Een nieuwe catechismus voor den vlaamschen nationalist

EEN NIEUWE CATECHISMUS VOOR DEN VLAAMSCHEN NATIONALIST ••

TWEEDE AANZIENLIJKE VERMEERDERDE DRUK

1

(

UITGEGEVEN DOOR HET LANDELIJK VERBOND DER VLAAMSCH NATIONALISTISCHE WACHTEN

Dcjkkerii

.

Pictcr Ceacn Oi af ha nkeh ik heid at rust, H 2 , Brussel' West

-

V& JA3'M&ï

I

2

(M

yz&b K VVC:5J

jf

é>

JJ 9

|j) O

j

-pr v 4 : :

mwy

.

' '

Vlaamsch Huizen

ttwe '

aagiÈ

.

ZZZ

jsifeïsB**

-

® ï>

t i

.

.

KNOCKE :

PensioenJ

-

-

. .

Noordzee-hotcl . Lippenulaan. (Logeerkamers Spijshuis,

"

"

,

LBDE ( bij Aalst ) : Vlaamsch Huis. Dreef » traat.

ROESEEAERTi : De Roeselaarsche V O. S Sta ieplaats 29.

SCHERPBNHËUVEL Flandria , over het stat cn.

. .

In die huizen vindt gij Vlaamsche gezelligheid,

.

.

--

Vlaamsche en uitheem *ehe dranken , vergaderzalen Alle Vlaamsche vrienden komen daar bij een Elk zegge het voort

.

.

.

-

e>

JaJC ir

t sy&zm

i

m

f

Vlaamsdi Eeonomische .InstelJing

aKaaaes5cs;2 BfflSBKi ïsa «Ba ®« BS 5C ï«'

1', 0

t t

$

US VOOR EEN NIEUW E CATE CHISM DEN VLAAM SCHEM NATSO MALSS T TOEG ELICH T DOOR ZENTR A

Ncd Schouwburg eu Vi. Opera , ) PRMGGB : „Ten ers hotel en Tcniers kcldcr ".

BKLISSEL : , 't Vtaamsch Huis", 16. Grootc Markt, RREMBODEGEM i Vlaamsch Huis " Vo'k?:verheffing" Denderbrua.

GENT : . Uilenspiegel 3, Korte Kruisstraat , tSpijshuis) hij

S

1.

Vlamingen bezoekt

\I s u

-_

'

*»» BSIT4

jc ' S

AfdeeUng : Tabak - Sigaren en Cigarctten 57 Navezstraat . 57 , Schaarbeek,

©/ >

©/©

©/©

Alle Vlamingen ondersteunen hun eigen economische Inrichtingen Vlamingen rookt onze lekkere Sigaren „Vlaamsche Kost ( VVe

.

vervaardigen thans een twintigtal ondermerken ) Onze Vlaamsche C i g a r c t t e n , goed en goedkoops Onzen Tabak, zwaar, pittig

.

.

of zachtgcurig Wc sturen prijslijsten en monsters op aanvraag Vlaminge n , bestelt nn dodelijk

.

*

Wat is een nationaliteit ? roep die zich, af Een nationaliteit is een menscheng opzichte van ge gezien van het staatsverband, ten . gevoelt schiedenis en kuituur , verwant , natie en natio~ Over de beteekenis van de woorden volk , en wel verwarring naliteit bestaat er ten onzent groote bepalen van die bebij het ons wij hoofdzakelijk omdat Fransche sociologen grippen door de terminologie der hier laten leiden echter laten beïnvloeden. Wij moeten ons leert dat volk , deze taalkunde door de Ne lerlandsche staat welke dikbeteekent : de bevolking van eenzelfden verschillende tot die wijls is samengesteld uit ingezetenen natie over dezelfde n daarentege terwijl natiën behooren, . In Engeland zijn eld verbrokk kan staten verschillende die beide uitdruk en in Frankrijk daarentegen hebben , daar is nation het beteekenis e kingen juist de omgekeerd people , peuple weer staatsvolk , terwijl men volk door Encyclogeeft. Men raadplege hierover Winkler Prins pedie. , doch V ooi: ons bestaat er dus wel een Belgisch volk geen wij maken daarom nog geen Belgische natie . Verder eit nationalit en natie praktisch onderscheid tusschen op legt nadruk den meer g uitdrukkin tweede ofschoon de dan hei karakter , de zelfstandigheid van de gemeenschap op de gemeenschap zelve.

/

u

Tf*\ TT

Volgens Bluntschli is een natie ;

" de erfelijk geworden geestes- en rasgemeenschap van menschen , tot verschillende beroepen en maatschappelijke standen behoorend , die zich, afgezien van het staatsverband , reeds als kaltuurverwante stamgenootschap , vooral ten opzichte van taal, zeden en kuituur, verbonden gevoelen en zich van anderen, als van vreemden onderscheiden

i

Het lijdt geen twijfel of er bestaat geen absolute eenstem migheid over den cmvang van het begrip nationaliteit.

Dit is ook het geval met veel andere begrippen en bewijst niets tegen hun bestaan. Zoo zijn er volgens Rodbertus niet minder dan honderd bepalingen van het woord „statistiek , niemand zal daarom gaan twijfelen aan het bestaan van die wetenschap. Dit voorbeeld is er een onder duizenden , het menschelijk vernuft is immers niet in staat de werkelijkheid volledig , zonder overschot , in begrippen te brengen. (1) Deze opmerking ontleent haar belang aan de omstandigheid dat zekere bekampers van bepaalde nationale bewegingen uit dit gebrek aan eensgezindheid munt willen slaan om verwarring te stichten en de nationa liteitentheorie aldus in haar grondslagen aan te tasten.

Wat vooral aanleiding geeft tot betwisting is het feit dat alle nationaliteiten niet op dezelfde wijze werden gevormd , bij de eene waren het vooral historische faktoren die bin dend werkten , bij de andere veeleer kultureele faktoren.

Onder de historische factoren zijn te rekenen : de stam, de ekonomie en alle geschiedkundige gebeurtenissen die een beslissenden invloed hebben op het leven van een gemeenschap (oorlogen, vreemde invallen , vredestraktaten , regeerende huizen enz.); kultureele faktoren zijn ; de taal, de godsdienst en de zeden .

2. Welke rol speelt de taal bij de vorming van een nationaliteit ?

.

(1) Argument aangehaald door Herman Vos in zijn debat metDr Rubbens.

2

Nen mag gerust zeggen dat in de meeste gevallen dc taal daarbij een beslissende rol speelt , Over de rol van dezen belangrijke kultuurfactor lezen wij in de „Sociologie" van Dr. Rudolf Eisler :

.

De taal is zoowel een produkt als ook een faktor van het sociale leven , Zij ontstaat in de gemeenschap, is een produkt van den volksgeest van het totaalbewustzijn , groeit organisch en maakt daardoor een nauwere verbinding onder de leden eener maatschappij mogelijk. Zij

helpt mede bij de ontwikkeling van den volksgeest tot hooger vormen.

Zij legt de gelijksoortigheid in voelen, gelooven endenken vast , om hen tóch weer verder te ontwikkelen. De taal is de geconcentreerde neerslag van de levens en wereldbeschouwingen der gemeenschap, een verdich tingsprodukt van ervaringen , oordeelen en waardeeringen der voor vaderen, een middel tot toe-eigening van het taalbezit der verworven kuituur , van het erfdeel der historie. Zij is daarom het oer-eigen bezit van het volk , als het ware een stuk van zijn lichaam. Het geheele volk heeft aan haar gewerkt , heeft zijn Ik, zijn ziel in haar uitgedrukt, zij is de getrouwe uiting van zijn voelen en denken waarop zij alleen , en geen andere taal berekend is. SchafBe noemt haar : de symbolische kapitali seering van den totalen historischen geestesatbeid. Vandaar de strijd van volken en naties om hun taal : reaktief om met hun taal tevens hun geestelijken eigen -aard te behouden , aggressief om door de taal den vreemden totaalgeest te beïnvloeden en aan den eigene te assimileeren „.

-

-

9

-

Welk belang men steeds aan de taal hechtte, toont ons nog het volgende gezegde van Nehemias, den profeet, toen hij het had over de huwelijken van Joden met vreem delingen ; „De zonen daaruit geboren konden geen Joodsch spreken . Ik verweet hun en verwenschte hen en doodde onder hen mannen (Boek Nehemias XXXIII , 24, 25) Door zekere sociologen wordt de rol van de taal systematisch gekleineerd en soms geheel genegeerd , zij beroepen zich daarvoor op uitzonderlijke toestanden doch willen niet zien dat de door hen aangehaalde voorbeelden hun eigen stelling nog meer onhoudbaar maken. Ierland , de Vereenigde Staten en Zwitserland halen zij bij voorkeur aan. Over al de andere nationaliteiten zwijgen zijnatuur

!

-

3

i

lijk maar liefst. Laat ons nu eens nagaan hoe het in die. drie landen eigenlijk gesteld is.

De Ieren spreken weliswaar meestal Engelsch doch het is algemeen bekend dat ze sedert ettelijke jaren ernstige pogingen doen om hun aloude Keltische taal in eer te herstellen. In de Vereenigde Staren zien wij dat de staat alle moeite doet om de niet Engelsche elementen zou gauw mogelijk te verengelschen en drakonische maatregelen heeft genomen om een al te grooten toevoer van vreemde elementen te verhinderen. En wat deed vroeger Duitschland en wat doet nu nog Frankrijk met de vreem de nationaliteiten (Vlamingen, Basken , Bretagners, enz.) om er „goede Fransche burgers" van te maken ? Waarom al die moeite om aan veroverde natiën de taal van den overweldiger op te dringen als het waar is dat de taal van geen tel is !

Wat nu Zwitserland betreft, het is nog de vraag of het taalverschil daar ook geen gevaarlijke splijtzwam is!

Iedereen zal wel weten dat tijdens den wereldoorlog de Franschsprekende Zwitsers geweldig Fransgezind waren terwijl hun Duitschsprekende landgenooten meer naar Duitschland overhelden. En waren nu eens b. v. de Fransche legers het land van Willem Teil binnengerukt , dan is het niet zoo geheel zeker dat hun taalbroeders uit Zwitserland er zich ernstig zouden tegen verzet hebben!

Zoo vernamen wij van betrouwbare zijde, dat gedurende de eerste dagen van de Zwitsersche mobilisatie van 1914 een Franschsprekende kolonel van het Zwitsersch leger onomwonden verklaarde, dat hij, wat er ook gebeure, zijn mannen in geen geval op de Fransche soldaten zou laten schieten. Dezen hoogen gegradeerde zouden wij met naam en toenaam hier kunnen aanduiden doch achten zulks ongewenscht. Wat er ook van zij een feit staat vast en is zeerlicht controleerbaar ; de Fransch sche troepen werden bij voorkeurgebruiktom deZwitser Duitsch Zwitsersche grens te bewaken terwijl omgekeerd de

.

-

.

4

-

-

-

Fransch Zwitsersche grens met voorliefde door soldaten wel uit Duitsch-Zwitserland werd bezet, Het lijkt ons

overbodig dit typisch feit te commenteeren.

Wat is nationalisme ?

Het is het natuurlijk streven van een nationaliteit om zich naar eigen aard uit te leven en dus zelfstanen waar dit niet kan, de belemmerendig te staan te schakelen. uit de faktoren In de achtiende eeuw bloeide de idee van een vaag internationalisme ; als reactie tegen dit voorbarig verlangen naar algemeene versmelting, zagen wij in de volgende eeuw een versterking van het nationale bewustzijn . Dit was op zich zelf zeer deugdelijk , immers voordat de later eens mogelijke vereeniging van alle naties tot stand ko me, „moet eerst door strijd en konkurentie elk afzonderlijke groep tot haar hoogst p r o d u c t i e worden, aangespoord , moet eerst de eigen aard van iedere natie opvan ieder volk zoo sterk mogelijk tot uiting komen , ver mogelijke rijke zoo een dat in de toekomstige eenheid " (Rudolf Eisler s Sociologie). . begrepen zij scheidenheid , Nationalisme kan zooals ieder ander streven ontaarden ge , imperialisme , sme ï jingo het wordt dan chauvinisme heeten. Dit gebeurt dikwijls in de landen waar de eigen nationaliteit niet meer bedreigd is en op haar beurt ande over hier het wij Telkens . re tracht te overweldigen nationalisme hebben , bedoelen we natuurlijk een gezond nationalisme, vrij van elke overdrijving.

