Informe restauración Mantón Manila Luz Pedrido

MEMORIA FINAL RESTAURACIÓN MANTÓN DE MANILA E ASISTENCIA NA MONTAXE EXPOSICIÓN TEMPORAL "SEGUINDO O FÍO" Museo Etnolóxico de Ribadavia

M. Luz Pedrido Pérez Conservadora Restauradora NIF 36133795J As Teixugueiras Nº27 P3 10M, 36212 VIGO. T646577001. luzpedrido@hotmail.com

MANTÓN DE MANILA 1. DATOS IDENTIFICATIVOS MANTÓN DE MANILA ORIXE E DONO

Cristina Andrade, Doazón Museo Etnolóxico de Ribadavia

INVENTARIO

Sen inventariar

CLASIFICACIÓN XENÉRICA

Indumentaria tradicional; Indumentaria feminina; Complementos de ombreiros

OBXETO

Mantón

TIPOLOXÍA

Mantón de Manila

MATERIA/SOPORTE

FLOCOS: ALGODÓN BORDADOS: SEDA TECIDO BASE: SEDA

TÉCNICA

Bordado a agulla Crespón Macramé

DIMENSIÓNS

TOTAIS 2,43cm INTERIOR 1,44cm x 1,43cm FLOCO: TOTAL 50 cm, MACRAMÉ 15cm FÍOS: 33cm

DESCRIPCIÓN

É un lenzo cadrado de seda decorado en cores vivos con flores e rematado en todo o seu perímetro por flocos. O bordado é sinxelo e

armónico cunha flora depurada, centrada en peonias ou rosas e caraveis como motivos principais, moi do gusto español.

ICONOGRAFÍA

Representacións vexetais

DATACIÓN

Finais SXIX ou SXX

LUGAR DE EXECUCIÓN

Sevilla?

CONTEXTO CULTURAL/ESTILO

O mantón de Manila está vinculado ó exquisito non so pola minuciosidade do seu traballo artesanal e virtuosismo si non por estar ligado de forma directa a utilización dun dos materiais textis máis valiosos da historia do téxtil, a seda.

Polo caros que eran os materiais para a súa confección podemos dicir que era unha peza reservada a clases adiñeiradas.

FOTOGRAFÍAS

TECIDO BASE. Cor Material Ligamento

Densidade Medidas FLOCO Medidas

Unión coa tea base Torsión Material Cor Debuxo do macramé

BORDADO Superficie bordada Fío

Morfoloxía

Puntadas recoñecidas

Trama: Crúa Urdime: Crúa Trama: Seda Urdime: Seda Crespón de seda con ligamento de tafetá, importado de China, fabricado co urdido de fíos de seda crúa sen torsión e a trama con fío moi torcido, alternando o sentido da torsión.

38 fíos cm trama x 64 fíos cm urdido 1,44cm x 1,43cm

TOTAL 50 cm, MACRAMÉ 15cm FÍOS: 33cm Dobladillo cosido a man En S Perlé de algodón Crúa

Totalmente bordado Non reversible Seda Cores: vermellos, rosas, amarelos, verdes, azuis, blancos violetas, fucsias e laranxas.

Floral, con peonias e rosas como motivos principais, rodeadas de grecas de craveis e distintas flores e follas.

Bordado erudito ó matiz.

IDENTIFICACIÓN DAS FIBRAS TEXTIS O estudio das mostras fíxose mediante microscopía.

