22 Kongres Medycyny Rodzinnej - Abstrakty

Kon g r es M e d ycy n y Ro dzi nn e j

Warszawa, 13–16 czerwca 2024 Hotel Novotel Centrum

22 M e d ycy n a Ro dz inn a – k lu c z d o zd r owi a

ABSTRAKTY PREZENTACJI USTNYCH I PLAKATÓW

Suplement do numeru Nr 2024’02 | Vol. 31 (294)

ANALIZA CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA REALIZACJĘ

OPIEKI KOORDYNOWANEJ W POZ

Elżbieta Tomiak

„VITA” Zespół Lekarza Rodzinnego s.c.

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Magdalena Betiuk-Kwiatkowska

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Ankieta została opracowana przez członków Komisji Praktyki i Systemu Ochrony Zdrowia KLRwP pod kierownictwem przewodniczącej dr n. med. Elżbiety Tomiak.

Celem anonimowej ankiety było zebranie informacji na temat realizacji opieki koordynowanej (OK) w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) od czasu jej wprowadzenia w październiku 2022 roku. Pytania były skierowane zarówno do lekarzy realizujących, jak i nierealizujących OK. W czasie prezentacji zostaną omówione wyniki odpowiedzi na ankietę osób, które realizują opiekę koordynowaną.

MATERIAŁ I METODA

Badanie ankietowe, anonimowe, przeprowadzone wśród lekarzy POZ w formie elektronicznej w marcu 2024 roku.

WYNIKI

Zdecydowana większość (76,9%) osób ankietowanych uważa, że wprowadzenie opieki koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej było dobrym pomysłem.

WNIOSKI

Opieka koordynowana jest pozytywnie postrzegana przez większość osób ankietowanych, mimo istniejących problemów z jej wdrażaniem i realizacją.

ISTOTNE ZNACZENIE HOLISTYCZNEGO PODEJŚCIA LEKARZA

RODZINNEGO DO PACJENTÓW – OPIS DWÓCH PRZYPADKÓW

Anna Citko

Olsztyńska Szkoła Wyższa

WPROWADZENIE

Ogrom wiedzy medycznej sprawia, że lekarze są zmuszeni w naturalny sposób do zawężania swojego podejścia do pacjenta. Jednak w pracy lekarza rodzinnego istotne znaczenie ma holistyczne podejście do pacjentów.

MATERIAŁ I METODA

Celem pracy jest studium dwóch przypadków pacjentów, u których umiejętne połączenie wiedzy z różnych dziedzin medycyny oraz stomatologii pozwoliło wdrożyć właściwe postępowanie diagnostyczne i leczenie.

WYNIKI

W pracy omówiono przypadek 64-letniego mężczyzny, u którego wyleczenie choroby przyzębia pomogło doprowadzić do normalizacji parametrów lipidogramu, oraz przypadek 59-letniej kobiety, u której wyleczenie dysbiozy jelit skutkowało normalizacją wartości ciśnienia tętniczego krwi.

WNIOSKI

Zarówno współpraca lekarza rodzinnego ze specjalistami różnych dziedzin, jak i z lekarzami dentystami oraz umiejętne łączenie przez lekarza rodzinnego wiedzy z różnych dziedzin medycyny i stomatologii pozwala postawić właściwą diagnozę oraz wdrożyć prawidłowe leczenie.

PU.3

SPECYFIKA WYWIADU PACJENTÓW – OSÓB STARSZYCH

Jacek Putz

Szkoła Zdrowia Publicznego CMKP

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Charakterystyczną cechą chorób osób w wieku senioralnym jest nie tylko ich polipatologia, ale także różnorodność ewentualnych przyczyn wyjściowych ich powstawania. Bardzo istotną rolę grają tu czynniki dotyczące społecznego kontekstu. Środowisko socjalno-bytowe, wychowanie i przyjęty system wartości mają wpływ nie tylko na zachowania

demonstrowane publicznie, ale także na te bardzo osobiste, ujawniane nieraz w szczególnych momentach i wyselekcjonowanym środowisku. Te elementy badania, ze zrozumiałych powodów, często są pomijane, zwłaszcza gdy pacjent zgłasza jedną konkretną dolegliwość. Niemniej jednak właśnie ze względu na złożoność powstawania i obrazu chorób osób starszych bardziej obszerny wywiad socjozdrowotny jest pożądany. Ustalenie, na ile zachowania: anty- czy prozdrowotne są utrwalone bądź nowe i uwarunkowane wpływami kulturowymi, środowiskowymi, pozwala na bardziej adekwatną diagnozę i także skuteczniejszą socjoterapię.

Do takich rzadko poruszanych i interpretowanych w terapii seniorów czynników należą ich potrzeby w zakresie życia intymnego. Celem wystąpienia jest zwrócenie uwagi na ten aspekt badania lekarskiego seniorów.

MATERIAŁ I METODA

Analiza opisowa literatury przedmiotu.

WNIOSKI

W badaniu, diagnostyce i leczeniu patologii zdrowotnych zgłaszanych przez osoby starsze należy uwzględniać elementy wynikające z ich sfery życia intymnego, nie zawsze nawet przez pacjentów dostrzegane. Ten aspekt wywiadu i terapii pacjentów seniorów jest często marginalizowany.

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA I FENOTYP BÓLÓW GŁOWY ORAZ TWARZY

W ZAKAŻENIACH GÓRNYCH DRÓG

ODDECHOWYCH

– BADANIE PRZEKROJOWE

Marcin Straburzyński

Katedra Medycyny Rodzinnej i Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Marta Waliszewska-Prosół Klinika Neurologii, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

WPROWADZENIE

Ból głowy jest częstym objawem wirusowego zakażenia układu oddechowego, ale jego fenotypowanie ogranicza się dotychczas do choroby koronawirusowej 2019 (COVID-19) i grypy. Ponadto występowanie bólu twarzy w ostrych infekcjach górnych dróg oddechowych (URTI) ma niewielkie poparcie w publikacjach naukowych.

Metody: Pacjenci z ostrymi objawami URTI byli oceniani pod kątem fenotypu bólu głowy i twarzy za pomocą częściowo ustrukturyzowanego kwestionariusza. U wszystkich uczestników wykonano wymazy antygenowe.