Is het nationalisme niet in strijd met de Christe4

3

.

-

lijke leer ? dat Wel integendeel ! De praktijk leert ons veeleer een bewegingen de geestelijkheid in alle nationale ruim, ja soms overwegend aandeel heeft.

Dit werd o. m zeer goed aangetoond door Herman Vos

.

5'

in zijn

debat met Dr. Rubbens ; wij citeeren :

Wat de praktijk van de nationalistische leer aangaat, hoef ik maar op het schitterend voorbeeld van Ierland te wijzen , waar de strijd om de Iersche vrijheid in zijn dragers nauwelijks te scheiden is van hun katholieke geloofsbelijdenis Maar ook in de theorie, die overigens het zal wel blijken niet los te denken is van de praktijk.

Ik herinner u dan aan den nationalen strijd van de Kroaten , waarin de geestelijkheid een zoo bizondere rol heeft gespeeld Rond 1870 is het niemand minder dan de primaat van Servië en bisschop van Djakovo, dr. Strossmayer , die de historische waarheid uitspreekt , dat de 19 eeuw twee groote problemen stelt : het sociale en het nationale, en die met zijn zedelijk gezag den nationalen eisch van zijn volk steunt.

Bij de Tsjechen is het niet anders geweest. Een merkwaardige ana' ogie met de Vlaamsche toestanden is overigens hier te bespeuren : onder het Habsburgische regime bestaat er een nationale tegenstelling tusschen de hoogere en lagere geestelijkheid en het is op die voor den Tsjechischen nationalen strijd zoo nadeelige tegenstelling , dat het woord van taveleye zou kunnen toegepast worden , wanneer hij ergens neerschreef , dat het voor een volk het grootste ongeluk is wanneer zijn opperste geestelijke herders zich tegen den nationalen eisch keeren.

En de Slovaken ? Is niet hun nationale beweging geleid door n priester, den veelgenoemden Pastoor Hlinka ?

Bij Polen , het katholieke Polen , hoef ik niet eens stil te staan. Maar toch wil ik vermelden , dat het een beroemd driemanschap is dat onder de vijandige Duitsche bezetting uit de handen van den Duitsch-Oos enrijkschen bezetter , het regentschap van Polen aanvaardt : Aartsbisschop Kakovsky, prins Lubomirski en graaf Ostrowski Zij zijn het , deze catholieke leiders van hun volk , die de zedelijke verantwoordelijkheid op zich nemen om uit de handen van den bezetter, nog in oorlogstijd, de verpoolsching van de universiteit van Warschau te aanvaarden en die de opening door den Duitschen generaal-gouverneur von Beseler bijwonen.

In de grensstaat Littauen, weeral hetzelfde verschijnsel. De leiding van de heele kultureele en politieke Litausche beweging berust in handen van de katholieke geestelijkheid en het is bekend, dat er voor de zelf standigverklaring van Litauen ook een scherpe tegenstelling bestond tusschen de Littausche geestelijkheid in haar geheel en de steeds Poolsch gezinde bisschoppen van Wilna.

Ik stip nog aan , dat in Bulgarije en Griekenland de beteekenis van den invloed der orthodoksche geestelijkheid voor de nationale heropstanding in die landen buitengewoon groot is geweest . Ierland ga ik voorbij met zijn schitterende priesterfiguren uit den nationalen vrijheidsstrijd.

I ' nik trek de konklusie, dat niemand die deze feiten overweegt zal

.

.

=

.

.

zegde, in de nationale beweging loochenen, dat inderdaad , zooals ik het : de kerk en de Staat van stituten kultuurin en ë de twee kultuuride en in het bizonder geldt voor dit dat en n geblekene overwegend belang zijn kheid. geestelij de Katholieke Kerk met de katholieke ( Het Debat Rubbens Vos n,) Uitgave Volksheil , St-Jacobsmarkt , Antwerpe

-

alist zijn 1 5 Kan een internationalist tevens nation n waren de sociaOngetwijfeld ; in de meeste gevalle de verdrukte navan listen geestdriftige aanhangers overal zijn, wils trouwen ze tionaliteiten; dat moeten , len zij met zich zelf konsekwent blijven

-

zich met Vlaamsche Beweging De opwerping, dat er internationalist worden beschouwd. Een ernstig als . et n , kan niet mag bezighouden door een sterk ontwikkeld d , getemper natie eigen gezonde liefde voor de te zaak van de wereld. De natuurlijks de , is internationalistisch gevoel , anders is ze niets vestigen ergens zich liefde voor de menscheid moet het socialisme , dat trouwens meer dan eene zinledige leus. Men merkean. Dit laten we over aan de voorgesta heeft litisme kosmopo het nooit laten blijken , dat wanneer het kapitalisten die dikwijls genoeg hebben, zij zich er weinig om bekreunen vullen te rs geldkoife hun er op aankomt hun landgenooten al of niet voordeeiig oi de een of de ander kominatie itisch , doch inter nationaal „. het kosmopol is. Het socialisme is niet van al de zich vrij ontwikkelende ring geen zooveel is ais de verbroede beschouwingen over het nationalisme Enkele nationaliteiten . ( Zentra ). in België , Een socialistisch standpunt vroeger in geen Wel is waar stond het nationalisme intellec

-

-

.

tische g e u r v a n h e i l i g h e i d bij de socialis Kautsky die van invloed den onder tueelen grootendeels Sedertdien . e huldigd een al te absoluut internationalisme Bauer Otto t socialis ijksche Oostenr heeft de bekende Nationaliteitfragen Die : werkje stelijk verdien met zijn bijgedragen om ünd die Sozialdemocratie,, er veel toe dit vraagstuk in van aanzien ten meer gezonde begrippen . deze kringen ingang te doen vinden Welk is de normale gang van elke nationalisti6 sche beweging 1 door dich Is den aanvaag wordt ze eskei gedragen

6

7

-

.

-

tcrs en denkers ; daarna vindt ze langzamerhand gang bij de massa . De eiscb tot zelfstandigheid, in' eerst schuchter en vaag gesteld, zet zich ten slotte om een formeelen eisch tot politieke zelfstandigheid. in Plaatsruimte ontbreekt ons om hier te bewijzen bij alle nationaliteitenbewegingen inderdaad zoo dat het is gebeurd. De zeer algemeene gegevens die eenieder van ons bezit over de nationale vrijheidstrijden in de onderschei dene landen van Europa zijn nochtans voldoende om dit te kunnen nagaan. Zulke evolutie is er noodig omdat na tionale bewegingen fataal moeten doodloopen zij een ander verloop krijgen. Het kan dus als eenindien dogma gelden dat een kuituur er nooit in slagen kan zich op den duur te handhaven zonder eigen politieke zelfstandigheid Wie hier weer met het Zwitsersch argument komt. schermen , slaat den bal leel ük mis : Hoezeer die zelfstandigheid als een historische federalistische traditie ook door het Zwitsersch staatsrecht wordt erkend , blijkt

wel uit het konstitutionneele beginsel, waarbij wat men in de juristentaai noemt " le résidu de souveraineté., ( het overschot van ) bij de kantons berust, (ef. Schollenberger, op. cit. blz. 22soevereiniteit ). Dat beteekent dus. dat in geval van twijfel over de bevoegdheid van de bondsregeering, deze bevoegheid wordt

toegekend aan de kantonale regeeringen. Het feit bewijst stellig dat hun politieke persoonlijkheid wel degelijk nog als een werkelijkheid wordt erkend, dat er in zin van een naar de materie verdeelde soevereiniteit tusschenzekeren Bonds- en Kanton ntaat man gesproken worden. De Belgische eenheidsstaat met den Zwit .jcrschen Bondsstaat vergelijken is dus wel een publiekrechtelijke Het Debat Rubbens - Vos. Uit de Dupliek van dezen laatste.) ketterij.

Hiermede is natuurlijk niet gezegd dat het Zwitsersch regiem overal even deugdelijk zou werken !Daar

--

trouwens op terug,

komen we

7 Tot welke nationaliteit behooren de Vlamingen ?

De Vlamingen behooren tot de Nederlandsche natio naliteit ; Vlaanderen en Holland vormen immers een

historische kultuurgemeenschap .

H

in Tot vóór enkele jaren werd de eenheid van taal nog is ; dit erkend algemeen twijfel getrokken, thans wordt ze echtste het steeds taal de omdat van groote beteekenis Holland bindmiddel van onze nationaliteit is geweest. Detaalgeleer vreemde sche zoowel als de Vlaamsche en de Vlaan in Nederlandsch beschaafd den bevestigen dat het Brabantschen onder nadien , het dat geboren deren werd invloed heeft gestaan om ten slotte een Hollandsch kleur ¬

-

. een gemeenDat Vlaanderen en Holland daarenboven evenveel met staat

tje te krijgen

schappelijke geschiedenis hebben werzekerheid vast ; dat ze lang van elkander gescheiden tegen telkens gebeurde dit , want zaak ter den doet niets geweld. hun wil in, door tusschenkomst van vreemd zoowel dat noemen bedroevend Daarom moeten wij het geschiedschrijvers officieele de ë Belgi in als in Holland maar gewoon doen alsof Vlamingen en Hollanders aan elkander totaal vreemd waren.

Vlamingen In een uitstekend werk : „ Wat willen de, heeft Mr. B. .

Adam uitgegeven bij Elseviers Alg. Bibl er een en behandeld kwestie Van Genechten o. m. deze VlaDe III ( Hoofdstuk gewijd aan gansch hoofdstuk aan hij toont wijze ming als Nederlander). Op meesterlijke door ook , maar taal de door dat de Vlaming niet alleen zegt hij : zijn aanleg een rasechte Nederlander is. Terecht het Vlaamsch en het

En nu geloof ik, dat het verschil tusschen uit een verschil aan Hollandsch volkskarakter niet zoozeer voortspruit deze eigen inhoud , dan wel uit een verschil in de hoogte waarin ik zeide dat schappen werden gesynthetiseerd. Wat ik bedoelde toen , is, dat de het Vlaamsche volk nog in zijn jongelingsjaren verkeertheeft, terwijl Vlaming nog de synthese van zijn karakter niet gevonden is. dit met den Hollander althans in hoogere mate het gevaltwee groepen te de Hieraan is het meest opvallend verschil tusschen uitbundigheid. Het de Vlaamsche wijten. Het Hollandsch flegma twijfelzucht omdat flegma is de gebondheid, de bedachtzaamheid , ja de duidt op een min of men de tegenstrijdige tendenzen in zich voelt. Het opmerkelijk dat meer gesynthetiseerde persoonlijkheid. Het is dan ook heeft te menschen gecultiveerde meer met men naarmate dit toeneemt

"

doen.

9

1

Dc Vlaamsche uitbundigheid kenmerkt het toegeven aan een bepaalde krach:die zonder tegenwicht blijft, het gebrek aan synthese, met andere woorden , van de tegenstellige deelen der pyche . Het is ten andere niet hier alleen dat zij zich uit méér nog in een ander feit waaraan dc eenigszins kinderlijken indruk, misschien die te wijten is, n. !. in de dissonanie die er de Vlaming dikwijls maakt , bestaat tusschen zijn woorden ccnerzijds en zijn steminclinatie en gebaren . Het kost eenige aandacht dit feit zelf op te merken. Maar anderzijds de tegenstelling zelf treft iedereen , ook zonder dat men er de oorzaak van heeft nagegaan Deze verlegging van het accent, als ik het met eenen Freudiaanschen term mag noemen, lijkt me een zeer sterkzoo argument voor het gebrek aan synthetisch bewustzijn van dit groeiende volk ..

Natuurlijk ligt in alle dergelijke beschouwinge wanneer ik me niet grootelijks vergis, dan is hetn iets subjectiefs, maar verschil tusschen het Hollandscb ea het Vlamsche hoofdzakelijk te wijten aan deze verschillen in bewustzijnvolkskarakter , in synthese van het psychisch leven En is het dus niet van qualitatieven , maar van quantitatieven aard.

