Suara 58: De kerk en de strijd tegen ebola

Afgiftekantoor: MassPost Hypercentrum Gent X P 508033

tijdschrift met een missie

Driemaandelijks tijdschrift » Jaargang 15 nummer 58 » december 2014 / januari / februari 2015

De kerk en de strijd tegen ebola » STERZINGEN IN RWANDA » AFRIKADAG » MISSIO IN ALLE KLEUREN

.be

FOTO: K.H. MELTERS / MISSIO

WW.

58

suara

editoriaal De wereld staat (niet) stil Iedereen maakt wel eens een moment mee waarop hij of zij verontwaardigd is dat de wereld gewoon doordraait.

Een schokkende gebeurtenis in je leven, maar daarbuiten gaat alles zijn gewone gang. Het lijkt genadeloos hard.

Hetzelfde gevoel kan je overvallen bij een crisis zoals de ebola-epidemie. Toch kiezen we er in deze Suara nadrukkelijk voor om niet enkel stil te staan bij deze grote catastrofe. Om de wereld niet te laten stilstaan. We brengen uitdrukkelijk ook positieve verhalen: enthousiaste Sterzangers in Rwanda op bladzijde 3 of uitgelaten vormelingen op de ‘Missio in alle kleuren’-dag op bladzijde 5 bijvoorbeeld. We kiezen er bewust voor om ook de noden van de christenen in Burundi, de Democratische Republiek Congo en Rwanda te belichten op bladzijde 4.

Niet omdat de slachtoffers van de ebolacrisis niet verdienen dat de wereld stil staat voor hen. Wel omdat we ook nood hebben aan positieve klanken, als alles donker wordt.

Daarom lacht ook het meisje uit Sierra Leone op de cover.

Anders trekt ze het niet. Ook omdat er wereldwijd nog zoveel christenen jouw hulp nodig hebben en we hen niet mogen vergeten.

“We hopen dat de jongeren ergens door geraakt worden.

En dat ze ervaren dat ze niet alleen zijn.” » Lees het artikel op bladzijde 5.

“De kerk van Sierra Leone en haar mensen moeten een halt toeroepen aan de onredelijke angst die ebola met zich meebrengt.” » Lees het artikel op bladzijde 7.

“Jezus bestrijdt steeds weer stigmatiserende reacties en tekenen van uitsluiting. Velen treden vandaag nog in zijn voetsporen.” » Lees het artikel op bladzijde 10.

OOK IN DIT NUMMER Sterzingen in Rwanda Afrikadag Het verhaal van ebola De slachtoffers van hun inzet Terugblik Column

» 3 » 4 » 6 » 9 » 11 » 11

FOTO: MIFL68

Net zoals we de ebolaslachtoffers niet mogen vergeten, nu ze niet meer dagelijks uitgebreid aan bod komen in onze journaals. Daarom krijgen zij in dit nummer toch onze speciale aandacht. Omdat ze deel blijven uitmaken van onze wereldwijde gemeenschap, ook al staat hun wereld al maandenlang stil. Omdat zij moeten zien dat ze onze steun krijgen, ook al draait onze wereld genadeloos door.

inhoud suara 58

2»

suara 58

Ook dit is Sierra Leone.

christen zijn in de wereld

Sterzingen in Rwanda

Sterzangers trekken van huis tot huis om de Blijde Boodschap van de Redder van de hele wereld te verkondigen. De actie van Sterzingen heeft zich wereldwijd verspreid. In Rwanda, in de omgeving van Gikomero, trekken groepjes Sterzangers van heuvel naar heuvel. Ik breng jullie graag het verhaal van de Sterzangers van ‘Don Bosco Muhazi’. »» THÉRÈSE WATRIPONT

Maar liefst tachtig kinderen en jongeren wonen de zangrepetities voor het Sterzingen bij. Onder de Sterzangers zijn kinderen van verschillende geloofsovertuigingen: protestanten, adventisten, kinderen uit de Pinkstergemeenschap, anglicanen … De spontaniteit en de moed van de kinderen overstijgen de verschillen. De spanning stijgt naar mate het grote feest nadert. Wat een enthousiasme! Ik word aangetrokken door liedjes als ‘Nimwishime munezerwe’ (‘Verheug u en wees blij’) en ‘Aravutse Umwana Yezu’ (‘Een kindje is ons geboren’) en sluit me aan bij de Sterzangers.

