Bouwen aan de Zorg 05 2015 by Louwers Mediagroep

BOUWEN AAN DE ZORG

2015 • jaargang 15

www.bouwenaandezorg.eu

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

Gastvrijheid in Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Terugblik beurs Expo 60+ in Mechelen

15 jaar Bouwen aan de Zorg

Pittige Health & Care Day

Innovatieve zorg oplossingen

We hebben de kennis, de ideeĂŤn, de materialen... CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw, met een focus op de zorg, farma en biotech-markt. Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten.

cleanroomcg.com

rooms-for-care.nl

rfc-products.nl

gebebouw.nl ccgholding.nl

Decubituspreventie is meer dan het inzetten van het juiste matras. Beheer Reiniging en desinfectie Klinische ondersteuning

n het WCS d 19) tijde n ta (s s n o Bezoek

Breed portfolio Huren op maat 24/7 ondersteuning

congres op

ber 2015 m e v o n 5 24 en 2 e Utrecht t s r u e b r a in de Ja

EDITIE

VOORWOORD ‘Vijftien jaar bouwen op vertrouwen’ ‘Bouwen aan de Zorg’ bestaat dit jaar vijftien jaar en dat willen we niet onopgemerkt voorbij laten gaan. De grote motor achter het blad is sinds de eerste uitgave in augustus 2000 bladmanager Patty Ros. Gezegend met het nodige ondernemerstalent onderhoudt zij al vijftien jaar een uitgebreid relatienetwerk. In dit nummer leest u hoe deze vakvrouw in de zorgbouw terechtkwam en hoe zij de afgelopen vijftien jaar heeft ervaren. Ook enkele partners van het eerste uur van ‘Bouwen aan de Zorg’ is het jubileum niet ontgaan. Zo valt in deze uitgave te lezen welke rol het blad voor diverse toonaangevende bedrijven in de branche speelt. ‘Een warm bad’, ‘een goede uitstraling’, ‘blad wordt iedere keer beter’, ‘een goede mix van cure en care’, ‘actueel’ en ‘een goede balans tussen inhoud en beeld’ zijn enkele van de uitspraken die worden gedaan. Daarnaast is er in dit nummer aandacht voor de Expo 60+, die van 7 tot en met 9 oktober in de Nekkerhal in het Belgische Mechelen plaatsvond. Opnieuw kwamen er enkele duizenden bezoekers af op deze tweejaarlijkse vakbeurs, met zoals gewoonlijk weer veel inspirerende innovaties en de uitreiking van de I2C Awards. Maar er viel de afgelopen maand meer te beleven. Zo vond op 7 oktober in Bussum de 13e VCCN Nationale Cleanroomdag plaats, die in het teken stond van bewustwording over ‘contamination control’. Tijdens deze dag bleek dat het maken van een cleanroom uiterst complex is, waarbij uiteenlopende technische disciplines samenkomen. Verder vindt u in dit nummer informatie over het belang van (goede) noodstroomvoorzieningen. Ook is er zoals gewoonlijk aandacht voor bijzondere (bouw)projecten, waarbij het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis in Delft in het oog springt. Het ziekenhuis werd op 31 augustus in gebruik genomen en bevat een aantal bijzondere elementen. Zo bestaat de vloer uit keramische tegels die in een speciaal patroon zijn gelegd, geïnspireerd door het Delfts blauwe aardewerk. Bijzonder is bovendien dat Artimo 12 kilometer speciale gordijnstof heeft ontwikkeld voor het ziekenhuis. Ook het project ‘Vergeten Landleven’ is het vermelden waard. Deze kleinschalige woonvorm in het landelijke groen rondom Lelystad biedt mensen met dementie een prettige, veilige en beschermde woonomgeving. Buiten kunnen de bewoners vrij rondwandelen in de belevingstuin met onder meer geurende en kleurende planten, waterpartijen en dierenverblijven. Ook kunnen ze helpen bij de verzorging van de planten en dieren. Alles bij elkaar is deze voorlaatste uitgave van het jaar dus weer een informatief en veelzijdig nummer. En inmiddels zijn we ook alweer druk bezig met de laatste uitgave van 2015, met daarin weer veel boeiende en spraakmakende projecten. Voor nu in ieder geval veel plezier gewenst met deze uitgave!

Eindredactie

BOUWEN AAN DE ZORG Onafhankelijk VAKTIJDSCHRIFT & WEBSITE over de bouw en ontwikkeling in de zorg voor de benelux

www.bouwenaandezorg.eu Jaargang 15, nummer 5, 2015 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 UITGEVER

Schatbeurderlaan 6, Nederland Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Domein De Herten, Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp Postbus 85, B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be EINDREDACTIE Ank van Lier REDACTIETEAM Martijn van den Bouwhuijsen, Rob Buchholz, Michel Van den Heede, Lilian Heijmans , Tim Janssens, Koen Mortelmans, Ank van Lier, Jeroen Schreurs, Bram Souffreau, Irene Teunissen, Bert Verbeke, Rob van Veen, Jan-Kees Verschuure, Margot Visser, Willem de Volder, Philip Willaert REDACTIEADRES VLAANDEREN Koen Mortelmans Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 3 353 60 66 E koen@mortelmans.com BLADMANAGER Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl

20 GORDIJNEN NIEUWBOUW REINIER DE GRAAF GASTHUIS Artimo Textiles heeft onlangs de gordijnstoffen geleverd voor de nieuwbouw van het Reinier de Graaf Gasthuis te Delft. Het resultaat van ruim een jaar intensief samenwerken met de werkgroepen meubilering en raambekleding van het Reinier de Graaf.

SECRETARIAAT Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders ADVERTENTIES Online aanleveren: www.wetransfer.com Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 495 45 00 95 Postbus 85, B-3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70 FOTOGRAFIE Martijn van den Bouwhuijsen, Johan Godschalk, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Michel Oehlen, Marc Sourbon, Jan Kees Verschuure ABONNEMENTSPRIJS € 63,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Zorg Informatie over abonnementen: T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl

18 ‘VERGETEN LANDLEVEN’, EEN KLEINSCHALIGE WOONVORM Verscholen in het landelijke groen aan de noordelijke stadsrand van Lelystad, ligt ‘Vergeten Landleven’. Deze kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie opende vlak voor de zomervakantie de deuren.

ADRESWIJZIGINGEN Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert OPZEGGINGEN Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. DOELGROEP Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen. VORMGEVING E studio@louwersuitgevers.nl DRUKWERK Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

BOUWEN AAN DE ZORG: VIJFTIEN JAAR BOUWEN OP VERTROUWEN Dit vakblad maken wij met een stabiel bladenmakersteam, telkens weer aangevuld met jong talent, en met groot plezier en veel inzet. De grote motor en spil van het geheel is sinds de eerste uitgave in augustus 2000 bladmanager Patty Ros.

INHOUD Interview Nansi Van Geetsom....................................................................... 8 Hogere ambities, kleiner volume in Reinier de Graaf Gasthuis.................. 10 Delftse tegelvloer is Hollands custom design............................................. 20 Zorginnovators vinden elkaar op pittige Health & Care Day..................... 22 WZC Sint-Bernardus Bassevelde kiest voor vernieuwend concept............ 24 Slimme badkamer ideaal voor levensloopbestendige woonruimtes.......... 33 Nora nTx - de snelle en betrouwbare oplossing........................................ 35

Een bed is meer dan simpelweg een bed.................................................. 38

Veelzijdig schermensysteem van Silentia kent veel voordelen................... 43 Thema noodstroomvoorziening................................................................. 44 Prettiger wonen in dorpssetting................................................................. 48

JUISTE AANPAK BEGINT MET GOED LUISTEREN

Knusse themahoeken en binnentuinen..................................................... 58 Herstellen, verblijven en genieten in een aantrekkelijk zorglandschap...... 62

‘Horeca’ is de dienstverlening waaruit Vervoort Meubelen in Goirle is ontstaan. In de voorbije zestig jaar is het bedrijf geëvolueerd naar een speler die meer disciplines beheerst dan louter het leveren van meubelen. De brede aanpak in de zorgsector is daarvan een aansprekend voorbeeld.

Meer grip op veiligheid voor Nij Smellinghe.............................................. 64 Nationale Cleanroomdag in teken van contamination control................. 66 Duurzaam denken vanaf de ontwerpfase................................................. 72 EXPO 60+: Een waardevol forum voor investeerders en zorgbedrijven.... 74

Pleidooi voor slimme grootschaligheid en functiemix in topdebat............ 80 Wonen zoals thuis...................................................................................... 82 Upgrade elektrische installatie Admiraal De Ruyter Ziekenhuis................. 84

UZ ANTWERPEN KIEST VOOR LICHTDOORLATENDE VOUWSCHERMEN

De missie in het Caribisch gebied.............................................................. 88 Nieuw dagbestedingsgebouw Het Dok voor Stichting Zuidwester........... 89

Elandir Care uit Zwevezele heeft de privacy vouwschermen voor de kleurrijke nieuwbouw van het UZ Antwerpen geleverd. De meeste vouwschermen werden tegen de wand gemonteerd, maar een aantal kamerschermen is volledig mobiel en kan vrij in de zorgruimte worden gezet.

Zorgflitsen................................................................................................... 92 Wie doet wat ............................................................................................ 93

COVER Reinier de Graaf Gasthuis, beeld Gispen

BOUWEN AAN DE ZORG

2015 • jaargang 15

www.bouwenaandezorg.eu

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

15 JAA

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth in het Oost-Vlaamse Oostakker is uitgebreid met zestig kamers en negen assistentiewoningen. Deze nieuwbouw van drie bouwlagen is een vervangingsnieuwbouw voor de kamers van Het Heilig Hart, gelegen aan de overzijde.

Weerspiegeling van de zon zorgt voor bijzonder gevelbeeld.................... 90

BOUWEN AAN DE ZORG

VERVANGINGSNIEUWBOUW KOMT TEGEMOET AAN DE BEHOEFTEN

Vijftig jaar STRABAG in België.................................................................... 87

JUB ILEUM UITGA VE

5 Gastvrijheid in Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Terugblik beurs Expo 60+ in Mechelen

15 jaar Bouwen aan de Zorg

Pittige Health & Care Day

Tekst: Koen Mortelmans Foto's: Thomas More Hogeschool

Nansi Van Geetsom:

‘Niet alleen interieur maar ook diensten herontwerpen’ Vorig jaar richtte Nansi Van Geetsom op de campus Mechelen van de Thomas More Hogeschool de Studio Interieur & Service Design op, een afstudeerspecialisatie van de opleiding Interieurvormgeving. De studenten moeten er in het kader van hun eindwerk concepten ontwikkelen waarbij interieurvormgeving en functionele dienstverlening samengaan. Tijdens het eerste academiejaar hebben ze zich toegelegd op onder meer woonzorgomgevingen voor ouderen.

Nansi Van Geetsom Nansi Van Geetsom is interieurarchitecte en onderwijskundige. Ze is actief binnen de opleiding Interieurvormgeving aan de Thomas More Hogeschool in Mechelen. Daar is ze ook coördinator interieur en design voor de internationale (Erasmus) studentenuitwisselingen.

8 | BOUWEN AAN DE ZORG

Interview

Leer breien met en door ouderlingen in de Breibar, een concept van Caroline Van der Kelen.

Samenkomen in de woonkamer en dierentherapiehoek, een idee van Simone Vestjens.

"Dit afstudeertraject is nieuw voor Vlaanderen en maatschappelijk zeer relevant. Service design is een ontwerpdiscipline die de designmethodiek inzet om nieuwe, waardevolle diensten te ontwerpen en bestaande diensten te optimaliseren", licht Van Geetsom toe. "Afgelopen jaar hebben onze derdejaarsstudenten aan de woonzorgomgeving van morgen gewerkt via een reëel project. Woonzorgcentrum Hof van Egmont in Mechelen zal een grondige reconversie krijgen, naar plannen van EGM-architecten uit Dordrecht en Llox Architecten uit Antwerpen." Ze vervolgt: "Onze studenten ontwierpen nieuwe diensten en de noodzakelijke semi-publieke ruimtes voor de ouderling van de toekomst. Hun doel was ervoor te zorgen dat zorgomgevingen niet worden gezien als het wachtkamertje voor de dood, maar als een nieuw thuis waar respect, eigenwaarde en zelfstandigheid hoog in het vaandel staan. Een plek waar je niet hóeft te vereenzamen."

Geen hobby's op bevel Het Hof van Egmont werkte al samen met een lagere school. "Dit bracht studente Anne-Leen Vanbrusselen op het idee om deze samenwerking te intensiveren en uit te breiden. Ze ontwierp een ruimte waarin ouderen aan kinderen verhalen kunnen vertellen over vroeger en zo een deel van ons roerend erfgoed kunnen doorgeven." Muriël Van Elderen tekende voor het nieuwe Hof van Egmont een toeristisch informatiekantoor. "'Beeld naar Buiten' moet alle troeven van de zorgomgeving tonen. Er zijn ook producten te koop die de bewoners vroeger maakten: soep van toen, confituur enzovoorts. Uiteraard gebeurt dit met hulp van de animatoren. Deze (project)soep wordt overigens ook verdeeld met een soepmobiel." Van Elderen gaf het dienstencentrum ook afzonderlijke ruimten, waarin de bewoners zich kunnen toeleg-

Anne-Leen Vanbrusselen organiseerde kooklessen met en door ouderen, met onder andere vergeten recepten.

gen op hun eigen hobby. "Daarmee stappen we af van hobby's op bevel, zoals bloemschikken met twintig mensen tegelijk." Leen Verheyen en Simone Vestjens gebruikten dierentherapie om ouderen te laten samenkomen, hen te activeren en gesprekken op gang te brengen. De ideeën van de studenten overstijgen niet alleen de klassieke, maar ook de recentere patronen van een woonzorgcentrum. Naast kleine kinderen moeten ook studenten er een nuttige plaats krijgen. Zo bedacht Jaco Elzevier de integratie van studentenkamers op de site. "Studenten mogen er wonen tegen een zeer voordelige prijs (70 euro per maand), maar moeten wel maandelijks dertig uur vrijwilligerswerk uitvoeren in het zorgcentrum. Dat kan bestaan uit begeleiding in computer- en internetgebruik, maar ook uit meer traditionele activiteiten zoals wandelen of de oudere bewoners begeleiden naar activiteiten.” Heel wat studenten zetten de senioren weer aan het werk. Daarbij speelden ze in op actuele trends: Caroline van der Kelen tekende een 'breibar' door en voor ouderen én jongeren, Christa Melis een koffieservice voor de kapsalon - voor alle senioren én medioren in Mechelen - en Lore Drijkoningen dacht aan voorlezen en fruit schillen in de naschoolse opvang op de site. Evy De Bousser, Melissa Cammers en Elien Willems ontwierpen een aangepaste, veeleer medisch geaccentueerde welness. "Want ook op je tachtigste wil je je nagels laten lakken, gezonde smoothies drinken of genieten van de infraroodcabine." Janka Pas speelde in op het gegeven dat veel ouderen in het woonzorgcentrum hun tuin missen. "De overdekte zomertuin met aangepast meubilair en speciale gereedschappen zorgt ervoor dat mensen ook op oudere leeftijd nog in de tuin kunnen werken. De oogst wordt overigens gebruikt in de workshopruimte en brasserie van Khadja Tits."

Janka Pas licht haar project 'tuinieren met aangepast meubilair' toe, waarbij mensen op oudere leeftijd toch nog in 'de tuin' kunnen werken.

"De concepten voor dienstverlening en omgeving die deze en andere studenten ontwikkelden, zijn gebaseerd op onderzoek en op gesprekken met de (toekomstige) gebruikers. Ze hebben alle concepten tot in detail uitgewerkt: er zijn maquettes en 3D-beelden. Die hebben we op het eind van het academiejaar tentoongesteld."

Mens centraal De bouwwerken aan het Hof van Egmont beginnen in de loop van 2016. "Er is nog geen garantie dat de ideeën van onze studenten in de praktijk zullen worden uitgevoerd", geeft Van Geetsom toe. "Maar dit weerhoudt ons er niet van verder te gaan op de ingeslagen weg. In november leggen we de projecten voor de niet-commerciële ruimten en diensten voor aan personeelsleden, bewoners en hun familieleden. Dit academiejaar bestuderen we commerciële diensten zoals een supermarktje, een wijnbar, een wekelijkse roomijskar of het aanbieden van snacks buiten de maaltijden. In latere jaren kunnen we dan scholen of andere publieke voorzieningen behandelen, in plaats van woonzorgcentra. Het basisidee blijft dat ontwerpen meer is dan design of spektakel en altijd de mens centraal moet stellen. Daarom besteden we zoveel aandacht aan het bedenken en uitwerken van wat de dienstverlening mogelijk maakt.”

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 9

Tekst: Jan-Kees Verschuure Foto's: Gispen, Reinier de Graaf Gasthuis

Nieuw Reinier de Graaf Gasthuis verweeft corebusiness met gastvrijheid

HOGERE AMBITIES, KLEINER VOLUME Het Reinier de Graaf Gasthuis heeft op eigen terrein in de Delftse wijk Buitenhof een compleet nieuw ziekenhuis gebouwd. Op 31 augustus jongstleden werd het nieuwe ziekenhuispand integraal in gebruik genomen. Het ontwerp biedt een combinatie van de laatste inzichten op het gebied van zorgvisie en exploitatie. Dat leidde tot één compact gebouw, waarbij het vloeroppervlak is teruggebracht van 76.000 m² naar 56.500 m². Er is in de nieuwbouworganisatie evenveel aandacht besteed aan de benutting van het ziekenhuis als aan de kwaliteit van de dienstverlening, zegt manager Facilitair Bedrijf Robbert Jan van der Ent Braat. “Alles draait bij ons om gastvrije zorgverlening.” De gerealiseerde nieuwbouw van het Reinier de Graaf Gasthuis moest beter te exploiteren zijn dan de oudbouw uit de jaren zestig, die net als een eerder nieuwbouwontwerp meerdere gebouwen omvatte op eigen terrein. De strakke bestemmingsplangrenzen van de locatie - zowel in hoogte als footprint vroegen om compactheid en vormden een ordenend principe in de hernieuwde ambities.

10 | BOUWEN AAN DE ZORG

Van der Ent Braat: “Het grondplan van de nu gerealiseerde nieuwbouw vormt een slinger van functies in de vorm van een esculaap. Hierdoor is er ruimte voor patio's en binnentuinen en wordt extra daglichttoetreding gecreëerd. Looproutes worden verkort via de staf van de esculaap - de centrale as waar de afdelingen 'omheen slingeren'. Omdat alle doorgaande processen zich door deze centrale laan

begeven, heerst rust op de afdelingen. De esculaapvorm maakt het bovendien mogelijk afdelingen te sluiten wanneer de bezetting lager is, bijvoorbeeld in de zomerperiode. Aan de achterzijde van het gebouw zit logischerwijze niet alleen de logistiek, maar ook de radiotherapie met eigen ingang en parkeermogelijkheid. Het logistieke proces, bijvoorbeeld de aanvoer van levensmiddelen en medische

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Robbert Jan van der Ent Braat en Deborah Nieuwesteeg.

artikelen, geschiedt op basis van het ‘just in timeprincipe’; ook dat creëert rust.” In een gesprek tussen Eric Wendel (EGM architecten) en Jaap van den Heuvel, directeur van de Raad van Bestuur in de Reinier de Graaf Groep, zegt Van den Heuvel: “Het is fenomenaal, iedereen voelt zich meteen thuis. Met 56.500 m2 is het best een groot ziekenhuis, maar doordat het als een slang in elkaar

is gedraaid, is het supercompact. De centrale as die alle afdelingen met elkaar verbindt, is fantastisch. Veel ziekenhuizen hebben dubbele corridorsystemen, waarbij elke gang hooguit eenzijdig licht heeft. De centrale gang en de afdelingen van het Reinier de Graaf hebben overal buitenlicht. Is het niet van beide kanten, dan wel van de bovenkant of via de kamers met melkglazen deuren.”

'Digitaal waar het kan' De exploitatie van het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis sluit aan op het huidige zorglandschap, vervolgt

Gispen levert maatwerk tot in detail Patiënten, bezoekers en artsen willen zich in het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis zo prettig mogelijk voelen. Hoewel dit drie behoorlijk verschillende doelgroepen zijn, weet totaalinrichter Gispen er wel raad mee. Het resultaat is een interieur dat tot in detail klopt en werkt. De wachtkamer is een mooi voorbeeld van hoe Gispen inspeelt op verschillende doelgroepen. Vaak wordt gekozen voor geschakelde stoelen, zodat zoveel mogelijk mensen kunnen plaatsnemen. Maar mensen die niet fit of op leeftijd zijn, moeten wel goed uit de stoel kunnen opstaan. Voor hen is een stoel met goede zithoogte en stevige armleuningen belangrijk. Voor ouders met kinderen is een bank weer prettiger. Zo kan een kind tegen zijn ouders aan kruipen. Huiselijker en warmer Gispen heeft met tekeningen en berekeningen onderzocht wat er gebeurt als je in plaats van geschakelde stoelen comfortabele banken, stoelen met armleuningen en een leestafel neerzet. Het blijkt dat er dan maar twee zitplaatsen minder zijn. Bezoekers kunnen nu zelf kiezen waar ze het prettigst zitten. Daarnaast oogt het geheel huiselijker en warmer. Duurzaamheid en kwaliteit Het Reinier de Graaf Gasthuis heeft niet alleen voor Gispen gekozen vanwege de ontwerpen. “Gispen biedt ons het beste wat er op de markt te krijgen is qua duurzaamheid en kwaliteit”, vertelt projectleider Nieuwbouw Facilitair Bedrijf Deborah Nieuwesteeg van Reinier de Graaf. Zo wordt onder meer gebruikgemaakt van gerecycled staal voor bijvoorbeeld stoelpoten en kasten.

Van der Ent Braat. “Wij zijn digitaal waar het kan, onder meer met uitgiftepunten voor pasjes en een volledig elektronisch patiëntendossier. De digitalisering draagt er mede aan bij dat vaste plekken voor medisch personeel steeds minder nodig zijn.” De gestandaardiseerde spreek- en onderzoekkamers, die de gehele eerste verdieping in beslag nemen, zijn met uitzondering van de KNO, oogheelkunde en kaakchirurgie naar behoefte inzetbaar. Aan de herkenbaarheid van de publieke ruimten is daarom veel aandacht besteed, vertelt Deborah Nieuwesteeg, die als projectleider Nieuwbouw de inrichting en implementatie begeleidde. “In de kleurstelling is bijvoorbeeld gebruikgemaakt van de basiskleuren uit schilderijen van Vermeer, die afkomstig is uit Delft. De wanden zijn voorzien van visuals die verwijzen naar ons verzorgingsgebied. Naast herkenbare elementen uit het stadsbeeld van Delft zijn bijvoorbeeld foto's van het kassengebied en de duinen in het interieur verwerkt. En in de keramische vloertegels van de as van het centrale gebouw is een patroon opgenomen dat verwijst naar Delfts blauwe tegels. Al deze elementen zijn niet dominant aanwezig, maar bieden op een subtiele manier rust, een huiselijke uitstraling en een eigen identiteit.” In het gevelontwerp zijn zowel de ritmiek als het kleurgebruik van Delftse gebouwen verwerkt; de aardetinten van de woningen uit de jaren zeventig aan de overzijde van de Reinier de Graafweg zijn bijvoorbeeld terug te vinden in de keramische geveltegels. “Zelfs in het gordijnmotief, dat speciaal voor ons ziekenhuis is ontworpen, vind je de gekozen basiskleuren terug.”

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 11

GISPEN LEVERT MAATWERK TOT IN DETAIL Wachten in een ziekenhuis is niet altijd te voorkomen. Maar als dat nodig is, dan graag zo comfortabel mogelijk. Goed zitmeubilair voor patiënten en bezoekers is belangrijk. Na een zorgvuldige selectieprocedure heeft Reinier de Graaf Gasthuis voor Gispen gekozen. De keuze van het meubilair was een samenwerking tussen de zorgspecialisten van Gispen en het deskundige team van Reinier de Graaf. Samen zijn we tot de meest ideale oplossingen gekomen.

“GISPEN BIEDT ONS HET BESTE WAT ER OP DE MARKT TE KRIJGEN IS QUA DUURZAAMHEID EN KWALITEIT” Projectleider Nieuwbouw Facilitair Bedrijf Deborah Nieuwesteeg van Reinier de Graaf

UW INRICHTING? ONZE ZORG Maak vrijblijvend een afspraak met een zorgspecialist van het Gispen Zorgteam via 0345-474 211. www.gispen.nl

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Verbondenheid, gastvrijheid en duurzaamheid centraal in nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis In het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis staan verbondenheid en gastvrijheid centraal. Vanwege de verbinding met het zorggebied van Delft en omgeving, verwijst het ziekenhuis op verschillende manieren naar de traditie en de cultuur van de stad. De grondvorm van het gebouw, waarvoor EGM architecten het ontwerp maakte, lijkt op de Esculaap, het oude Griekse symbool voor geneeskunde. De afdelingen ‘slingeren’ rondom de centrale as, die op alle verdiepingen de bouwdelen verbindt. Hierdoor zijn alle afdelingen snel bereikbaar en ontstaat er ook ruimte voor patio’s. Delft als inspiratiebron In het interieur zijn elementen te vinden die verwijzen naar Delfts aardewerk. De kleurstelling van het gebouw is geïnspireerd op het schilderij van ‘Het Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer. Buiten verwijst de gevelopbouw met ritmering, materialen en kleurnuances naar de Delftse grachtenpanden en de omliggende hoogbouw uit de jaren zestig. Bij het ontwerp heeft de medische staf vanaf de eerste ontwerpstudies meegedacht over de invulling van het ziekenhuis. Deze betrokkenheid en de goede samenwerking met de opdrachtgever en de betrokken partijen, zorgden er onder meer voor dat het ziekenhuis binnen budget en tijd (vijf jaar) is opgeleverd. Duurzaam en energiezuinig Het Reinier de Graaf Gasthuis maakt als eerste ziekenhuis in Nederland gebruik van een Pharmafilter, een duurzame waterzuivering- en afvalinstallatie. Toepassing van hernieuwbare materialen, optimalisatie van de installaties met stralingsplafonds, warmteterugwinning uit ventilatielucht en een drielaagse glasgevel met geïntegreerde zonwering, zorgen voor verdere vermindering van het energieverbruik.

'Healing environment' Vanaf het ontwerpproces heeft het Facilitair Bedrijf actief deel uitgemaakt van de projectorganisatie Nieuwbouw. Over elk detail, tot de klaptafeltjes op de patiëntenkamers aan toe, is nagedacht door zowel ontwerpers, producenten als gebruikers. Van der Ent Braat: “Elk voorstel in het nieuwbouwproces, of die nu kwam van onze organisatie, de architect of de aannemer, is getoetst aan onze uitgangspunten: kwaliteit en veiligheid, gastvrijheid en doelmatigheid. Voldeed het voorstel niet aan alle voorwaarden, dan ging het niet door. Wij hebben een ziekenhuis gebouwd dat volledig is toegespitst op de corebusiness en primaire bestaansreden: het zorgproces. Dus geen 'zorgboulevard' of overdreven luxe, maar een optimaal 'healing environment' gestoeld op gastvrijheid.”

Het nieuwe ziekenhuis heeft om die reden wel een bezoekersrestaurant met bediening aan tafel, een shop en een espressobar. Medewerkers hebben een eigen restaurant op de vijfde verdieping, waar ook piketkamers en vergader- en trainingsruimten zijn gehuisvest. “Wij vinden het belangrijk dat medewerkers zich kunnen terugtrekken uit het zorgproces. Het ziekenhuis is er in de eerste plaats voor de patiënt, maar het is ook ons gebouw geworden.”

'Gastvrije parel' Het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis is een ruimtelijk en helder ziekenhuisgebouw met een hotelachtige uitstraling. Tevens is het een doelmatig gebouw op een kleine footprint. Volgens Van der Ent Braat het resultaat van een creatieve nieuwbouworganisatie. “Wij hebben als organisatie moeten 'indikken'

en tegelijkertijd de kwaliteit van de dienstverlening omhoog gebracht. Zo zijn de dure meters voor de staffuncties uit het nieuwbouwontwerp gehaald om ruimte te besparen; die hebben we in een gerenoveerd bestaand gebouw gehuisvest: De Gravin. Ik durf te zeggen dat wij mede daardoor het ziekenhuis met de beste bruto-netto-benutting van Nederland hebben.” Ook Jaap van den Heuvel kijkt tevreden terug op het bouwproces. “Met de ontwerpers en de partners hebben we bovengemiddeld prettig samengewerkt. We stonden onder druk, want de oude gebouwen moesten dringend worden gerenoveerd als we daar langer zouden blijven. Normaal gesproken duurt zo’n proces wel acht tot tien jaar. Door zelf de dagelijkse projectleiding in handen te houden en strak te plannen, hebben we een uniek resultaat behaald: een verbonden en duurzaam ziekenhuis binnen zes jaar, zonder tijds- of budgetoverschrijding.” Van der Ent Braat laat tot slot weten dat ze de zorgproductie in relatie tot het aantal vierkante meters hebben weten te optimaliseren, waarbij evenveel aandacht is besteed aan de 'harde' kanten van het nieuwbouwproces (de stenen en de benutting) als aan de 'zachte' kanten (het zorgproces en de bijbehorende producten en diensten). “De verpleegafdelingen zijn bijvoorbeeld grotendeels voorzien van eenpersoonskamers, met wifi en slaapmogelijkheden voor familie. En als de patiënt liever in het restaurant eet dan op de kamer, dan krijgt hij van ons een voucher voor Brasserie Kannen en Kruiken, met dezelfde waarde als een reguliere maaltijd op de kamer. Wij noemen het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis niet voor niets de 'gastvrije parel van ziekenhuis Nederland'.”

