Bouwen aan Vlaanderen 01 2013 compleet

UITGAVE

1 VAKTijdschrift voor DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 1 2013 I feb-mrt-apr

Inclus

ief

Facelift voor GB-winkelcentrum Antwerpen Sportief Wetteren Nieuwe Abelag-vliegtuigloods in Zaventem Huis de Corswarem in Hasselt Energiezuinig politiekantoor in Brugge

met vakkatern

dak & geveltechniek

UW PARTNER VOOR METALEN PLAFONDS

Zwembad - BL 80 - Duplex’Coat’

OPEN VOEG STAAL EN ALUMINIUM

Kantoor - XL 600 U - Staal

BREDE LINEAIRE PANELEN STAAL

Behandelkamer - CL 225 - Staal

GESLOTEN VOEG STAAL EN ALUMINIUM

NIEUW !

- Duplex’Coat’ voor toepassing in zwembaden - Sportplafond klasse 1A

DUURZAME PLAFONDS IN STAAL EN ALUMINIUM BELGISCHE FABRIKANT

met volledig plafondgamma aangepast aan uw bouwconcept en budget

AUDITORIA GANGEN KANTOREN KLASLOKALEN LABORATORIA PATIENTENKAMERS SPORTACCOMODATIE TRANSPORT VERGADERZALEN WINKELCENTRA ZWEMBADEN

FOTOGRAFIELAAN 49-51 | 2610 ANTWERPEN (WILRIJK) T 03.897.13.00 | F 03.897.13.01 INFO@LCC-PLAFONDS.EU | WWW.LCC-PLAFONDS.EU

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE ♦ BETONCONSERVERING INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN ♦ GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE ♦ BETONCONSERVERING INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN ♦ GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN

Bouwelven 19 ♦ 2280 Grobbendonk ♦ Tel +32 (0) 14 84 80 80 ♦ Fax +32 (0) 14 84 80 81 www.ftbremmers.com

©2013 VELUX GR ROUP ®VELUX, HET VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol EN Pick&Click! ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.

Nieuwe generatie dakvensters

Versterkte isolatie

Modern design

Afstandsbediening met touchscreen

1 montagebeugel = 2 plaatsingsmogelijkheden

Lancering april 2013 Schrijf u in voor de opleidingen of vind alle informatie op velux.be/pro

Minder schroeven

BIM 3D-CAD BIM software voor de uItvoerende Bouw Tekla Structures is de meest geavanceerde software voor BIM (Bouw Informatie Model) op de markt.

Het biedt alles voor een nauwkeurige, dynamische, en datarijke 3D-omgeving die kan worden gedeeld met, en gebruikt door alle partijen tijdens het bouwproject. Van ontwerp tot aan zeer gedetailleerde as-builtmodellen.

3D CAD Tekenaars Calculatoren Werkvoorbereiders Projectleiders

www.construsoft.com

Ingenieursbureaus Constructiebedrijven Buig- en vlechtcentrales Aannemers

+31 316 200 000

In-situ en prefabbeton Utiliteitsbouw Woningbouw Civiele bouw

Let’s talk real estate 28, 29 & 30 May 2013 Tour & Taxis Brussels

Your view

on the real estate market Book your ticket online before 31 March and save €45! www.realty-brussels.com – your promocode: BOUWEN1

Full seminar & events programme

UITGAVE

Voorwoord

1

Beste lezer, Almaar meer is de samenwerking tussen bouw en industrie een echte motor voor innovatie. Dat bleek ook weer tijdens het traditionele bouwforum dat de Confederatie Bouw organiseert op de eerste dag van Batibouw. De industrialisering van de bouw zit volgens Robert de Mûelenaere, gedelegeerd bestuurder van de aannemerskoepel, in een echte stroomversnelling.

Hij denkt dat kostenbeheersing daarbij misschien wel de best mogelijke motor van innovatie kan zijn. Er is vandaag nood aan materialen waarmee we sneller en goedkoper kunnen bouwen. Dat betekent dus lichtere producten, met een snellere droogtijd die gemakkelijk te transporteren zijn. Er doet zich ook een verschuiving van activiteiten voor van de bouwplaats naar het atelier en zelfs de fabriek. Door de toenemende nauwkeurigheid bij assemblage vermindert de kans op fouten en ook de productietijd. Bouwen verloopt almaar sneller, complexer, duurzamer én goedkoper.

Bouwbedrijven beleven deze realiteit elke dag op hun bouwplaatsen. Door de strengere regelgeving en de druk op de winstmarges zijn ze dan ook vragende partij voor meer innovatie, stelt de Mûelenaere. Hij verwacht dat deze impuls vanaf het werkterrein groter zal worden en dat niet alleen de bouw, maar ook de industrie hieruit voordeel kan halen.

De toegenomen eisen inzake energie-efficiënt bouwen hebben de gemiddelde woning een pak duurder gemaakt, zodat meer mensen zijn aangewezen op een hypothecaire lening om te bouwen. Of op een hoger ontleend bedrag. De banken verlenen echter slechts kredieten naargelang de terugbetalingscapaciteit die ze inschatten. De bouwsector en de politiek argumenteren al langer dat die inschatting hoger moet liggen voor eigenaars van energie-efficiënte woningen, omdat hun factuur voor energieverbruik lager ligt. Het doorduwen van deze mening heeft nu een eerste succes opgeleverd.

Eveneens tijdens de openingsdag ondertekende Vlaams minister van energie en wonen Freya Van den Bossche een overeenkomst met Belfius en Triodos Bank. Beide banken bieden voortaan voordeligere leningen aan voor wie energiezuinig bouwt. Het voordeel kan bestaan uit een lagere interest, een hoger ontleend bedrag of het laten vallen van dossierkosten. Als tegenprestatie krijgen de banken een label en worden ze vermeld in de overheidscommunicatie rond energiezuinig bouwen.

Op de volgende bladzijden zult u merken dat ook wij een bladzijde hebben omgeslagen. We snijden voortaan meer onderwerpen aan per nummer, met meer en veel beknoptere teksten. We doen ook ons best om u nog meer fotomateriaal aan te bieden. Want sommige foto's vertellen meer verhaal dan een pak woorden.

Veel kijk- en leesplezier,

Koen Mortelmans

7 | BOUWEN 7 |AAN STEDENBOUW VLAANDEREN 701

1

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Kwartaalvaktijdschrift voor de bouw Jaargang 14 • nummer 1 • 2013 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

11

Redactie

Erika Claessens, Roxane Heeren, Henri Gielen, Geert Houben, Tim Janssens, Niels Laveren, Koen Mortelmans, Rik Neven, Bram Souffreau, Senne Starckx, Michel Vanden Heede, Bert Verbeke, Chantal Verrecas

27

47

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

50

54

Advertenties

FTP-server van Louwers Mediagroep: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bavl Wachtwoord: gast Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Secretariaat

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

abonnnementprijs

€ 45,00 per jaar excl. BTW ABN Amro: 723-5404718-21 t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen.

Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

Adreswijzigingen

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

vormgeving/art direction Logo Reclame- Ontwerpbureau

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Inhoud GB-WINKELCENTRUM ANTWERPEN IN EIGENTIJDS KLEEDJE GROEN WONEN OP STEENWORP VAN HASSELT SPORTHAL DE WARANDE ONTMOETINGSPLEK IN WETTEREN WARM WONEN IN DE IJSFABRIEK SUPERSNELLE UITBREIDING VOOR SCANIA NIEUW KANTOOR VOOR VERMOGENSBEHEERDER WEGHSTEEN FEESTZAAL MAAKT PLAATS VOOR SERVICE-FLATS BEERZELSE KINDEREN VOELEN ZICH THUIS IN CACETOE PASSIEFSCHOOL INGEBED IN GEMEENSCHAP LOZEN CONFECTIESITE IN NIEUW PAK JOURNAAL BANK DELEN KRIJGT GENTSE STEK ROBUUSTE HANGAR VOOR HOOGVLIEGER ABELAG COMBINATIE WONING EN KANTOOR VISITEKAARTJE ARCHITECTE WINKELEN IN DE VOETSPOREN VAN AMBIORIX OASE OMARMT BUITENGEWOON ONDERWIJS ENERGIEZUINIGSTE POLITIEKANTOOR STAAT IN BRUGGE SNEL BOUWEN VOOR SNELLE WAGENS HASSELT SMAAKT VERBOUWING HUIS DE CORSWAREM OUD KLASLOKAAL IS NU EIGENTIJDS AUDITORIUM DE GROEPSVERZEKERING, EEN UPDATE CIB NIEUWS

11 17 21 27 33 38 42 47 50 54 58 62 64 68 72 76 81 86 89 92 95 96

Inhoud

62

68 118

76 130

81 134

UITGAVE

1 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 1 2013 I FEB-MRT-APR

Inclus

ief

ORI NIEUWS BVA NIEUWS VCB NIEUWS WIE DOET WAT

98 100 102 111

Dak & Geveltechniek ENERGIE-EFFICIﾃ起T DESIGN OP EILAND MAN FAC BRAINSTORMT PARABOOLVORMIG ZINKEN DAK IN BRUSSEL

Facelift voor GB-winkelcentrum Antwerpen Nieuwe Abelag-vliegtuigloods in Zaventem Huis de Corswarem in Hasselt Energiezuinig politiekantoor in Brugge

MET VAKKATERN

105 107 108

DAK & GEVELTECHNIEK

Coverbeeld: Sporthal De Warande, Wetteren

bouwen aan Monumenten VAN HOEVEKASTEEL NAAR ARCHITECTENKANTOOR RESTAURATIE ART NOUVEAU-DUBBELWONING IN OOSTENDE JOURNAAL PASTORIE MEUZEGEM HERVINDT HISTORISCHE KENMERKEN SLOPERSCONCERT IN HET DEPOT DOSSINKAZERNE IN HET LICHT BEVOEGDHEID RAAD VERGUNNINGSBETWISTINGEN UITGEBREID KLOOSTERZUSTERS EN BEJAARDEN SAMEN IN ENGELENDALE WIE DOET WAT

118 124 128 130 132 134 139 140 144

Colt Totaalconcept Parkeergarage Ventilatie

Rookafvoerventilatoren

CO-detectie

Kleppenregisters

Het Colt Totaalconcept, inclusief • Volledige RWA-installatie • CO-detectie • Branddetectie Stuwkrachttechniek • zorgt voor efficiënte rook- en warmteafvoer • is ook geschikt voor dagelijkse ventilatie • en kan naadloos in een gebouwontwerp geïntegreerd worden

Het concept met visie op brandveiligheid

De norm voorbij Het Colt concept CPV voldoet aan alle eisen en normen.

Met Computational Fluid Dynamics (CFD) wordt vooraf de werking van het systeem aangetoond. Ook daar waar de norm niet toepasbaar is.

www.coltinfo.be Tel. (015) 28 60 80

Stuwkrachtventilator

www.coltinfo.be CFD

Antwerpen Grand Bazar Tekst | Koen Mortelmans

GB-winkelcentrum Antwerpen in eigentijds kleedje Het Grand Bazar winkelcentrum is een vertrouwde waarde in het commerciële en toeristische hart van Antwerpen. Het gebouw gaat terug tot 1885 en evolueerde wel mee met de veranderende smaak en noden, maar had uiteindelijk toch een flinke facelift nodig en kreeg die ook.

Langs de Groenplaats in de schaduw van de Lievevrouwetoren, tegenover het bisschoppelijk paleis en naast de iconische 'Boerentoren' is enige allure wel gepast. Dat was alvast in 1885 zo, met een toen vrij innoverend warenhuisconcept.

Maar enkele jaren geleden bleef van de originele uitstraling weinig over. De inkomzone oogde goedkoop en de interne, ietwat chaotische heterogeniteit was niet bepaald een pluspunt voor de op zichzelf interessante handelszaken. Voor de architecten van Buro II & Archi + I kwam het er dan ook op aan met een nieuw concept orde en homogeniteit te scheppen. Dat deden ze onder meer met de keuze van wit, zwart en fluweelrood als sobere draagkleuren. Die vrij neutrale positionering laat thans ruimte voor de shops om hun eigen identiteit goed herkenbaar te etaleren.

Een voorzetstructuur met lamellen zorgt nu voor eenheid in het sterk versnipperde gelijkvloers en uniformiseert etalages, toegangszones en blinde gevels. Maar de meest essentiële aanpassing betreft de circulatie van de bezoekers.

Vroeger kwam je vanuit de parkeergarage of de metro op het gelijkvloers terecht en vanaf daar begon het zoeken, zegt hoofdaannemer MBG. Er waren wel roltrappen, maar ze sloten niet netjes op elkaar aan. Nu kan je van beneden de hoogste verdieping bereiken in één vloeiende beweging.

Vooral de herpositionering van de roltrappen was een complexe klus, omdat dit gepaard ging met kap- en breekwerk in de fundamenten van het gebouw en in de betonnen vloerplaten. Maar ook de organisatie van de bouwplaats was niet vanzelfsprekend. Niet alleen omdat de winkels tijdens de werken open moesten blijven, maar ook omdat het winkelcentrum, de GB zelf en het Hilton hotel samen één complex vormen en op de verschillende horizontale niveaus niet dezelfde verticale scheiding hebben. Zo delen winkelcentrum en hotel dezelfde nooduitgangen. Voor de uitvoering van bepaalde werken had MBG slechts beperkte tijdblokken ter beschikking. Dit om geluids- en stofhinder ’s morgens en ‘s avonds zo veel mogelijk te beperken voor het hotel en de winkels. Maar met het nodige overleg is MBG erin geslaagd alles tot ieders tevredenheid te plannen. ›

11 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ADVERTENTIE.pdf

1

23/11/12

10:50

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Studies verwarming & ventilatie, conditioning, elektriciteit, data bekabeling, sanitair, vertikaal transport Studies van constructies in beton, staal, metselwerk en hout. www. tecon-groep.be

Tile Construct bvba is een chape, vloer-en tegelbedrijf dat met eigen mensen, vaste onderaannemer momenteel een 20 vakmensen aan de noden van onze klanten voldoet.

Ons personeel is afkomstig uit de volgende regio's Oost- Vlaanderen, Kempen, Limburg.

Onze werven bevinden zich in geheel Belgie van Gent tot Genk.

St.Ritastraat 21, 2400 Mol T/F 014 32 68 61 M 0473 38 36 21 info@tileconstruct.be www.tileconstruct.be

13900187_tile construct 1-4 .indd 1

01-03-13 14:05

Antwerpen Grand Bazar

Colt –Mobiele rookschermen Colt International (Mechelen) leverde de mobiele rookschermen die op alle niveaus van het GB-winkelcentrum zijn aangebracht. De SmokeMaster (type SM-5) is een rookscherm dat in geval van brand automatisch afrolt. "We hebben ze in gegalvaniseerde stalen omkastingen aan de plafonds bevestigd," legt projectverantwoordelijke Patrick Janssens uit. De rookschermen zorgen ervoor dat rook en verbrandingsgassen binnen de voorgeschreven rookcompartimenten blijven en zich niet ongecontroleerd kunnen verspreiden. "Eens uitgerold geleiden ze de rook naar het centrale atrium, waar hij wordt afgevoerd door opengaande elementen in het dak."

"Tijdens de uitvoering van de werken bleven de winkels gewoon open. Dat is wat ingewikkelder dan in een leegstaand gebouw. Er was altijd wel een werkzone afgebakend, maar toch hadden we veel bekijks. We brachten de schermen ook aan op het binnenterras van de taverne. Dit werk voerden we tijdens de vroege uurtjes uit, zodat de taverne tegen 9 uur 's morgens gewoon gasten kon ontvangen."

Colt installeert zijn SmokeMaster regelmatig in winkelcentra, luchthavens en andere plaatsen waar om architectonische of bedrijfsmatige redenen een vast rookscherm niet wenselijk is. Het rookscherm bestaat uit UV-bestendig glasvezeldoek, met een dikte van ca. 0,4 mm en een gewicht van 490 g/m². Het kreeg langs beide kanten een coating in polyurethaan en is afgezoomd en gestikt met kevlar-garen. De motor is geïntegreerd in het rolmechanisme, een stang met een doorsnede van 70 mm in roestvrij staal.

Participanten aan het woord Cevan Metalworks –interne draagconstructie, liftomgeving en glasleuningen Cevan Metalworks (Maaseik) is gespecialiseerd in decoratieve metaalwerken zoals glazentrappen en leuningen. Voor het GB winkelcentrum leverde en plaatste het de zware metalen liggers voor de aanpassing van de bestaande ruwbouw, de glasleuningen en dito liftkoker en de inox afwerking rond de lifttoegangen. "We zorgden ook voor de metalen kaders met daarin de rood en zwart gelakte verticale lamellen voor de buitenramen," aldus gedelegeerd bestuurder Dirk Dezeure.

"In omvang was dit winkelcentrum voor ons geen uitzonderlijk project.

Het was wel speciaal omdat we er vanaf het begin tot het einde konden meewerken. En het aanbrengen van zware liggers met een gewicht van elk 5 ton via de bestaande schuifdeuren en zonder gebruik te maken van een bouwkraan is ook niet alledaags." Bij Cevan en zijn Nederlandse dochter Sonnastaal (Geldrop) werken samen zeventig mensen.

Het bedrijf startte in 1989 met de productie van zonnebanken volledig naar eigen ontwerp. Later kwamen hier plaatbewerking en decoratieve metaalconstructies met hoge moeilijkheids- en afwerkingsgraad bij.

Ronde uitsnedingen in de vloerplaten bieden onverwachte doorzichten en scheppen een visuele band tussen winkels op de verschillende niveaus.

Dezelfde vormentaal is ook verwerkt in de plafonds en de verlichting.

13 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum Schaarbeeklei 207 1800 Vilvoorde Sortimo West Gentseweg 749 8793 Sint-Eloois-Vijve Sortimo Oost Industrieweg 49/7 3980 Tessenderlo

GRATIS TEL. 0800 857 59

•

fax 0800 857 60

Zet uw werf in de kijker

•

info@sortimo.be

MOnTAGE STATIOn 7822 ATH 4520 WANZE 1300 WAVER

Antwerpen Grand Bazar

Participanten aan het woord Tecon –studies stabiliteit en technieken Tecon groep (Antwerpen – Berchem) voerde de technische en stabiliteitsstudies uit. "Het was geen klassieke opdracht, omdat het winkelcentrum tijdens de renovatiewerken open bleef. We moesten dan ook alle constructieve en technische ingrepen bestuderen om een uitvoering in fazen mogelijk te maken, zodat de winkels toegankelijk konden blijven," zeggen Tinus van der Valk, zaakvoerder constructies en Vincent Brison, zaakvoerder technieken.

Tecon groep is een geïntegreerd ontwerpteam van raadgevende ingenieurs met interne coördinatie van stabiliteit en technieken. Het is gespecialiseerd in het ontwerpen van onder meer centrale verwarming, lucht en koeltechniek, automatische regelingen, sanitair en elektriciteit en het berekenen van funderingen, beton-, staal- en houtconstructies en van dragend metselwerk voor nieuwbouw, renovaties en restauraties. Het studiekantoor bundelt sinds 2004 de krachten van de kantoren Van Der Wee en telt momenteel vijftien medewerkers.

Technische Fiche Opdrachtgever en project manager: Axa Belgium, Watermaal-Bosvoorde Ontwerp: Patrik Steels, Leen Luyten, Lore De Baere en Studies stabiliteit en technieken: Gesloten ruwbouw: Metaalwerken: Binnenschrijnwerk: Schilderwerken: Tegelwerken: Start werken: Oplevering: Bruto vloeroppervlakte: Bouwkost:

Bart Decloedt, Buro II & Archi + I, Brussel Tecon groep, Berchem-Antwerpen MBG, Antwerpen Cevan, Maaseik Beddeleem, Nazareth Groep ASLV, As Tile Construct, Mol februari 2011 30 november 2011 3.300 m² 3,59 miljoen euro

15 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

creatieve oplossingen voor cassette gevelbekleding in cortenstaal

www.limeparts.be

adv 1/4 pg bouwen a vlaanderen.indd 1

17/01/13 13:25

Oppervlakteverwarming In de winter, wanneer door ijsvorming of sneeuw de condities van een wegdek vaak slecht en onvoorspelbaar zijn, is een elektrische BARTEC – SURFACE HEAT systeem voor open ruimtes geen overbodige luxe.

Oppervlakteverwarming voorkomt dat kritieke plaatsen zoals op- en afritten van parkeergarages onbegaanbaar worden door sneeuw en/of ijsvorming. Ze kunnen ook trappen, bruggen, een terras, bordes, paadje of ander steenachtig oppervlaktes bij uw woning sneeuwvrij houden.

Een speciale verwarmingskabel is aangebracht op een dunne mat van kunststof gaas. Op deze wijze wordt het warmtevermogen goed verdeeld in het te verwarmen oppervlak. De matten worden op maat gemaakt, wat een grote flexibiliteit geeft (bijv. wanneer u alleen twee rijsporen vorstvrij wilt houden).

Het BARTEC – SURFACE HEAT systeem kan op eenvoudige wijze worden geïnstalleerd in op- en afritten van parkeergarages in diverse ondergronden zoals cement, mortel of beton, asfalt, zandpaden maar ook onder tegels en klinkers. Dit systeem heeft als voordeel dat het volledig onderhoudsvrij is. Zout strooien is verleden tijd, daardoor gaat de toplaag langer mee en blijft het milieu gespaard.

Het oppervlakteverwarmingssysteem wordt geregeld door een sneeuw en ijs signaleringssysteem. Daarbij zijn oppervlaktes altijd vrij van ijs en sneeuw zowel bij dag en nacht. Daarnaast heeft deze verwarmingsregeling een energiebesparende efficiëntie omdat de verwarming niet inschakelt voordat de temperatuur of ijsmelder zijn kritische waarde heeft bereikt. Na het inschakelen bestaat er geen gevaar meer van vorming van ijzel door vocht.

Zodra de temperatuur en vochtigheid weer in de niet-kritieke gebied is, zal het systeem zichzelf uitschakelen.

De verwarmingsmat moet zich 30...60 mm onder het oppervlak bevinden. Dieper mag, doch dan duurt het langer voordat de sneeuw smelt. Minder dan 30 mm is echter ongewenst omdat de warmte zich dan onvoldoende over het te verwarmen oppervlak verspreidt. U kunt de kabel op de mat niet inkorten, doch het is wel toegestaan het gaas in te knippen of de mat deels te verwijderen. Let daarbij op dat de onderlinge afstand tussen de kabeldelen hetzelfde blijft. Aan het uiteinde van de mat zit de aansluitkabel. Dit aansluiteinde mag u desgewenst inkorten of verlengen. Bovendien kunt u meerdere matten op één regeling aansluiten. Het maximale aansluitvermogen is afhankelijk van de regeling en bijgeleverde voedingskast.

Voor de juiste keuze van de oppervlakteverwarming & juiste montage kan u van Bartec een vakkundig advies verwachten.

Belgium NV/SA

H. Hartlaan 26 Industriepark Schoonhees Zone 1 B-3980 Tessenderlo

+32 13 672308 +32 13 672309

info@bartec.be www.bartec.be

Hasselt Cederpark Tekst | Tim Janssens

Groen wonen op een steenworp van de stad De stationsbuurt van Hasselt begint eindelijk weer kleur te krijgen. Na het imposante nieuwe Gerechtsgebouw, zijn het nu de woonblokken van het Cederpark die door hun opvallende, diverse architectuur in het oog springen. Met deze in het groen badende ontwikkeling wil Extensa de aanzet geven tot een nieuwe vorm van stedelijk wonen in de Limburgse hoofdstad.

Groen wonen binnen de grote ring

In het Cederpark bundelden Extensa en vier architectenbureaus de krachten om een braakliggende site om te vormen tot een groene, rustgevende woonzone.

Veel steden in Vlaanderen worstelen met de vraag hoe ze wonen in de stad aantrekkelijk kunnen maken. Met het Cederpark lijkt Hasselt alvast een sleutel tot succes gevonden te hebben. Een kwalitatieve landelijke verkaveling midden in de stad, die verschillende vormen van wonen mogelijk maakt: het is een vrij uniek gegeven. Het project is de vrucht van een samenwerking tussen ontwikkelaar Extensa en vier architectenbureaus, die de krachten bundelden om een braakliggende site aan de achterkant van het station om te vormen tot een groene, rustgevende woonzone met driehonderd nieuwe wooneenheden en een parkje met grasveld, bomen, zitbanken en wandelpaden. Het is vooral de diversiteit van de gerealiseerde woonblokken die sterk opvalt. Rijhuizen, hoekpanden en appartementen met een eigen architectuur bieden plaats aan woningen die op maat van de toekomstige bewoners worden afgewerkt. ›

Een kwalitatieve landelijke verkaveling midden in de stad.

17 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Meer dan 50 jaar uw Belgische partner voor al uw liftinstallaties.

Dankzij onze eigen in-house R&D en productielijnen met de nieuwste technieken, werken wij samen met U uw liftconcepten uit voor zowel standaard als maatwerkinstallaties, dit steeds volgens de hoogste kwaliteit en veiligheidseisen.

Contacteer ons vandaag nog om onze uitgebreide documentatie bundel te ontvangen !

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 35 85 80 | F +32 56 35 58 65 | liften@coopman.be | www.coopman.be NV Coopman Comfortlift | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 35 85 85 | F +32 56 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be NV Coopman Modernisation | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 36 52 37 | F +32 56 35 58 65 | modernisation@coopman.be | www.coopman.be NV Coopman Servilift | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne | T +32 56 35 07 01 | F +32 56 35 58 65 | servilift@coopman.be | www.coopman.be

Driesen lijmwerken, specialist in het verlijmen van kalkzandsteen Driesen Lijmwerken is gespecialiseerd in het verlijmen van kalkzandsteen.

Wij verlijmen: • handzame blokken • kalkzandsteen elementen • vellingkantblokken

‘Bouwen aan Vlaanderen’ beschikt opnieuw over business seats bij Gent Dragons (basket 2de nationale) voor het seizoen 2012-2013 en nodigt haar klanten uit om een wedstrijd naar keuze bij te wonen.

Heeft u interesse?

Ons bedrijf beschikt over goed opgeleid en ervaren lijmers.

Kwaliteit en veiligheid staan centraal.

Mail naar Philippe Bourda: p.bourda@louwersmediagroep.be en vermeld welke wedstrijd u graag wenst bij te wonen.

Ons aanbod: • Vakkundige lijmers • Moderne lijmkranen in eigen beheer • Een goede prijs/kwaliteitverhouding Driesen Lijmwerken heeft reeds jarenlang ervaring in de bouwsector.

Wij bieden u dan ook de garantie op 100% vakmanschap.

We nemen dan spoedig contact met u op.

Achterstraat 62, 3700 TONGEREN T 047 5479127 www.driesenlijmwerken.be steven@driesenlijmwerken.be

adv basket aug 2012.indd 1

16-11-12 10:56

Hasselt Cederpark

Participanten aan het woord Bartec –oppervlakteverwarming in- en uitrit parkeergarage Bij vriestemperaturen kunnen in- en uitritten van ondergrondse parkings gevaarlijk glad worden. Om te verhinderen dat ook de ondergrondse parkeergarage van het Cederpark in Hasselt te maken zou krijgen met dit probleem, deed DCA een beroep op Bartec (Tessenderlo): “We leverden de oppervlakteverwarming voor de in- en uitrit van de ondergrondse garage,” aldus Stevens Clemens, sales engineer bij Bartec: “Ze bestaat uit verwarmingsmatten met bijhorende sturing en regeling die ervoor zorgen dat de rijsporen (± 35 m²) ijsvrij blijven. We hebben al heel wat ervaring met deze techniek, die we bijvoorbeeld ook al toepasten in het ziekenhuis in Mol. Wat dit project op zich echter wel speciaal maakt, is dat het enkel de rijsporen verwarmd moeten worden, niet de volledige oppervlakte. Maar aangezien oppervlakteverwarming een van de belangrijkste takken binnen het Bartec-gamma is, vormde ook deze specifieke eis geen probleem voor ons.”

De Belgische vestiging van Bartec (Tessenderlo) werd opgericht in 1988. Het bedrijf maakt deel uit van de internationale Bartec-groep, die behalve in vrijwel alle West-Europese landen ook vestigingen heeft in Amerika, Afrika, Azië en Singapore. Bartec ontwerpt, produceert en levert een breed programma explosieveilige elektrotechnische componenten, explosieveilige schakelpanelen, elektrische heat-tracing, elektronische meetinstrumenten en sensoren.

Vooruitstrevend Het Cederpark kadert in de algemene opwaardering van de Hasseltse stationsbuurt, die al op gang was gezet met de bouw van het nieuwe Gerechtsgebouw.

Van kleine appartementen tot eengezinswoningen met twee tot drie bouwlagen: het Cederpark moet ieder wat wils bieden en de ietwat verkommerde Hasseltse stationsbuurt nieuw leven inblazen.

Eenheid in verscheidenheid Het algemene masterplan voor de site is van de hand van het Rotterdamse stedenbouwkundig bureau West 8. De verschillende woonblokken en individuele appartementen werden vormgegeven door vier Belgische architectenbureaus, namelijk Crepain Binst Architecture, a2o-architecten, m² architecten en Cleuren-Merken. Op basis van een gemeenschappelijk zoeken naar de juiste beeldtaal, volumetrie en materiaalkeuze wisten ze woonblokken te ontwerpen die ondanks hun specifieke eigen karakter toch een aantal gezamenlijke trekken vertonen. Hun denkoefening resulteerde in een intrigerende mix van al dan niet alleenstaande huizen met een geheel eigen gevelafwerking. Zo koos m² architecten als enige voor een afwerking met een houten gevelbekleding (afromosia), al zijn ook de gevelstenen van de overige blokken fel verschillend qua kleur (rood, bruin, licht- en donkergrijs) en afwerking (gelijmd, wisselend gevoegd, gestapeld, …). Ondanks de intrigerende diversiteit die dit teweegbrengt, is er wel sprake van een zekere samenhang. De gebouwen geven namelijk allemaal blijk van een sterke verticaliteit. Ze hebben platte daken, zijn vrij slank en strak afgewerkt en hebben hoge ramen om het ruimtegevoel en de natuurlijke lichtinval in de woningen te maximaliseren.

De woningen aan de parkzijde liggen bovendien hoger dan het straatniveau om een mooi uitzicht op het park te creëren.

Toch is de architecturale diversiteit en de hoge graad van detaillering een van de grote troeven van het Cederpark. De woningen effectief gerealiseerd krijgen, vormde dan ook een grote uitdaging voor aannemer DCA: "Zowel het afstemmen van de eisen inzake stabiliteit, architectuur en technieken als het afstemmen van de plannen op elkaar vroeg van ons de nodige inventiviteit," aldus projectleider Michiel Schellekens (DCA). "De grote diversiteit aan afwerkingsvormen en -methoden die je in dit project tegenkomt, zijn niet alledaags. De bouw van het Cederpark vergde meer tijd en inspanning dan een doorsnee project, maar onze inspanningen lonen."

Vooruitstrevend is het Cederpark ook op het vlak van duurzaamheid en energie-efficiëntie. Het bouwteam rustte de woningen behalve met dikke isolatiepaketten ook uit met hoogrendementsbeglazing, condenserende gaswandketels en regenwaterrecuperatiesystemen. De bewoners krijgen ook de mogelijkheid om op termijn zonnepanelen te plaatsen. Inmiddels is de eerste fase het project nagenoeg volledig klaar. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerp masterplan: Ontwerp woningen:

Extensa (Brussel) West 8 (Rotterdam, Nederland) Crepain Binst Architecture (Antwerpen), a2o-architecten (Hasselt), m² architecten (Antwerpen) en Cleuren-Merken (Riemst) Studiebureau technieken: Libost-Groep (Hasselt) Hoofdaannemer: DCA (Beerse) Start werken: oktober 2009 Einde werken: april 2013

19 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Stallo

STALLO is gespecialiseerd in H.V.A.C.-installaties, (Heating,Ventilation en Air Conditioning) in industriële, commerciële en openbare gebouwen. Door de samenwerking met het zusterbedrijf Stallo Automatic Systems realiseert Stallo technisch complexe installaties met een ver doorgedreven automatisering. De succesvolle verwezenlijking van grootse projecten is bovendien gebaseerd op een rijk verleden, een solide financiële basis en optimaal gebruik van de technische kennis van het personeel.

De firma is in 2004 overgenomen door Antoine Raman, die sindsdien zaakvoerder en eigenaar is en de firma heeft uitgebouwd tot een belangrijke speler op de HVAC-markt met momenteel in totaal 48 personeelsleden in dienst.

Klantvriendelijkheid en klantentevredenheid staan hoog in het vaandel geschreven en zijn het motto en de motivatie van het Stallo-team. De grootste troef van STALLO is zonder twijfel de doorgedreven kennis van de “HVAC” in de brede zin van het woord. Een eigen ontwikkeld computergestuurd regelsysteem “Wintreg” is het paradepaardje van STALLO. De jarenlang opgebouwde knowhow, de eigen regeling en het eigen elektrische borden-ontwerp en fabricatie zijn pijlers van het succes van STALLO. Maar ook de unieke vakkennis van de monteurs en hun helpers, hun beroepsfierheid en hun flexibiliteit om af en toe “een tandje bij te steken” zijn onmisbaar voor de firma als geheel.

De derde factor voor het succes is ongetwijfeld de werfopvolging en de administratie. Onder leiding van David Blomme nemen een aantal werfopvolgers hun verantwoordelijkheid voor de correcte uitvoering tegen de vastgestelde uitvoeringstermijn, het verslaan van de immer groeiende papierberg, de controle op kwaliteit en veiligheid.

Ten slotte is er ook nog de nazorg. Het motto van Stallo is altijd geweest “Stallo laat je nooit in de kou”. Er is een permanente wachtdienst – ook in het weekend, op de feestdagen en in de vakantieperiodes. Onze klanten worden steeds gegarandeerd binnen de kortst mogelijke tijd geholpen. STALLO zorgt eventueel ook – indien de klant dit wenst – voor het jaarlijks onderhoud van de installaties.

STALLO kan een indrukwekkende referentielijst voorleggen. Zo zijn verschillende projecten waaronder het Modemuseum in Antwerpen, de 2 gerenoveerde Silvertoptorens in Antwerpen (aan de Kennedy-

tunnel), de Pier in Blankenberge, de bioscoop Siniscoop in St Niklaas, diverse rusthuizen, ziekenhuizen en psychiatrische centra. Een volledige referentielijst wordt U graag toegestuurd op eenvoudige vraag per mail.

Eén van de pareltjes op de referentielijst is in ieder geval de nieuwe sporthal “De Warande” in Wetteren. In onderaanneming voor de firma Strabag en o.l.v. studieburo Ingenium werd een deel van de oude stookplaats van de bestaande sporthall en zwembaden gerenoveerd en werd de nieuwe sporthal voorzien van de meest moderne technieken qua HVAC. Er werd een warmtekrachtkoppelingscentrale voorzien; deze WKK zal instaan voor zowel de verwarming van het zwembad, maar zal de site ook voorzien van de nodige elektrische energie.

