't Polleken van september 2013

Ledenblad van

België – Belgique

KONINKLIJKE

P.B. – B.P.

IMKERSGILDE

1840 LONDERZEEL

NEERBRABANT

BC25171

Verschijnt 5x per jaar: feb. - april - juni - sept. - nov.

Afgiftekantoor 1840 Londerzeel Erkenningsnr. P509236 Afzender: Jozef Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 e-mail: info@imkersgildeneerbrabant.be 13e jaargang, nummer 4, september 2013

Foto: Willy Willems

Neerbrabant mee op studiereis naar Berlijn

KONINKLIJKE IMKERSGILDE NEERBRABANT

Secretariaat:

Imkersgilde Neerbrabant, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 E-mail: secretariaat@imkersgildeneerbrabant.be Rekening nummer: BE39 7341 9512 6219

Bestuur: Voorzitter:

Jef Beuckelaers, Sneppelaar 4, 1840 Londerzeel Tel: 0479/51 46 04 E-mail: liliane.beuckelaers@skynet.be

Ondervoorzitter:

Leo Van Malderen, Ossegemstraat 137, 1861 Wolvertem –Meise Tel: 0494/48 32 60 E-mail: leo.van.malderen@persgroep.be

Secretaris-Penningmeester:

Ria De Donder, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0473/48 26 13 E-mail: ria.dedonder@telenet.be

Bestuursleden:

Marc De Bont, Eeckhout 39, 1840 Londerzeel Tel: 0477/233302 E-mail: m.debont@telenet.be Benny Larivière, Drielindenbaan 63, 1785 Merchtem Tel: 0486/643965 E-mail: benny.lariviere@telenet.be Tom De Pauw, Heerbaan 8, 1745 Opwijk Tel: 0479/60 79 53 E-mail: t_de_pauw@hotmail.com

Gezondheidsdienst:

Leo Van Malderen

Polleken:

Redactie: Mailing:

Benny Larivière, Marc De Bont

Opleidingsteam:

Jef Beuckelaers, Marc De Bont, Benny Larivière

Bijenweide:

Marc De Bont

Webbeheer:

Marnik De Bont

Ere-bestuursleden:

Marcel De Vis, Jef Sarens

Onze website:

www.imkersgildeneerbrabant.be 78

Woordje van de voorzitter We hadden het eind mei niet durven dromen dat we nog een deel zomer zouden krijgen in 2013 maar het kwam dan toch, al is het een hittegolf en niet per se wat wij en onze bijen nodig hebben.

Wat de bijen in het voorjaar gemist hebben was wel voorbij maar ze hebben in het zomerse deel hun best gedaan.

Als we zomer vermelden komt stilaan ook de activiteit van het inwinteren. Maar eerst, zoals in de twee vorige pollekens vermeld werd, een zomerbestrijding van de varroamijten toepassen.

Hoe we inwinteren, zal Ghislain De Roeck ons komen vertellen op 15 september. Ruim laat maar volle tijdschema’s lieten ons geen andere keuze! Om het probleem van dat laat een beetje te verzoeten heef Ghislain een voorwoord geschreven dat je elders in ’t polleken kan lezen onder de titel “inwinteren” hierin zitten een aantal denk tips en aanwijzingen waar we zeker al aandacht kunnen aan besteden. En dan op 15 september naar de Tuinbouwschool om de meester zelf aan het woord te laten. Ook een mooie gelegenheid voor de nieuwelingen onder de lezers van ’t polleken om te komen kennismaken.

Al enkele jaren is er beweging en soms zelf storm over het kappen van sommige bomen en struiken. Deze materie wordt Europees gestuurd en soms wel misverstaan. Nu is er een communicatieproject “AlterIAS” opgestart door de universiteit van Luik over “invasieven” en de alternatieven.

79

Voor meer informatie hierover kunnen de gehaasten die op het internet kunnen kijken op www.alterias.be . Later hierover meer in ’t polleken.

We bezochten dit jaar tijdens de jaarlijkse studiereis van een week met een aantal imkers uit de Kempen en Limburg de stad Berlijn.