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 13

ALWAYS MOVING FORWARD Betrouwbaarheid door het leveren van kwaliteit en een goede service is waar Brinkmann & Niemeijer, al sinds de oprichting in 1828, voor staat. Wij bieden naast pompsets en powerpacks een hele range standaard aggregaten voor noodstroom, bouw/verhuur en de agrarische sector. Voor noodstroom projecten hebben wij de expertise in huis om een klantspeciďŹ eke oplossing te bieden. Deze oplossing kan bestaan uit een aggregaat eventueel in een geluidgedempte omkasting, coulissendempers, uitlaatsysteem, besturing en overname. Vanzelfsprekend worden de aggregaten bij ons volledig getest en indien gewenst kan de klant daarbij aanwezig zijn. Wij verzorgen ook het transport, plaatsing, installatie en de oplevering van de set. Wij bieden u een totaaloplossing.

www.bnmotoren.nl Engelenburgstraat 45, 7391 AM Twello, The Netherlands T. (+31) 571-27 69 00, F. (+31) 571-27 68 00, info@bnmotoren.nl

+ Advies + Levering + Installatie + Onderhoud

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Reinier de Graaf kiest voor plafondtilsystemen van Ergocare Al twintig ziekenhuizen in Nederland en zes ziekenhuizen in België gingen het Reinier de Graaf Ziekenhuis voor. Na jarenlange intensieve voorbereiding heeft ook het Delftse ziekenhuis gekozen voor de kennis en kunde van Ergocare. Met de toepassing van de plafondtilsystemen investeert het Reinier de Graaf Ziekenhuis in het welzijn van verpleegkundigen en patiënten. Geen fysieke belasting meer tijdens de tilhandeling, tijdsbesparing tijdens het tillen en het verhogen van het tilcomfort van de patiënt zijn verschillende voordelen. “Plafondtilsystemen moeten een standaard worden in elk ziekenhuis”, aldus de werkgroep binnen het Reinier de Graaf ziekenhuis. Klaar voor de toekomst In totaal zijn er ruim tweehonderd railsystemen boven de bedden in het ziekenhuis geplaatst, verdeeld over meerdere afdelingen. Naast de standaard verpleegkamers kan men op orthopedie, chirurgie, de IC en andere afdelingen de voordelen van de plafondtilsystemen gaan ervaren. De rail is weggewerkt in het systeemplafond, zodat deze niet zichtbaar is. Het Reinier de Graaf Ziekenhuis heeft gekozen voor zowel de unieke flexibele tilcassette GH1 Flex, als voor de vaste tilcassette GH3. Het koppelen van de flexibele tilcassette gebeurt door de verpleegkundige, zonder enige fysieke belasting en met één druk op de knop. In combinatie met het brede assortiment tilbanden is ook dit ziekenhuis klaar voor de toekomst.

FEITEN EN CIJFERS PROJECT Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

OPDRACHTGEVER Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

ARCHITECT VOF EGM architecten, Corsmit (constructie)

INRICHTING Gispen, Culemborg

GORDIJNEN Artimo Textiles

AUDIOVISUELE OPLOSSINGEN AVEX, Breukelen

Noodstroomvoorziening op maat Brinkmann & Niemeijer Motoren B.V. (B&N) in Twello is al vele jaren gespecialiseerd in dieselmotoren, generatoren en aggregaten. De noodstroominstallatie die door B&N in het Reinier de Graaf Gasthuis is geïnstalleerd, bestaat uit drie aggregaten met een vermogen van 1250 kVA per stuk. De motoren in deze installatie zijn van het type Cummins QSK38, gekoppeld aan Mecc Alte ECO43-generatoren. Het unieke aan deze installatie is dat de koelers voor de motoren op het dak worden geplaatst. In deze opstelling is maar een beperkte hoeveelheid koellucht nodig in de energieruimte, waardoor deze compacter en stiller kan zijn. Daarnaast zijn de aggregaten in geluidwerende omkastingen geplaatst, die op maat zijn gemaakt. Dit alles om ten tijde van een stroomstoring het ziekenhuis van stroom te voorzien met minimale overlast voor de omgeving. Zeker in de omgeving van een ziekenhuis is dit een belangrijk aspect.

PLAFONDTIL SYSTEMEN ErgoCare, Enschede

NOODAGGREGATEN Brinkman & Niemeijer, Twello

AANTAL BEDDEN 475, waarvan 200 eenpersoonskamers

BOUWPERIODE oktober 2012 - maart 2015

GEBOUW 56.500 m², 6 verdiepingen, slingervorm esculaap met centrale as

BOUWEN AAN DE ZORG | 15

DĂŠ specialist in tilsystemen

Waarom plafondliften? terugdringen van ziekteverzuim verhogen van patiĂŤntveiligheid tijdbesparing van 4 minuten per transfer

Bekijk onze : e nieuwe website.nl www.ergocar

Wij zijn trots leverancier van de plafondtilliften van Reinier de Graaf. www.ergocare.nl | 053 - 428 30 90

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Audiovisuele oplossingen voor de medische wereld

AVEX - Specialist in audiovisuele oplossingen

• Overdrachtsruimtes

• Inrichten auditorium

• Videoconferentie

• Patiënten TV

• Digitale bewegwijzering

• Digital signage

• Inrichten vergaderruimtes

• Evenementen en verhuur

AVEX B.V. Breukelen • Tel. +31(0)346 - 259 259 • www.avex.nl

In het nieuwe Reinier de Graaf ziekenhuis heeft AVEX moderne audiovisuele middelen mogen verzorgen. De multifunctionele vergaderruimtes en overdrachtsruimtes zijn voorzien van 55” en 65” presentatieschermen. Ook maakt men gebruik van videoconferentie om intercollegiaal overleg te kunnen voeren. Hierbij is veel aandacht geschonken aan een eenvoudige bediening door middel van touchpanelen. In het ziekenhuis zijn vijf onderwijsruimtes ingericht met onder meer interactieve smartboards en digitale whiteboards. Er is ook een evenementenruimte die wordt gebruikt voor congressen, presentaties en kerkdiensten. Deze ruimte is voorzien van projectoren, een audiosysteem en cameraregistratie. De kerkdiensten worden live uitgezonden, zodat patiënten vanuit hun bed kunnen meekijken. Audiovisuele middelen helpen ook om patiënten en bezoekers op hun gemak te stellen en te informeren. AVEX leverde daarvoor onder meer ‘digital signage’-informatieschermen. AVEX voorziet al meer dan 25 jaar elke ruimte van het juiste beeld en geluid. Met meer dan 170 medewerkers werken we dagelijks aan audiovisuele projecten voor onder meer hotels, bedrijfsgebouwen, scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen.

BOUWEN AAN DE ZORG | 17

18 | BOUWEN AAN DE ZORG

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

Artimo levert gordijnen nieuwbouw Reinier de Graaf Gasthuis Artimo Textiles heeft onlangs de gordijnstoffen geleverd voor de nieuwbouw van het Reinier de Graaf Gasthuis te Delft. Het resultaat van ruim een jaar intensief samenwerken met de werkgroepen meubilering en raambekleding van het Reinier de Graaf. Door Artimo al in een vroeg stadium bij het proces te betrekken heeft het ziekenhuis gebruik kunnen maken van de kennis en ervaring die Artimo op dit terrein heeft. Gezamenlijk zijn in de eerste fase alle wensen besproken en is er een functioneel ontwerp tot stand gekomen, rekening houdend met de functies van de diverse ruimtes, het lichtcomfort voor patiënten en medewerkers, de hygiëne en de duurzaamheid. Voor het esthetische ontwerp is ruim de tijd genomen: met een groep zijn verschillende keuzemogelijkheden op locatie voorgelegd en opgehangen in de proefkamer. In deze fase is een beeld ontstaan welke richting het uit moet gaan. In de showroom te Roosendaal zijn alle materialen zoals behang, dekbed en vloeren op elkaar neergelegd. De ‘look & feel’ van EGM architecten gaf Artimo en de werkgroepen interieur een prima houvast.

Nieuwe ontwerpen Voor de patiëntenkamers en het Moeder & Kind Centrum wilde men de uitstraling van de buitengevel en de reeds gekozen materialen en kleuren van vloeren en wanden laten samensmelten. Dit was een specifieke wens van het ziekenhuis. “Zo specifiek dat er zelfs nieuwe stoffen zijn ontwikkeld. Dat is bijzonder”, vertelt Marianca Leeuwenburg, projectleider nieuwbouw Facilitair Bedrijf. Ze is vooral trots op de gordijnen voor de kliniek. “Die hebben we samen met Artimo ontworpen. De basiskleur is beige en het ziet eruit als linnen, net als het behang in de patiëntenkamers. In de stoffen zit een afwisseling van verticale banen met verschillende diktes en kleuren. De gordijnen dragen bij aan de uitstraling van een gastvrije hotelkamer.” In het nieuwe ziekenhuis is duidelijk rekening gehouden met de functie van de ruimtes. Marianca: “We stemmen het af op de patiënten. Voor de afdeling Moeder & Kind zijn de gordijnen bijvoorbeeld in fellere kleuren, een stuk levendiger. Bij de poliklinieken hangen strakke, witte gordijnen die qua dikte tussen een gewoon gordijn en een vitrage zitten. Daarnaast heb je een wit gordijn rondom de onderzoeksbank met een streepje passend bij de andere stoffen en kleuren in het gebouw. Zo heeft de patiënt meer privacy tijdens het aan- en uitkleden.” Voor de kantoren en vergaderruimtes is gekozen voor een ‘inbetween’ met een chique uitstraling in de kleurstellingen bruin en rood/oranje. Het zicht naar buiten blijft behouden terwijl het zonlicht door de donkere kleuren wordt geabsorbeerd en getemperd, zodat beeldschermen goed leesbaar blijven.

Trots op resultaat Stap voor stap en bovenal door een plezierige en professionele samenwerking met Artimo Textiles, is een schitterend resultaat neergezet waar patiënten en medewerkers van het Reinier de Graaf nog lang van kunnen genieten!

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 19

Bedrijfspresentatie

Tekst: Jan-Kees Verschuure Foto's: Mosa - Gregor Ramaekers

'Delftse tegelvloer is Hollands custom design' Het ontwerp van het nieuwe Reinier de Graaf Gasthuis (RdGG) lijkt op de vorm van een esculaap, waarbij de staf de centrale ontsluitingsas van het gebouw vormt. De vloer van deze verbindingsroute is op geheel eigen wijze onderscheidend: de keramische tegels zijn in een speciaal door EGM architecten ontworpen patroon gelegd, ge誰nspireerd door aardewerk van Delfts blauw. De tegels zijn geselecteerd uit bestaande collecties van Mosa.

20 | BOUWEN AAN DE ZORG

Bedrijfspresentatie

“Voor de vloer van de centrale gang is de collectie Beige & Brown gebruikt, in drie tinten en formaten; afgewerkt met vierkante, lichtblauwe tegeltjes uit de Global Collection”, vertelt Senior Industrial Designer José Maase van Mosa. De lichtblauwe tegeltjes zijn als hoekfiguraties in het patroon verwerkt en hebben dezelfde dikte en kwaliteiten als de Beige & Brown-tegels. Deze zijn geleverd in de formaten 30 x 60, 60 x 60 en 120 x 60 centimeter, gelegd in een patroon van 3,60 x 7,20 meter, opgebouwd uit verschillende, speciaal hiervoor vervaardigde vormstukken. “Logistiek een hele operatie, want de centrale as loopt door het hele gebouw en het gaat om verschillende, grote formaten tegels. Ten behoeve van de integratie van de hoekfiguraties dienden de aansluitende tegels nabewerkt te worden. Dit is echt een custom design-project voor Mosa.” Projectarchitect Thomas Brouwer en interieurarchitect Erik Pijnacker waren namens EGM architecten betrokken bij het ontwerp van de tegelvloer, dat aansluit bij de grondgedachte achter het gebouw-

ontwerp. “Het Reinier de Graaf Gasthuis heeft als thema het 'verbonden' ziekenhuis; dat wilden wij ook bereiken met de centrale as: deze verbindt alle afdelingen en heeft een eigen identiteit en sfeer. Het custom made ontworpen patroon van de vloer sluit hier naadloos op aan.”

'Bereidheid tot samenwerking’ De keuze voor keramische tegels heeft een directe relatie met Delft als keramiekstad en woonplaats van Johannes Vermeer. “In het ontwerpproces hebben wij 'Het meisje met de Parel' van Vermeer ‘gedownsampled’ tot een pixelpatroon en de belangrijkste kleuraccenten uit het schilderij in het vloerontwerp verwerkt. De uit de Beige & Brown-collectie geselecteerde tegels verwijzen naar de ongebakken kleur van porselein.” Bij een dergelijk project heb je partijen nodig die de bereidheid hebben mee te gaan in het ontwerp, om samen tot een product te komen, zeggen Brouwer en Pijnacker. “Die bereidheid heeft Mosa; daarbij is het een Nederlandse producent, waardoor de levering en de projectcommunicatie soepel verliepen.”

Alle tegels van Mosa in het RdGG, met inbegrip van de tegels in de sanitaire ruimtes en het restaurant, zijn C2C Silver-gecertificeerd. De productie van keramische vloertegels geschiedt bij Mosa in Maastricht: eerst wordt een kleikleurige 'body' geperst, en daarna de juiste pigmentering gemengd voor de gekleurde toplaag. Body en toplaag worden samengeperst en gebakken. “Dit resulteert in een matte, ongeglazuurde tegel, die vorstbestendig is en daardoor zowel geschikt is voor binnen als buiten”, vervolgt Maase.

Uitvoerig getest De tegels voor de centrale as van het RdGG zijn bij Mosa op maat gemaakt, waardoor de juiste patroonsamenstelling kon worden aangeleverd aan tegelzetter TGLS. “Het gekozen vloerpatroon is in de uitvoeringsfase uitvoerig getest met een proefvlak dat een reële belasting te verwerken kreeg. Dat resulteert in een functionele en slijtvaste vloer, die zelfs bij jaren van intensief gebruik hetzelfde blijft als op de eerste dag: een eyecatcher en sfeermaker voor het RdGG.” www.mosa.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 21

Tekst: Jan-Kees Verschuure Foto's: Floris Heuer Zorgnetwerk Nederland

ZORGINNOVATORS VINDEN ELKAAR OP PITTIGE HEALTH & CARE DAY

Zorgcongressen zijn zelden saai en langdradig, maar zo flitsend als de Health & Care Day 2015 zie je ze weinig. Onder opzwepende klanken en gedimd licht werden de sprekers in het Jaarbeurs Media Plaza in DWDD-stijl geïntroduceerd. Inhoudelijk was het 'inspiratie-event' voor bestuurders en beslissers uit de zorg - met zowel praktijkmanagers als digitale innovators - ook sterk bezet. De kernboodschap van de Health & Care Day: veranderen is positief, kortom: 'Shift Happens'. voor de professionele innovator. De ontwikkelingen met betrekking tot patiëntgegevens gaan Engelen veel te langzaam. Hij spreekt op dit vlak zelfs van 'de privacymaffia', terwijl de veranderingen in de zorg volgens hem veel verder gaan dan het fiksen van digitale problematiek. “'Oplossen' moet worden vervangen door 'voorkomen', het verzamelen van de patiëntgegevens kan daaraan veel bijdragen. De patiënt - nu passief - komt straks zelf aan de knoppen te zitten.”

Verandermanagement is in de zorg aan de orde van de dag: budgetkrimp vraagt om intensievere taakbenutting en zelfsturende teams steken overal de kop op. Tegelijkertijd digitaliseert ook de zorgomgeving in rap tempo. Bij de presentatie van Lucien Engelen, directeur van het REshape Center for Innovation van het Radboudumc, duizelde het je van de ontwikkelingen. Een intelligente pleister die ECG-scans maakt? Het kan technisch en de patiënt wil er graag mee aan de slag, maar de zorgprofessionals zijn de vertragende factor als het gaat om introductie van dergelijke innovaties, aldus Engelen.

'Praktijk gaat voor plannen'

En wanneer Nederlandse whizzkids iets ontwikkelen, komen ze in Silicon Valley alweer met iets beters. “In de Bay Area van San Francisco belandt 38% van de afgestudeerde artsen nu al in de digitale zorgverlening.” Stilstand is vanzelfsprekend achteruitgang

Engelen kijkt met een globalistische blik naar zorgverlenend Nederland, dat al in een enorm transitieproces zit. Jan Valkenborgh, directeur van Daelzicht in het Limburgse Maasgouw, staat met zijn zorgorganisatie dat zich richt op mensen met een verstandelijke beperking, voor de opgave te evolueren van

22 | BOUWEN AAN DE ZORG

'zorgen voor' naar 'zorgen met'. Zonder in mantra's als 'participatiesamenleving' te vervallen, benadert Daelzicht het nieuwe zorglandschap vanuit de praktijk. Leren doen de medewerkers van Daelzicht zoveel mogelijk tijdens het werk; activiteiten die ook in buurtcentra of door sportverenigingen georganiseerd worden, kunnen worden gekoppeld. Praktijk gaat voor plannen, aldus Valkenborgh, die alle lagen van zorgorganisaties als medewerker doorliep. “We schrijven het pas op als het werkt.” Van innovatie via de praktijk naar rapportage, was de volgende stap in het intensieve ochtendprogramma, dat ruim twee uur in beslag nam en vijf sprekers telde. Dominique Vijverberg van IVV, een collectief van werkgevers en werknemers in de zorg, presenteerde een benchmarkrapport waaraan 9.300 zorgmedewerkers deelnamen. Uit dit rapport blijkt

Health & Care Day, Utrecht

Lucien Engelen, directeur van het REshape Center for Innovation van het Radboudumc.

Particulier zorgondernemer Loek Winter.

lange termijn verdwijnen de ziekenhuizen”, vertelt de 'Dutch ambassador' van de Singularity University, die zich voornamelijk bezighoudt met bio-, nanoen neurotechnologie, kunstmatige intelligentie en robots. Alles is al digitaal; nu de zorg nog, mogelijk 'de grootste e-markt' van allemaal. De vragen die Van Geest oproept met betrekking tot het verdwijnende ziekenhuis werden in zijn presentatie niet volledig beantwoord. Wel maakte hij duidelijk dat de zorg “in de toekomst overal komt; de zorg decentraliseert en democratiseert.” Als de Apple Watch je DNA-profiel kan maken, kan hij een gepersonaliseerd voedingsprogramma aanbieden, of zelfs kanker voorspellen. Airbnb gaat de zorg in en laat zich daarbij voeden door het overgenomen Lapka, dat sensorenmetingen in huis met betrekking tot veiligheid gaat uitvoeren, waardoor aan wettelijke eisen met betrekking tot (zorg)huisvesting kan worden voldaan.

'Ryanair van de zorg' Het programma werd deels opgevuld met een keuzemenu aan middagsessies.

de relatie van medewerkers en leidinggevende een belangrijke verbeterfactor.

Zorgmanager van 2015 Anja Schouten van Zorgbalans is zorgmanager van 2015. Ook zij gebruikt de praktijk van organisatiekrimp om de dienstverlening te verbeteren. “Mensen komen in gemeenschappen het best tot hun recht”, zegt Schouten. “De zorgorganisatie heeft de gewoonte om tegen de cliënt te zeggen: 'Welkom in ons systeem', terwijl het gaat om de kwaliteit van leven. Ik geloof in congruentie: wat je als manager verlangt van medewerkers, moet je ook geven.” Zorgbalans, een omvangrijke zorgorganisatie in Haarlem en omstreken, moet van 1.500 naar 1.000 plaatsen, voornamelijk gesitueerd in armere wijken. Dat biedt kansen de sociale cohesie te versterken, zegt Schouten. “Als je krimpt, moet je wel samen-

werken.” Aanleunwoningen werden verzelfstandigd op basis van het budget van ouderen met alleen AOW, een plan waar volgens Schouten de woningcorporatie van overtuigd diende te worden. Zorgbalans krimpt haar personeelsbestand met 25% in, werkt met strategische personeelsplanning op basis van 'werkgelegenheidsbeloften', leidt mensen op om boventalligheid te voorkomen en gelooft in 'lokaal besteden' - zowel personeel als producten worden zoveel mogelijk uit de wijk betrokken. “Waar je je geld aan besteedt, daar hoor je bij. Wij zijn er voor iedereen; dan krijg je een goede reputatie en dat zorgt voor vertrouwen en stabiliteit. Maak gebruik van wat er al is.”

'Airbnb gaat de zorg in' Met Yuri van Geest mocht aan het einde van de ochtend nog een revolutionair uit de ‘digital age’ zijn licht laten schijnen op de zorgverlening. “Op

Gaat u dit nog niet ver genoeg? De digitale revolutie heeft volgens Van Geest tot gevolg dat software straks een betere diagnose kan stellen dan een arts. “Als gevolg van ‘artificial intelligence’ zal 80% van de betaalde banen in de zorg verdwijnen.” In het plenaire middagprogramma mochten particulier zorgondernemer Loek Winter en DSW-voorzitter Chris Oomen hun bekende visies afzonderlijk presenteren. Winter, onder meer eigenaar van het Slotervaart Ziekenhuis, pleit voor inhoudelijke focus en volumegroei. “Ik wil de Ryanair van de zorg zijn, volumekorting krijgen en dat teruggeven aan de klant.” Van Oomen, die als 'grootste kleine verzekeraar' immer voor zijn doelgroep staat: “Ik zie liever dat er meer verbinding komt tussen de eerste en de tweede lijn, dan dat ziekenhuizen groter worden.” Motivational speaker Marc Herremans, sinds 2002 verlamd en winnaar van de Ironman Triathlon op Hawaii, mocht de dag afsluiten. Het zal niet verbazen dat Herremans tegenslag in zijn leven altijd als uitdaging beschouwd heeft en dat nog steeds doet. Een passende afsluiting voor een pittig inspiratie-event.

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 23

Tekst: Michel Vanden Heede Foto's: Sint-Bernardus

WZC SINT-BERNARDUS BASSEVELDE KIEST VOOR VERNIEUWEND CONCEPT WZC Sint-Bernardus in Bassevelde koos resoluut voor kleinschaligheid. Twaalf leefgroepen van acht mensen kunnen in de vier nieuwe woonblokken van drie verdiepingen ten volle genieten van het vernieuwende concept, waarin een huiselijke sfeer, autonomie, privacy en ontmoeting de sleutelwoorden zijn. lagere school. Er komen ook nog eens 24 éénsgezinswoningen voor jonge mensen. Centraal zal er een dorpsplein komen.”

Het intergenerationele model staat voorop in de Oost-Vlaamse gemeente. De zusters Bernardinnen besloten enkele jaren geleden immers om de grote site van 3,5 hectare om te vormen tot een woonzorgzone voor heel diverse bewonersgroepen.

Weg van verpleegcultuur

autonomie is er een grotere flexibliteit mogelijk. Zo kunnen de bewoners op een ander tijdstip eten of activiteiten doen. Onze nieuwbouw laat ook extra privacy toe. We willen op die manier het klassieke ziekenhuismodel doorbreken.”

“In het centrum wonen uiteraard mensen met een hoge zorgbehoefte, lichamelijk of mentaal”, opent algemeen directeur Guy Claeys. “Daarnaast zullen er op termijn twee blokken van een vijftigtal sociale assistentieflats komen voor mensen die nog voor een stuk valide zijn, maar zorg op maat kunnen krijgen. Eén blok zal verbonden zijn met ons centrum. Op de site bevindt zich ook een kleuterschool en

Het WZC kan dankzij de nieuwbouw de leefgroepen van twintig naar acht bewoners reduceren. “Er zijn 48 bedden voor dementerenden en 48 bedden voor mensen met een fysische zorgbehoefte”, licht Claeys toe. “We kunnen een huiselijke sfeer scheppen. De groepen zijn niet aan elkaar geschakeld. Je kan niet vanuit de ene leefhoek de andere betreden. De circulatie vindt plaats via de kelder, met de lift kan men een leefhoek bereiken. Door die

De kleinschaligheid laat volgens Claeys ook extra ontmoetingen en interactie toe. “Er ontstaat een andere groepsdynamiek en een eigen cultuur, die positief is voor bewoners die vroeger minder aan bod kwamen. Bezoekers hoeven niet meer naar de cafetaria te gaan, ze kunnen gerust ook in de gezellige living van de leefgroep van acht mensen zitten. Dat zorgt voor een emancipatorisch element.

24 | BOUWEN AAN DE ZORG

Sint-Bernardus, Bassevelde

EB Projects levert maatwerkmeubilair voor WZC Sint-Bernardus EB Projects bouwde voor het project WZC Sint-Bernardus in Bassevelde dertien keukens, evenveel haspelmeubels, scheidingsmeubels en maar liefst 96 cellen op conceptbasis. Elke cel bestond uit inkom- en vestiairekasten, een schuif- en draaideurgeheel en een sanitair kastje, die samen één geheel vormden. Frank Geerts, afgevaardigd bestuurder van EB Projects, vertelt dat het hele concept tot in detail is uitgedacht en een doorgedreven voorproductie kende binnen het atelier. “Hierdoor en door een goede atelierplanning en logistiek is het hele traject vlot verlopen.” Compacte conceptbouw Bart Bruyndonckx, technisch commercieel medewerker bij EB Projects: “Als specialist in het fabriceren, leveren en plaatsen van maatwerkmeubilair, hebben we binnen de zorgsector een stevige reputatie opgebouwd. Door de steeds veranderende wetgeving merken we duidelijk dat er een bepaalde trend ontstaat binnen de indeling van de zorgkamers. De compacte conceptbouw zit in de lift en daar waren wij vroeg bij.” Ondertussen loopt er een volgend project - met liefst 125 kamers - dat eveneens een compacte conceptbouw heeft. EB Projects is niet enkel actief in het zorgwezen, maar ook binnen de sociale sector en de kantoorwereld. “Overal waar iets uit hout op maat dient te worden gemaakt, zijn we graag van de partij”, vertelt Geerts. “Elk project op zich is uniek en uitzonderlijk, temeer omdat we steeds meer geconfronteerd worden met een andere kijk, ideeën en inbreng van architecten en zelf onze creativiteit, innovatiedrang en vooral ook ervaring aan bod kunnen laten komen.”

Guy Claeys, directeur van WZC Sint-Bernardus.

Daar waar we het vroeger moesten doen met onze dagzaal voor 48 mensen. Zowel voor de bewoners, personeelsleden als bezoekers was het even aanpassen, maar de reacties zijn positief. We zijn definitief afgestapt van de klassieke verpleegcultuur.”

Uitbreiding machinepark EB Projects gelooft zeer sterk in de toekomst. “Zo hebben we zeer recentelijk een behoorlijk grote investering gedaan in ons machinepark. Vervanging maar zeker ook uitbreiding”, aldus Geerts. “Het accuraat inspelen op de steeds strakkere tijdslimieten noodzaakte ons om snellere machines in te schakelen.”

Prefabbouw Group Monument, de belangrijkste Belgische bouwonderneming voor het restaureren van bouwwerken met kunsthistorische waarde, betrad met het project van het WZC Sint-Bernardus duidelijk ook nieuwe paden. De nieuwbouw telt vijf niveaus, waarbij de kelder en de derde verdieping worden ingenomen door technische ruimten. Er is een aantal groendaken. Voorts is er een opslagcapaciteit van 70.000 liter regenwater, dat gerecupereerd wordt om onder meer de 120 toiletten te spoelen. Er werd in hoofdzaak aan prefabbouw gedaan. De afwerking van de buitenzijde gebeurde met verlijmd parament en gevelpleisterwerk. Er zijn twee grote beddenliften. “Om geen grote energieverliezen te hebben, werd een BlueKit-liftschacht geïnstalleerd. Die maakt het mogelijk om de openingen bovenin de liftschacht te regelen, wat zorgt voor een grote besparing op de energiefactuur”, vertelt hoofdprojectleider Luc Dewulf. “De helft van het gebouw is onderkelderd. Daar bevindt zich een gepolierde betonplaat. De gang voor het publiek is afgewerkt met een vinylvloer. De twee blokken met leefruimtes bevinden zich op de begane grond en de eerste en tweede verdieping. Voor de circulatieruimtes hebben we geopteerd voor een rubbervloer.”

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 25

De interieurinrichting van zorggerelateerde ruimten, zoals woonen zorgcentra, rusthuizen en serviceflats dat is de specialiteit van EB Projects. Wij leveren uw meubilair op maat en staan graag tot uw dienst voor advies bij productkeuze, ontwikkeling en uitvoering bij nieuwbouw of renovatie. EB Projects is een 100% Belgisch bedrijf. Wij houden van een sterke grip op de zaken; daarom tekenen, produceren, leveren en installeren wij alle meubilair zelf. Bovendien zijn meedenken, flexibiliteit, betrouwbaarheid en service voor ons elementair. Uiteraard beschikt EB Projects over de nodige aannemingserkenningen en registraties. (klasse 4 â&#x20AC;&#x201C; D5 / Reg. Cat. 00 & 20 & 28)

EB PROJECTS NV Toekomstlaan 41A 2200 Herentals Telefoon : 014 28 55 20 Fax : 014 21 11 08

Zorgcentra en alle aanverwanten, zijn steeds weer uitdagende en dankbare projecten, waar we onze kennis en competenties op het vlak van interieurbouw ten volle kunnen tonen. Doch niet enkel binnen deze sector hebben we vele en vele tientallen referenties. Overal waar houten maatwerken vereist zijn staan we ons mannetje: sociale huisvesting, kantooromgevingen, noem maar op. Geen maatwerk is EB Projects te veel. Plannen voor het heden of de toekomst? Geef ons een seintje en we komen graag ons oor te luisteren leggen. Indien ons (ervarings)advies u ook maar ergens een helpende hand kan reiken, mag u het graag krijgen.

www.ebprojects.be

Sint-Bernardus, Bassevelde

Het buitenschrijnwerk bestaat uit ramen en deuren uit hout-aluminium. Aan de zonzijde van het gebouw is overal uitvalzonnewering bevestigd, die zoveel mogelijk licht binnenlaat en toch de intrede van rechtstreeks zonlicht vermijdt. Vanuit hun comfortabele woonkamers met een oppervlakte van 26 m² kijken de bewoners op de binnentuin. Daarnaast is bijna overal led-verlichting.

