Bouwen aan de Zorg 2012

bouwen aan

de zorg

ziekenhuis special

VAKTIJDSCHRIFT over de bouw en ontwikkeling in de zorG

Eerste stenen gelegd voor MST Enschede

Nieuwbouw bij Ten Weidebrouc in Willebroek

NUMMER

6

2012

www.BOUWENAANDEZORG.eu

Prinses Maxima heeft Vrouw Kind Centrum MMC geopend

Doordacht tot in detail

We hebben de kennis, de ideeĂŤn, de materialen...

CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw, met een focus op de zorg, farma en biotech-markt. Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten.

cleanroomcg.com

gebebouw.nl

rooms-for-care.nl

rfc-products.nl ccgholding.nl

sentida hospitel het mobiele extra lage bed

wissner-bosserhoff Nederland · Amstelwijckweg 2 · 3316 BB Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: sales@wi-bo.eu · www.wi-bo.com wissner-bosserhoff Belgium · Bedrijvenlaan 1 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: info@wi-bo.be · www.wi-bo.be

‘Is uw vastgoed ook duurzaam?’

Jorissen Simonetti architecten

Simonetti architecten

Doetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk I: jorissensimonettiarchitecten.nl

Doetinchem Leid

Voorwoord Voor u ligt de laatste editie van Bouwen aan de Zorg van het jaar 2012. Al terugbladerend in de edities van dit jaar, dan kan ik alleen maar concluderen dat het een enerverend jaar is geweest. Enerverend om zó veel redenen. De spannende economische situatie, het politieke gesteggel. U weet waar ik het over heb.

En tja, dan kun je gaan doemdenken. Of je kunt zeggen: wat een uitdagingen! En dat is wat mij betreft dan ook het toverwoord geweest voor het afgelopen jaar. Ik zeg het u eerlijk en ik heb het er ook met mijn collega-redacteuren nog eens over gehad: we constateerden in het veld dat er helemaal niet aan doemdenken wordt gedaan en dat uitdagingen – gegeven de situatie(s) in Nederland en België – gewoon met inspirerende voortvarendheid zijn aangepakt.

En daarom is deze laatste editie van Bouwen aan de Zorg van dit jaar wederom een interessante. En dan heb ik het meteen over de ziekenhuisspecial die u traditiegetrouw ook weer in deze laatste editie van het jaar aantreft.

We wensen u derhalve veel leesplezier en hopen u te inspireren tot nog meer nieuwe ideeën. En u weet het: die ideeën en visies kunnen met ons gedeeld worden. Het zal de verdere basis worden voor 2013; in februari komen wij al weer met het eerste nummer van het nieuwe jaar.

Dat herinnert mij er overigens aan om u nu prettige feestdagen toe te wensen en een goede jaarwisseling. En dat we elkaar in 2013 weer in goede gezondheid mogen tegenkomen én dat we samen verder bouwen aan….. de zorg!

Jerry Helmers Eindredactie

Bouwen aan de zorg

5

bouwen aan

de zorg

Vaktijdschrift over de bouw en ontwikkeling in de zorg www.bouwenaandezorg.eu Jaargang 12, nummer 6, 2012 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 Uitgever

8

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl Redactieteam Loet van Bergen, Hedvig Beunk, Jelleke Bouma, Rob Buchholz, Henk Geist, Johan Godschalk, Jerry Helmers, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Marcel van Rijnbach, Bram Souffreau, Jan Kees Verschuure, Margot Visser, Philip Willaert Redactieadres Vlaanderen Koen Mortelmans Kempenlaan 5 B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com Bladmanagement Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl

12

Secretariaat Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders Advertenties Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bagz Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 Postbus 85, B-3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 Fotografie Loet van Bergen, Jerry Helmers, Rob Heijkamp, Jurgen van Hoof, Tim Janssens, Erik Kottier, Raoul van Meel, Michel Oehlen, Evert van Reijswoud, Marc Soubron, Jan Kees Verschuure, Hilde de Wolf

26

ABONNEMENTSPRIJS € 63,00 per jaar excl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Zorg.

Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl Adreswijzigingen Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert OPZEGGINGEN Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen.

Vormgeving Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

32

Het Interview: Chris Oomen: zorg inrichten met verstand

11

Xiltrix: monitoringsoplossingen

12

Avondlicht weer toekomstbestendig

16

Ziekenhuisspecial: Welkom in onze vijfde ziekenhuisspecial 18 Het gezin op één in Maxima Medisch Centrum, Veldhoven 23 Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede krijgt gestalte 26 Radiotherapie en oncologie Westfriesgasthuis Hoorn in gebruik 32 Verbeteren is het sleutelwoord bij het Franciscus Ziekenhuis Roosendaal 36 Een continu dynamisch proces bij Kragten 38 Eerste stenen gelegd bij Medisch Centrum Spectrum in Enschede 40 Warmtepomp voor Meander Medisch Centrum, Amersfoort 42 Realisatie nieuw Isala Zwolle naar laatste fase 50 AZ Damiaan, Oostende nieuwe toekomstgerichte campus 55 Leveranciers aan ziekenhuizen 62 UZ Leuven innoveert met Nextel

Inhoud

64

Nieuwbouwgedeelte vormt sluitstuk bij Ten Weidebrouc

68

Nieuwe Wartburg, Utrecht historisch met modern wonen

72

wissner-bosserhoff blijft Mechelen trouw

74

Olmenstaete Zuidlaren, Cradle tot Cradle principe

78

Gastvrije trenddagen bij Vervoort Meubelen

81

Column: renovatie en verhuizing

83

Thema Gebouwbeheer en onderhoud

88

Fos congres: pleit voor vooruitstrevend seniorenbeleid

92

Zorgtotaalbeurs: het platform voor de zorg

95

Wie doet wat

50

42

64

68

74

88 BOUWEN AAN DE ZORG

+ VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG +

ziekenhuis special

VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG

NUMMER

6

2012

WWW.BOUWENAANDEZORG.EU

2012 • JAARGANG 12 • 2 MAANDELIJKS

COVER

Het gehele interieur van het Moeder Vrouw Kind Centrum in het MMC Veldhoven werd gerealiseerd door Gebebouw.

bouwen aan

DE ZORG

EERSTE STENEN GELEGD VOOR MST ENSCHEDE

6

NIEUWBOUW BIJ TEN WEIDEBROUC IN WILLEBROEK

PRINSES MAXIMA HEEFT VROUW KIND CENTRUM MMC GEOPEND

Chris Oomen (DSW): zorg inrichten met verstand

'Eén basisverzekering voor ziek en gezond is al solidair'

Terwijl de voor 2014 beoogde inkomensafhankelijke zorgpremie de gemoederen beheerst, maken de zorgverzekeraars hun pakketten voor 2013 bekend. DSW presenteerde de hoogte van de basisverzekeringspremie al in september, en voorspelde met recht dat de concurrentie bij DSW's € 102,50 per maand in de buurt zou blijven. Bestuursvoorzitter Chris Oomen behoeft geen felicitaties, maar toont zich naar eigen zeggen advocaat van het gezond verstand. Ook op bouwgebied: “Een zorgmanager die als ondernemer denkt, gaat niet meteen bouwen.” zij getuigen niet van een goede bedrijfsvoering.”

