KBM 05/2020

powered by:

05

jaargang 102 september 2020

Kantoor Business Magazine Roundtable over kansen tijdens en na corona

Officers al slippend op vastberaden koers

Drie oude rotten uit het vak op nieuwe missie

Legamaster faciliteert nieuwe werkomgeving

Ambitieus Adveo focust op hechte partnerships Sinds 1918 hĂŠt vaktijdschrift voor de handel in kantoor- en aanverwante artikelen

Voorwoord

Colofon KBM is een uitgave van

Kerkenbos 1015L, 6546 BB Nijmegen Telefoon +31 (0)24 34 54 150 www.kantoornet.nl Twitter: @KBM_Magazine UITGEVER Joost Heessels HOOFDREDACTEUR Joost Heessels EINDREDACTEUR Antal Giesbers antal@magentacommunicatie.nl SALES & MARKETING Michiel Korsten michiel@magentacommunicatie.nl Simone Brands, (024) 3454150, simone@magentacommunicatie.nl MEDEWERKERS Martijn Kregting, Antal Giesbers, Peter Damman, Huug Duin, Hans Hooft, Hans-Erik de Kruijff, Emiel te Walvaart VORMGEVING Wendy van Cuijk Wendy@magentacommunicatie.nl Twan Kersten twan@magentacommunicatie.nl DRUK Vellendrukkerij BDU Barneveld.

ABONNEMENTEN & ADRESWIJZIGINGEN abonnement@magentacommunicatie.nl Een abonnement wordt automatisch verlengd, mits 2 maanden voor de vervaldatum via mail of post opgezegd.

ADMINISTRATIE Silvia Wijers administratie@magentacommunicatie.nl

Gaan we andere dingen doen of gaan we dingen anders doen?

Wat waren we trots met z’n allen, toen we half maart in lockdown gingen en werkend Nederland er bijna moeiteloos in slaagde om met z’n allen thuis te gaan werken. En hoe goed ging het ons af. Dat we daar niet eerder op waren gekomen.

Maar we zijn een half jaar verder en de wereld ziet er heel anders uit. Thuiswerken blijkt toch minder ideaal. Het leidt tot vereenzaming, stress, fysieke klachten, mindere communicatie.

Een combinatie van thuis en kantoor lijkt overigens in veel gevallen wél een goede oplossing.

Maar hoe gaan we dat inrichten, wie is waarvoor verantwoordelijk, wie draagt de kosten, wat geeft de overheid aan? Allemaal vragen die opkomen nu de coronaperiode een tweede fase ingaat. Waarin duidelijk is dat grote bedrijven en overheden voorlopig thuiswerken als norm houden. In een aantal gevallen al tot de zomer van 2021 aan toe.

En wat wordt de rol van het kantoor? Clubhuis? Of vervallen we straks toch weer in de oude, veilige patronen. In het mkb is dat overigens in veel gevallen al zo.

En…wat betekenen al die vragen en mogelijke veranderingen voor onze sector. Hoe kun je als leverancier in de markt daarop inspelen? Waar liggen de kansen?

Ik maak sinds kort deel uit van een inspirerende werkgroep, waar ook Novaka en een aantal vakhandels en leveranciers deel van uitmaken. De groep die betrokken is, wordt steeds groter.

Doel is onder meer om te kijken hoe we bedrijven in de kantoorbranche kunnen helpen om organisaties die met vragen zitten over thuiswerken of terug naar kantoor verder kunnen helpen.

Waarbij de rol van de vakhandel over zou moeten gaan van verkoper naar adviseur rondom veilig en gezond werken.

Een van de eerste resultaten van de werkgroep is de summit, die je in deze KBM kunt lezen.

Meer resultaten volgen. We houden je op de hoogte!

Joost Heessels

ALGEMENE INFORMATIE info@magentacommunicatie.nl Onze algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zijn gedeponeerd bij de KvK in Arnhem onder nummer 09109239.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt door middel van druk, internet, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiële schade veroorzaakt door onjuistheden in deze uitgave.

ISSN 0929-7871 © Copyright 2019

OFFICERS

KBM • SEPTEMBER 2020

3

Feestelijke uitreiking Awards 8 oktober • Residence Rhenen In juni vond de jurering voor de Benelux Office Products Awards 2020 plaats. De deskundige jury, die bestond uit mensen uit de vakhandel, retail, consultancy, kantoorautomatisering, eindgebruikers en vakpers, oordeelde over de grote hoeveelheid producten en concepten, die over het algemeen van grote kwaliteit waren. Maar liefst 55 unieke producten en bedrijven in dertien verschillende categorieÍn behoren tot de kanshebbers, waaruit op 8 oktober tijdens een feestelijke uitreiking in de Residence in Rhenen de winnaars bekend worden gemaakt.

Deze avond wordt mede mogelijk gemaakt door:

www.bopawards.nl

Inhoud

10

Verder in deze editie: 3 Voorwoord en colofon 5 Inhoud 6 Nieuws 10 Officers Meeting 12 Klavertje-Vier

Officers al slippend op koers

14

20

Roundtable over uitdagingen corona

14 Coverstory Adveo 16 BGB Office Solutions 18 Co-working Spaces 20 Roundtable over

uitdagingen corona

26 Lunchen met Olaf Nauta 30 Column Jos van Dalfsen 32 Kantoorwijzer

magic @

36 Reverse cover Legamaster

SAVE THE DATE

MIS DIT UNIEK EVENT NIET!

Adveo gaat voor partnerships

36

Legamaster faciliteert werkomgeving

KBM • SEPTEMBER 2020

5

Nieuws

Nederlandse boekhandels twee coöperaties rijker Na Haren (2014) en recent Arnhem en heeft nu ook Amsterdam een coöperatie als eigenaar van een boekhandel. De Nieuwe Boekhandel, opgericht door Monique Burger, is sinds deze week in handen van 220 geïnteresseerden uit de buurt, die samen 280 aandelen kochten voor 1.000 euro per stuk. Op de foto drie van de ruim 200 kersverse eigenaren van de Amsterdamse boekwinkel.

Het Colofon in Arnhem gered

Boekhandel Het Colofon aan de Bakkerstraat in Arnhem is ook onlangs gered door het invoeren van een coorperatie zonder winstoogmerk. Zo’n

tweehonderd mensen hebben zich binnen een maand gemeld als deelnemer voor de coöperatie zonder winstoogmerk en 230.000 euro toegezegd. ,,Om door te kunnen gaan is een startkapitaal van 250.000 euro nodig", zegt eigenaar Walter Jansen van Het Colofon. “Dat gaat lukken.”

Boeken, vertelt: “Een aantal mensen heeft toen de koppen bij elkaar gestoken. Het kón gewoon niet zo zijn dat Haren, met zijn mooie winkelcentrum, het zonder goed gesorteerde boekhandel moest doen. Deze winkel is zo diep geworteld in het dorp. Het heeft hier een geschiedenis.”

De oudste

De oudste coorporatie in boekhandelsland is Boekhandel Boomker in Haren, die sinds 2014 zo’n honderd eigenaren heeft. n aantal jaar geleden dreigde de winkel te verdwijnen uit het dorp.

Ilona Duits, de winkelmanager van Boomker

More-Office neemt Fritsch Kantoor Kompleet over

Met ingang van 1 juli jl heeft More-Office allesvoorjekantoor.nl te Alphen aan den Rijn de activiteiten van Fritsch Kantoor Kompleet in Bergschenhoek overgenomen. Fritsch heeft jaren een bedrijfsmatige vestiging gehad in Rijswijk en heeft klanten in de regio groot Den Haag. De laatste jaren werkten de vorige eigenaren vanuit huis. Zij gaan nu van

meer vrije tijd genieten en hebben hun klanten inmiddels overgedragen. De naam Fritsch blijft bestaan evenals het ‘Haagse telefoonnummer’.

Irene Hofmeester van More-Office zegt dat de klanten van Fritsch een zelfde benadering gewend zijn als de More-Office klanten en dat het verzorgingsgebied mooi aan elkaar aansluit.

We zijn inmiddels twee maanden verder en de contacten met de voor ons nieuwe klanten zijn zeer hartelijk. Het is trouwens een zeer druk jaar voor More-Office, zegt Irene Hofmeester. “Sinds 1 januari 2020 hebben wij de Multi-Office franchise formule verlaten en op 14 augustus hebben we ook nog eens een nieuwe winkel/showroom betrokken in Alphen aan den Rijn.

Thuiswerken kost 2 euro per dag Thuiswerken kost gemiddeld € 2 per dag per persoon extra vanwege het meer thuis zijn. Bij een vijfdaagse werkweek is dat € 43,30 per maand. Tot deze conclusie komt het Nibud na het op een rij zetten van diverse kosten.

In deze berekening zitten niet de kosten die werkgevers vaak voor hun rekening nemen zoals computerapparatuur, telefoonkosten en reiskosten.

Het Nibud heeft de volgende zaken berekend: elektriciteits-, water- en gasverbruik, koffie/thee (6 kopjes per werkdag), wc-papier, afschrijving van bureau en stoel, begroten en vergoedingen Het Nibud raadt consumenten aan om rekening te

6

KBM • SEPTEMBER 2020

houden met de thuiswerkkosten in de begroting.

Het zijn kleine bedragen die niet opvallen, maar op jaarbasis gaat het toch al gauw om € 440 extra. Dan wordt je aan het einde van het jaar niet overvallen door een hoge energierekening. Naast deze kosten kunnen er ook besparingen tegenover staan, bijvoorbeeld minder reiskosten. Daarom adviseert het instituut werknemers om met hun baas te overleggen of en hoe zij voor deze extra kosten een vergoeding kunnen krijgen. Bij de belastingaangifte kunnen deze kosten niet worden afgetrokken.

Wel kunnen werkgevers bepaalde kosten onbelast vergoeden via de werkkostenregeling.

Op de oude locatie hadden wij een showroom kantoormeubelen op de eerste etage en zelfs na 10 jaar, als mensen boven kwamen, hoorden we vaak: hebben jullie ook meubilair? Op de nieuwe locatie hebben we alles op de begane grond en zien klanten direct dat we ook meubilair verkopen.” Gaat More-Office nog meer overnames doen? “Wij willen de komende jaren inderdaad verder groeien door nog één of twee overnames te doen, zegt Irene Hofmeester.

Wij komen graag in contact met ondernemers met een bedrijfsmatige kantoorvakhandel in de randstad die willen stoppen of willen afbouwen.”

Nieuws

Facto: een derde facility managers wil minder kantoor na corona

Bijna eenderde van de facility managers denkt over niet al te lange tijd met 25% minder vloeroppervlakte uit te kunnen, zo blijkt uit onderzoek van Facto.

De voorlopige resultaten geven een beeld van wat facility professionals in kantoororganisaties de laatste maanden, sinds het uitbreken van de coronapandemie half maart en het thuiswerkadvies van de overheid, hebben gedaan om hun kantoor – voor een beperkte groep medewerkers – op een veilige manier weer in gebruik te nemen.

Maatregelen

Wat betreft de genomen maatregelen gaat het vooral om het beschikbaar stellen van desinfectiegels en alcoholpompjes, in het pand (95%), het

markeren van looproutes met vloerstickers, afzetlint en dergelijke (86%), aanpassing capaciteit vergaderzalen (84%), duidelijke zichtbare gedrags regels bij de entree en elders in het pand (80%), beperking van het maximum aantal te reserveren werkplekken (79%) en beperking van het aantal maximaal aanwezige personen (79%).

Andere maatregelen zijn beperking van het liftgebruik (77%), routering in trappenhuizen (72%), plaatsen van plexiglas bij de ontvangstbalie (68%), plaatsing schoonmaakkits op de bureaus (63%), extra schoonmaak (63%) en regels ten aanzien van toiletgebruik (63%). Plexiglas tussen de werkplekken (25%), aanpassing van de openingstijden van kantoor (13%), het aanbrengen vantouchless voorzieningen (13%) en verstrekking van mondkap

jes.Het genderneutraal maken van toiletten (2%) en het meten van de temperatuur van personen bij binnenkomst (9%) zijn minder in trek als maatregelen om het kantoor weer veilig te kunnen openen.

Lange termijn

In de toekomst verwachten veel respondenten dat er permanent meer thuis zal worden gewerkt. Op kantoor zullen minder werkplekken nodig zijn, medewerkers komen naar kantoor om te ontmoeten.

Daarnaast verwacht meer dan de helft (56%) van de respondenten dat het aantal benodigde vierkante meters kantooroppervlak zal dalen. 52% van de respondenten die dit verwachten gaan uit van 25% minder benodigd vloeroppervlak.

