H
Zespoły limfoproliferacyjne
Ryc. VI.H.1-5. Białaczka prolimfocytowa – rozmaz krwi obwodowej ukazuje 5 prolimfocytów (HE)
3) splenektomia 4) rytuksymab (375 mg/m2 i.v. 1 ×/tydz., łącznie 4–12 dawek) 5) immunotoksyny na etapie badań klinicznych – anty‑ -CD22 (BL22), anty-CD25 (LMB-2, CAT-8015)
jest ich mniej, ale >10%, to rozpoznaje się CLL/PLL) i naciekają także szpik. Węzły chłonne są powiększone tylko u co trzeciego chorego. Immunofenotyp komórek białaczkowych – tab. VI.H.1‑3. Delecja 17p lub mutacje p53 występują w połowie przypadków. B‑PLL jest zazwyczaj oporna na konwencjonal‑ ną chemioterapię chlorambucylem z cyklofosfamidem, a czas przeżycia rzadko przekracza 3 lata. Skuteczniej‑ sze mogą być analogi puryn (kladrybina, pentostatyna), a także przeciwciała monoklonalne (rytuksymab, alem‑ tuzumab). 2. Białaczka prolimfocytowa T‑komórkowa (T‑PLL) Stanowi <20% wszystkich PLL, częściej niż w B‑PLL występuje uogólnione powiększenie węzłów chłonnych (u ~50%), a rzadziej niedokrwistość i małopłytkowość, ponadto leukocytoza >100 000/µl (>50%), powiększe‑ nie wątroby i śledziony (75%), nacieki w skórze (~25%) i wysięki w jamach surowiczych (w jamach opłucnej u ~15%). Komórki białaczkowe mają fenotyp limfocytów T (CD2, CD3, CD45, CD71 i CD4 lub CD8). Przebiega jesz‑ cze bardziej agresywnie niż B‑PLL. W leczeniu pierwszego rzutu zaleca się alemtuzumab lub analogi puryn. U chorych odpowiadających na lecze‑ nie należy podjąć próbę przeszczepienia auto- lub aloge‑ nicznych komórek krwiotwórczych.
➔ Ro k o w a n i e Kladrybina wywołuje remisję całkowitą u >75% chorych, a odsetek 4‑letnich przeżyć wolnych od choroby wyno‑ si 96%. Interferon α daje 80% odpowiedzi hematologicznych, ale w większości przypadków przejściowych i częścio‑ wych remisji. Pięć lat przeżywa 60% chorych stale przyj‑ mujących lek w dawce podtrzymującej. Splenektomia powoduje normalizację parametrów krwi obwodowej utrzymującą się średnio przez ~20 mie‑ sięcy, ale bez odpowiedzi hematologicznej. 5 lat po tym zabiegu przeżywa 60–70% chorych. Najczęstsze przyczyny zgonu – jak w CLL (rozdz. VI.H.1.1, Rokowanie).
1.3. Białaczka prolimfocytowa łac. leucaemia (leukemia) prolymphocytica ang. prolymphocytic leukemia (PLL) 1. Białaczka prolimfocytowa B‑komórkowa (B‑PLL) Stanowi ~80% przypadków PLL i ~10% wszystkich CLL. Zapadalność roczna wynosi ~0,3/100 000. Występuje najczęściej u osób po 60. rż., średni wiek zachorowania to 70 lat. Charakteryzuje się znacznym powiększeniem śledziony (u ~90% chorych), bardzo dużą leukocytozą (u ~50%), zwykle >100 000/µl, częstym występowaniem objawów ogólnych oraz niedokrwistością i małopłytko‑ wością (u ~50%). Prolimfocyty (ryc. VI.H.1‑5) stanowią >55% komórek limfoidalnych we krwi obwodowej (gdy
1698
1.4. Białaczka z dużych ziarnistych limfocytów ang. large granular lymphocyte leukemia (LGL) Białaczka z dużych ziarnistych limfocytów (LGL), stano‑ wiących ~15% komórek jednojądrzastych krwi obwodowej ludzi zdrowych, może się wywodzić z 1 z 2 subpopulacji: 1) cytotoksycznych limfocytów T pamięci (CD3+) – T‑LGL (85% przypadków) 2) komórek naturalnie cytotoksycznych (natural killer – NK) (CD3–) – NK‑LGL, syn. białaczka z komórek NK wg klasyfikacji WHO (15% przypadków). LGL jest rzadką chorobą (~5% przewlekłych chorób limfoproliferacyjnych). Postać T‑LGL występuje głównie u ludzi dorosłych (mediana wieku 60 lat). 1. T‑LGL W obrazie klinicznym dominują objawy związane z neu‑ tropenią (>80%) – nawracające zakażenia bakteryjne, najczęściej zatok przynosowych, skóry i płuc. Występuje też niedokrwistość (50%) i małopłytkowość (20%), obja‑ wy ogólne B (20–30%), powiększenie wątroby i śledziony, a niekiedy również węzłów chłonnych. U ~40% chorych współistnieją inne choroby z autoimmunizacji (najczęściej reumatoidalne zapalenie stawów [20%] i izolowana apla‑ zja czerwonokrwinkowa [5%]), rzadziej nowotwory. U czę‑ ści chorych występują: hipergammaglobulinemia poliklo‑ nalna, czynnik reumatoidalny, przeciwciała przeciwją‑ drowe i krążące kompleksy immunologiczne. We krwi obwodowej limfocytoza nie przekracza zwykle 20 000/µl, liczba komórek T‑LGL we krwi obwodowej wynosi śred‑