INTERVIEW MARCO BORGGREVE

verbeelden MUZIEK

financiën en database NMF ‘Ik volg Marco op de voet op Instagram. Ik vind hem namelijk een fantastische fotograaf, misschien wel de beste in zijn vak. Vooral zijn zwart-witfoto’s zijn geweldig. Dat hij met zijn beelden wil overbrengen wat de musici willen laten horen, is een mooi uitgangspunt in zijn werk. In mijn vrije tijd fotografeer ik zelf ook, soms weleens bij NMF-concerten. Dat zijn dan natuurlijk meer amateurfoto’s "ter plekke", terwijl Marco zijn locaties echt zorgvuldig uitkiest.’

Al 30 jaar vangt Marco Borggreve de essentie van musici, dirigenten en orkesten met zijn fraaie beelden. Voor het NMF Magazine koos de topfotograaf zijn vier favorieten.

Tekst: Sander van Werkhoven Fotografie: Jeroen Dietz

Marco Borggreve is student Theaterwetenschappen als hij in de jaren tachtig tijdens een studentenbaantje bij het Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg in aanraking komt met klassieke muziek. Achter de schermen ziet hij een wereld die hij niet kent, maar die hem mateloos interesseert. Hij begint foto’s te maken van de musici die zich, ieder op hun eigen manier, voorbereiden op hun optreden. Borggreve heeft talent en ontwikkelt zich autodidact. Sinds zijn start in 1988 heeft hij vrijwel elke bekende klassieke musicus voor de lens gehad.

SIGNATUUR Borggreve fotografeert zowel in kleur als in sober zwart-wit. Hij fotografeert musici in zijn studio of live, tijdens optredens. Wat maakt zijn beeld herkenbaar? ‘Al mijn geportretteerden krijgen een unieke foto, omdat ze allemaal hun eigen stem hebben. Je ziet wel altijd mijn signatuur, mijn “hand” erin. Zo heeft het beeld spontaniteit en is het interessant om naar te kijken. Ook zit er altijd, net als in muziek, een duidelijke structuur in met meerdere elementen. De lijn van een strijkstok mag zich dus best herhalen in een ander onderdeel van de foto.’

UITSTRALING Volgens Borggreve is het belang van zijn werk sterk toegenomen door de ontwikkeling van sociale media. ‘Uitstraling en presentatie zijn tegenwoordig cruciaal. Toen ik begon werd ik vooral ingehuurd door platenmaatschappijen voor foto’s voor cd-hoezen. Nu zijn het de musici zelf die mij benaderen voor foto’s op hun site of sociale media. De verschuiving heeft te maken met het huidige verdienmodel in de klassieke muziek. Cd’s worden amper nog verkocht en subsidiebronnen zijn opgedroogd. Musici leven van hun concerten, en om geboekt te worden, moet je jezelf goed promoten. Er zijn in Nederland bijna geen musici te vinden die niet op een instrument van het NMF spelen. Omdat ik veel van hen fotografeer, ontstond bijna als vanzelf mijn band met het NMF. De laatste jaren werken we op zeer regelmatige basis samen. Ze zijn een heel belangrijke speler in de Nederlandse muziekwereld. Dankzij hen krijgen zoveel talentvolle musici de beschikking over een goed instrument dat het beste in hen naar boven haalt. Ik werk wereldwijd en durf gerust te zeggen dat de kwaliteit van de instrumenten waarop in Nederland wordt gespeeld van topniveau is. En dat is echt de verdienste van het NMF.’

Uxía Martínez Botana (2014) ‘Ik wilde de flamencokant van deze energieke en krachtige vrouw benadrukken. De bas staat op een voetstuk en ik heb haar uitgedaagd eromheen te dansen. Het beeld gaat verder dan Uxía alleen. Muziek, dans, vrouwelijke elegantie en kracht. De foto is een hit geworden en wordt veel gebruikt.’

