Gurdia 29

Page 12

Gurdia aldizkariaren artikulu hau aurreko mendeko laugarren eta bosgarren hamarkadan kokatzen dugu. Garai hartan senide gerraondoko momentu txarrenak pasatu berriak ziren; zeinetan senideen kopuruaren arabera razionamendurako ogi zati desberdinak jasotzen ziren, edo gazteek bakoitzaren eguneroko partea kopau batez ahoan sartzen zuten.

Gure inguruneko ekonomia birpizten ari zen. Gure baserriko produktuek merkatuetan saltzeko aukera aurkitzen zutelarik eta gazteek indar berriak (kanpoan zein lantegietan) ematen zizkioten familiari momentu latzak atzean uzteko eta etxeko ekonomia egoera hobe zedin. Bizi zen giro eta egoera berri hauek familiari dirua ekartzen zieten, eta honek baserrietan eta etxeetan ogi labeak berriztatzeko edo egiteko inbertsioak egiten zituen. Garai hartan baserri bakoitzak edo gehienek bere labea zeukala esan daiteke. Egoera desberdina zen Hiribildukoa: honetan okindegiak ogia egiteko eta saltzeko baitzeuden; edo kanpotik etortzen ziren okinek haien ogia ekarri eta saltzen baitzuten; edo bertoko okindegiek, beren ogiak egosi ondoren, auzokideei etxean egindako ogia haien labean egosteko aukera ematen baitzieten. Ahaztu gabe kasu batzuetan labeak berriztatzen zirela, geuk artikulu honetan gure inguruetan ogi-labea egiteko erabiltzen ziren teknika eta materialak azalduko ditugu.

Hasteko, nork labearen kokapena aurkeztu edo erabaki behar zuen. Hauxe gauzatzeko, aukera batzuk zeuden: baserrian bertan ( soto batean adibidez), labe-ahoa baserrian bertan eta gorputza edo gainerakoa kanpoan ( kasu honetan, labea amaitu ostean harriz estaltzen zen, babesa emateko asmoz), baserriko kanpoko horma batean itsatsita ( estalita eta batzuetan itxita), edo baserritik kanpo beste eraikin ( txabola) batean.

Nuestro artículo, comienza, allá por los años 40-50 (del siglo XX) una vez pasados los peores momentos de la posguerra civil; cuando daban el pan a racionamiento según el número de miembros de la familia, y cuando el chusco diario que correspondía a cada persona podía ser introducido por los más jóvenes de una sola vez en la boca.

La economía de nuestro entorno se iba recuperando. Los productos de nuestros caseríos tenían salida al mercado y las nuevas generaciones proporcionaban a las familias nueva fuerza física para desarrollar el trabajo (en el campo, en fábricas del entorno,…) y que el poder adquisitivo familiar prosperase. Todas estas circunstancias, y algunas más, permitían hacer inversiones de reparación o de construcción de los hornos de nuestros caseríos. Se puede decir que cada caserío ( la mayoría) contaba con su propio horno; aunque en la Villa siempre han existido panaderías y despachos de pan al público, con panaderos que traían su género desde otras zonas para venderlo, o con la posibilidad de hornear algun@s vecin@s el propio pan en alguna de las panaderías públicas una vez que éstas habían cocido su propio pan. Y aunque es cierto que en muchas ocasiones se reparaban los hornos ya existentes, vamos a explicar el proceso de construcción de uno nuevo según las técnicas y materiales de nuestro entorno.

Primeramente, se elegía el lugar del emplazamiento del horno: en dependencias internas del propio caserío (bodegas por ejemplo), o la boca del horno en el interior del caserío y el cuerpo fuera de las paredes de éste ( posteriormente se solía recubrir todo él, de piedra para que estuviera más protegido), o en un anexo ( cubierto y en algunos casos cerrado) a una de las paredes de la vivienda principal, o en una construcción (chabola) independiente de la vivienda.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.