Spis treści
Najważniejsze skróty stosowane w książce XIII
Wprowadzenie Zdzisław Markiewicz, Magdalena Popowska
1. Cele antybiotyków w komórce bakteryjnej i sposób, w jaki są atakowane
Zdzisław Markiewicz
1 1 Synteza DNA i antybiotyki hamujące jej przebieg
1 .1 .1 . Antybiotyki hamujące biosyntezę DNA
1 .1 .2 . Inne, poza chinolonami, antybiotyki hamujące syntezę
.2 . Przebieg transkrypcji i antybiotyki hamujące syntezę
.3 . Antybiotyki hamujące syntezę białek
.5 .4 .1 . Lipooligosacharyd błony zewnętrznej
.5 .5 . Antybiotyki działające na strukturę błon bakteryjnych
.5 .6 . Budowa i biosynteza mureiny
Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności
1 .5 .6 .1 . Etapy biosyntezy mureiny
1 .5 .6 .2 . Antybiotyki oddziałujące na biosyntezę i funkcje mureiny .
1 .5 .7 . Dodatkowe polimery związane z mureiną
1 .5 .7 .1 . Kwasy tejchojowe i lipotejchojowe mureiny bakterii Gram-dodatnich
1 5 7 2 Antybiotyki hamujące syntezę kwasu tejchojowego
1 .5 .7 .3 . Kwasy uronowe i inne polimery związane z mureiną .
1 .5 .7 .4 . Białka ściany bakterii Gram-dodatnich
1 .5 .7 .5 . Lipoproteiny w osłonach bakterii Gram-ujemnych
1 6 Budowa osłon Mycobacterium sp
1 .6 .1 . Skład ściany Mycobacterium tuberculosis
1 .6 .1 .1 . Budowa i biosynteza mureiny prątków
1 .6 .1 .2 . Budowa i synteza arabinogalaktanu
1 6 1 3 Budowa i biosynteza kwasów mikolowych
1 .6 .1 .4 . Glikolipidy w osłonach prątków
1 .6 .1 .5 . Lipoproteiny prątków
1 .6 .2 . Antybiotyki stosowane do zwalczania Mycobacterium tuberculosis i innych prątków
2. Skąd się bierze i jak rozpowszechnia się oporność? Magdalena Popowska
2 .1 . Gleba i jej rola
2 .2 . Zanieczyszczenie gleby antybiotykami
2 2 1 Czas degradacji antybiotyków w glebie
2 .3 . Metody wykorzystywane do badania antybiotykooporności
2 .4 . Geny oporności w glebie, ich ewolucja i rozpowszechnienie
2 .5 . Bakterie oporne na antybiotyki
2 6 Mechanizmy rozpowszechniania AMR
2 .7 . Wpływ zanieczyszczeń antropogenicznych na rozpowszechnianie AMR .
2 .7 .1 . Zastosowanie antybiotyków w przemyśle drobiarskim i jego wpływ na rezystom odchodów drobiowych
2 .7 .2 . Stosowanie antybiotyków w przemyśle bydlęcym i jego wpływ na rezystom odchodów bydlęcych 156
2 .7 .3 . Stosowanie antybiotyków w przemyśle trzody chlewnej i jego wpływ na rezystom odchodów świńskich
2 .7 .4 . Hodowla zwierząt i rolnictwo
2 7 5 Oczyszczalnie ścieków
2 .7 .6 . Akwakultura
2 .7 .7 . Powietrzne ARG
2 .8 . Rozpowszechnianie w glebie genów oporności na antybiotyki o podłożu antropogenicznym
2 .8 .1 . Zmiany w rezystomie roślin uprawianych w glebie nawożonej obornikiem
2 .8 .2 . Dynamika i zmienność genów oporności na antybiotyki w glebie . . .
2 .9 . Strategie oczyszczania obornika i ścieków .
