inter-Lokaal): (024) 365 01 11 info@bindkracht10.nl • Bindkracht 10 in wijkcentrum Titus Brandsma (voorheen Inter-Lokaal): (024) 322 22 27 info@bindkracht10.nl • STIP Nieuw-West (voorheen OpMaat): (024) 350 20 00 (STIP infolijn) nieuw-west@stipnijmegen.nl •Kindertelefoon: 0800 04 32 •Meld Misdaad Anoniem: 0800 70 00 •Slachtofferhulp: (024) 323 33 22, 0900 01 01 •Meldpunt Kindermishandeling: (026) 442 42 22, 0900 123 123 0 •ZZG Zorggroep: (024) 366 57 77, Daniëlsplein •Huisartsenpost: 0900 88 80 •CWZ: (024) 3 657 657 •Sint Maartenskliniek: (024) 365 99 11 •UMC St. Radboud: (024) 361 11 11

Oplossing en winnaar prijsvraag Neij West 5 van 2018 De puzzel in het kerstnummer heeft veel reacties opgeleverd. Uit heel Nieuw West kwamen inzendingen binnen, waarbij meermaals is geschreven: “wat een leuke puzzel!”

Complimenten aan onze vaste puzzelmaker Pieter Monté!

•Alarmnummer 112 •Politie 0900 88 44 •Brandweer (024) 329 75 99 •GGD (024) 3 297 297

dat zit er nu dus wel in,” vertelt Ellen.

Namens de redactie van Neij West en Manuel Jansen van De Limus: gefeliciteerd en smakelijk eten!

Rectificatie In het artikel ‘Lekker eten in Hees’, Neij West 5, zijn helaas wat foutjes geslopen.

In het artikel staat dat restaurant De Limus elke dag geopend is vanaf 11.00 uur. Dit moet zijn: vanaf 12.00 uur.

Er staat ook dat de eigenaar, Manuel, 35 jaar is. Dit moet zijn: 33 jaar.

Als laatste: Er werkt geen kok bij De Limus die Max heet. Er is wél een kok met de naam Marcus.

Onze excuses hiervoor.

•Apotheek Binnendijk: (024) 377 14 62, Fuchsiastraat 28 http://apotheekbinnendijk.leef.nl/ •Apotheek Daniëlsplein / Van Wieringen: (024) 377 15 98, Daniëlsplein 3 http://apotheekdanielsplein.leef.nl/ •Apotheek Neerbosch-Oost: (024) 378 23 12, Symfoniestraat 134 http://apotheekneerboschoost.leef.nl/ •Dienstapotheek Nijmegen e.o. Weg door Jonkerbos 104, 6532 SZ Nijmegen 024 365 76 75 http://dienstapotheeknijmegen.leef.nl/ •Meld- en Herstellijn: 14 024 Melding via de app of https://nijmegen.jouw-omgeving.nl/burgermelding •Bureau Toezicht: 14 024 •Straatcoaches: Overlast van jongeren in de wijken Neerbosch-Oost en Heseveld kunt u melden via het telefoonnummer 06 29 14 98 95 Voor minder dringende zaken kunt u ook contact

opnemen via e-mail: straatcoachkernteam@nijmegen.nl •Dierenambulance: (024) 355 02 22 •Gemeente Nijmegen: 14 024, gemeente@nijmegen.nl

47

60 JAAR NIEUWSLEZERS a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x

4

7

19

12

6

22

17

16 23

9 1 10

11 15

8

2 14

12

1

23

23

12

13

10 9

1 7

11

14

5

14

24

3

14

10

3

11

18

9

13 21

5

6

5

6

11

15

18

17

22

20

8

19

14

11

4

17

5

19

15

21

22

11

19

14

9

17

14

17

21

14 5

16 6

22

17

19

24

21

6

24

6 15

7

23

24

10

19

1

3

23

24

11

1

8

22

12

6

22

9

16 3

3

11

10

11

14 7

20

17

17

13

13

8

3

2

15 17

11

14

15 7

14

5

9

5

14

20

18

12

8

10

10

13 16

18

7 5 5

22

10 6

19

A

Derde letter achternaam

I

Laatste letter voornaam

Q

Zesde letter voornaam

B

Derde letter achternaam

J

Tweede letter achternaam

R

Tweede letter voornaam

C

Vierde letter voornaam

K

Vierde letter voornaam

S

Tweede letter achternaam

D

Laatste letter voornaam

L

Eerste letter achternaam

T

Tweede letter achternaam

E

Vierde letter achternaam

M

Derde letter achternaam

U

Vijfde letter voornaam

F

Derde letter achternaam

N

Vierde letter voornaam

V

Tweede letter achternaam

G

Vijfde letter voornaam

O

Derde letter achternaam

W

Tweede letter achternaam

H

Laatste letter tussenvoegsel

P

Eerste letter achternaam

X

Eerste letter achternaam

Deze puzzel is samengesteld door Pieter MontĂŠ

FOTO’S - zie pagina 46

48

19

Neij West - februari 2019