Voor de verwarming van de nieuwe sporthal is een een lucht/water warmtepomp voorzien. Naverwarming gebeurt vanuit de oude gerenoveerde stookplaats met 2 gasketels..Voor de productie van het sanitair warm water werden cv-gestookte boilers voorzien. Het koud water wordt voorverwarmd door een zonne-installatie. De sportzalen zelf worden verwarmd door ventilatiegroepen gekoppeld aan gemotoriseerde jetroosters. Verder werden nog ventiloconvectoren en radiatoren voorzien, en in de cafetaria, de vieze voetengang, de wachtruimte en de inkom zorgt vloerverwarming voor een aangenaam klimaat. Alle luchtgroepen zijn voorzien van een verwarmingsbatterij en een kruisstroomwarmte-wisselaar. Tenslotte regelt de “Wintreg” sturing de ganse complexe installatie. Per vertrekkring wordt een individuele regeling voorzien. In het geheel is de installatie als uiterst zuinig en gebruiksvriendelijk opgevat.

STALLO werkt momenteel nog aan prachtige projecten waaronder rusthuis “Ter Mote” in Wevelgem, rusthuis “Het Pardoen” in Wervik, ziekenhuis “Monica” in Deurne, sociale woningbouw “SFAR” in Haren-Brussel, serviceflats “Militza/Hanzepark” in Brugge, rusthuis “St Vincentius” in Kalmthout, rusthuis “Parel der Kempen” in Westerlo, rusthuis OCMW “De Spoele” in St Niklaas, rusthuis “Mayerhof” in Mortsel , rusthuis St Vincentius Oostakker, rusthuis “St Antonius” St Pieters Leeuw, rusthuis “Andante” in Menen, O.L.Vrouw rusthuis in Antwerpen, psychiatrisch centrum “Ons Erf” in Brugge, psychiatrisch opvangcentrum “Het Gielsbos” in Gierle, Forensisch Psychiatrisch Centrum (nieuwe gevangenis) in Gent, enzovoort.

De toekomst ziet er voor STALLO in ieder geval rooskleurig uit.

Het orderboek is goed gevuld en er is werkzekerheid voor de komende jaren, en dit ondanks de crisis, de constante druk op de prijzen en de moeilijke zoektocht naar gekwalificeerd personeel !

STALLO BVBA Eekhoekstraat 89a – 9270 LAARNE Tel 09/365 25 20 – info@stallo-industrie.be

wetteren sporthal de warande Tekst | Bert Verbeke Beeld | Filip Dujardin

Sporthal De Warande: ontmoetingsplek in een groene omgeving Eind september 2012, twee jaar na de presentatie van het eerste ontwerp, opende Sporthal De Warande in Wetteren de deuren. Het bouwproject maakt deel uit van een masterplan voor een park met buitenzwembad, een indoor sportcentrum en diverse sport- en speelinrichtingen in de openbare ruimte.

Lange tijd voor de start van het ontwerpproces inventariseerde een werkgroep masterplan de wensen en noden, en legde de uitgangspunten voor het plan vast. Om de sporthal en het masterplan goed te laten aansluiten bij de wensen van de gebruikers werkten de architecten nauw samen met de sportdienst van Wetteren, die ook de belangen van de verschillende sportverenigingen behartigde.

Zichtlijnen en doorkijkjes Belangrijk in het ontwerp is de functie van het gebouw als ontmoetings- en verblijfsplek. De grote entreehal en loggia maken het op afstand herkenbaar, en geven het gebouw en het voorgelegen plein het karakter van een verblijfsplek. De nieuwe sporthal is ontworpen als een overdekt onderdeel van het park, met zichtlijnen en doorkijkjes die zicht bieden op de activiteiten en bezoekers. De centrale horecaruimte is van alle kanten zichtbaar en biedt uit-

zicht op het hele park. Via de transparante entreehal is de centraal gelegen sportzaal zichtbaar vanaf het voorplein.

Uitkraging Onder de uitkraging aan de noordgevel vinden wandelaars en sporters hier een beschutte plek om te schuilen, af te spreken of uit te rusten. Wandelaars en sporters vinden hier een beschutte plek om te schuilen, af te spreken of uit te rusten. De begane grondgevel is transparant en zorgt voor interactie tussen binnen en buiten. ’s Avonds licht deze ruimte op, waardoor het gebouw lijkt los te komen van de grond. Een centrale as verbindt de nieuwe entree met de oude sporthal, wat perspectieven opent voor een multifunctioneel en flexibel gebruik. Zeer verschillende soorten gebruikers kunnen tegelijkertijd de verschillende ruimten innemen, zonder dat zij overlast van elkaar ondervinden. ›

21 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DucoSun Ellips Architecturale zonwering

De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor

elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of

wetteren sporthal de warande

Participanten aan het woord MSB: dakplaten, sandwichpanelen, isolatie MSB (Zelzate) –opgericht in 1978- leverde en monteerde diverse gevel- en dakmaterialen. De materialen waren 1.620 m² zelfdragende dakplaten in wit gecoat geperforeerde steeldeck, type 158; 750 m² binnendozen 90/500 dikte 0.88 interieurcoating en geperforeerd; 750 m² rotswolisolatie type 209 Duo Sono, dikte 150 mm; 750 m² folie, type Delta-Fol PVE, tussen isolatie en regelwerk; 1.265 m² zaagtandprofiel staal 0.75 mm, prismacoating 50 micron, RAL 7016; 213 m² horizontale sandwichpanelen SBC-300-F-30 met 55 micron Granit+/Prisma polyurethaan coating.

MBS kan uiteenlopende referenties voorleggen waaronder hetdistributiecenter van Lidl in Sint-Niklaas, Brico Planet in Gent, Tui Jetair in Zaventem, Papeleu in Ledeberg, Drukkerij Igepa in Aalter, meerdere carwashesvan Calinauto in Noord-Frankrijk en de gevangenis in Beveren-Waas. Met het aantreden van de tweede generatie is de toekomst van MSB verzekerd.

Smart grid Duurzaamheid en energie vormen een integraal onderdeel van het masterplan. De bouw van de nieuwe sporthal en fase 1 van het park legde de basis voor een 'smart grid.' Een wkk-centrale vult de warmtebehoefte van het binnen- en buitenzwembad in en levert elektriciteit. De sporthal is uitgerust met een lucht/warmtepomp en een zonneboiler voor de productie van sanitair warm water, de toiletten worden gespoeld met regenwater. De parkeerplaats liggen drainagestenen waardoor het hemelwater ter plaatse in de bodem kan infiltreren.

Akoestische ingrepen Een goede akoestiek is een cruciaal element in een sporthal, zowel voor de werknemers als voor de sporters en bezoekers. Om flutterecho’s - geluidsreflecties tussen twee parallelle wanden die sterk reflecterend zijn – te vermijden ging extra aandacht uit naar de onderste wandgedeelten. Een hoog perforatiepercentage en een achterliggende spouw voorkomen flutterecho’s. Deze echo’s zijn hinderlijk voor de spraakverstaanbaarheid, flutter bij lage frequentie is bijvoorbeeld hoorbaar wanneer ballen botsen tegen wanden of vloeren. ❚

23 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de specialist in gevel- en dakbekleding

msb nv Karnemelkstraat 2-4 9060 Zelzate

Innovatieve accommodatie voor sporthallen

Ontwerp en installatie van moderne en comfortabele zitbanken en kleerhangers in kleedkamers.

• maatwerk in eigen atelier: model en kleur volgens ontwerp • onderhouds- en verfvrij dankzij gebruik van hoogwaardige materialen zoals volkern en inox • optimaal benutten van de ruimte, uitbekleden van kolommen en obstakels • estethisch, mooie kleuren, strakke vormgeving

Ook voor constructie- en inrichtingswerken zoals maatwerk in ijzer, aluminium of inox (trapleuningen, borstweringen, ...), plaatsen van ramen, deuren en wanden, schilderwerken (ook markering van parkings), plaatsen van allerlei vloerbekleding, herstellingswerken en technisch onderhoud.

Vraag vandaag nog meer info aan voor uw project: Botop - Kleindokkaai 3 - 5 9000 GENT www.botop.be - info@botop.be Tel 09 - 265 79 75 - Fax 09 - 265 79 71

t 09 345 66 55 f 09 345 69 57

www.msb.be info@msb.be

wetteren sporthal de warande

Participanten aan het woord Botop –banken en kleerhangers Botop (Bavegem) leverde en plaatste zitbanken en kleerhangers in Sporthal De Warande. Zowel de banken als de kleerhangers zijn volledig maatwerk en in het eigen atelier vervaardigd. De zitbanken bestaan uit een RVS gelast frame, met onderbuizen om schoenen, sporttassen,‌ een plaats te geven. Het zitvlak, rondom opgerond en opgeschuurd, is uitgevoerd met 20 mm dikke volkernplaten. Het frame en het onderstel van de banken zijn onderhoudsvriendelijk, een regelmatige behandeling met verf of andere roestwerende middelen is overbodig. De vloer onder de banken is makkelijk schoon te houden, omdat geen extra obstakels de vloer raken. De kleerhangers, muurbeugels in roestvrij staal, zijn bevestigd doorheen 13 mm dikke volkernplaten. Ze zijn ook aan het zicht onttrokken wat resulteert in een strakke mooie lijn.

Technische Fiche Bouwheer: Architecten: Zitbanken sporthal: Dakplaten, sandwichpanelen, isolatie: HVAC: Start werken: Einde werken:

Autonoom Gemeentebedrijf Wetteren VenhoevenCS architecture+urbanism (Amsterdam) Buro II& Archi+I (Brussel, Gent, Roeselare), Marie-Laure Hoedemakers (landschapsarchitecte (Amsterdam) Botop (Gent) MSB (Zelzate) Stallo (Laarne) 1 augustus 2011 25 september 2012

25 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

1931 - 2011

Aannemingen Janssen, Stee(n)vast!

• • • •

Zorgsector Kantoren Industrie Utiliteitsbouw

• • • •

Residentieel Burgerlijke bouwwerken Onderhoud & Service Renovatie

Aannemingen Janssen NV Van Doornelaan 2, B – 2440 Geel T + 32 14 590999 F + 32 14 590302 info@janssen.be www.janssen.be

M + 32 496 279076

Strombeek-Bever Herbestemming IJsfabriek Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Aannemingen Janssen

Warm wonen in de IJsfabriek Bijna honderd jaar draaide de industriële ijsfabriek Soens in Strombeek op volle toeren. Maar stilaan werden de gebouwen te klein en de ijsfabrikant verhuisde. De oude site kreeg een nieuwe bestemming, als woonpark. Aannemingen Janssen heeft er in opdracht van projectontwikkelaar Sabo 53 appartementen, vijftien winkel- of kantoorruimten en een ondergrondse parking annex bergingen opgetrokken.

Dit zijn fase 1 en 2 van het project. Ze omvatten drie gebouwen. Het grootste ligt langs twee straatkanten en telt twee poortvolumes. In het binnengebied staan twee iets kleinere gebouwen. Opmerkelijk is de groene aankleding van de straat, een groene wandelboulevard, en vooral het binnengebied, eveneens uitgevoerd door Janssen. Het binnengebouw telt een etage minder dan de andere gebouwen en is uitgerust met een extensief groendak, wat het uitzicht vanuit de duplexwoningen en hoogste appartementen van de andere gebouwen flink vergroent. De meeste woongelegenheden zijn al verkocht, momenteel loopt de verkoop van fase drie.

De commerciële ruimten, samen goed voor 8.203 m², bevinden zich langs de straatkant en kenmerken zich net als het gelijkvloers van het kleinste binngengebouw door hun grote raampartijen. De ondergrondse parking (circa 5.157 m²) biedt plaats aan 114 voertuigen. Bovengronds is er geen parkeergelegenheid, om niets af te dingen op de rustige woonsfeer. ›

27 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Trappen Verschaeve Hedendaags - Klassiek - Design – Cottage

TRAPPEN IN HOUT – METAAL - INOX Showroom: Kortrijkstraat 246 8560 Wevelgem -

Tel 056 42 62 07 Fax 056 42 04 98 -

info@trappenverschaeve.be -

www.trappenverschaeve.be -

Open: maandag - vrijdag 14.00u - 19.00u zaterdag: 10.00u - 12.00u 14.00u - 18.00u Gesloten: zondag

Strombeek-Bever Herbestemming IJsfabriek

Participanten aan het woord Trappen Verschaeve –trappen en balustraden Trappen Verschaeve (Lauwe- toonzaal in Wevelgem) plaatste de trappen en de bijhorende balustraden. "Het ging om diverse houten trappen en metalen balustraden," verklaart zaakvoerder Daniel Verschaeve. "Op vraag van Sabo maakten we de trappen uit Rubberwood, een houtsoort met goede prijs/kwaliteitverhouding. Systematische heraanplantingen in de rubberplantages verzekeren de milieuverantwoorde beschikbaarheid ervan."

"Het maken van trappen en balustraden in verschillende houtsoorten, in metaal –inox– is onze specialiteit. We doen dit allemaal zelf, in ons atelier in Lauwe. We beschikken er over een grote houtvoorraad die we drogen in een eigen droogkamer. Zo kunnen we het hele productieproces controleren."

Recent werkte Verschaeve ook mee aan onder meer de woonprojecten Augustijnenpark in Herentals, Claerhof in Merelbeke, Dillaartwijk in Sint-Niklaas, Far West in Vilvoorde, Eurovillage in Brussel en Wijk Otterbeek in Mechelen. Het is een familiebedrijf met dertig medewerkers én met momenteel drie generaties samen aan het werk.

Van de ijsfabriek bleven alleen de funderingsmuren langs de straatkant behouden. Janssen voerde de nieuwe kelder uit als een ter plaatse gestorte betonnen kuip, onder heel de site. "De beschoeiing is een combinatie van berlinerwand en secanspalen. We gebruikten ongeveer 469 paalfunderingen van 500 tot 750 kN, met een lengte van 13 + 1 m. De draagvloer van de parkeergarage is een gepolijste monoliet bedrijfsvloer en zorgt met het zichtbeton van de wanden, balken en kolommen voor een strakke vormgeving," zegt projectleider Yves Ganne (Aannemingen Janssen). ›

Participanten aan het woord Intercarro –keramische tegels en laminaat Intercarro (Groot-Bijgaarden) leverde de keramische wand- en vloertegels en de laminaatvloeren. "Voor de vloeren van alle 53 appartementen en de wanden van hun badkamers," specificeert zaakvoerder Carl Paermentier. "Intercarro staat al meer dan dertig jaar garant voor eigentijdse vloer- en wandtegels in residentiële gebouwen. Daarbij verlenen we de nodige technische ondersteuning aan de bouwheer, de aannemer en de vloerder. We hebben de klanten begeleid in onze toonzaal, met respect voor zowel hun individuele voorkeuren als voor het karakter van de site als geheel." Recent leverde Intercarro ook voor de London Tower en de Lichttoren in Antwerpen en de residenties Laerbeek in Jette en Alsberghe-Van Oost in Gent. Intercarro telt zeven vestigingen, in Brugge, Gent, Antwerpen, Hasselt (IC vloeren voor het leven-toonzalen) en in Groot-Bijgaarden, Sint-Stevens-Woluwe en, sinds kort, in Wavre. De toonzaal in Groot-Bijgaarden is begin 2013 flink vergroot en vernieuwd.

29 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dak en – gevels

dak en – gevels

ontwerp begeleiding uitvoering

w w w. c r o m b a c h - d g s . n l

Te l . + 3 1 ( 0 ) 4 3 4 5 1 1 9 9 9

Brandcompartimenteringen Onze specialisatie: Het brandwerend afdichten van openingen met buis- en kabeldoorvoeringen. Dit wordt geplaatst door ervaren mensen met een zeer zorgvuldige en propere manier van werken. Eveneens plaatsen wij branddeuren en– ramen. Wij zijn ook actief in de asbestsector, wij verwijderen het asbest in zone, maar ook in eenvoudige handeling.

Waregemstraat 228 Ook voor het uitvoeren van luchtdichtheids8540 Deerlijk testen kan u bij ons terecht, wij zijn als West-Vlaanderen bedrijf in het bezit van level 3.

Telefoon en fax:

Brandwerende afdichtingen

056 70 50 52 en 056 72 02 50 E-mail adres:

Voor

Na

Asbestverwijdering

rimarbo@skynet.be en incor@skynet.be

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN

VAKTIJDSCHRIFT VERSCHIJNING Nummer Nummer Nummer Nummer Nummer Nummer

1 2 3 4 5 6

THEMA’S

februari Beton april Staal juni + speciale editie Matexpo Special Matexpo september Waterbouw oktober Grondwerken december Riolering

VASTE ITEMS

vaKTIjDscHrIfT

Journaal, Projecten, Voor- en nabeschouwing beurzen, Interviews.

jaargang

I

ovEr Infra sTruc

1 nummE r3

2012

I

sEpTEmbEr

Tuur, ruIm TElIjKE InrIc HTIng

- oKTobEr

, cIvIElE- En opEnbarE wErKEn www .gww

-bouw .bE

Voor informatie: BLADMANAGEMENT

Plaatsen van branddeuren

Luchtdichtheidstesten (firma Incor)

Wim Fierens E w.fierens@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)476 676555

SPECIAL: MATER IAAL | INTERV VERNIEUWD IEWS LUC E VERKEERSWI LEMMENS (FEBELCO) SSELA AR LUMM – TOM EN | GEMEE NTEPLEIN EDEGEBULCKE (FEBESTRAL) – CHRIS DERDE M | ECOGO (VWEA) LFINFR ASTRU CTUUR IN KOKSIJDE

2012089 GWW

BE 03.indd

1

09-10-12

Pascal Op de Beeck E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)475 281464

15:50

Strombeek-Bever Herbestemming IJsfabriek

Variatie in woonaanbod De vloerplaten van de gebouwen zijn voorgespannen predallen. "Met op de verdiepingen onder en boven de metselwerkwanden akoestische strips," preciseert commercieel directeur Dennis Colart. Het woonaanbod bestaat gedeeltelijk uit klassieke appartementen en gedeeltelijk uit duplexen, van 85 tot 180 m², met twee of drie slaapkamers. De gelijkvloerse appartementen hebben allemaal een eigen siertuintje, de bewoners van de verdiepingen een in of uitpandig terras.

De vloerisolatie bestaat uit 6 cm Thermogran, gecombineerd met 6 cm vloeichape. De standaardafwerking bestaat uit keramische tegels in de gemeenschappelijke zones, de 'natte' ruimten en de livings en laminaat in de slaapkamers en dressings. "De kopers kunnen wel voor een andere vloerafwerking opteren," zegt Colart. "Het geveluitzicht is ietwat speels, met een afwisseling

van drie types gevelstenen in waalformaat, gevelpleister en beplating met Thermowood. De uitpandige prefabterrassen hebben we uitgevoerd in zichtbaar sierbeton."

Het duurzame plaatje toont aluminium schrijnwerk met dubbelglas (Ug= 1.1 Wm/m²K). "Op de verdiepingen is het dubbelglas langs binnen gelaagd, op het gelijkvloers langs binnen en buiten." De IJsfabriek gebruikt het gebufferde regenwater om er de tuinen mee te sproeien. ❚

Participanten aan het woord Crombach –dakwerken Crombach Dak- en Gevelsystems (Simpelveld, Ned.) voerde de dakwerken uit, inclusief de geleiders voor de regenwaterafvoer. Het lastenboek schreef donkergrijze leien en antracietkleurige zinkafwerking van de dakkapellen, -goten en -gevels voor. De keuze voor de dakbedekking viel op Alternaleien van Eternit en 'noir zink' van Nedzink.

Crombach is een ambachtelijke onderneming voor dak- en gevelwerken met zink, koper, lood, aluminium, kunst- en natuurleien. Ze voert ook timmerwerken aan onderconstructies uit en bereidt alle materialen in eigen atelier voor. Recent rondde Crombach de renovatie van de oude gevangenis van Hasselt af. Met eikenhout en natuurleien vernieuwde het ook de torenspits en de dakkapellen van de kerk van Dworp. In AZ Gasthuisberg in Leuven stond het mee in voor het monteren van de gevels met zinken losagne bekleding.

Participanten aan het woord Rimarbo – brandwerende afdichtingen Rimarbo (Deerlijk) leverde en installeerde de brandwerende afdichtingen. "Darvoor hebben we vijftien werkdagen lang twee medewerkers ingezet," zeggen Armïn Vercruysse en Nicolas Ouibrahim. Rimarbo is vooral actief in ziekenhuizen, rusthuizen en op Brussels Airport. De vijftien medewerkers vertrekken vanuit twee uitvalsbases, in Deerlijk en in Blankenberge.

"Rimarbo is al dertig jaar actief in de verbouw-en nieuwbouwwereld.

Wij zijn al die tijd blijven meegroeien met de evolutie in de behoeftes van de gebruikers. Samen met onze partners hebben wij de nodige ervaring in alle voorkomende sloop- en renovatiewerkzaamheden, asbestsanering en passieve brandbeveiliging." Rimarbo beschikt hiervoor over het VCA*certificaat, de erkenning als plaatser van brandwerende deuren en is ook zowel erkend als geregistreerd aannemer.

Technische Fiche Projectontwikkelaar-opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Brandwerende dichtingen: Trappen en balustraden: Dakwerken: Keramische tegels en laminaat: Start werken: Ingebruikname: Verkoopprijs woningen:

Sabo, Houthalen Studiebureau Van Campenhout, Strombeek-Bever Aannemingen Janssen, Geel Rimarbo, Deerlijk Verschaeve, Lauwe Crombach, Simpelveld (Ned.) Intercarro (Groot-Bijgaarden) 15 september 2010 november 2013 260.000-360.000 euro

31 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Vanderhoydoncks Elektrotechnieken nv heeft een jarenlange ervaring als installateur en bordenbouwer met de volgende specialiteiten: • MS-cabines • elektrische installaties in het algemeen • data en telefonie • branddetectie - inbraak – CCTV • toegangscontrole • depannage 24/24u Industrieterrein Kolmen 1108 • BE 3570 Alken • T. 0032 11 59 02 00 • F. 0032 11 59 27 04 info@vdhs.be • www.vdhs.be

Opglabbeek Scania Parts Logistics Tekst | Roxane Heeren

Supersnelle uitbreiding voor Scania Parts Logistics in Opglabbeek Het distributiecentrum van Scania Parts Logistics in Opglabbeek heeft er een bijzondere uitbreiding bij gekregen. Op minder dan vier maanden tijd bouwde aannemer Mathieu Gijbels een nieuw bedrijfsgebouw van 37.500 m² naast het bestaande. Bovendien onderscheidt het zich van een doorsnee industriehal dankzij het energiezuinige concept. HVC architecten goot het milieuvriendelijke eisenpakket van de opdrachtgever in een ontwerp, dat door doorgedreven isolatie en een doordacht lichtconcept het energieverbruik en de CO2-uitstoot laag houdt.

Scania in Opglabbeek Scania Parts Logistics (SPL) is de afdeling van de Zweedse vrachtwagenconstructeur die verantwoordelijk is voor het verdelen van alle Scania onderdelen. Het hart van SPL ligt in Opglabbeek, van waaruit de onderdelen wereldwijd worden verdeeld. Daarnaast zijn in Opglabbeek ook een aantal andere afdelingen gevestigd, zoals de klantendienst en het transportbeheer, alles samen goed voor zo'n zeshonderd werknemers.

breiding toe: naast het bestaande magazijn en kantoorgebouw van 65.000 m² komt een volledig nieuw gebouw dat 37.500 m² beslaat. Daarbij kan de uitbreiding volledig onafhankelijk functioneren van het bestaande gebouw.

Op die manier kan het ene gebouw de taken van het andere overnemen, mocht één van de twee tijdelijk uitvallen.

Scania Opglabbeek opende de deuren in 1993 en besloeg toen ongeveer 20.000 m². De vestiging werd al eerder uitgebreid in 2000 en in 2006, toen Scania besloot het oorspronkelijke distributiecentrum in het Zweedse Södertälje te sluiten en alle distributie-activiteiten te centraliseren in Opglabbeek.

Vandaag is de Belgische vestiging dus voor de derde keer aan een forse uit-

Op 3 september 2012 werd het startschot voor de werkzaamheden gegeven met een symbolische 'eerstekolomzetting'. De eerste fase, die de constructie van het gebouw zelf omvat, werd al eind december opgeleverd. Op dit moment werken de aannemers aan de binnenafwerking van de kantoren en de finale oplevering van het geheel is gepland voor eind maart 2013. ›

Planning en samenwerking

Naast het bestaande distributiecentrum van Scania Parts Logistics in Opglabbeek bouwde Mathieu Gijbels in minder dan vier maanden een nieuw bedrijfsgebouw van maar liefst 37.500 m².

33 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Hasseltkouter 53 - Industriezone II 9500 OPHASSELT Tel. : 054/ 50.06.07 Fax : 054/ 50.33.49 E-mail : info@altebra.be Website: www.altebra.be Bosec erkende installateur van sprinkler-, broes- en schuimblussystemen Altebra goo.indd 1

20-01-2009 10:45:39

Opglabbeek Scania Parts Logistics

Projectleider Peter Bokken van Mathieu Gijbels vertelt hoe het bedrijf de bouwwerken op zulke korte tijd weet af te ronden: “Voor de aanvang van de werken hebben we een gedetailleerde planning gemaakt en zoveel ploegen vrijgemaakt als nodig was om de deadline te halen. Ook de levering van de materialen is hierop afgestemd, zodat de werken op geen enkel moment stilvallen” “Om de strakke planning te handhaven, moet de projectleider niet alleen kunnen rekenen op zijn team," vult Mathi Gijbels, zaakvoerder van nv Mathieu Gijbels aan. "Maar ook op vaste aanspreekpunten bij de klant en de architect. Korte communicatielijnen tussen de drie bouwpartijen zijn daarin cruciaal.”

Milieuverantwoorde industrie Het nieuwe gebouw onderscheidt zich van de doorsnee industriehal door de intensieve aandacht aan energie-efficiënte technieken. Ten eerste is het gebouw zwaar geïsoleerd, om warmteverliezen te beperken. Daarnaast opteerde Scania voor energiezuinige verlichting: honderdveertig 'lightcatchers' in het dak, lichtkoepels die het daglicht opvangen en via een spiegelsysteem verspreiden in de ruimte. Deze zorgen samen met transparante gevelpanelen aan de loskades voor een maximale daglichttoetreding.

Deze aanpak past in de ecologische aanpak van het bedrijf. Via een milieuactieplan, streeft Scania Parts Logistics naar het verminderen van zijn ecologische voetafdruk. Eén daarvan is het streven naar CO2-neutraliteit van de gebouwen. Daarom installeerde Zumtobel enkele jaren geleden al een energiezuinig verlichtingssysteem in het distributiecentrum en wordt ook bij de uitbreiding aan het energieverbruik gedacht. ❚

Participanten aan het woord Theo Bosmans bvba –regenwaterafvoer De bvba Theo Bosmans (Kinrooi) ontwikkelde het regenwaterafvoersysteem voor het nieuwe Scania-gebouw: “De regenwaterafvoer gebeurt met behulp van een gesofisticeerd onderdruksysteem,” verduidelijkt zaakvoerder Theo Bosmans. “Het ontwikkelen van oplossingen op maat is onze core business, al maakte de omvang van de werken dit project wel speciaal. Een mooie referentie voor onze onderneming!”

Honderdveertig 'lightcatchers' in het dak vangen het daglicht op en verspreiden het via een spiegelsysteem in de ruimte. Samen met transparante gevelpanelen aan de loskades zorgen ze voor een maximale daglichttoetreding.

Participanten aan het woord Twintec –‘supervlakke’ betonvloer Onder de volledige oppervlakte van het nieuwe Scania-magazijn ligt een ‘supervlakke’ Freeplan-betonvloer zonder gezaagde voegen, ontwikkeld volgens het DBI-concept (Design-Built-Insure) van Twintec (Culemborg, Nederland). De volledige oppervlakte is opgedeeld in naadloze vlakken van ongeveer 1.500 m², begrensd door speciale dilatatievoegen (type omega-sinus). Dankzij dit type voeg glijden de wielen van de lifttrucks geluids-, schok- en trillingsvrij van het ene vloerveld naar het andere. “Enerzijds kan dit een enorme kostenbesparing opleveren. De interne transporttoestellen zijn niet meer onderhevig aan slagen, schokken en trillingen, waardoor de slijtage op de toestellen en de vloer tot een strik minimum worden herleid. Anderzijds draagt het gebruik van deze profielen ook bij tot een aanzienlijke verhoging van het comfort en de veiligheid van de werknemers,” luidt het bij Twintec.

Participanten aan het woord Vanderhoydoncks Elektrotechnieken –elektriciteit Het nieuwe Scania-complex is een moderne constructie die bulkt van de elektrische uitrustingen en technieken. Het was Vanderhoydoncks Elektrotechnieken (Alken) dat deze installeerde: “In 2011 plaatsten we ook al een energiezuinig verlichtingssysteem in het bestaande Scaniagebouw. In het nieuwe gebouw hebben we zowel de installatie van de algemene elektrische uitrustingen (middenspanning, laagspanningsborden, vermogensbekabeling, verdeelleidingen, verlichting, stopcontacten, …) als de speciale technieken (toegangscontrole, branddetectie, camerabewaking, installaties voor gestructureerde bekabeling, geluidsdistributie, uurverdeling, videobewaking, inbraakdetectie, …) op ons genomen. Zo hebben we het nieuwe magazijn onder meer uitgerust met zes kilometer energiezuinige lijnverlichting van Zumtobel.

Hoewel we intussen heel wat ervaring hebben met dit soort van projecten, maakten de omvang en de korte uitvoeringstermijn dit project heel bijzonder.”

Participanten aan het woord Verelst –staal- en betonbouw Het nieuwe Scania-gebouw is een combinatie van staal- en prefabbetonbouw. Een kolfje naar de hand van Staalbouw en Betonbouw Verelst (Putte): “Wij hebben de staalstructuur en de prefabbetonelementen ontworpen en geleverd,” vertelt algemeen directeur Wouter Van Mierlo. “We zijn dé specialist in het ontwerpen en fabriceren van complexe staalstructuren en genieten ook waardering vanwege de aannemers voor onze complexe betonstructuren. Staal- en betonstructuren vormen een duivels goede combinatie, en bij dit project was het niet anders. Bij Scania in Opglabbeek gaat het om 360 ton kolommen en vakwerken in staal en 130 betonnen kolommen en 65 betonnen balken. De uiterst strakke planning en de hoge graad van afwerking waren primordiaal. De afgesproken timing mocht in geen geval ten koste gaan van de kwaliteit. Het gebouw mag gezien worden, net omdat het tegelijk groots en fijn afgewerkt is.”

35 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het DBI – concept ( Design, Build , Insure ) wereldwijd toegepast op industrievloeren:

Montage van staalconstructies Wij beschikken over eigen kranen, hoogwerkers en verreikers.

Ook transporten kunnen wij voor onze rekening nemen daar wij beschikken over trekkers, opleggers en dieplader.

FREEPLAN® - naadloze vloer FREEPLAN ‘S’® -vloer op palen TWINPLAN® - supervlakke vloer FREETOP®

TWINTEC N.V. Rue d’Artagnan 28

Berger Bvba Driemorgenstraat 53950 Bocholt T 089 258460 F 089 258461 GSM 0475 281998

REGENWATER AFVOER SYSTEMEN

INDUSTRIËLE RWA TECHNIEKEN Theo Bosmans B.V.B.A Gsm: 0475-82.24.62 www.tbbvba.be , info@tbbvba.be Hartelijk dank voor het vertrouwen en de prettige samenwerking aan Scania en M. Gijbels

B – 4600 Visé T. 04 379 88 20 - F. 04 379 88 28 Brandstraat 15 A B – 9160 Lokeren T. 09 349 47 01 - F 09 349 45 06

- extreem slijtvaste vloer

Opglabbeek Scania Parts Logistics

Participanten aan het woord Steentjes –veiligheidsnetten en randbeveiliging Veiligheid was een belangrijke prioriteit in dit project. Het Nederlandse Steentjes Veiligheidsnetten en Randbeveiliging (Valkenswaard) plaatste veiligheidsnetten onder het dakvlak en de lichtstraten en plaatste ook de randbeveiliging. “We zijn gespecialiseerd in dit soort projecten –we hebben in de Benelux al ongeveer 360 bouwplaatsen beveiligd– en waren er dan ook van begin tot eind bij betrokken,” vertelt directeur Marco van der Steen. “De grootte van de realisatie en het hoge bouwtempo maakten het wel een bijzondere belevenis.

Natuurlijk is het leuk om aan zo’n groot project mee te werken, maar dat maakt het niet belangrijker dan andere opdrachten die we uitvoerden (Dehaen in Ghislenghien, Colruyt in Ukkel, Pacar in Geldrop, …).

Behalve op het beveiligen van bouwplaatsen hebben we ons overigens ook toegespitst op het leveren van permanente beveiligingen voor gebouwen en van allerhande persoonlijke beschermmiddelen.”

Participanten aan het woord Altebra –sprinkler-, branddetectie en -bestrijding

Het nieuwe complex kan volledig onafhankelijk functioneren van het bestaande gebouw. Op die manier kan het ene gebouw de taken van het andere overnemen, mocht één van de twee tijdelijk uitvallen.

Wij zijn een bedrijf wat gespecialiseerd is in het plaatsen en verhuren van veiligheidsnetten en randbeveiligingen. Verder plaatsen wij leeflijnen en leveren wij PBM’s voor de bouw.

van Linschotenstraat 7, 5554 PM Valkenswaard T +31 (0)40 - 2135666 F +31 (0)40 - 2135070 M +31 (0)6 20393025

www.steentjes-veiligheidsnetten.com

Voor industriegebouwen gelden er tegenwoordig strenge eisen op het vlak van brandveiligheid. Het nieuwe Scania-complex in Opglabbeek is dan ook uitgerust met een flink uit de kluiten gewassen blusinstallatie, geplaatst door Altebra (Ophasselt). “Het gaat om ESFR-sprinklers, haspels en een HI-EX-lichtschuiminstallatie,” verduidelijkt afgevaardigd bestuurder Karel De Cock. "Dankzij de ESFR-sprinklers in de opslagmagazijnen blijft de benodigde watervoorziening beperkt en zijn in-rack sprinklers niet nodig, wat Scania een enorme flexibiliteit biedt qua gebruik en aanpassingen van de rekken. Om dezelfde reden hebben we in het vloeistoffenmagazijn gekozen voor een HI-EX-lichtschuiminstallatie in plaats van voor een sprinkler-schuiminstallatie met in-rack sprinklers.

We hebben alle sprinklerleidingen geprefabriceerd in onze werkplaats, onder meer met onze volledig automatische lasrobot en poederlakstraat. Nadien hebben acht van onze monteurs ze geïnstalleerd in het nieuwe Scania-gebouw. Het geeft een goed gevoel om na het eerste Scania-complex nu ook het nieuwe distributiecentrum te mogen beveiligen. Door de omvang van de werken en de plaatsing van de HI-EXlichtschuiminstallatie is dit voor ons een gedenkwaardig project."

Technische Fiche Bouwheer: Architect: Hoofdaannemer: Betonvloer: Metalen dak- en gevelbekleding: Montage: Veiligheidsnetten en randbeveiligingen: Sprinklersysteem: Elektrotechnieken: Hemelwaterbeheer: HVAC: Lightcatchers: Begin werken: Einde werken:

Scania, Södertälje (Zweden) Helsen Van Com architecten (HVC), Hasselt Mathieu Gijbels, Opglabbeek Twintec, Lokeren KS-Construct, Bocholt Berger, Bocholt Steentjes, Valkenswaard Altebra Fire Protection, Ophasselt Vanderhoydoncks, Alken Theo Bosmans, Kinrooi Kerreman Service, Laakdal Econation, Gent augustus 2012 april 2013

37 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

brugge weghsteen

Openheid combineren met noodzakelijke privacy

Nieuw kantoorgebouw voor vermogensbeheerder Weghsteen In november vorig jaar verhuisde vermogensbeheerder Weghsteen van het centrum van, Brugge naar een nieuwe maatschappelijke zetel aan de Rijselstraat in Sint-Michiels-Brugge. Egus Architecten uit Gent en Algemene Bouwonderneming Vandenbussche uit Aalter realiseerden een kantoorgebouw met twee opvallende gevels en veel open ruimtes, maar toch met de nodige privacy voor de klanten.

