¡polski!

Page 1

Perfiles de profesores Profile nauczycieli

Todo fluye desde arriba hacia abajo – entrevista a Justyna Budzik Wszystko spływa z góry – wywiad z Justyną Budzik

Polaco como oportunidad Język polski jako szansa

De lo que cuentan los alumnos Mówią uczniowie

Nuestro profesor – Kazimierz Warzyca (1944-2021) Nasz nauczyciel – Kazimierz Warzyca (1944-2021)

Jugando con el idioma polaco Zabawy z językiem polskim

PONA - Asociación de Maestros de Polaco en Argentina

PONA – Polonijna Organizacja Nauczycieli w Argentynie

Polska Macierz Szkolna

¿Dónde aprender polaco? Gdzie się uczyć języka polskiego?

Exquisitos pierogi de mi tío Jorge Pierogi wujka Jorge

¡Hablemos polaco! Mówmy po polsku!

Introducción Wstęp
46 48 54
02 04 18 24 26 28 30 42 44

Nie tylko Brzęczyszczykiewicz

No solo Brzęczyszczykiewicz

Język polski to nie tylko zmaganie z wymową słynnych ż, cz i ś czy anegdoty o tym, że Polakom ktoś ukradł samogłoski. To nie tylko kłopoty z zapamiętaniem meandrów deklinacji i koniugacji, mnóstwa odmian i towarzyszących im końcówek. To wreszcie nie tylko wrażenie, że w naszym języku jest więcej wyjątków niż reguł. Język polski nie należy do najłatwiejszych, to prawda. Jednak dzięki niemu można wejść do świata innego niż wszystkie. Świata ponad 1000-letniej kultury, niezwykłej historii i frapującej współczesności. Świata, który wciąż dynamicznie się zmienia, rozwija, nigdy nie stoi w miejscu. Który oferuje mnóstwo szans, tworzy nowe perspektywy, jest otwarty i kreatywny. Poza tym język polski to przede wszystkim ludzie. Ludzie, którzy stworzyli niezwykłą historię Polski i ci, który tworzą jej przyszłość. Dlatego warto go poznać.

Od czego zacząć? Najpierw można obejrzeć film przygotowany przez Ambasadę RP w Buenos Aires, a potem zajrzeć na naszą stronę internetową, gdzie można znaleźć szczegóły, dotyczące nauczania języka polskiego w Argentynie, Urugwaju i Paragwaju.

Na kolejnych stronach przybliżamy sylwetki nauczycieli języka polskiego, którzy odpowiedzieli na naszą ankietę i opowiadają o sobie, o swoich uczniach, o motywacjach i satysfakcji, jaką czerpią z nauki języka polskiego. Miłej lektury!

La lengua polaca no es solo la lucha con la pronunciación de las célebres ż, cz y ś, o las anécdotas de que a los polacos alguien les robó las vocales. No son solo los problemas para recordar los meandros de la declinación y la conjugación, la multitud de variaciones y las desinencias que las acompañan. Finalmente, no es solamente la impresión de que en nuestra lengua hay más excepciones que reglas. El idioma polaco no es de los más fáciles, es cierto. No obstante, gracias a él podemos entrar a un mundo diferente. Un mundo de más de mil años de cultura, de una historia extraordinaria y una contemporaneidad fascinante en este mundo, que sigue cambiando en forma dinámica, que se desarrolla, nunca está quieto. Que ofrece una gran cantidad de oportunidades, crea perspectivas nuevas, está abierto y es creativo. Además el idioma polaco, ante todo, son las personas. Personas que han creado la excepcional historia de Polonia y aquellos que están creando su futuro. Por eso vale la pena conocerlo.

¿Cómo comenzar? Primero se puede ver el video preparado por la Embajada de Polonia en Buenos Aires, y luego echar una mirada a nuestra página web, donde se pueden encontrar detalles referentes al aprendizaje del idioma polaco en Argentina, Uruguay y Paraguay.

En las siguientes páginas acercaremos los perfiles de los maestros de polaco que han respondido a nuestra encuesta y cuentan sobre sí mismos, sus alumnos, sus motivaciones y las satisfacciones que obtienen de la enseñanza del idioma polaco. ¡Les deseamos una agradable lectura!

wstęp / introducción
02
Aleksandra Piątkowska, Ambasador RP w Argentynie, Urugwaju i Paragwaju Aleksandra Piątkowska, Embajadora de la República de Polonia en Argentina, Uruguay y Paraguay

Profes de polaco

polskiego profile nauczycieli / perfiles de profesores
Nauczyciele

Ana Julia Fernández Palazzo nació y pasó casi toda su vida en la Argentina. Su primer contacto con la lengua polaca tuvo a los dieciséis años. Dos años después recibió una beca anual para estudiar el idioma en Polonia, y entonces comenzó su aventura con el aprendizaje y la enseñanza del polaco. Lo imparte desde hace nueve años. Es egresada de Facultad de Filosofía, y en la actualidad está comenzando su doctorado en la materia. Siempre la apasionaron los idiomas y todo lo relacionado con la humanística. Tiene raíces polacas, aunque es la única de la familia que utiliza la lengua polaca. En la foto: Ana (primera desde la derecha) con Natalia Prasnowska, una repatriada de Kazajistán, y su hijo Stefan al finalizar una capacitación organizada por la Asociación Comunidad Polaca (Stowarzyszenie Wspólnota Polska).

Ana Julia Fernández Palazzo urodziła się i mieszkała przez prawie całe życie w Argentynie. Pierwszy kontakt z językiem polskim miała dopiero w wieku szesnastu lat. Dwa lata później otrzymała stypendium na roczny kurs języka polskiego w Polsce i wtedy zaczęła się jej przygoda z uczeniem i nauczaniem polskiego. Uczy go od dziewięciu lat. Jest absolwentką filozofii, a obecnie rozpoczyna doktorat na tym samym kierunku. Zawsze pasjonowała się językami i wszystkim co jest związane z humanistyką. Ma polskie korzenie, choć jest jedyną w rodzinie, która posługuje się językiem polskim. Na zdjęciu Ana (pierwsza z prawej) z Natalią Prasnowską, repatriantką z Kazachstanu i jej synem Stefanem po zakończeniu szkolenia zorganizowanego przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska.

Ana Julia Fernández Palazzo

Enseño el idioma polaco porque considero que es una de las lenguas más hermosas del mundo, y cada persona que se apasiona por los idiomas debería conocerlo. Además, la literatura polaca, aunque es tan amplia y rica, ha sido muy poco traducida al castellano. Por eso vale la pena aprender polaco, para conocerla. También está la cuestión de las raíces familiares, pero supongo que en mi caso, es más bien inconsciente.

Mi mayor satisfacción al enseñar el idioma polaco es cada vez que veo a uno de mis alumnos avanzar y comenzar a crear sus propios textos y diálogos. Eso significa que mi trabajo es efectivo.

Para mí cada alumno es excepcional. Sin embargo, recuerdo particularmente a uno, quien a pesar de muchas dificultades y limitaciones en la vida privada, trataba de aprender el máximo posible, realizando tareas adicionales, que yo no le pedía. En esos casos los alumnos se convierten en mis maestros, mostrándome que siempre se puede caminar hacia el objetivo de un modo más perseverante aún.

Creo que la principal motivación para enseñar una lengua son las propias raíces. Diría que más o menos el noventa por ciento de mis alumnos son de origen polaco, y una gran parte tiene familia en Polonia, con la cual desean comunicarse venciendo la barrera del idioma. También hay personas que consideran que Polonia es un país donde vale la pena estudiar o desarrollarse profesionalmente, y el aprendizaje del idioma es un paso necesario para alcanzar esos objetivos.

Lo más difícil en la enseñanza es mostrarles a los alumnos que el idioma polaco no es tan complicado como parece a primera vista. Aunque quizá suene extraño, en mi opinión lo que les resulta más fácil es hablar, pero solo cuando se habla sobre algo que de verdad les interesa.

Uczę języka polskiego, ponieważ uważam, że to jeden z najpiękniejszych języków na świecie, a każdy, kto pasjonuje się językami, powinien go znać. Poza tym literatura polska, choć jest tak obszerna i bogata, tylko w niewielkim procencie została przetłumaczona na hiszpański. Dlatego warto uczyć się polskiego, aby ją poznać. Pojawia się tu też kwestia rodzinnych korzeni, ale myślę, że w moim przypadku, to działa raczej nieświadomie.

Największą satysfakcję, ucząc języka polskiego, odczuwam za każdym razem, kiedy widzę, że mój uczeń uzyskuje pewien stopień niezależności i zaczyna sam tworzyć teksty i dialogi. Oznacza to, że moja praca jest efektywna.

Dla mnie każdy uczeń jest wyjątkowy. Jednak szczególnie pamiętam jednego, który pomimo wielu trudności i ograniczeń w życiu prywatnym starał się jak najwięcej się uczyć, wykonując zadania dodatkowe, o które ja nie prosiłam. W takich przypadkach uczniowie zostają moimi nauczycielami, pokazując mi, że zawsze można do czegoś dążyć w sposób jeszcze bardziej wytrwały.

Myślę, że główną motywacją do nauki języka są własne korzenie. Powiedziałabym, że mniej więcej dziewięćdziesiąt procent moich uczniów ma polskie pochodzenie, a duża część z nich ma rodzinę w Polsce, z którą pragną się komunikować, pokonując barierę językową. Są też osoby, które uważają, że Polska to kraj, w którym warto studiować lub rozwijać się zawodowo, a uczenie się języka to konieczny krok do osiągnięcia tych celów.

Najtrudniejsze w uczeniu to pokazanie uczniom, że język polski nie jest tak skomplikowany, jak im się wydaje na pierwszy rzut oka. Choć może to zabrzmi dziwnie, według mnie najłatwiej przychodzi im mówienie, ale tylko wtedy, gdy rozmowa toczy się o tym, czym oni naprawdę się interesują.

05

Enseño polaco porque me interesa mucho promocionar en la Argentina el idioma que me legaron mis padres. Me causa muchísimas satisfacciones. Estoy orgullosa de cada uno de mis alumnos, aunque reconozco que uno de ellos me proporcionó un placer excepcional cuando ganó un concurso escolar recordando mis relatos sobre las tradiciones polacas. En la Argentina trabajo sobre todo con niños que tienen raíces polacas. Lo más difícil para ellos es, por supuesto, la pronunciación, pero aman escuchar mis relatos sobre historia de Polonia, las grandes figuras polacas y las leyendas.

Bárbara Biskupski-Fleming

Uczę polskiego, bo bardzo chcę promować w Argentynie język, który przekazali mi moi rodzice. Sprawia mi to mnóstwo satysfakcji. Jestem dumna z każdego z moich uczniów, choć przyznam, że jeden z nich sprawił mi wyjątkową przyjemność, kiedy wygrał szkolny konkurs, wspominając moje opowiadania o polskich tradycjach. W Argentynie pracuję przede wszystkim z dziećmi, które maja polskie korzenie. Najtrudniejsza jest dla nich oczywiście wymowa, ale uwielbiają słuchać moich opowieści o polskiej historii, wielkich Polakach i polskich legendach.

Danuta Wojnacka

Barbara Biskupski-Fleming nació en la Argentina. Sus padres llegaron como inmigrantes después de la II Guerra Mundial. Es guía de turismo. No es maestra profesional, pero ha completado cursos de enseñanza del idioma polaco, tanto en Polonia como en la Argentina. En su niñez y juventud participó de harcerstwo (escoutismo polaco) y en el conjunto de danzas folklóricas Nasz Balet.

Barbara Biskupski-Fleming urodziła się w Argentynie. Jej rodzice wyemigrowali po II wojnie światowej. Pracuje jako przewodniczka turystyczna. Nie jest z zawodu nauczycielką, ale uczestniczyła w kursach nauczania języka polskiego w Polsce i w Argentynie. W dzieciństwie i młodości należała do polskiego harcerstwa i zespołu ludowego Nasz Balet.

Siempre participé en las actividades de la comunidad polaca de Córdoba. Solo cuando obtuve una beca y salí de la Argentina, interrumpí mi actividad en la Asociación Polaca (Związek Polski). Viví varios años en los Estados Unidos, pero al regresar me reintegré a la Asociación y comencé a enseñar polaco tanto a jóvenes como adultos. El año pasado estuve dando clases virtuales y, si la pandemia sigue presente, quiero continuar con ese método.

Creo que lo más difícil en el aprendizaje del polaco es la gramática, y sobre todo las declinaciones. También es difícil la pronunciación, la fonética y los problemas que la relacionan con la escritura. De mi corta experiencia resulta que a los alumnos les gustan las tareas interactivas y la conversación. Se alegran cuando pueden expresar algo y comunicarse con otra persona. Con frecuencia se interesan por las noticias de Polonia, su historia y geografía.

Mis alumnos estudiaban polaco porque sentían un vínculo con sus antepasados, querían conocer Polonia y a sus familias en Polonia. Algunos hasta se han instalado definitivamente en Polonia. También he enseñado a personas que no tenían ninguna relación con Polonia, pero las había impresionado mucho la cultura polaca.

Zawsze brałam udział w życiu polonijnym w Cordobie. Dopiero kiedy dostałam stypendium i wyjechałam z Argentyny, przerwałam moją aktywność w Związku Polskim. Mieszkałam kilka lat w Stanach Zjednoczonych. Jednak po powrocie wróciłam do związku i zaczęłam uczyć języka polskiego zarówno młodych jak i dorosłych. W ubiegłym roku uczyłam wirtualnie i w przypadku rozwoju pandemii chcę kontynuować tę metodę.

Myślę, że najtrudniejsza w nauce polskiego jest gramatyka, a przede wszystkim deklinacje. Trudność sprawia też wymowa, fonetyka i związane z nią kłopoty w pisaniu. Z mojego krótkiego doświadczenia wynika, że uczniowie lubią zajęcia interaktywne i rozmowę. Cieszą się tym, że mogą coś wyrazić i porozumieć się z drugą osobą. Często interesują się informacjami o Polsce, jej historii i geografii.

Moi uczniowie uczyli się polskiego, bo czuli związek z przodkami i chcieli poznać Polskę i swoją rodzinę w Polsce. Niektórzy z nich nawet już wyjechali na stałe do Polski. Uczyłam też osoby, które nie miały żadnych związków z Polską, ale były pod ogromnym wrażeniem polskiej kultury.

Los padres de Danuta Wojnacka eran polacos y se conocieron en la Argentina. Ambos eran muy activos en la Asociación Polaca de Córdoba. Danuta y sus hermanos concurrían a la escuelita polaca; ella también fue scout y bailó en el conjunto folklórico polaco. Con el tiempo comenzó a enseñarles a otros niños la lengua polaca, danza, canto y tradiciones polacas. Hoy tiene sesenta y cuatro años y está jubilada. Trabajó como profesora de educación física y orientación espacial en escuelas para ciegos y discapacitados.

Rodzice Danuty Wojnackiej byli Polakami i poznali się w Argentynie. Oboje udzielali się w Związku Polskim w Cordobie. Pani Danuta, razem z rodzeństwem, uczęszczała do szkółki polskiej, była harcerką, tańczyła w polskim zespole ludowym. Z czasem sama zaczęła uczyć inne dzieci języka polskiego, tańca, śpiewu i polskich tradycji. Dziś ma sześćdziesiąt cztery lata i jest na emeryturze. Pracowała jako nauczycielka wychowania fizycznego i orientacji w przestrzeni w szkołach dla osób niewidomych i niepełnosprawnych.

06

Dorota Agata Strzyżewska - de profesión especialista en teatro, actriz y cantante lírica. Desde 2012 relacionada con el tango. Vive y trabaja en Buenos Aires desde el año 2015. Como maestra de polaco trabaja desde 2018.

Dorota Agata Strzyżewska z wykształcenia teatrolożka, aktorka i śpiewaczka operowa. Z tangiem związana od 2012 roku. W Buenos Aires mieszka i pracuje od 2015 roku. Jako nauczycielka języka polskiego pracuje od 2018 roku.

Dorota Agata Strzyżewska

Todo comenzó como por casualidad. Una compañera me sugirió que debería intentar la enseñanza del polaco (por ese entonces me dedicaba sobre todo al tango, mi gran pasión, por la cual me mudé a la Argentina). También enseñaba inglés. Pero en ese entonces me resultaba difícil imaginar que tendría muchos alumnos de polaco. Iba a ser una forma de ganar algún dinero extra, y terminó siendo el descubrimiento de una nueva pasión. El encuentro con los alumnos y sus historias siguen fascinándome hasta hoy. Es una tremenda sensación de poder transmitirles no solo el conocimiento de nuestra lengua, sino también la cultura, la historia y la contemporaneidad de Polonia. Y de verdad, el encuentro con ellos es un intercambio, porque yo también aprendo mucho de ellos y desde perspectiva de tiempo veo que, sencillamente, ha sido el destino. Desde mis años más jóvenes me atraían los idiomas y varios profesores notables marcaron mi camino como para que en Polonia una de dos carreras que terminara fue la Facultad de Filología de la Universidad de Silesia. Hoy ya no me imagino sin enseñar polaco, aunque es un trabajo nada fácil.

Trabajando con alumnos en la Argentina me dieron gran satisfacción dos proyectos, que realizamos en el año 2020. Primero declamamos Lokomotywa de Julian Tuwim antes de la pandemia, y luego Paweł i Gaweł de Aleksander Fredro en la versión “cuarentena”. Los videos de ambas actuaciones pueden verse en YouTube. Espero que dentro de poco aparezcan los siguientes.

Por supuesto, el grupo más numeroso de mis alumnos son personas de raíces polacas, que estudian el idioma por amor a sus historias familiares (con frecuencia sus abuelos dejaron de hablar en polaco poco después de su llegada a la Argentina). Una parte tiene planes serios de viajar a Polonia, para estudiar o para mudarse por trabajo. Cada vez hay más jóvenes que por una situación afectiva (pareja, marido polaco, pareja, esposa polaca) comenzaron a estudiar polaco. También los negocios son motivacionales, por eso también hay alumnos que necesitan el idioma para trabajar.

Lo más difícil para los alumnos es vencer el miedo y la resistencia asociada a la generalizada convicción “es imposible que pueda aprender el polaco, porque es una

Zaczęło się trochę przez przypadek. Koleżanka zasugerowała, że powinnam spróbować uczyć polskiego (w tamtym czasie zajmowałam się głównie tangiem, moją wielką pasją, dla której przeprowadziłam się do Argentyny). Uczyłam też angielskiego. Trudno mi było sobie wtedy jednak wyobrazić, że będę miała wielu uczniów polskiego. Miała to być forma dodatkowego zarobku, a skończyło się na odkryciu kolejnej pasji. Spotkania z uczniami i ich historie fascynują mnie do dziś. Jest to niesamowite uczucie móc przekazywać im wiedzę nie tylko o naszym języku, ale także o kulturze, historii i współczesności Polski. A tak naprawdę spotkania z nimi to wymiana, bo ja też od nich wiele się uczę i z perspektywy widzę, że było to po prostu przeznaczenie. Od najmłodszych lat lubiłam języki i wielu polonistów oraz wybitnych nauczycieli naznaczyło moją drogę na tyle, że jeden z dwóch kierunków, które skończyłam w Polsce, to Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego. Dziś już nie wyobrażam sobie nie uczyć polskiego, choć to zdecydowanie niełatwa praca.

Dużą satysfakcję w pracy z uczniami w Argentynie przyniosły mi dwa projekty, które zrealizowaliśmy w 2020 roku. Najpierw deklamowaliśmy wspólnie Lokomotywę

Juliana Tuwima jeszcze w czasach przed pandemią, a potem Pawła i Gawła Aleksandra Fredry w wersji „kwarantannowej”. Filmiki z obu wydarzeń można obejrzeć na YouTube’ie. Mam nadzieję, że wkrótce pojawią się kolejne.

Oczywiście największa grupa moich uczniów to osoby z polskimi korzeniami, które uczą się języka przez sentyment do własnych historii rodzinnych (często ich dziadkowie przestali mówić po polsku niedługo po przyjeździe do Argentyny). Część z nich ma poważne plany wyjazdu do Polski na studia lub przeprowadzkę za pracą. Coraz więcej osób młodych, które przez sytuację sentymentalną (chłopak/mąż Polak, dziewczyna/żona Polka) zaczęło się uczyć polskiego. Motywacją są także kontakty biznesowe, więc są też uczniowie, którym ten język jest potrzebny w pracy.

Najtrudniej jest przełamać strach i opór związany z powszechnym przekonaniem „to niemożliwe, że nauczę się języka polskiego, bo to jeden z najtrudniejszych języków na świecie”. No a potem, żeby uczniowie polubili przypadki i liczebniki. Dzięki pracy, wytrwałości, motywacji

07

de las lenguas más difíciles del mundo”. Y luego que les gusten los casos y los numerales. Gracias al trabajo, la perseverancia, la motivación y el compromiso los resultados llegan más rápido de lo que muchos de los alumnos suponen, y lo más fácil es hablar sobre la cultura polaca, su cocina, los vínculos históricos y familiares, que son los elementos esenciales en el aprendizaje de esa lengua.

i zaangażowaniu rezultaty przychodzą jednak szybciej niż wielu uczniom się wydaje. A najłatwiej przychodzi uczniom rozmawianie o polskiej kulturze, kuchni, wątkach historycznych i rodzinnych, co stanowi istotny element w nauczaniu tego języka.