Er is een belangrijke reden de bestuursvoorzitter directe verzorgingsgebied bevindt. De hoogte van de zorgpremie zal door de relatie met deze Die lacune moet nu worden gecompenseerd door van DSW naar zijn mening op zorgbouwgebied te vragen. Chris Oomen is mede-initiatiefnemer van samenwerkingsverbanden niet worden beïnvloed. een verregaande samenwerking met andere regieen coöperatiemodel om het Schiedamse Vliet- En de keuzevrijheid van onze leden is wettelijk onale spelers, om te beginnen met de door beide land Ziekenhuis op te been te helpen na een trau- verankerd. Wel vinden wij dat ziekenhuisorgani- organisaties gewenste fusie in de Rotterdamse matische nieuwbouwoperatie. “Een faillissement saties extern kapitaal moeten kunnen aantrekken.” agglomeratie. Voor de beoogde coöperatie van dreigde, met grote gevolgen voor het verzor- Oomen staat positief ten opzichte van de ge- ziekenhuizen betreffende het HagaZiekenhuis noemde ontwikkelingen op het gebied van con- in Den Haag, de Reinier de Graaf Groep in Delft gingsgebied.” De in 2008 geïnitieerde coöperatie van zorginstellingen, huisartsen en een aan DSW centratie, die al dan niet tot fusie maar toch zeker en beide genoemde instellingen, heeft Oomen tot verregaande samenwerking leiden in het zuid- dezelfde bemoedigende bewoordingen in petto. gelieerde stichting zou een financiële injectie bewerkstelligen die grotendeels door DSW zou westelijke deel van de Randstad. “De bouw van “Concentraties leiden, mits goed uitgevoerd, tot worden opgebracht, maar is er nog niet in de be- het Vlietland Ziekenhuis – een regioziekenhuis een betere zorgverlening. Een zorgmanager die oogde vorm. Nu is één lid van de Raad van Bestuur - is locatietechnisch en financieel een mislukking. als ondernemer denkt, gaat niet meteen bouwen,” Een fusie met het topklinische Sint Franciscus vervolgt de bestuursvoorzitter van DSW, dat huist van het Vlietland Ziekenhuis, dat een fusie met het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam voor- Gasthuis, dat pakweg acht kilometer verderop ligt, in een sobere kantoorflat bij station Schiedam Centrum. bereidt, afkomstig uit de coöperatie-in-oprichting. zou een stap in de goede richting zijn.” De fusie De geest ervan waart nog steeds rond in de re- zou nieuwbouwplannen van het Sint Franciscus gio, waar recentelijk een coöperatie tussen vier Gasthuis overbodig maken. “Het zijn partijen die 'Vastgoed buiten fusie' De Nationale Mededingingsautoriteit (NMa) moet ziekenhuisorganisaties – waaronder het Vlietland elkaar goed aanvullen, een fusie zou een kwestie het samengaan van het Vlietland Ziekenhuis en van goed ondernemerschap zijn.”

Ziekenhuis en het Sint Franciscus Gasthuis – werd het Sint Franciscus Gasthuis nog goedkeuren. De opgericht.

Sobere kantoorflat NMa was luis in de pels van de coöperatiepartners 'Ja tegen concentratie' Verkeerde beslissingen uit het verleden hebben ten aanzien van het Vlietland Ziekenhuis – volDSW staat in alle gevallen formeel op afstand van in het geval van het Vlietland Ziekenhuis tot een gens Oomen ten onrechte. “Wij zijn als lokale zorgde bedrijfsvoering van de ziekenhuisorganisa- overschot in het aanbod geleid, terwijl de medi- partijen tot elkaar veroordeeld en het ziekenhuis tie, zegt Oomen. “Als onderlinge waarborgmaat- sche wetenschap steeds meer kan met minder, be- moet ergens ondergebracht worden.” Een fusie schappij behartigen wij de belangen van onze toogt Oomen. “Waar die beslissingen ook vandaan met het Sint Franciscus Ziekenhuis zou de nood leden, waarvan het overgrote deel zich in het komen en om welke redenen zij ook gedaan zijn, niet volledig lenigen, want het vastgoed van het

8

Bouwen aan de zorg

het interview

Chris Oomen (DSW)

Vlietland Ziekenhuis wordt volgens Oomen vooralsnog buiten de plannen gehouden. Een financiële injectie vanuit de in 2008 beoogde coöperatie – berekend op een kleine € 20 miljoen - zou volgens Oomen nooit in aanmerking mogen komen om vastgoedschulden af te lossen. “Dat geld is bedoeld als investering in de kwaliteit van de dienstverlening van het Vlietland Ziekenhuis.”

Zorgpremie Tot slot de landelijke premieperikelen. De jaarpremie voor de basisverzekering zou in 2013 volgens het ministerie van VWS met € 104,- moeten stijgen in verband met pakketwijzigingen. DSW houdt met zijn € 1.230,- echter gelijke tred met 2012 - een beslissing voortkomend uit nuchter rekenwerk, zegt Oomen. “Wij hebben op het gebied van farmacie minder kosten gemaakt dan voorspeld en geven dat aan de premiebetalers terug.” Een ander verhaal is het door de regering voorgenomen plan tot een inkomensverdeling te komen middels de premie voor de basisverzekering. “Wij hebben zestig jaar toegewerkt naar het zorgstelsel dat wij sinds 2006 hebben. Het is onbestaanbaar dat die inspanningen ongedaan gemaakt zouden worden. Daarnaast vind ik inkomensverdeling via de zorgpremie principieel onjuist. Eén basisverzekering voor ziek n en gezond is al solidair.”

Bouwen aan de zorg

9

De kracht van Lopital Als expert in de bouw streeft u naar de optimale mix van functionaliteit, veiligheid en uitstraling. Wij van Lopital begrijpen dit. Dankzij onze ruime expertise op het gebied van bouwkunde, elektra en brandveiligheid zijn wij in staat om altijd met u mee te denken over de meest praktische, betrouwbare en niet te vergeten mooiste implementatie van onze hulpmiddelen. Dat is onze kracht!

Door constant met u mee te denken, kunnen onze producten perfect worden geĂŻntegreerd in uw werkwijze en uw zorgvoorziening.

Bent u op zoek naar een betrokken leverancier die meer doet dan alleen het verkopen van producten? Neem dan contact met ons op of bezoek onze website: www.lopital.nl.

Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Postbus 56, 5060 AB Oisterwijk Tel 013 5239300, Fax 013 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl Lopital BelgiĂŤ Bvba, Antwerpsesteenweg 124, 2630 Aartselaar Tel (0032) 03/870.51.60, Fax (0032) 03/877.79.44, E-mail info@lopital.be, www.lopital.be

bedrijfspresentatie

XiltriX helps you sleep at night!

Binnen de zorgsector bestaat een enorme noodzaak aan monitoring. Door continue controle van fysische parameters kan de schade door calamiteiten, falende apparatuur of gebruikersfouten tot een minimum worden gereduceerd. Hierbij is het van groot belang dat de monitoringsoplossing naadloos aansluit bij de problematiek op de werkvloer en ondersteuning biedt aan procedures en kwaliteitsverbetering.

Alvorens een goede monitoringsoplossing kan worden gekozen is het belangrijk de noden en problemen goed in kaart te brengen. Hierbij moet worden gekeken naar zaken als relevante regelgeving, kalibratie accreditatie, validatie noodzaak, ICT implementatie, etc. Omdat dit een voorkennis verlangt van de klant op vele vakgebieden, is dit vooronderzoek vaak onvolledig en sluit de keuze van de monitoringsoplossing niet altijd goed aan bij het daadwerkelijke eisenpakket.

IKS International biedt de uitkomst. Al meer dan 20 jaar is gewerkt aan XiltriXÂŽ, een state of the art real-time monitoringsoplossing voor de gehele zorgsector.

XiltriX werkt zowel draadloos, via vaste bekabeling of via netwerken en kan opgeschaald worden tot een campus brede implementatie. Zelfs het koppelen van sites op meerdere locaties en in verschillende landen behoort tot de mogelijkheden.

XiltriX is webbased, 21 CFR part 11 valideerbaar en kan worden gekalibreerd aan de geldende eisen van de CCKL/RvA.