PU.4

Cele pracy: porównanie częstości występowania bólu głowy i twarzy oraz fenotypu bólu głowy u osób z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych.

MATERIAŁ I METODA

Pacjenci z ostrymi objawami URTI byli oceniani pod kątem fenotypu bólu głowy za pomocą częściowo ustrukturyzowanego kwestionariusza. U wszystkich uczestników wykonano wymazy antygenowe. Rejestracja na badanie: Komisja Etyczna Warmińsko-Mazurskiej Izby Lekarskiej (17/2023/VIII); clinicatltrials.gov (NCT06127186).

WYNIKI

Analizą objęto 276 epizodów URTI/APVRS (ostrego powirusowego zapalenia nosa i zatok) u 223 pacjentów (136 kobiet, 60,1%) w wieku 18-73 lat (średnia 41,3 / mediana [25., 75.] 40 / odchylenie standardowe 15.1). U uczestników zdiagnozowano: COVID-19 – 107/276 (38,8%), przeziębienie – 103/276 (37,3%), grypę – 36/276 (13,0%) i ostre powirusowe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych (APVRS) – 30/276 (10,9%). Ból głowy występował u 183/276 (66,3%) URTI, a ból twarzy u 107/276 (38,8%). W analizie predykatorami bólu głowy w URTI były objawy ze strony zatok i nosa (iloraz szans (OR) 10,70, p < 0,001) i gorączka (OR 2,9, p = 0,004). Ból głowy częściej (p = 0,030) miał fenotyp podobny do migreny w przypadku COVID-19 (27,4%, 20/73) vs. 9,1% (10/110), a bólu głowy typu napięciowego (TTH) w przypadku przeziębienia (75,4%, 49/64) w porównaniu z 61,3 (73/119). Immunizacja przeciwko COVID-19 (szczepienie lub infekcja) była powiązana (p = 0,004) z mniejszą częstością występowania migrenopodobnych bólów głowy (6,3%, 1/16) w porównaniu z 32,8% (19/58). U pacjentów z objawami zatokowo-nosowymi podczas URTI częściej występowały dolegliwości, których nie można było sklasyfikować jako migreny, lub podobne do TTH (odpowiednio 17,8% (29/163) i 27,8% (5/18)).

WNIOSKI

Podczas zakażenia dróg oddechowych występują powszechnie nie tylko bóle głowy, ale także bóle twarzy. Z uwagi na brak istotnych różnic w częstości występowania tych objawów nie wydają się one być związane z typem wirusa, a raczej z ogólnoustrojową odpowiedzią immunologiczną i zapaleniem błony śluzowej nosa. Fenotyp bólu głowy może zależeć od drobnoustroju wywołującego ból głowy, ale może także ewoluować w odpowiedzi na wcześniejszą immunizację. Badanie to wspiera argumenty za prowadzeniem szczepień przeciwko COVID-19, ponieważ osoby, które otrzymały wcześniej szczepienie, prawdopodobnie rzadziej doświadczają migrenowego bólu głowy.

ZAREJESTROWANA CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OSTRYCH INFEKCJI

GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH ROZPOZNANYCH PRZEZ LEKARZY

PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W POLSCE

– 5-LETNIA RETROSPEKTYWNA ANALIZA BAZY DANYCH NFZ

Iwona Paciepnik

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Agata Bąk

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji

Katarzyna Leoszkiewicz

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji

Adam Windak

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Tomasz Madej

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji

Marek Oleszczyk

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Krzysztof Studziński

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Tomasz Tomasik

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Infekcje górnych dróg oddechowych (IGDO) stanowią najczęstszą ostrą chorobę, rozpoznawaną przez lekarzy POZ. Celem pracy było zbadanie zarejestrowanej zapadalności na IGDO w Polsce w latach 2015-2019 oraz jej obciążenia dla systemu ochrony zdrowia.

MATERIAŁ I METODA

Przeprowadzono retrospektywną analizę wszystkich wizyt medycznych w Polsce zarejestrowanych w krajowej bazie NFZ. Świadczenia medyczne udzielane z powodu ostrych IGDO klasyfikowano według kodów ICD-10. Zarejestrowany współczynnik zapadalności (RIR) był obliczany co roku dla populacji 100 000. Do obliczenia współczynnika zapadalności (IRR) wykorzystano uogólniony model addytywny.

WYNIKI

W analizowanym okresie 5 lat ostrą IGDO rozpoznano u 24,3 mln pacjentów (61,7% całej populacji zarejestrowanej w POZ). RIR wszystkich ostrych URTI w POZ wynosił 50 762/100 000/

rok. Blisko 99% konsultacji w tej grupie pacjentów zostało udzielonych przez lekarzy POZ. Tylko 0,8% zostało skierowanych na konsultację do AOS, a 0,4% było hospitalizowanych. W POZ najczęściej rozpoznawano nieokreśloną IGDO. Oszacowany współczynnik zapadalności dla dzieci w wieku od 1 do 4 lat wynosił 1,65 (95% CI: 1,64; 1,66, p < 0,01), a dla mężczyzn 0,79 (95% CI: 0,79; 0,79; p < 0,01). W analizowanym okresie wystąpił spadek liczby pacjentów, u których rozpoznano ostrą IGDO; był on stosunkowo niewielki w POZ, ale znaczący w ASO.

WNIOSKI

Zarejestrowana zapadalność na IGDO w Polsce obciąża głównie lekarzy POZ. Kobiety i dzieci w wieku 1-4 lat częściej korzystają ze świadczeń medycznych związanych z IGDO. Wydaje się, że potrzebne są strategie mające na celu zwiększenie edukacji zdrowotnej pacjentów, zapewnienie skutecznej samoopieki, ograniczającej korzystanie z usług podstawowej opieki zdrowotnej.

