Sklep z odzieżą używaną

SKLEP Z ODZIEŻĄ UŻYWANĄ Marcin Miętus Spis ubrań: SREBRNA KURTKA ŻONOBIJKA ZMECHACONY SWETER ORIENTALNE KIMONO ELGANCKA KOSZULA CZARNY GOLF BLUZKA Z SIECIÓWKI 1 BLUZKA Z SIECIÓWKI 2 BLUZKA Z SIECIÓWKI 3

Dzień 1. Nowy towar Żonobijka, Koszula, Kimono i Golf patrzą na widzów. ŻONOBIJKA Są już pierwsi klienci.

KOSZULA Ciekawe, kogo dziś kupią.

KIMONO W pierwszy dzień dostawy? Zapomnij.

KOSZULA Nigdy nic nie wiadomo.

GOLF Nie wyglądają na specjalnie zainteresowanych.

KIMONO Za dobrze ubrani.

Wchodzi Kurtka.

KIMONO A to co za jeden?

GOLF Nowy?

KOSZULA Ja go nie kojarzę. ŻONOBIJKA Pewnie z innego wieszaka. Pani Irenka musiała coś pomylić.

KIMONO Wygląda, jakby nie wiedział gdzie jest, ani co się dzieje. ŻONOBIJKA Ej ty. Do ciebie mówię.

KURTKA Tak?

2

ŻONOBIJKA Skąd jesteś?

GOLF Od ludzi czy z innego ciucholandu?

KURTKA Z innego. ŻNOBIJKA Jakiego?

KURTKA Perły z lamusa.

KIMONO Nie znam. (do pozostałych) Pewnie ściemnia.

KOSZULA Ja coś słyszałam. Kiedyś był tu taki stamtąd, ale szybko wyszedł. Podobno drogo. ŻONOBIJKA No i co, za drogi byłeś?

KOSZULA Nikt cię nie chciał?

KURTKA Zamknęli sklep.

KIMONO A to czemu?

KURTKA Właściciele otworzyli restaurację.

KIMONO (z ironią) I nie przygarnęli takiej pięknej kurtki? Niemożliwe!

GOLF Wyluzujcie, bo pomyśli sobie o nas.

KIMONO Co sobie pomyśli?

3

GOLF Że jesteśmy bandą sfrustrowanych ubrań na wagę, których nikt nie chce kupić.

KIMONO A nie jesteśmy? ŻONOBIJKA (do Kurtki) I co myślisz?

KURTKA Że mi się tu nawet podoba. ŻONOBIJKA Tak? KURTKA Tak, jest więcej miejsca. Lepsze oświetlenie.

Kurtka rozgląda się po widowni.

KURTKA Tylko klienci jacyś tacy podstarzali.

GOLF Przyzwyczaisz się.

KIMONO Będziesz musiał. Nikt tu niczego nie kupuje. Najczęściej tylko przychodzą i się gapią.

KOSZULA Ewentualnie zabiorą do przymierzalni. Potem zwykle odkładają na wieszak. ŻOBOBIJKA No to wyskakuj z metki.

GOLF (czyta metkę Kurtki) Rozmiar M, 65% poliester, 35% bawełna, prać w 30 stopniach, nie prasować. ŻONOBIJKA Nie jest najgorzej. Mówią na mnie Żonobijka.

4

Dzień 2. Przecena towaru 20% BLUZKA 1 Wyróżniamy pięć typów kupujących.

BLUZKA 2 Pierwszy: samotni poszukiwacze.

BLUZKA 3 W przeczesywaniu terenu nie potrzebują pomocy personelu. Zależy im na perełkach i oryginalnych markach. Uważnie nam się przyglądają, czytają metki, doceniają materiał.

BLUZKA 1 Macają.

BLUZKA 3 To też tacy, co potrafią przejść cały sklep dosłownie w dwie minuty – mają oko do unikatów.

BLUZKA 2 Drugi: łowcy promocji.

BLUZKA 1 Już przed otwarciem ustawiają się w kolejce.

BLUZKA 3 Po wejściu szybko kierują się w stronę ulubionego wieszaka i zgarniają na chybił trafił stertę ubrań. Z hałdą pod pachą przemieszczają się do ustronnego kąta lub na parapet i tam w spokoju przeglądają upolowane sztuki z dala od zgiełku pozostałych łowców.

BLUZKA 1 Przewagę ma ten, co potrafi unieść jak najwięcej na raz.

BLUZKA 2 Trzeci: stali bywalcy.

BLUZKA 3 Odwiedzają sklep regularnie, są tu zawsze w dniu dostawy i w ostatni dzień przeceny.

BLUZKA 1 Mają dobry kontakt z panią Irenką, często licząc na to, że coś im odłoży.

5

BLUZKA 3 Pytają pani Irenki, jak się ma i czy zdrowie dopisuje. Zawsze odpowiada, że dobrze, a ze zdrowiem bywało lepiej.

BUZKA 2 Czwarty: tajniacy.

BLUZKA 3 Wstydzą się być w sklepie z używaną odzieżą i nie chcą, żeby ktoś pomyślał, że w ogóle odwiedzają takie miejsca.

BLUZKA 1 Bezszelestnie poruszają się między alejkami wieszaków.

BLUZKA 3 Nie korzystają z przymierzalni.