Vermogensbeheerder Weghsteen was al een tijdje op zoek naar een geschikte locatie voor zijn nieuwe maatschappelijke zetel in Brugge. Tot voor kort huisde de onderneming in een onoverzichtelijk gebouw met veel verdiepingen in het centrum van Brugge. Ze vond een locatie in Sint-Michiels-Brugge, vlakbij

38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

het spoorwegstation van Brugge, vlot bereikbaar voor personeel en klant.

Weghsteen schreef een architectuurwedstrijd uit voor het ontwerp van nieuwe kantoren. Egus Architecten stelde het winnende project voor. Het gebouw met een oppervlakte van 640 m² kreeg twee verschillende voorgevels. Veel

brugge weghsteen

raampartijen zorgen voor een helder interieur, dat een open landschapskantoor combineert met afgesloten spreekkamers, die de privacy van de klanten garanderen. Energiezuinige technieken maken deze nieuwbouw duurzaam.

Een ondergrondse garage met twee niveaus en een autolift biedt plaats aan tweeëntwintig wagens, wat bijkomende parkeerdruk in de buurt voorkomt.

OPVALLENDE GEVELS De nieuwe maatschappelijke zetel ligt tussen twee invalswegen naar het stadscentrum. “De gevel langs de drukke Koning Albert-I-laan moest de zichtbaarheid van Weghsteen verhogen, die aan de Rijselstraat moest op voorschrift van de Dienst Stedenbouw van de stad de toegang tot het gebouw vormen,” zegt architect Rudi De Backer van Egus Architecten. “Bij het ontwerp moesten we tevens rekening houden met een bestaande aanpalende woning aan de ene kant en de integratie van een af te werken blinde gevel voor eventuele latere aanbouw aan de andere kant. En er waren maximum drie bouwlagen toegestaan.”

De gevel langs de Albert-I-laan valt op door het contrast tussen de donkere antracietkleurige bakstenen en de lichte kleur van de twee langgerekte horizontale erkers met een translucente Kallwall-invulling voor de landschapskantoren. De architecturale expressie van deze gevel verwijst naar de dynamiek van het voorbijschuivende verkeer. De andere gevel is opgebouwd met dezelfde bakstenen, maar omvat meerdere uitstulpende erkers voor de lichtinval in de individuele kantoren en spreekkamers. Deze gevel straalt een zekere rust uit, die ook past in de sfeer van de straat en de groene ruimte aan de overkant.

Op het gelijkvloers zorgen grote raampartijen voor een uitnodigende inkom.

OPEN INTERIEUR MET OOG VOOR PRIVACY In de inkomhal licht een eivormige opening in het plafond al een tipje van de sluier op over de rest van het gebouw: een sneak-preview op de bovenliggende twee verdiepingen tot in het dak. Via een lift of trap komen de bezoekers in een groot, helderwit atrium met veel invallend licht. Die heldere, witte look zorgt voor een zekere zakelijkheid en staat ook in schril contrast met de donkere gevels. ›

Participanten aan het woord Bockaert & Thienpont – bouwmaterialen, tegels en trap Bockaert & Thienpont (Aalter) werkt al jaren als toeleverancier voor Vandenbussche. Voor het project Weghsteen leverde 'Botha' diverse bouw- en vloermaterialen. Daarnaast voerde het Botha-vloerdersteam ook plaatsingswerken uit, zoals die van de trap in imitatieleisteen.

Botha kan rekenen op meer dan 180 jaar ervaring. Het heeft zich gespecialiseerd in bouwmaterialen, vloer- en wandtegels. Dit familiebedrijf telt vandaag 38 medewerkers. Het richt zich zowel tot professionelen als tot particulieren. Handige klussers kunnen er ook terecht in de Hubo doe-het-zelf zaak.

39 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Vandenbussche nv ▫ Groendreef 21 ▫ 9880 AALTER

Uw bouwproject van A tot Z Wij Trekken Uw Plan dossiers

T 09 325 75 75 ▫ F 09 325 75 85 ▫ info@nvvandenbussche.be ▫ www.nvvandenbussche.be

Kantoor W&D - BRUGGE

Kantoor Soenen - DE PINTE

Orthopedie Matton - GENT

Residentie Steyaert & Verschueren - MERENDREE

DS 1832

me

enn

is

SIN

kk

e

rd a an 180 jaar v

Gedurende al deze jaren zetten generaties zich in om het bedrijf bestendig te vernieuwen en uit te breiden.

Reeds meer dan 180 jaar, Uw speciaalzaak voor alle - bouwmaterialen - vloeren, tegels en natuursteen - isolatiematerialen

Op ons kan je bouwen !

Reeds in 1832 werd door J.B. Bockaert, aan het kanaal Gent-Brugge, de “eerste steen” gelegd van de huidige firma Bockaert & Thienpont.

Wij beschikken over een ploeg deskundige medewerkers, een groot wagenpark, een bestendig aangevulde voorraad materialen en hulpstukken.

www.botha.be

Bockaert & Thienpont nv Brug Zuid 21, 9880 Aalter - Tel 09/325 90 90 - info@botha.be Bezoek onze showroom: maandag - vrijdag 8u-12u en 13u-18u - vrijdag kijkavond tot 20u - zaterdag 9u-12u

Omdat kwaliteit, een goede prijs en een vlot dienstbetoon voor ons zéér belangrijk zijn, groeiden we uit tot wat we nu zijn: een begrip voor de bouw in onze streek en ver daarbuiten.

brugge weghsteen

Participanten aan het woord Zon & Aarde technieken –HVAC en sanitair Zon & Aarde (Oostkamp) is een onderneming met een lange geschiedenis, van oprichter (1898) Alfons Caestecker tot zijn achterkleinzoon Didier, de huidige zaakvoerder. Zijn team installeerde het sanitair, de regenwateropvang, de centrale verwarming en de ventilatie. "Op een erg energiezuinige manier," vertelt Caestecker. "De ventilatie verloopt met warmterecuperatie. Luchtwarmtepompen staan in voor verwarming en koeling.

We hebben van energiezuinige technieken ons visitekaartje gemaakt. Daarbij zetten we vooral in op warmtepompen, thermische zonne-energie en balansventilatie. Andere mogelijkheden zijn biomassa en gasgestookte installaties."

Tot voor kort werkte Zon & Aarde alleen in de particuliere bouw. "Deze opdracht heeft ons gemotiveerd om verder te werken in de utiliteitsbouw.

We hebben hieraan zowat zeven maanden gewerkt, van leidingfase tot afwerking van de installatie. Onze eigen mensen werkten er samen met Beltherm en Dairco, onder onze coördinatie."

Op het atrium liggen sheddaken met ramen op het noorden. Die zorgen voor een maximale lichtinval en vermijden storend zonlicht en oververhitting. Rondom het atrium bevinden zich de spreekkamers en de landschapskantoren. Deze werkplekken zijn geïntegreerd waar de medewerkers van Weghsteen door de grote raampartijen met Kallwall van een getemperde maar tegelijkertijd voldoende lichtinval kunnen genieten, zonder last van inkijk vanop de straat.

ENERGIEZUINIGE KANTOREN De architect en de bouwheer kozen voor een laag-energiekantoor. De doorgedreven isolatie in de muren en de isolerende beglazing beperken de warmteverliezen in het gebouw tot een minimum. Een ventilatiesysteem met warmterecuperatie zorgt voor de goede luchtkwaliteit, terwijl alle ruimtes energiezuinig worden verwarmd met een lucht/lucht-warmtepomp met warmtewisselaar op het dak. Een intensieve nachtventilatie zorgt voor een kostenloze koeling en het gebruik van Kallwall voorkomt oververhitting van de ruimtes. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Studies stabiliteit: Studies technieken: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Weghsteen, Brugge Egus Architecten, Gent Sequir, Gent De Klerck, Brugge Algemene Bouwonderneming Vandenbussche, Aalter juni 2011 november 2012

41 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

www.bascontracting.be

SYNERGY Eco Friendly Power Welvaartstraat 10, 2200 Herentals T 0483 614 660 T 014 36 81 00 luc@synergy-power.be www.synergy-power.be

Wijnegem d’Oude Kaars

Tekst | Niels Laveren Beeld | De Architecten

Feestzaal Oude Kaars maakt plaats voor 133 serviceflats’ De Oude Kaars in Wijnegem is niet meer. De eens zo bekende feestzaal ruimde plaats voor de bouw van 133 nagelnieuwe serviceflats, opgedeeld in drie bouwvolumes met een ondergrondse parking. Het concept van het project is wonen in een parkomgeving met speciale aandacht voor groen, rust en privacy.

Ruimtelijke en functionele integratie Het project zat al een poos in de pijplijn. Nadat de stedenbouwkundige vergunning in 2008 eindelijk toegewezen werd, bracht grondeigenaar Reficom definitief schot in de zaak. Na de afbraak van de feestzaal en de aanpalende gebouwen kon de bouw van de nieuwe residentie definitief beginnen. Gevraagd naar de troeven van het project verwijst Koen Van Orshaegen van 'De Architecten' zowel naar de ruimtelijke als de functionele integratie van de nieuwe gebouwen: “Ze worden loodrecht op de openbare weg ingeplant, zodat de volumes aan de straatzijde minimaal ‘wegen’ op het straatbeeld,” vertelt hij. “We kozen voor compacte volumes. De grondbezetting van het voorgestelde ontwerp beslaat slechts een vierde van de totale terreinoppervlakte, waardoor er veel ruimte overblijft voor privé en gemeenschappelijk groen. Elk gebouw telt drie bouwlagen, met plaatselijk een vierde bouwlaag als extra accent. We hebben veel aandacht besteed aan het volumespel, schaalverkleining en herkenbaarheid om te vermijden dat de bouwblokken een monotoon karakter krijgen. De gevelmaterialen zijn afgestemd op deze van de buurt . Het gaat om een combinatie van gevelmetselwerk, sierbeton, aluminium buitenschrijnwerk en houtaccenten.” ›

De compacte volumes herbergen 133 serviceflats. Elk gebouw telt drie bouwlagen, met plaatselijk een vierde bouwlaag als extra accent.

43 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Wijnegem d’Oude Kaars

“De aanleg van de ondergrondse parking vangt de nood aan extra parkeerplaatsen in de omgeving ruimschoots op en vermijdt de visuele hinder van bovengrondse parkings,” aldus architect Koen Van Orshaegen.

De bouw van een resem nieuwe appartementen in een parkomgeving zat er al een tijd aan te komen.

Bruynzeel laserafkanting Een Bruynzeel keuken is naast een financieel betrouwbare investering ook een duurzame investering.

Onze nieuwe laserafkanting is hier een voorbeeld van.

Dankzij de lasertechniek is het nu mogelijk om een mooiere en sterkere hechting te realiseren dan ooit tevoren. Vergeet u dan ook niet om dit op te nemen in het lastenboek.

BRUYNZEEL KEUKENS

EEN PERFECTE INVESTERING! Een woning verdient een mooie functionele keuken. Een keuken van hoge kwaliteit met minimaal 10 jaar garantie. Bij Bruynzeel Keukens bent u hiervan verzekerd. Door onze jarenlange ervaring met gerenommeerde zakelijke partijen in België, is Bruynzeel Keukens de juiste keuze voor uw project. Of het nu nieuwbouw, renovatie, private- of sociale huur betreft, wij zorgen ervoor dat alles vakkundig wordt uitgevoerd. Uiteraard

ondersteunen wij u en uw opdrachtgever in het gehele traject van het investeringsbesluit tot plaatsing van de keuken alsmede het begeleiden van de klanten in onze toonzalen. Bruynzeel Keukens maakt haar keukens in eigen fabriek en werkt samen met serieuze fabrikanten van keukenwerkbladen en keukentoestellen om de beste producten tegen de scherpste prijzen te leveren.

ONZICHTBARE LIJMNAAD

BETER BESTAND TEGEN VOCHT EN HITTE

GROENE PRODUCTIE

GEEN EXTRA KOSTEN

Meer weten Wilt u meer weten over Bruynzeel Keukens en onze voordelen en unieke eigenschappen van laserafkanting?

Vraag dan nu een gratis staal aan via: 0477 256745 of hhuybrechts@bruynzeel.com. Of neem direct contact op met de accountmanager uit uw regio via: www. bruynzeelkeukens.be/ accountmanagers

www.bruynzeelkeukens.be 44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Wijnegem d’Oude Kaars

Meerwaarde voor omgeving

Participanten aan het woord Bas Contracting –elektriciteit Bas Contracting (Herentals) voerde alle elektriciteitswerken uit. "Van bekabeling tot en met verlichting, videofonie en branddetectie," preciseren de zaakvoerders Alain Janssens en Luc Herygers. "Op de bouwplaats waren gemiddeld zes tot twaalf van onze medewerkers aan de slag. In ons atelier –we verzorgen onze eigen bordenbouw– één. Daarnaast verzekerde een projectleider de opvolging van het verloop van deze opdracht.

"Veel klanten kennen de site en zien de voortgang van de werken.

Dat is een belangrijk gegeven, want voor projecten van deze omvang zijn een strikte planning en coördinatie onontbeerlijk. Wij profileren ons hierop." Andere recente referenties zijn de ondergrondse Vinciparkings 'Kathedraal' en 'Ganzendries in Mechelen –in design en built contract met MBG–, de vernieuwing van de Vinciparking onder de Antwerpse Groenplaats, de hoofdzetel van Vinci in Gent en de uitbreiding van de kantoren van Taxandria in Kontich.

Behalve de ruimtelijke integratie, is er dus ook de functionele integratie van het nieuwe complex. Zo vangt de aanleg van de ondergrondse parking de nood aan extra parkeerplaatsen in de omgeving ruimschoots op en vermijdt ze de visuele hinder van bovengrondse parkings. “De keuze voor bewoning heft bovendien het heterogene karakter van de site bovendien op en sluit het terrein opnieuw aan bij de hoofdbestemming van de Merksemsebaan,” aldus Van Orshaegen. “De appartementen richten zich tot een breed publiek; er is een diversiteit aan een-, twee- en drieslaapkamerappartementen met verschillende grootte. Elk appartement beschikt over een Bruynzeelkeuken en een privéterras of kleine tuin. Ze staan dus allemaal in contact met het openbaar domein, zij het met de nodige aandacht voor privacy. Tot slot is er het groenontwerp, dat de bewoners de mogelijkheid biedt om een eigen regenwaterbeheersysteem te installeren. Wadi’s zorgen hierbij voor de infiltratie en vertraagde afvoer van het regenwater.” ❚

Technische Fiche Opdrachtgever/Aannemer: Architect: Landschapsarchitect: Studiebureaus: Keukens: Start werken: Einde werken:

MBG (Antwerpen) De Architecten (Lier) KM tuinplanning (Kontich) Archimedes (stabiliteit, Keerbergen), Scala Consultants (akoestiek, Leuven), Thirion Engineering (technieken, Lier) Bruynzeel (Bergen Op Zoom, Ned.) 1 juli 2011 najaar 2013

45 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TIGLA bvba Tegelbedrijf Vakkundige plaatsing van vloer en muurtegels ook grotere projecten

+32 (0)475805937 www.tigla.be

Bo uw & We genbou w

Dca nv

T: 014/622211

Lilsedijk 50

F: 014/611443

2340 Beerse

E: info@dca.be

putte Buitenschoolse kinderopvang Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Tecro & Krea

Beerzelse kinderen voelen zich thuis in Cacetoe In het oude gemeentehuis van Beerzel, een deelgemeente van Putte, deelden ambtenaren en politici hetzelfde gebouw met een kinderopvang in de deelgemeente Beerzel. Bij de verhuis van de administratieve diensten uit Beerzel naar het nieuwe gemeentehuis in Putte, kreeg ook kinderopvang Cacetoe een nieuw onderkomen.

Het oude gemeentehuis zou na grondige renovatie een sociale woonfunctie krijgen. Het gemeentebestuur achtte het niet opportuun dit te combineren met een kinderopvang en besloot voor de kinderen een nieuwbouw te laten optrekken, in de omgeving van twee bestaande scholen.

De nieuwe kinderopvang ligt in de groene omgeving van Beerzelberg –het hoogste punt van de provincie Antwerpen– en kreeg net als zijn voorganger de naam Cacetoe. Hij omvat een speelruimte van 240 vierkante meter, goed voor tot een honderdtal kinderen, een keuken, sanitair, een berging en een bergruimte voor boekentassen. De andere lokalen op het gelijkvloers en de verdieping zijn ingericht als studieruimten, tv-hoekjes, slaapzaaltjes en een verschoningsruimte.

Voor kinderen die met bouwblokken spelen een herkenbare structuur.

Toegangsbeveiliging Na het drama met dodelijke afloop in een kinderopvang in Sint-Gillis-Dendermonde is de aandacht voor toegangsbeveiliging sterk toegenomen. Elke bezoeker moet aanbellen en de deur wordt alleen geopend indien hij of zij op de dienst buitenschoolse kinderopvang is gekend voor het ophalen van een bepaald kindje. De kinderen kunnen niet zomaar weglopen: rond heel de buitenruimte staat een 1,80 m hoge, stevige omheining. ›

Participanten aan het woord Vossal –aluminium buitenschrijnwerk Vossal (Beerse) maakte en plaatste het aluminium buitenschrijnwerk voor het kinderdagverblijf. "Wij verwerken profielsystemen van Reynaers Aluminium. Aluminium raamprofielen hebben een hedendaagse uitstraling, goede isolatiewaarden, zijn inbraakveilig en vergen weinig onderhoud," stelt afgevaardigd bestuurder Erik Eysermans. "Onze projectleider staat in voor de technische voorbereiding en de opvolging.

De raam- en deurgehelen produceren we in ons eigen atelier. Daarna plaatsen we het buitenschrijnwerk en brengen het glas erin aan."

Cacetoe is voor Vossal geen uitzonderlijk project. "Wij voeren zowel opdrachten voor particuliere woningen als kleine en grotere projecten uit, in nieuwbouw en in renovatie." Recente referenties zijn het woonzorgcentrum van het OCMW van Hoogstraten, Rusthuis Capenberg in Boechout en het Imeldaziekenhuis in Bonheiden. Bij familiebedrijf Vossal werken ongeveer vijftig mensen. Vorig jaar breidde het zijn werkplaats sterk uit, met een vernieuwd machinepark.

Trappenkern met schuifaf.

47 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Leef gezond, bouw gezond!

Kies voor energiezuinig wonen met een gezond en comfortabel binnenklimaat.

RENSONÂŽ denkt aan uw gezondheid en leefcomfort.

De continue toevoer van verse lucht en de vraaggestuurde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) resulteert in een goede luchtkwaliteit. De combinatie van buitenzonwering en de kostenloze koeling van de ruimtes s’nachts (nightcooling) zorgt voor aangename binnentemperaturen het hele jaar door.

tot

-27 E-punten!

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

EVO II

putte Buitenschoolse kinderopvang

Participanten aan het woord Tigla –vloer- en tegelwerken Tigla (Sint-Lenaarts) voerde de vloer- en tegelwerken in het kinderdagverblijf uit. "We waren hier met twee mensen twee weken lang aan het werk," blikt zaakvoerder Louis Braspenning terug. "Dit is een kleinschalig project, maar we voeren ook grotere opdrachten uit. Zo werkten we ook mee aan AS Sint-Jozef in Malle, aan het rusthuis op de Ancosite in Turnhout en aan de 120 appartementen van De Oude Kaars in Wijnegem."

Tigla werd opgericht in 1994 en telt nu acht medewerkers.

Aannemer DCA bouwde de nieuwe Cacetoe op een draagstructuur van prefab betonpalen, met gestapelde duploblokken. Die aanpak gaf het geheel het uitzicht mee van gestapelde Diploblokken, heel herkenbaar voor veel kleine kinderen. "Met grote glasoppervlakken, die tot aan de vloer reiken, zodat ook de kleinste kinderen gemakkelijk naar buiten kunnen kijken," aldus projectleider Michiel Schellekens. De zijwanden zijn bekleed met Eternit-sidings met houtimitatiepatroon. Het schrijnwerk is een klassieke aluminiumuitvoering.

Met het op het dak opgevangen regenwater spoelt de Cacetoe de toiletten.

"De waterdoorlatende klinkers op de inkomzone laten het regenwater doorsijpelen, zodat het in de bodem kan infiltreren.

Speelse vormen Binnen is de vormgeving veel speelser. Dat valt vooral op aan de centraal geplaatste, ronde trappenkern. "Naast de eigenlijke trap omvat die kern ook een schuifaf. Plezierig voor de kinderen om naar beneden te komen en in noodgevallen heel praktisch als noodtrap. We hebben een dergelijke oplossing als eens eerder uitgevoerd, in een school in Zaventem." De grootste zalen zijn flexibel (her)indeelbaar. Het interieur is grotendeels uitgevoerd in de rustgevende basiskleuren rood, geel, groen en blauw. De wanden zijn deels bepleisterd, deels betegeld en deels behangen met een magnetisch behangpapier, zodat de kinderen er naar hartelust decoraties op kunnen aanbrengen. "De vloerbekleding bestaat grotendeels uit linoleum. Dat is een warm materiaal en zorgt er, in combinatie met de vloerverwarming, mee voor het thermisch comfort. Vergeet niet dat heel wat kindjes zich kruipend voortbewegen." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Vloer- en tegelwerken: Aluminium schrijnwerk: Plaatsing terrastegels: Start werken: Einde werken: Oppervlakte terrein:

gemeente Putte Tecro & Krea, Mechelen DCA, Beerse Tigla, Sint-Lenaerts Vossal, Beerse ABW, Beerse december 2011 5 oktober 2012 1.940 m²

49 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

lozen passiefschool Tekst | Roxane Heeren Beeld | lava architecten

Passiefschool in Lozen: ingebed in de gemeenschap Op 18 februari 2013 kregen de leerlingen van de basisschool van Lozen, een deelgemeente van Bocholt, voor het eerst les in hun nieuwe, passieve schoolgebouw. Het ontwerp van lava architecten, uitgevoerd door bouwbedrijf Houben, integreert de passieve technieken in de vormgeving en werd niet voor niets geselecteerd voor het pilootproject passiefscholen van de Vlaamse Gemeenschap. Daarenboven volgt het ontwerp de principes van de 'brede school': dankzij de nauwe samenwerking tussen schooldirectie en gemeentebestuur is de school ingebed in de gemeenschap, zodat de buurt ook leeft na de schooluren.

De bestaande schoolgebouwen van basisschool Lozen waren verouderd en aan een grondige vernieuwing toe. Bovendien lagen ze gespreid over twee locaties aan beide zijden van de drukke Hamonterweg. Dat was erg onpraktisch. De directie was dan ook dringend op zoek naar een oplossing. Door de ligging pal in het dorpscentrum, naast de kerk, de beschermde pastorie en de schoolmeesterswoning, kreeg ze het idee om het project te enten op de principes van de 'brede school': een samenwerking tussen school, kinderopvang, het verenigingsleven en de buurt, waardoor de school bijdraagt aan de heropleving van de hele omgeving. Het gemeentebestuur van Bocholt en de schooldirectie besloten dan ook om gezamenlijk de schouders onder het project te zetten.

Interactie met buurt en omgeving

De nieuwe passiefschool in Lozen. Het gebouwencomplex omvat naast de kleuter- en lagere school ook naschoolse kinderopvang, een ontmoetingshuis en een gemeenschapscentrum.

Diverse functies zijn georganiseerd in de gerenoveerde pastorie en schoolmeesterswoning en in drie nieuwe gebouwen.

50 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het nieuwe gebouwencomplex omvat naast de kleuter- en basisschool ook naschoolse kinderopvang, een ontmoetingshuis en een gemeenschapscentrum.

Al deze functies zijn georganiseerd in de gerenoveerde pastorie en schoolmeesterswoning, aangevuld met drie nieuwe gebouwen. Daarbij liggen de gemeenschapsfuncties naast de kerk en de nieuwe school tussen de pastorie en de schoolmeesterswoning. De architecten plaatsten het schoolgebouw tegen de Hamonterweg aan, zodat het een buffer vormt tegen het verkeerslawaai en maximale ruimte vrijlaat voor een nieuw speelpark. De nieuwe gebouwen richten zich dan ook naar deze groene zone en zijn aan de straatkant zeer sober, waardoor de historische gebouwen goed tot hun recht komen.

lozen Passiefschool

De mix tussen school en gemeenschap wordt tot stand gebracht via een multifunctioneel gebruik van de gebouwen. Zo dient de polyvalente zaal tijdens de schooluren als sporthal voor de leerlingen, terwijl hij daarbuiten ter beschikking staat van lokale verenigingen. Door een flexibele indeling van de klaslokalen kunnen de gebruikers de grootte van de ruimtes aanpassen naar behoefte.

Ook de buitenruimte is speciaal ontworpen voor dubbel gebruik. Deze bestaat ruwweg uit twee delen: het verharde dorpsplein en een groen speelpark achter de school. Een spel van poortjes, hagen en niveauverschillen maakt op subtiele wijze de overgang tussen deze twee.

Overdag wordt een deel van de ruimte afgesloten, zodat de kinderen veilig kunnen spelen, en na de schooluren is de volledige omgeving vrij toegankelijk.

Passiefconcept

Lava architecten ontwikkelde een passief concept, gebaseerd op de oriëntatie. Zonnestudies van studiebureau RCR bepaalden welke gevels best beglaasd werden en welke gesloten moesten blijven.

Participanten aan het woord LoFra Projects parket op school kan wel!

De vloeren in een school worden veelvuldig belopen. Daarom koos de nieuwe passiefschool in Lozen voor lamelparket. Door zijn opbouw in verschillende gekruiste lagen vangt dit zettingen en beweging beter op dan een standaard parketvloer en is het dus zeer geschikt voor intensief gebruik. LoFra Projects (Kinrooi) leverde en plaatste de parketvloeren in de klaslokalen en op de tribune van de polyvalente zaal, samen goed voor zo'n 650 m². "Drie van onze medewerkers waren hier een kleine maand mee zoet," vertelt zaakvoerder Frank Janssen. "Dit is voor ons een belangrijke realisatie Ze toont immers aan dat parket geschikt is voor gebruik in scholen en zeker ook past in een passiefproject."

De geschiedenis van LoFra Projects begon bescheiden, met de oprichting van de eenmanszaak van Pol Janssen in 1974. Later stapten beide zonen, Lode en Frank, mee in de zaak, die dan 'gebroeders Janssen' ging heten en recent werd omgevormd tot LoFra Projects. Samen bouwden zij het bedrijf uit tot een bloeiende zaak met vijftien werknemers, die zeer uiteenlopende projecten uitvoert, zolang het maar houtwerk is. Zo legde LoFra Projects onlangs 1300 m2 parket bij de verbouwing van de Oude Gevangenis tot rechtenfaculteit van de Universiteit Hasselt.

De Vlaamse Gemeenschap selecteerde het nieuwe schoolgebouw voor het pilootproject passiefscholen. Het haalt een K-peil 19 en een E-peil 46. Het gemeenschapscentrum behoort niet tot het passieve project en heeft een E-peil E70. ›

Participanten aan het woord AV erion –interactieve leeromgeving De huidige leermethoden zijn steeds meer geënt op een interactieve leeromgeving. Interactieve schoolborden vinden dan ook meer en meer hun weg naar de klas. AV erion (Weert, Nederland) is Elite Dealer van Smart , het Amerikaanse bedrijf dat al sinds 1991 interactieve borden maakt voor school- en bedrijfstoepassingen. In de basisschool van Lozen plaatste AV erion naast audiovisuele apparatuur en geluidsinstallaties ook een aantal van deze Smart-boards. Deze elektronische witte schoolborden treden na aanraking in interactie met een computer. Met een tik op het bord kan de docent dus de media die op het bord te zien zijnmanipuleren, bijvoorbeeld om een landkaart te tonen of een slideshow aan te sturen. Ook internettoegang behoort tot de mogelijkheden.

“Speciaal voor Lozen zijn de open leerruimtes, waardoor meerdere klassen kunnen worden gecombineerd tot een grotere ruimte,” vertelt Wil de Barse, directeur en oprichter van AV erion en ervaringsdeskundige in de sector van de industriële audiovisuele technieken. “Om een docent voor een grote groep te kunnen laten lesgeven, hebben we twee interactieve borden gekoppeld, zodat ze simultaan werken. Het belangrijkste is hier dat wij onze innovatieve, creatieve oplossingen kunnen tonen in een eigentijdse leeromgeving. Professionaliteit, advies en tevredenheid van de gebruikers zijn voor ons van het grootste belang. We hebben dit project dan ook vanaf het idee tot de uiteindelijke uitvoering opgevolgd in nauw samengewerkt met het onderwijsteam van de school.”

51 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

S T E R K I N M E TA A L S C H R I J N W E R K Hegge NV Bosstraat 131 B-3930 Hamont-Achel Tel: +32 (0)11 440 420 Fax: +32 (0)11 440 429 msw@ hegge.be

w w w. h e g g e . b e

lozen Passiefschool

Actief in passiefbouw: Hegge nu ook met hout-aluminiumcombinaties Hegge gebruikte voor het buitenschrijnwerk van de passiefschool in Lozen (zie elders in dit blad) gelamineerd Noordeuropees naaldhout. "Dergelijke projecten kunnen we ook met andere houtsoorten en laging uitvoeren," stelt Andy Coninx, technisch commercieel directeur bij het bedrijf uit Hamont-Achel. "We stonden al bekend als leveranciers en bouwers van stalen en aluminium gevels, nu willen we ons ook profileren met combinaties van aluminium en hout."

"We hadden gemerkt dat de vraag naar combinaties van hout en aluminium voor buitenschrijnwerk sterk toeneemt en spelen graag in op deze vraag. De school in Lozen kan daarvoor een belangrijke referentie zijn. Voor hetzelfde architectenkantoor, het Leuvense Lava, mochten we intussen al een gelijkaardige opdracht uitvoeren in een school in Bilzen."

Voor de opzetconstructie in aluminium ging Hegge op zoek naar een systeem dat aan de hoge thermische eisen van het lastenboek kon voldoen. "We vonden de oplossing bij Schüco, één van onze vaste profielleveranciers: de AOC 50. Deze opzetconstructie had pas het passiefhuiscertificaat ontvangen en behaalde in combinatie met het hout de strenge vooropgestelde Uf-waarden. De draaiende delen zijn uitgevoerd in thermisch onderbroken aluminiumprofielen met de hoogste isolatiewaarden die nu op de markt zijn. Onze eigen ervaring in eerdere lage energie- of passiefprojecten maakte de zoektocht naar de materialen met de gewenste prestaties iets makkelijker. Die ervaring was ook essentieel om aan de strenge luchtdichtheidseisen te voldoen. Deze vereisen een zorgvuldige en zeer nauwkeurige uitvoering van beglazings- en EPDM-dichtingen. Al de eerste blowerdoortest wees uit dat we hierin geslaagd waren."

Lava architecten ontwikkelde een passief concept, gebaseerd op de oriëntatie.

Via zonnestudies bepaalde studiebureau RCR welke gevels best beglaasd werden en welke gesloten moesten blijven, zodat de energievraag voor verwarming en koeling minimaal is. Zo zijn de zuidoostelijke gevels open om in de voormiddag de zon binnen te laten en de (zuid)westelijke gevels eerder gesloten om te grote zonnewinsten door de warme namiddagzon te vermijden. Ook in de beglaasde gevels is de daglichttoetreding regelbaar met zonwering. Actieve koeling hebben de Multifunctioneel gebruik van de gebouwen: de polyvalente dient tijdens de schooluren als sporthal voor de leerlingen, en staat daarbuiten ontwerpers niet voorzien in het gebouw. ter beschikking van lokale verenigingen. 's Avonds kunnen de gebruikers de ramen manueel in kipstand zetten voor nachtkoeling. De manuele bediening is een bewuste keuze: zo betrekt de gebruikers actief bij het functioneren van een passief gebouw. Samen met de grote thermische capaciteit van de betonconstructie volstaat de passieve koeling om een aangename temperatuur in de lokalen te behouden. Bovendien Hegge (Hamont-Achel) leverde en plaatste het buitenschrijnwerk dragen de betonnen wanden bij tot de goede luchtdichtheid van het gebouw. met passiefhuiscertificaat. "Onze inbreng bestond vooral uit de gordijngevels met langs de binnenkant een houten draagstructuur en Het duurzaamheidsaspect gaat echter verder dan enkel de passieve construclangs buiten aluminium afdeklijsten. Het bestek legde een houten tie: zo wordt het opgevangen regenwater gebruikt voor toiletspoeling, is het draagstructuur op uit kerto-balken van FinnForrest," vertelt technisch gebruikte hout FSC-gelabeld en gebruikte de aannemer bij de constructie commercieel directeur Andy Coninx. "Dit zijn gelamineerde liggers ecologisch verantwoorde ontkistingsproducten. ❚ waarvan de lamellen bestaan uit ongeveer 3 mm dikke fineerlagen van Noordeuropees naaldhout. We hebben een geschikte partner gevonden om het hout te kopen en te bewerken en een studiebureau om de stabiliteit te berekenen. De Nederlandse leverancier van het hout Opdrachtgevers: gemeente Bocholt en Katholiek Basisonderwijs Lozen vzw stond ook in voor de oppervlaktebehandeling."

Ontwerper: VBM architecten, opgevolgd door lava architecten, Leuven Het was de eerste keer dat Hegge deze combinatie leverde. "Maar het Hoofdaannemer: Bouwteam Houben, Hasselt Stabiliteitsstudie: AB Associates, Hasselt vinden van projectmatige maatoplossingen is sowieso onze specialiStudie speciale technieken: RCR studiebureau, Herent teit. Indien we hiervoor nieuwe materialen moeten gebruiken, gaan we Akoestiek: Scala, Leuven ook die uitdaging niet uit de weg."

Veiligheidscoördinatie: DRM studiebureau Hegge is een familiebedrijf met toch meer dan honderd medewerkers.

Parketvloeren: LoFra Projects, Kinrooi De vierde generatie staat er sinds 1999 aan het roer. Andere recente Audiovisuele- en passiefprojecten zijn onder meer Passiefschool 't Piepelke in Bilzen en interactieve apparatuur: AV erion Multimedia, Weert (Ned.) het appartementgebouw Rova Braie in Brussel.

Start werken: 23 mei 2011

Participanten aan het woord

Hegge –buitenschrijnwerk

Technische Fiche

Einde werken:

28 september 2012

53 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

moorslede reposo

Oude fabriek krijgt nieuw leven als Lifestyle resort Reposo Reposo is een nieuw ontspanningsoord in het hartje van Moorslede bij Roeselare. Kara Projectpooling bouwde er een heus dorp met negen gekoppelde woningen op en rond de voormalige vestiging van een confectiebedrijf. Het ontspanningscentrum opent op 15 april de deuren.

NEGEN WONINGEN In het verkeersvrije dorp trok Kara negen huisjes in cottagestijl op. Eén van de woningen doet dienst als ontvangstruimte met receptie. Daar bevinden zich ook een beauty- en een massagesalon. Een tweede woning omvat een centraal wellness-gedeelte met lounge, solarium, een spajet en een massageruimte.