ZESPÓŁ GUILLAINA-BARRE – OBRAZ KLINICZNY ORAZ POSTĘPOWANIE

DEMONSTRACJA DWÓCH PRZYPADKÓW

Włodzisław Kuliński

Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy

WPROWADZENIE

Zespół Guillaina-Barre (GBS) jest często powikłaniem zakażenia układu pokarmowego pałeczkami Gram-ujemnymi z rodzaju Campylobacter lub zakażenia Haemophilus influenze czy Mycoplasma pneumoniae. To ostro przebiegająca neuropatia z zachorowalnością od 1 do 2,2 przypadków na 100 000 osób. W GBS dochodzi do wieloogniskowego uszkodzenia komórek nerwowych, co prowadzi do niedowładu wiotkiego 4-kończynowego i porażenia nerwów czaszkowych. Śmiertelność w ostrej fazie waha się od 3,5 do 12%. 20% chorych nie odzyskuje pełnej sprawności.

Leczenie zespołu GBS ma charakter wielokierunkowy, jego podstawą są plazmaferezy, podawanie immunoglobulin oraz postępowanie fizykalne.

MATERIAŁ I METODA

Przedstawiono obraz kliniczny oraz prowadzone postępowanie fizykalno-usprawniające u dwóch chorych o szczególnie ciężkim przebiegu GBS.

WYNIKI

Obydwaj chorzy wyszli z Kliniki Rehabilitacji odpowiednio po 6 i 18 miesiącach leczenia i powrócili do pracy.

WNIOSKI

1. Chorzy z GBS, pomimo niekiedy bardzo ciężkiego przebiegu schorzenia, mają szanse na całkowite wyleczenie.

2. Intensywne postępowanie fizykalno-usprawniające należy prowadzić konsekwentnie od początku schorzenia, nawet gdy przez kilka miesięcy nie obserwujemy najmniejszej poprawy.

BADANIE PRZESIEWOWE TSH WŚRÓD DZIEWCZĄT

W 18.-19. ROKU ŻYCIA, NA TERENIE SZCZECINA

Anna Fabian-Danielewska

Przychodnia Medycyny Rodzinnej W. Fabian S.J.

Elżbieta Petriczko

Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

WPROWADZENIE

Choroby tarczycy są najczęstszą endokrynopatią wśród młodych kobiet.

Cel pracy:

• ocena częstości chorób tarczycy wśród młodych kobiet;

• analiza zależności między TSH a objawami NT, obrazem USG i wywiadem;

• próba wyznaczenia górnej granicy normy TSH dla młodych kobiet.

MATERIAŁ I METODA

Grupa badana: 314 kobiet ur. w latach1997-1999 r. Kryterium wyłączenia – wcześniej rozpoznana dysfunkcja tarczycy. Przeprowadzono wywiad w kierunku objawów NT i chorób tarczycy w rodzinie oraz zbadano stężenie TSH.

Pacjentki podzielono w zależności od stężenia TSH:

Gr. 1. – TSH 0,4–2,49 µIU/ml; n=151, Gr. 2. – TSH 2,50–3,99 µIU/ml; n=47, Gr. 3. – TSH ≥ 4,0 µIU/ml; n=22, Gr. 4. – bez oznaczonego TSH; n=70, Gr. 5. – z wcześniej rozpoznaną chorobą tarczycy; n=24. Pacjentkom z grupy 2. i 3. wykonano dodatkowo badania: fT3, fT4, anty-TPO, anty-TG oraz USG tarczycy.

WYNIKI

Wykazano różnice istotne statystycznie dla objawów: senność, suchość skóry, trudności szkolne, zaburzenia koncentracji, dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób tarczycy – 28,13% gr. 1.; 41,67% gr. 2. oraz 68,75% gr. 3. Wole guzowate u 6,62% z gr. 1., 14,89% z gr. 2., 9,09% z gr. 3.

Częstość chorób tarczycy wśród gr. 1.-5. to 17,5%.

U chorych z wolem guzowatym śr. TSH wyniosło 2,63 µIU/ml, a bez wola – 2,32 µIU/ml. Na podstawie krzywej ROC dla osób z nowym rozpoznaniem, innym niż wole najlepszym przedziałem była wartość stężenia TSH ≥ 3,63, dla którego czułość wynosiła 54,8%, a 1 – swoistość 6,9%.

PU.7

WNIOSKI

1. Częstość chorób tarczycy wśród badanych młodych kobiet wynosi ok. 17,5%.

2. Subiektywnymi objawami NT, najlepiej korelującymi z TSH są: senność, suchość skóry, trudności szkolne, zaburzenia koncentracji. Dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób tarczycy stanowi czynnik ryzyka zwiększonych wartości stężenia TSH.

3. W badanej grupie wyznaczono wartość stężenia TSH 3,63 mlU/l, powyżej której wzrasta ryzyko zaburzeń czynności tarczycy innych niż wole guzowate.

WIEDZA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH NA TEMAT STANU ZDROWIA

ICH PODOPIECZNYCH W POPULACJI LEKARZA RODZINNEGO

Tomasz Tomasik

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Anna Pachołek

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

WPROWADZENIE

Celem badania było porównanie cech starszych pacjentów POZ w zależności od posiadania opiekuna (OP) oraz ocenienie wiedzy OP o deficytach seniorów w zakresie całościowej oceny geriatrycznej (COG).

MATERIAŁ I METODA

Pacjentów z 15 praktyk lekarzy rodzinnych (LR) w wieku 64 i więcej lat poddano procesowi COG przy użyciu ośmiu standaryzowanych narzędzi. Następnie seniorów podzielono na dwie grupy (z i bez OP) i porównano ich w zakresie danych demograficznych oraz medycznych. Dodatkowo OP wypełniali kwestionariusz, badający wiedzę z zakresu występowania deficytów geriatrycznych wśród ich podopiecznych. Obserwacje OP dotyczące seniorów zostały porównane z obiektywnymi wynikami COG.

WYNIKI

Przebadano 438 seniorów, spośród których 59% miało OP. Większość OP stanowiły kobiety (70%), a prawie połowa z nich miała powyżej 64 lat (45%). Pacjenci korzystający z pomocy OP byli starsi (p = 0,001) oraz gorzej wykształceni (p < 0,001). U seniorów posiadających OP częściej występowały cechy zespołu kruchości (p = 0,008) oraz bezsenności (p = 0,049). OP prawidłowo rozpoznawali deficyty pacjentów w zakresie codziennego funkcjonowania, ale mieli problemy z oceną obniżonego nastroju i demencji.