Novaka en Hameco halen banden aan Brancheorganisatie Novaka en inkooporganisatie Hameco halen de banden verder aan. Recent is Hameco-voorzitter Robert Geurts toegetreden tot het bestuur van Novaka. Daarnaast stimuleert Hameco haar

vraagt van u als ondernemer en als mens. Juist in deze moeilijke tijd moeten we samen optrekken en elkaar helpen waar het kan. Hameco en Novaka, onze brancheorganisatie, zijn wederom in gesprek geraakt om de samenwerking

leden om zich ook aan te sluiten bij Novaka en te profiteren van de voordelen die de brancheorganisatie te bieden heeft.Robert Geurts zegt hierover: “We leven in een onzekere tijd die het maximale

te verdiepen. Novaka was de laatste jaren altijd wel aanwezig op onze Hameco ledendagen; een groot aantal leden is al jaren lid van Novaka.”

Lees het laatste nieuws en de volledige berichten op www.kantoornet.nl Hier kunt u zich ook aanmelden voor onze wekelijkse nieuwsbrief

KBM • SEPTEMBER 2020

7

Nieuws

FNV in de slag met werkgevers rond status thuiswerken te zijn? Welke kosten maak je extra? Kan je wel goed thuis werken?”

Maatwerk

Kitty Jong: “Een thuiswerkregeling is maatwerk per sector, overal gelden andere afspraken, denk bijvoorbeeld aan de reiskosten, die soms wel, soms niet geschrapt zijn. Als die doorlopen is het niet eerlijk verdeeld tussen mensen die ver weg en dichtbij wonen. Bij thuiswerk worden soms kosten gemaakt voor sneller en dus duurder internet, printen, verwarming, verkoeling, elektra en koffie.

En je bent ruimte in je huis kwijt. Nu is maar voor minder dan één op de tien werknemers een thuiswerkvergoeding geregeld. Het is hard nodig dat er hier vaker afspraken over worden gemaakt, dat verwachten leden terecht van ons. We gaan per sector kijken wat een reëel bedrag is en wat onze leden willen.”

Vakbond FNV gaat direct met werkgevers onderhandelen over een thuiswerkregeling met werkgevers, nu het thuiswerken langer gaat duren. Meer dan vier van de vijf FNV-leden wil zo’n regeling. Dat blijkt uit onderzoek van Totta Research in opdracht van de FNV. Aan het onderzoek deden ruim 9.400 leden mee, vooral werkzaam bij gemeente- en rijksoverheid, in de financiële sector en callcentra.

In een thuiswerkregeling moeten onderwerpen als facilitering in materiaal, vergoeding, recht op thuiswerken én recht op kantoor werken, privacy, en afspraken over combinatie werk/privé

geregeld worden. Vanaf september starten de cao-onderhandelingen in de financiële sector.

Daarbij gaat de bond ook onderhandelen over een thuiswerkregeling. Ook bij het Rijk en bij de gemeenten komt een thuiswerkregeling op tafel.

Kitty Jong, vicevoorzitter FNV: “De werkgever is verantwoordelijk voor een gezonde werkplek, óók als je gedwongen thuis moet werken. Nu het thuiswerken langer gaat duren en werkgevers en werknemers zien dat het ook goed lukt, is er een nieuwe situatie die nieuwe afspraken vereist, ook voor de periode na corona. Wat kun je afspreken om de werkdruk niet te laten oplopen? Heb je het recht om in de avond en weekend onbereikbaar

Facilitaire producten booming Facilitaire producten komen als grote winnaar uit de strijd als het om de verkoop van kantoorgerelateerde producten gaat in coronatijd. Zo blijkt uit de omzetgegevens van Quantore over de eerste zes maanden van dit jaar. In B2B steeg deze productgroep met 25 procent, in b2c met 55 procent en bij e-tail met maar liefst 69 procent. E-tail was sowieso de grote winnaar met een groei van ruim 15% over de eerste zes maanden van dit jaar, B2C groeide met 2,3 % en B2B leverde 4,7% in.

Aangezien deze laatste groep qua volume

8

KBM • SEPTEMBER 2020

waarschijnlijk de grootste is, zal er over het geheel een kleine plus of min zijn gedraaid.

Opvallend was verder dat de categorie computersupplies bij B2B en B2C daalde en bij de online shops juist met 26 % toenam. Hetzelfde bij kantoormachines, waar B2B 10% inleverde en e-tail 20% pluste. De groep cartridges bleef bij B2B en B2C gelijk, en groeide bij e-tail ook met bijna 25%. Ook schrijf- en tekenartikelen zagen in dit verkoopkanaal een groei van boven de 20 % en was rond de bij de anere twee groepen.

Werkgever bespaart kosten

Zo’n 4,5 miljoen mensen kunnen thuis werken.

Een dag extra per week thuiswerken levert de werkgevers jaarlijks een besparing van zo’n 1,6 miljard euro op, becijferde PWC onlangs. Werkgevers besparen bijvoorbeeld op reiskostenvergoedingen, schoonmaakkosten, kantoorhuur en elektriciteit.

Jong: “Het kan niet zo zijn dat de kosten die de werkgever uitspaart nu deels voor de thuisrekening van de werknemer komen. Hier moeten we dus nieuwe afspraken over gaan maken.”

Nieuws

Looncompensatie voor circa 250 bedrijven in de kantoorbranche tie van het UWV. De tweede periode van de NOW regeling liep tot eind augustus. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend.

Office Centre, Manutan, Bruna, Lyreco , Staples en Office Depot zijn de grootste ontvangers, met respectievelijk circa 900.000 voor Office Centre en Manutan, een miljoen voor Bruna en Lyreco en bijna twee miljoen euro voor Staples en Office Depot. De lijst met bedrijven uit onze sector kunt u lezen op www.kantoornet.nl. Een groot aantal bedrijven uit de sector kreeg een steun die lager lag dan 10.000 euro, soms maar een paar honderd euro. Die hebben we niet in het overzicht opgenomen.

Opvallend Circa 250 bedrijven in de kantoorbranche hebben in het voorjaar bij de overheid aangeklopt voor looncompensatie via de NOW regeling in het kader van de coronacrisis. Zo blijkt uit onderzoek van KBM naar aanleiding van een recente publica-

Verder opvallend op de lijst; Drentea met een bijdrage van 328.000 euro en Jalema met 290.000 euro. Aarts & Co uit Tilburg kreeg 128.000 euro.

78.000 euro was er voor Van der Corput uit Breda. De kantoorspecialist uit Veenendaal vroeg 70.000 euro aan.De gegevens betreffen een momentopname voor de eerste aanvraagperiode, die

tot 6 juni liep. Het is mogelijk dat werkgevers de gedane NOW-aanvraag alsnog willen intrekken.

Na terugbetaling van het volledige voorschot zal het register, bij een volgende periodieke update, worden aangepast. Omdat op dit moment alleen de voorschotbedragen in het register staan, kunnen hier dus nog geen rechten aan ontleend worden. Het register zal op een later tijdstip aangevuld worden met de definitieve bedragen.

De definitieve bedragen kunnen afwijkend zijn van voorschotbedragen. Na afloop van de tweede aanvraagperiode NOW zal UWV eenzelfde register publiceren. In totaal verstrekte de overheid de afgelopen maanden voor 8 miljard euro aan loonkostensubsidie voor 140.000 bedrijven. Bedrijven kunnen via de NOW-regeling maximaal 90 procent van de loonkosten terugkrijgen. Daarbij geldt als eis dat de minimale omzetdaling 20 procent moet bedragen.

ACCO Brands: sterke partner voor de toekomst ACCO Brands heeft op 8 en 9 september jl. een webinar georganiseerd voor al haar klanten in de Benelux. Hierin presenteerde ACCO haar visie op de toekomst. Een toekomst waarin we langzaam weer terugkeren naar kantoor, maar waarin thuiswerken een permanente plaats zal innemen.

ACCO zal zich blijven richten op nieuwe kansen en categorieën om de dalende trend van traditionele kantoorartikelen te compenseren. Zo biedt het oplossingen voor social distancing, luchtreiniging (met Leitz TruSens) en om comfortabel thuis te werken. Tegelijkertijd probeert het met sterke merken en door innovatie de kern van de business te beschermen.

agenda. ACCO brengt binnenkort een vernieuwde Leitz Recycle range op de markt, gemaakt van veelal gerecyclede materialen, 100% recyclebaar en volledig CO2 neutraal. Maar ook nieuwe producten en innovaties kwamen aan bod, zoals de nieuwe design reeks Leitz Cosy. Een zeer brede reeks stijlvolle, premium producten in drie warme kleuren die zowel thuis, onderweg als op kantoor

gebruikt kunnen worden. Het webinar was een geslaagde manier om zich als bedrijf te presenteren in de huidige anderhalvemetersamenleving. Mocht u het webinar hebben gemist of meer info wensen, neem dan contact op via 0348-415 084 of infonl@acco.com.

Gedurende twee ochtenden psseerden diverse productcategorieën en onderwerpen de revue, zoals een compleet assortiment Rexel en Leitz papiervernietigers, een goed, beter, best concept in Nobo visuele communicatiemiddelen, Kensington ergonomische producten, maar ook Back to Business en Duurzaamheid stonden op de

KBM • SEPTEMBER 2020

9

Officers

Officers kiezen al slippend een veilige en vastberaden koers Op 15 september jongsleden kwamen de Officers weer bijeen, deze keer in het Rijvaardigheidscentrum te Lelystad. De meeting was een vervolg op de vorige Officers-summit, medio juni op Papendal. De uitkomst van drie maanden geleden heeft zijn vruchten afgeworpen. De claim van onze branche om zich op te werpen als anderhalvemeter- of (beter nog) werkplekspecialist is in een stroomversnelling geraakt. Wat gaat er verder nog gebeuren in de branche tijdens het coronatijdperk?

Op de heetste dag ooit gemeten in september zochten de Officers het zinderende asfalt op. Niet alleen van de snelweg, maar juist op de testbanen van het Rijvaardigheidscentrum in Lelystad.

Ze kregen een theoretische en praktische spoedcursus in veilig weggebruik voorgeschoteld.

Ook de veiligheid op de werkplek passeerde de revue tijdens een boeiend debat.

Voortouw nemen

Momenteel leven er brandende vraagstukken

10

KBM • SEPTEMBER 2020

als: wat gaat er veranderen op kantoor? Welke adviezen moeten we geven vanuit de branche?

“Er zijn nog heel veel vragen die beantwoord moeten worden”, zegt Joost Heessels, uitgever van onder meer KBM, die samen met Vogels het voortouw neemt om de neuzen dezelfde kant op te krijgen in deze cruciale tijd. “We hebben fase 1 gehad, toen iedereen thuis moest gaan werken. Nu bevinden we ons in fase 2, waarin het MKB schoorvoetend terug gaat naar kantoor en de medewerkers van de grote bedrijven thuis

blijven werken. Daar moeten we nu op inspringen als branche en ons voorbereiden op fase 3, volgend jaar, wanneer er een mix van thuis- en kantoorwerk zal ontstaan. De oude situatie van voor corona zal niet terugkeren”, stelt Heessels.

Lieke Vogels, directeur van Novaka, is flink aan de slag gegaan met het thema vanuit haar eigen brancheorganisatie. “We gaan werkgevers en werknemers bij elkaar brengen over dit onderwerp. Ook zoeken we momenteel actief de overheid op. En we willen groot uitpakken in de pers, met de claim dat de officebranche dé partij is die een veilige werkplek kan creëren. Dat gaan we ondersteunen met webinars, workshops et cetera.” Vogels weet vanuit haar vorige functies en haar grote netwerk deuren te openen, die tot voor kort gesloten bleven. “Binnenkort schuif ik aan bij een digitale meeting van de SER. Ik was zeer

Officers Mede mogelijk gemaakt door:

aangenaam verrast. Een mooie stap om bij de overheid een voet tussen de deur te krijgen.”

Zichtbaar maken

De aanwezige Officers sluiten zich graag aan bij al deze initiatieven. “We moeten het samen oppakken tot aan de deur van het bedrijfsleven.

Het is een kans voor open doel om nieuwe productgroepen te introduceren”, was er te horen. Een andere opmerking: “Als sector moeten we ons zichtbaar maken en ons mengen in de regulering van de overheid.” Of: “Leveranciers moeten de goede oplossingen bieden, terwijl de vakhandel deze aan de man moet brengen. Zij moet de juiste handvatten krijgen.” Ook werd er een mooi idee geopperd: als branche een pop-up

store met complete showcases oprichten. Bij het hele proces is wel snelheid geboden, want de coronacrisis wacht op niemand. Tot slot is het belangrijk om de vakhandel duidelijk te maken dat het ‘oude normaal’ van de werkplek niet terugkeert.