Ewelina Mierzejewska

Siempre quise abrir mi propia escuela de idiomas, puesto que estudié enseñanza de francés en la Universidad de Varsovia, y luego en la Universidad de Nantes. Después comencé a enseñar en la Alliance Française, en la Universidad Andina Simón Bolívar en Ecuador, y en numerosos institutos. Toda esa experiencia me permitió observar el funcionamiento de diversas unidades educativas. Después de llegar a la Argentina organicé mi propio proyecto de enseñanza de lenguas extranjeras, con el sonoro nombre de Amamos Idiomas. En Bariloche, donde vivo, comenzaron a llamarme por teléfono personas sorprendidas por tal ofrecimiento. Entonces me di cuenta del potencial que existe en el desarrollo de una metodología propia para la enseñanza del idioma polaco. Dado que soy una persona muy creativa y siempre tengo en mente el tema de mi trabajo para la licenciatura, elaboro mis propios materiales didácticos para el nivel inicial. También amo la idea de ayudar a los inmigrantes, a los futuros viajeros que recorrerán Polonia y a los descendientes de polacos que viven en el extranjero, para darles las herramientas básicas de mi idioma materno para una comunicación eficaz.

La satisfacción me acompaña siempre cuando veo los progresos de un alumno. Cada vez que es capaz de conversar sobre un tema nuevo, cuando anotamos ese diálogo y ve que ha dicho algo con sentido y es cada vez más independiente y cada vez se comunica mejor. También es una enorme alegría para mí la satisfacción que sienten mis alumnos cuando comienzan a reservar por su cuenta un turno para el médico o peluquero después de haberse mudado a Polonia. Me resultan muy

Zawsze chciałam otworzyć własną szkołę językową, gdyż studiowałam nauczanie języka obcego (dokładnie francuskiego) na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie na Uniwersytecie w Nantes. Później zaczęłam nauczać w Alliance Française, na Uniwersytecie Andyjskim w Ekwadorze i w licznych instytutach. To doświadczenie pozwoliło mi obserwować funkcjonowanie różnych jednostek edukacyjnych. Po przyjeździe do Argentyny zorganizowałam własny projekt nauki języków obcych o wdzięcznej nazwie Amamos Idiomas. W Bariloche, gdzie mieszkam, zaczęły dzwonić do mnie osoby zaskoczone tą ofertą. Zdałam sobie wówczas sprawę z potencjału, jaki tkwi w rozwoju własnej metodologii nauczania języka polskiego. Jako że jestem osobą bardzo kreatywną i cały czas mam w głowie temat mojej pracy magisterskiej, opracowuję własne materiały dydaktyczne dla poziomu początkującego. Uwielbiam także ideę pomocy imigrantom, przyszłym podróżnikom po Polsce i potomkom Polaków mieszkającym zagranicą, aby dać im podstawowe narzędzia do efektywnej komunikacji w moim ojczystym języku.  Poczucie satysfakcji towarzyszy mi za każdym razem, gdy widzę, że mój uczeń robi postępy. Za każdym razem, gdy jest w stanie przeprowadzić rozmowę na nowy temat. Gdy zapisujemy ten dialog i on widzi, że to co mówi, ma sens i staje się coraz bardziej niezależny i coraz lepiej się porozumiewa. Ogromną radością jest też poczucie satysfakcji jednego z moich uczniów, który zaczyna sam rezerwować wizyty u lekarza lub fryzjera po swojej przeprowadzce do Polski. Wielką przyjemnością są dla mnie wszystkie komentarze od osób, które uczą się same z pomocą mojej

Ewelina Mierzejewska desde hace cinco años vive en la Patagonia. Comenzó a enseñar polaco siendo estudiante en Francia, donde preparaba a estudiantes franceses para su beca Erasmus. Después de algunos años volvió a la enseñanza del idioma polaco. Profesionalmente es maestra de idioma francés y también se desempeña en turismo. En la actualidad tiene varias páginas web sobre Argentina y América Latina, en las cuales presenta las costumbres, la cultura y lugares insólitos. Su pasión es su profesión, el periodismo, las montañas, los viajes y la espiritualidad.

Ewelina Mierzejewska od ponad pięciu lat mieszka w argentyńskiej Patagonii. Zaczęła uczyć języka polskiego, będąc studentką we Francji, gdzie przygotowywała francuskich studentów do wyjazdu na Erasmusa. Po kilkuletniej przerwie powróciła do nauczania języka polskiego. Zawodowo jest nauczycielką języka francuskiego i działa również w branży turystycznej. Obecnie prowadzi kilka stron internetowych o Argentynie i Ameryce Łacińskiej, na których prezentuje zwyczaje, kulturę i niezwykłe miejsca. Jej pasją jest jej zawód, dziennikarstwo, góry, podróże i duchowość.

08

Eduarda Ziomek Kochański llegó a América del Sur en 1977. Enseña polaco desde hace cuatro años. Está jubilada y su pasión es la cocina (estudió en una academia culinaria), sobre todo la cocina polaca.

Eduarda Ziomek Kochański przyjechała do Ameryki Południowej w 1977 roku. Uczy polskiego od czterech lat. Obecnie jest na emeryturze, a jej pasją jest kuchnia (uczyła się w akademii kulinarnej), szczególnie kuchnia polska.

placenteros todos los comentarios de las personas que aprenden solas con la ayuda de mi libro Aprende polaco en 30 días ―que se puede conseguir en Amazon― o siguiendo mis mini clases en YouTube.

Considero que los mejores alumnos son aquellos que saben que la perseverancia hace al campeón. Aquellos que durante la pandemia encienden las computadoras puntualmente a las ocho de la mañana para comenzar las clases con su grupo. Aquellos que regularmente entran a mi plataforma para acceder a un material nuevo, porque su trabajo les impide integrar un grupo.

¿Qué motiva a los argentinos para estudiar? Lo más frecuente es el deseo de emigrar o el gran amor por Polonia heredado de sus antepasados. Otro grupo importante conforman las personas que están en una relación con polacos o polacas y quieren comprender mejor a su media naranja y sus familias.

Lo más difícil, por supuesto, es la declinación, y lo más fácil sería la pronunciación. Mis alumnos de polaco pueden relativamente rápido leer un texto sin mayores errores. No puedo decir lo mismo de mis alumnos de francés.

Eduarda Ziomek Kochański

Enseño polaco en el Paraguay. Lo hago, sobre todo, para que los paraguayos de origen polaco no olviden la lengua de sus abuelos. Mi mayor satisfacción es cuando oigo a mis alumnos cantar en polaco. Recuerdo, por supuesto, a mi mejor alumno. Se llamaba Mariano Stangret. Fue hace muchos años, pero sé que hasta hoy recuerda nuestras clases y siempre habla en polaco.

Las motivaciones para aprender polaco son muy diversas. Algunos simplemente quieren viajar a Polonia, otros extrañan a sus abuelos.

¿Qué es lo más difícil? La pronunciación. Creo que la forma más fácil de aprenderla es cantando con otros las canciones polacas.

książki Aprende polaco en 30 días dostępnej na Amazonie lub pod moimi mini lek cjami na kanale YouTube.

Dla mnie najlepsi uczniowie to tacy, którzy wiedzą, że wytrwałość czyni mistrza. Ci, którzy podczas pandemii włączają punktualnie o ósmej rano komputery, aby zacząć lekcję ze swoją grupą. Ci, którzy wchodzą regularnie na moją platformę, aby przerobić nowy materiał, bo z powodu pracy nie mogą dostosować się do grupy.  Co motywuje Argentyńczyków do nauki? Najczęściej chcą wyemigrować lub darzą ogromnym sentymentem Polskę ze względu na własnych przodków. Równie ważną grupą są osoby, które są w związkach z Polakami i chcą lepiej rozumieć swoją drugą połówkę i ich rodziny.

Najtrudniejsze w nauce są oczywiście przypadki, a najprostsza chyba jednak wymowa. Moi uczniowie języka polskiego stosunkowo szybko mogą przeczytać samodzielnie tekst bez większych błędów. Nie mogę tego powiedzieć o moich uczniach języka francuskiego.

Uczę języka polskiego w Paragwaju. Robię to głównie dlatego, żeby Paragwajczycy pochodzenia polskiego nie zapomnieli języka swoich dziadków. Największą satysfakcję z nauki mam wtedy, kiedy słyszę, jak moi uczniowie śpiewają po polsku. Pamiętam oczywiście mojego najlepszego ucznia. Nazywał się Mariano Stangret. Uczyłam go wiele lat temu, jednak wiem, że do dziś pamięta nasze lekcje i cały czas mówi po polsku.

Motywacje do nauki języka polskiego są bardzo różne. Jedni po prostu chcą wyjechać do Polski, inni tęsknią za dziadkami.

Co jest najtrudniejsze? Wymowa. Myślę że najłatwiej nauczyć się jej, śpiewając polskie piosenki razem z innymi uczniami.

09

Soy maestra de polaco por pasión y gracias a la satisfacción que me da compartir la cultura polaca. Sinceramente, son las personas, mis alumnos, que me motivan para trabajar. Creo que eso funciona para ambas partes. Además, amo aprender lenguas extranjeras y profundizar el modo de pensar propio de otras culturas.

Cada día y cada clase me dan muchísimas satisfacciones. Por supuesto, hay momentos mejores y peores, pero creo que una de las sensaciones más hermosas relacionadas con la enseñanza del polaco es el momento en el cual veo la emoción de los alumnos, cuando son capaces de expresarse en polaco. En el caso de personas que tienen recuerdos de su niñez, de su casa en la cual se hablaba en polaco, siento satisfacción cuando reaparecen esos recuerdos. A veces una palabra nueva, o más bien, recordada, comienza a hacer revivir tantos momentos conmovedores.

Enseño polaco como idioma extranjero desde hace cinco años, sobre todo a personas hispanohablantes. Este trabajo, además de incontables satisfacciones, también me da gran cantidad de energía positiva, y me enseña mucho.

A quienes más recuerdo es a los alumnos con los que además de las clases compartí –o sigo compartiendo– nuestra cultura. Particularmente recuerdo a uno por sus rápidos progresos en seis meses de estudio. En la actualidad vive y trabaja en Polonia desde hace más de un año, y la eligió por amor a nuestra patria.

Mis alumnos tienen diversas motivaciones para estudiar. Algunos simplemente quieren conocer el idioma y la cultura de sus ancestros, otros planean emigrar a Polonia. También hay personas que no tienen nada que ver con Polonia, pero tienen la posibilidad de viajar a Polonia por motivos profesionales y residir allí durante unos años. También hay alumnos apasionados por el aprendizaje de idiomas. Hablan con fluidez en cinco o seis idiomas y quieren conocer uno más, como dicen “absolutamente distinto y más exótico”. Lo ven como un nuevo desafío.

Con frecuencia resulta que aquello que parecía lo más difícil, o sea la pronunciación y las declinaciones, no es tan complicado cuando se entienden las reglas que las rigen. A veces el problema es el uso de los verbos y el orden de la oración en pola-

Jestem nauczycielką języka polskiego z pasji i dzięki satysfakcji, jaką daje mi dzielenie się kulturą polską. Tak naprawdę to ludzie, uczniowie motywują mnie do pracy. Myślę, że to działa w obie strony. Poza tym sama uwielbiam uczyć się języków obcych i zagłębiać się w sposób myślenia charakterystyczny dla innych kultur.

Każdy kolejny dzień i każda kolejna lekcja dają mi mnóstwo satysfakcji. Oczywiście są wzloty i upadki, ale myślę, że jednym z najpiękniejszych uczuć związanych z nauczaniem języka polskiego jest chwila, kiedy widzę wzruszenie uczniów, gdy potrafią samodzielnie wypowiedzieć się po polsku. W przypadku osób, które mają wspomnienia z dzieciństwa, z domu, w którym mówiło się po polsku, czuję satysfakcję, gdy odżywają wspomnienia. Czasami jedno nowe słowo, a raczej przypomniane, zaczyna przywoływać tak wiele wzruszających chwil.

Języka polskiego jako języka obcego uczę od ponad pięciu lat, przede wszystkim osoby hiszpańskojęzyczne. Praca ta daje mi oprócz mnóstwa satysfakcji, równie dużo pozytywnej energii, a także wiele uczy.

Najlepiej pamiętam tych uczniów, z którymi poza lekcjami dzieliłam, bądź dzielę się, naszą kulturą. Jednego z nich wspominam szczególnie ze względu na fakt, jak szybkie poczynił postępy raptem po sześciu miesiącach nauki. Obecnie od ponad roku mieszka i pracuje w Polsce, którą wybrał z miłości do naszego kraju.

Moi uczniowie mają rozmaite motywacje do nauki. Niektórzy po prostu chcą poznać język swoich przodków i ich kulturę, inni planują wyjazd do Polski na stałe. Są też osoby, które nie mają nic wspólnego z Polską, jednak otrzymały możliwość wyjechania do Polski w celach zawodowych na kilka lat. Są też uczniowie, którzy pasjonują się nauką języków obcych. Biegle mówią w pięciu czy sześciu językach i chcieliby poznać kolejny, jak mówią „zupełnie inny i bardziej egzotyczny”. Traktują to jako kolejne wyzwanie.

Często okazuje się, że to, co wydawałoby się najtrudniejsze, czyli wymowa i deklinacja, nie jest takie skomplikowane, kiedy dobrze zrozumieją reguły, które nimi rządzą. Kłopot czasem sprawia im użycie czasownika i szyk zdania w języku polskim, który jest znacznie swobodniejszy niż w języku hiszpańskim. Dla osób starszych,

Joanna Kaczanowska es oriunda de Cracovia. Es especialista en culturas (con especialización en culturas de los países del Mediterráneo) y magister en etnología y antropología cultural. Vive en la Argentina desde hace seis años. Llegó aquí gracias a su mayor pasión: viajar y conocer otras culturas. También ama el flamenco y el montañismo. Le interesa la escenografía teatral y, en sentido amplio, la cultura y el arte popular, el folklore y la herencia cultural inmaterial.

Joanna Kaczanowska pochodzi z Krakowa. Z zawodu jest kulturoznawczynią (ze specjalizacją: kultura krajów śródziemnomorskich) oraz magistrem etnologii i antropologii kulturowej. W Argentynie mieszka od sześciu lat. Dotarła tu dzięki jednej z największych pasji – podróżowania i poznawania innych kultur. Pasjonuje ją również flamenco i zdobywanie gór. Interesuje się scenografią teatralną oraz szeroko pojętą kulturą i sztuką ludową, folklorem oraz niematerialnym dziedzictwem kulturowym.

12

Marek Feliks Lewiński llegó a Argentina hace 28 años. Vive en Resistencia, en la provincia de Chaco. De formación es teólogo y psicólogo. Trabaja como empleado de la administración pública y se desempeña como psicólogo–auditor en la Compañía Provincial de Seguros de Beneficios de Salud.

Marek Feliks Lewiński przyjechał do Argentyny 28 lat temu. Zamieszkał w mieście Resistencia, w prowincji Chaco. Z wykształcenia jest teologiem i psychologiem. Jest pracownikiem administracji publicznej i pracuje jako psycholog - audytor w Prowincjalnej Ubezpieczalni Świadczeń Zdrowotnych.

co, que es mucho más libre que en castellano. Para las personas mayores, que en su infancia habían hablado en polaco, pero que con el tiempo dejaron de hacerlo, lo más difícil es aprender a escribir.

Marek Feliks Lewiński

Ya a los 20 años, todavía en Polonia, comencé a trabajar como docente en una escuela técnica, y luego en Argentina durante varios años fui profesor en la Universidad UCASAL de Corrientes. Se podría decir que la enseñanza me ha acompañado desde siempre. La idea de enseñar el idioma polaco nació del deseo de dar a los descendientes de inmigrantes polacos, a quienes conocí aquí en Resistencia, la oportunidad de conocer el idioma, las tradiciones, la historia y la cultura de sus padres y abuelos. Doy clases desde el 2010.

La mayor satisfacción me la da el grupo de personas mayores, jubilados, quienes fielmente, a pesar de las dificultades que experimentan para adquirir un nuevo idioma, muestran siempre un gran amor por sus raíces y un gran apego a sus tradiciones familiares.

¿Los mejores estudiantes? Recuerdo tres jóvenes quienes han hecho un progreso increíble. Después de tan solo unos meses de aprendizaje, lograron comunicarse en un muy buen nivel.

En cuanto a la motivación para aprender polaco, creo que principalmente es el deseo de aprender el idioma de los antepasados. También hay quienes tienen planes de visitar Polonia, o tienen la posibilidad de viajar con el programa Raíces polacas, pero también... el amor por una chica polaca, para quien un chico argentino decidió averiguar qué es el acusativo.

Lo más difícil en el proceso de enseñar, al menos aquí en Argentina, es que a pesar de las ganas de conocer sus raíces y tomar la decisión de aprender un idioma, los estudiantes no le dedican suficiente tiempo, lo que significa que no progresan, se desaniman y después de un tiempo resignan. Al mismo tiempo, tengo experiencias muy positivas, y por lo tanto la enseñanza no me resulta frustrante.

które w dzieciństwie mówiły po polsku, ale z czasem przestały go używać, najtrudniejsza jest nauka pisania.

Już w wieku 20 lat, jeszcze w Polsce, zacząłem pracować jako nauczyciel w szkole technicznej, a później w Argentynie przez kilka lat byłem wykładowcą na Uniwersytecie UCASAL w Corrientes. Można powiedzieć, że nauczanie towarzyszy mi od zawsze. A jeśli chodzi o nauczanie języka polskiego, to zrodziło się ono z pragnienia dania potomkom emigrantów polskich, których spotkałem tutaj w Resistencii, możliwości spotkania się z językiem, tradycjami, historią i kulturą ich ojców i dziadków. Uczę od 2010 roku.

Szczególną satysfakcję z nauczania daje mi grupa osób starszych, emerytów, którzy wiernie, pomimo trudności, jakie sprawia im przyswajanie nowego języka zawsze przejawiają wielką miłość do swoich korzeni i ogromne przywiązanie do swoich tradycji rodzinnych.

Najlepsi uczniowie? Przychodzi mi na myśl troje młodych ludzi, którzy odnotowali niesamowite postępy. Po zaledwie kilku miesiącach nauki osiągnęli zdolność do porozumiewania się na poziomie bardzo dobrym!!!

Co do motywacji do nauki polskiego to myślę, że jest nią przede wszystkim pragnienie poznania języka przodków. To także plany odwiedzenia Polski, możliwość wyjazdu na obóz Korzenie polskie, ale także… miłość do polskiej dziewczyny, dla której argentyński chłopak postanowił dowiedzieć się, co to jest biernik.

Najtrudniejsze w nauczaniu, przynajmniej tutaj w Argentynie, jest to, że pomimo ochoty poznania swoich korzeni i podjęcia decyzji o nauce języka, uczniowie nie poświęcają jej wystarczająco dużo czasu co sprawia, że nie robią postępów, zaczynają się zniechęcać i po jakimś czasie rezygnują. Mam jednocześnie doświadczenia bardzo pozytywne i dlatego nauczanie nie jest dla mnie frustrujące.

13

Mi aventura con la enseñanza del idioma polaco comenzó en 2016, cuando fui invitada a los talleres para maestros organizados por la Escuela del Idioma y la Cultura Polaca de la Universidad de Silesia y realizados en la Casa Polaca de Buenos Aires. En abril de 2017 ya estaba enseñando a los primeros grupos de alumnos en la Asociación Hogar Polaco en Buenos Aires. A finales de cada año, en los primeros días de diciembre, organizo con mis alumnos una cena de gala, en la cual repartimos los diplomas y cantamos villancicos.

¿Por qué doy clases? Porque como polaca lo necesito. Fuera de la enseñanza del idioma quiero que mis alumnos reciban el máximo de las riquísimas historia y cultura de Polonia.

Mi mayor satisfacción al enseñar polaco la sentí cuando en dos oportunidades mis alumnos obtuvieron una beca en el curso de idioma polaco en la Escuela del Idioma y Cultura Polaca de la Universidad de Silesia en Cieszyn. Mi mejor alumna obtuvo el mayor puntaje – A.

La mayoría de mis alumnos son argentinos de origen polaco. También hay algunos argentinos que primero se interesaron por la cultura e historia de Polonia, y luego por nuestra lengua.

Lo más difícil para nuestros alumnos es aprender las declinaciones y la verdad es que dedico mucho tiempo a explicárselas. ¿Qué les resulta más fácil? Me resulta difícil contestarlo, porque el idioma polaco no es fácil. Quizá la clase en la cual hablamos de la cocina polaca y traducimos recetas. Ahí los alumnos recuerdan los pierogi, el bigos o el barszcz czerwony preparados en la Argentina hace mucho tiempo por sus abuelas o abuelos.