We bezochten enkele imkers en het bijeninstituut in de plaats Neuendorf. Wat ons vooral, op imkergebied, is bijgebleven is: - Dat Berlijn een nieuwe, moderne, groene stad is waar je niet naast de lindebomen kan kijken.

- Dat er in Berlijn 700 imkers zijn, waaronder een aantal beroeps.

- Dat 150 kg honing oogsten van één kast, zonder te reizen, heel normaal is.

- Dat linde, acacia, zonnebloemen en koolzaad er de hoofddrachten zijn, de laatste 3 buiten de stad.

- Dat honing in potjes van 125 gr. aan €2,5 (= €20/pot) zeer gegeerd zijn.

- Dat men er ook selecteert om zachtere bijen te hebben voor de buren.

- Dat men er ook kampt met het varroaprobleem zoals wij.

- Dat de hoornaar er een beschermd insect is!

Nu dichter bij huis. Elders in ’t polleken vind je de aankondiging voor de streekproductenbeurs op 1 september in Steenhuffel te voordele van Levedale uit Meise (een tehuis voor volwassenen met een verstandelijke beperking). We werden aangezocht om met een informatiestand aanwezig te zijn en we nodigen dan ook onze leden en sympathisanten uit om die dag een bezoekje te brengen, 80

zodat ook het werk van de aanwezige korfvlechters kan bewonderd worden.

De voorzitter Jef Beuckelaers

Activiteiten - Zondag 1 september: streekproductenbeurs:

81

- Zondag 15 september van 9u tot 12u in de tuinbouwschool , Molenbaan 54 te Peizegem: Ghislain De Roeck spreekt over ‘het inwinteren van de bijen’.

Inwinteren Inwinteren behoort tot het basispakket van onze imkertaken.

En eigenlijk is de opdracht eenvoudig: de volken in staat stellen om de winter door te komen en zich te ontwikkelen zodra de eerste zuidenwinden de lente aankondigen.

En vroeger was het ook eenvoudig: er was stuifmeel in overvloed en de varroamijt bevond zich ergens tussen Java en de Balkanlanden. Enkel over het aantal toe te dienen kilogram suiker verschilden voordrachtgevers van mening: sommigen beperkten zich tot 12 kilogram, anderen duwden door tot 17 kilogram. En iedereen had gelijk want alles kwam goed.

Toen de varroa ook in ons land arriveerde, wijzigde de opdracht. Niet meteen want de begeleidende virussen hadden tijd nodig om hun weg naar het innerlijke van de bijen te vinden. Toen de eerste bestrijdingsmiddelen hun efficiĂŤntie begonnen te verliezen was het hek echter van de dam. Er bleven te veel mijten overleven en die boden de virussen de kans hun vernietigend werk grondig aan te pakken. De bijensterfte was een feit.

Ik had al de kans om in de afdeling aan te tonen hoe belangrijk het is tijdig, vanaf midden juli is dat, aan een adequate bestrijding van de mijt te beginnen en de doeltreffendheid van ons handelen achteraf te controleren. In de meeste 82

gevallen is bovendien een biotechnische interventie in het voorjaar wenselijk. Op het vlak van bestrijdingsmiddelen beschikken we wettelijk enkel over thymol en oxaalzuur om de mijt te lijf te gaan, voor deze laatste is er bovendien een voorschrift van de dierenarts nodig. Thymol is enkel efficiĂŤnt als de temperatuur zich binnen welbepaalde grenzen beweegt. Maar wat doen we als er, zoals dit jaar, een hittegolf heerst en thymol dus meer kwaad dan goed doet aan de bijen? In ItaliĂŤ bestaat de zomerbehandeling steeds vaker uit het in arrest plaatsen van de koningin gedurende drie weken waarna de bijen met oxaalzuur beneveld worden. Ook in Duitsland wordt deze methode toegepast. Ik zal ze jullie op 15 september nader toelichten.

Maar natuurlijk is er ook het voedingsaspect van het inwinteren. We hebben geen moeite met het bepalen van het aantal kilo’s suiker dat we als wintervoorraad zullen bijvoederen. Maar hoe zit dat met het stuifmeel dat in het bijenlichaam vitellogenine wordt en de basis vormt voor de aanmaak van eiwitten, hormonen en andere vitale stoffen waarmee de bijen zich tegen indringers verdedigen?