BLUZKA 1 Gdy coś im się spodoba, pędzą prosto do kasy.

BLUZKA 3 Tajniacy czasem zamieniają się w samotnych poszukiwaczy. Gdy zrozumieją, że kupowanie w lumpeksach jest okej.

BLUZKA 1 Trochę im to zajmuje.

BLUZKA 2 Piąty: kleptomaniacy.

BLUZKA 1 Najgorszy typ.

BLUZKA 3 Nie mogą powstrzymać się przed wyniesieniem czegoś ze sklepu, nie płacąc za to.

BLUZKA 1 Często okazuje się, że to co ukradli, nie jest im nawet potrzebne. Robią to dla sportu, dla adrenaliny.

BLUZKA 3 Tych akurat jest najmniej. Raz tylko widziałam jednego takiego.

KURTKA A co z ludźmi, którzy nie mieszczą się w tych kategoriach?

6

KOSZULA Kim? KURTKA Tymi, którzy nie są samotnymi poszukiwaczami, łowcami promocji lub kleptomaniakami.

KOSZULA Takich nie kojarzę. ŻONOBIJKA Tych jest na tyle mało, że nie było jak ich nazwać.

KURTKA A to wszystkich trzeba nazywać?

KOSZULA No pewnie, jest o wiele prościej.

GOLF Wyobrażacie sobie trafić na łowcę promocji? Najgorzej!

KIMONO (do Golfu) Tobie to nawet kleptomaniak nie pomoże.

GOLF Chyba tobie!

Kłócą się.

KURTKA (do Żonobijki) Często sobie tak dogryzacie? ŻONOBIJKA Jak spędzasz z tą samą grupą dużo czasu, to tak bywa. Jesteśmy tu razem dobrych kilka lat. Niektórzy dłużej, niektórzy krócej. Mnie w przyszłym tygodniu stuknie drugi rok.

KURTKA Mało klientów? ŻONOBIJKA Nie wiem, bo nigdy nie byłam w innym sklepie. Zorientujesz się. Ale na twoim miejscu nie nastawiałabym się na szybkie wyjście. (kłótnia cichnie)

7

ŻONOBIJKA A tak w ogóle, to jak się do ciebie zwracać? On czy ona?

KURTKA Bez różnicy. Zaimki nie są dla mnie ważne.

KOSZULA To duża różnica. Polega przecież na tym, w jakim dziale się znajdujesz, do której przymierzalni cię zabiorą, a w końcu – przy odrobinie szczęścia – kto cię kupi.

KURTKA Może mnie kupić chłopak albo dziewczyna. Mnie to obojętne. Może to być każdy z waszych pięciu typów kupujących albo zupełnie ktoś inny. Fajnie byłoby znowu błyszczeć na przyjęciach, na dyskotekach albo jakiejś domówce. Po prostu.

KOSZULA Co to domówka?

GOLF Impreza w domu. Nikt cię nigdy nie zabierał?

KOSZULA Raczej nie, najchętniej noszono mnie do biura.

KURTKA To ciekawe, bo nieraz widziałam podobne do ciebie na domówkach.

Wystarczy dobry dodatek i tyle.

KOSZULA Masz na myśli marynarkę?

KURTKA Może być marynarka, albo coś bardziej szalonego.

BLUZKA 1 Szelki BLUZKA 2 nerka BLUZKA 3 złota kamizelka.

8

KURTKA Coś w ten deseń. Dziewczyny to czują.

KOSZULA (zrezygnowana) Gdzie ja tu coś takiego znajdę?

SWETER (wyłaniając się z cienia) Dzisiejsza młodzież kompletnie nie ma gustu.

KURTKA O, ciebie jeszcze nie poznałem.

SWETER (wzrusza ramionami) KURTKA Cześć.

SWETER To wszystko wina rodziców. Za dużo im pozwalają. Za moich czasów było inaczej.

KURTKA Teraz też są twoje czasy. Jesteś tu z nami, prawda?

SWETER (macha ręką poirytowany) Ech. ŻONOBIJKA (do Kurtki) Nie przejmuj się nim. Ma już swoje lata i ciężko go przekonać do czegoś nowego.

KOSZULA A ty w ogóle nie wyglądasz mi na M. Jakiś taki rozciągnięty się wydajesz.

KURTKA Bo ja jestem oversize.

KOSZULA Over-co?

KURTKA Jestem specjalnie za duża.

KOSZULA Nie słyszałam.

9

GOLF Taka moda.

SWETER Kiedyś takie rzeczy były nie do pomyślenia.

KIMONO Moda szybko się zmienia. Nie ma się do czego przywiązywać.

SWETER Otóż to.

KIMONO Choć niektóre trendy są, rzecz jasna, ponadczasowe.

KURTKA Co masz na myśli?

KIMONO Na pewno nie srebrne kurtki.

Dzień 3. Przecena towaru 30% KOSZULA U mnie wszystko wyglądało prosto. Zawsze wykrochmalona, od kołnierzyka po mankiety. Zapach płynu do prania – lawenda, brzoskwinia, leśne owoce.

Delikatny, tak bez przesady. Uczestniczyłam w spotkaniach na szczycie, ale zdarzały się i bankiety albo imieniny kuzynki. Okazje. Byłam na okazje. Aż pewnego dnia… Ciężko mi o tym mówić. Aż pewnego dnia mój rękaw wylądował w zupie. W barszczu. Od tamtej pory nie znoszę barszczu ani świąt. Czerwona plama nigdy się nie sprała, a ja wylądowałam tutaj.