Ten minste wanneer een Vlaming, een onvolkomen Nederlander, maar een Nederlander bijft. Er dreigt ons echter een groot gevaar.'Het is het volgende : De voortdurende tegenstelling van de uiteenloopende psy chiese elementen is vermoeiend en pijnigend voor den mensch. Daarom verlangt hij naar eenheid. Wanneer hij die niet krijgen kan in de synthese vervalt hij in het compromis. Het produkt van een dergelijk com promis is dc , Belg „. de verfranschte en onzelfstandige Vlaming. Hetcompromis tusschen zinnelijkheid en fantaisie vindt hij in de blague „ de triviale bespotting van de geestelijke waarden, die tusschen vorme lijkheid en vormloosheid in de erfransching en het poenigen adoen van den franschen geest. De naïeve Vlaamsche of in een vernederlandscht Vlaanderen , buitenjongen zal in Holland snel tot een Nederlander worden , de Belg , is hopeloos verloren. Waar hij de rust gevonden heeft, is hij overtuigd van de eigen voortreffelijkh , en voor verbetering onvatbaar. Daarom is de grootste vrees van eid de vlaamschgezinden de verbelgisching van hun volk

.

.

.

.

-

.

.

.

De schrijver haalt op een andere plaats een typisch doku ment aan waaruit blijkt hoe reeds vroeger de samenhoo righeidsgedachte tusschen Noord- en Zuid - Nederlanders diepen wortel had geschoten. Het is een pamflet tegen den Muasterschen vrede waarin van op een bevrijding van het Zuiden Hollaridsche zijde aldus wordt aangedrongen :

-

Te meer daer wij gesamentlijeke Nederlanders sijn, en naest Nabue ook door Macgschap van outs en onderlinge verbonden aan

•M ,

>0

--

mal

kanderen ghebonden . van éé n spraeck , manier van leven, humeur en conditie, ten naeste bij eenderley Privilegiën hebbende ( gecatalogiseerd bij Thiele Bibl. van Nederl Pamfletten 3044) Ook de „geuzenliederen zijn doordrongen van de grootnederlandsche gedachte . De eerste groot Nederlan

-

.

-

-

der was daarenboven een Vlaming , nl . de Gentsche volksleider Jacob van Artevelde die tevens een groot staatsman was en het plan had opgevat alle Nederland sche gouwen in een p o l i t i e k verband te vereenigen.

Merkwaardig genoeg : de Waalsche gouwen waren daarbij niet inbegrepen ! Ook de Zwijger was door dezelfde grootsche idee bezield en voelde zich bijna meer thuis in Brussel en in Antwerpen dan in de noorderlijke provinciën. Vondel , deze wereldfiguur op letterkundig gebied heeft ons de volgende veelzeggende verzen nagelaten : „Hier en aan den overkant Daar en hier is Nederland".

Zelfs na eeuwen scheiding, was de Grootnederlandsche gedachte nog steeds levendig. Zoo is het wel het vermelden waard, dat in 1789, van der Noot , de bekende aanvoerder van de Brabantsche onwenteling, zich naar den Haag begaf bij een terugreis uit Engeland, om met den GrootPensionnaris van den Spiegel , over een mogelijke versmelting van Zuid en Noord te onderhandelen.

Wat nu de modernen betreft , men mag gerust zeggen dat alle Vlaamsche voormannen zonder uitzondering steeds Grootnederlandsch voelden; dit is ook het geval met zeer veel hoogstaande Rijks- Nederlanders.

8. Bestaat er dan geen „Belgische Natie 1 De leer der zoogenaamde „Belgische Natie" is in strijd met de werkelijkheid en tevens in strijd met het gevoel en den wil van Vlamingen en Walen.

Pirenne, de voornaamste verkonaiger( l )van de Belgische

-

n\

«Werf

Edmcmd Picard, de beroemde

bittere

il

L

dwaalleer was in den beginne niet al te diep overtuigd van wat hij later als evangelie ging beschouwen. Zoo schreef hij in zijn inleiding tot de geschiedenis van België: „Dit boek is als een poging van historische constructie en maakt er geen aanstalten op ' gesteld dit eene verdien¬

.

ste mocht zijn een nieuw gezichtspunt te brengen.. men zal licht begrijpen dat mijn werk enkel voorloopige oplossingen aangeeft en veel onderstellingen bevat Jammer voor hem , is de geleerde professor intusschen veel minder voorzichtig gaan worden en door een gemakkelijk te verklaren psychologisch verschijnsel neemt zijn zelfvoldaan heid toe naarmate hij zich van het rechte pad der wetenschappelijke nauwgezetheid meer en meer verwijdert.

Reeds vroeger werden zijn stellingen zeer aangevochten en werd hij meermaals op min of meer bewuste teksver draaing betrapt (zie : Geulincx verongelijkt : Een tekst verdraaing van Professor Pirenne door C. F. de Sade leer) , doch in een zijner jongste werken : „La pangermanisme et la Belgique" maakt hij het bijzonder bont en ligt geheel overhoop met de logica. Daarin staat o. m. te lezen dat een natie „een politiek en geestelijk wezen is"; bij de vorming van een natie zouden de stam en de taal absoluut geen rol spelen (waarom doet de man zoo razend franskiljon?); het gevoel van samenhoorigheid spruit voort uit de „wilsovereenstemming en de gemeenschap der rechten" Van een „wilsovereenstemming" is er bij de vorming der zoogenaamde „Belgische natie" weinig te bespeuren , dat geelt Pirenne trouwens zelf toe. Wat nu de „Gemeenschappelijkheid der rechten" betreft, dat is een begrip dat bij c!c studie der nationaliteiten niet thuishoort, het heeft ,illcen iets te maken met de theorie van den staat Zoolang

---

.

.

.

.

Pays des Bilingues ) en In i grootkruis der Leopoldsorde weigerde als protest tegen de akti • iaieu|> n.Hv.v:i n wordt hij door de Belgicisten maar liefst doodgezwegen I li | « lond inderdaad veel te hoog ora een „goede Belg te kunnen blijven. fc 'ilii ï

legenden Belgischen staat publiceerde ( , Aux

.

.-

zijn schoot een zoode staat België blijft bestaan zal er in" zijn , doch hoe komt rechten genaamde „gemeenschap der van de vermeende men er aan hierin een bewijs te vinden Belgische natie?. onhoudbaar is, blijkt dan Dat de stelling van den schrijverwerk waarin vooral ged bedoel ook bij de lezing van dat onze voorouders tracht wordt het bewijs te leveren in staat de welda , niet zeer achterlijke menschen waren te schatten. Het waarde naar daden van het centralisme e zijn eigen ruigebeurt dan ook dikwijls dat onze geleerd Belgische eende hem ten ingooit. Zoo ontstond volgens ndisch reBourgo het , onder heid in de vijftiende eeuw hij aldus etst kensch giem : doch op eene andere plaats" ,Vlaweer werd Men : den toestand der achttiende eeuw geen Belgen meer.../" waren er ming of Henegouwer bijval. In zijn beruch Bij de Walen had Pirenne evenmin doet Destrée dezen Koning en brief aan den Belgischen zijdelingschen aanval op zijn stellingen : et van 1830, wat heusch , Belgi is geen nationaliteit. Het dagteeke het reeds vroeger latent .zeer dat beweerd er weinig is. Wel wordt van Bourgonaié bijna tot wer ¬

.

-

-

bi slond , en dat het onder de hertogen heid te bewijzen moet men de werkelijk het kelijkheid werd. Doch om zulks uiterste , het een van en fragment bijna geweld aandoen. Twee jk hebben en ander van het Fransch Koninkri Germaansch Keizerrijk het , hun geschiedenis maken te los gezag verre van beide getracht zich s, doch daaruit gaan besluiten vertoont zekere punten van gelijkeni ze, zedenen en verzuchtingen levenswij " dat ze de gemeenschappelijke zijn minst zeer gewaagd op , is bezitten die een natie kenschetsen " van F Fouion , gewe¬

.

.

Ook in „La Question Wallonne wijverschei" , vinden zen lid van de „Assemblée Wallonne het Belgitegen dene interessante historische argumenten

cisme :

Vlamingen

dat de rassentegenstrijdigheid (tusschen .. Het is niet) injuist uiting is gekomen . den loop der geschiedenis niet tot

cn Walen omdat men niet ver genoeg gaat zoe , Indien men ze niet ziet, dan is het in zijn gekomen kontakt llijk onmidde en bevolking onze , ken. Telkens a2s gebleken. Reeds in de middeleeuwen is die overeenigbaarheid direkt

13

12

J

1 i

torn dc Vlamingen uit gevolge van prinselijke Vlaanderen en de Walen uit Henegouw ten huwelijken •..imcngcbracht , wordt het gansche onder eenzelfden scepter werden politieke leven door hun wcdcrkeerigen diepen de tragedie van haat beheerscht. Het Rlchtldc de wettelijke erfgename is het geval met Vlamingen niet willen weten; der twee grafschappen waarvan de deze laatsten geven den drn usurpator Robrecht voorkeur aan Henegouw verwoest. de Rries Het wordt een vreeselijke Hetzelfde doet zich nog voor onder strijd die en de Dampierre die de a Aresnes eeuwen lang de twee rassen tegen en 't harnas jagea De herg. van Bourgondië die elkander • mienbrengen later deze streken om hun vagen en tevens willen stouten Lotharingen te verwezenlijken droom van een nieuw , buiten deze „tltvldc ut imperes twisten uit en ( verdeel om te het kunnen regeeren) toe. Zijpassen Walen tegen de hitsen de op en omgekeerd I.atcr worden die Vlamingen gebieden het erfdeel

.

.

.

..

.

van de Spaansche konmgen en de zijn tevens leenheer en soeverein. Doch graafschappen en hertogdommen Innerlijke inrichting aangaat , onaangeroerd wat hun en stellen zich politieke doeleinden te gebruiken. Op die tevreden met ze voor hun gelegenheid om in botsing wijze geven ze hun geen te komen. Tusschen bestaat er geen Vlamingen en Walen band dan het centraal Oostcnrijksch ander bestuur Spaansch of dat in de handen der 13e partikuliere generaal gouverneurs belangen berust gevrijwaard, lietrcffende het taalgebruik enworden de openbare ambten De verordeningen het koninklijk gezag worden door Dat Is eendracht, geenmaar door de onderscheidene provinciesniet . De bevolkingen blijven elkandergeregeld. doch dc oorzaken vaneenheid vreemd, het konflikt zijn uitgeschakeld zoo 1c zeggen een . Het , lijk federalisme, soort federalisme, meer een schijnbaar dan eenwas om omdat de bestaande band werkewil , doch een vreemd niet : de nationale belang, eerst een Bourgondischwas en later een Oostenrijksch , dan een Spaansch .chljnfcdcralisme en dank zijbelang. Nochtans, beschermd door dat persoonlijkheid ter vijl hun dit regiem , behielden de twee rassen hun . Reeds van die periode rivaliteit in slaap werd gewiegd af (de strijd tusschen < lc Fries) spreken Richilde en Robrecht de oude kronijkschrijvers Walen die "par nature van de Vlamingen en de se haïssent et se détestenf |imok| t s zooalsdat " Er bestonden toen van de Waalsche en de Ie IwMWChen van Vlaamsche adders in Flobecq ptookjr door d 'Oudeghersttegen elkander een doodstrijd voerendie . Dit aangehaald , Irn symboliseert en ' ouderlingen haat. Het is op onderhoudt dat en ondanks dc tijdstip , voor de eerste maal, verscheidenheid en de afgunstdat Lrengen, de Waalsche die de feodaliteit mede solidariteit werkelijkheid wordt door de Vlamingen ; Henegouw overwonnen na den llnvlnckovc. doet een noodlottigen van hel grzng van den beroep op dc Luikenaars en onderwerptdag zich aan Luikschen bisschop. .''

Oostcnrijksche keizers. Deze zij laten de

-

-

.

.

.