Verder had Heessels nog een primeur voor de branchegenoten. “Momenteel moeten we ons afvragen hoe we samen de branche kunnen versterken. We hebben een eerste stap gezet door te werken naar een samengaan van de Officers en Office World. Streven is om vanaf 1 januari 2021 samen op te trekken.” Meer informatie hierover volgt op 8 oktober, tijdens een speciale bijeenkomst om 16.00 uur in Residence Rhenen,

waar alle leden van beide organisaties van harte welkom zijn. Aansluitend is de uitreiking van de Benelux Office Products Awards. Hiervoor is een aparte aanmelding nodig.

Na al deze bemoedigende en inspirerende woorden werd het tijd om de testbanen onder de rook van vliegveld Lelystad (on)veilig te maken.

Begrippen als onder- en overstuur, remweg, driften werden in praktijk gebracht op het (deels) besproeide asfalt. Dat leverde veelal spectaculaire beelden op, maar het team Officers leerde snel de kneepjes van het rijvaardigheidsvak. Nadat de innerlijke mens werd voorzien, kon iedereen met een nog veiliger gevoel huiswaarts keren.

KBM • SEPTEMBER 2020

11

Vakhandel van de maand

Klavertje-Vier opent nieuwe tweede winkel ondanks corona

‘De klanten komen weer terug’ Kantoorvakhandel Klavertje-Vier, al gevestigd in het Vlaamse Diest, heeft onlangs een tweede winkel geopend in Tessenderlo. De lockdown in België gooide aanvankelijk roet in het eten, maar de nieuwe zaak heeft zijn draai gevonden. De klanten kwamen terug en de back to school-verkoop verliep voorspoedig. Mede-eigenaar Annelies Mievis vertelt hoe ze deze spannende periode heeft beleefd en kijkt optimistisch vooruit.

Ondanks de coronacrisis heeft Annelies Mievissamen met haar echtgenoot Sven Martens, ook mede-eigenaar van Klavertje Vier, de moedige stap gezet om een nieuwe winkel te openen.

Daarbij moet wel aangetekend worden dat de opstart van de zaak in januari dit jaar in gang werd gezet, nog voor het virus Europa bereikte.

Annelies: “We hebben toen het contract ondertekend . De vorige gebruiker van het pand, Enkels de kantoorspecialist, is twee jaar geleden failliet gegaan. Dus we wisten dat er geen winkel in deze sector meer was en dat de vraag wel groot was.

Daarna kwam de lockdown in België, waardoor we de nieuwe zaak niet meteen konden openen.

Maar we hebben niet bij de pakken neergezeten en zijn verder gegaan met de voorbereiding. We hebben hierbij veel ondersteuning gehad van Erik

12

KBM • SEPTEMBER 2020

Klinkers, die de winkelinrichting heeft verzorgd.

Heel fijn om mee samen te werken.”

Klanten komen weer terug

Op 11 mei jongstleden was het zover. Toen de Belgische overheid de coronamaatregelen versoepelde en de middenstand weer open mocht, ging Klavertje-Vier in Tessenderlo van start.

“Helaas is de officiële opening heel sober geweest vanwege de beperkingen, maar dat halen we wel een keer in. We waren heel blij dat we de deuren konden openen. En volgens mij de inwoners van Tessenderlo ook. Zo langzamerhand weten de oude klanten de weg naar de vakhandel weer te vinden. We hebben dit gestimuleerd door lokaal veel promotie te maken. Daarnaast zijn mond-totmond reclame en netwerken ook heel belangrijk

voor ons. Sven werkte voorheen bij een beveiligingsbedrijf, maar deze is ondertussen ook klant van ons”, vertelt Annelies.

Het jonge stel runt sinds 2014 al een Klavertje-Vier vestiging in Diest, zo’n tien kilometer van Tessenderlo. Dit is een gemengde kantoorvakhandel, net als de nieuwe winkel. “Onze winkels zijn voor de helft op de zakelijke klant en voor de helft op de particulier gericht. Wat de zakelijke markt betreft hebben we een aantal grote bedrijven als klant, maar er komen ook veel kleine middenstanders in de winkel.“

Back to school liepvoortvarend

De particuliere klant komt na de lockdown ook weer veelvuldig over de vloer in de Tessenderlose zaak. Zeker nu de scholen zijn heropend na de zomervakantie. “Back to school is een belangrijke periode voor ons. Dat liep voortvarend, artikelen als agenda’s hebben we veel verkocht. Blijkbaar willen mensen nog steeds iets fysieks in handen hebben in deze tijd van digitalisering. Verder is er een trend richting pastelkleuren. Er was vooral

Vakhandel van de maand

veel vraag naar pastel-markers en stiften.” Op het gebied van schoolmaterialen heeft Klavertje-Vier volgens Annelies niet echt concurrentie van grote ketens of webshops. “Men wil graag producten voelen en uitproberen. Ook worden het persoonlijk contact en de service die we bieden, op prijs gesteld. Je merkt daarnaast dat de campagne om bij de lokale middenstand te kopen, is aangeslagen. Gunning speelt zeker een belangrijke rol.”

Niet dat Klavertje-Vier de online business links laat liggen. “De webshop is voor ons ook heel belangrijk.De combinatie van internet met de beide fysieke winkels is ideaal. Tijdens de lockdown nam de verkoop via de webshop enorm toe.

Vooral inktcartridges waren niet aan te slepen. Het belang van de online verkoop wordt groter, maar er blijven altijd mensen over die graag een fysieke winkel bezoeken.”

‘Men wil graag producten voelen en uitproberen.

Ook worden het persoonlijk contact en de service die we bieden, op prijs gesteld.’

Ruim aanbod voor zakelijke en particuliere klanten

De nieuwe vakhandel in Tessenderlo is dan ook ruim opgezet met een heldere indeling, zodat zowel de zakelijke als de particuliere klant de juiste keuzes kunnen maken. “Onze winkel is een grote open ruimte, links kantoormateriaal, rechts het copyshop annex grafische gedeelte. Verder is er aan apart gedeelte met back to school, stationery, fantasie-artikelen, wenskaarten en schildersmateriaal.”

Maar de klanten hoeven niet per se naar de winkel te komen. Klavertje-Vier heeft een eigen bezorgservice voor de zakelijke afnemer. “Vooral in combinatie met drukwerk werkt dit heel goed.

Zoals gezegd staat bij ons persoonlijk contact met de klant voorop. Wij hebben een grote klantenkring die daar behoefte aan heeft. Dat merken we doordat er veel mensen nog telefonisch contact opnemen of over de winkelvloer komen, hoewel ze ook online kunnen bestellen. Door de hechte relatie met de klant kunnen we ook beter inspelen op zijn behoeftes.”

Trouw lid van Quantore

Sinds ‘mensenheugenis’ is Klavertje-Vier al lid van Quantore. “Toen ik bij Willy Cypers ging werken leverde Quantore al aan ons. Zij heeft een groot assortiment en levert snel. Ook heel handig is de marketing ondersteuning via de nieuwsbrief.

We hebben veel contact met Olga Vingerhoets en dat bevalt heel goed.”

Annelies ziet de toekomst zonnig tegemoet, maar blijft bescheiden met de plannen. “We gaan eerst de nieuwe winkel verder op de kaart zetten. Daarvoor gaan we de deur uit om zakelijke klanten te werven. Hier in Tessenderlo valt nog genoeg te halen.” Toch heeft ze wel een stille ambitie.

“We zeggen wel eens: we heten Klavertje-Vier en hebben nu twee winkels, daar kunnen er ooit nog best twee bij”, besluit Annelies glimlachend.

Klavertje-Vier

Klavertje-Vier heeft een markante historie achter zich. In 1978 gaat sneldrukkerij Willy Cypers van start te Engsbergen-Tessenderlo. Zes jaar later wordt Klavertje Vier in Diest opgericht, na overname van drukkerij Elckerlyc. In 1990 zet Cypers Printing zijn drukkerij-activiteiten voort in de Diesterstraat te Tessenderlo. De drukkerij blijft de snelle ontwikkelingen binnen de grafische industrie nauwgezet volgen. Ondertussen krijgt de winkel Klavertje-Vier te Diest in 2003 een geheel nieuw jasje. Nieuwe producten, diensten en activiteiten worden toegevoegd om de markt te kunnen volgen. In 2012 krijgt Cypers Printing een nieuwe eigenaar en gaat Klavertje-Vier zelfstandig verder. Het activiteiten-pakket groeit verder door, waarna Willy Cypers in 2014 de fakkel doorgeeft aan Annelies Mievisen SvenMartens, die de zaak overnemen. Annelies neemt de dagelijkse leiding op zich, terwijl Willy Cypers nog altijd ter beschikking staat voor een helpende hand. In het voorjaar van 2020 openen Mievis en Martens de deuren van een nieuwe winkel en is de tweede vestiging van Klavertje-Vier een feit.

Klavertje-Vier heeft een veelzijdig aanbod. De vakhandel biedt niet alleen school- en kantoormateriaal aan, maar ook kantoormachines, computertoebehoren en facilitaire producten voor op de werkplek. Verder verzorgt Klavertje-Vier een breed scala aan drukwerk. Daarnaast bestaat het assortiment uit stationery-artikelen, wenskaarten, schildersmateriaal en speelgoed. Zo wordt zowel de zakelijke als de particuliere klant in de regio bediend.

KBM • SEPTEMBER 2020

13

Coverstory

Ambitieus Adveo focust op hechte partnerships Adveo bruist van de activiteiten en ambities. Na een korte dip aan het begin van de coronacrisis heeft de distributeur zich snel herpakt.

De uitbreiding van het assortiment, een nieuwe productmix, versterking van partnerships, meer business-support voor de dealer en verfijning van de logistiek zijn zo een aantal wapenfeiten van de laatste tijd.

Erwin Snoeker en Roland Laschet lichten deze ontwikkelingen nader toe.

14

KBM • SEPTEMBER 2020

Coverstory

Adveo is de coronacrisis tot nu toe zonder echte kleerscheuren door gekomen. Erwin Snoeker (country director Adveo Nederland): “Natuurlijk hebben we in het begin van de pandemie de gevolgen ondervonden. In maart hadden we nog exponentiële groei ten opzichte van vorig jaar, maar in april zagen we de omzet dalen, gelukkig maar tijdelijk. We hebben ons daarna snel herpakt. We hebben inmiddels ons assortiment uitgebreid, mede met corona-gerelateerde producten. Het gaat om in totaal 250 artikelen. We hebben ons portfolio nader bekeken en geïnventariseerd wat we nog kunnen verkopen. Terwijl de traditionele kantoorproducten wat minder gaan, stijgt de omzet van hobby- en school, facilitaire en ergonomische producten. De productmix is momenteel totaal anders dan een jaar geleden. We zitten nu qua omzet ruim boven dat in dezelfde periode in 2019.” “We hebben altijd duidelijk en open gecommuniceerd met iedereen en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. We zitten in een opgaande lijn. En onze klant wil assortiment en beschikbaarheid, daar hebben we voortdurend de focus op”, stelt Roland Laschet (managing director Adveo Benelux).

Virtuele beurs

De distributeur maakt binnenkort van de nood een deugd met de organisatie van een virtueel event.

Snoeker: “Nu het moeilijker is om fysieke bijeenkomsten te organiseren, vindt op 26 oktober a.s. een online beurs plaats. Deze komt in de plaats van bijeenkomsten op fraaie locaties die we de laatste jaren hebben gehouden onder de noemer van Adveo World. Iedere partner zal kunnen inloggen en een interessant programma voorgeschoteld krijgen. Zo zijn er workshops, productpresentaties, acties, chatrooms en videoconferencing.

Voor zo ver bekend zijn wij de eersten die zoiets doen in de branche in de Benelux. Een heel mooie uitdaging voor ons.” Adveo is volop verwikkeld in de transitie van office supply leverancier naar business supply leverancier. Laschet: “We bieden nu een veel breder pakket van oplossingen aan, door het toevoegen van nieuwe productgroepen, zoals rond facilitair en veiligheid. We zijn gericht op alles dat je voor de werkplek nodig hebt, maakt niet uit of dat nu op kantoor, op school of thuis is. Wij faciliteren met onze partner-dealers de mensen, zodat ze zo goed en efficiënt mogelijk kunnen werken.”

Business support

Hierbij is de relatie met de dealer, die zijn klanten het best kent, van essentieel belang. “We willen het platform zijn waar de dealer elke vraag kan stellen. Daarom wil Adveo zich sterk maken als business coach/partner voor haar klanten.