FEITEN EN CIJFERS

Huiselijk gevoel

HOOFDAANNEMER

“Om een huiselijke sfeer op te wekken, zijn zowel de leefruimten als kamers afgewerkt met laminaatparket. In elke kamer zijn er kamerhoge gordijnen. Er wordt gebruikgemaakt van vrijloopdeuren. De sanitaire cellen zijn uitgerust met brede schuifdeuren, die het voor het personeel extra gemakkelijk maken. De oproepen vanuit de kamer gebeuren via smartphone”, besluit Dewulf. WZC Sint-Bernardus hanteert een dwaaldetectie, waarbij de dementerende bewoners een badge aan hun pols dragen. De deuren naar de trap en de lift blokkeren zodra ze naderen.

•

OPDRACHTGEVER vzw Sint-Bernardus Bassevelde

GEBRUIKER vzw Sint-Bernardus Bassevelde

ARCHITECT AVA Partners Gent nv Monument Vandekerckhove Ingelmunster

VAST INTERIEUR EB Projects, Herentals

STARTDATUM BOUWWERKEN 1 oktober 2012

EINDDATUM BOUWWERKEN 16 december 2014

AANTAL BEDDEN 96

OPPERVLAKTE WOONZORGCENTRUM 7.500 m2

KOSTPRIJS BOUWWERKEN 12 miljoen euro

Nieuwbouw | Renovatie

Monument Vandekerckhove nv - Oostrozebekestraat 54 - 8770 Ingelmunster ( B) - T. +32(0)51 31 60 80 - F + 32 51 30 22 37 - Klasse 8 - info@monument.be

WWW.MONUMENT.BE

BOUWEN AAN DE ZORG | 27

Tekst: Henk Geist Foto's: Vergeten Landleven

‘Vergeten Landleven’, een kleinschalige woonvorm voor dementerenden Verscholen in het landelijke groen aan de noordelijke stadsrand van Lelystad, ligt ‘Vergeten Landleven’. Deze kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie opende vlak voor de zomervakantie de deuren. De woonzorglocatie van Woonzorg Flevoland ligt in de landelijke wijk Groene Velden en bestaat uit twee groepswoningen met ieder acht appartementen voor mensen die niet langer zelfstandig kunnen wonen. Met hun rode puntdaken voegen de geschakelde woningen, omgeven door een ruim erf, zich naadloos in het groene landschap. Binnen biedt ‘Vergeten Landleven’ een prettige, veilige en beschermde woonomgeving waar de bewoners naar behoefte gebruik kunnen maken van de 24-uurs zorgen dienstverlening van Woonzorg Flevoland. Neemt de zorgbehoefte toe, dan zijn daarvoor de voorzieningen aanwezig, tot en met de zorg in de laatste levensfase.

deden. Er was een groep mensen met dementie die meer dan gemiddeld behoefte had om naar buiten te kunnen, bijvoorbeeld vanwege het beroep of de hobby die deze mensen hebben of vroeger hadden.” Bos vervolgt: “Voor hen wilden we graag een alternatief bieden waar ze zich comfortabel voelen. Onze woonzorglocatie is de ideale plek voor mensen die

Belevingstuin Buiten kunnen de bewoners, zowel oudere mensen met dementie als ook jong dementerenden, vrij rondwandelen in de belevingsgerichte tuin en, waar ze kunnen, helpen met de verzorging van de planten en dieren. Het is een tuin met een doorlopende wandelroute waarin de bewoner allerlei zintuigprikkelende aspecten tegenkomt, zoals geurende en kleurrijke planten, waterpartijen, kruidentuinen waar men kan tuinieren, wat kleine dierenverblijven en waterpompen met gieters die uitnodigen tot het bewateren van de planten. “De inrichting van het erf is gebaseerd op de huidige kennis van ‘healing gardens’ en heeft tot doel om mensen te stimuleren en hun zintuigen te prikkelen. Bovendien heeft het een positief effect op het welbevinden”, zegt bestuurder John Bos van Woonzorg Flevoland. “We merkten dat een aantal mensen het niet helemaal kon vinden bij onze andere zorglocaties, hoe we ons best ook Keuken met kookeiland in de gezamenlijke huiskamer.

28 | BOUWEN AAN DE ZORG

houden van het landelijke leven of behoefte hebben aan veel bewegingsruimte, zoals agrariërs en tuinof dierenliefhebbers. We willen deze mensen een zo optimaal mogelijke leefomgeving bieden. We zijn lang op zoek geweest naar een geschikte locatie en kwamen uit bij de Groene Velden, dat door de gemeente was aangewezen als vestigingsgebied voor het midden- en kleinbedrijf dat zich richt op groen en dieren.”

Vergeten Landleven, Lelystad

over de landerijen, boomgaard, paardenstallen en tuin. Beide woningen hebben qua interieur een eigen sfeer en karakter.

De belevingstuin voor de bewoners van ‘Vergeten Landleven’.

Bescheiden kamers De bewoners beschikken in de groepswoning over een eigen, bescheiden woonruimte van ongeveer 25 m2. De kamer grenst aan de gemeenschappelijke woonkamer en is uitgerust met onder meer een bed, een rolstoeltoegankelijke doucheen toiletruimte en een eigen televisie. Ook beschikken de appartementen over moderne zorgvoorzieningen als zorgalarmering. John Bos: “Als je zou willen, kun je ook nog een eigen keukenblok krijgen. Iedereen kan zelfstandig naar buiten gaan, elk appartement heeft openslaande deuren naar de tuin. De kamers hebben we

bewust bescheiden gehouden, omdat we dan meer vierkante meters over hebben voor de gemeenschappelijke ruimtes, zoals de woonen eetkamer en de keuken en bijkeuken. De keuken is voorzien van een kookeiland, daardoor kunnen we de bewoners makkelijker betrekken bij processen als eten klaarmaken, de bewoners herkennen die activiteit dan gemakkelijker. Uiteraard is familie welkom om mee te helpen met dagelijkse klussen als koken en tuinieren of het begeleiden van gezellige groepsactiviteiten, dat stimuleren we.” Vanuit de woonkamer kunnen bewoners naar een veranda met terras. Hier hebben ze een fraai uitzicht

Hoe een dag eruit ziet, bepalen de bewoners zelf. Bos: “Het ritme van een normaal huishouden wordt aangehouden: ’s morgen, ’s middags en ’s avonds eten we gezamenlijk op vaste tijden. Zoveel mogelijk een vaste structuur bieden is van belang bij dementie. Dat betekent niet dat bewoners daar niet van af mogen wijken. Als iemand gewend is om bijvoorbeeld later te ontbijten, dan kan dat natuurlijk. Familieleden mogen natuurlijk ook mee-eten. De familie wordt meestal in de huiskamer ontvangen. Ook ons personeel zit in de gemeenschappelijke huiskamer en is op de groep aan het werk, we hebben bewust geen afzonderlijke personeelsruimtes. Het personeel is hier als het ware ook op bezoek.” De bewoners krijgen een eigen contactverzorgende. Hij of zij is het vaste aanspreekpunt voor de bewoner en familie. De contactverzorgende stelt in samenspraak met de bewoner, de familie en de behandelaren een persoonlijk zorgen behandelplan op.

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER

Interieur weerspiegelt landelijke omgeving

Stichting Woonzorg Flevoland

ZORGVERLENER Stichting Woonzorg Flevoland

De inrichting van ‘Vergeten Landleven’ weerspiegelt de landelijke en natuurlijke omgeving waarin deze woonvorm is gelegen. In het inrichtingsontwerp heeft Vervoort Meubelen uit Goirle het idee van een moderne boerderij met een huiselijke sfeer gestalte willen geven.

ARCHITECT Korfker Architecten, Emmeloord

LOS MEUBILAIR Vervoort Meubelen, Goirle

BOUWTIJD - Selectie architecten: 2014 - Start nieuwbouw: januari 2015 - Oplevering: juni 2015

Van belang is daarbij de materiaalkeuze, kleurstelling en stoffering. In de ene huiskamer zetten teakhouten kasten en tafels de natuurlijke sfeer neer, in de andere is gekozen voor eiken meubilair. De stoffering van de kleine fauteuils en de banken in de twee huiskamers verschilt, maar fleurt met kleur en dessin beide ruimten op. Natuurlijk is hierbij rekening gehouden met de bewonersgroep van ‘Vergeten Landleven’. De verschillen in kleurstelling geven het onderscheid in de woongroepen aan en er zijn stoffen toegepast die makkelijk te onderhouden zijn.

TOTALE OPPERVLAKTE TERREIN 10.000 m2

TOTALE OPPERVLAKTE GEBOUW 850 m2

CAPACITEIT Totaal aantal plaatsen: 8 licht en 8 zwaar Voor 16 plaatsen zorginfrastructuur

APPARTEMENTEN 16 stuks

TOTALE BOUWKOSTEN - Investering appartementen: circa 1.100.000 euro - Totale investering: 2.100.000 euro, inclusief btw

Sfeervolle details benadrukken nog eens het landleven. Een bomenprint siert de binnenzijde van de lampenkap. Een andere lampenkap is bedrukt met een weelderige bloemenprint. Een herkenbare en zintuigelijke beleving van de omgeving voor de bewoners, waardoor zij zich zowel binnen als buiten thuis kunnen voelen.

AANTAL BEDDEN 16

AANTAL HUISKAMERS 2 Gemeenschappelijke woonkamer van een van de twee appartementen.

BOUWEN AAN DE ZORG | 29

Tekst: Jan-Kees Verschuure Foto's: Barry Hoogkamer

BOUWEN AAN DE ZORG

vijftien jaar bouwen op vertrouwen Dit vakblad maken wij met een stabiel bladenmakersteam, telkens weer aangevuld met jong talent, en met groot plezier en veel inzet. De grote motor en spil van het geheel is sinds de eerste uitgave in augustus 2000 bladmanager Patty Ros. Ervaren in beide branches en gezegend met ondernemerstalent, onderhoudt zij al vijftien jaar een uitgebreid relatienetwerk. “Relaties zijn voor mij belangrijk en ik denk graag met mensen mee.” Een vraaggesprek met een vakvrouw in de zorgbouw. Toen je in februari 2000 in dienst trad bij Louwers Uitgeversorganisatie, een uitgeverij met een sterke focus op bouwbladen, had je er al een lange carrière in de bouwgerelateerde handel, de media en de verzorging opzitten. Maar een blad dat zorg en bouw samenbracht was er nog niet. Waarom viel je dat zo op? “Ik ben mijn beide ouders vroeg verloren. Mijn moeder kreeg op jonge leeftijd de Ziekte van Alzheimer en het was moeilijk om haar in een verpleeghuis te plaatsen. Toen ben ik bij haar gaan wonen en heb haar een tijd verzorgd. Ik had in die jaren een vaste baan bij ‘Het Zondagsnieuws’, een huisaan-huisblad in Eindhoven. Daar heb ik geleerd met een kleine groep mensen in korte tijd veel werk te verzetten en toch creatief te zijn. Daarvoor heb ik

30 | BOUWEN AAN DE ZORG

in het familiebedrijf van mijn ouders gewerkt, dat veel zaken deed met aannemers en heb ik zelfs nog tropisch hardhout verhandeld. Toen ik bij Louwers kwam werken - in eerste instantie voor andere bouwbladen - kwam ik erachter dat er nagenoeg geen blad was voor de bouwwereld binnen de zorg. Door veel gesprekken met ziekenhuizen en woonzorgcentra, is Bouwen aan de Gezondheidszorg - zoals het blad toen nog heette - ontstaan. Eerst twee keer, daarna vier keer en nu zes keer per jaar. Al snel hebben we het blad uitgebreid naar Vlaanderen, omdat er steeds meer relaties over en weer ontstonden tussen Nederlandse en Vlaamse zorgbouwpartijen. In Vlaanderen moet je echter de weg weten. Wat dat betreft is het een grote pre dat we met de uitgeverij in het grensgebied zitten en voeling hebben met die cultuur.”

Hoe heb jij de afgelopen vijftien jaar ervaren op het gebied van commerciële ontwikkelingen, relaties en inhoudelijke veranderingen in de zorgbouw? “Door de jaren heen heb ik veel mensen leren kennen - van directeuren van ziekenhuizen, facilitair managers, architecten en aannemers tot vertegenwoordigers van leveranciers. Deze zijn voor mij allemaal even belangrijk. Vaak komen er tijdens gesprekken verschillende vragen waarop ik soms niet direct een antwoord heb. Dan ga ik het uitzoeken en bel ik de betreffende persoon erover terug. Dat wordt gewaardeerd. Relaties zijn voor mij belangrijk en ik denk graag met mensen mee. Verder probeer ik via Linkedin-groepen op de hoogte te blijven. Ik moet natuurlijk iedere uitgave weer interessant

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

maken voor de lezers, dus wij publiceren niet alleen over projecten maar ook over beurzen en congressen. Die projecten en evenementen bezoek ik ook met enige regelmaat, om te voelen wat er speelt. In de zorgmarkt verandert zoveel, en velen denken de oplossing te hebben voor de problemen die er nu zijn. Ik denk weleens dat personen in de regering en gemeentes die nu beslissingen nemen over minder verpleeghuizen, eerst maar eens drie maanden zelf vrijwilligerswerk moeten gaan doen of moeten gaan werken in de zorg. Dan gaan ze wel anders denken.

Voor marktpartijen in de zorgbouw zijn er natuurlijk veel uitdagingen, zoals het langer thuis wonen en de genoemde krimp in het aantal zorglocaties. Aan de andere kant zie ik veel toekomst in het transformeren van zorgcentra.” Waarop ben je zelf het meest trots? “Dat vind ik echt een moeilijke vraag. Ik denk het grote aantal vaste adverteerders dat ik in vijftien jaar heb opgebouwd. Hoe dat zo is gekomen? Ik merkte al snel dat de zorg een wereld is waarin menselijke

relaties heel belangrijk zijn. En het zit gewoon in mij even een kaartje te sturen als iemand iets meemaakt. Maar ik wil dat niet teveel aan de grote klok hangen, zoiets hoort er volgens mij gewoon bij. Als een ander mij iets geeft, krijgt die relatie dat ook weer dubbel en dwars terug. Ik word zelf ook vaak gebeld met ideeën voor projecten en zo groeit er iets waarop je kunt bouwen. En niet te vergeten zorgt de vaste kern van redacteuren en vormgevers voor de nodige continuïteit, waardoor het blad inhoudelijk door kan groeien.”

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 31

RELATIES AAN HET WOORD Voor Jeroen Floris, Marketing Manager Benelux bij nora flooring systems, speelt ‘Bouwen aan de Zorg’ een belangrijke rol als inhoudelijk communicatiemiddel. “‘Bouwen aan de Zorg’ laat de leverancier én de gebruiker aan het woord, in goed belichte projecten. Het blad vervult een belangrijke rol als informatiebron voor ons en onze partners in Nederland en Vlaanderen. Daarnaast wordt in het blad nuttige branche-informatie gedeeld, bijvoorbeeld met betrekking tot belangrijke brancheverenigingen, congressen en actuele zorginnovaties. Onze relatie met het blad voelt als een warm bad.” Cees van Dam, directeur van sanitaire hulpmiddelenproducent Lopital, spreekt van een 'speciale band' met ‘Bouwen aan de Zorg’ en bladmanager Patty Ros, met wie hij acht jaar geleden voor het eerst in contact kwam. “Lopital was toentertijd de eerste producent van hygiëne- en transferhulpmiddelen in het blad. Wij vinden de combinatie van advertenties en inhoudelijke bijdragen nog steeds goed werken, omdat wij op deze manier onze toegevoegde waarde goed kunnen uitleggen aan onze klanten. En het blad wordt goed gelezen, merken wij aan de feedback die wij op artikelen krijgen. Ook daarom wil ik ‘Bouwen aan de Zorg’ van harte feliciteren.” Wissner-bosserhoff viert dit jaar zijn tienjarig jubileum in Nederland en is al sinds 2006 betrokken bij het blad. Managing Director Benelux Erkan Sahin: “Wij adverteren regelmatig. Een belangrijke reden is dat ‘Bouwen aan de Zorg’ het enige blad in zijn soort is voor Nederland én België; die combinatie is voor ons erg interessant. Daarnaast heeft het blad gewoon een goede uitstraling, met een harde kaft en goede fotografie. Wij denken overigens dat de zorgbouw een nog breder podium verdient. Het zou goed zijn het begrip 'Bouwen aan de Zorg' en wat er allemaal bij komt kijken, eens te belichten in een televisieprogramma.” Heleen Sieben, mede-eigenaar van Artimo Textiles, werkt al sinds de oprichting van ‘Bouwen aan de Zorg’ samen met het blad. “Wij zijn een leverancier van vlamvertragende interieurstoffen die - projectmatig - onder andere aan de zorg levert. Die niche maakt een belangrijk deel uit van onze omzet. Vroeger adverteerden wij in veel bladen; dat hebben wij op een gegeven moment afgebouwd. ‘Bouwen aan de Zorg’ is het enige gedrukte blad waarin wij nu nog regelmatig adverteren. Het is het enige in zorgbouw gespecialiseerde blad dat de leverancier de ruimte biedt inhoudelijke bijdragen aan zorgprojecten te tonen. De relatie is altijd goed geweest en wij vinden het blad iedere keer nog verbeteren. Graag feliciteren we ‘Bouwen aan de Zorg’ met het vijftienjarig jubileum.” Debby Peters, manager communicatie & PR bij CCG Holding: “'Zorgland' in de Benelux wordt al jarenlang goed weergegeven in het blad ‘Bouwen aan de Zorg’. Het biedt een goede mix van de ‘cure’ en ‘care’, met heldere artikelen en mooie foto's. Ontwikkelingen in de zorg worden goed gevolgd - zowel vastgoedgerelateerd als op het gebied van dienstverlening. Wij zijn zeer tevreden over de prettige samenwerking met het blad.” “Als ik aan ‘Bouwen aan de Zorg’ denk, denk ik in de eerste plaats aan de actieve redactie”, zegt Edwin van der Waal, directeur van Lensen Projectinrichters BV. “Jullie zijn daar waar het gebeurt, het blad is actueel. De zorg is best een moeilijke markt om te beschrijven. Net als zorgbouwpartijen moet je je ook als blad continu vernieuwen. En waar andere bladen zich vooral op tekst concentreren, is het blad onderscheidend met een goede balans tussen inhoud en fotomateriaal. Voor marktpartijen in de zorgbouw is dit een ideale mix, dat hoor ik ook van collega's.”

32 | BOUWEN AAN DE ZORG

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

Slimme badkamer ideaal voor levensloopbestendige woonruimtes Door toenemende bezuinigingen in de zorg is het van groot belang om de beschikbare vierkante meters binnen een zorgorganisatie zo efficiënt mogelijk te benutten. Dat geldt voor nieuwbouwprojecten, maar ook bij renovatie. Daarnaast wil de zorgorganisatie ook tegemoetkomen aan de toenemende vraag van cliënten en hun familie naar meer privacy en comfort. Wie kiest voor het juiste concept, zet bij beide aspecten flinke stappen in de goede richting. Rooms For Care biedt hiervoor de ‘Slimme badkamer’ aan. Deze is voorzien van een sanitaire draaiwand met wastafel en diverse opbergmogelijkheden. Dankzij deze geïntegreerde oplossingen zijn ruimteproblemen verleden tijd. Bovendien zorgt dit concept ervoor dat de woonomgeving nog meer kwaliteit van leven krijgt. Dankzij de ‘Slimme badkamer’ hebben senioren en mensen met een beperking de kans om zo lang mogelijk in hun eigen omgeving te blijven wonen.

Luxe uitstraling Gerry Timmermans is adviseur bij Rooms For Care. Hij heeft de zorgvraag bewust zien veranderen. “De gedeelde badkamer zien we steeds minder terug. Dat houdt in dat er extra ruimte op de eigen kamer nodig is. Onze ‘Slimme badkamer’ bestaat uit geprefabriceerde elementen van duurzame materialen. De wandelementen zijn van HPL; deze zijn onderhoudsvriendelijk en zorgen voor een luxe uitstraling. Een ander belangrijk aspect zijn de doorgeefkasten in de badkamerwand naar de hal of de gang. Dit maakt het voor de logistieke dienst mogelijk om

handdoeken en disposables sneller te distribueren. Dit concept is een slimme oplossing voor kleine ruimtes. Kamers en appartementen worden hierdoor levensloopbestendig.”

Ruimtewinst Timmermans maakt het ruimtelijke voordeel aan de hand van cijfers duidelijk. “De gemiddelde kamer is 20 m2. Een beetje badkamer is al snel 8 tot 9 m2. Ons concept heeft slechts 3,85 m2 nodig. Dat scheelt dus meer dan de helft aan verloren ruimte en de kwaliteit van leven blijft gelijk.” Inmiddels hebben organisaties als Zorggroep Humanitas in Rotterdam en Zorggroep Respect in Scheveningen al voor deze ‘Slimme badkamer’ gekozen. Ook heeft Rooms For Care de opdracht gekregen van Woon- en Zorgcentrum Rustenburg in Middelburg voor 53 ‘Slimme badkamers’, onder andere voorzien van een sanitaire draaiwand en doorgeefkasten.

•

Achterdijk 14 5705 CB Helmond T +31 (0)492 - 74 51 54 info@rooms-for-care.nl www.rooms-for-care.nl Gerry Timmermans (adviseur Rooms For Care) in een mock-up voor de ‘Slimme badkamer’.

BOUWEN AAN DE ZORG | 33

nora®, uw partner in de gezondheidszorg. Goed om te weten dat er een specialist is! De aantrekkelijke rubber vloerbedekkingen van nora® zijn de eerste keuze bij de inrichting van ziekenhuizen. Niet alleen bieden ze een aantrekkelijk design, maar ook alle belangrijke technische eigenschappen die ziekenhuizen nodig hebben voor hun dagelijkse werk.

nora ﬂooring systems B.V. T +32 26575250 T +31 416 286140 www.nora.com

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

Nieuwe zelfklevende rubber vloerbedekking beperkt uitvaltijden en bespaart kosten

Nora nTx - de snelle en betrouwbare oplossing Snel, efficiënt en rendabel: met nora nTx heeft nora flooring systems een toekomstgerichte en innovatieve legtechnologie op de markt gebracht. Het nieuwe systeem verkort de legtijd tot de helft en zorgt zo voor een duidelijke kostenbesparing. Nora nTx kan op alle gangbare ondergronden en zelfs op bestaande vloerbedekkingen worden gelegd. De nieuwe vloerbedekking kan direct na de installatie worden betreden, gebruikt en gereinigd. Dit helpt om kostbare uitvaltijden te beperken, vooral bij renovaties binnen continue bedrijven. De planning en daardoor de afstemming van de legtijden met andere bouw- of renovatie-werkzaamheden is beduidend eenvoudiger en biedt meer flexibiliteit. De werking is als volgt: op de onderkant van de noraplan-vloerbedekkingen is lijm op rubberbasis aangebracht; hierop is beschermfolie aangebracht die er voor het leggen eenvoudig kan worden afgetrokken. Het aanbod wordt aangevuld met speciale nora nTx-legmaterialen voor het prepareren van de ondergrond, zoals egaline en primer. Alle componenten zijn perfect op elkaar afgestemd. “Voor onze klanten is deze systeemoplossing uit één hand in elk opzicht een groot voordeel”, vertelt Andreas Mueller, CEO van nora systems. In vergelijking met de conventionele natte verlijming, vervallen

door de nora nTx-technologie diverse bewerkingsstappen, zoals het aanbrengen van de lijm. Droogen beluchtingstijden komen te vervallen, fouten worden geminimaliseerd. De mogelijkheid om nora nTx in te zetten bij verhoogde restvochtwaarde, bespaart extra wachttijden.

Ideaal voor renovaties “Installatie op bestaande vloerbedekkingen is probleemloos mogelijk als deze nog voldoende hechtvermogen hebben. Daardoor is nora nTx ook geschikt voor renovatiemaatregelen“, onderstreept Uwe Bauer, hoofd techniek bij nora systems. De oude vloerbedekking hoeft alleen licht geschuurd en eventueel gegrond te worden, waardoor er bij het leggen nauwelijks stof of vuil ontstaat.

Dat is een groot voordeel bij renovatie van continue bedrijven, zoals ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. De kamers of gangen kunnen direct na het leggen weer betreden, gereinigd, ingeruimd en gebruikt worden. Bovendien worden de ongemakken voor patiënten en personeel tot een minimum beperkt. Een ander groot voordeel is de betrouwbaarheid van de planning. Met nora nTx kunnen de tijdschema's bij de nieuwbouw of renovatie betrouwbaar worden nageleefd. Nora nTx is verkrijgbaar voor de producten noraplan sentica, signa, stone, unita en eco. In de VS heeft de innovatieve systeemoplossing een award gewonnen. Onder meer dan vijfhonderd inschrijvingen onderscheidde het gerenommeerde tijdschrift ‘Architectural Record’ de vloerbedekking als beste product in de categorie ‘Finishes and Surfacing’.

•

Belgiëstraat 14 5171 PN Kaatsheuvel T +31 (0)416 - 28 61 40 F +31 (0)416 - 28 61 49 info-nl@nora.com www.nora.com/nl Hoeilaart Office Park Ildefonse Vandammestraat 1-7, Building C 1560 Hoeilaart T +32 (0)2 - 657 52 50 F +32 (0)2 - 657 53 30 info-be@nora.com www.nora.com/be-nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 35

Gastvrijheid zit Vervoort in de genen

‘Juiste aanpak begint met goed luisteren’ ‘Horeca’ is de dienstverlening waaruit Vervoort Meubelen in Goirle is ontstaan. In de voorbije zestig jaar is het bedrijf geëvolueerd naar een speler die meer disciplines beheerst dan louter het leveren van meubelen. De brede aanpak in de zorgsector is daarvan een aansprekend voorbeeld. In de mooie showroom van ruim 4.000 m2 proeven we al in de vroege ochtend dat gastvrijheid Vervoort in de genen zit. Het zorgteam, bestaande uit Joost Graat, Arjan Schipper, Claudia Stalpers, Roy Oliedam en Vervoort-directeur Guus Koevoets, verklaart dat nader.

“Gastvrijheid wint binnen de zorgsector steeds meer terrein. Dat heeft onder meer te maken met het veelzijdige gebruik van gebouwen. Denk aan zorgcentra, die voorzien in een wijkfunctie. Ontwikkelingen die vragen om anders te denken”, zegt Joost Graat. “Meubilair met een horeca-uitstraling, maar met de functionaliteit voor de zorg, past optimaal in zo'n setting.” Het Vervoort-zorgboek komt op tafel. De projecten die daarin aan de orde komen, zijn meer dan een visitekaartje. Dat geldt ook voor de bedrijfsfilm. Ze geven een beeld van de breedte van de dienstverlening van het bedrijf. Gekoppeld aan de lange dienstverbanden en de achtergronden van de zorgteamleden, mondt dat uit in vertrouwen in aanpak en inrichting.

Inlevingsvermogen Inlevingsvermogen van het zorgteam leidt naar de juiste sfeer en identiteit. Guus Koevoets: “Wij zijn niet alleen inrichters, maar ook cultuurbewakers. Oog en oor voor plaats en omgeving zijn van immens belang. Bewoners, cliënten, bezoekers en werknemers moeten zich herkennen en zich op hun gemak voelen in een interieur.” Arjan Schipper vult aan: “Er moet harmonie zijn tussen design en functionaliteit.” Voorbeelden van nieuwbouw en verbouw gaan over tafel. “Iedere opdracht is uniek”, zegt Roy Oliedam. Toch zijn er enkele speerpunten: beleving, zintuigen prikkelen, historie gekoppeld aan een moderne invulling en robotisering. De tendens aan tafel is helder: voorlopig moeten we nog niet denken aan een robot die de koffie of het eten komt brengen...

Praktisch gemak Hoogwaardige kwaliteit, veel praktisch gemak en een warme uitstraling. Het zijn enkele kwalificaties die het zorgteam als vanzelfsprekend meeneemt in gesprekken met (potentiële) opdrachtgevers. Dat zijn onder meer de ouderenzorg, GGZ, gehandicaptenzorg, ziekenhuizen, revalidatiecentra en huisartsenpraktijken. Centraal bij al die inrichtingen staat volgens Schipper het leveren van maatwerk. “De zorgsector verdient comfort gekoppeld aan een warme uitstraling. Ons assortiment omvat een breed scala aan producten. Waar mogelijk of gewenst, ontwikkelen we zelf. Ook aanpassingen kunnen door ons worden doorgevoerd.”

Luisteren Edisonstraat 3, ind. Tijvoort 5051 DS Goirle T +31 (0)13 - 534 00 34 F +31 (0)13 - 534 00 35 info@vervoort.nl www.vervoort.nl

36 | BOUWEN AAN DE ZORG

De basis voor het leveren van maatwerk is ‘goed luisteren’. Claudia Stalpers wijst op de eigen studio. Ontwerpers, interieurstylisten en interieurarchitecten buigen zich daar met producten materiaalkennis over ruimten en wensen en geven daar een gepaste invulling aan. “Veelal gebeurt dat in nauw overleg met externe architecten. Het werken in een team zorgt voor korte lijnen en een lage drempel. Dit zorgt ervoor dat we persoonlijk en snel kunnen schakelen met het oog op het meest optimale resultaat voor de klant.” Bij een inrichting moeten we volgens haar niet alleen denken aan meubels. Ook de stoffering van het raam en de vloerbekleding zijn bij Vervoort Meubelen in vertrouwde handen. "Wij zorgen voor een totaalinrichting."

