Seppe De Blust // Participatory practices and bottom-up initiatives

ndvr

the need to rephr ase 15.05.15 Minsk ...

s o c i o - s p at i a l r e s e a r c h

d e s i g n c o n s u l ta n c y

p ro c e s s g u i da n c e

AMBITIONS

NE W ROLE

MODEL

THE REVIVAL OF SOCIAL AMBITIONS

s p at i a l p r o j e c t s h av e t h e a b i l i t y t o increase the social qualit y of urban areas and neighbourhoods

N dv r (s h o rt

for

‘ e n d e a v o u r ’,

which

s ta n d s f o r e x p l o r i n g , d i s c o v e r i n g , u n d e r ta k i n g ,

‌)

is a social enterprise

t h at p u t s t o u s e s p at i a l a n d s o c i a l e x pe rti s e to incre a s e th e p os itive social i m p a c t o f s p at i a l p r o j e c t s .

IN SEARCH OF A NEW ROLE

s o c i a l s pat i a l d i v i d e

revival of social ambitions designers No

&

planners

fit tools , methods to involve social professionals , cap -

ture local knowledge and dynamics .

social professionals S ocio - spatial

knowledge is implicit , experience is not trans -

lated to spatial terms .

ndvr

STADSPLANNER

ARCHITECT

ONTWIKKELAAR / INVESTEERDER

URBANIST

BEMIDDELEN

KENNIS

DYNAMIEKEN

N dvr

DEBAT

ONTWERP

office combines expertise in architecture , urban / spatial plan -

ning and social geography to advise , guide and support archi tects , planners , organizations , ngo ’ s , project developers and go vernments in pursuing the full social potential of spatial projects and in creating an understanding of complex spatial matters .

expertise

ndvr

ndvr

fund

office

voeden

a n i n t e r m e d i at e ro l e

role of socio spatial research and design in bridging the gap between politics

- everydat

transformation

life and urban

da m

DAM

Antwerpen

HERAANLEG IJZERLAAN

OOSTERWEELVERBINDING

PROJECT SLACHTHUISSITE - NOORDSCHIPPERSDOK -LOBROEKDOK

?

SANERING LOBROEKDOK

college van burgemeester en schepenen Besluit A-punten

Zitting van 23 mei 2014 GOEDGEKEURD samen leven

Samenstelling De heer Bart De Wever, burgemeester De heer Koen Kennis, schepen; de heer Philip Heylen, schepen; de heer Ludo Van Campenhout, schepen; de heer Claude Marinower, schepen; de heer Marc Van Peel, schepen; de heer Rob Van de Velde, schepen; mevrouw Nabilla Ait Daoud, schepen; mevrouw Liesbeth Homans, schepen De heer Roel Verhaert, stadssecretaris

Iedereen aanwezig

286

2014_CBS_05554 Stad

in dialoog - Participatietraject Slachthuissite-Noordschippersdok - Goedkeuring

Motivering Gekoppelde besluiten 2012_CBS_07431 - Groene Singel. Singel Noord. Slachthuissite - Stedelijke ambitienota Goedkeuring Aanleiding en context Op 20 juli 2012 keurde het college de stedelijke ambitienota goed voor de Slachthuissite ( jaarnummer 7431). De komende jaren moet dit gebied herontwikkeld worden als een gemengd project met hoofdbestemming wonen, verweven met diensten, recreatie en bedrijvigheid. Voor het projectgebied Slachthuissite-Noordschippersdok zal een masterplan opgemaakt worden.

Rondom de Slachthuissite zijn veel stakeholders (belanghebbenden) actief. Het is de bedoeling om de verschillende stakeholders te betrekken in een participatietraject over de ontwikkeling van de Slachthuissite. Op 25 november 2013 gaf de districtsraad Antwerpen het advies om een sterk participatietraject op te zetten voor de Slachthuissite (jaarnummer 38).

Argumentatie Doelstelling De ontwikkeling van het projectgebied is een unieke kans voor de heropwaardering van de Damwijk. De stad wenst een participatietraject op te starten om zo een gedragen en kwalitatief project te krijgen met meerwaarde voor alle stakeholders. De afspraken over samenwerking en participatie zullen worden vastgelegd in een participatiecharter dat ondertekend wordt door de verschillende stakeholders. Een kerngroep en een stuurgroep participatie zorgen voor de opvolging van het participatietraject.

Stakeholders Het projectgebied Slachthuissite kent een grote variatie aan stakeholders. Deze zijn onder te verdelen in drie categorieĂŤn: stad Antwerpen, eigenaars van het projectgebied en actoren in de Damwijk. Allen zijn zij betrokken op de Slachthuissite omwille van hun huidige of toekomstige activiteit. Hieronder is een oplijsting van de aanwezige stakeholders.