De zeven andere woningen, waar telkens vier tot vijf personen kunnen logeren, zijn volledig gemeubeld en tellen drie tot vier slaapkamers. “Alle woningen hebben een naar het zuiden gerichte tuin. Vaste luiken zorgen ervoor, dat de ‘bewoners’ niet in elkaars private omgeving kunnen binnen kijken,” zegt Jan Remy van Kara Projectpooling. “We hebben ze ingericht volgens een muzikaal thema: rock, pop, jazz, country, …” Vier huizen hebben een eigen jacuzzi en sauna, terwijl de gasten van de andere woningen hiervoor gebruik kunnen maken van centrale faciliteiten.

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

moorslede reposo

De woningen staan op de funderingen van het voormalige confectie-atelier.

“Daarvoor gebruikten we een raster van betonbalken opgevuld met polystyreen-blokken, dat op de originele fabrieksvloer staat en steunt op de skeletstructuur in de kelder,” stelt Remy. “Een sensor-gestuurd bevloeiingssysteem zorgt dat de planten en bomen bovenop de kelder op tijd water krijgen.”

Dankzij de hoge isolatiewaarde van daken, muren en vloeren, verwarming op gas met condensatieketels en een performant ventilatiesysteem voldoet elke woning aan de actuele EPB-eisen. ›

55 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Saunabarrel by Modis Salettestraat 11 8700 Tielt www.saunabarrel.be info@saunabarrel.be Openingsuren: Dagelijks op afspraak

• BRANDVERTRAGENDE GORDIJNEN • Maatwerk voor projectmarkt (RVT, AZ, PVT, hotel, scholen…)

• Confectie en plaatsing • Bedlinnen, badlinnen, matras…

• Ruime keuze stoffen en ophangsystemen

Brugsesteenweg 545 • 8800 Roeselare T +32 (0)51 499915 F +32 (0)51 210492 E servio.projects@skynet.be

www.servio.be

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten?

Bel of mail ons!

T +32(0) 11 605540 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

moorslede reposo

BELEVING

Participanten aan het woord Saunabarrel by Modis –sauna “We hebben de twee saunabarrels voor het lifestyle resort Reposo in Moorslede gemaakt, één speciaal op maat, en ter plaatse gemonteerd,” vertelt zaakvoerster Inge Vandendriessche van ‘Saunabarrel by Modis’ (Tielt). “Toen we zeven jaar geleden zelf op zoek gingen naar een esthetische en functionele tuinsauna, ontdekten we het concept ‘saunabarrel’, een sauna in de vorm van een ton.”

Sindsdien verzorgt ‘Saunabarrel by Modis’ de productie, verkoop, montage en service van deze tuinsauna’s. Zijn saunabarrels zijn steeds vervaardigd uit Canadese rode ceder, waardoor ze geen verder onderhoud vereisen. Ze worden uitgerust met een elektrische - of een houtkachel, zijn verrassend ruim (diameter 217 cm) en beschikbaar in verschillende lengtes. “Aangezien we zelf produceren, kunnen we de saunabarrel aanpassen aan de noden van de klant."

Midden in het dorp staat ook een poolhouse met zwembad en hamam, belevingsdouche, sauna en jacuzzi. “Alle jacuzzi’s en het zwembad hebben een automatische regeling voor chloor en ph-niveau," zegt Remy. “Ze. Als de installaties niet in gebruik zijn, vloeit het water automatisch terug naar een buffer.” Opvallend is ook de zeshoekige Finse kota met een centrale grill, waar tot vijftien personen samen kunnen eten.

Ook de kelder van het vroegere bedrijf is heringericht. Zo is er parking voor achttien wagens en een lounge-area met bar en industriële keuken, die ook kan dienen als vergaderzaal en winkelruimte.

ARRANGEMENTEN Lifestyle resort Reposo opent in april zijn deuren en biedt verschillende arrangementen aan voor één dag, maar ook voor langere termijnen. Er is plaats voor seminaries of teambuilding sessies. Bezoekers kunnen er gebruik maken van een hotelservice met ontbijt, vervanging van bad- en bedlinnen, en een poetsdienst.

❚

Technische Fiche Bouwheer en aannemer: Sauna-hamam-installatie: Zwembad en jacuzzi’s : Interieur : Start werken: Einde werken:

Kara Projectpooling, Roeselare Saunabarrel by Modis, Tielt Driesan, Heule Kare (Duitsland), Decorativo Babs (Izegem) & Bjorn Vandermeersch (Passendale) augustus 2010 januari 2013

57 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal Met zijn aandrijfhoogte van slechts 7 cm wordt het nieuwe automatische schuifdeursysteem Slimdrive SL NT GGS nagenoeg onzichtbaar in de gevel geïntegreerd. Het opent en sluit moeiteloos deuren van 120 kg en past daarom prima bij glasfaçades en beperkte montageruimtes. Dankzij de nieuwe, zelfreinigende rollenwagens is er meer stelruimte om de vleugels in hoogte te verstellen.

Meer info: www.geze.be

Slimchain.

Powerchain.

ECchain.

Gastspreker professor Robert De Lathouwer.

Workshop Vijfde Gevel mobiliseert architecten "Aansluitingsdetails bij platte daken," de derde workshop van de Vijfde Gevel, vormde een nuttige verheldering van de Technische Voorschriften 244 van het WTCB. Ondanks het hoge theoretische en technische gehalte wist gastspreker professor Robert De Lathouwer dankzij praktijkvoorbeelden en rake anekdotes de meer dan 120 aanwezigen te boeien. De Vijfde Gevel is een kennis- en informatiecentrum dat architecten en professionele bouwheren creatieve ideeën aanreikt om méér uit een dak te halen.

Meer info: www.devijfdegevel.be

Geze breidt RWA- en raamtechnologie uit Geze heeft zijn expertise in raamtechnologie uitgebreid met nieuwe kettingaandrijvingen. Slimchain, Powerchain en ECchain zijn geschikt voor dagelijkse ventilatie, Slimchain en Powerchain daarnaast ook voor veilige en snelle natuurlijke rookafvoer bij brand. Door zijn slanke en discrete design integreert de Slimchain optimaal in de gevel. ECchain is een geautomatiseerd systeem en kan ook op kleine ramen worden toegepast, met maximale openingshoek.

Het is bovendien een prijsaantrekkelijk instapmodel. Powerchain is erg geschikt voor grote en zware ramen. Naast meer kracht heeft het ook een grotere openingswijdte dan andere kettingaandrijvingen. In geval van rook- en warmteafvoer maakt de hoge openingssnelheid mogelijk dat het ook geschikt is voor dakramen.

58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

KettingaandrijvingSlimchain.

Trieco vestigt zich in GreenVille Specialist in fotovoltaïsche systemen Trieco heeft zicht in Greenville gevestigd. Onder die naam is het hoofdgebouw van de Kempische Steenkoolmijnen in Houthalen omgevormd tot "uitvalsbasis voor de economie van morgen."

Bedrijven en organisaties die actief zijn op het vlak van materialen, recyclage, energie, water of aanverwante sectoren hebben er 3.000 m² kantoorruimte, 500 m² vergader- en seminarieruimten en een centraal onthaal ter beschikking. Marc De Mey, gedelegeerd Trieco-topman Marc De Mey (foto Koen Mortelmans). bestuurder van Trieco: "Als engineering- en installatiebedrijf zijn we permanent op zoek naar innovaties. Zo werken we aan een zonnecontainer als vervanging van elektrogeengroepen op mobiele bouwplaatsen. We zetten ook in op het zelf exploiteren van grote zonnesystemen en derdebetalersystemen. GreenVille is voor ons de ideale broedplaats om deze ideeën verder uit te werken."

Meer info: www.greenville.be, www.trieco.be

Journaal InterSolution 2013 De vijfde uitgave van zonnevakbeurs InterSolution trok 4.584 bezoekers naar Flanders Expo in Gent. Dat zijn er flink wat minder dan in 2010 en 2012 (5.2446), maar toch meer dan in 2009 en 2011. Ze vertegenwoordigen ook meer (30) landen. Omdat Nederland geen vergelijkbaar vaktreffen kent was het geen verrassing dat 32% van de bezoekers uit Nederland kwam. Er waren 122 exposanten uit twaalf landen, iets minder dan in 2012. België leverde 69 standhouders, Nederland negentien, Duitsland achttien, China vijf, Frankrijk, Italië en Luxemburg elk twee, Polen, Slovenië, Denemarken, Oostenrijk en Spanje elk één. De volgende InterSolution vindt plaats van woensdag 15 tot en met vrijdag 17 januari 2014.

Meer info: www.intersolution.be

ClimaTop, nieuwe ontwikkeling bij Duco.

ClimaTop in primeur op Batibouw Op Batibouw stelde Duco in primeur zijn ClimaTop voor, het eerste elektronisch gestuurde rooster, dat bij koud weer met een interne warmtestrip verse, binnenkomende lucht voorverwarmt tot een temperatuur van circa 15°. De ClimaTop kan snel en eenvoudig op het kozijn geplaatst worden en heeft een zelfregelende klep voor een constant ventilatiedebiet én een akoestische uitvoering voor maximale geluiddemping. Daarbij komt nog de energiebesparende, elektronische sturing op basis van CO2.

Dankzij de intelligente sturing van het rooster komt er alleen verse lucht binnen wanneer het binnenklimaat ondermaats dreigt te worden. De warmtestrip reageert alleen wanneer de buitentemperatuur onder de 12°C zakt.

Dankzij de koppeling aan een warmtepomp(boiler) kan de warmte uit de afgevoerde lucht onttrokken worden en gebruikt worden voor de bereiding van warm tapwater.

Meer informatie: www.duco.be Zonnevakbeurs InterSolution (foto Jo De Rammelaere).

Tom Boonen en Marc Cavendish trappen voor Renson.

Boonen en Cavendish bij Renson Tenzij hij zijn koersbroek scheurt op de gladde kasseien van Parijs-Roubaix of op de nijdige hellingen rond Oudenaarde zal je in 2013 de naam Renson kunnen lezen op de outfit van Tom Boonen. En zelfs in die gevallen staat hij nogal altijd op de broeken van Marc Cavendish en Boonens andere ploegmaats bij Quick-Step. Renson is al lang een vertrouwde naam in bouw en ecologie en wil met de wielerploeg nu ook meer naambekendheid krijgen bij het grote publiek.

Meer informatie: www.renson.be

59 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

gent Delen Private Bank

Historisch herenhuis gerenoveerd en uitgebreid

Gents kantoor voor Bank Delen

Delen Private Bank nam onlangs zijn intrek in een opvallend historisch pand langs de Coupure in Gent. Dit herenhuis uit 1916 omvat nu ontvangstruimtes en kantoren. Daarvoor onderging het gebouw een volledige renovatie onder leiding van Bontinck Architecture & Engineering. Daarnaast tekenden de architecten een nieuwbouw voor de technische installaties en een ondergrondse parking. Het project past perfect binnen het straatbeeld van de Coupure, waar functionaliteit en esthetiek hand in hand gaan.

Toen Delen in Gent op zoek ging naar een goede locatie voor een nieuwe vestiging, kocht de directie een oud herenhuis op de Coupure en schreef ze een ontwerpwedstrijd voor de herinrichting uit. Ingenieurs- en architectenbureau Bontinck stelde het winnende totaalproject voor, dat het bestaande pand volledig renoveerde en het ook combineerde met een aanpalende nieuwbouw en een ondergrondse parking voor negentien wagens.

RENOVATIE In een eerste fase werkte Bontinck aan de herinrichting van het oude herenhuis met een oppervlakte van 1.330 m². “We zijn gestart vanuit enkele krijtlijnen,” zeggen projectarchitect Danny Vandewalle en interieurarchitect Maarten Van Thourhout. “De belangrijkste eis van Delen was echter om naar en doorheen het gebouw een eenduidige routing te realiseren met het oog op de veiligheid en privacy van klanten en medewerkers.” In de kelderverdieping bevinden zich nu een vergaderzaal en een personeelsruimte. Door de vloer daar een halve meter uit te graven, creëerde aannemer Van Laere de nodige vrije ruimte. Rond de grote inkomlobby zijn op het gelijkvloers en op de eerste verdieping een aantal spreekkamers geïntegreerd, die door hun

grote oppervlakte en sfeervolle interieur op leefruimtes lijken. De kantoren van de medewerkers bevinden zich op de tweede verdieping. Vlak onder het dak is een multifunctionele ontvangstruimte met panoramisch zicht op de kuip van Gent ingericht. Alle verdiepingen zijn bereikbaar met twee liften en een monumentale trap.

“Bij de uitwerking van de nieuwe functies van het gebouw hebben we getracht de ruimten zoveel mogelijk intact te houden,” stelt de interieurarchitect. “We hebben ze waar mogelijk ook teruggebracht naar hun oorspronkelijke indeling.” De verschillende kantoren en andere kamers vallen op door het spel van licht. Grote raampartijen zorgen voor de natuurlijke lichtinval, terwijl aanvullend kunstlicht op een zeer discrete manier is geïntegreerd. Het interieur combineert volgens wens van Delen strak en klassiek. Om een huiselijke sfeer in de verschillende spreekkamers te creëren, koos de bank voor een warme plankenvloer. “Op het gelijkvloers in de lobby hebben we een strak spanplafond geïntegreerd,” vult Van Thourhout aan. “Zo brachten we meer eenheid in de verschillende stijlen van het oorspronkelijke herenhuis.”

NIEUWBOUW Om niet aan het historische karakter van het herenhuis te raken, bracht Bontinck alle technische installaties (HVAC, servers, alarmcentrale, …) onder in een nieuwbouw (172 m²). Dit volume moest echter passen binnen het beschermde stadszicht van de Coupure. Na overleg met de stadsdiensten Stedenbouw & Ruimtelijke Ordening en Monumentenzorg en Architectuur kwam er toestemming voor deze uitbreiding. “Vroeger werd het herenhuis

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

gent Delen Private Bank

geflankeerd door de blinde gevel van een appartementsgebouw met enkel een hekwerk tussen beide gebouwen,” aldus de architecten. “De strakke architectuur met witte natuursteen van het nieuwbouwvolume hebben de gevelrij van de Coupure eindelijk gesloten. De uitbreiding zweeft boven het hekwerk.

Zo ontstaat een doorrit naar de tuin en de parking achteraan.” Het herenhuis en de nieuwbouw zijn van elkaar gescheiden door een glazen kern met een transparante panoramische lift.

ONDERGRONDSE PARKING Het derde en meest complexe deel van het project is de 600 m² grote parking, deels onder het bestaande herenhuis en deels onder de tuin en woning van de buurman. “Vanuit de parking bereiken personeelsleden en bezoekers met de lift de inkomhal,” weet Van Thourhout. “Door deze parking werd het gebouw een paar meter ondergraven met duidelijke implicaties voor de stabiliteit en de grondwaterbeheersing.” De ondergrondse parking vermijdt extra parkeerdruk in de buurt en resulteerde ook in het behoud van een tuin met zicht op het achterliggende park. ›

61 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

an meer d

25

varing jaar er

Bordenbouw HVAC Bekabeling Regeltechniek Gebouwenbeheer Professionele dienstverlening

Begelec

4u 24u-2 7d-7de servic

Energiebesparend advies Preventief onderhoud HVAC Renovatie HVAC Beheer op afstand Permanente herstellingsdienst

Imc Wondelgemkaai 8 B-9000 Gent www.imc-nv.be

Wondelgemkaai 8  B-9000 Gent  www.begelec-nv.be

gent Delen Private Bank

Participanten aan het woord Zaman –HVAC en sanitair Zaman (Wondelgem/Gent) stond in voor de uitvoering, automatisering en volledige installatie van de verwarming, de koeling en de ventilatie en verzorgde ook al het sanitair. "We leverden de ketel, de koelmachine, de luchtbehandelingsgroep met hoogrendementsrecuperatie, ventiloconvectoren, sanitaire toestellen en een volautomatisch gebouwenbeheersysteem," zegt business unit manager Kristof Borremans. "We kozen ze vooral wegens hun compatibiliteit met elkaar, maar ook omdat hun technische eigenschappen voldeden aan de eisen van Delen inzake duurzaamheid. De volautomatische regeling verbruikt een minimum aan energie."

Zaman Groep is gespecialiseerd in innovatieve HVAC-concepten en oplossingen, constante bewaking en preventief onderhoud ervan."

Een conceptingenieur, een projectleider en een viertal arbeiders hebben het project Delen gerealiseerd. "De bordenbouw gebeurde in ons eigen atelier. Gespecialiseerde medewerkers programmeerden de regelingen.

In de loop van 2013 jaar wil het groeiende Zaman nieuwe kantoren annex democentrum in gebruik nemen.

Technische Fiche Architect: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Bontinck Architecture & Engineering, Gent Van Laere, Antwerpen augustus 2011 december 2012

����������������

26900102_bontinck.indd 1 ��������������������������

63 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ���������������������

zaventem abelag

Robuuste hangar voor ‘hoogvlieger’

Nieuwe vliegtuigloods voor Abelag De Belgische luchtvaartmaatschappij Abelag investeerde recent in de bouw van een nieuwe vliegtuigloods op de luchthaven van Zaventem. Hoofdaannemer De Meestere (Heule), staalbouwer uit de Groep Willy Naessens, ontwierp en realiseerde een hangar op maat met een overspanning van 88 meter en een nokhoogte van 15 meter, op basis van een zware staalconstructie. Deze hangar voldoet aan de strenge normen op het vlak van brandveiligheid, onder meer door een aangepaste, actieve brandbeveiligingsinstallatie. De plannen dateren van midden vorig jaar en het eerste vliegtuig kon eind januari al in de loods geparkeerd worden.

Luchtvaartmaatschappij Abelag werd opgericht in 1964 met als specialiteit het uitvoeren van taxivluchten. In het begin van de jaren zeventig opende ze haar eerste terminal in Zaventem. Sinds de eeuwwisseling groeide Abelag sterk uit, met nieuwe vestigingen op de luchthavens van Kortrijk en Antwerpen, maar ook over de grenzen heen in het Franse Rijsel en Parijs en sinds 2010 ook op de luchthaven van het Nederlandse Eindhoven. Ieder jaar vervoert de luchtvaartmaatschappij, die vandaag naast taxivluchten ook VIP- en zakenvluchten uitvoert, meer dan 20.000 passagiers.

In maart 2012 nam Abelag een nieuwe luchthaventerminal in Zaventem in gebruik. Met de bouw van een nieuwe vliegtuigloods met een bebouwde oppervlakte van 3.716 m² creëerde deze firma een locatie voor een achttal kleine en middelgrote jets.

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ZWARE STAALCONSTRUCTIE “We zijn al meer dan 65 jaar gespecialiseerd in het ontwerp, de bouw en de oplevering van de meest uiteenlopende gebouwen en industriële constructies, altijd met gebruik van halfzware tot zware staalconstructies,” zegt Arne Lippens, projectleider bij De Meestere. “Bij de loods van Abelag hebben we een stalen vakwerkconstructie met een overspanning van liefst 88 m gebouwd. De spanten hebben er een hoogte van 4 m. De nok bevindt zich op een hoogte van 15 m, terwijl de vrije hoogte onder een spant 8,5 m bedraagt.” De structuur is aangepast aan de vrije winden, die door de open ruimte op de luchthaven op de grote vlakken van het gebouw inblazen, vooral aan de kant van de poorten. Dit gebouw staat op palen met een betonvloer van 21 cm. Een ondergronds waterreservoir in de loods doet dienst als buffer

zaventem abelag

voor vertraagde regenwaterafvoer. De muren van deze nieuwbouw bestaan uit een zwarte dubbelwandige bardage. Het dak is uitgevoerd in geïsoleerd steeldeck, met erboven een PVC-afdichting. Acht enorme poortdelen in aluminium zorgen voor een vlot ‘verkeer’ in en uit de hangar. De aannemer zorgde voor de drainage van regenwater aan de poortgeleidingen zonder daarbij de stevigheid en de stabiliteit te verminderen. Er zullen immers regelmatig zware vliegtuigen over die geleidingen rijden.

logeerde tijdelijke afsluiting rond de site geplaatst, waardoor deze buiten de beveiligde zone viel,” sluit Lippens af. “Pas helemaal aan het einde van de werken hebben we de definitieve afsluiting geplaatst, zodat de loods vanaf dan deel uitmaakt van de eigenlijke luchthaven.” ›

BRANDVEILIGHEID PRIORITAIR Uit brandtechnische overwegingen trok Demeestere tussen de hangar en een nabijgelegen transformator een brandmuur op. Stalen kolommen dragen die muur uit zwarte silexbeton. Zo blijft hij ook bij brand rechtstaan en voorkomt dat de vlammen naar de transformator overslaan, wat zware gevolgen voor de hele luchthaven zou hebben.

De vliegtuigloods is eveneens uitgerust met een actief branddetectiesysteem, dat bestaat uit rook- en vlamdetectoren en een sprinklerinstallatie met schuim. Voor die sprinklerinstallatie bouwde Demeestere een bovengronds waterreservoir met een capaciteit van 300.000 liter en een technische ruimte, die volledig in een betonnen cocon werd geïntegreerd.

Het ontwerpen en bouwen van de vliegtuigloods van Abelag gebeurde in een wel heel korte periode. Einde januari 2013 reed het eerste vliegtuig in de afgewerkte loods binnen. “De veiligheidsmaatregelen op de luchthaven zijn zeer streng. Daarom hebben we tijdens de hele constructiefase een gehomo-

65 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

“Met een getrainde onderhoudstechnicus is uw installatie in veilige handen.”

Ives, technieker

Sprinkler

Schuimblussing

Gasblussing

Detectie

Onderhoud

Meer informatie en referenties op

www.aquasecurity.be Tel.: +32 53 64 60 60 • E-mail: info@aquasecurity.be

Groots in prefab-beton

Betca prefab beton producent van: • Balken • Kolommen • Caissons • Volle wanden • Beschoeiingen • Allerlei gewapend beton op maat Doelhaagstraat 81 - 2840 Rumst Tel: 03/888 55 71 info@betca.be

0000

Fax: 03/888 23 06

zaventem abelag

Participanten aan het woord AquaSecurity –brandbeveiliging AquaSecurity (Erembodegem) ontwierp, leverde en installeerde een actieve brandbeveiligingsinstallatie, gebaseerd op de Amerikaanse NFPAnormen. "Ze heeft een bovengronds waterreservoir voor 300.000 liter met langs de buitenkant een speciale coating om, belangrijk voor het vliegverkeer, reflectie te voorkomen, vertelt managing director Bart Vaneechoutte. "De door een dieselmotor aangedreven sprinklerpomp heeft een capaciteit 6000 liter/minuut, bij een druk van 9 bar. De deluge schuimblusinstallatie omvat drie high expansion out-side air generatoren, elk met een schuimcapaciteit van 493 m³/minuut op het dak van de loods, een bladdertank voor het schuimconcentraat van 1.000 liter, een deluge-controleklep, een sprinklerinstallatie van 3.716 m² en detectie- en signalisatie met acht triplefrequentie infrarooddetectoren, redundant opgesteld om een beginnende brand snel en accuraat te detecteren."

AquaSecurity is gegroeid uit de fusie van twee sprinklerbedrijven en stelt momenteel 75 gespecialiseerde medewerkers tewerk. Het grootste project in haar geschiedenis is momenteel in uitvoering, het blussysteem van de nieuwe Antwerpse Liefkenshoekspoorverbinding is met meer dan 5.000 high expansiongeneratoren de grootste lichtschuiminstallatie ter wereld."

Technische Fiche Ontwerper en hoofdaannemer: Brandveiligheid: Start werken: Einde werken:

De Meestere, Heule Aquasecurity, Erembodegem (Aalst) augustus 2012 januari 2013

67 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Waregem Gezinswoning en architectenkantoor Vertommen Beeld | Thomas De Bruyne

Uitzonderlijke nieuwbouw in zelfverdichtend beton

Combinatie woning en kantoor als visitekaartje Restauratiearchitecte Ellen Vertommen zocht een ideale woonoplossing om haar professionele leven op een aangename manier te koppelen aan haar gezinsleven. Op een stuk bouwgrond aan de Leeuwkestraat in Waregem bouwde ze haar nieuwe eengezinswoning met architectenbureau: strak, minimalistisch en eigentijds, dankzij de grote betonvlakken binnen en buiten. Licht, ruimte en eenvoud lopen als rode draad door dit ontwerp.

WERK EN GEZIN SCHEIDEN Om het totale bovengrondse volume naar schaal toe in het straatbeeld te laten passen, ontwierp ze het kantoor volledig ondergronds. “Onze woning en het kantoor functioneren volledig onafhankelijk van elkaar,” zegt Vertommen. “Slechts één trap verbindt de woonruimte met het kantoor. Er

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

zijn afzonderlijke toegangen, toiletten en keukens en zelfs een apart beveiligingssysteem. De collega’s mogen nooit het gevoel krijgen, dat ze in mijn woonruimte zitten en mijn gezinsleden mogen niet denken dat ze in een kantoor wonen en leven. Bovendien sluit ik zo elke avond mijn werk letterlijk af.”

Waregem Gezinswoning en architectenkantoor Vertommen

Participanten aan het woord Verbrugghe Interieur –meubilair Verbrugghe Interieur (Boezinge) was op vraag van binnenhuisarchitect Pieter Vanrenterghem verantwoordelijk voor de totaalinrichting van het meubilair, inclusief de rafel en de zitbank van de woning van de familie Vertommen en het kantoor van Pluspoint Architectuur.

“We zijn gespecialiseerd in dergelijke opdrachten voor woningen en andere gebouwen, maar de architectuur van en de combinatie van privéwoning en kantoor in één gebouw maakte deze opdracht toch speciaal,” zegt zaakvoerder Pascal Verbrugghe. “Het totaalproject hebben we uitgevoerd in Print Full Color en deels in lakwerk.” Verbrugghe Interieur werd opgericht in 1994 en stelt vandaag zeven mensen tewerk.

Recent werkte de onderneming mee aan onder meer de vernieuwing van kledingwinkel Toppio in Ieper.

Participanten aan het woord BETONARCHITECTUUR Inspiratie vond de architecte in het ontwerp van een kerk in Nederlands Limburg, waar architect Hans van der Laan met beton en invallend licht voor rust en sereniteit zorgde. Binnen en buiten valt het gebouw op door het ter plaatse gestorte, zelfverdichtende beton. Het zichtvlak kreeg een waterwe-

Lootens Line – stalen schrijnwerk Lootens Line (Nazareth) leverde en plaatste het stalen schrijnwerk voor de woning van Ellen Vertommen met architectenkantoor voor Pluspunt. “We zijn gespecialiseerd in glaspartijen met heel smalle profielen, maar de extreem grote raamconstructie van 6 m breed en 3,210 m hoog in de achtergevel maakte dit project toch ongewoon,” zegt zaakvoerder Jan Lootens. "De gevelvlakken zijn heel minimalistisch opgebouwd en komen goed tot hun recht dankzij het architectonisch beton en stalen schrijnwerk. "Twee grote en beloopbare glaskoepels trekken het daglicht naar binnen in het architectenkantoor onder het maaiveld. Dit creëert op de betonnen wanden een sfeervol lijnenspel van zonlicht en schaduwen."

Familiebedrijf Lootens Line werd in 1987 opgericht en telt nu 28 medewerkers. In de beginjaren richtte het zich op de algemene lichte metaalconstructies en winkelinrichting, maar onder leiding van Jan Lootens specialiseert het zich in stalen schrijnwerk.

rende, onzichtbare anti-stof- en anti-graffitibehandeling, maar heeft verder geen afwerkingslaag. De gevels bestaan uit een betonnen buitenspouwblad van 12 cm en een binnenspouwblad van 20 cm. Gevelvlakken met een hoogte van 6 m resulteerden in een strakke architectuur met heel weinig voegen en beperkten de stortfasen tot een minimum.

OPVALLEND INTERIEUR MET VEEL LICHT Aannemer Furnibo bracht ook de vloeren aan in gepolijst beton. De binnendeuren zijn blokdeuren van vloer tot plafond zonder bovenkader, waardoor de plafonds tussen de verschillende ruimtes doorlopen. Die deuren zijn in betonkleur geschilderd, waardoor ze onopvallend in de muren opgaan. Bijna alle interieurelementen werkte Vertommen samen met interieurarchitect Pieter Vanrenterghem specifiek voor dit project uit.

Stalen kozijnen met slanke profielen en grote glaspartijen aan de tuinzijde laten veel natuurlijk licht in de woonruimtes binnen, terwijl verschillende soorten lichtlijnen, van vloer tot plafond, voor bijkomend licht zorgen. Aangezien het architectenbureau op kelderniveau werkt, moest de architecte op zoek naar alternatieve manieren om licht binnen te halen. Daarom werkte ze met diverse lichtstraten, die ook in het kantoorgedeelte, de vergaderruimtes en de personeelskeuken in voor natuurlijke lichtinval zorgen. ›

69 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Maximaal beglaasd stalen schrijnwerk

-­‐ Minimale profielen met architecturale meerwaarde -­‐ Brandwerend schrijnwerk -­‐ Kogel – en inbraakwerend schrijnwerk -­‐ Explosiebestendig schrijnwerk

Venecoweg 4 – 9810 Nazareth – T 09 282 65 93 – www.lootens-­‐line.be – info@lootens-­‐line.be

Inbraakbeveiliging |

discretie onze garantie

veiligheid onze kwaliteit

Brandbeveiliging | Camerabewaking | Buitenbeveiliging | Toegangscontrole |

T. +32 (0)56 60 41 19 F. +32 (0)56 61 05 03

info@benoit.be www.benoit.be

FI

EM

**

ST

S

ED

Y

M TE

YS

CER TI

F

Q UA L I T Y

VCA

TI

9001

D

SAFETY S ED FI

CER

TI

IE

EM ST

CER

Certifi

ISO

M TE YS

QUALITY SY ED FI

BOSECed

CER TI

Lindestraat 59 B- 8790 Waregem

SAFETY

S

ERKENDE BEVEILIGINGSONDERNEMING/ ENTREPRISE DE SECURITÉ AGRÉE N° 20.0204.19

Waregem Gezinswoning en architectenkantoor Vertommen

RESTAURATIEARCHITECTE WORDT eigentijdse bouwvrouw De soberheid en de minimalistische uitstraling van het eindresultaat staat in schril contrast met de arbeidsintensieve realisatie. “Zo moesten we voor het storten van de betonnen wanden alle details voor stopcontacten, ventilatiekanalen en bedradingen tot op de millimeter vastleggen,” stelt de architecte-bouwvrouw.

“Tijdens de ruwbouw waren we eigenlijk al met de afwerking bezig, want achteraf waren geen wijzigingen meer mogelijk.”

Haar huis annex kantoor moest voor de architecte een visitekaartje worden. Toch wijkt het strakke, hedendaagse, minimalistische ontwerp volledig af van de dagdagelijkse restauratieprojecten van haar bureau. “Voor mij is dit niet zo uitzonderlijk. Wij zijn in hoofdzaak bezig met architectuur doorheen de tijd. Ons streven is vooral om interessante projecten te kunnen uitvoeren. Soms situeren die zich in het verleden, soms in het heden, het verleden van de toekomst." ❚

Participanten aan het woord Benoit Elektronika –inbraakbeveiliging en toegangscontrole Benoit Elektronika (Waregem), opgestart in 1976 door Dirk Benoit, is uitgegroeid tot een bedrijf met 24 medewerkers. Dit familiebedrijf is gespecialiseerd in het leveren van oplossingen voor elektronische detectie voor particuliere woningen, bedrijven en openbare gebouwen: alarm, branddetectie, camerabewaking en toegangscontrole.

“Wij installeerden de inbraakbeveiliging voor de woning en architectenkantoor en de toegangscontrole voor de kantoren,” zegt CEO Liesbeth Benoit. “Ellen Vertommen stelde hoge eisen aan de kwaliteit en de precisie, maar ook aan het design. Wij zijn dan ook trots dat onze beveiligingstechnieken zowel technisch als esthetisch perfect in de architectuur van dit gebouw geïntegreerd werden. Benoit Elektronika voerde recent ook een opdracht uit voor Lotus Bakeries in Oostakker en voor Marie Jo (Vandevelde) in Schellebelle. Het is ook beveiligingspartner van nutsbedrijf TMVW (Gent), de stad Gent en universiteit Gent.

Technische Fiche Architect: Hoofdaannemer: Stalen schrijnwerk: Inbraakbeveiliging en toegangscontrole: Totaalinrichting meubilair: Start werken: Einde werken:

Pluspunt Architectuur, Ellen Vertommen, Waregem Furnibo, Veurne Lootens Line, Nazareth Benoit Elektronika, Waregem Verbrugghe Interieur, Boezinge augustus 2010 november 2011

Oostkaai 70 8900 IEPER T 057/21.99.40 info@verbruggheinterieur.be www.verbrugghe-interieur.be 71 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

tongeren t-forum Tekst | Geert Houben

Ambiorix en co ruimen plaats voor Tongerens winkelpark

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

tongeren t-forum

Tongeren is sinds augustus vorig jaar met T-Forum een gigantisch winkelpark rijker. Het retailpark langs de Luikersteenweg vormt nu een aanvulling op het aanbod van de kleinere handelaars in het stadscentrum. In totaal is er zo’n 31.000 m² extra winkelruimte gecreëerd in de oudste stad van België. Dat laatste feit had zo zijn implicaties, want voor de eerste steenlegging werd het terrein van 10 hectare grondig gescreend op overblijfselen van Ambiorix en co. Vervolgens konden bouwpromotor Groep Vanhee, investeerder Retail Estates en hoofdaannemer Willy Naessens het ontwerp van architectenbureau Vyvey & Partners realiseren.

In totaal gaat het om liefst zevenentwintig winkels met een oppervlakte tussen 600 en 3.000 m², verdeeld over negen gebouwen. Met het project is een investering van ruim 90 miljoen euro gemoeid. Het handelscomplex is goed voor zo’n tweehonderd extra banen. Op het complex liggen de winkels in een M-vorm rond een terrein waar in totaal 860 auto’s kunnen parkeren.

Koopvlucht afremmen De stad mikte in de eerste plaats op grote ketens die afwezig waren in het centrum. Ze zijn daar goed in geslaagd, want onder meer Schoenen Torfs, JBC, Vanden Borre, Hubo en andere grote publiekstrekkers zijn er gevestigd.

Ze moeten de koopvlucht uit Tongeren tegengaan. Veertig procent van de inwoners ging immers shoppen in Hasselt, Maastricht of Luik. De winkels lokken wekelijks nu zo’n 100.000 shoppers.

Niet alleen uit Limburg, maar ook uit Wallonië en Nederland. Bovendien blijkt uit recent onderzoek dat één op drie van die shoppers zijn daguitstap vervolledigt met een bezoek aan de binnenstad. Dat was één van de vereisten van het project: het centrum niet laten doodbloeden. Daarom ook dat er geen horecazaken op T-Forum toegelaten zijn en dat de helft van de winkels groter moest zijn dan 1.000 vierkante meter. Intussen staan er acties op stapel om de wisselwerking te bevorderen tussen de binnenstad en het retailpark. Dit onder meer in de vorm van een terugverdieneffect door gratis consumpties uit te keren en een systeem van gedeeltelijk of volledig gratis parkeren. Daarnaast zijn er nog tal van acties om de leegstand tegen te gaan.