2 .9 .1 . Strategie obróbki obornika
2 .9 .1 .1 . Termofilne kompostowanie obornika
2 .9 .1 .2 . Fermentacja
2 .9 .2 . Strategie oczyszczania ścieków
2 9 2 1 Reaktory oczyszczania biologicznego
2 .9 .2 .2 . Filtracja membranowa
2 .9 .2 .3 . Sztuczne tereny podmokłe – mokradła
2 .10 . Podsumowanie i perspektywy
3. Oporność bakterii na antybiotyki Dorota Korsak, Magdalena Popowska
3 .1 . Informacje wstępne
3 .1 .1 . Podstawowe wskaźniki oceniające skuteczność antybiotykoterapii
3 .1 .2 . Definicje nabytej oporności – konsensus międzynarodowy
3 .1 .3 . Przetrwanie (ang . persistence) i tolerancja (ang
tolerance)
3 .1 .4 . Podstawowe mechanizmy oporności
3 .2 . Zmiany w miejscu docelowym działania leku
3 2 1 Oporność na fluorochinolony
3 .2 .2 . Oporność na makrolidy
3 .2 .2 .1 . Modyfikacje 23S rRNA
3 .2 .2 .1 .1 . Metylotransferazy Erm
3 2 2 1 2 Metylotransferazy Rlm 203
3 .2 .2 .1 .3 . Punktowe mutacje w domenach II i V 23S rRNA . . . 204
3 .2 .2 .1 .4 . Zmiany w białkach rybosomowych .
205
3 .2 .3 . Oporność na fenikole, linkozamidy, oksazolidynony, pleuromutylinę oraz streptograminę A (PhLOPSA) związana z metylotransferazami 207
3 .2 .4 . Oporność na aminoglikozydy związana z metylotransferazami . . . . . 208
3 .2 .5 . Oporność na linezolid
3 .2 .5 .1 . Punktowe mutacje w domenie V 23S rRNA .
209
210 3 2 5 2 Zmiany w białkach rybosomowych 211
3 .2 .6 . Oporność na ansamycyny (ryfamycyny) .
3 .2 .7 . Oporność na tetracykliny
3 .2 .7 .1 . Punktowe mutacje w genach kodujących 16S rRNA
3 .2 .7 .2 . Zmiany w białkach rybosomowych
3 2 8 Oporność na antybiotyki β-laktamowe wynikająca z modyfikacji białek wiążących penicylinę
3 .2 .8 .1 . Streptococcus pneumoniae
3 .2 .8 .2 . Haemophilus influenzae
3 2 8 3 Neisseria meningitidis i N. gonorrhoeae
3 .2 .8 .4 . Enterococcus faecalis i E. faecium
3 .2 .9 . Oporność na glikopeptydy wynikająca z modyfikacji prekursora peptydoglikanu
Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności
3 .2 .9 .1 . Oporność Enterococcus spp . na glikopeptydy .
3 .2 .9 .1 .1 . System VanA
3 .2 .9 .1 .2 . Inne systemy Van
3 .2 .9 .2 . Oporność Staphylococcus aureus na glikopeptydy warunkowana obecnością operonu vanA
3 2 9 3 Oporność na glikopeptydy innych gatunków bakterii
3 .2 .10 . Oporność na polimyksyny i daptomycynę
3 .3 . Zmiana przepuszczalności osłon bakteryjnych
3 .3 .1 . Zmiany w budowie błony zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych . . .
3 3 2 Zmiany grubości warstwy peptydoglikanu
3 .3 .2 .1 . Szczepy Staphylococcus aureus o fenotypie VISA (niezawierające genu vanA)
3 .3 .2 .2 . Szczepy Staphylococcus aureus o fenotypie hetero-VISA .
3 4 Oporność związana z syntezą enzymów inaktywujących lub modyfikujących cząsteczki antybiotyków
3 .4 .1 . Oporność na β-laktamy – synteza β-laktamaz
3 .4 .1 .1 . Nazewnictwo i klasyfikacja β-laktamaz
3 .4 .1 .1 .1 . Klasyfikacja molekularna według Amblera
3 4 1 1 2 Klasyfikacja β-laktamaz na podstawie ich aktywności według Busha-Jacoby’ego-Medeirosa .