Waar nu Pirenne verkondigt, dat bij de vorming van een natie, de „wilsovereenstemming een rol speelt , kunnen wij hem volmondig gelijk geven. Van een „wil tot be!g zijn is er echter bij onze Vlamingen niet veel te bespeu ren , niet alleen bij de Vlaamsche intellectueelen, doch Ook bij de Vlaamsche massa die „Belgie" ondergsat on der in het minst Belgisch te voelen. Met de Walen is het in dit opzicht niet beter • of liever niet slechter gesteld ; wie b. v. in Luik heeft gewoond en het verschil heeft kunnen nagaan tusschen de wijze waarop de Luikenaars den Mde Juli en den 21st Juli vieren zal het kunnen ge tuigen. Alleen in officieele kringen en bij de menschen die een rechtstreeksch belang hebben bij ' t voortbestaan van den huidigen toestand is er een zeker Belgisch patriotisme te bespeuren ; den dag dat Belgie zal verdwijnen zullen ook zijn huidige handlangers spoedig overtuigde aanbid ders worden van het nieuwe gezag . En als men nu dit Belgisch patriotisme even vergelijkt met wat b. v. de

-

-

-

lersche, de Poolsche. de Hongaarsche vaderlandsliefde is. dan komt men algauw tot de konklusie dat ons officeel patriotisme niets anders is dan een zeer zwakke en kunst matige plant We hooren wel eens beweren dat de wereldoorlog den groei van die teere plant zeer bevorderd heeft ; de werke lijkheid is weer anders ; In 1914 ontstond bij den Vlaming een natuurlijke reactie tegen de invallende Jegers, die zijn rust en veiligheid bedreigden , meer was het niet.

Voor den Waal integendeel was 1914 het begin van een nationalen oorlog, van een reuzenstrijd tusschen Latij nendom en Germanendom waaraan hij met hart en ziel deelnam. Het gaat dus niet op die geschiedkundige periode als argument voor het bestaan der Belgische Natie,, aan te halen, des te meer daar het nu voor iedereen uitgemaakt is, dat de Walen het zouden vertikt hebben tegen de Franschen op te trekken ingeval deze de Duitschers

-

M

15

hadden kunnen betreden.

v óór

zijn om het Belgisch grondgebied ter

9 Heeft het wel zoo n groot belang steeds bij het verleden te willen aanknoopen ?

Het is verkeerd zich op het verleden blind te staren,, doch een nationaliteit is een historisch gegroeid orga nisme en de geschiedenis te willen negeeren ware dus onzinnig vanwege nationalisten.

Onze vijanden geven ons daarin een kostbare vingerwijzing ; zij sparen geen moeite om de geschiedenis geweld aan te doen met de hoop ons nationaal bewustzijn zooveel mogelijk te vertroebelen ; „Er bestaat geen grooter leugenboek in de heeie wereld dan het geschiedenisboekje dat het Vlaamsche kind in de school in zijn handen

krijgt ".

Het allereerste woord reeds is eene onwaarheid : „de oude Belgen onze voorouders. ."

Wat hebben de Vlamingen met die zoogezegde oude Belgen te ma ken ? Onze voorouders zijn de Franken (gedeeltelijk ook de Saksen en de Friezen) en hun geschiedenis begint in het land tusschen Rijn en EIbe. Dan volgt het tweede tijdvak en daarme de tweede leugen : „de Romein sche ovcrheersching " waaronder „onze voorouders" ongeveer vier eeuwen gebukt gingen !

De voorouders van de Vlamingen, Franken, hebben nooit die vier eeuwen Romeinsche overheersching moeten ondergaan om de eenvou dige reden dat hun land te dien tijde buiten de grenzen van het Ro meinsch rijk lag.

Er is meer : het tegendeel is waar. Eigenlijk hebben onze voorouders omtrent vier eeuwen lang over de Romeinen van Gallië qeheerscht ( na hun verbreiding in het Scheldedal van Chlodwig tot Karei den Grooten ). Onze Germaansche voorouders hebben aan die Romeinen vrel niet onze taai gegeven maar toch onzen naam. Die Romeinen en verromeinsche volken heeten nu Franschen en hun land Frankrijk.

O uze voorouders gaven bun ónze instellingen (in de Middeleeuwer.) ; < /!. ( legende (Karlomanje) en onze opvatting van grootheid , namelijk die van den adel en van de macht van t Vlaamsche ( Frankische volk ) gedachte die door de Fransche koningen en later door heel de Franscne

,

.

-

.

'

ló

1

werd cvergenomen en het tot groote daden bezielde. Want zulk n Ideeë zijn reusachtige stuwkrachten.

Belgen „Wat kan het ons scbclen of we dan niet van de oude afstammen. Laat de dooden in vrede rusten!" maar t is verkeerd.

Zoo denkt misschien menig Vlaming Want juist die dooden zijn het met wier hulp ons volk machteloos en willoos wordt gemaakt ? geest van elk Die dooden worden telkens weer opgeroepen om in den uit te Vlaanderen gedachte de kinderen Vlaamsche geslacht nieuw . vervangen " te Belgie „ drogbeeld het door roeien en België Beigië in strijd met de Romeinen België vóór de Romeinen Belgie onder de België onder de Merowingers onder de Romeinen de Belgische gemeenten de Belgen in de Kruistochten KarcUngcn ... de verceniging van de Belgische gewesten onder Pilips den Goeden , die tien cn zoo altijd maar door tot de Belgische Omwenteling hokupokus twintigvoudige leugen alswaarheid voorgegoocheld door het Vlaming moet aan den telkens een leugen van éênzelfden naam ë" suggeeren en scherpen. uitsluitend het begrip van „Belgi ' van ,.3elgië „ Tot in de diepste lagen van t bewustzijn moet de indruk , doordringen als van iets dat werkelijk bestaan heeft en bestaat dat oud en duurzaam cn eerbiedwaardig, aartsvaderlijk cn heldaftig, deugdelijk ; een onuitwijk is : een eeuwigheidswaarde : een onweerlegbaar axioma noodzakelijkheid voor baar gebod : de wil van de geschiedenis en een suggestie door alle toekomst. Duizend -, honderdduizenvoudig werkt depostzegel en eik eiken door : ë n imponderabili en middeltjes nietigste de : cenzelvigbeidskaart elke Door ! opschrift Beai muntstuk met zijn de door : besturen mogelijke alle van papieren België, Belg 1 Door de rubrieken van de dagbladen. Ze vervolgt den Vlaming van kindsbeen katernen , op alle af , van de lagere tot in de hoogeie scholen , in„de wapenschilden : Koninkrijk België!... De leugen België" bezwangert Vlaanderens lucht.

natie

-

EEN VERONDERSTELLING ) onderdanen Werd de staat waarvan wij de ( gedwee of weerspannige Royaume liever nog of genoemd ë Walloni ë maar „ Belgi , zijn niet akte, op gebcorte op zijn naam dien Vlaming de , las en de Wallonië , wat zou er dan gebruikt hij die postzegel , eiken op zijn identiteitskaart jaren sedert 1830 gebeuren ? De Vlaming denk ; onmiddellijk terug aan de, hij ondektdat het verloopeb , hij ziet de voortschrijdende verwaalsching Waalsche niet zijn Brussel is dat hem bestuurt , maar een parasitaire vastgewortelt zit en heel citc, die als een woekerplant in zijn Brussel Vlaanderen overwoekert.

Dan zou hij weten , voelen dat , België" niets anders is dan een grooter , Wallonië waarin zijn Vlaanderen opgesloten ligt als een veroverd land

-

.

17

-

wingewest , en dat zijn stam behandeld wordt ah een over volk .

L . ij dan ook de waarheid . Vlaanderen is een land dat door een vreemd volk , een vijandig ras veroverd, ingelijfd en verdrukt is, ( Uit de „Klare Daad' nr 2 ) .1

10 Hoe kwam Vlaanderen in zijn huidigen staat van achterlijkheid en van onderdrukking ?

Vlaanderen eens de bakermat der West-Europeesche beschaving , heeft niets anders meer gekend dan kultureel en ekonomisch verval sedert het uit zijn natuurverband Groot Nederland werd gerukt .

In de zestiende eeuw ( 1579 - 1585) werd Vlaanderen door de Spanjaarden veroverd; deze werden trouw terzijde gedoor onze " Waalsche broeders", een omstandigheid die ook wel haar beteekenis heeft .

In de zestiende en vooral in de achttiende eeuw maakte Vlaanderen zeer droevige tijden door , dit wordt trouwens nergens tegengesproken en wij zullen daar ook niet langer blijven bij stilstaan. Reeds in die periode gebruikte de vreemde heerschers hetFransch in het bestuur ofschoon de plaatselijke overheden zich daar telkens hardnekkig tegen verzetten . Doch toen in 1794 de Zuidelijke Nederlanden door de Fransche republiek werden ingelijfd, kon dat verzet zich veel moeilijker doen gelden , want er heer schte gedurende die periode een echt schrikbewind:

-

-

Dat centraiiseerend stelsel is Vlaanderen verschuldigd aan de Fran sche overheersching van 1794 1813: bij de inlijving der Zuidelijke Nederlanden door de Fransche republiek , werd in de Vlaamsche gewesten de Fransche taal aan elk bestuur, zoowel gemeentelijk als geweste lijk, evenals aan het gerecht, met geweld opgelegd: staatsambten werden bijna uitsluitend aan Franschen toevertrouwd. Openbare afkondigingen en handelingen der plaatselijke besturen in beide talen was al wat oog luikend gedoogd werd . Maar ook dat mocht niet blijven duren . Den 2 4r.ten prairial van het jaar XI ( 13 Juni 1803) verscheen een besluit, waarbij werd voorgeschreven dat voortaan, na verloop van één jaar alle openbare akten zonder onderscheid in het Fransch dienden gesteld

-

i .;

ir worden: alleen bij wijze van kantteekening zou bij de minuut eene vertaling in de landstaal mogen gevoerd worden , indien partijen dat iircnschten . Onderhandsche akten mochten nog in de volkstaal opgemaakt worden , op voorwaarde dat de partijen erop eigen kosten een Fransche , door een becedigden vertaler voor juist en nauwkeurig ver klaarde vertaling lieten bijvoegen. Op een bezwaarschrift daartegen door de kamer van dicipline der notarissen te Brussel , ingediend en strekkende tot intrekking van dat besluit , dat onvereenigbaar scheen met art. 972 van den Code Napolé on , kwam geen ander antwoord in dan dit : dat de regeering de uitvoering van dat besluit uitdrukkelijk voorgeschreven had , zoodat alle aanmerkingen overbodig waren: dat een testament in een heel andere taal dan het Fransch kan gedicteerd worden, maar dat de notaris gehouden is . het in het Fransch te stellen , waarbij dan een vertaling kan worden gevoegd welke vertaling echter niet dezelfde authenticiteit als de Fransche redactie hebben zou.

Met alles wat het intelectueele leven betrof werd even korte metten gemaakt . De door de Conventie na jaren anarchie in elk departement gestichte é coles centrales eerst , de door Napoleon ingerichte licea daarna , waren geheel en al op Franschen leest geschoeid : de Neder landsche volkstaal en elke herinnering aan het Vlaamsche volksleven en aan Vlaanderens geschiedenis werden er opzettelijk s elselmatig geweerd . Tot vergoeding werd de oorlogsroem van Frankrijk even stelsel matig uitgebazuind, en werd het als een onschatbaar voorrecht en als de hoogst bereikbare eer verkondigd , tot de groote Fransche natie te mogen behooren . Zelfs van de gewone schoolmeesters , zoowel ten platten lande als in de steden, werd geëischt dat de Fransche taal op de lagere school zou worden onderwezen. De Leuvcnsche hoogeschool werd reeds dan te in 1797 afgeschaft , zoodat gegadigden niets einders overbleef Parijs te gaan studeeren (wat nog lang na 1830 in zwang bleef ). Met één woord : van 1795 tot 1815 heeft het onderwijs niets anders opge leverd, dan dat het aan het Vlaamsche Volk de bloem zijner jongelingschap ontrok , daar het deze haar taal leerde vergeten en versmaden.

Het drukken van Vlaamsche boeken werd door de censuur verijdeld : het uitgeven van Vlaamsche dagbladen verboden , onder voorwendsel dat de prefekten , de volkstaal niet kundig zijnde, er geen wakend oog op konden houden. Eerst bij keizerlijk dekreet van 22 December 1812 werd het verschijnen van Vlaamsche nieuwsbladen weer toegelaten, op voorwaarde dat de tekst van een Fransche vertaling vergezeld zougaan. Het tooneel onderging hetzelfde lot : de vertooningen der rede rijkerskamers werden verboden. In de steden werden de namen van straten en pleinen in het Fransch vertaald of door andere Fransche vervangen: alle opschriften en uithangborden , zoowel van particuliere personen als van openbare lichamen , moesten in het Fransch zijn . ,

-

V

(Pro Fiandria Servanda ) ,

19

J

L

ï n verband met het even aangehaalde is het niet ongepast er aan te herinneren , dat zekere menschen het maar gestadig hebben over „la pénétration pacifique du fran cais en Flandre,, (het vreedzame doordringen van het Fransch in Vlaanderen). Als men nu bedenkt hoe de vreemde taal ons vroeger werd opgedrongen en hoenu te werk gegaan werd met broodroof en kerker , dan krijgt men pas een juiste idee van wat het Fransche imperialisme onder péné tration pacilique,, verstaat.. !