WNIOSKI

OP mają trudności z oceną stanu psychologicznego seniorów. W związku z tym LR powinni zwracać uwagę nie tylko na problemy somatyczne swoich podopiecznych, ale też ich sfe-

PU.8

rę psychologiczną. Opinia OP może nakierować lekarzy POZ na występowanie konkretnych deficytów u pacjentów i konieczność potwierdzenia ich w obiektywnych testach. W celu zapewnienia kompleksowej opieki pacjentom geriatrycznym LR powinni zaangażować w nią również OP seniorów, którzy często sami wymagają wsparcia na różnych poziomach.

PU.9

ZASTOSOWANIE ROZWIĄZAŃ TELEMEDYCZNYCH W LECZENIU

INFEKCJI DRÓG ODDECHOWYCH U PACJENTÓW W WIEKU 19-50 LAT

Anna Citko Olsztyńska Szkoła Wyższa

WPROWADZENIE

Infekcje ze strony dróg oddechowych są jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji przez lekarzy rodzinnych. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań telemedycznych może stanowić istotną alternatywę w leczeniu tego schorzenia w praktykach lekarzy rodzinnych. Celem pracy była ocena zastosowania nowoczesnych rozwiązań telemedycznych w leczeniu infekcji dróg oddechowych u pacjentów w wieku 19-50 lat.

MATERIAŁ

I METODA

Oceny dokonano metodą retrospektywną. Analizie poddano dokumentację medyczną pacjentów w wieku 19-50 lat: 530 osób (134 mężczyzn i 396 kobiet) korzystających z porad telemedycznych (konsultacji czatowych z lekarzem) oraz 511 osób (252 mężczyzn i 259 kobiet) konsultowanych stacjonarnie przez lekarza z powodu infekcji dróg oddechowych w okresie od 1 września 2023 roku do 31 marca 2024 roku, w ramach prywatnej opieki medycznej. Objawy infekcji ze strony dróg oddechowych utrzymywały się u badanych osób od 1 do 5 dni.

WYNIKI

Rekonsultacja z powodu braku poprawy miała miejsce u 175 osób (33,02% ogółu badanych) korzystających z porad telemedycznych oraz u 204 osób (39,92% ogółu badanych) konsultujących się stacjonarnie z lekarzem. W grupie osób korzystających z porad telemedycznych występowanie objawów alarmowych, takich jak duszność/problemy z oddychaniem stwierdzono u 32 badanych (6,04% ogółu badanych), a ból w klatce piersiowej u 19 badanych (3,58% ogółu badanych).

WNIOSKI

Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań telemedycznych, w tym konsultacji czatowych z lekarzem, w leczeniu infekcji dróg oddechowych u pacjentów w wieku 19-50 lat, u których objawy choroby trwają od 1 do 5 dni, może być w pełni bezpieczną alternatywą dla stacjonarnej konsultacji lekarza rodzinnego w poradni. Wymaga to wprowadzenia odpowiednich rozwiązań systemowych.

NIEINWAZYJNA OCENA CZYNNIKÓW RYZYKA

SERCOWO-NACZYNIOWEGO U PACJENTÓW LEKARZA RODZINNEGO

POWYŻEJ

50. ROKU ŻYCIA – BADANIE WSTĘPNE

Marta Maria Niwińska

Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Aleksandra Danieluk

Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Anna Kamieńska

Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Sławomir Chlabicz

Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Wykrywanie chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce lekarza rodzinnego jest ograniczone. Poszukiwane są badania lub markery, które mogłyby usprawnić diagnostykę w tym zakresie. Celem badania jest ocena końcowych produktów zaawansowanej glikacji (kpg).

MATERIAŁ I METODA

Do badania włączono 122 pacjentów powyżej 50. roku życia. Pacjentów badano dostępną w Zakładzie Medycyny Rodzinnej aparaturą pod kątem pomiaru kpg urządzeniem AGEreader, sztywności tętnic określanej parametrem szybkości fali tętna (pulse wave velocity –PWV) z użyciem SphygmoCor XCEL oraz analizy składu ciała z wykorzystaniem TANITA MC780 P MA. Pacjentów podzielono na 5 grup w zależności od poziomu kpg. Przeprowadzono: badanie fizykalne, wywiad dotyczący przyjmowanych leków, chorób przewlekłych oraz przebytych incydentów, takich jak udary niedokrwienne oraz ostre zespoły wieńcowe.

WYNIKI

Większość badanej populacji (n = 73; kpg = 2.1) prezentowała prawidłowy poziom kpg. Nie zaobserwowano znaczących różnic dla średniej wartości wieku oraz BMI. W populacji z najwyższym poziomem kpg (n = 10; kpg = 3.25) zaobserwowano najwyższą średnią wartość PWV (PWV = 8.6 m/s) oraz najwyższy odsetek występowania nadciśnienia tętniczego (n = 7, 70,0%). Średnia wartość skurczowego ciśnienia tętniczego była najwyższa w tej grupie (sBP = 127 mmHg). Odsetek występowania cukrzycy był wyższy w grupach z nieprawidłowymi wartościami kpg w stosunku do grupy z prawidłowym poziomem. Występowanie incydentów takich jak udar (n = 4) oraz zawał (n = 6) było niskie w badanej populacji.

WNIOSKI

Uzyskane wyniki wskazują na wyższe wartości kpg w populacji z chorobami przewlekłymi oraz czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, jak wyższa wartość PWV. Niezbędne są dal-

sze badania określające wartość diagnostyczną tego parametru w ocenie ryzyka sercowo-naczyniowego.

PU.11

HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA W POZ

Magdalena Betiuk-Kwiatkowska

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Justyna Rajkiewicz

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Błażej Makowski

Kliniczny Oddział Kardiologiczny WSSPZOZ w Nowej Soli

WPROWADZENIE

Hipercholesterolemia rodzinna jest uwarunkowaną genetycznie chorobą, powodującą zwiększone stężenie cholesterolu oraz związane z tym powikłania sercowo-naczyniowe w młodym wieku. Częstotliwość występowania w populacji to 1/250.

