PRACE POGLĄDOWE Oponiaki namiotu móżdżku n oponiaki w związku z zatoką poprzeczną bądź eso watą, n oponiaki centralnej części namiotu móżdżku, n oponiaki wcięcia namiotu móżdżku, Oponiaki stoku Oponiaki otworu potylicznego wielkiego (z przycze‑ pem guza od obramowania otworu ku górze do połą‑ czenia tętnic kręgowych i do dołu do wysokości trzo‑ nu C1) Wśród tych oponiaków wyróżnia się dwa typy: n Typ I – przednie (leżące na stoku i schodzące na przednią powierzchnię kanału kręgowego), – przednio‑boczne, – tylne (leżące na tylnej powierzchni kanału kręgowego i wewnętrznej powierzchni łuski kości potylicznej). n Typ II – oponiaki en plaque.
że podstawowym czynnikiem jest ekspresja cytokeratyny, na co zwrócił uwagę Alguacil‑Garcia w przypadkach oponiaków wydzielniczych. Spostrzeżenia te potwierdzili Regelsberger i wsp. Ostatnio zwrócono także uwagę na udział komórek mastocytowych, które odpowiedzialne są za wydzielanie szeregu cytokin, z którymi wiąże się rozwój obrzęku okołoguzowego. Najważniejszymi z tych substancji są: histamina, serotonina, heparyna, prostaglandyna, czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego (vascular endothelial growth factor – VEGF), MMP9, HIF‑1α, tenascyna, interleukina 6, etc.
Wznowy oponiaków Oponiak jest nowotworem o powolnym i zwykle nieagresywnym przebiegu. Teoretycznie istnieje jednak ryzyko jego wznowy, nawet po radykalnej operacji chirurgicznej. Czynnikami predysponującymi do wznowy są: brak możliwości wykonania radykalnej operacji, istnienie licznych ognisk oponiaka w sąsiedztwie operowanego miejsca. Częstość nawrotów po leczeniu operacyjnym waha się granicach 10–26% [14].
Oponiaki a obrzęk mózgu Mechanizm powstawania obrzęku mózgu w przypadku oponiaków jest procesem wieloczynnikowym [12]. Ze względu na ich powolny rozrost w większości przypadków towarzyszący obrzęk jest niewielki i ma cechy obrzęku naczyniopochodnego. Obrzęk okołoguzowy towarzyszący oponiakom jest przyczyną wczesnego występowania objawów klinicznych, w tym objawów nadciśnienia wewnątrzczaszkowego. Obraz patomorfo logiczny tego zjawiska jest zbliżony do obrzęku naczyniopochodnego. Chociaż istnieją możliwości zwalczania obrzęku za pomocą steroidów uważa się, że jest on odpowiedzialny za występowanie poważnych powikłań, zwłaszcza po leczeniu operacyjnym. Patogeneza obrzęku okołoguzowego towarzyszącego oponiakom jest wieloczynnikowa i nie do końca poznana [13]. Podstawowym czynnikiem decydującym o występowaniu obrzęku okołoguzowego jest wielkość nowotworu, który wpływa na krążenie krwi w sąsiadującym mózgu. Fakt zaburzeń krążenia krwi w okolicy powiększającego się guza potwierdzono badaniami perfuzyjnego i dyfuzyjnego rezonansu magnetycznego (MR). Drugim czynnikiem jest pogorszenie odpływu żylnego, co prowokuje zastój żylny i przyczynia się do powstania i nasilania się obrzęku. Zjawisko to dotyczy przede wszystkim guzów zlokalizowanych w obrębie ujść dużych naczyń żylnych do zatok opony twardej lub też w oponiakach wypełniających zatoki żylne mózgowia (oponiaki przystrzałkowe, oponiaki zatoki jamistej, itp.). U podłoża innych mechanizmów odpowiedzialnych za powstawanie obrzęku około guzowego leży wydzielanie cytokin. Istnieją podejrzenia, 358
Leczenie Leczenie chirurgiczne wspomagane jest embolizacją. Na leczenie pozachirurgiczne składają się: n Radioterapia – teleradioterapia – radiochirurgia – brachyterapia n Chemioterapia – cytotoksyczna – antagoniści receptorów hormonów n Terapia genowa.
Oponiak guzka siodła – definicja Oponiaki guzka siodła tureckiego (oponiaki nadsiodłowe) to rodzaj oponiaków nadnamiotowych zaliczanych do oponiaków czołowo‑podstawnych. Są to typowe guzy przedniego dołu czaszki. Do tej grupy oponiaków zalicza się guzy wyrastające z okolicy guzka siodła tureckiego, płaszczyzny klinowej, bruzdy skrzyżowania wzrokowego, przepony siodła lub okolicy rąbka klinowego. Częstość ich występowania określa się na 12,8% wszystkich oponiaków OUN [15].
Zarys anatomii Okolica skrzyżowania wzrokowego to centralny obszar podstawy czaszki. Na niewielkiej przestrzeni jest tu skupionych wiele ważnych struktur OUN. Boczne LEKARZ WOJSKOWY 3/2013