Parasiterende mijten verminderen drastisch de voorraad vitellogenine in de hemolymfe van de larven, tot op het punt dat voedsterbijen die als larve besmet werden, niet in staat zijn jonge larven deftig te voeden. Dat veronderstelt dat zij zelf voldoende stuifmeel konden eten. Maar wat als dat niet zo is, als je bijenweide op het moment van de geboorte van de winterbijen niet voldoende stuifmeel levert? Ben jij een imker die dat weet? Ja? Dan ben je een uitzondering! Is het niet vreemd dat we begaan zijn met het toedienen van voldoende 83

suiker terwijl het eigenlijk vooral stuifmeel is dat er toe doet?

Je kunt kinderen toch ook niet gezond laten opgroeien met flesjes cola alleen! Suiker voeden terwijl stuifmeel ontbreekt, is contraproductief en kan de bijen verplichten om hun vitellogeninereserves aan te spreken. Dan zijn we verder van huis dan ooit. Aan dat aspect van het inwinteren moeten we dus de vereiste aandacht besteden.

Inwinteren is natuurlijk meer dan voeding toedienen alleen.

We moeten ons ook vragen stellen over de sterkte van de in te winteren volken, hun verluchting, het volume van hun winterverblijf, enz. Ook die onderwerpen komen op 15 september aan bod.

- Zondag 17 november van 9u tot 12u in de tuinbouwschool, Molenbaan 54 te Peizegem: Frans Daems spreekt over ‘winterbehandeling tegen varroamijten’.

- Zondag 15 december: feestvergadering.

Darrenpoppen Sommige leden vragen of ze darrenpoppen mogen eten?

Wij noemen het “bengeltjes”.

Je mag alles eten maar je mag niet alles verkopen.

Er worden op de markt allerhande larven, rupsen, kevers, soms vies om te zien (de rups van de grote wasmot is er zo een) aangeboden. Er is voor het FAVV geen probleem. Onze bengeltjes zijn nog maagdelijk wit, in de middeleeuwen een garantie op de hemel!

84

Recept: quiche van darrenpoppen Ingrediënten  250 gr. Darrenpoppen (uit de diepvries)  1 eetlepel bloem  Peper en zout  Weinig arachideolie Voor de dipsaus:  1 eetlepel vloeibare honing  1 eetlepel Tomatenketchup  1 koffielepel wijnazijn peper en zout We moeten een evenwichtige zuur-zoete smaak bekomen.

We nemen de diepgevroren poppen die reeds voor het invriezen met bloem zijn bestrooid, kruiden met een weinig peper en zout.

We bakken ze kort in de olie.

We verkrijgen mooie krokante hapjes die we eventueel in een dipsausje dompelen.

Bij noodgevallen: Bv. wanneer men niet in de mogelijkheid is de hapjes a la minute klaar te maken

Benodigdheden: Alles als hierboven plus een grote dosis ergernis en geduld, wegens het wachten op de genodigden.

85

De darrenpoppen, die ontdooid zijn geraakt, en zich aandienen als een aaneengesloten massa, worden in een diepvrieszak gestoken en bestrooid met currypoeder, een weinig paprikapoeder, en peper, (zout wordt in een mortier fijngestampt tot poeder en opzij gehouden) We shaken de zak met poppen grondig om alles te mengen ( en onze frustratie af te reageren) Wij verwarmen een weinig zonnebloemolie in een wadjan (Indische wok) en verhitten die op een houtskoolvuur in ons geval een barbecue (omdat we dan de wadjan over een grotere oppervlakte kunnen verwarmen).

We doen de inhoud van onze diepvrieszak in de wadjan en laten aan één kant bakken en bestrooien met een snuifje zout. (we kunnen het zout er niet eerder bij doen omdat het anders een waterige massa zou worden) We draaien de koek om in de pan als een dikke pannenkoek en strooien eveneens een beetje zoutpoeder over de andere zijde van de, intussen mooie quiche geworden koek.

