Gelezen

sittow, morros, juan de flandes drei maler aus dem norden am hof isabellas von kastilien.

Wenigers boek over deze schilders aan het Spaanse Hof van Isabella ‘de katholieke’ (1451 – 1504) is het resultaat van jarenlang diepgaand onderzoek, zowel op kunsthistorisch als materiaaltechnisch vlak. Het resultaat mag dan ook niet ontbreken op de boekenplank van de specialist. Met iets minder dan 500 bladzijden aan tekst en een gedetailleerde catalogus is het boek echter niet onmiddellijk vlot leesbaar voor het algemene publiek.

Het uitgangspunt voor deze studie is het gegeven dat deze drie schilders – allen opgeleid in de Noordelijke landen en sterk beïnvloed door de Vlaamse Primitieven – niet de voor de hand liggende keuzes waren als hofschilders voor Isabella. Dit boek is het resultaat van Wenigers zoektocht naar de redenen waarom Isabella precies deze 3 schilders selecteerde. Wenigers focus ligt op het ‘Gesamtbefundes’ en hij analyseert de werken op vlak van beeldtraditie, iconografie, motieven, en voor de compositie en figuren gebruikte voorbeelden. Zo blijkt uit dit onderzoek dat, zelfs in een intellectuele hofcultuur, conventies van de kunstenaar ateliers een niet te onderschatten rol speelden. De resultaten van het technisch onderzoek staan niet op zichzelf en worden als een deel van deze globale analyse beoordeeld. Weniger tracht hierbij alle gegevens in balans te beschouwen wat dit boek onderscheidt van eerdere studies gewijd aan dit onderwerp. Als gevolg van deze analyse kon Weniger aan sommige werken nieuwe data toeschrijven en zelfs nieuwe toeschrijvingen doen, waar hij bij andere werken eerlijkshalve aan de onzekerheid van de toeschrijving moest toegeven. Voor Morros kon de auteur aan de hand van nieuw bronmateriaal zelfs voor het eerst een persoonlijkheidsprofiel van de schilder schetsen. Dit is trouwens de eerste catalogus van het oeuvre van Morros.

Als catalogus met een grondige en kritische herbeschouwing van deze drie oeuvres biedt dit naslagwerk voldoende stof tot verdere discussie en schetst het boek een boeiend beeld van de artistieke cultuur aan het Hof van Isabella. De publikatie van dit boek werd mede gesteund door het Vlaams Onderzoekscentrum voor de kunst in de Bourgondische Nederlanden, Groeningemuseum. De auteur Weniger is sinds 2003 conservator van beeldhouwkunst en schilderkunst (van vóór 1550) in het Bayerischen Nationalmuseum in München.

Matthias Weniger Sittow, Morros, Juan de Flandes Drei Maler aus dem Norden am Hof Isabellas von Kastilien. (Verlag Ludwig, enkel in het Duits verkrijgbaar)