.

Ware Vlaanderen toen in den Franschen klauw gebleven dan was het onherroepelijk verloren, doch in den slag bij Waterloo hebben deEngelschen dt Pruisen en de Neder landers (Vlamingen en Hollanders) aan het Fransch imperialisme den nekslag tcegebracht waardoor ons Vader land veer den ondergang werd gered. Waterloo heeft dus vcor ons bijna een zoo groote beteekenis als de Gulden sporenslag , want zocals in 1302 moest in 3815 het grijp zuchtige Frankrijk zijn prooi loslaten ; het zou dus maar billijk zijn dat dit beslissend moment uit onze geschiedenis met wat meer luister door ons jaarlijks werd herdacht Na Waterloo kwam het Koninkrijk der Nederlanden tot stand en kenden de Vlamingen een periode van vrede en welvaart , dit duurde ongelukkig maar vijftien jaar, wat natuu - lijk een al te korte tijdspanne wasom ons volk weer stamfcewust te maken. Nochtans heeft die kleine herstel lingsknur diepe sporen nagelaten en een kern Neder landschvoelende inteilectueelen in het leven geroepen , die na 1830 aan de weer opduikende verfranschingswoede het hoofd zou bieden.

.

-

.

--

11 Wat moeten wij denken over de muiterij van 1830 ?

Die. zoogenaamde "omwenteling,, was door Fransche agenten ingcricfct geworden ; zij beoogde de inlijving

20

bij Frankrijk van de zuidelijke Nederlanden. Dit op¬

-

rot mislukte tengevolge van den tegenstand vanEa goland . Vlaanderen, eens te meer uit zijn natuurlijk

gerukt, kende weer vorband Groot -Nederland oen period van geestelijk en stoffelijk verval die nog heden voortduurt.

De Laveleye noemt 1830 de grove dwaling , F. Lau ront : " De groote fopperij en niemand minder dan Ka miel Huysmans: „de zegepraal van het onbewuste en van het onverantwoordelijke" ( zie „75 années de domination bourgeoise", uitgegeven in 1905 door den Algemeenen Raad der Belgische Werkliedenpartij).

1 ) e Neder'andschgezinde Vlamingen van t jaar dertig, o. m . : Willems, Snellaert Blommaert, aanzagen eveneens ilo scheiding als een zware ramp voor onze nationaliteit, doch durfden nier openlijk reageeren. De Walen dachten or natuurlijk heel anders over en Raymond Colley schreef nog in 19 H :

--

.

Voor ons. Walen was 1830 vooral een opperste uiting van dt l ' i insche vaderlandsliefde van Walloni ë: Het is vooral een wederwraak |8 M cn 1815 dat wij zagen in de Septemberdagen , want Wallonië w u toen bezield met een diepe liefde voor zijn ras : het was zijn nationaliteit duidelijk bewust, en het was een bewonderenswaardige

.

vlaag van kinderliefde diehetnaar Frankrijk dreef . Rogier, Gendebien, Siulct de Chochier warende v, elsprekende woordvoerders der Walen. , l | poogden van België een Fransche provincie te maken onder een Pfaniichcn schepter. en zij zouden in dit land de Fransche gedachte lirlihcn willen doen rijpen tot glorie van Frankrijk , dit spijts het verzet \ an de Vlamingen".

Over 1830 is nog zeer veelte zeggen en uit de gebeurtenis wii v;m die jaren is er voor ons geweldig veel te leeren.

Wij hopen dan ook eerlang een speciaal brochuurtje over dlr ongeluksperiode te kunnen uitgeven. Het mag echter ( er onzer eere gezegd worden dat de Vlamingen aan de muiterij geen aandeel hadden en dat Gent en Antwerpen nog lange jaren daarna centra van organisme" bleven,

i'

I i

21

! *>k

Wat de godsdienstige kwestie betreft, zij heeft weliswaar aanleiding gegeven tot moeilijkheden, doch een jaar voor de muiterij was ze gelikwideerd en er was een nieuw concordaat met den Heiligen Stoel gesloten. De katholieke geschiedschrijver Barthels had dus gelijk te schrijven in zijn Documents sur la Révolution Beige dat : „in Octo ber 1829 alle grieven van godsdienstigen aard hersteld

-

waren

.

Belgie, het Fransch maakwerk , behandelde en behandelt nog steeds Vlaanderen als een kultureel en ekonomisch te veroveren gebied. Den dag dat het in zijn opzet mocht slagen , zou Belgie zijn taak volbracht hebben en rijp zijn voor eene definitieve opslorping door Frankrijk.

Van den eersten dag af dat de „Belgische onafhankelijkheid" geboren werd , begon de stelselmatige onderdruk van het zoowel ekonomische als cultureele king .

Nederlandsche element Het leger, het bestuur , het onderwijs, alles werd met een buitegewone brutaliteit verfranscht. Zoo waren er in 1831 op 2700 gegradeerden meer dan 2500 rijks fransch en , de Belgische staf was samengesteld uit acht Fransche generalen en twee Belgische ! Onder het valsch voor wendsel dat er geen „Algemeen Vlaamsch" bestond , doch enkel een reeks Vlaamsche dialecten, werd het Fransch de eenige bestuurstaal. De regeering dacht alleen aan de belangen der Waalsche nijverheid , de Vlaamsche ekonomische belangen werden zoo schromelijk verwaarloosd dat er in Vlaanderen weldra een ware hongersnood heerschte en toen deze toestand in de Kamers te berde kwam stond de Waalsche afgevaardigde Sigart recht om te verklaren dat de oorzaak hiervan was t de omstandigheid dat het Fransch in de Vlaamsche streek nog met voldoende doorgedrongen was!,.

Kwam. er van Vlaamsche zijde geen reaktie tegen 12 de politiek van België 1 <

-

.

.

-

is de Vlaamsche beweging ; deze heeft geen ander doel dan aan de Vlamingen de mogelijkheid te schenken zich naar hun Nederland schen aard vrij te ontwikkelen, m . a . w . hun dezelfde kultureele en ekonomische en politieke vcordeelen te waarborgen als deze die zij zouden genieten was Vlaanderen binnen zijn natuurlijk verband Groot

Ja , cn die reaktie

-

-

gebleven.

Ncderland Onze beweging is dus geen redmiddel tegen alle .kwalen , geen „panacee", niemand heeft dit ooit beweerd Het is nochtans noodig zulks te herhalen omdat kleingeestige I c kampers van onzen strijd wel eens wijzen naar de landen met een homogeene cultuur zooals Noord Neder land , Engeland , Duitschland waar., immers ook niet alles in den haak zit. Dergelijke argumentatie houd natuurlijk geen steek. Wij willen de Vlaamsche gemeenschap op een punt brengen waaruit een verdere ontwikkeling mo gclijk is, zoolang dit niet is geschied, zal Vlaanderen Mccds de omringde nationaliteiten moeten achterna hink I i n en zal het in veel mindere mate dan zijn geburen voordeel hunnen halen nit de universeele, sociale en ekonomische stroomingen die de beschaving op een hooger peil moeten brengen .

-

-

,

-

-

Is de Vlaamsche beweging steeds nationaal geweest 7 , Ongetwijfeld, tcc minste wat haar algemeene richting betreftal doch alvorens uitgesproken nationaal te zijn, soest ze zccalspoli niet le andere gelijkaardige beweginger , een romantische phase dcormaken Anderzijds moesten de Vlamingen, altieke vorens zuiver nationaal te gaan voelen, eerst bun ontzag voor het Belgisch regiem en hun eigen provincialisme laten varen ,

II

Reeds zeer vroeg werden pogingen gedaan om de beweWillem s, ging in politieke banen te brengen , o. a . door mislukte, proef eerste .

Siifllaert cn Conscience Deze ele principie nce Conscie vanwege cmdat ijnlijk waarsch lorgc vingen werden gedaan in Belgicistischen zin zoodat

23

22

door de groote massa daaruit de klonklusie werd getrok ken dat wij eigenlijk niet zoo bedreigdwaren als men wel beweerde en dat de Viaamsche Staatspartij ,, dus geen reden van bestaan had . Mogen onze huidige nationalistische partijen deze les uit het verleden niet geheel verge ten !

In het " \Ziaams Confict en het Federalistiese beginsel haalt Dr. Jacob verschillende dokumenten aan waaruit duidelijk blijkt dat onze vroegere leiders reeds voor een groot deel Vlaamsen nationaal voelden .

Ziehier enkele citaten uit voornoemd werkje ; ¬

..En trouwens, wat kunnen wij doen wanneer het kanon den dag zal aankondigen die wij gaarne zouden, maar niet kunnen vieren? Wat kunnen wij doen?. .. Enkel Gode danken dat Hij ons vijf en twintig -

jaren rust en vrede geschonken heeft , vrede die dan ook elke plaag , en de ellende die het volk beproefde, eenigzins dragelilk maakte , Maar tevens zal er in onze ziel een stem zijn, de stem der nationaliteit (cursiveering van ons ) die ons zegt "

( Manifest ter gelegendheid van s Vorsten 25- jarige troonsbeklimming , , uitgegeven in 1859 door Jan Van Rijswijck en E , Rosseels en J . C. Hansen.

In een vlugschrift verschenen in 1857 van de hand van Hendrik Sermon : „De Vlaming en de staat in het tegen woordige Belgie, , verdedigt de steller het federalisme en besluit : ¬

-

Ziedaar wat de Vlaming in zijn vaderland kan bezitten en wat hij zou moeten bezitten , maar wat hij niet bezit. De Walen beletten hem dit en zij alleen kunnen het hem beletten, maar zoo zij dit blijven , onmogelijk denken , zoozij den Vlaming zijn rechten weigeren blijven heeft deze nog de middel eener administratieve scheuring, dat is een bestuur gelijk aan dat van Zweden en Noorwegen te vragen en dan ontsnapt de Viaming vanzelf uit de handen van zijn Waalsche broeder .

Deze reeks sluiten wij met een passus uit de „Verklaring van Grondbeginselen in 1847 door Vuylsteke uitgege¬

ven .

. Alles wat in die verklaring drukking der algemeene Kis

voorkomt, is nog heden ( 1352 ) de uit denkwijze . België met onze rechten, ziedaar innigst verlangen: en voegen wij daar soms bii : „Zo niet , onze

.

Ier België" deze bedreiging slaat niet op het heden verwijderde toekomst, en zij is overigens zo natunrlik • l il ik niet zie , hoe een man , die zijne waardigheid voelt , anders zou I I I M I I I n i •• eken. ' Mi iel liri mis na uitputting van alle mogelike pogingen ... blijken liiiirn ü i lgli;, waarin de Nederlandse nationaliteit haar volle zelf I .1 rle Waalse zou genieten, onmogelik is in dat geval zal ih 11 toch niet eisen dat het Recht afstand doe en te niet ga. Omdat llnlgir een feit van gisteren , bijna een toeval tot het Recht zou • VIM < n i Ui kan met u niet bestaan : tot de Geschiedenis : ik lochen uw 1 . 1, tut de Natuur ; ik bespot uw wetten ; zou daarom de Natuur, 11 , 1 , ie wellen aannemen , de Geschiedenis hare loop verplaatsen , het 11 ri lil : wilgen en sterven ? Omdat een land tot stand is gekomen dat Mi Igir geini nid werd , zal daarom het volk . dat Vlamingen heet. moeten ui wijnen Zulks te eisen wareniet slechts anti liberaal, maar onrede Id in mi .nli- lik . Van wie ook vergt men die zelfopoffering die niets itii 'i wan: dan zelfmoord ? Juist van mannen die al lang geslapen lt » li| i , doch die, eens dat hunne oogen opengewreven zijn de blik ' i . ei leden moeten slaan om reusachtige gestalten te zien oprij i i ii i n dn IIIIU toeroepen : Vooruit 1 en in ene eeuw waar men slechts het in . iel leencn om in het ronde onweerstaanbare stemmen te horen ili ó|ir, l . iiuling der volkeren verkondigen."