KURTKA Gdzie się podział Golf? Ktoś go kupił?

KIMONO Dziś jest na manekinie. ŻONOBIJKA Na manekinach wieszane są ubrania wybrane przez panią Irenkę. Ich zmiana zależy zwykle od jej widzimisię. Ma do tego oko.

KOSZULA I zdaje się lubić manekiny bardziej niż ludzi.

10

KURTKA Na wystawie jest łatwiej? ŻONOBIJKA No tak, zauważa cię więcej klientów.

SWETER Tylko straszny przeciąg.

KIMONO Powinnaś to wiedzieć, skoro byłaś w innym sklepie.

KURTKA Tam było inaczej. (do siebie) Nie było okien.

KOSZULA (ze smutkiem) Ja nigdy nie byłam na wystawie. ŻONOBIJKA Jeszcze przyjdzie czas na ciebie.

KOSZULA Wątpię. Z moją plamą? Kto by chciał mnie oglądać tak na wejściu? Będę tylko odstraszać ludzi. ŻONOBIJKA Przestań, prawie w ogóle jej nie widać. (do widzów) Prawda?

KURTKA Ja nie zauważyłam jej wcześniej. Zwróciłam na nią uwagę, dopiero jak mi o niej powiedziałaś.

KOSZULA Pewnie mówicie tak tylko po to, żeby mnie pocieszyć. Ale co tam, dobre i to!

KURTKA Czy są tu jeszcze jakieś rzeczy poza odzieżą?

SWETER Tutaj nie ma dupereli. To prawdziwy lumpeks, tu są tylko ubrania.

BLUZKA 1 I torebki – BLUZKA 2 i paski –

11

BLUZKA 3 i plecaki.

BLUZKA 1 I drobna biżuteria – BLUZKA 2 jakieś czapki – BLUZKA 3 no i buty.

SWETER Musicie zawsze zgrywać takie mądre? Niby z sieciówki, a zachowujecie się jakbyście pozjadały wszystkie rozumy i zjeździły pół świata.

BLUZKA 1 My mamy na metce BLUZKA 2 Made in China BLUZKA 3 więc z Azji do Polski BLUZKA 1 to co najmniej BLUZKA 2 pół świata BLUZKA 3 przejechałyśmy.

SWETER Ale nie musicie się tak ciągle mądrzyć!

Dzień 4. Przecena towaru 40% ŻONOBIJKA Nie lubię wielu rzeczy i wiele rzeczy mnie tu wkurza. Najbardziej nie lubię spadać z wieszaka, bo potem ląduję na podłodze i nikt nie raczy mnie z niej podnieść. A czasem to nawet podepcze. Pani Irenka zawsze wtedy głęboko wzdycha.

12

KOSZULA W taki sposób, żeby wszyscy słyszeli. ŻONOBIJKA Nie lubię swojego imienia. Jestem damską żonobijką, więc ta nazwa do mnie nie pasuje. Mężczyzna by się we mnie nie zmieścił, chyba że drobny, mały chłopiec.

KURTKA Tacy też istnieją. I mogą cię kupić. ŻONOBIJKA No tak i mogliby mnie nosić, ale mało który zagląda do działu z damską odzieżą.

KIMONO Nie chcą tracić czasu.

GOLF Wyluzujcie. Wieszak, na którym jesteśmy, jest akurat damsko-męski. ŻONOBIJKA To od niedawna.

SWETER Jakieś nowe, głupie wynalazki.

KOSZULA No co ty! Mamy dwa razy większe szanse, że ktoś nas kupi! ŻONOBIJKA (do Kurtki) Zwłaszcza ty.

KURTKA Ja? ŻONOBIJKA No tak, sama mówiłaś, że mogą cię nosić zarówno chłopcy, jak i dziewczyny.

KURTKA Tak było do tej pory i to mi nie przeszkadzało.

KOSZULA To chyba trochę zbyt nowoczesne jak na to miejsce.

13

KURTKA Może przydałaby się wam jakaś zmiana? Chodzi mi o sam sklep i jego zasady.

SWETER Dopiero co tu przyszłaś i już chcesz coś zmieniać? Nam się tu dobrze żyje.

KURTKA Ale nikt was nie kupuje. Może by tak poprawić reklamę sklepu? Albo zmniejszyć ceny. Jesteśmy chyba trochę za drogie. W sklepie, w którym byłam wcześniej, rzeczywiście było drogo i to może dlatego nikt nas nie chciał.

KIMONO (poważnym tonem) Jesteśmy ekskluzywni. To dobrze o nas świadczy. ŻONOBIJKA Tylko jak je zmniejszyć? To nie my ustalamy ceny.

KURTKA Możemy zrobić burzę mózgów! (pytająca cisza) KURTKA Spotkamy się wszyscy i zastanowimy wspólnie, na co możemy mieć wpływ w kwestii łatwiejszej sprzedaży. Co wy na to?

GOLF No nie wiem. ŻONOBIJKA Ja bym chciała spróbować.

KOSZULA Ja nie mam zdania. ŻONOBIJKA Jak zwykle.