Moja przygoda z nauką języka polskiego zaczęła się w 2016 roku, gdy zostałam zaproszona na warsztaty dla nauczycieli zorganizowane przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Domu Polskim w Buenos Aires. W kwietniu 2017 roku uczyłam już pierwsze grupy uczniów w Stowarzyszeniu Ognisko Polskie w Buenos Aires. Pod koniec każdego roku, w pierwszych dniach grudnia, organizuję wraz uczniami uroczystą kolację, na której rozdajemy dyplomy i śpiewamy kolędy. Dlaczego uczę? Bo mam taką potrzebę jako Polka. Poza nauką języka chcę przekazać moim uczniom jak najwięcej z przebogatej historii i kultury Polski.

Największą satysfakcję z nauczania polskiego odczułam wtedy, gdy dwa razy moi uczniowie zdobyli stypendium na kursie języka polskiego w Szkole Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie. Moja najlepsza uczennica dostała na nim najwyższy stopień - A. Większość moich uczniów to Argentyńczycy pochodzenia polskiego. Mam wśród nich kilku rdzennych Argentyńczyków, którzy najpierw zainteresowali się kulturą i historią Polski, a potem naszym językiem.

Dla moich uczniów najtrudniejsza jest nauka przypadków i naprawdę wiele czasu poświęcam na to, żeby je im wytłumaczyć. Co przychodzi moim uczniom najłatwiej? Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie, bo język polski nie jest łatwy. Może lekcja, na której mówimy o kuchni polskiej i tłumaczymy przepisy? Uczniowie wspominają wtedy pierogi, bigos lub barszcz czerwony przyrządzany dawno temu w Argentynie przez ich babcie lub dziadków.

Maria Ciupalska es varsoviana. Llegó a la Argentina con su familia en 1971. Terminó sus estudios en la Facultad de Arquitectura y Urbanismo en la UBA, obtuvo el título de arquitecta y comenzó a trabajar en el Estudio de Arquitectura SEPRA. En 1987 comenzó a integrar el cuerpo de autoridades de la Asociación de Polacos. Un año después los franciscanos del Centro Católico Polaco de Martín Coronado la involucraron en la realización de los proyectos de ampliación de la Residencia del Hogar para Adultos Mayores de Pablo Podestá. Fue parte del Coro Federico Chopin en Buenos Aires y cantó durante la peregrinación del papa Juan Pablo II a la Argentina. Durante varios años fue secretaria en la administración del conjunto folklórico Nasz Balet. En 2016 participó en la organización de la Organización de Maestros Polacos en la Argentina (PONA), de la cual hoy es vicepresidenta. Sus pasiones son la arquitectura, el arte y la historia de Polonia.

Maria Ciupalska jest warszawianką. Przyjechała do Argentyny w 1971 roku razem z rodziną. Skończyła studia na Wydziale Architektury i Urbanistyki Uniwersytetu w Buenos Aires (UBA), uzyskała tytuł architektki i zaczęła pracować w Studiu Architektonicznym SEPRA. W 1987 roku została członkinią zarządu Związku Polaków. Rok później franciszkanie z Polskiego Ośrodka Katolickiego w Maciaszkowie (Martín Coronado) zaangażowali ją w realizację planów rozbudowy Domu Spokojnej Starości w Pablo Podestá. Należała do Chóru im. Fryderyka Chopina w Buenos Aires i śpiewała podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Argentyny. Przez wiele lat pełniła funkcję sekretarza w zarządzie zespołu ludowego Nasz Balet. W 2016 roku wzięła udział w tworzeniu Polonijnej Organizacji Nauczycieli w Argentynie (PONA), której dziś jest wiceprezeską. Jej pasją jest architektura, sztuka i historia Polski.

14

Renata Barbara Krupop vive en Santa Fe. Está casada con un argentino. Llegó a la Argentina en 1992. En la actualidad trabaja como consultora en el rubro automotor. Ama el cine. En la foto segunda desde la derecha.

Renata Barbara Krupop mieszka w Santa Fe. Wyszła za mąż za Argentyńczyka. Przyjechała do Argentyny w 1992 roku. Obecnie pracuje jako doradczyni w branży motoryzacyjnej. Uwielbia kino. Na zdjęciu druga z prawej.

Renata Barbara Krupop

Comencé a enseñar el idioma polaco por pedido de la presidenta de la Casa Polaca de Santa Fe. Después de un año de conversaciones al respecto, junté coraje y acepté. Dado que con anterioridad no tenía ninguna experiencia en la enseñanza, aproveché la posibilidad de hacer talleres para maestros que se realizan en Buenos Aires. Así comenzó mi aventura con la enseñanza del polaco.

Ya en la primera lección sentí la satisfacción de enseñar polaco. Cada una de las siguientes solo la aumenta. Enseño desde hace tres años, pero cada alumno me sorprende clase a clase. Tengo alumnos que recuerdan cómo hablaban sus abuelos y aprenden el idioma queriendo volver a sus raíces. Otros estudian porque quieren viajar a Polonia para trabajar o simplemente para conocerla, verla. También hay quienes ven el aprendizaje de un idioma extranjero como un hobby. Lo más difícil para todos es la fonética, pero les gusta la gramática y, por supuesto, los diálogos.

Zaczęłam uczyć języka polskiego na prośbę prezes Domu Polskiego w Santa Fe. Po roku rozmów na ten temat zdobyłam się na odwagę i zgodziłam się. Ponieważ nie miałam wcześniej żadnego doświadczenia w nauczaniu, skorzystałam z możliwości wzięcia udziału w warsztatach polonijnych, które odbywają się w Buenos Aires. Tak zaczęła się moja przygoda z nauczaniem języka polskiego.

Satysfakcję z nauczania polskiego poczułam już na pierwszej lekcji! Każda kolejna tylko ją zwiększa. Uczę od niedawna, bo od trzech lat, ale każdy uczeń mnie zaskakuje na każdych zajęciach. Mam uczniów, którzy pamiętają, jak mówili ich dziadkowie, i chcąc wrócić do swoich korzeni, uczą się języka. Inni uczą się, bo chcą wyjechać do Polski do pracy albo po prostu, żeby ją zwiedzić i zobaczyć. Są też i tacy, którzy naukę języka traktują jako hobby. Dla wszystkich najtrudniejsza jest fonetyka, ale lubią gramatykę i oczywiście rozmówki.

Susy Lancman

Susy Lancman nació en la Argentina. Sus padres se conocieron durante la II Guerra Mundial, en Gran Bretaña, donde ambos servían en la RoyalAir Force (RAF). Se casaron en Escocia y después de la guerra emigraron a la Argentina, a Córdoba, donde su padre comenzó a trabajar en la aeronáutica.

Susy Lancman urodziła się w Argentynie. Jej rodzice poznali się podczas II wojny światowej w Wielkiej Brytanii, gdzie oboje służyli w Royal Air Force (RAF). Pobrali się w Szkocji, a po wojnie wyemigrowali do Argentyny, do Córdoby, gdzie jej ojciec znalazł pracę w zakładach lotniczych.

Comencé a enseñar el idioma polaco en 1976. Tenía apenas diecisiete años, y mis primeros alumnos fueron niños de entre tres y cinco años de edad. Realizo mi tarea en el sede de la Asociación Polaca de Córdoba. Siempre me gustó enseñar, sobre todo a los niños. Mi mayor alegría es verlos sobre el escenario, cantando canciones polacas o declamando poesías. Para mí todos son excepcionales. Hoy también ayudo en la enseñanza a adultos que quieren viajar a Polonia, encontrar a sus familiares y poder hablar con ellos. Muchos de mis alumnos también se interesan por la cultura polaca. Por supuesto, lo más difícil es la pronunciación. ¿Lo más fácil? ¡El canto!

Zaczęłam uczyć języka polskiego w 1976 roku. Miałam wtedy zaledwie siedemnaście lat, a moimi pierwszymi uczniami były dzieci w wieku 3-5 lat. Zajęcia prowadzę od lat w siedzibie Związku Polaków w Córdobie. Zawsze lubiłam uczyć głównie dzieci. Największą radość sprawia mi, kiedy widzę je na scenie, gdy śpiewają polskie piosenki albo deklamują wiersze. Wszystkie są dla mnie wyjątkowe. Dziś pomagam również w uczeniu osób dorosłych, które chcą pojechać do Polski, odszukać rodzinę i móc z nią porozmawiać. Dużo moich uczniów interesuje się także polską kulturą. Najtrudniej przychodzi im oczywiście wymowa. A najłatwiej? Śpiew!

15

El hecho de que yo enseñe polaco lo decidió mi pertenencia a la escuelita polaca en Martín Coronado. Allí primero fui alumna, y luego maestra, lo que naturalmente me unió a la enseñanza del idioma polaco. Al comienzo enseñaba historia y literatura (cuando los alumnos todavía llegaban sabiendo el polaco que se hablaba en sus casas), pero luego hubo necesidad de enseñar a los niños el idioma. Por otra parte, no solo a los niños. Desde hace unos años enseño también a jóvenes y adultos, que no han tenido la oportunidad de aprender polaco en sus casas, como yo. Es una especie de misión patriótica; puedo ayudar a las personas a aprender la lengua, que es nuestra herencia compartida.

La mayor satisfacción por enseñar polaco la sentí no durante una clase, sino en el teatro escolar. Como presidenta de la Escuela del Milenio del Bautismo de Polonia mi tarea fue organizar los festejos del 1050.° aniversario de ese acontecimiento. Encontré un guion breve titulado Se acerca lo nuevo y adapté el texto a las capacidades de los alumnos, para que cada uno pudiera decir algo clara y correctamente. Coordiné el trabajo de los maestros y padres para poner en escena en nuestro humilde teatro escolar un “mega espectáculo”, que coroné con la escenificación del cuadro vivo El bautismo de Polonia de Jan Matejko. Todos los alumnos estuvieron magníficos. De paso agrego que yo misma tuve que encarnar a Dąbrówka (risas).

Mis alumnos aprenden polaco por diversos motivos. La mayoría porque tienen orígenes polacos, y aunque no han tenido la suerte de aprender polaco en sus casas, de pronto despierta en ellos la necesidad espiritual de conocer la lengua de sus antepasados. Por ese mismo motivo traen a sus hijos a la escuelita de los sábados. Otros tienen planes profesionales concretos en Polonia, y para otros más Polonia es un país atractivo, sobre todo para aquellos que estudian, por ejemplo, música o canto. También hay quienes simplemente se interesan por lenguas y culturas de Europa Central y Oriental.

Supongo que la pronunciación es el primer obstáculo para aprender polaco, porque hay unos cuantos sonidos del polaco que no existen en el castellano. El aprendizaje de la declinación, e identificar qué caso rigen los verbos, cuáles deberán utilizar los alumnos, es el problema

O tym, że uczę polskiego, zadecydowała moja przynależność do polskiej szkoły w Maciaszkowie (Martín Coronado). To, że byłam tam uczennicą, a potem nauczycielką, naturalnie związało mnie z nauczaniem języka polskiego. Na początku uczyłam historii i literatury (kiedy jeszcze uczniowie wynosili umiejętność mówienia po polsku z domu), ale potem zaszła potrzeba uczenia dzieci tylko języka polskiego. Zresztą nie tylko dzieci. Od kilku lat uczę także młodzież i dorosłych, którzy nie mieli szansy nauczenia się języka polskiego tak jak ja, w domu. To pewien rodzaj misji patriotycznej - mogę pomóc ludziom nauczyć się języka, który jest naszym wspólnym dziedzictwem.

Największą satysfakcję z uczenia polskiego odczułam nie podczas lekcji w klasie, ale w szkolnym teatrze. Jako kierowniczka Polskiej Szkoły im. Tysiąclecia Chrztu Polski miałam za zadanie zorganizować obchody 1050. rocznicy tego wydarzenia. Odszukałam krótki scenariusz pt. Idzie Nowe i dopasowałam tekst do umiejętności uczniów tak, aby każdy mógł coś powiedzieć wyraźnie i poprawnie. Skoordynowałam pracę nauczycieli i rodziców tak, aby w końcu wystawić na naszej skromnej scenie szkolnej „mega widowisko”, które zwieńczyłam inscenizacją żywego obrazu Chrzest Polski Jana Matejki. Wszyscy uczniowie wypadli wspaniale. Na marginesie dodam, że sama musiałam się wcielić w rolę Dąbrówki (śmiech).

Moi uczniowie uczą się języka polskiego z różnych powodów. Większość dlatego, że pochodzi z polskich rodzin i, chociaż nie mieli szczęścia nauczyć się polskiego w domu, nagle odzywa się w nich duchowa potrzeba poznania języka przodków. Z tego samego powodu przywożą swoje dzieci do szkółki sobotniej. Inni mają konkretne plany zawodowe w Polsce, a dla jeszcze innych Polska jest atrakcyjnym krajem, szczególnie dla tych uczących się na przykład muzyki czy śpiewu. Są też tacy, którzy po prostu interesują się językami i kulturą Europy Środkowej i Wschodniej.

Myślę, że wymowa stanowi pierwszą przeszkodę w nauce polskiego, ponieważ wiele polskich dźwięków nie istnieje w języku hiszpańskim. Nauka deklinacji i zidentyfikowanie, którym przypadkiem rządzą czasowniki, którymi muszą się posłużyć uczniowie, stanowi kolejny problem. Zwłaszcza dlatego, że nauka przypadków

Teresa Uzarowicz nació en la Argentina, pero en su casa se hablaba solo polaco. Su mamá cuidaba que “no malgastara” las vacaciones y cada año le preparaba una buena cantidad de clásicos de la literatura polaca. El polaco fue su primera lengua, porque cuando fue al prescolar no sabía hablar en castellano. Concurrió a la escuela polaca sabatina en Martín Coronado. Como maestra trabaja allí desde hace más de treinta años. De 2011 a 2021 estuvo a cargo de la dirección de la escuela, y desde 2017 es la presidenta de la Organización de Maestros de Polaco en la Argentina (PONA). Es profesora de historia. Sigue amando la lectura de novelas polacas, sobre todo las contemporáneas. Le gusta la pastelería polaca, escuchar pop polaco y cantar.

Teresa Uzarowicz urodziła się w Argentynie, ale w jej domu mówiło się tylko po polsku. Jej mama dbała o to, aby nie „marnowała” wakacji i każdego lata szykowała dla niej solidną porcję polskiej klasyki do przeczytania. Polski to jej pierwszy język, bo kiedy poszła do przedszkola, nie umiała mówić po hiszpańsku. Uczęszczała do polskiej szkoły sobotniej w Maciaszkowie (Martín Coronado). Jako nauczycielka pracuje w niej już ponad trzydzieści lat. W latach 2011-2021 była kierowniczką szkoły, a od 2017 roku jest prezeską Polonijnej Organizacji Nauczycieli w Argentynie (PONA). Z zawodu jest nauczycielką historii. Nadal uwielbia czytać polskie powieści, szczególnie współczesne. Lubi piec polskie ciasta, słuchać polskiego popu i śpiewać.

Victor Eduardo Bustos es el presidente de la Asociación Nueva Polonia de Córdoba. No es de origen polaco, y se interesó por la cultura polaca por casualidad. Durante sus estudios (es egresado de la Facultad de Química) en la Universidad de Córdoba comenzó a danzar en un conjunto folklórico

16

polaco, luego accedió al cargo de secretario de la Asociación de Polacos y se hizo cargo del grupo folklórico. En 1988 fue a Polonia, becado, con la intención de doctorarse en química. Mientras estudiaba la lengua polaca en la Universidad Jagellónica, danzaba en el conjunto Słowianki, con el cual actuó no solo en Polonia, sino también en otros países de Europa. Cuando volvió a la Argentina comenzó a enseñar polaco en la Asociación de los Polacos, y luego en la sección lenguas extranjeras de la Universidad Nacional de Córdoba. Tomó parte en los cursos de perfeccionamiento organizados en Polonia y en los talleres de idiomas en Buenos Aires. En 2008 obtuvo la ciudadanía polaca, y en 2013 la distinción de “Meritorio de la Cultura Polaca”. En la actualidad enseña polaco en el marco de las actividades de la Asociación Nueva Polonia y dirige el conjunto de bailes folklóricos de la organización. En 2019 defendió su tesis en la Academia Coreográfica de Rzeszów – la única escuela para los miembros de la diáspora polaca, quienes desean formarse en la danza y cultura folclórica de Polonia. – Al mismo tiempo terminó los estudios de la Universidad Provincial de Córdoba en la facultad de arte y proyecto, recibiendo el título de Maestro de Danza. En la foto Víctor (de pie) con sus alumnos en Córdoba

Victor Eduardo Bustos jest prezesem Stowarzyszenia „Nowa Polonia” w Cordobie. Nie ma polskiego pochodzenia, a kulturą polską zainteresował się przez przypadek. Podczas studiów (skończył chemię) na Uniwersytecie w Cordobie zaczął tańczyć w polonijnym zespole ludowym, później objął stanowisko sekretarza w Związku Polaków i sam poprowadził grupę folklorystyczną. W 1988 roku wyjechał do Polski na stypendium, chcąc zrobić doktorat z chemii. Gdy studiował język polski na Uniwersytecie Jagiellońskim, równolegle tańczył w zespole „Słowianki”, z którym występował w Polsce i Europie. Gdy wrócił do Argentyny, zaczął uczyć polskiego w Związku Polaków, a potem na wydziale językowym przy Państwowym Uniwersytecie w Cordobie. Brał udział w kursach doskonalenia językowego organizowanych w Polsce oraz w warsztatach językowych w Buenos Aires. W roku 2008 otrzymał polskie obywatelstwo, a w roku 2013 odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Obecnie uczy języka polskiego w ramach działalności Stowarzyszenia „Nowa Polonia”, którym kieruje. Poza nauczaniem prowadzi polski zespół taneczny istniejący przy tej organizacji. W roku 2019 obronił pracę dyplomową na Polonijnym Studium Choreograficznym w Rzeszowie. Jednocześnie ukończył studia na Prowincjalnym Uniwersytecie w Cordobie przy wydziale sztuk i projektowania, otrzymując tytuł Nauczyciela Tańca. Na zdjęciu Victor (stoi) z uczniami w Cordobie.

siguiente. Sobre todo porque el aprendizaje de los casos aparece en la primera etapa. Eso con frecuencia desalienta a los alumnos, porque creen que jamás lo dominarán... En cambio, cuando aparecen los internacionalismos, se entusiasman en gran forma. En ese momento el equipaje del vocabulario, para alegría de nuestros pupilos, de pronto se amplía.

Victor Eduardo Bustos

Desde hace 40 años sostengo una actividad en la comunidad polaca de Córdoba, y también en otras provincias. Viví en Polonia cinco años y precisamente entonces profundicé mis conocimientos de la cultura polaca. Es mi pasión y en gran parte el motor de mis actividades. Completé la formación trianual de letras polacas para extranjeros en la Universidad Jagellónica de Cracovia. Estoy registrado como traductor público en el Colegio de Traductores de la provincia de Córdoba. Enseño el idioma polaco hace muchos años. Enseñé en la Asociación de los Polacos de Córdoba, en la Universidad Nacional de Córdoba, y actualmente en la Asociación Nueva Polonia.

Mi mayor satisfacción la viví cuando mis grupos de estudiantes viajaron a Polonia para asistir a grupos de perfeccionamiento del idioma polaco. También estoy orgulloso por la cantidad de veces que fui llamado a integrar el Consejo de Cultura Polaca en el Extranjero del Ministerio de Educación Nacional, en Varsovia.

Recuerdo a cada uno de mis alumnos, pero a cada uno por algo diferente, unos por su laboriosidad y aplicación, otros por su escrupulosidad o participación en las clases.

Los argentinos por lo general aprenden el idioma por sus raíces polacas. También tuve alumnos que estudiaban polaco porque querían conocer la cultura polaca o porque el aprendizaje de la lengua polaca –nada fácil– era un desafío personal, intelectual.

Lo más fácil para los alumnos es aprender canciones folklóricas. Las aprenden con mucho entusiasmo. Lo más difícil es la gramática, los casos y la conjugación de los verbos. Por ejemplo, cuando se enteran que los verbos en pretérito tienen género.

pojawia się w pierwszym etapie nauki. To często zniechęca uczniów, bo myślą, że nigdy tego nie opanują... Natomiast gdy pojawiają się internacjonalizmy, budzi to w nich duży entuzjazm. Bagaż słownictwa, ku radości naszych podopiecznych, nagle się wtedy powiększa.

Od 40 lat działam aktywnie w środowisku polonijnym w Cordobie, a także w innych prowincjach. Mieszkałem w Polsce przez pięć lat i właśnie wtedy pogłębiłem swoją znajomość polskiej kultury. To moja pasja i w dużym stopniu motor napędowy moich działań. Skończyłem trzyletnią polonistykę dla cudzoziemców na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jestem zarejestrowany jako tłumacz przysięgły w Collegium Tłumaczy w prowincji Córdoba. Uczę języka polskiego od wielu lat. Uczyłem w Związku Polaków w Córdobie, na Państwowym Uniwersytecie w Córdobie, a obecnie w Stowarzyszeniu Nowa Polonia.