We kunnen hem nu verdelen in partjes en direct opdienen of wanneer de genodigden nog langer wegblijven, halfwarm of zelfs koud. Bij voorkeur als bestek Chinese eetstokjes geven, de tijd speelt nu toch geen rol meer.

De chef van dienst kan zich troosten met de gedachte dat ook de mayonaise is uitgevonden in een noodsituatie, maar dat verhaal is voor een volgende keer…

William 86

Gember in honing We kregen vorig jaar van Jozef Van den Eynde de tip om een stuk gember in stukken te snijden, dit in een honingpot te doen en dan aan te vullen met honing. De pot wegzetten voor 3 maand en dan proeven. Lekker jong, lekker!!

Nieuwsgierig als we altijd al geweest zijn, hebben we wat opzoekwerk gedaan naar gember en willen we wat vertellen over gember: Gember werd in de twaalfde eeuw door de Arabieren vanuit China en India naar Europa gebracht. Hij wordt dus inheems genoemd.

Gember is al duizenden jaren in gebruik omwille van zijn medicinale eigenschappen. Hij heeft een scherpe maar ook zoete kruidige smaak die vooral van de stoffen gingerol en shogaol afkomstig is.

Deze smaken kunnen een subtiel fijne toets geven in gerechten.

Vlees wordt malser omdat verse gember een eiwitsplitsend enzym bevat.

Gember verhoogd de glucoseopname in de spieren en een stuk gember overgoten met heet water, waaraan dan honing toegevoegd wordt is een uitstekend middel tegen keelpijn.

Gember verdunt, na langere tijd van gebruik, het bloed. Zoals het dagelijks aspirientje dat sommigen nemen!

Gember, bij de maaltijd, verhoogd het calorieverbruik zodat afvallen een beetje sneller gaat.

Josfien 87

Weetje Er zijn plannen om voor de Belgische kust een kunstmatig eiland te bouwen in zee om er een windmolenpark en andere schone energietechnieken op te installeren. Door enkele imkers wordt er gepolst of er een mogelijkheid zou zijn om er een bevruchtingsstand voor koninginnen uit te bouwen. Als dat geen bio symbiose is!

Hulp Help, er zitten hier bijen….

Deze kreet zijn we als imkers wel gewoon om te horen aan de telefoon en meestal gaat het dan, in het voorjaar over solitaire bijen en wat later over hommeltjes. De wespen komen er aan zo rond de tijd dat het fruit rijp is!

Nu hebben we een oproep gekregen voor een zwerm bijen op de gele bloemen. “met massa’s mijnheer! Kunt ge die hier komen halen? Je bent toch een imker?”

Wat bleek? Dat het over een zweefvliegensoort ging die heel goed op een honingbij lijkt. De natuur en de evolutie doen hun werk. En die massa’s waren een tiental. “het zijn er toch veel hé mijnheer!” “en die steken niet?”

Onlangs stond er in een tijdschrift een artikeltje over bijen met daarbij ook een foto van een zweefvlieg die op een bij gelijkt!

88

Raad van tante Kaat Sommigen onder ons krijgen vlugger een bijenprik dan anderen.

Een imker wordt dat wel gewoon maar toch!

We weten dat de bijentaal voor een deel uit feromonen of geurstofverspreiding bestaat en dat voor hen vreemde geuren een verstoring van hun communicatieveld betekend.

Vreemde geuren kunnen zijn: zweetgeur van mens en dier, gebruikte cosmetica, uitgeademde alcohol enz.….

Om de zweetgeur af te breken bestaat er nu een plantaardig enzym product, dat te koop is bij Blokker en “ecofeet” noemt.

Het is bedoeld om zweetvoeten op te frissen maar misschien ruiken onze bijen het wel graag en prikken ze niet. Even proberen!

Darrenraatsnijden Om de varroa doelgerichter te bestrijden met het snijden van darrenraat moet je er voor zorgen dat het darrenraat aansluitend tegen het broednest hangt want het zijn de zorgbijen van het broed waar de mijten opzitten en zo hun verplaatsing doen over het broednest!

Het is ook aangewezen om de darrenraat niet de hele zomer te snijden maar enkel in het begin van het seizoen omdat anders het gevaar bestaat dat je varroa’s kweekt die het werksterbroed zullen verkiezen!