3 .4 .1 .1 .3 . Charakterystyka wybranych β-laktamaz
3 .4 .2 . Oporność na aminoglikozydy
3 4 2 1 Acetylotransferazy aminoglikozydów (AACs)
3 .4 .2 .2 . Fosfotransferazy aminoglikozydów (ANTs)
3 .4 .2 .3 . Nukleotydylotransferazy aminoglikozydów (APHs)
3 .4 .3 . Oporność na fenikole
3 4 4 Oporność na makrolidy, linkozamidy i streptograminy
3 .4 .4 .1 . Esterazy makrolidów
3 .4 .4 .2 . Fosfotransferazy makrolidów
3 .4 .4 .3 . Nukleotydylotransferazy linkozamidów
3 .4 .4 .4 . Enzymy inaktywujące streptograminy
3 4 5 Oporność na fosfomycynę
3 .4 .6 . Oporność na tetracykliny
3 .5 . Bakteryjne pompy oporności wielolekowej
3 .5 .1 . Nadrodzina MFS (ang . major facilitators superfamily)
3 5 2 Nadrodzina RND (ang resistance-nodulation-cell division) 306
3 .5 .3 . Rodzina SMR (ang . small-multidrug resistance)
3 .5 .4 . Rodzina MATE (ang . multidrug and toxic compounds extrusion)
3 .5 .5 . Nadrodzina ABC (ang . ATP binding cassette)
3 5 6 Rodzina AbgT (ang p-aminobenzoyl-glutamate transporter) 315
3 .5 .7 . Rodzina PACE (ang . proteobacterial antimicrobial compound efflux) . . . 316
3 .6 . Oporność wynikająca z wytworzenia alternatywnej drogi (lub enzymu) pozwalającej ominąć etap wrażliwy na lek
3 .6 .1 . Oporność na trimetoprim
3 .6 .1 .1 . Determinanty oporności na trimetoprim kodowane
w ruchomych elementach genetycznych
3 .6 .1 .2 . Chromosomowa oporność na trimetoprim
3 .6 .2 . Oporność na sulfonamidy
3 6 2 1 Determinanty oporności na sulfonamidy kodowane
w ruchomych elementach genetycznych
3 .6 .2 .2 . Chromosomowa oporność na sulfonamidy
3 .6 .3 . Oporność na antybiotyki β-laktamowe
3 6 3 1 Oporność Staphylococcus aureus wynikająca
z obecności PBP2a
3 .6 .3 .2 . Oporność Enterococccus hirae wynikająca
z obecności PBP3r
3 7 Oporność wynikająca z obecności białek ochronnych
3 .7 .1 . Białka chroniące rybosom
3 .7 .2 . Białka chroniące gyrazę
3 .8 . Podsumowanie
4. Poszukiwanie nowych antybiotyków, nowych celów dla antybiotyków oraz alternatywnych sposobów zwalczania bakterii Zdzisław Markiewicz
4 .1 . Nowe antybiotyki
4 .2 . Repozycjonowanie leków
4 3 Naturalne i syntetyczne peptydy przeciwbakteryjne
4 .3 .1 . Nanosystemy służące do transportu przeciwdrobnoustrojowych peptydów
4 .4 . Bakteriofagi
4 5 Lizyny fagowe
4 .6 . „Łamacze” bakteryjnej oporności na antybiotyki
4 .6 .1 . Inhibitory β-laktamaz
4 .6 .2 . Inhibitory enzymów modyfikujących aminoglikozydy
.6 .3 . Inhibitory pomp
4 6 4 Permeabilizacja osłon bakterii Gram-ujemnych
4 .7 . Wykorzystanie receptorów w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych
4 .8 . Inhibitory siły protonomotorycznej
4 9 Hybrydy antybiotykowe
4 .10 . Nowe cele dla antybiotyków w komórce bakteryjnej
.10 .1 . Układy dwuskładnikowe
Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności
4 .13 . Szczepionki .
4 .14 . Przeciwciała monoklonalne
4 .15 . Immunomodulacja
Polecana literatura
Skorowidz
Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności
Mupirocyna podana ogólnie (skóra, nos) jest metabolizowana do mikrobiologicznienieaktywnegometabolitu – kwasumonowego,który zostajekwasamito np. aminokwasy dosyntetyzowanej w miejsce
Takdzieje np.gdy w wzrostowym konkretnegoaminokwasu,np.glicyny,która wtedywbudowywana do pentapeptydowegoprekursoramureinybakteryjnej komórkowej,w nimnp. d- Podobnie domureiny wbudowywane treonina i leucyna, o usieciowanej strukturze,bardziejpodatnejna bakteryjnychautolizyn.