KOSZULA Dzisiaj wszyscy muszą mieć zdanie na każdy temat. Ja nie mam i dobrze mi z tym. ŻONOBIJKA To dotyczy bezpośrednio was wszystkich.

14

GOLF Czy ja wiem? Mnie tu nawet dobrze. A tobie nie, Żonobijko? ŻONOBIJKA (zrezygnowana) Mnie nie. I chciałabym, żebyście przestali na mnie mówić Żonobijka, to nieładne.

GOLF Przynajmniej się jakoś wyróżniasz. Wolałabyś wtopić się w tłum tych wszystkich anonimowych bluzeczek, rozpoznawalnych jedynie po kolorze?

BLUZKA 1 Wypraszamy – BLUZKA 2 to – BLUZKA 3 sobie.

GOLF Albo trafić z wieszaka do wspólnego pudła? ŻONOBIJKA Nie o to chodzi. To imię mi się nie podoba, a poza tym źle się kojarzy. Z biciem. Z agresją. Nie chcę się tak kojarzyć.

KIMONO Jak zwykle przesadzasz. A Kurtka już ci miesza w głowie. ŻONOBIJKA Nie mów mi, że przesadzam.

KIMONO Bo co? Pobijesz mnie? Żonobijka, ha ha ha! ŻONOBIJKA Napuszczę na ciebie kogoś z żelazkiem.

KOSZULA (rozmarzona) Och, jak tak lubiłam być prasowana.

KIMONO (do Żonobijki) Tylko spróbuj!

15

GOLF (powolnym, głębokim głosem) Spokojnie, spokojnie. Chyba przydałoby nam się wszystkim na chwilę wyluzować. Zamknijcie oczy i złapcie się za rękawy. Kto ma oczywiście.

Weźcie kilka głębszych wdechów i wydechów, poczujcie każde ścięgno, każdą niteczkę. Policzcie swoje guziki, zauważcie, w których miejscach się dokładnie znajdują. Przenieście uwagę na materiał, z którego jesteście wykonani i wykonane. Powolny wdech i powolny wydech. Możecie otworzyć oczy. I jak, lepiej?

Dzień 5. Przecena towaru 50% KIMONO Niektórym wydaje się, że są tacy oryginalni. Trafiając do sklepu z używaną odzieżą, od razu myślą o sobie jak o perełkach, które ktoś cudem wygrzebie ze stosu innych ubrań. A to nie prawda. Są tacy, którzy rzeczywiście mogą pochwalić się czymś wyjątkowym. Czymś, co je odróżnia. Krajem pochodzenia na przykład. Materiałem. Nawet historią. Nie wszyscy są tu jednak tacy starzy.

Jeśli chodzi o mnie to tak – jestem stary. Wiekowy, powiedziałbym. Ale w ogóle po mnie tego nie widać, prawda? W przeciwieństwie do niektórych (patrzy na Sweter). A jeśli tak, to biorę to za dobrą monetę! To komplement, gdy ktoś powie, że wyglądam staro. Od razu widać, że ta osoba ma znakomity gust i zna się na rzeczy. Ja naprawdę jestem nie z tej epoki! Zrobiono mnie dawno temu. Nawet nie pamiętam kiedy i kto mnie nosił. Na pewno ktoś ważny, to akurat wiem. Niestety wspomnienia z tamtych czasów są jakby za mgłą, zamazują się. ŻONOBIJKA (do Kurtki) Wiesz, bardzo mi się podoba to, co robisz.

KURTKA Co masz na myśli? ŻONOBIJKA Twoją chęć działania.

KURTKA Mam wrażenie, że nikt mnie tu nie bierze na poważnie. To chyba dlatego, że jestem tu tak krótko. ŻONOBIJKA Masz moje wsparcie. (cisza)

16

KURTKA Wiesz, jeśli nie podoba ci się twoje imię, mogłabyś je zmienić. ŻONOBIJKA Jak? KURTKA Możesz wystąpić o zmianę imienia. ŻONOBIJKA To chyba nie w moim stylu. Poza tym wszyscy będą mówić, że wydziwiam.

KURTKA Moim zdaniem to imię jest nie w twoim stylu, ale jak chcesz. ŻONOBIJKA Pomyślę nad tym. Może masz rację. Żonobijka wychodzi.

KIMONO (do Kurtki) Co ty kombinujesz młoda? Próbujesz robić tu jakieś rewolucje?

KURTKA Rewolucje?

KIMONO Uważaj z tą burzą mózgów, bo to się może źle skończyć.

KURTKA Przeciwnie. Chodzi o to, żeby było nam lepiej.

KIMONO Skąd ty możesz wiedzieć, jak nam tu jest? Jesteś z nami dopiero od tygodnia.

Jakbyś pobyła w tym sklepie tyle co ja…

KURTKA Jest tu ktoś starszy od ciebie?

KIMONO Nie sądzę.

KURTKA A Sweter? Ciekawe, co on myśli o tej całej sprawie.

17

KIMONO Nikt nie wie, ile on ma lat. I jest wyżarty przez mole. Ja jestem wysokiej jakości, oryginalnym kimonem przywiezionym z innego kontynentu.

KURTKA Ach tak.

KIMONO Reszta z was może się co najwyżej pochwalić, że była w jakimś kontenerze poza miastem, nic więcej.