Vooral het gebruik en de analyse van data én het ondersteunen van e-commerce spelen daarbij een belangrijke rol. De data van de B2C website van onze dealers zijn nu bijvoorbeeld helemaal op orde”, aldus Laschet. Ook steekt Adveo veel energie in de logistiek. “We hebben nu een goede longtail-oplossing en onze dropshipment activiteiten breiden zich verder uit. Na de overnameperikelen van eind 2018 zijn we nu goed op stoom en zijn we klaar voor verdere groei”, stelt Snoeker.

‘We willen het platform zijn waar de dealer elke vraag kan stellen’ Partnership is dan ook een van de kernwoorden bij Adveo. Zo is Snoeker heel enthousiast over de samenwerkingsovereenkomst met een bestaande partner, wiens naam hij nog niet kan noemen. “We doen nu de logistiek van de office-producten voor een aantal retailketens. We gaan daar intensiever mee samenwerken en op een nieuwe manier.

Een test gaat binnenkort lopen en wij verwachten er samen veel van. We brengen op die manier samen toegevoegde waarde in de supply chain.”

Het partnership met Hameco bijvoorbeeld mag eveneens genoemd worden. “Die versterken we continu met een uitgebreid pakket van e-commerce en logistiek.” Er kloppen ook nog steeds nieuwe klanten aan. “Er is een aantal interessante dealers bijgekomen, waaronder eentje met meer dan een miljoen euro eigen omzet”, roept Snoeker.

Positieve ontwikkelingen

Op alle fronten doet Adveo goede zaken. Laschet: “Onze stakeholders steunen onze strategie en zijn heel tevreden. Ook de nieuwe eigenaar Sandton

Capital Partners, die ons vorig jaar met de nodige investeringen bijstond, waardeert de positieve ontwikkelingen. Met uitzondering van een tijdelijkedip aan het begin van de pandemie, doen we het dit jaar beter dan in 2019.”

De Adveo-mannen zien de toekomst zeer positief in, ondanks de huidige coronacrisis. “We mogen echt niet klagen als je ziet waar we vorig jaar vandaan kwamen. De omzet groeit, het assortiment en de services worden uitgebreid en we zijn heel wendbaar. Dat blijkt wel uit hoe we hebben ingespeeld op Covid-19 en de handel snel weer op de rit hebben gekregen.”

Laschet verwacht dat we na deze crisis in een andere en nieuwe realiteit terecht komen. “Hoewel we mondjesmaat terugkeren naar kantoor, zullen veel mensen (deels) blijven thuis- en telewerken.

Het zal er allemaal anders uitzien op de werkplek, met allerlei hygiëne- en veiligheidsmaatregelen.

Verder verwacht ik dat men, zoals nu, veel meer lokaal gaat denken. Er komt een kentering in de globalisering, die zal op een lager pitje worden gezet. Daar moeten we op inspringen.”

Adveo 2.0

Het nieuwe Adveo, bestaande uit de Benelux en Frankrijk, heeft een omzet van circa 250 miljoen euro, bestaat uit 372 medewerkers en levert aan circa 5.000 dealers. Er wordt geleverd , voor de Benelux, uit het magazijn in Deinze binnen 24u op welke plek dan ook in de Benelux. Het heeft de rechten op alle eigen merken voor heel Europa overgenomen. Dat biedt kansen voor de toekomst.

Om de activiteiten van Adveo bij een breder publiek onder de aandacht te brengen was de distributeur onlangs te zien op Kanaal Z, de Belgische evenknie van het zakelijke kanaal RTLZ. In een kort en krachtig filmpje van een kleine vier minuten gunde Roland Laschet de kijker een informatieve blik achter en voor de schermen van Adveo.

KBM • SEPTEMBER 2020

15

Achtergrond

Drie oude rotten uit het vak gaan op een nieuwe missie Drie ‘oude rotten’ uit het vak hebben een nieuwe onderneming opgericht: BGB Office Solutions in Goes. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan: Wim Bouman, Marc Geldof en Pieter Beeke sloegen de handen ineen na hun gezamenlijke verleden bij Bouman KantoorTotaal. De kennis en expertise van totaal 50 jaar en het netwerk vormen een degelijk fundament voor een geslaagde missie in de branche.

B(eke)G(eldof)B(ouman) Office Solutions heeft zijn intrek genomen in een unit in een nieuw bedrijfsverzamelgebouw te Goes. “We zijn helemaal up and running. De working showroom is klaar en de medewerkers die we hebben aangenomen, kunnen aan de slag. We hebben ruime ervaring in de branche en wilden meteen een vliegende start maken met al onze faciliteiten. We willen wel laten zien dat we van de hoed en de rand weten. We hebben veel aandacht besteed aan de inrichting en dat heeft zeker een mooi resultaat opgeleverd.”

De ruimte telt twee verdiepingen waar het brede productportfolio - printing, kantoorinrichting, audio visueel en office supplies - goed tot uiting komt.

Het hele onderkomen fungeert als een working showroom.

Kantoorbranche bleef trekken

Marc Geldof, Pieter Beeke en Wim Bouman hebben een gezamenlijk verleden bij Bouman KantoorTotaal. Geldof: “Ik heb er meer dan negen

16

KBM • JULI 2020

jaar gewerkt, tot 2018. Wim verkocht Bouman KantoorTotaal begin 2017 aan PCI. Ik ben na de overname nog enige tijd gebleven, maar besloot uiteindelijk wat anders te gaan doen. Ik werd operations manager bij een toeleverancier in de scheepvaart en visserij, maar de kantoorbranche bleef me trekken. Ik had nog steeds contact met oud-collega’s, onder wie Wim en Pieter, en begin dit jaar staken we de koppen bij elkaar en besloten we tot de oprichting van een nieuwe vakhandel in Goes. We zijn alle drie mede-eigenaar, maar Pieter en ik runnen de onderneming. Wim fungeert meer op de achtergrond als adviseur en voegt een uitgebreid netwerk toe.”

Wim Bouman over zijn rol in de wordingsgeschiedenis van BGB Office Solutions. “Nadat ik Bouman KantoorTotaal aan PCI had verkocht, vroeg het bedrijf mij in oktober 2017 om de kantoorinrichtingstak terug te kopen. Bij dat proces wilde ik, na overleg met PCI, Marc en Pieter betrekken.

Na diverse gesprekken hebben wij uiteindelijk besloten om de overname niet door te laten gaan.

Pieter en Marc roken toen aan het ondernemerschap. Het bleef bij hen kriebelen en hun jarenlang loyaliteit en inzet verdiende, na het teleurstellend verlopen proces, een mooi vervolg. We hebben er veel vertrouwen in, want we kennen veel mensen in het Zeeuwse. Uitgangspunt is toegevoegde waarde leveren en onderhouden van het contact met de klant.”

Geldof erkent dat de naam en faam van de drie eigenaren een gedegen basis waren om de onderneming van de grond te tillen. “Dat merkten we ook bij de gesprekken met de leveranciers. We kennen bepaalde leveranciers al meer dan twintig jaar. Als je minder bekend bent in de branche gaan de deuren wat moeilijker open. Bovendien is het ook weer niet zo’n grote wereld.”

Snel aanpassen

Toen de coronacrisis in maart toesloeg, moest Geldof zich wel even achter de oren krabben.

“Maar ik keek terug op mijn ervaring bij Bouman.

Toen ik daar in 2008 begon, barstte de kredietcrisis uit. In die tijd groeide Bouman eigenlijk tegen de markt in. Ik raakte ervan overtuigd dat, als je in de facilitaire hoek zit, je in staat bent om je snel aan te passen aan de markt. Nu doen we heel

Achtergrond

Pieter Beeke, Marc Geldof en Wim Bouman (vlnr)

veel corona-gerelateerde artikelen. Ik zeg: zie juist de kansen. Het kantoorwerk zal door corona nooit meer het zelfde worden. Wij hebben bijvoorbeeld klanten waar nooit meer alle medewerkers tegelijk op het kantoor gaan zitten. Die gaan flex- of thuiswerken. Die mensen kunnen we wel wat aanbieden. Een bureaustoel voor thuis of een thuiswerkbox. Die kansen moet je aangrijpen en wij als flexibel bedrijf kunnen daar gemakkelijker op inspringen. We groeien dan gewoon met dat marktsegment mee.”

Groei is echter bij BGB niet het doel op zich. “We willen een goed verhaal vertellen, naar de mensen toegaan en een goede service bieden. We hoeven niet per se binnen vijf jaar op dertig medewerkers te zitten. Een duurzame relatie met de klanten staat voorop, met een juiste prijs en een prima product.”

Volgens Geldof is het ook belangrijk dat je de goede focus blijft houden. “ Je moet je zelf juist uniek of bijzonder maken, dan komen er klanten die de waarde daarvan inzien. En als je bij de klanten aan tafel gaat zitten, kun je meerwaarde bieden. Daarom gaan we ook met accountmanagers werken.”

Zeeland verzorgingsgebied

“Ons verzorgingsgebied is Zeeland en we hebben al veel contacten met bedrijven en mensen die we

kennen in onze regio. Een relatie uit Bergen op Zoom zullen we echter niet links laten liggen. En zo bouwen we het verder uit.” Het MKB en MKB plus is de grootste doelgroep, maar de vakhandel schuwt ook de grotere concerns niet, evenals de eenpitter of zzp’er.

Op het terrein van printing is BGB in zee gegaan met Sharp. “We zijn nu een officieel Sharp Business Point, de enige in Zeeland. Sharp wil regionaal aanwezig zijn en een slag maken naar het MKB. Wij als lokale speler kennen de klanten goed. Een deel van de showroom hebben we dan ook ingericht met Sharp-apparatuur. Zakelijke klanten in Zeeland worden via de website van Sharp Business Point Zeeland doorgestuurd naar ons.” Kantoor- en projectinrichting vormt ook een belangrijk onderdeel van BGB. Assmann is hierbij een belangrijke partner. Voor een ander segment is Swan in beeld. Verder wordt er zitmeubilair betrokken bij Interstuhl en Flokk. De inhuizing en montage van de grotere projecten wordt momenteel nog uitgevoerd door een derde partij, maar zou in de toekomst ook in huis kunnen worden gehaald.

Naam en faam

Bovendien is het assortiment van hoog niveau.

Ook qua facilitaire producten heeft Quantore de laatste jaren een flinke inhaalslag gemaakt.

Onze webshop draait op Propellor, die voor ons de content in goede banen leidt en zorgt voor de juiste koppelingen met het ERP-pakket. We kunnen beter klanten binnenhalen op assortiment en service, dan puur op prijs. Het gaat immers om de toegevoegde waarde.”

Hoewel er gebruik gemaakt wordt van dropshipments hebben de BGB-mannen er ook voor gekozen om een assortiment kantoorartikelen in de schappen van de showroom te leggen.

“Daarbij hebben we keuzes gemaakt. Moet je die ene envelop wel in de winkel hebben? De next day delivery van Quantore is daarvoor wel toereikend. Maar we hebben ervaren dat klanten binnen een half uur een bepaald artikel moeten kunnen afhalen. Wij vinden daarom dat klanten in de omgeving van Goes nog steeds moeten kunnen binnenstappen voor een doosje etiketten. We hebben bijvoorbeeld ook nog speciale modellen perforators, nietmachines etcetera op voorraad.

De fysieke kantoorvakhandel kan zich juist met dergelijke nicheproducten onderscheiden.”

BGB betrekt de kantoor- en facilitaire artikelen van Quantore. “We vonden content heel belangrijk en kwamen daardoor bij Quantore terecht.

KBM • SEPTEMBER 2020

17

Kantoorinrichting

C o-working spaces zijn hot

18

KBM • SEPTEMBER 2020

Kantoorinrichting

Het voormalig ziekenhuis aan de Prinsengracht is omgebouwd tot de eerste locatie van de Belgische coworkspeler Fosbury & Sons Coworking Offices in Nederland, een stijlvolle en op maat gemaakte werkplek voor bedrijven die op zoek zijn naar coworking-voorzieningen in Amsterdam. Fosbury & Sons komt volgend jaar met nog twee Nederlandse locaties. In 2021 krijgt de hoofdstad er een tweede vestiging bij, aan het Westerdok, en opent er een derde locatie nabij Den Haag Centraal Station.

Het nieuwe pand aan de Prinsengracht werd in gebruik genomen voor corona uitbrak, maar de aanbieder van co-working spaces zag dat vooral als een kans. “De gemiddelde manier van werken is in een recordtempo enorm veranderd”, zo meldt de organisatie. “Het klassieke kantoor staat steeds meer ter discussie en er is – meer dan ooit – behoefte aan flexibiliteit en kostenoptimalisatie.