1.5.Budowa i biosynteza elementów osłon bakteryjnych
W 1884roku
HansChristianGram barwienia
dwie grupy, albo Gram-ujemnie, albo Gram-dodatnio. O wy-bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych stomonodermata didermatanej w pierwszejgrupieorazdodatkowo w drugiej.Oprócz bakteriiGram-ujemnych i Gram-dodatnich nielicznebakterie,którebarGram-zmiennie. togatunki,którychjedne komórki w populacji Gram-dodatnio,inne Gram-ujemnie, lub takie,które odmienny hodowli.
Cytoplazmakomórkibakteryjnejotoczonajestwarstwamistruktur,które i równ interakcje i Te struktury, wtym wna,nazywane komórkowymi(ang. cell envelope). W poza (ang. CM, cytoplasmic membrane)wchodzi warstwa mureiny i, u bakterii Gram- (ang. OM, outer membrane). Dodatkowo,na mureinybakteriiGram-dodatnichorazOMbakterii Gram- otoczkowy. Mykobakterie od OM bakterii Gram-ujemnych, na otoczkowy.
Budowa bakteriiGram-ujemnych i Gram-dodatnichprzedstawionajest schematycznieodpowiednionarycinac h1.25 i 1.26.Znaczniebardziej budowastruktur mykobakteriiomówionajest w innejtego (s.113).
Antybiotyki w dobie narastającej lekooporności
W drugiej fazie, przebiegającej w błonie cytoplazmatycznej, następuje połączenie powstałego muramoilopentapeptydu z przenośnikiem lipidowym – fosforanem undekaprenylu (C55-P, baktoprenol) z odłączeniem urydynofosforanu. Ten etap jest hamowany przez tunikamycynę oraz przez friulimycynę, która wiąże się do C55-P.
Powstały prekursor C55-PP-MurNAc-pentapeptyd nosi nazwę lipidu I. Z kolei do kompleksu C55-PP-MurNAc-pentapeptyd poprzez wiązanie β(1 4) glikozydowe przyłączana jest reszta UDP-GlcNAc, a powstały prekursor, C55-PP-disacharydopentapeptyd, nosi nazwę lipidu II. Ten etap syntezy mureiny blokowany jest przez antybiotyk nizynę.
W powstaniu lipidu I i lipidu II uczestniczą odpowiednio białka MraY oraz MurG. Lipid II przerzucany jest przez błonę cytoplazmatyczną przez enzym MurJ zwany flipazą (ang. flippase). Niewykluczone, że w tym procesie również bierze udział białko FtsW, glikozylotransferaza peptydoglikanowa, która wiąże lipid II.
W trzeciej fazie syntezy mureiny, mającej miejsce na zewnątrz błony cytoplazmatycznej, lipid II jest substratem dla aktywności transglikozylaz, które katalizują reakcję włączania disacharydopentapeptydu do mureiny, z równoczesnym odłączeniem C55-PP, z którego fosfatazy BacA(UppS), PgpB i YbjG usuwają grupę fosforanową, po czym C55-P powraca na wewnętrzną stronę błony cytoplazmatycznej (ryc. 1.36). Reakcja regeneracji C55-P hamowana jest przez antybiotyk bacytracynę.
Z kolei dd-transpeptydazy (dd-TPazy) katalizują powstawanie wiązań poprzecznych między bocznym peptydem włączanego prekursora a peptydem w już istniejących łańcuchach mureiny, lub między bocznymi peptydami włączanych prekursorów, decydując o tzw. usieciowaniu tej struktury. Reakcje transpeptydacji katalizowane przez białka wiążące penicylinę (ang. PBP, penicillin binding proteins) inhibowane są przez wankomycynę, która wiąże się do terminalnego dipeptydu prekursora, lipidu II.
Reakcje transpeptydacji oraz tranglikozylacji, jak również usuwanie terminalnej d-alaniny z prekursora mureiny katalizowane są przez enzymy błonowe zwane białkami wiążącymi penicylinę. Naturalnym substratem tych enzymów jest d-alanylo-d-alanina w prekursorze mureiny, która wiąże się do centrum aktywnego enzymu z charakterystycznym dla dd-peptydaz motywem SXXK (Ser-X-X-Lys), gdzie X oznacza dowolny aminokwas. Do centrum aktywnego tych białek mogą się wiązać również antybiotyki β-laktamowe, które hamują ten etap. Reakcje transpeptydacji hamowane są więc zarówno przez antybiotyki glikopeptydowe, jak i antybiotyki β-laktamowe.