Om een succesvolle implementatie te garanderen bieden consultants van IKS International ondersteuning in het aanlooptraject om de vaak complexe problematiek te ontwarren en te vertalen naar een URS. Door een nauwe samenwerking tussen gebruikers, kwaliteitsverantwoordelijken, technici en ICT is XiltriX met succes geĂŻnstalleerd in tientallen grote zorginstellingen in de Benelux. De 24/7 technische ondersteuning door IKS International garandeert dat het systeem goed functioneert ook bij calamiteiten. n

IKS International Kievitsven 54, 5249 JK, Rosmalen Postbus 8, 5240 AA, Rosmalen T +31 (0)73 - 52 12 229

F +31 (0)73 – 52 29 350 E info@iksbv.nl W www.iksinternational.com

Bouwen aan de zorg

11

Tekst: Henk Geist Foto's: Christiaan de Bruijne

Avondlicht weer toekomstbestendig De facelift voor het Centrum Ouderenzorg Avondlicht in Hoorn draaide uit op een volledige renovatie en modernisering van alle openbare ruimte in het gebouw.

De renovatie werd in twee jaar tijd gefaseerd uitgevoerd, terwijl het verzorgingstehuis met zijn 125 bewoners volledig bewoonbaar en in gebruik bleef.

Het gebouw met drie verdiepingen stamt uit het midden van de jaren tachtig van de vorige eeuw. "Het was echt toe aan een facelift," verzekert directeur Tinie van der Jagt. "We hebben nog onderzocht of we het zouden slopen en vervangen door complete nieuwbouw. Daarvoor was de boekwaarde nog te hoog. Dat was niet aan de orde. We hebben gekozen voor het opknappen van het huidige gebouw."

Avondlicht, ressorterend onder de Stichting Ouderenzorg Wilgaerden, maakte een gedateerde indruk. Dat kwam onder meer door de gangen met schoon metselwerk en de lage plafonds. Interieurarchitect Dorry van Dijk-Haenen (DVDH Interieurarchitecten, Hilversum) werd aangetrokken om het interieur een nieuwe uitstraling te geven.

Over de samenwerking met de interieurarchitect, die verantwoordelijk was voor het ontwerp, het tekenwerk en de bouwbegeleiding, is Van der Jagt zeer te spreken. "Dat was heel prettig, ze stond ontzettend open voor onze praktische inbreng."

Van Dijk-Haenen gaf elke verdieping een eigen thema en kleur. De gangmuren werden gestukt, de gemeenschappelijke huiskamers en de kantoren van het management opnieuw ingericht, evenals het restaurant en de multifunctionele ruimte op de begane grond. Tijdens de uitvoering werd nog besloten tot de realisatie van een geheel nieuwe grootkeuken en de renovatie van de toiletten en de kapsalon op de begane grond.

12

Bouwen aan de zorg

Avondlicht, Hoorn

DVDH Avondlicht Het brengen van eenheid en rust in het gebouw zag interieurarchitect Dorry van Dijk-Haenen als een van de belangrijkste opgaven bij de renovatie van verpleeghuis Avondlicht.

Van links naar rechts directeur John Wit van Wit Aannemingsbedrijf, directeur Tinie van der Jagt van Avondlicht en bedrijfsleider Arnoud Mulder van Wit Aannemingsbedrijf

“Het project is begonnen als een metamorfose van het interieur, maar allengs uitgegroeid tot een volledige renovatie en modernisering. Het gebouw is opgewaardeerd tot een zogeheten toplocatie,” omschrijft Van Dijk-Haenen haar opdracht. Met haar ingrepen wilde ze ook het leefklimaat en de akoestiek verbeteren. Elke verdieping heeft een eigen thema gekregen, waarmee ze ook voor bewoners beter herkenbaar zijn geworden. De derde verdieping heeft als thema bloemen, hier overheerst de kleur rood. Op de tweede is de kleur blauw prominent aanwezig, uitdrukking gevend aan het thema lucht. Op de geriatrische afdeling op de eerste verdieping is het thema weiland en is groen de kleur die de toon zet, een kleur die ook rust moet uitstralen voor de bewoners. De begane grond tenslotte kent het thema aarde, met bruinachtige tinten, aangevuld met accenten in rood. Die thema’s keren ook terug in de fotopanelen die in de gangen zijn aangebracht, panelen die geluidsabsorberende eigenschappen hebben. Op de begane grond heeft ze een dorpsplein willen maken, met een bar, een restaurant, twee lounge hoeken, een internetcafé, kantoren en een bibliotheek met kastenwand en kapsalon. Al het speciale meubilair is door Van Dijk-Haenen ontworpen.

“Elke plek heb ik een eigen karakter gegeven en toch past alles bij elkaar.”

Mobiele keuken De renovatie werd uitgevoerd door Aannemingsbedrijf Wit Wognum uit Wognum. Begonnen werd op de bovenste verdieping, waarna werd afgezakt naar een steeds lagere verdieping. "De gangen, de huiskamers en relaxruimte werden op het vereiste niveau gebracht, waarna we een verdieping schoon konden achterlaten," zegt directeur John Wit over de gevolgde aanpak. "We hebben natuurlijk rekening gehouden met de cliënten door zo min mogelijk geluidsoverlast te veroorzaken.

We hebben onze mensen speciaal geselecteerd voor deze klus, we hebben bijvoorbeeld onze twee netste stukadoors uitgekozen."

Als laatste werd het hart van het gebouw aangepakt, de begane grond met het restaurant en de keuken. Wit: "De keuken was hard toe aan renovatie, we zouden in eerste instantie alleen de vloer en de tegels doen en de apparatuur moderniseren.

Maar als een renovatie zo lang duurt dan is het voordeel dat je er ook goed over kunt nadenken.

Uiteindelijk is besloten om een magazijn bij de keuken te trekken, daardoor konden we de uitgiftebalie in een aparte ruimte onderbrengen. In de oude situatie gaf die balie namelijk veel geluidsoverlast. Dat betekende dat we de keuken helemaal opnieuw moesten opbouwen. Het Centrum Ouderenzorg moest ondertussen wel doordraaien.

Daarom hebben we een mobiele keuken buiten op het terrein geplaatst, er is negen weken lang in tijdelijke units gekookt en afgewassen." "Onze medewerkers en cliënten hebben ontzettend hun best gedaan," zegt Van der Jagt, "Ze moesten in een moeilijke situatie werken en wonen. Van de cliënten hebben we geen enkele officiële klacht gehoord, ze vonden het juist wel leuk omdat er ➤ wat gebeurde.

Bouwen aan de zorg

13

HET SCHIJNT. HET WERKT. Wij houden van een zon die schijnt én van productiviteit. Zonwering gaat over klimaatbeheersing. Sinds 1965 ontwerpen en realiseren wij professionele zonweringsystemen.

Dat werkt uitstekend.

Voor architecten, aannemers en eindgebruikers.

• • • • • • • • •

Screens Uitvalschermen Valschermen Buitenjaloezieën Zonneroosters Schoepenzonwering Binnenzonwering Verduistering Service & Onderhoud

Bel voor ‘n werkend advies: 024 677 8000

WWW.SCHELLEKENS.COM

Oosterstraat 61-A • 1654 JM Benningbroek T 0229-591886 • E info@vlaarinterieur.nl

Avondlicht, Hoorn

Vlaar Interieurbouw Het vaste en speciale meubilair voor Avondlicht is handgemaakt door Vlaar Interieurbouw. Het bedrijf uit Biddinghuizen is onder meer verantwoordelijk voor de nieuwe keukens in de groepsruimten op alle afdelingen, voor de bar met achterwand in de grote ontmoeitingsruimte op de begane grond, voor de voorraadkasten, de bibliotheekkast, de inrichting van de kapsalon, de speciale grote tafels die in kwarten zijn belijnd, alsook de loungebanken die zijn gestoffeerd met een stof voorzien van een kunststof achterlaag. "Dat zit comfortabel en is gemakkelijk schoon te houden," zegt directeur Jan Vlaar, ‘we hebben daarbij rekening gehouden met de aard van het gebruik. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de keukens, die hebben een zorgkwaliteit en zijn dus sterker dan normaal, zo zijn de scharnieren van de kastjes ‘zorgproof’ en bestand tegen een stootje. Mede dankzij onze praktische benadering hebben wij al meer dan 15 jaar tevreden klanten in zowel de zakelijke als particuliere branche. Onze zakelijke klanten zijn onder andere ziekenhuizen, schoonheidssalons, gemeenten, bibliotheken en retailers."