MATERIAŁ I METODA

Opis przypadku pacjentki z wykrytą w ramach profilaktyki CHUK hipercholesterolemią rodzinną.

WYNIKI

Pacjentka lat 38, cholesterol całkowity 668,5mg/dl, LDL 552,8mg/dl. Bez chorób przewlekłych. Nieleczona do tej pory.

WNIOSKI

Hipercholesterolemia to stosunkowo łatwo wykrywalne schorzenie (program profilaktyczny CHUK, skala DLCN), prowadzące do schorzeń układu sercowo -naczyniowego u pacjentów w młodym wieku. Istnieją możliwości leczenia standardowego (dieta, statyna, ezetymib) i inhibitorem PCSK9.

WYSOKOSPECJALISTYCZNE LECZENIE I PIELĘGNOWANIE RAN: PRZETOKI PIRONIDALNE OKOLICY ODBYTU, ROZEJŚCIE SIĘ SZWÓW PO IMPLANTACJI PIERSI CZY RANY OKOLICY WAŁÓW OKOŁOPAZNOKCIOWYCH. JAK GOIĆ, CZYM LECZYĆ?

Agnieszka Głuszczak

Przychodnia Leczenia Ran i Pielęgnacji Stóp ,,Centrum Stopy”

WPROWADZENIE

Leczenie ran, w zależności od miejsca powstania, fazy rany i przyczyny, wymaga specjalistycznego postępowania i szerokiego wachlarza różnych metod oraz środków.

MATERIAŁ I METODA

Praca kazuistyczna przedstawiająca poszczególne przypadki pacjentów, u których za pomocą specjalistycznego opracowania ran zastosowano elementy gojenia ran, zgodne z fazą, miejscem rany i rodzajem rany. Sztuka leczenia ran funkcjonuje w interdyscyplinarnym podejściu pod względem specjalistycznym. Użycie niezbędnych udogodnień, jak pompy Vac, kompresjoterapia, rehabilitacja rany, przyczyniają się do szybkiego zagojenia. Wszystkie etapy w gojeniu ran są bardzo ważne i niezbędne do całkowitego wygojenia.

WYNIKI

Spersonalizowane leczenie z zastosowaniem odpowiedniej metody do danej rany pozwalają na szybkie wygojenie i zachowawcze postępowanie, które nie odnawia powstania ran.

WNIOSKI

Określenie rodzaju rany, fazy i diagnoza z dokładnymi zaleceniami pozwalają na całkowite wygojenie rany. Terapia procesu leczenia skóry hartuje powierzchnię i utrzymuje jej ciągłość poprzez zastosowanie udogodnień i profilaktyki.

PU.13

OSTEOPOROZA – WSPÓLNY PROBLEM. MIEJSCE MEDYCYNY FIZYKALNEJ

W PROFILAKTYCE I LECZENIU OSTEOPOROZY W XXI WIEKU

Włodzisław Kuliński

Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy

WPROWADZENIE

Jedną z głównych chorób współczesnej cywilizacji jest osteoporoza. Analiza częstości złamań osteoporotycznych w różnych krajach wskazuje na negatywny wpływ rozwoju cywilizacji na występowanie tej choroby. W Polsce osteoporozę stwierdza się u 25% kobiet i 15% mężczyzn

po 50. roku życia. Leczenie osteoporozy, schorzenia mającego charakter przewlekły i postępujący, jest długotrwałe i wielokierunkowe. Najistotniejsze jest więc: wdrożenie metod o charakterze profilaktycznym, edukacja zdrowotna, właściwa aktywność ruchowa i wykorzystanie metod fizykalnych.

Cel pracy: ocena przydatności i skuteczności zmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości (zpmncz) w profilaktyce utraty masy kostnej u chorych leczonych z powodu zespołów bólowych kręgosłupa.

MATERIAŁ I METODA

Badaną grupę stanowiło 50 mężczyzn (średnia wieku 66,5 lat) z przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa. Oceniono gęstość kości i nasilenie bólu w skali Laitinena. Wprowadzono w leczeniu zmienne pole magnetyczne n. częstotliwości. Metodyka wykonywania zabiegów: czas ekspozycji – 12 minut na odcinek piersiowy, 10 minut na odcinek L-S; seria 20 zabiegów codziennie i 20 zabiegów 2 razy w tygodniu przez 3 miesiące. Zabiegi powtórzono po 3 miesiącach – 2 serie w ciągu roku.

WYNIKI

W grupie badanej po rocznej obserwacji stwierdzono zwiększenie gęstości tkanki kostnej o 1,75%.

WNIOSKI

1. Korzystne efekty terapeutyczne uzyskane u wszystkich leczonych zpmncz potwierdzają celowość stosowania tej metody w profilaktyce osteoporozy.

2. Wykazane działanie, łatwość wykonania zabiegów i brak objawów ubocznych przemawiają za szerszym wdrożeniem tej metody w profilaktyce utraty masy kostnej

OPIEKA ZORIENTOWANA NA OSOBĘ W MEDYCYNIE RODZINNEJ: DEFINICJA, ZASTOSOWANIE I MONITOROWANIE

– ZAŁOŻENIA BADANIA PACE GP/FP

Krzysztof Studziński

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Adam Windak

Katedra Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Opieka zorientowana na osobę (person-centered care – PCC) jest uznawana za kluczową wartość w medycynie rodzinnej i została uwzględniona jako jedna z cech dyscypliny w naj-

nowszej definicji medycyny rodzinnej WONCA. Zrozumienie zasad PCC w Polsce wciąż nie jest powszechne. Wiele osób myli PCC z innymi formami opieki, takimi jak opieka zorientowana na pacjenta czy medycyna spersonalizowana. Celem niniejszej prezentacji jest przedstawienie definicji PCC, wykazanie istotnych różnic pomiędzy wspomnianymi wyżej modelami opieki oraz zaprezentowanie założeń wieloośrodkowego badania PACE GP/FP.