89

Nuttige tips over steken Dat bijen en wespen heel andere insecten zijn weten we wel, maar dat ze gif hebben met een verschillende samenstelling is minder geweten.

Bijen- en wespensteken moeten verschillend behandeld worden: een wespenangel moet je niet verwijderen, de wesp trekt haar angel terug als ze prikt.  Een bijenangel niet vastpakken maar uitduwen met de vingernagel.  De wonde inwrijven met: o Wespensteek met azijn o Bijensteek met amoniak

Een vraag van een korfvlechter in spe Ik zou graag zelf rogge zaaien om een bijenkorf te vlechten met het stro maar ik weet niet hoe?

Antwoord: een oude roggesoort met lang stro is “de Sintjansrogge” die in het najaar, zeg maar september, gezaaid wordt. Deze rogge wortelt diep en breed, zodat ze minder afhankelijk is van oppervlaktemeststof en minder gevoelig voor droogte. De rogge wordt gepikt tegen half oogst en in tierlingen te drogen gezet!

90

Honingwespen In het tropische landsdeel van Zuid-Amerika komt een wespensoort voor “de Vespa Nectarina�. Ze bouwen ovale nesten tot 50cm lang uit papier in de bomen. Hun aantal kan tot 15.000 individuen oplopen.

Ze voeden hun larven, net zoals hun soortgenoten bij ons, met gekauwde insecten, spinnen en andere dierlijke prooien.

De foerageerde werksters brengen ook nectar mee naar het nest en slaan hem op in de papieren cellen waar hij tot honing omgevormd wordt. Slechts een klein deel van deze honingvoorraad wordt opgebruikt als er op het einde van het seizoen jonge koninginnen en darren geboren worden.

Het grootste deel van deze honingvoorraad valt ten prooi aan de vogels, de slangen en de knaagdieren die in de bomen leven. Ook de plaatselijke bevolking eet mee van de honing van de vespa nectarina.

Een kalk of schimmelnagel Aan voetnagels ontstaan wel eens kalknagels die we kunnen behandelen met onze propolistinctuur.

Iedere avond de voeten wassen en daarna propolis op de nagel aanbrengen. Wanneer de werkzame stoffen in de propolis hun werk gedaan hebben, zullen we een herboren nieuwe nagel hebben!

Tip aangeboden door Jozef Van den Eynde.

91

Weetjes Dat het zetduiveltje een auteur kan parten spelen, is algemeen geweten. Zo moeten de cursisten in de tekst over koninginnekweek een zin verbeteren. Op pagina 5 kan je lezen: ook goed ‘condoleren’ dat je geen kreupele koningin invoert, moet natuurlijk, ‘controleren’ zijn! Hm… Geniet van uw bijen als een boeiende vrijetijdsbesteding, observeer en volg wat er in het volk gebeurt en leer al doende bij en wie weet, binnen 3à4 jaar begin je ook ervaring te krijgen!

Probeer u niet te spiegelen aan de meer ervaren imkers die met de moeilijke dingen bezig zijn, zoals koninginnekweek e.a.

Er is een gezegde dat als volgt gaat: “je wordt maar imker door eerst een bieboerke te zijn!”

Er zijn er die beweren dat het vocht in honing gemeten kan worden met “een kossaatmeter” maar anderen spreken het tegen door te zeggen dat het met een “pluviometer” moet gebeuren. We leren nog altijd bij!

Imkers die thuis honing verkopen vinden mogelijks nuttige informatie op: www.rechtvanbijdeboer.be De bij heeft meer overlevingskansen in de stad dan op het platteland. In Brussel valt het nog mee met de bijensterfte. Op heel wat platte daken staan er bijenkorven van het groeiend aantal imkers in Brussel. Zo ook op het platte dak van het zwembad van de Marollen.

92

Het ILVO onderzocht, samen met HOGent, in de marge van de ggo – aardappel veldproef in Wetteren of honingbijen op aardappelbloemen vliegen en ja, raad eens, de geleerde onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat honingbijen niet op aardappelbloemen foerageren. Wat wij, imkers, al lang wisten, van toen de aardappel vanuit Amerika geïntroduceerd werd, dat weten de wetenschappers nu ook. Nu staan we even ver op dit gebied.