Fosbury & Sons moedigt bedrijven aan deze kans te grijpen om een ‘nieuw normaal’ op te bouwen.”

Het rijksmonument is de afgelopen jaren volledig getransformeerd tot stijlvol ingerichte kantoren en werkplekken, inspirerende vergaderruimtes, evenementenruimtes en een restaurant waar ondernemers en bedrijven elkaar kunnen ontmoeten.

Vandaag kruis je er geen bezorgde patiënten meer, maar lopen freelancers en werknemers van start-ups en kmo's zoals Blendle, Ace&Tate of Tony Chocolonely er vrolijk binnen en buiten. De 140 jaar oude operatiekamers en herstelruimtes werden omgetoverd tot vergaderzalen, werkplekken, bibliotheken en een restaurant. Vaak met een

spectaculair zicht op binnentuinen, het water of het Rijksmuseum. Fosbury & Sons Prinsengracht, de eerste internationale locatie van het gelijknamige Belgische co-working concept, beslaat 6.000 m². (6.4.583 m²) van een imposant monumentaal gebouw. Het iconische pand biedt plaats aan meer dan 250 bedrijven en ondernemers. De oprichters van bedrijven als Blendle, Van Moof, TicketSwap, Ace & Tate, Top Notch, Tony Chocolonely, The Media Nanny en Temper behoren tot de eerste bewoners van Fosbury & Sons Prinsengracht. Het interieur van Fosbury & Sons Prinsengracht is gemaakt door designduo Going East. Het doel om de oude glorie en grootsheid van het gebouw te herstellen, is als uitgangspunt genomen.

Naast design speelt kunst een centrale rol in het interieurontwerp. In samenwerking met Grimm Gallery en The Ravestijn Gallery worden de gemeenschappelijke ruimtes versierd met moderne kunst en fotowerken

Naast de stijlvolle kantoren en vergaderruimtes kunnen leden elkaar ontmoeten in het Fosbury & Sons Café. Bezet 230 m2. Het is gelegen naast een idyllische en beschutte binnentuin. Leden kunnen genieten van bijzondere gerechten en internationale klassiekers, allemaal dagelijks vers bereid door de eigen chef-kok. De locatie is ook toegankelijk via een lidmaatschap van een halve dag (inclusief ontbijt of middagtraktatie) of een volledige dag (inclusief lunch).Het pand waarin Fosbury & Sons gevestigd is, is gevestigd in een 19e eeuws pand dat tot 2014 Prinsengrachtziekenhuis heette. Sinds 1994 deed het dienst als onderdeel van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG Ziekenhuis) en kreeg het de status van polikliniek.

De laatste bedden verdwenen twee jaar later. In 2014 is het pand verkocht aan Millten en Million Monkeys. In opdracht van vastgoedontwikkelaar Millten en in samenwerking met architect Roberto Meyer van MVSA Architects is het monumentale pand in vijf jaar tijd grondig gerenoveerd.

KBM • SEPTEMBER 2020

19

Roundtable

Round table over de werkplek tijdens en na corona

De uitdagingen van thuis en op kantoor werken 20

KBM • SEPTEMBER 2020

Roundtable

Dinsdag 1 september organiseerde KBM, samen met Novaka, een digitale roundtable over werken tijdens en na Covid-19. Deelnemers aan het debat waren Lieke Vogels (directeur Novaka), Wout van Laar (directeur/eigenaar GZ OfficeXperience), Guido Venverloo (sales manager Benelux Fellowes), Erik van Wendel (directeur/eigenaar VWC Groep), Frans Kools (Group HR Director at Staples Solutions), Roelof Langius (CEO Filex en In2Brands) en Tom van Maris (sales director BakkerElkhuizen).De roundtable maakt deel uit van een groot aantal initiatieven die vanuit een werkgroep binnen Novaka worden geïnitieerd.

KBM organiseerde in samenwerking met branchevereniging Novaka een digitale forumdiscussie over het kantoorwerken tijdens en na Covid-19.

Vooral de combinatie van thuis- en op kantoor werken staat vanaf nu permanent op de agenda, maar er zijn ook andere uitdagingen. Hoe moet de branche hiermee omgaan - en kunnen we de sector en de werkgevers en werknemers op sleeptouw nemen? Een boeiend gesprek met een selecte groep deskundigen uit de sector.

Grote veranderingen

Joost Heessels (KBM): “De lockdown heeft tot grote veranderingen geleid: binnen enkele dagen waren alle kantoren leeg en moesten we verplicht thuiswerken. Welke veranderingen heeft dat concreet teweeggebracht?”

Frans Kools (Group HR Director Staples Solutions): “Vooral de zorg over gezondheid en veiligheid van je werknemers is in een ander daglicht komen te staan. Daarnaast vonden vooral kleinere bedrijven een kantoor voorheen onmisbaar: stoelen moesten 5 dagen per week warm gehouden worden. Dat is door coronacrisis wel veranderd, omdat we gemerkt hebben dat mensen thuis ook productief kunnen zijn.”

Erik van Wendel (directeur/eigenaar VWC Groep): “Als je vorig jaar gezegd had dat we met het hele bedrijf thuis zouden werken, dan had ik gezegd: no way! Nu móesten we wel, dus hebben we maatregelen getroffen voor het noodzakelijke werk op locatie. Voor de rest zijn de mensen thuis gaan werken. Bij onze mensen van software en engineering ging dat prima: die waren zelfs productiever dan op kantoor. Maar salesmensen moeten toch sociaal contact hebben: die deden het vanuit thuis zichtbaar minder goed.”

Wout van Laar (directeur/eigenaar GZ OfficeXperience): “Uit een survey die wij hielden onder onze relaties blijkt dat met name de grote organisaties, zowel bedrijven als overheidsorganisaties, volledig thuis werken. Bij kleinere bedrijven zit echter

iedereen nog op kantoor; bij het MKB is het 50/50. Maar mij verbaast het hoe krakkemikkig men thuis werkt: op de wifi van de buurman, zonder beveiliging, en tijdens videobellen met de woonkamer in beeld. Daar is echt nog wel een stap te maken.”

Guido Vervenloo (sales manager Benelux Fellowes): “Daar liggen onze kansen, want ’t is inderdaad vaak houtje-touwtje. Ik denk dat dat komt omdat de meesten dachten dat ze na de zomer wel weer terug op kantoor zouden zijn. Nu is duidelijk dat dat veel langer gaat duren. Door dit alles komt er nu wel aandacht voor een fatsoenlijke werkomgeving. Nu kijken bedrijven welke financiële middelen ze inzetten om mensen een goede werkplek te faciliteren.”

Wout van Laar: “Ook beseffen werkgevers nu dat ze de verantwoordelijkheid hebben voor de werkplek thuis, of elders. En werknemers klagen, want de baas heeft minder kosten - denk aan reiskosten -, maar zij zien de kosten stijgen van gas, water en licht, internet, de printer en telefoon. Op een werknemer die twee dagen per week thuiswerkt, bespaar je als werkgever al € 91 euro per maand aan woon-werkverkeer. Nu moeten werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen en investeren in een goede werkplek voor hun werknemers thuis.

En dan bespaar je nog steeds!”

Lieke Vogels (directeur Novaka): “De nieuwe werkplek heeft vele aspecten, zoals veiligheid, ergonomisch en comfort. En thuiswerken, de norm, heeft voor- en nadelen. Ik zou er de nadruk op willen leggen dat er goede afspraken moeten

komen tussen werkgevers en werknemers over het thuiswerken en dat de mogelijkheden die er zijn om dit op een verantwoorde manier in te richten bekend worden. Thuiswerken levert de BV Nederland veel voordelen op: minder files, minder milieubelasting en de werkgever minder reis – en leasekosten. Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat medewerkers productiever zijn.

Met dat argument kun je werkgevers stimuleren om in thuiswerken te investeren. Anderzijds zijn er ook fiscale, financiële en organisatorische zaken te managen.”

Koploper of houtje-touwtje

Joost Heessels: “Ik hoor jullie zeggen dat het veel improviseren is. Maar aan de andere kant loopt Nederland toch voorop in een goede infrastructuur, online is hier top, en we hebben een mooi pakket van de overheid gekregen.”

Tom van Maris(sales director Bakker Elkhuizen): “Nederland is inderdaad verreweg koploper: wij gaan feitelijk al in op details, zoals een adequate thuiswerkplek en een goed thuiswerkbeleid. In het buitenland, met name in Frankrijk en Duitsland, is de bedrijfscultuur conservatiever en zit iedereen gewoon te wachten tot ze weer terug naar kantoor kunnen. Velen moeten nog een laptop aanschaffen!”

Lieke Vogels: “Wij zien in onze contacten met werkgevers en vakbonden en in kantoororganisaties, dat iedereen er wel over nadenkt, maar vaak bezig is met tijdelijke oplossingen. Er is nog te weinig concrete informatie om beslissingen voor de langere termijn te nemen. Hieraan zou meer richting gegeven en mogelijkheden geboden moeten worden die werkgevers en werknemers ondersteunen om samen stappen te zetten op dit gebied.”

Frans Kools: “We weten het pas écht zodra er een vaccin geïntroduceerd is. Sommige medewerkers werken graag deels thuis en deels op

KBM • SEPTEMBER 2020

21

Roundtable

kantoor, anderen vinden het maar niks. En voor sommige mensen en sommige functies is het niet geschikt. En is het voor elke werkgever geschikt?

Als je jouw medewerkers graag wilt aansturen op basis van controle, dan zal je je medewerkers op kantoor aanwezig willen hebben. Maar je kunt ook aansturen op basis van vertrouwen en output.

Dan geef je de werknemer tot op bepaalde hoogte de verantwoordelijkheid, en daarmee ook de keuze, waar en hoe hij werkt. Hoe zich dat uitkristalliseert, weten we pas na introductie van een vaccin. Nu lijkt vooralsnog de belangrijkste vraag voor iedere medewerker: àls ik op kantoor werkt, hoe veilig is het daar dan?”

Tom van Maris: “De meeste bedrijven zien vijf dagen per week thuiswerken als een noodmaatregel.

Maar intussen kijken ze wel naar de thuissituatie.

22

KBM • SEPTEMBER 2020

Ik heb onlangs gesproken met een grote bank waar 80 procent van de werknemers van huis werkt: zij kijken goed of de werknemer thuis genoeg rust en ruimte heeft, dat er niet teveel storing is vanuit de omgeving, kinderen in huis et cetera.”

Guido Venverloo: “Ik denk dat de meesten thuiswerken niet prettig vinden. Thuiswerk is echt niet leuk hoor. Daarom is twee dagen thuis en drie op kantoor een goede balans.”

Tom van Maris: “Wij horen dat mensen vooral veel behoefte hebben aan fysieke vergaderingen en overleg. MS Teams is een handig middel om elkaar tijdens vergaderingen in de ogen te kunnen kijken, maar het kan ook een kakofonie worden.

Bij veel vergaderingen wordt je daarom gevraagd om je microfoon uit te zetten - maar dat belemmert weer de flow of ideas.”

Effecten van corona op de branche

Joost Heessels: “Wat voor weerslag heeft het thuiswerken gehad op jullie omzet en jullie aanbod? Zien jullie daar verschuivingen?”

Erik van Wendel:“We zien een duidelijke verschuiving van traditionele kantoorartikelen naar facilitair en ons digitale aanbod. De verkoop van kantoorartikelen was al dalend, maar de omzet van papier en kleine spullen is echt gekelderd. Ik verwacht niet dat de omzet in kantoorartikelen zich zal herstellen.”

Guido Venverloo: “De verkoop van printerpapier is verschoven naar de detailhandel, omdat de werknemer dat haalt bij de lokale vakhandel, Action of Kruidvat. Dus het is vooral een verschuiving van centrale kantoorinkoop naar de werknemer

Roundtable

die dat als consument aanschaft. Natuurlijk is de lokale kantoorvakhandel daar zeer tevreden over.

Verder zien we een explosieve groei in de verkoop van opbergmiddelen: de plastic boxen zijn niet aan te slepen.”

Wout van Laar: “Die verschuiving van kantoorbestellingen naar de werknemer: dat zien we in de orderwaarde, die bij bedrijven daalt, omdat medewerkers hun benodigdheden zelf online bestellen.

Wij zagen ook die omzetdaling van traditionele kantoorartikelen, terwijl facilitair juist sterk groeit.