FEITEN EN CIJFERS

Ze hebben het op de voet gevolgd. Goede communicatie is van groot belang. We hebben elke week aangegeven wat er ging gebeuren, hoe lang het zou duren en welke overlast er te verwachten viel. Dat kan alleen in een goed bouwteam, alle partijen moeten op elkaar kunnen vertrouwen. Tijdens de uitvoering zijn er altijd zaken die anders lopen, dan moet je elkaar direct opzoeken voor een tussentijdse bespreking.

Daar waren alle partijen altijd toe bereid." Ook de buitenkant is aangepakt. Het gebouw is geschilderd, de bestrating is vernieuwd en de tuin opnieuw ingericht, er is een terras met een rookplek gemaakt. Van der Jagt: "En de platte daken zijn bedekt met sedummos. Dat oogt vriendelijker voor de cliënten."

Doelgroep De eenkamer appartementen van Avondlicht zijn bij de grootscheepse renovatie niet meegenomen. "Bij de wisseling van een cliënt bekijken we de staat van het appartement en brengen dan

eventueel verbeteringen aan," verklaart Van der Jagt. "We houden rekening met de aankomende doelgroep, de dementerende oudere. Hier worden de mensen gehuisvest die de meest intensieve zorg behoeven. Die hebben voor zichzelf niet zo’n grote woning nodig, ze voelen zich het meest op hun gemak in de gemeenschappelijke huiskamer. De appartementen met een aparte douche en toilet en een eigen keukentje bieden hen voldoende ruimte. Daarmee haken we in op de landelijke trend om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen voordat ze naar een intramurale setting gaan. Zelfstandig wonen kan hier in vier andere gebouwen (De Poorten) op het terrein, terwijl men gebruik maakt van onze voorzieningen. De tussenstap van verzorgingstehuis is aan het verdwijnen. Daar is ons gebouw nu op voorbereid. Het is een warm, eigentijds centrum geworden, waar je graag wilt zijn. Als directeur ben ik apetrots op het resultaat en op het proces.

De missie om Avondlicht weer toekomstbestenn dig te maken is volledig geslaagd."

PROJECT: Centrum Ouderenzorg Avondlicht, Hoorn Opdrachtgever: Stichting Ouderenzorg Wilgaerden, Hoorn Zorgverlener: Centrum Ouderenzorg Avondlicht, Hoorn Architect: DvDH, Hilversum Aannemer: Aannemingsbedrijf Wit Wognum Adviseur installaties: BAM Techniek E-installatie: BAM Techniek W-installatie: BAM Techniek, Hoorn, onderaannemer Aannemingsbedrijf Wit Wognum Klimaatbeheersing: Aannemingsbedrijf Wit Wognum Vast-interieur: Vlaar Interieurbouw, Benningbroek Restaurant: Vlaar Interieurbouw BV, Bouwtijd: juli 2010 – sept 2012 Totale oppervlakte terrein: 4 Hectare Woningen: 125 Totale bouwkosten: • investering zorgcentrum circa € 2.1 miljoen, incl. BTW Aantal bedden: 131 Aantal huiskamers: 7 Grootkeuken capaciteit: 500 maaltijden Restaurant: 200 plaatsen

Bouwen aan de zorg

15

Voorwoord Ziekenhuisspecial Welkom bij onze ziekenhuisspecial van deze editie van Bouwen aan de Zorg. Wij hadden wederom het genoegen om door zowel Nederland als België te mogen reizen en te zien hoe ‘de stand van zaken is’ in de ziekenhuiswereld. Hoe wordt er gebouwd aan de zorg?

De volgende ziekenhuizen worden uitgebreid belicht: het Vrouw, Moeder Kind Centrum van het MMC te Veldhoven, de Gelderse Vallei te Ede, het Medisch Spectrum Twente, de Isala klinieken in Zwolle, het Westfries Gasthuis te Hoorn, het Franciscus Ziekenhuis te Roosendaal en in België bezochten wij het Academisch Ziekenhuis Damiaan te Oostende. Van de zorgcentra bezochten we Avondlicht te hoorn, Olmenstaete te Zuidlaren, de Waertburg te Utrecht alsook Zorgcentrum Ter Weidebrouc.

Stuk voor stuk inspirerende visites! Daarnaast spraken wij met enkele leveranciers van de verschillende ziekenhuizen en zorgcentra. En ook dáár ontdekten we andermaal dat intensieve samenwerking tot de mooiste resultaten leidt. Is dat logisch? Misschien wel. De vraag is alleen hoe je dat voor elkaar krijgt.

U leest het in deze ziekenhuisspecial!

Franciscus Ziekenhuis Roosendaal AZ Damiaan Oostende

Medisch Spectrum Twente Enschede

Isala Klinieken Zwolle

16

Bouwen aan de zorg

ziekenhuisspecial

Gelderse Vallei Ede

Radiotherapiegebouw West Fries Gasthuis Hoorn Maxima Medisch Centrum Veldhoven

Bouwen aan de zorg

17

Tekst: Bas Poell Foto’s: Maxima Medisch Centrum

MMC Veldhoven zet het gezin op één in nieuw

Vrouw Moeder Kind Centrum Prinses Máxima opende in september het nieuwe Vrouw Moeder Kind Centrum van MMC Veldhoven. Een modern, sfeervol ingericht gebouw met een vernieuwend zorgconcept als belangrijkste fundering.

Volgens de nieuwste medische inzichten is het voor moeder en kind het beste als ze na de bevalling dicht bij elkaar blijven. Hoe ziek en kwetsbaar ze ook zijn. Om die ideale situatie te bereiken, heeft Máxima Medisch Centrum (MMC) het logistieke proces en de medische behandeling tot in detail afgestemd op de patiënt en zijn gezin. Family centered care heet dit voor Europese begrippen unieke zorgconcept waarbij moeder en kind zelfs in complexe medische omstandigheden samen behandeld worden. Dit alles in een prettige en rustige omgeving die het herstel bevordert.

Het is de basis van het nieuwe Vrouw Moeder Kind Centrum (VMK) in Veldhoven dat 20 september officieel werd geopend door prinses Máxima, de naamdraagster van het ziekenhuis. Alle zorg voor vrouw, moeder en kind die voorheen versnipperd door het ziekenhuis zat, is in de nieuwbouw bij elkaar gebracht. De weg daarnaartoe was bijzonder.

“Voordat we dit centrum hebben laten ontwerpen, hebben we onszelf eerst de vraag gesteld hoe die zorg er in de toekomst uit moet zien. Met de visie die daaruit is voortgekomen, is de architect aan het werk gegaan,” vertelt Freek van Daal, de bedrijfsmanager van het VMK.