Openbedrijvendag zondag 6 oktober 2013 Het F.A.V.V. neemt deel aan de openbedrijvendag. Wil je weten hoe controles worden voorbereid en waar er tijdens een controle allemaal wordt op gelet, ga dan eens langs in de “provinciale controle-eenheid Vlaams-Brabant” Greenhill campus Interleuvenlaan 15 blok E Researchpark Haasrode 1515 3001 Leuven

Een praktische tip Het honingslingeren zit er op. Het materiaal is aan een afwasbeurt toe. Zo ook de honingzeef. Gebruik voor de honingzeef geen te warm water want hierdoor kunnen achtergebleven wasdeeltjes smelten en de zeefgaatjes dicht maken.

Propolis verwijderen is ook niet zo eenvoudig. Een goede tip is: propolis lost goed op met soda!

93

Navraag Aan wie deze zomer op haar/zijn bijenkasten een koord gedrenkt in paraffineolie gelegd heeft, ter bestrijding van de varroamijten, de vraag om het resultaat te melden aan het secretariaat. (ook als het niets opgeleverd heeft!)

Verduidelijking: de bestrijdingsmethode op deze manier is er op gericht dat de bijen over de koord lopen en zo zelf onder de olie komen te zitten waardoor de mijten die op de bijen zitten eveneens bedekt worden met deze olie. Hierdoor gaan hun tracheeĂŤn, waardoor ze ademen, dicht en gaan ze dood. De bijen zouden er geen hinder van ondervinden!

Een kruidenrecept Een verloren gewaand maar teruggevonden kruidenrecept voor bijenvoeding is afkomstig van Herr Guido Sklenar, bij de oudere imkers gekend als de grondlegger van de Sklenarlijn in het selectiewerk voor productieve honingbijen. Het gebruik van kruiden komt uit de volksgezondheidsleer.

Kruiden te bekomen bij de drogist Melissa officinalis (citroenmelisse)

10gr.

Achillea millefolium (wit duizendblad)

10 gr.

Artemisia absinthium (absem of absint)

10 gr.

Matricaria chamomilla (echte kamille)

10 gr.

Mentha pulegium (polei) (munt)

10 gr.

50 gr.

94

Voor kruidenthee 50gr. Kruidenmengsel overgieten met 1 liter kokend water (niet laten koken) 15 min. laten trekken en zeven In de wintervoeding  15 liter water  15 kg. Suiker  250cl bijenthee In voederdeeg  6 kg. Bloemsuiker  2 kg. Honing (vloeibaar)  8 eieren  2 soeplepels tarwekiemolie  4 soeplepels biergistpoeder  2 soeplepels kruidenmengsel Bereiding – met deegmenger Meng de honing met de suiker Voeg de eieren toe en laat goed mengen Voeg het kruidenmengsel en de tarwekiemolie toe De viscositeit van het deeg zal grotendeels bepaald worden door het vocht van de eieren. Een aanpassing kan, bij te hard deeg, met honing gebeuren en bij te plat deeg met biergist.

Bewaar in een afgesloten emmer.

Josfien 95

Horzels Er bestaat nogal wat spraak en andere verwarring over wie of wat nu een horzel is. Sommigen noemen een hoornaar, die tot de wespenfamilie behoort, een horzel.

De horzels behoren tot de vliegensoorten en vormen een goed afgeronde groep van matig grote tot grote, forse vliegen, die op ĂŠĂŠn of andere manier bij zoogdieren parasiteren.

Het zijn dus ook insecten met een kop, borststuk en achterlijf waaraan 3 paar poten zitten en 2 vleugels.