1/4

Grote Markt 1 - 2000 Antwerpen info@stad.antwerpen.be

de ceulevel

tter

space&matter

g ro e n p l a at s

&

louizalaan

ssentie: De ontmoeting zullen altijd deel

ngeacht hun uitzicht

een verbindende rol

room. Het anonieme

aar niet hoeft plaats de wachtruimte van

Stedelijke verdeler

Groenplaats als transit zone, verdeler van stedelijke stromen. De plek in Antwerpen om te kiezen ‘waar naartoe?’ .

De grote diversiteit aan voetgangersbewegingen toont dat de Groenplaats functioneert als een plek waar mensen zich oriënteren, herverdelen en beslissen welke richting ze verder uitgaan. Van de Groenplaats vertrek je

d voor de zuidelijke

voor een avondje stappen richting binnenstad of neem je een laatste keer

gheid van openbaar

afscheid op de terugweg naar huis.

nwezig is.

De hernieuwde Groenplaats zal voldoende open, flexibel en leesbaar

orgenheid. Het zijn

moeten zijn wil ze deze belangrijke kwaliteit van de huidige Groenplaats

verblijfskwaliteit. Ze

behouden.

ting op een terrasje,

ruimtelijke condities

de bloemen. Ze zijn

ats vinden we deze

oriënteren

e deel.

(her)groeperen

ernieuwing, wil het terrassen

naar haar essentie,

beslissen

flexibel

informeel

leesbaar

open

verschillende toegangen

or ontmoeting. Het leitmotiv; anoniem toeristen zone

ndig of wat langer,

sse (evenementen),

“locals” zone

gewoon… het toeval

Kortstondige dynamiek

positioneren als een

g bestaat erin beiden

Verschillende plekken op de Groenplaats zoals de bus- en metrostop

cht te plaatsen.

kennen een eigen dynamiek. Mensen blijven rond de ingang hangen of zitten op een boord op elkaar te wachten. Hoewel dit op het eerste

dfase al aan de hand

namiek van het plein

rschillende getuigen

gezicht steeds toevallig en tijdelijk lijkt zorgen deze wachtende mensen er wel voor dat de grote schaal van de groenplaats ook centraliteit op

terrassen

mensenmaat kent. Om dit in het toekomstig ontwerp niet kwijt te spelen

pers, politieagenten,

zal het belangrijk zijn bij deze overstapplaatsen het overzicht te bewaren

flink aangescherpt.

en waar mogelijk zitelementen te voorzien.

cht kan dit proces

ruimtelijke condities wachten

overzicht behouden tijdelijke ‘plekken’ faciliteren vertrekken

ontmoeten

rekening houden met verschillende centraliteiten

Verschillende gezichten Er zijn maar weinig pleinen in Antwerpen met zoveel verschillende gezichten als de Groenplaats. Aan de ene kant is er een locals vs. toeristen dynamiek, waar bezoekers en toeristen het plein op een heel andere manier gebruiken met een versterkte dynamiek richting Jan Blomstraat. Aan de andere kant zijn er specifieke zones die door kleine groepjes of individuen worden gebruikt (bv. de banken) waar andere zones zich weer meer tot groepen lenen (bv. het standbeeld van Rubens). De dialoog tussen deze diversiteit aan gebruikers en dynamieken creëert een geliefde plek. Een levendig plein met geborgen hoekjes van waaruit de dag kan worden gade geslagen. Een verdere uitbouw en integratie van de terrassen rondom het

Groenplaats als een observatieplek om de verschillende voorbijgangers te observeren, rustig boterhammen te eten in de zon of bij te babbelen met vrienden.

Groenplaats als een collectie van kleinschalige, vluchtige dynamieken

ruimtelijke condities

plein kunnen aan deze dynamiek nog extra elementen toevoegen. Het spelen met zonering, kanten, toegangen en openheid richting het centrale plein is cruciaal om deze diversiteit aan gezichten te behouden.

observeren

formeel & informele zitplekken diverse zones zichtbaarheid

locals vs bezoekers

groep vs individu

diversifiëring in randen

Tableau vivant Open oproep 27, project 3 Stad Antwerpen

3

we build homes

Particulier Opdrachtgeverschap

WeBuildhomes

custom made

mass made

- duur - onzekere oplevering - onzeker eindresultaat - geen prijsgarantie

- prijs vooraf bekend - gegarandeerde oplevering - weet wat je krijgt - goedkoper door veelheid space&matter

STAP 1

STAP 2

STAP 3

Kies het huis dat bij je past

Kies een kavel

Wij bouwen de straat

space&matter

Re-usability

W

eB

space&matter

OPEN SOURCE LIBRARY OF QUALITATIVE AFFORDABLE H OM E S

space&matt

space&matter

s pat i a l s a f e t y

437-8-32)6-2+ '%7)7

*)-8)2

4-)8)6 438 &9968 6-2+&69++)2

*%0'3240)-2

()7+9-20)-

736+,:0-)84%6/ ,%2()0786%%8

69-18)