“De kinderen beseffen hoe belangrijk deze evangelisatie is.”

De mooie gewaden werden met veel zorg in ons naaiatelier gemaakt, herders maakten hoeden uit bananenschors en sterren worden van onder het stof gehaald. Alles is klaar!

Trommels

De plaatselijke priester Danko Litrić gaat voor in de zendingsviering. Hij richt zich met veel emotie tot onze Sterzangers en legt hen uit hoe belangrijk deze evangelisatie is. De kinderen beseffen dat zeer goed. Dan gaan de kinderen op weg, verdeeld in vier groepen en begeleid door ouderen uit de basisgemeenschap. Ze laten zich niet ontmoedigen door regen of de brandende zon. Tussen de heuvels hoor je de slag van hun trommels en traditionele kerstliederen. De kinderen krijgen een warm onthaal.

Op de binnenkoer zingt iedereen mee en ontvangt iedereen de Blijde Boodschap.

Maaltijd voor de armen

De Sterzangers keren niet met lege handen terug.

Het resultaat van hun zangtocht is overweldigend: 52 kilo bonen, 47 kilo aardappelen, 1 kilo uien, 3 kilo maniok en 5200 Rwandese frank (ongeveer 6,5 euro). Dit resultaat toont aan hoe de armen van de Rwandese heuvels bereid zijn het weinige dat ze hebben te delen. We zullen de opbrengst gebruiken om een kerstmaaltijd voor de armen te maken.

Ook dit jaar weer worden de woorden van de oprichter van Missio-Kinderen, Charles de Forbin-Janson, bevestigd: “Kinderen helpen kinderen, kinderen evangeliseren kinderen”. •

FOTO: MISSIO

Zuster Thérèse Watripont is zuster van Don Bosco en organiseert sinds 2011 Sterzingen in de gemeenschap van ‘Don Bosco Muhazi’ in de omgeving van Gikomero, Rwanda.

Ook bij ons zetten vele Sterzangers zich rond het feest van Driekoningen enthousiast in. Alle info op www.missio.be.

»3

projecten

Geloof in Afrika Sinds 1890 viert de katholieke kerk op de eerste zondag van januari een dag van solidariteit met de Afrikaanse kerk. Missio geeft daaraan gestalte met de Afrikadag op 4 januari 2015. De Belgische kerk is in het bijzonder verbonden met de kerk van Burundi, de Democratische Republiek Congo en Rwanda. Dit krijgt gestalte in een speciaal solidariteitsfonds. De collectes van de vieringen voor Afrikadag worden dan ook over deze kerkgemeenschappen verdeeld. Zo dragen we bij aan tal van belangrijke werken van de kerk: onderwijs, gezondheidszorg, evangelisatie, catechese, kerkopbouw... De lokale bisschoppenconferenties bepalen zelf naar welke projecten de fondsen gaan, omdat zij als geen ander de noden en de prioriteiten kennen.

In totaal dekt jullie financiële hulp zo’n 44 % van onze uitgaven. De rest draagt de lokale gemeenschap bij. Een groot deel van jullie steun gebruiken we voor de werking van onze bisschoppenconferentie en vergaderingen van de bisschoppen. Omdat we communicatie en actualiteit belangrijk vinden, financieren we ook het tweemaandelijkse katholieke tijdschrift Ndongozi y’Uburundi. Ook het lidmaatschapsgeld van enkele netwerken van de Afrikaanse kerk kunnen we enkel betalen dankzij jullie steun.

We zijn alle christenen van België erg dankbaar om hun steun. Enkel zo kan de Burundese bisschoppenconferentie haar missie voor alle mensen volbrengen.” •

Meer informatie op www.missio.be.

Werking bisschoppenconferentie

Getuigenis uit Burundi

Vergadering bisschoppen

Monseigneur Gervais Banshimiyubusa, voorzitter van de Burundese bisschoppenconferentie, getuigt hoe de solidariteitsbijdrage van de Afrikadag 2014 gebruikt wordt.

Werking pastorale commissies Katholiek tijdschrift Lidmaatschap netwerken Afrikaanse kerk

“De Burundese bisschoppenconferentie mocht rekenen op een warme bijdrage van € 31 650.

Geef Afrika een duwtje in de rug

Geloof in Afrika

Wil je de kerken in Burundi, D.R. Congo of Rwanda ondersteunen in hun missie?