Modern en functioneel Architect Rob Bouwmeester van de Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs uit Rotterdam vertaalde het zorgconcept in een eigentijds, functioneel en flexibel in te delen gebouw van 14.000 vierkante meter. Het nieuwe VMK bestaat vrijwel uitsluitend uit eenpersoonskamers waar het gezin 24 uur per dag bij elkaar kan zijn. Die privacy is er voor alle patiënten: kinderen op de kinderafdeling, kersverse moeders op de kraamafdeling, vrouwen met een complexe zwanger-

18

Bouwen aan de zorg

schap of een gynaecologische aandoening en zelfs zieke, te vroeg geboren baby’s. Zolang het medisch verantwoord is, blijven moeder en zuigeling na de geboorte bij elkaar. Het positieve effect daarvan – minder stress – is nu al zichtbaar. Van Daal: “In het verleden, toen de couveusebaby’s in drie zalen bij elkaar lagen, was het een komen en gaan van artsen, verpleegkundigen en ouders. Nu het kindje bij de moeder op de kamer is, zien we het aantal alarmsignalen uit couveuses aanzienlijk afnemen. Aangezien overmatige prikkels niet goed zijn voor de groei van het kind is dit pure gezondheidswinst. Daarbij is elke kraamsuite voorzien van automatische luxaflex die het licht tempert als dat nodig is.”

MMC Veldhoven

Creativiteit Heerkens van Bavel Bouw uit Tilburg draaide in maart 2010 de eerste paal de grond in van het nieuwe VMK en leverde het project in twee fasen begin dit jaar op. Het resultaat: moderne, ruim opgezette afdelingen met veel glas, vooral in de gangen. Subtiele kleuraccenten, sfeervol ingerichte wachtruimten en patio’s met speeltoestellen geven patiënten en bezoekers een behaaglijk gevoel.

Projectleider Joep Schoondermark van Heerkens van Bavel bestempelt het VMK als ‘modern, fris en tegelijkertijd huiskamerachtig’. Zeer te spreken is de aannemer ook over de constructie van het gebouw.

“Goed doordacht, recht-toe-recht-aan en weinig moeilijke hoeken. En omdat de vloeren aan de onderzijde vlak zijn uitgevoerd, hadden we in de gangen alle ruimte om de leidingen en bekabeling aan te leggen,” aldus Schoondermark die terugkijkt op een prima samenwerking tussen alle ➤ betrokken partijen.

Passend en verantwoord meubilair Voor het meubilair ging dit Vrouw Moeder Kind Centrum in zee met Gebebouw. Het bedrijf is al vele jaren huisleverancier van het MMC. Mede door de aantrekkelijke prijs kwaliteitverhouding kreeg het de opdracht ook nu toegewezen.

De interieurbouwer uit Helmond werkte bij het ontwerp van het meubilair volledig volgens het door de architect bedachte concept. Een concept waar frisse kleuren centraal staan. “Klopt,” zo geeft Frans van der Heijden van Gebebouw toe. “Behalve de frisse kleuren heeft de architect gekozen om de meubels af te werken met HPL gecombineerd met glas. Een rode draad tijdens het ontwerp van de meubels was dat alle meubels functioneel moesten zijn. Daarnaast was voorbereiding in het interieur van de E- en W- installaties erg belangrijk. Denk daarbij aan verlichting, beveiliging, zusteroproepsysteem plus alle bedrading en aansluitingen voor speciale gassen op de patiëntenkamers.

Dit is compleet in het interieur geïntegreerd.”

Medische goten, kasten, pantry’s, balies, werkbladen, ladeblokken. Dit alles is door Gebebouw speciaal voor dit centrum gemaakt. Een opvallend aspect wil van der Heijden nog wel noemen. “Om de sfeer op de kinderafdelingen te verhogen, hebben we speciale bomen met verlichte takken en leuke speeltoestellen gemaakt.”

Bouwen aan de zorg

19

WERKEN ONTSPANNEN LEREN ZORGEN WONEN CULTUUR INDUSTRIE

BOUWEN MET ZORG BEATRIX ZIEKENHUIS GORINCHEM

CATHARINA ZIEKENHUIS EINDHOVEN

MAXIMA MEDISCH CENTRUM VELDHOVEN

MAXIMA MEDISCH CENTRUM VELDHOVEN

ST. ELISABETH ZIEKENHUIS TILBURG

UMC UTRECHT

TWEESTEDEN ZIEKENHUIS TILBURG

PROF. COBBENHAGENLAAN 35, TILBURG | POSTBUS 35, 5000 AA TILBURG | TELEFOON 013 - 4 666 999 | EMAIL: INFO@HVBBOUW.NL | INTERNET: WWW.HEERKENSVANBAVEL.NL

Huisvesting met zorg

pieterse terwel grevink richt zich op huisvestingsvraagstukken in de gezondheidszorg en houdt zich vooral bezig met de wisselwerking tussen huisvesting en bedrijfsvoering.

www.ptg-advies.nl

MMC Veldhoven

pieterse terwel grevink: adviseur huisvesting en procesmanager pieterse terwel grevink uit Amersfoort, gespecialiseerd in huisvestingsvraagstukken in de gezondheidszorg, speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van het Vrouw Moeder Kind-centrum in Veldhoven.

Samen met Máxima Medisch Centrum ontwikkelde dit onafhankelijke adviesbureau vanaf 2004 de onderliggende zorgvisie voor het nieuwe VMK. “Vervolgens hebben we die visie vertaald naar een nieuwe manier van werken. Van daaruit is een plan gemaakt voor de organisatie en huisvesting,” vertelt Bert Jan Grevink, partner bij ptg advies.

Geïntegreerd werken, is volgens hem het cruciale thema in het huisvestingsplan.

“Met alleen de zorg voor moeder en kind onder één dak brengen, ben je er niet. De meerwaarde van dit concept bestaat eruit dat professionals van verschillende zorgdisciplines - in dit geval kindergeneeskunde, gynaecologie, obstetrie en neonatologie - samen geïntegreerde zorg verlenen. Het bijzondere is dat dit in het nieuwe VMK nu ook feitelijk en op hoog niveau gebeurt.”

Overigens vervulde pieterse terwel grevink niet alleen de rol van adviseur.

Als procesmanager gaf het bureau ook mede vorm aan de uitvoering van het gehele traject.

Ook de interieurarchitect leverde puik werk af.

Elke afdeling in het VMK heeft een eigen basiskleur die subtiel in het interieur is verwerkt. Groen voor de kinderafdeling, oranje voor gynaecologie en aubergine in de kraamsuites en vruchtbaarheidspolikliniek. Nergens wordt de luxe overdadig, en dat hoeft ook niet als je met een creatieve geest hetzelfde effect kunt bereiken. Zo reiken in alle patiëntenkamers de ramen tot aan de grond zodat de patiënt ook op de eerste en tweede verdieping naar beneden kan kijken. Nog zo’n detail: een pvc-vloer met parketmotief in de kraamsuites.

“De 16 verloskamers hebben we bovendien doorgenummerd naar 17. Kamer 13 ontbreekt. Daarin wil natuurlijk niemand bevallen,” lacht Van Daal.

Flexibiliteit Even kort de indeling van het nieuwe centrum.

Op de begane grond de poliklinieken voor kindergeneeskunde, gynaecologie en vruchtbaarheidsproblemen, de kinderafdeling en een kleurrijk ingerichte Ronald McDonald Huiskamer.

Een etage hoger 16 kraamsuites met eigen sani-

tair, 21 plaatsen voor intensieve zorg aan te vroeg geboren baby’s (NICU), 14 medium care couveuses, 15 kamers voor vrouwen met een complexe zwangerschap (Obstetrische High Care) en nog eens 22 voor vrouwen met gynaecologische aandoeningen. De tweede etage biedt onderdak aan de afdelingen sportgeneeskunde (SportMáx) en cardiologie, inclusief de hartbewaking en hartcatherisatiekamer.