+)&69-/ 8)60340)-2

+))0,%2(40%%87

7',-.243368

-+03

(6%%-&331 78 %2(6-)740%%87

63>)1%%-

/-37/40%%87

%786-(

` ndvr

4)6')48-)

belevingsonderzoek ruimtelijke beleving 1

astrid

2 schijnpoort

3

4

iglo

ruimtegebruik

1

handelstraat ontwerpdialoog

5

kioskplaats

6

falconplein

3M

6M

PROJECTGROEP

9M

method o b s e rvat i o n

i m a g e a n a ly s i s

c at e g o r i z e

map

reflect

?

RESTRUIMTE

?

? vervelende trappen

RICHTING/ORIENTATIE



rondhangende mensen

 TRECHTER KNOOPPUNT

?



? principe keyserlei doortrekken. vroeger lag hier een terrasen en horeca fietspad, dat is nu

hier staan altijd auto’s

?

x

weg. Hoe passeer je?

BLOKERING ZICHTEN

?

?

?

?

?

rondhangende in de winter weinig mensen banken volkbijna altijd bezet

x

fietsers te snel en tramsporen verhingeen fietspad deren fietsen.

Bussen en vrachtwagens op baan, hinder voor fietsers

rondhangende mensen

x

HINDERLIJK OBJET

daklozen

?

BREDE INFRASTRUCTUUR





x

?

veel p verke

onduidelijke fietsroute. fietser leeg, kreeg supermarkt gesloten; hier boete. passage niet verdeeld, verloederde gevels

?

X

s avonds volk op de weinig bomen, bankjes groen gladde stenen, gevaarlijk bij slecht weer ongezellig

x

BLINDE COMMERCIELE PLINT

daklozen en rondhangende mensen

?

ruziemaken, trap voor metro daklozen B/dronkenschap veelvoelt mensen onveilig voor wachten wachtplaats: veeltrap groepjes, mensen voor de opmensen bus, verspert mensen versperren hebben ingang. schuilende fietsingang en voetpadonveilig daardoor mensen, jongeren gevoel

?

DREMPEL / NIVEAUVERSCHIL

RESTRUIMTE

?

?

?

wordt zelden gebruikt. Hij gaat altijd langs de zijkant

DOORGANG NAAR KEIZERLEI

GEEN CONTINUITEIT

RICHTING/ORIENTATIE



AFWERKING MATERIAAL TRECHTER KNOOPPUNT

hier kruisen veel tramsporen

?

DOORGANG NAAR CENTRAAL STATION

?

X

x SLECHTE STAAT

?

BLOKERING ZICHTEN

?

?

?

?

HINDERLIJK OBJET

X

BREDE INFRASTRUCTUUR

x

NIET AFGEWERKTE ZONE

X ?

BLINDE WAND

PUBLIEKEE TOILETTEN

?

SLECHTE STAAT TRAPHAL

DREMPEL / NIVEAUVERSCHIL

DOORGANG NAAR KONIGING ELIZABETHZAAL

?

?

?

x GEEN AANSLUITING

AFWERKING MATERIAAL

NIET AFGEWERKTE ZONE DOORGANG NAAR METROHALTE -2

?

DOORGANG NAAR METROHALTE -2

DOORGANG NAAR ASTRIDPLEIN

SLECHTE STAAT

veel drempels

moeilijk over te steken

e x p l i c i e t m a k e n va n l e e fw e r e l d e n

villa’s op de Thonetlaan

camping

Handelstraat

Waaslandtunnel

Sint Lucas Kerk + sociaal restaurant

Galgenweel voetgangerstunnel

brasserie op de dijk

b e w o n e r s e u ro pa r k

Sint Jansplein

outsiders

kinderen

vrouwen

jongeren

ouderen

mannen

Waasland

werken

toeristen

villa op

leren rijden op

LO

Schippers

LO

?

“Op het terrein is er ervaring en bereidheid om mee te stappen in de opzet van IGLO. Het imago-probleem van Europark kan de doelstellingen van IGLO parten spelen.”

!

charles de costerlaan

€

€ €

“Voor Marokkanen is de Handelsstraat een centrale winkelstraat; voor deze gemeenschap ligt de Handelsstraat als het ware “op Linkeroever”. Zo bekeken moeten we ons werk deels anders organiseren en bijv. voor de stimulering van de wijkeconomie of het sociaal cultureel werk andere werkvormen bedenken.”

waaslandtunnel

?

!

“De kennis die binnen de bestaande initiatieven werd opgebouwd over de verschillende groepen in Europark moet meer gesystematiseerd worden, zodat er gerichter op problemen kan ingespeeld worden .”