,ip

.

.

• i i

mi

-

.

-

i

-

11

.

..

.

-

.

-

i

44

>

J . i . i 'ii .- ijn ontzag voorde Belgische idee moest de Vlaming ijn eigen provincialisme leeren afleggen . Zijn want1 1 MI we n legen alle centralisatie is hierdoor te verklaren lui ilc / t 1 ivin sedert eeuwen te kens van buiten afwera zich rondom een vreemde kern voltrekken " I hl ' li'U' l wil ' Ir I ) ii was sedert lang niet meer het geval in de andere Iniiilrit : zoo werkte de Fransche koningen ook centrali [

out

'

-

-•

rnd , doch het centraliseerende element zoowel als het In i gn i' nl ra liseerde waren Fransch . Ofschoon ons pni ' lM 111 linie dus nooitvan principieelen aard was geweest wmi bel toch op den langen duur een traditioneele neiging go . ui winden waarop de Vlaamsch-nationaie gedachte lu len d o l l e ook centralisatie of synthese is eerst kwam I God zij dank , is het vlaamsch partikularime ten o i n - ijn verkeerde uitingen-bijna dood en begraven; •i 4 • r

'

-

lii In M n

:i

w i j vooreen groot

deel

te danken aan

het in-

25

voer en van de algemeene Nederlandsche schrijfwijze en later aan de beweging voor de verspreiding van het

beschaafd Nederlandsch.

14 Welk is de beteekenis geweest van het aktivisme ?

Het aktivisme werd uitgelokt door België's ontrouw worden aan den Godsvrede ; daarna trad het bewus te Vlaanderen zelf aanvallend op en trachtte naar het voorbeeld der andere verdrukte nationaliteiten. hef juk af te schudden. Door het aktivism e hebben wij aan de gansche wereld getoond dat de Neder landsche nationaliteit in België nog springlevend is eneindelijk den weg gevonden had die haar naar de be vrijding zal leiden.

Zonder het aktivisme was het voorgoed uitgemaakt dat wij ons bij den bestaanden toestand neerlegden en deren aan België offerden, wat het passivisme welVlaan heeft gedaan . Het passivisme is nu het Vlaamsch Belgicisme geworden , terwijl de kaders van het huidig Vlaamsche nationalisme door het aktivisme en het frontisme twee zusterbewegingen geleverd werden; eenieder zal het verband begrijpen .

Het aktivisme is mislukt in dezen zin dat wat het bereikt had aan onmiddellijke resultaten te niet is moeten gaan, het heeft evenwel veel goeds gedaan. Het heeft ten eerste duidelijk de antithese Vlaanderen-België aan het licht gebracht. Voorts heeft het aktivisme ons al was het maar tijdelijk een stuk van de staatsmacht in handen gegeven : dit heeft ons geleerd wat een macht de staatsmachine is ten goede aften kwade! Hetheeft ing geïnternationaleerd : Op 5 April 1916 nzebeweg de de verklaar Duitsche rijkskanselier in den rijksdag, ten aanhoore van de gansche wereld : „Duitschland zal den langverdrukten Vlaamscken volkstam niet verder aan de verfransching \

-

26

-

met zijnen

I ii ij .. grven . maar zal hem een gezonde , breede i ijl« n aanleg strookende ontwikkeling , met zijn Neder ( iindwlie taal en eigen aard tot grondslag , verzekeren .

Mir. -u hJen zal deze plechtige belofte neg eens in de toe11111 ril voor ons van groote waarde zijn , doch afgezien ilii . irvfmiszedeeerste bekrachtiging geweest van het inter iWlonual karakter van de Vlaamsche Beweging . Dat wij ,

-

-

ome zelfstandigheid nooit verkrijgen zonder vreemde hulp is een waarheid als een koe. Is er een enkele verlrukic nationaliteit die zich zonder vreemde inmenging zijn „home rule fattft vrij gemaakt ? Zelfs Ierlandopheeft Engeland te danken , . i . » de Amerikaansche drukking II : t waren ten slotte de Fransche bajonetten die in 1830 » ivo ons lot hebben beslist en het is niet met Vlaamsche

Isipwctten dat wij er ooit in kunnen slagen het huidige juk af te schudden.

IS Waar ligt de redding voor Vlaanderenl

-

Kiiitnreek autonomie vraagt politieke zelfstandig lu itl ; deze is dus op haar beurt niet denkbaar zonder « • »• » 1 eigen staatsinrichting . BUITEN DENVLAAM SCHliN STAAT IS GÉÉN REDDING TE ZOE KEN .

Wij hebben reeds vroeger gezien datdeeisch tot polilieke zelfstandigheid de noodzakelijke uitkomst v/as van al Ir. nationale bewegingen. Er bestaat in de gansche ge « chiedenis geen voorbeeld van een eenheidstaal waarin ve r,schillenden nationaliteiten zich normaalkumenuiileven.

WUfii om zou Vlaanderen een uitzondering zijn ?

Ilel is trouwens meer dan waarschijnlijk dat de tegen partij weldra tot het inzicht zal komen dat haar stelling

-

onhoudbaar wordt en zich door schijntoegevicgen za ï Wichten te redden . Wij gelooven dan cok dat binnen enkele jaren iedereen niet een otischadelijk federalisme Stil gaan schermen ! men zal „federalist zijn zooals men 27

tegenwoordig hoede !

t vloms is!

„voor

Men weze das op zijn

Het federalisme mag onderverdeeld worden in drie groote richtingen : het provinciaal federalisme , het bondstaat s federalisme en het statenbond-federalisme.

De twee eerste vormen zouden voor Vlaanderen verder felijk zijn , omdat ze aan het centraal gezag nog een doende macht overlaten om Vlaanderen te beletten vol zijn eigen

weg te gaan.

Welke zou de werkelijke toestand zijn in een federatief Be'aji ï met zelf bestuur voor Vlaanderen ?

Er komt dan een Vlaamsch parlement , een Vlaamsche grondwet en een Vlaamsche wetgeving .

Maar boven dit alles zal een grondwet van den Bondstaat die de bevoegdheid van de Vlaamsche wetgeving erg zal België eraan kortwieken en beperken.

Er zal een centrale volksvertegenwoordiging van den Bondstaat België zijn . en die zal ook grootendeels onder den invloed van het verfranschte Hof - juist zooalsvroeger uit een meerderheid van Walen , franskiljons en Vlaamsche toegevers en meevoozers bestaan.

Er zal in alles een Belgisch opper- regiem zijn . met in haar machtbereik een Belgische centrale rechterlijke macht .

Vlaandcrens grondwet en Vlaandercns wetgeving zullen geen bepaling en mogen bevatten , die iu strijd zijn met de Belgische Bondstaatsregeling De meerderheid van Walen franskiljons en Vlaamsche toegevers zal er voor zorgen dat de Bond staatsregeling alles verbied; hun voorrechten in Vlaanderen zou kunnen aantasten . Ze zullenwat de Vlamingen nu ederalistisch bedriegen knevelen en verdrukken zooals ze het van 1830 tot 1924 unitaristisch deden.

Het Vlaamsche ,. Zelfbestuuri zal juist de waarde hebben van de Vlaamsche taalwetten . Het fiere Vlaamsche ' zelfbewustzijn zal niet in heel Het Vlaamsche volk heersenen en tot uiting komen .

Toch zal het zuiver federalisme zijn ! Maar het toppunt van bedrog Federalisme zou juist het middel zijn om het Brusselsche centraliseerend: „

,

,

In i . mi

i i;

-

om i i u voorbeeld te geven : Ze zouden afkomen met een voor

zelfbestuur ; dc inrichting van kleine parlementjes, in ii ' lii provincie tot kleine „staatjes of een soort van Zwitsersche « i lieven . Een oplossing waardoor de beteekenis var. het reeds I' mi ' lom o . r. oiuli Ui'. itsregc' ing zeer beperkte zelfbestuur r.og meer in in l' 11 > 111 ' i < ii , worden . Het zou een verbrokkeling zijn van het tér.e Vl . . mili ten . met dc mogelijkgeid enkele Vlaamsche gewesten , uit gewesli IM I. I I I I ) , tegen mekaar uit te spelen. ii (" De KInre Daad „ n 1.

I lui i iri' iiu iiitil

111

i

, -

-

Wit lier Zwitschersch regiem betreft , hetisop onsniet toe iivu' lijk . Immers, de Zwitsersche federatie werd geboren io rh; dertiende eeuw , zij i s dus historisch gegroeid . Plet is v I ' cn beetje laat om dezen historischen groei ten onzent i I / . I . IM beproeven , des te meer daar wij sedert eeuwen te o luien hebben tegen een doodend centralisme en daar uk 11 sedert bijna honderd ja ar geplaagd zitten met in rn . lrocn Walen die imperialist zijn in merg en been i o l , i federalisme cp zijn Zwitsersch nooit anders zouden I i . iiiu : i opvatten dan ais een middel om Vlaanderen toch. ' i " i i . i . ikrijk s grijparm te houden . ' lli de derde vorm van het federalisme de staien • I '. IHI c'ie de totstandkoming van een Vjaamschen i . . i ' m zich sluit , lijkt ons aannemelijk, ten minste indien, blijken moest dat een zcoals soms beweerd wordt o. i ideale oplossing niet te verkrijgen is. l

'

.

.

i

.

-

i'

.

-..

i

-

'

i

.

'

regiem voor goed te vestigen .

Er is nog iets .

Indien de Vlamingen vasthouden aan de leus Federalisme aldus met zelfbestuur zookan het wel gebeuren dat de Belgicisten , zoodra ze bemerken dat de ketel dreigt te bersten , met een eigen federalistisch on: werp optreden.

Net zooals ze deden tegenover het Vlaamsche ontwerp betreffend de vcrvlaanmsching van de r. oogeschool te Gent . Ze kwamen met een eigen Belgisch ontwerp en de Viaamsche zwakkelingen stemden er voor ,

28

It >

f.

Is er geen oplossing buiten het federalisme ?

.

, V zelfstandige staat Vlaanderen, geheel los van W .dioni Deze oplossing zon ons spoedig brengen i " irn federatie Vlaanderen Holland , in. a w een imhiu- k Groot Nederiand . . ut IK men weet was dediep oetreurde Dr.Deplaop hetein < I v ;n zijn leven tot het inzicht gekomen dat d;ï de eenige iiiikimist was . i

.

-

-

-

i

. .

li

.

M I

. . nvch eienkeu

i Mn" ., II

'

iu

II iienr

. .

-

Ncde:land is dc normaalste stroom ! » j kan. Hc; ligt in de lija va» dc richimg van dt

een groot

29

I gansche XIX eeuw. De volken van Duitschland en van Italië hebben naar vereeniging gestreefd , omdat zij zagen dat verbrokkeling en afzondering ze verzwakte en alle toekomst voor hen afsneed. Uit aaneen sluiting van gelijksoortige elementen onstaat een verhooging van kracht , niet een eenvoudige samenstelling maar een verheffing in het kwadraat. Doch omgekeerd , wordt de kracht van een afgescheiden helft , welke onder de hegemonie van een ander volk geraakt , niet tot de helft van het geheel verminderd , maar veeleer tot den kubieken wortel er van . Het zou derhalve waanzin zijn als volken met dezelfde taal en kuituur niet naar vereeniging streefden...

De meeste Hollandsche vrienden streven echter wellicht slechts naar een inniger kultureele gemeenschap en vreezen het betreden van het glibberige pad der internationale politiek. In Vlaanderen heeft de zucht naar aanschakeling evenwel oneindig meer vrienden dan benoor den Esschen. Maar zoolang in Holland geen sterkere strooming ontstaat dan tot dusver , moeten alle Vlaamsche verzuchtingen ijdel blijven ; een huwelijk of zelfs een vriendschapsverbond eischt wederzijdsche toestem ming. In vele Hollandsche kringen ziet men bü jkkaar niet goed in waar het om gaat , men blijft daar nog maar steeds in het oude spoor voortslenteren . In zijn „twintigste Eeuw " zegt de Engelsche schrijver H. G. Wells daaromtrent zeer treffend : „Terwijl de Hollanders al hun kracht op zee ontwikkelden in een strijd met de Engelschen, die op zijn hoogst enkel hun handel kon uitbreiden, liéten zij de mogelijkheid van een groote Nederduitsche samensmelting geheel voorbijgaan."...