Archeologisch onderzoek De voorbereidende werken hadden echter heel wat voeten in de aarde. De grote oppervlakte bestond uit landbouwgronden van verschillende eigenaars. Bij één landbouwer verliepen de onderhandelingen zeer stroef. Een ander probleem was het archeologisch onderzoek. Dit was verplicht omdat Tongeren zowat de rijkste archeologische bodem van het land heeft. Archeologen schatten het risico op de vernieling van waardevolle objecten en spaoren groot in. Om dit in goede banen te leiden, zijn er om de tien meter boringen uitgevoerd.

Daarnaast zijn er twee grote sleuven gegraven. Het risico op vernielingen bleek echter miniem. De buit bleef beperkt tot twee geraamtes en een aftandse kerosinetank.

Tot slot was het nodig om het afhellende terrein te nivelleren. Langs de grens met de woonzone werd ter compensatie een groene buffer aangelegd. ›

73 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

tongeren t-forum

Antracietkleurige gevelbekleding Een andere uitdaging was de vormgeving. Hoe vermijd je de ietwat saaie architectuur waaruit nogal veel winkelcentra opgetrokken zijn? Architectenbureau Vyvey & Partners kreeg de moeilijke opdracht mee om rekening te houden met de visie van elke keten. Niet eenvoudig, als je weet dat ze regelmatig hun uitzicht ook nog eens willen veranderen. “Veel eenvoud creëren was de oplossing,” luidt het. “Luifels moesten de rechthoekige winkelruimtes van een speels karakter voorzien. Elke winkel kan hier zijn eigen reclamewerk ophangen. Ook zijn de ramen gediversifieerd, waardoor hoge en lage etalages elkaar afwisselen. Het was een groot puzzelwerk voor het architectenbureau om dit alles in elkaar te doen passen of overlopen.”

“De winkels bestaan uit een prefabbetonstructuur met brandwanden als brandcompartimentering,” vult Jan Huysmans van Willy Naessens Tessenderlo aan. “We hebben de wanden opgetrokken uit een antracietkleurige stalen gevelbekleding en de dakstructuur bestaat uit steeldeck.” De inrichting gebeurde volledig naar keuze van de huurders, zowel qua afwerking als qua technieken.

Eigen hoogspanningscabine De 27 winkels zijn allemaal uitgerust met standaard nutsvoorzieningen, zoals water- en elektriciteitsaansluiting. Maar dit volstond niet voor iedereen. “Op vraag van de huurders hebben we vier winkels uitgerust met een hoogspanningscabine”, verduidelijkt Huysmans. “Ook zijn enkele zaken uitgerust met een sprinklerinstallatie. Hierdoor was de bouw van een ondergronds waterreservoir noodzakelijk. Waar de grootste moeilijkheden van het project lagen?

De coördinatie. Na de bouw van de winkels zijn gelijktijdig alle ondergrondse nutsleidingen geplaatst vanuit een technische ruimte in het meest centraal gelegen gebouw aan de voorkant het terrein. Op hetzelfde moment zijn ook de omgevingswerken en de groenaanleg gerealiseerd. Niet eenvoudig.”

Parkeren Probleemloos je auto kwijtraken, het is een opdracht die bij veel winkelcentra allesbehalve eenvoudig is. Niet zo bij Tongeren Forum. “De 800 parkeerplaatsen zijn duidelijk gemarkeerd en afgewerkt met een combinatie van waterdoorlatende klinkers en grasdallen. Om te vermijden dat het saai en grijs wordt, is er tussenin veel groen aangeplant. Voor mindervaliden en jonge moeders met hun kinderen zijn er liefst 55 parkeerplaatsen. Opdat het verkeer vlot op en af het centrum kan geraken, is er een in- en uitrit waar enkel eenrichtingsverkeer mogelijk is. Verder staan er in de omgeving extra verkeerslichten en aan de inrit extra voorsorteerstroken. We dachten ook aan de veiligheid van de winkels. Automatisch aangestuurde poorten sluiten het park af,” aldus Jan Huysmans. ❚

www.decran.be

Technische Fiche

> Guido Gezellestraat 76 8710 Ooigem

www.visual.be

- Stalen deuren - Thermisch onderbroken - Niet thermisch onderbroken - Inbraakwerend - Brandwerend - Akoustisch

Bouwpromotor: Investeerder: Hoofdaannemer: Ontwerp: Start werken: Einde werken: Investering:

Groep Vanhee (Oostkamp) Retail Estates (Ternat) Willy Naessens Industriebouw (Wortegem-Petegem) Vyvey & Partners (Nieuwpoort) september 2011 augustus 2012 90 miljoen euro

T 056 66 29 54 F 056 66 29 56 E info@decran.be 75 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

vilvoorde oase Tekst | Kevin Moens

Oase omarmt buitengewoon onderwijs in Vilvoorde

Bij de aanvang van het nieuwe schooljaar namen kinderen en leerkrachten hun intrek in Oase, de nieuwe stedelijke bassischool voor buitengewoon onderwijs aan de Bavaylei in Vilvoorde. De nieuwbouw biedt de leerlingen een veilige omgeving die opgaat in de natuur. Het complex wordt geruggensteund door een ecologisch concept. Promotor en algemeen aannemer Kumpen leidde het project in goede banen.

Kleurenpalet met aardetinten om het bouwwerk te laten opgaan in de omliggende natuurlijke omgeving.

76 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

vilvoorde oase

Participanten aan het woord Schreurs Project –maatkasten in HPL Erwin Jacobs, zaakvoerder van Schreurs Project (Opglabbeek): “Ons bedrijf stond in voor de productie van maatkasten in HPL. Aan de hand van de plannen van de architect hebben we deze volledig op maat geproduceerd. Zijn eisen betroffen zowel het materiaalgebruik als de vorm en de afmetingen van de kasten. De kasten hebben we in onze fabriek geassembleerd en daarna getransporteerd en tot op de juiste verdieping gehesen met een torenkraan. Als interieurbouwer in de ruimste zin van het woord zijn we dit soort projecten wel gewend. We produceren altijd op maat, dus elk stuk is uniek. Toch was dit een mooi project voor ons. We hebben hier getoond dat we behalve particuliere projecten ook grotere, publieke projecten aankunnen."

Om aan de strenge akoestische eisen tegemoet te komen, werden de ramen aan de straatkant rondom gefixeerd om het geluid en de trillingen van de voorbijdenderende trein te dempen.

Met een totale oppervlakte van 2750 m2 biedt het gebouw plaats aan 150 leerlingen die samen met de leerkrachten gebruik kunnen maken van klaslokalen, administratieve lokalen, therapielokalen, een refter met keuken, vergaderlokalen, een polyvalente sportzaal en dakterrassen. Oase staat voor Onderwijs en Ontwikkeling met Aandacht voor de Sterktes van Elk (een). Het stadsbestuur van Vilvoorde vroeg als opdrachtgever een duurzaam, performant en integraal bouwwerk. Tijdens de realisatie van het schoolgebouw is daar op zowel vormelijk als ecologisch vlak rekening mee gehouden. ›

Aanwezige bomen en beplantingen zijn zoveel mogelijk geïmplementeerd in het project.

77 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Dagelijks bouwen aan uitmuntendheid

Kumpen, e

cellence in b ouw, infra, vas t goedont wik keling , renovatietechnieken, tunnelling & PPP

w w w.kumpen.be

105687-advKumpen-197x130.indd 1

5/06/12 16:28

‘Dat is pas echt maatwerk!’

OPENDEUR WEEKEND

Weg naar Zwartberg 230 3660 Opglabbeek T 089 / 85 40 44 F 089 / 85 62 33 E info@schreurs-project.be W www.schreurs-project.be

23&24 maart 2013 KOKEN WONEN SLAPEN BADEN WERKEN

Schreurs_Project_werken_BAVL_nr_1_2013.indd 1

WERKEN Van een knusse thuiswerkplek, tot een professionele bureelinrichting: niet alleen voorzien we het werkvlak en de bergruimte, we bieden tevens een ruime keuze aan ergonomische bureelstoelen. Kortom, onze firma biedt voor elke situatie een oplossing.

www.schreurs-project.be 5/02/2013 12:03:20

vilvoorde oase

is gebruik gemaakt van beglaasde en volle elementen, aardbruine gevelsteen en houten gevelbekledingen en buitenschrijnwerk. Zo keren de natuurlijke aardetinten van de omgeving terug in het kleurenpalet van het gebouw.

Duurzaam en ecologisch

“We wilden de landschappelijke en architecturale kwaliteiten maximaal benutten om zo tegemoet te komen aan de noden van het aangepast onderwijs,” zegt Christophe Hendrickx, projectleider bij Kumpen. Ruimtelijke belevingswaarde loopt dan ook als een rode draad doorheen het project. Zo bieden de grote ramen tot op de grond ruim voldoende daglichttoetreding en kijken de lokalen uit op de buitenomgeving.

Het terrein grenst rechts en achteraan aan het groen van middelbare school KTA Horteco. De inplanting van het gebouw richt zich dan ook naar deze oase van rust en groen om de kinderen én het onderwijzend personeel de nodige geborgenheid te bieden. De klassen voor de kleinsten kregen een plaats op het gelijkvloers, de overige lokalen en de randfuncties bevinden zich op de verdiepingen. De binnenplaats staat garant voor een behoud van de open ruimte en wil het gebouw laten opgaan in het natuurlijke decor. De hele school is ook toegankelijk voor mindervaliden.

Groene thuishaven Tijdens de bouwperiode waren er enkele belangrijke uitdagingen voor het bouwbedrijf. “Een vereiste was dat de inpassing van het gebouw zou plaatsvinden met behoud van het merendeel van de aanwezige bomen en beplantingen,” aldus Hendrickx. "De mooiste boom op het terrein kreeg daarom een prominente plaats. De overdekte buitenruimte is rond deze boom georganiseerd. In de zomer vormt zijn kruin een bijkomende overkraging, waaronder de kinderen kunnen genieten van wat schaduw. Door het gebouw als een Lvormig volume vorm te geven, richt het zich naar het groen achteraan en naar de rechterzijde van het terrein. Het complex lijkt het landschap dan ook te omarmen. De basis aan de straatkant fungeert als buffer tegen straatlawaai en de naburige spoorlijn, waardoor er een geborgen schoolleven ontstaat."

In het midden is op de eerste verdieping een plaatstalen overkapping met groendak voorzien, waardoor er meteen ook een overdekte speelplaats ontstaat. Op het gelijkvloers heb je daardoor een ongehinderd zicht op het landschap. Door de buitenaanleg in deze zone, waar groen en verharding elkaar afwisselen, ontstaat een uitdagende buitenruimte waar de kinderen in alle rust kunnen spelen, ontdekken en sporten. Deze buitenruimte is volledig gericht op het zuiden, waardoor de kinderen er optimaal kunnen genieten van zon en daglicht. Achteraan zijn er hagen geplant die variëren in volume en plaatsing. Zo ontstaan er intieme zitruimtes met bankjes. Bij de opbouw

De ligging aan de spoorlijn bracht ook strenge akoestische eisen met zich mee. De ramen zijn rondom gefixeerd met metalen L-profielen om trillingen tegen te gaan. Daarnaast is er ook rekening gehouden met een korte nagalmtijd in de leslokalen, noodzakelijk voor een goede spraakverstaanbaarheid en een efficiënt leerproces. De klaslokalen zijn dan ook uitgerust met een verlaagd, geluidsabsorberend plafond. Qua gevelbekleding is er geopteerd voor baksteenarchitectuur met onbehandeld houten buitenschrijnwerk, afgewerkt met afzelia.

Beglazing en isolatie van zowel buiten- als binnenmuren zijn conform de recente isolatienorm 'Akoestische criteria voor schoolgebouwen' en zorgen voor een rustige sfeer. Toiletten en urinoirs worden gevoed met regenwater. Bewegingsdetectoren en daglichtsturing regelen de verlichting in de klaslokalen, en de balansventilatie wordt gestuurd via een aanwezigheidsdetectiesysteem op basis van een CO2-meting. Er is geen airconditioning, maar groendaken en buitenzonneweringen zorgen in de zomer voor een aangename binnentemperatuur. De klaslokalen worden op warme zomerdagen intensief geventileerd met koude buitenlucht, die de thermische massa van het gebouw verder afkoelt.

Gedurende de winter zijn het de vloerverwarming en de vraaggestuurde luchtverwarming (op basis van aanwezigheidsdetectie) die de boel verwarmen.

Dit alles wordt aangedreven door een gascondensatieketel die er samen met de overige ecologische factoren voor zorgt dat het bouwwerk voldoet aan de E70-norm.

De compactheid van het gebouw zorgt er samen met een heel aantal ingrepen zoals het plaatsen van een groendak en een infiltratiebekken voor regenwater, een goede isolatiekwaliteit en luchtdichtheid van de gebouwschil, een aangepaste ventilatiestrategie en een regelbare zonwering voor dat het nieuwe schoolgebouw een kleine ecologische voetafdruk heeft. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerpteam: Architect: Promotor/algemeen aannemer: Oppervlakte: Kostprijs: Constructietype: Start werken: Einde werken:

stad Vilvoorde Vereniging van studiebureaus Abscis, Provoost en Ingenium’ (Gent, Sint-Amandsberg, Brugge) Hasa-architecten (Muizen) Kumpen (Hasselt) 2.750 m2 5,263 miljoen euro incl. BTW staal, beton, hout februari 2011 juni 2012

79 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

WWW.WYCOR.EU WYCOR biedt een totaalaanbod op vlak van renovatie, binnen- en buitenafwerking en brandcompartimentering (ComTec®).

De volledige uitvoering, coördinatie en opvolging wordt in eigen beheer georganiseerd.

WYCOR nv BIEZEWEG 6 BE-9230 WETTEREN T +32 9 252 26 00 F +32 9 252 28 37 INFO@WYCOR.EU WWW.WYCOR.EU

WYCORadvertentieliggend003.indd 1

Utiliteitsbouw

14/02/13 16:45

Industriebouw

Renovatie

Restauratie

www.wyckaert.eu Algemene Bouwonderneming

Ottergemsesteenweg 415, 9000 Gent (Belgium) • T +32 (0)9 222 60 24 • F +32 (0)9 220 32 39 • info@wyckaert.eu • klasse 8

brugge politiecommissariaat Tekst | Bert Verbeke

Brugge heeft energiezuinigste politiekantoor van het land In 2009 schreef de Stad Brugge een design&build-wedstrijd uit voor een nieuw politiegebouw aan de Lodewijk Coiseaukaai.

Het winnende ontwerp is van de hand van Beel & Achtergael Architecten, in tijdelijke vereniging met Technum-Tractebel Engineering, dat instond voor de studies van stabiliteit en technieken. De tijdelijke handelsvennootschap Wyckaert-Wycor nam de integrale uitvoering voor haar rekening.

De politiediensten van Brugge waren vroeger ondergebracht in verschillende verouderde gebouwen in de binnenstad. Dit model bleek sinds de grote politiehervorming niet langer houdbaar. Het nieuwe gebouw –vormgegeven als een wit, zwevend volume– ligt aan de rand van het havengebied. Een complete onderkeldering zorgt ervoor dat het hele gebouw verzinkt in de grond. De verheffing van het groot compact volume boven het maaiveld bestendigt de openheid van de uitgestrekte havenruimte. De jury bekroonde het ontwerp onder meer omwille van zijn compactheid, soberheid, groot gebruiksgemak en flexibiliteit.

Drie entiteiten “Het gebouw –met een bebouwde grondoppervlakte van 7.400 m²– centraliseert de verschillende diensten van de politie van Brugge,” vertelt Wim De Meulemeester, projectleider bij Wyckaert. “Op basis van de eisen van de politie verdeelden we het in drie grote entiteiten: de administratie met kantoren en arrestantencomplex op -1, 0, eerste en tweede verdieping; het logistieke gedeelte met opslagruimte en parking op -1 en het binnenplein op -1. Door het logistieke complex, het arrestantencomplex en het binnenplein ondergronds te plannen, kon de hoogte van de bovenbouw beperkt blijven. De kroonlijst sluit aan op de bouwhoogtes in de omgeving.” ›

Participanten aan het woord Entelec –gebouwbeheersysteem

Entelec nam de installatie en de configuratie van het gebouwbeheersysteem ‘Sky-Walker Integration Platform’ voor zijn rekening. Concreet betrof het de integratie van de technieken voor branddetectie, toegangscontrole, camerabewaking, verlichting en PLC-sturingen in één overkoepelend platform. Entelec ontwikkelde deze softwarekoppelingen voor het politiecommissariaat in Brugge in de eigen vestiging in Diepenbeek. De installatie en testing gebeurde ter plaatse. Bij de opstart in 1992 richtte Entelec zich op het programmeren van HVACinstallaties, maar al snel bleek dat er een algemene behoefte bestond aan een systeem dat alle installaties en infrastructuren kon integreren.

Met het in eigen beheer ontwikkelde ‘Sky-Walker Integration Platform’ is het mogelijk eender welke technologie van eender welk merk te integreren. Entelec kan ondertussen heel wat mooie referenties voorleggen waaronder de Diabolo-tunnel voor de NMBS in Brussel, Brussels Airport, het Belgacom hoofdkwartier in Brussel, het Colt Datacenter in Nossegem en metrostations van de MIVB in Brussel.

Participanten aan het woord Boermans Construct –glasgevels

Boermans Construct –een vestiging van Saint-Gobain Glass Solutions Belgium– stond in voor het schrijnwerk en beglazing van de glasgevels, de geïntegreerde deurgehelen en de schuifautomaat van het inkomgeheel. Volgens het lastenboek viel de keuze op de beglazingstypes Climaplus Cool-lite SKN 154 II (circa 275m²) en Climaplus Ultra N (circa 330 m²). Ondanks de eenvoud van dit gevelsysteem is het resultaat zeer geslaagd. Het project is voor Boermans Construct een mooie referentie omdat de firma kan aantonen dat het naast complexe high-tech oplossingen ook eenvoudige en goedkopere, transparante glassystemen kan aanbieden. Referenties in Vlaanderen zijn diverse spoorwegstations, het Jan Ypermanziekenhuis in Ieper, diverse glasgevels voor de Brusselse metro, de bibliotheek van Genk en hetVlaams Administratief Centrum in Hasselt.

81 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

doors & projects bvba

Fire! doors en projects bvba behartigt projecten met betrekking tot inbraakwerende, kogelwerende en brandveilige oplossingen.

De nadruk wordt hierbij graag gelegd op de beglaasde toepassingen. De raam en deurelementen kunnen daarbij zowel in hout als in staal worden aangeboden.

Sterk in maatwerk ! www.firedoors.be

Roots Group International is een internationale leverancier van gespecialiseerd schrijnwerk, specifiek meubilair en toebehoren met betrekking tot de bouw van gevangenissen wereldwijd.

Onlangs slaagde de groep in een aantal inbraakwerende en brandwerende proeven meer specifiek voor de Belgische gevangenissen in aanbouw.

Roots werd hierin technisch bijgestaan door Fire! doors & projects bvba.

www.roots-group.com

Conditioning your environment ISOCAB is uitgegroeid tot een

Clean Rooms

wereldwijde marktleider van industriĂŤle

Walk-in Cold Rooms

sandwichpanelen. Het productengamma omvat tevens modulaire

Insulated Panel Systems

koel- en diepvrieskamers, deuren, brandwerende en akoestische rotswolpanelen, cleanrooms en toebehoren voor de voedingsindustrie.

www.isocab.com

Kwadamstraat 1 9910 Knesselare, BelgiĂŤ Tel.: +32 (0)9 325 80 10 Fax: +32 (0)9 325 80 16 GSM: +32 (0)496 27 28 11 E-mail: toon.bulcke@bulckebevloeringen.be Website: www.bulckebevloeringen.be

brugge politiecommissariaat

Slimline vloeren “In het gebouw brachten we drie betonnen kernen en een staalstructuur aan.

Voor de tweede keer ooit in België legden we Slimline vloeren. Een Slimline vloer genereert een materiaalbesparing van meer dan 20%, omdat hij volop ruimte beidt om kabels, leidingen en alle andere technieken in onder te brengen. Daardoor hoefden we geen verlaagde plafonds aan te brengen.

In het ontwerp tekenden we ook drie ongelijke en verspringende patio’s. De complexiteit van het project zat verder in de detaillering van onder meer de uitkragende gevels.”

Vaste zonwering in strekmetaal “Het gebouw voldoet aan alle functionele eisen maar scoort ook uitstekend op het vlak van energieprestaties. Met een E-peil 30 is het nieuwe gebouw het energiezuinigste politiecommissariaat van het land. Onder meer de gevels van de eerste en tweede verdieping voorzagen we van een vaste zonweringwering in strekmetaal. Door te kiezen voor een lichte staalstructuur konden we grote volumes realiseren met een minimum aan plaatsverlies. De scheidingen tussen de interne ruimtes voerden we grotendeels uit met verplaatsbare systeemwanden, waardoor we voldeden aan de eis tot flexibiliteit van het gebouw. Gezien de korte uitvoeringstermijn van nauwelijks achttien maanden gingen we resoluut voor een maximale prefabricatie.” ❚

Participanten aan het woord Bevloeringen Bulcke –vloer- en wandbetegeling In het nieuwe politiekantoor vann Brugge leverde en plaatste Bulcke de harde vloer- en wandbetegeling. Voor deze werken viel de keuze op de series van Winckelmans en Vitra, met in totaal circa 325 m² vloertegels en 825 m² wandtegels. De uitvoering van de betegelingswerken nam met een constante ploeg van een drietal medewerkers slechts een aantal weken in beslag. Met een vast team van circa 30 medewerkers gaat Bevloeringen Bulcke geen enkele uitdaging uit de weg. De firma realiseert zowel particuliere renovaties en nieuwbouwprojecten als grote projecten met aanbesteding. Recente realisaties zijn onder meer de Fortis Kanselarij Brussel, AZ Sint Jan Brugge, Woon- & Zorgcentrum De Zathe in Nieuwpoort, Sporthal Haneveld in De Haan, het UZ in Gent en wzc Herfstrust in Belsele. Tegels zijn voor de familie Bulcke een erfstuk. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug tot 1932, met de oprichting van een eigen tegelfabriek. Eind jaren vijftig was er de overstap naar de verkoop van tegels, met een eigen plaatsingsdienst.

Sinds 1987 staan de huidige zaakvoerders Toon en Geert Bulcke aan het hoofd van Bevloeringen Bulcke.

83 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

s voor: Contacteer on en glazingssystem Structurele be rGlass) de beglazing (Spi itrifex) - Geschroefde (V en kolommen - Glazen balken rlijmde gevels - Structureel ve ) glazing (Metag - Geklemde be steem - VS-1 Gevelsy ten ec oj Interieurpr glas d en - Brandwer ingen un le - Volglazen en wanden az gl e - Akoestisch endeuren volglazen binn - Akoestische

Wij helpen u graag verder met een technische oplossing, budgetprijzen, een offerte op maat, ...

Wij bieden u de totaaloplossing in glas: Studie, plannen, leveren en plaatsen!

011 590 500 www.boermansconstruct.be

Industriezone Kolmen 1110 3570 Alken boermans.construct@saint-gobain.com

www.bouwenaanmonumenten.be

Surf naar de meest complete startpagina voor professionals in de monumenten Staat u nog niet op www.bouwenaanmonumenten.be?

Neem dan contact op met Pascal Op de Beeck: email: p.opdebeeck@louwersmediagroep.be telefoon: +32(0)11 605540

brugge politiecommissariaat

Participanten aan het woord Isocab –sandwichpanelen en brandwerende panelen Isocab leverde en plaatste geïsoleerde sandwichpanelen als dakbedekking en ook brandwerende panelen voor binnenwanden. Concreet betrof het 2.600 m² IND wandpanelen als dakstructuur, type Isocab IND PUR paneel, met een dikte van 200 mm PUR, met een witgelakte staalplaat als afwerking aan beide zijden. Daarnaast ging het om 370 m² RF scheidingswanden, type Decaroc 50F met een dikte van 100 mm en een gelakte staalplaat als afwerking aan beide zijden.

Tenslotte leverde en plaatste Isocab 200 m² boeiboord met een dikte van 40mm PUR. Het project was uitzonderlijk omdat de technieken die normaal gebruikt worden voorn koel- en vriesruimten hier toegepast zijn op een kantoorgebouw. Isocab, met 177 medewerkers en productievestigingen in Bavikhove, Duinkerke (Fr.) en Perpignan(Fr.), behoort sinds oktober 2012 tot de Ierse bouwgroep Kingspan. De montageactiviteiten werden sindsdien afgesplitst en overgenomen door Isocab Construct (bvba). Isocab (nv) is vandaag alleen fabrikant en leverancier van geïsoleerde wand- en dakpanelen, koelcellen, deuren en cleanroomconstructies.

Participanten aan het woord Fire! doors & projects –inbraak- en brandwerende deuren en ramen Fire! doors & projects leverde en plaatste inbraak- en brandwerende stalen deuren en ramen, met speciale voor de bevestiging van de deurelementen. Door de extra dikke muurisolatie van 14 cm waren hiervoor speciale beugels op maat nodig. Voor Fire! doors & projects is het nieuwe politiecommissariaat in Brugge een mooie referentie omdat de geleverde deuren aan een veelheid van eisen moesten voldoen. Terwijl de firma zich in de eerste jaren na de oprichting in 2004 toespitste op het verlenen van diensten en consultancy, verschoof de focus gaandeweg naar het uitvoeren van projecten. Door jarenlange opgebouwde ervaring in de sector van fysische beveiliging, krijgen klanten advies en hulp bij het zoeken naar oplossingen in brand- en inbraakwerende toepassingen. Fire! gaat hierbij geen uitdagingen uit de weg gegaan en begeleidt dan ook zijn klanten bij het uitvoeren van brandwerende proeven om aan de eisen in lastenboeken te kunnen voldoen. Referenties zijn onder meer: het politiegebouw in Deinze, Bio Base Europe Plant in Desteldonk, de VIP Parking van de luchthaven in Zaventem, de Postsite in Aalst en de OCMW-kantoren in Gent.

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Gebouwbeheersysteem: Glasgevels gelijkvloers: Inbraak- en brandwerende deuren: Vloer- en wandbetegeling: Start van de werken: Oplevering werken:

stad Brugge Beel & Achtergael Architecten (Gent) THV Wyckaert/Wycor (Gent/Wetteren) Entelec Control Systems nv, Diepenbeek Boermans Glasmontage (Alken) Fire! doors & projects (Drongen) Bulcke (Knesselare) medio 2011 december 2012

85 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

schilde showroom Mercedes-Benz Tekst | Geert Houben Beeld | nv Mathieu Gijbels

Nieuwe showroom Mercedes-Benz in sneltreinvaart opgetrokken

“Gemiddeld met twintig werkmannen aan de slag�

Langs de Turnhoutsebaan in Schilde is op amper vier maanden tijd een vestiging van MercedesBenz verrezen. Aannemer Mathieu Gijbels ontwikkelde een tempo dat de wagens die er te koop zijn, waardig is. "We zijn dan ook zeer trots op het eindresultaat," zegt projectleider Guy Vos.

Op nauwelijks vier maanden tijd is het project gerealiseerd.

De gevel is uitgevoerd in E-Brick van Vandersanden.

86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

schilde showroom Mercedes-Benz

Licht en staal kenmerken de toonzaal.

Snelle opleveringstermijn Gijbels kreeg de opdracht om twee huizen om te toveren tot een showroom van 400 m², een werkhuis en twee appartementen. Graag te voltooien voor het autosalon en volgens het sleutel-op-de-deurprincipe, luidde het. "In september gingen de afbraak-, renovatie- en bouwwerken van start. Op 20 december waren we klaar,” aldus Vos. "Met uitzondering van de afbraakwerken hebben wij er gemiddeld met twintig mensen aan gewerkt. De klinkerwerken op de parking hebben we zelfs gedurende anderhalve dag met zeventig tot tachtig personen aangepakt om de oppervlakte van 700 m² te kunnen voltooien. Door de snelle opleveringstermijn was het geen eenvoudige werf. Wij beschouwen dit project dan ook als een van onze uithangborden."

Steenstrips De toonzaal bestaat uit een grote staalconstructie, eigen aan Mathieu Gijbels, en uiteraard veel glas. "Omdat de benedenverdieping van een van de huizen deel uitmaakt van de showroom, hebben we veel moeten stutten. Dat was een van de grootste moeilijkheden van de werf, die voor het overige vlot verlopen is. Ook hebben we met zo weinig mogelijk kolommen gewerkt om openheid te creëren.” Een andere blikvanger is de gevel. “Hiervoor hebben we de E-Brick van Vandersanden gebruikt. Eerst hebben we isolatie tegen de sandwichpanelen aangebracht. Daarop hebben we dan de steenstrips naadloos verlijmd." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Aanvang werken: Einde werken:

Mercedes-Benz (Brussel) ABN architecten (Antwerpen) Mathieu Gijbels (Opglabbeek) september 2012 20 december 2012

Voor al uw projecten, de oplossing.

PLAFONDS WANDEN BINNENSCHRIJNWERK

Gasthuisbosdreef 16 B-3700 Tongeren 012 23 78 49 www.VALEDRO.be

87 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

hasselt Huis de Corswarem Tekst | Roxane Heeren Beeld | Vittorio Simoni

Smaakvolle verbouwing voor Hasseltse Huis de Corswarem Huis de Corswarem, een van Hasselts architecturale pronkstukken, heeft na jaren van leegstand sinds kort een nieuwe bestemming. Het historische herenhuis wordt het nieuwe hoofdkwartier van de dienst toerisme en herbergt bovendien een Smaaksalon, waar Hasselt zijn status van 'hoofdstad van de smaak' alle eer aandoet. Architect Vittorio Simoni ontwierp een hedendaagse uitbreiding van het pand, die naast het Uit-kantoor ook het eerste overdekte plein van Hasselt omvat, terwijl bouwbedrijf Vandereyt de bouwwerken in goede banen leidde.

Bewogen geschiedenis Huis de Corswarem werd eind negentiende eeuw gebouwd in opdracht van Adrien de Corswarem, een lid van een vooraanstaande familie die daarenboven verscheidene publieke functies bekleedde. Het statige neoclassicistische herenhuis moest de macht en het aanzien van de familie illustreren, wat duidelijk blijkt uit het rijke interieur. Pronkstuk is de feestzaal in neogotische stijl met zijn merkwaardige schouw en plafond met stucwerkdecoratie, maar ook de neoclassicistische en neorenaissance salons mogen gezien worden.

De familie de Corswarem kwam echter in financiële moeilijkheden –onder meer door het fortuin dat ze aan de bouw van het herenhuis besteed had– en meteen na Adriens dood in 1909 werd het pand al verhuurd. In de loop van de twintigste eeuw volgden de bestemmingen zich op, van Duitse officierenmess over muziekacademie en stadsarchief tot business club, tot het uiteindelijk begin 21ste eeuw kwam leeg te staan. Daarom ging de stad Hasselt, die het pand al in 1939 verwierf, op zoek naar een nieuwe bestemming die dit stukje erfgoed echt tot zijn recht zou doen komen. En ze vond die: sinds september 2012 is in Huis de Corswarem het Smaaksalon gevestigd, waar bezoekers overdag kunnen proeven van regionale delicatessen en waar 's avonds plaats is voor kleinschalige culturele evenementen. De verdiepingen worden ingenomen door de kantoren van Toerisme Hasselt, terwijl het Uit-kantoor zijn stek kreeg in de nieuwe aanbouw.

herenhuis aan de zijkant een gezicht te geven. Architect Simoni nam de kans te baat om ook de oude wonde te verzachten. Hij ontwierp een glazen uitbreiding tegen de zijgevel van het herenhuis en trok het dak zo ver mogelijk door, zodat de ruimte eronder een overdekt plein wordt. De luifelconstructie is zo ontworpen dat een 'fictieve gevel' ontstaat, die visueel de aansluiting maakt met de naastgelegen gebouwen en zo de continuïteit van het straatbeeld herstelt.

Cultuur en dynamiek Door het Uit-kantoor naar Huis de Corswarem te verhuizen, creëert de stad een aantrekkingspool, die meer bezoekers naar deze wijk zal brengen. Het is dan ook de bedoeling dat het Smaaksalon - in de prachtig herstelde en opgefriste neogotische feestzaal - een ontmoetingsplek wordt, die bruist van leven. Daarnaast opent het overdekte plein een waaier aan mogelijkheden voor ontmoetingen en evenementen en vormt zo de perfecte aanvulling voor het Uit-kantoor. Tegen de zijgevel voorzag Simoni alle nodige aansluitingen voor een podium en zelfs aan een balkonnetje voor een DJ heeft hij gedacht.

“Mijn ontwerpmethodiek noem ikzelf 'situatie-architectuur',” vertelt Simoni.

“Ik stel me voor welke situaties zich in een ruimte kunnen voordoen, ook de Huis de Corswarem wordt het nieuwe hoofdkwartier van de dienst toerisme en herbergt bovendien een Smaaksalon.

Nieuwbouw heelt oude wonden In de jaren zestig werd een rij gebouwen naast Huis de Corswarem gesloopt om plaats te maken voor de TT-wijk. Deze operatie sloeg een groot gat in het straatbeeld en liet Huis de Corswarem achter met een kale, blinde zijgevel.

Een van de doelstellingen van de recente verbouwing was dan ook om het Het overdekte plein opent een waaier aan mogelijkheden voor ontmoetingen.

89 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Have crazy architectural roof ideas...

...we perform them!

Triflex daken zijn dicht. Van het oppervlak tot in het kleinste detail. Door het gebruik van vloeibare kunststofhars beschermen we uw dak jarenlang tegen alle weersomstandigheden.

Triflex Belgie Diamantstraat 10/301

Ook complexe dakvormen integreert Triflex zonder enige moeite. Gebogen of eerder strak? Variërende kleuren? Voor al uw wensen bieden we u een professionele oplossing. Zowel

B-2200 Herentals Tel: +32 14752550 Fax: +3214752614 info@triflex.be

voor nieuwbouw als renovatieprojecten.

www.triflex.be

Triflex, specialist in vloeibare kunststoffen

Maakt deel uit van de Follmann-Groep

hasselt Huis de Corswarem

Smaaksalon, boven en onder.

onvoorziene, en zoek daar dan antwoorden voor. Zo bouw ik een gebouw stukje voor stukje op.�

Het project heeft duidelijk meer gedaan dan enkel de blinde gevel van het herenhuis weggewerkt. Oude stedelijke wonden zijn geheeld en er is nieuw leven ingeblazen in het waardevolle pand: tijdens het weekend verdringen de bezoekers zich om al dat Hasseltse lekkers te komen proeven in het prachtige interieur van Huis de Corswarem. â?š

De luifelconstructie is zo ontworpen dat een 'fictieve gevel' ontstaat, die visueel de aansluiting maakt met de naastgelegen gebouwen.

Technische Fiche Bouwheer: Ontwerper: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

stad Hasselt Vittorio Simoni, Hasselt Vandereyt, Hasselt 28 februari /2012 28 september 2012

91 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

antwerpen Auditorium Antwerp Management School Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Edward Sorgeloose

Oud klaslokaal is nu eigentijds auditorium Antwerp Management School, een autonome instelling binnen Universiteit Antwerpen heeft ĂŠĂŠn van haar bestaande lokalen laten omvormen tot een auditorium voor zestig personen. Ze deed daarvoor een beroep op Edward Sorgeloose Architecture en aannemer Convents Products.