Wil je hen een duwtje in de rug geven? Stort dan je bijdrage op de rekening van Missio vzw:

IBAN BE19 0000 0421 1012 • BIC BPOTBEB1 of op www.missio.be

Afrikadag 4 januari 2015

Omdat wij kerkelijke projecten steunen, mogen wij van de overheid geen fiscale attesten afleveren.

Sinds 1890 viert de katholieke kerk op de eerste zondag van januari een dag van solidariteit met de Afrikaanse kerk.

De Belgische kerk is in het bijzonder verbonden met de kerk van Burundi, de Democratische Republiek Congo en Rwanda.

Hieraan geeft Missio gestalte met de Afrikadag. De opbrengst van de Afrikadag helpt deze gemeenschappen in de opbouw van hun land en een beloftevolle, vredevolle toekomst.

Zuster Lea draagt daaraan bij. Geef jij haar een duwtje in de rug?

www.

.be

V.U.: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel - Vrij van zegel art. 198

met de mededeling ‘212 Afrikadag’

ook na je dood kun je meer betekenen dan je denkt Natuurlijk wensen we je een lang, gezond en gelukkig leven. Maar ook als je er niet meer bent, kun je meer betekenen dan je denkt. Door het opstellen van een testament komt je erfenis terecht bij wie jij belangrijk vindt. Zo kun je de christenen van Burundi, de D.R. Congo en Rwanda ook na je overlijden blijven steunen. Natuurlijk wil je ook iets nalaten aan je familie en vrienden. Dat kan met een duolegaat: zij worden dan vrijgesteld van het betalen van successierechten op hun deel van je erfenis, want die neemt Missio op zich. Een ander deel van je erfenis gaat naar Missio. Missio opnemen in je testament helpt dus Missio, maar ook je familie en vrienden.

Interesse? Vraag raad aan je notaris of neem vrijblijvend contact op met Michel Coppin, directeur van Missio, op 02 679 06 30 of via dir@missio.be.

4»

suara 58

missio achter de schermen

‘Missio in alle kleuren’ was ‘Zalig!’

De ‘Missio in alle kleuren’-dag in het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen was op 27 september 2014 aan zijn negende editie toe. Dit jaar ging de dag door onder het thema ‘Zalig!’ (een verwijzing naar de zaligsprekingen) in het hart van Vilvoorde. Hans Homblé, diensthoofd bij Jongerenpastoraal Vlaanderen (IJD) in Vlaams-Brabant en Mechelen, zet al sinds de eerste editie zijn schouders mee onder dit evenement. Hij is dan ook de geknipte persoon om ons er alles over te vertellen.

gemeente in Vilvoorde. En er waren workshops Filipijnse volksdans (Tinikling), Afrikaanse percussie, Mexicaanse verhalen ... Een derde luik is de inzet voor een betere wereld. Zo zijn er getuigenissen over inleefreizen, of rond projecten in het Zuiden of voor de vierde wereld. Elk jaar steunen de vormelingen en catechisten een plaatselijk goed doel. In Vilvoorde was dit Idem-Dito, een sociale kruidenier.”

de kar gesprongen. Het was meteen een succes. Ook dit jaar waren er opnieuw een kleine tweeduizend vormelingen en catechisten.”

”Werken met workshops heeft vele voordelen. Zo moeten de groepjes zich doorheen de stad verplaatsen, wat ervoor zorgt dat de Missio-dag een grote zichtbaarheid krijgt. We horen hierover veel positieve reacties.”

»» LIESBETH ROGGE

De Missiodag is gericht naar jongeren die starten met vormselcatechese en hun begeleiders. Hoe is dit initiatief ontstaan?

Hans Homblé: “Het begon allemaal met een idee van Gisela Vanwinckel, toen werkzaam voor Missio in Mechelen. Zij was erg enthousiast over een vormelingendag in het bisdom Luik (Journée Transmission) en hoopte dit ook te realiseren in het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen. IJD is toen mee op

De werkwinkels zijn opgebouwd rond een drieluik.

Kun je daar iets meer over vertellen?

Homblé: “Dat klopt. Er zijn workshops rond het christelijk geloof, bijvoorbeeld een priester of zuster die een getuigenis geeft. Andere workshops focussen op een andere religie of cultuur. Zo bezochten groepjes de sikhtempel, de moskee of de protestantse

Blije gezichten

“We hopen dat de jongeren ergens door geraakt worden.”