MATERIAŁ I METODA

Badanie jest polską częścią przekrojowego badania ankietowego, przeprowadzanego w 25 krajach europejskich (PACE GP/FP study). Ankietowani lekarze rodzinni/lekarze POZ otrzymają poprzez e-mail zaproszenie do udziału w badaniu wraz z linkiem prowadzącym do kwestionariusza online na platformie REDCap. W badaniu weźmie udział około 100 LR/lekarzy POZ. W badaniu wykorzystane zostaną następujące kwestionariusze: (1) ankieta zbierająca podstawowe informacje socjodemograficzne o LR /lekarzu POZ oraz charakteryzująca praktykę, w której pracuje; (2) skala odczuwanego stresu (PSS); (3) polska wersja Patient Physician Orientation Scale; (4) kwestionariusz dotyczący potencjalnych barier w stosowaniu PCC w codziennej praktyce, zawierający stwierdzenia oceniane w 6-punktowej skali Likerta oraz pytania otwarte. Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetycznej UJ (nr 1072.6120.7.2023). Zebrane dane zostaną poddane analizie statystycznej z użyciem programu STATISTICA.

WYNIKI

Podstawową zasadą PCC jest ujmowanie pacjenta w szerokim kontekście – jako osoby ze wszystkimi jej możliwościami i ograniczeniami. Cel przekrojowego badania ankietowego PACE GP/FP, przeprowadzanego w 25 krajach europejskich, to zbadanie postaw lekarzy rodzinnych wobec opieki zorientowanej na osobę oraz lepsze zrozumienie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych czynników związanych z praktykowaniem PCC przez lekarzy rodzinnych w codziennej pracy, a także udokumentowanie przeszkód w stosowaniu PCC w codziennej praktyce lekarskiej.

WNIOSKI

Według dotychczasowych badań stosowanie PCC pozytywnie wpływa na wiele aspektów opieki: stan emocjonalny pacjentów, ich satysfakcję oraz poczucie podmiotowości, przestrzeganie zaleceń lekarskich dotyczących stosowania leków. Ponadto zmniejsza liczbę błędów lekarskich, skarg pacjentów, a także poprawia satysfakcję lekarza oraz czas trwania konsultacji.

WPŁYW WDROŻENIA OPIEKI KOORDYNOWANEJ W POZ NA STAN ZDROWIA PACJENTÓW CHORYCH NA CUKRZYCĘ TYPU 2

Magdalena Betiuk-Kwiatkowska

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Justyna Rajkiewicz

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Rafał Bojanowski

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

Karolina Krasowska-Pomazana

Przychodnia Lekarska Betiuk i Kwiatkowscy Spółka Partnerska w Nowym Miasteczku

WPROWADZENIE

Celem badania była ocena wpływu wdrożenia pacjenta do opieki koordynowanej na stan jego zdrowia. Pacjenci zostali ocenieni po roku uczestnictwa w programie.

MATERIAŁ I METODA

Analizie poddano pomiary antropometryczne pacjentów oraz wyniki badań laboratoryjnych na początku wdrożenia do opieki koordynowanej oraz po roku leczenia.

WYNIKI

Wyniki analizy pokazują wpływ wdrożenia opieki koordynowanej na parametry antropometryczne oraz na wyniki istotnych badań laboratoryjnych, w poszczególnych grupach wiekowych pacjentów.

WNIOSKI

Wnioski pozostają w trakcie opracowania, ale wstępna analiza wskazuje, że wdrożenie opieki koordynowanej miało pozytywny wpływ na stan zdrowia pacjentów chorych na cukrzycę typu 2 (poprawiło ich parametry antropometryczne oraz wyrównanie metaboliczne, wyrażone spadkiem HbA1C i wartości LDL).

WYNIKI ANKIETY DOTYCZĄCEJ OPIEKI KOORDYNOWANEJ WŚRÓD LEKARZY RODZINNYCH, KTÓRZY NIE REALIZUJĄ

OPIEKI KOORDYNOWANEJ

Agnieszka Jankowska-Zduńczyk

AGAMED Specjalistyczna Praktyka Lekarska

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

Paweł Lewek

Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Opieka koordynowana (OK) to dodatkowy obszar opieki zdrowotnej, realizowany w podstawowej opiece zdrowotnej od 1.10.2022. Z realizacją opieki koordynowanej wiąże się także konieczność zorganizowania realizacji konsultacji innych specjalistów, szerszej niż dotychczas w POZ, diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej oraz zapewnienia świadczeń dietetyka i koordynatora. Do czasu realizacji ankiety tylko część podmiotów zdecydowała się na podjęcie nowych obowiązków. Celem niniejszej pracy jest poznanie opinii lekarzy rodzinnych, członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych, którzy nie realizują opieki koordynowanej w zakresie powodów, dla których nie podejmują się realizacji opieki koordynowanej, oraz w zakresie czynników, które przyczyniłyby się do podjęcia się tego zadania. Zadano również pytanie o opinię na temat wdrożenia opieki koordynowanej.

MATERIAŁ I METODA

Badanie autorskie kwestionariuszem ankiety miało charakter anonimowy i dobrowolny. Ankieta składała się z części identyfikującej grupę respondentów oraz dwóch innych części: pierwsza dotyczyła grupy lekarzy identyfikujących się jako lekarze nierealizujący opieki koordynowanej, druga zaś lekarzy, którzy zadeklarowali realizację opieki koordynowanej. Ankietę przeprowadzono w marcu 2024 r. za pomocą narzędzia ankietowego google. pl pośród członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, z wykorzystaniem bazy danych posiadanych przez KLRwP. Zaproszenie do wzięcia udziału rozsyłano pocztą mailową wśród członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Informacje zwrotne pozyskane elektronicznie w ramach badania zostały tematycznie pogrupowane. Następnie poddano je analizie ilościowej i jakościowej. Rezultaty analizy, jak również wnioski z niej płynące zaprezentowano w zgłoszonej pracy. Zwrotnie uzyskano wypełnione ankiety od anonimowej grupy 184 osób. W grupie ankietowanych, którzy zanegowali realizację opieki koordynowanej, uzyskano odpowiedzi od 66 osób.