Verder blijven de traditionele kantoorvakhandelaren in omzet dalen, terwijl e-tailers groeien.”

Frans Kools: “Bij ons is de mix nog verder veranderd, waarbij het aandeel niet-kantoorartikelen logischerwijs groter is geworden. Je ziet mooie nieuwe kansen ontstaan, bijvoorbeeld software voor het online reserveren van jouw werkplek op kantoor, alsof het een stoel is in een vliegtuig.

UVC-licht om oppervlaktes te ontsmetten, maar ook om de luchtkwaliteit op werkplekken te verbeteren. En natuurlijk worden nieuwe werkplekken ingericht met plexiglas, schoonmaakkits, signaleringen, et cetera. Wij helpen onze klanten niet alleen om veilig terug te kunnen keren naar kantoor, maar ook om optimaal vanuit huis te kunnen werken.”

Tom van Maris: “De leveringen van perspexschermen was gigantisch: daar konden we in Nederland niet tegen opboksen. Wij hebben zelf schermen ontwikkeld op basis van pet-felt materiaal - met een duurzaamheidsvoordeel, die zorgen voor betere concentratie en akoestiek beter. Het loopt goed in het buitenland, waar ze mensen terug willen halen naar kantoor. In Nederland loopt dat moeizamer, omdat duurzaamheid, voorheen toch een hot topic, nu alleen speelt bij bedrijven die aan de lange termijn durven te denken. Wat we moeten beseffen, is dat duurzaamheid continu belangrijk is. Thuiswerken ondersteunt wel duurzaamheid vanwege minder woon-werkverkeer en mogelijk toekomstige kleinere kantoren.”

Roelof Langius (ceo Filex en In2Brands): “Ook onze branche heeft eerst even in de wachtstand gestaan, maar inmiddels zitten wij 16 procent boven de omzet van vorig jaar. We hebben wel geleerd van de leveringsproblemen als gevolg van het coronavirus: We willen in de toekomst leverings- en productieproblemen voorkomen, dus hebben we de voorraad omhoog gebracht. Daar plukken we nu de vruchten van. En ook wij zien een stijging in online en een daling van traditioneel.”

Wout van Laar: “We zagen wel een piek in aankopen, maar dat heeft niet per saldo geleid tot meer omzet. Je zou denken dat de schaarste in spatschermen en hygiëneproducten ons best wat zou opleveren, maar de levering daarvan kwam pas laat op gang, en de inkoopprijs was hoog. We deden het uiteindelijk meer als service dan dat we ermee verdienden.”

Erik van Wendel: “Het was verbazend dat het aanbod van die producten veel uit hoeken kwam die niks met onze branche te maken hebben.

Je liep dan een groot risico als je een trailer vol mondkapjes bestelde, al deed die mogelijkheid zich soms voor. Ook ziekenhuizen die we benaderden, zaten daar niet op te wachten. Financieel zijn we er niet enorm veel beter van geworden.”

“Als je vorig jaar gezegd had dat we met het hele bedrijf thuis zouden werken, dan had ik gezegd: no way!"

Grotere rol van de branche

Joost Heessels: “Kan de branche geen grotere rol spelen in het omgaan met de crisis en kantoorwereld na corona? Ik ben al een tijdje met Lieke aan het kijken hoe we daar als branche op kunnen inspelen. We vinden het allebei zo jammer dat de sector niet eerder is opgestaan en heeft gezegd: wij zijn de anderhalve-meter specialist en kunnen je adviseren.”

Lieke Vogels: “Wij denken dat het opstellen van een richtlijn voor hoe je een gezond en veilig je kantoor en je thuiswerkplek inricht, die kantoororganisaties, en onze leden in het bijzonder, enorm kan helpen, én de sector beter zichtbaar kan maken. We hebben nu het gevoel dat die kans niet wordt benut.”

Roelof Langius: “We moeten niet alleen kennis delen over wat te doen, maar ook proberen de branche verder te helpen. Dat kunnen we zeker.

Er is behoefte aan richtlijnen. Tot nu toe reageren de spelers op de markt, maar hoe ga je op voorhand met deze ontwikkelingen om? Wij moeten richtlijnen ontwikkelen, bijvoorbeeld over waar een werkplek thuis aan moet voldoen en onder welke voorwaarden je gaat thuiswerken. Dan kunnen werkgever en werkgever samen naar die richtlijnen kijken en bepalen: wat moet er gefacilieerd worden?

En misschien moeten we wel verder gaan dan alleen sturing geven aan het inrichten van een werkplek. Er is veel zakelijk en woon-werkverkeer richting het westen, omdat de meeste bedrijven daar gevestigd zijn. Dat kun je drastisch verminderen door flexibele werkplekken in den lande in te richten. Ook in díe advisering kunnen wij een rol spelen.”

Frans Kools: “Wij willen die richtinggevende rol voor onze klanten spelen. Want wij hebben, als adviseur van werkplekken bij uitstek, zelf geroepen dat we de meest veilige en gezonde werkplek van Amsterdam wilden bieden, en dat zowel op kantoor als thuis.

Op dit moment werkt een groot deel van onze mensen op kantoor. We hebben daar ruimte genoeg voor, dus iedereen die hier wil komen werken kan dat. Veel van onze collega’s kiezen daarvoor vanwege het contactmoment met elkaar, en ook voelt men zich soms thuis beperkt in de noodzakelijke ruimte en rust. Dus bieden we de mogelijkheden om te werken in een gezonde en veilige omgeving. Dat gaat, naast de gebruikelijke maatregelen, bijvoorbeeld ook om FAR-UVClicht dat bijna 100 procent van het coronavirus vernietigt, en een verbeterde luchtkwaliteit biedt. Ook hebben we samen met de GOM ons schoonmaakprotocol veranderd: we willen dat ons kantoor een voorbeeldfunctie voor de schoonmaakbranche is. En soms heel simpele dingen: een nieuwe koffiemachine die sneller is, zodat er geen wachtrij ontstaat. Alle facetten op de werkplek hebben we door onze vingers gehad - maar er blijft altijd ruimte voor verbetering.”

Erik van Wendel: “Het is goed als we daar branchebreed wat aan doen. We kunnen de tools en kennis faciliteren. Het probleem zit ‘m in het meekrijgen van je klanten. Wij kunnen er een grote rol in spelen als we onze meerwaarde tonen.

Waarbij wij onze klanten vertellen dat wij kunnen

KBM • SEPTEMBER 2020

23

Mee

r da n

Volle score in de inkjet-divisie!

IN PRO KJETDUC TEN

TOPFORMATEN

Glossy

Bestel-nr. Formaat (mm) Vel/verp. Kenmerken 8882

90,0 x 120,0

10

8895

90,0 x 120,0

40

8895

210,0 x 297,0

10

Meer inkjetetiketten vindt u hier

Transparant

Bestel-nr. Formaat (mm) Vel/verp. Kenmerken 8959

63,5 x 38,1

25

8976

99,1 x 38,1

25

8977

210,0 x 297,0

25

Weervast

Bestel-nr. Formaat (mm) Vel/verp. Kenmerken 4599

105,0 x 148,0

40

Het nieuwe, uitgebreide HERMA-inkjetetikettenassortiment is

4601

210,0 x 148,0

40

een voltreffer. Hechten op vele ondergronden, weer- en tempe-

4602

210,0 x 297,0

40

www.herma.nl

ratuurbestendig, perfecte afdrukresultaten en milieusparend.

Roundtable

meedenken over de inrichting van het anderhalve-meterkantoor. We krijgen daar weinig respons op, want het MKB is daar hier nog niet mee bezig.

Maar we blijven dat evangelie verkondigen.”

Wout van Laar: “Uiteindelijk moeten onze klanten zelf het verschil maken. Maar we kunnen dat vanuit Novaka wel ondersteunen. Het is goed dat we, zolang er geen wetgeving is, een richtlijn ontwikkelen. En dat je middels e-learning van jouw account manager of sales manager kunt bevestigen dat jij zo’n anderhalve- meterspecialist bent die de richtlijnen hanteert. Maak dat ook zichtbaar, bijvoorbeeld een keurmerk of schildje. Zo kunnen we de klant helpen om conform onze richtlijnen met het nieuwe kantoorwerken om te gaan.”

Roelof Langius: “Ik vind het belangrijk dat we deze initiatieven bundelen, en dat je dat gestructureerd oppakt, met een eenduidig, uniform advies: een richtlijn vanuit Novaka. Anders sturen we de branche het oerwoud in. Je klant moet weten dat jouw advies objectief is, niet uit de hoge hoed komt, of uit winstbejag wordt gegeven. Met een objectieve richtlijn van Novaka ben je nog steeds specialist én bied je hulpmiddelen.”

Tom van Maris: “Vergeet niet dat er wetgeving ís; ik heb daarover met juristen gesproken. Want als je werknemer thuiswerkt, dan kan de arbeidsinspectie die thuiswerkplek controleren. Het is dus

essentieel dat je de werkgever handvatten geeft waarmee hij zich aan de regels houdt. Maak een thuiswerkovereenkomst met de werknemer, definieer welke functies geschikt zijn voor thuiswerk. En als je werknemer geen mogelijkheid heeft om thuis te werken, denk dan eens aan mogelijkheden om mensen op openbare kantoorruimtes door

"Hoe zich dat uitkristalliseert, weten we pas na introductie van een vaccin. Nu lijkt vooralsnog de belangrijkste vraag voor iedere medewerker: àls ik op kantoor werkt, hoe veilig is het daar dan?”

Guido Venverloo

Joost Heessels

Lars Kok

Frans Kools

Antal Giesbers

Roelof Langius

Lieke Vogels

te laten werken. De klant kan zelf bepalen hoe hij dat wil oppakken, maar wij kunnen daar wel een gesprekspartner in zijn. Het is aan de werkgever om ervoor te zorgen dat de werknemers zo goed mogelijk werken. En ik denk dat een thuiswerkregeling in de toekomst gewoon een secundaire arbeidsvoorwaarde wordt.”

Frans Kools: “Het is wel afhankelijk van de situatie hoever de verantwoordelijkheid van de werkgever gaat: als een werknemer normaliter op kantoor zit en bij uitzondering thuiswerkt, dan heb je andere verplichtingen vanuit de wetgeving. Maar heeft de werknemer thuis als standplaats, dan zie ik die verantwoordelijkheid voor de werkgever wèl anders. Ook de overheid zoekt naar goede richtlijnen over wat een goede werkplek inhoudt. Dus er ligt mijns inziens een grote kans en taak voor Novaka om hierin een leidende rol te spelen.”

Tom van Maris: “Ik denk dat we vanuit Novaka onze kennis moeten bundelen en een goede, neutrale richtlijn ontwikkelen. Als je dat dan laat toetsen door het Ministerie van Sociale Zaken, dan heb je legitimiteit.”

Lieke Vogels: “Een van de conclusies van deze discussie is: laten we dit als branche samen constructief, eensgezind en uniform oppakken, door kennis te delen en de branche beter te positioneren. Het lijkt me een mooie opdracht aan Novaka om hieraan een burst te geven.”

Tom van Maris

Wout van Laar

Erik van Wendel

KBM • SEPTEMBER 2020

25

Lunchen met...

lunchen met...

Olaf Nauta

Peter Damman mag graag lunchen. Deze keer werd hij uitgenodigd door Olaf Nauta, directeur van DESQ International. Het gaat goed met het bedrijf. In de luwte wordt er steeds meer marktaandeel gewonnen, gebaseerd op het bedrijfsmotto: ‘Wij doen alles net even anders en vooral beter’.

Vanuit het kantoor in Zeewolde wordt gedisciplineerd gewerkt en veel aandacht besteed aan klanten en assortiment.

1. Kan je iets vertellen over de ontstaansgeschiedenis van het bedrijf?

“Het bedrijf is in 1987 opgericht door mijn vader, in samenwerking met Dahle Burotechnik. Vele jaren hebben wij de Benelux-markt bewerkt voor Dahle. In 2002 hebben mijn vader en ik het bedrijf verzelfstandigd en in 2008 heb ik het bedrijf zelf weer overgenomen. Ondertussen hadden we het merk DESQ geïntroduceerd en onze bedrijfsnaam veranderd in DESQ International. We exporteren inmiddels naar 21 landen in Europa. En voor de Benelux distribueren we niet alleen Dahle, maar ook de merken NOVUS, Citizen en Helit.”

DESQ is een familiebedrijf waar men graag nog de handen uit de mouwen steekt en tijd neemt voor zijn klanten.