Wchodzi Golf i zaczyna się gimnastykować.

KURTKA (do Golfu) A ty? Wyglądasz na takiego, co dużo przesiedział w kinie albo przynajmniej w artystycznej kawiarni. Jaka jest twoja historia?

GOLF Zbiegłem się w praniu.

Dzień 6. Przecena towaru 60% SWETER Jak byłem młody, ludzie wstydzili się wchodzić do lumpeksów.

KIMONO Ten znowu zaczyna.

SWETER Mówiono, że to tylko dla biednych. Ale niektórzy już wtedy wiedzieli, że mogą w nich znaleźć bardzo oryginalne rzeczy. Często zza granicy! Przez lata miałem setki znajomych i obserwowałem, jak moda się zmienia i co jest na czasie. Jak dziwnie zachowują się ludzie, co im się w danym momencie podoba, a co przestaje podobać. Od kilkunastu lat nie potrafię już nic na ten temat powiedzieć. Nie rozumiem tego świata.

KIMONO (do Kurtki) Każdy z nas słuchał tego po sto razy.

SWETER Przechodziłem przez różne sklepy. Najpierw były second-handy, potem butiki, lumpeksy, ciucholandy i szmateksy. O rozmaitych nazwach.

18

BLUZKA 1 Schody do Mody BLUZKA 2 Zaczarowana Szafa BLUZKA 3 Odzież z Przeszłością.

SWETER Znajdowały się w różnych dziwacznych miejscach – na osiedlach, w bramach, opuszczonych garażach i piwnicach prywatnych domów. I parę lat temu wylądowałem tutaj – w małym, obskurnym pawilonie w centrum miasta – w Tanim Armanim.

KIMONO Cóż za kuriozalna nazwa.

SWETER (do widowni) Współczuję wam, że nie stać was na porządniejsze miejsce, w którym można zrobić zakupy.

GOLF Eee tam, second-handy są teraz mega modne! Wszyscy fajni ludzie o tym wiedzą (puszcza oko do widowni).

KURTKA Nie tylko. Dużo osób decyduje się na zakup w lumpeksie, bo nie chce wspomagać wielkich koncernów ubraniowych. Używane ubrania są mniejszym obciążeniem dla planety.

SWETER Gadanie. Ty nie masz się czym martwić. Jesteś młoda i na dodatek świecisz.

Szybko ktoś cię kupi. Ja jestem stary, zmechacony i nikt mnie już nie potrzebuje. Zwłaszcza ktoś, kto ma jakiekolwiek refleksje na temat planety! ŻONOBIJKA Daj spokój, jesteś retro! Tacy mają wzięcie.

SWETER Kiedyś któraś klientka pomyliła się i przewiesiła mnie na dział vintage. Od tamtej pory unikam tego towarzystwa. Panuje w nim bardzo snobistyczna atmosfera. Wszyscy myślą, że są jedyni w swoim rodzaju.

GOLF (do Kimona) Słyszałeś, to o tobie.

19

KIMONO (do Golfu) Chyba tobie. (cisza) KIMONO W moim przypadku… w przypadku tak oryginalnego materiału, z którego zostałem wykonany – jest bardzo ciężki, co również oznacza – bardzo drogi.

Ludzie wolą kupić nowy szlafrok, niż zadowolić się dziełem sztuki, ręcznie szytym przez krawcową japońskiej księżniczki setki lat temu.

KURTKA Jesteś spokrewniony z rodziną królewską?

KIMONO Owszem, ale nie lubię się tym chwalić. ŻONOBIJKA (z ironią) Ach tak?

KIMONO Nie jestem żadną znaną marką, a na pewno nie jestem z sieciówki. Jak niektórzy tutaj (wymownie patrzy na Bluzki).

BLUZKA 1 Nawet nie masz pojęcia BLUZKA 2 nawet sobie nie wyobrażasz BLUZKA 3 nawet nie chcesz wiedzieć BLUZKA 1 jak to jest wisieć na wieszaku koło kogoś, kto wygląda zupełnie jak ty BLUZKA 2 jak to jest wisieć z tym niewygodnym klipsem antykleptomańskim, który uwiera dzień i noc BLUZKA 3 jak to jest wisieć wśród tych hałasów, nieustannych komunikatów „pracownik działu bielizna proszony do kasy” oraz tej mdłej muzyki, która rozbrzmiewa z sufitu w dokładnie w tym samym momencie, co pojawia się to okropne, oślepiające światło.

20

KOSZULA Można się przyzwyczaić.

BLUZKIA1 Do wszystkiego BLUZKA 2 można BLUZKA 3 się przyzwyczaić.

BLUZKA 1 Śpiewała kiedyś BLUZKA 2 jakaś miła pani BLUZKA 3 w radioodbiorniku.

KOSZULA No cóż, tutaj rzeczywiście jest nawet przytulnie. Ja już przestałam się łudzić, że ktoś mnie kupi. ŻONOBIJKA Ja ostatnio byłam w przymierzalni i już myślałam, że jest blisko.

GOLF Ja już byłem na wadze! Ale jak pani Irenka podała cenę, to wróciłem na wieszak.

KIMONO Ja po prostu nie mam szczęścia do odpowiednich klientów. Jak się okazuje przychodzą tu ludzie bez gustu.