Moesten de omstandigheden, tegen elk menschelijk vooruitzicht in , de kwestie van een hereeniging van Vlaanderen en Holland in atzienbaren tijd opwerpen , dan zouden wij, in weerwil van! de les van 1830 en van de vrees der hedendaagsche onroomsche hollanders hoegenaamd voor geen onoplosboar problema gesteld wezen Een aanvoeging met wederzijdsche zelfbestuur zou alle mogelijke bezwaren ten eenenmale opheffen ..

Het vereenigde Nederiandsche volk zou kultureel sterk genoeg wezen om aan elke inwerking van buiten als een granietrots aan de baren der zee te weerstaan. De getalsterkte eer bevolking ware bovendien aanzien lijk genoeg om eiken militairen in val , hetzij uit het oosten , zuiden of westen met goeden uitslag het hnoid te bieden Maar de gelukkigste uitkomst zou wel wezen , dat de geesten door de nieuwe regeling zouden verruimen door het ontsnappen aan den verlammenden invloed van het welbekende :„kleine landen, kleine lieden Een homogeen rijk van meer dan tien millioen zielen kan Immers niet meer onder de miniatuurstaatjes gerekend worden, vooral als het taalgebied van het betrokken volk in andere werelddeelen wordt voortgezet Van het ideële Groot Nederland maakt immers ook Zuid Afrka deel uit

.

.

.

-

. ..

-

.

-

( Hervormingsplannen ,, doorC F de Sadeleer 19 IS )

30

W

1/

.it is tic rol van de Vlaamseh-Belgicisten ?

-

Vhuimsch Belgicisten zijn afvalligen; Zijn de V liiitniNt hc traditie ontrouw en willen de Vlaamsche beweging op een terrein brengen waar ze zeker dood moet loopen . HetFransch Belgicismeenhet Vlaamsch lle Igii ismc zijn even verderfelijk voer Vlaanderen , w tt liet rene met den knoet wil probeeren, tracht het nnileri; met morfine gedaan te krijgen Wij hebben het hier natuurlijk over de bewuste VI , i . H U M li - Belgicisten de meeste van hun volgelingen zijn Jl maar zwakke of misleidde Vlamingen die spoedig Vl. i . mi ' ili - nationaal zullen voelen zoodra ais het Viaamsch n ui i < m .' ilisme ook naar buiten een werkelijke macht wordt.

V het overige, gelooven wij niet dat een lang theore ii nli betoog nog van noode is om aan te toonen hoe In i * if nwcliimmig het ware , heil te gaan zoeken buiten het mUoimlisroe. Dit hadden onzo eerste leiders reeds inge Ir ii m het volstaat hunne verklaringen naast de tegen Ilgc Standaard en Laatste Nieuws litteratuur te « rit < o m in te zien hoezeer deze van de Vlaamsche o ii lil ie afwijkt. tic praktische resultaten van het Belgicisme is er i ' Minin iets goeds te zeggen . Geen enkel punt van het lu i in lil minimum programma is verwezenlijkt en zal nooit de Belgische vi i we / enlijkt worden zoolaag men aan ciilu iil niet durft raken Soms krijgen de Vlaamsch Ver Iniinlli' iders zelfs een bevlieging van oprechtheid en sparen mn aldus de moeite dit alles zelf te moeten zeggen. Was lu i niet Poullet die eens schreef dat de Vlamingen „niets , tiiri 'i , niets" verkregen hadden , terwijl een tijdje vroeger Vmidc Pcrre in „De Standaard " duidelijk bewees dat het Pi utncli - Belgisch militair verbond ons aan Frankrijk over l ë vcrdc en Kamiel Huymans in de Kamer verklaarde dat IIeIgie een vazaalstaat van dit land was! „Toch gaan we roepen de struisvogelpolitieker en zij willen vooruit 1

|) e

-

.

.

.

.

-

(

•

.

-

.

'i

-

-

.

--

- -

-

31

niet zien hoe , zocals de groote Vlaamsche economist: Lodewijk de Raet het zoo treffend heeft gezegd, de ver vlaamsching volgens een rekenkundige reeks aangroeit ,, terwijl daarentegen het verfranschingsproces volgens een meetkundige reeks voriert. Heusch , de morfine is nog' gevaarlijker dan de knoet !

-

18.

Wat zijn de Walen voor ons ?

Geen broeders, toch lastige en imperialistische gebu ( ren die ons sedert eeuwen het leven zuur maken.

Zoowel in de zestiende eeuw als in de negentiende hebben de Walen er schuld aan dat Vlaanderen uit zijn natuurlijk werd gerukt. 1914 werd Groot Nederland verband Vlaanderen eens te meer aan Wallonië geofferd want , niet Vlaanderen ligt niet op den weg van Duitschland naar Frankrijk .

Sedert 1330 werden de Walen , in het Belgisch huishouden , als bederven kinderen behandeld en hebben dan ook d© men liteit gekregen die zulke behandeling meebrengt, het ware derhalve ontzettend naïef een beroep te doen op hun rechtvaardigheidszin. Nooit heeft een nationaliteit' vrijwillig afstand gedaan van haar voorrechten , ook al werden deze verkregen door deschandelijkste verdrukking] van een andere Er is maar een manier om de Walen tot i rede te brengen, en dat is : zelf een macht te worden. j Daarom aanzien wij het vooralsnog als een gevaarlijke] taktiek met de Waaische nationalisten toenadering te ' zoeken. Wij kennen geen Waalsch nationalist of hij is tevens een imperialist tegenover Vlaanderen en zal er o. m . steeds hardnekkig op staan dat de buitealandsche poli ] tiek van België door en door Fransgezind blijve. Misschien ; komt hij eens tot betere inzichten , doch dit is alleen denk baar wanneer hij er zich rekenschap moet van geven dat ons bewustzijn te zeer is gegroeid opdat hij zijn ó nmogelijke eiseben zou blijven stellen. Voordat het zoover komt , zs kameraadje spelen uit den booze, want Lamme Goedzald

-

-

.

-

32

:> fm natuurlijk van de Waaische „hulp weer alles veren aan hij moet het dan zelf niet doen ! wachten dringen op een verzachting van onzen eigen strijd.

-

Welke moet onze houding zijn tegenover onze buurstaten 7 He slist pro-Hollandsch en even beslist anti-Fransch; voor liet overige, moeten de Vlaamsche nationalisten een eigen, zelfstandig buitenlandsche politiek voeren, geheel vrij van Belgische overwegingen .

I Iri is ccn Vlaamsch belang, dat Noord Nederland in

|0 .

-

.

nllr opzichten sterk blijve l ï . wikrljk daarentegen is de vijand en hebben wij het in den loop der geschiedenis het soms met andere landen aan den tok gehad, het valt niet te loochenen dat de Fran m hen nooit hebben opgehouden Vlaanderen met inlijving ir bedreigen!

Men denke even aan de 122 Fransche invallen waarmede wij in den loop der eeuwen gezegend werden. „De verov e r i n g van alle landen aan den linker Rijnoever is een I' Innsick denkbeeld , dat acht eeuwen geschiedenis tot een nnilonalen droom hebben gemaakt", schreef een Fransche gehorde Albert Sorel in zijn door de Fransche Academie bekroond werk : „L Europe et la Révolution Fran aise i n wat eens de droom is geweest van de Bourbons, van jiu; ü hijnen , van Napoléon en van de Restauratie is nog heden de droom gebleven van de derde republiek , al mocht deze een nog zoo „links-staande"' regeering hebben!

Al Ir Fransche overwinningen waren noodlottig voor V Itineieren terwijl elke Fransche nederlaag voor onze nationaliteit een zegen is geweest , men denke maar aan 1. 302, 1815 en zeis / 870 :

-

.

, V H I |tl ilr gebeurtenissen , die in Europa sedert de Belgische Omwen irlliig v 1111 voorgevallen, oefende geen andere een zoo grooten invloed

,

,

uil o|>

-

de Vlaamsche Beweging als de Fransch Duitscbe oorlog van

I M 7 l ) 71 .

33

-

wij miili cnd aan het door ons reeds voornoemd è In I 1 In l . unji ijl werk van Mr B. Van Genechten , „Wat willen >

na 1830 had ons vaderland geheel en al onder de redelijke overheersching van Frankrijk gestaan . Doch . herhaaldelijk bedreigd met inpalming . vooral onder de regeering van Keizer Napo leon III en noq het meest sedert de groote militaire zegepralen der Pruisen in 1866. had Belgi ë allengskens zijne blinde bewondering en zijne onbegrensde liefde voor Frankrijk voelen verminderen . De ver pletterende overwinningen van Duitschland .. . . de gruwelen der Parijsche Commune en het tijdelijk verval van Frankrijk .. . kwamen de Franschdolheid onzer hoogere standen geweldig schokken... De hooge naam der Latijnsche beschaving van Frankrijk had in België een knak ontvangen , die het oud overweldigend aanzien van den Zuidernabuur brak , ten voordéele der Germaanschc beschaving.

Natuurlijk moest de Vlaamsche Beweging er een groote zedclijke kracht uit putten , zij die eenen dam wilde opwerpen tegen de verovering van België door Frankrijk 's taal en geest .

Nog meer dan de overige Belgen gevoelden de Vlamingen zich van dan af als ontvoogd , nu dat zij verlost waren van de nachtmerrie der Fransche inlijving , die hunne moedertaal en hunne zelfstandigheid zoolang als een zwaard van Damoclès boven t hoofd had gehangen.

Zij herademden als 't ware en schepten nieuwen moed in hunnen vaderlandschen strijd . [ Uit Fredericq' s Schets eener geschiedenis der Vlaamsche Beweging ).

In de

eerste jaren

i h V l i i m l i i i|i „ i

,i

iv

-

:

Vmvnlgde Nederlaneen een zeer goed economisch geheel

i

111 met Belgi ë geenzins het geval . Het land was niet in nlking te voeden . Het was noodzakelijk door uitvoer, I , producten aanvulling van het tekort aan voedings , ui lii l buitenland mogelijk temaken. De ontwikkeling van 11, 1 , 1 , 1 , , i < lrn - < x port industrieë n was dus noodzakelijk . . . Er waren ,<i i , M ,, I . . . i . ' inngelljkheden t de steenkool en metaalindustrie , de , de scheepvaart , de eerste was een Waalsche , de twee I , Ml i , V l . , H U M lie industriën. De textielindustrie was al eeuwenlang , 1 ,. i . i . i . < Ui ,tne bij uitnemendheid van Vlaanderen , maar maakte nu » ii ||, , 11|, li - ii door ten gevolge van den overgang naar het mechanisch i werkeloosheid ( die tusschen 1840 en 50, bij mislukking t| Vim i ii , u . l . ippcloogst geregeld hongersnood in Vlaanderen met zich i gepaard met een crisis in het afzetgebied ten gevolge van • 11 rt vtilies i . in Oost - Indië . en de concurcntie der sneller gemechaniseer . 1, i i , In industrie. Deze waardevolle industrie die nochtans haar i i dicnd had , werd niet alleen aan haar lot overgelaten , maar p , ni inde . elfs in een zwaar invoerrecht , door Frankrijk op hare tor . om gunstiger voorwaarden te krijgen voor de jonge l W , , il .. in - industrie. De Vlaamsche nijverheid , zegt . hierop doelende , . 1 , 1 , 1 , mli - socioloog en leider van het Institut Solvay , E. Waxwelier . vv , , i . | in li . irc ontwikkeling belemmerd door een tolstelscl waarin de m , | |i . ui toegestemd om gunstige voorwaarden voor de Waalsche 11 u In nl lc verkrijgen . ' , . ,|. Ir mogelijkheden in de scheepvaart , door Koning Willem in het l , , ii geioepen werden vernietigd...

In . I , , . , momische structuur van Belgi ë heeft zich ondertusschen de vn ,i nl , nng voltrokken die reeds vroeger te voorzien was. Het land g n d een industriestaat geworden . Dit geldt in de eerste plaats i. .