Największą satysfakcję z nauki przeżyłem wtedy, gdy moje grupy studentów pojechały do Polski na kursy doskonalenia znajomości języka polskiego. Jestem też dumny z tego, że wielokrotnie byłem powoływany do składu Rady Oświaty Polonijnej przy Ministerstwie Edukacji Narodowej w Warszawie.

Pamiętam każdego swojego ucznia, ale każdego za coś innego, jednych za pracowitość i poświęcenie, innych za rzetelność czy aktywność na lekcjach.

Argentyńczycy najczęściej uczą się języka polskiego z powodu swojego polskiego pochodzenia. Miałem też uczniów, którzy studiowali polski bo chcieli poznać polską kulturę albo dlatego że nauka języka polskiego, niełatwa przecież, była dla nich osobistym, intelektualnym wyzwaniem.

Uczniom najłatwiej przychodzi nauka piosenek ludowych. Uczą się ich bardzo chętnie. Najtrudniejsza jest gramatyka, nauka przypadków i koniugacja czasowników. Na przykład wtedy kiedy się dowiadują, że czasowniki w czasie przeszłym mają swój rodzaj.

17

wywiad z Justyną Budzik / entrevista a Justyna Budzik

Wszystko spływa z góry

Todo fluye desde arriba hacia abajo

,,Spotkałam w Argentynie osoby bardzo otwarte na eksperymenty dydaktyczne, ciekawe nowych metod nauczania i dostosowywania ich do potrzeb swoich uczniów” - mówi dr Justyna Budzik, która prowadziła w Buenos Aires warsztaty dla nauczycieli języka polskiego.

Encontré personas muy abiertas a los experimentos didácticos, curiosas a los nuevos métodos de enseñanza y adaptación a las necesidades de sus estudiantes en Argentina – dice la doctora Justyna Budzik quien dirigió la capacitación de los profesores de idioma polaco en Buenos Aires.

Jaki jest cel uczenia nauczycieli?

Pracuję na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w Instytucie Nauk o Kulturze, współpracuję też ze Szkołą Języka i Kultury Polskiego (SJiKP), która współorganizuje warsztaty dla nauczycieli polskiego

zagranicą. Regularnie wysyła swoich pracowników do różnych krajów na świecie. W Argentynie spotkałyśmy się z nauczycielami języka polskiego w Buenos Aires i Wandzie, w prowincji Misiones w 2019 roku. SJiKP współpracuje z organizacją

PONA - Asociación de Maestros de Polaco

¿Cuál es el objetivo de capacitar a los profesores?

Trabajo en la Universidad de Silesia en Katowice en el Instituto de Ciencias Culturales, coopero también con la Escuela de Idioma y Cultura Polaca (SJiKP) la cual coorganiza capacitaciones para los profesores de idioma polaco en el extranjero. Regularmente dirige a sus empleados en diferentes países del mundo. En Argentina nos encontramos con profesores de idioma polaco en Buenos Aires y Wanda en provincia de Misiones en 2019. SJiKP

Entrevista dirigida por Jacek Piątkowski

Rozmawiał Jacek Piątkowski

18

en Argentina, która skupia nauczycieli języka polskiego i która zainicjowała realizację naszych projektów. Naszym celem jest doszkalanie nauczycieli, dlatego podczas spotkań przedstawiamy najnowsze materiały do nauczania oraz skuteczne metody nauki. Te ostatnie w całej swojej różnorodności, a ich wybór zależy od celu, jaki chce się osiągnąć. Duży nacisk kładziemy na kwestie języka związanego z kulturą, udowadniając, że już posługując się językiem polskim na poziomie podstawowym, można zanurzyć się w polskiej rzeczywistości, tej współczesnej, aktualnej.

Na czym polegały te warsztaty?

Program realizowałam razem z dr Barbarą Morcinek-Abramczyk. Obie byłyśmy bardzo pozytywnie zaskoczone tym, że w zajęciach biorą udział osoby bardzo mocno zmotywowane do nauki. Warsztaty metodyczne trwały przez tydzień i były prowadzone popołudniami. Niezwykłe było to, że uczestniczyły w nich osoby z wielu różnych odległych od Buenos Aires prowincji Argentyny, jak i ci, którzy mieszkają w stolicy na jej peryferiach, którzy po pracy, zamiast wracać do domu, przyjeżdżali na nasze zajęcia. Prowadziłyśmy je we dwie, dzieląc się zakresem nauki. Barbara zajęła się językoznawstwem, ale nie tylko gramatyką języka polskiego, lecz również sposobem przygotowania się do egzaminów językowych, w tym zdobycia Certyfikatu Polskiego. Ja odpowiadałam za kulturoznawstwo, pokazywałam fragmenty filmów, przygotowałam też teksty literackie, które mogą pomóc w nauce. Akurat zbiegło się to z przyznaniem literackiej nagrody Nobla Oldze Tokarczuk, co było wspaniałym pretekstem do zainteresowania odbiorców jej twórczością. Chodziło o to, żeby pokazać, jak wiedzę podręcznikową o nauczaniu języka można uzupełnić tekstami ze współczesnych polskich mediów, filmów czy internetu.

Czy współpraca z PONA w Argentynie ma charakter długoterminowy?

Tak, tylko pracując ze sobą w dłuższej perspektywie, można zbudować coś trwałego i efektywnego. Z naszej strony nad całością projektu czuwa prof. dr hab. Jolanta Tambor, dyrektor SJiKP, która doskonale wie, co działo się podczas wcześniejszych edycji naszych warsztatów. Oczywiście niemożliwe jest przygotowanie programu, który będzie satysfakcjonował wszystkich uczestników zajęć. Jednak w Buenos Aires udało się nawiązać silną nić porozumienia z nauczycielami, stworzyć razem z nimi efektywny model współpracy. Na pewno ułatwia ją fakt, że spotkałyśmy w Argentynie osoby bardzo otwarte na eksperymenty dydaktyczne, ciekawe nowych metod nauczania i dostosowywania ich do

coopera con la organización PONA - Asociación de Maestros de Polaco en Argentina que reúne a los profesores de polaco e inició la realización de nuestros proyectos. Nuestro objetivo es capacitar a los profesores y por esta razón presentamos los más nuevos materiales para enseñar y métodos eficaces de aprendizaje. Los últimos con toda su diversidad elección depende del objetivo que se quiere atender. Nos enfocamos en los aspectos del idioma conectado con la cultura. Demostramos que al usar el idioma polaco en el nivel principiante se puede sumergir en la realidad polaca moderna y actual.

¿En qué consistió la capacitación?

Llevé a cabo el programa junto con la Dra. Barbara Morcinek-Abramczyk. A las dos nos sorprendió muy positivamente el hecho de que a las clases asisten personas muy motivadas para aprender. Los talleres metodológicos duraron una semana y se realizaron por las tardes. Fue notable que asistieran personas de muchas provincias diferentes de Buenos Aires y de las afueras de la capital, que después del trabajo, en lugar de regresar a casa, vinieron a nuestras clases. Ambas llevamos a cabo la capacitación, compartiendo el contenido de la formación. Barbara se dedicó a la lingüística, pero no únicamente a la gramática de la lengua polaca, sino también a las técnicas de preparación para los exámenes de idiomas y la obtención del Certificado Polaco. Fui responsable de estudios culturales, mostré fragmentos de películas, también preparé textos literarios que pueden ayudar en el aprendizaje. Esto coincidió con la concesión del Premio Nobel de Literatura a Olga Tokarczuk, lo que fue una gran excusa para que el público se interesara a su trabajo. La idea era mostrar cómo el conocimiento sobre la enseñanza de idiomas se puede complementar con textos de los medios de comunicación polacos contemporáneos: películas o Internet.

¿Es a largo plazo la cooperación con PONA en Argentina?

Sí, solo trabajando juntos a largo plazo se puede construir algo sostenible y efectivo. Por nuestra parte, todo el proyecto está supervisado por la Prof. Jolanta Tambor, directora de SJiKP, que conoce perfectamente la dinámica de nuestros talleres de las ediciones anteriores. Por supuesto, es imposible preparar un programa que satisfaga a todos los participantes de capacitación. Sin embargo, en Buenos Aires fue posible establecer una fuerte conexión con los docentes, para crear un modelo efectivo de cooperación con ellos. Ciertamente se ve facilitado por el hecho de que en Argentina conocimos

20
“Nuestro objetivo es capacitar a los profesores y por esta razón presentamos los más nuevos materiales para enseñar y métodos eficaces de aprendizaje.”

swoich potrzeb i potrzeb uczniów. Czymś dla mnie autentycznie wzruszającym było też to, że w Wandzie w dalekiej prowincji Misiones, spotkałyśmy się z osobami, często w podeszłym wieku, które były niezwykle nas ciekawe, głęboko zainteresowane nie tylko współczesnym językiem polskim, ale współczesną Polską w ogóle.

Z jakimi problemami borykają się nauczyciele języka polskiego w Argentynie?

Główny problem to przede wszystkim brak wystarczającej dostępności podręczników i pomocy naukowych. Niestety nie w każdej sytuacji możemy po prostu zamówić je przez internet. Na ich dostarczenie czeka się bardzo długo, przesyłka jest kosztowna, a kwestie celne są bardzo skomplikowane. Kolejna sprawa to możliwość przyjazdu do Polski na szkolenia. Nauczyciele chcą się dokształcać w kraju, przyjeżdżać na szkolenia organizowane w Pułtusku przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” czy Cieszynie przez Uniwersytet Śląski, ale na przeszkodzie staje fakt, że podróże są długie i kosztowne. Istnieje oferta online, ale nie każdy i nie wszędzie jest w stanie z niej skorzystać. Kolejna trudność polega na tym, że nauczyciele nie mają wsparcia metodyków na co dzień. Dobrze jest czasem móc z kimś porozmawiać o swoich codziennych problemach.

a personas que están muy abiertas a los experimentos didácticos, curiosas por los nuevos métodos de enseñanza y adaptándolos a sus necesidades y las necesidades de los estudiantes. Algo realmente conmovedor para mí fue también el hecho de que, en Wanda, en la lejana Misiones, nos reunimos con personas, a menudo ancianos, que estaban extremadamente interesados, no solo en nosotras o en el idioma polaco contemporáneo, sino en la Polonia contemporánea en general.

¿Qué problemas enfrentan los profesores de polaco en Argentina?

El principal problema es la falta de disponibilidad de libros y ayuda científica. Desafortunadamente, no siempre podemos equiparnos por Internet. La entrega tarda mucho tiempo, el envío es costoso y los trámites de la aduana son muy complicados. Otro problema es la posibilidad de venir a Polonia para capacitarse. Los maestros desean educarse en el país del idioma, venir a la capacitación organizada en Pułtusk por la Asociación “Comunidad Polaca” o a Cieszyn a la capacitación organizada por la Universidad de Silesia. Lamentablemente, el contexto del viaje largo y costoso se interpone en el camino. Hay una oferta en línea, pero no todos y no en todas partes del país pueden aprovecharla. Otra dificultad radica en el hecho de que los profesores no cuentan diariamente con el apoyo de los metodólogos. A veces es bueno poder hablar con alguien sobre tus dificultades cotidianas.

21
,,Naszym celem jest doszkalanie nauczycieli, dlatego podczas spotkań przedstawiamy najnowsze materiały do nauczania oraz skuteczne metody nauki.”

Czy wśród metod nauczania języka polskiego zagranicą można dostrzec nowe zjawiska, trendy, zmianę podejścia?

Gorąco zachęcam nauczycieli do wykorzystywania w nauce tekstów autentycznych. To obecnie bardzo silny nurt w nauczaniu. Jego emblematycznym przedstawicielem jest w Polsce między innymi Iwona Głowacka, która prowadzi blog pod tytułem Lektorka na tropie. Można tam znaleźć mnóstwo cennych wskazówek jak posługiwać się tą metodą i nauczyć uczniów przede wszystkim mówić po polsku.

Czy Argentyna czymś Panią zaskoczyła?

Spotkania z Polakami w Argentynie i Argentyńczykami polskiego pochodzenia były źródłem wielu niespodzianek. Ich silne poczucie przynależności do polskiej diaspory w wielu wypadkach było czymś wspaniałym. I to pomimo faktu, że ich przodkowie wyemigrowali z Polski wiele dekad temu. Najlepszym tego dowodem są przykłady zachowania polskiej kultury materialnej w Argentynie. Ale nie tylko ich przywiązanie do polskości było czymś niezwykłym, również okazywana nam otwartość i gościnność. Język polski, którym się posługują, czasem jest pełen archaizmów, ale chyba łatwiej zaobserwować zjawisko interferencji, czyli nakładania się na siebie dwóch języków, w tym wypadku polskiego i hiszpańskiego. Dlatego warto, aby każdy nauczyciel miał regularny kontakt z Polską, bo język polski, podobnie jak każdy inny, zmienia się.

Kim są nauczyciele języka polskiego w Argentynie?

To bardzo różnorodna grupa ludzi, których nie można w jednoznaczny sposób opisać. Na pewno łączy ich ogromne zaangażowanie w nauczanie. Uczą nie po to, żeby zarabiać na życie, ale wierząc, że to co robią jest społecznie ważne. Chcą, aby nauka języka polskiego była przyjemnością, a nie przykrym obowiązkiem. A nie jest to łatwe zajęcie, bo czymś oczywistym jest to, że uczniom nie zawsze jest łatwo przyswoić pewną wiedzę, a to budzi frustrację również wśród nauczycieli. To zawód, w którym trzeba się liczyć z mnóstwem emocji.

Entre los métodos de enseñanza de polaco en el extranjero, ¿podemos ver nuevos fenómenos, tendencias y un cambio de enfoque?

Recomiendo la utilización de textos auténticos por parte de los profesores. Actualmente es una tendencia muy fuerte en la enseñanza. Su representante emblemático en Polonia es, entre otros, Iwona Głowacka, que dirige un blog titulado Lectora sobre la pista. Allí se pueden encontrar muchos consejos valiosos sobre cómo usar este método y enseñar a hablar polaco.

¿Qué te sorprendió de Argentina?

Las reuniones con polacos y argentinos de origen polaco en Argentina fueron fuente de muchas sorpresas. Su fuerte y presente sentido de pertenencia a la diáspora polaca fue algo maravilloso. Y esto a pesar del hecho de que sus antepasados emigraron de Polonia hace muchas décadas. La mejor prueba de ello son los ejemplos de preservación de la cultura material polaca en Argentina. Pero no solo su apego a Polonia fue algo extraordinario, sino también la apertura y hospitalidad demostrada. El idioma polaco que hablan a veces está lleno de arcaísmos, pero probablemente sea más fácil observar el fenómeno de la interferencia, es decir, la superposición de dos idiomas, en este caso el polaco y el español. Es por eso que vale la pena que todos los maestros tengan contacto regular con Polonia, porque el idioma polaco, como todos los demás, está cambiando constantemente.

¿Cómo podrías describir profesores de idioma polaco encontrados en Argentina?

Este es un grupo muy diverso de personas que no pueden ser descritas de una manera inequívoca. Ciertamente comparten un gran compromiso con la enseñanza. Enseñan no con el objetivo de ganarse la vida, sino con la creencia de que lo que hacen es socialmente importante. Quieren que el aprender polaco sea un placer, no un deber desagradable. Y esta no es una tarea fácil, porque es obvio que no siempre es fácil para los estudiantes asimilar ciertos conocimientos, y esto también causa frustración entre los profesores. Esta es una profesión emocionante.

22
“Veo a los maestros en Argentina como personas cosmopolitas, con horizontes de pensamientos abiertos.”
,,Myślę o nauczycielach w Argentynie jako o osobach bardzo kosmopolitycznych, o otwartych horyzontach myślowych.”

Justyna Hanna Budzik, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego. Filmoznawczyni i lektorka języka polskiego jako obcego. Autorka książek Filmowe cuda i sztuczki magiczne Szkice z archeologii kina (2015) oraz Dotyk światła. O zmysłowym doznawaniu kina (2012), współautorka (wraz z Agnieszką Tambor) publikacji Polska półka filmowa. Krótkometrażowe filmy aktorskie i animowane w nauczaniu języka polskiego jako obcego (2018).

Lektorka języka polskiego w INALCO w Paryżu i laureatka Fulbright Slavic Award na University of Washington w Seattle. Zawodowo i badawczo zajmuje się edukacją medialną oraz glottodydaktyką polonistyczną.

Justyna Hanna Budzik, doctora en ciencias humanistas, profesora asistente en el Instituto de Ciencias Culturales de la Universidad de Silesia. Profesional del cine y profesor de polaco como lengua extranjera. Autora de los libros Milagros del cine y trucos de magia. Bocetos de la arqueología del cine (2015) y Un toque de luz. Sobre la experiencia sensual del cine (2012), coautora (junto con Agnieszka Tambor) de la publicación Videoclub de películas polacas. Cortometrajes y películas animadas en la enseñanza del polaco como lengua extranjera (2018). Profesora de polaco en INALCO en París y ganadora del Premio Fulbright Slavic Award en la Universidad de Washington en Seattle. Profesionalmente e investigando se especializa en la educación mediática y la glotodidáctica polaca.

Co należy zrobić, żeby skutecznie promować naukę języka polskiego zagranicą?

Jestem zdania, że podstawą są lektoraty języka polskiego na uniwersytetach. Ich istnienie gwarantuje stały kontakt z językiem i możliwość doszkalania się wszystkim osobom uczącym. Dzięki zaistnieniu języka w ośrodkach akademickich wszystko zaczyna „spływać z góry”. To sytuacja idealna, niestety trudna w realizacji. Dla nauczycieli to jednak wspaniała szansa na poszerzanie wiedzy i swoich umiejętności dydaktycznych. Natomiast jeżeli chodzi o uczniów? Myślę, że Polska jest atrakcyjnym, dynamicznie rozwijającym się krajem i już samo to jest dostatecznym powodem, żeby uczyć się języka polskiego. Powinniśmy chwalić się polską kulturą współczesną, filmami Małgorzaty Szumowskiej czy Agnieszki Holland, książkami Olgi Tokarczuk, dorobkiem polskich malarzy jak choćby Wilhelma Sasnala czy muzyków, na przykład Pawła Mykietina. Język polski to jeden z języków europejskich, w którym można dogadać się nie tylko w Polsce, biorąc choćby pod uwagę fakt, jak silne i liczne są polskie diaspory za granicą.

Czy nauczycieli języka polskiego w Argentynie różni coś od nauczycieli w innych krajach?

Uczestniczyłam w szkoleniach organizowanych w Brazylii, Rosji, na Ukrainie czy w Stanach Zjednoczonych. I wiem, że nie można ich porównać. W Argentynie nauczyciele języka polskiego to z reguły osoby bardzo dobrze wykształcone. Ich stopień adaptacji do rzeczywistości argentyńskiej jest bardzo duży. Łączą kody obydwu kultur, polskiej i argentyńskiej, i na tej podstawie budują własną tożsamość. Myślę o nauczycielach w Argentynie jako o osobach bardzo kosmopolitycznych, o otwartych horyzontach myślowych.

Czy nauczycieli języka polskiego w Argentynie różni coś od nauczycieli w innych krajach?

Jestem oczarowana Buenos Aires i Wandą. Stolica Argentyny przypomina mi Paryż, w którym mieszkałam przez rok. To bardzo przyjazne miejsce ze wspaniałą architekturą. W Wandzie na północy Argentyny miałam natomiast do czynienia ze zniewalającą siłą natury i zjawiskową przyrodą. Jednak moim marzeniem jest wyprawa w Andy. Uwielbiam się wspinać.

¿Qué se recomienda para promocionar efectivamente el aprendizaje de idioma polaco en el extranjero?

Mi opinión es que los cursos de idioma polaco en las universidades son primordiales. Su existencia garantiza un contacto constante con el idioma y la posibilidad de formación para todos los alumnos. Gracias a la existencia de la oferta académica de enseñanza, todo comienza a “fluir desde arriba”. Esta es una situación ideal, desafortunadamente difícil de implementar. Para los maestros es una gran oportunidad para ampliar sus conocimientos y competencias didácticas. ¿Qué ocurre cuando se trata de estudiantes? Creo que Polonia es un país atractivo, en desarrollo dinámico y esto es una razón suficiente para aprender el idioma polaco. Deberíamos jactarnos de la cultura contemporánea polaca, las películas de Małgorzata Szumowska o Agnieszka Holland, los libros de Olga Tokarczuk, los logros de pintores polacos como Wilhelm Sasnal o músicos, por ejemplo, Paweł Mykietin. El idioma polaco es uno de los idiomas europeos en los que se puede comunicar no solo en Polonia, teniendo en cuenta las fuertes y numerosas diásporas en el extranjero.

¿Qué diferencia los maestros de idioma polaco en Argentina de los profesores de otros países?

Participé en capacitaciones organizadas en Brasil, Rusia, Ucrania y Estados Unidos. Y sé que no se los puede comparar. En Argentina, los profesores de polaco suelen ser personas de alto nivel académico. Su grado de adaptación a la realidad argentina es muy alto. Combinan los códigos de ambas culturas, polaca y argentina, y sobre esta conexión construyen su propia identidad. Veo a los maestros en Argentina como personas cosmopolitas, con horizontes de pensamientos abiertos.