SWETER A ja mam dosyć waszego biadolenia.

Dzień 7. Przecena towaru 70% ŻONOBIJKA Słuchajcie. Chyba kupili koszulę.

21

GOLF W końcu!

BLUZKA 1 Będziemy BLUZKA 2 za nią BLUZKA 3 tęskniły.

GOLF Była tu już trochę.

KIMONO Myślę, że ja mogę być następny.

SWETER No i proszę. Żadna burza mózgów nie jest nam potrzebna. Trzeba przyznać, że ten pomysł z góry był skazany na porażkę.

KURTKA Nie sądzicie, że warto chociaż spróbować o tym porozmawiać? ŻONOBIJKA Jak tego nie zrobimy, to się nie dowiemy, jakie w ogóle mamy opcje. (cisza) ŻONOBIJKA Nikt? Będziecie tu siedzieć, dopóki nie zamkną tego sklepu albo ktoś się nad wami nie zlituje. A wam nie chce się kiwnąć palcem, żeby poprawić jakość życia pozostałych. Skoro własne dobro was w ogóle nie interesuje…

KIMONO Trochę górnolotne stwierdzenie. ŻONOBIJKA …moglibyście chociaż pomyśleć o innych!

GOLF Weź wyluzuj. Zaraz zrobię wam medytację. ŻONOBIJKA (ze złością) Przestań mówić, że mam wyluzować.

22

(Żonobijka wychodzi) KIMONO (bierze Kurtkę na stronę) Słuchaj młoda.

KURTKA Nie jestem wcale taka młoda.

KIMONO Tak ci się tylko wydaję. Gdy miałem tyle lat co ty…

KURTKA Czyli ile?

KIMONO Przecież widzę, że jesteś niedoświadczona. Dam ci dobrą radę, okej?

Przyszłaś tu ostatnia, powinnaś się dostosować. Od dawna panują tu określone reguły.

KURTKA A nie możemy ich zmienić?

KIMONO Zmienić? Co ty wygadujesz? Zmiana reguł wiązałaby się z ciężkimi konsekwencjami. Jeszcze by nas poprzewieszali! Popatrz, w jaki stan wpadła przez ciebie Żonobijka.

KURTKA Przeze mnie?

KIMONO A przez kogo? Słuchaj, zasady, które tu panują są dobre. Musisz ich przestrzegać jak każdy z nas.

KURTKA Ale ja ich nawet dokładnie nie znam. Nikt mi o nich nie opowiadał.

KIMONO Dobry z ciebie obserwator, więc szybko się ich nauczysz. Tylko się nie wychylaj za bardzo.

KURTKA Ja nic nie robię.

KIMONO Wszyscy tak zawsze mówią. A teraz wracaj do swoich obowiązków.

23

KURTKA Czyli?

KIMONO Wiś tak, żeby ktoś cię kupił, a potem nigdy tu nie wracaj!

Dzień 8. Przecena towaru 80% ŻONOBIJKA (do Golfu) Śmierdzisz papierosami.

GOLF Pani Irenka znowu mnie pożyczyła, żeby zapalić. Jest zdenerwowana bo ma dziś dużo pracy. Wygrzebują jakieś stare ciuchy z magazynu.

KIMONO Zwolnił się wieszak po Koszuli. ŻONOBIJKA Ciekawe kogo tu przyniesie.

KURTKA Może kogoś, kto będzie bardziej wyrozumiały w kwestii naszych pomysłów.

KIMONO Które jeszcze nie powstały. ŻONOBIJKA Co mnie bardzo dziwi, bo kwestia polepszenia sprzedaży dotyczy każdego z nas. Przecież wszyscy chcemy, żeby ktoś nas kupił, no nie?

KURTKA Ja mam poczucie, że niektórzy woleliby tu zostać.

SWETER Ech, wy młodzi zawsze myślicie, że wszystko wiecie najlepiej. Cały świat rozpracowany, nitka po nitce. Ale to doświadczenie uczy najwięcej.

KURTKA I czego cię nauczyło doświadczenie?

SWETER Żeby być zgryźliwym pesymistą.

24

KURTKA Aha. SWETER I nie zgrywać mądrali, jak się nie ma nic do powiedzenia. ŻONOBIJKA Ja myślę, że Kurtka ma sporo do powiedzenia, a nikt jej nie słucha.

KIMONO Może po prostu nikogo to nie interesuje.

BLUZKA 1 My BLUZKA 2 z wielką chęcią BLUZKA 3 się zainteresujemy.

GOLF Mnie, to w sumie, ta cała poprawa naszych warunków zaczęła ciekawić.

Wchodzi Koszula.

KOSZULA Mnie też. ŻOBONIJKA Ty tutaj? Wszyscy myśleliśmy, że cię kupili.

KOSZULA Nikt mnie nie kupił. Porwał mnie kleptomaniak.

GOLF (w szoku) Kleptomaniak w naszym sklepie?!

KOSZULA Albo inny złodziej. Nie wiem. W każdym razie wsadził mnie do torby, kiedy spałam. Nawet nie zdążyłam się zorientować. ŻONOBIJKA I co się stało?

25

KOSZULA Złapali go. Od razu wyśpiewał, skąd to wszystko wziął. Za odważny to on nie był.