Ie Waalsche provincies Henegouwen en Luik . Terzelfdertijd I , . le grootindustrie hier overheerschead . Het bedrijfsleven concen in o , eli . onder leiding van enkele groote banken. Men wordt hiertoe iiii . tundigheden gedrongen . Het weer opkomende protectionisme i niop. i verplicht , waar bescherming der kleine binnenlandsche in „ii gum uitkomst biedt, tot het opzoeken van verre afzetgebieden. . . . i . iuungcn hebben zich aan deze nieuwe ontwikkeling niet aange i i. , i ; i provincialisme waarin deze gewesten verzonken bleven , maakte i rijp voor. Hunne industricele ontwikkeling werd noch door , . iu i , ulighcden , noch door de regeering die alleen oog had voor i i . i „ i uigi n van wat nu DE exportindustrieën geworden waren ( de W « ui , In ) bevorderd. ..

" ', . l .

VMiiti

timti

i

>

.

i

i

-

-

-

'

i

'

i

Wat de overige landen , en meer bijzonder Engeland onzen natuurlijken bondgenoot en Duitschland betreft, wij moeten steeds als zuiver Vlaamsch-nationaal denkende burgers handelen . „Moffenvreterij is uit den booze , dit zeggen wij niet uit genegenheid voor Duitschland , doch omdat dit demagogisch napraten van de patriotards op een gemis aan Vlaamsche zelfstandigheid wijst .

20.

Is er aan onzen strijd geen ekonomische en sociale zijde ?

Ja,

want onzen strijd is nationaal en dus allesomvat

tend, Wij worden zoowel economisch als sociaal onderdrukt .

Het is de groote verdienste geweest van Lod . de Raet en later van Liederik de Vlaamsche beweging in verband met de ekonomie te hebben bestudeerd . Volgende zeer rake beschovwingen over deze zijde van onzen strijd 34

-

i

i

i

i

.

-

-

.

35

11

V

Dc onvoldoende industrializeering van Vlaanderen uitte zich ook in het voorbestaan van een groot aantal huisarbeiders, wier toestand ellendig bleef .

De industrie die bestond was verder vrijwel alleen klein en middenin alleen een binnenlandsche dustrie , die buiten de textielindustrie markt had.

In de inderdaad moeilijke taak , voor gewesten met zoo uiteenloopend economisch karakter , toch een sociale voorziening te treffen die voor beiden voldeed , is België geheel tekort geschoten . Alles werd ingesteld op de Waalsche grootindustrie , de geheele staatsmachine werd in haar dienst gesteld . Dit , gepaard aan hare toch al overwegende economische positie zou de macht over Vlaanderen aan de Waalsche industrie in handen spelen Wij hebben hooger gezien op welke, inderdaad bewonderingswaardige wijze, de Waalsche industrie zich een afzetgebied wist te verzekeren.

Daarin geholpen door de regeering , zooals inderdaad in het landsbelang, en ook in dat van Vlaanderen lag , dat aldus mede voordeel trok van de in ruil gekregen voedingsmiddelen. Om dit te kunnen verwezenlijken, werd het industrieele kapitaal, bankkapitaal Het noodige geld voor de flnancieering der buitenlandsche ondernemingen verschafte dit zich op twee wijzen. Ten eerste, door in de binnenlandsche incuslri ën vreemd kapitaal te interesseeren, en zoo geld vrij te krijgen voor buitenlandsch gebruik , waar men ten andere ook met vreemde hulp werkt.

Deze tendens werd bevorderd door een, door vele desillusies voorzichtig geworden, Fransche beleggerspolitiek die met de kleinere, maar zekere winsten in België genoegen nam , aldus den meer waagzie ken Belgischen ondernemingstand vrijheid tot de expansie gevend.

Ten tweede draineerde men door een geconcenteerd bankwezen , het geld van het geheele land naar deze groep, die ten slotte door de Waalsche industrie beheerscht wordt. Dit is het geval voor de Société Générale de Belgique, die, mede door middel van hare dochter instituten Banque d Anvers, Banque de Gand , Banque de Liége een positie heeft op de Belgische credietmarkt , zooals in geen enkel ander land door eenige instelling verkregen werd . Verder voor de Banque de Bruxelles en de Crédit Anversois die zich ook tot grootbanken ontwikkelden. Zoo wordt ook het Viaamsch geld aan hen dienstbaar gemaakt , eenerzijds , en werd de Vlaamsche industrie er van afhankelijk gemaakt anderzijds. De leiding van d ® Belgische economie komt geheel in handen van een groep financiers , waar naast de Waalsche industrie de meest verschillende landen en volleen , en voornameiijk Frankrijk vertegenwoordigd zijn.

Men kan het verdedigen , dat de Belgische staat de belangen van deze groep, die de welvaart van het land sterk beïnvloedde. In het bijzonder behartigde

-

.

.

-

.

H

f

.

36

V u u i i i l i i u ] w r n l < I U i t n t < H H r n i I m i i l il 1 I I I I |g r i l l e n d. 'tlnni iai lifri itl ft» ti t i tl * i m )i n VIHH de toeneming van den ' MI nuli ii invhH it In I H i limit » ll I r Iinlirlging der Vlaamsche onl> li|Mi 1 n MJI i i | n \ jiMinhil ig , werd niet gekeerd maar rI ' < 1 urr «* M /.Icli bewust van de beteeke MI MI I ' i ' l » ml ' " i i iiii vuur linrir had , bevorderde zooveel m ' Ih ' li gi » t ui • i 1 1 1 I n * m i 1 l|k i n i l i • 1 1 1 1 I I i I I 111 n g , i . ihi » l > ii i < II I' I I • ilt finii - i Solvay schonk 500.000 fr ., de H H i i m |II i |ti ir voor het propagandafonds voor I ' < • ) 11 ih i * ) IMIIUI MI < II I 11111 In I luivrr .'sitrit te Gent ). Zoo sluiten Belgische , , II * < M « Iri . l ) l . .ch belang gedreven , een onderling ( « liiiiik MI MMMII ii I nnliigi li « MimJcT houdt.,,'* I M M I I *I I * ' I * Mi

-.

-

.. .

i

-.

»

.

i

. -.

i

.

i

.

*

i

.

.

-

. .

-

..

1

.

* 11

(

II

>

1

.-V > > n 1 » 1111

II ,

ui

" U wordt die noodlottige Belgische eko ~

de Vlaamsche nationalisten maakt een ekonomisch geheel uit en « i l i In i M i l m ken !" werpt men ons naar het hoofn. d ligi voor de hand : Een nog veel beter 11 r i M U I r jon Ii geheel was België, Holland , Rijnland en l loi I oiImriiigeii : moet men daarom de politieke samen « nn Ii in . i van al die streken betrachten? Wanneer Vlaand * i* rn . idl ' iiandig wordt , zal het door tolverbonden of Inunlrl ' . verdragen zijn ekonomische belangen weten te > 11| Wfii'cn zooals de andere kleine en zelfs groote landen In i ini doen . In afwachting moeten wij voor zoover dit mogi lijk is , den nadeeligen invloed die van de Belgische I nni .sche instellingen uitgaat , door eigen Vlaamsche Itonoinische organisatie trachten te neutraliseeren.

•

uil i|i|

lu

|' i

«

, ld

i

MILD

nog legen

, , IIrIgie

-

'

'

4«

»t

1

»

I iet sociaal belang van onze beweging spruit reeds voor deel uit de ekonomische verhoudingen , men leze maar „Arm Vlaanderen van Pater Stracke. Verder weet iedereen dat onze beweging breed volksch moet zijn , aangezien de hoogere standen over t algemeeg het voor den verdrukker opnemen.

I I

20

Welke is onze meest dringende taak 1

Naast den strijd voor algemeene amnestie ; scherpe concentratie van alle Vlaamsche krachten op een ge-

37

\

ionde nationale basis en intensieve bewerking van de Vlaamsche massa met als wachtwoord : GEEN REDDING BUITEN DEN VLAAMSCHEN STAAT I

Wanneer komt eindelijk onze groote Borms vrij ? Wanneer komen onze bannelingen terug ?.. .

Niet zoozeer voor België maar wel voor Vlaanderen is het een groote schande dat er nog geen algeheele amnestie is. De Fransche communards die onder Duitsch e bezetting de staatsmacht naar zich hadden toegetrokken en daarbij duizenden medeburgers hadden doodgeschoten , werden zeven jaar later tot den laatsten toe op vrije voeten gesteld. Zeven jaar na het aktivisme wil de "Belgi sche democratie nog van geen amnestie weten , hoe velde opgelegde straffen in strijd zijn met de Belgische Grondwet en de Haagsche Conventie daarenboven een schaam telooze schending van het Verdrag van Versailles betee kenen.

Nooit is zoo duidelijk gebleken dat Belgie in wezen anti Vlaamsch is als in deze aangelegenheid . Daardoor wordtook bewezen dat wij nog butengewoon zwak staan en ligt in onze groote verdeeldheid of liever in ons gebrek aan concentratie. Zoo spoedig mcgelijk dit beteekent niet : met overhaasting moet er een centraal organisme tot stand komen , een soort Raad van Vlaanderen die over het noodige gezag beschikt om alle Vlaamsche nationalisten door een sterken band te vereenigen en dat machtig leger met beleid op den weg der overwinning bren gen . Hiermede willen wij natuurlijk niet ia het minst af breuk doen aan al het goede dat de moedige Frontpartij . en andere groepeeringen reeds tot stand hebben gebracht . „Zelfbestuur , , lijkt ons ietwat vage leus.

Waarom zou den wij niet als gemeenschappelijken strijdkreet voor allenationalisten deVlaamsche Staar ! kunnen aanvaarden?

Zulke formuul kan de goedkeuring wegdragen zoowel van de statenbond federalisten als van de aanhangers van

-

38

e 1 1' .» r n n cl I g Jidtt'land : wm

'' '

'!

.

I » >,i io«!( <

I I

h

, , ,. l

VlM

-

<•

n

staat en van een politiek

bondstaat-federalisten betreft ,

-

kliMiti* !. • nu letheid, de toegevingen moe kant komen , des te meer , daar het ui oeilf ( k | i ttA uherpt grens te trekken tusschen

en 11 i f

f

i

-

Vld kunat

n aimanbond . Wij meenen daarenboven, dat ut ! ktl volk veel ni v i voelt voor een duidelijk en WftftttWOQrd gelijk „Vlaamsche Staat" dan voor

hU g»

'

M Miduid*It ) kr formules. iliuik ' Het proces van bewustwording is bij de 1 MA ' lnd < Ü jk voldoende gevorderd om de VOtbuur te maken voor de reddende Vlaamsche

.

11

.. :v 2

..

kiM

&

.P

% f HUWHEIXAHRTS-BUEtENSW / /;• ( I RASMARKTSTRAAT, Brussel -]W Specialiteit van beste Groente- en | / // //

llfHH

.

i

-

filoi mcnzaden. Voederzaden. <$j) (§) VAN OUDSHER GEKEND JI

*- •».. ® WJ /

•

Lucifcrkoker | LlUCETTIE miiimniiuiuiaiuiiiiiuiimiimiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiii > Q

fi Met onverslijtbaar airijkvhk | Practiach cn mooi i \V I Nl< E l. PR IJS 110 F R A N K @ Schrijven \» trtlca y « vrAdu<t A | nit 0 li* o n n » l r i a I 17, » r i i « « «l * * • . « 'ikW m ' m>ms v» m»" |

'

)

M

.

POKTE» B2NJK CEOE 1 . \ tsna

Q

t

Ï

Tijdschriften, Handelspapie ren, Plakbrieven, Naamkaartjes, enz E53 Vraagt heden nog prijs gsga 142, Onafhankelijkheidstraat, 142 Brussel-West l ' oeken

i

¬

0

2

13 LI MS © D BEEL IN WOO RDEN is het schoonste weekblad voor het huisgezin : ; Overal verkrijg baar. : : : 0.50 fr. het nummer

¥

-

| §

Vlaamsche Nationalisten | . . . DeVlaamsche Bode ft ' abonnee ren zich opl advectceren In lezen en verspreiden'

--

-

Vlaamsch Nationalistisch weekblad en strijdor gaan van onze gedachtengenooten uit het arron dissement Leuven en de provincie Limburg Redactie en Beheer : Navezstraat, 57, S c h a a r b e e k B r u s s e l

-

f

-

§

Deze brochuur mag niet meer dan EEN FRANK verkocht worden. 25 °/„ prijsvermin dering van 25 exemplaren af . Bestellingen worden aangenomen : Sekretariaat, L.V.V.N.W.

-

16, Groote Markt, Brussel.

| |1