Doordat alle patiëntenkamers in het gebouw dezelfde omvang (circa 14 vierkante meter) en inde-

ling hebben, zijn ze eenvoudig inwisselbaar. Van Daal legt uit: “Mocht het aantal opnames op de kinderafdeling bijvoorbeeld stijgen en het aantal oudere, gynaecologische patiënten afnemen, dan kunnen we de kinderafdeling gemakkelijk uitbreiden op de eerste etage. Daarnaast is het gebouw als geheel zeer flexibel te gebruiken.” Schoondermark licht toe: “Het is zo geconstrueerd dat je er makkelijk een laag bovenop kunt zetten of indien gewenst het hele gebouw een andere bestem➤ ming kunt geven.”

Bouwen aan de zorg

21

MMC Veldhoven

Tot zover het gebouw. De kracht van het nieuwe Vrouw Moeder Kind Centrum schuilt in de onderliggende visie op zorg. Geloof het of niet, maar dit vernieuwende zorgconcept is inmiddels doorgedrongen tot de oliestaat Qatar. Van Daal: “Tijdens een staatsbanket in oktober heeft prinses Máxima haar enthousiasme over ons VMK overgebracht op de vrouw van de sjeik. Diezelfde dag nog werd het zorgconcept bij ons opgevraagd. We hebben ‘m in allerijl in het Engels laten vertalen en per koen rier bij het Amstel Hotel afgeleverd.”

FEITEN EN CIJFERS PROJECT: Vrouw Moeder Kind-centrum Veldhoven Opdrachtgever: Maxima Medisch Centrum Architect: De Jong Gortemaker Algra, Rotterdam Aannemer: Heerkens van Bavel Bouw, Tilburg Bouwmanagement: pieterse terwil grevink, Amersfoort Adviseur installaties: Deerns, Eindhoven Vast-interieur: GeBeBouw, Helmond Gordijnen: Artimo Textiles, Roosendaal Aantal bedden: 114

(Advertentie)

22

Bouwen aan de zorg

Gelderse Vallei, Ede Tekst: Loet van Bergen Foto’s: Ziekenhuis Gelderse Vallei Impressies: de Jong Gortemaker Algra architecten

Nieuwbouw

Ziekenhuis Gelderse Vallei

krijgt gestalte

Op het bouwterrein bij het Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede wordt de nieuwe uitbreiding al duidelijk zichtbaar. Aan de voorzijde van het huidige ziekenhuisgebouw komt een nieuwe vleugel, die bestaat uit een souterrain en vier bouwlagen. Er komen twee bestralingsunits en behandelruimten voor het Arnhems Radiotherapeutisch Instituut (ARTI). Hierdoor is het mogelijk de samenwerking tussen specialisten van het ARTI en van het ziekenhuis te versterken en de bestralingsbehandeling voor patiënten uit de regio in Ede te laten plaatsvinden. Verder komen in de nieuwbouw de afdeling oncologie (polikliniek en dagbehandeling) en twee verpleegafdelingen van het ziekenhuis. Het nieuwbouwdeel van het project heeft een omvang van 10.455 vierkante meter.

De nieuwe vleugel wordt via de centrale hal gekoppeld aan het bestaande gebouw. De centrale hal wordt uitgebreid en de ingang wordt naar voren verplaatst. Zo ontstaat een mooie, open entree voor het hele gebouw, een nieuw ‘gezicht’ van het ziekenhuis. Naar verwachting wordt de nieuwe vleugel in de zomer van 2013 (gefaseerd) in gebruik genomen. De benodigde ruim 22 miljoen euro voor dit bouwproject wordt door de Rabobank gefinancierd.

Planvorming “Ziekenhuis Gelderse Vallei begon in 2009 al met de planvorming voor de nieuwbouw,” vertelt Wessel Griffioen, manager facilitair bedrijf. “Een noodzakelijke stap. Sinds wij hier, nu ongeveer twaalf jaar geleden op deze locatie zitten, zijn we ieder jaar met gemiddeld drie procent gegroeid.

Opgeteld is dat een groei van bijna 50 procent.

Dat komt omdat de vraag naar zorg alleen maar toeneemt. Diverse kantoorfuncties zijn al buiten het gebouw gehuisvest. We zitten dus letterlijk klem in het gebouw.” De uitbreidingsnieuwbouw biedt volgens Griffioen mogelijkheden voor vernieuwing van faciliteiten en kwaliteitsverbetering, bijvoorbeeld meer éénpersoonskamers voor o.a. oncologiepatiënten.

“Ook kan hierdoor een zgn. schuifplan in werking treden: als een afdeling in de nieuwe vleugel in gebruik wordt genomen, ontstaat er ruimte in het bestaande gebouw om andere afdelingen uit te ➤ breiden en intern te verhuizen.

Bouwen aan de zorg

23

De nieuwbouw of aanbouw, het (ver)bouwen voor betere zorg is dan ook een omvangrijke operatie waar meerdere partijen bij betrokken zijn geweest,” aldus Griffioen. Het ontwerp is van de hand van de Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs en architectenbureau Koldeweij.

De uitbreiding van het ziekenhuis wordt ge-

realiseerd door Heijmans Utiliteitsbouw voor het bouwkundige deel, terwijl dochterbedrijf Burgers Ergon verantwoordelijk is voor de installatietechnische voorzieningen. Ziekenhuis Gelderse Vallei heeft Heijmans eerder geselecteerd als bouwteampartner op basis van de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI).

Criteria hiervoor waren prijs, plan van aanpak van de bouwteam- en uitvoeringsfase en het samenwerkingsmodel. De beste kwaliteit heeft op basis van deze EMVI score geleid tot de beste aanbieding en daarmee de opdracht. In aanloop naar de gunning heeft Heijmans gewerkt met het Bouw Informatie Model (BIM), hiermee zijn alle disciplines vroegtijdig betrokken waardoor kennis en kunde aangewend wordt. Deze manier van werken wordt in dit project voortgezet en breed in de Heijmans organisatie ingezet.

Ontwerp In meerdere sessies is een structuurplan ontworpen in overleg met de Raad van Bestuur en medische staf van Ziekenhuis Gelderse Vallei waarin een zestal speerpunten is geformuleerd hoe het ziekenhuis zich gaat ontwikkelen en als leidraad heeft gediend voor het ontwerp.

De geformuleerde zes speerpunten zijn: • Ontwikkeling oncologisch centrum, samenwerking met ARTI • Ontwikkeling gezinsgerichte zorg; • Ontwikkeling electief centrum; • Ontwikkeling ouderenzorg; (Advertentie)

de Jong Gortemaker Algra is een landelijk opererend architecten- en ingenieursbureau, gevestigd in Rotterdam.

Wij geven op innovatieve wijze vorm aan gebouwen voor zowel de maatschappelijke sector (gezondheidszorg, onderwijs, sport en recreatie) als de commerciële sector (kantoren, bedrijfsgebouwen, beursgebouwen).

Onze medewerkers bieden een zeer breed dienstenpakket aan rondom ontwerp en uitvoering vanuit de disciplines architectuur, interieur-architectuur, bouwkunde, constructie en projectmanagement.

24

Bouwen aan de zorg

postbus 51113 - 3007 gc rotterdam - t 010 297 30 30 f 010 297 30 31 - www.djga.nl - info@djga.nl

Gelderse Vallei, Ede

• Ontwikkeling hoogcomplexe zorg (IC, MC, HC); • Ontwikkeling acute zorg (SEH, HAP, AOA).

werpfase de rol van BIM coördinator op zich genomen om dit proces zoveel mogelijk te stroomlijnen.