"Het basisontwerp is dat van een klassiek auditorium, waarbij de docent en zijn informatie de centrale plaats innemen," vertelt architect Edward Sorgeloose. "Daarom hebben we de zitplaatsen en de bureaus van de studenten in de langsrichting van de ruimte geplaatst. De rijen zitplaatsen staan op een hoger niveau naargelang ze zich verder achteraan bevinden. Zo behouden de studenten een goed zicht op de docent."

Sorgeloose bracht de open, sobere en luxueuze sfeer tot stand met een sobere vormentaal en een doordachte detaillering van de afwerking en de technische infrastructuur. De medewerkers van Convents Products brachten onder meer de ventilatie aan achter voorzetwanden. Die zijn toegankelijk via toezichtluiken, die tevens als schoolbord dienen. "Zo is het gemakkelijk om de filters te vervangen en is een systeemplafond overbodig." Het plafond is opgebouwd

Het kleurenpalet is licht en helder op de wanden, meubilair en plafond. Dit geeft een sober contrast met de grijs- en zwarttinten van het tapijt, de plinten, de stoelen en het gordijn.

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

antwerpen Auditorium Antwerp Management School

uit platen gipskarton, waarin afwisselend de lichtlijnen en de lijnroosters zijn geplaatst. In het verlaagde plafond bevinden zicht ook verlichtingsspotjes, beamers, de geluidsversterking en de branddetectie.

Sorgeloose ontwierp ook het vast meubilair. Elk gebogen meubel heeft een eigen dimensionering en volgt een ergonomisch verantwoorde boog. Elke werkplek beschikt over aansluitingsmogelijkheid voor een laptop. Het centrale meubel van de docent is uitgerust met bedieningspanelen voor de verlichting, de beamers, het gordijn en de audio. Door het spelen met verlichting en gordijnen kan de docent diverse sferen scheppen. â?š

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken: Vloeroppervlakte:

Antwerp Management School, Antwerpen Edward Sorgeloose, Antwerpen Convents Products, Koersel 21 mei 2012 21 augustus 2012 130 m²

93 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Assumax nv, in zijn huidige vorm opgestart in 1996, is een snel evoluerend makelaarskantoor dat is vergroeid met de ondernemingswereld. Met een aantal ondernemers als aandeelhouders, spitst het kantoor zich vooral toe op het aanbieden van globale verzekeringspolissen voor (hoofdzakelijk) bedrijven op zowel nationaal, als internationaal Assumax nv, in zijn huidige vorm opgestartniveau. in 1996, is een snel evoluerend makelaarskantoor Assumax nv, in zijn huidige vorm opgestart in 1996, is een snel evoluerend makelaarskantoor dat is vergroeid met de ondernemingswereld. Met een aantal ondernemers als

aandeelhouders, spitst het kantoor zich vooral toe op het aanbieden van globale

verzekeringspolissen voor (hoofdzakelijk) bedrijven op zowel nationaal, als internationaal

dat is vergroeid met de ondernemingswereld. Met een aantal ondernemers als niveau.

De centrale ligging Gent – Antwerpen – Brussel biedt een waaier aan mogelijkheden om van daar uit een groot gebied te servicen.

aandeelhouders, het kantoor zich vooral het aanbieden van globale De centrale ligging Gentspitst – Antwerpen – Brussel biedt toe eenop waaier aan mogelijkheden om van verzekeringspolissen voor daar (hoofdzakelijk) bedrijven op zowel nationaal, als internationaal uit een groot gebied te servicen.

Mede door de brede know-how die in het kantoor aanwezig is, is Assumax nv ondertussen op vele terreinen actief. Voor de jonge, dynamische groep medewerkers is geen inspanning te veel om, samen met de klant, naar de beste verzekeringsoplossing uit te zien.

niveau.

Assumax nv Belselestraat 83 • 9250 Waasmunster • België Tel: +32 (0)3 735 00 35 • Fax: +32 (0)3 735 00 36 • info@assumax.be • www.assumax.be

Mede door de brede know-how die in het kantoor aanwezig is, is Assumax nv ondertussen op De centrale ligging Gent – Antwerpen – Brussel biedt eenmedewerkers waaier aan mogelijkheden om van vele terreinen actief.

Voor de jonge, dynamische groep is geen inspanning te Assumax goo.indd 1

29-10-2008 10:21:35

uit een groot te servicen. veel om, samen metdaar de klant, naar de gebied beste verzekeringsoplossing uit te zien.

Mede door de brede know-how die in het kantoor aanwezig is, is Assumax nv ondertussen op vele terreinen actief. Voor de jonge, dynamische groep medewerkers is geen inspanning te veel om, samen met de klant, naar de beste verzekeringsoplossing uit te zien.

Assumax nv Belselestraat 83 • 9250 Waasmunster • België Tel: +32 (0)3 735 00 35 • Fax: +32 (0)3 735 00 36 • info@assumax.be • www.assumax.be

Assumax nv Belselestraat 83 • 9250 Waasmunster • België Tel: +32 (0)3 735 00 35 • Fax: +32 (0)3 735 00 36 • info@assumax.be • www.assumax.be

assumax.indd 1

Assumax goo.indd 1

Assumax goo.indd 1

Tarkett PVC en Linoleum: De onderwijsvloeren van de toekomst

08-03-2010 10:10:48

29-10-2008 10:21:35

Onderhoudsarm Duurzaam Draagt bij tot een gezondere binnenluchtkwaliteit Hygiënisch en veilig Betaalbare kwaliteit Comfortabel

www.tarkett.be Tarkett France Belux SAS

De Vunt 13 B.1

B-3220 Holsbeek

Tel. 016 35 98 80

29-10-2008 10:21:35

advies

De groepsverzekering, een update In de loop van 2012 en 2013 zijn en zullen een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd worden in het landschap van de groepsverzekering. Hierbij een korte samenvatting van de belangrijkste veranderingen.

Wyninckxbijdrage van 1,5% op hoge premies De premies die betaald worden in een groepsverzekering, zijn fiscaal aftrekbaar indien de 80%-grens wordt gerespecteerd: wettelijk pensioen en aanvullende (bedrijfs)pensioenen samen mogen niet hoger zijn dan 80% van de laatste brutobezoldiging. Aanvankelijk had de regering de idee om de 80%-grens te plafonneren in functie van het maximale bruto-ambtenarenpensioen.

Vermits dergelijke aftopping moeilijk uitvoerbaar is, heeft ze het over een andere boeg gegooid.

Men heeft ervoor geopteerd een extra socialezekerheidsbijdrage te heffen op hoge premies (Wyninckxbijdrage).

Deze extra bijdrage houdt in dat de werkgever 1,5% extra moet betalen op premies die op jaarbasis het bedrag van 30.000 € overschrijden.

Deze drempel is te bepalen per werkgever en per werknemer (wel rekening houdend met eventuele pensioenplannen op sectorniveau).

De Wyninckxbijdrage is al verschuldigd in 2012 en moet mee worden aangegeven in de RSZaangifte van het vierde kwartaal 2012. De Wyninckxbijdrage is een socialezekerheidsbijdrage en daarom fiscaal aftrekbaar.

Verhoogde taxatie bij opname van pensioenkapitaal op 60 of 61 jaar Vanaf 1 juli 2013 wordt bij pensioenuitkeringen aan 60- en 61-jarigen het huidige tarief van

ASSUMAX NV Belselestraat 83 9250 Waasmunster Tel.: +32 (0)3 735 00 35 Fax: +32 (0)3 735 00 36 E-mail: info@assumax.be Internet: www.assumax.be

16,5% ingeruild voor een tarief van respectievelijk 20% en 18%. Het tarief van 16,5% geldt dan enkel nog voor pensioenuitkeringen vanaf 62 jaar. Wie actief blijf tot de wettelijke pensioenleeftijd (65 jaar) en pas vanaf dan ook zijn pensioenkapitaal laat uitkeren, blijft van het 10%-tarief genieten.

De begunstigingsclausule: wettelijke erfgenamen of na-latenschap?

Tegen de achtergrond van het toenemend aantal nieuw samengestelde gezinnen, komt de 'nalatenschap' niet altijd overeen met 'de wettelijke erfgenamen.' Nochtans werd deze laatste omschrijving altijd als standaard begunstigingsclausule opgenomen in een groepsverzekering.

Om discussies te vermijden, heeft de wetgever een nieuw artikel in de Landverzekeringswet geschoven: “Wanneer de wettelijke erfgenamen als begunstigden worden aangewezen zonder bij name te zijn vermeld, is, onder voorbehoud van tegenbewijs of andersluidend beding, de verzekeringsprestatie verschuldigde aan de nalatenschap.”

Indien er een testament is opgesteld, zal ook de uitkering van de groepsverzekering de nalatenschap volgen (bijvoorbeeld samenwonende partner in plaats van wettelijke erfgenamen).

De nieuwe wet legt geen datum van inwerkingtreding vast. Hier geldt dus de algemene regel die stelt dat wetten in werking treden op de tiende dag na de datum van publicatie in het Belgisch Staatsblad. De nieuwe wet is onmiddellijk van toepassing op de groepsverzekering afgesloten vanaf 5 maart 2012. Hij zal ook van toepassing zijn op bestaande contracten, maar pas twee jaar na haar inwerkingtreding (5 maart 2014).

Gewaarborgde intrestvoet op de groepsverzekering Gezien de huidige marktomstandigheden, kunnen de verzekeraars voor hun toekomstige verplichtin-

gen moeilijk een gewaarborgde intrestvoet van 3% of meer blijven aanbieden. Daarom voorzien de meeste verzekeraars vanaf 1 januari 2013 een daling van de gewaarborgde intrestvoeten. De aanpassing geldt zowel voor nieuwe als voor bestaande groepsverzekeringen. Ze maken wel een onderscheid tussen contracten met of zonder garantie voor toekomstige stortingen: • Met een garantie op de reserve: de nieuwe intrestvoet is enkel van toepassing op nieuwe premies, voor de spaarreserves die al opgebouwd waren, blijft de oude rentevoet van toepassing.

• Met een garantie op de reserve en de premie: de nieuwe intrestvoet is enkel van toepassing op de premieverhoging ten opzichte van 2012.

De oude rentevoet blijft van toepassing op de spaarreserve en de premie (2012).

De Wet op de Aanvullende Pensioenen voorziet echter een minimumrendement van 3,25% voor werkgeversbijdragen (na afhouding van maximaal 5% kosten) en 3,75% voor werknemersbijdragen. Het is de werkgever die deze garantie moet waarborgen.

Concreet betekent dit dat indien een verzekeraar hogere kosten en/of lagere intrestgaranties toepast, de toegekende winstdeelname het verschil met de minimale rendementsgaranties moet compenseren. Zo niet, moet de werkgever het verschil bijpassen. Bijgevolg is het zeer aangewezen de toegepaste tariefstructuur te controleren.

Om deze strenge rendementsgarantie af te zwakken, worden de intrestgaranties van 3,25% of 3,75% voor personeelsleden die het bedrijf verlaten in de eerste vijf jaar van de aansluiting binnen de groepsverzekering vervangen door de inflatievoet over de aansluitingsperiode.

Uiteraard verhoogt de druk op de wetgever om de rendementsgaranties aan te passen aan de huidige economische situatie. ❚

95 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB Nieuws

Gloednieuwe CIBweb verenigt consument en vastgoedsector

"Ambitie om een echt sectorplatform te zijn" Op het dertiende CIB Vastgoedcongres konden de aanwezigen voor het eerst kennismaken met CIBweb. Op dit dynamisch overkoepelende webplatform kunnen zowel de vastgoedprofessional als de consument voortaan de nodige informatie over vastgoed vinden. Voorzitter van CIB Vlaanderen Kristien Berkein is een van de drijvende krachten achter het CIBweb-verhaal.

Vanwaar de nood aan een dergelijk nieuw platform?

Kristien Berkein: "De vorige CIB-website was een echte ledenwebsite. Hiermee bedoel ik dat er voor externen (consumenten, politici, journalisten,…) weinig reden was om er naartoe te surfen. De oude site sprong er simpelweg niet uit en zette CIB Vlaanderen niet genoeg op de kaart. Terwijl CIB Vlaanderen net wel buiten haar grenzen wil kijken. Een nieuwe positionering drong zich op. We beseften dat je als organisatie pas iets kan betekenen, indien je ook politici, journalisten en consumenten kan bereiken. Een echt sectorplatform werd de ambitie."

Dat platform is er nu en integreert verschillende oude CIB-websites, waaronder het Vastgoedloket?

Kristien Berkein: "Inderdaad. Hoewel het Vastgoedloket tonnen informatie bevatte, vond de vastgoedmakelaar niet onmiddellijk wat hij zocht. Op vlak van doelgerichtheid en structuur was er veel ruimte voor verbetering. CIBweb moet en zal hiervoor zorgen. Daarnaast integreren we ook vastgoedabc.be, de consumentenwebsite van CIB Vlaanderen, in het overkoepelende platform."

Waar ligt de sterkte van zo’n overkoepelende site?

Kristien Berkein: "Van drie merkbeelden –CIB Vlaanderen, het CIB Vastgoedloket en vastgoedabc.be– in het verleden, komen we nu tot één sterk merkbeeld voor de hele vastgoedsector. Voor het eerst kunnen we buiten de CIB-grenzen kijken. We bieden informatie aan op maat van onze doelgroep. Zo zal elke geïnteresseerde in vastgoed (zowel een professional als een particulier of overheid) zijn weg wél vinden naar CIBweb."

Wat is er vandaag nog zoal te vinden op CIBweb?

Kristien Berkein: "Een aanbod van panden met een link naar het kantoor van de vastgoedmakelaar, juridische informatie, vastgoedopleidingen, een vastgoedagenda, modelovereenkomsten, informatie over de partners van CIB Vlaanderen, zelfs het laatste vastgoednieuws, inclusief de opinie van de sector."

Wat gebeurt er met de vroegere websites?

Kristien Berkein: "De oude CIB-website zal binnenkort verdwijnen. Voor het Vastgoedloket voorzien we een overgangsperiode. In de loop van 2013 moet dit volledig geïntegreerd worden. Alle tools die nu op het Vastgoedloket staan, zoals de aanvraag van een elektriciteitskeuring of EPC, E-dossier Toeristische Verhuur en Kadasterfinder, verhuizen mee naar CIBweb. Vastgoedabc.be vindt zijn plek op CIBweb, maar blijft daarnaast ook als website op zichzelf bestaan."

Waar schuilt de innovatie binnen het CIBweb-verhaal?

Kristien Berkein: "Aangezien we een sectorplatform willen zijn, moeten we kort op de bal spelen. Zowel op vlak van actualiteit als op vlak van sociale media. Inhoud zal niet langer alleen door CIB Vlaanderen zelf worden aangebracht, maar door iedereen die in de sector actief is. Verder zullen we de tools van het Vastgoedloket in een nieuw kleedje steken. Zo komt er één elektronisch dossier met portefeuille waarin alle tools verwerkt zitten. Vandaag kan je via de tools al een bedrag opladen op een aan te maken individuele ‘lopende rekening’. Enkele muisklikken verder kan je een tienbeurtenkaart aanvragen waarmee je een kadastraal uittreksel, een EPC-attest of een elektriciteitskeuring kan verkrijgen. Al deze tools zullen in een verdere fase kunnen worden gedownload op de iPhone en op iPad." Dit is nog maar het begin. Hoe oogt de toekomst?

Kristien Berkein: "We ambiëren onder meer een historische databank met vergelijkingspunten en digitale toegang tot voor de vastgoedmakelaar noodzakelijke overheidsinformatie. Dat e-governmentverhaal zullen we absoluut verder moeten uitbouwen, willen we de digitale trein niet missen. Op administratief gebied moeten we CIBweb verder uitbreiden. De vastgoedmakelaar zal alle attesten automatisch kunnen aanvragen, net zoals alle andere verplichte informatie. Doel is om de administratieve taken rond eender welk vastgoeddossier te vereenvoudigen en tot een minimum te beperken. En zo de droom van elke vastgoedmakelaar te verwezenlijken." ❚

Partn er van 96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB Nieuws

CIB Vlaanderen reikt voor de zevende keer de Real Estate Awards uit.

Wie gaat er lopen met de Real Estate Award Marketing, Innovation, Starter en Best Mentor?

Stel je kandidaat voor een award via www.cibweb.be/rea en sta op 24 mei 2013 mee op het podium!

Wanneer? vrijdag 24 mei 2013 Waar? Lamot Congres- en Erfgoedcentrum Mechelen Info en inschrijven? www.cibweb.be/rea

Een organisatie van

In samenwerking met

Pa r t ner va n 97 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ORI Nieuws Tekst | Bernard Gilliot, voorzitter ORI

Overheid brengt ingenieursbureaus in financiële problemen Ingenieurs- en adviesbureaus in België moeten gemiddeld tot tweehonderd dagen na de dienstverlening wachten vooraleer de overheid haar facturen effectief betaalt. Deze enorme betalingsachterstand hangt als een zwaard van Damocles boven het hoofd van veel ingenieursbureaus.

De federale, regionale en lokale overheden zijn trage betalers en dat hebben de Belgische advies- en ingenieursbureaus geweten. Ons onderzoek toont aan dat bedrijven soms tot meer dan een jaar moeten wachten vooraleer ze betaald worden voor bewezen diensten. Uitschieters van twee tot drie jaar zijn geen uitzondering. Vanzelfsprekend heeft dit een grote impact op de ‘kasstroom’ van de ingenieursbureaus en bijgevolg ook op hun beleid: het verschuldigde geld blijft uit, maar alle vaste kosten zoals personeel, verzekeringen, belastingen, leveranciers en dergelijke meer moeten wel op tijd betaald worden.

Lenen om te overleven

meer druk te staan. De financiële problemen zetten zich namelijk in een dominobeweging door naar de rest van de sector, die gezien het huidige barre economische klimaat het sowieso al hard te verduren krijgt.

Procedure goedkeuring in schemerzone Het nonchalante betaalgedrag van de overheid schuilt in het feit dat de dienstverlening –soms gespreid over verschillende jaren– meestal meerdere fasen omvat, waarbij voor iedere fase een aparte betalingsschijf voorzien is.

Elke fase heeft bovendien een uitdrukkelijke goedkeuring nodig vooraleer de volgende van start kan gaan. Pas na die goedkeuring door de betrok-

Op lange termijn is deze situatie onhoudbaar en vele bureaus zien zich genoodzaakt financiële reserves aan te spreken of erger zelfs, kredieten af te sluiten met banken om hun dagelijkse werking te kunnen blijven garanderen. Van investeringen of verdere ontwikkeling is dus totaal geen sprake, laat staan het concurrentievermogen op peil houden. Het groeiende aantal achterstallige betalingen noopt talrijke bedrijven tot strenge besparingen en het ‘rekken’ van hun eigen betalingen. Door de bedreigde levensvatbaarheid van ingenieursbureaus komen bovendien ook hun leveranciers onder almaar

Partn er van 98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ORI Nieuws

Foto Grontmij.

Over ORI ORI is de brancheorganisatie van advies- en ingenieursbureaus in België. Ze vertegenwoordigt een zeventigtal bureaus met globaal 7.000 werknemers die jaarlijks investeringsprojecten ondersteunen en voorbereiden ter waarde van 10 miljard euro. Dit zowel in de publieke als in de private sector, en in een brede waaier van domeinen zoals gebouwen, infrastructuur en transport, milieu, water, ruimtelijke planning en energie.

ORI vertegenwoordigt haar leden in platforms en netwerken zoals het VBO, Voka, Beci en Uwe. Ze is ook lid van de Europese organisatie EFCA (European Federation of Engineering Consultancy Associations) en van de wereldwijde organisatie FIDIC (International Federation of Consulting Engineers). ORI is vooral actief op drie domeinen: belangenverdediging, diensten naar leden en het stimuleren van innovatie en creativiteit in de sector.

Meer info: www.ori.be

ken overheid van de betreffende fase van de studie, kan een factuur worden uitgeschreven. De termijnen voor goedkeuring zijn niet bepaald en evenmin bij wet vastgelegd, waardoor de tijdspanne varieert van drie maanden tot een jaar zonder dat er enige formele afkeuring of gegronde opmerkingen komen. In de praktijk hangt de termijn dus af van de welwillendheid van de overheden en vertaalt deze onduidelijkheid zich in een uitstel van betaling.

Dat daarnaast in eenzelfde overheidsopdracht vaak verschillende bureaus en verschillende instanties betrokken zijn, maakt het overzicht er al helemaal niet eenvoudiger op.

Mislopen van inkomsten Inzake de vorderingsstaten voor aannemers voorziet de wet wel een maximum periode van zestig dagen, waarin zowel de goedkeurings-, de facturatie-, als de betalingstermijn vervat zitten. Voor studies bestaat deze alomvattende maximumtermijn echter (nog) niet.

De wet verplicht de overheden bij diensten toch wel om binnen de vijftig dagen een factuur te betalen. Overschrijden ze deze tijdslimiet, dan moeten ze verwijlinteresten betalen. De schuldeiser hoeft dit zelfs niet eens te bewijzen met een zogenaamde ‘ingebrekestelling’; de procedure start automatisch van rechtswege. Weer blijkt de praktijk echter anders dan de theorie: vooral de gemeentelijke besturen laten na om deze bijkomende schulden af te lossen en de wet na te leven. Voor het behoud van een goede klantenrelatie verzuimen de meeste ingenieursbureaus op hun beurt –ten onrechte– dit aan hun klanten te vragen en mislopen ze dus inkomsten, uit vrees dat hen op termijn nieuwe potentiële opdrachten ontzegd zouden worden.

Nood aan politieke moed Enkel een heldere wettelijk bekrachtigde omschrijving van de maximale goedkeurings- en betalingstermijn, en het daadwerkelijk respecteren van die vastgelegde termijnen, bieden de oplossing in deze heikele kwestie. Het vraagt echter enige politieke moed om dit in een legaal kader te gieten, maar enkel zo kan deze fundamenteel belangrijke sector opnieuw de nodige ademruimte krijgen. Dit zal op lange termijn, niet alleen de professionele ontwikkeling en vooruitgang van de branche ten goede komen, maar ook de Belgische economie in het algemeen zal hiervan de vruchten plukken. ❚

Par t ne r va n 99 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVA Nieuws

LV-ARCHITECTEN WINT BVA ARCHIGOLDCUP ANTWERPEN De Antwerpse BVA Archigoldcup 2013 werd op donderdag 7 februari afgesloten met een spannende finale-avond, gevolgd door een gezellige after-party.

LV-architecten –vorig jaar slechts zeventiende– stond in de finale tegenover FC Baksteen, de ploeg van de architectuurstudenten van Artesis.

Op basis van de halve finales, waar de studenten (vorig jaar derde) met overtuigende 4-1 cijfers van B-architecten hadden gewonnen, terwijl LV-architecten het team van Planners slechts met 5-4 opzij kon zetten, was er een overwicht van de studenten verwacht. Al snel bleek deze verwachting onterecht. Met een gelijke 2-2 stand gingen we de rust in en uiteindelijk werd er afgefloten op een stand van 5-4 in het voordeel van LV-architecten.

De zestien bureaus die er dit jaar bij konden zijn, hebben van het toernooi opnieuw een feest gemaakt. Een unieke gelegenheid voor teambuilding binnen het bureau die tevens de verstandhouding met de andere bureaus van 'het stad' ten goede komt.

BVA-voorzitter Sylvie Bruyninckx reikte de bekers uit. De fairplay beker ging dit jaar naar Omgeving en de beker voor de origineelste outfit was opnieuw voor het team van bureau Van Halewyck & Marco Architecten. Met bijzondere LV-architecten, de winnende ploeg van de BVA Archigoldcup.

100 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dank aan de sponsors: Bulex, Reynaers, Foamglas, Bolidt, Derbigum en Vande Moortel die er voor zorgden dat BVA de infrastructuur kon ter beschikking stellen, de verzekering kon afsluiten en spelers én supporters een hapje en een drankje aanbieden. ❚

BVA Nieuws

BVA WORKSHOPS: EPB VOOR NONBELIEVERS De toepassing van de steeds strenger wordende EPB-eisen veroorzaakt een ware omwenteling in de wijze waarop gebouwen in ons land worden opgericht. Terwijl de eisen aanvankelijk nog konden gehaald worden met extra aandacht voor de isolatiediktes, is stilaan duidelijk geworden dat dit niet langer volstaat.

De 'believers' deden intussen ervaring op met het aftasten van de grenzen: lage energie, bijna energieneutraal, passief …, maar voor de meeste architecten, die zich beperkten tot het 'redelijke compromis', ligt hier nog een groot onbekend terrein.

BVA vroeg architect Luc Dedeyne om, voor architecten die zich niet zelf in de materie willen specialiseren, aan te geven op welke wijze ze de problematiek het best benaderen. Hij lichtte aan de hand van concrete voorbeelden toe hoe de opbouw van de schil, de uitwerking van de bouwknopen, de luchtdichtheid, de keuze van de technieken, de hernieuwbare energie… kunnen uitgewerkt worden binnen deze nieuwe aanpak.

De workshops vonden plaats op 29 november en 6 en 11 december 2012 achtereenvolgens bij Wienerberger in Londerzeel, Foamglas in Tessenderlo en Renson in Waregem. ❚

NIEUW ELAN VOOR BVA Het BVA-bestuur besliste vorige zomer om voortaan te werken rond jaarthema’s en uitdrukkelijker te focussen op kwaliteitsvolle architectuur. Als belangrijkste criterium voor deze kwaliteit stelt het een respect voor de drie P’s van duurzaam ondernemen voorop: People, Planet and Prosperity.

ling van inzichten. Het doel hiervan is de uitbouw van een kennisplatform, om samen nieuwe concepten en inzichten te ontdekken en vanuit een netwerk van contacten te zoeken naar oplossingen voor de concrete vragen die zich vandaag stellen.

Voor 2013 wordt het jaarthema 'NIEUWE WOONVORMEN' BVA gaat op zoek naar nieuwe typologieën: van kangoeroewoningen, zorgwonen en cohousing over een mix van wonen en werken tot grotere units voor nieuw samengestelde gezinnen. Zien hoe creatieve ontwerpers een antwoord vinden op actuele evoluties: beschikbare ruimte, budget, gezinssamenstelling, locatie, …

BVA wil op zoek gaan naar relevante en inspirerende projecten, deze bezoeken, de pioniers aan het woord laten en dialogen opentrekken. Samen met de confraters, maar ook samen met de andere partijen die bij het bouwen betrokken zijn: de overheid, de opdrachtgevers, de studiebureaus, de aannemers, de ontwikkelaars…

BVA wil pleitbezorger zijn van deze architectuur en spreekbuis van de ontwerpers. Architecten die vanuit hun talent, hun opleiding en hun positie in de bouwwereld dikwijls meer en eerder dan anderen voeling hebben met de noden en bekommernissen van de hedendaagse maatschappij. ❚

Daarnaast zullen we de activiteiten op een andere wijze benaderen. Zo zal de nadruk veel meer dan vroeger liggen op het debat en de onderlinge uitwisse-

LIDMAATSCHAP BVA Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten.

U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

101 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

VCB Nieuws

Bouw-, energie- en milieucluster motor van Vlaamse economie Op 10 februari 2012 heeft de Vlaamse regering de Rondetafel Bouw geïnstalleerd. Naast vertegenwoordigers van de overheid bestond dit overlegorgaan uit de werkgevers- en werknemersorganisaties van de bouwsector (Vlaamse Confederatie Bouw, Bouwunie, ACV Bouw-Industrie & Energie, Algemene Centrale en ACLVB aangevuld met vertegenwoordigers van ORI voor de studiebureaus en van NAV voor de ontwerpers. Na een jaar werking hebben zij het groeipotentieel van de bouw-, energie- en milieucluster duidelijker in kaart gebracht. De cluster kan het Vlaams bruto binnenlands product (BBP) met 0,5% doen toenemen en Vlaanderen uit de recessie halen.

Potentiële bijdrage tot economie en tewerkstelling De bouw-, energie- en milieubedrijven staan nu al in voor ongeveer 25% van het BBP en vertegenwoordigen ongeveer 13% van de tewerkstelling in Vlaanderen. Deze bedrijvencluster heeft de ambitie en bezit de potentie om de motor van de Vlaamse economie te vormen. Concreet kan de cluster de volgende bijdragen leveren. Zij kan het BBP in Vlaanderen met minstens 0,5% doen toenemen dankzij het gecombineerde effect van extra investeringen in energiezuinige nieuwbouw, in de renovatie van gebouwen en in infrastructuur- en saneringswerken. De cluster kan de import van aardgas, aardolie en elektriciteit die sedert 2002 meer dan verdrievoudigd is, fors verminderen en onze handelsbalans die sedert 2008 deficitair is, aanzienlijk verbeteren.

Van 2006 tot en met 2011 zijn in de Vlaamse bouwbedrijven ongeveer 5.000 arbeiders en 5.000 bedienden bijgekomen en minstens evenveel extra jobs tot stand gekomen in bouwverwante bedrijven zoals studiebureaus, vastgoedbedrijven en producenten en leveranciers van installaties van hernieuwbare energie. De cluster is effectief in staat extra jobs te creëren. De bouw-, energie- en milieucluster kan ook een wezenlijke bijdrage leveren tot de vermindering van energie- en grondstofgebruik vermits gebouwen instaan voor ongeveer 40% van de CO2-uitstoot en de cluster instaat voor ongeveer 50% van al het materiaalgebruik. Om deze cluster verder te laten groeien zijn er wel vier cruciale randvoorwaarden: een kwalitatief hoogstaand bouwproces en dito bouwmaterialenproductie, betaalbaarheid en financierbaarheid.

De hogere eisen van investeerders en opdrachtgevers leiden tot meer wisselwerking tussen de bouwpartijen.

Kennisopbouw in transitie naar duurzame bouw

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Partn er van

VCB Nieuws

Installatie van de Rondetafel Bouw op 10 februari 2012.

Macro-economische doelstellingen De bouw-, energie- en milieucluster zal de duurzame motor voor de Vlaamse economie kunnen worden als hij er minstens in slaagt de volgende strategische doelstellingen te realiseren. Hij moet tegen 2030 circa 600.000 extra gezinnen kunnen huisvesten in duurzame maar tegelijk ook betaalbare nieuwe woningen. De cluster moet aansluiting vinden bij de Europese koplopers inzake energiezuinige nieuwbouw, het energieverbruik in gebouwen tegen 2030 met 50% kunnen verlagen en meer in het bijzonder kunnen evolueren naar 2,5% grondige renovatie of vervangende nieuwbouw per jaar voor het bestaand gebouwenpatrimonium.

De Vlaamse bouw-, energie- en milieubedrijven moeten koploper blijven binnen de Europese Unie op het vlak van bodemsanering evenals op het vlak van hergebruik door van ongeveer 90% nu naar quasi 100% hergebruik van bouw- en slooppuin te evolueren tegenover een Europees streefdoel van 70% hergebruik. Zij moeten actief kunnen meewerken aan nieuwe inbreidingsgerichte en multifunctionele woonconcepten, aan nieuwe technieken die gebouwen en structuren beter beschermen tegen wateroverlast, en aan nieuwe financierings- en uitvoeringsmethoden om verontreinigde terreinen (brown- en blackfields) versneld te saneren.

Vereiste nieuwe instrumenten Omdat investeerders steeds meer eisen stellen inzake energiezuinigheid, duurzaamheid en bouwtechnische prestaties van projecten, hun onderhoudsvriendelijkheid op langere termijn en de milieuhygiënische kwaliteit van terreinen en producten, is een grondige transformatie en continue innovatiebeweging nodig. Van cruciaal belang voor het succes van nieuwe producten en technieken op de bouw-, milieu- en energiemarkt is de concrete toepasbaarheid op de bouwplaats. Het komt er dus op aan concrete toepassingsproblemen versneld te detecteren. Er moet dan ook een intensievere wisselwerking komen tussen de uitvoerende bedrijven die naar nieuwe technieken en producten vragen, en de materialenproducenten en -leveranciers die deze aanbieden.

De veelheid aan strengere eisen doet ook de behoefte aan coördinatie en integratie toenemen. Het werken in bouwteams en met prestatiebestekken wordt almaar belangrijker. Systemen van kwaliteitsbewaking, tracering en ketenzorg winnen daardoor eveneens aan belang. Ook op die manier ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden tussen opdrachtgevers, ontwerpers, studiebureaus, aannemers en materialenproducenten. Kwaliteitsborging is bovendien cruciaal voor de financierbaarheid van projecten. Financiers willen voldoende zekerheden vooraleer extra in duurzamere projecten te willen investeren, onder meer wat betreft de terugverdieneffecten op lange termijn.

Hogere duurzaamheidseisen leiden nog altijd tot extra kosten. Slechts na meerdere jaren zal een grotere efficiëntie van het bouwproces de meerkosten van duurzaam bouwen kunnen drukken.

Het financieringsvraagstuk blijft dus het sluitstuk voor een duurzame ontwikkeling in de cluster. Voor grootschalige PPS-projecten wordt het be-

Partn er van

Jef Lembrechts, voorzitter van de Rondetafel Bouw.

langrijk naast de banken andere risicokapitaalverschaffers aan te trekken zoals pensioenfondsen, beleggingsfondsen en verzekeringsmaatschappijen.

Om particulieren over de drempel naar zeer energiezuinige nieuwbouw of renovaties te krijgen is het belangrijk dat financiële instellingen op basis van bewezen lager energieverbruik gunstigere leningvoorwaarden toekennen.

Tevens komt het erop aan instrumenten te ontwikkelen om bij appartementen in mede-eigendom vlotter duurzame investeringen tot stand te brengen.

Het ruimtelijk beleid moet eveneens mee evolueren. Nieuwe ruimtelijke instrumenten moeten inspelen op de noodzakelijke vermenging van functies (wonen, winkelen, werken enz.). Bij de beoordeling en vergunning van projecten moet de overheid meer dan nu open staan voor creatieve technische oplossingen. Om de bouw-, energie- en milieucluster duurzamer te maken en te doen groeien moeten er ook nieuwe initiatieven komen om extra werknemers aan te trekken en deze intreders bij te scholen en tegelijk om de huidige werknemers nieuwe skills te laten verwerven. Tenslotte is het belangrijk, opdat deze groei zou leiden tot meer jobs in eigen land, om de bedrijven voldoende te beschermen tegen deloyale concurrentie vanuit het buitenland.

Voorstellen voor verdere werking De kerngroep die is ontstaan uit de Rondetafel Bouw, engageert er zich toe een coördinerende, stimulerende en sturende rol te blijven vervullen in de transitie van de bouw-, energie- en milieucluster naar meer duurzaamheid.

In 2012 heeft de Rondetafel Bouw gewerkt met platformen rond energiezuinig bouwen, waterrobuust bouwen en PPS en met werkgroepen rond export, skills en werkbaar werk. In 2013 willen de organisaties die deel uitmaken van de kerngroep, verder werken aan een proefproject rond waterrobuust bouwen, een typebestek en checklists rond kwaliteitsvol bouwen, softwarepakketten die de banken voor hun kredietverlening inzicht geven in de woonlast van particulieren, het op de markt zetten van een standaardbestek voor PPSprojecten, het uitklaren van de rol van de architect bij PPS-projecten en de ontwikkeling van een ketenbeheersysteem voor bouw- en slooppuin.