Liczba białek wiążących penicylinę jest różna u różnych bakterii, np. u Gram-dodatniego ziarniaka Staphylococcus aureus wrażliwego na penicylinę jest ich
1 ETAP powstawanie disacharydopentapeptydu (cytoplazma)
fruktozo-6-P
glutamina glutaminian acetylo-CoA CoA
glukozamino-6-P
glukozamino-1-P
N-acetyloglukozamino-1-P
2 ETAP z undekaprenolem
3 ETAP polimeryzacja
Aminotransferaza glutamino:fruktozo-6-P (GlmS)
Mutaza fosfoglukozaminowa (GlmM) N
UDP-N
Pirofosforylaza (GlmU) – patrz p. 3
Transferaza enolopirogronianowa (MurZ)
Reduktaza (MurB) L
Racemaza alaninowa (DdlB)
Ligaza D-alanylo-D-alaninowa (DdlA) D-alanylo-D
UDP-GlcNAc
UTP PP PEP P
UDP-GlcNAc-enolopirogronian
NADPH
NADP+
UDP-MurNAc
L-Ala
UDP-MurNAc-L-Ala
D-Glu
UDP-MurNAc-L-Ala-D-Glu
UDP-MurNAc-L-Ala-D-Glu-A2pm A2pm
Transferaza fosfo-MurNAc-pentapeptydowa (MraY)
Transferaza N-acetyloglukozaminowa (MurG)
Difosfataza undekaprenylowa (UppP)
D-Ala-D-Ala D-Ala L-Ala cykloseryna bacytracyna fosfomycyna
C55-PP-GlcNAc-MurNAc -pentapeptyd lipid II lipid I
C55-PP-MurNAc -pentapeptyd
wankomycyna
dojrzewanie mureiny
GlcNAc-MurNAc -pentapeptyd [GlcNAc-MurNAc -pentapeptyd]n
C55-PP
UDP-MurNAc-L-Ala-D-Glu-A2pm-D-Ala-D-AlaC55-P
(=UDP-MurNAc-pentapeptyd)
CH3–C=CH–CH2–[CH2–C=CH–CH3]9–CH2–C=CH–CH2–O–P–O
Ryc. 1.36. Przebieg biosyntezy mureiny z zaznaczeniem poszczególnych faz tego procesu, które rozdzielono pionowymi przerywanymi liniami. W górnej ramce przedstawiono główne enzymy uczestniczące w biosyntezie tej makrocząsteczki, a w dolnej pokazano strukturę fosforanu undekaprenylu, który przenosi przez błonę prekursory w trakcie biosyntezy mureiny (również prekursory do syntezy lipopolisacharydu i kwasów tejchojowych). Czerwone strzałki wskazują miejsca działania antybiotyków hamujących syntezę mureiny. Szczegóły biosyntezy tego makropolimeru ściany opisano w tekście
Ryc. 3.16. Schematyczne przedstawienie głównych rodzin bakteryjnych systemów efflux
Transportery ABC (ang. ATP binding cassette); transportery MFS (ang. major facilitator superfamily); transportery MATE (ang. multidrug and toxic compounds extrusion); transportery PACE (ang. proteobacterial antimicrobial compound efflux); transportery SMR (ang. small-multidrug resistance); transportery AbgT (ang. p-aminobenzoyl-glutamate transporter); transportery RND (ang. resistance-nodulation-cell division), CM – błona cytoplazmatyczna, IMP – białko transportowe, MFP – peryplazmatyczne białko łączące, OM – błona zewnętrzna, OMF – białko błony zewnętrznej, PP – przestrzeń peryplazmatyczna
Geny kodujące transportery, które są odpowiedzialne za wyrzut związków antybakteryjnych, w tym antybiotyków, nie pojawiły się w odpowiedzi na stres związany z wprowadzeniem do leczenia antybiotyków i powszechnym ich stosowaniem począwszy od lat 40. XX wieku. Analizy sekwencji genomów bakteryjnych pokazują, że geny kodujące potencjalne pompy usuwające szkodliwe substancje mogą stanowić od 6% do 18% wszystkich transporterów obecnych w komórkach i im większy genom, tym więcej w nim genów kodujących różne rodziny pomp. W większości przypadków geny zlokalizowane są w chromosomach i w związku z tym nie są łatwo przenoszone pomiędzy bakteriami w wyniku transferu horyzontalnego (HGT). Dodatkowo, geny te są silnie konserwowane (wszystkie szczepy danego gatunku posiadają takie same geny pomp), a ich ekspresja jest ściśle regulowana przez białka regulatorowe należące zarówno do białek działających lokalnie, jak i do sieci globalnej regulacji komórkowej. Geny często nie ulegają ekspresji lub ich ekspresja zachodzi na bardzo niskim poziomie i nie zapewnia odpowiedniego stopnia oporności.