Wat blijft jou bij van deze Missiodag?

Homblé: “De vele blije gezichten. Daarvoor doen we het. We hopen toch telkens dat de jongeren ergens door geraakt worden. En dat ze ervaren dat ze niet alleen zijn. Vandaar dat we veel aandacht besteden aan het slotspektakel met alle jongeren samen. De kerk is grensoverschrijdend, gaat verder dan de eigen parochie en het eigen land. Dat symboliseren de ballonnen en de petjes in verschillende kleuren ook. Te midden van verscheidenheid vormen we één geheel. Of anders: vanuit ons geloof willen we kleur brengen.” •

FOTO: MISSIO

»5

Onderzoekers, waaronder Peter Piot, trekken naar Yambuku. Ze interviewen mensen uit de getroffen dorpen om te ontdekken waar de ziekte vandaan komt. Uiteindelijk lijkt een gebrek aan ziekenhuishygiëne, waardoor vaccinatienaalden bij meerdere patiënten gebruikt worden, aan de oorzaak te liggen. Dankzij quarantaine, hygiënische maatregelen en voorlichting van de bevolking weet men de epidemie te stoppen. Er sterven bijna 300 mensen.

achtergrond

Ergste uitbraak

FOTO: SCIENCE PHOTO / SHUTTERSTOCK

De huidige ebola-epidemie, die haar begin kent in maart 2014, is wellicht de grootste en meest complexe uitbraak ooit. Er zijn tot nu toe al meer besmettingen en meer doden dan bij de eerdere uitbraken samen. Daarenboven is de ziekte uitgebroken in drie verschillende landen en dit in zowel plattelandsgebieden als stedelijke regio’s. De getroffen landen – Guinee, Liberia en Sierra Leone – zijn makkelijke prooien. Er is een zeer slecht systeem van gezondheidszorg en de landen herstellen nog maar recent van een lange periode van conflict en instabiliteit.

Het verhaal van ebola

Rol van de gemeenschap

Dit nummer van Suara staat in het teken van ebola. Een woord, een ziekte, een begrip dat we de laatste maanden al erg vaak gehoord hebben. Het roept bij ieder van ons ongetwijfeld beelden op. Maar waar hebben we nu eigenlijk mee te maken? Dat is niet altijd even duidelijk. Daarom vertellen we je graag het verhaal van ebola, van de eerste ontdekking tot de huidige epidemie. »» CATHERINE DE RYCK

Het verhaal van ebola is niet eeuwenoud. Het is bijvoorbeeld minder oud dan dat van aids. Pas in 1976 wordt ebola op de kaart gezet, onder andere door de Vlaamse arts Peter Piot.

6»

suara 58

Mysterieuze ziekte

In Yambuku, een dorp nabij de Ebolarivier in de Democratische Republiek Congo (toen nog Zaïre) en een Belgische missiepost, worden eind augustus 1976 mensen ziek. De plaatselijke dokter, ook een Belg, kan de ziekte niet identificeren. Hij stuurt

het bloed van een zieke Belgische zuster naar het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen. Ter plekke stelt men een schutkring in, omdat het gezond verstand dat ingeeft. In Antwerpen ontdekt men dat het virus lijkt op het Marburgvirus (ontdekt in 1967), maar toch iets anders is.

Daar komt dan nog bij dat de angst voor de ziekte groot is. Zo groot dat ze stigmatisatie en uitsluiting in de hand werkt. Wie besmet is of uit een familie met besmetten komt, dreigt uit de gemeenschap verstoten te worden.

Communicatie en informatie zijn daarom onontbeerlijk. Gemeenschapsleiders spelen daarin een grote rol. Zij moeten zorgen voor voorlichting en moeten de bevolking samenhouden. Ze moeten mensen leren elkaar te helpen, in plaats van zich van elkaar te vervreemden uit angst en onwetendheid.