¿Qué es lo que más te gustó de Argentina?

Me encanta Buenos Aires y Wanda. La capital de Argentina me recuerda a París, donde viví un año. Es un lugar muy amigable con una arquitectura impresionante. Por otro lado, en Wanda, en el norte de Argentina, estuve impresionada por la fuerza cautivadora de la naturaleza y sus paisajes impresionantes. Sin embargo, mi sueño es ir a los Andes. Me encanta escalar.

23

Polaco como oportunidad

Język polski jako szansa

Projekt lektoratu języka polskiego ma przede wszystkim zachęcać młodzież studencką oraz pracowników akademickich do poznania języka i kultury polskiej. Jest szansą na ich rozwój osobisty i zawodowy, w związku z promocją i popularyzacją kultury polskiej na świecie.

To pierwszy i skromny krok na drodze do realizacji kolejnych i bardziej ambitnych projektów, m. in. utworzenia przedmiotów lingwistyczno-filologicznych, literackich i filozoficznych na uczelniach argentyńskich, jak i długoterminowo utworzenia studiów I, II i III stopnia związanych z uczeniem języka i upowszechnianiem kultury polskiej w Argentynie.

Lektorat ma się składać z dwóch głównych części: językowej i historyczno-literacko-kulturowej. Proponowane będą zajęcia w formacie ćwiczeniowo praktycznym, na których uczestnicy będą mieli szansę aktywnie uczyć się podstaw języka polskiego, razem z historią i znajomością współczesnych realiów Polski.

Będzie adresowany głównie do studentów I i II stopnia, choć ma być otwarty także dla absolwentów, jak i osób spoza świata akademickiego, zainteresowanych językiem polskim z perspektywy humanistycznej.

Prowadzącymi lektorat będą nauczycielki z wykształceniem językowo-humanistycznym, z wieloletnim doświadczeniem w nauczaniu języka polskiego w Argentynie w kontekstach polonijnych i indywidualnych. Projekt utworzenia lektoratu języka polskiego, ma zostać wkrótce zaproponowany Uniwersytetowi Narodowemu w La

El proyecto de la enseñanza del idioma polaco en las universidades argentinas tiene como objetivo principal motivar tanto a jóvenes universitarios como a autoridades de la educación superior a reconocer a la lengua y la cultura polaca como valiosas para el desarrollo tanto personal como sobre todo profesional, en sintonía con las últimas tendencias de difusión de la cultura polaca en el mundo.

Este proyecto se presenta como un primer y humilde paso hacia futuros proyectos más ambiciosos, tales como la creación de asignaturas lingüístico-filológicas, literarias y filosóficas en las universidades argentinas, así como a largo plazo la creación de estudios de grado y de posgrado relacionados con la enseñanza de la lengua y la cultura polaca en Argentina.

El curso se dividirá en dos partes principales: lingüística y literario-histórico-cultural. Se propondrán clases en un formato de ejercitación y práctica, en las que los participantes tendrán la oportunidad de aprender activamente las bases de la lengua polaca, junto con la historia y la realidad actual de Polonia.

El curso estará destinado principalmente a estudiantes de grado, aunque también estará abierto para egresados y personas no necesariamente relacionadas con el mundo académico, pero sí interesadas en el polaco desde una perspectiva humanística.

Las encargadas del curso serán profesoras con formación humanística y lingüística, con una larga experiencia en la enseñanza de la lengua polaca en Argentina

o lektoracie języka polskiego w La Placie / el lectorado de idioma polaco en La Plata
24
Ana Fernández Palazzo

Placie (Universidad Nacional de La Plata).

Na zakończenie warto podkreślić słowa prof. dr hab. Jolanty Tambor z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: “Jako wykładowczyni akademicka z czterdziestoletnim stażem, uważam że jednym z najważniejszych działań jest tworzenie kolejnych lektoratów, kolejnych studiów polskich za granicą, nauczanie akademickie języka absolutnie podnosi jego prestiż. Wtedy chętniej sięgają po język polski zarówno cudzoziemcy jak i Polonia, która wie, że skoro jej język, jej język rodzimy jest językiem nauczanym na uczelniach wyższych to znaczy że ten język jest rzeczywiście czymś prestiżowym, a „prestiżowe" dzisiaj ma zdecydowanie wielkie znaczenie”

Za: Kongres 590 – Panel „Język polski jako dobro eksportowe”, maj 2021

tanto en colectividades polonesas como de forma privada. Su intención es proponer en el corto plazo la realización de este proyecto a la Universidad Nacional de La Plata.

Por último, resulta importante rescatar las palabras de la Prof. Dra. Jolanta Tambor, de la Universidad de Silesia en Katowice, Polonia:

Como profesora universitaria con cuarenta años de experiencia considero que una de las acciones más importantes consiste en crear en el extranjero cursos y carreras relacionadas con Polonia y la lengua polaca. La enseñanza universitaria de una lengua sin lugar a dudas aumenta su prestigio. De esa manera se acercan a ella tanto extranjeros como descendientes de polacos, porque saben que su lengua, que es su lengua materna, al ser enseñada en la universidad es realmente algo prestigioso, y "prestigioso" hoy tiene, en efecto, un significado importante.

Fuente: Congreso 590 - Panel "El idioma polaco como el bien de exportación", mayo 2021

25

zajawka filmu o języku polskim / anuncio de un video sobre el idioma polaco

Mówią uczniowie

De lo que cuentan los alumnos

¿Por qué aprendí polaco y qué significado tiene para mí el conocimiento de este idioma?

Dlaczego nauczyłam się języka polskiego i co z tego wynika?

„Dostałam się na praktyki w biurze polskiego europosła w Brukseli do Parlamentu Europejskiego. Posługuję się nim dziś niemal codziennie, pracując jako prawniczka i prowadząc wiele spraw związanych z Polską”

“Obtuve una pasantía en la oficina de un eurodiputado polaco en Bruselas, en el Parlamento Europeo. El idioma lo uso casi todos los días, trabajando como abogada, llevando muchos casos relacionados con Polonia”

„Zawsze ten język bardzo mi się podobał. Skończyłem studia w Polsce i zostałem pilotem. Jego znajomość ma dziś dla mnie znaczenie fundamentalne”

“Este idioma siempre me ha gustado mucho. Me gradué en Polonia y soy piloto de aviación. Hoy el conocimiento de polaco es fundamental para mí”

26
Noelia Szymanowski Mariano Konopka

„Dzięki znajomości języka polskiego lepiej poznałam swoje polskie korzenie i odczuwam znacznie głębszą więź z poznanymi na świecie Polakami. To wspaniałe uczucie”

“Gracias al conocimiento del idioma polaco pude conocer mejor mis raíces polacas y siento una relación mucho más profunda con los polacos que conocí. Es una sensación muy linda”

“Animo a todas las personas que empiecen esta aventura con el idioma polaco y también a todos los que tengan ganas de ejercitar el cerebro, para lo cual polaco es perfecto”

„Zachęcam do rozpoczęcia przygody z językiem polskim również wszystkich tych, którzy chcą trenować swój umysł. Jest do tego celu idealny”

Lepiej późno niż wcale Más vale tarde que nunca, ¿cierto?

https://youtu.be/RaXwBQs1-3k

Językowe łamańce Trabalenguas

https://youtu.be/nZvnAwmoWBw

W filmie przygotowanym przez Ambasadę RP w Buenos Aires, uczniowie języka polskiego w Argentynie, opowiadają gdzie i dlaczego zaczęli się go uczyć, a także o tym, jak jego znajomość wpłynęła na ich życie. Nie zapomnieli też o łamańcach językowych!

Zapraszamy na nasz kanał na YouTube’ie!

En el video preparado por la Embajada de Polonia en Buenos Aires, los alumnos de idioma polaco cuentan dónde y por qué comenzaron su aprendizaje. Reflexionan sobre la influencia que tuvo el conocimiento del polaco en sus vidas. Y finalmente, demuestran sus habilidades midiéndose con los trabalenguas dificilísimos.

¡Los invitamos a visitar nuestro canal en YouTube!

Ana Fernández Barbara Woinski
27

Recuerdos de Kazimierz Warzyca

wspomnienie o Kazimierzu Warzycy

Competente, sensible, modesto, activo, con sentido del humor, razonable, responsable, trabajador, motivador, paciente, intelectual, entusiasta, locuaz, siempre preparado…

Hoy, me encuentro en la posición de escribir sobre una persona que es y será mi gran modelo de vida, y por eso, me resultaba muy difícil iniciar esto, por lo tanto, decidí consultar con algunas de sus alumnas de más años, Halina y Helena Curbelo quienes me mandaron (entre muchos datos) estas palabras junto con un texto que le habían entregado a él el 12 de diciembre del 2013. Y creo que estas palabras lo representan en su totalidad.

Mi papá, Kazimierz Warzyca, fue un polaco que amaba Polonia de una forma tan plena que se lo contagiaba a cualquiera que lo rodeara. Enseñaba sobre su país sin esperar nada a cambio. No importaba hasta qué hora tenía las clases, cuántas horas de viaje en transporte público tuviera, o si no tuviera ni un minuto de descanso, él era feliz enseñando y transmitiendo Polonia a todo el mundo.

Desde el principio de los 90, mi papá enseñó en Dom

Kompetentny, wrażliwy, skromny, aktywny, z poczuciem humoru, rozsądny, odpowiedzialny, pracowity, motywujący, cierpliwy, elokwentny, pozytywnie nastawiony do świata, komunikatywny, zawsze przygotowany…

Dziś znajduję się w sytuacji, w której będę pisała o osobie, która jest i będzie dla mnie wzorem do naśladowania. Bardzo trudno jest mi zacząć tę prezentację. Dlatego też postanowiłam skonsultować się z jego długoletnimi uczennicami: Haliną i Heleną Curbelo. Z wielu odnalezionych wspomnień, przesłały mi (oprócz całego szeregu informacji) powyższe słowa wraz z tekstem przekazanym mu 12 grudnia 2013 roku. Myślę, że ta charakterystyka przedstawia go w całej okazałości. Mój tata, Kazimierz Warzyca, był Polakiem, który kochał Polskę tak bardzo, że zarażał tą miłością wszystkich wokół siebie. Nauczał o swoim kraju, nie oczekując niczego w zamian. Nie miało znaczenia, o której godzinie kończył zajęcia, ile godzin zajmowała mu podróż komunikacją miejską, czy że nie miał może możliwości odpoczynku między zajęciami, był szczęśliwy, ucząc i przekazując wszystkim wiedzę o Polsce. Od początku lat 90. mój ojciec nauczał dzieci w

wspomnienie
/
o Kazimierzu Warzycy
recuerdos de Kazimierz Warzyca
28

Polski a los niños, trabajó también en Martín Coronado, empezó a enseñar en la sociedad polaca de Lavallol a jóvenes y a adultos, trabajó en una escuela de Bernal, con la cual fue a la embajada en una de las tantas fiestas o cierres de año que allí se realizaban con las escuelas de idioma. Enseñó también, en una escuela de idiomas de Monte Grande, en el Centro Universitario de Idiomas (CUI), en el Instituto Universitario de Lenguas Modernas (IULM), dio clases en la Sociedad Polaca de Valentín Alsina, y en Ognisko Polskie. Enseñó durante muchos años en la colonia polaca de vacaciones de La Granja. En el 2009, fue el coordinador del año del idioma polaco en Argentina. En el 2015 organizó un curso de perfeccionamiento para profesores de idioma polaco en Argentina, en coordinación con la Universidad de Silesia en Katowice en Polonia. Dicho curso, se siguió repitiendo los próximos años. Fue impulsor de PONA - Asociación de Maestros de Polaco en Argentina. Fue profesor en la Universidad de Buenos Aires en la carrera de traductorado de idioma polaco. Y realizó varias cosas más, que por la edad que yo tenía en su momento, no recuerdo bien.

Sus alumnos lo recuerdan como la persona que les hablaba con gran emoción y fervor en cada 3 de mayo y 11 de noviembre, como la persona que les enseñó el significado del himno polaco, y que les transmitió ese patriotismo en cada estrofa. Lo recuerdan con cada canción que cantaban en sus clases. Con sus clases de historia o de cultura polaca. Lo recuerdan, también, como se las rebuscó para adaptarse en su último año de enseñanza de forma virtual. Esa virtualidad que me permitía verlo durante sus clases, yo desde Kraków y él en casa. Pero qué motivante era escucharlo y aprender de él. Lo recuerdan también, por sus consejos, por su escucha, por su solidaridad y por su gran corazón. Profesor que dejaba de lado los libros gramaticales para escuchar y aconsejar en lo que pudiera a sus alumnos.

Mi papá, mi amado “tita” (como lo llamábamos en mi familia), fue una persona que dejaba su vida en lo que amaba. No era solo un excelente padre y un profesor. Era un buen consejero, una persona con un gran y sano sentido del humor, perfeccionista, nunca se quedaba conforme con algo “así no más”, todo lo hacía de la mejor manera posible, sin importar el tiempo que le demandara. Era una persona que sabía escuchar y ayudarte. De tal modo, que no me alcanza una mano de la cantidad de alumnos y amigos que lo querían como un padre. Él era así, se involucraba, era atento, nunca se olvidaba de nadie. Era dulce, cariñoso, siempre atento a cada uno de la familia que no nos faltara nada, demostrando a su manera, el profundo amor que sentía por cada uno de nosotros. Fue una persona tan grande y tan excepcional, que hoy su ausencia nos deja con un gran vacío en el corazón y en la vida. Pero su ejemplo y su gran amor a la vida, a Dios y a Polonia, nos van a quedar marcados a nosotros, su familia, y a todos aquellos alumnos, colegas y conocidos que tuvieron el agrado de conocerlo.

Agradezco a la embajada, y en especial a Jacek Piątkowski, por haberle brindado este espacio sobre la memoria y trabajo que hizo mi papa.

Domu Polskim, pracował też w Martín Coronado oraz zaczął uczyć młodzież i dorosłych w Stowarzyszeniu Polskim Lavallol. Pracował w szkole w Bernal, z której uczniami udawał się wielokrotnie do Ambasady na spotkania i zakończenia roku szkolnego organizowane tam dla szkół językowych. Wykładał także w szkole językowej w Monte Grande, w Uniwersyteckim Centrum Językowym (CUI), w Uniwersyteckim Instytucie Języków Nowożytnych (IULM), prowadził zajęcia w Stowarzyszeniu Polskim Valentina Alsiny oraz w Ognisku Polskim. Przez wiele lat nauczał podczas polskich kolonii wypoczynkowych w La Granja. W 2009 roku był koordynatorem roku języka polskiego w Argentynie. W 2015 roku uczestniczył w organizacji szkolenia zawodowego dla nauczycieli języka polskiego w Argentynie, we współpracy z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Kurs ten powtarzano przez kilka następnych lat. Był jednym z inicjatorów PONA - Stowarzyszenia Nauczycieli Języka Polskiego w Argentynie. Był też profesorem na wydziale tłumaczeniowym ze specjalizacją z języka polskiego na Uniwersytecie w Buenos Aires. Mógłby pochwalić się jeszcze dużo większą liczbą osiągnięć, których ze względu na mój wiek w tamtym okresie, nie pamiętam ze wszystkimi szczegółami.

Jego uczniowie wspominają go jako osobę, która przemawiała do nich z wielkim zapałem i wrażliwością każdego 3 maja i 11 listopada. Jako osobę, która nauczyła ich znaczenia hymnu polskiego i przekazywała im patriotyzm zawarty w jego każdej zwrotce. Pamiętają go dzięki każdej piosence, którą śpiewali wspólnie na zajęciach. Dzięki lekcjom historii czy kultury polskiej. Przypominają również jego waleczną postawę, gdy próbował przystosować się do trybu nauczania online w ostatnim roku. Ta wirtualna rzeczywistość, która pozwolała mi obserwować go na prowadzonych przez niego zajęciach - ja w Krakowie, a on w swoim domu. Jakże motywujące było słuchanie go i uczenie się od niego. Wspomina się go także ze względu na jego złote rady, za słuchanie, za solidarność i za wielkie serce. Nauczyciel, który odkładał na bok kompendia gramatyczne, aby wysłuchiwać i doradzać swoim uczniom, w czym tylko mógł.

Mój tata, mój ukochany "tita" (tak nazywaliśmy go w naszej rodzinie), był osobą, która poświęcała swoje życie temu, co kochał. Był nie tylko wspaniałym ojcem i nauczycielem. Był też świetnym doradcą, osobą o dużym i zdrowym poczuciu humoru, perfekcjonistą, nigdy nie zadowalała go bylejakość, wszystko wykonywał w najlepszy z możliwych sposobów, bez względu na to, ile czasu mu to zabierało. Był osobą, która potrafiła słuchać i wspierać. Do tego stopnia, że nie jestem w stanie doliczyć się liczby uczniów i przyjaciół, którzy postrzegali go jako własnego ojca. Po prostu taki był: zaangażowany, uważny; nigdy o nikim nie zapominał. Był kochający, serdeczny, zawsze uważny na każdego z członków rodziny, aby niczego nikomu nie brakowało, okazując nam w ten sposób swoją bezwarunkową miłość i oddanie. Był tak wyjątkową i szlachetną osobą, że dziś jego nieobecność pozostawia w naszych sercach pustkę. Jego sposób bycia i epatowanie miłością do życia, Boga i Polski będą zawsze w nas rozbrzmiewać, u jego rodziny i wszystkich studentów, kolegów i znajomych, którzy mieli przyjemność go poznać.

Dziękuję ambasadzie, a zwłaszcza Jackowi Piątkowskiemu, za umożliwienie uczczenia pamięci mojego ojca i jego pracy w tym artykule.

Barbara Warzyca urodziła się w Buenos Aires. Ukończyła Konserwatorium Juliána Aguirre w Banfield. Jest pianistką. Skończyła studia podyplomowe w Krakowskiej Akademii Muzycznej w zakresie muzyki kameralnej. Obecnie pracuje jako nauczycielka hiszpańskiego w Polsce i języka polskiego w PMS.

Barbara Warzyca nació en Buenos Aires, pianista. Terminó el Conservatorio Julián Aguirre de Banfield. Es pianista. Realizó un estudio de postgrado en la Academia de Música de Cracovia, Polonia, en orientación de música de cámara. Actualmente, trabaja como profesora de español en Polonia y enseñando polaco en PMS.

JĘZYK POLSKI NA WESOŁO JUGANDO CON EL IDIOMA POLACO

Mówi się, że język polski to trudny język. Jednak ci, którzy zaczną się nim bawić, rozkochują się w jego bogactwie. Przedstawiamy kilka propozycji zabaw, przy których można miło i ciekawie spędzić czas, ucząc się przy okazji czegoś nowego.

Hay quienes dicen que el polaco es un idioma difícil, sin embargo los que empiezan a jugar con él, terminan enamorados de su riqueza.

Te presentamos algunas propuestas para pasarla bien jugando con el idioma polaco y de paso aprender algo nuevo.

30
Anna Stąpór

1

ŁAMAŃCE JĘZYKOWE TRABALENGUAS

ŁAMAŃCE JĘZYKOWE to jedna z ulubionych form nauki uczniów języka polskiego. Oto najbardziej popularne łamańce. Pomimo, że tracą na swym charakterze przy próbie tłumaczenia, prezentujemy przekłady nieo cjalne, aby łatwiej było je zapamiętać. Który jest twoim ulubionym?

Nie pieprz wieprza

bo bez

(No sazones con pimienta el cerdo, Pedro, porque sin pimienta el cerdo está mejor)

Wyindywidualizować się z rozentuzjazmowanego tłumu

(Individualizarse de la multitud entusiasmada)

LOS TRABALENGUAS son una de las formas favoritas de aprender polaco. Les presentamos los trabalenguas polacos más populares. Aunque pierden su carácter al intentar traducirlos, presentamos versiones no o ciales de sus traducciones para que sea más fácil recordarlos. ¿Cuál es tu preferido?

Czy tata czyta cytaty z Tacyta?

(¿Papá lee las citaciones de Tácito?)

Leży Jerzy na wieży i nie wierzy, że w tej wieży jest sto jeży i pięćdziesiąt jeżozwierzy

(Se echó Jorge en la torre y no cree que en esta torre hay cientos de erizos y cincuenta puercoespines)

Stół z powyłamywanymi nogami

(Mesa con las patas quebradas)

(En las carreras de autos de carrera un auto de carrera adelantó el auto de carrera número seis)

pieprzem, Pietrze,
pieprzu wieprz jest lepszy
Na wyścigach wyścigowych wyścigówek wyścigowych wyścigówka wyścigowa wyścignęła wyścigówkę wyścigową numer sześć
31

2

NAJDŁUŻSZY WYRAZ LA PALABRA MÁS LARGA

Przy zabawach w zapamiętanie i bezbłędne wypowiedzenie łamańców językowych, często powraca pytanie o najdłuższe słowo w języku polskim. Najczęściej podawane jest wtedy słowo konstant ynopolitańczykowianeczka. Choć jest ono niepoprawne w swojej budowie (miało oznaczać młodą mieszkankę Konstant ynopola, obecnie Stambułu w Turcji, czyli konstantynopolankę), zyskało sporą popularność i wielu Polaków o nim słyszało lub nawet próbowało je wymówić. Czy potra sz przeczytać je poprawnie?