Shuann Chai (2017) ‘Ik maak heel verschillende foto’s. Het instrument dat zij bespeelt, heeft een afwijkende vorm. Ik vond het belangrijk dat erin te verwerken. Ze kijkt bijna mijn kant op, verstild. Ik ben er heel blij mee. ’

Daniel Rowland (2017) ‘Daniel is een man die heel veel speelt. Niet wereldberoemd, wel wereldbekend. Onder collega-musici is hij echt een naam. Het leuke aan hem is dat hij zijn eigen weg gaat. Alle grote zalen heeft hij wel vanbinnen gezien. Het is een echt speelbeest.’

Olivier Thiery (2018) ‘Een verstild beeld. Deze grote man is in het echt langer dan zijn bas. Sommige beelden bedenk ik van tevoren, andere ontstaan ter plekke. Dat is hoe ik werk. Altijd het karakter van de musicus proberen te vertalen naar beeld.’

MASCHA VAN NIEUWKERK Leeftijd: 29 Mascha studeerde aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag bij Monique Bartels, het Conservatorium van Amsterdam bij Quirine Viersen en het Fontys Conservatorium bij Paul Uyterlinde. Daarnaast volgde ze lessen bij onder anderen Gary Hoffman, Mats Lidström en Troels Svane. Mascha woont met haar vriend in Tuindorp Oostzaan, Amsterdam-Noord.

CELLO Orsolo Gotti Pieve di Cento, ± 1900 Geselecteerd bij een klanktest met 7 cello’s In de collectie sinds 2019 Aangekocht

STRIJKSTOK Jean François Daber Lyon, ± 1990 In de collectie sinds 2010 Nagelaten aan het NMF

Dit interview vond plaats na de corona-uitbraak door middel van een videocall.

Celliste Mascha van Nieuwkerk (29) is een van de oprichters van de bekende band Fuse. Met haar vrije en energieke speelstijl doorbreekt ze barrières en zoekt ze voortdurend naar vernieuwing.

Tekst: Annemiek de Gier Fotografie: Jeroen Dietz

Ook al zit Mascha op dit moment thuis – alle optredens zijn afgelast vanwege het coronavirus – Fuse is nog steeds haar leven. ‘Nu alles stil is komen te staan, hebben we opeens de tijd om de balans op te maken. We spreken elkaar bijna dagelijks via conferencecalls: hoe kunnen we creatief met deze situatie omgaan?’

IDEALE MATCH Gelukkig is er haar nieuwe cello, die Mascha vorig jaar in bruikleen kreeg van het NMF na jaren te hebben gespeeld op een Lefèbvre van het fonds. ‘Na mijn afstuderen had ik het gevoel dat ik in een nieuwe fase kwam’, vertelt ze. ‘Met Fuse raakte mijn carrière in een stroomversnelling en het verlangen naar een instrument dat daarbij paste, werd steedS groter. Toch was het best een zoektocht om dat perfecte instrument te vinden: breng maar eens onder woorden wat je nou precies wilt.’ Tijdens gesprekken met onder anderen collectiebeheerder Geertje van der Linden van het NMF ontdekte Mascha dat ze niet alleen een teamspeler is, maar ook een solist. ‘Ik wilde graag een cello die goed naar voren komt, maar ook kan meebewegen in het ensemble. In mijn nieuwe cello, een Gotti van rond 1900, heb ik de ideale match gevonden.’

LEVENDE COMPONISTEN Het liefst speelt Mascha muziek van jonge componisten. Het inspireert haar hoe zij werken: ‘Mensen zoals Caroline Shaw, Miho Hazama en Nathalie Joachim schrijven muziek die de grenzen van genre en instrumentarium overstijgt, zonder afgesneden te zijn van het verleden. Het leuke is dat ze ook mooie partijen schrijven voor strijkers, die heel uitdagend zijn om te spelen.’ Ook het feit dat deze jonge componisten vrouwen zijn, spreekt Mascha aan. ‘Naarmate ik ouder word, word ik me ervan bewust hoe weinig vrouwelijke rolmodellen er zijn in ons vak. Mannen stromen al snel door naar de positie van leidinggevende of componist van concertwerken, terwijl vrouwelijke componisten in Nederland op één hand te tellen zijn. Ik merk dat daar echt iets begint te veranderen.’