KANADA
RAPORT AMBASADY RP W KANADZIE ZA 2012 R.
się w Kanadzie (prowincja Quebec) datują się na 1752 r. (handlarz futer Dominik Barcz) oraz 1781 r. (August Franciszek Głąbiński, pierwszy polski lekarz w Kanadzie). Tutejsza Polonia wywodzi się z trzech wielkich fal emigracyjnych. Historię masowego wychodźstwa do Kanady rozpoczęli w 1858 r. Kaszubi (78 osadników polskich przybyło do hrabstwa Renfrew w Ontario). Do 1864 r. już ok. 500 osób osiedliło się na tym terenie. Pierwsza polska parafia w Kanadzie powstała w 1873 r. w miejscowości Wilno.
Informacje podstawowe Liczbę Polaków i osób polskiego pochodzenia w Kanadzie szacuje się na 1.021.035, czyli jest to ok. 3 procent mieszkańców kraju. Polonia mieszka we wszystkich prowincjach Kanady, głównie w dużych miastach i ich okolicach. Największym skupiskiem Polaków jest prowincja Ontario, przede wszystkim w rejonie Toronto i Mississauga, gdzie mieszka 164.085 osób deklarujących polskie pochodzenie (ok. 1,5 proc. mieszkańców prowincji). Inne duże skupiska znajdują się m.in. w Edmonton (ok. 50 tys.), Vancouver (ok. 40 tys.), Calgary (ok. 40 tys.), Montrealu (ok. 52 tys.). Język polski jako ojczysty zadeklarowało 211.175 osób; włada nim 242.885, natomiast 101.570 deklaruje, że używa go w domu. Interesujących wniosków na temat Polaków w Kanadzie dostarcza analiza ich struktury wiekowej: wśród podających jedynie polskie pochodzenie zdecydowanie najwięcej jest osób pomiędzy 25 a 44 rokiem życia; stosunkowo dużą zbiorowość stanowią też osoby powyżej 65 roku życia. W grupie podającej polskie pochodzenie jako jedno z wielu, najwięcej jest młodzieży do 15 roku życia (36,2 proc.). Pierwsze wzmianki o Polakach, którzy osiedlili
134
MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH
W latach 1896-1914 do Kanady przybyło ok. 115 tys. polskich emigrantów. Fala imigracyjna nasiliła się zwłaszcza przed I wojną światową (ok. 60 tys. osób). Wojna zahamowała falę wyjazdów, ale została ona wznowiona już w 1919 r. i trwała aż do 1928 r. W całym okresie międzywojennym z Polski dotarło tu ok. 45 tys. emigrantów. Obydwie fale składały się w większości z pozbawionych kwalifikacji osób pochodzących ze wsi. W czasie II wojny światowej, Kanada przyjęła ok. 800 polskich uchodźców. Były wśród nich rodziny wysokich urzędników, technicy, inżynierowie i specjaliści przemysłu zbrojeniowego. W 1946 r. Kanada przyjęła pierwszą grupę żołnierzy polskich z Włoch i Europy Zachodniej, byłych jeńców oraz więźniów (ok. 55 tys.). Fala ta reprezentowała niemal wszystkie grupy społeczne, a ok. 20 procent miało średnie lub wyższe wykształcenie. Od 1955 r. stopniowo