!

! !

!

!

KIDS

speelplein

MANUS EGIDIO BEWONERSGROEPEN BUURTSPORT ... lyceum linkeroever basisschool de spits en internaat

“Er moeten voldoende aantrekkelijke gemeenschapsfuncties aangetrokken worden op maat van huidige en toekomstige bewoners en gebruikers.”

“Er is op zeer korte termijn nood aan een behoorlijke infrastructuur voor de reeds bestaande initiatieven. Het IGLO-complex alleen zal deze nood niet kunnen opvangen.”

“Europark heeft nood aan een centrum op maat van Europark met een mix aan voorzieningen die zowel een lokaal als een bovenlokaal publiek aanspreken”

blok 25

sociaal restaurant bakboord sorteerstraatje

serviceflats bibliotheek willem elsschot

lidl

toekomstig jeugdcentrum en sporthal

sint lucas kerk dienstencentrum

bushalte

woon zorg centrum kribbe

speelplein

biodroom

serviceflats

delhaize

karel de grote hogeschool

“In het huidige ontwerp ligt de Chicagoblok als het ware ‘verstopt’ achter het dienstencentrum. Een gebouw van een dergelijke dimensie, met een dergelijk groot aantal bewoners en met het gekende imago heeft nood aan open ruimte rondom. Van één IGLO-straat naar een geheel van IGLO- straatjes”

sint anna college

?

“Voor veel bewoners ligt het centrum, en dus ook de ontmoetingsplekken, buiten de wijk.

Bewoners leven niet in de wijk, eenvoudigweg omdat er geen aanleiding of plek is.”

donderdag markt frederik van eedeplein

metro van eedenplein

voetgangerstunnel

tram en bus halewijn

Er moet vermeden worden dat het nieuweIGLO-complex schril afsteekt tegen de bestaande appartementsblokken. Traphallen, gangen, ... maar ook gevels moeten aangepakt worden. Dit zal bijdragen tot betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving, tot draagvlak voor het IGLO-project en tot de noodzakelijke verbetering van het imago van Europark.

ringland

The 10th district of Antwerp

‹nr.› 2

1969

‹nr.› 11

Flemish government proposes BAM-­‐trajectory

Masterplan 2020 ‹nr.› 13

2005: Action groups

‹nr.› 14

2009: Referendum

‹nr.› 15

2012: City of Antwerp investigates capping

‹nr.› 16

2012: ‘Uit de ban van de Ring’

‹nr.› 17

2014: Flemish GOV: build new highway in Antwerp

‹nr.› 18

Launch ‘Uit de ban van de Ring 2.0’ = Ringland

‹nr.› 19

‹nr.› 4

‹nr.› 6

‹nr.› 7

Ringland: 3 advantages

‹nr.› 3

Positive  alternative

Colloquium De Singel

Planting the flag

‹nr.› 24

Sven.augusteyns@stramien.be

Online advertisement

‹nr.› 26

‹nr.› 27

Stappen om te overkappen

Feest in de Roma

‹nr.› 29

‹nr.› 30

10 miles

‹nr.› 31

Bike  tags

Become a Ringlander

‹nr.› 33

Branding

‹nr.› 34

Café Corsari – zevende dag -­‐ columns

2 weeks before elections: memorandum

1 day before elections: Ringland Wave

‹nr.› 39

20 days after elections: Ringland Festival

‹nr.› 40

‹nr.› 41

Flemish GOV will investigate capping

‹nr.› 42

Community driven think tank

‹nr.› 46

Contribute to the studies at www.ringland.be

‹nr.› 47

Become part of Ringland

‹nr.› 48

Ringland on Tour: Engage citizens

‹nr.› 49

Capaciteit huidige Ring

Ringland biedt tot 50% meer capaciteit Capaciteit Ringland + (richting Nederland –Gent)

+ 100 %

+ 50 %

Wordt u Ringlandpartner ?!

VERBETERING LUCHTKWALITEIT 2012 à 2020

IMPACT RINGLAND

IMPACT RINGLAND MET FILTERS

conclusions

explore to observe a certain situation and scan a diversity of sources for hidden potentials

trandiscipline to observe regardless your own background / ambition and act across disciplines

transform focus on a process of change and not necessarily the realisation of a concrete spatial design proposal

frame make use of problems in naming the potentials and the specific assignment of spatial change

propagandize claim a place on the agenda by using an activist approach public opinion ,

( using

media ,

...)

initiate to trigger , organize and finance independantly the process of change as a sociocultural actor .

involve to see personal presence , involvement and loyality as an essential investment in the place of change

democratize in a change process local knowledge and involvement lead to better projects .

continue to take care of the continuity of the change beyond the temporary

ndvr www.ndvr.be info@ndvr.be