Damman ging dus graag op de uitnodiging van Nauta in, temeer omdat hij vanuit zijn lange carrière en verre verleden al langer bekend was met een aantal merken van het bedrijf en graag wilde weten hoe het nu ging. De heren spraken elkaar via een videomeeting met daarbij de belofte dat als alles weer normaal is, de lunch rijkelijk zal worden ingehaald.

2. Wat is je huidige verantwoordelijkheid? Ben je veel onderweg?

“Als directeur ben ik vooral bezig met het aansturen van het bedrijf.

Daarnaast focus ik op business development, marketing en de ontwikkeling van ons DESQ-merk. Zelf bezoek ik ook onze grotere accounts.

Reizen is heel sterk gereduceerd door de coronacrisis. De meeste meetings gaan online via Teams. Maar normaal ben ik veel onderweg in onder meer China of op bezoek bij onze partners in Europa.”

3. Hoe zijn jullie de eerste maanden van de crisis doorgekomen?

“In april was het heel erg rustig, maar gelukkig hebben we in de laatste twee maanden het omzetverlies alweer goedgemaakt. Maar de crisis bood ons ook kansen. We zijn de laatste maanden sterk actief op de thuiskantoor-markt met ons DESQ-merk en dat ging heel erg goed. Zo zijn we ook heel snel gestart met het aanbieden van acryl preventieschermen met een hoog afwerkingsniveau. Dat zorgde voor een mooie extra omzet, maar ik ben er vooral ook trots op dat we dit met ons team zo snel konden produceren en op de markt brengen.”

4. Wie zijn jullie voornaamste klanten? Voornamelijk de online spelers?

“We verkopen in de traditionele kanalen, maar ook aan consumer electronic retail en bijvoorbeeld ergonomiespecialisten. Onliners zijn natuurlijk de snelst groeiende groep, maar ja, eigenlijk is tegenwoordig iedereen online actief. Vrijwel alle fysieke verkooppunten wordentenslotte weer ondersteund door een eigen webshop. Dus van global player Bol.com tot aan Mediamarkt en alles wat daar tussen zit, daar kan je onze producten wel vinden.”

5. Er is weer een nieuwe generatie inkopers gekomen. Doen zij het anders dan hun voorgangers?

“Nou Peter, dat denk ik niet. Hoewel er tegenwoordig meer nadruk ligt op een goede netto/netto prijs. Een inkoopprijs met daarbij nog allerlei soorten bijdrages, zien we steeds minder. Dat maakt het allemaal ook een stuk transparanter. En wij moeten als leverancier gewoon ons werk goed doen. Het assortiment moet kloppen, logistiek en orderafhandeling moeten goed in orde zijn en de inkooprijzen interessant genoeg. Dat klinkt eenvoudig, maar ik kan je ook vertellen dat wij regelmatig in teamverband analyseren of wij het nog

26

KBM • SEPTEMBER 2020

Tekst: Peter Damman

goed doen bij onze klanten. Met veel klanten hebben wij een jarenlange relatie en alles gaat prima, maar dan toch kijken wij of er nog verbeter- of ontwikkelingspunten zijn.”

6. Heeft de fysieke winkel nog toekomst of kan men beter de deuren sluiten?

“De fysieke winkel heeft zeker nog een toekomst, maar niet in alle segmenten en op elke locatie. Daar zijn voldoende onderzoeken naar gedaan. Zolang consumenten iets beleven in een winkel, nog echte service en persoonlijke aandacht krijgen, blijven de consumenten wel komen. En je ziet zeker ook de trend van ‘bricks and clicks’. Veel online bedrijven openen toch een winkel om de klant een andere ervaring te bieden. En dat werkt. Kijk maar naar Coolblue.”

7. Ben je een netwerker? Staan jullie ook op beurzen of is dat voorbij?

“Beurzen zijn voor ons zeker belangrijk. Al jaren hebben wij een stand op Paperworld. Daar zijn de eerste contacten ontstaan met onze internationale klanten. Je hebt daar persoonlijk contact en kan je producten laten zien. Wij vinden het altijd de moeite waard om aanwezig te zijn. In de huidige tijd is het lastig om een beursdeelname te plannen. Komen er bezoekers of gaat het wel door? We wachten de ontwikkelingen af en nemen dan een besluit.

Dat is wel lastig. Echte netwerkclubs bezoek ik eigenlijk te weinig. Het is toch altijd goed om met je collega’s en concurrenten over de markt te sparren. Je steekt er altijd wat van op.”

8. Wordt thuiswerken de nieuwe norm of gaan we weer terug naar kantoor?

“Ik denk dat het een combinatie van die twee wordt. Veel mensen hebben nu gedwongen ervaring opgedaan met thuiswerken, en dat is vaak goed bevallen. Deze groep zou niet meer zonder willen. Maar je merkt wel dat het onderlinge contact met collega’s gemist wordt. Dus af en toe naar kantoor hoort er dan ook wel bij. Als ik naar mijzelf kijk, moet ik zeggen dat de videomeetings met Teams goed bevallen zijn. Het scheelt enorm veel reistijd en is heel efficiënt.”

9. Hoe ziet de branche er over 10 jaar uit?

“Tsja, in ieder geval anders dan nu. Wat gebeurt er in de wereld van online en fysiek? En is Amazon nog te stoppen? We weten in ieder geval dat er minder papier-gerelateerde producten zullen worden verkochten archiveren totaal anders wordt. Maar gelukkig komen daar weer andere producten voor in de plaats. En die brengen wij dan weer graag naar de markt. Er zijn altijd kansen.”

10. Als je dit niet zou doen, dan….

“Ik voel mij echt een ondernemer. Dat is mijn passie. Eigenlijk ben ik bij toeval in deze branche terechtgekomen. Maar ik blijf ondernemer. Dus als ik dit niet had gedaan, dan was ik waarschijnlijk actief geweest in een andere branche, maar wel in dezelfde rol.”

DESQ is een serieuze onderneming met inmiddels 21 medewerkers. Met een uitgekiend assortiment en een nuchtere bedrijfsfilosofie wordt er met klanten uit alle sectoren samengewerkt. Eigenlijk redelijk onopvallend. Nauta is een hardwerkende en succesvolle ondernemer die bescheiden opereert. Dat is vaak ook de charme van het familiebedrijf. Geen flauwekul, maar gewoon doen waar je goed in bent. Het is ook mooi om te zien dat het bedrijf van vader naar zoon is gegaan. Familiebedrijven doen het vaak beter dan anderen. En laat dat nou net het motto van het bedrijf zijn. Dus de spreekwoordelijke cirkel is weer rond.

KBM • SEPTEMBER 2020

27

Beweeg je mee in de toekomst van de kantoorbranche?

Een toonaangevende rol in de branche? Een duidelijke mening? En een visie die u graag deelt en uitstraalt? Dan behoort u tot hét Officenetwerk van Nederland!

Meer info?

Ook deel uitmaken van dit toonaangevende netwerk?

Mail naar silvia@magentapubishing.nl

Officers wordt mede mogelijk gemaakt door

www.magentacommunicatie.nl

Onderdeel van:

www.magentacommunicatie.nl

Column

Thuiswerkplek, gouden kans voor kantoorbranche?

De kantoorvakhandel kan goed garen spinnen bij de thuiswerkplek. De acute zorgen van het Coronavirus zijn minder, maar het virus is nog niet weg en laait af en toe weer op. Zoals nu lijkt, blijven we in de toekomst een of meerdere dagen thuiswerken.

Naarmate de mensen langer thuiswerken, ontstaat ook meer en meer de behoefte aan een volwaardige werkplek. Dit biedt de kantoorbranche kans zich te profileren als De Thuiswerkspecialist. Werkelijk alles wat nodig is kan de kantoorvakhandel leveren.

Alleen nu zorgen dat men je weet te vinden!

In het begin van de uitbraak van Covid-19 was er in de winkelen webshop een stormloop door de plotselinge thuiswerkers naar kabeltjes, een extra monitor, webcam en printer. Af en toe een dagdeel werken aan de keukentafel gaat in het begin wel, maar bij langdurig thuiswerken krijg je al gauw last van fysieke klachten, een pijnlijkenek, schouderklachten en rugproblemen. Dit komt doordat de werkplek niet ergonomisch is. De kantoorvakhandel is de perfecte plek voor advies en oplossingen: een instelbaar bureau (het liefst zit/sta), de juiste bureaustoel die op de persoon ingesteld kan worden, laptopstandaard, ergonomische muis en eventuele andere hulpmiddelen. Novaka kan wellicht als brancheorganisatie een rol spelen met een actieve voorlichtingscampagne en verwijzen naar De Thuiswerkspecialist. Uiteraard moeten de kantoorvakhandel en fabrikanten zelf als eerste aan de slag. Ik zie mooie nieuwe producten van Euroseats voor de thuiswerkplek.

Ook verhuur- of lease-constructies voor thuiswerkplekken van bijvoorbeeld WeFurn (initiatief van Interstuhl) en Office Depot, maar ook van diverse lokale kantoorvakhandels als Hijdra.com. Wat natuurlijk ook een rol speelt zijn fiscale mogelijkheden voor de werkgever om een werknemer een goede thuiswerkplek aan te bieden. Wijs je klanten daarop, het kan de beslissing in je voordeel doen uitpakken.

De uitgever van dit blad, Joost Heessels, maakt zich terecht al een poosje sterk om de claim van de 1,5 meter Specialist te introduceren in de branche.

Een partij als Office Centre gebruikt deze term inmiddels in zijn uitingen. De lokale vakhandel heeft vaak ook een hoekje in de winkel met artikelen om de 1,5 meter vorm te geven.Inkooporganisatie Quantore heeft inmiddels een uitgebreid assortiment, zodat ook online alles bij de leden in de webshop staat. Dus het corona-assortiment is wel compleet.

Elders in dit blad staat een ronde tafel-gesprek over werken tijdens en na Covid-19. Tijdens het schrijven van deze column is mij de inhoud nog niet bekend, maar is zeker zeer interessant om te lezen. De kans dat u dat eerder hebt gelezen dan deze column is logischer, want ik ben immers de hekkensluiter van dit blad.

Zelf ga ik voor de claim, de Thuiswerkspecialist, want daar is meer toegevoegde waarde te halen, en laat daar nu de kracht van de kantoorvakhandelliggen. Alleen nu de gouden kans nog omzetten in klinkende munt. Genoeg munten voor iedereen, succes met de verkoop!

Jos van Dalfsen Vestigingsmanager VWC Kampen

KBM • SEPTEMBER 2020

29

Magenta Communicatie

HET COMMUNICATIE BUREAU MET DE AANDACHT DIE JE VERDIENT Je kent je markt, je doelgroep en je weet wat je wil bereiken.

Het ontbreekt je aan tijd en expertise om de communicatie met de markt goed in te vullen. Magenta Communicatie is dĂŠ specialist als het gaat om vorm, inhoud en rendement van jouw content.

Content creatie

Content distributie

Social media marketing

Branding storytelling

Online marketing

Offline marketing

Lead generation

www.magentacommunicatie.nl

Kantoorwijzer

Roundtable

Dienstverlening

Schrijfwaren

Brancheorganisatie

Pilot pen

Novaka telefoon: (020) 664 55 21

Groothandel Adveo Nederland BV Victorialaan 15 5213 JG – ’s Hertogenbosch tel.: +31 (0)36 54 91 030 fax: +31 (0)36 54 91 039 e-mail: info.nl@adveo.com www.adveo.com

Papier Double A International Network B.V. Oostplein 423 3061CH Rotterdam Tel. + 31 - (0)10 222 9090 Fax + 31 - (0)10 222 9080 info@DoubleApaper.nl www.DoubleApaper.nl

Pilot Corporation Of Europe - Netherlands Division Winthontlaan 200 3526 KV Utrecht Netherlands NL 858297541B01 Info.bnl@piloteurope.com www.pilotpen.nl

Bureau-accessoires

tesa BV Stationsplein 3-1 1211 EX Hilversum T: +31 35 62 50 200 F: +31 35 62 50 240 E: tesa.operations@tesa.com

Opberg- en archiverings-middelen Archiefsystemen

Jalema

Winkelautomatisering Valk Solutions B.V. Postbus 101, 3417 ZJ Montfoort Vlasakker 5, 3417 XT Montfoort telefoon: (0348) 431 490 fax: (0348) 437 442 info@valksolutions.nl www.valksolutions.nl Winkelautomatisering speciaal voor boek- en kantoorvakhandel. Valk Solutions is de exclusieve huisleverancier van Primera, Bruna, Readshop, Boekenvoordeel, Cigo en Vivant. Digitale uitwisseling van artikelgegevens, bestellingen en pakbonnen met alle gangbare leveranciers.