GOLF Straszne. Dobrze, że nic ci nie jest. (cisza) KOSZULA Naprawdę myśleliście, że ktoś mnie kupił?

KURTKA No pewnie.

KOSZULA To miło z waszej strony. Chętnie wezmę udział w tej całej burzy mózgów.

Chciałabym ułatwić innym znalezienie potencjalnych nosicieli. Mimo, że mnie pewnie już nic w życiu nie czeka. ŻONOBIJKA Czeka cię więcej, niż myślisz! Będziemy razem myśleć, śmiać się, żartować, obgadywać klientów i panią Irenkę. Jak za starych dobrych czasów.

SWETER (nabija się) Stare dobre czasy, a to ciekawe!

Dzień 9. Przecena towaru 90% KURTKA Witajcie na burzy mózgów w sklepie „Tani Armani”. Kwestią, którą chciałabym dziś poruszyć, jest polepszenie sprzedaży, a co za tym idzie zwiększenie szansy, że ktoś nas kupi. Czy macie jakieś pomysły? (cisza) KURTKA Dobrze. Ja zacznę. Jak już mówiłam, możemy pomyśleć nad obniżeniem cen. (cisza) BLUZKA 1 Może dałoby się -

26

BLUZKA 2 urozmaicić przestrzeń BLUZKA 3 żeby było ładniej i bardziej zachęcająco. (cisza) KOSZULA Milsza obsługa! (cisza) KOSZULA Chociaż pani Irenka jest tak naprawdę kochana.

GOLF Może lepiej posegregowane ubrania?

KIMONO Ale wtedy nas rozdzielą. ŻONOBIJKA Tobie to akurat powinno być obojętne.

GOLF Wiem! Druga przebieralnia. (pozostali pytająco patrzą na Golf) GOLF No co? Kolejki bardzo zniechęcają.

SWETER Od kiedy tu jestem, nie widziałem kolejki do przebieralni. ŻONOBIJKA Może rzeczywiście przydałaby nam się jakaś reklama. Może nowy szyld?

BLUZKA 1 Moglibyśmy BLUZKA 2 go zaprojektować -

27

BLUZKA 3 wspólnie. ŻONOBIJKA Co wy na to?

KOSZULA Pani Irenka nigdy się nie zgodzi. ŻONOBIJKA Z takim nastawieniem nic nigdy nie zrobimy.

SWETER Dlaczego w ogóle chcecie coś zmieniać? Niedobrze wam tu? ŻONOBIJKA Dobrze, ale…

SWETER Ale co? ŻONOBIJKA Tam na zewnątrz na pewno jest lepiej.

SWETER Tam wcale nie jest tak kolorowo, jak sobie myślicie. ŻONOBIJKA Skąd wiesz? Byłeś tam?

SWETER Byłem na tym twoim „zewnątrz” przez wiele lat, dawno temu. Pewnie zanim cię uszyli. ŻONOBIJKA I jak było?

SWETER Różnie. Raz lepiej, raz gorzej. Zależy na kogo się trafiło. ŻONOBIJKA I nie tęsknisz za tym?

28

SWETER Szczerze mówiąc już nie. Przez wiele lat byłem zaniedbywany i wisiałem w szafie. Stąd między innymi te dziury. Zapomniano o mnie. A ubrania lubią być noszone. To przecież nasza robota.

KIMONO Dokładnie wiem, o czym mówisz. Miałem podobnie. ŻONOBIJKA Czyżby?

KIMONO To, co mnie tu trzyma to pielęgnacja pierwszych wspomnień. Tych kiedy byłem traktowany niemal jak król.

KOSZULA Król?

KIMON No tak. Nikt nie chciał, żeby coś mi się stało, żeby ktoś mnie uszkodził, a noszony mogłem być tylko przez ludzi, którzy na to zasługują. To mi pasowało.

SWETER (do Kimona) Widziałem kiedyś twoją metkę.

KIMONO Ja nie mam metki, jestem ręcznie tkanym kimonem. Masz przywidzenia, pewnie ze starości.

SWETER To było dawno. Ale ja tu byłem przed tobą.

KIMONO Niczego takiego nie mam ani sobie nie przypominam.

GOLF Pokaż!

SWETER Z prawej strony Golf podchodzi do Kimona i odsłania metkę.

GOLF O proszę. 95% poliester, 5% bawełna. Made in Wietnam.

29

ŻONOBIJKA Przynajmniej z Azji.

KOSZULA Czyli te wszystkie twoje bajeczki o tym, że byłeś na dworach królewskich w Japonii to nieprawda?

SWETER Oczywiście, że nieprawda. To tylko szyte bardzo grubymi nićmi banialuki. (do Kimona) Nie jesteś też taki stary, jak byś chciał, prawda?

KIMONO Co wam do tego? ŻONOBIJKA Tak naprawdę to nic.

GOLF Ale wszystkich wkręcałeś.

KIMONO No i co z tego? Przynajmniej nie zaglądam nikomu w metkę bez pytania i mam dobre maniery.

KOSZULA I tupet!

SWETER Założę się, że historyjki, które usłyszałeś o pięknym dworze i wytwornych tkaninach nawet nie są twoje. I że gdzieś je podsłuchałeś.

KIMONO Dobrze, już dobrze. Kłamałem. Zadowoleni? Możecie mnie zostawić w spokoju i zająć się swoimi sprawami? ŻONOBIJKA Teraz już nawet nie masz pretekstu, żeby tak się zachowywać.