Jugando a aprender y pronunciar sin error los trabalenguas, a menudo regresa la pregunta sobre la palabra más larga en polaco. La palabra que se menciona entonces más comúnmente es konstant ynopolitańczykowianeczka. Por más que no es coherente con la estructura del lenguaje (fue creada en un intento de construir el nombre para una joven habitante de Constantinopla, hoy Estambul en Turquía, es decir constantinopolana), ganó considerable popularidad y muchos polacos han oído hablar de ella o incluso han intentado pronunciarla. ¿Podés leerla correctamente?

KONSTANTYNOPOLITANCZYKOWIANECZKA

En realidad, otra palabra aún más larga (59 letras) es, por ejemplo, ponaddziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięcioipółkilometrowy Es un adjetivo que signi ca en polaco que algo mide más de 999,5 km de largo.

PONADDZIEWIĘĆSETDZIEWIĘĆDZIESIĘCIODZIEWIĘCIOIPÓŁKILOMETROWY

W rzeczywistości dłuższym słowem w języku polskim jest , na przykład, liczący aż 59 znaków wyraz ponaddziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięcioipółkilometrowy.

32

3

ANAGRAMY LOS ANAGRAMAS

ANAGRAMY to wyrazy, wyrażenia lub całe zdania powstałe przez przestawienie liter bądź sylab innego wyrazu lub zdania. Oto cztery proste przykłady. Potra sz ułożyć z nich nowe wyrazy?

LOS ANAGRAMAS son palabras, expresiones u oraciones completas que se crean reorganizando las letras o sílabas de una palabra u oración. Acá cuatro ejemplos simples. ¿Podés hacer de ellos otras palabras en polaco?

Które litery występują w polskich tekstach najczęściej?

¿Qué letras aparecen en los textos polacos con más frecuencia?

W polskich tekstach ze wszystkich liter najczęściej występuje samogłoska „a”. Natomiast najczęściej ze wszystkich spółgłosek występuje spółgłoska „z ”.

La letra que aparece con más frecuencia en los textos polacos es la vocal "a". Sin embargo, de las consonantes es la "z".

AA TE R DP NR Y AT GL RI A AE AB Z RU AC YZ NR BRAK KT O
(ski) (gato) (hombro) (sandía) (tocadiscos) (galería) (narciso)
y i A Z 33
CIEKAWOSTKA UNA CURIOSIDAD 4

5

LITERY DIAKRYTYZOWANE SIGNOS DIACRÍTICOS

Ponieważ w polskim alfabecie liczba fonemów jest większa niż liczba liter, używa się znaków diakrytycznych, takich jak linia gra cznie podobna do ostrej tyldy (ć, ń, ó, ś, ź,), kropka (ż), ogon (ą, ę) i ukośnik (ł). Jest kilka słów, w których liczba polskich liter przeraża tych, którzy dopiero zaczynają się uczyć języka

Como en el alfabeto polaco la cantidad de fonemas es superior a la cantidad de letras, utiliza signos diacríticos tales como línea grácamente similar a la tilde aguda (ć, ń, ó, ś, ź,), punto (ż), colita (ą, ę) y barra (ł). Hay varias palabras en las que la cantidad de letras polacas asusta a los que recién están empezando a aprender el idioma.

ŁÓDŹ ŻÓŁĆ PÓJDŹ RŻNĄĆ WSPÓŁDŹWIĘCZNOŚĆ

W składzie komputerowym często do sprawdzania, czy dana czcionka  posiada polskie litery diakrytyzowane, używa się nieposiadającego znaczenia, ale zawierającego wszystkie litery diakrytyczne, zdania:

En la composición tipog rá ca por computadora, para veri car si una fuente determinada tiene letras diacritizadas en polaco, se u sa a menudo la siguiente oración que no tiene ningún sentido, sin embargo contiene todos los signos diacríticos:

ZAŻÓŁĆ GĘŚLĄ JAŹŃ

Obecnie, używając do porozumiewania się urządzeń elektronicznych, niektórzy decydują się na nieużywanie znaków diakrytycznych, ponieważ wymagają więcej wysiłku podczas pisania wiadomości. Jednak takie wygodnictwo nie jest zalecane, gdyż komunikat napisany bez znaków diakrytycznych może zmylić osobę, do której kierujemy nasz przekaz, Najprostszy przykład: mamy na myśli „ zadanie” czy „ żądanie”?

Actualmente, con el uso de dispositivos electr ónicos, algunas personas optan por dejar atrás los signos diacríticos, ya que requieren más esfuerzo al escribir los mens ajes. Sin embargo, no se recomienda esa comodidad, pues to que a menudo escribiendo sin signos diacríticos podemos confundir a la persona a quien dirigimos nuestro mensaje. El ejemplo más simple: ¿nos referimos a “zadanie” (tarea) o “żądanie” (demanda)?

(bote) (bilis) (serrar) (consonancia) (andá)
34

6

ZAKREŚLANKA SOPA DE LETRAS

KO TG UZ PX RA

MA KO WI EC WK

IJ UŁ AT AO HN

ZA RĄ ŻU RE KA

EK TB SO GI BK

RN ĄK DŹ ZĆ FE

IO PI ER OG II

AL MS AL ET YP

ĘO ŁZ US TA OA

PG YJ KA PU ŃZ

Znajdź 10 nazw polskich potraw. Litery mogą być ułożone w dowolnym kierunku. Encontrá 10 nombres de platos polacos. Las letras pueden ir en cualquier dirección.
35
DO
EN GENERAL W OGÓLE TOMAR / AGARRAR W ZIĄĆ DE VERDAD NAPRAWDĘ SEGURAMENTE NA PEWNO POR EL MOMENTO NA RAZIE POR LO MENOS CO NAJMNIEJ EN SEGUIDA OD RAZU DE VUELTA Z POWROTEM DESDE AQUÍ / DESDE ALLÁ STĄD / STAMTĄD DE ENFRENTE NAPRZECIWKO DE DELANTE DE, DE ANTES DE, DE HACE SPRZED DĺA A DĺA / COTIDIANO / COTIDIANAMENTE NA CO DZIEŃ ENTRE COMILLAS W CUDZYSŁOWIE ADEMÁS DE ESO POZA TYM ENCENDER / APAGAR WŁĄCZAĆ / WYŁĄCZ AĆ DO ZAPAMIĘTANIA: poprawne zapisy wyrazów i wyrażeń sprawiających często kłopot
MEMORIZAR: las versiones correctas de palabras y expresiones que a menudo causan problemas 36
ZAPAMIĘTANIA PARA MEMORIZAR 7
PARA

Kto to jest? Chodzi z dużą torbą i z tego jest znany, że nosi listy i telegramy.

Co to? Mierzy minuty i godziny, z nim się nigdy nie spóźnimy.

Co to jest? Duże, zielone, kwadratowe.

PALINDROMY to wyrazy, wyrażenia i zdania brzmiące tak s amo czytane od lewej do prawej i od prawej do lewej. Czy znasz znaczenie poniższych palindromów?

Co to jest? Ma jak kaktus ostre kolce. Je owady w ciepłe noce. Gdy go lis chce złapać w gębę, zwija się w kolczasty kłębek.

Co to jest? Jest przyjacielem prawdziwym człowieka. Na obcych warczy, może głośno szczekać.

LOS PALÍNDROMOS son palabras, frases y oraciones que suenan de la misma manera y se leen de izquierda a derecha y de derecha a izquierda. ¿Conocés el signi cado de los palíndromos a continuación?

KA JAK OWOCOWO

(kayak)

(frutal/a frutas)

KOBYŁA MA MAŁY BOK

(yegua tiene costado pequeño)

PALINDROMY LOS PALÍNDROMOS 9 Respuestas ZAGADKI ADIVINANZAS 8 1 3 2 4 5 ZAGADKI dla uczniów na poziomie średniozaawansowanym ADIVINANZAS para
o-avanzado 3) an,rty o,kt ,akbr ia,rgale burza, y,czarn dapetar 6) bigos, owa,pomidor gi,ropie k,reżu gołąbki, a,ankzapiek c,owiemak ,azyzr eria,miz agolonk 8) onosz,list jeż, pies, o,jutr ,ekgarze duży yzielon trakwad
los alumnos de nivel medi

9

SŁOWO NIE UMIERA NIGDY LA PALABRA NUNCA MUERE

Kiedyś ktoś mądry stwierdził, że dobra powieść zostanie na zawsze w historii literatury, a słownik, nawet najlepszy, zastąpi kiedyś nowy Każdy język jest jak żywy organizm, zmienia się i ewoluuje. Wyjątkiem nie jest język polski, którego ekspresja zmienia się wraz z każdym dorastającym pokoleniem. Każda generacja ma inną wrażliwość, ambicje czy wreszcie poczucie humoru. Daje temu wyraz, posługując się językiem, w którym część słów umiera, ale na ich miejsce pojawiają się nowe. Niemal każdego dnia jesteśmy świadkami jakiegoś językowego odkrycia, które świadczą o niezwykłej sile języka. To frapujący proces, któremu warto się przyglądać. Zapraszamy do zabawy!

Una vez un sabio dijo que una buena novela permanecerá para siempre en la historia de la literatura, pero el diccionario, incluso el mejor, algún día va a ser reemplazado por uno nuevo. Cada idioma es como un organismo vivo, cambia y evoluciona. El idioma polaco no es una excepción, pues to que su expresión cambia con cada generación que crece. Cada generación tiene una sensibilidad, ambiciones y, nalmente, un sentido del humor diferente. Esto se expresa mediante el uso de un lenguaje en el que algunas palabras mueren y aparecen en su lugar otras. Casi todos los días somos testigos de un nuevo descubrimiento lingüístico que testimonia el extraordinario poder del lenguaje. Es un proceso intrigante que vale la pena observar. ¡Te invitamos a divertirte!

Rozmawia dwóch jasnowidzów:

Conversación de dos clarividentes:

–¿Sabés qué…? –Sí, lo sé…

–Wiesz co? –Wiem.
38
Jacek Piątkowski

EXPRESIÓN EN POLACO EXPRESIÓN EN ESPAÑOL SIGNIFICADO EN POLACO

SIGNIFICADO EN ESPAÑOL

CZŁOWIEK BEZ MAPY HOMBRE SIN MAPA

LEŻEĆ

KOŁAMI DO GÓRY

Człowiek mający problemy w życiu codziennym, nieradzący sobie w życiu, nie potra ący podejmować słusznych decyzji

FRANCUSKI PIESEK

Odpoczywać, nic nie robić

ECHARSE RUEDAS ARRIBA

Alguien que tiene problemas en la vida cotidiana, que no sabe arreglárselas ni tomar decisiones razonables

A MOŻE FRYTKI DO TEGO?

I WTEDY TEN NIEDŹWIEDŹ MI SIĘ

OŚWIADCZYŁ

Osoba bardzo wybredna

PERRITO FRANCÉS

Descansar, no hacer nada

Alguien muy exigente, mimado, consentido

Zwrot mówiony z ironią, kiedy jedna osoba żąda od nas wielu rzeczy na raz

¿QUIZÁS TAMBIÉN CON FRITAS?

Expresión irónica usada cuando alguien exige de nosotros muchas cosas a la vez

Fraza używana, kiedy wyczerpią się tematy do rozmowy. Często wypowiada się ją, kiedy pojawia się niezręczne milczenie

Y ENTONCES ESE OSO SE ME DECLARÓ

Frase que se utiliza cuando se terminan los temas de conversación o cuando hay un silencio incómodo

39

DEFINICIÓN ORIGINAL EN POLACO

SŁOWNIK MŁODZIEŻOWY DICCIONARIO JUVENIL

DEFINICIÓN ORIGINAL EN ESPAÑOL PALABRA

Mieszanina Mezcla

Duża beczka Barril grande

Przygotować ziemię do wysiewu Arar

Niewielki ładunek wybuchowy dający różnokolorowe efekty świetlne oraz akustyczne

DEFINICIÓN ACTUAL JUVENIL EN POLACO

DEFINICIÓN ACTUAL JUVENIL EN ESPAÑOL

Impreza z alkoholem Fiesta con alcohol

Ejemplo: Pójdę dzisiaj wieczorem na melanż.

BEKA (Pierwotnie/antes BECZKA ŚMIECHU)

Ejemplo: Ale beka była!

MELANŻ ZAORAĆ

Śmiech, śmieszna sytuacja, coś zabawnego

Risa, situación divertida, algo divertido

Wykazać merytoryczną przewagę nad kimś, wygrać dyskusję, przygadać

Ejemplo: Ale Marian zaorał wczoraj profesora od matematyki

Un pequeño explosivo con efectos acústicos e iluminación de diferentes colores

PETARDA

Coś wystrzałowego, zwracającego uwagę, hit, ekscytujące wydarzenie

Ejemplo: Ten koncert to była taka petarda, że nie dało się ustać w miejscu

Pierwsza wydzielina gruczołu mlekowego ssaków Calostro

SIARA

Ejemplo: Uspokój się, nie rób siary!

Mostrar una ventaja sobre alguien, ganar una discusión, tirarle una puntada a alguien,

Algo sensacional, extraordinario, que llama la atención, éxito, un acontecimiento excitante

Wstyd, kompromitująca sytuacja, coś godnego pogardy

Vergüenza, situación desacreditante, despreciable

Pasienie zwierząt na pastwisku Pastoreo

WYPAS (Pierwotnie/antes FULL WYPAS)

Określenie czegoś luksusowego, świetnego, w pełni wypos ażonego

Ejemplo: No świetny ten sprzęt, na wypasie!

Describe algo lujoso, muy bueno, totalmente equipado

Persona obesa, tonos bajos

Adjetivo de gruby/gruba –gordo/gorda: grueso, gordo, mucho de algo, exagerado

GRUBO

Ejemplo: Grubo wczoraj było

Świetnie, rewelacyjnie, fantastycznie, na bogato

Fantastico, de maravilla, de lujo, sin ahorrar los medios, sin escatimar

SŁOWNIK MŁODZIEŻOWY DICCIONARIO JUVENIL

PALABRA DEFINICIÓN ACTUAL JUVENIL EN POLACO

NARA / NARKA

Pożegnanie w jęz. potocznym, pochodząc e od „na razie” oznaczającego „do zobaczenia niedługo”

PEWKA

SPOKO (abreviación de “tranquilamente”)

WPORZO

Pewnie, jasne, oczywiście

DEFINICIÓN ACTUAL JUVENIL EN ESPAÑOL

Despedida informal. Abrevación de ”na razie” que signi ca “hasta pronto”

Seguro, claro, obviamente, (abreviación de “pewnie”)

Spokojnie, w porządku Tranqui

Wszystko w porządku

Bardzo fajny, ciekawy, efektowny, interesujący na swój sposób Znakomity

Todo está en orden

Muy piola, impresionante, interesante a su manera, excelente

WYCZESANY

Polonijna Organizacja Nauczycieli w Argentynie / Asociación de Maestros de Polaco en Argentina

PONA - uczyć nauczycieli

PONA - enseñar a los que enseñan

Polonijna Organizacja Nauczycieli w Argentynie (PONA) chce podnosić umiejętności zawodowe nauczycieli języka polskiego i ułatwiać im kontakt z ośrodkami akademickimi w Polsce. Chce mówić w imieniu wszystkich nauczycieli, od Misiones po Patagonię.

Inicjatywa utworzenia organizacji pojawiła się podczas I warsztatów metodycznych organizowanych w Argentynie przez Uniwersytet Śląski w październiku 2015 roku. Głównym pomysłodawcą był niedawno zmarły Kazimierz Warzyca, wspierany przez dr hab. Aleksandrę Achtelik z Uniwersytetu Śląskiego. Pomysł „uczenia nauczycieli” bardzo spodobał się uczestnikom kursu. Wśród członków grupy założycielskiej znaleźli się Maria Ciupalska, architekt, Maria Zeman inżynier, Noelia Szymanowska, adwokat oraz Kazimierz Warzyca i Teresa Uzarowicz, zawodowi nauczyciele. Opracowany został projekt statutu, który został przedstawiony na forum zarządu Zwiazku Polaków w Argentynie w kwietniu 2016, a ostatecznie przyjęty rok później.

Przyjęto, że członkami PONA mogą zostać osoby, które

La Asociación de Maestros de Polaco en Argentina (PONA - Polonijna Organizacja Nauczycieli w Argentynie) pretende elevar las capacidades profesionales de los maestros de polaco como también facilitarles el contacto con la comunidad académica en Polonia, tomando la palabra cuando fuere pertinente en representación de todos ellos.

La iniciativa de crear esta organización surgió con la idea de «enseñar a los que enseñan» en el marco de los primeros talleres metodológicos de la Universidad de Silesia realizados en Argentina en octubre de 2015. Su mentor fue el recientemente fallecido Kazimierz Warzyca, apoyado por la dra. Aleksandra Achtelik, docente de la mentada universidad. La comisión fundadora estuvo integrada por la arquitecta Maria Ciupalska, la ingeniera Maria Zeman, la abogada Noelia Szymanowska y los docentes de profesión Kazimierz Warzyca y Teresa Uzarowicz. El proyecto del estatuto esbozado por dicha comisión fue presentado ante la Comisión Directiva de la Unión de los Polacos en la República Argentina en abril del 2016, siendo aprobado un año después.

42
Teresa Uzarowicz, Ana Fernández Palazzo

znają język polski i mają przygotowanie pedagogiczne lub doświadczenie nauczania potwierdzone przez jedną z organizacji polonijnych. Za główny cel uznano wspieranie i organizowanie kształcenia, warsztatów i zajęć dla nauczycieli języka polskiego jako języka obcego na terenie Argentyny. Cele działalności PONA to:

Sobre la base de dicho estatuto quedó establecido que serían miembros de PONA aquellas personas que supieran el idioma polaco y tuvieran preparación pedagógica o bien experiencia en su enseñanza, corroborada por alguna de las asociaciones polonesas en las que se hubieran desempeñado. Por otro lado, se estableció también que el objetivo fundamental de la Asociación sería apoyar y organizar capacitaciones, talleres y actividades para los maestros de idioma polaco como lengua extranjera en el territorio argentino. Para ello PONA se propuso los siguientes objetivos específicos, que sirven además de guía para las acciones que la Asociación lleva a cabo en su funcionamiento diario:

stałe doskonalenie językowe i pedagogiczne nauczycieli, przygotowywanie dla nauczycieli materiałów dydaktycznych, krzewienie wiedzy o Polsce, stworzenie systemu informacji i komunikacji między wszystkimi zainteresowanymi nauką i nauczaniem języka i kultury polskiej, wybór materiałów i programów w poszczególnych grupach wiekowych,

utrzymanie więzi koleżeńskich między nauczycielami z całego kraju,

współpraca z istniejącymi organizacjami polonijnymi w Argentynie,

nawiązanie kontaktów z instytucjami edukacyjnymi w Polsce i na świecie.

proveer un continuo perfeccionamiento lingüístico y pedagógico para sus miembros, preparar materiales didácticos, promover el conocimiento sobre Polonia, crear un sistema de información y comunicación entre todos los interesados en la enseñanza y el aprendizaje del idioma y la cultura polacos, seleccionar materiales y programas de enseñanza para los diferentes grupos etarios,

mantener lazos de compañerismo entre los maestros de todo el país, interactuar con las organizaciones polonesas existentes en Argentina, establecer contactos con instituciones educativas de Polonia y del mundo.

Już w 2016 roku PONA zorganizowała wraz z prof. Cecilią Sassone, twórczynią systemu «spiderweb method» warsztaty pod tytułem „Zarys metod i technik nauczania języków na przestrzeni wieków” oraz „Jak tworzyć i wykorzystywać zabawę do nauczania języka”. Razem z Polską Macierzą Szkolną, zorganizowany został II warsztat metodyczny wspólnie z Uniwersytetem Śląskim, a potem kolejne jego edycje III, IV i V. Organizowane były także kursy gramatyki dla nauczycieli, historii (z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości), a sami, pedagodzy brali udział w corocznej akcji Narodowego Czytania, zainspirowanej przez Prezydenta RP.

Do tego wszystkiego trzeba dodać, że obecnie PONA zrzesza ponad 30 lektorów języka polskiego, a sukces jej projektów wynika ze wsparcia różnych instytucji w Argentynie i Polsce, w tym Ambasady RP w Buenos Aires, której należą się podziękowania za wsparcie logistyczne i finansowe.

En pos de alcanzar estos objetivos PONA posee ya como parte de su trayectoria la realización de siete talleres de perfeccionamiento, entre los que se destacan el curso dictado por la Prof. Cecilia Sassone, creadora del sistema «spiderweb method», y las sucesivas ediciones (II-V, habiendo sido la segunda edición organizada en conjunto con la PMS) de los talleres metodológicos dictados por profesores de la Universidad de Silesia. La Asociación organizó además cursos de gramática y de historia e incentivó a los maestros para lograr su participación en la Lectura Nacional, iniciativa inspirada por el presidente de la República de Polonia.