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

Assertief Assertiviteit ligt ten grondslag aan de stevige positie die Vervoort de afgelopen vijftien jaar in de zorgmarkt heeft opgebouwd. Visie en creativiteit zijn belangrijke aspecten in de aanpak van de teamleden. Haarfijn wordt de klant de mogelijkheden

geschetst. “Ze zien door het unieke advies en het ruime aanbod aan middelen snel ons onderscheidend vermogen”, ervaart Schipper. Graat gaat wat dieper in op de financiën. “In een wereld waarin budgetten onder druk staan, draait het ook om

economische en technische levensduur van producten en inrichting. Voor ieder budget hebben we een passende oplossing. Ook daarin heeft de opdrachtgever in ons een meedenkende gesprekspartner en adviseur.”

•

Het zorgteam van Vervoort Meubelen, met in het midden directeur Guus Koevoets. Van links naar rechts Joost Graat, Claudia Stalpers, Roy Oliedam en Arjan Schipper.

BOUWEN AAN DE ZORG | 37

Tekst: Rob Buchholz Foto's: wissner-bosserhoff

Een bed is meer dan simpelweg een bed Bij de verzorging van patiënten met lichamelijke of geestelijke beperkingen, zijn het bed en matras essentiële onderdelen. Niet alleen leveren een goed bed en een goed matras een structurele en positieve bijdrage aan de ergonomie voor de verpleging, ook hebben ze een positief effect op het welzijn van de patiënt.

Amstelwijckweg 2 3316 BB Dordrecht T +31 (0)78 - 652 18 50 F +31 (0)78 - 652 18 55 sales@wi-bo.eu www.wi-bo.com

38 | BOUWEN AAN DE ZORG

Bij wissner-bosserhoff weten ze dat een bed meer is dan simpelweg een bed. Deze wereldwijd opererende specialist is inmiddels ook al weer tien jaar op de Nederlandse markt actief. En met succes. In die periode steeg niet alleen het aantal personeelsleden van 12 naar 45, maar nam tevens het aantal verkochte bedden toe van 1.000 tot ongeveer 3.000. Een belangrijke verklaring voor het succes is het feit dat het bedrijf zich telkens weer ten doel stelt om innovatief te blijven. Sinds de start in 2005 is wissner-bosserhoff uitgegroeid tot meer dan een verkoper van meubilair voor verpleeghuizen. Een aantal van die nieuwe ontwikkelingen leggen we in deze uitgave van ‘Bouwen aan de Zorg’ onder de loep.

Huur Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de optie om (specialistische) bedden en matrassen te huren. Volgens Nicole Moorman, Product Manager Rental Services, sluit het bedrijf hierdoor beter aan bij de vraag vanuit de markt. “Iedere patiënt is anders. Zo is de groep met obese duidelijk toegenomen, maar men weet niet wanneer een patiënt met deze problematiek wordt opgenomen in een instelling. Wij bieden zorginstellingen de mogelijkheid om daar flexibel op in te spelen en de gewenste producten te huren voor korte of langere periode. Er zijn diverse speciale medische bedden:extra laag, een IC-bed of inderdaad voor de groep met obese, maar tevens bieden wij bijzondere matrassen. Dit alles om

15 JAA

JUB ILEU MUIT GAV E

zowel het comfort van de patiënt als het werk van de verzorgende te optimaliseren.”

AD-matras Om het juiste advies te geven, zijn bij wissnerbosserhoff specialisten in dienst die met de klant meedenken en zoeken naar de best passende oplossing. Indien gewenst is het mogelijk om een training te volgen hoe het materiaal het beste is te gebruiken. Een duidelijk succes zijn de AD-matrassen (Anti Decubitus) tegen doorliggen. Moorman: “Het is voor zorginstellingen mogelijk om deze via korte of langdurige contracten (tot wel vijf jaar of langer) te huren. Denk aan een verpleeg- of ziekenhuis die een matras tijdelijk voor een bewoner of patiënt nodig

heeft. Aanschaf is namelijk veel duurder. Bovendien profiteert de huurder van ons volledige servicepakket. Daarbij garanderen wij niet alleen een goed product, maar ontzorgen we de klant ook volledig. Denk aan het schoonmaken, desinfecteren en onderhoud. Iedere zorginstelling is er van verzekerd dat ze een volledig schoon en optimaal matras krijgt geleverd.” Een voorbeeld van een nieuw innovatief product op het gebied van AD is de CliniCare 100 HF. Dit is een geavanceerd drukverdelend matrassysteem dat flexibele therapie biedt voor patiënten met een laag tot middenhoog risico op decubitus.

Decontaminatiecentrum wissner-bosserhoff beschikt bovendien over een

eigen hightech decontaminatiecentrum. Hier wordt het matras in onderdelen gedemonteerd, om zo alle delen hygiënisch te reinigen en desinfecteren. Hoezen, luchtcellen, bedieningspanelen en compressors krijgen hierdoor een uiterst zorgvuldige en handmatige reiniging. Vervolgens krijgen de afzonderlijke onderdelen een behandeling met zilverionendamp in een H2O2-kamer. Hoezen en textiel worden in een speciale wasmachine gereinigd. “Alle onderdelen zijn na verhuur altijd weer te traceren dankzij een track & trace-systeem. Zo is altijd duidelijk waar welk onderdeel is. Met die aanpak zijn wij voor Nederland absoluut onderscheidend en het sluit goed aan bij onze doelstelling om innovatief te zijn en te blijven.”

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 39

Bedrijfspresentatie

UZ Antwerpen kiest voor lichtdoorlatende vouwschermen van Silentia Elandir Care uit Zwevezele heeft de privacy vouwschermen voor de kleurrijke nieuwbouw van het UZ Antwerpen geleverd. De meeste vouwschermen werden tegen de wand gemonteerd, maar een aantal kamerschermen is volledig mobiel en kan vrij in de zorgruimte worden gezet. In de nieuwe E-Bok van het UZA zijn zowel de hemodialyseruimten als de dubbele materniteitskamers ondergebracht. Via de grote raampartijen komt het daglicht volop naar binnen. Om de noodzakelijke privacy te verzekeren op momenten waar de blik-

ken van omstanders even niet gewenst zijn, koos het UZA voor de lichtdoorlatende vouwschermen van de Zweedse fabrikant Silentia. Dit bedrijf heeft ruim 25 jaar expertise op het gebied van hygiënische privacyschermen voor de zorgsector.

‘Het licht schijnt altijd, en het enige wat wij moeten doen, is op te passen dat er niets tussen ons en het licht treedt.’ Ralph Waldo Trine, Amerikaans schrijver en filosoof 1866-1958.

40 | BOUWEN AAN DE ZORG

Gunstig effect Daglicht is een krachtige bron van energie. Méér lichtinval verbetert de verblijfsomgeving voor de patiënt, het bespoedigt het genezingsproces en het heeft een gunstig effect op gedeprimeerde mensen.

Bedrijfspresentatie

Voor de zorgequipe zorgt daglicht voor een aangenamere werkomgeving en een verhoogd welzijnsgevoel. Door de halflage kamerschermen die het zicht niet belemmeren, behouden de verpleegkundigen het overzicht over de volledige zorgafdeling inclusief controle over de monitoren. Interessant neveneffect: meer daglicht betekent minder kunstlicht en dus een besparing op de energiefactuur.

Normbepalend De Zweedse vouwschermen van Silentia zijn normbepalend wanneer het gaat om esthetiek, gebruiksgemak en duurzaamheid, en baanbrekend op het gebied van onderhoudsgemak en hygiëne. De lichtdoorlatende vouwsecties zijn vervaardigd uit vuilafstotend UV-bestendig polycarbonaat. De vouwsecties zijn met elkaar verbonden door middel van ‘hermetisch gesloten scharnieren’, een uniek en beschermd procedé. Hierdoor krijgen stof en andere onzuiverheden geen kans om zich te nestelen, waardoor de vouwschermen in een handomdraai te reinigen en desinfecteren zijn. In een infectiegevoelige zorgomgeving komt dit de infectiepreventie en de algemene hygiëne ten goede.

•

Meer informatie: www.silentia.be Voor de dubbele materniteitskamers was er de wens om de privacyschermen vanaf de glazen raampartij te kunnen ontvouwen. Hiervoor ontwikkelde Silentia een speciale raamkozijnklem die het raamkozijn niet beschadigt.

BOUWEN AAN DE ZORG | 41

Silentia Vouwschermen De hygiëne- en privacyoplossing van de toekomst. Al 25 jaar biedt het Zweedse Silentia met zijn vouwschermen hét hygiënische alternatief voor de traditionele patiëntengordijnen die vaak de belangrijkste bron zijn van ziekenhuisbesmettingen. Wereldwijd werden reeds méér dan 100.000 Silentia schermen geplaatst, dagelijks gebruikt en gewaardeerd door miljoenen verpleegkundigen. De Silentia vouwschermen zijn vervaardigd uit hoogwaardig materiaal: een geanodiseerd aluminium frame en veilig, brandvertragend hoogdruklaminaat klasse D/S2. Ze zijn perfect glad en bestand tegen alle detergenten en ontsmettingsmiddelen. Door hun aard bieden ze een weinig interessante huisvesting voor bacteriën en ze zijn bovendien makkelijk te reinigen. Eventjes spuiten met het ontsmettingsmiddel en dan met een doekje erover vegen, volstaat. Naast hun belangrijke preventieve functie in de verspreiding van gevaarlijke ziekenhuisbacteriën bieden Silentia vouwschermen nog andere voordelen t.o.v. gordijnen. Zo laten ze maximaal licht toe in de kamer, terwijl verpleegkundigen het overzicht behouden op alle monitoren.

Ze zitten niet in de weg van tilliften of andere apparatuur en ze zijn praktisch onverslijtbaar. Gezien ze niet frequent gewassen hoeven te worden zoals de gordijnen en dure ziekenhuisbesmettingen voorkomen, verdienen ze zich relatief snel terug en vormen ze een economisch verantwoorde keuze. Hun doordacht Zweeds design laat volop zonlicht binnen waardoor bespaard wordt op kunstlicht en de werkomgeving voor de zorgequipe ook aangenamer is. Silentia vouwschermen zijn beschikbaar in verschillende hoogtes en lengtes en bestaan zowel in harmonica-uitvoering als met vleugelpanelen. Er is een ruime keuze tussen verschillende kleuren, er zijn aantrekkelijke prints mogelijk en er is ook een transparante uitvoering in lichtdoorlatend polycarbonaat. Silentia is het enige privacyscherm dat met één hand automatisch terugplooit door een gepatenteerd scharniersysteem, dat hermetisch gesloten is, waardoor stof en vocht niet in de scharnieren kunnen dringen. Daardoor is het in een handomdraai te reinigen en te desinfecteren en is het ook uitermate stabiel.

Meer info: Silentia Belux · +32 475 89 15 98 · info@silentia.be Silentia Nederland · +31 13 511 9302 · info@silentiaschermen.nl

www.silentia-belux.be www.silentiaschermen.nl

Bedrijfspresentatie

Veelzijdig schermensysteem van Silentia kent veel voordelen Hygiëne, efficiency en privacy zijn gewaardeerde kenmerken van het schermensysteem van Silentia. Ze zijn mobiel en meer dan een goed alternatief voor bedgordijnen op de patiëntenkamers en poli’s in ziekenhuizen, maar ook perfect toepasbaar in huisartsenposten en verzorgingscentra. Thom van de Voort van Medifix in Udenhout belicht de voordelen van het veelzijdige schermensysteem in zijn leveringsprogramma. Tijdens de uitleg komt het gesprek al snel op de Wet infectie Preventie (WIP). Het is daar waar Van de Voort mee schermt als het gaat over het gebruik en het onderhoud van de kunststof scheidingswanden. Ze zijn, zo blijkt, bijzonder praktisch in onderhoud en toepassing. Van de Voort: “We leveren ze losstaand, maar ze kunnen ook aan de wand worden bevestigd. Doordat ze op wieltjes staan en een harmonicasysteem

omvatten, staan ze in een handomdraai in de juiste stand of opgeborgen tegen een wand. Tevens laten ze zich gemakkelijk reinigen. De investering verdient zich snel terug. Denk aan de rompslomp en de kosten rondom het reinigen van de gordijnen: afhalen, transport, terughangen en er is altijd een extra set nodig. Ook het gordijnrailsysteem vraagt op het gebied van hygiëne alle aandacht: stof op de randen en in het loopwerk. Bovendien worden de gordijnen door vele handen op uiteenlopende plaatsen vastge-

pakt. In dat kader doet een handvat aan het uiteinde van het schermensysteem wonderen.”

Privacy Praktisch is ook dat het scherm voor de patiëntenlift en andere apparatuur aan het plafond geen sta-inde-weg is. Door de mobiliteit kunnen de schermen voor meerdere bedden worden gebruikt. Van de Voort weet dat steeds meer ziekenhuizen kiezen voor eenpersoonskamers. “Door met de schermen de inkijk te belemmeren, is privacy gewaarborgd.” De mobiele wanden hebben een hoogte die varieert tussen de 145 en 185 centimeter. Daardoor is de ruimtelijke beleving niet in het gedrang. Qua lengte noemt Van de Voort 125 tot 375 centimeter. Diverse kleuren en dessins zorgen voor een sfeervol beeld. Wat tien jaar geleden begon als pionier, heeft nu een gekende status in een wereld waarin privacy en hygiëne een prominente rol spelen.

Medifix Medifix is gevestigd in Udenhout en richt zich behalve op het schermensysteem ook op medisch meubilair, zoals zoals medicijnkasten/ en wagens, behandelbanken en personenweegschalen. Merken als BYTEC ‘computer on wheels’, INKOnaut en MobiDoc zeggen de kenners voldoende als het gaat over de praktische toepasbaarheid.

•

Nijverheidsweg 8 5071 NK, Udenhout T +31(0)13 511 1111 F +31(0)13 511 4043 mdx@medifix.nl www.medifix.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 43

Thema noodstroomvoorziening Tekst: Loet van Bergen Foto: TNO

TNO roept op noodstroom ziekenhuizen te onderzoeken De aanleg van noodstroomvoorzieningen in Nederlandse ziekenhuizen moet onderzocht worden. Dat stellen onderzoeksbureau TNO en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen naar aanleiding van de stroomstoring in het Laurentiusziekenhuis in Roermond. Daar ging het in oktober vorig jaar mis toen de noodstroomvoorziening niet aansloeg, omdat de accu van de besturingscomputer niet naar behoren functioneerde. Uit onderzoek van TNO blijkt dat de noodstroomvoorziening in ziekenhuizen in Nederland in zeker tien gevallen net zo is ingericht als in Roermond. Ook constateert TNO dat dit geen incidenteel geval is en dat gegarandeerde stroomlevering geen vanzelfsprekendheid is. In de afgelopen jaren kwamen problemen met de noodstroom en/of elektrische infrastructuur twintig keer in het nieuws. Een noodstroomvoorzieningensysteem wordt vaak geïnstalleerd met de gedachte dat het hopelijk nooit hoeft te worden gebruikt. En omdat op het Nederlandse energienet nog steeds goed te bouwen valt, raakt de noodstroomvoorziening wat buiten beeld. Na installatie wordt een noodstroomvoorziening vaak niet meer aangepast aan de veranderingen in het ziekenhuisbedrijf. In de loop van de dertig of veertig jaar dat een ziekenhuis in bedrijf is, komen er steeds meer hoogtechnologische medische elektrische apparaten en systemen bij. Daarnaast is een noodstroomvoorziening meer dan alleen een aggregaat; het is een onderdeel van een veel groter geheel. Dat geheel verandert in de loop van de tijd, waarbij elke verandering een kettingreactie aan storingen kan veroorzaken. Met als gevolg dat de installatie niet altijd aan de verwachtingen voldoet op het moment dat de nood aan de man is.

Alternatieven Bij ziekenhuizen waar de noodstroominstallatie wordt aangestuurd via een elektronische besturingsunit die door accu’s wordt gevoed (single point of failure), kan wellicht hetzelfde gebeuren als in Roermond. Bij noodstroomsystemen waarbij de elektronische sturing gevoed wordt door accu’s, moeten deze accu’s en sturing worden bewaakt op

44 | BOUWEN AAN DE ZORG

functioneren. Periodieke vervanging alleen lijkt ontoereikend. Als alternatief kan de elektronische besturing inclusief voeding redundant worden uitgevoerd. Tevens adviseert TNO de voeding en elektronische sturing voortaan dubbel uit te voeren. Ook moet een noodstroomvoorziening met de hand kunnen worden gestart voor het geval dat dit automatisch niet lukt. TNO vindt het raadzaam de mogelijkheid te creëren, zodat door deskundig gekwalificeerd (ziekenhuis) personeel in samenspraak met de netwerkbeheerder handmatige schakelhandelingen kunnen worden uitgevoerd (override). Daarnaast pleiten ze voor een landelijk protocol voor het testen van noodstroomvoorzieningen in ziekenhuizen, waarbij de methode en frequenties eenduidig zijn vastgelegd en helder wordt wat redelijkerwijs mag worden verwacht. Ten slotte vindt TNO dat de noodstroominstallatie expliciet onderdeel dient te worden van de kritische technische infrastructuur binnen de Kwaliteitswet zorginstellingen.

Thema noodstroomvoorziening Tekst en foto's: Brinkmann & Niemeijer Motoren BV

Noodstroomvoorziening op maat Brinkmann & Niemeijer Motoren B.V. in Twello is al vele jaren gespecialiseerd in aggregaten voor diverse toepassingen; van binnenvaart, grondweg- en waterbouw tot en met complexe noodstroominstallaties in ziekenhuizen en zorginstellingen. Met name op het gebied van ziekenhuizen heeft B&N de laatste jaren veel installaties geplaatst. De expertise om een totaaloplossing uit te denken en te produceren, is in huis aanwezig. In diverse ziekenhuizen zijn er beperkingen, waardoor een complete standaardoplossing moeilijk te realiseren is. Dit kan te maken hebben met onder andere de ruimte, koellucht aan- en afvoer, uitlaatgassen en geluid. Daarnaast zijn er steeds meer complexere besturingen die vaak nog een integraal onderdeel worden van een overkoepelende besturing. De ervaring op dit gebied heeft ertoe geleid dat B&N inmiddels een sterke partner is op het gebied van noodstroomaggregaten (NSA) en goed technisch advies kan geven omtrent de beste invulling van een complete installatie. Steeds vaker wordt B&N al in de adviserende fase van een project gevraagd om mee te denken in het vraagstuk rondom de noodstroomvoorziening. Meer informatie vindt u op: www.bnmotoren.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 45

ALTIJD IN BEDRIJF MET ONZE NOODSTROOMOPLOSSINGEN

Zonder stroom staat ons dagelijks leven stil. De toenemende vraag naar energie zet de leveringsbetrouwbaarheid enorm onder druk. Het is dus van groot belang dat uw organisatie een stroomstoring kan opvangen. Koninklijke Kemper en van Twist levert en onderhoud al meer dan 80 jaar betrouwbare totaaloplossingen voor uw noodstroom behoefte. Wij ontwerpen, bouwen en installeren de volledige noodstroomvoorziening inclusief de besturing ervan. Ook de brandstoftanks worden door ons geplaatst. Met ons brandstoďŹ&#x192;ltratiesysteem houden wij uw brandstof in topconditie, een innovatie die de betrouwbaarheid van de installatie nog verder verhoogt. Naast het plaatsen van nieuwe installaties kunnen wij elke bestaande installatie onderhouden, reviseren of updaten zodat deze weer voldoet aan de huidige eisen. Neem contact met ons op en wij adviseren u graag!

MEER WETEN? WWW.KVT.NL Koninklijke Kemper en Van Twist Keerweer 62, 3316 KA Dordrecht

Tel.

+31(0)78 - 632 66 00

Postbus 156, 3300 AD Dordrecht

info@kvt.nl

Thema noodstroomvoorziening Tekst: Kemper en van Twist Foto's: Huib Kooyker

Kemper en Van Twist betrouwbare leverancier van noodstroominstallaties Koninklijke Kemper en Van Twist is de partner voor het leveren en onderhouden van uw noodstroominstallaties. Wij doen dit al meer dan zeventig jaar naar volle tevredenheid van onze klanten in onder andere de zorgsector. Wij zijn verantwoordelijk voor het ontwerpen en installeren van compleet nieuwe noodstroominstallaties in ziekenhuizen en zorginstellingen, maar ook in datacentra en bijvoorbeeld overheidsgebouwen. Tevens onderhouden, repareren en modificeren wij tal van noodstroominstallaties door heel Nederland. De eisen die aan de zorg worden gesteld veranderen continu, zo ook de eisen die u aan uw noodstroominstallatie stelt. Wij kunnen u helpen met het actualiseren van uw installatie zodat deze voldoet aan uw veranderende eisen en aan

de laatste weten regelgeving. Wij bieden diverse innovatieve oplossingen op het gebied van brandstoffiltratie, merkonafhankelijk onderhoud en het vernieuwen van de bijbehorende elektrotechnische installaties. Een voorbeeld van veranderende weten regelgeving is die rondom de opslag van dieselbrandstof. Tegenwoordig moeten brandstoftanks voldoen aan nieuwe veiligheidsvoorschriften en milieuwetgeving. De tankinstallatie moet door een (KIWA) erkend installatiebedrijf zijn ge誰nstalleerd en voorzien zijn van de juiste certificaten. Ook moet deze periodiek worden gecontroleerd. Omdat wij gecertificeerd zijn kunnen wij hierin voorzien, eventueel in combinatie met preventief onderhoud aan uw noodstroom-aggregaat. Kijk voor meer informatie op: www.kvt.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 47

Tekst: Margot Visser Foto's: Activite

PRETTIGER WONEN IN DORPSSETTING Geen institutionele uitstraling, maar een dorpsachtige setting. Dat was een belangrijk uitgangspunt voor het nieuwe woonzorgcentrum Rietveld in Alphen aan den Rijn. Zorgorganisatie Activite bouwde een complex dat volledig is gericht op mensen met dementie. “We willen onze bewoners herkenning, structuur en individuele aandacht bieden.” In het hart van de nieuwbouwwijk Kerk en Zanen staat woonzorgcentrum Rietveld. Het laagbouwcomplex gaat naadloos op in de omgeving en is amper herkenbaar als zorginstelling. Het bestaat uit ‘woningen’ van twee verdiepingen met een pannendak, net zoals de meeste eengezinswoningen in Nederland. De visie van Activite is dat de dorpsachtige setting voor meer herkenning en een veiliger gevoel zorgt bij de doelgroep, mensen met dementie.

48 | BOUWEN AAN DE ZORG

Negentien woongroepen Rietveld omvat negentien woongroepen voor elk acht personen. Er zijn drie appartementen voor echtparen. Alle bewoners hebben een eigen zit/ slaapkamer van zo’n 20 m2. Per vier slaapkamers is er één badkamer en één invalidentoilet. Eén woongroep is bestemd voor jong dementerenden. Zij hebben eigen sanitair. Elke groepswoning heeft een eigen buitenruimte. De prachtig aangelegde tuin is het pronkstuk van Rietveld. Er zijn een rozen-

tuin, vlindertuin, kruidentuin en een moestuin. In de verschillende hofjes kunnen bewoners even gaan zitten. Bewoners die van tuinieren houden, worden bij het tuinonderhoud betrokken. Mannen kunnen klussen in de klusschuur.

Naar buiten De woningen zijn gegroepeerd rond de binnentuin. Nergens zijn interne verbindingen, zodat de bewoners altijd de deur uit moeten als ze ergens heen

Rietveld, Alphen aan den Rijn

Huiskamers in sfeer jaren zestig Negen woonthema’s - waaronder ‘duinen’, ‘zee’ en ‘bollenvelden’ - waren het uitgangspunt voor de inrichting van de twintig gezamenlijke huiskamers. “Vooral het kleuren materiaalgebruik zorgen voor de associatie met het thema”, vertelt Robert Jochems van W2 Wonen. “De huiskamers zijn ingericht in de sfeer van de jaren zestig, de periode die de meeste bewoners zich het best herinneren. We hebben stoffen met een hoge gevoelswaarde in hardere pastelkleuren gebruikt. Ook de meubels hebben een jaren zestig-uitstraling, zoals de door ons op maat gemaakte kastenserie met schuin geplaatste pootjes. Onze visie is dat de inrichting niet alleen functioneel moet zijn, maar vooral ook moet passen bij de beleving van de bewoners. Daarin gaan wij een stap verder.” hebben we er rekening mee gehouden. Zo heeft het hoveniersbedrijf niet alleen een prijs neergelegd voor de aanleg van de tuin, maar ook voor het onderhoud. Datzelfde geldt voor de WKO-installatie. We willen de garantie dat de warmte-/koudepomp het over tien jaar nog doet. Ook hebben we geïnvesteerd in veiligheid voor de bewoners. Alle looppaden zijn onderheid, waardoor toekomstige verzakking wordt voorkomen. Onder de bestrating is verwarming aangebracht, zodat de paden ook bij sneeuw en ijzel begaanbaar blijven.” In het gebouwontwerp is rekening gehouden met een mogelijk toekomstige functieverandering. De technische installaties zijn gecompartimenteerd en de woongroepen kunnen vrij eenvoudig worden getransformeerd tot zelfstandige appartementen of eengezinswoningen.

Intensief bouwtraject Links Willem Verloop en rechts Ronald van Klaren.

willen. “We willen stimuleren dat onze bewoners zoveel mogelijk bewegen”, vertelt Goof van den Hoorn, directeur bedrijfsvoering bij Activite. “Iedere woongroep heeft daarom een hal met een kapstok. Ga je naar buiten, dan doe je een jas aan. Bewoners kunnen zich vrij bewegen, zowel binnen als buiten. Alleen de deur in de centrale hal is gesloten.”

Veel voorzieningen Door de grootschalige opzet kan Rietveld voorzieningen bieden die kleinschalig niet te exploiteren zijn. Zo zijn er een restaurant, winkel, kapper, fysiotherapeut en een excursiebureau. Bovendien biedt grootschaligheid meer mogelijkheden voor gespecialiseerde dementiezorg.

Aanvankelijk lag er een ander plan voor het complex, vertelt Van den Hoorn. “De woningcorporatie zou het project gaan realiseren met een aantal andere disciplines, waaronder kinderopvang. Een aantal partijen trok zich, mede door de crisis, terug. Wij hebben toen besloten om het project in eigen beheer te realiseren. Door ons volledig op dementie te richten, konden we het concept neerzetten zoals het nu is.”

Zo onderhoudsvrij mogelijk Duurzaamheid en kostenbeheersing zijn belangrijke uitgangspunten. Projectleider Willem Verloop: “We wilden een zo onderhoudsvrij mogelijk gebouw neerzetten. Dat komt terug in de materialen, zoals aluminium kozijnen, maar ook in de contracten

In april 2014 startte de bouw; de oplevering vond ruim een jaar later plaats op 27 mei 2015. Voor Bouwbedrijf De Vries en Verburg uit Stolwijk was het een intensief project, vertelt projectleider Ronald van Klaren. “In dertien maanden tijd zo’n grootschalig complex neerzetten met een grote diversiteit aan materialen en details is een flinke uitdaging. Zo werkten we met acht verschillende soorten gevelsteen en vijf kleuren dakpannen. Ook is er een grote variatie in typen gevels, waardoor elk hoekje en elke aansluiting weer anders is.” Door in het voortraject het installatieontwerp samen met de architect en de installateur te optimaliseren, werd kostbare tijd gewonnen. Vervolgens werd het gebouw in drie bouwdelen opgeknipt en gerealiseerd.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 49

Rietveld, Alphen aan den Rijn

“Het was een kwestie van het goede ‘treintje’ maken: de juiste mensen op het juiste tijdstip inzetten. Door het grote aantal mensen dat gelijktijdig aan het werk was, was dat af en toe hectisch. Maar we hebben de planning gehaald en zijn zeer tevreden over het resultaat”, zegt Van Klaren.

Proefopstellingen Heel nuttig vond Activite het advies van De Vries en Verburg en interieurontwerper Interieur & Dementie om proefopstellingen te plaatsen op de oude locaties. “Door verschillende opties te testen, hebben we vooraf diverse interieurelementen geoptimaliseerd. Zo bleek uit een test met verlich-

ting dat mensen met dementie behoefte hebben aan veel sterker licht dan we dachten. Ook hebben we bijvoorbeeld de stroefheid van de vloeren getest. De resultaten zijn verwerkt in de nieuwbouw”, vertelt Van den Hoorn. De reacties van zowel medewerkers, bezoekers als bewoners zijn enthousiast. Van den Hoorn: “We merken dat familieleden graag langskomen om te helpen en ook aan vrijwilligers hebben we geen gebrek. Voor de bewoners bleek het al snel natuurlijk om buiten te zijn. We krijgen vaak te horen dat het eruit ziet als een vakantiepark. Mensen werken, komen en wonen hier met plezier.”

•

ATAG Pro voor professionele was- en droogmachines ATAG Nederland BV is er trots op dat wij gezamenlijk met Activite een afgestemde oplossing hebben kunnen bieden voor het proces van wassen en drogen. De machines van ATAG Pro zijn ontwikkeld met het oog op zeer intensief gebruik; bedrijfszekerheid is immers cruciaal. In het project Rietveld heeft ATAG Pro 21 professionele wasmachines en 21 professionele drogers geplaatst, qua capaciteit variërend tussen de 7 en 13 kilo. De wasmachines zijn aangesloten op een zeepdoseringssysteem van Diversey.

Diversiteit aan wanden en vloeren “Qua verscheidenheid aan materialen en kleuren springt dit project in Alphen aan den Rijn er voor ons uit”, vertelt Arthur Turk van Turk & van Rossum projectinrichters. In het project heeft het bedrijf de gehele stoffering uitgevoerd. “In de woonen slaapkamers zijn Vescom-wandbekleding, PVC-stroken en linoleum verwerkt. Per woongroep is er een thema toegepast, waar alle kleuren en materialen op zijn afgestemd. Dit geeft een mooie diversiteit aan sferen in het gebouw.” Turk vertelt dat het werk qua planning een uitdaging was. “Alle disciplines van de bouw werkten volgens een heel strak schema om het pand op tijd op te leveren. Doordat we alle bouwstromen op elkaar konden afstemmen, is het hele project mooi op tijd opgeleverd. De bewoners konden daardoor in juni hun intrek nemen.” Ook heeft het bedrijf op maat gemaakte kamermodules geleverd. De bewoners kunnen hierin door middel van foto’s en persoonlijke spulletjes een persoonlijke beleving creëren, wat zorgt voor een betere herkenbaarheid van de eigen kamer. “We hebben de kastjes in overleg met ActiVite voor deze specifieke doelgroep ontwikkeld. Al met al een heel mooi project waar we met trots onze bijdrage aan hebben geleverd.”