“De nadrukkelijke wens van de opdrachtgever om “Het eerste project ( de uitbreiding) is verder door te ‘BIMmen’ zorgt er volgens Veth voor dat alle parons ontworpen in nauwe samenwerking met de tijen op scherp staan om bij oplevering ook een constructeur en de installatieadviseur Valstar Simo- as built-model op te leveren. Ziekenhuis Gelderse nis en Aronsohn,” legt Jeroen Veth, senior architect Vallei wil dit model benutten voor hun facilitaire bij Jong Gortemaker Algra architecten. “In de ont- management.” werpfase hebben we een belangrijke rol gespeeld Duurzaamheid in de integratie van de verschillende disciplines In het ontwerp is ook nadrukkelijk gekeken naar ( architectuur, constructie, technische installaties en interieur) en is ook rekening gehouden met duurzaamheid. “Met behulp van het programma actuele en toekomstige ontwikkelingen als bed- Greencalc is gedurende het ontwerpproces de denreductie en functieverandering. De architect duurzaamheid van het ontwerp berekend en geis ons inziens de aangewezen persoon om als spil monitord,” licht Veth toe. “Bij keuzes ten aanzien van de technische installaties en de materialen te functioneren in het ontwerpproces. Wij hebben van oudsher een goede overview over de verschil- zijn aan de opdrachtgever verschillende mogelijkheden voorgelegd met betrekking tot de duurlende disciplines en zijn dus het beste in staat om deze disciplines te integreren. Daarnaast is er uit- zaamheidconsequenties.” Zo wordt de nieuwbouw voerig overlegd met de gebruikers van het gebouw aangesloten op de WKO (Warmte/Koude Opslag) installatie van het bestaande ziekenhuis en zal het die voor een gedetailleerde input hebben gezorgd om tot een totaal ontwerp te komen waarbij ook de gebouw ook worden voorzien van energiezuinige verlichting. De dagelijkse regie van het ontwerp materialisatie en de inrichting zijn bepaald.”

Het project is uitgevoerd als een BIM project. ( en de uitvoering tenslotte is in handen van het bouw informatie model) dJGA heeft in de ont- ziekenhuis in de persoon van Jan Lemmens. n

Wessel Griffioen, manager facilitair bedrijf

FEITEN EN CIJFERS PROJECT: Nieuwbouw vleugel Opdrachtgever: Ziekenhuis Gelderse Vallei, Ede Architect: De Jong Gortemaker Algra architecten en ingenieurs en architectenbureau Koldeweij Bouwsom: 22 miljoen euro Oplevering: 2013

Bouwen aan de zorg

25

Tekst: Henk Geist Foto's: Westfriesgasthuis

Westfriesgasthuis neemt centrum voor radiotherapie en oncologie in gebruik Met de ingebruikname van een nieuw centrum voor radiotherapie en oncologie gaat een lang gekoesterde wens van het Westfriesgasthuis in Hoorn in vervulling. Kankerpatiënten uit de regio hoeven voor hun behandeling nu niet meer naar Alkmaar of Amsterdam.

Bovendien kan de oncologiepoli en dagbehandeling worden uitgebreid.

Het nieuwe centrum is het resultaat van een samenwerking tussen het VU Medisch Centrum in Amsterdam en Esperanz, het samenwerkingsverband op het gebied van oncologie tussen het Westfriesgasthuis, het Zaans Medisch Centrum en het Waterland Ziekenhuis. Esperanz biedt oncologische zorg aan patiënten met de meest voorkomende vormen van kanker, meestal in het eigen ziekenhuis. “Wij wilden als regionaal ziekenhuis graag radiotherapie kunnen bieden,” zegt Maartje Flesch, manager nieuwbouw bij het Westfriesgast-

26

Bouwen aan de zorg

huis. “Om de kwaliteit van de oncologische zorg in ons werkgebied te waarborgen moet je radiotherapie kunnen bieden. Dat is een bijzondere functie, die weinig regionale ziekenhuizen hebben. Deze zorg in Nederland is nagenoeg volledig geconcentreerd in academische ziekenhuizen, daarom zijn we daarvoor met VUmc in zee gegaan. Tegelijkertijd wilde VUmc graag een uitbreiding van de

capaciteit voor radiotherapie gezien de toename van het aantal patiënten. Ons centrum past in de landelijke trend om satellieten voor radiotherapie te bouwen om de oncologische zorg dichter bij de patiënten te brengen. Het gaat bij deze patiënten om een kwetsbare categorie, ze hoeven nu niet meer zo ver te reizen.”

Westfriesgasthuis, hoorn

VUmc gaat het centrum huren en exploiteren.

Flesch: “De inhoud van de zorg laten we aan de experts over, wij treden op als bouwheer. Voor het gebouw was op ons terrein nog een geschikte locatie te vinden, het past ook binnen de uitbreidingsplannen die wij voor de komende jaren hebben en waarmee we optimaal willen inspelen op de veranderingen in de zorg. Het nieuwe gebouw staat functioneel gezien precies op de goede plek in ons ziekenhuiscomplex. Het sluit aan op de spoedeisende hulp en voorziet ook in een uitbreiding van de spoedeisende hulp. Door

de verbinding met het bestaande ziekenhuis kunnen bedpatiënten de bestralingsruimten makkelijk bereiken.’ Daarnaast heeft de nieuwbouw nog een eigen entree met een eigen parkeerterrein, patiënten hoeven dan niet helemaal vanaf de parkeergarage naar het gebouw te lopen.”

Het radiotherapiegebouw is ontworpen door architect Hans Liscaljet van het bureau De Jong Gortemaker Algra. Hij was ook verantwoordelijk voor het ontwerp van het hoofdgebouw van het Westfries➤ gasthuis en het GGZ-centrum op het terrein.

Maartje Flesch en Hans Liscaljet in het zogeheten labyrint, de toegang tot de bestralingsruimte.

Hoogendoorn interieurbouw Het vaste meubilair van het radiotherapiegebouw van het Westfriesgasthuis is verzorgd door Hoogendoorn interieurbouw uit Werkendam. Naar ontwerp van de architect, De Jong Gortemaker Algra, zijn onder meer kasten, receptie- en afsprakenbalies, pantry’s, werkplekken en de vaste banken gemaakt. “Met de architect hebben we samen het engineeringstraject doorlopen en de werk- en productietekeningen opgesteld,” zegt Bert van der Meer, hoofd verkoop interieurbouw. “Met architect en opdrachtgever hebben we nagedacht over de toe te passen materialen en over details. Bij de inrichting van een ziekenhuis zijn vooral duurzaamheid en hygiëne belangrijke aspecten. We hebben daarom veel multiplex toegepast beplakt met HPL en volkern platen van een hoogwaardige binnen kwaliteit, materialen die veel worden gebruikt in hygiënische omstandigheden. Het is goed reinigbaar en het is tot in lengte van jaren bruikbaar. Belangrijk aspect in dit geheel is dat er samen met de architect en opdrachtgever wordt gekeken naar een eindproduct dat in het dagelijkse gebruik goed functioneert en tot in lengte van jaren meegaat.”

Hoogendoorn interieurbouw heeft in de afgelopen jaren spraakmakende projecten mogen maken. Behalve in de zorgsector doet het bedrijf projecten in de museale, kantoren-, onderwijs en retail sector.

Bouwen aan de zorg

27

Nu 50 jaar vakmanschap!

De makers van uw wensen

Binnenvaart

Maritiem

Interieurbouw

maatwerk serieproduktie turnkey

Beatrixhaven 35 4251 NK Werkendam T (0)183 308 383 F (0)183 308 384 E info@hoogendoorn-mbi.nl www.hoogendoorn-mbi.nl

Westfriesgasthuis, hoorn

pieterse terwel grevink, van initiatief tot en met realisatie betrokken Als onafhankelijk adviesbureau richt pieterse terwel grevink zich op huisvestingsvraagstukken in de gezondheidszorg.