A todo ello cabe agregar que en la actualidad más de 30 maestros de idioma polaco pertenecen a PONA, y que el éxito de sus proyectos resulta del apoyo de varias instituciones de Argentina y de Polonia, entre ellas la Embajada de Polonia en Buenos Aires, a quien es necesario dirigir debidos agradecimientos por su apoyo logístico y económico.

43

Polska Macierz Szkolna

A finales de la década de los 40 una gran migración de polacos llegó a la Argentina, en general se trataba de  excombatientes de la Segunda Guerra Mundial, padres jóvenes y de diferentes frentes de guerra. Aquí se encontraron con la necesidad de crear para sus hijos un sitio donde mantener la cultura y el idioma polaco. Así fue que un grupo, integrado por Mieczysław Kruszewski, Anna Walentynowicz, Marek y Cząstkiewicz. Maria Bychowiec, entre otros, decidieron organizarse y formaron la PMS (Polska Macierz Szkolna).

Además de la enseñanza del idioma, la institución empezó en 1953 a organizar las colonias de verano. Los sitios fueron variando los primeros veranos hasta que se decidió comprar un predio en la localidad de La Granja, Córdoba. Siempre se aprovecharon esas vacaciones para cuidar y enseñar la cultura y el idioma polaco, como continuación de las clases de idioma durante todo el año. Por muchos años la PMS llevó adelante las colonias, orientadas a los más chicos, pero con lugar para toda la familia.

Además, la PMS es la encargada de organizar los festejos por el 3 de Mayo, Día de la Constitución Polaca. Anteriormente se realizaban en el Colegio Guadalupe y en los últimos años la celebración pasó al Dom Polski. También ha organizado en múltiples ocasiones el día de Święty Mikołaj para los más chicos.

Actualmente, la PMS, sección de la Unión de los Polacos en la República Argentina, tiene su sede en el Dom Polski (Borges 2076, CABA), donde se brindan las clases. Continúa con las actividades de enseñanza del idioma y la difusión de la cultura polaca. Desde el año 2020 ofrece también cursos online con diversos niveles, para niños y adultos. Las clases para los niños se ofrecen de manera gratuita.

Pod koniec lat 40. do Argentyny przybyła ostatnia wielka fala polskiej emigracji, na ogół byłych kombatantów z okresu II wojny światowej, często młodych rodzin, żołnierzy z różnych frontów wojennych. W Argentynie chcieli stworzyć miejsce dla swoich dzieci, w którym będą je uczyć języka i kultury polskiej. W skład grupy założycielskiej, wchodzili Mieczysław Kruszewski, Anna Walentynowicz, Marek Cząstkiewicz i Maria Bychowiec, którzy postanowili założyć Polską Macierz Szkolną (PMS).

Oprócz nauczania języka PMS zaczęła w 1953 roku organizować kolonie letnie. Miejsca, w którym dzieci spędzały wakacje, zmieniały się przez pierwsze lata, aż wreszcie podjęto decyzję o zakupie nieruchomości w mieście La Granja w prowincji Cordoba. Letnie kolonie zawsze służyły nauczaniu języka i kultury polskiej i stanowiły kontynuację zajęć językowych organizowanych przez cały rok. Przez wiele lat PMS prowadziła kolonie dla najmłodszych, ale zawsze istniała również możliwość organizowania wypoczynku dla całych rodzin.

Ponadto PMS odpowiada za organizację obchodów Święta Narodowego Trzeciego Maja. Wcześniej odbywały się one w szkole w pobliżu Kościoła Polskiego przy ulicy Mansilla w Buenos Aires, a w ostatnich latach obchody zostały przeniesione do Domu Polskiego przy ulicy Borges. PMS wielokrotnie a organizowała też święta Bożego Narodzenia dla najmłodszych.

Obecnie PMS, działa jako sekcja Związku Polaków w Argentynie i ma swoją siedzibę w Domu Polskim, gdzie prowadzone są zajęcia językowe. Kontynuuje działalność w zakresie nauczania języka i upowszechniania kultury polskiej. Od 2020 roku oferuje również kursy online na różnych poziomach, dla dzieci i dorosłych. Zajęcia dla dzieci oferowane są bezpłatnie.

PMS
45
Enrique Mackiewicz

¡Bienvenidos a la Embajada de Polonia en Buenos Aires! DOBRY! DZIEŃ

Para aquellos ciudadanos polacos que aún no dominan el único idioma oficial de la República de Polonia y para los que quieren obtener la ciudadanía polaca, hemos preparado una breve información sobre el idioma, un diccionario de supervivencia español-polaco y un listado de escuelas y asociaciones que ofrecen cursos de polaco en Argentina.

¡Esperamos que les sean útiles!

¿SABÍAS QUE?

El polaco es hablado por más de 50 millones de personas, principalmente en Polonia, donde es el único idioma oficial, y también en países como Lituania, Bielorrusia, Ucrania, Alemania, Gran Bretaña, Francia, Estados Unidos, Canadá, Israel, Brasil y Argentina, donde residen muchos polacos y descendientes de polacos

Es una lengua eslava del grupo occidental, al que pertenece junto con el checo y el eslovaco. Se escribe con el alfabeto latino Si bien el polaco antiguo se hablaba en algunas partes del actual territorio polaco ya en el siglo IX, la primera oración conocida escrita en idioma polaco data del siglo XIII. Daj, uć ja pobrusza, a ti pocziwaj (Ven, déjame moler, y te tomas un descanso) – le dijo un molinero polaco a su mujer alrededor del año 1270. La frase quedó registrada por el monje cisterciense Peter del monasterio Henryków, en la crónica medieval conocida como el Libro de Henryków.

El polaco era la lengua materna de Maria Skłodowska-Curie, Juan Pablo II, Federico Chopin, Witold Gombrowicz o Joseph Conrad, entre otros personajes destacados de la historia de la humanidad. Copérnico -aunque era polaco de pura cepano lo manejaba bien, habiendo recibido su educación en latín y en alemán, cosa muy común en las ciudades multiculturales de la Polonia medieval

Hoy en día, el polaco es hablado por prácticamente toda la población de Polonia. Según la legislación vigente, los funcionarios públicos -incluidos los cónsulestienen la obligación de dirigirse al ciudadano polaco únicamente en idioma oficial. En esta embajada no aplicamos esta regla al pie de la letra, gracias a lo que los descendientes de polacos en Argentina, de no hablar polaco, son atendidos y reciben toda la información necesaria acerca de los trámites consulares en castellano. Sin embargo, no dejamos de animarlos a aprender el polaco, ya que resulta imposible gozar plenamente de su estatus de ciudadano polaco sin hablar el idioma oficial.

DICCIONARIO:

• Dzień dobry [dʑɛɲ dɔbrɨ] Buenos días, Buenas tardes

• Do widzenia [dɔ vʲidzɛɲa] Hasta luego, adiós

• Cześć [ʈʂɛɕtɕ] Hola / Hasta luego (informal)

• Jak się masz? [jak ɕɛw maʂ] ¿Cómo estás?

• Dziękuję [dʑʲɛŋkujɛw] Gracias

• Proszę [prɔʂɛw] Por favor

• Nie ma za co [ɲɛ ma za tsɔ] De nada, por nada

• Jestem Argentyńczykiem / Argentynką [jɛstɛm argɛntɨɲʈʂɨkʲɛm / argɛntɨnkɔw] Soy argentino / a

• Mój dziadek był Polakiem [muj dʑadɛk bɨw pɔlakʲɛm] Mi abuelo era polaco

• Moja babcia była Polką [mɔja baptɕa bɨwa pɔlkɔw]

Mi abuela era polaca

• Jeszcze nie mówię dobrze po polsku [jɛʂʈʂɛ ɲɛ muvʲɛw dɔbʐɛ pɔ pɔlsku] No hablo bien polaco todavía

Recomendamos también el uso del manual de conversación polaco-español preparado por el Instituto Polaco de Cultura en Madrid. Pueden descargarlo de la página web del Instituto y usarlo cuando quieran.

https://instytutpolski.pl/madrid/2021/02/24/brevemanual-de -conversacion-polaco-espanol/

CURSOS DE POL ACO

CABA

ASOCIACIONES POL ACAS

• UNIÓN DE LOS POLACOS EN ARGENTINA

(Casa Polaca de Buenos Aires)

Para adultos:

Joanna Kaczanowska joanna.kaczanowska13@gmail.com

Bárbara Sobolewska barbara.sobolewski@gmail.com

Bárbara Warzyca barbarawarzyca@yahoo.com.ar

Para niños: Bárbara Biskupska biskupska@hotmail.com

• EL HOGAR POLACO Maria Ciupalska maciupalska@yahoo.com.ar

+54 9 11 57259066

CL ASES PRIVADAS

• Dorota Agata dorota.agata.tango@gmail.com

+54 9 11 67846844

• Joanna Kaczanowska joannakaczanowska2020@gmail.com

BARILOCHE

• ESCUELA DE IDIOMAS “AMAMOS IDIOMAS” (clases online) Ewelina Mierzejewska hola@amamosidiomas.com www.amamosidiomas.com

+54 9 2944 601903

PCIA. DE BUENOS AIRES

ASOCIACIONES POL ACAS

• ESCUELA POLACA DE MACIASZKOWO EN MARTÍN CORONADO (Misión Católica Polaca) szkola.tys@gmail.com

++54 9 11 39566184

EscuelapolacadeMaciaszkowo

• SOCIEDAD POLONESA DE SAN MARTÍN

Arkadiusz Gajdzicki polonesasanmartin@gmail.com

+54 9 11 59259794

Sociedad Polonesa de San Martín polonesasanmartin

CL ASES PRIVADAS

• Teresa Uzarowicz (clases online) teresaubak@gmail.com

+54 9 11 56696993

• Arkadiusz Gajdzicki (clases online)

+54 9 11 69014726

• Natalia Karasiewicz natalia.anna.karasiewicz@gmail.com

+54 9 11 33787378

CHACO

• Marek Lewinski (clases online) marekflew@hotmail.com

+54 9 362 4692228

SANTA FE

• Renata Krupop renata_barbara@tlen.pl

+54 9 342 6133213

CÓRDOBA

ASOCIACIONES POL ACAS

• ESCUELA NICOLÁS COPÉRNICO (Casa Polaca de Córdoba) asociacionpolacadecordoba@hotmail.com Susy Lancman susylancman@hotmail.com

+54 9 351 5080955 Dana Wojnacki dtwojnacki@gmail.com

+54 9 351 2920756

• ASOCIACIÓN “NOWA POLONIA” Victor Bustos nowapolonia.arg@gmail.com vebustos@hotmail.com

AsociacionNuevaPolonia

nowa.polonia

NowaPolonia

nowapolonia

CL ASES PRIVADAS

• Alexis Marcial Szmidt “Po Polsku Online”

+54 9 351 6202200 alexismarcial88@gmail.com popolskuonline popolsku.online

PARAGUAY

• Eduarda Ziomek edy.ziomek@gmail.com

+54 9 1134172714

URUGUAY

• CASA POLACA DE MONTEVIDEO casapolacauruguay@gmail.com

47

Pierogi wujka Jorge

Exquisitos pierogi de mi tío Jorge

Jak nawiązali kontakt potomkowie Polaków i miłośnicy języków w Patagonii? Relacje z kursu nauki języka polskiego w Bariloche.

Patagonia obejmuje obszary oddalone na południe od Buenos Aires, głównego portu argentyńskiego, który był celem podróży wielu imigrantów. Mimo że większość Polaków oraz ich potomków zamieszkała w północnych prowincjach kraju, byli także tacy, którzy zdecydowali osiedlić się tutaj. Duże odległości i wątpliwa jakość internetu nie pozwala na utrzymywanie stałego kontaktu, ani na zwykłe, codzienne spotkania. W otoczeniu jezior, stepów i gór więź z korzeniami zostaje przerwana, osłabiona, a nawet uśpiona. Bariloche to cudowne miasto, otoczone wspaniałymi widokami, zachowujące sekrety potomków Polaków, którzy osiedlili się na tych ziemiach. Niektórzy z nich byli pionierami czy tak zwanymi pierwszymi osadnikami; inni dotarli w późniejszych latach w poszukiwaniu polskiego klimatu w Argentynie, inni z kolei oddalili się od Buenos Aires w ostatnich latach wabieni spokojnym życiem andyjskim, tak bardzo różniącym się od życia w argentyńskiej stolicy. I w tym ostrym klimacie, wśród lasów sosnowych, ich życie toczyło się bez relacji z krewnymi, wspólnych tradycji czy przynależności do grup narodowościowych. Mimo to, na tej wietrznej ziemi, pewna doza nostalgii utrzymała się w ich patagońskich sercach, przy stołach zastawionych ciastami i innymi daniami typowymi dla tradycyjnej polskiej kuchni. Noelia Benditti Okseniuk opowiada nam o swojej cioci, przywołując zdumiewający przykład tej nostalgii:

„Moja cioteczna prababcia Maria w swych ostatnich dniach przed śmiercią zaczęła mówić po polsku. Przyjechała z Polski, gdy miała tylko trzy lata. Nigdy wcześniej nie mówiła do nas w swym ojczystym języku, lecz pewnej nocy zaczęła odpowiadać nam po polsku i nigdy więcej nie odezwała się już po hiszpańsku. Choć wydawało się, że nie posługiwała się językiem polskim, opowiadała nam sporo o polskiej kulturze: nauczyła nas przygotowywać, między innymi, naleśniki i pierogi, a także haftowała poduszki i pościel, wyszywając typowe polskie wzory”.

Cómo se conectaron los descendientes polacos y amantes de idiomas en la Patagonia: relatos de encuentros del curso de idioma polaco en Bariloche

Patagonia - tierra lejana al principal puerto argentino de Buenos Aires, donde desembarcaban los inmigrantes. Aunque la mayoría de los polacos y sus descendientes se instalaron en el norte del país, algunos decidieron establecerse aquí. Las grandes distancias y un internet de dudosa calidad no permiten mantener un contacto constante o simplemente poder encontrarse. Entre los lagos, estepas y montañas, la conexión con sus orígenes es cortada, pausada o incluso escondida. Bariloche: una ciudad maravillosa, rodeada de un paisaje espléndido, la cual contiene secretos de aquellos descendientes que se establecieron aquí. Algunos formaron parte de los pioneros o también llamados primeros pobladores, otros llegaron en los años siguientes, buscando en Argentina el clima polaco, y otros se alejaron de Buenos Aires en los últimos años atraídos por la calma andina que contrasta con la capital argentina. En este clima hostil con bosques de pinos, siguieron sus vidas sin relaciones cercanas a sus familias, tradiciones compartidas o agrupaciones. Sin embargo, la nostalgia se encontraba siempre presente en los corazones patagónicos, mesas llenas de pasteles o elementos propios de la cocina tradicional de Polonia en la tierra del viento. Un ejemplo increíble de la nostalgia de su tía nos cuenta Noelia Benditti Okseniuk:

“Mi tía bisabuela Maria en sus últimos días comenzó a hablar en polaco. Ella tenía tres años cuando llegó de Polonia. No nos había hablado en polaco jamás, pero una noche comenzó a respondernos en polaco y nunca volvió a hablar español hasta la noche que falleció. Aunque parecía que no hablaba su idioma nativo, sí nos compartió mucho de la cultura: nos enseñó a hacer naleśniki y pierogi, entre otras recetas, y también bordaba los almohadones y sábanas con patrones propios de la ropa tradicional polaca”.

Ewelina Mierzejewska
48
49

Zaskoczone Bariloche

Te same polskie wzory można podziwiać w jednej z lodziarni w Patagonii. W pobliskiej miejscowości San Martín de los Andes znajduje się budynek w całości pokryty łowickimi motywami, które są jak westchnienie istnienia dusz nadwiślańskiego kraju. To obce i nieznane środowisko determinuje potrzebę przemiany dystansu w głęboką bliskość.

Miasto Bariloche zostało opanowane przez trzy kolory i ich dosadne przesłanie zawarte na ulotkach rozwieszonych na każdym rogu miasta: fioletowy, kolor mądrości, komunikował poszukiwania tak starszych jak i młodszych potomków Polaków, którzy pragną dowiedzieć się czegoś o polskiej kulturze; turkusowy wskazywał na świeżość nowości – zajęcia z języka polskiego w centrum Bariloche; oraz żółty, który zapraszał na spotkania i motywował do odkrywania języka swych dziadków, rodziców i innych krewnych. Pierwsze osoby, które skontaktowały się telefonicznie lub drogą mailową, próbowały się upewnić, że ogłoszenie nie było pomyłką. Głównym pytaniem zaskoczonych zainteresowanych było, czy rzeczywiście spotkania organizuje się w Bariloche i kto jeszcze będzie zaangażowany w ten projekt edukacyjny.

W ten sposób rozpoczęły się opowieści przepełnione zaskakującymi historiami o imigracji ich przodków na ziemie argentyńskie.

„Jestem wnuczką polskich imigrantów” – zaczyna swą historię Daniela Alicia Russo Lawrynowicz, która przyjęła pseudonim artystyczny, pochodzący od nazwiska swej babci ze strony matki: Daniela Wróbel – „Mój dziadzio Segismundo (Zygmunt) Lawrynowicz skończył w tym roku sto lat. Mieszka w Mar del Plata, gdzie też przebywa moja mama. Walczył podczas II Wojny Światowej i przez całe moje dzieciństwo nasłuchałam się jego opowieści o wojnie. Nie zdążyłam poznać mojej babci Marii Wróbel, gdyż zmarła przed moim narodzeniem, lecz gdy byłam dzieckiem, moja mama wciąż mi o niej opowiadała. Przyjechała do Argentyny wraz ze swymi trzema siostrami po wieloletniej deportacji na Syberii, która dotknęła tak ją, jak i jej siostry i matkę. W czasie mojego dzieciństwa moi rodzice gotowali niesamowite potrawy. Mój tata bardzo lubił gotować i założył w Mar del Plata osobliwą restaurację. Mama gotowała zawsze typowe polskie potrawy, których nauczyła się od rodziców, od swojej polskiej rodziny, a także ze swej ukochanej książki kucharskiej „Kuchnia Polska”. Wraz z moją siostrą rosłyśmy, zajadając się barszczem, pierogami ruskimi, wykradając z różnych podwórek zielone orzechy, aby przygotować likier, prosząc na kolanach, by mama piekła nam mazurek nie tylko na święta wielkanocne i ze świadomością, że w Polsce kolacja wigilijna składa się z dwunastu potraw (oraz że jest naprawdę bardzo zimno, jako że Polska znajduje się na drugiej półkuli). Gdy po raz pierwszy mama przyjechała do mnie z wizytą, mieszkałam w Villa La Angostura. To były moje urodziny. Podczas tej wizyty zanotowała mi przepis na barszcz i na pierogi ruskie w zeszycie, który u mnie w domu. Po kilku miesiącach przeprowadziłam się do San Carlos de Bariloche z powodu kuszącej oferty pracy. Nadeszła zima, a wraz z nią deszcze i śniegi. Spędzałam w ciągu dnia wiele godzin poza domem i pewnego razu

Bariloche sorprendida

Estos patrones polacos se puede apreciar también en una heladería en Patagonia. Un pueblo cercano llamado San Martín de los Andes tiene un edificio entero pintado con el motivo de Łowicz, que provoca un suspiro de la existencia de las almas del país de Wisła. Este ambiente desconocido y extraño solo indicaba que las distancias tienen que transformarse en las cercanías más profundas.

Tres colores invadieron la ciudad de Bariloche con su mensaje explícito en los flyers pegados en cada esquina: violeta, color de la sabiduría, estaba gritando que buscaba encontrar a los descendientes mayores y jóvenes con ganas de aprender sobre la cultura polaca; turquesa indicaba la frescura de la novedad: clases de idioma polaco en el centro de Bariloche; y amarillo invitaba a las reuniones y motivaba a conocer el idioma de los abuelos, padres y tíos. Las primeras llamadas y mails eran para comprobar que el anuncio no era un error. Sorprendidos buscaban verificar si de verdad era en Bariloche y quiénes eran las otras personas que iban a formar este grupo de aprendizaje.

Así empezaron los relatos llenos de las historias sorprendentes sobre la inmigración de sus ancestros a la tierra argentina.

“Soy nieta de inmigrantes polacos.” - cuenta su historia Daniela Alicia Russo Lawrynowicz, quien eligió seudónimo artístico del apellido de su abuela materna: Daniela Wróbel“Mi Dziadzio Segismundo (Zygmunt) Lawrynowicz este año cumplió cien años. Vive en Mar del Plata, donde también vive mi mamá. Él combatió en la Segunda Guerra Mundial, y yo crecí escuchando sus historias de la guerra. A mi Babcia María Wróbel no llegué a conocer, murió antes de que naciera, pero crecí escuchando a mamá hablar de ella. Ella llegó a Argentina con sus tres hermanas después de estar muchos años deportada en Siberia junto a ellas y su madre.