De kerk speelt een belangrijke rol.Wat de kerk van Sierra Leone doet in het kader van de ebolacrisis lees je op de volgende bladzijden. • Catherine De Ryck is Nederlands­talige communicatieverantwoordelijke bij Missio-België.

kerk vormen in sierra leone

De kerk en de strijd tegen ebola Het is onmogelijk om niet op te hoogte te zijn van de grote ramp die het ebolavirus veroorzaakt in drie West-Afrikaanse landen, namelijk Guinee, Liberia en Sierra Leone. In zo’n situatie kan de kerk niet bij de pakken blijven zitten. Bisschop Henry Aruna, directeur van Missio in Sierra Leone, getuigt over het engagement van de lokale kerk. »» ARMELLE GRIFFON

FOTO: SIMON RAWLES / CAFOD

Kun je kort Sierra Leone voorstellen?

Henry Aruna : “Sierra Leone ligt in West-Afrika. In het westen grenst ons land aan de Atlantische Oceaan, in het noorden en het oosten aan Guinee en in het zuiden aan Liberia. Sierra Leone telt zo’n zes miljoen inwoners op 71 740 km². Het is een land van bergen en wouden. Sierra Leone is ‘gezegend door de goden’: een rijke bodem en ondergrond met goud

en diamant, een gunstig klimaat voor de landbouw (rijst, koffie, palmolie, cashewnoten) die goed is voor meer dan 50 % van het Bruto Binnenlands Product en rijkdom uit bossen kenmerken het land. Toch is Sierra Leone één van de armste landen ter wereld.

De burgeroorlog die woedde tussen 1991 en 2001, heeft grote schade toegebracht aan de landbouw en de mijnsector. Daarnaast kreeg ook de publieke dienstverlening op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs klappen.”

Zijn de gevolgen van de burgeroorlog vandaag nog voelbaar?

Aruna: “Veel problemen die het land kenmerken zijn eigenlijk een gevolg van de burgeroorlog. In de eerste plaats is er een tekort aan drinkbaar water en aan hygiëne. Ook op andere gebieden hebben we nog een lange weg af te leggen, zoals alfabetisering (slechts 30 % van de bevolking is geletterd), scholing, gemiddelde levensverwachting (die bedraagt nu slechts 38 jaar), de strijd tegen ondervoeding, moedersterfte en kindersterfte (182 kinderen op 1000 sterven voor ze de leeftijd van 5 jaar bereiken). Zo’n situatie werkt de verspreiding van een endemische ziekte natuurlijk in de hand.”

“Sierra Leone is ‘gezegend door de goden’, maar tegelijk één van de armste landen ter wereld.”

Dat is dus de context waarbinnen de ebola-epidemie zich afspeelt. Wanneer is het virus opgedoken in Sierra Leone?

Aruna: “In mei 2014 is het eerste geval vastgesteld in de oostelijke provincie van Sierra Leone.

Het slachtoffer raakte besmet in buurland Guinee.

Door gebrek aan controle is de grens, die door het territorium van de Kissi-stam loopt, erg makkelijk over te steken. Veel families uit die stam zijn verdeeld over Guinee, Liberia en Sierra Leone. Er is dus veel uitwisseling tussen de verschillende landen, zowel op het gebied van mensen als op het gebied van goederen. De tol van de epidemie is zwaar. In oktober 2014 telden we al 3700 besmettingen en 1260 doden. Veel kinderen werden wees.” 4 Landbouw is goed voor meer dan 50 % van het Bruto Binnenlands Product van Sierra Leone.

»7

Hoe neemt de kerk deel aan de nationale strijd tegen ebola?

Aruna: “De kerk van Sierra Leone staat voor een ware uitdaging. Ze is aanwezig in het hele land met 4 bisdommen en bisschoppen, 71 parochies, 36 mannelijke religieuzen en 63 vrouwelijke religieuzen. Ondanks haar minderheidspositie (er zijn 4,65 % katholieken tegenover 25 % protestanten, 60 % moslims en 10 % animisten) heeft de kerk veel invloed, vooral op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. In de strijd tegen ebola ontstond er een partnerschap tussen de katholieke kerk, de overheid van Sierra Leone, vertegenwoordigers van de andere godsdiensten en ngo’s die de ziekte proberen in te dijken. De kerk speelt

“Priesters en religieuzen blijven ter plekke in de meest gevaarlijke gebieden, als getuigen van het evangelie.”

8»

suara 58

vooral een rol bij het uitleggen van de aanbevolen maatregelen van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Er zijn voorlichtingsmomenten in kerken, parochies en in de media. Geëngageerden geven uitleg over preventiemaatregelen en identificeren een aantal traditionele gebruiken die de verspreiding van het virus in de hand werken. Priesters en religieuzen blijven ter plekke in de meest gevaarlijke gebieden, als getuigen van de evangelische aandacht voor wie lijdt. Ze doen dit zonder onderscheid te maken op basis van geloof of etnische afkomst.