Koppelmogelijkheden voor uw webshop en boekhouding. Gecertificeerd voor ISAE 3402 (saas outsourcing), ISO 27001 (informatiebeveiliging), ITO (klantvriendelijke telefonische dienstverlening) en Keurmerk betrouwbaar afrekenen van de Belastingdienst.

Inkooporganisatie Quantore Quantore Kantoorartikelen voor iedereen www.quantore.com

telefoon: (077) 476 76 76 www.jalema.com.

KBM • SEPTEMBER 2020

31

Write life, reveal your dreams, and let your inspiration run free with the truly unique Capless and its retractable gold nib.

Add colour using iroshizuku take-sumi ink.

NOW ALSO AVAILABLE IN BLACK MATTE. Discover the Capless fountain pen collection at pilotpen.eu

Capless_BlackMatte_woman_94x276.indd 1

31/08/2020 16:41:15

Kantoorwijzer Etiketten

Kantoor- en werkplekartikelen MAUL GmbH J.Maulstrasse 17 D-64732 Bad Konig (D) Tel ; + 31 6 5468 6068 + 49 606 3 502 266 (Nls) k.broekman@maul.nl www.maul.nl Producent van MAUL , Hebel • Bureau-verlichting o LED, Spaarlamp of halogeen Op, aan of naast elk bureau • Kantoorartikelen o Klemmen, klemborden, schrijfmap, boekensteun, bureauaccessoires • Werkplekinrichting o Werkplekuitbreiding, beamertafels, voetensteun • Visuele communicatie o White-,prikbord, flipover, accessoires • Brief-, pakketwegers MAUL biedt 1000 kantoorartikelen voor BTB en BTC. In de diverse categorieen levert MAUL naast klassieke ook veel innovatieve, kleurrijke maar hoogwaardige producten. Dit assortiment is ook veelal leverbaar in een blister of doosverpakking. Altijd minimaal 2 jaar garantie op het gehele assortiment.

Avery Avery produceert voor elke gewenste toepassing etiketten en kaartproducten die consumenten helpen met het organiseren van hun dagelijks leven, zowel op het werk als thuis.

De meeste producten zijn eenvoudig zelf te bedrukken met de printer of kopieermachine.

Daarom biedt Avery gratis gebruiksvriendelijke Avery Design & Print Online software en templates aan via www.avery.eu/print (werkt met PC, Mac en tablet; Android, iPad, Kindle). Avery staat voor kwaliteit en geeft 100% garantie op het storingvrij bedrukken van producten. Wij mogen rekenen op een trouwe aanhang van gebruikers en dat belonen we graag met een cadeau. Veel van onze producten bevatten een voucher die te verzilveren is op www.avery.eu/cadeau.

Avery Benelux De Bouw 107, 3991 SZ Houten Tel.: +31 (0)30 263 21 21 e-mail: service@avery.nl www.avery.eu

ICT & Ergonomie Backshop Healthy Computing BV Gespecialiseerd distributeur voor: • Ergonomische muizen • Rollermuizen • Ergonomische toetsenborden • Compacte toetsenborden • Laptop- en Tabletstandaards • Ergonomische accessoires Backshop is sedert 20 jaar adviserend distributeur voor de ICT- en kantoorinrichting branche van ergonomische hardware en accessoires. Backshop representeert naast eigen producties, de belangrijkste wereldspelers zoals MiniCute, Kinesis, Goldtouch, Contour Design, Evoluent, Fellowes, 3M, Human Scale, RH, HAG, XKeys en vele andere merken in de Benelux.

Backshop Enjoy Ergonomics BV Vareseweg 43 3047 AT Rotterdam 010-4702611 info@backshop.nl www.backshop.nl www.minicute.nl www.evoluent.nl Avery produceert voor

the label company

Herma Benelux B.V.

in2brands

Gildeweg 11, 3771 NB Barneveld telefoon: (0342) 82 02 17 fax: (0342) 40 07 22 www.herma.nl info@herma.nl

In2Brands is specialist in de ontwikkeling en distributie van ergonomische producten en gerelateerde kantoorartikelen. De focus hierbij ligt vooral op monitorarmen, elektrificatie en werkplekinrichting. Het totaalpakket kan worden aangeboden afgestemd op de wensen van de eindgebruiker. Dankzij de nieuwste technieken blijft het aanbod up-to-date en sluit dit aan op de eisen van de moderne eindgebruiker.

In2Brands levert alleen aan dealers en projectinrichters. Door het efficiënt inrichten van haar eigen bedrijfsprocessen kan In2Brands snel en eenvoudig leveren aan klanten, maar ook direct aan diens klanten, via dropshipment.

In2Brands B.V. Gotenweg 11 5342 PP Oss Nederland Tel: +31 (0)85-4883660 info@in2brands.nl

KBM • SEPTEMBER 2020

33

Derde fase Het regelmatig werken vanuit huis blijft, in combinatie met het kantoor als sociaal centrum.

Het vermogen om je snel aan te passen wordt hierbij in acht genomen. Welzijn en veiligheid staan hoog op de prioriteitenlijst als het gaat om het heruitvinden van de werkplek. Hierbij wordt gebruik gemaakt van nieuwe oplossingen, waarbij je kunt denken aan handsfree, digitaal en nieuw materiaalgebruik.

Meer dan scheidingswanden

De uitkomsten van het onderzoek leidden tot de ontwikkeling van een serie nieuwe producten onder de noemer Care & Share. “De essentie hiervan is dat we juist in deze tijd een veilige werkomgeving willen creëren, waarbij we creativiteit willen stimuleren en de communicatie over en weer tussen mensen vereenvoudigen door het ondersteunen van informatiedeling, het hebben van een brainstorm en het samenwerken aan projecten.

Bij Legamaster zijn we ervan overtuigd dat een scheidingswand meer moet zijn dan een fysieke barrière tussen mensen. De huidige moderne werkmethodes zijn er juist op gericht dat mensen veel samenwerken. Zoals gezegd verandert het kantoor in een plek waar mensen samenkomen in plaats van een faciliteit voor individuele werkplek-

ken, die steeds meer thuis te vinden zijn.“ Er zijn drie speerpunten verwerkt in het design van de schermen: een veilige werkplek, samenwerking niet uit het oog verliezen en flexibele, mobiele oplossingen die goed met elkaar te combineren zijn.“De Care& Share oplossingen zijn geschikt voor samenwerken en kunnen als flipchart of whiteboard gebruikt worden. Ook zijn ze in combinatie met Magic-Charts uitstekend toe te passen voor visuele communicatie. De producten hebben meerdere functies en kunnen in elke vergader- en kantoorruimte gebruikt worden.“ Legamaster wil zich met de nieuwe lijn onderscheiden met flexibele en multifunctionele producten die na de coronacrisis nog steeds inzetbaar blijven. “Wij voegen meer functionaliteit toe dan puur afscheiding. Een scheidingswand betekent bij Legamaster ook visuele communicatie, al decennia lang onze expertise en specialiteit.“ Meer informatie overde de Care & Share collectie is te vinden op: www.legamaster.com/nl/care-share

Reverse Coverstory

Support voor dealer

Legamaster levert uitsluitend aan het kanaal. “Daarom ondersteunen we de dealer uitgebreid op het gebied van sales en marketing. We bieden een compleet pakket van marketing tools waarbij ook gedacht is aan social media. We zijn nu druk bezig de producten via de accountmanagers te introduceren bij de vakhandel en samen plannen te maken.

Meer informatie over de Care & Share collectie kunt u vinden op www.legamaster.com/nl/care-share/

Care & Share collectie

De Care & Share collectie is verdeeld in Premium, Economy en Basic oplossingen. Daarbij zijn zowel scheidingswanden als bureauschermen opgenomen in het assortiment.

De Care& Share Premium lijn bestaat uit scheidingswanden van transparant plexiglas, of met een whiteboard oppervlak van geëmailleerd of gelakt staal. Alle verschillende uitvoeringen kunnen gemakkelijk gecombineerd worden en in verschillende opstellingen worden geplaatst.

Het mat zwarte frame zorgt voor een moderne uitstraling. Om ideeën te visualiseren kunnen deze scheidingswanden perfect gecombineerd worden met flipoverpapier, verdeeltape en Magic-Chart.

De producten zijn zeer eenvoudig te reinigen. Vooral whiteboards met een glad, niet-poreus geëmailleerd oppervlak. Ze zijn zo ontworpen dat de groei en voortplanting van bacteriën en ziektekiemen worden voorkomen.

KBM • SEPTEMBER 2020

34

Reverse Coverstory

Legamaster faciliteert de nieuwe werkomgeving Onderzoek leidt tot een nieuwe serie producten

De coronacrisis heeft een grote impact op het kantoorlandschap.

Hoe ziet de nieuwe werkomgeving eruit, welke uitdagingen en trends zijn er en wat zijn de oplossingen? Legamaster geeft antwoord op deze prangende vragen met een eigen onderzoek en de lancering van een gloednieuwe lijn producten.

We keren nu met z’n allen weer voorzichtig terug naar kantoor. Veel bedrijven worden daarbij geconfronteerd met verschillende nieuwe uitdagingen. Vooral open kantoren ondergaan een transformatie om werknemers een veilige en hygiënische werkplek te bieden waar ze zich prettig in voelen. Vooral de grote open ruimtes, waarbij een persoonlijke vaste werkplek ontbreekt en een hoge mate van beweging van mensen is tussen (gemeenschappelijke) ruimtes, zorgen voor een verhoogde kans op ziekteverspreiding.

Vier trends

“Sinds de uitbraak van het coronavirus en we zoveel mogelijk thuis moeten werken, kunnen we vier trends onderscheiden op het gebied van uitvoering en indeling van ons werk”, zegt senior trade marketeer Monique Steenmans over het eigen (desk-)onderzoek van Legamaster. ”Ten eerste neemt het thuiswerken toe, waardoor de behoefte aan een geprofessionaliseerde en gezonde werkplek in huis groeit. Vooral op de (middel)

35

lange termijn zal geconcentreerd werk voornamelijk vanuit de thuisomgeving worden gedaan.

“Ten tweede, wanneer we op kantoor aanwezig zijn is er een grote behoefte aan eigen persoonlijke ruimte, veiligheid en hygiëne. Dit zal blijvend van invloed zijn op de kantoorinrichting. Daarnaast neemt virtueel vergaderen een vlucht en wordt dit een gewoonte. Dit kan zowel thuis als op kantoor, waardoor zakelijk reizen drastisch afneemt. Dit stimuleert de behoefte aan geïsoleerde werkruimtes die enerzijds privacy en anderzijds geluidsreductie bieden. “Ten slotte zullen werknemers op de langere termijn het kantoor vooral gaan zien als sociaal knooppunt, waar mensen elkaar ontmoeten, samenwerken en gecoacht en getraind worden.

Dit zal leiden tot een nieuwe kantoorinrichting met een herdefinitie van de functie en het gebruik van de werkruimte. Daarbij ontstaat meer behoefte aan overzicht: wie doet wat, waar - op kantoor of thuis - en wanneer.”

Werkomgeving verandert in drie fases

Maar hoe gaat de nieuwe werkomgeving er dan uitzien? Hierbij maakt Legamaster onderscheid in verschillende fases waarin werkomgevingen veranderen.

Eerste fase Organisaties brengen tot 50% van hun personeel terug naar kantoor. De belangrijkste aspecten waar rekening mee moet worden gehouden zijn fysieke afstand tussen mensen, afscheidingen om persoonlijke ruimte te creëren en reinigings- en veiligheidsmaatregelen. Het gaat vooral om het herontwerpen van de werkplek met wat er al beschikbaar is, op basis van de richtlijnen van de overheid en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Tweede fase Organisaties brengen 75% tot 100% van hun personeel terug naar kantoor. Hierbij zal nieuwe ruimte-indeling een belangrijke rol spelen. Er wordt vooral gekeken naar flexibele oplossingen, waardoor ruimtes snel anders ingedeeld kunnen worden met inachtneming van de richtlijnen. Hierbij kun je denken aan het gebruik van materialen die eenvoudig hygiënisch schoon te maken zijn of bacterie-afstotend en -resistent zijn.

KBM • SEPTEMBER 2020

powered by:

05

jaargang 102 september 2020

Kantoor Business Magazine

Legamaster faciliteert de nieuwe werkomgeving Onderzoek leidt tot een nieuwe serie producten

100% storingsvrije & perfect uitgelijnde afdrukken en daardoor altijd verzekerd van een professioneel eindresultaat!

Sinds 1918 hĂŠt vaktijdschrift voor de handel in kantoor- en aanverwante artikelen