Mostra analizada Tecido de base

Resultados

Bordado

Seda

Floco

Algodón

Seda

Imaxes

2. ESTADO DE CONSERVACIÓN O proceso dexenerativo vese reflexado en distintos signos ou indicadores: o Amarelamento e escurecemento da obra téxtil o Perda de elasticidade o Manchas de diferentes tipos O envellecemento do mantón de Manila é evidente e presenta todos os indicadores arriba mencionados. (verémolos mellor reflexados na táboa adxunta) CAUSAS APARENTES DE DETERIORO Factores internos Son factores intrínsecos as pezas sendo en moitos casos irreversibles, variando según a natureza e a técnica de execución de cada obra. Deterioros producidos por unha mala execución da peza, en canto a calidade do bordado o do refrecado, que producirán un deterioro pola ineficacia da técnica empregada, é dicir o peso dos materiais empregados poden facer que se produzan desgarros como é o caso neste mantón.tanto na zona dos flocos como no arredor dos bordados de maior tamaño.

Condicións atmosféricas externas O osixeno, o ozono e os ácidos provocan procesos de hidrólise na proteína da seda, proceso que se acelera cunha temperatura alta, unha humidade elevada e unha sobre exposición a luz.

A temperatura: A velocidade dos procesos químicos que provoca o envellecemento, acelerase polo incremento da temperatura. O calor acelera a degradación da celulosa e as proteínas, propiciando a aparición dos axentes biolóxicos do deterioro.

A luz: Toda exposición dun mantón a calquer tipo de radiación lumínica provócalle unha fotodegradación, que se manifesta cunha degradación do color, da fibra e o tinte, así como cunha perda das propiedades mecánicas.

A ventilación: A ventilación será outro factor a ter en conta, xa que que en espazos onde non existe, proliferan os microorganismos e condensacións non desexadas. Estas condensacións poden causar decoloración ou migracións de tintes inestables dos bordados.

Factores biolóxicos É o axente que máis dano e destrución causa nos tecidos e especialmente nos mantóns, provocando danos que afectan mecánica e cromaticamente os materiais.

Inadecuada manipulación Son pezas producidas para ser usadas polo que a variedade de deterioros inducidos polas malas manipulacións e intervencións é enorme.

A oxidación e a perforación da tela base pola colocación de alfinetes grosos para suxeitar o mantón.

O rasgado da tea base, por enganchóns e desgarros.

A perda de floco, debido a enganches ocasionados por unha inadecuada manipulación da prenda en conxunto e por unha mala colocación.

O tipo de sucidade é un apartado moi importante dentro dos deterioros producidos por un mal uso ou por un mal almacenamento da peza.

Mal almacenamento Almacenamento pregado ou en forma “de bola”, propiciando a formación de pregues que debilitan a seda base e acaban rasgándoa. E mais si a isto se engade a humidade relativa oscilante, a falta de ventilación e a calor.

Malas intervencións limpezas demasiado agresivas, zurcidos ou colocacións de parches para paliar as roturas ou desgarros.

ESTADO DE CONSERVACIÓN Tecido base

Bordado

Floco

Perda de soporte

-

-

Ataque biolóxicos

Depósitos de po e sucidade Estado das fibras

En toda a superficie

Moi quebradizo con desgarros e perda de soporte

Perforacións de alfinetes Roturas e desgarros

Seco con falta de elasticidade

Moi seco

-

-

-

Presentes en distintos puntos

-

Algúns rotos

Imaxes

Decoloracións Descosidos

Puntualmente

Puntualmente

-

-

Nalgún bordado fíos soltos

-

Aprécianse a simple vista dous sitios zurcidos

-

Flocos anudados por rotura en varios puntos do perímetro

Nalgúns puntos presenza de manchas de distinto tipo

-

Manchas puntuais

Antigas intervencións

Manchas

PROCESO DE INTERVENCIÓN o

Microaspirado de toda a superficie.

o

Mostras de tintes para tinguido de soporte para perdas puntuais de soporte.

o

Alineado de fíos e tecido con vapor frío.

o

Consolidación de lagoas, desgarros e xeral de case toda a superficie.

9

o

Colocación de soporte de maneira puntual.

o

Recolocación de fíos soltos nos bordados.

o

Alineado da peza.

10

o

Colocaciรณn na vitrina.

En Vigo, 12 de agosto de 2019

11