En wat doet de kerk op gebied van liefdadigheid?

Aruna: “Aan de deuren van parochiekerken, missieposten en kloosters vind je veel mensen die hulp nodig hebben. Sommige situaties zijn zo schrijnend dat ons personeel ze niet volledig kan opvangen. De vraag overstijgt onze financiële capaciteit. Velen die om hulp komen vragen zijn wezen of weduwen en weduwenaars. Vooral jonge weesmeisjes zijn erg kwetsbaar.”

FOTO: KEN HARPER

“We moeten een halt toeroepen aan de onredelijke angst.”

Wat is de impact van de ebola-epidemie op het dagelijkse leven in de kerkgemeenschap?

Aruna: “De kerk en haar mensen moeten een halt toeroepen aan de onredelijke angst die de epidemie met zich meebrengt. Simpele koorts doet alle alarmbellen afgaan. Ik geef een voorbeeld. Op een zondag moest een jong meisje braken tijdens de eucharistie, waarop er grote paniek ontstond onder de andere aanwezigen. Een oude vrouw viel bijna flauw, omdat een deel van het braaksel op haar beland was en ze ervan overtuigd was dat ze ging sterven. Uiteindelijk bleek het om een eenvoudige voedselvergiftiging te gaan. Parochianen moesten de oude vrouw bezoeken om haar gerust te stellen. Dat soort situaties maken we elke dag mee.”

Welke boodschap wil je meegeven aan de christenen van België?

Aruna: “We zijn erg dankbaar voor het gebed en de hulp van zoveel mensen van goede wil. Het zou ons deugd doen moesten mensen die ver van deze ramp af wonen ons blijven bezoeken en ons helpen een eind te maken aan deze verschrikkelijke en moordende nachtmerrie.” •

meedogenloze ziekte

De slachtoffers van hun inzet In maart 2014 stelt men enkele gevallen van ebola vast in West-Afrika. Al snel groeit dit uit tot de dodelijkste ebola-epidemie ooit. Wetenschappers zijn verrast, want oorspronkelijk verbonden ze ebola met Congo en in mindere mate met Sudan, maar niet meteen met West-Afrika. »» MICHEL COPPIN

Het verhaal van de huidige epidemie begint in Liberia. Een lange burgeroorlog heeft de samenleving ernstige schade toegebracht, vooral op het gebied van gezondheidszorg. Er is slechts één faculteit voor geneeskunde in het land met slechts dertig afstuderenden per jaar. Daarnaast zijn er te weinig ziekenhuizen en de bestaande zijn overbevolkt. Jonge zwangere meisjes bevallen in slechte omstandigheden. De burgeroorlog maakte het sociale en familiale netwerk kapot.

Liberia is afhankelijk van buitenlandse medische hulp. Daarom richtten de Hospitaalbroeders van Sint Johannes de Deo in Liberia een ziekenhuis op.

al snel. Onder hen broeder George Canbey van Ghana en zuster Chantal Motwamene van de Democratische Republiek Congo.

Miraculeuze genezing

De hoofdarts van het ziekenhuis, de Spaanse missionaris Miguel Pajares, zet zich in voor de behandeling van de vele zieken. Hij raakt besmet en wordt overgebracht naar Spanje, waar hij op 12 augustus overlijdt. Zuster Juliana

Reddende bloedtransfusie

Ook in het Sint Johannes de Deoziekenhuis in Sierra Leone vallen er slachtoffers. De Spaanse broeder Manuel Garcia Viejo raakt er besmet.

Hij wordt overgebracht naar Spanje.

Zuster Paciencia, die genas van de ziekte, reist hem achterna om hem te redden met een bloedtransfusie, maar komt te laat. Ze kan wel bloed geven aan verpleegster Teresa, die priester

Pajares verzorgde. Zij wordt genezen verklaard. Zuster Paciencia keert terug naar Liberia.

Zovelen zetten zich nog elke dag in voor iedereen die getroffen wordt door de ebola-epidemie. Onder hen worden er al te veel slachtoffer van hun eigen inzet. • Michel Coppin is salvatoriaan en directeur van Missio-België.

