PRACE ORYGINALNE
Analiza retrospektywna przyczyn, objawów klinicznych i rokowania u pacjentów z hiponatremią Retrospective analysis of causes, symptoms and prognosis in patients with hyponatremia Małgorzata Gomółka1, Katarzyna Szamotulska2, Dominika Cichońska3, Marta Doroszkiewicz3, Katarzyna Krukowska3, Filip Gwiazdowski3, Stanisław Niemczyk1 1 Klinika
Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie; kierownik: dr hab. med. Stanisław Niemczyk 2 Kierownik Zakładu Epidemiologii, Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie 3 Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie; opiekunowie: dr hab. med. Stanisław Niemczyk, dr n. med. Małgorzata Gomółka
Streszczenie. Wstęp: Hiponatremia to najczęstsze zaburzenie elektrolitowe w praktyce klinicznej, obciążające rokowanie, często ignorowane przez internistów. Cel pracy: Celem pracy była retrospektywna analiza przyczyn, objawów klinicznych i rokowania pacjentów z hiponatremią w porównaniu z grupą kontrolną. Materiał i metody: W pracy przeanalizowano dokumentację 36 chorych przyjętych do Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii CSK WIM w Warszawie w okresie styczeń 2010–czerwiec 2011, u których przyczyną hospitalizacji była hiponatremia. W badanej grupie uwzględniono wiek, płeć, objawy towarzyszące, choroby współistniejące, przyjmowane leki, szczególnie te, które mogą wywoływać hiponatremię. Dane dotyczące wieku, płci, chorób towarzyszących i leczenia porównano z grupą kontrolną 36 pacjentów przyjętych w tym samym czasie i trybie do Kliniki z przyczyn innych niż zaburzenia gospodarki wodno‑elektrolitowej. Wyniki: Średnie stężenie sodu w grupie z hiponatremią wynosiło 117,39 mmol/l (102–134 mmol/l). U 29 osób (80,55%) stwierdzono hiponatremię ciężką (Na <125 mmol/l), u 6 osób (16,67%) hiponatremię umiarkowaną (Na 125–129 mmol/l), u 1 (2,7%) hiponatremię łagodną (Na 130–134 mmol/l). Wnioski: Hiponatremia jest najczęstszym zaburzeniem elektrolitowym w praktyce klinicznej, rozpoznawanym głównie u osób starszych, z chorobami współistniejącymi, leczonych diuretykami. Słowa kluczowe: hiponatremia, objawy kliniczne, postępowanie, przyczyny, sód Abstract. Introduction: Hyponatremia is the most common electrolyte disorder in clinical practice, aggravating the prognosis, and often ignored by internists. Aim: The aim of the study was a retrospective analysis of causes, clinical symptoms and outcome in patients with hyponatremia, in comparison with the control group. Material and methods: The study analyzed records of 36 patients admitted to the Department of Internal Medicine, Nephrology and Dialysis Therapy of the CSK WIM in Warsaw in the period January 2010 – June 2011, in which hyponatremia was the cause of hospitalization. In the study group, age, sex, associated symptoms, comorbid conditions, medications, particularly likely to cause hyponatremia were taken into account. Data on age, sex, comorbidities and treatment were compared with the control group of 36 patients admitted at the same time and with the same course of action to the Department, for reasons other than disorders of fluid and electrolyte. Results: The mean concentration of natrium in patients with hyponatraemia was 117.39 mmol/l (102–134 mmol/l. 29 patients (80.55%) suffered from severe hyponatraemia (<125 mmol/l), 6 patients (16.67%) developed moderate hyponatraemia (125–129 mmol/l), and 1 patient (2.7%) had mild hyponatremia (130–134 mmol/l). Conclusions: Hyponatraemia is the most common electrolyte disorder in clinical practice, it is a very frequent disorder mainly in older patients with comorbidity of other illnesses and treated with diuretics. Key words: causes, clinical symptoms, hyponatremia, management, natrium
Nadesłano: 1.10.2012. Przyjęto do druku: 3.12.2012 Nie zgłoszono sprzeczności interesów. Lek. Wojsk., 2013; 91 (1): 15–18 Copyright by Wojskowy Instytut Medyczny
Adres do korespondencji: dr hab. med. Stanisław Niemczyk Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii CSK MON WIM, ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa 44, tel. +48 22 681 70 72, +48 22 681 68 11, faks +48 22 681 68 11, e‑mail sniemczyk@wim.mil.pl
Analiza retrospektywna przyczyn, objawów klinicznych i rokowania u pacjentów z hiponatremią
15