De echte paardenhorzels van de familie Gasterophilidae zijn robuuste, harige vliegen van iets grotere afmetingen dan de honingbij (werksters). De monddelen zijn rudimentair, zodat de volwassen dieren geen voedsel opnemen. De wijfjes leggen hun eieren op de kop of het lichaam van paarden en andere eenhoevigen, waarbij verscheidene soorten een voorkeur voor bepaalde plaatsen, zoals rond de bek of op de voorpoten, blijken te hebben. Het paard wrijft dan over de plaats of likt er aan en dit veroorzaakt het uitkomen van de eieren. De larven krijgen op deze wijze toegang tot de bek van het paard en dalen af in het spijsverteringskanaal. De larven hechten zich met hun mondhaken in het slijmvlies van darm- of maagwand vast en voeren zich met bloed tot zij volgroeit zijn. Dan laten zij los, verlaten het darmkanaal met faeces, verpoppen in de grond en komen als volwassen vlieg te voor schijn. De larven bevinden zich in het darmkanaal veelal in groot aantal bijeen, soms met honderden en misschien wel duizenden, en kunnen dan het paard dermate 96

verzwakken dat het doodgaat. Bovendien kunnen de nervositeit, veroorzaakt door de aanwezigheid van de volwassen vliegen (waarvoor paarden zeer bevreesd zijn) en de irritatie veroorzaakt door de eieren een zeer ongunstige invloed hebben.

De familie Oestridae is het best bekend door de schapehorzel, Oestrus ovis. Het wijfje is levendbarend en zet haar larven af in de neusgaten zonder neer te strijken. De larven kruipen naar binnen en leven voornamelijk in de voorhoofdsholten; zij veroorzaken sterke slijmafscheiding, verstopping van de ademwegen en ernstige aanvallen van duizeligheid. Infectie met oestridelarven is bekend van kamelen, muildieren, ezels, en (zelden) mensen, en er zijn zelfs larven gevonden die leefden tussen de tenen van olifanten. De wijfjes die neerduiken om hun eieren af te zetten, kunnen er de oorzaak van zijn dat de gastheer in paniek op de vlucht slaat en zich ernstig verwondt.

De horzels van het genus Hypoderma zetten hun eieren af op de huid van runderen en de uitkomende larven boren zich door de huid naar binnen, zwerven door het lichaam en komen uiteindelijk tot rust onder de rughuid waar zij de karakteristieke builen veroorzaken.

Als de larven volgroeit zijn, zijn ze ongeveer 2,5 cm lang. De volwassen dieren veroorzaken bij hun gastheren een panische schrik en de larven verminderen de waarde van de huid aanzienlijk.

Tot de horzels, die soms tot de familie der Cuterebridae worden geplaatst, behoren de horzel van de mens, Dermatobia hominis, en een aantal soorten van het geslacht Cuterebra, die bij verschillende zoogdieren parasiteren, van konijnen en hazen tot hert en kariboe.

97

Wanneer een bult of larve kapot gaat, kan dit een ernstige infectie ten gevolge hebben.

De manier waarop Dermatobia hominis zijn gastheren infecteert, is buitengewoon interessant. Het wijfje vangt steekmuggen, bijvoorbeeld van het algemene en fel stekende genus Psorophora, kleeft een aantal van haar eieren aan de onderkant van hun lichaam en laat ze dan los. De eieren van de horzel komen niet uit voor dat de steekmug neerzet op een warmbloedig dier; maar dan verlaat de larve het ei en hecht zich vast aan de huid van zijn nieuwe gastheer om zich daar later in te boren.

Vraag Er wordt gedacht en bijna gewerkt, aan een fiets- en wandelroute doorheen “Neerbrabant�. Wie heeft er interessante tips om te verwerken in de route? Laat maar weten aan het secretariaat.

98

Aanbevolen activiteit

99

Informatief Vanaf heden zijn er te verkrijgen:  T-shirt, wit met het logo van Neerbrabant op voor-en achterzijde; in S, M, L, XL, XXL voor de prijs van €12.



Fleece pull, forest green, 100% antipilling, 330g/m², voorzien van het logo van Neerbrabant, enkel op de voorzijde in S,M,L,XL,XXL voor de prijs van €35.

Interesse? Stuur een mailtje naar info@imkersgildeneerbrabant.be, voor 20 juli, met vermelding van het aantal en de gewenste maat. Stort het juiste bedrag op rekening BE39 7341 9512 6219 van Imkersgilde Neerbrabant. Begin september wordt er geleverd Bedankt aan de plaatselijke modellen

100