Lees de verdere reflectie van Michel Coppin over dit verhaal van verdriet en vreugde in de column op bladzijde 11.

“Liberia is afhankelijk van buitenlandse medische hulp.”

FOTO: FRANCISCO LEONG / AFP PHOTO

Eerste slachtoffers

Dokter Patrick Nshamdze, Kameroense Hospitaalbroeder van Sint Johannes de Deo en directeur van het ziekenhuis, neemt midden juli 2014 een zwanger meisje op dat lijdt aan een infectieziekte. Hij denkt niet aan het ebolavirus. Eens dit ontdekt wordt, worden de dokter en de vrouw in quarantaine geplaatst, maar beiden overlijden kort daarna. Jammer genoeg verspreidt het virus zich ondertussen al in het ziekenhuis. Meerdere religieuzen, deel van het medisch personeel, overlijden

Bohona, Guinese, reist met hem mee. Zij blijkt het virus niet te hebben en keert terug naar Liberia om verder voor de slachtoffers te zorgen. Haar medezuster Paciencia Melgar geneest miraculeus van ebola. In Spanje wordt dit goede nieuws echter overschaduwd door het nieuws dat Teresa Romero, verpleegster van priester Pajares, wel besmet is.

»9

bijbel

Kind van God Epidemieën roepen vragen op en zorgen voor diepgewortelde reacties van angst en verwerping. Maar voor sommigen is het ook een gelegenheid om ten diepste hun engagement te beleven, ten dienste van anderen. Velen onder hen doen dit vanuit een evangelische bewogenheid. »» ARMELLE GRIFFON

“Jezus kiest steeds partij voor de persoon, voor het kind van God.”

“Ik wil het, word rein” (Matteüs 8,1-4)

Als we kijken naar hoe de ebola-epidemie in West-Afrika is opgedoken en welke inspanningen het verzorgend personeel levert om levens te redden, dan kunnen we niet anders dan denken aan bepaalde evangelieteksten en de manier waarop Jezus mensen geneest.

Als zieken komen zij terecht aan de rand van de maatschappij: de melaatse in Matteüs 8,1-4, de blinde in Marcus 10,46-52, de bezetene in Lucas 8,2638 en vele anderen.

FOTO: LIVING WATER INTERNATIONAL

“Ik ben een Liberiaan en geen virus.” Dit is de slogan van een sensibiliseringscampagne op het internet, op gang gebracht door een jonge vrouw met Liberiaans/Amerikaanse achtergrond.

Het was het gevolg van een opmerking aan haar dochter op een Amerikaanse school. Ook al geeft iedereen toe dat een zieke niet mag verengd worden tot zijn of haar ziekte, toch krijgen deze emotionele reacties en gedachten vaak de bovenhand als er een besmettelijke

ziekte opduikt. Dit was het geval wat aids betreft en ook nu weer met het ebolavirus.

10 »

suara 58

De stigmatiserende reacties en tekenen van uitsluiting die uitgelokt worden door de opgang van het ebolavirus herinneren ons aan de situatie van melaatsen die opzij geschoven werden vanuit een zekere angst en onwetendheid.

Het zijn deze reacties die Jezus steeds weer bestrijdt als Hij op de sabbat zieken geneest, als Hij een melaatse aanraakt of als Hij de tafel deelt met zondaars. Hij kiest steeds partij voor de persoon, voor het kind van God, tegen wat gangbaar is en tegen de bescherming van enkel het fysieke en materiele ten nadele van anderen.

Aanraken en aangeraakt worden

Doorheen dit nummer van Suara verschijnen vele namen. Je leest hun verhaal op bladzijde 9. Ze waren werkzaam in ziekenhuizen waar de epidemie toesloeg. Daar bekeken ze de zieken als mensen – gelovig of niet, christen of niet – en niet als een nieuw ‘geval’ of een reeks symptomen.

Hetzelfde geldt voor diegenen die strijden tegen de onwetendheid en de vooroordelen die zieken en hun families uitsluiten.

Net als Jezus kijken ze naar de mens zelf.

Net als Jezus laten ze zich aanraken.

Net als Jezus vrezen ze niet hun eigen leven in gevaar te brengen, zelfs tot op het punt het te verliezen. • Armelle Griffon is Franstalige com­municatie­ verantwoordelijke bij Missio en godsdienstleerkracht in de Europese Scholen van Brussel.