Van een meer analytische onderzoeksfase in 2012 willen de partners van de Rondetafel Bouw in 2013 en daarna evolueren naar de uitwerking van concrete instrumenten. De klemtoon blijft wel liggen op de verbetering van het economisch, financieel, reglementair en ruimtelijk kader. Dit kader is immers van primordiaal belang om innovatieve clusters mogelijk te maken van FLEECE (Flemish Lead Enterprises in Energy, Construction and Environment), m.a.w. van markbepalende bedrijven in bouw-, energie- en milieuactiviteiten conform de finale doelstelling van het Vlaams Nieuw Industrieel Beleid. De concrete creatie van pionierende clusters van bedrijven zal tot stand komen via aparte projecten, zoals Buildchem, waarin de bouw- en chemiesectoren elkaar de hand reiken. ❚

103 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Patio Life Voor grote schuifdeuren tot 400kg

Patio Life maakt het leven eenvoudiger

Doordacht bedien- en veiligheidsconcept Met het schuifbeslag Patio Life behoort het optillen van de deur, waarvoor veel kracht nodig is, tot het verleden. Zware hefschuifelementen tot een raamgewicht van 400 kg kunnen nu kinderlijk eenvoudig worden bediend.

Patio Life maakt grote raamelementen tot 6,5 m mogelijk die veel licht in uw kamers binnenlaten en een bijzonder woongevoel leveren.

www.roto-frank.com

Raam- en deurtechnologie

Patio Life betekent edel design dat tegemoet komt aan de smaak van veeleisende klanten.

Blik op toekomstig energie-efficiënt design op eiland Man Voor een klant op het Britse eiland Man zorgt EEE Windows and Doors voor een perfect uitzicht. Tegelijk biedt het een blik op wat er mogelijk is op het gebied van energie-efficiënt design. klasse 4 van EN 12207 voor luchtdoorlaatbaarheid, maar wij hebben de weersbestendigheid verder verbeterd."

De keuze wiel niet zomaar op beslag van Roto. "Het beste van Patio Life is dat er geen 'tilelement’ is. De gebruiker beschikt over alle schuifgemak, maar hoeft de schuifdeur niet op te tillen. Het afdichtingsysteem maakt dit beslag ook perfect voor energie-efficiënte deuren," zegt ze. De waardering is wederzijds. "We zijn altijd onder indruk geweest van SEEE," aldus account manager, Tony Hill (Roto).

"Bij dit project heeft het bedrijf zelf de onderdorpels geconfigureerd en alles werkt perfect."

“SEEE slaagt er altijd in beslag van Roto te integreren in zijn eigen ontwerpen. SEEE heeft een uniek aanbod energie-efficiënte deuren geproduceerd. Ik ben nu heel benieuwd naar het volgende project met SEEE, in Manchester." Daar gaat het om de levering van ramen en deuren voor een door de nationale loterij gefinancierd gemeenschapscentrum. Hierbij bedraagt de eis voor luchtdoorlaatbaarheid, in overeenstemming met DIN EN 13829, 1 tot 1.3 m3 h-1 m-2 bij 50 Pa. Met andere woorden: een benadering van de standaard van passief bouwen. ❚ De Engelse ontwerper en fabrikant maakte voor een huis aan het strand ramen en schuifdeuren op maat. Op basis van een combinatie van Accoya-materiaal, drievoudige beglazing en beslag van Roto realiseerde SEEE schuifdeuren met zowel een volledig panorama als indrukwekkende isolatiewaarden.

SEEE hecht veel waarde aan constante ontwerpverbeteringen om maximale efficiëntie te bereiken met beglazingen en kozijnen, indien mogelijk met gebruik van natuurlijke materialen. "Als we milieuvriendelijke materialen kunnen gebruiken, dan zullen we dit zeker niet laten," aldus de financieel directeur van SEEE, Cheryl Guest. "Bij dit project is iedere thermische scheiding van kurk gemaakt. Alle houten delen hebben een scheiding van 30 mm langs de beglazingslijn." Om de best mogelijke thermische prestaties te bekomen wordt de kurkscheiding ook toegepast in de gelijkliggende drempel."

De over de gehele hoogte schuivende deuren bevatten drievoudige beglazing met een Ug-waarde van 0,7 W/m2K. De toepassing van Infinity-beglazing tot de wanden met een Ug van 0,6 garandeert de best mogelijke uitzichten op de zee. SEEE heeft hier een algemene Ug van 0,75 W/m2K bereikt. "We hebben hier extra afdichtingen voor de deuren gebruikt," licht Guest toe. "Roto heeft al de standaard afdichtingen toegepast op eenheden die zijn getest conform

105 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

FAC activiteiten: Basiscursus Geveltechniek • Module Bouwfysica 21 & 28/2 – 7, 14 & 21/3 • Module Constructie & Statica 16, 23 & 30/5 – 6/6

Een sterke vereniging voor aluminiumconstructeurs

• Module Materiaal 12, 19 & 26/9 – 3/10 Thema avond 19/4 Bedrijfsbezoek 26/4 Limeparts nv – Genk Project The FACtory Uitgave: ‘FAC HIGHLIGHTS’ Medewerking aan tijdschrift: ‘Bouwen aan Vlaanderen’

Fac is een zelfstandige organisatie die als sectorcentrum en als contact- & voorlichtingscentrum streeft naar de versterking van de positie van de aluminiumconstructeurs, van hun diensten en van hun producten.

Wij doen dit door ondermeer: • belangenbehartiging bij nationale en internationale organisaties • scholing, onderzoek, opleiding en kennisoverdracht bij leden en professionele partners • stimulatie van productie-innovatie • voorlichting en promotie van aluminium schrijnwerk • kwaliteitscontrole We vertegenwoordigen producenten van aluminium gevelelementen die onder andere deuren, ramen, gordijngevels en veranda’s maken.

Als belangenvereniging brengen we aluminium gevelelementen onder de aandacht van architecten en van professionele en particuliere klanten van Fac-leden.

Wens je meer informatie? Surf dan naar www.fac-belgium.eu Maatschappelijke zetel FAC | Rozenlaan 36, B-8460 Oudenburg | Tel +32(0)59 51 69 59 | Fax +32(0)59 32 66 68 | info.fac@skynet.be Technische en administratieve ondersteuning Clusta Technologiepark 935 | B-9052 Zwijnaarde | Tel +32(0)9 280 93 41 | Fax +32(0)9 280 93 49 | fac@clusta.be

FAC brainstormt over recyclage, levende gevels en energieprestaties Tijdens de jaarlijkse FAC-partnermeeting in Gent was duidelijk dat de jonge federatie, haar diverse kernthema's met volle overtuiging benadert. Naast het klassieke meetingprogramma vond er ook een brainstorming in drie groepen plaats.

In de groep 'duurzaamheid in gevelbouw' was recyclage het centrale gespreksthema. Door het linken van afvalstromen aan de uitvoering van projecten kan het volume van nieuwe exploitaties beperkt blijven. Dit beperkt ook de ecologische voetafdruk, gezien het geringere energieverbruik en het doorgaans beperktere transport bij de recyclage van aluminium. Hiervoor kunnen op sectorniveau procedures en certificaten en/of labels uitgewerkt worden.

Een recyclagepremie kan een commercieel voordeel geven, ook bij de renovatie. Degelijke onderhoudscontracten van kwalitatieve innoverende producten vergroten de levensduur van het eindproduct.

De groep 'levende gevel' behandelde de prioriteit van een groen imago. Een gevel met levend groen heeft niet alleen een dynamiserend effect, hij neemt ook fijn stof op en beperkt de behoefte aan zonwering. Tenzij de architecten

hun concepten budgettair vrij kunnen uiten is het gebruik ervan misschien beperkt. De FAC-leden denken aan de problematiek van watertoevoer en -verbruik, onderhoud en levensduur van deze gevel en de impact van zijn gewicht op de draagstructuur van het hele gebouw. Wel biedt een levende gevel extra isolatie van warmte en geluid en waterbuffering. Bovendien implementeert hij de natuur in de stad.

De groep 'energieprestaties van gevelconcepten' bekeek de uniformisering van de 'rekenmethode' via een neutrale software gebaseerd op richtlijnen, referenties en waardetabellen. Volledige uniformiteit van berekeningsvariabelen lijkt moeilijk haalbaar, maar een normering van de berekeningswijze (Vlaams, federaal, EU-niveau‌) is realistisch. Daarom wil FAC de studiebureaus aanspreken om mee de overheid hiervan te overtuigen en haar met raad bij te staan. �

107 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Menda Dakwerken siert paraboolvormig dak met zink van Deschacht In hartje Brussel vonden tijdens de wintermaanden opvallende werken plaats. Het paraboolvormige dak van een appartementsgebouw werd volledig bekleed met zink van Deschacht. Menda Dakwerken zorgde voor de feilloze fixatie ervan.

Het was een opdracht van formaat: een paraboolvormig dak van een appartementsgebouw bekleden met zink. Een opdracht waar Menda Dakwerken, specialist in algemene en industriële dakwerken, zich maar al te graag in vastbeet. Menda biedt sinds 1988 waterdichte oplossingen voor complexe situaties, zo ook voor dit project. De positieve ervaringen met Deschacht deed Menda opnieuw voor deze aanbieder kiezen.

boogvorm moesten we de banen deels centreren. Dat gebeurde in een van de gespecialiseerde zinkcentra van Deschacht. Zink is een broos materiaal dat snel beschadigd of vervormd geraakt. Dankzij de zorgvuldige verpakking en het veilige transport leverde Deschacht alle zinkbanen in optimale staat op de bouwplaats." Die levering gebeurde trouwens om 5 uur ’s morgens, zodat het vervoer zonder verkeershinder kon verlopen.

Deels gecentreerde zinkbanen

Luc Hens is heel erg te spreken over Deschacht. "Excellente service en waardevolle technische ondersteuning," klinkt het volmondig. "Onze eerste bestelling dateert van 2006 en het gaat in stijgende lijn. De laatste tijd beginnen we steeds meer op Deschacht te rekenen voor de levering van materialen. We gaan ervan uit dat dit ook in de toekomst zo blijft." ❚

Luc Hens, werfleider: "Voor het dak hadden we kwartszink met staande naad besteld. Die kleur is licht geprepatineerd. Dit zorgt ervoor dat het vanaf de plaatsing een resultaat geeft dat dicht aanleunt bij dit van natuurlijk gepatineerd zink, met als voordeel dat het hele oppervlak egaal oogt. Door de

108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Supergamma roofing Vernieuwd roofinggamma van Deschacht

Nieuw: Supergum Plus, roofing met ATG-keuring Het Supergamma roofing van Deschacht is een succesverhaal.

Dat motiveerde ons om een variant op het bestaande Supergum te lanceren: Supergum Plus. Het nieuwe product in ons private label gamma is de opvolger van het bestaande Supergum. Het grote verschil is dat Supergum Plus een ATGkeuring (12/2906) heeft. Supergum Plus doet dienst als bovenlaag en wordt gebruikt voor het waterdicht maken van platte daken. Het Supergamma wordt vervolledigd met het dampscherm SuperUno en de onderlaag SuperPrime.

Bovenlaag: Polyester Composite 200 gram ATG en Broof T 1 - APP 4 mm AD Mec

Onderlaag: Polyester APP 3 mm T Mec

Van alle bouwmarkten thuis !

CONTACTEER ONS VOOR MEER INFO! Gent-Oostakker • T 09 355 74 54 • oostakker@deschacht.eu Aartselaar • T 03 870 69 69 • aartselaar@deschacht.eu Zedelgem • T 050 27 61 11 • zedelgem@deschacht.eu

130246ADV-Supergamma.indd 1

Tielt • T 051 68 93 77 • tielt@deschacht.eu Hamme • T 052 25 87 20 • hamme@deschacht.eu Rijkevorsel • T 03 340 20 60 • rijkevorsel@deschacht.eu

130246

Dampscherm: Glasfibre 3 mm T Mec

www.deschacht.eu

4/02/13 13:09 109 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BEWERKINGSMACHINES VOOR PVC-, ALUMINIUM- EN STAALPROFIELEN

Bewerkingscentrum Calvet Ultima Totaal nieuw concept van zaag- en freesmachine waarmee zowel aluminium als staal kan bewerkt worden. Voor de prijs van een 2-kopszaagmachine en een bewerkingscentrum heeft u nu een machine die beide combineert. Deze machine staat opgesteld in onze showroom, u bent van harte welkom voor een demo!

Calvet n.v. - BelgiĂŤ Z.1. Researchpark 230 | B-1731 Zellik | tel. +32 2 463 11 40 | fax +32 2 466 51 62 | info@calvet.be | www.calvet.be

Calvet b.v. - Nederland Avelingen West 37 | NL-4202 MS Gorinchem | tel. +31 183 63 23 58 | fax +31 183 63 27 61 | info@calvet.nl | www.calvet.nl

S T E R K I N M E TA A L S C H R I J N W E R K Hegge NV Bosstraat 131 B-3930 Hamont-Achel Tel: +32 (0)11 440 420 Fax: +32 (0)11 440 429 msw@ hegge.be

w w w. h e g g e . b e

Hegge-adv-94x137mm.indd 1

Aluminium- en glaswerken

28/11/12 08:54

Kempische Aluminiumconstructie nv Industrieweg 18 2390 Malle T 03-312.37.27 info@kaconstruct.be www.kaconstruct.be

www.bouwenaanvlaanderen.be Het meest complete overzicht van leveranciers online Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be?

Neem dan contact op met telefoonnummer 011 605540

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek.

U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de bouw.

Vanaf € 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet!

Bel voor meer informatie over een vermelding in ‘Bouwen aan Vlaanderen’ met nummer 011 605540

Plaatsnaam

Project

wdw

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

plaatsnaam

Project

wdw

113 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

wdw

Een archi-interessant aanbod De bouw evolueert razendsnel en ook de energie-, luchtdichtheids- en toegankelijkheidseisen worden alsmaar strenger. Dit gaat gepaard met allerhande nieuwe constructieve regels, details en technologieën, waarover u, als architect, uiteraard op de hoogte dient te blijven.

De website van het WTCB geeft u, als abonnee, 24 uur op 24 toegang tot

al onze van toepassing zijnde publicaties: Technische Voorlichtingen, Digests, Rapporten en weldra ook een databank met honderden technische details. Daarnaast kan u, mits een klein supplement (€ 53/jaar, BTW niet inbegrepen), eveneens beschikken over meer dan duizend bouwgerelateerde Belgische normen en dit, dankzij een raamcontract dat afgesloten werd met het NBN. Indien u een nieuw tweejaarabonnement neemt (vanaf € 117/jaar, BTW niet inbegrepen), krijgt u bovendien een unieke korting van 10% en ontvangt u het 300 bladzijden tellende boek ‘Boeiend bouwen. Bouwen voor 9 miljard mensen’ van de hand van Carlo De Pauw, eredirecteur-generaal van het WTCB.

Geïnteresseerd in dit unieke aanbod?

Surf dan snel naar onze website

www.wtcb.be/go/promo

ontdek nu ook ons nieuwe Vakblad! bel Voor informatie 011 605540

INSTALLATIE & BOUW Vaktijdschrift oVer installatietechniek, hVac, sanitair en electriciteit www.install atieenb ouw.b e

NV AANNEMERSBEDRIJF WOUDENBERG - BRUGGE Lieven Bauwensstraat 42, 8200 Sint-Andries Tel. 050/38 08 38 - Fax 050/38 81 79 info@woudenberg.be www.woudenberg.be

RESTAURATIE . RENOVATIE EN VERBOUWING DAKWERKEN . KAPCONSTRUCTIES NATUURSTEEN- EN GEVELWERKEN

Erkenning

D24 Klasse 7

D Klasse 6 ISO 9001:2008 VCA**

D5-D6-D12-D21 Klasse 5

Meise

Pastorie Meuzegem herontdekt historische kenmerken

Oostende Wonen in art nouveau

Tongeren Logeren in kasteel Borghof

Tekst | Tim Janssens Beeld | Philippe Van Gelooven

Borghof in Piringen (Tongeren)

Hoevekasteeltje wordt rustiek architectenkantoor met chambres d’hôtes’

Goed anderhalf jaar geleden verhuisden architect Alfredo De Gregorio en zijn team van hun industrieel kantoor aan de Hasseltse vaart naar het charmante Kasteel Borghof in Piringen (Tongeren), een rustiek, negentiende-eeuws kasteel met achterliggende vierkantshoeve. De Gregorio en zijn team knapten zowel het kasteel als het omliggende domein op en toonden aan hoe je een verouderd historische gebouw op een ecologische manier kan laten herleven.

Het Borghof is een negentiende-eeuws kasteel met achterliggende vierkantshoeve.

118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Haspengouws kasteeltje Kasteel Borghof is een kasteeltje zoals er in Vlaanderen een heel aantal zijn: een mooi landhuis met hoektoren, badend in het groen. Maar wat het op onmiskenbare wijze van veel soortgenoten onderscheidt, is dat het niet enkel bestaat bij de gratie van zijn roemrijke verleden. Kasteel Borghof kreeg een nieuwe invulling en is daarmee veel meer dan een reliek van een vergane tijd.

Het grote drama van de eens zo prachtige kasteeltjes is dat de onderhoudskosten de pan uit swingen en dat hun eigenaars dikwijls niet het geld en de inventiviteit bezitten om ze een nieuwe toekomst te geven.

Zo verging het ook Borghof, of toch voor de Limburgse architect Alfredo De Gregorio het in 2007 kocht van de enige erfgename van het geslacht de Rosen. Het kasteel en de achterliggende boerderij dateren waarschijnlijk uit de vroege negentiende eeuw (1815), toen ene Juliot, een adept van Napoleon, het liet bouwen als boerderij en woonst. Het torenvolume maakt pas sinds 1891 deel uit van het complex. Waar Kasteel Borghof in het begin van vorige eeuw floreerde als landgoed van baron Charles de Rosen, verviel het een aantal verbouwingen en twee grote oorlogen later al snel tot een oud gebouw dat dringend aan renovatie toe was, wachtend op een creatieve mecenas om het van de vergetelheid te redden.

Grote opportuniteit Gelukkig was er Alfredo De Gregorio, die de aankoop van het kasteel annex landgoed als een grote opportuniteit beschouwde. "Ik was al een tijdje op zoek naar een historisch pand met een rustgevend stukje natuur," licht De Gregorio toe. “Samen met een partner wilde ik er een wellnesshotel van maken. Toen ik de gebouwen zag en de sfeer op dit landgoed aan den lijve ondervond, voelde ik meteen dat dit de juiste keuze zou zijn. Zelfs toen mijn partner zich plots terugtrok en we het concept helemaal moesten herdenken, was ik nog zeker van mijn stuk. We hebben er dan voor geopteerd om het de achterliggende vierkantshoeve om te vormen tot ons nieuwe architectenkantoor en het landhuis in te richten als een luxueuze chambres d'hôtes met drie gastenkamers en een wellnessruimte."

De Gregorio & co gingen er aan de slag in 2009. In eerste instantie werd het

eens zo rijke groene decor opnieuw tot leven gewekt. In het geval van een aantal oude bomen, die geplant werden toen Napoleon de plak zwaaide op ons continent, kan je dit overigens gerust letterlijk opvatten. Om het gebouw optimaal te laten versmelten met zijn vernieuwde landerijen, werd de beplanting doorgetrokken tot aan het kasteel. Nieuwe volwassen bomen (haagbeuken, linden en enkele speciale exoten) en een meer dan twee kilometer lange meidoornhaag integreren het domein in de ruimere landelijke omgeving van Piringen. Deze 'ecologische schoonmaak' resulteerde in de creatie van een fris, 5 hectare groot domein met een hoogstamboomgaard en een park.

Sfeervol geheel

Vervolgens namen De Gregorio en zijn team de gebouwen zelf onder handen.

“We gingen uit van een aantal basisprincipes, bijvoorbeeld dat we alle later toegevoegde niet-dragende Een zicht op de charmante binnenkoer. Niet enkel het complex zelf, maar ook de omgeving is sfeervol (her)ingericht. binnenstructuren zouden verwijderen en enkel van de absolute basis zouden vertrekken om het complex in te richten zoals wij het wilden. Toch wilden we ook zo veel mogelijk van die originele vormgeving behouden.

Uiteindelijk heeft dit –zeker in ons nieuwe architectenkantoor– geresulteerd in een zeer open inrichting. Voorts waren isolatie en luchtdichtheid belangrijke criteria.

Omdat we de karakteristieke gevelafwerking wilden behouden en het vrij delicaat was om er bepaalde ingrepen op uit te voeren, hebben we achter de gevels een dragende muur aangebracht.

Hierop kon dan de nieuwe betonnen verdiepingsvloer rusten, vrij van de bestaande buitenmuren. Zo werden de buitenmuren niet alleen lekker dik (tot 80 centimeter), maar was er tegelijkertijd van koudebruggen haast geen sprake meer. Het binnencomfort is hierdoor enorm gestegen. Massa werkt, want in de zomer is het binnen soms echt een frigo," glundert De Gregorio.

Voorts werd een oud afdak verlengd, gedicht en heringericht als een sfeervolle kantoorruimte. De oude houten balken die de hoeve zo typeren zijn behouden en verankerd in de verdiepingsvloer, waardoor ze niet langer een dragende functie hebben. ›

119 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

30 jaar ervaring met hoogkwalitatieve, gepolierde betonvloeren.

Voor elke toepassing een gepast ontwerp!

IndustrIE a a a a

intensief gebruikte fabrieksvloeren zwaar belaste vloeren voor magazijnen en distributie berekende vloeren (dikte en bewapening) vloeistofdichte vloeren

a vloeren voor werkplaatsen, toonzalen, parkings, garages en laadkaaien a vloeren in bedrijfsomgevingen a vloeren in winkels, kantoren

Land- En tuInbouwsEctor a erfverhardingen a vloeren in fruitloodsen, sorteerlokalen, koelruimtes, serres en champignonkwekerijen PartIcuLIErEn a vloeren van kelders en opritten a specifieke vloeren en afwerking voor woonvertrekken kEuzEmogELIJkhEdEn a klassieke vloer met wapeningsnetten a staalvezelvloeren a naadloze vloer

a gekleurde vloer a speciale slijtlagen a nabehandeling

EErdEkEns Jos nV Industrieweg-Noord 1195 B-3660 Opglabbeek Tel.: 089 85 65 66 Fax: 089 85 69 24 E-mail: info@eerdekensjos.com BTW BE 0438.225.214 www.eerdekensjos.com

Op de groeiende vraag naar degelijke en aangepaste onderhoudsdiensten, producten en machines voor uw industrievloer hebben we nu één antwoord: TURBOSS

Wat kan TURBOSS u bieden?

Turboss bvba Industrieweg-Noord 1195 3660 Opglabbeek T | 089 85 65 66 F | 089 85 69 24 E | info@turboss.be BTW BE 0478.579.489

www.turboss.be

a oplossingen bij het renoveren, reinigen en onderhouden van uw vloeren a een totaaloplossing, van het aanleveren van producten en machines tot de opleiding en opstellen van een professioneel werkschema a een ervaren team van adviseurs met een grote kennis van industrievloeren en het reinigen ervan a eigen gespecialiseerde ploegen voor éénmalige opkuiswerken en vervangingen bij ziekte en verlof van eigen personeel a partner van een betrouwbare firma met erkenning: Industrievloeren nv Eerdekens Jos

Onze professionele aanpak …

Van offerte tot bestelling, van voorbereiding tot een perfect eindresultaat!

De Gregorio wilde de ambachtelijke geest van de hoeve behouden en opteerde voor een interieur met een rustiek karakter.

Een deel van de hoeve werd ook omgetoverd tot een evenementenruimte met café, die De Gregorio en zijn medewerkers dagelijks gebruiken als refter. Een leemhoudende pleister met kalkfinish geeft het kantoor samen met enkele behouden (gezandstraalde) bakstenen muren, deuren en trappen een rustiek karakter.

Ecologisch verantwoorde reconversie De renovatie en restauratie van Kasteel Borghof werd voltooid in de lente van 2011. Het resultaat is niet enkel mooi, maar ook ecologisch verantwoord.

Dit heeft behalve met de herinrichting van de omliggende groene ruimte vooral te maken met de manier waarop De Gregorio en zijn aannemers omgingen met het bouwafval en de vele energiezuinige technieken die ze in de gebouwen installeerden. “Al het bouwafval dat we verkregen bij de afbraak van de overbodige structuren, is opnieuw gebruikt bij de uiteindelijk herinrichting," aldus De Gregorio. "Natuurlijk zijn ook de technieken van belang: een warmtepomp (water/water) met diepteboring, een ventilatiesysteem met voorverwarmde of -gekoelde lucht, vloerverwarming (en -koeling) in de polybetonvloeren, een gebouwbeheersysteem dat het energieverbruik opvolgt, zuinige verlichting,… Het resultaat van deze duurzame, ecologische reconversie mag er zeker zijn. Het was erg fijn om eindelijk nog eens te mogen werken zoals het in feite hoort. Zit echte duurzaamheid immers ook niet in de manier waarop mensen met elkaar samenwerken? De architectenstiel is tegenwoordig ontzettend juridisch en boekhoudkundig, maar in dit geval kon ik vrij werken met een kleine ploeg van degelijke stielmannen, waarvan ik trouwens nog erg veel heb mogen leren. Ik voelde me eindelijk opnieuw bouwer, heerlijk gewoon." ❚

Participanten aan het woord Industrievloeren Eerdekens Jos – polybeton vloeren Een belangrijk element bij de reconversie van Kasteel Borghof was het behoud van de ambachtelijke geest van het originele gebouw. Om de rustieke inrichting verder te benadrukken, koos architect Alfredo De Gregorio onder meer voor zwarte, gepolierde betonvloeren. Industrievloeren Eerdekens Jos (Opglabbeek), gespecialiseerd in op maat gemaakte industriële betonvloeren, bedacht het concept voor deze vloeren. "Het was een alles behalve evident project voor ons," licht zaakvoerder Jos Eerdekens toe. "Aanvankelijk baarde de geringe dikte van de vloeren en de kans op scheurvorming ons wat zorgen, maar met ons vakmanschap hebben we toch een uitstekend resultaat kunnen afleveren. De lichte textuur in de vloeren, die ontstaat door het manueel plaatsen en het mechanisch polieren, was een van de redenen waarom de architect dit soort vloer koos: de imperfecties die inherent zijn aan een betonvloer sluiten nauw aan bij de ouderdom van het gebouw, wat leidde tot een mooie, harmonische inrichting. We hebben het concept uitgewerkt, advies verstrekt en de nodige voorbereidingen getroffen voor de effectieve plaatsing van de vloeren. Een vloer als deze in kasteel Borghof mogen plaatsen, was voor ons een unieke kans. Het is een mooi en zeer bekend gebouw, en bovendien vormt het voor onze klanten een ideale referentie om het dagelijkse intensieve gebruik van een esthetische betonvloer te kunnen beoordelen."

121 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ALGEMENE PLEISTERWERKEN - Klassieke bepleistering (natuurgips) - Leembepleistering - Kaleien - Cementwerken (zwembaden enz...)

- Tadelakt (Marokkaanse glans pleister techniek) - Gyproc - Eiken houtstructuren (poolhouse ed...)

Naast de klassieke bepleistering (natuurgips) zijn wij vooral gespecialiseerd in leembepleistering, kaleien en tadelakt, waarvoor hedendaags veel vraag naar is.

De reden hiervoor is vooral de rustieke warme uitstraling en het ecologisch aspect.

Deze materie vraagt veel vakkennis naargaande ondergrond, primerlagen, wapening en toplagen omdat deze in iedere situatie anders zijn.

Na onderlinge bespreking met de klant i.v.m. de gewenste materialen en uitvoering word een gedetailleerde offerte opgesteld die samen met de klant overlopen wordt.

Kwaliteit is het sleutelwoord van onze ambachtelijke uitvoering.

CLAESKENS CARLO BVBA Corneliusstraat 41, 3545 Halen carlo.claeskens@telenet.be T + 32 (0) 496 27 63 20

MPA NV/SA - bouwspecialiteiten parachĂŠvements & finitions Broekooi 200, 1730 Asse www.mpa-bouw.be info@mpa-bouw.be T + 32 (0)2 482 11 11 F + 32 (0)2 482 11 10

MPA NV/SA - BOUWSP Parachèvements & f = %URHNRRL % $VVH

W W W. M PA - B O U W. B E

Participanten aan het woord Claeskens Carlo – (leem)bepleistering Alfredo De Gregorio vond het erg belangrijk om het rustieke karakter van de oude hoeve te behouden en te versterken. Een belangrijk aspect daarbij waren de (leem)pleisterwerken, uitgevoerd door BVBA Claeskens Carlo (Halen): “Om die ‘oude look’ te bewaren, opteerde Alfredo De Gregorio voor leembepleistering met een kalkfinish. Ik heb gebruik gemaakt van Knauf Legito, een goede leemgips die mijn voorkeur wegdraagt omdat hij een goede onderlaag voor eventuele extra kalkverven vormt. De gebruikte kalkverven (van Stoopen en Meeus) zijn heel goed bewerkbaar en geven ook een mooi effect na het drogingsproces,” licht zaakvoerder Carlo Claeskens toe. “We hebben er gedurende twaalf weken met vijf personen aan gewerkt. Ik ben als pleisteraar vooral geïnteresseerd in speciale en oude technieken, dus projecten zoals dit liggen me zeer goed. In het verleden hebben we dit soort werken bijvoorbeeld ook al uitgevoerd in de abdij Herkenrode in Hasselt.”

Technische Fiche Opdrachtgever-ontwerper: Hoofdaannemer: Polybeton: (Leem)bepleistering: Start werken: Einde werken:

Architectenbureau De Gregorio & Partners (Tongeren) C&B / Tuinen Daenen (Tongeren) Industrievloeren Eerdekens Jos (Opglabbeek) Claeskens Carlo (Halen) 2009 juni 2011

Een deel van de hoeve doet dienst als architectenkantoor, een ander deel werd omgetoverd tot een evenementenruimte met café.

De Gregorio wilde de niet-originele niet-dragende binnenstructuren verwijderen en toch ook zoveel mogelijk van de originele vormgeving behouden. Uiteindelijk resulteerde dit – zeker in het architectenkantoor – in een zeer open inrichting.

123 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Beeld | Koen van Damme, Arpa Architecten

Straatbeeld uit het verleden hertekend

Restauratie art nouveaudubbelwoning in Oostende op basis van oude postkaart De art nouveau-dubbelwoning langs de Van Iseghemlaan in Oostende staat in schril contrast met de aanpalende appartementsgebouwen. De restauratie door Arpa Architecten en hoofdaannemer Arthur Vandendorpe gunt de voorbijganger een beeld van hoe de straat er in een niet zo ver verleden moet hebben uitgezien. Een oude postkaart was de enige referentie voor dit restauratieproject.

Deze dubbelwoning met art nouveau-gevel spreekt tot de verbeelding. Al is ze nog zo klein, toch valt ze enorm op tussen de hedendaagse gebouwen in de buurt. De opdrachtgever, een liefhebber van art nouveau, kocht beide aan elkaar grenzende panden in 1993. Hij ging op zoek naar de geschiedenis van de woningen om deze zo authentiek mogelijk te reconstrueren, maar vond heel weinig terug. Zelfs de naam van de architect is onbekend, al zijn er sterke vermoedens dat het gaat om architect Jacques Deweerdt, aangezien er vergelijkbare projecten van hem bekend zijn. Bovendien hadden beide woningen heel wat meegemaakt. Eén van de panden werd tijdens de Eerste Wereldoorlog volledig verwoest en nadien heropgebouwd zonder rekening te houden met de stijl van de originele woning.

OUDE POSTKAART ALS OPLOSSING De restauratie van de gevel gebeurde uiteindelijk op basis van een oude postkaart. Dit was het nagenoeg enige archiefstuk, waarop de woningen duidelijk te zien waren. Arpa Architecten startte in 2010 met de aanbesteding en uitvoering van dit project. “Aangezien de gevels beschermd waren, gebeurde de reconstructie in nauwe samenwerking met de Dienst Erfgoed,” stelt architect

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Dirk Gijsemans. “Aannemer Arthur Vandendorpe herstelde het linkerpand in zijn oorspronkelijke glorie, terwijl de bouwheer in het rechterdeel van zijn dubbelwoning bleef wonen. Daarna restaureerde de aannemer het rechterpand.”

GEVELRESTAURATIE Die restauratie gebeurde secuur en voorzichtig, om te vermijden dat de gevel tijdens onderzoek en werkzaamheden verder werd afgebroken. De erkers bijvoorbeeld waren zeer broos door jarenlange waterinfiltratie en de vervanging van de structuur en het gebruik van nieuwe profielen moesten voor de nodige stabiliteit zorgen. Nieuwe lijsten met originele boogvorm kwamen op de gevel van het terug opgebouwde linkerpand en ook het schrijnwerk in de voor- en achtergevel van de huizen werd volledig gerestaureerd. “De enkele beglazing en de dunne profielen zorgen ervoor dat de dubbelwoning haar authenticiteit behoudt en zelfs de glazuurtegels op de gevel, die op de originele foto te zien waren, hebben we in ere hersteld,” zegt de architect. “Het huis is dan ook een kopie van het originele bouwwerk, maar met onzichtbare toepassing van enkele moderne technieken om bijvoorbeeld daar waar mogelijk koudebruggen en waterinfiltratie te voorkomen." ›

125 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DANIﾃ記 DE WISPELAERE Restauratie - Decoratie - Schilder

Rubenslaan, 32 B-8310 Assebroek Tel./Fax: 050 345 767 Mobiel: 0495/188 999 info@danieldewispelaere.be www.danieldewispelaere.be Schilders sinds 1892 Restaurateurs sinds 1976

Devain nv Opgericht in 1996 ontpopte nv. Devain zich na overname door een investeringgroep rond dhr. Vanhoudt, tot een belangrijke speler op de Belgische bouwmarkt. Haar aktiviteiten situeren zich in de ruwbouwfase, gaande van bekistingswerken over metselwerken tot plak- en bezetwerken. Met het oog op het waarborgen van kwaliteit is nv. Devain bezig met de VCA-certificatie en ondersteunt zij actief haar werknemers in bijkomende opleidingspakketten. Nv. Devain - zetel Temse - beschikt over een vijftigtal gekwalificeerd personeel terwijl de groep waarvan zij deel uitmaakt een arbeidspotentieel heeft van meer dan 125 medewerkers.

In samenwerking met de onderneming Renotec heeft nv. Devain ook andere renovaties op haar palmares, zoals restauratie Fort liefkenshoek, restauratie De Cerkel te Diest , enz.

Schoenstraat 96 b3 9140 Temse T : 03/711 21 23 F : 03/771 43 00 devain@hotmail.be

INTERIEUR Ook in het interieur werden restauratiewerken uitgevoerd. Het schrijnwerk in de enge traphallen werd gerestaureerd en in de linkse woning herstelde de aannemer een deel van de trap. Hij reconstrueerde ook de originele doorgang op de eerste verdieping, zodat de bewoners niet steeds buitenom van de ene naar de andere woning moeten stappen en op de bovenste verdieping herstelde hij de specifieke geelkleurige glaspartijen. Op die plaatsen, waar het binnenschrijnwerk verdwenen was, zorgde de aannemer voor de reconstructie. En hoewel dit interieur eerder neoclassisistisch is, zorgde restauratie-en decoratieschilder Daniël De Wispelaere met enkele passende motieven voor de nodige art nouveau-klemtonen. ❚

Participanten aan het woord Daniël De Wispelaere –schilderwerken Restauratie- en decoratieschilder Daniël De Wispelaere (Assebroek) was verantwoordelijk voor de binnenschilderwerken en het schilderen van het buitenschrijnwerk bij de art nouveau-dubbelwoning. "Binnen gebruikten we verven, die sterk lijken op die van voor de Eerste Wereldoorlog," zegt De Wispelaere. "We gebruikten ‘documentkleuren’ en de combinatie van oude kleuren en oude verftypes zorgt voor een heel specifieke kleurbeleving. De traphal is volledig geschilderd en gesjabloneerd in met oude poederpigmenten zelfgemaakte lijnolieverf, gekozen door de bouwheer, op basis van een origineel voorbeeld uit mijn vakbibliotheek.”

