PRACE KAZUISTYCZNE
Skuteczność terapii fotodynamicznej w leczeniu brodawek zwykłych rąk u pacjentki poddanej przewlekłej immunosupresji – opis przypadku Efficiency of photodynamic therapy of diffuse hand warts in a chronically immunosuppressed patient: a case report Katarzyna Łebkowska, Agnieszka Pszonak, Elwira Paluchowska, Witold Owczarek Klinika Dermatologiczna Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Obrony Narodowej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie; kierownik: płk dr hab. n. med. Witold Owczarek, prof. nadzw. WIM Streszczenie. W pracy przedstawiono przypadek 51‑letniej pacjentki z rozsianymi brodawkami zwykłymi rąk, z przewlekłą białaczką limfatyczną, stosującą przewlekle immunosupresję. Po wielu niepowodzeniach leczenia brodawek metodami klasycznymi zastosowano cztery cykle terapii fotodynamicznej z użyciem kwasu 5‑aminolewulinowego w okluzji, które doprowadziły do całkowitego ustąpienia zmian. Metoda fotodynamiczna, bardzo dobrze tolerowana przez pacjentkę w opisywanym przypadku, może znaleźć szersze zastosowanie w leczeniu chorób wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego, szczególnie w odniesieniu do pacjentów poddanych przewlekłej immunosupresji. Słowa kluczowe: brodawki zwykłe, immunosupresja, kwas 5‑aminolewulinowy, terapia fotodynamiczna Abstract. A case of 51-year-old female with diffuse hands warts and chronic lymphatic leukemia, chronically treated with immunosuppressive agents was presented in this article. After a failure of typical treatment, 4 sessions of photodynamic therapy with 5-aminolevulinic acid under occlusion resulted in total therapeutic success. Conclusions: Photodynamic therapy, very well tolerated by the patient in described case study, can find wider application and be more useful in treating human papilloma virus infections, especially in case of chronically immunosuppressed patients. Key words: 5‑aminolevulinic acid, immunosuppression, photodynamic therapy, warts Nadesłano: 27.06.2013. Przyjęto do druku: 9.09.2013 Nie zgłoszono sprzeczności interesów. Lek. Wojsk., 2013; 91 (4): 448–450 Copyright by Wojskowy Instytut Medyczny
Wstęp Brodawki zwykłe (verrucae vulgares) wywołane wiru‑ sem brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus – HPV) powszechnie występują u ludzi. Za zmiany skórne najczęściej odpowiadają wirusy HPV 1,2,4,7. Wykwity za‑ zwyczaj lokalizują się na dłoniach i stopach, co w znacz‑ nym stopniu obniża jakość życia pacjentów, często po‑ wodując ból przy urazie lub chodzeniu oraz uczucie za‑ wstydzenia. Pacjenci z brodawkami zwykłymi stanowią znaczny odsetek chorych w poradniach dermatologicz‑ nych, spośród nich wiele osób ma zmiany nawrotowe, rozsiane, nieulegające poprawie po tradycyjnie stoso‑ wanym leczeniu miejscowym. 448
Adres do korespondencji: lek. Katarzyna Łebkowska Klinika Dermatologiczna CSK MON WIM ul. Szaserów 128, 01-141 Warszawa, tel. +48 504 205 071, e‑mail lebkowskak@tlen.pl
Brodawki zwykłe występują również u pacjentów z zaburzeniami odporności, chorych stosujących prze‑ wlekłą immunosupresję. W leczeniu brodawek wirusowych zaleca się stoso‑ wanie środków keratolitycznych, krioterapię, elektro koagulację oraz laseroterapię. Metoda fotodynamiczna (photodynamic therapy – PDT) jest od lat uznaną meto‑ dą leczenia nowotworów skóry (rak podstawnokomórko‑ wy), stanów przedrakowych skóry (rogowacenie słonecz‑ ne), przewlekłych stanów zapalnych o etiologii zarówno bakteryjnej, jak i wirusowej. Dotychczasowe doniesienia na temat leczenia brodawek zwykłych metodą PDT wyka‑ zały pozytywne opinie oraz dobre efekty kliniczne nawet u pacjentów po przeszczepach narządów [1-3]. LEKARZ WOJSKOWY 4/2013