WYNIKI

Powody, dla których ankietowani nie realizują opieki koordynowanej: 62,1% – nadmiar obowiązków, 59,1% – brak czasu na organizację współpracy ze specjalistami, 57,6% – brak

odpowiedniej liczby personelu, 56,1% – organizacja koordynatora, 56,1% – problemy z rozliczeniem z NFZ.

Czynniki, które pomogłyby w podjęciu się realizacji zadań opieki koordynowanej: pomoc NFZ we wskazaniu specjalistów/podmiotów chętnych do realizacji opieki koordynowanej – 87%, dotacje na pozyskanie sprzętu niezbędnego do realizacji opieki koordynowanej – 57%, szkolenia dla personelu – 75%, pomoc ze strony lekarzy realizujących opiekę koordynowaną – 42%, pomoc organizacji lekarzy rodzinnych – 32%.

WNIOSKI

1. Zdecydowana większość ankietowanych uznaje wprowadzenie OK za dobry pomysł.

2. Główne przeszkody we wdrażaniu OK to nadmiar obowiązków i brak czasu na organizację współpracy z innymi specjalistami.

3. Potrzeba większego wsparcia ze strony NFZ w zakresie kontaktów z innymi specjalistami i szkoleń w zakresie OK.

SP.3

POZIOM WYPALENIA ZAWODOWEGO LEKARZY SPECJALISTÓW MEDYCYNY RODZINNEJ

Agnieszka Jankowska-Zduńczyk

AGAMED Specjalistyczna Praktyka Lekarska Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Celem niniejszej pracy jest ocena wypalenia zawodowego wśród grupy badanej lekarzy ze specjalizacją medycyny rodzinnej. Badania sugerują, że osoby wykonujące zawody wymagające częstych interakcji z ludźmi, takie jak nauczyciele, lekarze, pielęgniarki i pracownicy socjalni, są najbardziej narażone na wypalenie zawodowe. Początkowe oznaki wypalenia zawodowego są zwykle związane ze zmęczeniem psychicznym, fizycznym i emocjonalnym. Poza wyżej wymienionymi objawami mogą również występować: lęk, bezsenność czy objawy psychosomatyczne, takie jak bóle głowy.

Depersonalizacja charakteryzuje się negatywnym lub obojętnym stosunkiem do innych, zwłaszcza do odbiorców świadczonej usługi. W ostatnich latach zespół wypalenia zawodowego został sklasyfikowany jako istotny problem zdrowia publicznego ze względu na jego fizyczne i psychiczne konsekwencje dla samopoczucia pracowników, obniżoną wydajność i jakość pracy oraz znaczne koszty ekonomiczne i społeczne. Zespół wypalenia zawodowego występuje w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10).

MATERIAŁ I METODA

Badanie przeprowadzono w okresie od stycznia 2019 roku do stycznia 2020 roku, z użyciem autorskiej ankiety oraz kwestionariusza OLBI. Miało ono charakter anonimowy i dobrowolny. Skala OLBI służy do pomiaru wypalenia zawodowego. Zawiera ona dwie podskale: wyczerpa-

nia (exhaustion) oraz braku zaangażowania w pracę (disengagement from work) – składające się na zagregowany wskaźnik poziomu wypalenia zawodowego oraz wskaźnik ogólny. Zaproszenie do udziału w badaniu rozsyłano pocztą mailową wśród członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, za zgodą Zarządu Głównego. Zwrotnie uzyskano wypełnione ankiety od anonimowej grupy 535 osób.

WYNIKI

W zakresie podskali „wyczerpanie” uzyskano wynik średni 2,22 (mediana 2,25, Sd 0,3 N 535). W podskali „brak zaangażowania” uzyskano wynik średni 2,27 (mediana 2,25, Sd 0,249, N 535).

WNIOSKI

W badanej grupie specjalistów medycyny rodzinnej uzyskany średni wynik w obu podskalach wskazał na umiarkowany poziom wyczerpania i braku zaangażowania lekarzy rodzinnych.

CHARAKTERYSTYKA GRUPY LEKARZY RODZINNYCH BIORĄCYCH UDZIAŁ

Agnieszka Jankowska-Zduńczyk

AGAMED Specjalistyczna Praktyka Lekarska Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie charakterystyki grupy badanej lekarzy ze specjalizacją medycyny rodzinnej.

MATERIAŁ I METODA

Badanie kwestionariuszem autorskiej ankiety miało charakter anonimowy i dobrowolny. Zostało przeprowadzone w okresie od stycznia 2019 roku do stycznia 2020 roku. Zaproszenie do udziału w badaniu rozsyłano pocztą mailową wśród członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, za zgodą Zarządu Głównego. Zwrotnie uzyskano wypełnione ankiety od anonimowej grupy 535 osób.

WYNIKI

Grupa badana lekarzy rodzinnych to w większości kobiety (68,8%), średnia wieku wynosiła 55 lat, mediana 56. Większość z ankietowanych pozostawała w związkach małżeńskich lub związkach nieformalnych (odpowiednio 53% i 31%). W znaczącej większości w gospodarstwie domowym ankietowanych lekarzy rodzinnych wspólnie zamieszkiwały 2, 3 lub 4 osoby (odpowiednio 32,9% oraz 22,5 i 22,5%) i wskazano obecność jednego, dwojga lub trojga dzieci (odpowiednio 23,7%, 43,7% i 14,1%). Większość to lekarze pracujący w poradniach POZ na wsiach i miastach do 50 tys. mieszkańców (odpowiednio 31% i 29,5%). Ankietowanymi najczęściej byli lekarze pracujący w POZ od blisko 22 lat, wykonujący swój zawód od 26 lat. Większość lekarzy rodzinnych biorących udział w badaniu posiadało dodatkowo inną

SP.4

specjalizację (64,6%): chorób wewnętrznych i pediatrii, znacząco rzadziej w dziedzinie chirurgii i ginekologii (odpowiednio 37,0%, 25,4%, 0,9% oraz 1,3%). Wśród badanych lekarzy rodzinnych 43,7% wykonywało swój zawód w poradniach POZ, nie będąc właścicielem poradni, pozostali lekarze rodzinni (56,3%) byli jednocześnie właścicielami poradni POZ. Około 40% respondentów wykonywało zawód we własnym podmiocie, druga połowa to osoby pracujące na umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną. 60% z ankietowanych pracuje w wymiarze 1 etatu, 32% pracuje więcej niż 10 godz./dziennie. Ponad 90% respondentów pracuje przez 5 dni w tygodniu.