Het bureau is intensief betrokken bij de actuele planontwikkelingen van het Westfriesgasthuis (WFG). Eerder was pieterse terwel grevink al betrokken bij fase 1 en 2 van de concentratienieuwbouw. “Parallel hieraan hebben wij het WFG geadviseerd bij de nieuwbouw van de recent opgeleverde satelliet voor radiotherapie,” aldus senior adviseur Michiel Sitsen. “Wij hebben het initiatief voor de samenwerking tussen vuMC en WFG op radiotherapeutisch vlak mede helpen vormgeven. In de ontwikkeling van een programma van eisen voor het plan zijn de zorgfuncties van vuMC en WFG gecombineerd als basis voor een functionele huisvestingsoplossing. Met de opdrachtgevers hebben wij in 2009 sturing gegeven aan de vertaling van het programma tot een consistent en betaalbaar ontwerp, dat begin 2010 is aanbesteed. Ook na de aanbesteding en tijdens de realisatie zijn wij betrokken geweest, met name bij de contractvorming met de aannemer en op financieel gebied. Wij hebben de ambities van vuMC en WFG weten te vertalen in een passende en fraaie huisvesting.”

In materiaalgebruik en kleurtoepassingen is de nieuwbouw afgestemd op deze gebouwen. Uitgangspunt voor Liscaljet was om een patiëntvriendelijk gebouw te maken. “Ik heb het gebouw een prettige en vriendelijke uitstraling willen geven, met een menselijke maat en veel aandacht voor detail. Mensen komen hier gespannen naar toe, dan moet er aandacht zijn voor detail, dat vertalen ze als aandacht voor hen als patiënt. Bestraling is voor hen vaak het laatste middel, dan wil je niet in een naargeestige omgeving terecht komen. De wachtruimte is dan ook een plezierige omgeving, in een serre-achtige uitbouw aan de tuinzijde, met een terras in de tuin.”

De drie versnellerruimten waar de patiënten worden behandeld met röntgenstraling - opgewekt door lineaire versnellers - bevinden zich op de begane grond. “Het is een heel bewuste keuze om deze bunkers boven de grond te plaatsen,” zegt Flesch. “We hebben daarvoor patiënten geraad➤ pleegd. Dit voelt voor hen veel prettiger.”

Bouwen aan de zorg

29

Duurzame techniek onze zorg 1.

3.

4.

2.

5.

Elektrotechnische installaties Werktuigbouwkundige installaties Sprinkler, data en medisch technische inrichting Technisch beheer en onderhoud

ULC Groep b.v.

Labradordreef 18 Postbus 2405 3500 GK Utrecht T 030 26 50 500 E info@ulcgroep.nl I www.ulcgroep.nl

1. Westfriesgasthuis, Hoorn 2. St. Antonius Ziekenhuis, Utrecht 3. Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam 4. Groene Hart Ziekenhuis, Gouda 5. Erasmus MC, Rotterdam

Westfriesgasthuis, hoorn

Bouwkundig en architectonisch gezien vormde deze situering voor Liscaljet een grote uitdaging.

De versnellerruimten hebben betonnen muren tot drie meter dik, zijn 5,5 meter hoog en nog eens afgedekt met een laag beton van drie meter

FEITEN EN CIJFERS PROJECT: Nieuwbouw Centrum voor radiotherapie en oncologie Opdrachtgever: Westfriesgasthuis, Hoorn Zorgverlener: Westfriesgasthuis, Hoorn VU medisch centrum, Esperanz Architect: de Jong Gortemaker Algra, Rotterdam Bouwmanagement: pieters terwel grevink, Amersfoort Constructeur: de Jong Gortemaker Algra, Rotterdam E+W-installaties: BAM Techniek regio Noordwest W-installatie: BAM Techniek regio Noordwest Vast-interieur: Hoogendoorn interieurbouw, Werkendam Koel- en vriessystemen: Dometic Benelux, Etten-Leur Bouwtijd: mei 2011 – oktober 2012 • Start nieuwbouw 1 mei 2011 • Oplevering 1 oktober 2012 Totale oppervlakte gebouw: 4.829 m² bvo Totale bouwkosten: € 9,2 miljoen

dik. Dat voorkomt dat de straling buiten de muren nog een risico voor de volksgezondheid vormt.

Liscaljet: “Toch kun je niet zien dat het om een bunker gaat. Daarvoor hebben we verschillende middelen ingezet. Vaak wordt de straling tegengehouden door een dikke stalen deur. Daardoor is er geen contact meer mogelijk met de patiënt, die voelt zich ook opgesloten. Wij hebben hier een zogeheten labyrint als toegang, een gang zonder deuren, die werkt als een sluis. Bovendien hebben we daar bijzondere verlichting aangebracht, die zorgt voor een prettige sfeer. In de behandelruimten is een spanplafond gemonteerd, waarop een kunstwerk met een natuurmotief van een Belgische kunstenaar is te zien. Zo willen we voorkomen dat de aandacht van de patiënt

bij binnenkomst meteen gefocust wordt op het bestralingsapparaat, hij wordt verrast en gerust gesteld door het verlichte kunstwerk. Tijdens de behandeling heeft hij dan ook altijd iets om naar te kijken.” De benodigde techniek is allemaal weggewerkt achter schuifwanden, die bekleed zijn met zachte materialen.

De drie bunkers zijn al voorbereid op een nieuw type versneller met een MRI-functie, die nu nog in ontwikkeling is. Aan de buitenzijde gaan de bunkers met hun hoge wanden zonder ramen schuil achter een rotswand en een rij kolommen, waarop de overstekende tweede verdieping met kantoren en personeelsruimten rust. Liscaljet: “Je kunt zo aan de gevel niet aflezen dat het om bunkers gaat.” n

Dometic

Al enkele jaren is Dometic de toeleverancier van medicijn- en bloedkoelkasten alsmede transportboxen voor het Westfries Gasthuis te Hoorn. De medische apparatuur van Dometic is de oplossing voor een veilige opslag, veilig vervoer en het bedienen van de temperatuur gevoelige voorbereidingen in optimale condities zonder enige risico’s. Dometic kan niet alleen bij elk apparaat een validatierapport leveren, de kasten voldoen ook aan DIN 58345. Dit betekent dat onder meer de aanwezigheid van veiligheidsvoorzieningen, om een temperatuur onder het vriespunt te voorkomen. De professionele koel- en vriesapparaten hebben u veel te bieden. Bijvoorbeeld de modellen BR uit de serie biomedische koelkasten. Ze beschikken over (Advertentie) een volume van 110 tot 750 liter en voldoen aan de strengste eisen in Europa met betrekking tot de opslag van bloed en bloedproducten. Maar ie? at vanwege de afmetingen zijn ze tevens bijzonder geschikt voor de opslag m g o or van medicijnen en vaccins op kleinere locaties. De koel- en vriessystemen nf ag n 10 i r da 0 ee voor de opslag van laboratoria en farmaceutische voorbereidingen M l van 0 29 5 verzekeren u van een betrouwbare werking. Neem de FR 490G, deze e B 76 0 ultra low vriezer heeft een inhoud van 395 liter hetgeen overeenkomst met 300 bloedzakken van 450 ml en is voorzien van een beveiligde dometic medical systems deurvergrendeling. Bijkomend voordeel is dat de controle - afhankelijk van de toepassing - van de temperatuur bij opslag en het documenteren van Dometic Medical Systems biedt u een professioneel temperatuur veranderingen kunnen worden uitgevoerd via een optionele programma koel- en vrieskasten voor DCU (monitoring & visualisatie software DMN).

temperatuurgevoelige preparaten.

De medische koelkasten van Dometic Medical Systems zijn goedgekeurd volgens DIN 58345.

Dometic Benelux B.V.

Ecustraat 3

4879 NP Etten-Leur

info@dometic.nl

www.biomedisch.info Bouwen aan de zorg

31