De Wispelaere runt een eenmansbedrijf, maar kan bij grotere opdrachten een beroep doen op collega’s. Zijn overgrootvader begon in 1892 als schilder-decorateur, maar zijn vader koos in 1976 voor een niche als restauratie- en decoratieschilder. "Met mijn collega Patrick Rémy van Paja Decor (Brugge), werkte ik gedurende drie maanden aan dit toch wel uitzonderlijke project. We konden de eigenheid van de woningen volledig behouden. In de traphal mochten we met goedkeuring van de Dienst Erfgoed een volledig originele art nouveau-decoratie uitwerken." De Wispelaere herschilderde ook het originele buitenschrijnwerk van de vroegere woning van architect Jean-Jules Eggerick in Watermaal-Bosvoorde.

Technische Fiche Architect: Hoofdaannemer: Schilderwerken: Start werken: Einde werken:

Arpa Architecten, architect Dirk Gijsemans, Gent Arthur Vandendorpe, Brugge Daniël de Wispelaere, Assebroek augustus 2010 november 2011

127 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal

EPS-profielen met cementlaag Arte Decor (Eindhoven) levert lichtgewicht EPS-profielen met cementlaag.

Deze EPS-toepassing is nog is relatief onbekend. "EPS wordt nog vooral beschouwd als een product voor de isolatie van gevels en vloeren. Maar dit materiaal in geĂŤxpandeerd polystyreen heeft veel meer mogelijkheden," vertelt directeur/eigenaar Johan van den Broek. "Het kan ook worden gebruikt als gevelelement voor raam- en deuromlijstingen, voor dakafwerking, in kroonlijsten en als hoeksteen. We leveren de profielen met een sterke cementen buitenlaag van 6/7 mm, met elk gewenste vorm en omvang. Lichtgewicht EPS/cement is een prachtig alternatief materiaal voor de restauratie van oude, monumentale panden." Aannemers en architecten zijn volgens hem nog niet echt op de hoogte van de eigenschappen en mogelijkheden van EPS/cement als gevelprofiel. "Ze kennen wel prefab gevelelementen, maar die zijn loodzwaar en moeilijker te verwerken. Bovendien hebben ze dure ophangconstructies en hijskranen nodig. Lichtgewicht EPS/cement profielen zijn uit verschillende cementlagen opgebouwd en worden afgewerkt met een

www.artedecor.nl Wij zijn gespecialiseerd in Prefab elementen zoals vensterbanken, kaderlijsten,muurafdekkingen, balustrades, zuilen, deze leveren wij voor Nieuwbouw, renovatie of restauratie projecten en kunnen hiernaast ook maatwerk leveren!

Voor meer info over onze produkten kijk op www.artedecor.nl

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

versterkend gaas. De productie van elementen tot 6 m is mogelijk, bijvoorbeeld voor zuilen."

Meer info: www.artedecor.nl

Kunstpatrimonium houdt opendeurdag Op zondag 21 april opent het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) zijn deuren in het kader van de Erfgoeddag. Bezoekers kunnen dan de verschillende diensten op eigen tempo verkennen en krijgen er tekst en uitleg van gepassioneerde specialisten. Naast de laboratoria voor C14-datering, voor de analyse van verfmonsters van kunstwerken zijn ook de conservatierestauratieateliers voor schilderkunst, stenen beeldhouwkunst en gepolychromeerde houtsculptuur toegankelijk. De afdeling documentatie demonstreert onder meer de studie van kunstwerken met rĂśntgen- en infraroodstraling. Het C14-labo toont die dag ook zijn nieuwe accelerator massaspectrometer.

Meer info: www.kikirpa.be

elen lprofi Geve icht van l Zeer icht gew er In ied odel nst m gewe rbaar leve

Journaal Dorpscinema De Keizer definitief beschermd

(foto: Open Monumentendag Vlaanderen)

Vlaams minister Geert Bourgeois (NVA) heeft de definitieve bescherming ondertekend van Cinema De Keizer in Lichtervelde. Die bescherming omvat niet alleen het gebouw, maar ook de 'cultuurgoederen' die het bevat, zoals de projectoren, de filmontwikkelaar en 31 bewaarde spoelen met dertien bijpassende opbergdozen.

"Cinema De Keizer is het laatste representatief en gaaf bewaard voorbeeld van een dorpscinema uit de vroege twintigste eeuw. Zowel het interieur als de projectiekamer zijn nog authentiek,� aldus Bourgeois.

Cinema De Keizer ging van start in 1924, in een ervoor omgebouwde herenwoning. De inkom bevat nog altijd het oorspronkelijke aankooploket voor tickets. In de cinemazaal bleven de houten rode pluche beklede klapstoelen, de originele lambrisering met wandbekleding uit de jaren 1950 en bijhorende lichtarmaturen bewaard.

Meer info: www.cinemadekeizer.be

Half miljoen om Lievevrouwekerk te drogen Geert Bourgeois heeft ook 558.820 euro uitgetrokken voor de restauratie van de daken van de Lievevrouwekerk in Gerdingen (Bree). Deze kerk is sinds 1981 beschermd, en is samen met het omringende kerkhof ook een beschermd dorpsgezicht. "De kerkmuren kampen met opstijgend vocht en regenwater dringt plaatselijk naar binnen," verduidelijkt de minister. "Hierdoor zijn houten draagstructuren aangetast door houtrot en schimmels en zijn ze dringend aan restauratie toe. Ook de natuurleien dakbedekking verkeert in zeer slechte staat."

De Lievevrouwekerk bestond uit een romaanse westtoren uit de twaalfde en een laatgotisch kerkschip uit de zestiende eeuw. Na een hevige brand door een blikseminslag in 1881 was de kerk helemaal verwoest. Vanaf 1884 is ze heropgebouwd, met behoud van het oorspronkelijke uitzicht. Dat de toren aanvankelijk een verdedigingstoren was is dan ook nog goed te zien aan de dikke muren.

Meer info: www.cultuurbree.be

De Lievevrouwekerk in Gerdingen. (foto: fotoclub AG, Bree)

129 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Tekst | Koen Mortelmans

Pastorie Meuzegem hervindt historische kenmerken Eeuwenlang bedienden Norbertijnen uit de abdij van Dielegem (Jette) de parochie Meuzegem (Meise). Die achtergrond – de Norbertijnen waren geen arme orde – weerspiegelt zich ook in de architectuur van de pastorie. Tijdens de renovatie kwam aan het licht dat het gebouw niet dateert uit 1733, maar ouder is, wellicht veel ouder.

"De traditionele datum was gebaseerd op een gedenksteen en op het classicistische uitzicht van de buitengevel," verklaart architecte Gisèle Gantois.

"Maar tijdens het bouwkundig onderzoek ontdekten we dat het interieur vroeg zeventiende-eeuws is en sommige delen wellicht ouder zijn. Tijdens dat onderzoek kwamen achter afgebladderde verf en versleten behang ook

Het buitenuitzicht is sterk classicistisch getint.

130 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

zeventiende-eeuwse muurschilderingen tevoorschijn. "Geen verhalende taferelen, maar wel architecturale decoratie in pasteltinten en medaillons met Latijnse opschriften. Aanvankelijk dachten we dat slechts één van de vier grote gelijkvloerse lokalen was beschilderd, maar nu vermoeden we op basis van uitgesneden kijkvensters dat ze allemaal beschilderd zijn." De architecte

Renotec heeft de restauratie van de buitenkant al uitgevoerd. "Met het interieur gaan we nog dit voorjaar van start," kondigt afdelingshoofd Luk Ghys aan. "Het oude archief van de abdij is verloren gegaan, zodat we overwegend zijn aangewezen op het huidige bouwonderzoek om de historische authenticiteit te reconstrueren." Na afloop van de weken zal de pastoor of een conciërge de verdieping bewonen. Beneden komt er een kantoor- en archiefruimte voor de plaatselijke kerkfabriek en blijven er kamers ter beschikking van het gemeenschapsleven.

Strakke symmetrie behouden "Na 1733 waren er op het dak na geen ingrijpende verbouwingen uitgevoerd," zegt Phillippe Schouterden (Renotec), hoofdprojectleider van de restauratie en renovatie. "In de loop der jaren waren er wel, allerlei bijgebouwtjes opgetrokken, zoals een pomphuis en een buitentoilet." Die zijn in 2006 afgebroken. Om het hoofdgebouw met zijn strak en symmetrisch plan niet te belasten met dienstruimtes komt er bijgebouw dat ook als gemeenschapszaaltje zal fungeren.

In de pastorie maakten architecte en aannemer er een punt van alle historische bouwsporen zichtbaar te bewaren, tot en met de gecementeerde vloertegels uit de negentiende eeuw. Een ander deel van de vloer zal heraangelegd worden met natuursteen, op basis van een vijftal originele tegels, die van onder de tussendorpel tevoorschijn kwamen.

Het huidige restauratieteam drukte ook zijn stempel op het gebouw, meer bepaald in het duurzaamheidsplaatje: recuperatie en gebruik van regenwater in het bijgebouw, het gebruik van recycleerbaar en nagroeibaar materiaal en het gebruik van dubbel glas in het originele schrijnwerk van de pastorie. Het kwam er daarbij op aan de raamprofielen heel nauwkeurig uit te frezen, zodat er net voldoende ruimte was voor dubbelglas. ❚ Dubbelglas mogelijk na accuraat frezen van de oude raamprofielen.

uit zich vol lof over aannemer Renotec. "Die gaf ons ruim de tijd om het onderzoek grondig en gedetailleerd uit te voeren. Dat is zeker niet bij alle aannemers mogelijk."

De pastorie is wel sinds 1988 beschermde als monument, maar toch was de tweede helft van de twintigste eeuw niet bepaald haar glansperiode. "Op zeker ogenblik was er geen pastoor meer. Het gemeentebestuur stond wel toe dat jeugd- en andere verenigingen ervan gebruik maakten. Maar inzake onderhoud gebeurde er niet veel."

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Start ruwbouwwerken: Einde ruwbouwwerken: Start interieurwerken: Einde interieurwerken: Subsidie:

gemeente Meise Gisèle Gantois, Asse Renotec, Geel 3 mei 2011 24 augustus 2012 vermoedelijk april 2013 vermoedelijk december 2013 interieur: 251.000 euro (Vlaamse overheid)

131 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Restauratie en Renovatie

Grote markt, Brussel

Speciale technieken

Dakwerken

Interieur

Glas-in-lood

Acaciastraat 14c B-2440 Geel info@renotec Tel: 014 81 60 21 Fax: 014 86 60 16 www.renotec .be

Tekst | Koen Mortelmans

Slopersconcert in Het Depot De vroegere cinema Eden langs het Leuvense Martelarenplein fungeert sinds september 2005 onder de naam 'Het Depot' als concertzaal. Maar vooral wegens aanslepende akoestische problemen en versleten infrastructuur vonden er in 2011 en 2012 grondige verbouwingswerken plaats.

Bij die verbouwing hoorden ook een aantal sloopwerken. Een delicate klus, want Het Depot ligt niet alleen in het midden van het historische stadscentrum, ingesloten tussen andere gebouwen, maar ook ietwat verscholen in één van de hoeken van het plein.

Precisiewerk "'Afbraakwerken' zijn tegenwoordig veel minder slopend dan ooit het geval was. Er komt veel precisiewerk bij te pas," zegt zaakvoerder Nico Van der Schraelen van het Antwerpse Javemat, dat deze werken uitvoerde. "afbrekend. “Het komt er dikwijls op aan bepaalde delen van bouwwerken weg te nemen, zonder de rest te beschadigen. Dit vereist een nauwgezette samenwerking met de aannemers die de renovatiewerken uitvoeren. In Het Depot voerden we de afbraakwerken uit in onderaanneming voor Heijmans Bouw.

We hebben de meeste oude gebouwen op de site volledig gesloopt. Alleen de eigenlijke concertzaal moest behouden blijven. Die hebben we ontman-

JAVEMAT NV

Antwerpen Slopen van A tot Z Tel. 03/542 63 26 www.javemat.be

teld tot op de ruwbouw." Het hijswerk voor het verplaatsen van machines of werken met manbak moesten voor 10 uur ’s morgens plaatsvinden, want dan dienden de terrasjes op het plein weer beschikbaar te zijn. "En tijdens de lunchperiodes mochten we niet met breekhamers werken om de klanten van de aanpalende brasserie niet te storen."

Javemat is gespecialiseerd in zowel manueel als machinaal sloopwerk. "Verder voeren we ook boor- en zaagwerken met diamant uit en hebben we een ploeg 'koppensnellers' voor het afkappen van funderingspalen." Van der Schraelen leerde de knepen van het vak bij het gelijknamige familiebedrijf.

Nadat zijn vader en oom die zaak hadden verkocht werkte Nico nog een tijd voor de nieuwe eigenaar. Maar toen hij de kans kreeg om zelf het bestaande Javemat over te nemen, liet hij die niet liggen. ❚

133 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Toon Grobet

Dossinkazerne in het licht Einde 2012 ging in Mechelen het Memoriaal van Kazerne Dossin en het museum en documentatiecentrum over holocaust en mensenrechten open. Die zijn deels ondergebracht in de gerenoveerde, achttiende-eeuwse kazerne, deels in een nieuwbouw. Zumtobel stond in beide onderdelen in voor een aangepast lichtconcept.

Zumtobel heeft al veel ervaring in de verlichting van museale en cultuurgebouwen, zowel in BelgiĂŤ als in het buitenland. Het werkte mee aan onder meer Museum M in Leuven, de musea voor schone kunsten in Antwerpen en Gent, maar ook aan bijvoorbeeld het Louvre in Parijs en Guggenheim in New York.

"In de Dossinkazerne hebben we meegewerkt aan het totaalconcept," vertellen de lichtadviseurs Rainer Cornelis, Jan Vandaele en Paul Swolfs. "Dit concept omvatte zowel de algemene verlichting als de lichtsturing en de

134 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

noodverlichting." Zumtobel slaagde erin de specifieke vragen van architect Bob Van Reeth en studiebureau Ingenium te beantwoorden met standaardoplossingen. Het nieuwbouwgedeelte bevat een permanente tentoonstelling en biedt ruimte aan wisselende manifestaties met historische of actuele kadering rondom onderwerpen als genocide en burgeroorlog. Het is een compact volume met vier niveaus. In tegenstelling tot de circulatieruimtes ontvangen de zalen geen daglicht. "Met een uitgekiende verlichting en lichtsturing is het mogelijk in museale zalen en vooral in zalen zonder daglicht een sfeer naar keuze te scheppen. Maar in de nieuwbouw speelde ook het bekomen van een

Verlichting met Luxmate Litenet als stuursysteem.

zo zuinig mogelijke oplossing een belangrijke rol. In samenspraak met de ontwerpers hebben we een sober en strak lichtplan uitgetekend. De verlichting wordt centraal en digitaal gestuurd, via een pc aan de receptie.

Glaspaneel Valse plafonds zijn er in de Dossinkazerne niet. De verlichtingselementen vormen samen lichtlijnen. "Dat maakte de installatie een delicaat precisiewerk. Elektro-installateur Imtech moest de verankeringsgaten in het beton zelf boren. Dan komt het op de millimeter aan. Want in tegenstelling tot valse plafonds heb je hier geen flexibiliteit bij het aanbrengen van de armaturen."

"De keuze voor lichtlijnen is gemaakt vanwege de grote totaaloppervlakte," leggen de lichtadviseurs uit. Zumtobel zette hiervoor twee types armaturen in. In de ontvangstruimte en de gangen hangt de Linaria. Deze architecturale lichtbalk is uitgerust met fluorescentielampen T16 –type Seamless–, met omgedraaide lampvoeten. Ze zijn geschikt om een doorlopende lichtlijn en een gelijkmatige lichtsterkte te bekomen."

In de museale zalen zijn de armaturen aangebracht boven een diffuus glaspaneel. "Daarom konden we hier een andere reeks gebruiken, de Tecton Tetris.

Dit is een multifunctioneel en flexibel elfaderig lichtlijnsysteem met geïntegreerd stroomgeleiderprofiel. De lampvoeten van de T16 Tetris-armaturen maken een geschrankte positie van de lampen mogelijk en laten zo lichtlijnen toe zonder zichtbare schaduw van de lampvoeten. Daarom hangt ze in de Dossinkazerne ook in de technische ruimten, zonder glaspaneel eronder." In de kelders en enkele andere ruimten waar de esthetiek van de verlichting geen prioriteit is hangen Scuba-armaturen. Het gebruik van naakte fluorescentielampen heeft vooral te maken met het feit dat ze hun licht evenwichtig in alle richtingen verspreiden. "Dat leidt tot een mooie 'volumeverlichting.'”

De lampen hebben een kleurtemperatuur van 3.000 Kelvin, een warme en aangename witte kleur. ›

In de museale zalen hangen de armaturen met TL-lampen achter een glaspaneel.

135 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Minimalisme.

18

22

MICROTOOLS Design: Katharina GÜtz-Schäfer, Zumtobel

MICROTOOLS combineert een minimalistische vorm met een uitstekende lichtkwaliteit en een hoogwaardige uitvoering in zilverkleurig geanodiseerd aluminium.

Het modulaire LED-lichtsysteem voor een nagenoeg onzichtbare integratie in rekken of vitrines. zumtobel.com/microtools

Zumtobel. Het Licht.

Linaria in de receptieruimte en de gangen, T16 Tetris in de museale zalen.

De noodverlichting bestaat uit led's en verlichte pictogrammen. Zumtobel leverde met zijn Onlite ook het batterijgestuurde systeem voor noodverlichting.

Zijn Luxmate Litenet is het stuursysteem. Het maakt gebruik van het open Dali-protocol.

(On)traditioneel In een traditioneel museum accentueert de verlichting bepaalde geĂŤxposeerde voorwerpen of afbeeldingen en vertelt een gids het verhaal. "Maar hier vormt het hele gebouw mee het verhaal, vandaar het belang van het totale verlichtingsplan. Omdat we ook al dikwijls voor traditionele musea de verlichting hebben verzorgd, kunnen we de volle betekenis en het verschil dat deze aanpak maakt goed inschatten. In het Kunsthaus in het Oostenrijkse Bregenz bijvoorbeeld gebeurt de verlichting met spots in de plafonds. Dat is ingewikkelder, want dan moeten de bouwvakkers die de betonwerken uitvoeren op de juiste plaatsen uitsparingen voor de contactpunten voorzien."

Samen denken en werken Cornelis, Swolfs en Vandaele onderstrepen ook het belang van samenwerking met andere vakmensen. "Dankzij overleg in de ontwerpfase kwam het concept van een lichthemel met diffuserende glasplaat er. Van Reeth had onze Linaria ontdekt in de abdij van Westvleteren en zag meteen de mogelijkheid om deze combinatie op te stellen." â?š

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Verlichting: Start werken: Einde werken:

Vlaamse regering, Brussel AWG architecten, Antwerpen Zumtobel, Puurs augustus 2012 januari 2013

137 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Advocatenvennootschap FLAMEY behoort tot de absolute top van de Belgische kantoren gespecialiseerd in publiek en administratief recht.

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 Antwerpen Tel: + 32 3 257 33 16 Fax: + 32 3 237 38 51

Het kantoor verleent private en overheidsbedrijven, particulieren, lokale besturen en intercommunales zowel juridisch advies als bijstand in administratieve en gerechtelijke procedures, en is in het bijzonder gespecialiseerd in volgende materies:

- Overheidsopdrachten - PPS www.flamey-advocaten.be - Ruimtelijke ordening en stedenbouw info@flamey-advocaten.be - Milieurecht - Onteigeningen - Monumenten, landschappen en natuurbescherming - Energierecht - Handelsvestigingen - Brownfields Advocatenvennootschap FLAMEY is een gerenommeerd nichekantoor met vestiging in Antwerpen. Het kantoor kan bogen op een rijke expertise en meer dan 25 jaar ervaring.

Peter Flamey

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 Antwerpen Tel: 03/257.33.16 Fax: 03/237.38.51 email: info@flamey-advocaten.be

Consultaties zijn steeds op afspraak

Uitspraakbevoegdheid raad voor vergunningsbetwistingen uitgebreid Sinds de inwerkingtreding op 1 september 2009 is de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening al meerdere malen gewijzigd.

In veel gevallen betroffen deze wijzigingen de inhoud van de stedenbouwregelgeving. Met het Decreet van 6 juli 2012 voert nu ook grondige wijzigingen door aan de organisatie, procedureregeling en uitspraakbevoegdheden van de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RVV).

Tot voor kort beschikte deze Raad enkel over de bevoegdheid om bestreden vergunningsbeslissingen al dan niet te vernietigen en om de tenuitvoerlegging ervan eventueel voorafgaandelijk te schorsen. In geval van vernietiging kon de Raad ook de instructie geven aan de vergunningverlenende overheid om een nieuwe beslissing te nemen binnen een bepaalde termijn en om daarbij bepaalde kennelijk onredelijke motieven aan te duiden, waarmee in de nieuwe beslissing geen rekening mocht worden gehouden.

Deze bestaande uitspraakbevoegdheid van de RVV wordt nu uitgebreid met een aantal opmerkelijke vernieuwingen, de procedure van de zogenaamde 'bestuurlijke lus' en de bemiddelingsprocedure.

Bestuurlijke lus De procedure van de bestuurlijke laat de RVV toe om voortaan de vergunningverlenende overheid de mogelijkheid te geven om in een vergunningsbeslissing vastgestelde onregelmatigheden te herstellen of te laten herstellen, alvorens definitief uitspraak te doen over de gevorderde nietigverklaring.

Deze mogelijkheid voor de RVV bestaat enkel voor het herstel van onregelmatigheden die daadwerkelijk voor herstel vatbaar zijn, namelijk die het mogelijk maken dat de oorspronkelijke beslissing gehandhaafd kan blijven zonder dat een vernietiging moet worden uitgesproken. Zo kan er bijvoorbeeld gedacht worden aan een gebrekkige formele motivering, het niet weerleggen van een bezwaarschrift of het niet inwinnen van een relevant advies.

Andere, substantiëlere onregelmatigheden, kunnen niet via de bestuurlijke lus hersteld worden, doch enkel via een nieuwe vergunningsbeslissing na vernietiging door de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Evenmin kan van deze procedure gebruik gemaakt worden, indien belanghebbenden hierdoor onevenredig kunnen benadeeld worden.

Hiertoe uitgenodigd, dient het bestuur dient binnen een bepaalde termijn mee te delen of het al dan niet wenst in te gaan op de mogelijkheid om de vastgestelde onregelmatigheden te (laten) herstellen. Het herstel is dus geen verplichting voor de overheid. Doet het bestuur echter niets, dan behoudt de RVV de bevoegdheid om de bestreden vergunningsbeslissing te vernietigen.

Gaat het bestuur wel over tot herstel van de onregelmatigheid, dan dient het de RVV schriftelijk en binnen de hersteltermijn mee te delen hoe de onregelmatigheid hersteld zou zijn. Nadien kunnen de betrokken partijen hierover schriftelijk hun opmerkingen meedelen.

Het verder verloop van de procedure hangt af van het gevolg dat door de overheid al dan niet gegeven werd aan de geboden mogelijkheid tot herstel.

Het is de RVV die zelf de wijze van verdere behandeling zal meedelen aan de betrokken partijen, hetzij na ontvangst van de mededeling dat geen herstel zal gedaan worden of na het verstrijken van de termijn om dit mee te delen, hetzij na het verstrijken van de hersteltermijn, hetzij na ontvangst van de opmerkingen van partijen over het geboden herstel.

Om te vermijden dat de termijnen voor het indienen van de procedurenota’s zouden verstrijken tijdens het volgen van de bestuurlijke lus, worden deze termijnen geschorst vanaf de datum van het tussenarrest, waarin het bestuur de mogelijkheid tot herstel wordt aangeboden.

Bemiddeling Naast de procedure van de bestuurlijke lus, beschikt de RVV voortaan ook over de mogelijkheid om bemiddeling tussen de betrokken partijen te bevelen. Deze bemiddeling wordt bij tussenarrest bevolen, hetzij op gezamenlijk verzoek van de partijen, hetzij op eigen initiatief van de RVV, maar ook dan met akkoord van de partijen. De bemiddeling kan wel enkel bevolen worden zolang de zaak door de Raad nog niet in beraad werd genomen. Eenmaal een verzoek tot bemiddeling wordt ingewilligd, wordt onmiddellijk een afschrift van het tussenarrest overgemaakt aan de partijen en aan de bemiddelaar.

Verschillende personen kunnen door de Raad als bemiddelaar aangewezen worden. Zo vermeldt het Decreet onder meer de raadsleden, de aanvullende raadsleden, de griffiers, de leden van het ondersteunend personeel, maar ook derden die door de partijen gezamenlijk worden voorgesteld. Wel dient de bemiddelaar aan een aantal decretaal opgelegde voorwaarden te voldoen.

Meer bepaald moet hij beschikken over een grondige kennis van en nuttige ervaring in het ruimtelijke ordeningsrecht, blijk geven van een voor de bemiddelingspraktijk passende vorming, de noodzakelijke waarborgen bieden voor een onafhankelijke en onpartijdige bemiddeling en mag hij geen strafrechtelijke veroordelingen of tuchtrechtelijke sancties opgelopen hebben die onverenigbaar zijn met de uitoefening van de functie van bemiddelaar.

Het is de bedoeling dat de bemiddelaar tracht om een directe dialoog tot stand te brengen tussen de partijen en om ondersteuning te verlenen voor het goede verloop van de dialoog. De bemiddeling gebeurt dan ook op vrijwillige basis, in onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de bemiddelaar en in strikte vertrouwelijkheid. Wel staat het de bemiddelaar vrij om ook derden bij de bemiddelingspoging te betrekken, indien hij dit nodig acht.

Indien uit bemiddelingsronde uiteindelijk een akkoord ontstaat, kunnen één of beide partijen aan de RVV verzoeken om dit akkoord te bekrachtigen. Zulke bekrachtiging kan door de Raad enkel en alleen geweigerd worden indien het akkoord strijdig zou zijn met de openbare orde, met regelgeving of met stedenbouwkundige voorschriften. Indien echter geen bemiddelingsakkoord bereikt wordt of als de RVV vaststelt dat de randvoorwaarden voor een geslaagde bemiddeling niet of niet langer zijn vervuld, dan wordt bij tussenarrest de voortzetting van de jurisdictionele procedure bevolen.

Net als bij de toepassing van de bestuurlijke lus schorst een verzoek tot bemiddeling de proceduretermijnen vanaf de datum van ontvangst van het verzoek door de RVV. Deze schorsing geldt hetzij tot op de datum van de bekrachtiging van het bemiddelingsakkoord, hetzij tot op de dag na de betekening van het tussenarrest, waarin de voortzetting van de reguliere procedure wordt bevolen.

De uitbreiding van de bevoegdheden van de RVV heeft als doel haar beter in staat te stellen om een vergunningsbetwisting definitief te beslechten. De praktijk zal in de toekomst zal moeten uitwijzen of de gekozen middelen dit doel daadwerkelijk kunnen waar maken. ❚

139 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Kloosterzusters en bejaarden samen in wzc Engelendale Op 11 juni 2011 opende de vzw Volkswelzijn van Brugge woonzorgcentrum Engelendale in het klooster van de Zusters Dominicanessen aan de Vlamingdam. Ingenieur-architect Gino Debruyne tekende in 1995 de plannen voor de nieuwbouw van het klooster en is vandaag ook ontwerper van de verdere uitbreiding van de site, die tegen begin 2014 plaats moet bieden aan zesennegentig bewoners.

Het klooster van de Zusters Dominicanessen, gebouwd in 1996, werd te groot voor de vierentwintig overgebleven zusters. Ze sloten een samenwerkingsovereenkomst met de vzw Volkswelzijn van Brugge, die het gebouw zonder grote aanpassingen tot een woonzorgcentrum ombouwt. “Alle kamers zijn uitgerust met de nodige sanitaire voorzieningen en hebben aansluitingen voor televisie en telefoon. Op het gelijkvloers is een restaurant en een ruime ontspanningsruimte voorzien, beiden met zicht op de grote tuin,” zegt Gino Debruyne. De zusters kregen het gezelschap van zestien sterk zorgbehoevende bewoners.

140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

UITBREIDING VZW Volkswelzijn zocht ook naar verdere uitbreidingsmogelijkheden en kocht een terrein tussen de Vlamingdam en de Kapelstraat, aansluitend op het terrein van het klooster. Debruyne kreeg de opdracht om op deze site nieuwbouwvolumes te integreren. “In het bestaande kloostergebouw komt ook een nieuwe leef- en therapieruimte,” vult de architect aan. “Daarvoor voegen we tussen ‘twee armen van het gebouw’, zwevend op de eerste verdieping, een glazen balk met zicht op de tuin toe.”

NIEUWBOUWVOLUMES Meanderend over de site integreert de architect gedifferentieerde woonvormen.

Langs de Kapelstraat komen zorgflats, waar de meest mobiele bejaarde echtparen als het ware midden in de gewone leefgemeenschap in de straat blijven wonen. Verspreid over de site zijn er ook zesendertig zorgstudio’s en vierentwintig zorgkamers voorzien. Die zullen verdeeld worden over compacte nieuwbouwvolumes met telkens zes tot acht kamers, die verwarmd worden op gas met condensatieketels en uitgerust zijn met een ventilatiesysteem met warmterecuperatie. De gemeenschappelijke ruimten krijgen ook vloerverwarming.

“Architecturaal sluiten deze woonvormen perfect bij het klooster aan,” zegt de architect. “Ze worden opgetrokken met dezelfde bakstenen en houten blokkaders, maar in plaats van gewone voegmortel gebruiken we de recentere techniek van dunbedmortel. Een tegelpannendak zorgt voor de continuïteit van de buitenschil.”

Conform de stedenbouwkundige verordeningen en rekening houdend met de privacy in de tuin van de aanpalende woningen bestaan de meeste volumes uit twee bouwlagen en een hellend dak. Alleen aan de kant van de grote tuin worden drie bouwlagen opgetrokken onder een hellend dak. Deze bouwhoogte sluit aan op die van het klooster in de tuin. “Vanuit de individuele kamers kijken de bewoners uit op de ingesloten tuinen. In de twee gemeenschappelijke leefruimten kunnen ze genieten van de grote tuin van het woonzorgcentrum,” vult Debruyne aan.

PARKING Om te voldoen aan de mobiliteitsvoorwaarden komt er een ondergrondse parkeergarage voor het personeel met toegang vanuit de Kapelstraat en worden ook de bovengrondse parkeerruimtes uitgebreid. Begin 2014 moet deze uitbreiding klaar zijn en zullen de bezoekers via een nieuwe ingang vanuit de Vlamingdam het woonzorgcentrum kunnen bereiken. ›

141 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de waal sa les pieux

palen nv

Voshol 6a - 9160 Lokeren Tel. +32 (0)9 340 55 00 Fax +32 (0)9 340 55 18 www.dewaalpalen.be

Sanitaire inrichtingen, industriĂŤleen centrale verwarming Bloemisterijstraat 6 8340 Sijsele

Schoolstraat, 12 8490 Varsenare Jabbeke T 050 38 85 44 F 050 38 73 77

info@rubenwillaert.be www.rubenwillaert.be Tel. 050/36.28.20

www.vanmaelesanitairverwarming.be/nl

13900160_maele 1_4.indd 1

01-03-13 11:43

Participanten aan het woord Van Maele –sanitair en HVAC

“We zijn verantwoordelijk voor de integratie van het sanitair en de HVAC in woonzorgcentrum Engelendale,” vertelt Philippe Van Maele, gedelegeerd bestuurder bij Van Maele (Varsenare). “Gedurende een jaar zal een groep van vijf à tien medewerkers in Brugge actief zijn.”

Opgericht na de Eerste Wereldoorlog als éénmanszaak telt deze onderneming vandaag circa vijftig medewerkers en is uitgegroeid tot een specialist in de installatie van sanitair en HVAC. “Dit is een belangrijke referentie voor ons,” vervolgt Van Maele. “Het merendeel van onze activiteiten gebeurt in de rust- en verzorgingssector.” Van Maele was recent onder meer ook betrokken bij projecten als AZ Damiaan (Oostende), het OLV-Ziekenhuis (Aalst), AZ Groeninge (Kortrijk), RVT Ter Durme (Lokeren) en WZC de Ril (Middelkerke).

Technische Fiche Bouwheer: Architect: Stabiliteit: Technieken: Algemene aannemer: Sanitair & HVAC: Elektriciteit: Start werken: Einde werken:

vzw Volkswelzijn, Brugge Gino Debruyne & Architecten, Brugge Studiebureau Vansteelandt, Torhout Studiebureau De Klerck, Brugge Depret, Zeebrugge Van Maele, Jabbeke Elektro Verbeke, Wontergem, Deinze winter 2012 voorjaar 2014

143 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

wdw

wdw

BenedictusPoort, Ghent Architects: Leyman - Vandewalle-Corijn VK services: structural engineering - building services

VK delivers fully integrated engineering services for demanding clients worldwide who want to invest in buildings in a constantly evolving society where our quality of life is under stress. www.vkgroup.be Want to help build tomorrow’s world? Check out how you can realize your possibilities on www.vkgroup.be/careers.

architects & engineers

Efficiëntie over de hele lijn.

Enkele voorbeelden uit het volledige gamma:

Viessmann Belgium b.v.b.a. · 1930 Zaventem (Nossegem)

Olie-/gascondensatietechniek

Houtverwarmingssystemen

Warmtepompen

Microwarmtekrachtkoppeling

Warmtekrachtkoppeling

Zonnesystemen

Efficiëntie is onze belangrijkste grondstof. Ons volledig productgamma biedt individuele oplossingen met efficiënte systemen voor alle toepassingsgebieden en energiedragers – of het nu gaat om olie, gas, zonneenergie, biomassa of lucht- en aardwarmte. www.viessmann.be

Het vakmanschap van de Viessmann Groep: olie- en gascondensatietechniek, houtverwarmingssystemen, warmtepompen, zonnesystemen, biogasinstallaties en warmtekrachtkoppelingssystemen.

Bouwliften

TE HUUR TE KOOP

TE HUUR

000 machines Meer dan 30.

onmiddellijk

G U S C A T A L O beschikbaar!

Steigermaterieel

0 1 3 2 0 1 2 -2

Toolsa are man’s best friend!

E19

BERGEN OP HA N HAVE BREDA

ZOOM

A12

Gratis catalogus 2012 - 2013 op www.eurorent.be

DEURNE ANTWERPEN

E19 GENT

A12

E17

E34 E313

Rond punt van Wommelgem

Openingsuren

. vrijdag Maandag t.e.m 0 • 13u00 - 17u0 07u30 - 12u15 Zaterdag 0 • 13u00 - 17u0 08u30 - 12u15

Adres

Deurn flaan 633 • 2100 Bisschoppenho 99 03 00 • Fax 03 325 Tel 03 325 43 e info@eurorent.b

t.be www.euroren ER C2012 00

e

TE HUUR

voor bouw en industrie 17/11/11 08:53

Cover.indd 1

Bisschoppenhoflaan 633 ❙ 2100 Deurne ❙ België ❙ T 03 325 43 00 ❙ www.eurorent.be ❙ info@eurorent.be