Blisko 90% respondentów zbierało deklaracje wyboru, ok. 70% respondentów ma pod opieką 1000-3000 pacjentów. Około połowa respondentów pracuje razem z 2-4 lekarzami w tym samym podmiocie. Około 70% respondentów odpoczywa przez 2-4 tygodnie w roku. Połowa z respondentów musi zapewnić zastępstwo na czas nieobecności. Znacząca grupa badanych jest zadowolona z wyboru specjalizacji, a 75% badanych jest zadowolonych z zarobków. Blisko 90% lekarzy jest zadowolonych z relacji z pacjentami, około 90% respondentów jest zadowolonych ze współpracy z pielęgniarkami, położną oraz pracownikami rejestracji i pracownikami socjalnymi.

WNIOSKI

Charakterystyka grupy badanej 535 osób – członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych, specjalistów medycyny rodzinnej: w większości to kobiety, średnia stażu pracy w POZ to ponad 20 lat, pracujący w środowisku wiejsko-miejskim, około połowa respondentów pracuje wspólnie z 2-4 lekarzami. Większość spośród ankietowanych jest zadowolona z wyboru specjalizacji i relacji w miejscu pracy.

OCENA WŁASNEJ SKUTECZNOŚCI LEKARZY MEDYCYNY RODZINNEJ

Agnieszka Jankowska-Zduńczyk

AGAMED Specjalistyczna Praktyka Lekarska Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce

WPROWADZENIE

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie oceny własnej skuteczności wśród lekarzy ze specjalizacją medycyny rodzinnej. Aby cel ten osiągnąć, przeanalizowano oraz obiektywnie oceniono wszystkie aspekty dotyczące poczucia własnej skuteczności u osób wykonujących zawody medyczne. Poczucie własnej skuteczności odnosi się do wiary osoby w jej zdolność do osiągnięcia pożądanego rezultatu w danej sytuacji. Jest miarą ich zdolności radzenia sobie w danej sytuacji. Wielkość zadania oraz postrzeganie przez jednostkę własnych kompetencji i zdolności do jego wykonania są kluczowymi czynnikami określającymi poziom poczucia własnej skuteczności. Kiedy przekonania o skuteczności ograniczają się do wąskiego zakresu działań, określa się je mianem swoistej własnej skuteczności. I odwrotnie, gdy przekonania te obejmują

SP.5

wszystkie aspekty życia, klasyfikuje się je jako ogólne poczucie własnej skuteczności. Z drugiej strony siła odnosi się do pewności jednostki i zaufania do swoich kompetencji oraz wiary w zdolność do odniesienia sukcesu, nawet w obliczu porażki.

MATERIAŁ I METODA

Badanie kwestionariuszem miało charakter anonimowy i dobrowolny. Zostało przeprowadzone w okresie od stycznia 2019 roku do stycznia 2020 roku. W celu oceny samoskuteczności zastosowano skalę GSES – narzędzie przeznaczone do analizy przedmiotowej kwestii. Skala jest krótka, składa się z 10 pytań, do których badani ustosunkowują się na czterostopniowej skali typu Likerta, używając odpowiedzi („nie”, „raczej nie”, „raczej tak”, „tak”), gdzie odpowiedzi „nie” przypisywana jest wartość 1 punktu, zaś odpowiedzi „tak” – 4 punkty. Suma wszystkich punktów daje ogólny wskaźnik poczucia własnej skuteczności, mieszczący się w granicach od 10 do 40 punktów. Im wyższy wynik, tym wyższe poczucie własnej skuteczności. Skala GSES mierzy siłę ogólnego przekonania jednostki w kwestii skuteczności i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i przeszkodami. Zaproszenie do wzięcia udziału w badaniu rozsyłano pocztą e-mailową wśród członków Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Analiza danych odbyła się w październiku 2023 roku. Informacje pozyskane w ramach badania zostały tematycznie pogrupowane. Następnie poddano je analizie ilościowej i jakościowej. Rezultaty analizy, jak również wnioski z niej płynące zaprezentowano w zgłoszonej pracy. Zwrotnie uzyskano wypełnione ankiety od anonimowej grupy 535 osób.

WYNIKI

Odpowiedzi udzielone w skali GSES wykazały niski poziom poczucia własnej skuteczności u 32 osób (6%), przeciętny poziom wykazały 73 osoby (32,6%). Najliczniejszą grupą byli lekarze, u których poziom własnej skuteczności był wysoki. W grupie tej było 325 osób, co stanowiło 57,3% lekarzy, którzy odpowiedzieli na pytania ankiety GSES.

WNIOSKI

Większość lekarzy wysoko oceniała poziom własnej skuteczności. Wysoka ocena własnej skuteczności oznacza wiarę, że taka osoba ma moc osiagnięcia określonego wyniku, jest bardziej skłonna do podjęcia działań. Ten sposób myślenia, często określany jako „mogę”, zapewnia poczucie panowania nad swoim otoczeniem i pewność siebie w stawianiu czoła wyzwaniom. Poczucie własnej skuteczności jest fundamentalnym aspektem psychologii człowieka, który rozwija się i udoskonala przez całe życie. Specjaliści medycyny rodzinnej którzy wykazują wysoką ocenę własnej skuteczności, charakteryzują się ogólną dyspozycją, wpływającą na podejmowanie decyzji, wysiłek i wytrwałość jednostki w dążeniu do określonego celu. Ta dyspozycja wpływa również na emocjonalne komponenty planowania i wykonywania działań. Lekarze rodzinni biorący udział w badaniu mają przekonanie, że są w stanie wykonać zadanie lub rozwiązać problem w różnych okolicznościach. To przekonanie daje im możliwość konfrontacji z wszelkimi zdarzeniami tworzonymi przez otaczającą ich rzeczywistość.