TERUGBLIK FOTO

: M IS S

IO

column In dit nummer van Suara lees je hoe mensen soms slachtoffer worden van hun eigen inzet. Ik toonde dit aan de hand van het verhaal over ebola op bladzijde 9.

Maar wat leren we uit dit verhaal vol van verdriet en vreugde? Vooreerst dat de burgeroorlogen in Liberia en Sierra Leone de gezondheidszorg vernielden. En waar geen uitgebouwde gezondheidszorg meer is, krijgen infectieziekten vrij spel. Ze kunnen dan enkel met internationale hulp uitgeroeid worden. Bovendien leert de geschiedenis ons dat in Afrika geregeld zeer besmettelijke ziekten plots opduiken die voor de wetenschap nieuw zijn en waarop hulpverleners weinig voorbereid zijn. Ondanks dit fenomeen staan ze altijd klaar om zieken te begeleiden en vooruit te helpen.

Op 27 september 2014 ging de negende editie van de ‘Missio in alle kleuren’-dag doo r. Zo’n tweeduizend vormelingen namen deel. Lees er mee r over op bladzijde 5!

FOT O: MIS SIO

waren priesoktober 2014 Myanmar, 3 et m en t to ber sioVan 23 septem Eh Mwee, directeur van Mis yanmar, op w M ter Callistus Sa yi, bisschop van Pathein in ties.

Hg en e er an nf Hs co de en John ven verschillen bezoek. Ze ga UV EN FO TO : KU LE

Maar we leren meer. Juist in die landen zijn het – naast de grote internationale organisaties – vrouwelijke en mannelijke religieuzen die heel dicht bij de bevolking staan en gezondheidszorg garanderen. De eerste slachtoffers zijn zusters, priesters en broeders die de zieken opvingen als arts of verpleger. Ze beseffen niet altijd dat ze hierbij hun eigen leven in gevaar brengen. De religieuzen zijn niet enkel Europeanen, maar leden van Afrikaanse gemeenschappen.

Alleen al in ons verhaal gaat het om religieuzen afkomstig uit Kameroen, Ghana, Guinee, de D.R. Congo en over ‘gezondenen’ werkzaam in Liberia en Sierra Leone. Naar het voorbeeld van vele Europese missionarissen zijn het nu vooral religieuzen uit lokale gemeenschappen die zich als eersten in de strijdlinie bevinden. Vanuit hun band met een levengevende Vader en het evangelie springen ze in de bres voor noodlijdenden.

Het is me ook opgevallen dat de Europese media enkel melding maken van de twee Spaanse broeders en hun verpleegster. Over de twee gestorven Afrikaanse broeders en Congolese zuster en over de zuster uit Guinee die overleefde en met haar bloed de Spaanse verpleegster hielp genezen werd met geen woord gerept. In dit verhaal waren er echter meerdere acteurs. Ik vond het belangrijk jullie het volledige verhaal te vertellen.

Van 26 tot en met 28 oktober 201 4 ging het colloquium Omnes Gentes door in Koekelberg, Louvain-la-Neuve en Leuven.

Alle medewerkers van Missio wensen je vreugdevolle kerstdagen en een inspirerend nieuw jaar!

Directeur van Missio-België

WWW.

.be

» 11

colofon Hoofdredactie: Kenny Frederickx Eindredactie: Catherine De Ryck Werkten mee aan dit nummer: Henry Aruna, Michel Coppin, Armelle Griffon, Hans Homblé, Liesbeth Rogge en Thérèse Watripont Foto’s: K.H. Melters / Missio, mifl68, science photo / Shutterstock, Simon Rawles / CAFOD, Ken Harper, Francisco Leong / AFP Photo en Living Water International Lay-out en drukwerk: Halewijn nv Verantwoordelijke uitgever: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel

Info en contact Vorstlaan 199, 1160 Brussel 02 679 06 30 info@missio.be www.missio.be

Reacties en suggesties pub@missio.be Vormingswerk Missio-Vlaanderen vlaanderen@missio.be

Adreswijziging of uitschrijving suara@missio.be

Suara is het Indonesische woord voor ‘stem’.

Suara wil de stem zijn van christenen wereldwijd.

Daarom brengt Suara nieuws uit christelijke gemeenschappen uit de hele wereld. Zo geeft Suara ook een beeld van Gods stem in vele talen.

www. .be WWW. .be