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER Activite, Leiderdorp

ZORGVERLENER Activite, Leiderdorp

AANNEMER Bouwbedrijf De Vries en Verburg, Stolwijk

ARCHITECT GBS Architecten, Boskoop

W-INSTALLATIE EN KLIMAAT Klimaatservice Holland, Hardinxveld Giessendam

LOS MEUBLIAR W2 Wonen, Duiven

GORDIJNEN EN VLOER Turk & van Rossum Projectinrichters, Noordwijkerhout

WASMACHINES EN DROGERS Atag Professional, Duiven

BOUWTIJD maart 2014-mei 2015 • Selectie architecten 2011 • Start nieuwbouw maart 2014 • Oplevering 27 mei 2015

TOTALE OPPERVLAKTE TERREIN 10.260m2

TOTALE OPPERVLAKTE GEBOUW 8.700m2

CAPACITEIT 152 zware plaatsen 3 woningen 155 bedden 20 huiskamers

BOUWEN AAN DE ZORG | 51

Wij feliciteren de Stichting ActiVite met de nieuwbouw van woonservicecentrum ‘Rietveld’ te Alphen a/d Rijn. 

Verwarmingsinstallatie



Koelinstallatie



Warmte/ koude opslag (WKO)



Luchtbehandeling



Ventilatiesystemen



Regeltechniek



Sanitaire installaties



Waterinstallaties



Binnen riolering

Nijverheidsstraat 31 3371 XE Hardinxveld-Giessendam

Meer weten?

www.atagpro.nl

Tel. +31 (0)184 61 39 11 Fax +31 (0)184 61 42 30

atagpro@atagnederland.nl 026 - 88 21 580

www.klimaatservice.nl

W2Wonen.nl

Geef uw zorg een extra touch Activite locatie Rietveld Ontwerp huiskamer Bloemenvelden

Voel je beter in een omgeving die bij je past W2 Wonen Ratio 14 6921 RW DUIVEN 026-3201222 info@w2wonen.nl

INTE RAXIO Televic Healthcare optimaliseert de interAxio terminal voor uw zorgpakket. De interAxio wandterminal is uitermate geschikt om de workflow van de verzorgers te optimaliseren. Het digitaal raadplegen en registreren van zorgtaken kan rechtstreeks vanuit de kamer, wat een grote meerwaarde biedt. Het intelligente communicatie systeem interAxio biedt niet alleen veel mogelijkheden voor de verzorgers. Ook voor de bewoners of patiënten is het oa. een middel om vlot te communiceren met verzorgers of familie. Ontdek de meerwaarde van interAxio voor uw WZC of assistentiewoningen.

healthcare

www.televic-healthcare.com Leo Bekaertlaan 1 • 8870 Izegem • Belgium

Sint-Elisabeth, Oostakker Tekst: Michel Vanden Heede Foto’s: AMV architecten

Vervangingsnieuwbouw komt tegemoet aan de behoeften van bewoners én personeel Woonzorgcentrum Sint-Elisabeth in het Oost-Vlaamse Oostakker is uitgebreid met zestig kamers en negen assistentiewoningen. Deze nieuwbouw van drie bouwlagen is een vervangingsnieuwbouw voor de kamers van Het Heilig Hart, gelegen aan de overzijde. Het meer centraliseren van de campus komt zowel het directe contact tussen bewoners en omgeving als het werkcomfort van het personeel ten goede. De campus onderging in de loop van de jaren een continue evolutie. Met deze laatste fase biedt de woonzorgcampus zorg aan 280 bewoners in het woonzorgcentrum en 35 in de assistentiewoningen. De nieuwbouw bevindt zich centraal op de site en is verbonden met een vleugel uit de vorige fase. Enkel de onderste twee bouwlagen worden gebruikt voor de woongelegenheden, terwijl zich op de derde bouwlaag de dienstruimtes voor het personeel, de technische dienst, de kleedruimtes, de vergaderruimte, de cafetaria voor het personeel, de bergingen en de stookruimte bevinden.

Naar buiten De filosofie van de bouwheer is vermijden dat bewoners zich eenzaam voelen of zich te veel terugtrekken op de kamer, zoals dat wel vaker gebeurde in klassieke woonzorgcentra. Het is de bedoeling om mensen meer naar buiten te krijgen. De fysiotherapieruimte is daarom bewust op de begane grond georganiseerd,

zodat bij goed weer de oefeningen buiten kunnen plaatsvinden. Het biedt de bewoners een mooi uitzicht op de tuin en het overdekte terras. De therapieruimte trekt veel mensen, zoveel is duidelijk. Het buitenpaviljoen kan beschutting bieden, zowel bij goed als bij slecht weer. Van hieruit kunnen de bewoners ook genieten van het petanquespel op de nieuw aangelegde petanquebaan. In de nieuwbouw is er een beperkt aantal tweepersoonskamers; een aantal met aparte slaap- en leefruimte (dubbele kamer). De ervaring leert dat bewoners van eenpersoonskamers gemakkelijker hun deur open laten staan en hun kamer vaker verlaten dan bewoners van tweepersoonskamers. Deze hebben dan ook een aparte leefruimte naast hun slaapkamer. Naast de apart gegroepeerde assistentiewoningen op de campus met eigen voordeur en terras, werden in deze fase ook assistentiewoningen als flats geïntegreerd met één gemeenschappelijke ingang.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 53

B.A. Guilbertlaan 3 B - 8700 Tielt T +32 51 40 11 59 info@schaubroeck-nv.be www.schaubroeck-nv.be

Reeds meerdere generaties bouwen ten dienste van onze klanten (zorgsector, socio-culturele sector, scholenbouw, residentieel en renovatie).

54 | BOUWEN AAN DE ZORG

Sint-Elisabeth, Oostakker

Doordachte routing De bouwheer staat niet alleen stil bij het welzijn van de doelgroep, maar stemt ook elk project af op de behoeften van zijn medewerkers door naar hen te luisteren. Samen met hen probeert hij een functionele en aangename werkomgeving te creëren. Hieruit blijkt dat een doordachte organisatie een werkomgeving kan optimaliseren. Door een goede organisatie van de ruimtes sluit men namelijk overbodige bewegingen uit. De afstanden voor het personeel zijn overal zo kort mogelijk gehouden, waardoor er méér tijd is voor zorg en contact met de bewoners.

Flexibele bouwwijze Aannemingen Schaubroek uit Tielt heeft de ruwbouw uitgevoerd op traditionele bouwwijze. “Deze manier van bouwen is een stuk flexibeler op lange termijn”, verduidelijkt bedrijfsleidster Carine Schaubroeck. “Het staat immers vast dat het centrum in de toekomst nog tal van veranderingen zal ondergaan. Het prijskaartje en een korte looptijd van het project zijn cruciaal in de wereld van woonzorgcentra. Het was in dit project, met een zeer strikte planning van amper zes maanden, eens te meer zoeken naar rendabiliteit.” De nieuwbouw vormt geen breuklijn met de rest van de site, aangezien er is gewerkt met dezelfde materialen als in de overige gebouwen van de campus. “Kleuraccenten en het verwerken van kunstwerken in de ramen zijn accenten die het verblijf een stuk aangenamer maken voor zowel de bewoners als het personeel”, aldus Carine Schaubroeck.

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER GEBRUIKER ARCHITECT AANNEMER RUWBOUW AANNEMER BUITENSCHRIJNWERK STARTDATUM BOUWWERKEN DATUM INGEBRUIKNAME AANTAL BEDDEN OPPERVLAKTE WOONZORGCENTRUM KOSTPRIJS BOUWWERKEN

Vincenthof vzw, Oostakker Vincenthof vzw, Oostakker AMV architecten, Wetteren Aannemingen Schaubroeck, Tielt Van De Putte, Oosterzele oktober 2013 juni 2015 60 bedden en 9 assistentiewoningen 5.109 m² 6.375 000 euro, exclusief btw en erelonen

BOUWEN AAN DE ZORG | 55

WZC Sint-Vincentius vzw Vincenthof uitbreiding met 60 kamers en 9 flats Gasthuisstraat 10 9041 Oostakker

Showroom Rolweg 10 4104 AV Culemborg The Netherlands T +31 (0)345 51 73 88 E info@casala.com

Casala is specialist op het gebied van multi-functionele stoelen en tafels. Onze meubelen worden veelvuldig toegepast binnen nationale en internationale zorgprojecten. Hierin bieden wij oplossingen voor wachten ontvangstruimten, spreekkamers en educatieve ruimten. Casala biedt ook oplossingen wanneer factoren als reiniging, hygiĂŤne, brandvertragendheid en veiligheid een belangrijke rol spelen. Bezoek www.casala.com voor ons uitgebreide productassortiment.

www.casala.com

Tekst en foto's: Bram Souffreau

KNUSSE THEMAHOEKEN EN BINNENTUINEN Huiselijkheid en zelfredzaamheid staan centraal in het gloednieuwe gebouw voor bewoners met dementie van het woonzorgcentrum Molenkouter in het Oost-Vlaamse Wichelen. Personeel en bewoners co-creĂŤerden samen met het architectenteam en de directie het ontwerp van de kamers en de gemeenschappelijke ruimten. "Het bouwproject heeft een lange voorgeschiedenis, maar in 2014 raakten de plannen in een stroomversnelling", zo vertelt projectmanager

Jean-Marie Windels van het architecten- en ingenieursbureau ABETEC. "Het OCMW van Wichelen koos toen voor een gelijkvloerse nieuwbouw met een afdeling voor personen met dementie en een personeelsblok. De nieuwbouw kwam op een akkerland nabij het

Ook aan de buitenzijde van de nieuwe afdeling komt het kunstwerk terug.

58 | BOUWEN AAN DE ZORG

bestaande woonen zorgcentrum en moest in de toekomst met twee extra bouwlagen uitgebreid kunnen worden." De personeelsruimten liggen langs de gang die het oude gebouw met de nieuwbouw verbinden. De nieuwe zorgafdeling telt 36 kamers. In het oude gebouw waren 19 kamers voor personen met dementie voorzien; in totaal zijn er in dat gebouw 76 kamers.

Molenkouter, Wichelen

Van links naar rechts: projectleider Jean-Marie Windels, OCMWvoorzitter Christoph Van De Wiele en directrice Melissa De Jaeger.

In één van de binnentuinen staat een interactief kunstwerk. Elk paneel herbergt een aantal foto's van een bewoner. Familie en bewoners kunnen er herinneringen ophalen.

"We hebben er met het architectenbureau voor gekozen om rond twee patio's in de openlucht te werken en rond die tuinen dwaalroutes uit te werken", stipt Windels een karaktertrek van het gebouw aan. "Het gebouw heeft ook heel veel glaspartijen: niet enkel om de bewoners een uitkijk te geven op de binnentuinen en het omliggende groen, maar ook om ervoor te zorgen dat het personeel vanuit alle hoeken een oogje in het zeil kan houden."

Het personeel werd ook betrokken bij de inrichting van de eigen lokalen. Hier: de vergaderzaal.

Inrichting "Voor de inrichting hebben we samengewerkt met het expertisecentrum Dementie Vlaanderen en met Nathalie Verdonck en Inge Hens van MiilD Zorgvormgeving. Zij hebben de kleuren bepaald, gaven tips op het gebied van de inrichting, suggereerden materiaalsoorten enzovoorts", geeft directrice Melissa De Jaeger mee. "Patronen en schaduwen worden bijvoorbeeld zoveel mogelijk vermeden. De kleuren van de muren en de gangen - zoals felgroen,

oranje of uitgesproken roze - contrasteren bewust met elkaar. Deuren naar ruimtes waar de bewoners met dementie niet hoeven te zijn, hebben dezelfde kleur als de wand, waardoor ze die toegang niet 'zien'. En sommige kasten openen makkelijker dan andere. Bepaalde kasten zijn bewust gemakkelijk te openen, andere kasten worden met schuifdeuren afgeschermd." De bewoners hebben overigens heel wat bewegingsvrijheid. Ze mogen vrij rondwandelen in het gebouw, krijgen toegang tot de binnenpatio's en mogen de tuinbakken en planten in de binnentuinen zelf onderhouden. Eén van de tuinen herbergt ook het interactief kunstwerk van Sven: 'De film van het leven'. In de nieuwbouw zijn er geen diepe gangen zonder uitweg. "Dankzij de looproutes keren de bewoners steeds terug naar hun eigen plek. Tegelijkertijd ontdekken ze tijdens de wandeling wel nieuwe dingen", legt Windels uit. Hij verwijst daarbij ook naar de vier themahoekjes die het zorgcentrumpersoneel heeft ingericht.

›

Een ruime kamer in de nieuwe afdeling van het woonzorgcentrum. Buiten beeld bevindt zich, achter een schuifdeur, het sanitair. De kamers hebben grote ramen en kijken uit op de buitentuin.

Het woonzorgcentrum nam een ontwerpteam in de arm. Zij gaven Molenkouter de tip mee om de deuren die niet bestemd zijn voor de bewoners in dezelfde kleur als de wand te schilderen.

BOUWEN AAN DE ZORG | 59

VV LL ASS EE NN HH OO UU T T8 8 ASS 92 00 00DD EE NN DD EE RR MM OO NN DD EE 92

T T+ 3 +23 25 25 23 33 38 58 50 0 00

BB EE LG I ËI Ë LG

WWW.ABETEC.BE WWW.ABETEC.BE

V L AS S E N H O U T 8 Werfdoeken-HERAS-3m40x1m70.indd 1

Werfdoeken-HERAS-3m40x1m70.indd 1

9200 DENDERMONDE B E LG I Ë

AA BE AB BT EE TC E@ C@ AE BT EETC E.CB.E BE

T +32 52 33 85 00 ABETEC@ABETEC.BE W W W.ABETEC.BE

TO E M A AT T R AG E L 1 9000 GENT

11/04/13 14:30

B E LG I Ë

‘Kan niet’ bestaat niet U bent bouwexpert. Wij zijn specialist in hulpmiddelen voor de zorgsector. En we hebben precies hetzelfde doel: het beste leveren aan al onze klanten. Hoe richten we een ziekenhuis of zorginstelling zó in, dat alles optimaal functioneert voor de cliënten, de medewerkers en alle andere betrokkenen? Daar ligt onze uitdaging en uw uitdaging. Life without limits waarmaken. Daar gaan we voor.

Bel of mail ons gerust voor meer info of een vrijblijvende afspraak.

www.lopital.nl

Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Tel +31 (0)13 5239300, Fax +31 (0)13 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl

Molenkouter, Wichelen

De themahoek met meer vrouwelijke kleuren en accessoires.

De centrale eet- en rustruimte kijkt uit op de patio's en is zeer in trek bij de bewoners. De felle kleuren, de huiselijke inrichting en de grote ramen komen overal in het gebouw terug.

kermis en hobby's centraal, inclusief een lederen Chesterfieldsofa. De twee overige hoeken staan in het teken van de vroegere lingerie- en schoennijverheid uit de regio en de boom- en rozenkwekerijen die de streek kenmerken. "De bewoners gebruiken de themahoeken om even tot rust te komen. Ze vormen voor hen ook een herkenningspunt op de 'dwaalroute'. Maar personeel en familie gebruiken de knus ingerichte hoeken eveneens; als ze liever niet in de centrale eet- en rustruimte vertoeven", stipt De Jaeger aan. "We hebben overigens ook een (f)luisterruimte die zich in de toekomstige trappenhal bevindt."

Masterplan De themahoek met een meer mannelijke touch: een Chesterfieldsofa met enkele prullaria, zoals een reisduiftijdmeter en een passchoen op de voorgrond.

Themahoeken en stilteruimtes "Een huiselijke sfeer en herkenbaarheid zijn zeer belangrijk voor dementerende personen", vult De Jaeger aan. "Vandaar dat we in de themahoeken de link leggen met Wichelen en de jonge jaren van de bewoners." De meeste bewoners komen immers uit de gemeente. Eén van de hoeken staat in het teken van de Schelde, die dwars door Wichelen meandert. Op een televisietoestel verschijnen zelfs beelden van een webcam gericht op de Schelde. In een andere, wat meer mannelijke, hoek staan de

Bij de bouw van de afdeling hield ABETEC rekening met de mogelijkheid om het gebouw met twee extra bouwlagen uit te breiden. Dat had een impact op de fundamenten en zorgde voor een aantal wachtruimten voor traphallen en beddenliften. Met de nodige creativiteit heeft het woonzorgcentrum de lege kamers omgebouwd tot stiltekamers of bergingsruimtes. De gemeente Wichelen sleutelt intussen wel aan een Masterplan waarbij de ruim twintig jaar oude rusthuisgebouwen en assistentiewoningen plaats zullen maken voor nieuwbouw. "Het kostenplaatje van een renovatie was te hoog, daarom kiezen we voor nieuwbouw", legt De Jaeger uit. In het Masterplan zal het zorgcentrum uitdrukkelijker deel uitma-

ken van het nieuwe dorpsgevoel. Op de site komen onder andere zorgaspecten, waaronder huisvesting voor personen met een beperking en bijzondere jeugdzorg, en via een park zal het woonzorgcentrum met het Sociaal Huis en het toekomstige dorpsplein verbonden worden.

•

FEITEN EN CIJFERS OPDRACHTGEVER OCMW Wichelen, Wichelen

ZORGVERLENER OCMW Wichelen, Wichelen

ARCHITECT ABETEC Architecten en Ingenieurs, Dendermonde

ADVISEUR INSTALLATIES ABETEC Architecten en Ingenieurs, Dendermonde

LOS MEUBILAIR Bulvano, Mechelen; Busco, Tremelo; Haelvoet, Ingelmunster en wissner-Bosserhoff, Mechelen

BOUWTIJD november 2014 - juni 2015 Selectie architecten: 2012 Start nieuwbouw: november 2014 Oplevering: juni 2015

CAPACITEIT Totaal: 110 plaatsen (erkenning), 36 in nieuwbouw Aantal bedden: 110 bedden

TOTALE BOUWKOSTEN 3,7 miljoen euro (na verrekening 60% VIPA-subsidiëring)

BOUWEN AAN DE ZORG | 61

Tekst en foto’s : Patricia van der Beek

Herstellen, verblijven en genieten in een aantrekkelijk zorglandschap Aan de westrand van Winterswijk vindt een unieke gebiedsontwikkeling plaats. De omgeving van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB), bestaande uit bedrijventerrein Beatrixpark en het braakliggende gebied Arrisveld, wordt omgetoverd tot Beatrix Gezondheidspark: een parkachtig landschap waarin gezondheid, recreatie en zorggerelateerde voorzieningen een plek hebben.

sche zorg concentreert zich in het SKB, dat in verbinding staat met de op gezondheid gerichte bedrijven op het bedrijventerrein. Het park biedt ruimte aan verblijfs- en wellnessmogelijkheden, veel groen en ruimte voor het verbouwen van groente en fruit.” Eikema: “Winterswijk is de plek bij uitstek om dit concept te realiseren: een mooi dorp in een evenzo mooi landschap tussen Randstad en Ruhrgebied, met een trotse gemeenschap die zo’n ambitieus plan naar waarde uitdraagt.”

Concrete vormen

“Gebiedsontwikkeling nieuwe stijl”, zo noemt professor Riek Bakker de wijze waarop Beatrix Gezondheidspark tot stand komt. Als trekker van deze ontwikkeling, maar vooral ook als stedenbouwkundige met een rijke staat van dienst, werkt zij aan een vernieuwend zorgconcept dat gezondheidsparken in Nederland ver achter zich laat. De aansturing en uitvoering van dit project gebeurt vanuit de Stuurgroep Gezondheidspark en het Programmateam Gezondheidspark, in nauwe samenwerking met participanten.

Onderzoek “Ruim twee jaar geleden werd ik benaderd door de toenmalige directeur van het SKB”, vertelt Bakker. “Ingegeven door de ontwikkelingen op de zorgmarkt, wilde het SKB efficiëntere zorg bieden en zijn rol als streekziekenhuis versterken. Op basis van eerdere ervaringen bij ziekenhuizen adviseerde ik het SKB om te blijven voorzien in een compleet, maar niet te diep basispakket van medische specialistische zorg: focus op de specialismen waar je goed in bent en werk samen met andere ziekenhuizen. Ook adviseerde ik om een gezamenlijk ontwikkelingstraject

62 | BOUWEN AAN DE ZORG

in te gaan met het naastgelegen bedrijventerrein en de grondeigenaren van Arrisveld: WBC Bouwgroep en WAM & Van Duren.” Bakker deed vervolgens onderzoek naar gezondheidszorg en samenwerkingsmogelijkheden in de regio. Een van haar conclusies was dat het aantal mensen met een welvaartsziekte, waaronder veel ouderen, steeds verder toeneemt. Die conclusie vormde het uitgangspunt voor het creëren van een ‘healing environment’ waar ouderen kunnen verblijven, herstellen en genieten.

‘Care’ en ‘cure’ Samen met beleids- en communicatieadviseur Jan Eikema zette Bakker de contouren op voor het te realiseren zorgconcept, met als hoofdvraag: ‘Waar heb je als oudere behoefte aan wanneer je ziek bent?’ Bakker: “Goede medische zorg, aandacht en veiligheid. Daar gaat het om. Je wilt herstellen in een omgeving waar je je thuis voelt en/of je familie om je heen hebt. Beatrix Gezondheidspark wordt een medisch cluster met daaromheen een fraai landelijk park waar ‘care’ en ‘cure’ elkaar versterken. De medi-

De ontwikkeling van het gezondheidspark neemt steeds concretere vormen aan. De Rabobank, Ontwikkelingsmaatschappij Oost NV, de gemeente Winterswijk en de Provincie Gelderland dragen elk op hun eigen manier bij aan het project. De gemeente Winterswijk is in gesprek met Oost NV om een business case uit te werken voor de revitalisatie van bedrijventerrein Beatrixpark. Daar is tevens ruimte voor paramedische bedrijven, als aanvulling op het aanbod van het SKB. Het ziekenhuis zelf gaat een nauwe samenwerking aan met het ziekenhuis in Doetinchem. Bakker: “Laatste wapenfeit is dat de ontsluitingsweg van het Arrisveld begin volgend jaar gereed is. Ook is er belangstelling vanuit marktpartijen voor het realiseren van een (zorg)hotel en grootschalige wellnessfaciliteiten.”

Ruimte voor verbeelding De aansturing van de vele processen binnen de gebiedsontwikkeling is grotendeels in handen van Bakker en Eikema. Beiden zijn een groot voorstander van participatie, wat tot uiting komt in een participatietraject met twee participatiegroepen. De ene groep richt zich op het thema gezondheidszorg, de andere op recreatie, sport en landschap. In die groepen denken zorgpartijen, medisch specialisten, omwonenden en ondernemers mee over de invulling van het concept. Eikema: “We geven de participanten ruimte voor hun verbeelding, wat tot interessante ontwikkelingen en initiatieven leidt. Dat klinkt en is mooi, maar vergt ook een lange adem. Door veel te overleggen op allerlei niveaus en door in je ideeën te blijven geloven, kun je ze uiteindelijk ook realiseren. Straks ligt hier een met zorg omgeven park waar mensen vanuit alle windstreken naartoe komen voor behandeling en herstel.”

•

Beatrix Gezondheidspark, Winterswijk

FEITEN EN CIJFERS OMSCHRIJVING Ontwikkeling gezondheidspark, bestaande uit het ziekenhuis, de revitalisatie van het medisch bedrijventerrein en de aanleg van een park met zorgen welzijnsfaciliteiten.

ONTWIKKELING Prof. Riek Bakker, in samenwerking met drs. Jan Eikema

PROJECTLEIDING Stuurgroep Gezondheidspark, Winterswijk

UITVOERING Programmateam Gezondheidspark, Winterswijk Oost NV

PARTNERS WBC Bouwgroep, Winterswijk WAM & Van Duren, Winterswijk Streekziekenhuis Koningin Beatrix, Winterswijk Gemeente Winterswijk Provincie Gelderland Prof. Riek Bakker, Riek Bakker Advies (Fotograaf: Bram van Risp)

Drs. Jan Eikema, Awareness Adviesbureau voor beleidsmarketing (Fotograaf: Wim van der Spiegel)

BOUWEN AAN DE ZORG | 63

Tekst: Salto Systems Foto's: Elice van Es

Meer grip op veiligheid voor Nij Smellinghe In het ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten wordt zorgvuldig nagedacht over toegang. Toen het certificaat van het mechanische sluitsysteem verliep, besloot het ziekenhuis omwille van de veiligheid over te gaan op een volledig sleutelvrij systeem. Niels Broekema, teamleider facilitair bij Nij Smellinghe, vertelt dat dit gefaseerd gaat. “In het ziekenhuis zijn verbouwing en renovatie een continu proces.” In de oorspronkelijke situatie was de afdeling beveiliging verantwoordelijk voor de uitgifte, registratie en inname van mechanische sleutels. Het beheer daarvan is een moeilijke taak, weet Niels Broekema. “Het ziekenhuis heeft 1.400 à 1.500 medewerkers met verschillende diensttijden. Bovendien werken zij op verschillende afdelingen, waarbinnen nog eens verschillende toegangsrechten gelden. Het ligt voor de hand dat dit problemen oplevert en dat is een risico voor een ziekenhuis, zeker als het om hoofdsleutels gaat.” Het verlopen van het certificaat van het mechanische sluitsysteem gaf voor het ziekenhuis de doorslag om te veranderen. De sleutels waren daardoor niet meer uniek en beschermd, vertelt Henk Bouwman, medewerker technisch service-

64 | BOUWEN AAN DE ZORG

bureau. “Om de afdelingen te beschermen, moesten de mechanische cilinders vervangen worden. Vergeet ook niet dat elke mechanische sleutel een investering was van ongeveer 24 euro. Dat moest volgens ons beter kunnen.” Via Klunder in Drachten, specialist in deuren toegangstechniek, is het toegangscontrolesysteem van SALTO Systems voorgesteld en getest op een drietal deuren. Dat verliep naar tevredenheid van Bouwman. “Uiteindelijk heb ik samen met Johnny van der Veen van de firma Klunder en Foppe Doetjes van Van Manen en Zwart Architecten uit Drachten, de bouwpartijen geadviseerd om het SALTO-systeem toe te passen. We besloten dat voortaan alle nieuwbouw- en verbouwprojecten direct van SALTO voorzien moesten worden.”

Nij Smellinghe, Drachten

Ambitieus project Wanneer patiënten en bezoekers het gebouw van de Polikliniek binnengaan, komen zij in een prachtige hal met veel natuurlijk licht. Het is de meest recente nieuwbouw van Nij Smellinghe. Een ambitieus project, volgens Niels Broekema. “Het is in één jaar gebouwd, maar de voorbereidingen zijn lang van tevoren gestart.” De polikliniek is in juni vorig jaar in gebruik genomen en is het eerste bouwdeel dat volledig met de toegangscontrole van SALTO is voorzien. De toegangscontrole bestaat uit een combinatie van offline componenten en een aantal strategisch geplaatste online ‘opwaardeerpunten’ door middel van wandlezers. In het gebouw zijn vooral elektronische XS4-beslagen gebruikt, maar ook elektronische GEO-cilinders, glasdeurbeslagen en locker locks op medicijnkasten en medicijnkarren. Henk Bouwman voegt daar aan toe dat alle beslagen en cilinders met BioCote afgewerkt zijn. BioCote zorgt ervoor dat 99,9% van alle microben op het oppervlak worden afgebroken. “We willen de hygiëne in het ziekenhuis zo goed mogelijk bewaren en vaak zijn deurkrukken juist plaatsen waar bacteriën afkomstig van handen gemakkelijk doorgeven worden. Ook de afdeling schoonmaak is erg te spreken over het gebruik van BioCote. De beslagen zijn altijd vlekvrij.”

een afdeling waarvoor deze controle erg belangrijk is. Het is een ingewikkelde afdeling, omdat medewerkers op bepaalde tijden wel in de ene ruimte maar niet in de andere mogen. De flexibiliteit van het maken van aanpassingen in de toegangsrechten is dus een groot voordeel.”

Een continu proces Het ziekenhuis heeft nog veel plannen voor de toekomst. Ieder jaar maakt Nij Smellinghe een investeringsbegroting waarin een stuk toegangscontrole wordt meegenomen. Dat is bepalend voor de planning van dat jaar. “Het begin van een sleutelvrij ziekenhuis is nu gemaakt. Er zijn ruim driehonderd deuren voorzien van SALTO-toegangscontrole, maar er is nog veel meer potentie. Het is de bedoeling dat het ziekenhuis in de toekomst volledig overgaat naar het SALTOtoegangscontrolesysteem.”