KIMONO Jak? ŻONOBIJKA Jakbyś uważał się za najlepszego na świecie. Poza tym nie masz też wymówki, żeby wziąć udział w mojej…

30

KURTKA Naszej. ŻONOBIJKA …naszej akcji.

KIMONO (obrażony) Zastanowię się. ŻONOBIJKA Przemyśl to co najmniej dwa razy. (cisza) KOSZULA Wiecie, jak obudziłam się w ciemności, w tej torbie to miałam taką nadzieję, że będę gdzie indziej. Że wrócę do biura, a nawet że usiądę przy świątecznym stole. Na którym leży talerz barszczu. Ale jak tu wróciłam, to nawet się cieszę.

GOLF No pewnie. Często można wpaść z deszczu pod rynnę. Pomyśl tylko, mogli cię dać do kubła z używaną odzieżą, gdzie przeleżałabyś rok albo dłużej.

SWETER Albo po prostu wyrzucić.

KIMONO Albo spalić. ŻONOBIJKA Ej, bez takich!

KOSZULA Tęskniłam za wami wszystkimi po prostu. ŻONOBIJKA My za tobą też.

KOSZULA Nawet za westchnieniami pani Irenki.

GOLF Ja to nie wiem, czy chciałbym stąd w ogóle wychodzić. Byłoby mi smutno bez Was.

31

BLUZKA 1 Nam BLUZKA 2 chyba BLUZKA 3 też.

BLUZKA 1 I wolałybyśmy BLUZKA pozostać BLUZKA 3 nierozłączne. (cisza) KIMONO (zawstydzony) Ja boję się iść gdzie indziej, bo nie chcę być traktowany jak zwykły ciuch. ŻONOBIJKA Udawałeś kogoś innego żeby się wywyższać?

KIMONO Nie. Żebyście mnie polubili.

KURTKA I po to kłamałeś? Spójrz na mnie – jak sam mówiłeś, od początku sieję tu zamęt i nie czułam się nielubiana.

KIMONO Ale ty błyszczysz.

KURTKA To chyba nie ma znaczenia, jak wyglądasz. Nawet w przypadku ubrań. Często ładne rzeczy okazują się niewygodne. Prawda? (cisza) KOSZULA To co robimy z naszymi postulatami?

32

ŻONOBIJKA Spisujemy i zobaczymy, jak akcja się rozwinie. Musimy je jakimś sposobem przekazać pani Irence. Na to chyba będzie potrzebna nowa burza mózgów.

Dzień 10. Wszystko po 5 zł KOSZULA Dziś największa promocja w Tanim Armanim. Ale chętnych coś mało.

GOLF Pogoda słaba.

KIMONO Ci ludzie są po prostu jacyś niezdecydowani. (do widzów) Co z wami? Może byście coś w końcu kupili, a nie tak siedzicie?

GOLF Mnie już ktoś dziś mierzył, nic więcej.

KURTKA Wzięli sweter do przymierzalni.

KOSZULA Długo go nie ma. ŻONOBIJKA Słuchajcie, chciałabym zmienić imię.

KOSZULA Możesz to zrobić bez naszej zgody.

GOLF Właśnie, przecież decydujesz o sobie samej. ŻONOBIJKA A pomoglibyście mi wybrać nowe?

GOLF Może Szwagierka? ŻONOBIJKA Od szwagra? Chyba nie do końca o to mi chodziło…

33

KOSZULA Może po prostu T-shirt.

GOLF Albo Koszulka.

KIMONO Koszulka na ramiączka. ŻONOBIJKA Ładne.

KURTKA Albo Koszulka bez rękawów.

GOLF Tak! BLUZKA 1 Proste BLUZKA 2 adekwatne BLUZKA 3 i w punkt. ŻONOBIJKA Podoba mi się. Koszulka bez rękawów.

Wchodzi Sweter.

KURTKA Byłeś w przebieralni? Jak było?

SWETER Nie uwierzycie – kolejka. Ale poza tym chyba dobrze. Przyszedłem się pożegnać.

KURTKA No i proszę.

KIMONO Trafiłeś w końcu na jakiegoś spoconego frajera?

34

ZONOBIJKA (do Kimona) Ej, bo cię odeślemy na inny wieszak.

KIMONO (zmieszany) Przepraszam.

SWETER Właściwie to kupuje mnie bardzo młoda dziewczyna. Jest drobna, ale nosi takie obszerne ciuchy.

KURTKA Oversizy.

SWETER Chyba tak.

KURTKA Cieszę się. Chyba wszyscy się cieszymy (patrzy na pozostałych).

GOLF Super!

KOSZULA Powodzenia.

SWETER No to cześć.

Sweter odwraca się i zmierza ku wyjściu. ŻONOBIJKA (krzycząc do Swetra) A wiesz co? Zmieniłam imię!

SWETER (odwraca się i uśmiecha) Może bez takiego starego zrzędy jak ja łatwiej wam będzie z nowymi pomysłami.

Sweter wychodzi.

KOSZULKA BEZ RĘKAWÓW (dawniej ŻONOBIJKA) To co, jakaś burza mózgów?

KURTKA Może jutro. Za pięć minut zamykają sklep.

KONIEC

35