Geny kodujące bakteryjne pompy efflux mogą być również związane z ruchomymi elementami genomu, takimi jak plazmidy czy transpozony, i wówczas mogą być łatwo wymieniane pomiędzy bakteriami na drodze HGT, przyczyniając się do szerzenia oporności. Niezależnie od lokalizacji w genomie, ekspresja
3. Oporność bakterii na antybiotyki 301 genów pomp może być indukowana przez podłoże, warunki środowiskowe lub mutacje w genach regulatorowych.
Badania prowadzone w ostatnich latach pokazały, że pompy efflux nie tylko usuwają z komórek związki o działaniu antybakteryjnym, takie jak antybiotyki, toksyny, środki dezynfekcyjne i antyseptyczne oraz jony metali, ale również odgrywają bardzo ważną rolę w fizjologii bakterii. Wykazano, że białka te mogą być zaangażowane w transport lipidów, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej w komórce, proces patogenezy, zjawisko wyczuwania liczebności (ang. quorum sensing) czy tworzenie biofilmów, a ich naturalnymi substratami są kwasy tłuszczowe, sole kwasów żółciowych, peptydy przeciwbakteryjne czy autoinduktory. Na przykład trójskładnikowy system transportowy AcrAB-TolC u E. coli i Salmonella serovar Typhimurium usuwa sole żółci, które są naturalnymi substancjami bakteriobójczymi produkowanymi przez ssaki i ptaki. Podobną rolę pełni pompa MdrT Gram-dodatniej bakterii – Listeria monocytogenes. Badania na modelu mysim pokazały również, że MdrT oraz drugi transporter, MdrM, odgrywają rolę w procesie kolonizacji komórek wątroby i woreczka żółciowego.
Pompy mają również wpływ na homeostazę komórki. Nadekspresja genu kodującego białko MdfA E. coli nie tylko nadaje bakterii oporność na antybiotyki, lecz w warunkach fizjologicznego poziomu ekspresji genu kodowane przezeń białko funkcjonuje jako antyporter Na+/H+. W ten sposób pomaga komórce utrzymać homeostazę pH w środowisku alkalicznym. Transportery efflux, zamiast usuwać substancje dostające się do komórki z zewnątrz, mogą wypompowywać endogenne metabolity wtórne, np. syderofory lub toksyczne produkty metabolizmu. Ta właściwość warunkuje udział pomp w komunikacji międzykomórkowej (ang. quorum sensing) dzięki której bakterie, poprzez wykorzystanie rozpuszczalnych cząsteczek sygnałowych, wyczuwają zmiany gęstości ich populacji i wspólnie odpowiadają na bodźce ze środowiska. Najlepiej poznanymi cząsteczkami sygnałowymi wytwarzanymi przez bakterie Gram-ujemne są laktony N-acylo-L-homoseryny (ang. AHL, acylhomoserine lactones). Zbudowane są one z laktonu homoseryny (ang. HSL, homoserine lactone), który jest podstawiony w pozycji α kwasem tłuszczowym (grupa acylowa). Wielkość cząsteczek AHL wpływa na sposób ich transportu z cytoplazmy na zewnątrz komórki bakteryjnej. Cząsteczki AHL zawierające krótkie łańcuchy kwasów tłuszczowych mogą swobodnie przemieszczać się na zewnątrz komórki na drodze dyfuzji. Natomiast autoinduktory, zawierające powyżej 6 atomów węgla w grupie acylowej, wymagają obecności wyspecjalizowanych transporterów. Wykazano, że trójskładnikowy system transportu MexAB-OprM Pseudomonas aeruginosa uczestniczy w transporcie z komórki do środowiska zewnętrznego autoinduktora, laktonu 3-okso-dodekanylo-homoseryny (3OC12-HSL). W momencie gdy ilość tego autoinduktora przekracza stężenie progowe, dochodzi m.in. do aktywacji regulatora transkrypcji