•

Voor meer informatie www.saltosystems.nl of www.saltosystems.be

Flexibel en beheersbaar Inmiddels heeft Nij Smellinghe veel meer grip op veiligheid gekregen. In plaats van mechanische sleutels worden nu DESfire-passen gebruikt. Dit protocol heeft het ziekenhuis bewust gekozen vanwege de hogere veiligheid ten opzichte van Mifare. Tegenwoordig worden toegangsrechten met één druk op de knop aangepast of worden passen geblokkeerd. In het systeem is nu onder andere overzicht over de gebruikers met hun toegangsrechten. Daar kan eenvoudig een uitdraai van gemaakt worden, zegt Niels Broekema. “We gebruiken dit vaak om te controleren of medewerkers nog toegang hebben tot de juiste deuren. Maar ook om te zien wie waar naar binnen is gegaan. De apotheek is bijvoorbeeld

BOUWEN AAN DE ZORG | 65

Tekst en foto’s: Martijn van den Bouwhuijsen

V-model biedt handvat voor realisatie

NATIONALE CLEANROOMDAG IN TEKEN VAN CONTAMINATION CONTROL In Bussum vond op 7 oktober een bijzonder evenement plaats over contamination control: de 13e VCCN Nationale Cleanroomdag. Uit de presentaties bleek dat het maken van een cleanroom uiterst complex is. Er komen uiteenlopende technische disciplines samen en diverse belanghebbenden spelen een rol. Het V-model biedt een praktisch handvat vanaf planvorming tot ingebruikname. Dagvoorzitter Wouter Burggraaf van VCCN lezingen en conferenties sprak over het belang van de bijeenkomst.“De 13e VCCN Nationale Cleanroomdag staat in het teken van bewustwording over contamination control. Kennis opdoen en delen. Zowel de lucht als oppervlaktes in een cleanroom kunnen verontreinigd en gedesinfecteerd raken. Overdracht komt tot stand door deeltjesdepositie en direct contact. De mens is de grootste veroorzaker van contamination in een cleanroom.” Frans Saurwalt van Kropman Contamination Control ging in op het doel van contamination control. “De toepassing van stof- en kiemarme ruimten vormt voor steeds meer bedrijven een essentieel onderdeel van het primaire proces. Het V-model hanteren we als handvat bij de totstandkoming van een cleanroom, vanaf initiatief tot gebruik. Dit model geeft de mate van abstractie weer

Informatiemarkt van de VCCN Nationale Cleanroomdag.

66 | BOUWEN AAN DE ZORG

over de tijd. In het begin zijn de wensen van de opdrachtgever abstract. Normen en richtlijnen vormen een handvat bij het specificeren en ontwerpen. Wensen en eisen worden vertaald in een tekening met dimensioneringen en materiaalkeuzes. Hierna volgt de bouw; de cleanroom krijgt concreet gestalte. Door vervolgens te valideren, wordt getoetst aan meetbare criteria. De gekozen criteria zijn branchespecifiek en afhankelijk van de gebruiker. Gebruik, het laatste stadium, gaat over persoonlijk gedrag en aanpassingen in het gebruik.”

Normen, specificaties en ontwerp Namens Aero-Dynamiek gaf André van Tongeren een presentatie over normen. “Er zijn veel normen en richtlijnen over cleanrooms. Deze normen vormen de grondslag voor afspraken tussen belanghebbenden. Het is weliswaar lastig om deze normen te doorgronden, maar het loont de moeite. De VCCN onder-

Nationale Cleanroomdag, Bussum

Michiel van Kooten en Wouter Burggraaf.

steunt hierbij middels cursussen. ISO-normen gelden wereldwijd, CEN-normen in Europa en NEN voor Nederland. Contamination control wordt bijvoorbeeld behandeld met NEN-EN-ISO 14644 (deeltjes in de lucht) en NEN-EN-ISO 14698 (micro-organismen). De VCCN RL 09 gaat over deeltjesdepositie en VCCN RL 10 over luchtdoorlatendheid.”

Meetapparatuur voor cleanroommonitoring.

‘Inzicht krijgen in de ‘total cost of ownership’ is belangrijk’ Peter van Casteren van Philips Innovation Services sprak over ontwerp en specificatie. “Wat je niet vraagt, krijg je ook niet. Een goed programma van eisen maken is complex. Het productieproces staat centraal. Het ontwerp wordt gebaseerd op de gevraagde specificaties, maar nog meer op het gebruiksdoel. Dat is de leidraad richting bouw en validatie. Inzicht krijgen in de ‘total cost of ownership’ is belangrijk, inzicht in kosten voor energie, schoonmaak, onderhoud en verbruiksartikelen.”

Realiseren en valideren Het realisatietraject van een cleanroom werd toegelicht door Michiel van Kooten van Cleanroom Combination Group. “Bij het realiseren van een cleanroom spelen diverse zaken een rol, zoals ergonomie, luchtkwaliteit, brandwerendheid en reinigbaarheid. Er moeten keuzes gemaakt worden over indeling en materialisatie. Dit heeft invloed op de bouwwijze en bouwvolgorde. Ik raad opdrachtgevers aan om zich goed in te lezen, referentieprojecten te bekijken en te werken met mock-ups. Het vastleggen van milestones tijdens het realisatieproces is belangrijk, evenals het doorgeven van wijzigingen aan alle betrokken partijen. Het opschuiven van een LAF-kast, kan bijvoorbeeld al invloed hebben op de luchtcirculatie.”

›

Edwin den Hartog sprak over doel en methode van cleanroomvalidaties.

BOUWEN AAN DE ZORG | 67

Lighthouse Benelux

Specialist in Ziekenhuis Monitoring Systemen

Eén geïntegreerd monitoring systeem voor het gehele ziekenhuis.

Specialismes van Lighthouse Benelux: • Onafhankelijke monitoring systemen. • Onderhoud, kalibratie en support van apparatuur en systemen. • Kennis van contaminatie, hygiëne gedrag en luchtkwaliteit. • Opleiding, documentatie en validatie volgens GMP(-Z)/GaMP-5, FDA, ISO.

Lighthouse Worldwide Solutions Benelux BV Van Heemstraweg 19A • NL-6657 KD Boven Leeuwen Tel. +31 (0)487 56 08 11 • Fax +31 (0)487 56 00 13 benelux@golighthouse.com • www.golighthouse.nl

Nationale Cleanroomdag, Bussum

Maatwerk in cleanroom monitoring “In ziekenhuizen is luchtkwaliteit bedrijfskritisch”, zegt sales engineer Lars Smidt namens Lighthouse Worldwide Solutions. “Voor patiëntveiligheid en kwaliteitsborging dient gebruikgemaakt te worden van monitoringsystemen, die onafhankelijk de condities van ruimtes, apparatuur en werkwijze vastleggen.” Lighthouse Worldwide Solutions levert meetapparatuur en realiseert meetsystemen. In een OK wordt bijvoorbeeld de temperatuur, de luchtvochtigheid, de deeltjesconcentratie en het aantal deurbewegingen gemeten en gecontroleerd of kritische waarden worden overschreden. “Dankzij onze partnerships met eindgebruikers, onze jarenlange ervaring en onze kennis van de regelgeving, bieden we maatwerk zoals u van de marktleider in Environmental Monitoring Systemen mag verwachten.” Elke (monitorings)oplossing is 100% toegesneden op de normen en standaarden die van toepassing zijn. Door de complete monitoringsoplossingen van Lighthouse kan in het hele ziekenhuis worden gewerkt met één systeem, waarbij alle afdelingen worden ondergebracht met scheiding van rechten van de verschillende gebruikers. “Dit maakt de monitoring veiliger en efficiënter.” Voor meer info: www.golighthouse.nl Sales engineer Lars Smidt van Lighthouse.

Specialist in realisatie van cleanrooms Cleanroom Combination Group (CCG) is gespecialiseerd in de realisatie van stof- en kiemvrije ruimtes. Het bedrijf uit Bergeijk hanteert een geïntegreerde aanpak vanaf het definitieve ontwerp tot de oplevering. Zo wordt ‘Room for perfection’ geboden voor opdrachtgevers in de farmaceutische industrie, de biotechnologie, de biofarmaceutische industrie, de gezondheidszorg, de nanotechnologie, de micro-elektronica en andere hoogwaardige industrieën. “Door goed te luisteren en mee te denken met onze klanten, kunnen we cleanrooms realiseren waarin optimaal wordt gepresteerd”, zegt technisch directeur Michiel van Kooten namens CCG. “We hebben ruime ervaring met de bouw en renovatie van operatiekamers en hebben de kennis, ideeën en materialen.” CCG zorgt onder andere voor de vaste inrichting, het losse meubilair, de deuren, de doorgeefkasten, het wandsysteem en het plafondsysteem. Daarnaast ontwikkelt het producten als het flexibele CCG-10 wandsysteem. De wand in het CCG-10 systeem bestaat uit een vrijstaand HPL-frame waar de techniek zoals leidingen en kanalen in verwerkt wordt. Dit frame wordt bekleed met een 10 mm dikke HPL-plaat, die demontabel tussen de vloeren plafondovergang is gemonteerd. “Het aanpassen van de techniek in of achter de wand is daardoor snel te realiseren en levert een minimale verstoring van de operationele processen op.” Voor meer info: www.ccgholding.nl

Cleanroomvalidaties werden nader toegelicht door Edwin den Hartog van Kalibra International BV. “Validatie gaat om controle van kritische factoren voor het productieproces. Validatie bestaat uit installatiekwalificatie, operationele kwalificatie en prestatiekwalificatie. Waarbij getoetst wordt of geleverd is volgens tekening, of de techniek functioneert en of voldaan wordt aan de User Requirements Specs. Elke branche kent specifieke criteria over HVAC, reiniging, kleedprocedures en monitoring.”

›

Meetapparatuur voor cleanroommonitoring.

BOUWEN AAN DE ZORG | 69

TripleAir EXCELLENCE AS STANDARD Air Filtration Technology

ISO 9001

TripleAir Technology is an experienced manufacturer and supplier of Hepa (High Efficiency Particulate Air) and Ulpa (Ultra Low Penetration Air) filters. Triple Air’s mission is to develop, design and deliver first class quality air filtration systems utilising the latest technology and state of the art manufacturing equipment, in our product range, high quality and competitive pricing are paramount. TripleAir Technology BV T +31 (0)591 630607 E info@tripleair-technology.com tripleair-technology.com

U NIE

TripleAir Technology Ltd T +44 (0)1670 739394 E info@tripleairtechnology.co.uk tripleairtechnology.co.uk

VoCHT- en TemperaTUUr sensor • energiebesparing door hoge nauwkeurigheid • kalibratie zonder meetonderbreking • unieke verwisselbare sensor • tot 4 sensoren op 1 unit

Cleanroom displays

tripleair-technology.com

BOUWEN AAN DE ZORG

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor de branche?! Bouwen aan de Zorg is het vaktijdschrift dat bouwprojecten, achtergronden, columns, kort nieuws, symposia belicht in Nederland en Vlaanderen. Met deze uitgave bent u zes keer per jaar verzekerd van vakinformatie waarop u beslissingen kunt baseren.

Aarzel niet om ons en de lezersdoelgroep te informeren Neem contact op met Patty Ros:

• weergave en status van klimaat (T, RV, dP, teller, enz.) in één display • visueel en akoestisch alarm • strak en compact design • communicatie met GBS

info@pedak.nl | www.pedak.nl T +31(0)475-497424

T +31 495 45 00 95

E p.ros@louwersuitgevers.nl

Nationale Cleanroomdag, Bussum

Besparing in operations door nauwkeurige meettechniek

Hoogwaardige luchtfilters voor marktconforme prijs

“Vaak wordt de aankoop van meetsensoren gedreven door de aankoopkosten, wat ten koste gaat van de nauwkeurigheid”, zegt Martijn Droog, account- en projectmanager bij Pedak Meettechniek BV.

“HEPA- en ULPA-luchtfilters zorgen ervoor dat toevoer- en/of afvoerlucht wordt gezuiverd van stofdeeltjes, microben, bacteriën of virussen”, zegt Bas Stenekes, directeur van Triple Air Technology. “Wij leveren hoogwaardige HEPA- en ULPA-filters voor een marktconforme prijs. Door de platte organisatie kunnen we snel inspelen op behoeftes vanuit de markt.”

Droog geeft aan dat de meting van een cleanroom zes tot acht keer nauwkeuriger moet zijn dan de daadwerkelijk vereiste waarden. Dit komt door toleranties van ventilatiekleppen, luchtbevochtigers, filters en andere onderdelen van het luchtbehandelingssysteem. Voor nauwkeurige metingen zijn speciale technieken geschikt, zoals elektrolytische sensoren voor relatieve luchtvochtigheidsmeting. “High-end meetsystemen zijn weliswaar duur in aanschaf, maar hebben een korte terugverdientijd. De processen in een cleanroom verlopen hiermee stabieler en er is minder onderhoud nodig van het luchtbehandelingssysteem.” Nieuw in het assortiment van Pedak Meettechniek is de Hygrodat 200 RV-meter, waarmee zowel de temperatuur als de relatieve vochtigheid wordt gemeten met een nauwkeurigheid van 0,1 graad Celsius en 0,5% RV.

Triple Air Technology is totaalleverancier van complete systemen, filterhuizen, plafondsystemen, tekeningen en engineering. De producten voldoen aan de strengste normen. Alle HEPA/ULPA-filters worden conform de geldende normen geproduceerd, individueel getest volgens de EN1822 en geleverd met een Certificate of Compliance. Op de efficiënt ingerichte locatie in Emmen worden filters geproduceerd voor de highend markt. Daarnaast levert het bedrijf ook filters voor de low-end markt. “Kortom, standaardproducten en specials, geproduceerd volgens de hoogste standaarden, innovatief, kwalitatief hoogwaardig en concurrerend in prijs.” Voor meer info: www.tripleair-technology.com

Voor meer info: www.pedak.nl

Bas Stenekes van TripleAir.

Martijn Droog van Pedak.

Operations Barbara Wessels van Ecolab Contamination Control gaf een presentatie over operations. “Voordat een cleanroom betreden mag worden, moet de mens ingepakt worden, zodat er geen huidschilfers of haren in de lucht komen. Deze deeltjes kunnen micro-organismen dragen. Mensen die in een cleanroom werken, moeten goed getraind zijn. Door snel te bewegen, verstoort de mens de laminaire flow in een cleanroom. Turbulentie zorgt voor opwaaien van deeltjes in de lucht. Infectie kan ook ontstaan door gecontamineerde materialen die in een cleanroom komen. Reinigen en desinfecteren van de ruimte blijft noodzakelijk.” Het lezingenprogramma voor nieuwe vakgenoten werd afgesloten door Wouter Burggraaf: “Niets is absoluut bij het maken van een cleanroom. Blijf zelf nadenken. Wees continu bewust van het uiteindelijke gebruiksproces. We spraken vandaag over contamination control, over het weren van micro-organismen en stofdeeltjes. We zijn stof en tot stof zullen we wederkeren. Vandaag gaven we u stof tot nadenken.”

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 71

Nieuwe huisvesting voor Dr채ger

Duurzaam denken vanaf de ontwerpfase Met ingang van 1 juli 2015 beschikt Dr채ger over een nieuwe huisvesting in Zoetermeer. Een gebouw waarin duurzaamheid, (eigen) technologie en gezondheid alle aandacht hebben gekregen. Een korte kennismaking met twee samengevoegde divisies.

Huygensstraat 3-5 2721 LT Zoetermeer Postbus 874 2700 AW Zoetermeer T +31 (0)79 3444666 F +31 (0)79 3444747 gms@draeger.com www.draeger.com

72 | BOUWEN AAN DE ZORG

Bedrijfspresentatie

Dräger staat voor ‘Technology for Life’. Met deze visie in gedachten wil Dräger Nederland technologie met de daarbij horende dienstverlening aanbieden vanuit een duurzaam, energiezuinig en milieuvriendelijk gebouw, waarin ook ‘de factor mens’ en dus de prettige werkomgeving een belangrijke rol speelt. Naast het toepassen van vele duurzame technieken en een hoge isolatiewaarde van de gebouwschil, is voor de medewerkers een prettige en veilige werkplek gecreëerd met nu ook letterlijk de altijd gewenste korte communicatielijnen. De twee divisies van het internationale familiebedrijf - Medical en Safety - die zich jarenlang op enkele kilometers van elkaar verder ontwikkelden, zijn nu weer samengebracht in één nieuw bedrijfspand. Dat biedt niet alleen intern voordelen, maar het is ook voor de klanten zichtbaar in onder andere één Dräger Academy.

Dräger installaties Het gebouw is voorzien van een brandmeldinstallatie naar de laatste stand, zoals Dräger deze ook in bijvoorbeeld ziekenhuizen ontwerpt en installeert. Vanzelfsprekend is ook de hele gasvoorziening voor zowel de medische als de mechanische werkplaatsen (onder andere stikstof, zuurstof en ademlucht) uit eigen hand. Dat die gasvoorziening zelfs in het eigen gebouw grotendeels onzichtbaar is, wordt wel eens jammer gevonden. Tijdens de bouw waren niet alleen de aannemer en elektrotechnische installateurs bezig, maar waren er ook veel installateurs van Dräger aan het werk.

Moderne techniek Het nieuwe gebouw is onder andere voorzien van warmte- en vochtuitwisseling via een ‘warmtewiel’ in het ventilatiesysteem, magneetkleppen in de waterleidingen naar de ‘natte groepen’ en elektromagnetische afsluiters in de gasleidingen naar de praktijklokalen van de Dräger Academy. Met de BREAAM-eisen* in de hand zijn bijvoorbeeld waterbesparende douchekoppen en economische spoelsystemen met infrarood-sturing aangebracht in de natte groepen. En zelfs in de werkplaatsen ligt vloerverwarming; comfortabeler kan het eigenlijk niet. Het nieuwe gebouw is voorzien van een ultramoderne (LED-)verlichtingsinstallatie. In het gebouw is een modern DALI-besturingssysteem (Digital Addressable Lighting Interface) geïnstalleerd, waarmee elke armatuur apart geadresseerd en bestuurd kan worden. In afzonderlijke ruimten zitten bewegingssensoren, zodat aanwezigen het licht niet zelf in of uit hoeven te schakelen. Ook is er een ‘veegschakeling’ toegevoegd, die aan het eind van de werkdag alle lampen uitschakelt. Armaturen langs raampartijen worden bovendien automatisch gedimd als de daglichtbijdrage voldoende is. Een deel van de LEDarmaturen is uitgerust met accupacks om ze tevens als noodverlichting dienst te laten doen.

Met dit alles heeft Dräger een efficiënt, duurzaam, ergonomisch en veilig gebouw gerealiseerd; passend bij de filosofie van Dräger.

•

* Duurzaamheid volgens BREEAM®NL BREEAM, Building Research Establishment Environment Assessment Methodology, is een van oorsprong Britse classificatie- en beoordelingsmethode voor de duurzaamheid van gebouwen. De ontwikkeling van BREEAM startte in 1988, en daarmee is het de eerste en inmiddels meest toegepaste complete methode voor het meten, evalueren en verbeteren van de duurzaamheid van zowel bestaande als nieuw op te richten bedrijfsgebouwen en woonprojecten. Thema’s beperken zich daarbij niet tot de energieprestatie, maar omvatten bijvoorbeeld ook management(beheer), afval, gezondheid, vervuiling en ecologie. Een van de kleine maar zichtbare gevolgen hiervan zijn de nestkastjes aan de gevel. De beoordelingsrichtlijn BREEAM-NL 2011, toegepast bij de Dräger-nieuwbouw, kent een holistische benadering en kwalificeert niet slechts het bouwkundige eindresultaat, maar ook het complete proces van bouw, onderhoud, energieverbruik en sloop, samengebracht onder het kopje ‘levenscycluskosten’. De uiteindelijke classificatie voor het Dräger-gebouw is ‘very good’.

BOUWEN AAN DE ZORG | 73

Tekst en foto's: Tim Janssens

EXPO 60+:

Een waardevol forum voor investeerders en zorgbedrijven Van 7 tot en met 9 oktober konden onze zorgprofessionals hun hartje wederom ophalen op EXPO60+, de tweejaarlijkse vakbeurs rond ouderenzorg die de laatste jaren steevast plaatsvindt in de Nekkerhal in Mechelen. De beurs lokte opnieuw enkele duizenden bezoekers en vormde als dusdanig een ideale ontmoetingsplek voor investeerders en zorgbedrijven die samen een eerste stap richting nieuwe, innovatieve realisaties wilden zetten. Veel bekende gezichten, een gezellig sfeertje en een beproefd beursconcept: het succesrecept dat EXPO60+ nu al achttien jaar voorschotelt, voelt vertrouwd aan. Op EXPO 60+ krijgen spelers uit de zorgmarkt enerzijds de kans om zich te profileren op fraai uitgedoste stands en kunnen bezoekers anderzijds in contact treden met een grote verscheidenheid aan zorgprofessionals en decision makers, die de Belgische zorgmarkt kleur en kwaliteit geven. De focus ligt op allerhande toepassingen in diverse

74 | BOUWEN AAN DE ZORG

domeinen die het leven van hulp- of zorgbehoevende ouderen makkelijker en aangenamer kunnen maken: Care & Hospitality, Facility Services, Building Projects en Management & IT.

Inspirerende innovaties EXPO 60+ wil een antwoord bieden op actuele maatschappelijke themaâ&#x20AC;&#x2122;s die de zorgsector raken. Dat dit niet zomaar een slogan is, bleek tijdens de beurs. Het is immers niet enkel het rijk gevulde

seminarprogramma dat deze woorden in daden omzet (onder meer met een topdebat over heden en toekomst van de Belgische ouderenzorgsector, zie verslag in dit magazine). Ook de vele inspirerende innovaties doen meer dan hun duit in het zakje. Aangepaste bedden en matrassen, mobiele communicatietechnologieĂŤn, meubilair, accessoires, integrale interieurconcepten enzovoorts. Met wat je op EXPO 60+ aan zorggere-

Terugblik Expo 60+

ten) uit tot winnaar. Huize Walden is een instelling voor mensen met een ernstige fysieke beperking. De zorgstudio’s bevinden zich op de begane grond, terwijl de verdieping plaats biedt aan appartementen voor mantelzorgers en familie. Eervolle vermeldingen waren er voor het zorghotel van Rode Kruis-Vlaanderen in Zuienkerke en Eigen Thuis in Grimbergen, een ‘zelfstandig wonen’-project voor dertig zwaar motorisch gehandicapten. Het publiek sprak zijn voorkeur uit voor de afdeling psychogeriatrie in het Jessa Ziekenhuis in Hasselt.

I2C Tools lateerde nieuwigheden en revolutionaire producten vindt, kun je gerust het woonzorgcentrum of de assistentiewoning van de toekomst vormgeven. De 260 exposanten boden samen een uitgebalanceerde mix van concepten en toepassingen, die ervoor zorgt dat de beurs relevant en aantrekkelijk is/blijft voor een enorm breed doelpubliek.

Inspelen op potentieel “Waarin schuilt nu de waarde van EXPO60+?”, vragen sommigen zich ongetwijfeld af. De vraag stellen is ze beantwoorden, zeker als je de moeite neemt om een dag op de beurs te vertoeven. Op geen enkele andere gelegenheid zie je de Belgische ouderenzorgsector in al zijn geledingen. Partijen die anders veel moeilijker of via tal van omwegen met elkaar in contact komen, drinken op EXPO60+ samen een glas en kunnen na een gemoedelijke babbel meteen zaken doen. De zorgmarkt is een economisch domein met een groot, maar nog niet volledig verzilverd groeipotentieel. EXPO60+ speelt hier prima op in. Het beursconcept stimuleert bedrijven om zich open en constructief op te stellen, terwijl de aanwezige bezoekers beseffen dat hun investeringsplannen op de beurs meer dan ooit vorm kunnen krijgen. Dit creëert een bijzondere dynamiek die leidt tot

belangrijke beslissingen en initiatieven, hetgeen de sector in zijn geheel uiteindelijk ten goede komt.

I2C-innovatiewedstrijd Een vaste waarde op EXPO 60+ en zusterbeurs Healthcare zijn de I2C Awards. Deze werden op vrijdag 9 oktober al voor de achtste keer uitgereikt. Ze bekronen de ideeën, concepten en ontwikkelingen die het comfort, de leefbaarheid of de duurzaamheid van ouderen en/of patiënten in een zorginstelling bevorderen. De I2C Awards zijn een initiatief van beursorganisator Probis, de Bond van Vlaamse Architecten, ORI (de Overkoepelende Organisatie van Raadgevende Ingenieurs) en Redactiebureau Palindroom. Zoals altijd werd er in drie categorieën (I2C Concept, I2C Tools en I2C Industry) een jury- en een publieksprijs uitgereikt.

I2C Concept I2C Concept richt zich op vernieuwende ontwerpen van zorginstellingen, totaalconcepten die in hun geheel het comfort, de sfeer, de huiselijkheid en de duurzaamheid van de (leef- en zorg)ruimte ten goede komen. De vakjury selecteerde uit de negentien ingezonden projecten initieel een shortlist van zes kandidaat-winnaars. De jury riep Huize Walden in Malle (Lava architec-

Voor I2C Tools gingen de organisatoren op zoek naar specifieke toepassingen, hulpmiddelen of vondsten die het verblijf van de bewoners of het werk van het personeel veraangenamen en/of vergemakkelijken. De prijs van de vakjury ging naar de Halve Deur van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt. Deze vermijdt wegloopgedrag zonder bewoners het gevoel te geven dat ze opgesloten zijn. WZC ten Kouter en het OCMW van Laarne kregen een eervolle vermelding voor hun zorgrobot en generatieoverschrijdende activiteiten, waarbij residenten in contact treden met kinderen van de kinderopvang. Foyer de Lork kaapte de publieksprijs weg met zijn ‘warme zorg’-idee - kleine kaartjes met lieve en motiverende boodschappen.

I2C Industry De categorie I2C Industry buigt zich over gecommercialiseerde innovaties van standhouders op de beurs. Uit de 22 kandidaten kwam de Doff n’ Donner van Compad NL naar voren als winnaar van de vakjuryprijs. Deze ontwikkeling biedt hulp bij het aantrekken van steunkousen, ongeacht het type kous of de drukklasse. De publieksprijs ging naar het Fietslabyrint van Enraf-Nonius, dat mensen die niet meer buiten kunnen fietsen een interactieve indoorfietstocht laat beleven met behulp van een beeldscherm en een bewegingstrainer.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 75

WISSNER-BOSSERHOFF NV BELGIUM SA Bedrijvenlaan 1 2800 MECHELEN T +32 (0)15 - 21 08 41 F +32 (0)15 - 29 14 64 E info@wi-bo.be W www.wi-bo.be

GOELST NL BV Lorentzstraat 11 6716 AD EDE T +31 (0)318 - 64 81 00 F +31 (0)318 - 64 81 09 E info@goelst.nl W www.goelst.nl

TOP CLASS FURNITURE TEXTILES BVBA Bruinbeekstraat 53 2820 BOSHEIDEN T +32 (0)15 - 28 63 63 F +32 (0)15 - 28 63 64 E info@topclass-mechelen.be W www.topclass-mechelen.be

76 | BOUWEN AAN DE ZORG

ENGELS LOGISTICS NV IZ Ravenshout 8212 Schemkensstraat 15 3583 PAAL-BERINGEN T +32 (0)11 - 81 50 50 F +32 (0)11 - 81 50 60 E post@engels.eu W www.engelslogistics.be

LOPITAL BELGIË BVBA Antwerpsesteenweg 124 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 - 87 05 160 E info@lopital.be W www.lopital.be

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 - 520 16 76 F +32 (0)2 - 520 19 78 E info@delabiebenelux.com W www.delabiebenelux.com

Terugblik Expo 60+

wissner-bosserhoff Zorgbedspecialist wissner-bosserhoff pakt steevast uit met enkele bijzondere nieuwigheden op EXPO60+, en ook dit jaar was het niet anders. Allereerst was er het intelligente bed, dat in realtime gegevens over de patiënt doorspeelt aan een centraal systeem dat op afstand gemonitord kan worden. Daarnaast stort wissner-bosserhoff zich binnenkort ook op de markt van de drukverlagende, hybride en actieve matrassen, inclusief totaalservice met indienststelling en desinfectie met waterstofperoxide, hangmatige reiniging en een wasstraat in een eigen 'decon centre’. Geïnteresseerden kregen alvast een voorproefje en konden de nieuwe matrassen zelf uittesten. Engels Engels Logistics kan bouwen op een jarenlange ervaring in de zorgsector en toonde dat ook als exposant op EXPO60+. Het gamma van Engels varieert van papiermand tot ondergrondse container,

van opslagrek tot waskorf en cateringbak. Engels heeft zowel standaard- als maatwerkproducten voor keukens, magazijnen, apotheken en technische ruimtes in huis. Kortom: alles om de logistieke behoeftes in woonzorgcentra, ziekenhuizen en andere zorginstellingen te vervullen. Goelst De Nederlandse firma Goelst had haar stand naar analogie met haar productgamma opgedeeld in twee stukken: aan de voor- en de linkerzijde diverse types gordijnophangsystemen, aan de rechterzijde ophangsystemen voor schilderijen, foto’s of kaartjes. De aanwezige zorgprofessionals konden er kennismaken met separatierails rond bedden, al dan niet elektrisch gestuurde raamrails en doucherails, die Goelst volledig op maat maakt. De ophangsystemen maken het boren in de muur overbodig. Via haakjes, kabeltjes en één centraal bevestigingspunt voor het geheel (bijvoorbeeld in het valse plafond), kun je schilderijen of andere decoratieve objecten

ophangen waar je maar wil. De ophangsystemen zijn uiteraard geschikt voor verschillende lasten en gewichten en zijn optioneel verkrijgbaar met een verlichtingselement. Lopital Lopital bemande op EXPO60+ zoals altijd een stand met stijlvolle snoezelbaden en functionele doucheen toiletstoelen. Dankzij een ruime keuze aan kleuren, patronen en schakeringen, kunnen zorginstellingen hun hoog-laagbaden een personal touch geven. Uiteraard kreeg de Lanira, een designbad dat patiënten onder meer ontspant via licht-, aroma-, whirlpool- en/of muziektherapie, wederom een prominente plek in de stand. Naast luxebaden stelde Lopital met de Indra echter ook een nieuw budgetbad voor – een functionele standaarduitvoering met een hoge kwaliteit, maar zonder extra toeters en bellen. Een andere opvallende eyecatcher was de Liko XL-plafondlift die maar liefst 363 kilo kan tillen. Topclass Een van de voornaamste trends in de ouderenzorgsector de voorbije jaren is het elimineren van het beklemmende rusthuisgevoel door (woon)zorgomgevingen in te richten naar het beeld van hedendaagse zorghotels. Een onderneming die zich hier specifiek op richt, is Topclass. Het begon in eerste instantie met de ontwikkeling van eigen relaxzetels en evolueerde nadien tot een totaalinrichter van (woon)zorgruimtes: stoffen, meubilair, kleuren, decoratie, behang enzovoorts. Alle producten zien er trendy uit, maar zijn uiteraard aangepast aan de behoeften van ouderen en de hedendaagse normen (ergonomisch zitcomfort, aangepaste bekleding, functionaliteit en duurzaamheid). Op EXPO60+ liet Topclass zien wat het in huis heeft door de stand op te vatten als een hedendaags (woon)zorginterieur. Delabie Benelux Delabie Benelux presenteerde zoals altijd een compleet gamma sanitaire voorzieningen met modern, innovatief kraanwerk, handgrepen en tal van andere accessoires. Bovendien had het de bezoekers van zijn stand mooi nieuws te bieden: sinds de overname van de Portugese fabrikant Senda heeft Delabie ook sanitaire toestellen in rvs in zijn assortiment: wastafels, urinoirs, toiletten, wastroggen enzovoorts. Rvs beantwoordt immers perfect aan de steeds groeiende behoefte aan hygiëne en gebruiksveiligheid in zorginstellingen. Zo kan Delabie voortaan een totaalpakket leveren aan diverse types ziekenhuizen en zorginstellingen en kunnen de producten zowel in de standaard zorgkamers als in gespecialiseerde zorgruimtes (bijvoorbeeld een operatiekwartier) een enorme meerwaarde bieden.

