چگونه شعری ننویسیم؟ علی عبدالرضایی

Page 11

‫‪ | 11‬چگونه شعری ننویسیم؟ (جلد اول)‬

‫حاال ببینیم چه اتفاقی در شعرت افتاده است؟ انگار توپی دارد بین سطرهای شعرت دست به دست میشود؛‬ ‫انگار آب در سرازیریست و داری تنها یک جمله را میخوانی؛ یعنی در شعرهای قبلیات با وجودِ اینکه‬ ‫هارمونی را رعایت میکردی و سعی در رعایتِ تم داشتی‪ ،‬اما موزیک متن دچار سکته بود و وقت خوانش‬ ‫مدام تسکین اتفاق میافتاد و خواننده مجبور به مکث میشد‪ ،‬حاال ولی نه! همین که اولین واژه را میخواند‪،‬‬ ‫میافتد روی آخرین کلمهی این اپیزود از شعر‪ .‬در واقع حاال مثلِ کودکیست که سوار سرسرهی کلمهی‬ ‫اول میشود و لذت و بازیگوشی او را پایین میآورد‪ .‬در این نوع شعرها باید با زبان بیشتر کار شود‪.‬‬ ‫برخی شعرها منثور هستند‪ ،‬که در آنها میتوان هر نوعی از هارمونی را داشت‪ .‬شعرهای منثور‪ ،‬لزومن‬ ‫شعرهایِ ضعیفی نیستند؛ اما وقتی شعر در زبان اتفاق میافتد‪ ،‬زبان بدل به کارگردانِ متن میشود و باید‬ ‫هارمونیِ شعر حسیتر باشد‪.‬‬ ‫«گریه لخت از خانه میدود»‬ ‫فعل در آخرِ سطر است‪.‬‬ ‫«کوچه از وسطِ حیاط‬ ‫میرود زیرِ کامیون»‬ ‫فعل به اول سطر آورده شده است‪.‬‬ ‫«شهر را تکهای از چشمهات‬ ‫خفه میکند توی وان‬ ‫و موهای این عکس که زل زده به دستهام»‬ ‫«زده به» در خوانش این سطر لکنت ایجاد کرده‪ ،‬چون سه هجای کوتاه کنار هم قرار گرفته و همین امر‪،‬‬ ‫خوانش شعر را مشکل میکند‪ .‬این سطر را میتوانی با یک بازیِ زبانی‪ ،‬بهتر بیان کنی‪.‬‬ ‫«صدای تو میکشد تا خون راه بیفتد‬ ‫این وسط از دریا چه میکند الی من»‬ ‫سطر درخشانیست‪ ،‬اما بهتر است به صورتِ زیر تقطیع و معکوس شود‪:‬‬ ‫«چه میکند الیِ من‬ ‫این وسط از دریا»‬ ‫حاال سطر چندبُعدی شده است؛ یعنی خودِ این وسطِ دریا‪ ،‬چه میکند الیِ من که اینقدر خیس شدهام و‬ ‫یا وسطِ من‪ ،‬وسط دریا چه میکند و یا اصلن بینِ این همهمه و شلوغی‪ ،‬دریا چهکاره است؟! در واقع با‬ ‫تقطیع و معکوس کردن‪ ،‬جهتِ شعر عوض میشود و با تکهگردانی و سطرچرخانی‪ ،‬سطرها را به هم تنیده‬


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.