Crecí viendo a mis padres cocinar de una manera increíble. Papá supo tener un restaurante muy peculiar en Mar del Plata, porque le encantaba cocinar. Mamá siempre haciendo típicos platos polacos que aprendió de sus padres, de su familia polaca y de su amado libro de recetas “Kuchnia Polska”. Mi hermana y yo crecimos tomando barszcz, comiendo pierogi ruskie, robando nueces verdes de alguna vereda para hacer licor, pidiéndole de rodillas que nos hiciera mazurek cuando no era Pascuas y sabiendo que la navidad en Polonia tiene doce platos (y hace mucho frío por estar en el otro hemisferio). La primera vez que mamá vino a visitarme vivía en Villa La Angostura. Fue para mi cumpleaños. En ese viaje me dejó anotada la receta de su barszcz y los pierogi ruskie en un cuaderno que encontró en casa. Meses después me mudé a San Carlos de Bariloche por una hermosa posibilidad laboral. Llegó el invierno con la lluvia y la nieve. Yo pasaba muchas horas fuera de casa y un día muy frío tuve unas repentinas ganas de tomar barszcz. Agarré mi cuadernito, miré bien los ingredientes y me fui a la verdulería. Llamé a mamá varias veces con consultas muy tontas, y cociné mi primer barszcz. Fue un éxito rotundo (y eso que modifiqué algunas cositas porque soy vegetariana). Mamá también me

50

naszła mnie ogromna ochota na barszcz. Zajrzałam do zeszytu, zapamiętałam składniki i poszłam na zakupy do pobliskiego warzywniaka. Kilka razy musiałam dzwonić do mamy z błahymi pytaniami, ale w końcu ugotowałam mój pierwszy barszcz. Był to prawdziwy sukces (mimo że zmieniłam trochę przepis, bo jestem wegetarianką). Mama nauczyła mnie też przygotowywać słodkie potrawy, konfitury, likiery i konserwy. Tego lata udało mi się zdobyć ogórki gruntowe i bez chwili wahania zadzwoniłam do niej z oświadczeniem: „Potrzebuję przepis na ogórki kiszone, żebyśmy mogły przygotować zupę ogórkową”. Podczas pandemii nie mogłyśmy już podróżować i słoiki stoją i czekają na przygotowanie tej zupy, ale to już inna historia. Jeżeli mogę powiedzieć, że moi rodzice czegoś mnie nauczyli, to jest to przekonanie, że gotując zawsze, ale to zawsze, okazuje się miłość; poprzez nasze ręce, ale przede wszystkim poprzez nasze polskie korzenie”.

enseñó a hacer dulces, confituras, licores y conservas. Este verano conseguí pepinillos frescos y no dudé ni un segundo en llamarla y decirle „necesito la receta de pepinillos en salmuera, así podemos hacer la sopa de pepinos”. La pandemia puso pausa a los viajes, y los frascos están listos para esa sopa, que es otra anécdota para algún otro día. Si hay algo que me enseñaron papá y mamá es que cocinar siempre, pero siempre, es dar amor con las manos, sobre todo con mis raíces polacas”.

Z Wołynia do Chaco

Tę właśnie miłość wyraża Noelia Benditti Okseniuk, opowiadając nam historię imigracji jej rodziny: „Moi pra pradziadkowie Piotr i Marina mieszkali w rejonie Wołynia, czyli ziem, które znajdowały się w owym czasie na granicy między Polską i Ukrainą, a dziś przynależą do Ukrainy. Ich miasteczko o nazwie Kustyn, jak również wiele innych miejscowości tego regionu, przestało istnieć w 1943 roku w wyniku najazdów Ukraińskiej Armii Powstańczej. Moi pradziadkowie byli rolnikami i w 1925 roku, w obliczu licznych starć w tamtej okolicy, dziadek Piotr i mój wujek Wasyl wyjechali do Argentyny, pragnąc przygotować dogodne warunki, aby sprowadzić w późniejszym okresie resztę rodziny. Dotarli do portu Buenos Aires i los zawiódł ich do prowincji Chaco, gdzie w owym okresie oferowano ziemie prawie że za darmo, w celach zaludnienia kraju i pobudzenia rozwoju ekonomicznego. Nie mówili po hiszpańsku, ani nie znali hiszpańskiego alfabetu. Trudno jest mi sobie wyobrazić, jak z tak skąpymi zasobami udało im się tyle osiągnąć.

W 1930 roku przyjechali też moja babcia Marina wraz z moim pradziadkiem, który miał wówczas dwadzieścia lat, oraz jej młodsze rodzeństwo. Osiadli w małym gospodarstwie w prowincji Chaco, blisko La Clotilde. Gospodarstwo rosło wraz z rodziną, po czym każde z nich poszło własną drogą. Tak jak w przypadku wielu innych imigrantów, zostali oni bardzo serdecznie przyjęci w Argentynie. W wieku trzydziestu lat mój pradziadek Teodor przeprowadził się z powodów zawodowych do Buenos Aires. Był on zegarmistrzem. W stolicy poznał mą prababcię Ladisladę i mieli wspólnie córkę, moją babcię Mirtę, blondynkę o błękitnych oczach, tak jak jej ojciec i dziadkowie. Niestety nie mogłam poznać moich pradziadków, ani oni mnie. Mój pradziadek Teodor nigdy nie rozmawiał o tym, co wydarzyło się w Polsce, nie opowiadał historii czy wydarzeń poprzedzających jego podróż do Argentyny. Zadawałam mu wiele pytań, ale wydawało się, że jego życie rozpoczęło się dopiero dnia, gdy zszedł na ląd w Buenos Aires. Przypuszczam, że nie chciał zapomnieć o Polsce, ale raczej o bólu jego doświadczeń w tym kraju lub bólu konieczności jego opuszczenia. Jedyne co moja babcia pamięta, to fakt, że pisał listy do Polski, na Ukrainę i do Rosji, do rodziny, która została w tych krajach i znalazła schronienie w różnych miastach. Odpowiedzi na te listy były coraz rzadsze i dzisiaj nie mamy już kontaktu ani żadnych wiadomości o tych, którzy nie wyjechali”.

Desde Wołyń a Chaco

Este amor refleja también Noelia Benditti Okseniuk cuando nos cuenta sobre la historia de inmigración de su familia: “Mis tatarabuelos Pietr y Marina vivieron a la región de Wołyń que se encontraba ubicada en la frontera entre Polonia y Ucrania en ese momento, hoy perteneciente a Ucrania, en un pueblo llamado Kustyn que desapareció en 1943 junto con gran parte de los pueblos de la región debido a los ataques del Ejército Insurgente Ucraniano. Eran agricultores y, en 1925, debido a los múltiples enfrentamientos de la zona, el abuelo Pietr junto con mi tío Wasyl partieron hacia Argentina a intentar crear algo para llevar a toda la familia después. Llegaron al puerto de Buenos Aires y la suerte los llevó al Chaco, donde en esos años se ofrecían tierras casi regaladas para poblar el país y generar crecimiento económico. No hablaban español ni conocían su alfabeto, no puedo imaginar cómo lograron tanto con tan pocos recursos. Finalmente, en 1930, la abuela Marina llegó con mi bisabuelo que en ese momento tenía 20 años y sus hermanos pequeños a una chacra ubicada en Chaco, cerca de La Clotilde. La chacra creció de la mano de toda la familia y finalmente cada uno realizó su camino. Como con todos los inmigrantes, Argentina les dio la bienvenida. A los treinta años el bisabuelo Teodor se mudó por trabajo a Buenos Aires, él era relojero. Ahí conoció a mi bisabuela Ladislada y tuvieron una hija, mi abuela Mirta, rubia de ojos cielo igual que su papá y sus abuelos. No llegué a conocer a mis bisabuelos, ni ellos a mí. Y el bisabuelo Teodor nunca hablaba de lo sucedido en Polonia, ni relataba historias o sucesos anteriores a su llegada a Argentina. Pregunté mucho sobre él y parecía que su vida empezó el día que desembarcó, me imagino que no quería olvidar Polonia, sino el dolor de lo vivido allí o de dejarla. Lo único que mi abuela recuerda es que solía escribir cartas a Polonia, Ucrania y Rusia, a familiares que se habían quedado y habían encontrado la supervivencia en otras ciudades. Las respuestas eran cada vez menores y hoy no tenemos contacto ni conocimiento sobre aquellos que no se fueron”.

51

Podróż w labiryncie wspomnień

Tym krewnym Polaków, którzy pragnęli zbliżyć się do własnej historii poprzez język ich bliskich, udało się zdobyć pewne dawne dokumenty i czarno-białe zdjęcia. Pierwsze zdania, pozdrowienia i podziękowania popłynęły z ust uczestników pierwszych grup uczniów języka polskiego w Bariloche. W ten sposób nie tylko powrócili do korzeni, podróżując poprzez zakątki swoich wspomnień, ale też rozbudzili w sobie apetyt na podróże. Pierwsze wyprawy odbyły się dzięki technologii map wirtualnych i pozwoliły na odkrycie malutkich miejscowości na Mazurach, Podlasiu czy Mazowszu. Niektórzy podjęli inicjatywę i stanęli po raz pierwszy na polskiej ziemi. Noelia opowiada o swojej pasji poznawania własnych korzeni: „Kilka lat temu zaczęłam się uczyć o nich, o ich kulturze i udało mi się znaleźć nauczycielkę polskiego. W tym samym roku udało mi się też zorganizować podróż do Polski i było to wspaniałe przeżycie. W trakcie mojego pobytu mieszkałam wraz z cudowną Polką, która nie mówiła dobrze po angielsku, ale wysilała się, by opowiedzieć mi, co tylko mogła o swym kraju. Poznać ulice, po których chodzili i słuchać słów, których oni słuchali, było dla mnie naprawdę nadzwyczajne. Mam nadzieję że wkrótce tam wrócę”. Inni jeszcze marzą i przygotowują się do przyszłej podróży. Już w bardziej podeszłym wieku odbędą tę wyprawę z nostalgicznym odczuciem wobec ziem wyrytych w sercach ich bliskich.

Marcos Carlos Mol, syn polskich imigrantów urodzony w Bariloche, opowiada o rzeczywistości w Patagonii i o swych pragnieniach: „W tym mieście nie ma stowarzyszenia Polaków i dlatego wiem zbyt dużo o polskiej kulturze. Kurs języka polskiego pomógł mi przypomnieć sobie znajomość mojego języka ojczystego. Moim pragnieniem jest pojechać i poznać ziemię mych rodziców, jak również poznać moich kuzynów”.

Niektórzy rozbudzili w sobie twórczość i dzielili się swoją codziennością okresu pandemii w programie telewizji polskiej. Veronica Franco Zurawski przedstawia nam swoją motywację: „Wzięłam udział w programie, aby ludzie mogli poznać moje miasto wraz z pięknem jego widoków, jezior i gór. Po zakończeniu pandemii zapraszamy do naszego miasta każdego, kto chce skorzystać z jego uroków”. Reportaż przedstawiający potomków polskich imigrantów w Bariloche wzbudził silne emocje i umożliwił ich mieszkającym w Polsce kuzynom zrozumienie przyjaźni powstałej między Polską i Argentyną. Był to powrót w wyobraźni poprzez TVP Polonia. Wzruszające momenty dla wspólnoty. Wspomnienia powracają w prawie każdej rozmowie, lecz na razie jedynie niektóre tradycje są utrzymywane w tych domach z drugiego końca świata.

Algunos documentos antiguos y fotos en blanco y negro fueron apareciendo en las manos de los familiares que quisieron acercarse a las historias a través del idioma de sus seres queridos. Las primeras frases, los saludos y los agradecimientos en idioma polaco sonaron en las bocas de los primeros grupos de estudiantes de idioma polaco en Bariloche.

No solo regresaron de esta forma a sus orígenes, viajando por los recovecos de sus memorias, sino que también abrieron su apetito por los viajes. Los primeros viajes fueron gracias a la tecnología de los mapas virtuales, y permitieron el descubrimiento de pueblitos chiquitos en Mazury, Podlasie o Mazowsze. Otros tomaron iniciativa y pisaron el suelo polaco por primera vez.

Noelia cuenta su pasión por conocer sus orígenes: “Hace unos años comencé a aprender sobre ellos, sobre su cultura y por suerte conseguí una profesora de polaco. Ese mismo año conseguí viajar a Polonia, fue una experiencia hermosa. Compartí mi estadía con una mujer polaca maravillosa que hablaba poco inglés, pero me contó lo que pudo sobre su país. Conocer las calles que caminaron y escuchar las palabras que escucharon fue hermoso. Espero volver pronto”. Otros todavía están soñando y preparándose para viajar en el futuro, y ya con una edad más madura, van a realizar este viaje y tener una mirada nostálgica a la tierra en los corazones de sus almas queridas.

Marcos Carlos Mol, hijo de inmigrantes polacos, nacido en Bariloche cuenta la realidad en Patagonia y sus deseos: “En esta ciudad no hay colectividad polaca por esa razón conozco muy poco sobre su cultura. El curso de polaco me permitió recordar saberes de mi lengua materna. Mi deseo sería viajar y conocer la tierra de mis padres, y también llegar a conocer a mis primos”.

Algunos despertaron su creatividad y contaron la realidad vivida durante estos últimos tiempos de pandemia en la televisión polaca. Veronica Franco Zurawski nos indica su motivación: „Participé para que conozcan mi ciudad, tan hermosa con sus paisajes, lagos y montañas. A la que después de esta pandemia los invitamos a visitarla y a que la disfruten”.

El reportaje con los descendientes polacos de Bariloche era un momento emocionante para mostrar a sus primos la amistad entre Polonia y Argentina. Regreso imaginativo vía TVP Polonia. Un emotivo momento de compartir. Los recuerdos siempre regresan en sus conversaciones, pero por ahora solo algunas tradiciones están presentes en estas casas del fin del mundo.

Nie ma rzeczy niemożliwych

Maria Teresa Brosz opowiada nam, jak dla niej są powiązane język, tradycje i kuchnia: „Nauka języka polskiego pozwoliła mi na odnalezienie w pewien sposób na nowo historii i tradycji z mojego dzieciństwa: pisanki malowane odręcznie przez moją ciocię Milę w okresie wielkanocnym, obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej przechowywany przez moją babcię, przepyszne pierogi przygotowywane przez mojego wujka Jorge. Wszystkie te wspomnienia powracają na każdych zajęciach i pomagają mi zrozumieć, jak ważne jest

No hay proyectos imposibles

Maria Teresa Brosz nos cuenta la conexión que es para ella entre idioma, tradiciones y cocina: “Estudiar idioma polaco me ha permitido rescatar de otra forma esa historia y tradiciones de mi infancia: los huevos pintados a mano por la tía Mila para las Pascuas, la imagen de Nuestra Señora de Częstochowa de mi abuela, los exquisitos pierogi de mi tío Jorge. En cada clase todo eso vuelve una y otra vez a mi cabeza y me ayuda a entender lo importante de las raíces. Aunque ellos ya no estén todos, están conmigo en mi corazón y uno

El viaje en laberinto de recuerdos
52

dbanie o korzenie. Mimo że większość z nich już odeszła, są wciąż obecni w mym sercu i teraz łatwiej jest mi zrozumieć ich historię, a przede wszystkim planować z optymizmem moją własną przyszłość z przekonaniem, że nie ma rzeczy niemożliwych”.

Ci, którzy dzielą się wspomnieniami i spotykają się, aby utrzymać pamięć i tradycje, to potomkowie Polaków w Patagonii, ale są też inne osoby, które z ciekawości angażują się w tę lingwistyczną podróż. „W tym roku postanowiłem rozpocząć naukę języka polskiego, mimo że nie mam polskich przodków. Lubię uczyć się języków obcych – mówi Tomás Gerban – nie tylko w celach komunikacyjnych, co jest bardzo użyteczne, ale aby poznawać obce kultury, zwyczaje i historię różnych państw. Polska to jeden z krajów, które zawsze mnie interesowały i gdy dowiedziałem się, że w Bariloche odbywają się zajęcia z języka polskiego, postanowiłem skorzystać z tej okazji. Jak na razie jest to bardzo ciekawe doświadczenie i chcę pogłębiać moją znajomość tak języka, jak i wiedzy ogólnej o kraju”. Razem odkrywają nowy sposób myślenia poprzez używanie dialogów użytecznych w podróżach czy poprzez spotkania z krewnymi. Jest to miejsce, gdzie praktyka i nostalgia spajają się, tworząc doskonałą synergię.

Link para el video de TVP Polonia: https://www.facebook.com/ada.borowicz.9/videos/10159113079221062

Link para los cursos online que se realizan durante la pandemia: https://amamosidiomas.com/

puede comprender mejor así su propia historia y sobre todo proyectarse hacia el futuro con optimismo, sabiendo que no hay proyectos imposibles”.

Aunque los descendientes de polacos en Patagonia muestran sus recuerdos y se reúnen para continuar promoviendo, hay otras personas llenas de curiosidad que se unen a este viaje lingüístico. “Este año decidí empezar a aprender polaco a pesar de no tener ninguna ascendencia polaca porque me encanta aprender idiomas -indica Tomás Gerban-, no solo por la comunicación, que me parece siempre útil, sino también para aprender sobre diferentes culturas, costumbres o historia de los países. Polonia siempre fue uno de los países que me llamaron la atención y cuando descubrí que se daban clases del idioma en Bariloche quise aprovechar la oportunidad para acercarme. Mi experiencia viene siendo muy buena hasta el momento y deseo seguir aprendiendo tanto el idioma como acerca de su país”. Juntos pueden descubrir otra mentalidad a través de un idioma en los diálogos necesarios para viajar o los encuentros con sus familiares. Donde lo práctico entra en una sinergia perfecta con lo nos

Link do reportażu TVP Polonia: https://www.facebook.com/ada.borowicz.9/videos/10159113079221062

Link do kursów prowadzonych podczas pandemii online: https://amamosidiomas.com/

www.amamosidiomas.com

Instagram: @amamosidiomas

concurso de recitado de poesía en idioma polaco / konkurs recytatorski

¡Hablemos polaco!

Mówmy po polsku!

Catalina, Merlina y Juan fueron premiados por participar del concurso de recitado de poesía polaca bajo el auspicio de Agata Kornhauser-Duda, la esposa del Presidente de la República de Polonia.

Los 3 alumnos de la Escuelita de Polaco Henryk Sienkiewicz de Berisso, con el apoyo de su profesora de polaco Noelia Quintero Szymanowski, enviaron sus trabajos al concurso „Słowem – Polska” auspiciado por la Primera Dama. El esfuerzo de Catalina Serena, Mervina Moraviski y Juan Esteban Myskow fue reconocido por los organizadores. Durante la ceremonia celebrada en la Embajada de la República de Polonia en Buenos Aires los alumnos recibieron de manos de Aleksandra Piątkowska, Embajadora de Polonia y Michał Świetlik, Cónsul, sus certificados de participación. El acto se celebró en presencia de profesores y alumnos de polaco de distintas escuelas de toda Argentina.

El evento forma parte de las actividades de promoción del aprendizaje de la lengua polaca en Argentina. Como parte de la campaña de promoción, se crearon vídeos que muestran los beneficios vinculados con el conocimiento del idioma polaco, publicaciones que presentan a los profesores de polaco y su trabajo, así como materiales informativos sobre los cursos y las escuelas que ofrecen clases de polaco.

Catalina, Merlina i Juan zostali nagrodzeni za udział w konkursie recytatorskim, któremu patronuje Agata Kornhauser-Duda, Małżonka Prezydenta RP.

Uczniowie Polskiej Szkoły Sobotniej imienia Henryka Sienkiewicza w Berisso wzięli udział w konkursie „Słowem – Polska”, który swoim patronatem objęła Pierwsza Dama. Nagrody za udział w edycji konkursu w Argentynie otrzymali Catalina Serena, Merlina Moraviski i Juan Esteban Myskow. Przygotowania swoich uczniów do udziału w konkursie podjęła się Noelia Quintero Szymanowski. Dyplomy zostały wręczone podczas uroczystości, która odbyła się w ambasadzie, przez Aleksandrę Piątkowską, Ambasador RP i Michała Świetlika, Konsula RP, którym towarzyszyli nauczyciele języka polskiego w Argentynie.

Wydarzenie było częścią działań promujących naukę języka polskiego w Argentynie. W ramach kampanii promocyjnej powstały filmy przedstawiające korzyści płynące ze znajomości języka polskiego, publikacje prezentujące polskich nauczycieli oraz materiały informacyjne na temat tego, gdzie można rozpocząć naukę.

54
Fotos: Juan Barrionuevo Jacek Piątkowski

Idea y jefe de redacción: Jacek Piątkowski

Traduccíon: Barbara Gill, Ewelina Mierzejewska

Redacción: Anna Stąpór, Michał Świetlik

Proyecto gráfico: Javier Reboursin

ISBN 978-83-956215-8-1

Las fotografías proceden de colecciones privadas.

Publicación ha sido financiada por la Embajada de la República de Polonia en Buenos Aires con fondos de la Cancillería polaca destinados al apoyo de la colectividad polaca en el extranjero.

Queda prohibida la reproducción total y parcial de esta obra por cualquier medio y procedimiento sin previo permiso de sus realizadores.

Hecho el depósito que establece la ley 11.723.

Impreso en Argentina por:

Latingráfica Rocamora 4161

Ciudad de Buenos Aires

2022
9 7 8 8 3 9 5 6 2 1 5 8 1
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.