›

BOUWEN AAN DE ZORG | 77

KUSCH + CO BVBA Avenue Herbert Hoover Laan 34 1200 BRUSSEL T +32 (0)2 - 735 20 00 F +32 (0)2 - 735 08 00 E info@kusch.be W www.kusch.com

CREA-DECOR BVBA Lochtemanweg 8 3580 BERINGEN T +32 (0)11 - 45 46 82 F +32 (0)11 - 42 96 55 E crea-decor@conventsgroup.biz W www.crea-decor.be

healthcare

78 | BOUWEN AAN DE ZORG

TELEVIC HEALTHCARE Leo Bekaertlaan 1 8870 IZEGEM T +32 (0)51 - 30 30 45 E info@televic-healthcare.com W www.televic-healthcare.com

SIGNBURO Kempische Kaai 71 bus 1 3500 HASSELT T +32 (0)11 - 42 44 84 F +32 (0)11 - 42 10 84 E info@signburo.be W www.signburo.be

NORA FLOORING SYSTEMS BV Hoeilaart Office Park 3090 OVERIJSE T +32 (0)2 - 65 75 250 F +32 (0)2 - 65 75 330 E info-be@nora.com W www.nora.com/be-nl

HAELVOET NV Leon Bekaertstraat 8 8770 INGELMUNSTER T +32 (0)51 - 48 66 95 F +32 (0)51 - 48 73 19 E info@haelvoet.be W www.haelvoet.be

Terugblik Expo 60+

Nora flooring systems Decoratieve, functionele rubber vloerbekledingen voor zorgomgevingen, daar draait het om bij nora flooring systems. Naast vaste waarden als de norament- en noraplan-vloeren presenteerde nora met de noraplan valua een nieuwe collectie die inzet op warme kleuren en een gemarbreerde houtuitstraling. Belangrijk om weten is dat het gaat om een uitvoering in de massa, en niet om een basisstructuur met coatings of afwerklagen. Dit maakt dat er geen extra beschermlagen nodig zijn en dat de levensduur van de vloeren beduidend hoger ligt. De noraplan valua-vloer wordt definitief gelanceerd in de loop van november.

Kusch+Co Wie langs de stand van Kusch+Co liep, kreeg met de ARN-stoel een knappe nieuwigheid voorgeschoteld. De eerste stoel die Kusch+Co ooit maakte was de ‘100’, een houten stoel met een gescheiden zit- en ruggedeelte. Naar aanleiding van het 75-jarige bestaan van het bedrijf (vorig jaar) kregen designers de opdracht om er een hedendaagse versie van te maken. Dit resulteerde in de ontwikkeling van de ARN-stoel (‘arend’ in het oud-Noors). De inspiratie voor de opbouw van de stoel werd gehaald uit de vormgeving van vogelbeenderen - luchtkamers en compartimenteringen die het geheel sterk maar ook licht maken. Het chassis houdt het geheel bij elkaar: de poten en de armleuningen vertrekken vanuit deze zitbasis, zodat je aan de buitenkant geen verbindingen ziet. Signburo Wie op EXPO60+ op zoek was naar efficiënte en stijlvolle bewegwijzering voor woonzorgcentra, ziekenhuizen of andere zorginstellingen, was bij Signburo als vanouds aan het juiste adres. In een fraai vormgegeven stand konden geïnteresseerden inventieve signalisatietoepassingen ontdekken, zoals de SignTouch, een digitaal scherm van 40 inch

met touchscreen waarmee bezoekers snel en efficiënt kunnen nagaan in welke kamer een bepaald persoon verblijft. Een andere blikvanger was Sirius, een combinatie van aluminium, inox en glas die bevestigd wordt op basis van magneten. Bewegwijzeringselementen in aluminium of glas worden op een centrale inoxdrager geklikt, zodat er een strak en modern ogend signalisatiepaneel ontstaat dat in elke hedendaagse (woon)zorginstelling tot zijn recht komt. Crea-Decor Een stand als een levend visitekaartje, dat is het devies van Crea-Decor (Convents Group) – altijd present op EXPO60+. Als leverancier van los meubilair werkt Crea-Decor samen met zusterbedrijf Convents (vast meubilair) telkens een beursstand op maat uit. Waar wit vorig jaar overduidelijk de dominante kleur was, waren het ditmaal zwart en rood die de klok sloegen. De Convents Group staat voor totaalinrichtingen en stijlvolle interieurontwerpen. Binnenkort presenteert de Convents Group een nieuwe huisstijl. Elk van de zes dochterfirma’s krijgt een aangepast logo dat zowel de karakteristieke, kleurrijke driehoek als een eigen visueel accent zal bevatten.

Televic Televic legt zich toe op de ontwikkeling van geïntegreerde zorgcommunicatiesystemen en demonstreerde dat met veel enthousiasme op EXPO60+. Het gebruikt meer en meer IP-technologie om zijn bestaande oplossingen uit te breiden. Een voorbeeld hiervan is het interAxio-platform, dat onder meer bestaat uit een touchscreen voor (woon)zorgkamers waarop verzorgers zich met hun badge kunnen aanmelden om het patiëntendossier te beheren en taken te registreren. Dit maakt het gebruik van papierlijsten of tablets overbodig. Ook bewoners kunnen het touchscreen gebruiken, bijvoorbeeld om het weekmenu te consulteren, zich in te schrijven voor activiteiten, de radio aan te zetten of verlichting en rolluiken te bedienen. De alarmfuncties kunnen via een speciale applicatie op een standaard smartphone geïnstalleerd worden. Dit heeft onder meer het voordeel dat een bepaald alarm vergezeld kan worden door videobeelden, dat er meteen spraakcommunicatie mogelijk is en dat het systeem ook buiten de muren van de zorginstelling functioneert. Haelvoet De prijs voor het meest inventieve standconcept op EXPO60+ 2015 gaat wat ons betreft naar Haelvoet. Het West-Vlaamse bedrijf produceert hooglaag-, zorgen ziekenhuisbedden, relaxzetels, nachtkastjes, tafels en stoelen en is als dusdanig in staat om zorgkamers volledig in te richten. Haelvoet opteerde niet voor de traditionele minishowroom met vriendelijke medewerkers, maar voor een grote doos met twee kijkgaten die heel wat nieuwsgierige beursbezoekers lokten met prikkelende boodschappen (‘see our new headquarters’ en ‘see our new products’). Wie de moeite nam om door de kijkgaten te turen, zag een fotocollage met interieurconcepten en een voorstelling van het nieuwe bedrijfsgebouw in Ingelmunster, dat Haelvoet later dit jaar in gebruik zal nemen.

•

BOUWEN AAN DE ZORG | 79

Tekst en foto's: Tim Janssens

Pleidooi voor slimme grootschaligheid en functiemix in topdebat op Expo 60+ De toekomst van de ouderenzorg in Vlaanderen is een van de meest complexe vraagstukken die onze overheid en de zorgsector de komende jaren en decennia moet zien te beantwoorden. Expo 60+, de alom bekende vakbeurs voor woonzorgprofessionals die eind vorige week plaatsvond in Mechelen, vormde de perfecte gelegenheid om hier dieper op in te gaan. Beursorganisator Probis bracht architect Jorden Goossenaerts (Conix-RDBM), VIPA-beleidsadviseur Christophe Cousaert en gepensioneerd journalist Guy Tegenbosch samen voor een topdebat. Hoe evolueren jullie het huidige aanbod aan woonzorgvoorzieningen in Vlaanderen? Jorden Goossenaerts: “Op het gebied van woonzorgcentra is er de afgelopen jaren heel wat gebeurd, maar toch vind ik dat er nog gebrek is aan nieuwe vormen en concepten die de combinatie maken tussen verschillende functies. We zien regelmatig dat er andere maatschappelijke functies geïntegreerd worden in woonzorgcentra (bijvoorbeeld een publiek toegankelijke brasserie of een buurtcafé), maar ik denk dat we daar in de toekomst nog meer op moeten inzetten.” Christophe Cousaert: “We staan hoe dan ook al een stuk verder dan tien à vijftien jaar geleden, toen er in wezen enkel rusthuizen waren. Desalniettemin

denk ik dat het hoog tijd is om een klik te maken en veel meer de kaart te trekken van buurtzorg en dienstencentra. We moeten ons ook de fundamentele vraag stellen hoe we onze gebouwen, infrastructuur en publieke ruimte zodanig kunnen inrichten dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Ten tweede is er behoefte aan een grotere variatie op het gebied van woontypologieën. Wat dat betreft zitten we in Vlaanderen vastgeroest in ‘hokjesdenken’. We hebben heel wat woonzorgcentra en assistentiewoningen, maar daar stopt het dan ook. Voorts moeten we zorg op de agenda zetten van andere beleidsdomeinen en een vruchtbare synergie nastreven met wonen en ruimtelijke indeling. En een laatste aandachtspunt is dat we het zorgspectrum moeten verruimen: het is niet enkel een zaak van 85-plussers, maar ook van jongere personen die zorg- of hulpbehoevend zijn.”

Rik Neven (uiterst links) modereerde het debat. Guy Tegenbosch (journalist), Christophe Cousaert (VIPA) en Jorden Goossenaerts (Conix-RDBM) leverden stof tot nadenken.

80 | BOUWEN AAN DE ZORG

Debat op Expo 60+

Er wordt vaak gepleit voor het doorbreken van de strikte scheidingen tussen verschillende hulpbehoevenden, het afschaffen van speciale afdelingen voor gehandicapten of dementerenden en synergie met de rest van de maatschappij. Hoe kunnen we dit vertalen naar de realiteit? Jorden Goossenaerts: “Allereerst moeten we een zeer open benadering aan de dag leggen bij het programmeren van vastgoed in het algemeen en zorginfrastructuur in het bijzonder. Als we een zorgexploitatie kunnen uitdenken die het mogelijk maakt om er ook andere doelgroepen bij te betrekken, zijn we al op de goede weg. We kunnen de behoefte aan zorgvastgoed gebruiken om ook op andere vlakken meerwaarde te genereren. Een van de modetermen van de voorbije jaren is kleinschaligheid. Op zich is dat een goed principe, maar voor mij is het steeds een programmaonderdeel en nooit een doel op zich. Je kan gerust kleinschalige concepten integreren in een grootschalig geheel dat sluit elkaar niet uit. We hebben echter net die grootschaligheid nodig om aantrekkingskracht te genereren. Vandaar dat ik ook pleit voor ouderenzorg in stads- en dorpscentra.” Christophe Cousaert: “Er wordt hard gewerkt aan de ruimtelijke integratie van ouderenzorg, maar het blijkt voor veel mensen toch nog een enorme stap om zich naar publiek toegankelijke faciliteiten op woonzorgsites te begeven, zeker als ze er geen familie hebben wonen. Als je de bouw van woonzorgcentra deel kunt laten uitmaken van grotere programma’s met onder meer woonfuncties, een dienstencentrum of een supermarkt, dan is die drempel al veel minder groot. Ik denk dat daar wel degelijk toekomst in zit.” Over de toekomst gesproken: hoe zien jullie het woonzorggegeven de komende tien à twintig jaar evolueren? Guy Tegenbosch: “Rusthuizen zoals we die kenden en woonzorgcentra zoals we die nu kennen zullen passé zijn. Ze zullen vervangen worden door zorgverstrekkingscentra waar het verzorgd worden ergens in de normale woonruimte zal gebeuren. Woonzorgcentra zullen meer uitzondering dan regel zijn. Het probleem is echter dat verschillende (zorg)functies momenteel moeilijk te combineren zijn door de veelheid aan regelgeving - de regelgeving met betrekking tot een cafetaria in een rusthuis of een buurthuis is helemaal anders. De kwaliteit van onze zorg is goed, maar we denken nog te instellingsgebonden.” Jorden Goossenaerts: “Ik denk dat de toekomst enorme kansen biedt. We hebben geleerd uit het verleden en zijn in plaats van monofunctionele complexen flexibele vastgoedstructuren aan het maken waar naast zorg ook andere functies hun plaats kunnen hebben. Zorg wordt meer en meer een verhaal van wonen. We willen allemaal zo lang mogelijk thuis blijven wonen, dus waar je woont, moet je ook op een efficiënte manier verzorgd kunnen worden. Vandaar dat we de moed moeten hebben om grootschalige realisaties

neer te zetten. Dit hoeft zoals eerder aangegeven niet te betekenen dat ze grootschalig aanvoelen en dat ze geen kleine korrel in zich kunnen dragen. Daarvoor kunnen architecten de oplossing bieden. Maar als we grootschalig denken maken we gehelen waar we behoeften die we vandaag (nog) niet kennen, kunnen terugvinden in eigen omgeving.” Wat zou de overheid moeten doen om de kwaliteit van onze (ouderen) zorgverstrekking te verbeteren. Hebben jullie een concrete tip voor minister Vandeurzen? Jorden Goossenaerts: “Het privatief eigendom vormt een belemmering op het gebied van flexibiliteit en vastgoedwaarde op de lange termijn. We moeten dat uiteraard niet afschaffen, maar wel herdenken. Mochten we nu gebouwen kunnen maken waarvan we bijvoorbeeld vloeren in plaats van appartementen of wooneenheden verkopen, dan blijf je in de mogelijkheid om de vloer op termijn opnieuw in te delen.” Christophe Cousaert: “Dankzij de zesde staatshervorming en de kansen die Vlaanderen op het gebied van ouderenfinanciering krijgt, kunnen we fundamentele keuzes maken. En met wat tegenwoordig voorhanden is qua functiemix en alternatieve woonvormen, kunnen we het experiment echt wel een kans geven. Minister Vandeurzen heeft dat de afgelopen vier jaar al gedaan via de pilotprojecten zorg, maar ik hoop dat dit geen eenmalig verhaal was. Zodat we ook in de toekomst innovatieve modellen en concepten kunnen uittesten in een regelluw kader.” Guy Tegenbosch: “Mijn tip is tweeledig. Pak enerzijds het fenomeen eenzaamheid aan, want het is een van de grootste bedreigingen voor ons algemeen welzijn. En creëer anderzijds synergie met het beleid rond ruimtelijke ordening, wonen en onderwijs. Waarom geen vrijwillige ouderenzorg implementeren in de leerprogramma’s? We moeten die gesloten circuits doorbreken en toegevoegde waarde realiseren door verschillende aspecten slim te combineren.”

•

Guy Tegenbosch: “Rusthuizen zoals we die kenden en woonzorgcentra zoals we die nu kennen zullen passé zijn. Ze zullen vervangen worden door zorgverstrekkingscentra waar het verzorgd worden ergens in de normale woonruimte zal gebeuren.”

BOUWEN AAN DE ZORG | 81

Tekst: Zwany Huiting Foto's: Coloriet Laarhof

Totale vernieuwing Coloriet Laarhof

Wonen zoals thuis Mevrouw Meijering loopt met haar rollator naar de winkel om een geurende fles shampoo te kopen. Ze loopt verder door brede gangen, langs gezellige pleinen en gaat dan buiten op een bankje zitten. Daar geniet ze van kleurrijke bloemen en het geluid van stromend water. Ondanks haar geheugenproblematiek kan ze in Coloriet Laarhof gewoon haar eigen gang gaan. Want hier woont ze zoals thuis. Vóór de vernieuwing van Coloriet Laarhof zag het leven van mevrouw Meijering er heel anders uit. Net als in veel traditionele verpleeghuizen sliep ze op een meerpersoonskamer en leefde ze achter gesloten deuren op een afdeling van tien personen. Van onbelemmerd buitenlopen was geen sprake.

Kwaliteit van leven Door de totale vernieuwing van Coloriet Laarhof is de kwaliteit van leven van mevrouw Meijering sterk verbeterd. Volgens directeur Bert Apperlo vormt de visie op kleinschalig groepswonen de basis van deze verandering. “Het gaat om een nieuwe kijk op kwaliteit van leven voor senioren met geheugenproblematiek. Wij weten dat mensen als mevrouw Meijering bewegingsvrijheid, veiligheid en privacy nodig hebben om zich goed te voelen. Die begrippen hebben wij vertaald naar keuzes in wonen, bouwen en werken.”

82 | BOUWEN AAN DE ZORG

Meer ruimte De bewegingsvrijheid van mevrouw Meijering is enorm vergroot doordat de functie van het gebouw is gewijzigd. “In de oude situatie was dit zowel een woonzorgcentrum als een kantoorlocatie. Door alle kantoormedewerkers van de ondersteunende diensten te huisvesten in een ander gebouw, ontstond er meer ruimte voor de bewoners”, vertelt adviseur huisvesting Renée Haze. “Daardoor konden we voor alle bewoners royale eenpersoonskamers realiseren en sfeervolle groepswoningen voor zeven personen. Deze woningen zijn gezellig ingericht zodat het werkelijk ‘wonen zoals thuis’ is. De warme tinten van de raam- en vloerbekleding van Vos Projectinrichting dragen daar zeker ook aan bij.”

Belevingstuin “We weten dat mensen als mevrouw Meijering gedurende hun proces van

Coloriet Laarhof, Lelystad

geheugenverlies steeds meer behoefte hebben aan zintuiglijke prikkels”, vertelt Melinda Buining, medewerker bedrijfsbureau. “Daarom hebben we gekozen voor het aanleggen van een grote belevingstuin. Doordat Coloriet Laarhof helemaal op de begane grond gesitueerd is, kunnen alle bewoners deze tuin zowel vanuit hun woning als vanuit het grand café bereiken. Mevrouw Meijering loopt er graag rond met haar rollator. Ze maakt een praatje met een buurman die in de kas bezig is de radijsjes uit te poten of ze oefent trapbewegingen op de voetfiets. Omdat de paden lusvormig zijn aangelegd, heeft mevrouw Meijering het gevoel dat ze onbeperkt kan lopen zonder obstakels of hekken tegen te komen. In de tuin staan planten in verhoogde borders, zodat zij die kan aanraken zonder te bukken. Ze ruikt de geuren, ziet de kleuren, hoort het stromende water en proeft de lekkere aardbeien die er groeien.”

Domotica “Bij Coloriet is techniek een middel om de kwaliteit van leven te verhogen”, vertelt Nico Heeman, manager bedrijfsvoering. “Daarom hebben we gekozen voor speciale domotica-toepassingen met bijvoorbeeld sensoren in stoelen en onder het matras van het bed. Die sensoren meten onder andere het hartritme en de ademfrequentie en kunnen daarmee aangeven wanneer een bewoner bezig is om wakker te worden of op te staan uit de stoel. De woonbegeleider krijgt dan een seintje op haar smartphone en tablet en kan zo nodig een handje helpen. Op deze manier helpt de domotica bij de veiligheid en de privacy van de bewoners.”

•

Vos Projectinrichting nauw betrokken bij renovatie Vos Projectinrichting te Harderwijk is als ‘huisstoffeerder’ van Coloriet van begin af aan nauw betrokken geweest bij de renovatie van De Laarhof. In juni 2014 werd gestart met de eerste fase en werden de gangen, woonkamers, tuinkamers en bewonerskamers voorzien van nieuwe vloeren en raambekleding. De laatste fase werd in september 2015 afgerond. “We kijken met gepaste trots terug op deze periode. Hoewel elke fase z’n uitdagingen kende als gevolg van een strakke planning en harde deadlines, is door de goede samenwerking met opdrachtgever en andere leveranciers alles naar wens verlopen. De firma Vos feliciteert Coloriet met het resultaat en wenst bewoners en werknemers veel woonen werkgenot!”

FEITEN EN CIJFERS INRICHTING Vos Projectinrichting, Harderwijk BOUWTIJD April 2014 - september 2015 OPPERVLAKTE Gebouw 7.600 m2, buitenruimte ca. 8.800 m2 CAPACITEIT 114 eenpersoonskamers verdeeld over 16 woningen FACILITEITEN Belevingstuin, grand café, winkel, kapsalon, TOTALE BOUWKOSTEN

ontmoetingspleinen 8 miljoen euro, inclusief btw

Réaumurstraat 5 3846 BZ Harderwijk info@vosproject.nl www.vosprojectinrichting.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 83

Tekst en foto's: E. van Wingen

Nederland tweede thuismarkt voor EVW De elektrische installatie van het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) te Goes onderging recent een grondige upgrade om voorbereid te zijn op de verwachte hogere vermogensafname in de toekomst. Dit werd gerealiseerd door het Belgische bedrijf E. VAN WINGEN NV (EVW), dat energieoplossingen met diesel- en gasmotoren levert. Alles draait daarbij om energie en energie-efficiĂŤntie, vaak toegepast in prestigieuze projecten waar zowel de noodstroomvoeding, warmtekrachtkoppeling en de energiesturing door EVW worden geleverd.

Voor EVW was dit het eerste project in de zorgsector in Nederland. De eerdere projecten in Nederland, zoals de installatie van de noodstroominstallatie in het gloednieuwe Internationale Strafhof (ICC) in Den Haag, overtuigden het Facility Management van het ADRZ in Goes ervan dat EVW - al tientallen jaren marktleider in de Vlaamse zorgsector - alles in huis heeft om hun uitbreidingsproject te helpen slagen. Hiermee werd de grens in de verzorgingssector voor EVW verlegd naar Nederland.

Aanpak EVW weet dat de klant tegenwoordig een totaaloplossing verwacht. Het uitgebreide standaardgamma bevat talloze opties, waardoor de gebruiker verzekerd is van producten op maat, belangrijk bij kritische toepassingen. De bij het ADRZ aanwezige noodstroomvoorziening van 630 kVA was niet 100% dekkend over het afgenomen energiegebruik, wat bij netspanninguitval overlast veroorzaakte. Omschakeling naar de nieuwe situatie vergde een grondige voorbereiding en een stevige detailengineering. Na de implementatie van de upgrade met een nieuw noodstroomaggregaat van 1000 kVA, een nieuwe extra transformator van 630 kVA en een nieuwe laagspanningsverdeler, is de energielevering voor zowel het noodstroombedrijf als het operationele bedrijf voor de komende periode gewaarborgd. Om een eenvoudig maandelijks testbedrijf mogelijk te maken, wordt de nieuwe NSAinstallatie geschikt voor een langdurig belast parallel bedrijf.

Test Met de ervaring in kritische omschakelingen in de zorgsector, was deze operatie EVW op het lijf geschreven. Het ADRZ heeft een test met het nieuwe noodstroomaggregaat al goed doorstaan en draaide als proef zelfs korte tijd uitsluitend op noodstroom. Het ziekenhuis zegt tevreden te zijn over het aansluiten en testen van de nieuwe voorziening. EVW heeft hiervoor de expertise in eigen huis en ontwikkelt zelf softwareoplossingen voor complete en overkoepelende energiesturingen.

84 | BOUWEN AAN DE ZORG

Calamiteiten als kabelbreuk, netuitval enzovoorts worden hiermee opgevangen, onder meer via web-based applicaties. Het bedrijf heeft een sterk uitgebouwde engineeringsafdeling en het team bouwt en installeert de aggregaten zelf. Onze montageteams werken volgens strikte veiligheidsnormen en zijn VCA**-gecertificeerd. Niet enkel volgens de ISO9001-norm, maar ook met de overtuiging om innovatief en met maatschappelijke verantwoordelijkheid te ondernemen. Daarna is de klant verzekerd van een servicepartnership van vele jaren.

â&#x20AC;˘

BOUWEN AAN DE ZORG | 85

www.strabag.be

SAmEn mAkEn WE GEWElDiGE BouWoPloSSinGEn moGElijk. STRABAG: lokale partner met wereldwijde expertise. Van zorgprojecten, kantoorgebouwen, scholen en industriële sites tot PPS-projecten: al onze bouwprojecten steunen op een duurzame lokale samenwerking en de expertise van één technologieconcern dat wereldwijd de toon zet. Als onderdeel van de STRABAG SE groep levert STRABAG Belgium zo al 50 jaar innovatieve en financieel sterke bouwoplossingen. We brengen mensen, bouwmaterialen en machines altijd op de juiste plaats en op het juiste moment samen. Dicht bij de klant, met oog voor kwaliteit en tegen een correcte prijs. Samen gaan we voor een resultaat dat werkt! N.V. STRABAG Belgium S.A.

•

Rijnkaai 37

•

B-2000 Antwerpen •

belgium@strabag.com

Vijftig jaar STRABAG, Antwerpen

Tekst en foto's: Strabag

Vijftig jaar STRABAG in België STRABAG Belgium vierde vrijdag 16 oktober haar vijftigjarig jubileum met een event in ‘De Shop’ te Antwerpen. Een 200-tal aanwezigen kon genieten van een avond vol verrassingen. Vlaams minister-president Geert Bourgeois sprak lovende woorden over STRABAG. Hij was dankbaar voor de integriteit van de onderneming en de manier waarop zij haar waarden in de praktijk omzet. Hij wenste STRABAG een succesvolle toekomst toe. Afgevaardigd bestuurder Patrick Deketele ziet de toekomst positief tegemoet en benadrukte dat STRABAG in de toekomst de innovatieve partner voor alle bouwprojecten zal blijven. Ook Thomas Birtel, CEO van STRABAG SE, drukte zijn vertrouwen uit in STRABAG Belgium. CEO Thomas Birtel bevestigt zijn vertrouwen in STRABAG Belgium.

Kubus De rode draad van de avond was een kubus, opgebouwd uit de zes waarden van STRABAG: partnerschap, innovatiedrift, vertrouwen, engagement, duurzaamheid en bescheidenheid. Door deze waarden na te leven, maakt STRABAG het verschil. STRABAG streeft immers naar een optimalisatie van tijd, kwaliteit en kosten voor alle projecten. Haar partnerschapsmodel teamconcept is hier een ideale uitgangsbasis voor.

‘Teams work’ In 1965 voerde STRABAG haar eerste project uit in België. Dit groeide snel uit tot een onderneming met vijf regionale kantoren en een internationaal kantoor. Momenteel heeft STRABAG maar liefst 65 projecten in uitvoering. Dit jaar verwacht ze een omzet van 240 miljoen euro. In totaal 325 toegewijde mensen zetten zich hiervoor dagelijks in. De slogan ‘teams work’ weerspiegelt goed de waarde die STRABAG hecht aan goede samenwerkingen en partnerschap.

Vlaams Minister-President Geert Bourgeois heeft lovende woorden voor STRABAG.

Afgevaardigd bestuurder Patrick Deketele dankt de aanwezige partners voor het vertrouwen en bevestigt klaar te staan voor de toekomst.

De afgelopen vijftig jaar is STRABAG erin geslaagd zich op de Belgische markt te profileren als top 10-aannemer in klasse 8 bouwprojecten, voornamelijk in de utiliteitsbouw. Duidelijk is dat STRABAG klaar staat om ook de komende vijftig jaar een betrouwbare bouwpartner te zijn.

•

STRABAG Belgium viert haar 50 - jarig jubileum in stijl.

BOUWEN AAN DE ZORG | 87

Tekst: Vanguard Healthcare Foto's: Laurens Janus

De missie van Vanguard Healthcare in het Caribisch gebied gaat door Sinds februari zorgt één van de meest geavanceerde mobiele operatiekamers van Vanguard Healthcare voor de helft van de klinische capaciteit van Bonaire, één van de eilanden van de Nederlandse Antillen. De mobiele unit van Vanguard heeft het leven van zowel klinisch personeel als patiënten op Bonaire een stuk eenvoudiger gemaakt. Zonder de mobiele eenheid hadden ze het vliegtuig moeten nemen om elders zorg te verlenen of te ontvangen. In plaats daarvan bracht Vanguard de zorg naar hen toe. Sinds de komst van de unit hebben meer dan 570 behandelingen plaatsgevonden, waaronder 117 orthopedische en 4 cardiologische ingrepen. Aangezien Bonaire zo'n 16.500 inwoners telt, heeft dus al bijna 3,5% van de bevolking van het eiland een behandeling ondergaan in deze unit. Tristan Botjes, de interne projectcoördinator van het San Francisco Ziekenhuis: “Op een bepaalde manier zijn VHS en Bonaire vanaf nu voor het leven met elkaar verbonden. Op straat spreek je mensen die vertellen over hun leven vóór en na een behandeling. Sommigen laten zelfs trots hun kind zien, die in de unit geboren werd. Tot nu toe hebben we twintig geboortes meegemaakt!”

•

88 | BOUWEN AAN DE ZORG

Het Dok, Middelharnis

Tekst: Stichting Zuidwester/EGM architecten

Nieuw dagbestedingsgebouw Het Dok voor Stichting Zuidwester Op zaterdag 5 september 2015 vond, op het terrein Hernesseroord van Stichting Zuidwester in Middelharnis, de officiële en feestelijke opening plaats van Het Dok. Zuidwester biedt zorg en ondersteuning aan kwetsbare burgers in Zeeland, Zuid-Holland en West-Brabant. EGM architecten ontwierp een open en gastvrije ontmoetingsplek voor omwonenden en cliënten ter vervanging van de bestaande, verouderde voorzieningen op het terrein. In het nieuwe dagbestedingsgebouw Het Dok werken cliënten met een (licht) verstandelijke beperking in de brasserie Dok16, de print- en copyshop, Atelier Kunstwereld en de winkel. De nieuwbouw bevindt zich in een omgeving waar water en groen de boventoon voeren. Het gebouw is vanaf de hoofdentree van het terrein het visitekaartje en vormt ook voor bezoekers van buiten een uitnodigende ontmoetingsplek. De diverse verouderde en verspreid gelegen dagbestedingsfuncties komen samen onder dit nieuwe dak. EGM architecten ontwierp

daarom een markant en transparant dagbestedingsgebouw dat van diverse kanten toegankelijk is.

Open en uitnodigend Het Dok is transparant, maar biedt tegelijkertijd bescherming. De gevels bestaan uit verdiepingshoge raampartijen, waardoor er veel daglicht naar binnen komt en er zicht is op de groene omgeving. Houten delen in de gevel zorgen voor een natuurlijke uitstraling en geven ook beschutting aan ruimten die dat nodig hebben. Ook de luifel die integraal uitsteekt, is zowel open en uitnodigend als beschuttend. Zo kan elke cliëntengroep buitenom droog naar zijn eigen werkplek, via een eigen toegang en eigen ruimte. De brasserie Dok16 heeft het grootste overstek boven een riant buitenterras. Deze ‘buitenkamer' biedt zowel bij regen als zonneschijn goed uitzicht op de hoofdentree en de kinderboerderij en vormt hiermee het visitekaartje van Hernesseroord. “Het Dok is een fijne ontmoetingsplek geworden waar niet alleen cliënten en medewerkers een fijne werkplek hebben gekregen, maar waar ook omwonenden en bezoekers van harte welkom zijn!”

•

Een markant en transparant dagbestedingsgebouw. Foto: EGM architecten

BOUWEN AAN DE ZORG | 89

Tekst: Lieke van Zuilekom Foto's: Metal Design Works - Bart van Vlijmen

Weerspiegeling van de zon zorgt voor bijzonder gevelbeeld 90 | BOUWEN AAN DE ZORG

Orpea, Brussel

Aan de rand van Brussel, in een veilige, rustige, groene en dorpse wijk, heeft aannemer Amart nv vorig jaar een voormalig kantoorpand omgebouwd tot een modern rust- en verzorgingshuis. Het gebouw, met een oppervlakte van 7.800 m², kenmerkt zich door een aantal opvallende architectonische elementen. Metal Design Works heeft hieraan zijn steentje mogen bijdragen middels 1.800 m² aluminium gevelbeplating, waarin de glooiing van de omgeving duidelijk wordt weerspiegeld. De opdracht voor residentie Paul Delvaux, een onderdeel van Orpea, is een goed voorbeeld van hoe social media voor je kan werken, vertelt René de Nijs, accountmanager bij Metal Design Works. “In oktober 2013 maakte ik een account aan op LinkedIn, waarop ik heel veel contacten tegenkwam waarmee ik de afgelopen jaren had samengewerkt. Zo ook de directeur van Amart nv, die al binnen een minuut reageerde op mijn verzoek om te ‘linken’. Hij vroeg me of ik een project voor hem wilde berekenen, maar helaas was dat project op dat moment te groot. Een maand later volgde een nieuwe aanvraag, voor residentie Paul Delvaux, die ik met beide handen heb aangepakt.” In januari 2014 kreeg Metal Design Works de opdracht gegund, vertelt De Nijs. “Het ontwerp voor de gevel was al gereed, maar men was nog op zoek naar een partij voor de stabiliteitsberekeningen, engineering, productie, bouwcoördinatie en montage van de gevelbeplating. Vanwege de specifieke 3D-beweging die de platen hebben, hebben wij het project uitgewerkt in HiCAD, dat als voordeel heeft dat eenvoudig series gemaakt en doorgevoerd kunnen worden als de producten eenmaal zijn ingevoerd. Hierdoor hebben we het ontwerp relatief snel kunnen uitwerken. Belangrijk, want de voorbereiding van de bouw was inmiddels al begonnen.”

Bijzondere kleureffecten De aluminium gevelbeplating is in horizontale banen tegen de gevel gemonteerd. “Om het glooiende gevelbeeld te realiseren, hebben we een keur aan platen moeten maken”, vertelt De Nijs. “Van platte panelen tot schuine en diepe panelen, hoekstukken en sluitpanelen. Om alle panelen goed te laten aansluiten, hebben we op locatie heel wat meetwerk moeten doen.” Alle beplating is voorzien van een RAL 1035 metallic poedercoating, vertelt hij. “De weerspiegeling van de zon zorgt voor bijzondere kleureffecten.” Aan de bovenzijde van de gevelpanelen is een opvang gemaakt voor het hemelwater. “Door U-gootjes achter de panelen te monteren, hebben we ervoor

gezorgd dat het regenwater alleen via de naden tussen de panelen naar beneden kan stromen. Een speciale wens van de architect.”

Kunstwerk Het gebouw is voorzien van nieuwe serres en een loopbrug, waarvoor Metal Design Works onder andere de zij- en plafondbeplating aan de onderzijde heeft mogen maken. “Deze beplating is voorzien van de kleur RAL 8019, die aansluit bij de kleur van de kozijnen van de serre.” Bovenop het dak is een dakopbouw geplaatst, waar de technische ruimte is ingericht. “Deze dakopbouw is volledig voorzien van aluminium gevelbeplating, ondanks dat deze vanaf de straatkant vrijwel niet zichtbaar is.” Bijzonder is volgens hem ook de dakrand van het gebouw, die de contouren van de gevelbanden daaronder volgt. “Als je de dakrand van bovenaf bekijkt, is het net een kunstwerk.” Naar aanleiding van de gevel voor residentie Paul Delvaux is Metal Design Works benaderd om ook de gevel voor een nieuw project uit te voeren. Daarnaast heeft Metal Design Works opdrachten liggen voor bijzondere gevelprojecten, zoals universiteitsgebouw O in Antwerpen, de muziekacademie in Deinze en winkelcentrum Docks Bruxsel in Brussel.

•

FEITEN EN CIJFERS ARCHITECT AANNEMER PROJECTONTWIKKELAAR GEVELBEKLEDING OPLEVERDATUM

PMO - Architecture SPRL Amart nv Orpea Belgium Metal Design Works juni 2015

BOUWEN AAN DE ZORG | 91

PEDAK: MEER DAN ALLEEN METERTJES Pedak levert meetoplossingen aan bedrijven en instellingen. Een meetoplossing is pas goed als deze perfect aansluit op de meetvraag. De medewerkers van Pedak staan klaar om iedere meetvraag te beantwoorden. Waar een 'standaardoplossing' niet aansluit op deze vraag, biedt Pedak een klantspecifieke oplossing. Dat doet Pedak nu al veertig jaar met veel ervaring, een schat aan kennis en een flinke dosis enthousiasme. Diverse merken uit de hele wereld gecombineerd met een aantal eigen ontwikkelingen, zorgen voor een zeer compleet pakket met: • Sensoren: luchtvochtigheid, temperatuur, drukverschil, CO2, infrarood. • Displays: paneelmeters, LCD, LED, cleanroom displays, enzovoorts. • Dataloggers: registreren, weergeven, draadloos, enzovoorts. • Handmeters: van ampèretang tot zuurstofmeter. • Aw-meters: wateractiviteit. • Kalibratie en onderhoud: kalibratie op locatie. NIEUW: Voorkom 'down-time' met de unieke, hoog nauwkeurige ClimMate kalibratie- en referentiemeter voor onder andere relatieve luchtvochtigheid en temperatuur voor ziekenhuizen, farmaceutische bedrijven, HVAC-installaties enzovoort. De ClimMate van het Zwitserse Novasina is een kalibratiemeter die standaard voorzien is van een vocht/temperatuursensor (nSens-HT). Door middel van de eenvoudig te verwisselen sensoren, kan deze optioneel uitgebreid worden met druk, luchtstroom, CO2, enzovoorts. Met een zeer hoge nauwkeurigheid van +/- 0,5% luchtvochtigheid, is de ClimMate uniek in de wereld. Hiermee kan de ClimMate ideaal toegepast worden door technische diensten, kalibratie-afdelingen en worden gebruikt als referentiemeter. Kenmerken ClimMate kalibratiemeter: • Kleuren touchscreen met cursor. • Datalogging capaciteit voor wel twee miljoen metingen. • Eenvoudig met USB-interface uit te lezen met de meegeleverde SmartGraph III software. • Klimatologische calculator. • Geïntegreerde druksensor. • Gevoed met batterij of USB-voeding.

92 | BOUWEN AAN DE ZORG

Kenmerken nSens-HT sensor: • Hoogste nauwkeurigheid ter wereld (RV: 0,5%, T: 0,1K). • Lineair respons karakteristiek. • Geen hysterese. • Intelligent, digitaal met kalibratiedataopslag. • Plug & play. Meer informatie over de ClimMate: http://www.pedak.nl/nl/producten/handmeters/luchtvocht/product-climmate

SINT LUCAS ANDREAS ZIEKENHUIS EN ONZE LIEVE VROUWE GASTHUIS VERDER ALS OLVG Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam zijn gefuseerd en gaan samen verder onder de naam OLVG. Op 15 oktober werd het startschot gegeven voor de gezamenlijke toekomst en werd het nieuwe logo onthuld. Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis heet voortaan OLVG, locatie West. Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis draagt de naam OLVG, locatie Oost. De fusie stelt de Amsterdamse ziekenhuizen in staat om de kwaliteit van zorg, opleiding en onderzoek verder te verbeteren. Door de samenwerking kan het OLVG zich verder specialiseren, waardoor steeds hogere kwaliteit van zorg kan worden geboden bij complexe behandelingen. Ook kunnen patiënten dag én nacht rekenen op acute medische zorg door specialistische teams

NIEUWE ZIEKENHUISORGANISATIE IN ROTTERDAM EN SCHIEDAM Het Sint Franciscus Gasthuis en het Vlietland Ziekenhuis hebben de krachten gebundeld, en dragen sinds september de naam Franciscus Gasthuis & Vlietland. De fusieorganisatie telt in totaal vijf locaties, in Rotterdam en Schiedam. In januari 2015 vond al de juridische fusie van de beide ziekenhuizen plaats. Het Franciscus Gasthuis & Vlietland heeft de campagne 'Zorg van generaties' gelanceerd. Hiermee wordt verwezen naar het feit dat artsen en medewerkers van het Franciscus Gasthuis & Vlietland al meer dan twee eeuwen zorg bieden in de regio Rijnmond. De ziekenhuizen zijn naar eigen zeggen sterk verankerd in de samenleving en vormen een plek waar, naast het verlenen van goede zorg, geluisterd wordt naar verdriet, onzekerheid en blijdschap.

...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WWW.BOUWENAANDEZORG.EU

Het meest complete overzicht van leveranciers online Staat u nog niet op www.bouwenaandezorg.eu? Neem dan contact op met Patty Ros: T +31 495 45 00 95 E p.ros@louwersuitgevers.nl voor Nederland of T +32 50 36 81 70 E p.ros@louwersmediagroep.be voor België

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

BOUWEN AAN DE ZORG

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers aan de zorg Vanaf € 395,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet! Bel of mail Patty Ros voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan de Zorg: T +31 495 45 00 95 - E p.ros@louwersuitgevers.nl voor Nederland of T +32 50 36 81 70 - E p.ros@louwersmediagroep.be voor België.

wie doet wat NEDERLAND

ADVIES-BOUWMANAGEMENT

AANGEPAST SANITAIR

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 520 16 76 F +32 (0)2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com W www.delabie.nl

LOPITAL NEDERLAND BV Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK T +31 (0)13 5239300

GROOTKEUKEN

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

AMS ADVIES EN ONTWIKKELING BV Postbus 98, 1260 AB BLARICUM T +31 (0)35 5336505 M +31 (0)6 42252699 E amshuizen@planet.nl W www.amshuizen@com

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

25-08-11 11:40

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

HANG- EN SLUITWERK ARCHITECTEN

JORISSEN SIMONETTI ARCHITECTEN LEIDEN DOETINCHEM MAARSSEN RIJSSEN STEENWIJK Hogepad 83, 7462 TB RIJSSEN Postbus 203, 7460 AE RIJSSEN T +31 (0)548 518888 E info@jsagroep.nl W www.jorissensimonettiarchitecten.nl

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 556565 F +31 (0)497 575224 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com

W www.lopital.nl AANNEMERS-BOUWBEDRIJVEN

Hier uw logo? NAAMSVERMELDING Vanaf € 45 per uitgave weten uw klanten ook wat u doet! Bel of mail naar Patty Ros, +31 495 45 00 95, p.ros@louwersuitgevers.nl

BUISPOSTSYSTEMEN

VAN BUUREN Nijverdalseweg 125, 7461 AG RIJSSEN T +31 (0)548 535353 F +31 (0)548 535357 E info@van-buuren.com W www.van-buuren.com

DECORATIEF PLAATMATERIAAL

F +31 (0)13 5239301 E info@lopital.nl

BOUTER BV Postbus 674, 2700 AR ZOETERMEER T +31 (0)79 3451515 F +31 (0)79 3451588 E info@bouter.nl W www.bouter.nl

POLYREY SAS 700 Route de Bergerac F-24150 BANEUIL T +31 (0)20 7083131(NL) T +32 (0)2 7530909 (BE) E polyrey.benelux@polyrey.com W www.polyrey.com

GEZE BENELUX B.V. Steenoven 36 5626 DK EINDHOVEN T +31 (0)40 2629080 F +31 (0)40 2629085 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

GEROBOTISEERDE APOTHEEK

BOUWBEDRIJF DE VRIES EN VERBURG BV Postbus 59, 2820 AB STOLWIJK T +31 (0)182 341741 F +31 (0)182 342475 E info@devriesverburg.nl W www.devriesverburg.nl

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com CLEANROOMS

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com

DICTATOR PRODUCTIE BV Energieweg 11, 8304 AJ EMMELOORD T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl W www.dictator.nl HOOGWAARDIGE HUISVESTING

GORDIJNRAILS Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

MAASBOUW BV Nijverheidstraat 16, 2984 AH RIDDERKERK Postbus 107, 2980 AC RIDDERKERK T +31 (0)180 412292 F +31 (0)180 432086 E info@maasbouw.nl W www.maasbouw.nl

94 | BOUWEN AAN DE ZORG

BRECON CLEANROOM SYSTEMS Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR T +31 (0)76 5047080 E brecon@brecon.nl W www.brecon.nl

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

GOELST NL BV Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE Postbus 480, 6710 BL EDE T +31 (0)318 648100 F +31 (0)318 648109 E info@goelst.nl W www.goelst.nl

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

25-08-11 11:40

wie doet wat INRICHTING

A.S. PROJECTINRICHTERS BV Westlandseweg 6-8 2291 PG WATERINGEN T +31 (0)174 296947 F +31 (0)174 295447 E info@asprojectinrichters.com W www.asprojectinrichters.com

KEUKENS

WISSNER-BOSSERHOFF NEDERLAND BV Amstelwijckweg 2, 3316 BB DORDRECHT T +31 (0)78 6521850 F +31 (0)78 6521855 E sales@wi-bo.eu W www.wi-bo.com INTERIEURBOUW

INTERIEUR

KUSCH + CO Industrieweg 2, 4104 AR CULEMBORG T +31 (0)345 532844 F +31 (0)345-532855 E info-nl@kusch.com W www.kusch.com

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 (0)344 636969 F +31 (0)344 630487 E info@wsm.nl W www.wsm.nl

COORS INTERIEURBOUW Postbus 2054, 2980 CB RIDDERKERK Nikkelstraat 17, 2984 AM RIDDERKERK T +31 (0)180 802100 E info@coors.nl W www.coors.nl

CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX BV Rijndijk 141 2394 AG HAZERSWOUDE-RIJNDIJK T +31 (0)71 3417111 E info@carrier.nl W www.carrier.nl

MEDISCHE VERZORGINGSSYSTEMEN

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 552819 F +31 (0)497 575224 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl OPERATIEKAMERS

GEBEBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 (0)492 540590 F +31 (0)492 547059 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 (0)46 4360000 F +31 (0)46 4360126 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl MEDICIJN KOELKASTEN

RIJVERS BV Princenweg 7 6002 AK WEERT Postbus 200, 6000 AE WEERT T +31 (0)495 459000 F +31 (0)495 459019 E info@rijversweert.nl W www.rijversweert.nl

IDEAL STANDARD NEDERLAND BV Postbus 7, 5900 AA VENLO T +31 (0)77 3550808 F +31 (0)77 3542186 E idealstandard.nl@idealstandard.com W www.idealstandardnederland.nl

KLIMAATBEHEERSING

KOELEN - VRIEZEN - BEWAKEN

LENSEN PROJECTINRICHTERS BV Schimminck 1 5301 KR ZALTBOMMEL Postbus 2063 5300 CB ZALTBOMMEL T +31 (0)88 599 05 99 F +31 (0)88 599 05 00 E info@lensen.nl W www.lensen.nl

MEDISCH SANITAIR

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 (0)344 636969 F +31 (0)344 630487 E info@wsm.nl W www.wsm.nl INTERIEURARCHITECTEN

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 (0)46 4360000 F +31 (0)46 4360126 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl

BRECON INTERNATIONAL Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR T +31 (0)88 287 4646 E info@breconinternational.com W www.breconinternational.com

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN GLD. T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101 E info@bussman.nl W www.bussman.nl

MEDISCHE GASSENDISTRIBUTIE SYSTEMEN Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

VERVOORT MEUBELEN Edisonstraat 3, ind. Tijvoort, 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 5340034 F +31 (0)13 5340035 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl

verbonden aan stichting mens & architectuur

ANDRÉ VAN DER GUN Van Hogendorpplein 58, 5051 ST GOIRLE T +31 (0)13 5348482 M +31 (0)6 22806701 E info@andrevandergun.nl W www.andrevandergun.nl

DRÄGER NEDERLAND B.V. Huygensstraat 3-5, 2721 LT Zoetermeer Postbus 874, 2700 AW Zoetermeer T +31 (0)79 3444666 F +31 (0)79 3444747 E info@draeger.com W www.draeger.com

25-08-11 11:40

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 95

wie doet wat PROJECT- BEPLANTING

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 556565 F +31 (0)497 575224 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com

MAQUET NETHERLANDS B.V. Oscar Romerolaan 3, 1216 TJ HILVERSUM Postbox 388, 1200 AJ HILVERSUM T +31 (0)35 6255320 F +31 (0)35 6255321 E info.NL@maquet.com W www.maquet.com PLAFOND

INTERIEURBEPLANTING VAN DER VLEUTEN Jan Tinbergenstraat 4, Showroom (op afspraak) 5491 DC SINT-OEDENRODE T +31 (0)413 420806 F +31 (0)413 420893 E info@vandervleuten-beplanting.nl

PLAFONDLIFTSYSTEMEN

DRÄGER NEDERLAND B.V. Huygensstraat 3-5, 2721 LT Zoetermeer Postbus 874, 2700 AW Zoetermeer T +31 (0)79 3444666 F +31 (0)79 3444747 E info@draeger.com W www.draeger.com

W www.vandervleuten-beplanting.nl

TIJDELIJKE EN SEMI PERMANENTE HUISVESTING

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN GLD. T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101 E info@bussman.nl W www.bussman.nl VLOEREN

PROJECTSTOFFEN

ERGOCARE VENNIK BV Kopersteden 24-1, 7547 TK ENSCHEDE T +31 (0)53 4283090 F +31 (0)53 4283055 E info@ergocare.nl

Goebertus Medical Group

ARTIMO TEXTILES

FORBO FLOORING BV Postbus 13, 1560 AA KROMMENIE T +31 (0)75 6477477 F +31 (0)75 6477726 E contact@forbo.com W www.forbo-flooring.nl

Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 (0)165 543940

GOEBERTUS MEDICAL GROUP BV

F +31 (0)165 554855

Klokkenbergweg 35a 1101 AK AMSTERDAM T +31 (0)20 6947367 M +31 (0)6 25315105 F +31 (0)20 6684765 E bb@goebertus.com W www.goebertus.com www.goebertusmedical.com

LOPITAL NEDERLAND BV Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK T +31 (0)13 5239300 F +31 (0)13 5239301 E info@lopital.nl W www.lopital.nl

E info@artimo.nl W www.artimo.nl TOEGANGSCONTROLE TOTAALINRICHTING

Tiltechniek

Uniek in zelfstandig wonen INTERFLOW De Stek 15, 1771 SP WIERINGERWERF T algemeen +31 (0)227 602844 T direct +31 (0)227 603165 E info@interflow.nl W www.interflow.nl

TILTECHNIEK BV Energieweg 12a, 4145 NW WAALWIJK Postbus 334, 5140 AH WAALWIJK T + 31 (0)416 650867 F +31 (0)416 650953 E info@tiltechniek.nl W www.tiltechniek.nl PROJECTINRICHTING

GERFLOR BENELUX BV Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN T +31 (0)40 2661700 F +31 (0)40 2574689 E gerflornl@gerflor.com W www.gerflor.nl

SALTO SYSTEMS BV Kraanspoor 48, 1033 SE AMSTERDAM T +31 (0) 206 353100 E info.nl@saltosystems.com W www.saltosystems.nl TOTAAL INRICHTING TOTAALINRICHTING

MODULEO DESIGN FLOORS Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM T +32 (0)56 653211 F +32 (0)56 653229 E info@moduleo.com W www.moduleo.com

VERVOORT MEUBELEN LAVERO MEDICAL BVBA Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT T +32 (0)16 255520 F +32 (0)16 254441 E info@lavero-medical.be W www.lavero-medical.be

96 | BOUWEN AAN DE ZORG

GEBEBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 (0)492 540590 F +31 (0)492 547059 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

Edisonstraat 3, ind. Tijvoort, 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 5340034 F +31 (0)13 5340035 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl

NORA FLOORING SYSTEMS BV Belgiëstraat 14, 5171 PN KAATSHEUVEL T +31 (0)416 286140 F +31 (0)416 286149 E info-nl@nora.com W www.nora.com/nl

wie doet wat DECORATIEF PLAATMATERIAAL

BELGIE

TARKETT HOLDING GMBH Postbus 362, 4900 AJ OOSTERHOUT Denariusstraat 21, 4903 RC OOSTERHOUT T +31 76 57 80 700 F +31 76 57 80 736 E info.nl@tarkett.com W www.tarkett.nl

TEN DAM PROJECTEN BV

AANGEPAST SANITAIR

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 520 16 76 F +32 (0)2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com www.delabie-belux.be/nl

AR-TE Remylaan 2b 3018 LEUVEN T +32 (0)16 50 80 00 F +32 (0)16 50 80 01 E info@ar-te.be W www.ar-te.be

LOPITAL BELGIË BVBA Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 8705160 E info@lopital.be W www.lopital.beAD

ZONWERING

T +32 (0)2 7530909 (BE)

VK STUDIO ARCHITECTS, PLANNERS & DESIGNERS Brugsesteenweg 210, 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 E vks-roe@vkgroup.be W www.vkgroup.be BEDDEN EN MATRASSEN

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.com GORDIJNRAILS

PROBIS CORPORATE Acaciastraat 8, 2440 GEEL T +32 (0)14 585800 F +32 (0)14 591282 E info@probis.be W www.probis.be ARCHITECTEN

BREEDVELD MOBIELE WANDSYSTEMEN Postbus 60, 6650 AB DRUTEN T +31 (0)487 542888 F +31 (0)487 542076 E info@breedveld.com W www.breedveld.com

T +31 (0)20 7083131(NL)

GEROBOTISEERDE APOTHEEK

ADVIESBUREAU

WANDEN

F-24150 BANEUIL

W www.polyrey.com

T +31 (0)10 4850371 F +31 (0)10 4846813 E info@tendam.nl W www.tendam.nl

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 552819 F +31 (0)497 575224 E info@rfc-products.nl W www.rfc-products.nl

700 Route de Bergerac,

E polyrey.benelux@polyrey.com

Postbus 9013, 3007 AA Rotterdam

WANDBESCHERMING

POLYREY SAS

DISTRAC NV Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN T +32 (0)16 768282 F +32 (0)16 767525 E info@distrac.com W www.distrac.com BEWEGWIJZERING

GOELST NL BV Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE Postbus 480, 6710 BL EDE T +31 (0)318 648100 F +31 (0)318 648109 E info@goelst.nl

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52 8400 OOSTENDE T +32 (0)59 808804 F +32 (0)59 709818 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

SIGNBURO Kempische Kaai 71 bus 1, 3500 HASSELT T +32 (0)11 424484 F +32 (0)11 421084 E info@signburo.be W www.signburo.be Skype: johan.lambrechts1

W www.goelst.nl HANG- EN SLUITWERK

BUISPOSTSYSTEMEN

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field, 8790 WAREGEM T +32 (0)56 626500 F +32 (0)56 626509 E info@rensonscreens.nl W www.renson.nl

GEZE BENELUX B.V.

Hier uw logo?

Steenoven 36 5626 DK EINDHOVEN

NAAMSVERMELDING Vanaf € 45 per uitgave weten uw klanten ook wat u doet! Bel of mail naar Patty Ros, +31 495 45 00 95, p.ros@louwersuitgevers.nl

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.comS

T +31 (0)40 2629080 F +31 (0)40 2629085 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 97

wie doet wat INRICHTING

PLAFONDLIFTSYSTEMEN

INTERIEURBOUW

MODULEO DESIGN FLOORS LOPITAL BELGIË BVBA Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 8705160 E info@lopital.be W www.lopital.be

TOP CLASS FURNITURE TEXTILES BVBA Bruinbeekstraat 53

Convents Products nv Laakstraat 53 B-3582 Koersel T +32 (0)11 45 81 00 F +32 (0)11 42 46 80 E sales@conventsgroup.com

B-2820 BOSHEIDEN T +32 (0)15 286363 F +32 (0)15 286364 E info@topclass-mechelen.be W www.topclass-mechelen.be

T +32 (0)56 653211 F +32 (0)56 653229 E info@moduleo.com W www.moduleo.com

www.conventsgroup.com

INTERIEUR OPBERG/ARCHIEFREKKEN CP_infoblokken-45x52-v2.indd 1

15/07/14

ERGOCARE VENNIK BV Kopersteden 24-1 7547 TK , ENSCHEDE T10:40 +31 (0)53 428 30 90 F +31 (0)53 428 30 55 E info@ergocare.nl W www.ergocare.nl

BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMS NV

Crea-Decor

Crea-Decor Heizel Esplanade B 50, 1020 BRUSSEL

Crea-Decor bvba Lochtemanweg 8 B-3580 Beringen T +32 (0)11 45 46 82 F +32 (0)11 42 96 55 E crea-decor@conventsgroup.biz

PROJECTINRICHTING

15/07/14 10:40

Ildefonse Vandammestraat 1-7, Building C 1560 Hoeilaart

E info-be@nora.com

E info@bruynzeel-storage-systems.be

OPERATIEKAMERS

Hoeilaart Office Park

F +32 (0)2 6575330

F +32 (0)2 4798282 W www.bruynzeelstorage.be

NORA FLOORING SYSTEMS BV

T +32 (0)2 6575250

T +32 (0)2 4753340

www.crea-decor.be

CP_infoblokken-45x52-v2.indd 2

Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM

DISTRAC NV Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN T +32 (0)16 768282 F +32 (0)16 767525 E info@distrac.com W www.distrac.com

W www.nora.com/be-nl

TARKETT BELUX BVBA PROJECTSTOFFEN

Wingepark 27C, 3110 ROTSELAAR

BUSSMAN BV

T +32 (0) 16/35 98 80

IJzerwerf 1, 6641 TK BEUNINGEN KUSCH + CO BVBA

T +31 (0)24 6790100

Avenue Herbert Hoover Laan 34, 1200 BRUSSEL

F +31 (0)24 6790101

T +32 (0)2 7352000

E info@bussman.nl

F +32 (0)2 7350800

W www.bussman.nl

E info@kusch.be W www.kusch.com

F +32 (0) 16/57 12 81 ARTIMO TEXTILES Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 (0)165 543940 F +31 (0)165 554855 E info@artimo.nl W www.artimo.nl

E info.be@tarkett.com W www.tarkett.be

ZONWERING

VLOEREN

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV WISSNER-BOSSERHOFF NV BELGIUM SA

LAVERO MEDICAL BVBA

Bedrijvenlaan 1, 2800 MECHELEN

Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT

T +32 (0)15 210841

T +32 (0)16 255520

F +32 (0)15 291464

F +32 (0)16 254441

E info@wi-bo.be

E info@lavero-medical.be

W www.wi-bo.be

W www.lavero-medical.be

98 | BOUWEN AAN DE ZORG

Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field, GERFLOR BENELUX BV Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN T +32 (0)3 7664282 F +32 (0)3 7662914 E gerflor@gerflor.com W www.gerflor.be

8790 WAREGEM T +32 (0)56 626500 F +32 (0)56 626509 E info@rensonscreens.be W www.renson.be

CONNECTING WORLDS

BEURS DOMOTICA & SLIM WONEN

18 en 19 november 2015 | Evoluon Eindhoven Lezers van Bouwen aan de Zorg bezoeken de Beurs Domotica & Silm Wonen gratis! Ga naar www.domoticaenslimwonen.nl en meld u aan met de code:

200.002.52

LUSTRUM · INSPIRATION AWARD · SMART AVENUE · SYMPOSIA · PRESENTATIES · SMART HOMES AWARD · WORKSHOPS

WWW.BEURSDOMOTICAENSLIMWONEN.NL

Binnenkort: Een inspirerende middag voor Zorgprofessionals en architecten. Mis het niet, volg ons op Facebook!

INSPIRATIE VAN

Showroom, kantoor en logistiek centrum Edisonstraat 3 | Goirle Nederland T +31 13 534 00 34 info@vervoort.nl www.vervoort.nl